ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ για ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ Ερωτήσεις - Απαντήσεις Αφομοίωσης Συνολικής Διδακτικής Ύλης Θεωρητικού & Πρακτικού Μέρους
~~~ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ:
Σοφία Δ. Κάππα
Μόνιμη Νοσηλεύτρια Κρατικού Νοσοκομείου, MSc Απόφοιτη ΕΠΠΑΙΚ-ΑΣΠΑΙΤΕ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Λουκία Σ. Κορογιάννου Φιλόλογος
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Νικόλαος Α. Γιαννακός
Καθηγητής Πληροφορικής στο ΥΠΕΠΘ Πιστοποιημένος εκπαιδευτής ενηλίκων
~~~ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΙΩΝ – www.iwn.gr ΕΔΡΑ: Συμπληγάδων 5, 12131, Περιστέρι, Αθήνα Τηλ: 210.5747729, 210.5771908, Fax: 210.5751438 ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ: Σόλωνος 85, 10679, Αθήνα, Τηλ: 210.3387570
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ 56. Βασικές αρχές οξυγονοθεραπείας. • •
•
Το οξυγόνο χορηγείται κατόπιν ιατρικής οδηγίας, στην οποία θα πρέπει να αναγράφεται η έναρξη, η ροή, η πυκνότητα και η μέθοδος. Το οξυγόνο χρησιμοποιείται σε καταστάσεις ιστικής υποξίας. Ο καλύτερος τρόπος επιβεβαίωσης της είναι με την μέτρηση της μερικής πίεσης του οξυγόνου στο αρτηριακό αίμα. Αυτό γίνεται με λήψη αρτηριακού αίματος και την πράξη την διενεργεί ο ιατρός. Η χορήγηση του οξυγόνου πρέπει να είναι συνεχής και να παρακολουθείται η εξέλιξη της υποξαιμίας.
57. Να αναφέρετε τον σκοπό και τις ενδείξεις χορήγησης οξυγόνου. Σκοπός της οξυγονοθεραπείας είναι η διόρθωση της υποξαιμίας (ελάττωση του απαραίτητου οξυγόνου στο αίμα). Ενδείξεις χορήγησης οξυγόνου είναι: • Αναπνευστικές παθήσεις, όπως αναπνευστική ανεπάρκεια, πνευμονική εμβολή. • Παθήσεις καρδιάς. • Νευρολογικές παθήσεις, τραύματα κεφαλής, αναισθησία. • Μετά από χειρουργικές επεμβάσεις σε πνεύμονες, καρδιά κ.α. • Πνιγμός, δηλητηριάσεις κ.α. 58. Τι είναι παρακέντηση και πόσα είδη έχουμε; Παρακέντηση είναι η εισαγωγή βελόνας σε όργανο ή κοιλότητα του ανθρώπινου σώματος για διαγνωστικούς και θεραπευτικούς λόγους. Τα είδη των παρακεντήσεων είναι: • Παρακέντηση ήπατος. • Παρακέντηση μαστού. • Παρακέντηση μυελού των οστών. • Παρακέντηση κοιλίας. • Παρακέντηση θώρακά και • Οσφυονωτιαία παρακέντηση. 59. Σε τι αποβλέπει η εκτέλεση οσφυονωτιαίας παρακέντησης; • • • •
Σε λήψη εγκεφαλονωτιαίου υγρού για διαγνωστικούς λόγους. Σε αφαίρεση εγκεφαλονωτιαίου υγρού σε περίπτωση αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης. Διάγνωση υπαραχνωειδούς αιμορραγίας. Έγχυση φαρμάκων, όπως αναισθητικά.
60. Αναφέρατε τις θέσεις που θα τοποθετηθεί ο ασθενής πριν και μετά την οσφυονωτιαία παρακέντηση. Οι θέσεις που μπορούμε να τοποθετήσουμε τον ασθενή κατά την οσφυονωτιαία παρακέντηση είναι η πλάγια ή η καθιστή θέση. Μετά την παρακέντηση συστήνεται στον ασθενή να παραμείνει κλινήρης για λίγες ώρες σε θέση πρηνή, κατάρροπη κεφαλής, με το κεφάλι χαμηλότερα από τα πόδια για την πρόληψη κεφαλαλγίας.
