Να φτιάχνεις μακαρόνια για να φας με τον φίλο σου και να του βάζεις την μικρότερη μερίδα κι αυτός να το καταλαβαίνει και να αλλάζει τα πιάτα μόλις σηκώνεσαι από το τραπέζι για να φέρεις κόκα κόλες. Φιλία είναι να έρχεται ο λογαριασμός και να μαλώνετε για το ποιος δεν θα πληρώσει, του στυλ "έλα ρε μαλάκα πλήρωσε μια φορά και συ όλο εγώ πληρώνω".
103
Φιλία είναι
To Whom It May Concern
Όλα τα’ άλλα είναι απλώς συναναστροφή.
141
Προς αγαπημένους συναδέλφους ηθοποιούς το ανάγνωσμα πρόσχωμεν. Αδελφοί.
Μην φεύγετε αμέσως προς τις κουίντες στο πρώτο χειροκρότημα της υπόκλισης, προκειμένου να επιστρέψετε, και καλά, για το μπιζάρισμα. Και μετά πάλι και πάλι βιαστικά για να μετρήσετε στο τέλος τις "αυλαίες" που κάνατε. Δηλαδή έχει καταντήσει να διαρκεί πιο πολύ το πηγαινέλα στις κουίντες από την ίδια την υπόκλιση.
105
Υπόκλιση
Η πρώτη υπόκλιση πρέπει να έχει διάρκεια. Ευθυγραμμιστείτε, πιαστείτε απ’ τα χεράκια, υποκλιθείτε, μια... δυο... τρεις... και φύγετε μετά προς τις κουίντες. Καλύτερα να σας φέρει πίσω το κοινό με το χειροκρότημα του 2-3 μόνο φορές παρά να εκβιάσετε 8 πέρα-δώθε.
Α και κάτι ακόμα. Σταματήστε πια αυτήν την κακιά συνήθεια να χειροκροτάτε στο τέλος το κοινό. Γιατί τους χειροκροτάτε; Που σας άντεξαν τόση ώρα; Ωραία η ματαιοδοξία αλλά θέλει κι αυτή ένα μέτρο διαφορετικά καρφωνόμαστε.
To Whom It May Concern
Αμήν!
143
106
Ελγίνεια όπως Μακεδονία
Μα τι σχέση έχουν θα μου πείτε. Έχουν και παρά έχουν. Όταν λένε κάποιοι: «μας τα πήραν όλα δεν θα μας πάρουν και το όνομα» πρώτα πρώτα από αυτά που μας πήραν έχουν στο νου τους τα ελγίνεια.
Εγώ πάλι αν ήμουν διευθυντής του αρχαιολογικού μουσείου Αθηνών θα χάριζα σε όλα τα απομακρυσμένα μουσεία του κόσμου από το Γουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας μέχρι το Άνκορατζ της Αλάσκας, κι από την Καμτσάκα μέχρι την Παταγονία όλα τα έργα τέχνης που έχουμε κλεισμένα και σαπίζουν στις αποθήκες του μουσείου. Για να δημιουργήσουν στα μουσεία τους τμήμα αρχαιοελληνικών εκθεμάτων. Με τον όρο να ιδρύσουν στα πανεπιστήμιά τους τμήμα ελληνικών σπουδών αρχαίων και νέων. Όχι μόνο δηλαδή Θουκυδίδης, Αισχύλος και Αριστοτέλης, αλλά κυρίως Καβάφης, Σεφέρης και Ελύτης.
To Whom It May Concern
Το σκεπτικό το δικό μου δηλαδή και στα δύο ζητήματα είναι εξωστρεφές. Πιστεύω δηλαδή ότι όχι μόνο δεν πρέπει να επιστραφούν τα ελγίνεια στην Ελλάδα αλλά πρέπει να στείλουμε κι άλλα αρχαία στο εξωτερικό. Εγώ πιστεύω πως όχι μόνο η γειτονική χώρα πρέπει να ονομάζεται Μακεδονία αλλά μακάρι κι άλλες χώρες να αλλάξουν τα ονόματά τους και να ονομαστούν Θεσσαλία, Αρκαδία, Φωκίδα κ.λπ.
