Πρόλογος Δεν έχω ταλέντο στο γράψιμο αλλά μάλλον έχω ταλέντο στην σκέψη. Αυτός είναι και ο λόγος που ενδίδω τελικά στην πίεση που έχω δεχθεί κατά καιρούς για να συγκεντρώσω σε βιβλίο τις σκέψεις μου που έχω μοιραστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μπήκα σε αυτά «τουριστικά» το 2009 αλλά από το 2012 άρχισα να γράφω σε καθημερινή βάση. Η ιδέα του βιβλίου δεν μου φάνηκε κακή από την πρώτη στιγμή που μου το πρότειναν αλλά πίστευα ότι δεν είχα μαζέψει αρκετό υλικό. Τον τελευταίο καιρό έχω στερέψει από ιδέες και επαναλαμβάνω παλιές αναρτήσεις μου. Ώσπου μια μέρα είπα από μέσα μου: αυτό ήταν, πάει τέλειωσε, ό,τι σκέφτηκα σκέφτηκα, δεν έχει άλλο. Η απαισιόδοξη αυτή σκέψη έδωσε αμέσως την θέση της σε μια πιο αισιόδοξη: Μήπως ήρθε η ώρα να γράψω το βιβλίο; Ο τίτλος μου ήρθε στο μυαλό από την πρώτη στιγμή που ετέθη ζήτημα συγκέντρωσης αυτού του υλικού σε βιβλίο. Μου αρέσει αυτή η φράση. «Προς κάθε ενδιαφερόμενο» σε ελεύθερη απόδοση. Γιατί όχι στα Ελληνικά; Επειδή μου αρέσει πιο πολύ στα αγγλικά. Στα αγγλικά την πρωτοχρησιμοποίησα και την χρησιμοποιώ ακόμη: To Whom It May Concern, Dear Sir/Madam, κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ.
Ζητώ συγγνώμη για την αταλαντοσύνη μου στο γράψιμο. Δεν το λέω από σεμνότητα. Έχω ταλέντο στον προφορικό λόγο αλλά όχι στον γραπτό. Γι αυτό γράφω σαν να μιλάω. Μπορώ να γράψω θέατρο αλλά δεν μπορώ να γράψω λογοτεχνία. Εδώ μέσα θα βρείτε σκέψεις μου σε σχέση με την πολιτική, την μαγειρική, την θρησκεία, το θέατρο, τις τέχνες, την καθημερινότητα, την φιλοσοφία, την ιστορία, το savoir vivre, τα ταξίδια, τον έρωτα, το σεξ, τα ναρκωτικά, το καθετί σχεδόν. Όλα έχουν μια αλαφράδα και μια επιφανειακότητα διότι έτσι είμαι από ιδιοσυγκρασία. Δυσκολεύομαι να εισχωρήσω σε βάθος σε ένα θέμα ίσως επειδή βαριέμαι και πλήττω εύκολα. Γι αυτό είμαι καλός στις εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, γνωρίζω λίγα για πολλά αλλά σχεδόν τίποτα σε βάθος. Η σειρά είναι μάλλον τυχαία.
‘Σκόρπιες Σκέψεις’ θα μπορούσε να είναι επίσης ο τίτλος αν δεν ανατρίχιαζα και μόνο στην ιδέα. Enjoy!