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
17
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ 61. Σε τι αποβλέπει η παρακέντηση θώρακος; Η παρακέντηση θώρακα αποβλέπει: • Στην λήψη υγρού για εξέταση. • Αφαίρεση υγρού ή αίματος σε περίπτωση υδροθώρακα – αιμοθώρακα. • Έγχυση θεραπευτικών ουσιών μετά την αφαίρεση υγρού. • Σε περίπτωση πνευμοθώρακα αφαίρεση του αέρα. • Σε περίπτωση υδροπνευμοθώρακα αφαίρεση υγρού και αέρα. 62. Σε τι αποβλέπει η παρακέντηση κοιλίας. • •
Λήψη υγρού για διαγνωστικούς λόγους. Αφαίρεση υγρού για την ανακούφιση του αρρώστου.
63. Θέσεις ασθενούς κατά την παρακέντηση κοιλίας. • Ημικαθιστή θέση στο κρεβάτι με ανυψωμένο το κεφάλι και μικρή κάμψη γονάτων. • Καθιστή θέση σε καρέκλα. 64. Σε ποιες καταστάσεις ενδείκνυται η παρακέντηση του ύπατος; Η παρακέντηση ύπατος ενδείκνυται σε παθολογικές καταστάσεις που η διάγνωση δεν γίνεται με την κλινική και εργαστηριακή έρευνα και χρειάζεται δείγμα ιστού του ύπατος για βιοψία. 65. Κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο ασθενής πριν και μετά την οσφυονωτιαία παρακέντηση. Και πριν και μετά ο ασθενής κινδυνεύει από την αδιάγνωστη παθολογική κατάσταση για την οποία γίνεται η παρακέντηση. Επιπροσθέτως μετά σαν επιπλοκή της παρακέντησης κινδυνεύει από ενδεχόμενη κεφαλαλγία, μικρή αιμορραγία που υποχωρεί στην πορεία, ερεθισμό ριζών της ιππουρίδας με πόνο που επίσης υποχωρεί στην πορεία και φλεγμονή που μπορεί να οφείλεται σε κακή τεχνική παρακέντησης. 66. Κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο ασθενής πριν και μετά την εκτέλεση της παρακέντησης κοιλίας. Πριν ο ασθενής κινδυνεύει από το παθολογικό αίτιο για το οποίο χρειάζεται παρακέντηση κοιλίας όπως ασκίτης, κίρρωση ύπατος, αιμορραγία από ρήξη ενδοκοιλιακού οργάνου. Μετά ο ασθενής κινδυνεύει από Shock όταν αφαιρεθεί μεγάλη ποσότητα υγρού, εσωτερική αιμορραγία από τρώση οργάνου, μόλυνση περιτοναϊκής κοιλότητας από κακή μη άσηπτη τεχνική και τραυματισμό ουροδόχου κύστεως. 67. Κίνδυνοι κατά την παρακέντηση του ύπατος. • • • •
Πόνος. Πνευμοθώρακας μικρού βαθμού, χωρίς ιδιαίτερη σημασία Αιμοπεριτόναιο σε τρώση αγγείων του ύπατος και αιμορραγία Απότομη παροδική υπόταση μετά την αφαίρεση της βελόνης.
18
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ
1. Ποιες είναι οι μέθοδοι αποστείρωσης; (ονομαστικά) • • • • • •
Βρασμός Με ατμό ή υγρή θερμότητα Με ξηρή θερμότητα Με ακτινοβολία Με χημικά μέσα Με αέρια
2. Να αναφέρετε τρεις ενδείξεις μετάγγισης αίματος. • • • •
Οξείες αιμορραγίες οποιασδήποτε αιτιολογίας. Βαριές αναιμίες. Μετατραυματικό ή αιμορραγικό σοκ. Αφαιμαξομετάγγιση κ.α.