144
Ας πάψουμε επιτέλους να είμαστε μίζεροι και ανασφαλείς. Ας αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση, ας πιστέψουμε στον εαυτό μας, ας σταματήσουμε να βλέπουμε παντού εχθρούς, ας θεραπεύσουμε την μανία καταδίωξης από την οποία πάσχουμε, ας ξυπνήσουμε!
Ας κάνουμε περήφανους τους προγόνους μας για τους οποίους τόσο πολύ νοιαζόμαστε. Εκείνοι έκαναν το θαύμα του 5ου αιώνα στο οποίο υποκλίνεται όλη η υφήλιος και το οποίο ακόμα εξαργυρώνουμε χωρίς να το αξίζουμε, και χάρη στο οποίο υπάρχουμε, επειδή είχαν ανοιχτό μυαλό. Ας ανοίξουμε!!!
Προχθές στο μετρό έγινα μάρτυρας συνάντησης δυο φίλων απ’ τα παλιά. Αφού χάρηκαν που γνώρισαν ο ένας τον άλλον ύστερα από τόσα χρόνια (απ’ ότι κατάλαβα εγώ δεν ήταν τα "τόσα" χρόνια που τους δυσκόλεψαν αλλά τα "τόσα" κιλά που είχαν πάρει και οι δύο) και αφού είπαν τα βασικά για την οικογενειακή τους κατάσταση (χωρισμένος ο ένας, παντρεμένος ακόμα ο άλλος, με παιδιά και οι δύο) περάσανε στο δια ταύτα.
107
Πετυχημένοι μικροαστοί
Πρώην μικροαστοί και οι δύο απ’ ότι κατάλαβα που η ξιπασιά του μεσοαστισμού πλέον τους τύφλωνε αφού από τα πρώτα πράγματα που τονίστηκαν στην συζήτηση ήταν η αλλαγή γειτονιάς. Με αφορμή αυτό άλλωστε δόθηκε και η χαριστική βολή απ’ τον έναν με αποτέλεσμα ο άλλος, ηττημένος πλέον, να μην έχει όρεξη για κουβέντα και να βιάζεται να κατέβει. "Πας καθόλου προς τα κει;" ρώτησε ο πρώτος. "Πάω συχνά απάντησε ο δεύτερος. Η μάνα μου μένει ακόμα στο πατρικό μας. Ο πατέρας μου πέθανε. Εσύ;" "Εγώ έχω να πάω χρόνια" είπε με τη σιγουριά του νικητή ο πρώτος. "Οι δικοί μου αγόρασαν σπίτι δυο στενά πιο κάτω από μένα. Κρατάνε καμιά φορά και τα παιδιά, ξέρεις τώρα" (από μεγαλοψυχία μάλλον δεν είπε ότι τους το αγόρασε αυτός μη πάθει κάνα εγκεφαλικό ο άλλος).
Όση ώρα τους παρακολουθούσα σκεφτόμουν αν πνευματικά έκαναν μισό βήμα μπροστά από τότε μέχρι τώρα. Αν ασχολήθηκαν ποτέ όλα αυτά τα χρόνια με την ψυχική και πνευματική τους καλλιέργεια. Αν πέρα απ’ την συσσώρευση πλούτου και υλικών αγαθών τους απασχόλησε ποτέ κάτι άλλο. Και είπα στον εαυτό μου
To Whom It May Concern
Το δια ταύτα δεν ήταν άλλο από την οικονομική τους κατάσταση που παρά την κρίση δεν ήταν άσχημη για κανέναν απ’ τους δύο. Κι εκεί άρχισε η μεγάλη κόντρα διακριτικά και με τακτ. Ήταν απίστευτο το πόσο τεχνίτες ήταν και οι δύο στο να φέρνουν την κουβέντα από δω, να την γυρίζουν από κει, μόνο και μόνο για να αναφερθούν σε κάποιο υλικό αγαθό άλλοτε σπίτι, άλλοτε εξοχικό, άλλοτε αυτοκίνητο που κατάφεραν να αποκτήσουν. Μόνο που δεν τις έβγαλαν έξω να τις μετρήσουν.