Αθήνα, 26 Οκτωβρίου στα 2019
7
Περιεχόμενα 1. Ο δικός μου θεός....................15 2. Το μνημείο του άγνωστου εργάτη ...................16 3. Σταυρός ..................................17 4. Εμπιστοσύνη ..........................18 5. Το μάθημα της υποκριτικής τον 20ο αιώνα ...............19 6. Χοές ........................................22 7. Ώρες ώρες...............................23 8. Περί τέχνης.............................24 9. Tips .........................................25 10. Μάθημα ελληνικών ..............26 11. Το μαύρο σκυλί.....................27 12. Θεσσαλονίκη ........................29 13. 28η Οκτωβρίου.....................31 14. Επαρχιώτης στην Ομόνοια................................32 15. Αβρότητες.............................33 16. Μια σύντομη ανασκόπηση .........................34 17. Χθες σε μια παράσταση .......35 18. Ισλάμ, η απειλή ....................36 19. Δυο σκέψεις .........................39 20. Αχ Ελλάδα σ’ αγαπώ.............40 21. Υποκριτική ............................41 22. Sapere Aude .........................42 23. Στα μουλωχτά .......................43 24. Κοινωνικές ανισότητες .........45 25. Το σύμπαν.............................46 26. Άστορ Πιατσόλα ...................47 27. Αρέσω;..................................48 28. Η 4η εξουσία ........................49 29. Ποιος θα με ψήφιζε;.............50 30. Ο εμφύλιος καλά κρατεί.......51
31. Την έλεγαν Στέλλα Γιαννακοπούλου...................52 32. Το πένθος ως εθνικό σπορ .....................................53 33. Ο Φόβος ...............................54 34. Πολίτης του κόσμου .............55 35. Περί ευγένειας .....................56 36. Η άρνηση του Πέτρου ..........58 37. Το κοινό στο θέατρο .............59 38. Ο θάνατος.............................60 39. Δελφοί ..................................61 40. Πρόσφυγες και Μετανάστες..........................62 41. Ένα καλό βιβλίο ....................63 42. Περί γνώσης .........................64 43. Τέχνη είναι............................65 44. Κάποτε στην Αίγυπτο ...........66 45. Ας μην κλαιγόμαστε .............67 46. Ζωή χωρίς συγκρίσεις...........68 47. Θέατρο και τηλεόραση.........69 48. Οι αισθήσεις.........................70 49. Περί ταλέντου ......................72 50. Τέλος καλό όλα καλά ............73 51. Μια ζωή ................................74 52. Από ποιο;..............................75 53. Η ομορφότερη χώρα του κόσμου...........................76 54. Tips θεατρικά........................77 55. Η ζωή ....................................79 56. Ξένιος Ζευς ...........................80 57. Εξέλιξη ..................................81 58. Η θεωρία των δύο άκρων.....82 59. Παραφράζοντας τον Νίτσε.....................................83
9
60. Πάσχα στην Ιερουσαλήμ ......84 61. Tip για πάρτι και γιορτές ......86 62. Ο μύθος της ελληνικής φιλοξενίας ............................87 63. Χαλαρά .................................88 64. Η ομορφιά της ζωής .............89 65. Διαπιστώσεις........................90 66. Πόλεμος................................91 67. Αράλη, Αμαζόνιε ελάτε, έτοιμο το φαγητό .................92 68. Ζήτω το ελληνικό τραγούδι...............................93 69. Σημασία έχει να ξέρεις ν’ αγαπάς..............................94 70. Ο μουστακαλής ....................95 71. Γονείς αυτή η μάστιγα! ........96 72. Αλτρουισμός ή προσωπικό συμφέρον;.........97 73. Ουδείς ασφαλέστερος εχθρός του ευεργετηθέντος...................................99 74. Κάπως έτσι .........................101 75. Στην χώρα των Kiwi ............102 76. Το Ελληνικό θαύμα .............103 77. Μια κυρία...........................107 78. Crash test............................108 79. Αντιευρωπαϊκό μένος.........109 80. Ο τσάμπας πέθανε .............110 81. Ο θεός Ερμής......................112 82. Αβραάμ εγέννησε Ισαάκ ....113 83. Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο ...........................116 84. Άλλο Ελλάδα, άλλο ελληνισμός ................118 85. Η πλήξη ως κριτήριο ποιότητας ...........................119 86. Κάνω για ηθοποιός;............120 87. Ευγένεια και φόβος............121
10