3. Άτομο ομάδας Α+ (άλφα θετικό) έχει ανάγκη μετάγγισης αίματος. Να αναφέρετε από ποιες ομάδες μπορεί να πάρει αίμα. Άτομο ομάδας Α+ μπορεί να πάρει αίμα μόνο από άτομα που έχουν ομάδα Ο. 4. Τι είναι ο παράγοντας Rhesus; Είναι ένα συγκολλητινογόνο που φυσιολογικά βρίσκεται στην επιφάνεια των ερυθροκυττάρων των περισσοτέρων ανθρώπων. Τα άτομα αυτά χαρακτηρίζονται Rhesus θετικά (+). Τα άτομα που δεν έχουν αυτόν τον παράγοντα ονομάζονται Rhesus αρνητικά (-). 5. Ποια ομάδα αίματος ονομάζεται «παγκόσμιος δέκτης» και γιατί; Η ομάδα ΑΒ μπορεί να πάρει από όλες τις ομάδες και να δώσει μόνο στον εαυτό της. Για αυτό ονομάζεται παγκόσμιος δέκτης. 6. Ποια ομάδα αίματος ονομάζεται «παγκόσμιος δότης» και γιατί; Η ομάδα Ο μπορεί να πάρει μόνο από τον εαυτό της και να δώσει σε όλες τις άλλες ομάδες. Για αυτό λέγεται παγκόσμιος δότης. 7. Από ποια ηλικία μπορεί κάποιος να γίνει αιμοδότης; Η ηλικία είναι από 18-65 ετών. 8. Ποιες εξετάσεις προηγούνται της μετάγγισης αίματος; Πριν τη μετάγγιση αίματος γίνεται λήψη αίματος από τον ασθενή για να καθορίσουμε την ομάδα αίματος του και τον παράγοντα Rhesus. Επιπλέον γίνεται διασταύρωση του δείγματος αίματος του ασθενή με δείγμα αίματος του δότη με σκοπό να ελεγχθεί η συμβατότητα τους και δοκιμασία κατά Coombs (ελέγχονται τα ατελή αντισώματα).Πριν την χορήγηση του αίματος ελέγχουμε πάντα τα ζωτικά σημεία (αρτηριακή πίεση, σφίξεις και θερμοκρασία).
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
59
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ 9. Στο αίμα που δίνει κάποιο άτομο, ποιες εργαστηριακές εξετάσεις γίνονται απαραίτητα, προκειμένου το αίμα αυτό να χρησιμοποιηθεί για μετάγγιση άλλου ατόμου; • VDRL για συφιλίδα. • Προσδιορισμός αντισωμάτων HTLY-IIIστον ορό του αίματος για AIDS. • Προσδιορισμός HBsAg στον ορό για Αυστραλιανό αντιγόνο – ηπατίτιδα Β. • Προσδιορισμός τρανσαμινασών. Αν έστω μία από τις παραπάνω εξετάσεις είναι θετική το αίμα απορρίπτεται. Δεν χρησιμοποιείται. Επίσης Καθορίζεται η ομάδαRhesusτου αίματος και αναγράφεται σε ειδική ετικέτα η οποία επικολλάται επάνω στην φιάλη του αίματος. 10. Να αναφέρετε τις ομάδες αίματος και τι αντιγόνο έχει καθεμία. • • • •
Ομάδα Α με αντιγόνο Α και αντίσωμα αντί-Β (β). Ομάδα Β με αντιγόνο Β και αντίσωμα αντί-Α (α). Ομάδα ΑΒ με αντιγόνο ΑΒ και αντίσωμα – (κανένα). Ομάδα Ο με αντιγόνο – (κανένα) και αντίσωμα αντί-Α και αντί-Β.
