ΜΕΡΟΣ I Τα 12 Βήματα της Τεχνικής Τσάμπακ ηθοποιός που απλώς αισθάνεται, περιορίζει την υποκριτική του, κι έτσι δεν ενεργοποιεί και δεν εμπνέει ούτε τον εαυτό του, ούτε το κοινό του. Αντίθετα, βλέποντας έναν ηθοποιό να κάνει οτιδήποτε και τα πάντα ώστε να υπερβεί τον πόνο στην προσπάθεια να πετύχει έναν σκοπό ή έναν ΣΤΟΧΟ, το κοινό συναρπάζεται, καθώς το αποτέλεσμα είναι πραγματικά ζωντανό κι απρόβλεπτο. Ο ηθοποιός αναλαμβάνει δράση και αυτό τον οδηγεί σε ένα επικίνδυνο κι απρόβλεπτο ταξίδι. Δεν αρκεί να είναι ειλικρινής. Η δουλειά του είναι να τολμάει να κάνει επιλογές που αποφέρουν καταπληκτικά αποτελέσματα. Μπορείς να ζωγραφίσεις πάνω σ’ έναν καμβά με πραγματική λαδομπογιά, αλλά αν το αποτέλεσμα δεν αποτυπώνει μια συγκλονιστική εικόνα, κανείς δεν θα θέλει να την βλέπει. Η τεχνική αυτή θα σου διδάξει πώς να χρησιμοποιείς τα τραύματά σου, τον συναισθηματικό σου πόνο, τις εμμονές σου, τις αναποδιές, τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα όνειρά σου, ώστε να τροφοδοτείς και να καθοδηγείς την επίτευξη του στόχου του χαρακτήρα σου. Θα μάθεις ότι δεν πρέπει να αποδέχεσαι τα εμπόδια στη ζωή του χαρακτήρα σου, αλλά να τα υπερβαίνεις με ηρωικές προσπάθειες. Με άλλα λόγια, η τεχνική μου διδάσκει τους ηθοποιούς να «κερδίζουν». Πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια πριν, ο Αριστοτέλης είχε ορίσει ότι ο αγώνας ενός ανθρώπου να «κερδίσει», αποτελεί την ουσία του δράματος. Η υπέρβαση και η «νίκη» παρά τα εμπόδια και τις συγκρούσεις της ζωής διαμορφώνουν δυναμικά άτομα. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο Στήβεν Χώκινγκ, η Σούζαν Άντονυ, η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Άλμπερτ Άινσταϊν, ο Μπετόβεν, η Μητέρα Τερέζα και ο Νέλσον Μαντέλα, χρειάστηκαν να δώσουν σχεδόν ανυπέρβλητες μάχες στη ζωή
Ο
2 ........................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
τους για να πετύχουν τους στόχους τους. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερα ήταν τα εμπόδια, τόσο μεγαλύτερο ήταν το πάθος αυτών των ανθρώπων να τα υπερβούν και τόσο πιο σπουδαίο ήταν το επίτευγμα ή η συνεισφορά τους. Δεν έλαμψαν και πέτυχαν κόντρα στις προκλήσεις τους, αλλά χάρη σ’ αυτές. Αυτή είναι η ποιότητα που θέλουμε να προσδώσουμε στο χαρακτήρα των ρόλων μας. Είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να παρακολουθείς κάποιον να προσπαθεί να «κερδίσει» ενάντια στις αντιξοότητες, παρά να παρακολουθείς κάποιον να ανέχεται τα βάσανα της ζωής. Ο νικητής δεν χρειάζεται απαραίτητα να πετύχει για να είναι νικητής – ο νικητής προσπαθεί να πετύχει το τέλος, ενώ ο χαμένος αποδέχεται την ήττα. Όσο περισσότερο γνωρίζεις τον εαυτό σου, τόσο καλύτερος ηθοποιός γίνεσαι. Πρέπει να καταλάβεις τι είναι αυτό που σε ενεργοποιεί, βαθιά και ουσιαστικά. Τα δώδεκα εργαλεία υποκριτικής που ακολουθούν θα σε βοηθήσουν να εμβαθύνεις στον ψυχισμό σου, καθώς θα σου επιτρέψουν να ανακαλύψεις έναν τρόπο να εξωτερικεύεις και να καθοδηγείς τους υπέροχους δαίμονες που όλοι έχουμε μέσα μας . Η σκοτεινή σου πλευρά, τα τραύματα, οι πεποιθήσεις σου, οι προτεραιότητές σου, οι φόβοι, οτιδήποτε τρέφει το Εγώ σου, οτιδήποτε σε κάνει να ντρέπεσαι και ότι σε κάνει περήφανο, είναι η παλέτα με την οποία ζωγραφίζεις ως ηθοποιός. Τα δώδεκα εργαλεία: 1.
ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: είναι αυτό που θέλει ο ρόλος σου πάνω απ’ όλα στη ζωή; Εντόπισε τι θέλει ο ρόλος σου σε όλη την διάρκεια του σεναρίου.
2. ΣΤΟΧΟΣ ΣΚΗΝΗΣ: Αυτό που θέλει ο ρόλος σου κατά τη διάρκεια μιας ολόκληρης σκηνής, το οποίο υποστηρίζει τον ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΟΧΟ του ρόλου.
3. ΕΜΠΟΔΙΑ: Προσδιόρισε τα φυσικά, συναισθηματικά και νοητικά εμπόδια που δυσκολεύουν τον ρόλο σου να πετύχει τον ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΟΧΟ, καθώς και τον ΣΤΟΧΟ της ΣΚΗΝΗΣ.
4. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ: Πρόβαλε, στον άλλον ηθοποιό που παίζει στη σκηνή, ένα άτομο από την πραγματική σου ζωή που ταιριάζει με τον ΓΕΝΙΚΟ σου ΣΤΟΧΟ, καθώς και με τον ΣΤΟΧΟ της ΣΚΗΝΗΣ. Για παράδειγμα, αν ο ΣΤΟΧΟΣ της ΣΚΗΝΗΣ του ρόλου σου είναι «να σε κάνω να με αγαπήσεις», τότε βρίσκεις
IVANA CHUBBUCK ...........................................................................................3
κάποιον από την καθημερινότητά σου που σε κάνει να αισθάνεσαι μεγάλη ανάγκη γι’ αυτήν την αγάπη – επειγόντως, απεγνωσμένα και ολοκληρωτικά. Με τον τρόπο αυτόν, θα διαθέτεις όλα τα διαφορετικά επίπεδα μιας πραγματικής ανάγκης από έναν πραγματικό άνθρωπο.
5. ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ: Οι εικόνες που έρχονται στο νου σου όταν μιλάς ή ακούς για ένα άτομο, ένα μέρος, ένα αντικείμενο ή ένα γεγονός.
6. ΣΤΙΓΜΕΣ και ΔΡΑΣΕΙΣ: Η ΣΤΙΓΜΗ είναι μια σκέψη. Κάθε φορά που μια σκέψη αλλάζει, αλλάζει και η ΣΤΙΓΜΗ. Οι ΔΡΑΣΕΙΣ είναι οι μικροί ΣΤΟΧΟΙ που αντιστοιχούν σε κάθε ΣΤΙΓΜΗ και που υποστηρίζουν τον ΣΤΟΧΟ ΣΚΗΝΗΣ και, κατά συνέπεια, τον ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΟΧΟ. 7.
Η ΣΤΙΓΜΗ ΠΡΙΝ: Το γεγονός που συμβαίνει πριν την έναρξη της σκηνής (ή πριν φωνάξει ο σκηνοθέτης «πάμε»), που σου δίνει ένα σημείο εκκίνησης, σε φυσικό και συναισθηματικό επίπεδο.
8. ΧΩΡΟΣ και ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΙΧΟΣ: Η χρήση του ΧΩΡΟΥ και του ΤΕΤΑΡΤΟΥ ΤΟΙΧΟΥ αποσκοπεί στο να προβάλλεις τα χαρακτηριστικά ενός ΧΩΡΟΥ από την πραγματική σου ζωή στη φυσική πραγματικότητα του ρόλου σου – η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις, λαμβάνει χώρα στη σκηνή, στο πλατό, στην αίθουσα διδασκαλίας ή στο εξωτερικό γύρισμα. Η χρήση του ΧΩΡΟΥ και του ΤΕΤΑΡΤΟΥ ΤΟΙΧΟΥ δημιουργεί την αίσθηση ιδιωτικότητας, οικειότητας, παρελθόντος, σημασίας, ασφάλειας και πραγματικότητας. Ο ΧΩΡΟΣ και ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΤΟΙΧΟΣ πρέπει να υποστηρίζουν και να δίνουν νόημα στις επιλογές που έχεις κάνει χρησιμοποιώντας τα άλλα εργαλεία.
9. ΔΡΑΣΕΙΣ: Η χρήση των σκηνικών αντικειμένων και των ενδυματολογικών στοιχείων , η οποία συνθέτει τη συμπεριφορά του ρόλου. Το να βουρτσίζεις τα μαλλιά σου ενώ μιλάς, το να δένεις τα κορδόνια σου, να πίνεις, να τρως ή να κόβεις με ένα μαχαίρι, είναι παραδείγματα τέτοιων ΔΡΑΣΕΩΝ.
10. ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ: Ο διάλογος που γίνεται μέσα στο μυαλό σου και δεν εξωτερικεύεται ποτέ. 11. ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ: Το παρελθόν του ρόλου σου. Το σύνολο των βιωμάτων που καθορίζουν το πώς και το
4 ........................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
γιατί στη συμπεριφορά του. Στη συνέχεια, ταυτοποίησε το παρελθόν του ρόλου σου με το δικό σου έτσι, ώστε να είσαι σε θέση να κατανοήσεις πραγματικά και ολόψυχα τη συμπεριφορά του χαρακτήρα σου και να γίνεις ο ρόλος, βιώνοντάς τον.
12. ΑΦΕΣΟΥ: Παρόλο που η Τεχνική Τσάμπακ χρησιμοποιεί τη νοημοσύνη του ηθοποιού, δεν είναι ένα σύνολο νοητικών ασκήσεων. Η τεχνική αυτή είναι ένας τρόπος δημιουργίας μιας τόσο αληθινής ανθρώπινης συμπεριφοράς που παράγει την τόλμη και την ωμότητα ενός ρόλου που βιώνεται πραγματικά από τον ηθοποιό. Για να αναπαράγεις τη φυσική ροή της ζωής και να είσαι αυθόρμητος, πρέπει να λειτουργείς πέρα απ’ τη λογική. Για να το πετύχεις αυτό, πρέπει να εμπιστευτείς τη δουλειά που έχεις κάνει με τα προηγούμενα έντεκα εργαλεία και να ΑΦΕΘΕΙΣ.
Τα δώδεκα εργαλεία συνθέτουν μια στέρεη βάση που θα σε κρατά σε εγρήγορση και θα σε εμπνεύσει για μια ακατέργαστη, βαθιά, δυναμική και ισχυρή ερμηνεία. Η συνεργασία μου με τη Χάλι Μπέρι στην ταινία Ο Χορός των Τεράτων (Monster’s Ball) αποτελεί ένα καλό παράδειγμα για το πώς δουλεύει η τεχνική μου. Χρησιμοποιώντας μια χαρακτηριστική σκηνή, θα σας δώσω μια ιδέα για το πώς εφαρμόσαμε κάποια στοιχεία της τεχνικής μου. Σ’ αυτήν τη σκηνή θα σας δείξω πώς χρησιμοποιήσαμε λίγα μόνο από τα εργαλεία υποκριτικής από το σύστημα ανάλυσης σεναρίου. Στην πραγματικότητα, χρησιμοποιήσαμε και τα δώδεκα βήματα για την τελική ερμηνεία, αλλά θα έπρεπε να γράψω άλλο ένα βιβλίο για να παρουσιάσω την αναλυτική επεξεργασία της κάθε σκηνής με τη χρήση και των δώδεκα εργαλείων. Οπότε, εδώ δίνω μια γεύση χρησιμοποιώντας μερικά μόνο από τα δώδεκα εργαλεία, για να απεικονίσω πόσο αποτελεσματική είναι η τεχνική. Ο Χορός των Τεράτων είναι μια εξαιρετικά δραματική ιστορία και ο ρόλος της Χάλι, η Λετίσια, είναι μια τραγική ηρωίδα. Έπρεπε να βρούμε έναν τρόπο η Χάλι, ως Λετίσια, να μη συμπεριφέρεται σαν θύμα των περιστάσεων και κατά συνέπεια να αποφύγουμε να φαίνεται σαν να έχει παραιτηθεί μπροστά στις απανωτές τραγωδίες που έχει υποστεί ο χαρακτήρας της. Στην ταινία, η τραγωδία ξεκινά όταν η Λετίσια πηγαίνει τον παχύσαρκο γιο της να επισκεφθεί για τελευταία φορά τον πατέρα του (και σύζυγό της), ο οποίος είναι καταδικασμένος σε θάνατο και πρόκειται να εκτελεστεί. Λίγο μετά τον θάνατο του συζύγου της, ο
ΚΕ ΦΑΛΑ ΙΟ 1 0
Εργαλείο #10: ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ Ο διάλογος μέσα στο μυαλό σου που δεν εξωτερικεύεις λεκτικά.