88. Στο πεζοδρόμιο ..................123 89. Λούφα και παραλλαγή .......124 90. Ελλάς-Τουρκία συμμαχία ...126 91. Θάνατος..............................127 92. Η ψυχή αργεί......................128 93. Αγωγή του πολίτη...............129 94. Εμείς τον λέμε ελληνικό! ....131 95. Ιονέσκο! ..............................132 96. Ευγνωμοσύνη και χαρά ......133 97. Και σκέφτομαι ο αφελής ....135 98. Ας ευλογήσουμε και λίγο τα γένια μας................136 99. Η λύση για το δημογραφικό μας ...............137 100. Στο ταξί τις προάλλες .......138 101. Είδα στον ύπνο μου τον Μεγαλέξανδρο ...........139 102. Δεν τρως ψωμί; ................140 103. Φιλία είναι........................141 104. Be yourself........................142 105. Υπόκλιση...........................143 106. Ελγίνεια όπως Μακεδονία .......................144 107. Πετυχημένοι μικροαστοί........................145 108. Ελλάδα, ελληνισμός, ελληνικό πνεύμα ..............147 109. Αριστερά – Δεξιά ..............150 110. Απόγονοι σκλάβων...........153 111. Ειλικρίνεια ........................156 112. Βαθιά υπόκλιση................157 113. Διάλογος Πούτιν – Ερντογάν...........................158 114. Το καλύτερο μάθημα........160 115. Περί ονομασίας ................161 116. Τη ζωή απ’ τα κέρατα .......162 117. Ρε φίλε,.............................164
118. 15 λεπτά ανωνυμίας ........165 119. 4 αξέχαστες Πρωτοχρονιές...................166 120. Τα σέβη μου! ....................170 121. A Christmas Carol .............171 122. Κι άλλο ένα θεατρικό........173 123. Αμερική ............................174 124. Να παίζεις αληθινά όχι φυσικά ........................175 125. Στο αεροπλάνο .................176 126. Ειρήνη υμίν.......................177 127. New York, New York..........178 128. Η μοναδικότητά μας .........179 129. Ας κοιτάμε μπροστά .........180 130. Κάποτε στο Μαρόκο.........181 131. Νεοέλληνες – Νεοπλουτισμός – Νεοπαρτάκηδες................182 132. Queen ...............................183 133. Ο Μίνως Βολανάκης και εγώ..............................186 134. Άλλο ευτυχία άλλο καλοπέραση .....................188 135. Ψεύτικη ευημερία ............189 136. Tabula rasa........................190 137. Αν κερδίσω το tzoker........191 138. Ποιος φταίει; ....................192 139. Αν......................................193 140. Χρόνια Πολλά ...................194 141. Θεατρικές παρεξηγήσεις ...................196 142. Μακαρόνια .......................197 143. Ή εμείς ή αυτοί!................199 144. Λίγη ακόμα ιστορία ..........200 145. Κάπου στη μέση ...............202 146. Επιχειρηματικό ταλέντο .............................203
147. Πείνα ................................204 148. Savoir vivre .......................205 149. Η σκηνοθεσία ...................206 150. Ευθύτητας εγκώμιον ........207 151. Περί έρωτος......................208 152. Φόβος...............................209 153. Μάθημα υποκριτικής .......210 154. Λίγο πιο όμορφη ..............211 155. Όλα σε όλους....................212 156. Φόβος, ανάγκη, εγωισμός ..........................213 157. Όπως Αμερική ..................215 158. Σύγχρονη κοινωνία ...........217 159. Ψευδαισθήσεις ................218 160. Μάθημα θρησκευτικών....221 161. Βαρσοβία..........................222 162. Απάτη ...............................223 163. Διευκρινήσεις ...................224 164. Ζακ Κωστόπουλος.............225 165. Μίνι μάθημα θεάτρου......226 166. Στο σούπερ μάρκετ...........227 167. Ευγνωμοσύνη ...................228 168. Η φίλη μου η Μαίρη.........229 169. Εγώ και το φαγητό............230 170. Δεν είναι αυτή αριστερά...........................231 171. Θα σου πω μια ιστορία ....233 172. Εδώ ήρθαμε πάμε να φύγουμε ...........................235 173. Του πλοίου........................236 174. Ο λόγος των τραγικών ......237 175. Το μαντρί ..........................238 176. Η γειτονιά μας ..................239 177. Κράτος, Καταστροφή, Εθελοντισμός....................240 178. Ελληνικό χρέος .................242 179. Το ιαπωνικό θαύμα ..........243
11