11. Να αναφέρετε από ποια συστατικά αποτελείται το αίμα. Το αίμα αποτελείται από κύτταρα, τα έμμορφα συστατικά και από υγρή μεσοκυττάρια ουσία, το πλάσμα. Τα έμμορφα συστατικά είναι α ερυθροκύτταρα, τα λευκοκύτταρα και τα αιμοπετάλια. Το πλάσμα αποτελείται από 90% νερό μέσα στο οποίο βρίσκονται τα έμμορφα συστατικά, καθώς επίσης και διαλυμένα ανόργανα ιόντα, σάκχαρο, λιποειδή, ορμόνες, αμινοξέα και κυρίως πρωτεΐνες. 12. Άτομα με Rh(-) μπορούν να πάρουν μόνο Rh(-) αίμα. Εξηγήστε γιατί; Αν σε άτομα Rh(-) χορηγηθεί αίμα Rh(+), το άτομο ευαισθητοποιείται. Ο οργανισμός παράγει αντισώματα (αντίRhesusουσίες), οι οποίες καταστρέφουν τα εισαγόμενα ερυθροκύτταρα και προκαλείται αιμόλυση. 13. Να αναφέρετε περιπτώσεις που δεν μπορεί κάποιος να γίνει αιμοδότης.
• • • • • • • • • •
60
Ηλικία μικρότερη των 18 ετών. Ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών. Βάρος σώματος κάτω από 50 κιλά. Να μη έχουν περάσει 3 μήνες από την προηγούμενη αιμοδοσία. Κατά τη διάρκεια της κύησης ή να μην έχουν περάσει 6 μήνες από το τέλος της. Διαγνωσμένοι με Ηπατίτιδα B και C, σύφιλη, AIDS, φυματίωση, βρουκέλλωση, επιληψία, σακχαρώδης διαβήτης. Λήψη φαρμάκων. Χρήση οινοπνευματωδών ποτών ή ναρκωτικών ουσιών. Πρόσφατη χειρουργική επέμβαση. Χαμηλός αιματοκρίτης.
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ
1. ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 1.1 Στρώσιμο απλού κρεβατιού. Ο εξοπλισμός που χρειαζόμαστε είναι: • Δύο μεγάλα σεντόνια. • Ημισέντονο. • Κουβέρτες. • Κάλυμμα κρεβατιού. • Σάκος άπλυτων για τα λερωμένα που θα αφαιρεθούν. • Καρέκλα. • Αδιάβροχο μία χρήσεως. • Γάντια μίας χρήσεως. • Μαξιλαροθήκες. Ενέργεια: • Συγκεντρώνουμε τον εξοπλισμό και τον τακτοποιούμε σε καρέκλα δίπλα στο κρεβάτι με τη σειρά που θα χρησιμοποιηθεί. • Πλένουμε τα χέρια μας. • Ρυθμίζουμε το κρεβάτι σε άνετο ύψος για την εργασία, εάν υπάρχει έλεγχος ρύθμισης και κατεβάζουμε τα κάγκελα. • Αποσυνδέουμε το κουδούνι κλήσης ή άλλους καθετήρες, αν υπάρχουν στα κλινοσκεπάσματα. • Φοράμε γάντια και χαλαρώνουμε όλον τον υπάρχοντα ιματισμό γύρω από το κρεβάτι. • Τυλίγουμε προσεκτικά το ρυπαρό ιματισμό στο εσωτερικό του κάτω σεντονιού και τα τοποθετούμε στο σάκο των άπλυτων. ΟΧΙ κάτω στο δάπεδο ή στα έπιπλα. • Καθαρίζουμε το στρώμα και το στεγνώνουμε. • Αφαιρούμε τα γάντια και αν επιθυμούμε, φοράμε άλλα. • Τοποθετούμε το κατωσέντονο με την κεντρική πτυχή στο κέντρο του κρεβατιού και αρκετά ψηλά για να στερεωθεί καλά κάτω από την κορυφή του στρώματος. • Ανοίγουμε το σεντόνι προς το κέντρο ριπιδοειδώς. • Εάν χρησιμοποιούμε ημισέντονο, το τοποθετούμε με την κεντρική πτυχή στο κέντρο του κρεβατιού και το τοποθετούμε έτσι