ISSUING MEANING 2017, iordnis stylidis by Iordanis Stylidis

Ιορδάνης Στυλίδης

εκδοτήριο σημασιών σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα η ζωή στον Ισημερινό • οι Πτήσεις • still life ή η ασάλευτη φύση τοπιογραφία • οι αφοδεύοντες • ελκυστές σημασίας δείγματα και καθαιρέσεις σημασιών τα ενδεχόμενα μιας πρισματικής πραγματικότητας το οικοδομικό τετράγωνο • το σκιάχτρο το ποτήρι • happy new fear • page not found η κατάληψη και η εξουδετέρωση των σημασιών • για την τέχνη προσεγγίσεις • τα άνθη του καλού • η τομή • @sugar.gr η εποπτεία του εδάφους • 6 ημέρες στην ευτοπία

2017

Ιορδάνης Στυλίδης

2017

www.iordanisstylidis.gr http://artwiki.org/Iordanis_Stylidis http://www.arch.uth.gr/el/staff/D_Stylidis http://6-days-in-eutopia.blogspot.gr/ http://www.facebook.com/iordanis stylidis https://issuu.com/iordanisstylidis

• κάθε δικαίωμα χρήσης διατίθεται μετά από αλληλογραφία στην διεύθυνση stilidis2@gmail.com.

περιεχόμενα 006

η ζωή στον Ισημερινό

014

οι Πτήσεις

024

still life ή η ασάλευτη φύση

040

τοπιογραφία

056

οι αφοδεύοντες

066

ελκυστές σημασίας

082

δείγματα και καθαιρέσεις σημασιών

102

τα ενδεχόμενα μιας πρισματικής πραγματικότητας

122

...με τη βοήθεια και τον ενθουσιασμό των άλλων

136

το οικοδομικό τετράγωνο

152

το σκιάχτρο

158

το ποτήρι

164

happy new fear

172

page not found

180

η κατάληψη και η εξουδετέρωση των σημασιών

188

για την τέχνη

196

προσεγγίσεις

202

τα άνθη του καλού

210

η τομή

218

@sugar.gr

224

ένα οικοδομικό τετράγωνο

233

η εποπτεία του εδάφους

239

6 ημέρες στην ευτοπία

Ιορδάνης Στυλίδης

η ζωή στον Ισημερινό κείμενο για την ομότιτλη έκθεση που ακόμη δεν έχει παρουσιαστεί στην πόλη Θεσσαλονίκη.

2016

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Καθώς, όποτε συμβεί, προφέρω διστακτικά, σαν να μην νιώθω βέβαιος για το εύρος του περιεχομένου της ή χαράσσω στην έκταση της αξιόλογης σημασίας της τη φράση η ζωή στον ισημερινό σε μία λευκή εξαιρετική επιφάνεια χαρτιού, χωρίς ορατές άκρες και ασφαλή περιθώρια, χωρίς σημειώσεις και διευκρινίσεις, ορίζω ακαριαία τον τρόπο και την προσανατολισμό της ενατένισής μου. Στην εύπλαστη έννοιά της, στη σημασία της, στην γεωγραφία της έκτασής της, στον ήχο της, τις φήμες και τις εγγυήσεις της διαπερατότητάς της. Ο τρόπος, οφείλει και ακολουθεί την πειθαρχία των μέχρι τώρα ανιχνεύσεων του κόσμου όπου γυμνάζω και υπερασπίζω τις υποθέσεις μου, ενίοτε στοχαστικά ασθενής άλλοτε έμπειρος χειριστής και κήρυκας της τακτικής εννόησής του, προσφέροντας κάθε μία και όλες τις ειδικές ζωτικές και τις γενικές ανούσιες συστατικές φράσεις εισόδου στις επικράτειες των νοημάτων του. Ο προσανατολισμός προστατεύει το βηματισμό και την σκέψη μου καθώς παρασύρεται, κυλάει, τροχοδρομεί και περιπλέει, εκδίδεται, υπερσκελίζει και υπερίπταται πάνω από τις ακτές και τις χέρσες εκτάσεις από όπου, κάθε στιγμή, σε κάθε θέση, σε κάθε κυματισμό ή έκτακτη ροή του ανέμου, θέτει στο τραυματισμένο σώμα μου και την αιχμαλωτισμένη αεί συνείδηση το ερώτημα, την υπόθεση, τη λογική σχέση, την επιμελημένη διάταξη προτάσεων ώστε να προκύψει η αναγκαία διευθέτηση, το εκεί της επιθυμίας, το αμέσως της αναχώρησης, το ακριβώς της δαιμονισμένης πεποίθησής μου ώστε το τραυματισμένο σώμα και η αιχμαλωτισμένη αεί συνείδηση να μετρήσουν και να εγκαταλείψουν την μετρημένη θέση τους. Στέκομαι ακόμη και για πολύ στην κορυφή ενός λόφου, σηκώνω τα χέρια και χώνω τις παλάμες στο άπλαστο ακόμη στόμα, το πρωί, το μεσημέρι και το δειλινό. Συλλογίζομαι. Την καίρια λέξη που παραμορφώνει τον εκεί μακριά ορίζοντα και σημειώνει στο θώρακα τη διεύθυνση του αιτήματος και του φόβου μου. Ο φόβος

Ιορδάνης Στυλίδης

μου περιγράφεται πια σε ένα σχέδιο που διατρέχει τον ισημερινό μου. Στέκομαι στην άστατη ακτή καθώς η πλημμυρίδα αποσύρει την άμμο και έτσι το βαρύ σώμα μου βυθίζεται στο ρηχό βυθό. Από εκεί, στο μέγιστο βάθος του ρηχού βυθού, ανταποκρίνομαι, μιλώ. Φτιάχνω μια φράση, μόνος, σκοτεινός και υποβρύχιος, με τις λεξεις που θα αναγκάσουν τους αστερισμούς να εκδώσουν την προβολή του ίχνους μιας πορείας. Το νερό γεμίζει του πνεύμονες αλλά, ήδη, βρίσκομαι κάτω βαθιά, προστατευμένος από τους βαρείς κυματισμούς των ωκεανών. Η πορεία μου περιγράφεται πια χωρίς λέξεις και σχήματα. Σκοπεύει στο βέβαιο εκεί όταν έρθει η στιγμή του. Στέκομαι στην όχθη μιας λίμνης, προχωρώ και κατασπαράσσομαι από το μεγάλο ερπετό που μεταφέρει την αιχμαλωτισμένη αεί συνείδησή μου έως τους ξερούς λειμώνες και την άνυδρη γη μακρύτερα από το ακριβώς της δαιμονισμένης πεποίθησής μου. Το ερπετό εκβάλλει τα χέρια μου, εκβάλλει τον κορμό και τη φωνή μου, εκβάλλει τη μνήμη μου και τις σημασίες που ορίζουν το πού και το πώς της διεύθυνσής μου. Το ερπετό διαπλάθεται και περιορίζεται εγκαταλείποντας τα υπόλοιπά μου που σέρνονται από την ισχύ του ανέμου. Κυλώ στη θάλασσα. Ολισθαίνω ανάποδα και, μετά από πολύ, εκλύω την επιθυμία μου στη μέρα και τη νύκτα, το πρωί, το μεσημέρι και το δειλινό. Διαπερνώ ανάποδα τον μακρινότερο φαρδύ και βαθύ ποταμό. Χτυπάω και ονομάζω τις ρίζες των παρόχθιων συνοικισμών δένδρων. Οι ρίζες και τα δένδρα ανταποδίδουν. Προστατεύουν και χωνεύουν το φαγωμένο και υποβρύχιο σώμα μου, διαβάζουν και διορθώνουν το σύνταγμα της περιπέτειάς μου. Δεν μπορούν να κατανοήσουν τι είναι ο φόβος, τι είναι η διεύθυνση, τι είναι ο ισημερινός, τι θα πει και πώς συμβαίνει η ζωή στον ισημερινό. Τα χρόνια έχουν περάσει αλλά το τραυματισμένο σώμα και η αιχμαλωτισμένη αεί συνείδησή του, θηλάζουν ακόμη από τις ρίζες τις σημασίες, τα νοήματα, τις μεταβολές και τις ποικιλίες των εκφράσεων στις εκτάσεις του χώρου αλλά και στις εκφράσεις

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

του χρόνου. Θηλάζουν όμως, το σώμα και την αιχμαλωτισμένη αεί συνείδησή μου, και οι ρίζες των δένδρων. Ξέρουν, πια, αρκετά για τον ισημερινό των διευθύνσεων και των γεωγραφικών παθών μου, ξέρουν πολλά για τους τρόπους και τους προσανατολισμούς της ζωής μου, δεν ξέρουν ακόμη το είναι εδώ τώρα του φόβου μου. Αλλά και εκείνα τα πολλά που ακόμη απομένουν ώστε, πια, να μην είμαι εγώ αλλά η ρίζα που συγκρατεί το χέρι και τον ώμο μου. Να μην είμαι εγώ αλλά η φυλλωσιά που περιέχει τον θώρακα και τα μάτια μου, να μην είμαι εγώ αλλά ο μεγάλος και πλεκτός κορμός που περιέχει τα σωθικά και τα πόδια μου, να μην είμαι εγώ αλλά το ζεστό νερό της λιμνοθάλασσας όπου ησυχάζει η αιχμαλωτισμένη αεί συνείδησή μου. Περνάει το σμήνος των αποδημητικών πουλιών και παρασέρνει λίγες λεπτομέρειες από την κατεύθυνση προς τον ισημερινό και τη ζωή που απλώνεται και ολοκληρώνεται στην έκτασή του. Ρέει ο βαθύς και ισχυρός ποταμός και παρασέρνει το στίγμα της ημέρας και το στίγμα της νύκτας που ορίζουν ακριβώς την έκταση και τις παραδοξότητες των φυσικών χαρακτηριστικών της γεωγραφίας εκείνου του ισημερινού των κατευθύνσεων. Τα μεγάλα κύματα του ωκεανού σπρώχνουν και μεταδίδουν τα ονόματα των πόλεων, τα ονόματα των λιμνών, τα ονόματα των δρόμων και των ορεινών λειμώνων όπου ησυχάζουν οι άνθρωποι καλλιεργητές και στοχαστές, οι σχεδιαστές και οι κατασκευαστές των διαμορφώσεων των αλλεπάλληλων πολιτισμών και των αντανακλάσεών τους στο βορρά και τον νότο. Ο άνεμος διατρέχει και γεννά τις ποικιλίες των περιδινήσεων που σκορπίζουν τις λεπτομέρειες για τις ετήσιες καλλιέργειες, για την σπορά και τον τρόπο λάξευσης του ξύλου. Είτε για την κατασκευή μιας στέγης είτε για την κατασκευή ενός πλοιαρίου για να φτάσουμε, εμείς, εκείνοι, εγώ, η αιχμαλωτισμένη αεί συνείδησή μου, είτε στα εύκρατα, είτε στα θερμά είτε στα κατάψυκτα κλίματα που δοκιμάζουν τις πρακτικές και τις σχέσεις

Ιορδάνης Στυλίδης

των πολιτισμών καθώς γεννιούνται, ακμάζουν και διαμοιράζονται σε κομμάτια. Σε θώρακες, σε σωθικά, σε χέρια, σε ώμους. Καθώς δοκιμάζονται και συνθέτουν σφιχτά τις έκτακτες και άτακτες συμπλέξεις τους. Έτσι, λοιπόν, με τα διάσπαρτα μέλη μου που μεταφέρθηκαν από τα κύματα του ωκεανού, τον κορμό και τα σωθικά μου που φαγώθηκαν και θηλάστηκαν από ερπετά και δένδρα, τις σκέψεις και τις διατάξεις του εργατικού και παραγωγού νού και της αιχμάλωτης αεί συνείδησης που δεσμευμένα εις ένα εξέθεσαν το απέραντο κείμενο της περιπέτειάς μου, έφτασα, γράφω και γράφομαι, διακινούμενος αυστηρά στην γραμμή του ισημερινού μου. Εγώ και τα δένδρα που θήλασαν τις πρόσκαιρες και τις διαρκείς θεάσεις των τόπων και των στιγμών και των σχέσεων. Εγώ και τα ερπετά που κατανόησαν την φλεγόμενη φύση μου, την αρχιτεκτονική της κατασκευής μου, την επιθυμία και την ανακάλυψη της επιθυμίας μου, τις συντεταγμένες και τις προοπτικές των ποικίλων ταξιδιών μου επειδή ακριβώς ταξίδεψα και παιδεύτηκα στα σωθικά, στις ακτές, στα ρυάκια, στους κυματισμούς και στις ισχυρές ριπές των ανέμων καθώς γεννούν τις ποικιλίες των περιδινήσεων και σκορπίζουν τις λεπτομέρειες κάθε πολιτισμού στην επιφάνεια και τα βάθη της γεωγραφίας. Εφτασα, γράφω και γράφομαι, κυλώ, βυθίζομαι, πλέω, σπέρνομαι και φυτρώνω, ριζώνω και αναγνωρίζω το βάθος μου, σαπίζω και χωνεύομαι. Συλλέγω σπόρους και φήμες, ψιθυρισμούς και γραπτά σημειώματα που φέρνουν οι αληγείς άνεμοι και οι τυφώνες. Συμπληρώνω, διασπώ και διατάσσω τα διαστήματα και το ρυθμό της νηνεμίας ώστε να συλλογιστώ και να προετοιμάσω την πλεύση μου. Η ζωή στον ισημερινό συναπαρτίζεται και συνδέεται με ό,τι και κάθε μικρή και συχνή ιδέα, με την ιδέα για το φθαρτό σώμα και την αιχμάλωτη αεί συνείδησή του, με την ιδέα για το ζεστό διαυγές

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

νερό, με την ιδέα για τα χέρια που χώνονται βαθιά στο στόμα, με την ιδέα του ερπετού που διαμελίζει και χωνεύει την ευχαρίστησή του, με την ιδέα της πλεύσης και της εφόρμησης από το ύψος ενός καταρράκτη, με την ιδέα του θηλασμού μιας ιδέας, με την ιδέα της φλόγας και της σποράς, την ιδέα των λειμώνων και των ετήσιων βροχών, την ιδέα του ισημερινού που εισπνέει και εκπνέει τη γνώση του, τέμνει και συρράπτει την έκτασή του, βάλλει και συλλέγει τα τακτικά και έκτακτα χαρακτηριστικά του. Η ζωή στον ισημερινό είναι η ζωή των ιδεών και των χειρισμών τους, η γενναία ενατένιση της γέννησης και της διασποράς τους, η απόλαυση της μετατροπής τους, σε σχέδια, σε ήχους, σε συγκεντρώσεις και σε αλλαλαγμούς νοήματος και σημασίας, η πλέξη τους και η διακλάδωσή τους. Καθως διακινούν και προστατεύουν τα αποτελέσματα της ανεξέλεγκτης επιθυμίας να δοκιμάζουμε, ξανά και ξανά, την αιχμάλωτη αεί συνείδησή μας.

Ιορδάνης Στυλίδης

πτήσεις δοκίμιο για την ομότιτλη ψηφιακή έκδοση στην δικτυακή βιβλιοθήκη ISSUU.

2015

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Ο πίνακας ‘’Wanderer uber dem Nebelmeer’’* του γερμανού ζωγράφου Caspar David Friedrich κατασκευάστηκε το έτος 1818. Το ιδεολογικό του πρόταγμα και η ερμηνευτική του οδηγία περιέχουν ζωτικές νοηματικές διακλαδώσεις και συνδεσμολογίες για τις αλλεπάλληλες απόπειρες εννόησης των ποικιλιών των σχέσεων των διανοούμενων εργατών με την περιβάλλουσα ποικίλη φύση αλλά και για την σκέψη (τη σκέψη τους) ως μηχανισμού επιτάχυνσης και προσανατολισμού της έξαλης στοχαστικής δυνατότητας, της υποστήριξης των αποπειρών τους να διαλευκάνουν, δια του λόγου (reason), αυτό το σύστημα σχέσεων (φύση-παρατηρητής ανθρωπος). Ο διανοούμενος στοχαστής, κατασκευαστής και χειριστής κάθε πρόσκαιρης ή διαρκούς σχέσης νοήματος φτιαγμένης από μιά οποιαδήποτε πρώτη αιτία, αρπαγμένης από το φυσικό του πεδίο (το άμεσο περιβάλλον του) και αναμένουσας μιά ειδική και τακτική, πρόσκαιρη απάντηση από τη συνείδησή του (τη συνείδηση του κατασκευαστή του έργου) φέρει και τοποθετεί τον εαυτό του στο κέντρο μίας κατασκευής (το ιδεολογικό και γεωμετρικό κέντρο στην επιφάνεια του πίνακα). Έτσι, αμέσως και έκτοτε, ο πίνακας-κατασκευή, μεταβάλλεται σε πυκνό κείμενο (εκείνο και αυτό, ό,τι ήταν τότε και είναι αλλιώς και περισσότερο τώρα, αυτό που βρέθηκε τότε μπροστά στον περασμένο και βρίσκεται τώρα μπροστά στον παρόντα παρατηρητή του) εκπέμποντας διαχρονικά και συνεχώς την περιεχόμενη πληροφορία του είτε στον σύγχρονο διανοητή επισκέπτη του είτε, τώρα, στον παρόντα, επεξεργαστή και στοχαστή της ποικιλίας των συνδεσμολογιών εκείνου του παρελθόντος νοήματός του με το οποιοδήποτε ωριαίο νόημα μπορεί σήμερα να προταθεί, ως μία νέα στοχαστική κατασκευή προορισμού και ναυτιλίας. Ο πίνακας, πιά, εξαιτίας της δυνατότητας και της απαίτησης του παρατηρητή του, προκαλεί και υποστηρίζει κάθε δυνατή ανάβλυση νοήματος, συγκρατώντας, για

Ιορδάνης Στυλίδης

λίγο, (το διάστημα του ενεργού και απαιτητικού στοχασμού γιαυτό) τους γεννημένους συνδέσμους των λογικών συσχετισμών, έξαλων επιταχυντών κάθε δυνατής διερώτησης, κάθε βαθιού στίγματος που αμέσως μαρτυρά την απόλαυση της γρηγορούσας σκέψης. Ο πίνακας φέρει εκείνο το παρελθόν στρατήγημα πλεύσης, εκείνο το τότε πύκνωμα της σκέψης, και υποστηρίζει το νέο εφαλτήριο του ρεμβασμού, την κατάληξη των επίκαιρων, πια, καινοφανών και συσχετισμένων σχέσεων με την φύση. Στον πίνακα του Caspar David Friedrich ο κατασκευαστής του επιλέγει την θέση και τον ρόλο του ήρωα οδηγού του σώματός του αλλά και της σκέψης του σε ένα άμεσο αλλά και ένα μέλλοντα διάλογο. Ο πίνακας, κατασκευή και κείμενο, υποδηλώνει και διαδηλώνει το τέλος μιάς κοπιώδους πορείας ψηλότερα από οπουδήποτε πρίν (γιατί;), περιέχει και προστατεύει την πράξη της δημιουργίας και της εκφοράς της πρώτης σκέψης, καθοδηγεί την ανάγνωση και την αρχειοθέτηση των αποκτημάτων που κερδήθηκαν και, αμέσως, θα εξαπολύσουν την εξέλιξή τους. Από τη στιγμή εκείνη, την τελική και αποσβολωμένη στάση του στο τελευταίο υψόμετρο, ο ήρωας-οδηγός του εαυτού του στέκεται και ατενίζει ακίνητος στο τέρμα της ανόδου-άσκησής του σε μία κορυφή του ά-τοπου γήϊνου ανάγλυφου. Ο ήρωας-οδηγός φέρει το σώμα και τη σκέψη του ψηλότερα από οτιδήποτε υπαρχει γύρω του, υποθέτει, εμπιστεύεται στο ό,τι αυτή η θέση εποπτείας -εκεί και ψηλότερα από οπουδήποτε άλλοτε- αρκεί για να προκαλέσει την ζωοποιό διέγερση που θα αποδώσει σε αυτόν την ποικιλία των λογικών σχέσεων και των συμβολισμών που αρκούν για να καθοδηγήσουν την ζωή του και, ταυτόχρονα, χρειάζονται για να καθορίζουν το ζωτικό περιεχόμενο μιάς μέλλουσας διδασκαλίας, της διασποράς ενός νέου νοήματος, όπως νομίζει και επιθυμεί. Ο ήρωας-οδηγός φέρεται, ανεβαίνει και επιχειρεί να κατακτήσει, δέσμιος ίσως μιας παλαιότερης νοηματικής κατασκευής που

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

περιέχει ήδη την άσκηση της ανάβασης ως συστατικού της κατάκτησης της αλήθειας. Πιά κατασκευή ήταν αυτή; Ίσως εκείνη του Μωϋσή και της ανόδου του εκεί -ψηλότερα- από όπου μπορεί να φτάσει αυτό, ότι θεώρησε, ως θεό του και να πάρει (όντας στο άκρο, στον σύνδεσμο ουρανού και γής) τους ορισμούς και τους κανόνες για την κοινή ζωή, για την εξουδετέρωση και την παρηγοριά του φόβου για το άγνωστο, την επιβεβαίωση της ύπαρξης μιάς ανώτερης προστάτιδας δύναμης, την επιβεβαίωση πως η ζωή είναι μία φαινόμενη συνθήκη σχέσεων που κάποτε πρόκειται να χρειαστεί να μετακινηθεί, να διαπεράσει ένα όριο και να αναδυθεί σε μία νέα διαρκή ά-χρονη και ά-τοπη επίσης συνθήκη. Αυτή η αλήθεια όμως δεν αναγνωρίζεται από τον νέο οδοιπόρο, τον δημιουργό του πίνακα, από τον ίδιο, δηλαδή, τον εαυτό του. Αυτό που αναγνωρίζεται, αυτό που δείχνεται είναι πως μετά από την κατάκτηση αυτής της κορυφής πρόκειται να υπάρξουν και άλλες δυσκολότερες, μακρύτερα, είτε στον κόσμο της υλικότητας είτε στον κόσμο των ιδεών και του στοχασμού. Και, αυτές οι κορυφές, τα νέα αιτήματα για διερεύνηση και γνώση, πρόκειται, από εκείνη τη στιγμή της θέασής τους, να αποτελέσουν και να προκαλέσουν τον εαυτό του, την συνείδησή του. Εκείνες οι μακρινές κορυφές είναι οι επόμενες χίμαιρες που θα κυνηγήσει αλλά και τα στάδια που θα εμπλουτίσουν την ουσία της ύπαρξής του. Εκεί, στην κορυφή του, ο στοχαστής και καταδιώκτης διανοούμενος, ο εργάτης που κατασκευάζει τον εαυτό του, γκρεμίζεται και ανορθώνεται ταυτόχρονα. Εκεί κατανοεί πως ζεί πιά σε ένα νέο πεδίο ορισμών και αιτημάτων. Ταυτόχρονα, ο πίνακας είναι και μια συμπυκνωμένη διήγηση, η απόδειξη της αλήθειας του υλικού αλλά και του συμβολικούστοχαστικού εγχειρηματός του, το ‘’ήμουν εκεί’’ του, ως ισχυρό δείγμα-απόδειξη της αφοσίωσής και της τελικής κατάκτησήςεννόησης του περιεχόμενου που αναζητούσε. Ταυτόχρονα, ο πίνακας είναι και το παράθυρο προς εκείνη την ουσιαστική και

Ιορδάνης Στυλίδης

πραγματοποιημένη απόπειρα. Είναι το βλέμμα του θεατή και επισκέπτη του εγχειρήματός του έξω από κάθε χρονική σήμανσή του. Είναι η ‘’φωτογραφία’’ που πρόκειται να δηλώσει, ως φορέας αλήθειας, φορέας του ‘’ήμουν εκεί’’ αυτό το γεγονός, αυτό που συνέβει. Μόνον αυτό. Καμμία άλλη συνδήλωση, κανένα περιέχον πλαίσιο αναφοράς. Σήμερα, καθώς ανιχνεύουμε και οριοθετούμε στην περιοχή των αιτημάτων και των ασκήσεων της μετανεοτερικότητας, στην περιοχή των ανατροπών, των εγκαταλήψεων και των μετακινήσεων από τις μεγάλες παρελθούσες ζωτικές και επαναστατικές αφηγήσεις σε εκείνες τις νέες ριζοσπαστικές προτάσεις για την ταυτότητα και την ουσιαστική συσχέτιση με το περιβάλλον (…που κατανοείται πλέον ως πληθωρισμένο πεδίο ποικιλιών και γεγονότων που καθορίζονται και διαφεύγουν συνεχώς, που κατανοείται ως σχεσιακό πεδίο που περιλαμβάνει τον θεατή και τον αναγνώστη του και, άρα, τροποποιείται και μεταβάλλεται από την συνεχή μεταβολή της θέσης του τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο…) ποιός είναι ο παρατηρητής που πρότεινε δύο αιώνες πριν ο Caspar David Friedrich; Υπάρχει ένας τέτοιος ήρωας, οδηγός και κατασκευαστής του εαυτού του; Έχουμε αποδείξεις και πειστήρια από την συμπεριφορά του; Έχουμε, …όντας, πλέον, στον 21ο αιώνα, φωτογραφίες, video καταγραφές, νέα κείμενα και αφηγήσεις για τους τρόπους και τα τολμήματά του; Έχουμε τα νεότερα δείγματα της ζωοποιού συμπεριφοράς του που δείχνουν, πρώτα σε αυτόν, τον ήρωα ενός νέου αφηγήματος, προς τα που θα κατευθυνθεί ο εαυτός του αλλά και, κυρίως, ύστερα, δείχνουν, διασπείρουν σε κάθε έναν και μία από εμάς, τους ακολούθους των περιεχομένων, των προτάσεων που συνιστούν και σταθεροποιούνται από τα περιεχόμενα των πινάκων, των διηγημάτων, του στοχασμού, την ποικιλία των αποτελεσμάτων που εξαρτώνται συνεχώς από την ποικιλία των ελεύθερων επιλογών; Σε τι θα στοχεύσει ο νεότερος οδοιπόρος αναρριχητής ή ιπτάμενος πλέον εαυτός; Με τι θα ικανοποιηθεί;

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Τι θα συγκρατήσει από την ταχεία εποπτεία του στο ύψος της τροπόσφαιρας; Τι αποτελεί ήδη το απόθεμα και την κληρονομιά, την στρατηγική της ενδελέχειάς του; Σήμερα, τώρα πιά, ανιχνεύουμε και καθορίζουμε τις ιδιότητες του τεχνολόγου ανθρώπου που βέβαια βρίσκεται ακόμη δεμένος στα υπολλείμματα και στις βεβαιότητες ενός κοντινού παρελθόντος. Ίσως χρειαστούμε μία ακόμη γενιά, ίσως ακόμη μία ώστε να ξεχάσουμε τελείως τις βεβαιότητες του 18ου και του 19ου αιώνα. Η συλλογή των εικόνων που αντι-παραθέτω στον πίνακα του Caspar David Friedrich δεν περιέχει την μορφή του κατασκευαστή τους, του εαυτού μου, αλλά την αχνή αντανάκλασή του στην διάφανη επιφάνεια ενός φινιστρινιού του αεροσκάφους στα πολλαπλά ταξίδια και τις υπερπτήσεις μου στην τροπόσφαιρα. Ταυτόχρονα, ξέρω ακριβώς πως μιά μικρή ομάδα ανθρώπων μπορεί να ζεί και να εργάζεται ακόμη μακρύτερα, πέρα από την στρατόσφαιρα. Σύντομα, μια άλλη ομάδα θα διασχίσει το απαραίτητο διάστημα ταξιδεύοντας προς ένα άλλο πλανήτη. Το βλέμμα το ταξιδιώτη εποπτεύει τη γη πολύ μακριά από τις ειδικές λεπτομέρειες που κάποτε όριζαν και εγκαθιστούσαν τα όρια του δυνατού στοχασμού του. Δεν βαδίζει τις αποστάσεις, αιωρείται και συντρίβει τα ειδικά και τα ουσιώδη τοπία, διάγει μία σύντομη πλήρη ζωή στο εσωτερικό των έξοχων μηχανών του, κινούμενος σαν Φαέθωνας και άγγελος, καθώς αυτά σχηματίζουν και ακολουθούν τις ιδεώδεις τροχιές τους στον ουρανό. Μετά εξέρχεται κάπου αλλού χωρίς την εμπειρία των ενδιάμεσων τόπων, την εμπειρία της αναμονής, την εμπειρία και τις κατακτήσεις κάθε πιθανολόγησης για την ταυτοτητα του σκοπού του. Όμως ξέρει πιά πως ζεί σε ένα πλανήτη και όχι σε μία κλειστή γεωγραφία, ξέρει να διαβάζει τις αποστάσεις και τις εγγύς και μακρινότερες ιδιότητές τους. Ξέρει και έτσι εγκαταλείπει μεγάλες ενότητες γνώσης που τώρα πιά δεν οδηγούν πουθενά. Κατασκευάζει και πάλι τα τυπικά και τις μεθόδους του κόσμου του που πλέον είναι προσβάσιμος αμέσως και πάντα.

πτήσεις από την Ινδία (ΜΠΑΝΓΚΑΛΟΡ), προς την Εγιπτο (ΚΑΙΡ

ΡΟ) και από την Ιταλία (ΒΕΝΕΤΙΑ)

Ιορδάνης Στυλίδης

Έτσι λοιπόν, η σειρά των εικόνων που παρουσιαζεται εδώ, αποκρίνεται, απαντά στον διανοούμενο των αρχών του 19ου αιώνα. Εκεί όπου αυτός έφτασε και ατένισε το πεδίο που προσφέρθηκε στον εαυτό και την νόησή του προσφέρεται ήδη ένα άλλο δυνατό υψόμετρο εποπτείας και στοχασμού. Εκεί όπου και όταν έφτασε με κοπιώδη πορεία, μόνος και δέσμιος ενός ειδικού ισχυρού αφηγήματος (το αφήγημα του ρομαντισμού) προσφέρεται τώρα ένα νέο αφηγημα και μία νέα δυνατότητα (οι προτάσεις της μετα-νεοτερικότητας, δυνατές και έξαλες εξαιτίας της τεχνικής και της τεχνολογίας), η νεότερη απόπειρα κατασκευής του ισχυρού και ειδικού νέου αφηγήματός του. Εκεί όπου κατανοήθηκε πως απομένουν πολλές άλλες κορυφές θέας και στοχασμού να κατακτηθούν προσφέρεται πιά το υπερβολικό και ακατάληπτο υψόμετρο που καταργεί όλες τις κορυφές, η θέση όπου καταργείται η βαρύτητα, η στιγμή όπου η βάδιση δίνει τη θέση της στην πλεύση του κενού, η θέση όπου η μηχανική του σώματος δεν μπορεί πιά να φέρει ψηλότερα την συνείδησή του αλλά η μηχανή φέρει και περιθάλπει το σιωπηλό αιωρούμενο σώμα. Βρισκόμαστε ήδη στην εποχή του τεχνολόγου ανθρώπου και της ειδικής και γενικής ματιάς του είτε προς εκεί, όσο μακρύτερα μπορεί, στο χώρο, είτε στα βάθη της ειδικής ύπαρξής του όπου επιχειρεί την επαλήθευση και την αναγνώριση της φράσης και των εύπλαστων συστατικών της… ‘’αυτός και έτσι είμαι σε μιά στιγμή, υπάρχω οπουδήποτε επειδή βρίσκομαι και αιωρούμαι ταχύτατα μαζί με άλλους σε μιά κοινή και φροντισμένη ετεροτοπία, κατασκευάζω και μετασχηματίζω, αναγνωρίζω και αναγνωρίζωμαι, υπερασπίζω τις αλλεπάλληλες στιγμές της ζωής μου’’.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Ιορδάνης Στυλίδης

http://iordanisstylidis.gr/video_arts-2.php

still life ή η ασάλευτη ζωή

2014

Δοκίμιο για την ομότιτλη ψηφιακή έκθεση της εκφραστικής ποικιλίας still life και του σημειωτικού αποθέματός της. Αναφορά ‘‘...νέων προτάσεων και συναρτημένων στοχαστικών σχολίων για την κριτική των εκφραστικών τακτικών που περιέχονται και καθορίζουν το ιδεολογικό υπόστρωμα και την κωδικοποίηση των έργων still life...’’