Ενώ τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ είναι οι εικόνες και οι εντυπώσεις μέσα στο μυαλό μας που συνδέονται με τα λόγια του σεναρίου, ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ είναι πραγματικός διάλογος – λέξεις και προτάσεις που δημιουργούνται μέσα στο κεφάλι μας. Παρόλο που ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ και τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ είναι ξεχωριστά εργαλεία, είναι άρρηκτα συνδεδεμένα, διότι πρέπει να χρησιμοποιηθούν μαζί για να δημιουργηθεί μια γραμμική και ενιαία εσωτερική ιστορία. Για παράδειγμα, στην ταινία «Ο Μάγος του Οζ», η Ντόροθυ λέει συχνά ότι θέλει να πάει σπίτι. Το ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ είναι η εικόνα του σπιτιού στο οποίο θα ήθελε η ηθοποιός να επιστρέψει και ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ είναι ο εσωτερικός διάλογος για την επιστροφή στο σπίτι που η ηθοποιός δε μπορεί να εξωτερικεύσει λεκτικά. Έτσι, καθώς η ηθοποιός που παίζει τη Ντόροθυ φαντάζεται την εικόνα του σπιτιού που χρησιμοποιεί, ίσως ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ της ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ να λέει «Ποτέ δε θα φτάσω σπίτι αν βασιστώ σε σας, τους άχρηστους. Εννοώ, εσύ Σκιάχτρο, δεν έχεις καν μυαλό, κι εσύ, Δειλό Λιοντάρι… τι να πω… το όνομά σου τα λέει όλα. Κι ο φιλαράκος σας, ο Τενεκεδένιος Άνθρωπος, είναι ένα ανδρείκελο χωρίς καρδιά. Την έχω πατήσει άσχημα». Αυτές θα ήταν οι πραγματικές της σκέψεις, παρόλο που ισχυρίζεται σύμφωνα με τον διάλογο του σεναρίου ότι αυτά τα παράξενα πλάσματα είναι οι φίλοι της. Δεν φτάνει να δουλεύεις μόνο με τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Πρέπει να πλαισιώνονται από έναν διάλογο. Τα εργαλεία αλληλοσυμπληρώνονται, τροφοδοτώντας τον εγκέφαλο σου με εικόνες (ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙ-
IVANA CHUBBUCK.......................................................................................215
ΧΕΙΑ) και λέξεις (ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ) που κάνουν το ρόλο σου να σκέφτεται σαν ένας πραγματικός άνθρωπος. Η χρήση του ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΜΟΝΟΛΟΓΟΥ σε συνδυασμό με τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ εξυπηρετεί ώστε να αναπαράγεται με απόλυτη ακρίβεια η πραγματική διαδικασία με την οποία λειτουργεί η ανθρώπινη σκέψη. Το σενάριο διαθέτει τις ατάκες που ειπώνονται, αλλά είναι στο χέρι του ηθοποιού να συμπληρώσει τον εσωτερικό διάλογο. Σε γενικές γραμμές, ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ είναι σκέτη παράνοια: όλα αυτά που δεν μπορείς να πεις για να μη φανείς λάθος, χυδαίος, κακός, ανασφαλής, τρελός, ηλίθιος ή προκατειλημμένος. Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΜΟΝΟΛΟΓΟΣ περιέχει: • Σκέψεις και ιδέες γύρω από αυτά που πρόκειται να πεις μετά. • Αμφισβήτηση γι’ αυτά που έχεις ήδη πει ή κάνει γιατί τα θεωρείς βλακώδη, ακατάλληλα, πολύ τολμηρά, όχι αρκετά τολμηρά, ηλίθια, πολύ επιτηδευμένα, τρομακτικά, όχι αρκετά τρομακτικά, κ.λπ. • Προσπάθεια να καταλάβεις τι λέει και κάνει πραγματικά ο/η άλλος/άλλη – μήπως κρύβει κάτι; Του/της αρέσω; Μήπως με μισεί; Προσπαθεί να απομακρυνθεί από μένα; Θεωρεί ότι είμαι χαζός; Θεωρεί ότι είμαι άσχημος; Οτιδήποτε σε κάνει να αμφισβητείς τα συναισθήματα και τις σκέψεις που μπορεί να έχει ο άλλος για σένα. • Αναμνήσεις του κοινού παρελθόντος με το συγκεκριμένο άτομο ή μιας παρόμοιας κατάστασης που συνέβη στο παρελθόν. • Η διαστρεβλωτική και παρανοϊκή προσπάθεια να ερμηνεύσεις τι θέλει να σου πει ο άλλος (την ίδια ώρα που ο άλλος σου το λέει). • Οτιδήποτε θα λογόκρινες αν το εξωτερίκευες λεκτικά. Ο διάλογος που δεν εξωτερικεύεις μπορεί να είναι προκλητικός, κοινωνικά ανάρμοστος, ακατάλληλος, κακεντρεχής, επικριτικός, παρανοϊκός και αγνώμων. Στο κάτω-κάτω, μόνο εσύ ξέρεις τι πραγματικά σκέφτεσαι.
ΜΕΡΟΣ ΙI Άλλα Εργαλεία Υποκριτικής και Ασκήσεις Τα παρακάτω εργαλεία υποκριτικής δεν πρέπει να συγχέονται με το σύστημα των δώδεκα εργαλείων. Είναι σημαντικό να ξεκινάς τη δουλειά σου χρησιμοποιώντας πρώτα τα δώδεκα εργαλεία και στη συνέχεια να δουλεύεις και με κάποιο από τα υπόλοιπα εργαλεία υποκριτικής ως κερασάκι στην τούρτα – πρέπει να τα χρησιμοποιείς μόνο εφόσον έχεις ήδη ολοκληρώσει τα δώδεκα βήματα με τα δώδεκα εργαλεία.
άποιες σκηνές απαιτούν να βρίσκεσαι σε μια πολύ συγκεκριμένη κατάσταση, όπως όταν βρίσκεσαι σε κατάσταση επήρειας (από αλκοόλ ή ναρκωτικά), όταν φοβάσαι, όταν πεθαίνεις, όταν θρηνείς για τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, όταν είσαι έγκυος, όταν είσαι γονιός, όταν είσαι σωματικά ανίκανος ή τραυματισμένος, όταν είσαι σεξουαλικά ερεθισμένος και όταν έχεις την ψυχοσύνθεση ενός κατά συρροή δολοφόνου.