145
Στην περιοχή της σημερινής Πελοποννήσου, Στερεάς, Θεσσαλίας και νήσων αναπτύχθηκε στα αρχαία χρόνια ένας σπουδαίος πολιτισμός που κορυφώθηκε τον 5ο αιώνα π.Χ. Με τις αποικίες ο πολιτισμός εκείνος εξαπλώθηκε σε όλη σχεδόν την Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα. Οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν ελληνικό φύλο διότι μιλούσαν άλλη γλώσσα (δεν υπάρχουν γραπτά εκείνης της γλώσσας διότι δεν είχε γραφή εκείνη η γλώσσα όπως δεν είχε γραφή και η Αλβανική γλώσσα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα). Ελληνικό φύλο δεν ήταν ούτε οι Θράκες ούτε βέβαια οι Τρώες (ας μη μας μπερδεύουν τα ονόματα Ανδρομάχη, Πολυξένη κ.λπ. ούτε το γεγονός ότι πίστευαν στο δωδεκάθεο. Ο Τρωικός πόλεμος δεν ήταν εμφύλιος πόλεμος όπως ο Πελοποννησιακός).
108
Ελλάδα, ελληνισμός, ελληνικό πνεύμα
Το ελληνικό πνεύμα από τον 5ο π.Χ. αιώνα και μετά είναι τόσο ισχυρό που εξαπλώνεται και επηρεάζει όλη την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου. Ο Αλέξανδρος μπορεί να μην ήταν Έλληνας στα χρωμοσώματα άλλα ήταν Έλληνας στην ψυχή και στο μυαλό όπως όλοι όσοι μετείχαν της ελληνικής παιδείας. Όλοι μιλούσαν τότε ελληνικά όπως σήμερα μιλούν όλοι αγγλικά. Ό,τι είναι σήμερα, όχι η Αγγλία αλλά οι Η.Π.Α., ήταν τότε η Ελλάδα. Είναι δύσκολο να το φανταστούμε έτσι ασήμαντοι που έχουμε καταντήσει αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Όλος ο τότε γνωστός κόσμος ήθελε να μιλάει σαν τους Έλληνες, να τρώει σαν τους Έλληνες, να ντύνεται σαν τους Έλληνες, να τα κάνει όλα σαν τους Έλληνες. Όσο ντροπή είναι σήμερα να είσαι Έλληνας τόσο τιμή ήταν τότε να είσαι Έλληνας. Όλοι ήθελαν τότε να λέγονται, να είναι, να γίνουν Έλληνες. Έτσι και οι Μακεδόνες. Κατέκτησαν την Ελλάδα στην μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. και έγιναν Έλληνες (από τότε ξαναέχουμε Ελλάδα και Έλληνες το 1830 που ιδρύθηκε το νεοελληνικό κράτος, έχουμε όμως σε όλους αυτούς τους αιώνες αθάνατο ελληνικό πνεύμα).
To Whom It May Concern
Προσοχή όμως!
147
Χάρη στους Μακεδόνες εξαπλώθηκε το ελληνικό πνεύμα μέχρι την Ινδία. Και αμέσως μετά απ’ αυτούς το υιοθέτησαν οι Ρωμαίοι και το κράτησαν ζωντανό. Και χάρη στον χριστιανισμό, που η πρώτη του γλώσσα ήταν τα Ελληνικά, παρέμεινε ζωντανό μέχρι σήμερα που είναι ένα αληθινό θαύμα της ιστορίας που υπάρχουμε ως Ελληνικό έθνος και μιλάμε ελληνικά.
To Whom It May Concern
Ελλάδα μπορεί να μην υπάρχει μετά το 338 π.Χ., το ελληνικό πνεύμα όμως διαπρέπει στα χρόνια της Μακεδονικής αυτοκρατορίας και αργότερα στους ελληνιστικούς χρόνους. Συνυπάρχει στην συνέχεια με το ρωμαϊκό πνεύμα και δημιουργεί τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό στα χρόνια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και όταν διαλύεται το δυτικό ρωμαϊκό κράτος κυριαρχεί και πάλι και πρωταγωνιστεί στο ανατολικό (με αποτέλεσμα κάποιοι να ταυτίζουν το Βυζάντιο με την Ελλάδα ενώ δεν έχει καμιά σχέση - δηλαδή σχέση έχει και μάλιστα τεράστια αλλά με το ελληνικό πνεύμα όχι με την Ελλάδα - δηλαδή κάποιος πρέπει να πει επιτέλους σ’ αυτούς τους γραφικούς ελληναράδες που θέλουν να πάρουν πίσω την Πόλη ότι η Πόλη δεν ήταν ποτέ ελληνική).