180. Η Μαρίκα..........................244 181. Σαν την Χαλκιδική δεν έχει.............................245 182. Ο ομορφότερος δρόμος του κόσμου ..........246 183. Γεννήθηκα στη Σαλονίκη ..247 184. Cherchez la femme ...........248 185. Έλληνες ή ανθέλληνες; .....249 186. Γνώμη και πληροφόρηση ..................251 187. Απίστευτο κι όμως αληθινό.............................252 188. Το σύνδρομο του Εφιάλτη.............................253 189. Διαλέγουμε και παίρνουμε ........................254 190. Μπέκετ! ............................255 191. Warning!...........................256 192. Ελευθερία.........................257 193. Διαφωτισμός ....................258 194. Η σχετικότητα του χρόνου ..............................259 195. Δύσκολες αποφάσεις .......260 196. Πολιτισμός........................261 197. Ακεραιότητα .....................262 198. Περί προφοράς.................263 199. Προς κύριον Πρωθυπουργό ..................264 200. Θέλω ν’ αγιάσω ................266 201. Σιωπή................................267 202. Στην Σκύρο........................268 203. Οι κεραίες ανοιχτές ..........269 204. Ο μπαμπάς μου ................270 205. Κάρφωμα..........................271 206. Ο Francesco ......................272 207. Ακόμα ένα θεατρικό .........273 208. Ο παππούς μου ................274
12
209. David Bowie......................275 210. Ο ελληνικός λόγος ............276 211. Η ομοφυλοφιλία δεν είναι επιλογή .............277 212. Αριστερά και καπιταλισμός ....................278 213. Πολύ ή πολλή; ..................280 214. Σνομπάρουν τη δουλειά.............................281 215. Λίγο έξω από την Σκιάθο ..............................282 216. Κανόνες ηθικής ................283 217. Ορθοδοξία και μοιρολατρία .....................284 218. Η τύχη εκδικείται..............285 219. Αιδώς Αργείοι!..................286 220. Στο τσακ............................287 221. Γιαγιά – Παππούς .............288 222. Τόπους – τόπους...............289 223. Ζήτω τα κόμπλεξ...............290 224. Υποκρισία .........................291 225. Αξιότιμε κύριε Δήμαρχε Αθηναίων..........................292 226. Ιδιοτροπίες .......................293 227. Χαμένες πατρίδες.............294 228. Τεστ επιβίωσης στην Ελλάδα..............................295 229. Αμαρυλλίς.........................297 230. Ελγίνεια ............................298 231. Νερό .................................299 232. Ένα κόμμα.........................300 233. Φυλλάδια .........................301 234. Τέλος εποχής ....................302 235. Το πελατειακό μας κράτος ..............................303 236. Στα παιδιά που δίνουν πανελλήνιες......................305
237. Φανταστικό αποκούμπι....306 238. Ταξιδεύω ..........................307 239. Ελληνικά προϊόντα ...........308 240. Απαγόρευση καπνίσματος .....................309 241. Πάλι με χρόνια με καιρούς.............................310 242. Το 1% ...............................311 243. Στη ζούλα..........................312 244. Εγκεφαλικό .......................313 245. Μετάφραση......................314 246. Πες πες κάτι θα μείνει ......315 247. Μεγάλη Παρασκευή.........316 248. Ξεβλάχεμα ........................317 249. Πρώτα οι πέτρες...............318 250. ΕΝΦΙΑ ...............................319 251. Γωνίες ...............................320 252. Ελλάς Ελλήνων Κακόμοιρων Χριστιανών...........321 253. Και ξαφνικά ανακάλυψα το κρασί ..................323 254. Ψάρια ...............................324
255. Να ζήσουν ........................325 256. Η τιμούλα .........................326 257. Ο φίλος μου ο Στράτος .....327 258. Ούτε στον εχθρό μου .......328 259. Έτσι μ’ αρέσει να ζω .........329 260. Ωραίοι ως Έλληνες! ..........331 261. Black Friday.......................332 262. Freddo Cappuccino...........333 263. Επιστροφή στις παραδόσεις ......................334 264. Μάνα είναι μόνο μία........335 265. Η δε σαρξ ασθενής ...........336 266. Φιλοφροσύνες..................337 267. Άλλα ήθη ..........................338 268. Εις μνήμην ........................339 269. Σύνορα..............................340 270. Ποιο ή πιο;........................341 271. Ναι αλλά υπάρχουν δικαστές στο Βερολίνο .....342 272. Εσύ θα λες ναι ..................343 Επίλογος ...................................345
13