Κ
Αυτές οι συγκεκριμένες καταστάσεις μας επηρεάζουν τόσο ψυχολογικά όσο και συναισθηματικά.
Οι παραπάνω καταστάσεις επηρεάζουν τη σωματική μας χημεία. Για παράδειγμα, όταν φοβόμαστε, ενστικτωδώς θέλουμε είτε να εμπλακούμε σε διαμάχη είτε να το βάλουμε στα πόδια και το σώμα μας αντιδρά αντίστοιχα. Οι κόρες των ματιών μας συστέλλονται, η καρδιά μας χτυπάει πιο γρήγορα και η αδρεναλίνη αυξάνεται στο αίμα μας. Πρόκειται για ακούσιες αντιδράσεις των μυών μας. Παρόλο που δε γίνεται να προκαλέσεις συστολή στις κόρες των ματιών σου, μπορείς
266 ...................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
ωστόσο να προκαλέσεις τις καταστάσεις που θα αναγκάσουν τους μύες των ματιών σου να αντιδράσουν Έχω αναπτύξει ένα σύστημα με τεχνικές που βοηθούν τους ηθοποιούς με τους οποίους δουλεύω να αντιλαμβάνονται και να νιώθουν, οργανικά, αυτές τις καταστάσεις, ακόμα κι αν δεν τις έχουν βιώσει ποτέ πριν. Διότι αυτές οι αντιδράσεις είναι τόσο προβλέψιμες επιστημονικά, που μπορούν να αξιολογηθούν, να υπολογιστούν και να αναλυθούν σαν μαθηματικές εξισώσεις. Έχω διαπιστώσει ότι ο καλύτερος τρόπος για να νιώσεις αυτές τις καταστάσεις είναι πρώτα να καταλάβεις γιατί ένας άνθρωπος βρίσκεται σε μια συγκεκριμένη κατάσταση. Γι αυτό, στα επόμενα κεφάλαια εξηγώ πρώτα από ψυχολογική άποψη γιατί το σώμα μας αντιδρά σε αυτές τις καταστάσεις. Κατά δεύτερον, εξηγώ πώς μπορείς να προκαλέσεις τη βιολογική και φυσιολογική αντίδραση. Με λίγα λόγια, αναλύω γιατί το συγκεκριμένο σύστημα λειτουργεί και στη συνέχεια πώς να το εφαρμόζεις ώστε οι αντιδράσεις σου να είναι αληθινές και οργανικές
ΚΕ ΦΑΛΑ ΙΟ 1 4
Δημιουργώντας Σεξουαλική Χημεία Ένα ουσιαστικό κομμάτι της ερμηνείας.
Παρακολουθώντας δύο ηθοποιούς, οι οποίοι υποτίθεται ότι αγαπιούνται, αλλά δεν έχουν καμία φυσική χημεία μεταξύ τους, μπορεί να είναι μια ανιαρή και απογοητευτική εμπειρία. Οι θεατές παίρνουν ό,τι τους δίνεις. Αν δεν έχετε χημεία μεταξύ σας οι δύο ηθοποιοί, από τη στιγμή που δεν συμβαίνει τίποτα ουσιαστικό ανάμεσα σας, ούτε και οι θεατές θα νιώθουν πια την ανάγκη να ταυτιστούν με την ιστορία σας. Από την άλλη, όταν υπάρχει μια αισθητή επαφή ανάμεσα σε σένα και στον συμπρωταγωνιστή σου, τότε συμπάσχουν κι εύχονται να έχει η σχέση σας αίσια εξέλιξη, αφού γίνεται διαδραστική και ενδιαφέρουσα. Ο παράγοντας της χημείας συχνά καθορίζει την επιτυχία ή την αποτυχία μιας ταινίας, μιας θεατρικής παράστασης ή μιας τηλεοπτικής σειράς. Ποτέ δεν πρέπει να αφήνεις στην τύχη τη δημιουργία της χημείας. Υπάρχουν τρόποι να προκαλέσεις χημεία, παρατηρώντας τις συνθήκες υπό τις οποίες προκύπτει στη ζωή και, στη συνέχεια, μαθαίνοντας πώς να την αναπαράγεις στην ερμηνεία σου. Η χημεία προέρχεται από την ουσιαστική επαφή μεταξύ δύο ανθρώπων. Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι η χημεία προέρχεται από μια απλοϊκή σεξουαλική επαφή, αλλά το σεξ χωρίς συναισθηματική επαφή δεν έχει καμία γοητεία, ούτε όταν το βιώνεις ούτε όταν το βλέπεις. Για να προκληθεί χημεία, πρέπει να υπάρχει τόσο συναισθηματική όσο και σεξουαλική έλξη. Είναι σημαντικό να παραδεχθούμε ότι η χημεία πρέπει να είναι πολύ πιο βαθιά από μια απλή σεξουαλική έλξη προκειμένου να γίνει πραγματικά ενδιαφέρουσα.
286 ...................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
Η συναισθηματική επαφή, το στοιχείο που κάνει τους ανθρώπους να ερωτεύονται ή να δένονται σαν φίλοι, δε γεννιέται ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που απλώς τους αρέσει το κόκκινο χρώμα ή τους αρεσει να κάνουν σκι. Το αποκορύφωμα της χημείας προκύπτει από έναν δεσμό που πηγάζει από την κοινή αντίληψη του πόνου. Αυτό σημαίνει ότι και οι δύο έχουν βιώσει παρόμοιες συναισθηματικά τραυματικές εμπειρίες που τους στιγμάτισαν και στις οποίες αντέδρασαν ενστικτωδώς με παρόμοιο τρόπο. Αν ανατρέξεις στις προσωπικές σου εμπειρίες με εραστές και φίλους, θα διαπιστώσεις ότι τα τραύματά σας ή οι αντιδράσεις σας στα τραύματά σας, είχαν πολλές ομοιότητες. Για παράδειγμα: • Και οι δύο έχετε βιώσει σε μικρή ηλικία το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. • Και οι δύο έχετε βιώσει σωματική ή/και συναισθηματική κακοποίηση από γονιό ή αδελφό. • Και οι δύο έχετε βιώσει την εγκατάλειψη από κάποιο μέλος της οικογένειας. • Και οι δύο έχετε εθιστεί σε κάτι ως αποτέλεσμα του τραυματικού σας παρελθόντος. • Και οι δύο έχετε βιώσει ερωτική απιστία από πρώην συντρόφους. • Και οι δύο έχετε βιώσει το επώδυνο διαζύγιο των γονιών σας. • Και οι δύο έχετε βιώσει μια θανάσιμη ασθένεια, είτε δική σας είτε ενός κοντινού σας προσώπου.