148
Αλλά και αργότερα αντέχει επί Ενετοκρατίας και Φραγκοκρατίας μέχρι το 1453 (ενδεικτικά το 1453 διότι πολλές περιοχές ανήκαν ήδη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και άλλες όπως τα Επτάνησα δεν ανήκαν ποτέ όπως και άλλες όπως η Κρήτη κατακτήθηκαν πολύ αργότερα). Τότε στην περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ο ελληνισμός και το ελληνικό πνεύμα συνεχίζουν να αποδεικνύουν την τεράστια δύναμή τους διότι αλληλεπιδρούν με την Οθωμανική κουλτούρα (όπως είχε γίνει με όλες τις κουλτούρες πριν που πέρασαν από εδώ) με αποτέλεσμα να έχουμε ακόμη και σήμερα τόσα κοινά με τους Τούρκους γείτονές μας όπως στην μουσική, τους χορούς, την γλώσσα, το φαγητό κ.λπ. ακόμη και στην θρησκεία (οι Τούρκοι μουσουλμάνοι πιστεύουν στον Αη Γιώργη και όχι μόνο) που κανονικά μ’ αυτούς έπρεπε να μας λένε "ούνα φάτσα, ούνα ράτσα". Πολλοί Έλληνες διέπρεψαν κατά την διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο εμπόριο, στις επιχειρήσεις, στην ναυτιλία κ.λπ. Δυστυχώς η περίοδος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δεν διδάσκεται στα σχολεία. Ελπίζω κάποτε να μπει στο πρόγραμμα για να μάθουμε ένα κομμάτι της ιστορίας μας που μας διαφεύγει και για το οποίο θα έπρεπε να είμαστε περήφανοι όπως και για το καθετί που συνέβη σ’ αυτόν τον τόπο που κατοικούμε σήμερα. Τα της νεώτερης ιστορίας, μετά την ίδρυση του κράτους μας, λίγο πολύ τα ξέρουμε.
Για να τελειώνουμε.
Υπάρχουν παιδιά Ελλήνων μεταναστών στις Η.Π.Α., την Αυστραλία, την Γερμανία κ.λπ. τρίτης, τέταρτης και πέμπτης γενιάς που δεν γνωρίζουν γρι ελληνικά και παρά το γεγονός ότι και οι δυο γονείς τους ή παππούδες τους ήταν Έλληνες δεν έχουν καμιά επαφή με οτιδήποτε το ελληνικό και έχουν αφομοιωθεί εντελώς από την χώρα που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν. Αυτοί δεν είναι Έλληνες, δεν έχουν καμιά σχέση με Ελλάδα και με καθετί το ελληνικό. Υπάρχουν παιδιά αλλοδαπών που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα και μιλούν ελληνικά καλύτερα από όλους μας και έχουν ελληνική συνείδηση και κουλτούρα (βλ. Αντετοκούνμπο και χιλιάδες άλλους σαν αυτόν). Αυτοί είναι 100% Έλληνες, πιο Έλληνες δε γίνεται.
Κι αυτό είναι υπέροχο. Το δυσάρεστο είναι πως με τα καμώματα των ελληναράδων κοντεύει να χαθεί το ελληνικό πνεύμα που άντεξε τόσους αιώνες. Άντεξε τόσους κατακτητές βάρβαρους και τους εξευγένισε, τους μόρφωσε και τους καλλιέργησε και θα χαθεί από τους ελληναράδες με την ανασφάλεια, την αμορφωσιά, την μιζέρια και την κακομοιριά τους.
To Whom It May Concern
Δεν πρέπει να το επιτρέψουμε να συμβεί αυτό.
149
109
Αριστερά – Δεξιά Διάλογος με φίλο.