ώστε να βρίσκεται κάτω από τη μέση του ασθενούς. Το ανοίγουμε και το ξεδιπλώνουμε ριπιδοειδώς προς το κέντρο του στρώματος. • Από πάνω τοποθετούμε το αδιάβροχο μίας χρήσεως, εάν χρησιμοποιούμε. • Στερεώνουμε το κατωσέντονο κάτω από την κορυφή του στρώματος στη μία πλευρά του κρεβατιού σχηματίζοντας γωνία και στη συνέχεια στερεώνουμε με τον ίδιο τρόπο σε όλες της πλευρές του στρώματος. • Τοποθετούμε το πανωσέντονο στο κρεβάτι με τη κεντρική πτυχή στο κέντρο κρεβατιού και με το ρεβέρ (φαρδύ στρίφωμα) να βρίσκεται στην κορυφή του στρώματος. Ξεδιπλώνουμε το πανωσέντονο και ακολουθούμε την ίδια διαδικασία με την κουβέρτα ή το κάλυμμα, ανάλογα τι χρησιμοποιείται, τοποθετώντας όμως το άνω άκρο περίπου 15 εκατοστά χαμηλότερα από την πάνω πλευρά του πανωσέντονου. • Περνάμε το πανωσέντονο και την κουβέρτα κάτω από το κάτω μέρος του κρεβατιού πρώτα από την μία πλευρά σχηματίζοντας γωνία και μετά από την άλλη πλευρά με τον ίδιο τρόπο. • Τοποθετούμε τα μαξιλάρια στο κρεβάτι. Ανοίγουμε την μαξιλαροθήκη και την μαζεύουμε πάνω από το ένα χέρι προς την κλειστή πλευρά. Πιάνουμε το μαξιλάρι με το χέρι μέσα στην μαξιλαροθήκη, κρατάμε σταθερά την κορυφή του μαξιλαριού και τραβάμε τη μαξιλαροθήκη, ώστε να καλύψουμε το μαξιλάρι και τοποθετούμε το μαξιλάρι στην κεφαλή του κρεβατιού.
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
71
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ • • •
Διπλώνουμε ριπιδοειδώς τα επάνω κλινοσκεπάσματα και στερεώνουμε το κουδούνι κλήσης στο κρεβάτι. Τοποθετούμε το κρεβάτι σε χαμηλή θέση. Απομακρύνουμε το ρυπαρό ιματισμό. Πλένουμε τα χέρια μας.
1.2 Στρώσιμο κρεβατιού με ασθενή σε πλάγια θέση. • •
• • • • • •
•
• • • • • • • • • • •
• • • •
Αρχικά ανασκοπούμε το φάκελο του ασθενούς για περιορισμούς της σωματικής δραστηριότητας. Συγκεντρώνουμε τον ιματισμό ο οποίος είναι όμοιος με την προηγούμενη διαδικασία και τον τοποθετούμε με τη σειρά που θα χρησιμοποιηθεί σε καρέκλα δίπλα στο κρεβάτι που θα στρώσουμε. Πλένουμε τα χέρια μας. Κλείνουμε τις κουρτίνες γύρω από το κρεβάτι και την πόρτα του δωματίου, εάν γίνεται. Προσαρμόζουμε το κρεβάτι στο ύψος που εξυπηρετεί την εργασία μας και κατεβάζουμε τα πλησιέστερα κάγκελα σε εμάς αφήνοντας της απέναντι πλευράς σηκωμένα. Τοποθετούμε το κρεβάτι σε επίπεδη θέση εκτός εάν αντενδείκνυται για τον ασθενή. Φοράμε γάντια. Αποσυνδέουμε το κουδούνι κλήσης ή άλλους καθετήρες αν υπάρχουν από τα κλινοσκεπάσματα και απομακρύνουμε τυχόν προσωπικά αντικείμενα του ασθενή που βρίσκονται στα κλινοσκεπάσματα (τα τοποθετούμε στο κομοδίνο και τον ενημερώνουμε). Τοποθετούμε επάνω στον ασθενή την πετσέτα μπάνιου του και αφαιρούμε τα επάνω κλινοσκεπάσματα. Απορρίπτουμε