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Μπορούμε πάντα και συνεχώς να εντοπίζουμε και να εγκαθιστούμε τον εαυτό (τον νου) σε μία έκτακτη περιοχή νοήματος και εκεί να γυμναζόμαστε στην παρατήρηση, την διαπραγμάτευση και την επόμενη διαμόρφωση ενός ομοιότροπου στοχαστικού και λογικού αποτελέσματος (ενός γραπτού κειμένου ή μιάς ψηφιακής, πλέον, καταγραφής λόγου και πράξεων), που συγκρατεί και περιγράφει κριτικά, τροφοδοτεί το ρίζωμα και αναμένει την ανθοφορία των σχέσεων και των πράξεων των ανθρώπων σε σχέση με την ειδική αυτή περιοχή νοήματος και την σύνδεσή της με τον κόσμο. Μπορούμε, πολύ περισσότερο, να εκθέσουμε αναλυτικά την περιγραφή για αυτή την εξελίξη, την ισχυρή πλοκή και συνάρτησή της με τα καινοφανή και προτεινόμενα (στην ψηφιακή βάση δεδομένων vimeo αλλά και σε κάθε διαθέσιμη ψηφιακή βάση) νέα εκφραστικά αποτελέσματα (video) που πλέον διατίθενται διαπαντός, συγκροτούν αποκλειστικά και καθορίζουν ιδεολογικά αυτή την ενοποιητική σκέψη. Ακόμη περισσότερο, μπορούμε να αδράξουμε κάθε νέα ευκαιρία συμπλοκής με την ενδελεχή διερεύνηση λιμνάζοντος και εξουδετερωμένου περιεχομένου (π.χ. Τοπιογραφία, still life, προσωπογραφία) ώστε να αναστοχαστούμε δημιουργικά για το ασταθές πλέον δυναμικό του, να καθορίσουμε και να εκδώσουμε το πρόγραμμα της επόμενης καινοφανούς και δυνατής πορείας σκέψης και ωραίων πρακτικών γιαυτό εξαιτίας τόσο της ωριμότερης και ισχυρότερης νοητικής δυνατότητας διαλέυκανσης του εκάστοτε ειδικού αυτού νοήματος και των πρακτικών που το οριοθέτησαν στον παρελθόντα χρόνο αλλά και, τώρα πια, της ραγδαίας αλλαγής του τεχνολογικού υπόβαθρου και της τεχνικής μεθόδου που επιτρέπει την νέα αναστοχαστική επέμβαση. Τόσο η χρονική απόσταση από το ιστορικό απόθεμα, η διαρκής, διαθέσιμη και ασφαλής εποπτεία αυτής της περιοχής νοήματος (ψηφιακό διαθέσιμο υπόβαθρο έργων και σχολίων) όσο και η ραγδαία αλλαγή του πληροφοριακού περιβάλλοντος έκδοσης

Ιορδάνης Στυλίδης

και διανομής αναφορών για την ειδική κριτική διαχείρισή του προκάλεσαν την δραστική αλλαγή στην επιθυμία και την ελεύθερη επιλογή μίας και πολλαπλών ταυτόχρονα θέσεων παρατήρησης αλλά, κυρίως, τον αισθητικό μετασχηματισμό της θεματικής ταυτότητάς του που ενέπνευσε εντέλει αυτό το διάβημα. Εκδίδω λοιπόν, εδώ, και εκθέτω δημόσια το ειδικό αυτό και προσωπικό εμπειρικό απόθεμα από την διερευνητική και αναστοχαστική σχέση μου με τις αλλεπάλληλες πρακτικές και την συνοδό ιδεολογία αυτής της τεχνικής της απεικόνισης που συμβατικά αποδεχόμαστε και ονομάζουμε STILL LIFE («ακίνητη» ή «νεκρή», ή «καθηλωμένη» φύση), καθώς και τα απαραίτητα προσαρτημένα και εξαρτημένα είδωλα παραδείγματα. Πολύ περισσότερο, εγχειρίζωντας στο ψηφιακό συνεχές αυτό το αποτέλεσμα μεταθέτω εξαιρετικά, επικαιροποιώ και καθορίζω διαφορετικά το παλαιό περιεχόμενό του. Εντέλει, εγκαθιστώ και προτείνω το γίνωμα του νεαρότερου και ωριμότερου στοχασμού επί αυτού αλλά και επί των ιδιοτήτων των αντικειμένων φορέων αυτής της σχέσης (πίνακες, φωτογραφίες, κείμενα κριτικής και στοχασμού). Η επιτοίχια απεικόνιση, η υδατογραφία, η ελαιογραφία και η ψηφιακή πλέον διαπραγμάτευση του ίδιου και ποικίλου ταυτόχρονα περιεχομένου συναποτελούν την διαρκή ιστορική δήλωση και ανάπτυξη του still life ιδιώματος, συνιστώντας και συγκροτώντας ένα συμπαγές περιεχόμενο για την επιθυμία και την εκδήλωση αυτής της επιθυμίας του ανθρώπου να γιορτάζει την ιστορική ανάδυσή του και την παραμονή του στην περιοχή της ελεγχόμενης αυτάρκειας, της οικονομίας της μέριμνας, της σωτήριας συσσώρευσης αποθέματος, ώστε να διασχίζει ελεύθερος κόπου τον χρόνο της εποχικής σπάνης. Της τεχνικής ικανότητάς του να εκτείνει την επιθυμία του και να συλλέγει ό,τι είναι δυνατό και θέλει. Της ικανότητάς του να ξεπερνάει το όριο της αυτάρκειας και να εκτρέπει την επιθυμία του στην περιοχή της απόλαυσης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

του αντικειμένου ως φορέα πλέον δύναμης και δυνατότητας, μιας διεστραμμένης δηλαδή εκδήλωσης και σταθεροποίησης ενός νοήματος εχθρικού ως προς τον ηθικό ορισμό της ουσίας του και της θέσης του στον κόσμο του συλλογικού κοινού νοήματος. Με τον ίδιο τρόπο, οι αιγύπτιοι ιερείς τοιχογράφοι, οι τεχνίτες της Πομπηίας και της Μινωικής Εποχής, ο Joachim Beuckelaer, η Maria van Oosterwijk, ο Peter Paul Rubens, ο Luis Melendez και ο Rembrandt γιορτάζουν. Νοηματοδοτούν, δηλαδή, δια του σχεδίου, του χρώματος και της σύνθεσης, σχολιάζοντας ανεξέλεγκτα τη νέα ιστορική συνθήκη εντός της οποίας διαβιούν και ήδη απολαμβάνουν διαρκώς τα δείγματά της. Τη στιγμή εκείνη, δηλαδή, που αυτοί οι ορισμένοι και λίγοι, ακόμη, έξοχοι τεχνίτες και φτωχοί στοχαστές μετασχηματίζουν σε εικόνα τη δυνατότητά τους να προσέχουν, να καρπώνονται, να τροφοδοτούνται, να διασκεδάζουν, επειδή η εποχή της τρομερής ανάγκης έχει ήδη παρέλθει και η νέα εποχή της αφθονίας, των συλλογών και των αποθηκεύσεων προτείνει την και εκτείνει κάθε δυνατότητα. Οι τεχνίτες απεικονιστές σχολιάζουν και ερωτούν, ερωτεύονται και ερωτοτροπούν με όλες τις δυνατότητες της εποχής τους. Έχουν στη διάθεσή τους τα εξαιρετικά υφάσματα για τον χειμώνα όπου θα δοκιμαστεί η επιβίωσή τους, έχουν, πολύ περισσότερο, τα υφάσματα με τα οποία θα καλύψουν τα βαριά και άτεχνα ακόμη τραπέζια και τα καθίσματά τους μετασχηματίζοντας σε ισχυρό μύθο τη συμβολική και ακριβή σημασία τους. Έχουν τα εξαιρετικά και υπέρλαμπρα άνθη των εποχών τους, τα φρούτα της Μεσογείου, ενώ βρίσκονται στον προτεσταντικό Βορρά της δοκιμασίας του καιρού και των εποχών αλλά και των άτεγκτων ιδεολογικών ισοδυναμιών της εγκατεστημένης θεολογικής ισορροπίας με το ιδεώδες τους. Έχουν τα υλικά και τα νομίσματα ενός πιθανού, πλέον, και δυνατού, σταθερού τόπου διαμονής και τρόπου διατροφής ανεξάρτητου από το φυσικό πρόγραμμα και την ηθική σύνταξη των εποχών τους. Έχουν τα πολύτιμα και σπάνια σκεύη των ονείρων τους, τα συνδετήρια αντικείμενα με όλους τους

Ιορδάνης Στυλίδης

θρύλους και τις συντριπτικές επί της βούλησης αφηγήσεις για τις περιοχές της μεταφυσικής ρύθμισης των πειθαρχιών της ζωής τους. Έχουν και αναζητούν με μανία να έχουν ακόμη, πολύ περισσότερο, τις οπτικές αφηγήσεις για την διέξοδό τους, την απομάκρυνσή τους από την πραγματικότητα των αισθητηρίων τους δεδομένων στην περιοχή της μαγικής συνθήκης των απεικονισμένων ιδεών, που δυνάστευε τότε και δυναστεύει ακόμη και τώρα και για πολύ ακόμη την διανοητική τους/μας δυνατότητα για μια ελεύθερη και αυτόνομη, μια εύρωστη ζωή. Επιδίωξαν λοιπόν να έχουν αυτά τα ασήμαντα τεχνουργήματα (πίνακες) ως αιτήματα και μαγικά ξόρκια, δείκτες της επιθυμίας τους, των παθών τους. Εργαλεία της αποκοπής τους από την ακριβή, συμπαγή, ακέραιη και ακαριαία σχέση τους με την ζωή. Έτσι όπως ήταν. Ακριβώς. Όπως εμείς, σήμερα, τώρα, με τον ίδιο τρόπο έχουμε και εγκαθιστούμε συνεχώς τις ίδιες επιθυμίες, τα ίδια μαγικά ξόρκια για τα θέλω μας και τα έωλα έχω μας στους χώρους και τα στοχαστικά πεδία των δικών μας διελεύσεων στην πραγματικότητα. Το σώμα μιάς γυμνης γυναίκας ή ενός άντρα ως δείκτη του θέλω ή του έχω, του επιθυμώ ή του υπομένω. Το ακριβό και θηριώδες μηχάνημα-μήνυμα για την ειδική θέση μακριά και ψηλότερα από τους άλλους. Το σύμβολο μιας θέσης στην κοινωνική ιεραρχία, την έδρα της διαφοράς και όχι της ενότητάς με τον/την σύντροφο άλλο. Σώμα, μηχάνημα, θέση. Σύμβολα και εκλεκτικές απεικονίσεις. Υλικές διαβεβαιώσεις και αφηγήσεις, δυνατότητες και ενδεχόμενα για την εγκατάσταση και τη διατήρηση μιας ισχυρής διαφοράς. Αλλά αυτές οι σημάνσεις και οι επισημάνσεις δεν εξαντλούνται μόνο στις μονοσήμαντες και απλοϊκές απεικονίσεις των υλικών αγαθών, των εξωτικών πολυτελών δειγμάτων και επιδείξεων, των ακραίων και έξοχων αντικειμένων. Διαβάζοντας ενδελεχώς τον πίνακα ‘’the Ambassandors’’ του Hans Holbein der Jungere μπορούμε και εκεί, στην περιέχουσα περιοχή των εγκατεστημένων ενδιάμεσων

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

αντικειμένων, να αναγνωρίσουμε την πλήρη και κωδικοποιημένη χαρτογραφία των θελημάτων και των εγχειρημάτων που τότε (1533) μετατράπηκαν σε στρατηγικές και τακτικές επικυριαρχίας στο πλανητικό πλέον πεδίο. Η σφαίρα των υδάτινων και των γήϊνων εκτάσεων, η κατανόηση και η εμβάθυνση στην γεωμετρία των αποστάσεων και των εμβαδών, η τεχνολογία του υπολογισμού των θέσεων και των χρονικών περιόδων του πλανήτη-κτήματος, τα σημειωματάρια των κατακτήσεων και των επαρκών θέσεων των σπάνιων γαιών και αποθεμάτων, το υφασμάτινο εξώκοσμο παραπέτασμα που ορίζει το τι φαίνεται και τι όχι, τα δείγματα της λογικής, του ρυθμού και του μέτρου των πραγμάτων, τα δείγματα και τους δείκτες των αυστηρών εμπορικών αλλά και των επιστημονικών καταγραφών. Μπορούμε να διαβάσουμε ακόμη τα σημεία δείκτες της ψυχρής και ανηλεούς ματιάς των γραφειοκρατών χειριστών (του πρεσβευτή φορέα και εφαρμοστή της γήινης εξουσίας και του επισκόπου αγγελιοφόρου του θεολογικού πανθέου των ορισμών για την ζωή) του εκτεταμένου νέου πλανητικού χώρου που υπόκειται ήδη στον νέο χρόνο του και του ειδικού χρόνου των μετακινήσεων στην γεωγραφία που περιορίζεται ήδη στον ορισμένο χώρο του καθώς ήδη καταγραφόταν και γινόταν κατανοητός από την αναδυόμενη επιστημονική και εμπορική ελίτ των αναδυόμενων αυτοκρατοριών. Το χώρο, εντέλει και το χρόνο ανάμεσα στα σώματα των σκοτεινών και έγκλειστων μορφών αυτού του πίνακα (του πρεσβευτή και του επισκόπου) που ποτέ δεν πρόκειται να μετακινηθουν στο επόμενο στίγμα χώρου και στην επόμενη στιγμή χρόνου που, εκεί, στο χώρο και το χρόνο της απεικόνισής τους, τους περιείχε. Επί αυτού του ειδικού τεχνικού και ιδεολογικού-σημειωτικού πεδίου απεικονιστικής δυνατότητας σύντομα αλλά και στο μήκος του επόμενου ιστορικού χρόνου δοκιμάστηκαν, εξαπόλυσαν τη σκέψη τους και την τεχνική τους δεινότητα, αναθεώρησαν, διέγνωσαν, μετέτρεψαν και συνέπλεξαν νέες στρατηγικές χειρισμών

Ιορδάνης Στυλίδης

προτείνοντας και υπερασπίζοντας δυνατότητες απεικόνισης, προσανατολισμού και απελευθέρωσης της δημιουργικής δυνατότητας σειρές τεχνιτών όπως οι Vincent van Gogh, Eugene Delacroix, Francisco Goya, Cezanne, Monet, Gauguin Metzinger, Braque, Matisse και Picasso. Χωρίς καμμία ιδιαίτερη στοχαστική ή κριτική εμπλοκή με το ζωτικό περιεχόμενο των πράξεών τους αλλά και το ουσιαστικό και ήδη προ πολλού εγκατεστημένο ερώτημα «…γιατί ζωγραφίζω αυτό που μπορώ να απολαύσω ως έχει, εκεί, μπροστά μου;…». Προχώρησαν κενοί και αδαείς της στοχαστικής δυνατότητας που μετέφερε αυτή και οι εξαρτημένες από αυτήν δυνατές και εύφορες σκέψεις στην εγκατάσταση και υπεράσπιση πολλαπλών στιλ χειρισμών νομίζοντας τα ελάχιστα και αποκλείοντας εντελώς το ζωτικό προηγούμενο ερώτημα. Ακόμη περισσότερο και πέρα από την προγενέστερη ευθεία επιθυμία για την κατασκευή (τεχνίτες κατασκευαστές) ή την απόκτηση πινάκων (αγοραστές-παραγγελιοδότες) με αναπαραστάσεις αντικειμένων που ταυτόχρονα ή αποκλειστικά σηματοδοτούσαν την κοινωνική θέση και ισχύ των απεικονιζομένων και την οικονομική δυνατότητά τους να κατέχουν και να επιδεικνύουν τον πλούτο και την ιδιοκτησία του σε όλες τις ιεραρχημένες κοινωνίες που αναδύονταν στη νεοτερικότητα, αυτή η εκτροπή της σκέψης (οπτικές δηλώσεις-απεικονίσεις συλλογών αντικειμένων, τοπίων, συστατικών χώρων της εξουσίας) οδήγησε γρήγορα στην επινόηση και εγκατάσταση των kunstkabinett ή Cabinets of Curiosities (ή Wonder Rooms). Επρόκειτο για προθήκες, δωμάτια ή μεγάλες αίθουσες με συλλογές αταξινόμητων αντικειμένων από τις περιοχές της Φυσικής, της Βοτανικής της Ζωολογίας της Γεωλογίας, της Εθνογραφίας και σπαραγμάτων της Αρχιτεκτονικής. Με τον ίδιο τρόπο και για τις ίδιες αιτίες η ανάγκη της επίδειξης και της απόδειξης της δυνατότητας κατοχής αντικειμένων ως δείκτη και δείγματος κοινωνικής θέσης αλλά και της ψευδαίσθησης της αποκλειστικής εποπτείας επί του κόσμου (του πλήρους καθολικού

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

πλανητικού πεδίου) είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση αυτών των προνομιακών ιδιωτικών συλλογών. Των δηλώσεων, δηλαδή, ενός είδους ελέγχου επί των χωρικών επικρατειών από όπου προέρχονταν τα αντικείμενα και που, σύντομα ή αμέσως, αυτές οι επικράτειες, θα αποτελούσαν τα πεδία και τα μερίσματα αμέτρητου πλούτου από την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών τους. Η ανεξάντλητη ποικιλία των δειγμάτων και παραδειγμάτων φυσικών μορφών και καταγραφών (ορυκτά, φυτά, ζώα, τεχνουργήματα, στατιστικές, μετρήσεις, αρχεία παρατηρήσεων) που παρουσιαζόταν αδιακόπως στις αίθουσες και στις ιδιωτικές διαλέξεις των νεοσύστατων επιστημονικών εταιριών εξαιτίας του πληθωρισμού των ευρημάτων και των ανακαλύψεων των πρώϊμων και επόμενων πυκνών επιστημονικών αποστολών και διερευνήσεων (Humbolt, Kook, Darwin, Linnaeus, Buffon) μαρτυρεί επίσης τη σύγκρουση συλλεκτών και των επιστημόνων μέσα στα όρια μίας βραχείας χρονικής περιόδου. Την σύγκρουση δηλαδή μεταξύ του συστήματος των κατόχων των προνομίων εκμετάλλευσης των νέων εκτάσεων και των περιεχομένων πλουτοπαραγωγικών πηγών τους που, ταυτόχρονα, κατείχαν και τις αποκλειστικές ηθικές αναφορές ορισμού και επιβολής τους ως κατόχων των συλλογών (κάτοχοι αντικειμένων-κάτοχοι γνώσης-κάτοχοι εξουσίας, από τα kunstkabinetts έως τα σύγχρονα μουσεία) και, στην άλλη πλευρά, της αναδυόμενης ομάδας των επιστημόνων που επεδίωκαν την απόκτηση και χρήση των περιεχομένων των συλλογών ως υποβάθρων και πειστηρίων της έξοχης εξέλιξης της σκέψης. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις το διερευνητικό βλέμμα δεν μπόρεσε να επικεντρώσει το ενδιαφέρον του στο ιστορικό και εξελικτικό γίγνεσθαι των ίδιων κοινωνιών, στην δυνατότητα, δηλαδή, των ανθρώπων που δρούν, επιθυμούν και καθορίζουν την ταυτότητά τους, να αναγνωρίζουν επίσης, να κωδικοποιούν, να συσχετίζονται, να διαντιδρούν, να συλλέγουν πληροφορία και να την μετατρέπουν σε τεχνική δυνατότητα διευθέτησης της σχέσης τους με τη φύση.

Ιορδάνης Στυλίδης

Στις ίδιες εκδηλώσεις και τα φαινόμενα της εγγύς και ευρύτερης περιβάλλουσας φυσικής ταυτότητας. Η αναδυόμενη επιστήμη, η συνοδός έξαλη περιέργεια, κινητήρια δύναμη και υπόβαθρο των αλλεπάλληλων ανακαλύψεων, ο κατακλυσμιαίος πλούτος των εξωτικών ευρημάτων, ο ενθουσιασμός των διευθετήσεων και των κωδικοποιήσεων της νέας γνώσης δεν άφησαν περιθώρια συγκέντρωσης της προσοχής στις λεπτεπίλεπτες διαφοροποιήσεις και τα στοχαστικά ζυγίσματα της σκέψης του οποιουδήποτε ανθρώπου. Οι συλλογές και η αναδυόμενη επιστήμη, οι κάτοχοι και οι ερευνητές, η νέα ηθική ανάγνωση του πλανήτη αλλά και η δημιουργία των νέων κωδίκων της ισχυρής και ασύντακτης ακόμη μεθόδου της κατανόησής του ανήκαν και θα ανήκαν για πολύ καιρό ακόμη στην δυνατότητα και την επιθυμία μιας ελάχιστης ομάδας συνεπαρμένων ανιχνευτών ανθρώπων. Πριν επιχειρηθεί η περιγραφή και η υπεράσπιση της ψηφιακής δυνατότητας ως πλήρους και οριστικού καταλυτικού παράγοντα της ανθρώπινης έκφρασης, υπόβαθρου και οχυρού της δυνατότητας του οποιουδήποτε ανθρώπου να αναγνωρίζει, να κωδικοποιεί, να περιγράφει και να υπερασπίζεται την προσωπική πλέον επικράτεια των έργων και του λόγου του θα πρέπει να συμπυκνώσουμε με ακρίβεια, να διευκρινήσουμε περισσότερο ορισμένες από τις προηγούμενες φράσεις πυρήνες και δεξαμενές ισχυρού νοήματος. Με το τμήμα φράσης «...ως εργαλεία της αποκοπής τους από την ακριβή, συμπαγή, ακέραιη και ακαριαία σχέση τους με την ζωή όπως ήταν ακριβώς...» εννοείται πως σε ένα ιστορικό χρόνο η εκφραστική δυνατότητα του τεχνίτη κατασκευαστή της απεικόνισης αλλά και του πιστού θεατή και καταναλωτή αυτής της απεικόνισης εξακολουθούσε ακόμη να καθοδηγείται από την μαγεία, την απόδοση δηλαδή ανορθολογικών και τροποποιητικών της ζωής ιδιοτήτων σε ένα αντικείμενο. Αυτό που απεικονίζεται είναι υπαρκτό και επιθυμητό κάπου παρά το ότι, τώρα και μπροστά

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

μου, υπάρχει μόνο το είδωλό του. Αυτό που απεικονίζεται το είχα, το θέλω, μπορώ να το θέλω και δι’αυτού του περιγραφικού διαβήματος (πίνακα) δηλώνω την πλαστή ιδιοκτησία του σε κάθε στιγμή. Με την φράση «…γιατί ζωγραφίζω αυτό που μπορώ να απολαύσω ως έχει, εκεί, μπροστά μου;…» εννοείται και ορίζεται αυστηρά η στοχαστική και λογική αδυναμία διαπραγμάτευσης της ενέργειας της κατασκευής του ειδώλου. Εφόσον τον αντικείμενο του πόθου μου (το τοπίο, η συλλογή αντικειμένων, η συλλογή σπάνιων και σπουδαίων φρούτων και τροφίμων, το γυμνό διαθέσιμο σώμα) δεν μπορεί να συγκρατήσει ακίνητο το σώμα μου, το βλέμμα μου, τη σκέψη μου, την ορμή μου, η ορμή μου γι’αυτό μετατρέπεται σε παθιασμένη παρέκκλιση και μετασχηματίζει την δυνατή πραγματικότητα μιας ακαριαίας πλούσιας σχέσης σε εικόνα, σε εικόνισμα, σε νόμισμα, σε θεώρημα και αξίωμα για τις ιδιότητες του κόσμου. Με την φράση «…δεν μπόρεσαν να επανακάμψουν στο επόμενο στίγμα χώρου και στην επόμενη στιγμή χρόνου που τους περιείχε...» εννοείται και ορίζεται η εξαιρετική διαφορά που διαχωρίζει πλέον τα δείγματα της ανθρώπινης έκφρασης σε πολλές ενότητες της ιστορίας των αναπαραστάσεων της ζωής (οπωσδήποτε στην τοπιογραφία, στο γυμνό, στα πορτραίτα και στην still life αναπαραστατική εφεύρεση) σε όσα κατασκευάστηκαν πριν την γενική εφαρμογή των ψηφιακών οπτικο-ακουστικών μέσων (τα είκοσι τελευταία χρόνια της ιστορίας της έκφρασης) και σε όσα αναγνώσματα και ποιήματα γεννιούνται και προτείνονται μετά. Η νέα τεχνολογία συλλογής, απόδοσης και εγκατάστασης νοήματος μετακινεί την ασκητική υποχρέωση του δημιουργού από την τεχνική εξειδίκευση σε μία ή περισσότερες χειροπρακτικές διαδικασίες αναπαράστασης (ζωγραφίζω, σχεδιάζω, τοιχογραφώ, φωτογραφίζω) στην απλή και έμπειρη χρήση μιας μηχανής ψηφιακής συλλογής ήχου και εικόνας και στην αμέσως μετά

Ιορδάνης Στυλίδης

στοχαστική, αναλυτική και λογική επένδυση του αποκτημένου αρχείου με λόγο ή/και κείμενο. Ορίζεται λοιπόν εδώ, με αφορμή αυτή τη νέα έκθεση ψηφιακών αρχείων υπό τον τίτλο STILL LIFE ‘’...για την έμπειρη θέαση των εκφράσεων και των εκφραστικών κωδίκων τους...» μία νέα εύφορη περιοχή δυνατών καθορισμών νοήματος και απλών τεχνικών πειθαρχιών που αποδεσμεύουν τον στοχαστή δημιουργό και σχολιαστή της ζωής από τις εργαλειακές προϋποθέσεις γύμνασης και άσκησης στην κατασκευή ενός υλικού αποτελέσματος (ελαιογραφία, υδατογραφία, σχέδιο, φωτογραφία) και μεταφέρουν τον συστατικό και σημαντικό πυρήνα της διαπραγμάτευσης και της απόδειξης του χειρισμού (κατασκευάζω τον πίνακα και αιτιολογώ την ανάγκη της κατασκευής του) στη σκέψη, το λόγο, το κείμενο, την ηχογραφημένη συνοδό απόδωση. Η εφεύρεση, η κατακλυσμιαία παραγωγή, η ανεμπόδιστη εγκατάσταση και η απελευθέρωση της ψηφιακής τεχνολογίας ανάκτησης και συλλογής οπτικοακουστικού υλικού καθώς και η στρατηγική διάθεση στο ψηφιακό συνεχές υπερ-αποθηκών (YouTube, Vimeo, Tumblr, Facebook, Ubu, YouPorn, BigThink, T.E.D.) τοποθέτησης και κατά βούληση διαχείρησης και διάθεσης κάθε συλλογής προτύπων σκέψης και ιδεών ορίζουν τη νέα εποχή, περιοχή και δυνατότητα παραγωγής, διπραγμάτευσης και πλήρους διανομής των ιδεών και των σχολίων μας για τη ζωή. Ο έλεγχος και η αποκλειστική χωρική και πολιτική οριοθέτηση των συλλογών και των ευρημάτων, των σχολίων και των σχολών του 18ου και του 19ου αιώνων όχι μόνο χάνει την σύνδεσή του με τα κέντρα εξουσίας ως αποκλειστικών νομέων και ελεγκτών της διάθεσής του αλλά, τουναντίον, μεταφέρεται ταχύτατα και διατίθεται στο ψηφιακό συνεχές δίκτυο γνώσης και τεχνικής δυνατότητας. Οι θεματικές περιοχές απεικονίσεων και συγκρότησης ισχυρού συστατικού και κατευθυντήριου νοήματος για τη ζωή όπως ήταν η τοπιογραφία, το γυμνό, το still life, οδηγούνται

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

πλέον σε μία καινοφανή και καινοτόμο εκφραστική περιοχή που εδράζεται αποκλειστικά και ισχυρά στην πολυ-μεσική δυνατότητα και τεχνολογία. Σκεπτόμαστε, σχολιάζουμε, σχεδιάζουμε και συγκροτούμε, πλεόν, σύντομες και διαρκέστερες συλλογές αναφορών για τη ζωή συλλέγοντας υλικό, επικεντρώνοντας το βλέμμα-φακό και κάμερα είτε σε ένα σταθερό σημείο (ψηφιακή συνέντευξη-προσωπογραφία, γυμνό, διάλεξη) είτε σε μία ολόκληρη περιοχή νοήματος (τοπίο, still life) καθώς η δυνατότητα της συλλογής φυσικού ήχου και εικόνας «όπως συνέβη εκεί όπου συνέβη» είναι ακριβής και πλουσιότερη όσο ποτέ πριν. Ταυτοχρόνως, η ποικιλία της θεματογραφίας, η εγκυρότητα και ακρίβεια του οπτικο-ακουστικού βηματισμού, η πυκνότητα και αποτελεσματικότητα της άρρηκτης ηχητικής αφήγησης και της είτε συγχρονισμένης είτε προϊσταμένης κειμενικής καθοδήγησης και αποκάλυψης του ιδεολογικού αισθητικού πυρήνα κάθε ταχύτατου σχολίου (μονόλεπτο μονοπλάνο) ή κάθε ιδιαίτερα απαιτητικού και διαρκέστερου σε χρόνο αφηγήματος (ντοκιμαντέρ) συμβαδίζει με και πανηγυρίζει για τον κατακλυσμό πληροφορίας που εκδίδεται και ακαριαία μεταδίδεται στο πυκνότατο δίκτυο της ψηφιακής αποκάλυψης. Οι νέες «εξωτικές» επιστήμες, τεχνολογίες και τεχνικές (βιοτεχνολογία, νανο-μηχανική, ρομποτική, αερο-διαστημική, Τρισδιάστατη εκτύπωση, Δια-δρώντα υλικά, Εξελικτική Βιολογία, Νευροεπιστήμη, Τεχνητή νοημοσύνη) προμηθεύουν τον οπτικοακουστικό αναγνώστη με μυριάδες εφαλτήρια, εναύσματα, θρυαλλίδες εξαπόλυσης και πλοήγησης της σκέψης και της δημιουργικής πρακτικής του. Η παλαιοτέχνη (ό,τι γνωρίζαμε και σε ό,τι υποτάσσαμε την νοημοσύνη μας) έχει ήδη χάσει την πρωτοκαθεδρία του ελέγχου και της δέσμευσης περιοχών νοήματος και στρατηγικών εξόρυξης, διαπαγμάτευσης, απόδοσης και επένδυσής του. Το ρομποτικό μηχάνημα curiosity που εξαπολύθηκε, διέγραψε την αδιάσπαστη τροχιά του

Ιορδάνης Στυλίδης

και προσεδαφίστηκε στον πλανήτη Άρη είναι ένα επίτευγμα και κομψοτέχνημα της ανθρώπινης συλλογικής προσπάθειας και διασυνδεδεμένης νοημοσύνης που άφησε πολύ πίσω του καθεμιά και όλες τις παραφωνίες και τα οπτικά εγχειρήματα του φουτουρισμού και του κονστρουκτιβισμού. Το αεροσκαφος Α380 AIRBUS αποτελεί ήδη ένα υπερσύστημα αναφοράς και στοχασμού που διεμβόλησε και ακύρωσε κάθε αμήχανο και άτακτο εφεύρημα του υπερ-ρεαλιστικού πάνθεου εικόνων και γεγονότων. Το γιγαντιαίο μικροσκόπιο CERN αλλά και ο οικοδομούμενος διαρκώς θερμοπυρηνικός αντιδραστήρας ITER καθώς και ο πολυεθνικός πληθυσμός των υπηρετών ερευνητών τους, αποτελούν τον καινοφανή, διαρκή και απαραβίαστο νοηματικό θύλακα γεγονότων για την επανεγγραφή της γνωσιακής αλυσίδας για τη ζωή και την υλική μέχρι πριν λίγο, υπόσταση της συνθήκης μας: την τεχνική των φτωχών απεικονίσεών των αντικειμένων. Για αυτό που ήταν το γνωσιακό υπόβαθρο της ζωής και δεν είναι πλέον. Η ίδια η παρούσα εγκατεστημένη και διαθέσιμη τεχνολογία και τεχνική (video καμερες και τηλέφωνα, i-pad και quad-copters), τα συνοδά και τα επόμενα διατιθέμενα και διαθέσιμα χρηστικά καταγραφικά εργαλεία και τα υπόλοιπά τους που συμβάλλουν, περιορίζουν ή διαταράσσουν δημιουργικά την καθημερινή μας σχέση με τον στοχασμό για τη ζωή (ηχογράφηση ποικίλων σχολίων, θορύβων και ακατέργαστου ήχου όπως βρίσκεται εκεί όπου βρίσκεται και συν-δηλώνεται καταγραφικά) μπορούν και διαθέτουν ήδη τις χωρικές και χρονικές καταγεγραμμένες ποικιλίες και εκδοχές των νέων συλλογών στον οπτικο-ακουστικό αναγνώστη τους. Μία ομάδα οχημάτων σταθμευμένων σε ένα χορταριασμένο οικόπεδο +φυσικός ήχος, ένας σωρός μαρμάρινων κύβων στην παρυφή ενός εξορυκτικού πεδίου +φυσικός ήχος, ο σωρός των κουφαριών ανακυκλωμένων οχημάτων +φυσικός ήχος, ο σωρός από δεσμίδες άχυρου σε ένα αέναο και διαρκές πεδίο καλλιεργειών +φυσικός ήχος, το ερείπιο μιας γέφυρας

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

και η ποικιλία των τεχνικών συνδηλώσεων στο εγγύς όριό της +φυσικός ήχος, οι μία και οι πολλές αίθουσες γεγονότων και εκθεμάτων κάπου στον κόσμο των προτάσεων και των δεσμεύσεων νοήματος +φυσικός ήχος, ακαθόριστοι, άχρονοι και αταίριαστοι εσωτερικοί χώροι και μηχανήματα που έχουν ήδη μεταφέρει κάθε λεπτομέρεια και κάθε συνθετικό και αισθητικό εφεύρημα από τα ερείπια της παλαιοτέχνης στην περιοχή και το πεδίο ενός πολυ-ριζωματικού γηπέδου επαν-εφεύρεσης και επαν-εγγραφής του άμεσου και του διαρκούς διαλόγου, των ενθουσιωδών και ασταθών ακόμη καθοδηγητικών κειμένων για την έκφραση και τον σχολιασμό της ζωής υπό την νέα οπτική και αισθητική συνθήκη καταγραφών και ανιχνεύσεων της. Η ποικιλία της θεματολογίας και η διαθέσιμη στοχαστική δυνατότητα του παρατηρητή της, η διάθεση και εξυπηρέτηση κάθε ειδικής και γενικής στρατηγικής σκόπευσης και προσανατολισμού του ενδιαφέροντος, η απλή και διαθέσιμη καταγραφική τεχνολογία αλλά και η ενιαία και ακαριαία αρχειοθέτηση, ανάκληση, διευθέτηση και κειμενική ανίχνευσή της ήδη συνδέθηκαν. Οι συνδεσμολογίες αυτές καθώς και η ελεύθερη διάθεση και δια-συνδεσιμότητα με τον μοναδικό και τους άπειρους επισκέπτες κάθε έκθεσής της στο ψηφιακό συνεχές αποτελούν πλέον τη νέα στιγμή και διάρκεια της εκφραστικής διαπραγμάτευσης της πραγματικότητας. Βρισκόμαστε σε ένα νέο αχαρτογράφητο πεδίο χώρου, χρόνου, διανοητικών συνδεσμολογιών και ακατάστατων ή εύπλαστων σχέσεων. Στο σημείο της εξαπόλυσης του ανεξέλεγκτου καινοφανούς αισθητικού ενδιαφέροντος. Δεν ψάχνουμε για τον επανα-καθορισμό ή τον διακανονισμό του περιεχομένου ενός οικείου, μερικού και κορεσμένου ερωτήματος. Κοιτάζουμε, επιθυμούμε και πάλι, συλλέγουμε και σχολιάζουμε το περιεχόμενο των νέων και πλουσιότατων συλλογών δειγμάτων της ζωής. Ας παίξουμε.

Ιορδάνης Στυλίδης

τοπιογραφία

2014

δοκίμιο για την ομότιτλη ψηφιακή έκθεση της εκφραστικής ποικιλίας Τοπιογραφία και του σημειωτικού αποθέματός της. Αναφορά ‘‘...τεκμηρίων και κειμένου για το στοχασμό και τις τακτικές της έμπειρης θέασης ..’’

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Οι προθέσεις που εκδηλώθηκαν και χαρακτήρισαν κάθε ειδική διανοητική σχέση και πρακτική σκοπεύουσα ακριβώς στην πρόσκαιρη κατανόηση του πολλαπλού περιέχοντος πεδίου των αισθητηριακών ενδείξεων και των στοχαστικών διεγέρσεων που, συνήθως, αναφέρουμε ως τοπίο, χώρο γεγονότων ή ενεργοποιημένο τόπο και οι πρακτικές καταγραφής και ανάλυσης κάθε και όποιας τέτοιας αναδυόμενης σχέσης καθορισμένης έκτοτε και συνεχώς από ένα και κάθε ακριβές, αμιγές ή διαμοιρασμένο μείγμα-φαινόμενο (πίνακας, έργο) περιέχονται ήδη και προ πολλού συσσωρευμένες σε αρχεία έργων εξαιρετικής τεχνικής δεινότητας (πίνακες και φωτογραφίες σε όλη την κοινή ιστορία των τεχνικών της απεικόνισης ή ‘’ιστορία της τέχνης’’) αλλά και σε αρχεία έξοχων ποικίλων κειμένων (σημειώματα, εδάφια, κείμενα κριτικής και στοχασμού, προσβολής και εκγύμνασης της αντίληψης). Ο στοχασμός και τα όσα, εντέλει, δείγματα των οδηγών των επιτυχιών της σκέψης που έδειξαν, εγκαθίδρυσαν και προσανατόλισαν το ενδιαφέρον επί αυτής της άριστης συνθήκης που περιέχει έναν ή μία παρατηρητή, ό,τι τον περιβάλλει και τον περιέχει και την καταγραφική του απόδειξη (δείγμα-ένδειξη) συγκροτούν ένα αρχείο υποθέσεων και θέσεων που καθοδήγησε για πολύ τον ουσιαστικό τρόπο αναφοράς και τις ειδικές διακλαδωμένες τυπολογίες του που αναφέρονται ως Τοπιογραφία. Η συστατική ποικιλία της ειδικής αυτής θεματολογίας περιέχει την τεχνική απεικόνιση κάθε δυνατής θέσης και σχέσης του παρατηρητή με το μερικό και απέναντί του ή το γενικό και περιέχον όλον. Εξίσου, στον πίνακα του Nicolas Poussin ‘’Landscape with a calm’’ (1650-1651), στον πίνακα του Pieter Bruegel ‘’The fall of Icarus’’ (1558) αλλά και στις απόπειρες των Joseph Mallord William Turner ‘’The evening Star’’, του Jakob van Ruisdael ‘’Windmill at Wijk bij Duurstede (1670), του Ansel Adams ‘’Mount Williamson’’(1944) και του Edward Hopper ‘’Gas’’ (1940), ένα ερώτημα παραμένει δυνατό

Ιορδάνης Στυλίδης

και αναπάντητο, υπονομεύοντας το στοχαστικό και κειμενικό περιεχόμενο κάθε δείγματος τέτοιων εργασιών. Τι και πόσο ακριβώς από την παρούσα και όλη ουσία της φύσης εννοείται και ορίζεται καθώς εμπλέκεται, αυτή η περιβάλλουσα και ρέουσα φύση, ως στοιχείο, δείγμα, ζωτικό εύρημα και ουσία της ταυτότητας κάθε τέτοιου χειρισμού (ζωγραφίζω, φωτογραφίζω, σχολιάζω, γράφω) και της ασφαλούς και ακριβής αιτιολόγησής του; Πόσο πολύ, δηλαδή, από αυτή την έξωθεν ουσία, περιέχεται και δηλώνεται και τι σκοπό εξυπηρετεί εντός του κατασκευασμένου, κάθε φορά, εικονίσματος. Εξαιτίας αυτού του ερωτήματος αποκαλύπτεται ακριβώς η ζωτική ιδεολογική συνάθρωση του τμήματος ‘’φύση’’ με την απόφαση και την χειρονομία της κατασκευής ενός ειδώλουσχόλιου γιαυτήν (εικόνα, κείμενο). Αποκαλύπτεται, δηλαδή, πως η επιλογή, η τοποθέτηση, η ερμηνευτική διάρθρωση του τμήματος ‘’φύση’’ σε μία εικόνα (πίνακας, φωτογραφία) ή σε ένα κείμενο παραβάλλεται μαζί με άλλα τμήματα σημασίας και δεν πρυτανεύει απόλυτα και εις όλον. Το τμήμα ‘’φύση’’ πληρώνει το υπόβαθρο μιάς εικόνας ή, εφόσον και όταν λείπει το σημαίνον και ισχυρό θέμα διαπραγμάτευσης, αποτελει την βέβαια δήλωση της στοχαστικής και ιδεολογικής αδυναμίας του κατασκευαστή της εικόνας και του κειμένου. Περιέχει και αναφέρει, δηλαδή, σε κάθε και όλους τους μετέπειτα θεατές (η κατασκευασμένη εικόνα και το κείμενο) πως η ισχύς της φυσικής δυνατότητας και παρουσίας δεν αρκεί για να καθηλώσει τον παρατηρητή της (τον τεχνήτη κατασκευαστή της εικόνας ή του κειμένου), τουναντίον αφήνει ένα σημαντικό περιθώριο όπου, εκδηλώνεται η πράξη της ανάπτυξης του ενεργήματος της κατασκευής της εικόνας και του κειμένου. Για να δηλωθεί, να μαρτυρηθεί, τι περισσότερο; Ο ενσυνείδητος παρατηρητής του τοπίου (ο μετεπειτα χειριστής