Αυτός: Είμαι αριστερός και δε σκοπεύω ν’ αλλάξω. Εγώ: Κι εγώ. Αυτός: Εσύ άλλαξες, έγινες φιλελεύθερος. Εγώ: Πιστεύω στον κοινωνικό φιλελευθερισμό, άρα είμαι αριστερός. Αυτός: Δηλαδή;
To Whom It May Concern
Εγώ: Δηλαδή πιστεύω στην ιδιωτική επιχειρηματικότητα, το κράτος δεν πρέπει να χει καμία απολύτως σχέση με επιχειρήσεις, γι αυτό πιστεύω ότι πρέπει να φτιάξουμε ένα κράτος φιλικό για επενδύσεις, να πέσει χρήμα στην αγορά, να έρθει η ανάπτυξη, να ανοίξουν δουλειές, να παταχθεί η ανεργία και το κράτος, το σοβαρό κράτος στο οποίο πιστεύω, να ρυθμίζει και να ελέγχει τις εργασιακές σχέσεις και να τιμωρεί αυστηρά κάθε φορά που διαπιστώνεται ασυδοσία απ’ την πλευρά των επιχειρηματιών, εργοδοτών κ.λπ. Το κράτος πρέπει να υπάρχει μόνο στον στρατό, στην αστυνομία, στην δικαιοσύνη, και μερικώς, παράλληλα δηλαδή με την ιδιωτική πρωτοβουλία, στην παιδεία και την υγεία, πουθενά αλλού. Ένα κράτος σοβαρό, με αυστηρούς ελέγχους, αξιολόγηση κ.λπ. όχι μπουρδέλο σαν το δικό μας.
150
Αυτός: Εγώ πιστεύω ότι όλα πρέπει να είναι κρατικά. Εγώ: Άρα είσαι κομμουνιστής. Πού το είδες να πετυχαίνει αυτό το σύστημα; Αυτός: ...
Εγώ: Ο κρατισμός είναι ενάντιος στην ανθρώπινη φύση. Ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να αγωνίζεται στον στίβο της ελεύθερης οικονομίας. Γι αυτό απέτυχε ο κομμουνισμός όπου εφαρμόστηκε και προκάλεσε τεράστια δυστυχία. Αυτός: Εγώ ψηφίζω ΚΚΕ όχι για να ρθει ο κομμουνισμός αλλά για να ασκεί πίεση το ΚΚΕ παντού υπέρ των εργαζομένων.
Εγώ: Μα το ΚΚΕ επιδιώκει την καταστροφή της χώρας. Επειδή πιστεύει σε ένα διαφορετικό κοινωνικοπολιτικοοικονομικό μοντέλο θέλει να αποδείξει ότι ο καπιταλισμός είναι βλαβερός και η μόνη λύση είναι ο κομμουνισμός. Η γραμμή που παίρνουν όλοι οι κομμουνιστές από το κόμμα τους είναι: Γκρεμίστε ό,τι έχει μείνει όρθιο. Γι αυτό θα τους δεις να υπονομεύουν κάθε προσπάθεια ανάπτυξης. Ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ μου είχε πει κάποτε "δεν υπάρχει τίποτα καλό στον καπιταλισμό". "Τίποτα;" απόρησα, "ΤΙΠΟΤΑ ΑΠΟΛΥΤΩΣ" μου είπε ορθά κοφτά και τελείωσε εκεί η συζήτηση. Οι χώρες των οποίων οι πολίτες ευημερούν είναι χώρες φιλελεύθερες. Ο καπιταλισμός έχει τεράστια προβλήματα, τρομερές αδικίες τις οποίες πρέπει να αγωνιζόμαστε να λύσουμε μέσα από τον καπιταλισμό. Το να προσπαθούμε να τον ανατρέψουμε μόνο δυστυχία μπορεί να προκαλέσει. Εσύ πιστεύεις ότι πρέπει να ‘ναι όλα κρατικά. Δεν είσαι ο μόνος που το πιστεύει αυτό. Είστε πολλοί και τα ποσοστά σας είναι αρκετά υψηλά. Έχεις σκεφτεί ποτέ ότι με τη στάση σας αυτή συμβάλλετε στην αύξηση της ανεργίας