τον ρυπαρό ιματισμό στον σάκο άπλυτων και, εάν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε κάτι από τα ήδη υπάρχοντα, το διπλώνουμε και το τοποθετούμε στην καρέκλα. Βοηθάμε τον ασθενή να γυρίσει πλάγια στην πλευρά με τα σηκωμένα κάγκελα και τοποθετούμε το μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι του. Χαλαρώνουμε όλο τον υπάρχοντα ιματισμό γύρω από το κρεβάτι. Αναδιπλώνουμε ριπιδοειδώς το ρυπαρό ιματισμό από την πλευρά που είμαστε εμείς όσο το δυνατόν πιο κοντά στον ασθενή. Χρησιμοποιούμε τον καθαρό ιματισμό όπως και στο στρώσιμο απλού κρεβατιού με την διαφορά ότι στρώνουμε τον ιματισμό πρώτα από την δική μας πλευρά. Στην συνέχεια ανασηκώνουμε τα κάγκελα και βοηθάμε τον ασθενή να γυρίσει από την στρωμένη πλευρά. Μετακινούμαστε στην άλλη πλευρά και κατεβάζουμε τα κάγκελα. Αφαιρούμε τον ρυπαρό ιματισμό ριπιδοειδώς και τον τοποθετούμε στον σάκο άπλυτων. Τραβάμε με ήπιες κινήσεις τον καθαρό ιματισμό και τεντώνουμε καλά και στερεώνουμε από κάτω όπως και στο στρώσιμο απλού κρεβατιού δημιουργώντας γωνίες. Βοηθούμε τον ασθενή να επιστρέψει στο κέντρο του κρεβατιού. Αφαιρούμε το μαξιλάρι και αλλάζουμε την μαξιλαροθήκη - όπως είπαμε παραπάνω - και τοποθετούμε το μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι του ασθενούς. Απλώνουμε τα επάνω κλινοσκεπάσματα έτσι ώστε να είναι στο κέντρο και, αφού διπλώσουμε τα κλινοσκεπάσματα επάνω στους ώμους του ασθενούς, δημιουργώντας ένα περίβλημα σαν περιχειρίδα, ζητάμε από τον ασθενή να τα κρατά και τότε αφαιρούμε την πετσέτα μπάνιου του από κάτω. Στερεώνουμε τα κλινοσκεπάσματα σχηματίζοντας γωνίες στο κάτω μέρος του κρεβατιού. Αφαιρούμε τα γάντια. Σηκώνουμε τα κάγκελα. Χαμηλώνουμε το κρεβάτι. 72
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ
1. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΣΘΕΝΗ-ΤΡΑΥΜΑΤΙΑ Ο τραυματίας παραμένει ακινητοποιημένος και σκεπασμένος στο σημείο που βρίσκεται μέχρι την άφιξη του ασθενοφόρου. Μετακίνηση με ακινητοποίηση της σπονδυλικής στήλης γίνεται μόνο από εκπαιδευμένους, σε περίπτωση ανάγκης. Αν επιβάλλεται να μετακινήσετε έναν άνθρωπο που φέρει τραύματα στη ράχη, τον αυχένα ή το κεφάλι, πρέπει να μετακινήσετε το σώμα του σαν ένα ενιαίο σύνολο, χωρίς να στρίψετε ή να λυγίσετε τον αυχένα ή τη ράχη του.
2. ΠΑΡΟΧΗ Α΄ΒΟΗΘΕΙΩΝ ΣΕ: 2.1 Τραυματία.
• • • • • • • •
Καλούμε ασθενοφόρο. Ελέγχουμε για εξωτερική αιμορραγία και κάνουμε αιμόσταση αν υπάρχει η δυνατότητα. Ενθαρρύνουμε το θύμα. Χαλαρώνουμε τα σφιχτά ρούχα. Κρατάμε τον τραυματία ζεστό. Δεν δίνουμε τίποτα από το στόμα και δεν τον μετακινούμε. Ελέγχουμε σφύξεις και αναπνοές κάθε 5΄. Εάν δεν υπάρχει αναπνοή εφαρμόζουμε ΚΑΡΠΑ.