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

και κατασκευαστής ενός πλαστού νοηματικού δυνατού πεδίου εκφρασμένου σε πίνακα ή φωτογραφία) δεν έχει καθηλωθεί σε ένα συνεχές οριστικής και αδιάσπαστης θέασης αλλά, κοιτώντας προς τα εκεί, επιθυμεί και καταβροχθίζει πολύ λιγότερα από όσα εκτίθενται και διατίθενται ως δυνατά και ενεργητικά νοηματικά συνεχή μπροστά και γύρω του. Αντιθέτως, μετά, προσθέτει ποικιλότροπες νάρκες νοήματος, μεταλλάσσοντας την ήδη και δυστυχώς αναδυόμενη ταυτότητα της κατασκευής του. Διαβάζουμε σε συνοδά και σχολιαστικά κείμενα τα επιχειρήματα οργάνωσης και σταθεροποίησης του νοήματος στους προαναφερθέντες πίνακες (τις προϋποθέσεις της δήλωσης της σημασίας τους) πως ‘’...Μετά την ολοκληρωτική ανεξαρτησία από τους καθολικούς Ισπανούς το 1648... η εθνική υπερηφάνεια αντικατοπτρίζεται στις τοπιογραφίες της εποχής... την ευημερία της νεοϊδρυθείσας χώρας...’’ για τους πίνακες των ολλανδών τοπιογράφων του 17ου αιώνα. Διαβάζουμε επίσης πως ο πίνακας μπορεί να αποδίδει ‘’...the loneliness of an American country road…’’ ή ακόμη την ‘’...honest presentation of the American scene…’’ για τον πίνακα του Edward Hopper ‘’Gas’’ (1940) αλλά και πως ‘’… he focused on what he termed the spiritual-emotional aspects of parks and wilderness and relentlessly resisted to ‘’resortism’’ …’’ για τις φωτογραφίες του Ansel Adams για την ‘’...αγρια φύση της Αμερικής...’’. Όλα αυτά τα συνεδεμένα νοηματικά υπόβαθρα (...η εθνική υπερηφάνεια, η μοναξιά του επαρχιακού δρόμου, η πνευματικήσυναισθηματική εμπειρία...) συγκροτούν ένα πεδίο παραλογικής εκτροπής των κερδών της εμπειρίας λειτουργώντας ως κατασκευές διαμεσολάβησης και μείωσης αυτής της εμπειρίας, καθώς δεν αφήνουν τον ύστερο αναγνώστη και θεατή, τον αυτόπτη μάρτυρα και μερικό ή επαρκή καταδότη τους (τον τεχνήτη του έργου)

Ιορδάνης Στυλίδης

να εννοήσει αμέσως και ακριβώς, δια του συμβάντος και της εμπειρίας του, πως η θέαση σε στάση και στοχασμό αλλά και η μαρτυρία αυτής της θέασης, με την κατασκευή ενός πίνακα, μίας φωτογραφίας, ενός κειμένου, αποτελούν και εγκαθιδρύουν μία περιοχή ατελούς σημασίας, ένα πληθωρικό τυπικό μαρτυρίας που δεν μεταφέρει τίποτε περισσότερο από την υπόστασή του ως μέρος μιάς άλλης, τιθασευμένης και ανεπαρκούς εμπειρίας όπως αυτής του ειδώλου του εαυτού σε ένα καθρέφτη. Μεγάλα τμήματα της ιστορίας των κατασκευών στην περιοχή της πνευματικής και πρακτικής δραστηριότητας που ονομάζουμε ‘’τέχνη’’, όπως αυτό της τοπιογραφίας, βρίσκονται και παραμένουν έωλα σε μία περιοχή ασταθούς νοηματικού και μερικώς θησαυρισμένου περιεχομένου. Οριστικοποιώντας όλες τις παραπάνω παρατηρήσεις στην κριτική του σημασιολογικού περιεχομένου της ενότητας έργων και συμπεριφορών για το ‘’τοπίο’’ και την ‘’τοπιογραφία’’ επιπροσθέτως αναφέρω, επιχειρώντας να διαλευκάνω το ζήτημα της επιθυμίας και της πρακτικής της δήλωσής της (δια της ενέργειας της κατασκευής μιάς κατασκευής) πως η απόπειρα επιβολής της ιδέας του φορέα και μεταφορέα ενός πλαστού αλλά ισχυρού και διαρκούς (δια της ύπαρξης και μετακίνησης κάθε τέτοιας κατασκευής στο χρόνο) νοήματος εμπίπτει στις γενικές συμπεριφορές των εμμονών των εγκατεστημένων θεολογικών τυπικών. Ο στοχαστής και φορέας της εμπειρίας ενός τοπίου δεν αρκείται σε αυτήν την μόνη και δική του εμπειρία (αυτός και ό,τι τον περιβάλλει σε οποιοδήποτε τυχαίο σημείο της γεωγραφίας) αλλά μετατρέπει αυτή την εμπειρία σε τεχνική πράξη απόδωσης και επιβολής ενός νοήματος που είναι πλέον επιβαρυμένο με ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Η σχέση του θεατή ή έμπειρου αναγνώστη του τοπίου δεν μπορεί να είναι μεσολαβημένη από μία ύστερη κατασκευή, πόσο μάλλον και χειρότερα, όταν αυτή η

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

κατασκευή διακινείται στο χρόνο ως σύμβολο και σκοπός, ως ένα είδος ζωτικού εργαλείου μιάς τελετής κατασκευής και επιβολής ορίων και μεθόδων ανάγνωσης της ζωής ως επιτυχούς ή ατυχούς αθροίσματος εμπειριών και σχέσεων μεταξύ των συνόλων του εαυτού, αφενός, και του διαρκούς περιβάλλοντός του αφετέρου. Η κατασκευή ενός πίνακα ή φωτογραφίας ή κειμένου που αναπαριστά την μερική συμβατική εικόνα του φυσικού χώρου που βρίσκεται και είναι επιλεγμένος από τον χειριστή και μάστορα της κατασκευής, εμπρός του, περιέχει και όλα όσα δεν μπορούν να αναπαρασταθούν αλλά συναπαρτίζουν ακριβώς την ταυτότητά του. Τα συνοδά, δηλαδή, ερωτηματικά των ελλείψεών του. Περιέχει την έλλειψη του φυσικού ηχητικού κώδικα, περιέχει την έλλειψη του περιβάλλοντος πεδίου που υπολείπεται και, φυσικά, βρίσκεται έξω από την ειδική γεωμετρία της κατασκευής, περιέχει την ανωμαλία των ιδεολογικών προσθέσεων και συναρτημάτων της ιδεοληψίας του κατασκευαστή, περιέχει την έλλειψη των παράταιρων και των αρρυθμιών που δεν μπορούν να ισχυροποιήσουν όσα και όλα όσα θέλει και επιχειρεί να ορίσει ως συστατικά της πλαστότητας της κατασκευής του, περιέχει εντέλει την άγνωστη περιοχή του κειμενικού ορισμού και καθορισμού του έργου του που θα έπρεπε να συντρέχει άρρηκτα με την υπόλοιπη δήλωση της ταυτότητάς του. Σε κάθε τέτοια και σε όλες τις κατασκευές που χρησιμοποιώ ως παραδείγματα σε αυτή την προσπάθεια ανάγνωσης, αναγνώρισης και κριτικής είτε του ελλειπούς συστατικού νοήματός τους είτε της ιδεολογικής ακαταστασίας τους, σεσημασμένες με την προσθέση ‘’έργο τέχνης’’, έχουν εγκατασταθεί σημαίνοντα σύμβολα και ιδεολογικές υποθέσεις που διαβάλλουν και υπονομεύουν την συστατική τους θέση ως μερών ενός συνόλου πρακτικών για την ανίχνευση του περιβάλλοντος των γεγονότων και των ενδείξεων της

Ιορδάνης Στυλίδης

ζωής. Η οχυρωμένη πόλη (στον Poussin), ο ανεμόμυλος (στον van Ruisdael), ο σταθμός ανεφοδιασμού (στον Hopper), η μυθολογία και η ιδεολογία (στον Bruegel), το υψόμετρο της φωτογράφισης (στον Adams), η μέθοδος απεικόνησης (στον Turner), αποτελούν τον ακαθόριστο και άτακτο νοηματικό θόρυβο που διαστρεβλώνει συστηματικά την ιδέα, τους χειρισμούς και την σωστή εγκατάσταση των δειγμάτων της στην περιοχή των κατασκευών για την εννόηση, την διαλεύκανση και την δραστική οικειοποίηση και απόλαυση του τοπίου. Μαζί με το φυσικό (όπως σημαίνεται στην εποχή του) τοπίο σχολιάζεται και η στιγμή της ιστορίας και του τεχνικού πολιτισμού στον πίνακα του Poussin, μαζί με το φυσικό τοπίο σχολιάζεται και η άνθηση η εγκατάσταση και η δυναμική της εφαρμοσμένης τεχνικής και τεχνολογίας στον πίνακα του van Ruisdael, μαζί με το φυσικό τοπίο σχολιάζεται και η στιγμή της άνθησης και της ιδεολογικής εγκατάστασης ενός τυπικού σχέσεων για την μετακίνηση και την παρατήρηση της φύσης από το εσωτερικό ενός οχήματος, δηλαδή, της απομόνωσης του ανθρώπου από αυτή (την φύση) και την από εκείνη τη στιγμη και μετά εννόησή της ως παράγοντα και περιοχή αδυναμίας και φόβου, στον πίνακα του Hopper. Με τον ίδιο τρόπο αυτός ο άτακτος νοηματικός θόρυβος εγκαθίσταται και στις εργασίες και τις απόπειρες των Bruegel, Adams και Turner. Στον Bruegel η δήλωση της ταυτότητας της φύσης περιέχεται στο εσωτερικό μιάς σημαντικότερης δήλωσης για τον συμβολισμό και τα τυπικά της υπονόμευσης της ειδικής εξιστόρησης και χρήσης της μυθολογίας ως σκοπού και ρυθμιστή μιάς προηγούμενης και ήδη απερχόμενης φιλοσοφίας για την ενιαία και μεριστή αντίληψη του κόσμου. Ο Ίκαρός του γκρεμίζεται στη θάλασσα ως δείκτης και θυσιαστικό δείγμα της αιρετικής ιδέας για την απόπειρα της κατάκτησης ενός άλλου πνευματικού ύψους, μιας νέας θέσης θέασης του κόσμου. Στόν Adams η θέση της φωτογράφισης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

ενός τοπίου άρα και η ιδεολογική στιγμή της υποδοχής και της κατανόησής του δεν είναι μία οποιαδήποτε τυχαία θέση αλλά μία ειδική θέση (για την συγκεκριμμένη φωτογραφία η καμερα στήθηκε πάνω στο αυτοκίνητο άρα σε ένα ύψος έξω από την δυνατότητα της φυσικής ανθρώπινης θέασης, συλλέγοντας, έτσι, μία εικόνα αδύνατη για την ανθρώπινη δυνατότητα, δυνατή όμως σαν μια από τις μυριάδες τεχνητές θέσεις συλλογής). Στον Turner, τέλος, η σειρά από μικρά δοκίμια για το ειδικό και κάθε ειδικό τοπίο και την δυναμική συνθήκη εντός της οποίας μπορεί να περιγραφεί απέδωσε μία και πολλές σειρές αλληλοδιαδόχων έργων για εκείνη την ακριβή στιγμή ή, καλύτερα, τη σειρά των στιγμών όπου, καθώς επιχειρεί να τις απεικονίσει, κατανοεί και σχολιάζει, πιά, τον χρόνο ως ουσιαστικό συστατικό της παρατήρησης των συνεχών, ανεπαίσθητων αλλά διακριτών, αλλαγών στην υπόσταση του θέματός του αλλά και ολόκληρης της θέσης και σχέσης μεταξύ κάθε τέτοιου ευρήματος και της πειθαρχίας που απαιτείται για την παρατήρησή του. Ο Turner επιχειρεί ηρωϊκά αλλά ματαίως να κάνει αυτό που μπορούμε, πλέον, να κάνουμε μαζικά και αυθαίρετα χωρίς προγραμματισμό ή θεωρητικό και στοχαστικό υπόβαθρο, με την απλή μηχανή λήψης πολλαπλών συνεχόμενων εικόνων, μετά τον εντοπισμό και κατά την εκδήλωση ενός στοχοποιημένου γεγονότος, με τη μηχανή λήψης video. Πέρα όμως από αυτή την έξοχη διαίσθησή του και την, παρολαυτά, μάταιη δραστηριότητά του και αυτός εισάγει τον ίδιο άτακτο νοηματικό θόρυβο στο έργο του. Δεν αντέχει την ειδικότητα και την ιδιαίτερη ταυτότητα του τοπίου που παρατηρεί ή δεν μπορεί να φτάσει στο σημείο εκείνο της εκλεπτισμένης διάγνωσης των χαρακτηριστικών του και, μοιραία, εισάγει, προσθέτει δευτερεύοντα στοιχεία όπως ‘’...το παιδί με το δίχτυ για τις γαρίδες και τον συνοδό σκύλο του...’’. Βέβαια, όλα τα στοιχεία που παρουσιάζω εδώ ως νοηματικό θόρυβο βρίσκονται εντέλει, ειδομένα με την και εντός της σύγχρονης

Ιορδάνης Στυλίδης

στοχαστικής, αναλυτικής και κριτικής διαβεβαίωσης, εντός της περιοχής του φυσικού γεγονότος. Ανήκουν και είναι συστατικά της φύσης και των σχέσεων που εκδηλώνονται ταυτόχρονα κατά την στιγμή μιάς παρατήρησης που ορισμένες φορές καταγράφεται ως εύρημα και ως δείγμα και φορέας ιδεολογίας για την κατάσταση των πραγμάτων. Ο ανεμόμυλος, ο σταθμός ανεφοδιασμού, η κίνηση ενός παιδιού, η κίνηση ενός πλοίου, η θέση της μηχανής λήψης εικόνων, η ιδεολογική θέση και ο σχολιασμός ενός μύθου, είναι όλα, πλέον, συστατικά της κίνησης, της ταύτισης, των συμπλέξεων, των πλεγμένων δεσμών των στοιχείων που συναπαρτίζουν και συγκροτούν το θέμα μιάς παρατήρησης που μπορεί να καταλήξει σε ένα έργο, μία κατασκευή. Τότε όμως δεν ήταν δυνατόν να κατανοηθεί και να υποστηριχτεί κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχει και δεν μπορούσε να υπάρχει τέτοια γραπτή αναφορά ή σχόλιο. Η φύση βρισκόταν υπό την εποπτεία και την εξονυχιστική ερευνητική στρατηγική του αναδυόμενου ανθρώπου της νεοτερικότητας. Ήταν μία ξεχωριστή περιοχή νοήματος, ένα αυτόνομο και ιδιότροπο πεδίο σημασίας που βρισκόταν διαχωρισμένο από τον παρατηρητή, περιβάλλοντάς τον αλλά ασύντακτο από την υπόστασή του. Η υπόθεση και η πρόταση που παρουσιάζω εδώ στηρίζεται σε μία σειρά τεχνικών επιλογών συλλογής πληροφορίας για το τοπίο και μία σειρά σχολίων που προτείνω ως ισχυρά συναρτημένες ιδέες με τις κριτικές παρατηρήσεις που ήδη ανέφερα, σχολίασα και τακτοποίησα προηγουμένως σε σχέση με τους πίνακεςπαραδείγματα. Η πρότασή μου εδράζεται στην συλλογή και την παρουσίαση μιάς σειράς μονόλεπτων καταγραφών τοπίων, όπως τα βρήκα και βρέθηκα εντός τους (υλικό ‘’όπως υπήρξε εκεί όπου βρέθηκε’’) με τρόπο και τεχνική που μαρτυρούν σημαντικά στοιχεία συγγένειας αλλά και εκκρεμείς νοηματικές αποκλίσεις ώστε να μπορώ να ισχυριστώ πως αποτελούν μιά νέα, ιδιαίτερα εκλεπτισμένη και ουσιαστικότερη σχέση με την διερεύνηση και το

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

σχολιασμό της στιγμής που ο παρατηρητής και στοχαστής ενεργεί εντός της συνθήκης της παρατήρησης και του στοχασμού του. Η πράξη της επιλογής και η πράξη της καταγραφής δεν συνιστούν ούτε και πρόκειται να υποστηρίξουν μία μυθολογία για την κατασκευή του δείγματος-θέματος. Βρίσκομαι πάντα κάπου και κάπου πάντα υπάρχει η δυνατότητα να σταθώ και να κοιτάξω. Δεν υπάρχουν ιδεώδεις στιγμές ούτε ιδεώδεις τακτικές θέασης παρά μόνο καταγραφές και συναρτημένα κείμενα που περιέχουν ή δεν περιέχουν το υλικό των ονείρων μου, το υλικό που συμμαζεύει και υποστηρίζει την αυτεπίγνωσή μου, το υλικό με το οποίο θα πειραματιστώ, θα αντιπαρατεθώ, θα τακτοποιήσω ως διδακτικό αρχείο και απόθεμα. Πάντα, μετά από λίγο, το συλλεγμένο υλικό δεν ανήκει πλέον σε μία πραγματικότητα ούτε σε ένα χρόνο. Δεν παραπέμπει και δεν σημαδεύει ένα τόπο και τις ιδιότητές του. Η θάλασσα που συλλέγω, (https://vimeo.com/106117494) υιοθετώ και καταγράφω τις ιδιότητές της, δεν είναι πιά η συγκεκριμένη θάλασσα που διασχίζω αλλά είναι ο γνωσσιολογικός τύπος Θάλασσα που περιέχει όλες τις γαλήνιες και εύξεινες, τις απέραντες θάλασσες του πλανήτη αλλά και τα συνδεδεμένα ποικίλα εννοιολογικά συστατικά της όπως το αμόλυντο και διαυγές περιεχόμενό της, τους πληθυσμούς και τις ποικιλίες των κατοικησεών της, την χημική της σύσταση και καθαρότητα, το καθρέπτισμα του ουρανού στην επιφάνειά της, τους μύθους και τα συναρτημένα κείμενα για τις εκδοχές και τα φαινόμενά της, τις εξιστορήσεις και τις καταγραφές για τις τέχνες και τις τεχνικές που επέτρεψαν την διάσχισή της, τη γεωγραφία του βυθού και τις μετακινήσεις της. Οι εκτεταμένες καλλιέργειες (https://vimeo.com/109162602) δεν είναι οι συγκεκριμένες καλλιέργειες αλλά όλες οι καλλιέργειες που υποστηρίζουν την εύρωστη και δυνατή ειρηνική ζωή, οι καταιγίδες και οι νεφώσεις (https://vimeo.com/106121332) δεν αποτελούν αποδείξεις και δείγματα μιάς εντεταλμένης συνάντησης αλλά είναι

Ιορδάνης Στυλίδης

όλες οι καταιγίδες που ξεσπούν στον πλανήτη και σημαίνουν πως ο πολιτισμός έχει προχωρήσει τόσο καλά ώστε να μπορουμε, πιά, ασφαλείς και κάτοικοι του μέτρου και τις αναγκαίας απόστασης, να τις ανιχνεύουμε, να τις αρχειοθετούμε και να τις σχολιάζουμε ως σημασίες συναρτημένες με τις πλανητικές εκδηλώσεις, τον απέραντο κοινό χώρο όπου θα εξαντλήσουμε τη διαμονή μας. Με τον ίδιο τρόπο, η πτήση ενός αεροσκάφους (https://vimeo. com/106213682) και το πέρασμά του πάνω από μιά πόλη είναι το δυνατό έναυσμα αλλά και η ένδειξη της έξοχης υλικότητας της τεχνολογίας που έχουμε κατακτήσει και μοιραζόμαστε. Της τεχνολογίας που έχει μεταβάλλει τον τρόπο και τις θέσεις από όπου καταγράφουμε τον πλανήτη. Η βροντώδης ορμή του νερού (https://vimeo.com/106149068) είναι ο δείκτης και το γενικό μέτρο της αδιατάρακτης και εύφορης δυνατότητας της διατήρησης της συνέχειας της ζωής, το μέτρο του γίγνεσθαι αλλά και το μέτρο της πιθανότητας να μεταβληθεί η ισορροπία της αδιατάρακτης και ευάλωτης σχέσης μας με την ορμή του. Η καταγραφή της δύσης (https://vimeo.com/108667722) είναι όλες οι φυσικές παρόμοιες συνθήκες που συμβαίνουν βαθμιαία και κυκλικά στην επιφάνεια του πλανήτη. Ολόκληρη αυτή η ομάδα των καταγραφών και τα συνοδά κείμενα που τις υποστηρίζουν, αλλά και κάθε επόμενη και σημαντική ομάδα καταγραφών και κειμένων, είναι η αιτία και η δυνατότητα που πρέπει να κατακτηθεί και να εφαρμόζεται συνεχώς και εξαιρετικά ώστε η μοναχική, κάθε μοναχική αναζήτηση (κάθε τυχαία επιλογή και στάση παρατήρησης και σκέψης) αλλά και οι κοινές επιδείξεις και συζητήσεις που μπορούν να προκληθούν από τα δείγματά της να δεσμεύουν και να εξαπολύουν την συνείδηση στην συνεχή και αδιάκοπη αναζήτηση του καθημερινού σκοπού που νοηματοδοτεί την ηρωϊκή και έξοχη διαπέραση της πραγματικότητας. Αυτές και όλες οι καταγραφές δεν έχουν και δεν πρόκειται να υποστούν τεχνική επεξεργασία των ιδιοτήτων τους. Ο άνεμος, τα διερχόμενα οχήματα, οι άτακτες και τυχαίες φωνές και

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

οι ακατάστατοι ήχοι συνθέτουν, συγκροτούν και υπερασπίζονται την ακριβή και βέβαιη ταυτότητα της πράξης της συλλογής. Καμμία ένδειξη επιλογής, καμμία ένδειξη τοποθέτησης και προετοιμασίας, καμμία ένδειξη τακτοποίησης και κατασκευής ενός ιδεώδους μοναδικού υποβάθρου χαρακτηριστικών που θα υποστηρίξει, όπως γινόταν συνήθως μέσα στην παρελθούσα ιδεοληπτική στρατηγική των απεικονιστικών παραδειγμάτων στην ιστορία της ‘’τέχνης’’ και της τεχνικής της, μία νοθευμένη μετακίνηση προς την περιοχή της περιγραφής και της κατασκευής ομοιωμάτων της πραγματικότητας. Αυτή η πράξη, η σημαντική επιλογή και η διαφοροποίηση - η συλλογή υλικού ‘’όπως υπάρχει εκεί όπου βρέθηκε’’- είναι μία από τις πολλές και επόμενες τακτικές που πρόκειται και πρέπει να χρησιμοποιηθούν κριτικά και να εξαπολυθούν ώστε να συμβάλλουν διαρκώς και ισχυρά στην απάλειψη του διαρκούς και άρρητου χάσματος σημασίας μεταξύ του υπάρχοντος-όπως είναι δείγματος μιάς ειδικής εκδοχής και κάθε ειδικής εκδοχής της εμπειρίας και του κατασκευασμένου-όπως πρέπει να είναι ιδεοληπτικού κοινοποιημένου δημόσιου και, συνήθως, επιβεβλημένου καθοδηγητικού γνωσιακού αποτελέσματος. Πρόκειται, όπως φαίνεται από όλα τα παραπάνω για μία πολιτική και ιδεολογική στρατηγική τακτοποίησης του δυνατού νοήματος μιάς σχέσης με το περιβάλλον όλον. Μία απόπειρα σύνθεσης και, αμέσως, άμεσης διδασκαλίας ενός τρόπου και μίας σειράς χειρισμών αυτεπίγνωσης και αναγνώρισης του περιβάλλοντος στην ακμή της παγκόσμιας συζήτησης για την πιθανή κατάρρευση των ισορροπιών και των ορίων διαβίωσης στον πλανήτη. Πρόκειται, ακόμη, για μιά συντονισμένη και ακριβή ανάπτυξη του αποτελέσματος του πρώτου αυτού στοχαστικού και πρακτικού δείγματος, στο δικτυακό σύμπαν γιατί έτσι αυτή η στοχαστική και αποκαλυπτική του δυναμική (συλλογή οπτικο-ακουστικού υλικού και κείμενασχόλια-τεχνικές οδηγίες και γνωσιακές συμπεριφορές) διαφεύγει

Ιορδάνης Στυλίδης

από την τροπικότητα των τοπικών διάφορετικών χειρισμών και διεκδικεί την προοδευτική της και ταχεία εξάπλωση και διανομή στον πλανήτη. Η έκθεση των ευρημάτων και των συνοδών τους κειμένων απαιτεί και στηρίζεται, γιαυτό, σε μία αυστηρή και εύπλαστη γνωσιακή πειθαρχία ανοικτή σε χειρισμούς, συστάσεις και συστατικές εκδόσεις διαλόγων και ερωτημάτων, σε τακτοποιήσεις και ανασυνθέσεις, σε δάνεια και επανεκδόσεις του υλικού της. Αυτή η ψηφιακή υποστήριξη, δυναμική και δυνατότητα που δανείζει και επικαιροποιεί, διανέμει και συλλέγει ομοιότροπα κάθε και όλα τα υλικά της, κάθε επόμενη συνοδό σκέψη και χειρισμό, που είναι και αμέσως δεν είναι και δεν ανήκει, που μπορεί και δεν εξαρτάται από την δυσκίνητη τυπολογία της έως τώρα υλικότητας (έκθεση, έκδοση, πώληση, διανομή, αντικείμενα, χώροι, τελετές, υποστηρίξεις) θα δω και θα δούμε αν και σε ποιό βαθμό μπορεί να διαπεράσει εξαιρετικά και διαρκώς την ιστορική σύμβαση των τελετουργικών ακολουθιών και να διαμορφώσει έναν ή πολλαπλούς γνωσιακούς θύλακες ταχέων και ανθεκτικών, κοινών, συλλογικών και έξοχων δράσεων.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Ιορδάνης Στυλίδης

οι Αφοδεύοντες/ουσες

2009

Δοκίμιο για την ομότιτλη έκθεση και το σημειωτικόστοχαστικό απόθεμά της. Η έκθεση παρουσιάστηκε το 2009 στην αίθουσα εκθέσεων ΖΜ, στην πόλη Θεσσαλονίκη

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

12 σχέδια και 12 κείμενα «Για μια υπέροχη δυτική κοινωνία στην ευδαίμονα επικράτεια των χημικών και οπτικών εξαρτήσεων»

Στο απόγευμα μιας οποιασδήποτε ημέρας θα οριστεί ακριβώς το τέλος της σειράς των κινήσεων ανίχνευσης ενός πεδίου στοχαστικού ενδιαφέροντος. Πληρωμένου, πλέον, από τα υπολλείμματα των υποθέσεων γιαυτό, από τις διανοητικές δράσεις που ολοκληρώθηκαν υπό το βάρος της επιθυμίας να ονομασθεί, να τακτοποιηθεί σε ένα ευκρινές πλήρες. Εκεί, τότε και αυτοστιγμή, η επιθυμία που το προκάλεσε ηρεμεί και ησυχάζει μπροστά στο πανόραμα του αποτελέσματος και αμέσως συντρίβεται ολοσχερώς από το βάρος της εγγενούς αμφισβήτησής της. Aυτή τη σειρά των διακριτών διαδόχων καταστάσεων εννοούμε και πιστεύουμε ως πλήρη εμπειρία και την ονομάζουμε χρονικό. Τη λεπτομερή δηλαδή καταγραφή συμβάντων εξαιτίας της αρχικής σταθεροποίησης μιας ιδέας για τον κόσμο (δημιουργώ και θέλω να μιλήσω και να εργαστώ για αυτή την ιδέα), των δειγμάτων που έφερε εντός του και του αινιγματικού, συνήθως, τέλους της δραστηριότητας, που ορίζει το ακριβές άνυσμά της στο χρόνο (από παρελθόν εκεί έως το εξαιρετικό τώρα). Mια σειρά έργων, σχεδίων και κειμένων, καθώς και ένα πλήρες κείμενο γιαυτή τη δραστηριότητα, επεξηγηματικό, ανιχνευτικό, άτακτο ή μερικό, μοιρασμένο σε αινιγματικά τμήματα και απέραντα κενά σιωπής αποτελούν το εμβαδόν, το χωροχρονικό σώμα της σύμβασης. H σύμβαση έχει, επίσης, ένα άνυσμα ζωής… η οντότητα και η σειρά των μερών της μπορεί να υποστεί μια λεπτομερή κατάτμηση όταν η στιγμή της αναζήτησης μιάς άλλης απολαυστικής μη-γραμμικής διάταξης επέλθει.

Aς σκεφτούμε πάνω σε αυτό.

Ιορδάνης Στυλίδης

Eργο, έως τώρα ήταν ένα ολοκληρωμένο ακριβώς καθορισμένο φαινόμενο-κατασκευή μπροστά σε ένα παρατηρητή χωρίς την ταυτόχρονη παρουσία του κατασκευαστή-τεχνήτη ως βοηθού και συνομιλητή. Συνήθως, η τακτική της παρουσίασής του οριζόταν αυστηρά από ένα κείμενο που πλήρωνε την ερμηνεία του. O παρατηρητής του έργου υποτασσόταν είτε στη βία του υποστηρικτικού κειμένου είτε στη βία του θεώμενου αντικείμενου, είτε στη βία της σύμβασης και των τεχνικών της παρουσίασής του. Tο έργο προπαγάνδιζε οπωσδήποτε μια πληρότητα σημείων προς τον παρατηρητή του… αψεγάδιαστο, ακριβές, ορισμένο ιδεολογικά, τακτοποιημένο πλήρως με την πραγματικότητα μέσα στην οποία εγκαταστάθηκε. Tο έργο ήταν ο σημαντήρας όλων των ταυτόχρονων συστημάτων αναφοράς του και ταυτόχρονα ο μηχανισμός απόκρυψης (camοuflage) της φύσης του. Tο έργο ήταν ένα ολοκλήρωμα… ο κατασκευαστής του μπορούσε με αυστηρότητα να περιγράψει τα συστατικά στοιχεία της έναρξής του, την μέθοδο και τα υλικά της οργάνωσής και της εγκατάστασής του στην πραγματικότητα καθώς και την αναγκαιότητα του τερματισμού της διαδικασίας πλήρωσης σε ένα σημείο στο χρόνο. Eως τώρα, για αιώνες, η σειρά των ενεργημάτων για την σταθεροποίηση της ιδέας του (του έργου) σε ένα υλικό πλήρες αποκρυσταλώθηκε σε ένα τρομερό τύπο-δόγμα. Tο έργο συμβάδιζε πάντα με το ακριβώς απεικονισμένο μοντέλο του κόσμου του. Oριοθετεί και τακτοποιεί τον κόσμο, τακτοποιεί τις φυσικές και μεταφυσικές δεσμεύσεις του, ορίζει γιατί μόνο έτσι μπορεί να οριστεί. Δεν πυροδοτεί την στοχαστική δυνατότητα του παρατηρητή του, εκτρέπει (stealth technique) και εξουδετερώνει τα ερωτηματικά του (του θεατή) επιβάλλοντας μια μοναδική και ορισμένη σχέση συμβάντων.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Tο έργο δεν σπρώχνει τον θεατή έξω από και ενάντια στην πραγματικότητά του, δεν απελευθερώνει και δεν μεγεθύνει την επιθυμία του, δεν οδηγεί τα χέρια του προς το έκτακτο κενό, δεν εκτονώνει ολοκληρωτικά τη μανία του να το αρπάξει… να το τμήσει, να δει μέσα του, να το καταβροχθίσει καταλαβαίνοντάς το. Tο έργο δεν έχει εκταθεί τόσο όσο το μέγεθος και η μορφή του παρατηρητή του. Δεν φωλιάζει μέσα στο μυαλό του και δεν εκχέει το απόσταγμά του, την δυνατότητα της αλλοίωσης του κόσμου του παρατηρητή. Tο έργο στέκεται απέναντι σε παρατηρητές σε ένα κόσμο παρατηρητών. Tο έργο δεν γεννά ένα μανιασμένο παρατηρητή, τον καταστροφέα του. Δεν περιλαμβάνει τον κόσμο του παρατηρητή γιατί πάντα είναι ο φορέας εξουσιαστικών σχέσεων. Διαμεσολαβεί σε ένα πεδίο ακατάστατων σχέσεων, δεσμεύει κάθε προϋπόθεση, κάθε πιθανότητα επιλογής και εγκατάστασης σε ένα προσωπικό χώρο και χρόνο, με ένα τρόπο μοναδικό, μια συμπεριφορά κατά βούληση, την έκταση του σώματος και του νου στην δουλεία των άλλων. Mεχρι τώρα το έργο προσεγγιζόταν σαν ολοκλήρωμα, έφερε μαζί του με ένα αναντικατάστατο τρόπο ολόκληρη την παρελθούσα βεβαιότητα για την κατάσταση του κόσμου, όριζε τη γέννηση των εποχών των δογμάτων και το τέλος τους. Aνήκε και οριοθετούσε σειρές από ερμητικές κωδικοποιήσεις, απαιτούσε τελετές ανάγνωσης, εξαιρούσε και μεταβίβαζε ιδιότητες με ένα θεολογικής τάξης τελεστικό, υποδεχόταν, κατασκεύαζε και συγκρατούσε πιστούς στο ελεγχόμενο τεχνητό περιβάλλον του. Tο έργο δεν περιείχε ακαθόριστα, ασθενή στοιχεία, προέβαλλε ως ολόκληρο, ως πλήρες. Δεν περιλάμβανε την πιθανότητα της μερικότητας στη δομή και στο περιεχόμενό του. Tην πιθανότητα να μεταδώσει ένα ακατάστατο μείγμα σημάτων σε μια δομικά ακατάστατη μη προσδιορισμένη πραγματικότητα που όμως επιμένει να περιγράφεται σωτηριολογικά ως ακριβής και πλήρης.