• Και οι δύο έχετε τις ίδιες ανασφάλειες που προέρχονται από παρόμοιες παιδικές εμπειρίες – είτε δεν ήσασταν αρκετά όμορφοι, αρκετά έξυπνοι, αρκετά δυνατοί, κ.λπ. • Και οι δύο έχετε κάποιο είδος σωματικής αναπηρίας. • Και οι δύο έχετε κακή σχέση με τον αλκοολικό (ή με οποιονδήποτε άλλο εθισμό) πατέρα ή μητέρα σας. • Και οι δύο έχετε μια προσκολλημένη πάνω σας, υπερπροστατευτική μητέρα ή πατέρα. • Και οι δύο χρησιμοποιείτε το ίδιο Modus Operandi για να επιβιώσετε στις αντίξοες συνθήκες της ζωής.
Μόλις βρεις έναν κοινό συναισθηματικό πόνο με τον άλλον ηθοποιό, αποκτάς έναν δεσμό, ένα κοινό σημείο αναφοράς με τον ευαίσθητο, εύθραυστο εσώτερο εαυτό του. Τώρα νιώθεις εξοικειωμένος με το κομμάτι της ψυχής του που προσπαθεί αγωνιωδώς να κρύψει και να
IVANA CHUBBUCK ......................................................................................287
προστατεύσει. Η επαφή αυτή - η ικανότητά σου να κατανοείς, να προστατεύεις και να ταυτίζεσαι με τον άλλο ηθοποιό αναγνωρίζοντας την παρόμοια πηγή πόνου - θα σας φέρει πολύ πιο κοντά από ό,τι μπορείς να φανταστείς. Στην πραγματικότητα, αυτές είναι οι αρχές της αγάπης. Μπορείς να πετύχεις αυθεντική χημεία, γιατί ταυτίζεσαι και έχεις βαθιά συναισθηματική κατανόηση για τον άλλον. Καταλαβαίνετε πραγματικά ο ένας τον άλλον, κι αυτό είναι πάρα πολύ σπάνιο.
Τεχνική για Δημιουργία Συναισθηματικής Επαφής Σκέψου μόνο την πιο χαρακτηριστική σου τραυματική εμπειρία ή ανασφάλεια και δες τον πόνο, τη θλίψη και τον θυμό στα μάτια του άλλου ηθοποιού που πηγάζει από κάποιο παρόμοιο δικό του βίωμα. Μπορείς να κάνεις αυτήν την άσκηση οπουδήποτε συναντάς τον άλλον ηθοποιό – στο μακιγιάζ, στις πρόβες, πριν ξεκινήσει το πλάνο – καθώς τον παρατηρείς κρυφά όλη την ώρα.
Η συναισθηματική χημεία εντείνεται και αποκτά περισσότερες αποχρώσεις και επίπεδα όταν συνδυάζεται με τη σεξουαλική χημεία. Είναι απαραίτητο να υπάρχει και σεξουαλική έλξη στο παιχνίδι προκειμένου να δημιουργηθεί χημεία ανάμεσα στους ανθρώπους. Συνήθως, η σεξουαλική έλξη υπάρχει έμφυτη σε όλες τις σχέσεις αγάπης. Είναι προφανής στις σχέσεις ανάμεσα σε εραστές, αλλά ισχύει και στις σχέσεις ανάμεσα σε φίλους, ακόμα και σε μέλη μιας οικογένειας. Ο Φρόυντ, ο πατέρας της ψυχολογίας, ισχυρίζεται ότι υπάρχει έμφυτη σεξουαλική έλξη ανάμεσα στη μητέρα και στο γιο, στον πατέρα και στην κόρη κι ανάμεσα στα αδέλφια. Τα σεξουαλικά συναισθήματα καταπιέζονται και συνήθως παραμένουν στο υποσυνείδητο, αλλά παρ’ όλα αυτά υπάρχουν. Ως ηθοποιός, πρέπει να μεταφέρεις τη συγκεκριμενη πληροφορία από το υποσυνείδητο στο συνειδητό σου και να κάνεις ό,τι χρειαστεί προκειμένου να φτιάξεις από την αρχή έναν άνθρωπο που ζει και ανασαίνει, με σάρκα και οστά. Αν δε διαθέτεις την αρχέγονη επαφή που γεννιέται από τη σεξουαλικότητα, παραβλέπεις μια πολύ βασική ανθρώπινη ανάγκη. Μια ανάγκη που δεν πρέπει να κρίνεις, αλλά να χρησιμοποιείς ώστε να τελειοποιήσεις τον ρόλο σου και τις πιο σημαντικές σχέσεις της ζωής του.
288 ...................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
Όταν δημιουργείς σεξουαλικότητα, πρέπει να χρησιμοποιείς τον άλλον ηθοποιό και όχι κάποιο ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ.
Η σεξουαλικότητα προϋποθέτει σωματική οικειότητα ενώ το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ χρησιμοποιείται μόνο για να ενεργοποιήσει το συναισθηματικό παρελθόν.
Τεχνική για Δημιουργία Σεξουαλικής Έλξης Ξεκίνα δημιουργώντας σεξουαλικές φαντασιώσεις με τον άλλον ηθοποιό. Σκέψου τις πιο επικίνδυνα προκλητικές φαντασιώσεις. Δεν πρέπει να χρησιμοποιήσεις συμβατικές σεξουαλικές φαντασιώσεις γιατί όταν το σεξ εμπεριέχει τον κίνδυνο και την αίσθηση του απαγορευμένου γίνεται εκ φύσεως πιο διεγερτικό. Υπερβαίνοντας τους κανόνες της ετεροφυλοφιλίας ή ομοφυλοφιλίας, και συνεπώς δρώντας στην περιοχή του απαγορευμένου, η σάρκα αποκτά τον κύριο λόγο.