2.2 Λιποθυμία. • • • • • • • • •
Γυρίζουμε το θύμα στο πλάι, στην θέση ανάνηψης και το κεφάλι σε υπερέκταση. Χαλαρώνουμε τα σφικτά ρούχα, ζώνη, γραβάτα. Δροσίζουμε με λίγο νερό. Αερίζουμε τον χώρο και απομακρύνουμε τον κόσμο. Ελέγχουμε αναπνοή και σφυγμό. Όταν συνέλθει, δίνουμε να πιεί ζαχαρούχο ρόφημα. Όταν συνέλθει, θα πρέπει η έγερση να γίνει σταδιακά. Δεν πρέπει να σηκωθεί εάν δεν περάσουν 15΄. ΔΕΝ δίνουμε χαστούκια, κολόνια, μεγάλη ποσότητα νερού στο πρόσωπο. ΔΕΝ δίνουμε να πιεί τίποτα από το στόμα ένα δεν έχει συνέλθει πλήρως.
2.3 Ασθενή με κάταγμα.
• • • • •
Ακινητοποιούμε πλήρως το μέλος. Τοποθετούμε κρύες κομπρέσες. Ενθαρρύνουμε το θύμα. Ανυψώνουμε το μέλος σε αναπαυτική θέση. Ζητάμε ιατρική βοήθεια.
2.4 Ασθενή με διάστρεμμα.
•
Εφαρμόζουμε κρύες κομπρέσες. ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ
99
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΟΠΠΕΠ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΙΕΚ
• • •
Αν έχουμε ελαστικό επίδεσμο, περιδένουμε την άρθρωση. Τοποθετούμε το μέλος σε αναπαυτική θέση. Πηγαίνουμε το θύμα στο νοσοκομείο.
2.5 Ασθενή με ρινορραγία.
• • • • • •
Βάζουμε το άτομο να καθίσει με το κεφάλι του ελαφρώς γερμένο μπροστά. Πιέζουμε τα μαλακά μόρια της μύτης (κάτω από το κόκαλο) για 5-10΄. Εάν η ρινορραγία δεν σταματήσει εφαρμόζουμε πίεση για ακόμα 5΄. Λέμε στο άτομο να φυσήξει την μύτη του ή να σκύψει. Εφαρμόζουμε κρύες κομπρέσες. Μεταφέρουμε το άτομο στο νοσοκομείο.
2.6. Ασθενή με αιματέμεση.
• • • • •
Βοηθάμε τον ασθενή να ξαπλώσει και τον σκεπάζουμε με μια ελαφριά κουβέρτα, ώστε να διατηρήσει τη θερμοκρασία του. Φροντίζουμε να μεταφερθεί επειγόντως σε νοσοκομείο. Δεν δίνουμε να φάει ή να πιει οτιδήποτε. Κάνουμε συχνή μέτρηση σφύξεων και αναπνοών. Εάν χρειαστεί, κάνουμε ΚΑΡΠΑ.
2.7 Ασθενή με εξωτερική αιμορραγία.
• • • •
Φοράμε γάντια. Πιέζουμε το σημείο που αιμορραγεί για 5-10΄. Ένα η αιμορραγία συνεχίζεται βάζουμε καθαρές γάζες και τυλίγουμε το τραύμα με επίδεσμο. Καλούμε ασθενοφόρο για την μεταφορά του στο νοσοκομείο.
2.8 Ασθενή με εγκεφαλική κάκωση.
• • • • • • •
Καλούμε άμεσα το ΕΚΑΒ. Τηρούμε αυστηρή ακινησία. Ακινητοποιούμε το κεφάλι με τις παλάμες. Δεν σταματάμε την αιμορραγία. Αν χάσει τις αισθήσεις του ανοίγουμε τον αεραγωγό κάνοντας «ώθηση σιαγόνα». Διατηρούμε ζεστό το θύμα. Αν χρειαστεί εφαρμόζουμε ΚΑΡΠΑ.
2.9. Ασθενή με Ηλίαση.
• • • •
Μετακινούμε τον πάσχοντα σε δροσερό μέρος σε ύπτια θέση με τα γόνατα ελαφρώς λυγισμένα και το κεφάλι ελαφρώς ανυψωμένο. Του δίνουμε να πιεί λίγο νερό, ελαφρά αλατισμένο. Αν χάσει τις αισθήσεις του τον γυρνάμε πλάγια σε θέση ανάνηψης και καλούμε ασθενοφόρο. Ελέγχουμε σφύξεις και αναπνοές.
100
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΒΟΗΘΟΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