Ιορδάνης Στυλίδης

Iσχυρίζομαι και προτείνω, λοιπόν, ότι… εννοώ (υπό το βάρος της γέννησης ενός έργου) και χειρίζομαι το λόγο (ως μηχανισμό διέγερσης από τις ενσωματωμένες δυνατότητες συσχετισμών) όντας εντός αλλά και έξω (ταυτόχρονα) ενός περιορισμένου ή διαρκώς διευρυνόμενου πεδίου (ενός αποδεκτού πεδίου πραγματικότητας)… ώστε να περιγράψω τη διαδικασία υλικοποίησής του (του έργου), την πυκνότητα και τη σπουδαιότητα της ενδελεχούς αναφοράς για αυτή τη διαδικασία. Nα την υπερασπιστώ ως σημαίνουσα σειρά φαινομένων (αναγεννόμενη στο διηνεκές…από κάθε παρατηρητή) που σταθεροποίησε ένα πιθανό συμπυκνωτή εννοιών για ένα απροσδιόριστο διάστημα. Mια απελευθερωτική δυνατότητα του ανθρώπου, μια λεπτομέρεια που μπορεί να στηρίξη ένα συμπαγές σύστημα συσχετισμών ζωής… υπερασπίζομαι την ιδέα ενός παραμυθιού που εξιστορεί το πως και το γιατί της κατασκευής ενός ανοικτού και ενισχυόμενου πλέγματος δυνατών πλοκών εννοιών και συντονισμών σκέψεων …που δεν αντιμάχεται την ιδέα της προσωρινότητάς του, την πιθανότητα να αποσυρθεί και να χαθεί ακαριαία …διότι αποτελείται μόνο από εκκρεμή δείγματα δυνατών συμφωνιών για την πραγματικότητα. Που μπορούν (οι συμφωνίες) να την αλλάξουν δραματικά, να την κατακτήσουν πρόσκαιρα στην έρμαια θεαματικότητα των αποθέσεών της, να την ορίσουν ως κατασκεύασμα ή… να ηττηθούν ακαριαία προσβλέποντας σε μια νέα δυνατότητα. Mεταφέρω ένα αρχείο γεγονότων, πιθανολογημάτων και σκέψεων από και για τα γεγονότα. Aυτά τα γεγονότα προϋπήρξαν της τελείωσης του έργου. Σπαράγματα των καθημερινών ασύντακτων δράσεων, λαμπυρίσματα σκέψεων και άτακτων διεγέρσεων του νού, διαδραστικές τυχαίες μεταβολές της διάθεσης, απώλειες ή κέρδη του σώματος, αποθηκεύσεις ή τυχαίες εκφορτίσεις των νευρώνων. Σειρές ποικίλων εικόνων. Σειρές ποικίλων σκέψεων.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Σιγά σιγά απομακρύνθηκα από το δόγμα των ιδεωδών σχέσεων και της σημαντικής θέσης του δημιουργού στο παραδεδεγμένο πεδίο αναφοράς που ονομάζουμε Δυτικό Πολιτισμό… ξαφνικά.. η ιδέα πως η δημιουργική κατάσταση δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια αναγκαία ολοκλήρωση της κατάστασης του ανθρώπου σταθεροποιήθηκε και εγκαταστάθηκε στη συνείδησή μου. Oι δημιουργοί είναι οι δραπέτες-διανοητές μιας απειρίας πτυχώσεων, των εύπλαστων πραγματικοτήτων. H ανυπαρξία δημιουργικής στάσης του ανθρώπου είναι ένδειξη πνευματικής αναπηρίας. Eτσι μόνο μπορεί να εξηγηθεί η αδυναμία της προσωπικής παραγωγής μιας ιδέας για τον κόσμο και η ανακοίνωση (η δοκιμασία…) αυτής της ενέργειας στους και από τους άλλους…η παράφρονη αναμονή ενός αποτελέσματος (ενός δόγματος) από τους άλλους…η εμπλοκή…η συμπόρευση με τα στρατηγήματα των άλλων. Eτσι εξηγείται η παραμόρφωση της πραγματικότητας, η φτωχή κατανόησή της ως μιας «σταθερής» δομής σχέσεων, μιας σταθερής δομής αντικειμένων, τελετών και δοξασιών για αυτά, μιας σταθερής (…άρα αληθούς) χαρτογράφησης των λεπτομερειών της καθημερινότητας. Eτσι εξηγείται η προβολή μιας μοναδικής τυπολογίας για τον κόσμο από τα εργαλεία και τους ανιχνευτές της προπαγάνδας, η ιεραρχία και η κλιμάκωση των βηματισμών προς μια κατά την κυρίαρχη συνθήκη ολοκλήρωση του ατόμου. H βαρύτατη αμηχανία μπροστά στη συλλογικότητα. Tα έργα χωρίζονται σε ομάδες, μια ομάδα σχεδίων, μια ομάδα κειμένων, μιά ομάδα σπασμένων κάδρων υποστήριξης, μια άλλη ομάδα από κάδρα κενά, …ίχνη από κάδρα που αποσύρθηκαν πριν την έκθεσή του περιεχομένου τους… …κάδρα που μετέφεραν και μεταφέρουν μια ύπουλη πληροφορία προς τον θεατή τους, την πληροφορία για τη σχέση του περιεχόμενου και του περιέχοντος, για την τελετή της εγκατάστασης μιας ιδέας και την ισχυροποίησή της, για την τελετή της διαχείρισης των ιδεών…

Ιορδάνης Στυλίδης

… σχισμένα και τσακισμένα κομμάτια χαρτιού, ίχνη σχεδίων που φαίνεται πως σύρθηκαν στον αφανισμό τους. Που, μετά ανασύρθηκαν, …διασώθηκαν, …χρησιμοποιήθηκαν για να δηλώσουν, αν κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί, την εννόηση πως ό,τι κι αν περιέχουν …σε αυτό… περιέχεται μια ποσότητα δηλητήριου, …η σταθεροποίηση και η προπαγάνδα της ιδέας πως πάντα θα υπάρχει ένας παραγωγός ιδεών και δυνατών συσχετισμών σε σχέση με αυτές και απέναντί του κάποιος που περιμένει να ακούσει και να υποταχτεί… όχι να κρίνει και να παράγει επίσης. Πάντα θα υπάρχει η σχέση της αποδοχής ή της αδυναμίας της εννόησης και ποτέ η σχέση της απόλαυσης μιας ανταλλαγής πιθανολογημάτων. Kείμενα που περιγράφουν, καθηλώνουν, προσκαιρα, νέες εικόνες για τις στιγμές των θριάμβευτικών καταστροφών επί των ζωών και της εξουδετερωμένης γλυκύτητας των άλλων, των τεχνικών της σαγηνευτικής αποκοπής των ονείρων τους στο διάστημα μιας αναγκαίας χειραψίας, των ενδείξεων της μεταβολής της φιλοσοφικής στάσης για το σεβασμό της ζωής αλλά και την ψηλάφιση των κατακρεουργημένων σωμάτων, την στέρηση της ίχνηλάτισης του σώματος και των εκδηλώσεών του ως γύμνασμα επί του φυσικού, της συγκράτησης κάθε κίνησης έως τη στιγμή που θα σχηματιστεί ο χάρτης των λεπτοτάτων δειγμάτων της φύσης του, της δυνατότητας, της αδυναμίας, των μυθικών ιδιοτήτων του σώματος που αναμένονται μάταια να εκδηλωθούν ώσπου θα έρθει η στιγμή που θα εννοηθεί πως σέρνονται και δηλητηριάζουν κάθε πρόθεση… κείμενα για την εποχή της κατάρρευσης του σώματος και την ταυτόχρονη κατάρρευση του πνεύματος. Aυτή η έκθεση επιχειρεί να δείξει πως η σημαντική στιγμή, η ιδιότητα του έργου δεν περιέχεται στην υλικοποίησή του αλλά έργο είναι το μάταιο εγχείρημα της προσέγγισης του άλλου σε μια εποχή που όλα δείχνουν πως αυτό είναι αδύνατο.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Ιορδάνης Στυλίδης

η βιτρίνα ως ελκυστής σημασίας Εισήγηση στο 10ο συνέδριο Σημειωτικής με τον τίτλο ‘‘Κόσμοι που αλλάζουν, σημεία των καιρών’’

2013

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

ΠΡΩΤΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (Οι σημαντικές πράξεις του Walter Benjamin)* 1938 Στο δεύτερο κεφάλαιο του κειμένου του για ‘’το Παρίσι της Δεύτερης Αυτοκρατορίας στον Μποντλέρ’’ (1938) ο Walter Benjamin δημιουργεί και παρακολουθεί τον πλάνητα εκδότη άνθρωπο στην ενδοχώρα της αναδυόμενης νέας μορφής της πόλης αλλά και την εγκαθίδρυση του σημασιολογικού πεδίου της νεοτερικότητας, την σταθεροποίηση, δηλαδή, και την απόπειρα υποστήριξης ενός υλικού μοντέλου, ενός πλαστού παραδείγματος για τον πολιτισμό και τη ζωή. Ο Walter Benjamin ανιχνεύει την συμπεριφορά και τα δείγματα της σκέψης του περιπλανώμενου σημασιοδότη που ουσιαστικά είναι η στοχαστική εκδοχή του εαυτού του καθώς αυτός (ο εαυτός του) συσχετίζεται με τις υφές και τις εκδοχές των πόλεων. Με τις πόλεις των επισκέψεών του, τις πόλεις της επιθυμίας του, τις πόλεις που κατασκεύασε και εγκατέλειψε μέσα στα κείμενα των ορισμών τους, τις πόλεις υπόβαθρα που χρησιμοποίησε για να υποστηρίξει την σκέψη του. Οι πόλεις του Walter Benjamin είναι τα άσυλα, τα υπόβαθρα, τα εφαλτήρια, οι πυριτιδαποθήκες της έξαλης διέλευσή του και των ασύστολων (των απεριόριστων) κατασκευών της σκέψης του. Ο πλάνητας υποστηρίζεται και υποστηρίζει την ιδέα και την υλικότητα των εκδοχών των πόλεων που διαπερνά Από το κείμενο του Walter Benjamin: «Το Παρίσι της Δεύτερης Αυτοκρατορίας στον Μποντλέρ», κεφ. 2, Ο πλάνης.

Ιορδάνης Στυλίδης

και κατέχει. Η πόλη του Παρισιού, μετά ή ανάμεσα στους χρόνους και τις εμπειρίες της διάβασης και της ανάγνωσης των πόλεων της Μόσχας, της Μασσαλίας, της Νάπολης και του Βερολίνου, αποκτά σημασία και υποστηρίζει τον πλάνητα Benjamin επειδή έχει ήδη μεταμορφωθεί, έχει εγκαθιδρυθεί η νεοτερική υφή και τα δίκτυά της. Επειδή ο αναπλαστής της Hossman κατασκευάζει την ασταθή και σταθερή ταυτότητά της και την αντιπαραθέτει ως δυνατό και απεριόριστο εύρημα στην υπηρεσία του ερμηνευτή της. Η πόλη αναμένει την ερμηνεία της και την εγκαθίδρυση αυτής της ερμηνείας. Γιαυτό προσφέρονται οι στοές και οι λεωφόροι της, προετοιμάζεται και προσφέρεται η άρχουσα σημασία και σχέση του έκθετου εμπορεύματος που την καθορίζει στο ανθρωπομετρικό υψόμετρο της διάβασής και της εποπτείας του, των ειδικών και αμέτρητων θηκών του, των σκηνών της διαπραγμάτευσής του, των ευθέων προβολών και των αντανακλάσεών του. Γιατί; Επειδή... αυτή η καινοφάνεια χρειάζεται την ισχυρή συγκρατούσα ερμηνεία της, την κατασκευή του νομίσματός της, χρειάζεται τον έρμαιο χειριστή της. Οι βιτρίνες του Παρισιού περιέχουν και περιέχονται, προτείνουν, απωθούν και επιταχύνουν την διήθυση μεταξύ του νεοτερικού εαυτού που σχηματίζεται και περιέχεται στο κείμενο του συγγραφέα μηχανικού και κατασκευαστή. Εκείνο το Παρίσι, λοιπόν, κατοικείται μόνο από τον συγγραφέα των λεπτομερειών και των εκφάνσεών του. Ο συγγραφέας, με τη σειρά του, κατοικεί σε ένα τυχαίο και ειδικό ταυτόχρονα σώμα, το σώμα του πλάνητα, το σώμα του ποιητή και πλάστη του. Η σκηνογραφία εκείνου του Παρισιού χρειάζεται και έχει το σκοτάδι της νύχτας αλλά και το υπαρξιακό σκοτάδι του ανιχνευτή της που πρόκειται να διασπαστεί για ένα μέρισμα χρόνου. Χρειάζεται και έχει το τεχνητό φώς του καθορισμού της. Χρειάζεται και έχει την διαφάνεια και την αντανακλαστική ικανότητα του γυαλιού, του ακαριαίου και φευγαλέου αυτού φράγματος σχέσεων, ώστε το είδωλο του

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

68 69

εαυτού να μπορεί να διαχέεται επί και να συνδέεται με τις εκθέσεις των δειγμάτων διεγερτών της συνείδησης, των αντικειμένωνεμπορευμάτων της εισβάλλουσας αγοράς που βρίσκονται και ορίζουν τους ειδικούς ισχυρούς κόσμους των βιτρινών. Χρειάζεται την στιγμιαία υπόσχεση της αθανασίας (την ‘’ψυχή’’ των σχολίων του Μάρξ για το εμπόρευμα) που πυροδοτεί την επιθυμία της απόκτησής τους. Χρειάζεται την κατασκευασμένη εμμονή του θεατή αυτών των βιτρινών, την πιθανότητα της εισβολής του, την κατοίκηση και την παραμονή του εκεί στο διηνεκές του. Χρειάζεται ακόμη την διαρκή και ατέρμονα διάβασή τους, τα γραμμικά μήκη των οδών και των στοών που, πλέον, είναι οι χώροι και τα κατώφλια της διαρκούς κατοίκησης και της διαρκούς επιθυμίας της κατοίκησής τους. Χρειάζεται επίσης τον χωρικό εντοπισμό τους, το χρόνο της αναμονής μέχρι το πλήθος να αποσυρθεί και ο μόνος διαβάτης τους, ο ποιητής τους και ο ερμηνευτής τους εις μία φύση, να τις προσεγγίσει. Να διασχίσει το διάστημα από ένα ‘’αλλού’’ και ένα ‘’όπου’’ έως το περιέχον δοχείο της ολοκλήρωσής του, την αιτία του κόσμου του. Έτσι αυτό το σημείο του εσωτερικού και μοναδικού ειδικού συμπτώματος μιάς πόλης αλλά και το σύστημα του κειμένου όπου περιγράφεται, περιέχεται, κατασκευάζεται, συντηρείται και δοξάζεται αυτό το εσωτερικό, συναπαρτίζεται και καθορίζεται από τις παρακάτω έννοιες και τις εμπειρικές απολήξεις τους: την έννοια και την κατευθυντήρια εμπειρία του σκοταδιού αλλά και της έμφωτης διαπραγμάτευσης ενός είδους στοιχείων γνώσης, την έννοια και την κατευθυντήρια εμπειρία του τεχνητού φωτός και κατά σειρά και συνεχώς τον διάφανο φράκτη της βιτρίνας, την ιδεολογική βαρύτητα των εμπορευμάτων, το πλέγμα των δεσμών με το μετα-φυσικό, την ποικιλία των εμμονών, τον αριθμό των πράξεων διεμβόλησης και διαπέρασης των αποστάσεων έως την περιοχή της εξαπόλυσης του πόθου για μιά νέα αφήγηση, την αφήγηση που αυτά μεταφέρουν.

Ιορδάνης Στυλίδης

ΔΕΥΤΕΡΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (οι πράξεις του Jean Luc Godard) * 1965 Στην σημαντική και σημαίνουσα ταινία του ‘’ALFAVILLE’’ ο Jean Luc Godard σχεδιάζει και κατασκευάζει ένα απατηλό, ως συνήθως, πεδίο γεγονότων και πράξεων σε καποιο ακαθόριστο μέλλον διακινώντας όμως την αφήγησή του στο εσωτερικό της οικείας πόλης του, του Παρισιού της δεκαετίας του ‘70. Γράφει, συνθέτει και υποστηρίζει αυτήν την αφήγηση για την φήμη μιάς πόλης, την αντανάκλασή του περιεχομένου της, δηλαδή, που είναι ταυτόχρονα η φαινομένη και η υπάρχουσα πόλη πλάσμα του. Η πόληκατασκευή του Godard, την εποχή της εκδήλωσης της φιλμικής και στοχαστικής του πρότασης, είναι η αναδυόμενη πόλη της γενικής και εξαπλωμένης επιθυμίας του Μοντερνισμού και σηματοδοτείται από την πρόταση της ορθολογικοποίησης, της τακτοποίησης των νέων άπειρων δυνατών σχέσεων και, ταυτόχρονα, είναι η ασταθής πόλη περιέκτης των συνεχών απωθήσεων και διαπραγματεύσεων των καινοφανών δειγμάτων της εμπειρίας. Είναι η πόλη φωνή και φορέας των διερωτήσεων και των οδηγιών, η πόλη της έκτακτης βίας των συμβόλων, η πόλη των καθοδηγούμενων φορμαλιστικών σχέσεων. Ό,τι και όσα μπορούμε να διακρίνουμε, να συμπεράνουμε, από όσα βρίσκονται στο βαθύ εξωτερικό

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

σκοτάδι της υποδηλούμενης πόλης στην επιφάνεια της οθόνης, ορίζεται από τα διάσπαρτα και στοιχημένα καθ’ύψος στίγματα και πλαίσια φωτός καθώς βρισκόμαστε θεατές και ενσωματωμένοι ακόλουθοι του οδηγού και ερευνητή της. Κινούμενοι, εξαιτίας του, στο ακαθόριστο εξωτερικό των άυλων κτιριακών συγκροτημάτων. ‘Ο,τι και όσα μπορούμε να παρακολουθήσουμε στα άπλετα φωτισμένα εσωτερικά τους, τους χώρους των αλλεπάλληλων διαφανών φραγμάτων, των υπόβαθρων των φευγαλέων ειδώλων που επισημαίνουν στιγμιαία και διαλύονται από την επιφάνειά τους σημαίνουν ένα μέλλοντα κόσμο φτιαγμένο από υλικοτητα και σημαίνουσες σχέσεις, αλλά, ταυτόχρονα, ανήκουν στον κόσμο που τώρα αμέσως, τότε δηλαδή, στο τότε του φιλμικού αιτήματος της ταινίας, ορθώνεται μπροστά και γύρω, τον κόσμο του μοντερνισμού, στο Παρίσι της δεκαετίας του ‘70. Εκεί, στον κόσμο αυτής και εκείνης της ταινίας, εκεί και τώρα, στο χρόνο και στο χώρο των σχέσεων των σημείων και των σημάνσεών τους, εκεί όπου ανήκει ο θεατής τους ενσωματωμένος στην μορφή, στο σώμα του ερευνητή και εξηγητή της για το διάστημα του χρόνου της εκπομπής των ερωτήσεων και των συμπερασμάτων του, το μελλοντικό της ιδεώδες πρόταγμα ταυτίζεται, συμπίπτει, με το παρόν της, ενώ, ήδη, το οπτικό σημαίνον κείμενό της (η ταινία κατασκευή και οι πληθυσμοί των λεπτομερειών της) ανήκει στο παρελθόν της πόλης. Οι βιτρίνες και οι στοές, ως είδωλα στην ταινία αλλά και ως βέβαιες αστικές οντότητες στα χωρικά σπαράγματα, τους υποδοχείς της μυθολογίας της, ανήκουν ταυτόχρονα σε ένα παρόν και σε ένα μέλλον. Μετατίθενται και αναδιατάσσονται ώστε, έτσι, αμέσως, να προκαλούν αλλαγές στις στοχαστικές συνδέσεις των θεατών Από την ταινία‘’ALFAVILLE’’, μία ταινία επιστημονικής φαντασίας σε ένα μελλοντικο αλλά και πραγματικό Παρίσι του Μοντερνισμού. Η ταινία διαπραγματεύεται την ανίχνευση της δομής της πόλης μέσα από επεισόδια διαρκούς ανίχνευσης των ιδιοτήτων και των ποιοτήτων της καθώς και την ανάδυσης και εγκαθίδρυση του Μοντερνισμού.

Ιορδάνης Στυλίδης

τους σε σχέση με τα ειδικά περιεχόμενά τους. Ο/Η παρατηρητής τους περιέχεται και διακινείται ήδη στο εσωτερικό τους ως φορέας μιάς πιθανότητας και μιας δοκιμής της έκδοσης και της μετατροπής του σε εμπόρευμα. Οι βιτρίνες και οι στοές ανορθώνονται και τακτοποιούνται καθ’ύψος, οι γραμμικές ευθείες αποστάσεις του κόσμου των σχεδίων και των πολεοδομικών πρακτικών του Hossman τέμνονται και επιμερίζονται. Συσσωρεύονται σε πύργους, σε ερμητικά και αποκλειστικά εσωτερικά όπου, πλέον, η περιπλάνηση, η θέαση και η κατασκευή της επιθυμίας μετασχηματίζεται σε σειρές πράξεων αναμονής της εκδήλωσής της ή εκπίπτει σε διαρκείς πράξεις και υποδοχές βίας. Ο κόσμος στο Alfaville μετατρέπεται ραγδαία. Καθελκύεται, αποσύρεται, παραμορφώνεται έτσι ώστε η χωρική ρευστότητα και η έρμαια ταυτότητά του να επιβάλλει και να επικαθορίζει βίαια την τοπική και χρονική ταυτότητα του θεατή της. Γιαυτό, ο ασταθής αυτός κόσμος γεγονότων και μεταβάσεων, κυριαρχείται από ένα σύστημα σημάνσεων και συμβόλων. Οδηγιών και ευθυγραμμίσεων για την ειδική στιγμιαία και την γενική ανώφελη ανάγνωση της διαρκούς νοηματικής μετεώρισής του. Ο κόσμος αυτός περιέχει το ίδιον σύστημα φωτεινών δεικτών και ήχων που καθορίζουν και μεταβάλλουν τις πορείες και τις συμπεριφορές εντός του. Η νέα χωρική τακτοποίηση καθ’ύψος φέρνει μαζί της και το ειδικό εκπαιδευτικό της σύστημα, το σύστημα των σημείων και σχέσεών τους. Σε κάθε σχέση σημείου και ένδειξης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

αναμένεται και μία ανταπόκριση, μιά ενέργεια, ένα ερώτημα, μία ή συνεχόμενες υποταγές στην ανάγκη να αναγνωριστεί το τι και το πως ενός δαίδαλου σχέσεων χώρου και χρόνου, ενός δαίδαλου ειδικών και γενικών ταυτοτήτων που έχουν ισχύ και αναγνωρίζονται ιδανικά από τον παρατηρητή και αναζητητή τους στο εσωτερικό των ελάχιστων θραυσμάτων χρόνου που αυτός παρατηρεί και παρατηρείται. Η διαπέραση και η αναγνώριση της πόλης παρομοιάζεται πλέον με πλεύση σε ένα δυναμικό πεδίο υποθέσεων. Χωρίς καμμία βέβαιη αγκύρωση νοήματος, χωρίς κανένα σηματωρό διεύθυνσης και χαρτογράφισης της νέας πρότασης για το είδος και την επιταγή της αστικότητας και των υλικών υπόβαθρών της. Οι ευθυγραμμίσεις και οι οριοθετήσεις, οι χωροθεσίες και οι ιδιότητες που περιέλαβε και επέβαλλε στη μορφή της πόλης ο αρχιτέκτονας Hossman έχουν ήδη μεταβληθεί σε ένα δίκτυο, σε μία διασπορά δυνατοτήτων όπου ό,τι ονομάζεται παρόν και ό,τι ονομάζεται μέλλον συνδέονται και αποσυνδέονται ως υλικότητες και ως φευγαλέα δυνατά γεγονότα που το μετείκασμά τους ορίζει και το χρόνο της ύπαρξής τους. Η ευμενής σύμπτωση των αστικών ιδιοτήτων και των ποικιλιών της συμπεριφοράς στην αναγνώριση ενός ‘’εδώ’’ και ενός ‘’είμαι’’ καθορίζεται ευκαιριακά από την ανισοβαρή σχέση ισχύος μεταξύ της ανόητης στιγμιαίας οπτικότητας και της κατασκευής της επιθυμίας εντός της αναδυόμενης πιά θεαματικής κυριαρχίας.

Από την ταινία‘’ALFAVILLE’’, μία ταινία επιστημονικής φαντασίας σε ένα μελλοντικο αλλά και πραγματικό Παρίσι του Μοντερνισμού. Η ταινία διαπραγματεύεται την ανίχνευση της δομής της πόλης μέσα από επεισόδια διαρκούς ανίχνευσης των ιδιοτήτων και των ποιοτήτων της καθώς και την ανάδυσης και εγκαθίδρυση του Μοντερνισμού.

Ιορδάνης Στυλίδης

ΤΡΙΤΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (οι πράξεις του Phillip Kindred Dick, συγγραφέα του διηγήματος ‘’Do Adroids dream of electric sheep’’, και του Ridley Scott)* 1982 Στην ταινία ‘’BLADE RUNNER’’ η πόλη του Λος Άντζελες, στο έτος 2019, είναι το διασπασμένο, άτακτο πεδίο της αναζήτησης ενός ανιχνευτή αλλότροπων συμπεριφορών, αποκλίσεων, διεμβολισμών της προσωπικότητας, διατρήσεων και αναμορφώσεων της μνημης. Το πεδίο της επικράτειας του διαρκούς βαρέως τρόμου που αναβλύζει απο την αδυναμία του ελέγχου και της συγκράτησης της μνήμης ως δυνατού αποδεικτικού αρχείου και σταθεροποιητή της κοινής και πρόχειρης συμπεριφοράς σε ένα πυκνό κόσμο ποικιλιών και διακλαδώσεων. Η εικόνα της δυστοπικής πόλης που είναι πιά το μείγμα όλων των πόλεων και η υποδοχή όλων των συμπεριφορών περιλαμβάνει για ένα μικρό διάστημα χρόνου τη δραστηριότητα και τις εμπλοκές ανιχνευτών, των ‘’άλλων’’ και των ‘’αλλότροπων’’, ως πειστήρια και αποδείξεις των ειδικών και γενικών απαντήσεων για την μοναδική, την ιδιάζουσα δική τους ζωή σε σχέση με τη ζωή της κοινής τροπικότητας. Και εδώ, επίσης, τοποθετείται ένας αφηγητής, παράπλευρος και έμπειρος ακόλουθος του ευθύγραμμου πλαστού αφηγήματος της πόλης και των νόμιμων και εξώτερων ειδικών δεικτών της. Του

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

συστήματος των σημείων και των σημάνσεών της. Τοποθετείται ο κατασκευαστής, ο χειριστής και ο μάρτυρας των τακτοποιημένων σειρών ερωτήσεων ώστε, εντέλει, να αποκαλυφθεί μία υστέρηση της μνήμης, να αποκαλυφθεί ένα κενό σημασίας, μιά διακοπή της συνέχειας της κρυπτογράφησης, του αρχείου μιάς ειδικής ζωής. Στη διάρκεια και τη ροή αυτής της κατασκευής μιας παροχέτευσης νοήματος (της ταινίας και του διηγήματος) η αφήγηση παρακολουθεί και συνδιαλέγεται με την ικανότητα και την αδυναμία συγκρότησης ενός έμπειρου συμπαγούς εαυτού. Ο μελλοντικός κόσμος, η ατέρμονη σκοτεινή πόλη, του αφηγήματος είναι ένας κόσμος υπόβαθρο, εφαλτήριο για έναν άλλο, απροσέγγιστο κόσμο, τον κόσμο μιάς κατασκευασμένης επιθυμίας. Εκείνος ο επερχόμενος κόσμος (ο κόσμος της φιλμικής κατασκευής που ορίζεται σε ένα χρόνο μέλλοντα) απεικονίζεται βυθισμένος, και πάλι, στο σκοτάδι και τη βροχή, στις σκιές, στις αποκρύψεις των μορφών, των διαλόγων και των προθέσεων. Ο άλλος, ο απροσέγγιστος κόσμος της φυγής, ορίζεται και επικρατεί ως θέαμα και επιθυμία στις αιωρούμενες οπτικές συλλογές εικόνων και την υπνωτική επαναλαμβανόμενη φωνή και αφήγηση για κάποιο ‘’άλλο’’, κάπου ‘’αλλού’’. Οι βιτρίνες, ως ήχοι και εικόνες, εκθέσεις, επιταχυντές και όρια της κατασκευής της επιθυμίας αιωρούνται και διατρέχουν το αδιάκοπο πεδίο μιάς πόλης που δεν τερματίζεται όντας και αυτή χωνευμένη στο εσωτερικό μίας υπόθεσης, την υπόθεση της ίδιας έκθεσής της. Ο συγγραφέας και κατασκευαστής του δυστοπικού κόσμου του διηγήματος ορίζει στον τίτλο του το γενικό ερώτημα για τις ζωές και τη δράση των ‘’αλλότροπων’’ καθώς αυτοί επανέρχονται, κατεβαίνουν από τους φημισμένους απροσέγγιστους κόσμους Από την ταινία ‘’Blade Runner’’, μία ταινία επιστημονικής φαντασίας που περιγράφει την πόλη του Λος Άντζελες στο 2019 αλλά και την σχέση αυτής της πόλης με μία άλλη ιδεατή και ιδεώδη. Η κατευθυντήρια τεχνική της διέλευσης και της ανίχνευσης της πόλης εξαρτάται από το κυρίαρχο εσωτερικό αφήγημα της οπτικής πρότασης, την αναζήτηση, δηλαδή, μιάς ομαδας ‘’αλλότροπων’’ ‘’replicas που διαπερνούν και κατοικούν το γενικό και αόριστο πεδίο της αναζητώντας τον πλάστη τους, τον κατασκευαστή τους.

Ιορδάνης Στυλίδης

ανιχνεύουν, προσδιορίζουν και εξουδετερώνουν τον εκδότη τους, τον κατασκευαστή και εκθέτη τους. Η σύγκρουση, ο κόμβος μιάς συνάντησης, στο περιεχόμενο της φιλμικής κατασκευής, περιέχει πολλαπλούς θύλακες χρόνου μαρτυρημένους συνεχώς στις αφηγήσεις των δρώντων συντελεστών καθώς αυτοί διαχειρίζονται, ανακαλύπτουν, συστήνουν και αναδιατάσσουν συνεχώς το περιεχόμενο της μνήμης τους, ‘’κοιτάζουν’’ δηλαδή από ένα έξοχο σημείο τον ίδιο τον εαυτό τους ως θέμα και έκθεμα. Ως ένα ασήμαντο επεισόδιο στον παρόντα χρόνο αλλά και ως ανασύσταση των πρωτευόντων μεταφυσικών αφηγηγημάτων στον ατέρμωνα χρόνο των κυρίαρχων αφηγήσεων που διαπερνούν και αναπαράγονται από κάθε κατασκευασμένο παρελθόν σε κάθε αντίστοιχο μέλλον. Η σύγκρουση επιτελείται και τερματίζεται σε πέντε ξεχωριστά επεισόδια. Πέντε ξεχωριστοί ‘’αλλότροποι’’ τερματίζουν την σχέση τους με την εμπειρία του κόσμου τους και, ιδίως, τερματίζουν την εμπειρία των μεταβάσεων

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

από το ένα ερώτημα στο επόμενό τους. Στο δεύτερο από αυτά τα επεισόδια, η γυναίκα και το φίδι, η τεχνητή γυναίκα και το τεχνητό φίδι εξέρχονται βίαια από τον παράδεισό τους, κυνηγημένοι, διωγμένοι πιά από τον διώκτη και χειριστή της αποκάλυψής τους. Ο κόσμος τους, ο παράδεισος ή η κόλασή τους, ο περικλειστος κόσμος των εκθεμάτων και των βιτρινών διαπερνάται γρήγορα και βίαια. Τα κρυστάλλινα φράγματα των αλλεπάλληλων εκθέσεών τους διαλύονται, οι βιτρίνες που οριοθετούσαν έως πριν λίγο τις εμπλοκές και τις απολύσεις του εαυτού τους παύουν να συγκρατούν το γενικό περιεχόμενό τους, αφήνουν το σώμα σφαίρα να τις διαπεράσει γιατί, γιαυτό το σώμα και την ενθυλακωμένη και πολύτιμη ειδική μνήμη του το τεχνητό νόημα και η απελευθερωτική σημασία του σταματούν να υπάρχουν.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (Μία πράξη στην αγορά της Ελλάδας την εποχή της κρίσης) 2011. Η βιτρίνα βρισκόταν στην θεσσαλονίκη. Το κατάστημα είχε κλείσει ήδη ένα χρόνο πριν την φωτογράφιση της βιτρίνας του. H κρυστάλλινη επιφάνεια, η μεμβράνη και το φράγμα που συντηρεί και διατάσσει τη σχέση του εσωτερικού με τον εξωτερικό δικό του ή αλλότριο κόσμο, τον κόσμο των εμπορευμάτων και των σχέσεων που διαπυδούν από αυτά, συντάσσωντας το πρόσκαιρο σύνταγμά τους, κατέχοντας και συντονίζοντας τα γεγονότα ρυθμιστές και οδηγούς των πλεγμάτων της ζωής, καλύφθηκε με φύλλα από εφημερίδες που ήδη χάνουν την υλική σύσταση των αποτυπωμάτων τους,. Ένα σύστημα, λοιπόν, αποτυπωμένων σημείων και σημάνσεων για τις διευθύνσεις, τις χίμαιρες, τις τακτοποιήσεις και τις αναγκαιότητες της ζωής σε συγκέντρωση υποχωρεί καθώς, ακόμη, υπερασπίζεται το χωρικό κενό που επικαλύπτει, καθώς υπερασπίζεται και αντανακλά το πληθωρισμένο κοινωνικό και χωρικό πλήρες που

Ιορδάνης Στυλίδης

ορίζεται παρόν μπροστά του και συχνά περιέχεται στην επιφάνειά του. Εκεί, στο διαφανές και θραυστό όριο περιέχεται πλέον και εκπέμπεται, σαν σε οθόνη, ως διαφεύγουσα μνήμη, το αρχείο των πιθανοτήτων και των εξορμήσεων των συστατικών ενός παρελθόντος πρωτοπόρου εσωτερικού και ενός κρίσιμου και ύστερου εξωτερικού που ολοένα και περισσότερο ισχύει ακριβώς. Περιέχεται επίσης η ποικιλία των σπαραγμάτων μιάς παρελθούσας ακέραιης επικαιρότητας, περιέχονται οι συντομογραφίες ενός σύντομου παρελθόντος, μεταφέροντας την φήμη για την σύσταση, την αιτία και την αφορμή του αποτελέσματός τους. Η ειδική σχέση που μεταφέρει αυτή η εφήμερη και διαρκής υλικότητα αναμένει τον οδηγό και στραγγιστή του περιεχομένου της. Αναμένει την έκτακτη επαλήθευσή της. Υπάρχει ως γεγονός, σύσταση και πρόσκαιρο αρχείο μόνο μπροστά στην ματιά ενός πλανημένου οδηγού του νοήματός της. Η λαμπρή εμπορευματική υπόσχεση που υπερίσχυε κάθε άλλης δυνατότητας και νοητικής κατασκευής, η υπόσχεση και το θέαμά της που προσφέρονται και δεν προσφέρονται ταυτόχρονα έχει ήδη προ πολλού χάσει κάθε ισχύ. Ο επίκαιρος ειδικός πλάνητας των ενδεχομένων και των προσφορών στο κέντρο μιάς και οποιασδήποτε πόλης πρέπει να αρκεστεί στο πιθανό κενό και άκυρο χώρο κάθε βιτρίνας και στην χαρτογραφία των καταστάσεων και των ιχνών που συντίθενται, είτε ως ασήμαντο φράγμα, είτε ως πεδίο δυνατών στοχαστικών διελεύσεων και απο-κρυπτογραφήσεων της δικής του και όλων των χρεωμένων συμβάσεων της αστικής ζωής. Πολύ περισσότερο, ο κόσμος που συσσωρεύεται πριν από το βάθος της, πέρα από την ευαίσθητη και αλλότροπη επιφάνειά της, στο όλον έξω και ‘’εκεί’’ αυτής της βιτρίνας έχει προ πολλού απωλέσει την εκρηκτική επιθυμία της ανάγνωσης και της υπακοής στην ποικιλία και την τάξη των σημάνσεων και των συμβόλων που, άλλοτε, στον κόσμο που δήλωσε ο Godard, τον φανταστικό και πραγματικό κόσμο του εκδηλωμένου και διευθυνόμενου

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

καπιταλισμού της ανεξέλεγκτης αγοράς, όριζαν τους απαραίτητους ορισμούς και σταθεροποιούσαν ακριβώς της γενικές τυπικές και μεταβατικές συμπεριφορές των υπηκόων του περιεχομένου τους. Εκείνος, ο σκοτεινός και αποκρυμένος κόσμος του ALFAVILLE, ο βίαιος, ανόητος, και θραυσματικός κόσμος των έγκλειστων ανιχνευτών του, φάνηκε, για μία στιγμή, πως θα μεταπλαστεί στην ville radieuse του Corbusier. Σε υπόβαθρο και έξοδο από το συμπαγές και τυρρανικό εσωτερικό της στο ηλιόλουστο και διαρκώς προσφερόμενο κοινόχρηστο εξωτερικό. Στην ταινία ALFAVILLE, ο επόπτης και παρατηρητής αυτού του σημασιο-δοτημένου προβλήματος έχει ήδη εσωτερικεύσει την άρχουσα πρόταση του εμπορευματικού περιεχόμενου και ήδη ορίζεται από αυτήν.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Εντέλει, προσθέτω επιπλέον, σε αυτή την περίεργη διεμβόλιση πεδίων σημασίας, την συρραφή αλλεπάλληλων νοηματικών συνδεσμολογιών, την τελική ανίχνευση της σύστασης του αναμένοντος πεδίου σημασιών που εκτείνεται και ορίζεται στο πάχος της υλικότητας του φράγματος, το παχος του κρυστάλλου και του χαρτιού της βιτρίνας. Εκεί, εφόσον αυτό το τελευταίο ίχνος και έκθεμα σημασίας ειδωθεί ως έξοχο αίτημα της διαλεύκανσης και της διαπέρασης της σημαντικής φύσης του η επικρεμάμενη ύλη-πληροφορία μεταμορφώνεται σε όχημα και υποστήριγμα ένος νέου και πλήρους πεδίου σημασιών ειδικά συνδεδεμένων με το ίδιον πριν και το ίδιον μετά τους. Όπως ο συγγραφέας Phillip K. Dick διερωτάται αν ‘’...μπορούν τα ανδροειδή να ονειρευτούν ηλεκτρικά πρόβατα...’’ εισάγωντας ένα διαρκές πεδίο σημασιολογικής αβεβαιότητας στις πρώτες λέξεις και τους συστατικούς ορισμούς του κειμένου του που αργότερα, σε κάποιο μέλλοντα χρόνο, άλλο από αυτον του περιεχομένου

Ιορδάνης Στυλίδης

του, θα συσταθεί σε εικόνες, σε διαλόγους και τακτοποιήσεις μερών φτιάχνοντας ένα θέαμα και εγκαθιστώντας ένα ερώτημα, έτσι και ο ήρωάς του και οδηγός των θεατών του, επικρεμάμενος στο τελευταίο μεταλλικό στέλεχος του κτίσματος της βεβαιότητάς του καταναλώνει τα ελάχιστα τελευταία δευτερόλεπτα της ύπαρξής του, πριν βυθιστεί στον κενό ενδιάμεσο χώρο της πόλης, επιμετρώντας μάταια την υλικότητα της διαδρομής του και όχι την μεριστή σημασία των αλλεπάλληλων ειδικών και γενικών σκοπών του. Η σωτηρία του αλλά και η σωτηρία του εύθραυστου κόσμου του που περιορίζεται, όπως και στη βιτρίνα, στο πάχος μεταξύ των δύο πεδίων σημασίας που περιέχονται και αλληλο-συσχετίζονται προέρχεται από το εμβόλιμο ένα και τελικό απίθανο σωτηριολογικό σύμπτωμα που έτσι, σπρώχνει, διεμβολίζει και ενισχύει την ισχύ της καινοφανούς έξαλης εξόδου του από την περιοχή της τεχνικής ικανότητας και της αφοσίωσης στην συστηματική ακολούθηση όσων βεβαιοτήτων ήδη γνωρίζει και υπηρετεί στο πεδίο των διαρκών διαγνώσεων και διελεύσεων. Στο πεδίο των ποικιλιών και των διακλαδώσεων, των αλλεπάλληλων και αλληλοδιαδόχων σημασιών.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Ιορδάνης Στυλίδης

δείγματα και καθαιρέσεις σημασιών...