και της δυστυχίας του κόσμου ενώ υποτίθεται οτι στοχεύετε στο αντίθετο; Δεν λέω ότι σε σας οφείλεται η ανεργία και η δυστυχία, λέω ότι συμβάλλετε. Ποιος θα ρθει να επενδύσει στη χώρα με την αστάθεια που προκαλείτε εσείς οι κρατιστές; Έχετε την ψευδαίσθηση ότι είστε υπέρ του αδικημένου ενώ με τη στάση σας είστε εναντίον του. Εγώ: Ακριβώς. Το επιχειρηματικό δαιμόνιο είναι ένα ταλέντο που πρέπει να το θαυμάζουμε αντί να το λοιδορούμε. Να χαίρεστε που ανοίγουν επιχειρήσεις και που δημιουργείται πλούτος διότι ο πλούτος φέρνει πλούτο σε όλους, ο κόσμος βρίσκει δουλειά, ανεβαίνει το βιοτικό επίπεδο. Και παράλληλα πρέπει να είστε αμείλικτοι όταν το αφεντικό δεν είναι συνεπές με τις υποχρεώσεις του απέναντι στους εργαζόμενους. Αυτό σημαίνει αριστερός. Ο αληθινός αριστερός δεν μισεί τα’ αφεντικά αντιθέτως τα λατρεύει γιατί δίνουν δουλειές και δημιουργούν ευημερία στην κοινωνία. Παράλληλα τα ελέγχει ώστε να είναι εντάξει απέναντι στους εργαζόμενους. Αυτός: και τότε ποια θα είναι η διαφορά μου με τους δεξιούς;
Εγώ: Η διαφορά είναι ότι οι δεξιοί (οι σωστοί δεξιοί όχι οι καραγκιόζηδες που έχουμε εδώ) πιστεύουν ότι τα αφεντικά δε πρέπει να δίνουν αυξήσεις στους εργαζόμενους, πρέπει να είναι σφιχτοί με τις παροχές ώστε τον πλούτο που συσσωρεύουν να τον
To Whom It May Concern
Αυτός: Και τι να κάνουμε δηλαδή; Να πάμε με τ αφεντικά;
151
επενδύουν έτσι ώστε να ανοίγουν ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις και να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας και ακόμα μεγαλύτερος πλούτος και ευημερία. Οι αριστεροί από την πλευρά τους (οι σωστοί αριστεροί όχι οι καραγκιόζηδες που έχουμε εδώ) πιέζουν για παροχές ώστε οι εργαζόμενοι να αμείβονται αξιοπρεπώς για τη δουλειά τους. Αυτή πρέπει να ναι όλη κι όλη η διαφορά. Αυτός: …
To Whom It May Concern
Εγώ: Κοινωνικός φιλελευθερισμός λέγεται και είναι το πιο δίκαιο κοινωνικοπολιτικοοικονομικό σύστημα που υπάρχει.
152
Όταν ήμουν μικρός ήμουν ένα καλό παιδί της μαμάς και του μπαμπά, από σπίτι με αρχές, με τρόπους, καλός μαθητής, σημαιοφόρος κ.λπ.
164
Ζακ Κωστόπουλος
Στην εφηβεία μου ανακάλυψα την ροκ, το κάπνισμα, τις παρέες, την αλητεία και γοητεύτηκα τόσο πολύ από όλα αυτά που η κραιπάλη ήταν στην ημερήσια διάταξη για δύο και πλέον δεκαετίες της ζωής μου.
Λάτρεψα τον Μέρκιουρι, τον Μπάουι, τον Τζάγκερ και αργότερα τον Κέρουακ και τον Καστανέντα. Μισούσα και περιφρονούσα βαθειά κάθε μικροαστισμό, κάθε κανονικότητα, κάθε ζωή του συρμού. Sex, drugs and rock n roll ήταν το σύνθημα της εποχής και αν προσθέσεις και το θέατρο του δωσα και κατάλαβε.