Μπορείς να εφαρμόσεις αυτήν την άσκηση μόνος σου ή (κρυφά) μπροστά στον άλλον ηθοποιό. Είναι καλό να δοκιμάσεις τις φαντασιώσεις σου πολλές φορές, γι’ αυτό κάνε την άσκηση και μόνος σου και μπροστά του. Αφού ολοκληρώσεις την άσκηση, ο άλλος ηθοποιός σίγουρα θα ανταποκριθεί χωρίς να καταλαβαίνει γιατί νιώθει ξαφνικά αυτήν την έλξη. Δεν θα ξέρει ότι τον σκέφτεσαι σεξουαλικά, θα αισθάνεται μόνο μια ανεξήγητη οικειότητα – γνωστή και ως χημεία. Συνεργάστηκα σε μια ταινία με μια βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιό η οποία μόλις γνώρισε τον συμπρωταγωνιστή της που έπαιζε τον εραστή της, τον αντιπάθησε αμέσως (κι εκείνος το ίδιο). Η χρήση της «τεχνικής για δημιουργία συναισθηματικής και σεξουαλικής χημείας» αποδείχθηκε τόσο αποτελεσματική που όχι μόνο ανέπτυξαν μια πραγματική χημεία μεταξύ τους, αλλά τα δημοσιεύματα των σκανδαλοθηρικών περιοδικών μιλούσαν για μια θυελλώδη σχέση – που φυσικά δεν ήταν αλήθεια.
Τεχνική για Δημιουργία Συναισθηματικής και Σεξουαλικής Χημείας 1. Εντόπισε την πιο χαρακτηριστική σου τραυματική εμπειρία ή ανασφάλεια.
ΜΕΡΟΣ ΙΙI Η Πρακτική Εφαρμογή των 12 Εργαλείων ο τρίτο μέρος θα σου δείξει πώς να εφαρμόσεις τα δώδεκα εργαλεία σε μια συγκεκριμένη σκηνή. Έχω επιλέξει ως παράδειγμα μια σκηνή από την Τρίτη Πράξη του θεατρικού έργου «Θείος Βάνιας» του Άντον Τσέχωφ. Θεώρησε τη σκηνή αυτή ως ένα αναλυτικό μοντέλο του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζουμε την τεχνική σε οποιοδήποτε κείμενο. Τα θεατρικά έργα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
T
• Ιστορίες με κινητήρια δύναμη την εξουσία • Ιστορίες με πρωταρχικό κίνητρο την αγάπη
Φυσικά, όλα τα κείμενα έχουν περισσότερες αποχρώσεις. Όλες οι ιστορίες αγάπης έχουν στοιχεία εξουσίας και όλες οι ιστορίες εξουσίας εμπεριέχουν ζητήματα αγάπης. Πρέπει απλώς να βρεις ποια είναι η βασική κινητήρια δύναμη του σεναρίου. Αναρωτήσου: «Η Εξουσία ή η Αγάπη ενεργοποιεί τους στόχους του ρόλου μου;»
Η σκηνή από την Πράξη ΙΙΙ του θεατρικού έργου «Θείος Βάνια» είναι ένα παράδειγμα στο οποίο η αγάπη κινεί τη δράση, παρόλα αυτά δε σημαίνει ότι δεν υποβόσκουν λεπτές αποχρώσεις ζητημάτων εξουσίας. Η εμπειρία της ζωής μάς αναγκάζει να παραδεχτούμε ότι στα ζητήματα της καρδιάς υπάρχει πάντα έμφυτος κι ο αγώνας εξουσίας.
Ανάλυση Σεναρίου για τον «Θείο Βάνια» Χρησιμοποιώντας τα 12 Εργαλεία
Όπως θα πρέπει να κάνεις με όλα τα κείμενα που δουλεύεις, πρώτα πρέπει να διαβάσεις ολόκληρο το έργο. Έτσι, θα γνωρίζεις τα γεγονότα και τις λεπτομέρειες της ιστορίας, απαραίτητες πληροφορίες για τις επιλογές που θα κάνεις για τα δώδεκα εργαλεία υποκριτικής. Ξέρω ότι είναι πολύ εύκολο να διαβάσεις απλώς την περίληψη στο διαδίκτυο ή να ξεφυλλίσεις πρόχειρα το έργο. Μια προσεκτική ανάγνωση, όμως, θα σε εμπνεύσει να αποδώσεις τους χαρακτήρες του έργου με βάθος, πολλές αποχρώσεις και ακρίβεια.
Περίληψη του «Θείου Βάνια» Στο έργο «Θείος Βάνιας», ο Καθηγητής Αλεξάντερ Σερεμπριάκοφ και η όμορφη νεαρή γυναίκα του Ελένα φεύγουν από την Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας , στα μέσα του 19ου αιώνα, για να εγκατασταθούν στο υποστατικό της πρώτης συζύγου του Αλεξάντρ, η οποία έχει πεθάνει. Η Σόνια, κόρη του καθηγητή από τον πρώτο του γάμο και ο θείος της, Βάνια, ζουν και συντηρούν για χρόνια το υποστατικό με ελάχιστα έσοδα και στέλνοντας ένα μέρος των εσόδων τους στην Αγία Πετρούπολη για να υποστηρίξουν οικονομικά τον Αλεξαντερ και τις μελέτες του.
IVANA CHUBBUCK......................................................................................385
Εργαλείο #5: ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Οι εικόνες που σχετίζονται με τους ανθρώπους, τα μέρη, τα πράγματα ή τα γεγονότα από την προσωπική σου ζωή και τις οποίες ανακαλείς όταν εσύ ή ο άλλος ρόλος (ή ρόλοι) συζητάτε για τους ανθρώπους, τα μέρη, τα πράγματα ή τα γεγονότα του σεναρίου.
Τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ είναι εικόνες, όχι λέξεις. Βλέποντας αυτές τις προσωπικές εικόνες ανθρώπων, τόπων, πραγμάτων και γεγονότων, δημιουργείς πραγματικούς συσχετισμούς για τις ατάκες που λες ή ακούς. Η εσωτερική προετοιμασία που έχεις κάνει μέχρι τώρα σε βοηθάει να καθορίσεις τις επιλογές σου για τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Επίσης, πρέπει να είσαι σίγουρος ότι τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ σου ΣΤΟΙΧΕΙΑ φέρουν εγγενή ΕΜΠΟΔΙΑ (αυτό ισχύει για όλα τα εργαλεία υποκριτικής). Αν οι επιλογές σου για τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ δεν εμπεριέχουν το παρελθόν σου και μια έντονη συναισθηματική σύγκρουση, τότε οι εικόνες που έχεις επιλέξει δεν θα προκύψουν με φυσικότητα τη στιγμή που ερμηνεύεις. Ακολουθούν κάποιες πιθανές επιλογές για ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ για το έργο «Θείος Βάνιας». Επαναλαμβάνω, όπως και με όλα τα άλλα εργαλεία, αυτές είναι μόνο μερικές προτάσεις που μπορούν να σε βοηθήσουν να αποκτήσεις μια πιο βαθιά κατανόηση της τεχνικής και να σε καθοδηγήσουν ώστε να βρεις δικές σου ιδέες. Για να σε επηρεάσουν περισσότερο, τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ σου ΣΤΟΙΧΕΙΑ πρέπει να είναι αυθεντικά δικά σου. Πάντα να κάνεις επιλογές που βασίζονται στα δικά σου προσωπικά βιώματα. Για τυπογραφικούς λόγους αλλά και για να κατανοήσεις καλύτερα πώς ακριβώς λειτουργούν τα ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, τα σημεία του κειμένου του «Θείου Βάνια» που απαιτούν ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, είναι υπογραμμισμένα και η λίστα μου με τις πιθανές επιλογές ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ είναι γραμμένη χειρογράφως με μολύβι. Στο παράδειγμα που ακολουθεί βλέπεις μια λίστα επιλογών αλλά όταν το εφαρμόσεις εσύ, πρέπει να σημειώνεις χειρόγραφα μόνο μία επιλογή κάτω από τη λέξη που χρειάζεται ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ. Αν αλλάξεις το ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ κατά τη διάρκεια της πρόβας, σβήσε την αρχική σου επιλογή και σημείωσε την καινούρια. Επαναλαμβάνω, πρέπει να σημειώνεται ακριβώς κάτω από τη λέξη που χρειάζεται ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ (με τον ίδιο τρόπο που το είδαμε στο 1ο μέρος, Εργαλείο 5 στο «Η Σημασία του να Είναι Κανείς Σοβαρός».
386 ...................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ από την Οπτική Γωνία της Ελένας ΘΕΙΟΣ ΒΑΝΙΑ Άντον Τσέχωφ (Σκηνή από την Πράξη ΙΙΙ) ΑΣΤΡΟΦ [Μπαίνει κρατώντας μια ζωγραφιά] Καλησπέρα, νομίζω ότι ήθελες να δεις δείγμα του καλλιτεχνικού μου ταλέντου;
«...ζωγραφιά,» «…καλλιτεχνικού μου ταλέντου» = Σκέψου το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ που έχεις επιλέξει για τον Αστρόφ. Με τι είναι παθιασμένος; Για ποιο θέμα είναι ικανός να μιλάει με τις ώρες, προκαλώντας σου ανυπόφορη ανία; • Η δημαρχιακή καμπάνια της Τζούνο στην Αλάσκα • Η καμπάνια «Ελευθέρωσε τα Τσιντσιλά» • Οικολογία • Η αγαπημένη του ποδοσφαιρική ομάδα • Το μέλλον του χρηματιστηρίου ΕΛΕΝΑ Χθες μου υποσχέθηκες ότι θα μου δείξεις τις ζωγραφιές σου. Ήρθε λοιπόν η ώρα;
«…ζωγραφιές.» = Τα ίδια ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ με τα παραπάνω. ΑΣΤΡΟΦ Με μεγάλη μου χαρά! [Απλώνει τη ζωγραφιά στο τραπέζι και τη στερεώνει με δύο πινέζες. Εκείνη τον βοηθάει.]
IVANA CHUBBUCK ......................................................................................387
Πού γεννήθηκες; ΕΛΕΝΑ Στην Πετρούπολη.
«…Πετρούπολη» = Ως ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ, πρέπει να επιλέξεις την εικόνα ενός τόπου που να προκαλεί φόβο στο ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ του Αστρόφ. Δεν χρειάζεται αυτός ο τόπος να είναι η πόλη, η περιοχή ή η χώρα στην οποία πραγματικά μεγάλωσες. Θα μπορούσε να είναι το μέρος όπου μένεις σήμερα ή η περιοχή της πόλης όπου ζεις και είναι κοινωνικά ή οικονομικά ανώτερη σε σύγκριση με την περιοχή όπου ζει το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ σου για τον Αστρόφ. Πρέπει, επίσης, να είσαι σίγουρη ότι το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ σου για τον Αστρόφ θα νιώσει άγχος κάνοντας τη σύγκριση με τη δική του ζωή. • Το Μπέβερλι Χιλς (εκείνος ζει σε μια μικροαστική συνοικία) • Το Μανχάταν (εκείνος είναι από το Μπρονξ) • Βόρεια Προάστια (εκείνος προέρχεται από κακόφημη γειτονιά) • Ένα μεγάλο σπίτι (εκείνος μένει σε μια γκαρσονιέρα με ηλεκτρική σόμπα) • Δεν έχεις συγκάτοικους (εκείνος μοιράζεται το ενοίκιο με κάμποσους). ΑΣΤΡΟΦ Και σε ποιο σχολείο πήγες; ΕΛΕΝΑ Στο Κονσερβατόριο.
«….σχολείο,» «…Κονσερβατουάρ» = Η εικόνα σου για το συγκεκριμένο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ πρέπει να είναι κάτι που θα κάνει το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ σου για τον Αστρόφ να δείχνει λιγότερο μορφωμένος, καλλιεργημένος ή έξυπνος. Είναι ένα επιπρόσθετο ΕΜΠΟΔΙΟ που πρέπει να ξεπεράσεις, γιατί συγχρόνως θέλεις να εντυπωσιάσεις τον Αστρόφ, αλλά σίγουρα δεν θέλεις να τον ευνουχίσεις. Διότι η απάντηση αυτή έχει διπλή ερμηνεία, «καλή και κακή» ... • Τα καλύτερα πανεπιστήμια (εκείνος πήγε στο Κολέγιο της πόλης του ή δεν έχει πάρει πτυχίο πανεπιστημίου). • Σχολείο για εξαιρετικά ταλέντα (εκείνος πήγε στο δημόσιο σχολείο)
388 ...................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
• Κοινωνική εκπαίδευση – αυτό που λέμε «περπατημένη» (εκείνος έχει μικροαστική, μίζερη ανατροφή). • Το ίδιο σχολείο με το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ του Αστρόφ, αλλά εσύ είχες καλύτερους βαθμούς ή πήδηξες τάξεις • Μια σπουδαία θέση σε μια εταιρεία-κολοσσό (εκείνος έχει μια μικρή θέση σε μια μικρή εταιρεία). ΑΣΤΡΟΦ Δεν ξέρω αν θα σου αρέσει. ΕΛΕΝΑ Γιατί όχι; Μπορεί να φαντάζεσαι και να έχεις δίκιο ότι δεν ξέρω πολλά για τη φύση, αλλά έχω διαβάσει πολύ στη ζωή μου.