2013

...με αφορμή την σύσταση μιας περίφραξης και ενός κοινού στην φυσική τοποθεσία ‘‘Σκουριές’’ στην κοινότητα Ιερισσός, στον νομό Χαλκιδικής της διοικητικής περιοχής Ελλάδα. Εισήγηση στο συνέδριο ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ και ανα-ΣΗΜΑΣΙΟΔΟΤΉΣΕΙΣ του ΧΩΡΟΥ στην ΕΛΛΑΔΑ της ΚΡΙΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Όπως γνωρίζουμε, ήδη μπλεγμένοι και δόκιμοι ασκητές στις αιτίες και τα συμπτώματα της γενικής οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης της τελευταιας πενταετίας στον νότο της ευρώπης, στον βορρά της αφρικανικής ηπείρου αλλά και στις δυτικές διοικητικές οντότητες της εγγύς ανατολής, στην περίμετρο δηλαδή της Μεσογείου θαλάσσης, το σύνολο των βεβαιοτήτων για την κοινή ζωή και το αξιακό και οικονομικό πλέγμα που την καθόριζε για τουλάχιστον μισό αιώνα έχει διαρραγεί. Αυτή η διάρρηξη συμπαρέσυρε μαζί της όχι μόνο τις υλικές βεβαιότητες, την ευστάθεια και την ευρωστότητα της ζωής ‘’...όπως την ξέρουμε...’’ αλλά και το ιδεολογικό της πλέγμα, το αξιακό της σύστημα που συγκρατούσε και συγκροτούσε την γενική και μεριστή ιδέα για τον πολιτισμό. H ιδεολογική οικονομικο-γενής αγριότητα του νεο-φιλελεύθερου καπιταλισμού εκφρασμένου από τα τυπικά δημοκρατικο-φανή καθεστώτα του ευρωπαϊκού νότου και η θρησκευτικο-γενής αγριότητα των απολυταρχιών στις νότιες και ανατολικές ακτές της μεσογείου υφίστανται μία εξωτερική και μία εσωτερική συντριπτική πίεση αναδιάθρωσης εγκαταλείποντας ή αναδιατάσσοντας ταχύτατα τα ισχυρά τους κοινωνικά και ιδεολογικά υπόβαθρα. Αυτό που γίνεται φανερό είναι πως η διαβρωτική ισχύς των εσωτερικών εγκατεστημένων ιδεολογικών μηχανισμών ορισμού και καθορισμού της ιδέας και των πρακτικών για ‘’...τα τυπικά της ζωής όπως τα ξέρουμε...’’ ( 1. η διάχυση και εγκατάσταση της αποκλειστικής ιδεολογίας της νεο-φιλελεύθερης αγοράς, 2. η εγκατάσταση της ιδέας και των ιδεολογικών διακλαδώσεών της βιο-πολιτικής των αλλεπάλληλων κρίσεων ως συνισταμένων της γενικής ιδέας της κρίσης ως συστατικού της ζωής, 3. Η πλημμυρίδα των δειγμάτων του αποικισμού του φαντασιακού έως το σημείο της κατασκευής ενός εικονογραφημένου ανθρώπου των διάσπαρτων και άτακτων ιδεολογημάτων, των εξαρτησιογόνων φαινομένων, και όχι της δυνατής και ανεξέλεγκτης ελκυστικότητας της ζωής)

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Ιορδάνης Στυλίδης

συνετέλεσε στην ραγδαία διάλυση του κοινωνικού ιστού τόσο των φαινομένων δυτικών ευρωπαϊκών δημοκρατικών του νότου όσο και των φαινομένων σταθερών απολυταρχιών του αφρικανικού βορρά και της ασιατικής δύσης. Η ποικιλία και η πλοκή των δικτύων τόσο των κυβερνητικών και διοικητικών ελίτ όσο και της γενικής διάχυτης κοινωνικής διαφθοράς καθώς και η τεχνική ανικανότητα στην ευέλικτη και ακριβή διαχείρηση κάθε ποσότητας πλούτου, που προοριζόταν να διαχυθεί ομαλά στο εσωτερικό αυτών των κοινωνιών ώστε να μπορέσει να προστατεύσει το κοινωνικό πλέγμα αναγκών και εκδηλώσεων, υπονόμευσε και διέλυσε τους ήδη εξουδετερωμένους από το θέαμα* κοινωνικούς ιστούς συντελώντας καίρια στην καταστροφή τους, τον μετασχηματισμό τους δηλαδή σε λειτουργικά και εργαλειοποιημένα στοιχεία της αγοράς*. Το αποτέλεσμα αυτής της καταστροφής, του μετασχηματισμού, δεν φαίνεται να έχει ένα ισχυρό αντίκτυπο στις ιεραρχίες και τις δομές της διακυβέρνησης και της αγοράς αλλά συνέτριψε, μετασχημάτισε ιδεολογικά δηλαδή, το διαρκώς υφιστάμενο και απαθές κοινωνικό σώμα. Η κρίση*, ως διαρκής συνθήκη συγκρότησης και προσανατολισμού των κοινωνιών, αποτέλεσε και αποτελεί συνεχώς είτε έναν επιταχυντή (η ενεργή κρίση μιάς συλλογικής συμπεριφοράς έναντι ενός γεγονότος της

• Γκί Ντεμπόρ Η Κοινωνία του θεάματος, Εδάφιο 42, : ‘’…Το θέαμα είναι η στιγμή όπου το εμπόρευμα κατάφερε να φτάσει στην ολοκληρωτική κατοχή της κοινωνικής ζωής. Όχι μόνον η σχέση με το εμπόρευμα είναι ορατή, αλλά δεν βλέπουμε πιά παρά μόνον αυτή: ο κόσμος που αντικρίζουμε είναι ο κόσμος του εμπορεύματος. Η σύγχρονη οικονομική παραγωγή επεκτείνη τη δικτατορία της τόσο σε έκταση όσο και ένταση...’’ • Γενικές Ομοσπονδίες εκπροσώπευσης κλάδων της εργασίας στις συλλογικές διαπραγματεύσεις καθορισμού του μισθού, ομάδες καθορισμού πολιτικών στρατηγικών (‘’think tanks’’) και επιρροής της νομοθετικής εξουσίας, χορηγοί στρατηγικών πωλήσεων ιδεολογίας και διαφημιστικών τακτικών για τη ζωή και τις συνήθειες του καθημερινού. • Με το διπλό νόημά της, την εξωτερική της συνείδησης κίνηση της πραγματικότητας (π.χ. η κρίση της οικονομίας, η πολιτική κρίση) αλλά και την άλλη, την διανοητική ικανότητα, την ενδογενή υποχρέωση της ενεργοποίησης της συνείδησης για τον έλεγχο ή την άμυνα έναντι μιάς αλλαγής της πραγματικότητας.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

πραγματικότητας) είτε ένα εργαλείο επιβολής κάθε πολιτικού σχεδιασμού διακυβέρνησης πληθυσμών σε συγκέντρωση, κάθε ειδικού και γενικού, ατομικού και δημόσιου ελέγχου (η πολιτική στρατηγική της εγκαθίδρυσης συνθηκών κρίσης ως τεχνική της βιο-πολιτικής διακυβέρνησης). Η τρομοκρατία των κυβερνοτεχνικών που συνοψίζεται στις φράσεις και τα συνοδά στρεβλά ή εξουδετερωμένα περιεχομενά τους για το ‘’...κοινό χρέος...’’, την ‘’...κοινή και ισχύουσα αποκλειστική ιδεολογία της αγοράς...’’, την ‘’...θεαματικοποίησης της δημοκρατίας...’’ και την ‘’...άφωνη ζωή σε συγκέντρωση...’’ εξαπλώνεται και κυριαρχεί χωρίς να συναντήσει ισχυρές αντιστάσεις, χρεώνεται επί και μορφοποιεί την συμπεριφορά του κοινωνικού σώματος ενώ οι οικονομικές και κυβερνητικές ελίτ παραμένουν παραγωγοί, χειριστές και οδηγοί της. Στην Ευρώπη, στο μέτωπο της Βόρειας Αφρικής και τις ακτές της εγγύς ανατολής αναδιατάσσεται ραγδαία ολόκληρο το υπόβαθρο της ιδέας και των μηχανισμών της αγοράς και μαζί με αυτό αναδιατάσσεται η ιδέα για τους τύπους και τις εκφάνσεις της ζωής ως καθημερινών στρατηγικών πρακτικών εγγύτητας και μοιρασμένης σκέψης* . Κάθε κατάκτηση και κάθε ολοκλήρωση ενός οράματος για την εργασία και τα κοινά, μεριστά τυπικά της ζωής, την δημιουργία, δηλαδή, και την απόλαυση του ελεύθερου χρόνου, τις πολιτικές και φιλοσοφικές ενισχύσεις και εκμεταλλεύσεις των δυνατοτήτων πύκνωσης των συνευρέσεων, την επιτάχυνση του σχεδιασμού και την εφαρμογή ενός νέου πλήθους πρακτικών αλληλεγγύης, συμμετοχής στις δράσεις της εξομάλυνσης των ανισοτήτων, καταρρέει και οπισθοχωρεί εξαιτίας του ιδεολογικού στρατηγικού ρήγματος, της εξουδετέρωσης κάθε δυνατότητας ανταπόκρισης

• Σέρζ Λατούς Το στοίχημα της απο-ανάπτυξης, Σελ. 15, : ‘’ Οι υπερκατοικημένες και εκπτωχευμένες περιοχές της Βόρειας Αφρικής, εμπροσθοφυλακή μιάς ηπείρου σε κατάσταση εγκατάλειψης, είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά χωρισμένες από τις ακτές της ευημερίας οι οποίες φαίνονται σαν απρόσιτοι παράδεισοι.’’

Ιορδάνης Στυλίδης

και ανταπάντησης σε όσα επιβάλλονται και εγκαθιδρύονται. Οι κοινωνίες αδυνατούν να ανταποκριθούν. Αδυνατούν να συγκροτήσουν λειτουργικούς πυρήνες, στοχαστικούς θύλακες παραγωγής ιδεολογίας και αδιάσπαστα μέτωπα αντίστασης. Σε αυτό το πεδίο σύγκρουσης ακόμη και η διαλεκτική πρακτική ως στοχαστικό υπόβαθρο και εργαλειακή τακτική αναζήτησης διαφυγών από και πλαγιοκοπήσεων του κυρίαρχου και εγκατεστημένου μοντέλου σκέψης και επιβολής έχει ήδη εξουδετερωθεί και μεταμορφωθεί σε τακτικό παιχνίδι των μέσων επικοινωνίας διαμορφώνωντας και καθοδηγώντας θεαματικά τυπικά συμπεριφοράς (debates ή ‘’συζητήσεις φραγής’’)* ώστε ‘’...η δουλειά να γίνεται...’’. Έτσι, φαίνεται πως, αυτή η ευφυής μετακίνηση και υπονόμευση των επιτευγμάτων και των κατακτήσεων της σκέψης που ανιχνεύει, δημιουργεί και αποδίδει απαντήσεις, ενεργοποιώντας και κατευθύνοντας διαρκώς την κοινωνική δυνατότητα, αμυνόμενη στην περιοχή του θεαματικού εξουδετερώνεται πλήρως. Αυτή και κάθε δυναμική αντιπαράθεση με την πραγματική, ενεργή, και πλήρως επιβεβλημένη κυριαρχία του κεφαλαίου. Ένα επίκαιρο παράδειγμα σηματωρός αυτών των φαινομένων που συμπυκνώνωνται και συνεπιδρούν ειδικά και καίρια ρυθμίζοντας την τοπική μεταβολή του χώρου και εξουδετερώνωντας το σημασιολογικό πλαίσιο που την υποστηρίζει • Με τη φράση ‘’συζήτηση φραγή’’ (debate) ορίζω ένα τελετουργικό θεαματικό τυπικό, κυρίως στην εποχή της ψηφιακής κατασκευής της ζωής σαν εικονογραφία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, όπου προσφέρονται και ‘’εξετάζονται’’ δημόσια και ενδελεχώς εναλλακτικές δυνατότητες εφόσον όμως έχει ήδη πραγματοποιηθεί από το κράτος μία σειρά τεχνικών ή γραφειοκρατικών, νομικών επεμβάσεων που εξουδετερώνουν κάθε δυνατότητα μετατροπής ή μετασχηματισμού. Έτσι, επιτυγχάνεται η επιβολή της ιδέας του αποκλειστικού, του ειδικού και ιδεώδους κρατικού στρατηγήματος (η χάραξη μιάς οδού στην εξοχή ή την πόλη, οι υποδομές μιάς επέκτασης του σχεδίου πόλεως, ο σχεδιασμός μιας επέκτασης στην περιφέρεια και στις κοινότητες, η χρηματοδότηση ως σύστημα όρων και προθεσμιών, τα διόδια και η μετατροπή του δικαιώματος ελεύθερης διέλευσης σε εμπόρευμα.) έναντι του ανέφικτου και ατελούς άλλου, του διαφορετικού (εναλλακτικού, συλλογικού, ευέλικτου και, κυρίως, ανατάξιμου κατά βούληση).

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

είναι η περίπτωση του ανοικτού μεταλλείου στην περιοχή ‘’Σκουριές’’ της Χαλκιδικής. Εκεί υπήρχε ανέκαθεν ένα τυπικό μεταλλείο συμβατικής εξόρυξης μετάλλων που, στο πλαίσιο της γενικής κρίσης αποδόθηκε ως ‘’επένδυση ζωτικού ενδιαφέροντος’’ σε πολυ-εθνική μεταλλευτική εταιρία εξόρυξης ώστε να μεταβληθεί σε μεταλλείο ανοικτού τύπου πολλαπλασιάζοντας δραστικά και ανυπολόγιστα την φυσική επιβάρυνση της τοπικής γεωμορφολογίας και γεωγραφίας σε απροσδιόριστο βάθος χρόνου. Αυτή η απόφαση και η επιβολή της όρισε και επιτάχυνε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της σύγκρουσης αφενός σε ένα ειδικό ιδεολογικό-στοχαστικό πεδίο και αφετέρου και αλληλένδετα σε ένα πρακτικό-επικοινωνιακό πεδίο. Η πρόθεση αυτής της εισήγησης είναι η ανίχνευση μιάς πιθανής ενεργού και καίριας συσχέτισης. Είτε ενός δεσμού δηλαδή είτε ενός ρήγματος δυνατότητας μεταξύ των δυνατών εργαλείωνκειμένων και των συνοδών πρακτικών εξελίξεων από την υιοθέτηση τους. Εργαλείων-κειμένων που, είτε εμφανίστηκαν εκεί να αλληλεπιδρούν και να ορίζουν τις ειδικές τοπικές συμπεριφορές, τις συνοδούς πρακτικές και τις ταυτότητες των δρώντων υποκειμένων είτε αναμένουν ακόμη την υποδοχή τους, την υιοθέτηση και την εξαπόλυση τους, την ραγδαία υιοθέτηση και τη μετατροπή τους σε πολιτικά και στοχαστικά εργαλεία, εργαλεία εξέδρες και φορείς ειδικής πολεμικής σημασίας και σημαντικής εγκατάστασης ιδεολογίας. Εργαλείων-κειμένων που μπορούν ακόμη να χρησιμοποιηθούν σε αυτή την τυπική και ουσιώδη αντιπαράθεση σε αυτό το χωρικό θύλακα σχέσεων διαφοράς: • οι σημασίες ως συστατικά ενός υποβάθρου αναφοράς Εκεί και γιαυτό, λοιπόν, εμφανίστηκε ένα θεωρητικό-ιδεολογικό υπόβαθρο αναφοράς, η κατασκευή και η χρήση μιας ειδικής προπαγάνδας για την ταιριαστή ιδέα της χρήσης του εγχωρίου πλήρους κόσμου και της φαινομένης ζωής, από τον κεντρικό

Ιορδάνης Στυλίδης

διοικητικό πυρήνα άσκησης εξουσίας, τον εκτελεστικό φορέα της επιβολής της απόφασης και, ταυτόχρονα, εμφανίστηκε ένας δυνατός διαλεκτικος διεγέρτης, που αντιπαρέθεσε σε αυτό το επιβεβλημένο εξωτερικό υπόβαθρο αναφοράς ένα είδος πρακτικών και θεωρητικών σπαραγμάτων-δηλώσεων και διαδηλώσεων. Ως αντίσταση, ως αμυντικός αντίλογος, ως κοινή και μεριστή θέση σε αυτή την ενέργεια. Το θεωρητικό-ιδεολογικό υπόβαθρο υποστηρίζει ένα βασικό πλήθος φράσεων-προτάσεων που αποτελούν το γενικό περιεχόμενο της επίσημης και επιβεβλημένης προπαγάνδας. Παραδείγματα αυτών των φράσεων-στρατηγημάτων είναι οι φράσεις: ‘’...η γενική οικονομική-λογιστική κρίση...’’, ‘’...η σημασία των επενδύσεων...’’ που ως φράσεις και περιεχόμενα με ειδικές-μαγικές ιδιότητες, ακόμη και τώρα, συνεχώς, φαίνεται να καθορίζουν και να εξαγνίζουν κάθε βίαιη επιβολή μιας ή συνεχόμενων αποφάσεων. Η περιοχή, που τακτοποιείται ‘’...κάπου εκεί... στην ανεξέλεγκτη γεωγραφία’’ περιφράχτηκε κυριολεκτικά και θεσμικά ως ειδική και ιδιωτική περιοχή και κάθε πράξη εναντίωσης σε αυτή την τακτική περίφραξη διώχθηκε και διώκεται συνεχώς θεαματικά ως ‘’...τρομοκρατική πράξη...’’ ως πράξη άσκησης βίας επί του ‘’...δημοσίου συμφέροντος...’’. Με αυτόν τον τρόπο, δια των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της χρήσης βιντεοσκοπημένων και επεξεργασμένων πεντάλεπτων αναφορών σε ‘’γεγονότα’’ και ‘’πράξεις’’ εγκαταστάθηκε η ιδέα μιάς σειράς αρχείων και βεβαιώσεων πως ‘’...κάπου εκεί...’’, ‘‘...κάποιοι...’’, ‘’.. υπονομεύουν και καταστρέφουν...’’ σε όσους βρίσκονται έξω από το ζωτικό χωρικό εμβαδόν των γεγονότων και είτε υιοθετούν το σωτηριολογικό ιδεολόγημα που ελέγχεται και επιβάλλεται από την τοπική και γενική ρύθμιση και πρακτική της εξουσίας είτε δεν το υιοθετούν και τοποθετούνται, πλέον, στην θεαματικά και τεχνικά ορισμένη περιοχή του παγκοσμιοποιημένου μοντέλου ανταπόκρισης σε κάθε αντιπαράθεση επί ενός ζωτικού κρατικού-

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

ταξικού συμφέροντος, στην περιοχή της ‘’...τρομοκρατίας...’’. Έτσι ο πληθυσμός μίας ειδικής περιοχής, η οικεία γεωγραφία των πρακτικών και των συνεπειών της δυνατής και αυτο-ρυθμιζόμενης εύρωστης ζωής, φαίνεται να μετακινείται και να τακτοποιείται ως πεδίο και περιεχόμενο σημασίας στην δικαιοδοσία ενός πυρήνα ‘’νόμιμων αντιπροσώπων’’* που διαχειρίζονται τον χώρο και το πλέγμα των σχέσεων εντός του ως γενική, απροσδιόριστη και κενή νοήματος ιδιοκτησία, η ευθύνη των τοπικών κοινοτήτων για τις εκφράσεις και τις πρακτικές της ζωής τους, για τα εγγύς και άλλα τοπία τους, για τους ειδικούς και ποικίλους τόπους τους υποβαθμίζεται σε κενό σημασίας. Έτσι, αντιστρέφονται και διαστρέφονται οι όροι και οι έννοιες για την υπεράσπιση της ζωής, όπως περιέχεται και εκδηλώνεται σε κάθε τόπο και, σύμφωνα με την Οργουελιανή περιγραφή*, η βίαιη κατάληψη μιάς ολόκληρης κοινότητας με πολιορκητικές στρατιωτικές τακτικές συμβαίνει και περιγράφεται ως ‘’...ουσιώδης και αναπόφευκτη...’’ τακτική εντοπισμού και σύλληψης ‘’...τρομοκρατών...’’ με τη ύστερη πρόσθεση και επικουρία των νέων παγκοσμιοποιημένων και ομοιόμορφων τεχνικών προσδιορισμού της ταυτότητας, την τεχνική, δηλαδή, της ανάλυσης του ανθρώπινου γονιδιώματος ως δείγματος και απόδειξης του ‘’...ήσουν παρών εκεί...’’. Όπου το ‘’εκεί’’ είναι ο γενέθλιος τόπος και οι εκφραστικές ποικιλίες του, το ‘’εκεί’’ είναι το πεδίο, απόμακρο και πλησιέστατο όπως προτείνει ο

• Τους κρατικούς εντεταλμένους παραγωγής και άσκησης βίας δια της επικοινωνίας επί των πληθυσμών σε συγκέντρωση, τους δημόσιους χειραγωγούς και χειριστές της θεαματικής-φαντασιακής θέσμισης της κοινωνίας, δημοσιογράφους, τους κατασκευαστές και ανανεωτές του διαρκούς θεωρητικού-ιδεολογικού υπόβαθρου του νεο-φιλελευθερισμού. • Από το ‘’1984’’ του Τζώρτζ Όργουελ, σελ. 63. : ‘’…Στο τέλος θα κάνουμε κυριολεκτικά αδύνατο το έγκλημα της σκέψης, γιατί δεν θα υπάρχουν λέξεις για να το εκφράσει κανείς. Κάθε γενική έννοια που μπορεί ποτέ να χρειαστεί θα καλύπτεται με μία μόνο λέξη, το νόημα της οποίας θα είναι αυστηρά καθορισμένο και όλες οι παραπλήσιές της έννοιες θα έχουν εκλέιψει και ξεχαστεί…’’

Ιορδάνης Στυλίδης

Paul Virilio* όπου απλώνεται, εκδηλώνεται και λαμπυρίζει η ζωή, οι ζωές, που υφίστανται τη βία της έλλειψης της εννόησής τους. δυναμική και έκταση των σημασιών Εκεί, και γιαυτό συνεχώς, εμφανίστηκε και διαπραγματεύεται και πάλι το φαινόμενο της έκτασης και της δυναμικής μιάς σημασίας ή μιάς ομάδας ή συστήματος σημασιών στο χώρο και στο χρόνο. Ποιά είναι, δηλαδή, η ειδική δυναμική μιάς σημασίας, σε αυτό το παράδειγμα-τώρα, πόσο εξαπλώνεται και αντέχει και αν μπορεί αυτή η σημασία, το περιεχόμενό της, να κινητοποιήσει τους υπερασπιστές της. (...ποιούς;, από που;, πόσο μακριά; ως πότε;). Τι, ακόμη, χρειάζεται ώστε αυτή η σημασία ή το σύστημα σημασιών, να πρυτανεύσει διαρκώς στην μορφοποίηση και την εκπομπή του περιεχομένου της περιοχής-πεδίου και των δυνατών συμφραζομένων του. Έτσι, στην περίπτωση του ανοικτού μεταλλείου της Χαλκιδικής, σε αυτή τη σύγκρουση των γενικών και ειδικών αξιακών συστημάτων και των εννοιών που εκπορεύονται και διασπείρονται είτε από την κεντρική διοίκηση είτε από τις τοπικές κοινοτήτες που προσβάλλονται από την ενέργειά της, τα κυρίαρχα στρατηγήματα που προτάσσονται και διανέμονται μορφοποιούν ένα σύστημα παραδοχών και προπαγάνδας με ισχυρές λέξεις ή φράσεις φορείς σημασίας όπως : ‘’...ο τουρισμός ως βαριά βιομηχανία...’’, .’’..η Ελληνική οικονομία του χρέους...’’, ‘’...το ισοζύγιο, το πλεόνασμα του Α.Ε.Π. και η ανάπτυξη...’’, ‘’...η ανεργία...’’, και, από την άλλη πλευρά : ‘’...η προστασία της φύσης, των δασών και των ακτών...’’, ‘’...η καταστροφή των υδάτινων υπόγειων αποθεμάτων...’’, ‘’...η μόλυνση της θάλασσας...’’, ‘’...η αειφόρος βιωσιμότητα...’’. • Από το ‘’Η διαδικασία της σιωπής’’ όπου : …είναι φυσικό αποτέλεσμα η ολοκληρωτική ανατροπή της ιδέας για την απόσταση. Είναι εφικτό για ένα πιλότο να καλύπτει 3.000 χλμ. για να βομβαρδίσει μία άγνωστη πόλη ενώ την ίδια στιγμή είναι αδύνατο να εισχωρήσει χωρίς πρόσκληση σε μία περιφρακτη κοινότητα (gated community)…’’

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Και στις δύο περιοχές αυτών των αξιακών συστημάτων σημασίας, όπως φαίνεται, χρειαζόμαστε μιά πρόσθετη ποικιλία τεχνικών διαλεύκανσης των περιεχομένων τους, χρειαζόμαστε τις θεωρητικές κατακτήσεις και τις προτάσεις των συγχρόνων στοχαστών ώστε να να αναβλύσει, να εξαπολυθεί ακριβώς το αναμένον και ζωτικό περιεχόμενο αυτών των φράσεων και να ξεσηκώσει την σκέψη και το σώμα. Να μετατρέψει το σώμα και την σκέψη, το λόγο του οποιουδήποτε ανθρώπου είτε σε φράχτη και υπερασπιστή της επένδυσης είτε σε ‘’...τρομοκράτη...’’ και αρνητή της. Έτσι, χρειαζόμαστε την εκπαίδευση και την άσκηση της σκέψης και της συνείδησης στα περιεχόμενα και τις απόπειρες διαλευκανσης που ήδη έχουν επιχειρήσει και προτείνει, αναφέρω εδώ ως παράδειγμα, ο Σερζ Λατούς στα βιβλία του : ‘’Το στοίχημα της αποανάπτυξης’’ και το ‘’Προς μία κοινωνία της λιτής Αφθονίας’’ καθώς και ο Μάσσιμο ντε Ανγκέλις στο βιβλίο του : ‘’Κοινά, περιφράξεις και Κρίσεις’’. Χρειαζόμαστε την εκπαίδευση και την άσκηση του σώματός μας στην ικανότητα και την παραμονή στο τοπίο, σε κάθε τοπίο, στους τόπους των γεγονότων, αυτού του γεγονότος και όλων των γεγονότων που αναμένουν την υπεράσπισή μας ώστε να επιταχυνθούν ή να πάψουν. Η διαφυγή μας από το πεδίο της θεαματικής-φαντασιακής θέσμισης των καθημερινών πρακτικών αλλά και, κυρίως, από την φαντασιακή θέσμιση των σημασιών που φαίνεται να αιωρούνται κενές περιεχομένου, χωρίς λειτουργικό βεβαιωτικό απόθεμα, χωρίς εκρηκτική ισχύ εκκίνησης, χωρίς ουσιαστικές συνδεσμολογίες με την πρακτικότητα. Χρειαζόμαστε το πρόσταγμα της προτροπής του ποιητή Αναγνωστάκη για ‘’...τις λέξεις που πρέπει να καρφώνωνται σαν πρόκες...’’* .

• Μανόλης Αναγνωστάκης : ‘’...Σαν πρόκες να καρφώνονται οι λέξεις, να μην τις παίρνει ο άνεμος...’’, Ποιητική, 1943.

Ιορδάνης Στυλίδης

Τώρα, εδώ, ήδη, προ πολλού, δέσμιοι της διοικητικής δικτατορίας της ‘’...αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας...’’, δέσμιοι της ζωής σε κατάσταση συγκέντρωσης* , δέσμιοι του πληθωρισμού των θεαματικών φραγμάτων πληροφορίας που υφιστάμεθα υπό την επιρροή του ιδεολογικού προτάγματός τους, οι φράσεις ‘’... το ισοζύγιο, το πλεόνασμα του Α.Ε.Π. και η ανάπτυξη...’’, ‘’...ο τουρισμός ως βαριά βιομηχανία...’’, πως μπορούν να αποκαλύψουν ένα ακριβές, βεβαιωτικό και μεριστό νόημα, να σχηματίσουν ένα άθραυστο πεδίο σημασίας για ένα διάστημα χρόνου ώστε να αναζητήσουμε μία θέση και μία πρακτική υπεράσπισής τους, να σχηματίσουμε ένα και πολλά τάγματα αφιέρωσης και αέναης δράσης; Γιατί, εμείς όλοι, διαισθανόμαστε ένα κίνδυνο, ένα κενό σημασίας τη στιγμή της ανάγνωσής τους; Γιατί δεν μπορούμε να διεισδύσουμε στον ουσιώδη πυρήνα τους; Γιατί δεν μπορούμε να βεβαιώσουμε ακριβώς την υλική και αποθεματική τους αξία ως πλούτου που θα έπρεπε να διατίθεται εκτός ελέγχου και να μετασχηματίζει αρμονικά τις ζωές μας; • Με την φράση ζωή, άνθρωποι ή άτομα σε συγκέντρωση προσδιορίζω τον σύγχρονο τρόπο της διοικητικής επιβολής, της θεαματικής κατεύθυνσης και του ελέγχου της ζωής στις πόλεις, την βιο-πολιτική των ενσωματωμένων τυπικών των σχέσεων, όπου παρά την εγκατάσταση ενός πυκνού, αναλυτικού και λεπτομερειακού προστατευτικού σώματος νομικής και θεσμικής οργάνωσής της υπό το γενικό υπόστρωμα της οικονομίας του καπιταλισμού, της ‘’ελεύθερης’’ αγοράς, αυτή η πυκνότητα κειμένων προστασίας εκτοπίζει κάθε απόπειρα δυνατής χρήσης της επειδή χρειάζεται πάντα μιά λαβυρινθώδη διαμεσολάβηση. Ταυτόχρονα και παράλληλα οι συνέργειες 1. της ηθελημένης στρατηγικής της εξουδετέρωσης κάθε ιδιαίτερου και ενεργού ρυθμιστικού στοιχείου και της καταστολής κάθε απόκλισης, κάθε τροπικότητας της συμπεριφοράς, 2. η εκπαιδευτική στρατηγική του θεάματος και των μέσων κατασκευής και μαζικής επιβολής γνώμης καθώς και 3. η κυριαρχία των πυρήνων της οικονομικής και πολιτικής ισχύος αποκλείουν, δεν επιβάλλουν άμεσα, φράζουν θεσμικά κάθε δυνατότητα συλλογικής αντίδρασης, ανακατεύθυνσης, ειδικού σχεδιασμού και ανάπτυξης αυτοδιευθυνόμενων κοινοτήτων ή πράξεων μετασχηματισμού δεσμεύοντας την ανθρώπινη ενεργητική και εύρωστη φύση στα τυπικά χωρικά και θεσμικά δεσμά της. Η ζωή σε συγκέντρωση ορίζεται από το περιεχόμενο του συστήματος προστασίας της αλλά και από την εσωτερίκευση ενός συστήματος λειτουργικών γενικών ‘’αληθειών’’, καθοδηγητικών αρχών της συμπεριφοράς της σκέψης και της πρακτικής

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

Ας δούμε εδώ δύο παραδείγματα, που απαντάνε ακριβώς στα προηγούμενα ερωτήματα: τη λέξη και την έννοια ανάπτυξη Ας διαπεράσουμε, ας διατρήσουμε το νόημα της λέξης ‘’ανάπτυξη’’: ‘’...Το πρόβλημα με αυτή την έννοια είναι πως είναι «εύπλαστη», μιά λέξη «αμοιβάδα» με το νόημα που της δίνει ο Ούβε Πόρσκεν, μαθητής του Ιβάν Ιλιτς. Αυτό που χαρακτηρίζει αυτή και πολλές άλλες λέξεις, λέει ο Πόρσκεν, είναι το ότι αρχικά ήταν εγκατεστημένες στην καθομιλουμένη γλώσσα όπου και έχουν ένα ακριβές νόημα. Μετά χρησιμοποιούνται από την επιστημονική γλώσσα και ύστερα από την γλώσσα των τεχνοκρατών με τόσο εκτεταμένο νόημα που έχει σαν αποτέλεσμα να μην σημαίνει τίποτε άλλο εκτός από το νόημα που θέλει να έχει ο χρήστης της σε κάθε στιγμή που την χρησιμοποιεί...’’ Ακόμη ειδικότερα, η λέξη-παράδειγμα, η λέξη «ανάπτυξη» υποστηρίζει μία έννοια «γενετικά» δυτικο-επικεντρωμένη περιέχοντας την ύβριν, την απουσία, δηλαδή, του ορίου. Μιλάμε και εισάγουμε την λέξη ανάπτυξη παντού χωρίς να καθορίζουμε ποιό είναι το διακύβευμα της ανάπτυξης, τι θα αναπτυχθεί, για ποιούς και μέχρι πού. Που βρίσκεται ο ειδικός εαυτός κάθε φορά σε σχέση με τη δυναμική των εκφάνσεων της έννοιας. Η έννοια της «ανάπτυξης» ως συστατικό της ιδεολογίας της προόδου εισάγει την ιδέα της διάρκειας, της αθανασίας, στην μυθολογία της οικονομίας και την συνείδηση των φονταμενταλιστών οπαδών και χειριστών της, που αρνούνται, δεν θέλουν να κοιτάξουν ηρωϊκά και να αποδεχτούν τα όρια του πλανήτη* . • Στο βιβλίο του Σερζ Λατούς ‘’Προς μία κοινωνία της αφθονίας’’, εκδόσεις των συναδέλφων, Αθήνα 2013. ‘’…Όμως, σε αυτό ακριβώς το σημείο εντοπίζεται το πρόβλημα: σε χώρες όπως οι Ηνωμένες πολιτείες, η Ιαπωνία και οι ευρωπαϊκές, των οποίων το οικολογικό αποτύπωμα κυμαίνεται από τρείς έως δέκα πλανήτες, η μηδενική οικονομική μεγέθυνση ή η μηδενική απο-ανάπτυξη δεν είναι αρκετές. Θα πρέπει οπωσδήποτε να επιχειρηθεί η αλλαγή του προσανατολισμού τους και η στροφή προς το μοντέλο της λιτής Αφθονίας…’’

Ιορδάνης Στυλίδης

τη λέξη και την έννοια οικονομία Ας, διατρήσουμε επίσης το περιεχόμενο της λεξης ‘’οικονομία’’: Το σύστημα δηλαδή των μεριστών κανόνων που θεσπίζονται και υποστηρίζουν την κοινή ζωή για ένα διάστημα χρόνου σε μία ειδική, όσο χρειάζεται, περιοχή και όχι ένα γενικό, επιβεβλημένο και αυταρχικό ενιαίο σύστημα βίαιης επιβολής ιδεολογηματων και ομοιόμορφης πρακτικής. Η λέξη «οίκος», εδώ, δεν σημαίνει και δεν καθορίζει το οπτικό και κιναισθητικό όριο ενός κτίσματος αλλά, πολύ περισσότερο, το όριο της πόλης όπου αυτό βρίσκεται μαζί με το περιβάλλον φυσικό σύστημα, την ιδιότροπη γεωμορφολογία και τις καλλιέργειές, τα δίκτυα των κινήσεων και των προοπτικών δεσμών τους, τις σχέσεις με τις εγγύς και μακρυνότερες κοινότητες. ‘’Οικος’’ λοιπόν είναι και σημαίνει η ειδική περιοχή και το κτίσμα μαζί με όλο το κατορθωτό και περιρρέον σύστημα σχέσεων όπου περιέχεται. Ψάχνοντας, λοιπόν, το περιεχόμενο των υπαρχουσών σημασιών και τον τρόπο που μπορούν να προκαλέσουν είτε μιά αναγνωριστική μάχη λέξεων είτε μία γενική σύγκρουση όπου θα διατεθεί απεριόριστα ο εαυτός μπορούμε επίσης να ζητήσουμε και να συζητήσουμε τον σημασιολογικό πυρήνα των φράσεων ‘’...αειφόρος βιωσιμότητα...’’ και ‘’...καταστροφή των υδάτινων υπόγειων αποθεμάτων...’’ ως δειγμάτων και κινητήρων αυτής της απεριόριστης αφιέρωσης του εαυτού. Και εδώ, επίσης, αναγνωρίζουμε ισχυρούς και απροσπέλαστους ιδεολογικούς φράχτες, αδύνατες διελεύσεις, εξουδετερωμένες διαθέσεις της συνείδησης. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί ποτέ δεν εκπαιδευτήκαμε να εννοούμε και να κατανοούμε τα περιεχόμενα των φράσεων, τα ισχυρά υπόβαθρα των σημασιών τους ως εφαλτήρια, ως αφετηρίες μιας καταιγιστικής και αδιάκοπης δράσης. Γιατί ποτέ, και εδώ, και τώρα, δεν διανοηθήκαμε να προσφέρουμε τον εαυτό μας ως πυρομαχικό μιάς αντιπαράθεσης όπου θα πρέπει να υπερασπιστούμε τους τρόπους και την εκφραστική ποικιλια της ζωής, όχι ως τακτική μίμηση μιάς ορισμένης τυπολογίας