Μια ζωή που δεν θα την άλλαζα με καμιά άλλη ζωή. Μια ζωή που, το λέω με υπεροψία, κάθε ζωή μπροστά της μου φαίνεται σαν μη ζωή, σαν κάτι άλλο που δεν μ’ ενδιαφέρει. Εκτός από αυτές τις ζωές που θαύμαζα. Όπως των φίλων μου, όπως πολλών συναδέλφων μου, όπως όλων εκείνων που την ακούν με τη ζωή, των sui generis, των τρελών, των διαφορετικών, των ξεχωριστών, των μποέμ. Όπως η ζωή του Ζακ. Δεν το ήξερα το παιδί αλλά διάβασα γι αυτόν και τον θαύμασα κι ένα έχω να πω. Οι δολοφόνοι του, κι όσοι φασίστες επικροτούν τον τρόπο με τον οποίο δολοφονήθηκε, δεν είναι ούτε μια τρίχα από τ’ αρχίδια του.
To Whom It May Concern
Μια εικοσαετία κράτησε όλο αυτό, που έπρεπε να κλείσω όλα τα club της πόλης στην οποία ζούσα και μετά να πάω για ύπνο. Η αγαπημένη μου στιγμή ήταν όταν έλεγα "καλημέρα" σ’ αυτούς που πήγαιναν για δουλειά την ώρα που εγώ πήγαινα για ύπνο. "Buongiorno, buon lavoro" και ξεραινόμουν για να ξυπνήσω τ’ απόγευμα και να πάω στην πρόβα ή στην παράσταση και μετά πάλι στους δρόμους και την αλητεία.
225
165
Μίνι μάθημα θεάτρου
Στο θέατρο οτιδήποτε κι αν παίζουμε έχουμε πάντα έναν μόνο παρτενέρ: το κοινό (όπως αντίστοιχα στο σινεμά έχουμε την κάμερα δηλαδή κατ’ επέκταση και πάλι το κοινό).
Αυτό δεν αφορά μόνο τις σκηνές εκείνες κατά τις οποίες απευθυνόμαστε στο κοινό όπως δηλαδή συμβαίνει στην επιθεώρηση ή όπως κάνει ένας υπηρέτης σ’ ένα έργο του Γκολντόνι. Αυτό αφορά όλες τις σκηνές. Σε κάθε σκηνή που απευθυνόμαστε στον συμπαίκτη μας πάνω στην σκηνή στην πραγματικότητα απευθυνόμαστε στο κοινό (το οποίο δεν κοιτάζουμε ποτέ, όπως αντίστοιχα δεν κοιτάζουμε ποτέ την κάμερα). Αυτό όλο μοιάζει με φλερτ.
Είναι όπως όταν δύο κορίτσια είναι σ’ ένα καφέ και μιλούν μεταξύ τους και απέναντι τους κάθονται δυο αγόρια που επίσης μιλούν μεταξύ τους. Μπορεί να μη γυρίσουν να τους κοιτάξουν ποτέ αλλά καθώς η μία μιλάει στην άλλη, όλη τους η ενέργεια είναι στραμμένη προς τα αγόρια. Χαμογελάνε μεταξύ τουε, λένε αστεία, ξεκαρδίζονται στα γέλια κι όλο αυτό απευθύνεται απέναντι.
To Whom It May Concern
Έτσι και στο θέατρο, έτσι και στο σινεμά με την κάμερα.
226
202
Στην Σκύρο
Σ’ ένα ταξίδι στην Σκύρο που είχαμε πάει με μια φίλη μου μπαίνουμε σ’ ένα μαγαζί να ψωνίσουμε κάτι και λέμε και οι δυο στον κύριο που στεκόταν πίσω από τον πάγκο "Καλημέρα σας". Εκείνος μας κοιτάζει ανέκφραστος, οπότε γυρίζει η φίλη και μου λέει "Α, δεν είναι κανείς εδώ. Πάμε στο απέναντι μαγαζί ν’ αφήσουμε τα ωραία μας λεφτά" και με τραβάει απ το μανίκι και φεύγουμε.
To Whom It May Concern
Την ώρα που βγαίναμε πρόλαβα να δω με την άκρη του ματιού τα χείλη του να προσπαθούν να ψελλίσουν κάτι αλλά ήταν πλέον αργά.
268