«…φύση...» = Χρησιμοποιείς για ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ την ίδια εικόνα που χρησιμοποίησες για τις «ζωγραφιές» και το «καλλιτεχνικό του ταλέντο». ΑΣΤΡΟΦ Κοίταξε εδώ. Είναι ο χάρτης της περιοχής όπως ήταν πριν από πενήντα χρόνια. Το πράσινο δείχνει το δάσος. Η μισή περιοχή ήταν καλυμμένη με δάσος. Όπου βλέπεις κόκκινο πάνω από το πράσινο – σημαίνει ότι ήταν γεμάτο από ελάφια, αγριοκάτσικα και διάφορα άγρια ζώα. Το τρίτο μέρος είναι πώς βλέπω εγώ την περιοχή σήμερα. Υπάρχει πράσινο, αλλά σποραδικά. Δεν υπάρχει καθόλου άγρια ζωή. [Παύση] Κάποιοι λένε ότι αυτό είναι πρόοδος και θα συμφωνούσα αν τα δάση είχαν κοπεί για να χτιστούν εργοστάσια και σχολεία. Αλλά, όχι. Υπάρχουν μόνο άχρηστα βαλτοτόπια γεμάτα με αρρώστιες και κακόμοιρους ανθρώπους.
IVANA CHUBBUCK......................................................................................389
Τώρα πρέπει να συμπληρώσεις τις λεπτομέρειες γύρω από το θέμα που έχεις επιλέξει και που κινητοποιεί το πάθος του ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟΥ σου για τον Αστρόφ ενώ αντίθετα σε σένα προκαλεί αφόρητη υπνηλία. Ας χρησιμοποιήσουμε τους «πολιτικούς των Η.Π.Α.» ως το θέμα που σου προκαλεί ανία. Καθώς ακούς τις ατάκες του, τις μεταφράζειςμέσα στο μυαλό σου ως εξής:
• «...χάρτης της περιοχής…»= ένα ιστορικό διάγραμμα των πιο γνωστών «πολιτικών των Η.Π.Α.», και λίστα με τα κατορθώματά και τα σκάνδαλά τους. • «…πενήντα χρόνια…»= Η αρχή της άνθισης της Αμερικής πριν από διακόσια χρόνια. • «….δάσος…» , «….δάσος…», «….ελάφια, αγριοκάτσικα και διάφορα άγρια ζώα…» = Ελευθερία λόγου, ελευθερία θρησκεύματος, κ.λπ. • «...καθόλου άγρια ζωή...»= Ψεύτες πολιτικοί χωρίς ακεραιότητα. • «….δάση είχαν κοπεί…» = Καταστροφικά πολιτικά σκάνδαλα. • «….εργοστάσια και σχολεία…» = Κοινωνική αρωγή για τους φτωχούς • «….άχρηστα βαλτοτόπια γεμάτα με αρρώστιες…» = Κακόφημες και φτωχικές γειτονιές. • «…κακόμοιρους ανθρώπους…» = ...φτωχούς, ναρκομανείς, θύματα του AIDS. [Την κοιτάζει λοξά] Κάτι μου λέει ότι δε σ’ ενδιαφέρουν και πολύ όλα αυτά. ΕΛΕΝΑ Όχι, απλώς δεν τα πολυκαταλαβαίνω.
390 ...................................................................Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΗΘΟΠΟΙΟΥ
ΑΣΤΡΟΦ Δεν χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να καταλάβεις. Απλά δε νομίζω ότι σ’ ενδιαφέρουν ιδιαίτερα. ΕΛΕΝΑ Ζητώ συγγνώμη που δεν μπορώ να συγκεντρωθώ, αλλά έχω αλλού το μυαλό μου. Για να είμαι ειλικρινής, ήθελα να σε ρωτήσω κάτι, αλλά δεν ξέρω πώς να αρχίσω. [Παύση] Έχει να κάνει με ένα γνωστό σου πρόσωπο. Ας μιλήσουμε εντελώς ανοιχτά, σαν δύο φίλοι, και μετά ας ξεχάσουμε ότι κάναμε αυτήν την κουβέντα. Τι λες;
«….να σε ρωτήσω κάτι,...» και «Έχει να κάνει με ένα γνωστό σου πρόσωπο.» = Παρόλο που δεν αναφέρεται το όνομα της Σόνια στο κείμενο, αυτή πρέπει να είναι ένα ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ εδώ, διότι είναι το θέμα της μυστηριώδους ερώτησης της Ελένα. Προφανώς, η εικόνα για το ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ είναι το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ που χρησιμοποιείς για τη Σόνια. ΑΣΤΡΟΦ Εντάξει. ΕΛΕΝΑ Πρόκειται για τη Σόνια, τη θετή μου κόρη. Πώς σου φαίνεται; Σου αρέσει;
«….θετή μου κόρη…» = Το ίδιο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ που χρησιμοποιείς για τη Σόνια. ΑΣΤΡΟΦ Θαυμάζω το πνεύμα της.
IVANA CHUBBUCK ......................................................................................391
ΕΛΕΝΑ Ναι, αλλά σαν γυναίκα, σου αρέσει;
«….γυναίκα…» = Σεξ. ΑΣΤΡΟΦ [Παύση] Όχι. ΕΛΕΝΑ [Του φιλά το χέρι] Δεν την αγαπάς. Το βλέπω στα μάτια σου. Ξέρεις, εκείνη υποφέρει. Προσπάθησε να καταλάβεις ότι πρέπει να σταματήσεις να έρχεσαι εδώ.
Το ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ σου για τον Αστρόφ καθορίζει και το ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ σου ΣΤΟΙΧΕΙΟ. Σύμφωνα με τις συνθήκες που έχεις δημιουργήσει, πού βρίσκεσαι; «…εδώ…»= • Το σπίτι μου. • Το γραφείο μου. • Το σχολείο μου. • Το πατρικό μου σπίτι. • Το σπίτι του φίλου μου. [Παύση] Αχ! Τα μισώ αυτά τα πράγματα. Νιώθω σαν να κουβαλάω το βάρος όλου του κόσμου στους ώμους μου. Τέλος πάντων, αυτό ήταν, τέλος. Δόξα τω Θεώ. Λοιπόν τώρα μπορούμε να ξεχάσουμε ότι κάναμε αυτήν τη συζήτηση και πάμε παρακάτω. Είσαι έξυπνος άνδρας. Είμαι σίγουρη ότι καταλαβαίνεις γιατί πρέπει… [Παύση] Αισθάνομαι το αίμα να ανεβαίνει στο κεφάλι μου.