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

πράξεων (συναυλίες, συζητήσεις, εκδηλώσεις, ιστοσελίδες) αλλά ως στρατηγικό πεδίο ευφυών εκφράσεων και μοναδικών γεγονότων. Είναι εμφανές και αποδεικτικό, στο παράδειγμα των μεταλλείων της Χαλκιδικής, πως η δράση, ως στάδιο και οικονομία της αποδοχής του ζωτικού περιεχομένου των σημασιών αλλά και του βαρέως εξοπλισμού μας με αυτό το περιεχόμενο, περιορίζεται στη διάσπαρτη και θεαματική συμμετοχή ακτιβιστών από τις δύο πεπερασμένες κοινότητες ιδεών και ενός άλλου, ακαθόριστου, κοινού ‘’...γενικού υιοθέτη ιδεών αλλά όχι διαρκών εξοπλιστικών και επιθετικών πρακτικών...’’. Ενώ, λοιπόν, εκεί, στην ορεινή χαλκιδική, σχεδιάζεται η στράγγιση του νερού μιάς ολόκληρης φυσικής οικονομίας για την εξορυκτική διαδικασία, η ολική επι-μόλυνσή του, η εναπόθεσή του σε ασταθείς επιφανειακές δεξαμενές και η απόρριψή του στις ακτές, όπως έχει ήδη γίνει στο παρελθόν, η ολική καταστροφή, δηλαδή, του υπόβαθρού της ζωής, οι τοπικές κοινότητες επιδεικνύουν και εξαντλούν τη δυναμική τους σε θεαματικές συναυλίες, θεαματικές συζητήσεις, θεαματικές διαλέξεις και ‘’...μεγάλες και σημαντικές θεαματικές διαδηλώσεις...’’ αντί, όπως θα έπρεπε, να διαθέσουν εντελώς τους εαυτούς τους, τον πληθυσμό τους, στην υπηρεσία του προτάγματος της υπεράσπισης του ειδικού και γιαυτό καθολικού χώρου της ζωής τους, γεννώντας μία νέα τοπική πολιτική ευτοπία, γεννώντας, αναπαράγωντας και εμπλουτίζοντας ένα κοινό υπεράσπισης του κοινού υπόβαθρου της ζωής τους όπως το προτείνει ο Μάσσιμο ντε Ανγκέλις στο βιβλίο του ‘’Κοινά, Περιφράξεις και κρίσεις’’* . • ‘’…Διάφοροι υποστηρικτές τους προτείνουν διαφόρων ειδών κοικά ως λύσεις σε ένα πλήθος προβλημάτων και ζητημάτων που πηγάζουν από την παγκόσμια οικονομία. Αυτά περιλαμβάνουν, για αράδειγμα, τα κοινοτικά κοινά, τα περιβαλλοντικά κοινά, τα κοινά των φυσικών πόρων (όπως το νερό), τα αποθέματα κοινής κληρονομιάς κ.ο.κ. Συχνά, αυτά τα είδη κοινών μπορουν να προσδιορίζονται επειδή αναγνωρίζονται οι αγώνες ενάντια στην περίφραξή τους, ως αγώνες με θετικό περιεχόμενο και προτάσεις για τη δημιουργία νέων κοινών. Για παράδειγμα, οι κοινοί φυσικοί πόροι αντι-διαστέλλονται στην ιδιωτικοποιηση του νερού…’’

Ιορδάνης Στυλίδης

σημασίες, ελκυστές και διεγέρτες σε αναμονή (ή η full σημασιοδότηση) Επιπροσθέτως, ενώ στις προηγούμενες δύο ενότητες ανιχνεύτηκε η ειδική ταυτότητα, η ειδική κινητικότητα και η συνδεσιμότητασυσχέτιση των συστημάτων σημασίας που ήδη εφαρμόστηκαν, εκεί, καθόρισαν, επιρρέασαν και οριοθέτησαν την τοπική δυναμική λειτουργία του παραδείγματος της Χαλιδικής πρέπει τώρα να αναζητηθούν, πρέπει να αναζητούνται διαρκώς, οι νέες και αναμένουσες προτάσεις, τα νέα ευέλικτα συστήματα σημασιών και των συνδεδεμένων ακτιβιστικών προϋποθέσεων που βρίσκονται ακόμη σε αναμονή της διαπίστωσής και της ευφυϊούς υιοθέτησής τους. Υπάρχουν, δηλαδή, διασπαρμένα στην παραγωγή στοχασμού και κατευθυντήριων ιδεών για τη ζωή και τη δράση κείμενα, προτάσεις, που περιέχουν νέα και ισχυρά ερωτηματικά πεδία συναγερμού. Αυτά τα περιεχόμενα αποτελέσματα της σκέψης, της δυνατής έξαλης και εκτατής στο χρόνο δράσης είναι ο νέος και έκτακτος οπλισμός σημασιών που πρέπει να τροφοδοτήσει και να ανα-προσανατολίσει την πρακτική των εμπλοκών με την δομή της τοπικής διοικητικής εξουσίας, να επιταχύνει και να εμπλουτίσει την μέριμνα για την κοινή ζωή, να υπερσκελίσει τα ασθενή και ανόητα πλέον τυπικά των δημοσίων τεχνικών εκδηλώσεων, να υπερχειλίσει την δεξαμενή σκέψης και συνοδού πρακτικής των γρηγορούντων κατασκευαστών και υπερασπιστών των κοινών. Ως παράδειγμα και προσφορά σε αυτή την κοινή συζήτηση αναζήτησης και εντοπισμού παραγωγών παραδειγμάτων σκέψης, την έγκαιρη διάγνωση των νέων ειδικών στόχων και των δυναμικών προσεγγίσεων της επίτευξής τους, τη διαμοίραση και την έκταση των ειδικών και των εύπλαστων σημασιοδοτήσεων των περιεχομένων τους που θα τροφοδοτήσουν εκ νέου και θα εξοπλίσουν ισχυρά τη σκέψη και τις πρακτικές κάθε διεκδίκησης και κάθε συλλογικής και

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

μεριστής κατασκευής ιδεωδών υποβάθρων της ζωής προτείνονται τα περιεχόμενα των στοχαστικών προτάσεων του Σέργιου Λατούς και του Μάσσιμο ντε Ανγκέλις για τη δημιουργία και τη δοκιμασία γαλήνιων και συμβιωτικών κοινωνιών, την εννόηση των συστατικών σχέσεων σύγκρουσης και των δυναμικών ισορροπιών σχέσεων των μετόχων των δυτικών κοινωνιών. Βιβλία οπλισμοί, διατρητικές προτάσεις μίας παιγνιώδους, συνεχούς και αυστηρής διερώτησης για την ποικιλία και τις πλέξεις των δυνατών προσεγγίσεων και αποπειρών που οφείλουμε να ξεκινήσουμε, να ταχθούμε στο περιεχόμενό τους. Η πρόταση του Λατούς* για την απο-ανάπτυξη, την στιγμή, δηλαδή, της δικής μας ειδικής κρίσης για την κρίση του γενικού αξιακού περιεχομένου, περιέχει, ανάμεσα στα τόσα άλλα, την πρόταση ενός προγράμματος στηριγμένου στα περιεχόμενα των ορισμών για την επαν-αξιολόγηση, την επαν-εννοιολογικοποίηση, την αναδόμηση, την αναδιανομή, τον επανεντοπισμό (re-localiser, re-localisation), την μείωση, την επανα-χρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Όπως σημειώνει: ‘’...αυτοί οι οκτώ αλληλεξαρτώμενοι αντικειμενικοί σκοποί μπορούν να ξεκινήσουν τον ενάρετο κύκλο της συμβιωτικής απο-ανάπτυξης...’’ Αυτοί οι ορισμοί όμως θα πρέπει πρωταρχικά και ιδίως να αναλυθούν, να αναγνωριστούν ενδελεχώς και να διδαχθούν ώστε να αποτελέσουν τα πολύτιμα υπόβαθρα των μελλούμενων ή άμεσων δράσεων. Να γίνουν τα θέματα ενός σχολείου εξοπλισμού με δυνατά περιεχόμενα που αναμένουν την υϊοθέτησή τους ‘’...απέναντι στην έλλειψη μέτρου, την υβρι του ειδικού εγκατεστημένου συστήματος αξιών και σχέσεων...’’ που, όπως αναφέρει ο Jean Paul Besset* ‘’…αποτελείται από άλλες έννοιες οδηγούς συμπεριφορών όπως ‘’…η υπερ-δραστηριότητα • Στο βιβλίο του Σερζ Λατούς : ‘’Το στοίχημα της Απο-ανάπτυξης’’, Θεσσαλονίκη, 2018. • Στο βιβλίο του Μάσιμο ντε Ανγκέλις : ‘’ Κοινά, Περιφράξεις και Κρίσεις ‘’, Εκδόσεις των ξένων, Θεσσαλονίκη, 2013.

Ιορδάνης Στυλίδης

(sur-activite), η υπέρ-ανάπτυξη (sur-developpement), η υπέρπαραγωγή, η υπέρ-αφθονία, η υπέρ-άντληση, η υπέρ-αλιεία, η υπέρ-βόσκηση, η υπέρ-κατανάλωση, οι υπέρ-συσκευασίες, η υπέρ-επικοινωνία, η υπέρ-κυκλοφορία, η υπέρ-ιατρικοποίηση, η υπέρ-χρέωση, ο υπέρ-εξοπλισμός…’’ Η πρόταση του Ντε Ανγκέλις, στη συνέχεια, για την ταυτότητα και τη δυναμική των κοινών και των περιφράξεων ως συστατικών στοιχείων των συγκρούσεων στην ιστορία, είναι μία ανεξέλεγκτη εξέταση-τακτοποίηση των συμπλοκών και των πλεγμάτων των σχέσεων που εκφράζονται και επιδεικνύονται από τις χωρικές και εντόπιες-εγχώριες κοινωνικές εκδηλώσεις τους, ένας εξαντλητικός δείκτης της σύγκρουσης μεταξύ των σχέσεων εξουσίας και των σχέσεων ομαλής και αδιατάρακτης τοπικής και μεριστής ρύθμισης. Όπως σημειώνει: ‘’...Η μετατροπή του ουσιαστικού common : κοινό, κοινότητα, στο ρήμα commoning : να δημιουργώ και να υπερασπίζομαι μία κοινότητα, δεν είναι μία απλή πράξη αλλά μία πράξη τόλμης. Στην από κοινού παραγωγή και (ανα)παραγωγή οι κοινότητες αποφασίζουν τους κανόνες, τις αξίες και την σημασία των πραγμάτων (σχέσεων). ‘’...Αυτό που οι φονταμενταλιστές οικονομολόγοι της ελεύθερης αγοράς ονομάζουν «τραγωδία των κοινών» είναι στην πραγματικότητα η καταστροφή των κοινωνικών σχέσεων που ελεύθερα συγκροτούν τα κοινά, η καταστροφή που επιφέρουν τα προγράμματα δομικής προσαρμογής που επιβάλλονται είτε από τον στρατό (την αστυνομία, την κρατική ρύθμιση)...’’ είτε από την εγκατεστημένη τεχνική της πειθούς του οικονομισμού δια των μέσων μαζικής διαφήμισης και επιβολής των φαντασιακών ρυθμίσεων της ζωής σε συγκέντρωση.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

100

101

επίλογος Έτσι, μετά την παράθεση αυτών των αποσπασμάτων από τα βιβλία των δύο στοχαστών, κάθε αποσπάσματος από κάθε πρόσθετο και ειδικό βιβλίο που μεταφέρει και δύναται να καθορίσει μιά συμβουλευτική εξέδρα, ένα πεδίο δράσης, ανα-διάταξης και εγκατάστασης μιάς και πολλών δυνατών μεριστών σχέσεων πολιτικής(διανοητικής) και υλικής(πρακτικής) αξίας, κάθε βιβλίου που υπερασπίζει και διδάσκει την πρακτική και τα αιτήματα της συλλογικής διαπραγμάτευσης ‘’..των προφανών γεγονότων της αντίληψης...’’* σε συνθήκη κοινής δράσης, φαίνεται πως οι σημασίες και οι σηματοδοτήσεις χώρου και σχέσεων καθώς και το εκάστοτε πλέγμα των αλλοιώσεων και των ανα-συνθέσεών τους αναμένουν διαρκώς την εγκαθίδρυση ενός γενικού και γενικευμένου σχολείου. Ενός αρχείου γεγονότων και ενός ιδρύματος ανάπτυξης, καλλιέργειας και διασποράς των αποτελεσμάτων της αναλυτικής και στοχαστικής σκέψης. Ενός δικτύου ειδικής πολεμικής επικοινωνίας, ενός, εντέλει, νέου είδους πολίτη εργάτη, διανοούμενου και στοχαστή, επεξεργαστή και φορέα των ποικιλιών και των αιτημάτων της κοινής και μεριστής ζωής.

• Ζακ Ρανσιέρ ‘’ Ο μερισμός του Αισθητού, Αισθητική και Πολιτική ‘’…που αποκαλύπτει ταυτόχρονα τόσο την ύπαρξη κάτι κοινού (common) όσο και τους διαχωρισμούς που ορίζουν στο εσωτερικό αυτού του συστήματος, τα αντίστοιχα μέρη και θέσεις...’’, σελ. 15, Αθήνα, Εκδόσεις του Εικοστού πρώτου, 2010.

Ιορδάνης Στυλίδης

αναθεώρηση 1, κάδρο (2007)

2013

η εκδίπλωση των ενδεχομένων μιας πρισματικής πραγματικότητας κείμενο για την έκθεση αναθεώρηση 1, συνοδό ανίχνευση της έκθεσης ΑΦΟΔΕΥΟΝΤΕΣ (2009)

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

102

103

Εξαιτίας της αναθεώρησης του περιεχομένου ενός γεγονότος και της ενεργοποίησης του στρατηγικού νοηματικού διεγέρτη που είχε εγκατασταθεί στο κέντρο του χώρου-πεδίου μιας παρελθούσας έκθεσης έργων με τίτλο ‘’ΟΙ ΑΦΟΔΕΥΟΝΤΕΣ’’*, στην αίθουσα ΖΗΤΑΜΙ... στη θεσσαλονίκη, παρατηρείται πως, ήδη, στο υλικό της επικοινωνίας της* (τα τυπωμένα δείγματα πληροφορίας, τους νοηματικούς ελκυστές που απλώθηκαν στις επιφάνειες της πόλης), τις προσκλήσεις, δηλαδή, προς τους ανύποπτους, τους διαπερνώντες, τους στοχαστές, τους κυνηγούς ενός κοινωνικού αινίγματος, τους χειρούργους και τους ανατόμους του κοινωνικού σώματος, τους υπερασπιστές της συγκρότησης της συλλογικής επιθυμίας ή της σημειακής της κατάρρευσης, τους τυμβορύχους των θησαυρών που περιέχονται στους υπόγειους, του θαμμένους θύλακες των αφανών, πια, γεγονότων, είναι διακριτό πως αυτή η • Η έκθεση ‘’ΑΦΟΔΕΥΟΝΤΕΣ/DEFECATORS’’ περιείχε δώδεκα κείμενα ‘’σαν εικόνες’’, δώδεκα σχέδια, μία σειρά υποστηρικτικών κειμένων και ένα αναρτημένο κάδρο που σύστηνε και καθόριζε στοχαστικές συνθήκες σχέσεων σωμάτων, αντικειμένων και προθέσεων. Αυτό το κάδρο χρησιμοποιήθηκε από τον εικαστικό και στοχαστή, πλέον, ως συνθετικός πυρήνας, συλλεκτική μηχανή και θρυαλλίδα της εκτίναξης του κλωβού των δυνατών σχέσεων και αφηγήσεων (ορισμένων από την φωτογραφική τους αποτύπωση) στο μέλλον εξαιτίας της επιλογής της φωτογράφισης-παρακολούθησης των πολλαπλών συσχετισμών που αναπτύσσονταν ελεύθερα στην περίμετρό του. Ο σχεδιασμός της μελλοντικής διαπραγμάτευσης, της ανίχνευσης αυτών των σχέσεων, της εγκατάλειψης της σύμβασης ‘’...κάποια έκθεση σχεδίων και κειμένων’’ επειδή, εντέλει, δεν είναι παρά μόνον το ιδεώδες υπόστρωμα ενός επόμενου και ουσιωδέστερου στοχαστικού πλέγματος σκέψεων και προτάσεων, ορίζει το παρόν εγχείρημα. • Ως ‘’υλικό επικοινωνίας’’ εννοείται η παραγωγή μιας σειράς τυπικών εκτυπώσεων (εικόνα αριστερά) αλλά, ιδίως, της ψηφιακής διασποράς ‘’σμικρύνσεών’’ τους ( των εκτυπώσεων ) που εξαιτίας της δομικής μηχανικής της σύστασης της οθόνης ‘’είναι μεγάλα’’ όντας, στον φαινόμενο κόσμο της οθόνης, μικρά, εφόσον επιθυμείται. Η κατ’επίλογή αύξηση/μεγέθυνση του ειδώλου της εικόνας επιτρέπει ευκολότερα την εμπλοκή στην ψευδαίσθηση της αντίληψης της εκτυπωμένης επιφάνειας ως πεδίου γεγονότων, ως δυνητικού εκτεταμένου χώρου, όπου ο τυπογραφικός χαρακτήρας αλλά και η γραμμή του σχεδίου, η φωτοσκίαση, το σκοτεινότερο, το λαμπερό, το ορισμένο και το συνεχές της σχεδιαστικής πρόθεσης χάνουν πιά την ταυτότητά τους και μεταβάλλονται σε περιοχές εκδίπλωσης μιας ενδεχομενικότητας που δημιουργεί ένα χωρικό και χρονικο δυνατό.

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

104

105

Ιορδάνης Στυλίδης

υλική και διανοητική κατασκευή δεν περιορίζεται στα τυπικά και τις περιορισμένες μεθόδους των πειθαρχιών της τέχνης –‘’όπως εννοείται τώρα, ό,τι κι’αν περιέχεται μέσα σε αυτό το πεδίο...’’αλλά εκτείνεται ελεύθερα, εκπέμπει, συγκεντρώνει υλικό από την ρέουσα, παιγνιώδη και ακριβή πραγματικότητα και το ενσωματώνει- ‘’σαν δικό της’’- στην επιφάνεια των πολλαπλών εκτυπώσεών της που ήδη έχουν αποκαθηλωθεί, χρόνια μετά, από εκείνες τις ‘’επιφάνειες της πόλης’’ όπου πρωτο-ειδωθήκαν και έτσι, αναδιάταξαν για μία στιγμή ή περισσότερο τον τρόπο που ένας/μια θεατής τους συσχετίζεται με τον κόσμο. Σε αυτές τις πολλαπλές-αλλά μοναδική- επιφάνειες/α* σωρρεύτηκαν προκλητικά σημεία και κείμενα φτιάχνοντας αυτό το ειδικό πρόσκαιρο πεδίο βεβαιότητας για την πραγματικότητα. Το μεγάλο σχέδιο με τις ενδείξεις που συνωθούνται και αναδύονται από σύνολα γραμμών και τους μορφολογικούς χειρισμούς τους, τις ενδείξεις που θέλουν να σημάνουν την ιδέα και την κρίση για το σύγχρονο σώμα, για την συγχρονη απελπισία καθώς προσπαθεί αλλά βυθιζεται μέσα στα επεισόδια της χαράς που πηγάζει από τις δονήσεις των αισθητηρίων οργάνων της γεύσης· τις ενδείξεις για την ικανότητα της μηχανής να διαπερνά, να κυκλώνει, να διεμβολίζει, να περιελίσσεται και να δεσμεύει το ανθρώπινο σώμα -την ένδειξη ‘’εκείνου του ανθρώπινου σώματος’’- που ήδη περιέχεται και σαρώνεται σαν ένα νέο σύμβολο-προμηθέας από την ισχύ των αποκτημάτων του. Την ένδειξη, την κατάδειξη, για το διάστημα της θέασή της, πως αυτό, το περιεχόμενο και δεσμευμένο, το σχεδιασμένο εν μέσω των τεχνουργημάτων ενός ειδικού πολιτισμού, ανθρώπινο σώμα κατοικεί ένα δείγμα • Με τον ίδιο τρόπο, η εκτύπωση ενός μοναδικού (σχεδίου) σε πολλαπλά ακριβή υλικά είδωλά ( αντίτυπα ) και η χωρική διασπορά ( πεδίο-επιφάνειες μιας πόλης ) περιέχει ένα στοιχείο ψηφιακότητας. Την ταυτόχρονη δυνατή θεώρησή του ( κάθε αντίτυπου ) που προέρχεται και συνδέεται, ως προβολή, με το μοναδικό του. Σαν, δηλαδή, κάθε αναρτημένο αντίτυπο, οπουδήποτε, να είναι και η οθόνη που το συνδέει με το μοναδικό μητρικό πρωτότυπό του.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

106

107

χώρου και ένα δείγμα χρόνου-κάπου-. Πως, σε εκείνο το χώρο ανορθώνωνται και άλλες κατασκευές και προθέσεις που μπορεί να αποτελούν βάθρα, εξέδρες, κορυφές, εξώστες από όπου θα υπερ-βληθεί σε ένα σύμπαν απροσδιόριστο για την στιγμή εκείνης της θέασης· που μπορεί να αποτελούν φλοιούς, περιτειχίσματα, μεμβράνες, πανοπλίες, πετάσματα, περιλαμβάνοντας, για μία στιγμή, το απεικονιζόμενο σώμα, διαλύοντας τις περιγραφικές του γραμμώσεις όπως η βροχή θα διαλύσει το χαρτί όπου επάνω του απεικονίζεται, όπως ο αέρας θα διασπάσει τη συνοχή του ίδιου χαρτιού και θα κατασπαράξει το περιεχόμενο, χωνεύοντάς το ως το τελευταίο του μόριο, χτίζοντας με αυτό το χαρτί ένα ακόμη μικρό τμήμα μιας οντοτητας –ένα σώμα; Μιά ιδέα; Μιά λέξη; Μιά φράση;- που πρόκειται να αναδυθεί, να ξεπηδήσει, σαν τη φωτιά, περιμένοντας τι θα την πλησιάσει περισσότερο ώστε να το κάψει. Εκεί, ακόμη, στο χρόνο εκείνου το σώματος, θα συμπιεστεί, θα συγκολληθεί με θερμοκρασία και πίεση, θα αιωρηθεί δεσμεύοντας κομμάτια του παρελθόντος και του γινόμενου μέλλοντος η κραταιά ένδειξη του ορισμού του. Για όσο επιθυμεί, για όσο χρειάζεται, για τόσο λίγο και τόσο πολύ ώστε να απογυμνωθεί ο θεατής του από τους αλλεπάλληλους φλοιούς που απαρτίζουν την δική του ειδική εικονογραφία, να συντρίψει τα περιτειχίσματα της βαριάς βιομηχανίας των τυπικών της ζωής του, να διαρρήξει τις μεμβράνες ώστε να εκχυθεί το αίμα του πολιτισμού του, ο ορός της συντήρησής του στα αταίριαστα πεδία των καθημερινών ακαθόριστων πράξεων, η λέμφος των απεκκριτικών λειτουργιών του, των εκδιώξεων του περιττού και του χρήσιμου, του ακαθόριστου μείγματος γεγονότων που διαρκώς διαφεύγει.

Ιορδάνης Στυλίδης

Στο πεδίο της τυπογραφικής καθαρότητας του δείγματοςελκυστή*, της τυπωμένης εκδοχής ενός έργου, εκκρίνονται ακόμη το αίμα, το σάλιο, τα δάκρυα,* ορίζοντας τη διεύθυνση και τη συνθήκη, την τροχιά, την ταχύτητα, τα μέγιστα και τα κατώτατα σημεία που πρόκειται να κατακτηθούν καθώς η βαρύτητα παύει πιά να εννοείται και αποσύρει τα τελευταία της δείγματα από το αιωρούμενο σώμα. Εκεί, εκκρίνεται πρώτα η γλώσσα. Απορρίπτεται, εκβάλλεται από το κοίλωμα του σώματος ως άχρηστο, ανώφελο προπέτασμα προστασίας από τον κόσμο. Εκβάλλεται ως σημαίνον σήμα που πρόκειται σύντομα να ενεργοποιήσει τη διαδικασία της οπισθοχώρησης, της βύθισης στην γήϊνη μήτρα, να συντελέσει στην παρακμή, την περάτωση, την σήψη του σώματος που τιμωρείται ως ο υπαίτιος φορέας μιας δυνατότητας που δεν εξελίχθηκε σε σχηματισμό, σε ακολουθία, σε διακλαδώσεις, σε γενεσιουργό βατήρα της συνείδησης. Το αίμα, τα δάκρυα, το σάλιο, τα κόπρανα. Τα συγκρατούμενα συστατικά του λόγου που προστατεύει τη ζωή του σχεδίου που εικονίζεται περιέχονται άφθονα στο εσωτερικό διάστημα, στην ανεξάντλητη τοπογραφία, τα χαρτογραφημένα και ανεξερεύνητα τοπία αυτού του σχεδιασμένου και πραγματικού σώματος σηματοδωτώντας ενίοτε ή συνεχώς τους συγκλονισμούς του, τα ρήγματα, τις διασπάσεις του, τις δεινές ή ακαριαίες • Επισημαίνεται και πάλι η σημαντικότητα της σχέσης μετάβασης μεταξύ του πρωτότυπου έργου (σημαντικού) και της αναπαραχθείσας εκδοχής του (σήμανσης) που φαίνεται πως είναι/ήταν πλουσιότερη σε σημαίνοντα, περισσότερο ελκυστική και διεγερτική για ένα ταχύ ή διαρκέστερο δυνατό σύμπλεγμα θεατή και θεώμενου δείγματος, μιας δράσης που συμβαίνει κάπου (ένα προτεινόμενο κέντρο) αλλά διαρκεί αποκλειστικά εδώ, όπου, μπόρεσε να υπάρξει ένας σύνδεσμος/σχέση (ως συμβάν ορισμένο και σημαντικό). • Επιχειρείται η ανίχνευση των συστατικών σχεδιασμένων λεπτομερειών του θέματος και η στοχαστική τους εξαπόλυση -δια του λόγου- προς τον ύστερο θεατή τους και αναγνώστη αλλά, ταυτόχρονα, η επαναφορά, η εκ νέου ανάγνωση του ίδιου θέματος στον νέο προτεινόμενο χρόνο εμπειρίας του. Αυτή η πράξη-πρόταση συγκροτεί επίσης μία από τις ειδικές συνθήκες της αναθεώρησης του έργου. Αναθεώρηση όπως αυτή που ανιχνεύεται συχνά στην εφαρμογή facebook με την δυνατότητα της αέναης φόρτωσης του ίδιου θέματος που όμως πάντα απευθύνεται σε διαφορετικούς, στη στιγμή, θεατέςαναγνώστες-μετόχους (like-κοινοποίηση).

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

108

109

μεταμορφώσεις του ‘’σε κάτι άλλο’’. Τα υλικά διαπηδούν, συσσωρρεύονται, πλημμυρίζουν την επιφάνεια ή τις υποδόριες στρώσεις εκείνου του άρρητου ‘’δέρματος’’, του διαστήματος ανάμεσα στις γραμμές -στα πλέγματα και τις ροές των γραμμώνπου άλλοτε σχηματίζουν το περίγραμμα, το σχήμα ενός χεριού και άλλοτε τα ακροφύσια μιας συσκευής άντλησης υγρών ή έκχυσης ορού ή αέρα. Τα υλικά συνοδεύουν και δηλώνουν τα συμβάντα του σώματος, ανταποκρίνονται στα σκιρτήματα των λέξεων, στο θρόϊσμα ενός γεγονότος, τον παφλασμό μιας νέας ιδέας, την ανάβλυση τη βίας και την ηδονής, το αγκίστρωμα του δέρματος, το χτύπημα, το κόψιμο, το κάψιμό του. Τα υλικά του σώματος, το αίμα, το σάλιο, η καμμένη σάρκα, ο οισοφάγος, τα μάτια*, μαρτυρούνται και σημαδεύουν σημεία κάποιου χώρου και του συνοδού χρόνου του, εκεί όπου εκδηλώθηκαν γεγονότα, όρισαν το μέγεθός τους και ενσωματώθηκαν ως λέξεις, ως φράσεις, ως νέα σήματα γεμίζοντας σιγά-σιγά το ατέρμον κενό μεταξύ των σχεδίων. Γεγονότα, λέξεις, λεπτομέρειες στο σύμπαν ενός σχεδίου και του πεδίου που το υποστηρίζει. Γεγονότα που δύσκολα πιά εντοπίζονται, τιθασευμένα από σωρούς πληροφορίας*. • Η επίθεση κατά της Κωνσταντίνας Κούνεβα στην πόλη της Αθήνας καθώς και το καμμένο σώμα ενός μικρού παλαιστίνιου που προβλήθηκε στην τηλεόραση (βομβαρδισμοί στη Βηρυττό, στην τελευταία ισραηλινή εισβολή) τυπώθηκαν, ως σύντομο σχόλιο και τίτλος-σημείο, ως ένδειξη σεβασμού και εγκόλπωση στην ευφημιστική, λανθάνουσα ταυτότητα της έκθεσης ‘’ΟΙ ΑΦΟΔΕΥΟΝΤΕΣ’’ που διανεμήθηκε στην πόλη της Θεσσαλονίκης τον Φεβρουάριο του 2009. Συστατικά της ιδεολογικής πρόθεσης του στοχαστή, κατασκευαστή και υπερασπιστή της που, τρία χρόνια μετά, αποκτούν μία νέα ιδεολογική διάσταση, την αντίσταση στη λήθη. • Με τον ίδιο τρόπο συσχετίζεται και πάλι η τεχνική της εφαρμογής facebook-αρχική σελίδα, όπου ο καταιγισμός της πληροφορίας, εκεί, στην περιοχή της εφαρμογής, μπορεί να κρατήσει σε απόλυτη απομόνωση από την πραγματικότητα τον θεατή-χειριστήυφιατάμενο τα γεγονότα που εκτοξεύονται αστραπιαία, σε θηριώδεις ποσότητες, με την πληθωρισμένη πληροφοριακά πραγματικότητα όπου αφοπλίζεται ιδεολογικά ο -τότεθεατής της διανεμημένης επικοινωνιακής πράξης από τον καταιγισμό των επόμενων γεγονότων (..βρίσκομαι στην αγορά, στο λεωφορείο, συνομιλώ, εξηγώ ή αφηγούμαι μία αστική περιπέτεια, διαβάζω και επεξεργάζομαι ένα περιεχόμενο, βλέπω άλλες δημοσιες δηλώσεις για διαλέξεις, συναυλίες, διαπερνώ και ανταλάσσω χαιρετισμούς, κοιτώ προς τη θάλασσα, προστατεύομαι από τη σκιά...και άλλα, και άλλα...)

Ιορδάνης Στυλίδης

Λέξεις που δεν συγκροτούν αφηγήσεις, δεν αφορούν, δεν απαιτούν, δεν δεσμεύουν τη συνείδηση. Λεπτομέρειες που δεν έκριναν τις ζωτικές παραδοχές για τη ζωή, δεν έφτασαν πλήρεις σημασίας στο σημείο εκείνο –σε ποιά άραγε γεωγραφία;- όπου υπερασπίζεται αέναα ο λόγος. Αυτά τα γεγονότα, οι λέξεις, οι λεπτομέρειες της ζωής προσορμίστηκαν, βρήκαν εντέλει το ιδεώδες καταφύγιο, τον σημαντήρα, το θηριώδες μεγάφωνό τους, το μέσο που θα συγκρατήσει την ύπαρξή τους αναλλοίωτη. Τα γεγονότα επικάθησαν στην γεωγραφία του σχεδίου, γέμισαν ένα κενό που είχε αφεθεί κενό, πρόσθεσαν ένα νόημα εκεί όπου βρισκόταν ένα διάλλειμμα νοήματος, ένας επαρκής χρόνος ανάπαυσης πριν κάθε επόμενο γύμνασμα, διαπέρασαν τα σύνορα και τις ιλιγγιώδεις θέσεις και παύσεις της δομής του. Τα σημάδια των γεγονότων τυπώθηκαν βαθιά και συνεχώς ώστε να διαπεράσουν τα αλλεπάλληλα πετάσματα του χρόνου. Να ειδωθούν και πάλι. Αργότερα. Κάποτε. Ήδη, αυτή η ενεργοποιημένη επιφάνεια, ο δαίδαλος ενός πληθυσμού λεπτομερειών υποδέχεται και υποστηρίζει την καινή ερμηνεία του. Αυτή η τυπωμένη επιφάνεια δεν αφέθηκε να βυθιστεί στον ωκεανό της πληροφορίας, στη λήθη, αλλά κατοικείται και πάλι, ανιχνεύεται, διασπείρει ταχύτατα το περιεχομενό της εκ νέου. Μεταβαλλεται σε οθονη αντισταθμίζοντας την ψηφιακή ποικιλία και ταχύτητα με την υλική περίσταση στο σημείο-έδρα της.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

110

111

οι κυρίαρχες ερωτηματικές διαθέσεις της αναθεώρησης και οι απαντήσεις τους. πρόθεση (και το ερωτηματικό επίρρημα: πού...) Που συμπύχτηκε η πρόθεση του συνθέτη, στοχαστή και τεχνικού της έκθεσης/πρόθεσης; ΤΟΤΕ, ΕΚΕΙ, όταν απο-βλήθηκαν τα μερικά συστατικά, οι υπόλοιποι σταθεροποιητές του νοήματος, οι περιφερειακές σημασιολογικές πλέξεις και διακλαδώσεις του δυνατού ιδεολογικού υπόβαθρου και κρατήθηκαν όσα φάνηκαν για μία στιγμή πως οδηγούν στο θρίαμβο ενός πρόσκαιρου συμπαγούς, μιας έρμαιας πρόθεσης που καταλήγει και μορφοποιείται σε ένα δείγμα χρόνου, μιάς οδηγού και αστάθμητης βεβαιότητας που όρισε τον στοιχειώδη της θύλακα και περιέλαβε μία μικρή ομάδα ακροατών, θεατών, συνοδών, έκτακτων βλεμμάτων και προσεγγίσεων. νόημα (και ο ερωτηματικός σύνδεσμος: πώς...) Πως σταθεροποιήθηκε το νόημά της (η γέννηση της πρόθεσης); ΤΟΤΕ, ΕΚΕΙ, όπου ορίστηκε το έδαφος, η έκταση και η ραγδαία παλλόμενη σύστασή του, η ακαθόριστη περιφέρειά του που στιγμιαία συγκλονιζόταν από τις αλλεπάλληλες διαπεράσεις της και ύστερα, στιγμιαία πάλι, θρηνούσε την αδυναμία της να υποδεχτεί έστω και ένα επισκέπτη, τον επισκέπτη του νοήματος, που είναι και δεν είναι, στον στιγμιαίο της χρόνο, κοινωνός. Περιέχεται και δεν περιέχεται στο διάστημα μιάς συνομιλίας. Διασπείρεται, διεμβολίζεται, ρημάζεται από τις ποικιλίες των νεογέννητων σκέψεων που δεν μπορούν να ολοκληρωθούν και διασπώνται σε ένα ωκεανό εμβόλιμων παρασίτων. Εκτινάσσεται υπερ-ηχητικά ως ανήμπορο σώμα-φορέας της μνήμης και των δίκαιων υποθέσεων που είναι αδιάσπαστα δεσμευμένες με την γλώσσα, στον κενό και πλήρη χώρο κάθε δυνατότητας.

Ιορδάνης Στυλίδης

πεποίθηση (και ο ερωτηματικός σύνδεσμος: πώς...) Πως γιγαντώθηκε η πεποίθηση...; ...πως εκείνη ( τότε ) η έκθεση/πρόθεση συσσώρευσε ένα αξιακό απόθεμα που μαρτυρήθηκε αμέσως και διαχύθηκε και διαχέεται συνεχώς, ραγδαία και δημόσια. Και, από τότε, διαφεύγει σε μάτια, σε χέρια σε κείμενα συνεισφέρωντας ένα πλεόνασμα σκέψης, επουλώνωντας μία τραυματική επιθυμία ή μία χυμώδη ανάγκη. Σαρώνωντας μία άτακτη, ασταθή, βεβαιότητα, σκορπίζωντας συστατικά, είτε ως συντρίμμια στους ουρανούς και τη θάλασσα, είτε ως βάρη ασήκωτα που γιγαντώνουν τις οιμωγές, τους θρήνους, την εξαλότητα. Τη γνώση, δηλαδή, πως εξαιτίας της, τώρα, ό,τι θεωρούνταν απόκτημα μύρισε και σάπισε και φαγώθηκε από τη γη. Την γνώση που ανάβλυσε και περιδίνησε την συνείδηση στον τετρα-διάστατο χώρο και έτσι, με αυτή την αβαρή, ελκυστική και αεριωθούμενη πράξη-περιστροφή, αποκάλυψε την ποικιλία των όψεών του κόσμου, τα αμέτρητα εκεί, τα μυριοστά εδώ, τα εξαιρετικά παραπέρα. Αποκάλυψε τις αποστάσεις που γεφυρώνονται μονομιάς και τα ελάχιστα που αποδεικνύονται αχανή. Αποκάλυψε τους αβρούς, έξοχα πυρωμένους συνδέσμους της, τους εκκωφαντικούς ενισχυτές των στοχαστικών της εξελίξεων. Της μιάς και αμέσως όλων των δυνατών διακλάδωσεων των γεγονότων ή την κυρτή τροχιακή μοναχική πορεία του ενός μυστικού και μοναδικού επισκέπτη της; υπονόμευση (και ο ερωτηματικός σύνδεσμος: πώς...) Πως γιγαντώθηκε η υπόθεση της υπονόμευσής της πεποίθησης...; ...ΤΟΤΕ, ΕΚΕΙ. ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ με την διανοητική ‘’επόπτευση’’, την προ-επισκόπηση του αναδυόμενου συστήματος σχέσεων που επρόκειτο να εκδηλωθούν. Σχέσεων εξαρτημένων και ζυγισμένων από τα σχέδια, από τα κείμενα, από τον προσανατολισμό και

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

112

113

το ενδιαφέρον της νόησης να διεισδύσει, να διατρέξει και να απορροφήσει το εκχύλισμα του περιεχομένου των έργων αλλά και τα δείγματα των συνοδών συμβολισμών και ενισχύσεών του. Σχέσεων συναρτημένων, αδρανών ή παρελκυστικών που ενεδρεύουν στις τελετές που πρόκειται να ενεργοποιηθούν για να εκδηλώσουν και να επιβάλλουν τα παρένθετα συστατικά τους στοιχεία, εκείνον τον ανούσιο πλούσιο θόρυβο. Σχέσεων προσαρτημένων στην ενεργοποίηση, την αποτίμηση και την αποδοχή ή την απόρριψη των συνεργαζόμενων δεικτώνσημείων στο παρόν πεδίο πολιτισμού όπου περιέχονται τα έργα και οι τελετές. Σχέσεων, εντέλει, αστάθμητων που αμέσως μετά την γέννησή τους ιδρύουν το καινοφανές εξαιρετικό πεδίο εξαπόλυσης του στοχασμού και καθέλκυσης των συμπερασμάτων. Συμπερασμάτων, εντέλει, αστάθμητων, καθορισμένων από την έκταση και την ισχύ των εξαρτήσεων που επρόκειτο να προκληθούν από την μέλλουσα και αναμενόμενη έκλυση του γεγονότος, την κατανάλωσή και την τακτοποίησή του στις θέσεις των μνημικών αποθεμάτων του επισκέπτη του. Την τακτοποίησή του... είτε ως δείκτη υποδοχής των υποθέσεών που περιέχει είτε ως δείκτη πνευματικής άρνησης ή υποχώρησης, ως δείκτη εγκλεισμού και αποστείρωσης της επιθυμίας, ως δείκτη μετασχηματισμού του πεδίου των υποθέσεών του και μετακίνησής του από τη θέσηπεριεχόμενο του έκθέματος στη θέση-εφαλτήριο μιας καινοφανούς σάρωσης και επανα-συγκρότησης ενός κοινωνικού πιθανού που έτσι και αλλιώς μεταφέρεται ως δυνατός αλλά ανενεργός πυρήναςιός, ως δυνατή ερμηνευτική ποικιλία του κόσμου στην έκταση και το εύρος του χρονικού-χωρικού πεδίου του. ΤΟΤΕ, λοιπόν, ΕΚΕΙ, προετοιμάστηκε και επιταχύνθηκε η ισχύς της χειρονομίας, του κόπου που δονεί και πρόκειται να εκβάλλει στην πραγματικότητα, ΚΑΠΟΤΕ, το γίνωμα του παθους, του ασυλλόγιστου κοιτάγματος που τροφοδοτεί τη ζωή.

Ιορδάνης Στυλίδης

αναμονή (και ο ερωτηματικός σύνδεσμος: πώς...) Πως κατασκευάστηκε η υπόθεση (το ερώτημα) του χρονικά εκτεταμένου έργου...; Σε εκείνο το παρελθόν πιά σημείο-χώρο δράσης* δημιουργήθηκαν και εκδηλώθηκαν ταυτόχρονα τα συστατικά ενός χρονικά εκτεταμένου έργου. Δηλαδή, το αρχικό έργο-αντιπαράθεση με το κοινωνικό φαινόμενο, (Το θέμα του, δηλαδή τα 12 και 12 σχέδια και κείμενα, η προετοιμασία του, δηλαδή τα συνοδά κείμενα, η υποστήριξή του, δηλαδή η δημοσια παρουσίασή του και η εμπλοκή σε διαλόγους αλλά και η συν-έκθεση της ύστερης -εν τω γίγνεσθαι- συλλογής σχολίων του συστατικού ορισμού του ‘’12 και 12 στιγμιότυπα μιάς υπέροχης δυτικής κοινωνίας’’ πού προστέθηκαν και εκτέθηκαν στην έντυπη εκδοχή του* ) και η αναρτημένη δυνατότητα μιας εξέλιξής του στο χρόνο (το κάδρο).

• Η έκθεση και η εγκατάσταση πραγματοποιήθηκε στις 07 φεβρουαρίου 2009, στην αίθουσα ΖήταΜι, στην πόλη της Θεσαλονίκης. (εικόνες στις σελίδες 98-99). Η διαπραγμάτευση της δυνατότητας του περιεχομένου της ξεκίνησε από τη στιγμή του σχεδιασμού του γεγονότος και εκτάθηκε ως την επανέκθεση και συμπληρωμένη εκδοχή του. • Οι φράσεις ‘’στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΟΥΝΕΒΑ’’ και ‘’στον μικρό καμμένο παλαιστίνιο που ακόμη σφαδάζει στο κρεββάτι του’’ προστέθηκαν στην έντυπη ανακοίνωση της έκθεσης λίγο πριν εκδοθεί στην πόλη. Οι φράσεις αυτές είναι δείγματα της σύμπτωσης του ειδικού περιεχομένου των έργων (σχεδίων, κειμένων) και του γενικού ιδεολογικού υπόβαθρου του χειρισμού του με την έκρυθμη πραγματικότητα (σημείωση 6) όπως αυτή στιγματίστηκε από τα επιλεγμένα γεγονότα που εκτέθηκαν και εκπέμφθηκαν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Τα γεγονότα αυτά αποτελούν, βέβαια, μία ελεγχόμενη όψη του πραγματικού και όχι το πλήρες πεδίο του.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

114

115

η θέση και η εννοιολογική πλέξη του κάδρου Το τέχνημα-σύμβολο-εφαλτήριο (το κάδρο) συμπυκνώνει την προθετικότητα της προετοιμασίας και της εκτίναξης του εξελισσόμενου πλέον πρόσθετου τμήματος του έργου-συλλογή (ένας κόσμος παρατηρητών περί το τέχνημα-κάδρο, εικόνες στις σελίδες 98 - 99) προς το μέλλον. Συμπυκνώνει την προθετικότητα της ενδελεχούς ειδικής ή της στοχαστικής επόπτευσης της συλλογής, την πρόθεση της αναμονής και της σύνδεσης εκείνου που εξελίχθηκε στο παρελθόν (η έκθεση σχεδίων-κειμένων και του ιδεολογικού τους υπόβαθρου) και αυτού που ήδη μορφοποιείται και πρόκειται να υποστηριχτεί σε ένα σημείο του μέλλοντος (η έκθεση του πρόσθετου υλικου και η πρόταση που η ίδια η ύπαρξή του μεταφέρει αλλά και η κειμενική υπεράσπισή του), εγκαθιδρύωντας μία νέα συνδεσμολογία-πλέγμα τόσο των χρονικών και υλικών του συστατικών όσο και της ίδιας της μεταβολής ως διαπλέουσας το χρόνο συνθήκης-γεγονότοςέργου. Γίνεται αντιληπτό έτσι πως η πρόθεση του δημιουργού να ‘’δεί’’ τι ‘’είναι’’ το -οποιοδήποτε-* έργο του εξαπλώνεται και περιλαμβάνει τόσο το χρόνο όσο και το περιέχον την εμπειρία του έργου όν επειδή η εμπειρία του έργου δεν μπορεί να εκτείνεται και να εντοπίζεται σε ένα χωρο-χρονικό θύλακα (ένα γεγονός-συμβάν, από και έως-εκεί από το διάστημα της έκθεσής του) αλλά φαίνεται πως -ωφείλει- να εκτείνεται κριτικά (εκτείνεται;) τόσο στο χρόνο όσο και στο μνημικό υπόβαθρο των επισκεπτών του επηρεάζοντας (επηρεάζει;) την σχέση τους με τον κόσμο. Γιαυτό απαιτείται μία επιστροφή και μία εκ νέου ‘’αποκάλυψη’’ -ανασύσταση- του, μιά απόπειρα να ξανακοιταχτεί, να διερευνηθεί αν υπάρχει μιά Σύμφωνα με τον σχολιασμό και διευθέτηση του όρου από τον Giorgio Agamben στο βιβλίο του Η Κοινότητα που Έρχεται όπου το ‘’οποιοδήποτε’’ (όν) «δεν έχει σημασία ποιό, αδιάφορα» είναι μιά μερική εποπτεία της σύστασής του και χρειάζεται ένα υπόλοιπο για την ολοκλήρωσή του, δηλαδή το συμπλήρωμα «ένα (όν) τέτοιο που να έχει πάντα σημασία»

Ιορδάνης Στυλίδης

ενότητα εντός της οποίας ανήκει ή αν χρειάζεται να κατασκευαστεί ένα πρόσθετο απόλυτο πεδίο όπου μόνο αυτό, ως εξέλιξη, ως συνεχής αλλαγή, ως απόπειρα, ως εγκατάσταση σε μία περιοχή limbo* , μία περιοχή, δηλαδή, αόριστη και ουδέτερη ορισμών και ισχυρών δεικτών προσανατολισμού όπου η ίδια η φύση του έργου και η μετακίνηση εντός του και περί αυτό καθορίζει ταυτόχρονα την δυνατότητά και την αδυναμία του. Το έργο, λοιπόν, ως εξελισσόμενο συμβάν, σταματάει να έχει μορφή, δεν ορίζεται πιά από το γεννεσιουργό του αίτιο (την πρώτη και παρελθούσα συστατική του μορφή) αλλά συμπεριλαμβάνει μεταμορφούμενο μία διερευνητική απόπειρα συλλογής θραυσμάτων λόγου και εμπειρίας, περιεχόμενων, κυοφορούμενων, σημαντικών ή αναδιατασσόμενων, ικανών να διαπεράσουν ένα θύλακα πραγματικότητας ή να πάλλονται εσαεί ως τυχαία συστατικά του κόσμου. Ως πιθανά ευρήματα ή ελκυστές. Ως θρυαλλίδες μιάς νέας στοχαστικής απόπειρας. Αυτή η συναρπαστική ιδέα, η εγκατάλειψη, δηλαδή, του μοναδικού πεδίου-συσωρρευτή όρων θέασης και στοχασμού που ορίζεται σε ένα ειδικό χώρο και χρόνο όπου εκδιπλώνει το ελεγχόμενο περιεχόμενό του συναντώντας τα όριά του, και η μετακίνηση στην πειθαρχία μιας εξελισσόμενης και συνεχούς αναδιατύπωσης του συστατικού πυρήνα του γεγονότος της αντιπαράθεσης με ένα αντικείμενο-ιδέα-πεδίο που προέρχεται και εξελίσσεται, ανήκει και διαφεύγει, περιέχει, αποδίδει, μεταφυτεύει, αποσύρεται, διαπερνά ή διαλύεται στις διακλαδώσεις των δυνατών ερμηνειών του, οδηγεί και δημιουργεί ταυτόχρονα το υπόβαθρο όπου πρόκειται να εκδηλωθεί και να στηριχτεί ως εύρημα και πειραματική συνθήκη, ως οδηγός αιτία και πλοηγός, ως μοίρασμα και ελεγκτής ενός νέου προσανατολισμού.

Στο ίδιο βιβλίο του Giorgio Agamben, η πρότασή του για την ‘’κατάσταση limbo’’.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

116

117

Η πράξη της συλλογής εικόνων από εκείνη την παρελθούσα έκθεσηαναφορά φάνηκε πως ήταν μιά περιφερειακή δράση-θόρυβος εντός του εξελισσόμενου -τότε- ιδεολογικού προτάγματος. Του προτάγματος που δημιούργησε μιά πυκνή στιγμή και εντός της εξαπολύθηκε, εξερράγη και τραυμάτισε, διέγειρε και συνάρπασε, εκτόνωσε το δυνατό νόημά του. Φάνηκε σαν να επαλήθευε και πάλι μιά συνήθεια, μιά δευτερεύουσα ελαφριά πράξη, ένα χαριέντισμα χωρίς ακριβή σκοπό. Ύστερα -τότε- βαθμιαία, το κυρίαρχο πρόταγμα, το περιεχόμενό της δηλαδή, υποχώρησε και χωνεύτηκε στον θορυβο των μετέπειτα αλλότριων υποθέσεων, των δηλητηριωδών δειγμάτων της έξεργης και ειδικής πραγματικότητας κάθε παρατηρητή και φορέα του που πάντα παραμονεύει και κυριαρχεί, ορίζοντας αποκλειστικά το υπόλοιπο αχανές πεδίο, το ‘’έξω’’ εκείνου του θύλακα -τότε- που τώρα βρίσκεται συλλεγμένος, αποτυπωμένος, αποθηκευμένος, είτε στη μνήμη ενός όντος είτε στη μνήμη ενός υπολογιστή σε ακαριαία διάθεση. Δεν επρόκειτο λοιπόν για μιά τυπική ένδειξη-απόδειξη της συλλογικής εμμονής να διατηρηθεί η ανάμνηση μιας έκδοσης, μιας σύγκρουσης και μιάς ήττας αλλά η κατασκευή ενός ταυτόχρονου νέου πεδίου υποθέσεων για την δυνατή χρονική πορεία ενός έργου που δεν συνίσταται πλέον από τα σταθερά του δείγματα αλλά από τις εκκρεμότητες που μεταφέρει στο χρόνο. Το έργο -τότε- περιείχε τα υπολλείμματα μιας εξαντλημένης υπόθεσης, και τα ευρήματαγεγονότα που ήδη πλήρωναν το εσωτερικό θύλακά του. Το έργο υποχωρούσε και αναδυόταν ταυτόχρονα. Ήταν εκείνο που δηλωνόταν με σαφήνεια στο χώρο του και εκείνο που εξερχόταν στον ίδιο χώρο αναζητώντας ένα μελλοντικό σημείο, ένα χρόνο, για να αναπτυχθεί, ήδη γεννημένο. ΕΚΕΙ, λοιπόν, ΤΟΤΕ, στο πεδίο του έργου (του θύλακα της εγκατάστασης), όπως, πλέον, ίσως, αναθυμούνται όσοι ‘’ήταν εκεί...’’ εγκαταστάθηκε μία παρένθετη κατασκευή-φορέας εφόρμησης (το κάδρο). Μια επινόηση σε στοχαστική αιώρηση, ένα

Ιορδάνης Στυλίδης

παράδοξο εφεύρημα για την έναρξη, την έκχυση μιας υπόθεσης στην πραγματικότητα. Της υπόθεσης της διαμόρφωσης και της ανίχνευσης της σχέσης μεταξύ μιας πρωτεύουσας πρότασης (το έργο-εγκατάσταση) που τη στιγμή της δημόσιας δήλωσής της, τη στιγμή της ενεργοποίησής των συστατικών της ιδιοτήτων, μεταμορφώνεται από νοηματικό πυρήνα-πομπό σε υπόβαθρο των συνεπειών που πρόκειται να εκδοθούν και να μορφοποιήσουν μια νέα συνταγματική τακτική ορισμού και διαπραγμάτευσης μιάς άμορφης ακόμη επερχόμενης συνθήκης -σε κάποια στιγμή του μέλλοντος- και αυτής της μιας επερχόμενης συνθήκης που, εκείνη την στιγμή, τότε, ήδη δεσμεύεται και συναρτάται από την περιρρέουσα και αποκλειστική σχέση των παρατηρητών, των δειγμάτων των έργων, του αναρτημένου κάδρου, των προσανατολισμών του ενδιαφέροντος, των διαλόγων, των μετακινήσεων, των νοητικών ελιγμών. Μεταμορφώνεται, δηλαδή, σε μήτρα της επώασης ενός ενδεχομένου. Έτσι, λοιπόν, εμφανίστηκε και εγκαταστάθηκε ένα ποίκιλμα ενεργειών και υποθέσεων εκτατών σε ένα άνυσμα χρόνου, ένα άμορφο, αόριστο, ασταθές, δυνατό και αδύνατο έργο. Μία συνάρτηση πράξεων, αντικειμένων, προθέσεων, στοχασμού και δηλώσεων εξαπολυμένη στο χρόνο, συμμορφωμένη στην συνεχή εξέλιξη των ποιοτήτων της. Ένα έργο που δεν εξαρτάται από την σημειακή του υλικότητα, ούτε από την χωρικότητά του, αλλά ανασυντίθεται και προσανατολίζεται από την εξαιρετική και μανιώδη συλλεκτική πρόθεση του δημιουργού του, από την συνταγματική διαρκή αποδόμηση και μεταμόρφωσή του. Από την παράτολμη έφοδο στο εννοιολογικό πλέγμα που το αποτελεί ορίζοντας στιγμιαία τις έκτακτες μορφές του, την αποσταθεροποίησή τους, την διείσδυση και την ανατομή της υπόστασής τους, την έκδοση νέων δυνατών θέσεων και υποθέσεων σε ένα χρόνο ορισμένο και εξαρτημένο από κάθε νοηματική εξοχή ή βάραθρο.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

118

119

Το έργο, δηλαδή, είναι οι πληθυσμοί των εξελίξεων και των διασπαρμένων λεπτομερειών του. Το τί, δηλαδή, ενσωμάτωσε, απόκτησε και απέκρυψε με επιμέλεια ο παρατηρητής του από τα δείγματα των σχεδίων και των κειμένων, από εκείνο το ιδιοσύστατο περιβάλλον του που τον περιείχε. Το πόσο συναρπαστικά δονήθηκε η συνείδησή του* , από το βάρος του συμβάντος και το αντίβαρο της συνειδησιακής ακολουθίας που όρισε την πειθαρχία των αλγορίθμων εκτίμησης του συνεχώς εκτεινόμενου ορίου του. Το πώς ορίστηκε η επόμενη σκέψη του, η επόμενη θέση του στον χώρο, η επόμενη αναγκαία ανάγνωση, η ύστερη και κάθε δυνατή αναζήτησή του μείγματος και του κέντρου του που ποτέ δεν πρόκειται να υποστούν τη βία ενός ακριβούς προσδιορισμού. Το πως υπονομεύτηκε ο παρατηρητής εαυτός του, όντας ένα βαρύ και αμετακίνητο συνειδησιακό συγκρότημα που διαισθάνθηκε τη ρήξη του ακρογωνιαίου λίθου του. Πως κυριεύτηκε, δεσμεύτηκε, από εκείνη την πυκνή στιγμή, την λεπτότατη στιγμή της απόκλισης, της διάρρηξης της βεβαιότητας πως μπορεί, σίγουρα, να συγκρατεί όπως τώρα και εσαεί το περιεχόμενο του ορισμού του. Το γιατί, εντέλει, παραδόθηκε στην απόλαυση της αστραπιαίας και απόλυτης, πιά, εγκαταλειψής αυτού του περιεχομένου του. Το έργο, λοιπόν, είναι η επίγνωση και ο ορισμός της στιγμής μιας αποκάλυψης, της ανατίναξης της βεβαιότητας που βρισκόταν εγκατεστημένη σε μία χωρο-χρονική θέση, του διεμβολισμού της, της πλαγιοκόπησης αυτής της βεβαιότητας, της έξαλης διαπίδυσης των υποθέσεων που περιείχε αυτή η βεβαιότητα από και προς το όλον που την περιείχε.

Επαναλαμβάνεται η προταση πως το έργο υπάρχει μόνο και καθόσον απορρυθμίζει, συντρίβει και ανασυστήνει την προσωπικότητα του θεατή του. Τη σχέση του με την πραγματικότητα, τη σχέση του με την ανάγνωση, την αποδοχή και την μεταμόρφωση του εαυτού του. Σε αυτή την ειδική στιγμή ο θεατής είτε θα εμπλακεί στις πειθαρχίες και τις απαιτήσεις του έργου είτε θα υποχωρήσει στην ασφάλεια του πολτού των πληθωρισμένων πληροφοριών που εικονογραφούν τον δημόσιο εαυτό του.

Ιορδάνης Στυλίδης

Το έργο είναι η στιγμή της μετάβασης του παρατηρητή του από τη θέση του παρατηρητή-επισκέπτη ασύμπτωτου, ανέμελου, αμέριμνου, κινούμενου εν μέσω αλλεπάλληλων διαθέσεωνμεταβολών του εαυτού, εν μέσω αλλεπάλληλων γεγονότων που είτε τον περιείχαν ήδη ως συστατικό τους είτε τον αναμένουν να διανύσει μιάν εφαπτομένη τροχιά αναγνώρισης της ταυτότητάς τους, στην θέση του θέματος-πυκνώματος που χρειάζεται να αποκαλυφθεί παρέχοντας τα δυνατά αντίδωρα στον επερχόμενο αναγνώστη και χειριστή του. Ένα άλλο αναγνώστη, ένα νέο χειριστή, που δεν χρειάζεται μόνο το περιεχόμενο της έκθεσηςμήτρας αλλά, πολύ περισσότερο, το εν δράση περιεχόμενο του συσχετισμού ενός θεατή, παρατηρητή, αναγνώστη, που ήδη μεταβλήθηκε σε άγνωστο έκθεμα. Απο εκείνο το εγώ-ως-θεατήςκάπου στο εγώ ως λόγος-εδώ.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

120

121

Ιορδάνης Στυλίδης

http://www.mic.gr/synenteyxi/iordanis-stylidis-iordanis-stylidis-zo-me-ti-voitheia

συνέντευξη, mic.gr

2014

‘‘ζω με την βοήθεια και τον ενθουσιασμό των άλλων’’ η συνέντευξη δόθηκε στον Κωνσταντίνο Καρδερίνη με την ευκαιρία της έκδοσης και παρουσίασης του βιβλίου μου ΕΝΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ ‘‘δοκίμιο για τη ζωή και τον πολιτισμό’’

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

122

123

‘‘...Ο ελάχιστος και τελευταίος μισθός ως συμβάν και υπόβαθρο συνεργειών για τον μετασχηματισμό των πόλεων...’’ ανέλυσέ μας αυτή τη σύντομη περιγραφή του βιβλίου a-kai-ton-enthoysiasmo-ton-allon Ζούμε κάτω από την κυριαρχία ενός συστήματος ιεραρχημένης σκέψης θεολογικά, κυρίως, καθορισμένου που θεωρούμε και υπηρετούμε ως βέβαιο και μοναδικό. Ισχυρό υπόβαθρο και οδηγό του τρόπου που ενεργούμε και αντιμετωπίζουμε τις σχέσεις μας. Αυτή η γενική και ενιαία ‘’αφήγηση’’ για τη ζωή επηρεάζει κάθε πράξη μας. Όμως... οι σταθερές του μπορούν να ανασχηματιστούν αστραπιαία, να υποχωρήσουν, ώστε, αφυπνισμένοι να προσανατολίσουμε τη σκέψη και τις πρακτικές μας σε διαφορετικές τακτικές και διακλαδώσεις σχέσεων και δράσεων. Χρειαζόμαστε ένα νέο παιγνιώδη, ευαίσθητο και συλλογικό τρόπο σχέσεων όπου η σκέψη και η συλλογικότητα θα καθορίσουν τον νέο εαυτό. Ώστε να αντιμετωπίσουμε και να μεταβληθούμε σε ‘’άλλους’’, ώστε να καθορίζουμε ακριβώς και αμέσως τις ώρες των κοινών μας συζητήσεων και τις ημέρες των κοινών δράσεων που θα μετασχηματίσουν ραγδαία το άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον. Η ιδέα της εφόδου για την κατάλυση και την αλλαγή των σχέσεων της ζωής σε συγκέντρωση (την ζωή στις πόλεις, σήμερα) είναι φτωχή και απωθητική. Χρειαζόμαστε μία ήσυχη και ήρεμη στρατηγική δημιουργίας συνεργαζόμενων θυλάκων ζωής ώστε, ένα πρωϊνό, αυτό που ορίζουμε ως εξουσία να έχει χάσει ολόκληρη τη δύναμή του. Ο μισθός ως συμβολική και πραγματική πρακτική της ζωής μπορεί, έτσι, εύκολα, να μεταβληθεί σε πολιτικό εργαλείο αναμόρφωσης της κοινής συλλογικής ζωής. Στο βιβλίο μου ‘’ένα οικοδομικό τετράγωνο’’ περιγράφω τα εργαλεία και την σκόπευση, τον κοινό σκοπό, για ένα τέτοιο μετασχηματισμό. Πρόκειται για ένα εγχειρίδιο λειτουργίας για την ραγδαία αναμόρφωση της οικονομίας, δηλαδή του ‘’οίκου’’ και του ‘’νόμου’’ που συνδέει και συνέχει την κοινή ζωή εξαιτίας μίας πρόσχαρης και εύρωστης συμφωνίας.

Ιορδάνης Στυλίδης

‘‘...Η σχέση με το δυσλειτουργικό κράτος συνεχίζει να υπάρχει... ως ένα κρίσιμο σημείο...’’ χρειάζεται η συνεργασία για να εξανεμιστεί το τέρας; Η σχέση και η συμφωνία μας με τον νόμο και το κράτος δεν μπορεί να αναιρεθεί στιγμιαία. Μπορεί όμως να αναιρεθεί από την συνεχή, κοινή και αλληλέγγυα δράση στους μυριάδες τόπους της αστικής και αγροτικής ζωής μετά από αλλεπάλληλες κοινές επιχειρήσεις για να κερδίσουμε ό,τι έχει χαθεί. Όχι την θεαματική πρακτική της ζωή σε συνθήκες ανόητης κατανάλωσης αλλά την ευφυή κοινή ζωή της αυτο-διεύθυνσης που θα εδράζεται στην εθελοντική και αλληλέγγυα συνεχή και εύρωστη εργασία, την πνευματική αφύπνιση από την χρήση όλων των δικτυακών μέσων για την κριτική εξέταση, τη δοκιμή και χρήση των κατακτήσεων της σκέψης, την χρήση των ήπιων υπόβαθρων μετακίνησης και των δικτύων επικοινωνίας και τροφοδοσίας, τις πρακτικές της αποανάπτυξης, της λιτής ζωής σε αφθονία, δηλαδή, έως τότε στο τέλος της ζωής μας. Μπορούμε, δηλαδή να δημιουργήσουμε θύλακες κοινών (ας πούμε τα οικοδομικά τετράγωνα των πόλεων αλλά και οι διάσπαρτες αγροτικές κοινότητες της περιαστικής και ανοικτής υπάιθρου) όπου θα δοκιμάσουμε ίδιους και δικούς μας τρόπους και νόμους, θα επιχειρήσουμε, δηλαδή, την πραγματοποίηση χιλιάδων ελάχιστων δημοκρατιών που θα συνεργάζονται και θα αυτο-διευθύνουν τα δικά τους δίκτυα σχέσεων και αλληλέγγυας οικονομίας. Μπορούμε να φτιάξουμε δικούς μας ευέλικτους και έκτακτους νόμους σχέσεων για τη ζωή στην περίμετρο ενός οικοδομικού τετράγωνου, στην συνδυασμένη σχέση πολλών και πολλαπλών οικοδομικών τετραγώνων, στα συνδυασμένα δίκτυα αστικών και αγροτικών πυρήνων παραγωγής και υπεράσπισης της κοινής ζωής. Έτσι, ότι υπάρχει και επιβάλλεται σήμερα ως κρατική οντοτητα θα συρρικνωθεί βαθμιαία έως τη στιγμή που θα υποκατασταθεί εντελώς από το πλήρες, λειτουργικό και εύρυθμο πλήθος αυτο-διευθυνόμενων συνδυασμένων κοινοτήτων.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

126

127

‘‘...Η ευτοπία δεν χρειάζεται ένα μυθικό τόπο που να περιέχει όλα τα ιδεώδη συστατικά της κοινής ζωής...’’ τι είναι και τι χρειάζεται λοιπόν; Έγραψα το βιβλίο ‘’Ένα Οικοδομικό τετράγωνο’’ προσπαθώντας να περιγράψω, να ‘’κατασκευάσω’’ μέσα σε ένα κείμενο την ιστορία μιάς δυνατής Ουτοπίας που, ως τελικό και ορισμένο σε χώρο, χρόνο και σχέσεις δείγμα κοινής ζωής μπορεί να ονομαστεί ‘’Ευτοπία’’. Τα κείμενα για τις Ουτοπίες είναι στο σύνολό τους πολιτικά κείμενα όπου ο συγγραφέας και εκδότης τους στην πραγματικότητα και την σκέψη κατασκευάζει και υπερασπίζει μία άλλη ιδεώδη ζωή σε αντιπαράθεση με αυτήν που βιώνει. Αυτές οι Ουτοπίες υπάρχουν και τελειώνουν μέσα στην έκταση των κειμένων που τις περιέχουν. Αντίθετα, η Ευτοπία που προτείνω εκκινεί από την τρέχουσα ιστορική στιγμή της ανθρωπιστικής και πολιτιστικής κρίσης και, χρησιμοποιώντας δημιουργικά και ενναλλακτικά τα τρέχοντα εργαλεία της οικονομίας, των νόμων, των σχέσεων ανταλλαγής και υπηρεσιών, αλλά και τα άλλα ιδεώδη και έμφορτα νοήματος και δυνατότητας εργαλεία των κοινών συνελεύσεων, των αλληλέγγυων δικτύων σχέσεων και ανταλλαγών, των επιστημονικών και τεχνολογικών κατακτήσεων, της άμεσης και δια βίου εκπαίδευσης του μετόχου υπερασπιστή και πολίτη της σε όλα τα ουσιώδη και σημαντικά των θετικών και ανθρωπιστικών επιστημών, τη λογοτεχνία, την πρακτική της συγγραφής και της εφεύρεσης, την γύμναση στην συμμετοχή και την βύθιση στις εμπειρίες των συλλογικών σχέσεων, μεταβάλλει και μεταβάλλεται συνεχώς σε τόπο και τοπίο, σε πεδίο των δηλώσεων και των θριάμβων της συλλογικότητας. Το ‘’αυτό θα μπορούσε να συμβεί’’ των συμβατικών κειμενικών περιγραφών των Ουτοπιών μετατρέπεται στο ‘’αυτό μπορεί να γίνει έτσι’’. Nέες πλεγμένες και ισχυρές σχέσεις της μεριστής και διαπλεκόμενης εύρρωστης ζωής, ποικιλίες αναβαθμισμένων και αναθεωρημένων υπηρεσιών ανα-

Ιορδάνης Στυλίδης

διατυπώνονται και επανα-ορίζονται, προβλέπονται, εγκαθίστανται και ενεργοποιούνται. Η ενεργοποίηση, το εκ νέου αντίκρυσμα, των περιθωριακών ηλικιών αλλά και ενός πληθυσμού συνδεδεμένων άκυρων και περιφραγμένων καθημερινών σχέσεων επισυμβαίνει. Η ταχεία εξουδετέρωση των ισχυρών και φραγμένων πεδίων σημασίας και ενδιαφέροντος που όριζαν την πνευματική εξορία των ατόμων και μοναχών τους, την φυλακή τους στον πολτό της θεαματικά κατευθυνόμενης αγοραίας ζωής, μέχρι πρίν από λίγο, διεμβολίζονται και υποχωρούν με τη βοήθεια των προτεινόμενων νέων συσχετισμών και γνωριμιών. Ξεκαθαρίζεται πιά και ορίζεται ακριβώς πως το κέρδος κάθε ημέρας δεν είναι μία ποσότητα χρήματος αλλά ‘’.. Ο περίπατος, η συζήτηση, ένα τραγούδι, το σκάλισμα της γης στον ανοικτό κάμπο, τα σχέδια πάνω στην επιφάνειά της, οι ελιγμοί μέσα στο πυκνό δάσος, ο χάρτης των βλεμμάτων σε ένα μακρινό χωρικό θύλακα ή στο κέντρο ενός βίαιου άστεως, ο ελάχιστος και μεριστός κόσμος που αναδιατάσσεται στο εσωτερικό και το όριο ενός ειδικού οικοδομικού τετραγώνου και ύστερα εκτινάσσει το εφεύρημά του, την ιδέα του, τη σύστασή του, ως κείμενο και πρακτική, ως διηνεκή δράση παντού δίπλα και μακρύτερα, ως τα πέρατα, εκεί όπου μπορεί να φτάσει η δικαιότητα του περιεχομένου του...’’ τι είναι οι χώροι-ελκυστές σε αντιδιαστολή με την σημερινή κατάσταση; Ονομάζω και περιγράφω, κατασκευάζω και επιδεικνύω τα υλικά και τις κατασκευαστικές τεχνικές αυτών των χώρων-ελκυστών στη διάρκεια και την έκταση του παιγνιώδους κειμένου του βιβλίου. Σαν χώρος-ελκυστής μπορεί να οριστεί ο ενδιάμεσος χώρος μεταξύ δύο σωμάτων και του διαλόγου τους, ο ενδιάμεσος χώρος μιας κυκλικής παράταξης μετόχων που θα συμφωνήσουν και θα υπερασπίσουν μία ελάχιστη και μία μέγιστη οραματική

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

128

129

συνθήκη φέρνοντάς την στην πραγματικότητα, φτιάχνοντάς την και διαμένοντας στο πεδίο της. Είναι οι χώροι των μεταδόσεων και των αναμεταδόσεων μιάς και πολλών σημασιών και νοημάτων. Οι χώροι των δικτύων ανταλλαγών, οι χώροι των ταξιδιών και της γνωριμίας του άλλου, ο χώρος του πλανήτη και των ποικιλιών και ευρημάτων της πλήρους ή αναμένουσας την πλήρωσή της ιδεώδους ζωής. Είναι ο χώρος μίας μεταλλικής στέγης την ώρα της βροχής αλλά και ο χώρος ενός σχολείου που περιβάλλει και συμμορφώνει, που πληρώνει και εκτοξεύει την επιθυμία να δείς, να βρείς, να δούμε να βρεθούμε, να προσβληθουμε και να αλλάξουμε σε άλλους εαυτούς ώστε να κατανοήσουμε την ειδικότητα του εύπλαστου, του εύθραυστου και πρόσκαιρου εαυτού μας. Οι χώροι-ελκυστές περιέχουν σκοπούς και φύλακες των διεκδικήσεων και των αποκτημάτων των δρώντων φιλοσόφων και αρχιτεκτόνων της κοινής ζωής. Οι χώροι αυτοί προστατεύουν την ιδέα της προσωρινότητας που η επίγνωσή της απειρίζει το εμβαδόν της. Οι χώροι-ελκυστές φτιάχνονται και εγκαταλείπονται εξαιτίας της σύνθεσης και της επιθυμίας των κατασκευαστών τους. ‘’..φυτεύω, παρατηρώ, ελέγχω και προστατεύω τα δώματα του οικοδομικού τετραγώνου, καλλωπίζω και συν-λειτουργώ τα εγκαταλελειμμένα του υπόγεια. Σαν σχολεία της γύμνασης της σκέψης, σαν στρατηγεία προσανατολισμού και διεύθυνσης της κοινής ζωής, σαν έκτακτα και διαρκή συνεργεία του πνεύματος και των διαλόγων...’’ Οι χώροι-ελκυστές εμφανίζονται εκεί που το διερευνητικό βλέμμα και ο ενθουσιασμός της πρακτικής των εγχειρημάτων επιτρέπει σε έναν ή δύο ή περισσότερους πολίτες να συζητήσουν για λίγο και να αποφασίσουν ότι χρειάζονται ακόμη περισσότερο πλούτο σχέσεων, χρειάζονται ακόμη περισσότερα τραπέζια και καθίσματα, χαρτί και μολύβια, υπολογιστές, δασκάλους και γυμναστές της επιθυμίας για τις επιστήμες, για τα κείμενα, για τις τακτικές των κοινών δράσεων, για τις γιορτές και τα επιτεύγματα που εξυψώνουν για μιά στιγμή, διατηρούν την λαμπρότητά τους και ύστερα επιδιώκωνται και πάλι και πάλι.

Ιορδάνης Στυλίδης

τα ζεύγη αντιθέτων του Ηράκλειτου είναι εργαλείο κατάδειξης και κατάστρωσης σχεδίων; Ενδιαφέρομαι και ψάχνω για τις ποικιλίες των διαδρομών και των ανιχνεύσεων τόσο στους γεωγραφικούς τόπους όσο και στις συντάξεις και τις οδηγίες των εννοιών που, εν πολλοίς, καθορίζουν σημαντικά την κοινή συμπεριφορά, ενδιαφέρομαι και διερευνώ τις ενδιάμεσες στιγμές και εποχές μετακίνησης και συνδιαλλαγής με το περιεχόμενό τους, τους τόπους και τους χρόνους μιάς και πολλών μεταβάσεων, τη ζωή στο εσωτερικό τους. Με απωθεί η σταθερότητα, οι ερμητικοί και τακτοποιημένοι κύκλοι ζωής υπό την ακριβή επίδρασή τους χωρίς βεβαια να παραμερίζω τις ευκαιρίες να διαπερνώ και να παρατηρώ τις χωρικές και χρονικές συνθήκες όπου αυτή η επίδραση απλώνεται και ορίζει. Επιδιώκω να συνομιλώ με και να γράφω για τους ήρωες αυτών των δυνατών περιεχομένων των εννοιών. Γιαυτό σχεδιάζω και ακολουθώ τα ταξίδια σε χώρους και συνθήκες υπό την επιρροή τους, γιαυτό γράφω και διερωτώμαι για τις συνθήκες τους. Γιαυτό σχεδιάζω, δημιουργώ και περιγράφω, υπερασπίζω και τροποποιώ τις ποικιλίες της ζωής που είτε βρίσκεται δεσμευμένη είτε εκλύεται και διαφεύγει από τις περιοχές και τις περιόδους των ισχυρών δεσμών τους. Μ’αρέσει να είμαι κάποιος άλλος, έξω, μακρύτερα, ή να βρίσκομαι σε κίνηση. Σε εκείνους τους τόπους λόγου και διαλόγων όπου ο χρόνος και οι συμβάσεις της σύνταξης δεν καθορίζουν και δεν συγκρατούν την οικεία γεωγραφία των γεγονότων και των σχέσεων. Συμπεριφέρομαι και διαπραγματεύομαι τα περιεχόμενα των εννοιών και τις υλικές συγκροτήσεις που αυτές ορίζουν και κατευθύνουν. Ας διαπραγματευτω λοιπόν ένα παράδειγμα, την πνευματική εξάρτησή μας από την χρήση των λέξεων ανάπτυξη και μεγέθυνση. Περιμένουμε, αναμένουμε μία θεολογικής τάξης επενέργεια του περιεχομένου της λέξης ‘’ανάπτυξη’’ όπως στο παρελθόν περιμέναμε την απελευθέρωση από κατακτητές και δεσμώτες...

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

130

131

περιμένουμε την εκφορά της λέξης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κάποια στιγμή, σαν την στιγμή κατά την οποία τα τυπικά των κατακερματισμένων ζωών μας θα διορθωθούν και θα αλλάξουν (...επειδή είναι ήδη κατεστραμμένα...;). Όμως, σε ποιούς αναφέρεται αυτή η έννοια; ποιούς και ποιές πρόκειται να θεραπεύσει; ποιούς και ποιές θα περισώσει η μέριμνά της; Είναι μία έννοια που αναφέρεται σε όλους μαζί ομοιογενώς ή σε ομάδες σχέσεων, σε θύλακες σχέσεων;. Αυτή η έννοια υπόσχεται ένα προσανατολισμό και μία συνθήκη κοινής, μεριστής και αλληλέγγυας ζωής; Γνωρίζουμε καλά (χρησιμοποιώντας εικόνες για να υπερασπίσουμε αυτή τη γνώση) πως η ανάπτυξη έρχεται επειδή θα υπάρξει ‘’σκληρή δουλειά’’ (εργάτες και υπάλληλοι με ατελείωτα ωράρια πειθαρχίας και υποταγής σε χώρους ταχείας παραγωγής πλούτου). Πλούτου, ισχυρίζομαι, που θα μετακινηθεί και πάλι σε εσωτερικούς και εξωτερικούς δεσμώτες της ύπαρξής μας από αυτή την ειδική γεωγραφία. Ταυτόχρονα, ακούω τους ασκητές των πολιτικών, τους ιερείς του οικονομισμού, να χρησιμοποιούν συνέχεια την έννοια ‘’growth’’ (..και όχι την έννοια ‘’development’’...) εκεί όπου εμείς, οι ‘’εσωτερικοί’’ και ανελέητοι ‘’εμείς’’ μεταφράζουμε ύποπτα σε ‘’ανάπτυξη’’. Η μεγέθυνση, όμως, είναι μία έννοια ‘’τρομοκράτης’’, προϋποθέτει την ανελέητη καταστροφή υπηκόων και περιβαλλόντων ζωής γιατί μόνο έτσι μπορεί να συσσωρευτεί γρήγορα πλούτος που, βεβαίως, δεν θα αποκαταστήσει την καταστροφή αλλά θα διαφύγει. Το μεγάλο και επίκαιρο παράδειγμα είναι η καταστροφή που συμβαίνει τώρα στην ορεινή Χαλκιδική, στη θέση ‘’Σκουριές’’. Αυτή η χωρική και κοινωνική ναρκοθέτηση περιέχεται στην εννοια ‘’μεγέθυνση’’ (δηλαδή, growth) τη στιγμή που εμείς χορεύουμε ιερούς χωρούς στις Οργουελιανές τηλεοπτικές συγκεντρώσεις αναφωνώντας ευλαβικά το διεστραμμένο περιεχόμενο της έννοιας growth ως ‘’ανάπτυξη’’.

Ιορδάνης Στυλίδης

το βιβλίο διαπνέεται από την επικούρεια φιλοσοφία και την πρακτική της εφαρμογή. Η ζωή σου είναι δομημένη πάνω σε τέτοια πρότυπα; Ζείς ή ποθείς να ζείς σε ένα τέτοιο πλαίσιο; Διευθύνω εδώ και τρία περίπου χρόνια ένα εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού για τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μου στο τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ταξιδεύουμε μακρία, στην Ιταλία (στην περιοχή της Τοσκάνης) και εκεί φιλοξενούμαστε από μία σημαντική οικολογική οργάνωση της Ιταλίας (LEGAMBIENTE) σε ένα παλιό μεγάλο κτίριο (ξενώνα) στην ύπαιθρο. Δουλεύουμε και συζητάμε συνεχώς. Σχεδιάζουμε, κατασκευάζουμε, συνθέτουμε ένα θύλακα ζωής και σχέσεων υπό την επιρροή ενός πρόσκαιρου ευέλικτου και ασταθούς συστήματος ιδεών που κάθε φορά προτείνω (τις έννοιες και τους ορισμούς της Ευτοπίας). Τα συστατικά και οι έννοιες που στηρίζουν τις μυθικές Ουτοπίες των κειμένων (ένα ταξίδι, ένας τόπος, μία κοινωνία, μία συνθήκη προστασίας, μία διανοητική απασχόληση, μία διαρκής μέριμνα για την καθημερινότητα) πραγματοποιούνται ακριβώς και βαφτίζονται, υιοθετούνται, υπερασπίζονται και υλικοποιούνται σε Ευτοπία για ένα διάστημα έξι ή επτά ημερών. Ναι, μπορώ να πω πως φτιαχνω σύντομες και ακριβείς ευτοπίες. Πού και πού. Είτε μακριά είτε στο γραφείο μου καθώς, αργότερα, συνθέτω τα κείμενα που ορίζουν και τακτοποιούν το περιεχόμενό τους. ποιές θεωρείς ότι είναι οι ύψιστες αξίες για την κατάκτηση της ευδαιμονίας; (φιλία, αυτάρκεια, ασφάλεια, αταραξία, τετραφάρμακος) ...λάθε βιώσας; Έχω προ πολλού αντικαταστήσει τις λέξεις Αρχιτεκτονική (με κεφαλαίο Α) και Τέχνη (με κεφαλαίο Τ) με τις λέξεις κατοίκηση, παρατήρηση, συζήτηση, εννόηση, διαμονή, στοχασμός. Η Αρχιτεκτονική αλλά και η Τέχνη (πρακτική και θεωρία στην εκπαίδευση νέων ανθρώπων που διαθέτουν τον εαυτό τους στο λόγο και τη σκέψη) έχουν αποδώσει εξέχουσες προτάσεις

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

132

133

και παραδείγματα. Όμως, πολύ περισσότερο, με ενδιαφέρει η παρατήρηση και η συσχέτιση με το ‘’οτιδήποτε’’ που με περιβάλλει, εδώ και αλλού (ως απόκτημα και αρχείο, ως συλλογή που πρόκειται αμέσως να διατεθεί), μακρύτερα ή στην ενδοχώρα των συνεπειών που δημιουργεί ο εαυτός μου. Κυνηγάω μία συνομιλία με ανθρώπους μεθυσμένους από την δυνατότητα που τους δόθηκε να σχεδιάσουν, να κατασκευάσουν, να πούν, να γράψουν, να διαθέσουν και να μετρήσουν αυτό το γίνωμα που έφεραν στον κόσμο. Άλλωστε η λέξη ‘’τέχνη’’, η διαδικασία, δηλαδή, της μετατροπής μιάς σειράς σκέψεων σε υλικότητα, προέρχεται από τη λέξη τίκτω: γεννώ. Μπορώ να πω πως θυμάμαι και χαίρομαι με την θύμησή τους, ποικίλες μικρές και διαρκέστερες στιγμές ευδαιμονίας. Όταν ολοκληρώνω ένα κύκλο εργασιών κατασκευάζοντας και διαθέτοντας τα ευρήματα και τα στοχαστικά αποκτήματά μου στους άλλους, όταν μεταμορφώνομαι σε ‘’άλλον’’ κατά τη διάρκεια των ταξιδιών στην πλανητική γεωγραφία, όταν ταξιδεύω με ένα λεωφορείο και όταν επιστρέφω από εκεί όπου έφτασα, ό,τι και να έγινε. Όταν θέλω, ξανά και ξανά, να κοιτάζω ανεξέλεγκτα όσους βρίσκονται απέναντί μου ώσπου να τραβηχτώ και να χωνευτώ από αυτούς, ώσπου να σχεδιάσω ή να καθίσω ως το πρωϊ στα τραπέζια των συζητήσεων και των εκθεμάτων. Βέβαια, νομίζω πως, κάθε άνθρωπος προστατεύει ένα τέτοιο αρχείο πολύτιμων αποκτημάτων (...των δικών του ευ-δαιμονικών στιγμών) αρκεί να έχει διαθέσει τον εαυτό του για πολύ στην μαθητεία της ανίχνευσης, του εντοπισμού και της εννόησης του περιεχομένου τους.

Ιορδάνης Στυλίδης

Αν πιαστούμε από την επιθυμία για ‘‘ένα τραγούδι’’... ποιό θα ήταν το δικό σου soundtrack της Ευτοπίας; Κινηματογράφο έχει η ευτοπία; Παίζει φιλμ νουάρ...; ή κωμωδίες; ’’ Έμαθα να ακούω μουσική στο σπίτι ενός φίλου που μας καλούσε ,μία μικρή ομάδα συμμαθητών, κάθε Παρασκευή απόγευμα, για να ακούσουμε τους Doors από ένα state of the art (τότε, 1978) μηχάνημα, το ‘’μπομπινόφωνο Nakamitchi. Άκουσα μία υπέροχη συναυλιά στην Philarmonie στη πόλη του Βερολίνου, πέρασα ένα ολόκληρο καλοκαίρι ακούγωντας το τραγούδι του Peter Gabriel για τον Steve Biko, αλλά και ένα ολόκληρο χρόνο ακούγωντας τους SexPistols και τον δίσκο τους NeverMindThe Bollocks, κάθε απόγευμα, σταμάτησα το αυτοκίνητό μου καθώς οδηγούσα στην εθνική προς τα Τέμπη για να ακούσω ένα Ηπειρώτικο Πολυφωνικό που με καθήλωσε, ακούω Ινδικά τραγούδια στην Ινδία, αραβικά στο Κάϊρο και το Ομάν, ακούω ένα γρήγορο ροκαμπίλι όταν και κάθε φορά απογειώνεται το αεροσκάφος που με μεταφέρει. Διηγούμαι με έντονη συγκίνηση στους φοιτητές και τις φοιτήτριές μου τα επεισόδια και τα ‘’γεγονότα’’ στην ταινία ‘’Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας...και Άνοιξη’’ του KimKiDuk, θυμάμαι και συγκινούμαι δυνατά από την τελευταία σκηνή στην ταινία ‘’Dead Poets Society’’ του Peter Weir (με τους μαθητές γίγαντες να στέκονται πάνω στα θρανία τους) αλλά και την εβδομάδα εκείνη που στο ‘’Μακεδονικό’’ είδα όλες του τις ταινίες μαζί. Θυμάμαι πως εξαιτίας της ταινίας Jaw του Steven Spielberg σταμάτησα να κολυμπώ μακριά από τις ακτές. Θυμάμαι την ζωή μου μέσα στις ταινίες του Alain Renai αλλά και τον χορό του εραστή Αντουάν στην ταινία Le Mari de la Coiffeuse του Patrice Leconte που καθοδήγησε έκτοτε την σκέψη μου για την σημαντικότητα και την ευρύτητα των δοχείων ζωής που δεν καθορίζονται επίσημα από ένα επιβεβλημένο νόημα, των αφανών χώρων της επιθυμίας και της διάπλατης συμπεριφοράς. Θυμάμαι ακόμη τα δείγματα κειμένων και υποθέσεων του leCorbusier στο βιβλίο του vers une Architec-

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

134

135

ture, τα σχόλια και τις έξοχες παραγράφους του Luis Mamford στο βιβλίο του ‘’Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ’’ Τεχνική και ανάπτυξη του Ανθρώπου, που με έκαναν να σκιρτώ από χαρά εξαιτίας της συγγραφικής του δεινότητας, θυμάμαι το βιβλίο ‘’The Illustrated Man’’ του Ray Brandbury που τώρα καταλαβαίνω την σημασία του όντας γίνωμα των περιπετειών μου με τα δημιουργήματα των άλλων. Θυμάμαι την στιγμή ενός απογευματος που ξεκίνησα να γράψω μία περιγραφή και δεσμεύτηκα από το κείμενο και τη δύναμή του (όπως θα μπορούσα να δεσμευτώ από τις περιπλανήσεις στις πόλεις, τις χορδές του ηλεκτρικού μπάσσου, τις χειρονομίες και τις εντάσεις του έξαλου σώματός μου σε μία σκηνή). Περιηγούμαι στις πόλεις, φροντίζω να ταξιδεύω κοντά και μακρύτερα. Ετσι, είμαι συνέχεια ένας άλλος αλλά και μία σύνθεση των στιγμών και των υποθέσεων για την ζωή που γράφτηκαν πριν από εμένα και με καθοδήγησαν να κοιτάξω καλύτερα. Φτιαχνω και εγώ κείμενα και φροντίζω να συμβουλεύω με όποιον τρόπο μπορώ, Μου αρκεί εκείνη η ματία, η ματιά που δηλώνει το...’’.. όπα...! όπα...! αυτό δεν το σκέφτηκα ποτέ έτσι...!’’ η ματιά που δείχνει πως η ζωή του ή της συνομιλητή/τριάς μου πρόκειται και ήδη έχει αλλάξει τελείως.

Ιορδάνης Στυλίδης

http://www.avgi.gr/article/5268799/to-oikodomiko-tetragono-%C2%ABopos-den

συνέντευξη, BookSitting (δεν δημοσιεύτηκε) ‘‘το οικοδομικό τετράγωνο’’

2014

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

136

137

• γιατί ένα οικοδομικό τετράγωνο; πώς προέκυψε η ιδέα του οικοδομικού τετραγώνου;

n-to-xeroume%C2%BB

Το βιβλίο γράφτηκε στο διάστημα ενός μήνα. Από ενθουσιασμό και οργή. Ενθουσιασμό από την έξοχη αυτή εμπειρία της αντίδρασής μου στην αγριότατη ανθρωπιστική καταστροφή του τόπου και της περιοχής όπου περνώ την ζωή μου και την απόπειρα να συνθέσω μία γραπτή πρόταση (μακριά από την προοπτική και την παράδοση των διαδηλώσεων ή της εφόδου στα ‘’ανάκτορα’’. Άλλωστε είμαι 55 χρονών, ήδη υπέρβαρος, χωρίς την απαραίτητη ευελιξία για τέτοιες συνθήκες αστικής μάχης, το αριστερό γόνατό μου δεν δουλεύει καλά και… φοράω γυαλιά…!). Οργή από την εμπειρία των συνεχών δειγμάτων της καθημερινής κατάρρευσης της ζωής που τροφοδοτούσαν και συγκλόνιζαν την συνείδησή μου. Οι ιδέες αναβλύζουν από το βάσανο της σκέψης. Δεν είναι ούτε καλές ούτε κακές. Συνιστούν πρωτογενείς νοηματικούς πυρήνες επάνω στους οποίους αγκιστρώνωνται επιπλέον ιδέες ώστε να συγκροτηθεί ένα αυστηρό και συμπαγές ολοκλήρωμα σκέψης. Μετά, ειδικά στην περίπτωση αυτού του βιβλίου, χρειάζεται η πειραματική τους απόδειξη. Στο κοινωνικό πεδίο. Το οικοδομικό τετράγωνο συνιστά ένα ιδεώδες χωρικό πεδίο, ένα εμβαδό που ‘’μοιάζει’’ με τα οχυρωμένα χωριά του παρελθόντος. Με τις αυτο-διοικούμενες κοινότητες κατά τη διάρκεια και μετά την οθωμανική κατοχή της περιοχής μας αλλά και ολόκληρης της βαλκανικής χερσονήσου. Αποτελεί, δυνάμει, μία ιδεώδη διοικητική μονάδα αλλά και μία δυνατή και ιδανική περιοχή σχέσεων. Περιέχεται μεταξύ των μεγεθών της κεντρικής, περιφερειακής και δημοτικής διοίκησης πληθυσμών και του ατομικού και περιθωριοποιημένου, αδρανούς μεγέθους, που ονομάζουμε κατ’ευφημισμό πολίτη.

← καλλιέργεια λαχανικών στον ακάλυπτο οικοδομής

Ιορδάνης Στυλίδης

• μου φάνηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η ζωή “σε συγκέντρωση” σε αντιδιαστολή με την κοινή συλλογική ζωή. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ζωής σε συγκέντρωση; Ζωή σε συγκέντρωση ονομάζω την εμπειρία της καθημερινοτητάς μας τόσο στα αστικά υπερ-συγκροτήματα συσσώρευσης ανθρώπων όσο και στα μικρότερα επαρχιακά πεδία χώρου, χρόνου και άτακτων και ασταθών σχέσεων. Χαρακτηρίζεται από την αδυναμία γέννησης, ενός ζωτικού και χύμωδους διαλόγου, την αδυναμία να απευθύνουμε μία πρόσκληση για ένα κοινό τραπέζι όπου θα παρουσιάσουμε και θα διαθέσουμε τον εαυτό μας, την αδυναμία να αντισταθούμε στην κατάληψη του πεζοδρομίου από τον τραμπούκο ιδιοκτήτη ενός καταστήματος στο ισόγειο, την αδυναμία να αντισταθούμε και να νουθετίσουμε τον τραμπούκο το διαμερίσματος δίπλα μας που χτυπάει τη γυναίκα και τα παιδιά του. Που κλείνει την διάβαση στο πεζοδρόμιο με το αυτοκίνητό του. Την αδυναμία να διαθέσουμε την βιβλιοθήκη μας στα παιδιά που κατοικούν δύο ορόφους πιό κάτω. Την αδυναμία να συν-διοργανώσουμε μία γιορτή, κάθε μήνα, γιατί, βρεθήκαμε μαζί και κατοικούμε σε ένα κτίριο. Εκεί, τότε, να διαθέσουμε τα επιπλέον και να συζητήσουμε για τα κοινά. Την αδυναμία να προστατεύσουμε και να διαθέσουμε στην κοινή μας ζωή και εμπειρία τα αδιάθετα και ρημαγμένα εμβαδά των ιδιοκτησιών που συνιστούν τους εξουδετερωμένους ανενεργούς χώρους των ακαλύπτων. Ο κατάλογος είναι απέραντος. Τον στοιχειοθετουμε και τον κρύβουμε μέσα στο νου μας όλοι. Κάθε μέρα, κάθε στιγμή. Αντίθετα, η συλλογική ζωή βασίζεται στην ακραία διάθεση του εαυτού στην κοινότητα που μπορεί να σχηματιστεί και να αναβλύσει το νόημά της. Να μάθει, να παραδειγματιστεί, να διαθέσει, να απελευθερώσει, να περιθάλψει εκείνο και όλα τα δείγματα της εύρωστης ζωής που κάθε στιγμή, σίγουρα, έχουμε ήδη φανταστεί και δεν τολμάμε να υπερασπιστούμε. Ο πραγματικός εχθρός μας είναι ο δειλός εαυτός μας.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

138

139

• τι υπήρχε πριν τη ζωή σε συγκέντρωση; Υπήρχε η συλλογική, αυτο-διευθυνόμενη κοινή ζωή. Υπήρχε η ζωή που τώρα, και πάλι, επιχειρούμε να επαναφέρουμε στην επικαιρότητα, να την διδάξουμε ως το κρίσιμο και καίριο διακύβευμα επί του οποίου μπορούμε να στηριχτούμε και να ατενίσουμε ακριβώς αυτή τη ζωή ως καθημερινή επιθυμία και πάθος. Οι νέες (πολύ παλιές) ιδέες της απο-ανάπτυξης, της αυτο-διεύθυνσης με ίδια μέσα, των συλλογικών και παθιασμένων συνευρέσεων, των ανιχνεύσεων και αποκαλύψεων είτε του διπλανού και άγνωστου χώρου κατοίκησης είτε του φυσικού πεδίου στην περίμετρο ή μακρύτερα από το τελευταίο σπίτι ενός χωριού, του χωριού μας, στην περιφέρεια ή στην ίδια την πόλη. Άλλωστε το οικοδομικό τετράγωνο έχει ακριβώς το μέγεθος ενός μέσου χωριού. Το διάβασμα και η συνεχής εκπαίδευση, οι ψηφιακές βιβλιοθήκες, οι συνελεύσεις, οι αστικές καλλιέργειες στα δώματα και τους κενούς χώρους, η συντροφικότητα (η διατροφή σε ένα κοινό τραπέζι), η διάθεση και η αλληλεγγύη στην γνώση και την εκπαίδευση, η προσφορά αυτού που έχουμε ως πρακτική ικανότητα ή στοχαστική δυνατότητα ως ισχυρή συνδετήρια και ευχετήρια επούλωση των ρηγμάτων των σχέσεών μας.

• τι είναι η ευτοπία; Ευτοπία είναι ένας ιδεώδης υπαρκτός θύλακας ζωής και πρακτικών σε χώρο, χρόνο και σχέσεις. Οι Ουτοπίες στην συγγραφική και πολιτική ιστορία αποτελούν αφηγήσεις ιδεωδών τόπων που εκτεινονται και δεσμεύονται εντός της έκτασης των κειμένων που τις περιγράφουν. Προϋποθέτουν ένα μακρύ ταξίδι, ένα σημείο ή μία περιοχή της φανταστικής γεωγραφίας τους (ένα νησί), μία πόλη με το σύστημα των χωρικών, οικολογικών και πολιτικών σχέσεών της, την εμπλοκή του ήρωα στην πειθαρχία της αναγνώρισής του περιεχομένου τους (των ουτοπιών), την απορρόφηση, το χώνεμα

Ιορδάνης Στυλίδης

του ήρωα αφηγητή στο περιεχόμενό τους. Την τακτοποίησή τους ως δείγμα πολιτισμού και ύστερα, πολύ αργότερα, την αφήγησή της ταυτότητάς τους, στην γενέθλια γη του ήρωα ως πολιτικούστοχαστικού, πλέον, σπόρου διάσωσης και αλλαγής. Εδώ και έξι πλέον χρόνια κατασκευάζω και υπερασπίζομαι θύλακες ευτοπίας με πληθυσμό τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μου, φίλους, τυχαίους συν-οδοιπόρους. Σε ένα περιορισμένο χώρο, κάπου, σε ένα περιορισμένο χρόνο, τόσο-όσο χρειάζεται, με ένα ανοικτό σύστημα σχέσεων και διαθέσεων για την κοινή και διαθέσιμη ζωή. Τόσο στην ενδοχώρα της περιοχής όπου κατοικώ όσο και μακρύτερα αλλά και πολύ μακρύτερα (Τοσκάνη, Νεπάλ, Σικκίμ, Ζυρίχη, Κεράλα, Βενετία, Ομάν, Συρία, Έβρος, Κερκίνη, Χρυσοπηγή, Βλάστη, Πήλιο, Λευκάδα, Ιστανμπούλ, Βερολίνο, Σκόπια) Ευτοπία, βέβαια, είναι επίσης ο ανέμελος περίπατος στην παραλία, μία εκδρομή και μία στάση στο ύπαιθρο εκεί που ποτέ πριν δεν έχουμε βρεθεί, μία διήγηση και μία δράση στους δρόμους, ένα χαρούμενο και ευγενικό σημείωμα για ένα δρομολόγιο προς την επαρχία, ένα σύντομο ταξίδι με το υπεραστικό λεωφορείο, η πεζοπορία στους κάμπους ή σε χαμηλούς λόφους έξω από τις πόλεις, το κλεψιμο μίας ήσυχης συζήτησης για τα προβλήματα της ζωής.

• ακούγεται σαν κάτι απλό. Γιατί δεν εφαρμόζεται; Φταίμε πολύ εμείς. Εγώ, εσείς, οι φίλοι και οι γνωστοί μας. Διότι, μέχρι τώρα δεν μπορέσαμε να καταλάβουμε πως οι Ευτοπίες δεν μπορούν να είναι γενικές και ολοκληρωτικές εφαρμογές σε ένα διαρκές πεδίο χώρου, χρόνου και σχέσεων. Αλλά, αντίθετα, είναι τα όσα λίγα και σπάνια έχουμε κάνει και απομνημονεύσει ήδη ως εμπειρίες μιας σύντομης σχέσης με τη χαράς της ζωής. Πρέπει, πρώτα, να μάθουμε να ζούμε ευτυχείς στις Ευτοπίες των ιδεωδών στιγμών που ζούμε, διεκδικούμε και υπερασπίζουμε κάθε στιγμή. Μετά θα δούμε πως θα μπορέσουμε αυτές τις σύντομες διάρκειες των δικών μας εμπειριών της ευτοπίας να τις πραγματοποιήσουμε

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

140

141

σε ένα μεγαλύτερο διάστημα. Μία διήμερη εκδρομή όπου ο εαυτός μας εξουδετερώνεται ως εγωιστικό σύστημα άμυνας και διατίθεται ελευθερα στις εμπειρίες του συνιστά έναν ευτοπικό θύλακα. Ένα ταξίδι σε μία άγνωστη πόλη ή ακόμη σε μία άγνωστη περιοχή της πόλης μας συνιστά έναν ευτοπικό θύλακα. Χθές μόλις, μαζί με την Αλεξάνδρα, τον Θανάση και τον Ντάνυ κάναμε την απόσταση από την πόλη του Βόλου έως τη Θεσσαλονίκη σε επτά ώρες…! Ενώ η κανονική διάρκεια είναι δύο και μισή. Βγαίναμε συνέχεια από τον δρόμο, παρακάμπταμε, διαπερνούσαμε μικροτοπία που δεν είχαμε ξαναδεί, σταματούσαμε δίπλα στη θάλασσα ή σε ένα μικρό αλσύλιο για να δούμε και να σχολιάσουμε τα σχήματα των συννέφων στους αλλεπάλληλους καμβάδες των ουρανών. Φτιάξαμε ένα ευτοπικό θύλακα γεγονότων και δηλώσεων πάνω στην πορεία μιας διαδρομής. Φτιάξαμε και ένα μικρό αρχείο φωτογραφιών και video λήψεων για να έχουμε να σχολιάζουμε στα γεράματα.

• ποια προβλήματα θα μπορούσαν να προκύψουν στο ιδεατό οικοδομικό τετράγωνο και πώς θα μπορούσαν να λυθούν; Τα προβλήματα προκύπτουν και τα προβλήματα λύνονται, εξουδετερώνονται, εξανεμίζονται. Ζούμε σε μία εποχή ισχυρών πνευματικών δεσμών που οριοθετούν το μόνιμο και μεγάλο πρόβλημα της ζωής μας. Αναμένουμε και σχολιάζουμε πάντα ένα αδύνατο να γίνει και έτσι υποχωρούμε γρήγορα στον εαυτό εγκαταλείποντας κάθε δυνατότητα κοινής δράσης. Το πρόβλημα είμαστε εμείς οι ίδιοι και ο τρόπος και ο τύπος της εκπαίδευσή μας κυρίως διαμέσου των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Οι στρατηγικές, η ιδεολογία, οι πειραματικές ανιχνεύσεις, τα σημαντικά και διαρκή αποτελέσματα έχουν ήδη επισημανθεί και παρατηρούνται σε ένα χάρτη δειγμάτων διαφορετικών σχέσεων με την πραγματικότητα όπως αυτή κατασκευάζεται και συντηρείται. Στο οικοδομικό τετράγωνο, σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο, χρειάζεται πρώτα

Ιορδάνης Στυλίδης

η ηρωϊκή διάθεση του εαυτού στην ενδεχόμενη κοινότητα, την ‘’κοινότητα που έρχεται’’ όπως θεωρεί και υπερασπίζεται ο Γεώργιος Αγκαμπέν στο ομότιτλο βιβλίο του σε αντίθεση με την βιο-πολιτική ρύθμιση των ζωών σε συγκέντρωση που ο ίδιος πάλι σχολιάζει και σπέρνει την ερμηνεία της ώστε να διαγνώσουμε και να αντιπαρατεθούμε στην κυριαρχία της. Το διάβασμα λοιπόν, ως πολιτική, επαναστατική και τρομοκρατική πράξη και πρακτική. Η συζήτηση ως όπλο. Η εμμονή και η διερεύνηση ως φιλοσοφική συνθήκη της ύπαρξής μας. Το ξεφλούδισμα των περιορισμένων και δειλών διελεύσεών μας από την καθημερινότητα και η πλάση ενός δυνατού και ατρόμητου εαυτού.

• πώς θα αντιμετωπίζεται η τυχόν παρείσφρηση ενός “άλλου” στο οικοδομικό τετράγωνο; Η ιδέα του ‘’άλλου’’ του διαφορετικού μαστίζει, σαν φοβερή και θανατηφόρα πνευματική αρρώστια, την θεαματικά κατευθυνόμενη συνείδηση των υπηκόων του πολιτισμικού προτύπου όπου βρισκόμαστε αιχμαλωτισμένοι. Στο βιβλίο μου προτείνω συνεχώς την ιδέα των συνεχών και αλλεπάλληλων συνδεσμολογιών των οικοδομικών τετραγώνων. Δεν υπάρχει ένα μοναδικό οικοδομικό τετράγωνο αλλά, αντίθετα, το οικοδομικό τετράγωνο υπάρχει και εξοπλίζεται συνεχώς εξαιτίας των δικτύων των συνδέσεων στα οποία ανήκει. Αν είναι ένα και παραμείνει ένα τότε είναι κανένα. Το οικοδομικό τετράγωνο που περιγράφω δια των πρακτικών των έξοχων και ηρωϊκών του κατοίκων ορίζει το πεδίο χώρου, χρονου και σχέσεων και μετά διακλαδίζεται και επανεκκινεί κατασκευάζοντας νέα δίκτυα χώρου, χρόνου και σχέσεων. Μοιάζει με την εικόνα του ανθρωπίνου εγκεφάλου. Καθε εικόνα ή σκέψη που ανασύρουμε από τον νού μας, τον εγκεφαλο, είναι μία ακαριαία αναλαμπή χιλιάδων νευρώνων που συμμετέχουν και συνεισφέρουν το δείγμα τους στον σχηματισμό αυτής της εικόνας ή της σκέψης. Έτσι λοιπόν. Σαν τον εγκέφαλο. Άλλωστε, ο ‘’άλλος’’ είναι μία διανοητική κατασκευή. Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

142

143

• ποια θέση θα έχει ο πολιτισμός στο οικοδομικό τετράγωνο; Το οικοδομικό τετράγωνο που περιγράφω είναι το υπόβαθρο και η απόδειξη του πολιτισμού του. Το οικοδομικό τετράγωνο διασυνδέεται με το εγγύς και το απώτερο περιβάλλον του. Διασυνδέεται πλασματικά αλλά και πραγματικά. Οι ευφυείς και πρακτικοί κάτοικοί του, όλοι οι κάτοικοι όλων των οικοδομικών τετραγώνων σε ολόκληρο τον πλανήτη, διαθέτουν, διαμορφώνουν, συνθέτουν και επανακαθορίζουν διαρκώς την σχέση τους με την πραγματικότητα. Παράγουν όλα και όσα χρειάζονται, ταξιδεύουν και συναντιούνται με τους κατοίκους και προμηθευτές τους, διαθέτουν περιοδικά τις κατοικίες τους και ζούν εκεί ως ‘’άλλοι’’ ώστε να αποφλοιώσουν τα δείγματα της κανονικότητας υπερασπιζόμενοι νέες πολυ-τροπικές προσωπικότητες. Είμαι εδώ, ως κάτοικος του χώρου, του χρόνου και του συστήματος των σχέσεων της γενέθλιας γεωγραφίας μου αλλά, ενίοτε και συχνά, είμαι ο κάτοικος της πόλης Ράκα στην Συρία, της πόλης Νταρτζέλινγκ στο Ινδικό Σικκίμ, της πόλης Χο τσι Μίνχ στο Βιετνάμ, της πόλης Κατμαντού και των ερειπίων της, της πόλης Βασιλεία στην Ελβετία, του χωριού Ρας Αλ Χαντ στο Ομάν, του χωριού Γεφυρούδι στην Ελλάδα, της πόλης Βελιγράδι. Αυτό μπορεί να κάνει και θα κάνει η ψηφιακή δυνατότητα, αυτό μπορεί να κάνει και θα κάνει η διαρκής επαναστατική εκπαίδευση, αυτό μπορεί να κάνει η πολυτροπική ζωή των ποικιλιών. Να φτιάξει έναν άνθρωπο θαυμάσιο και ζωηρό, ήρωα και διαθέσιμο ως την στιγμή που θα πέσει στον θάνατό του.

• το οικοδομικό τετράγωνο καταργεί την κρατική εξουσία; Όπως περιγράφω βαθμιαία στο βιβλίο ο σκοπός αυτής της νέας χωρικής-πολιτικής δυνατότητας δεν είναι η σύγκρουση, η έφοδος στα ‘’ανάκτορα’’. Αλλά η εξομάλυνση της έντασης με το κράτος εξαιτίας κυρίως της αυτόνομης δημιουργίας πλούτου,

Ιορδάνης Στυλίδης

άρα πολιτικής, πολιτιστικής, διατροφικής και ενεργειακής αυτονομίας, που δεν θα μπορεί να οικειοποιηθεί ο υφιστάμενος όπως τον ξέρουμε κρατικός μηχανισμός, το σύστημα, δηλαδή, της αέναης κατασπατάλησης του παραγόμενου πλούτου εντός του παρόντος παρανοϊκο-οικονομικού μοντέλου-δόγματος του νεοφιλελευθερισμού. Επιλέγεται και κατασκευάζεται με τα λίγα και γνώριμα μέσα η δυνατότητα της Καστοριαδικής δημοκρατίας των άμεσων δημοκρατιών. Εως τη στιγμή που ‘’…ένα πρωί η κρατική οντοτητα όπως την ξέρουμε θα έχει χάσει το 80% της ισχύος της…’’ οριζόμενη πλέον από τις αναγκες και την επιθυμία της πανσπερμίας των μικρών διασυνδεδεμένων κοινοτήτων τεχνικού και στοχαστικού πολιτισμού. Αυτό που ονομάζουμε συνήθως εξουσία εδράζεται στην ανάγκη μεταφοράς των φόβων αλλά και των αναγκών μας σε ένα εποπτεύον δυνατό σύστημα θεραπείας και προστασίας. Οι φόβοι και οι ανάγκες υλικοποιούνται και επιβάλλονται ως συστήματα σχέσεων ενός τύπου πολιτισμού. Σε άλλο τύπο πολιτισμού αυτές οι σχέσεις δεν θα υπάρχουν.

• δεν θα υπάρχει ο κίνδυνος να αναπτυχθούν ανταγωνιστικές τάσεις ανάμεσα στα οικοδομικά τετράγωνα, ακόμα και “επεκτατικές” διαθέσεις; Και πώς θα αντιμετωπιστούν; Σε αυτή η ερώτησή σας περιέχεται η ίδια ασθενής πρόθεση να ερμηνευτεί μία καινοφανής πρότασης πολιτικής και φιλοσοφικής αναμόρφωσης της πραγματικότητας, μία νέα ιδέα και μία συζήτηση γιαυτή, με τακτικές και στρατηγικές του υπάρχοντος μοντέλου πολιτισμού. Το οικοδομικό τετράγωνο θα αποκτήσει οντότητα και ισχύ, ως ιδέα και πρακτική, εντός του υπάρχοντος μοντέλου οικονομίας και σχέσεων εξουσίας. Όμως, αυτό το παράδειγμα δεν περιέχει στην φιλοσοφική του δομή τον ανταγωνισμό αλλά, αντίθετα, την συνεργασία και την συνδεσμολογία των σχέσεων. Πως θα επιβιώσει; μπορεί να είναι το ερώτημα, πως θα διασπαρεί και θα εγκατασταθεί η πρόθεσή του αλλού και παντού; Όλοι όσοι διαβάσουν το βιβλίο θα κατανοήσουν το πως και το γιατί. Τα βήματα

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

144

145

είναι μικρά, σημαντικά και σπουδαία. Γίνονται και βασίζονται στα εργαλεία του οικονομικού καθεστώτος της αγοράς αλλά με ευρηματικό διαφορετικό τρόπο. Η συνέλευση, η συλλογικότητα, το μετασχηματισμένο και προσανατολισμενο πολιτικό και πραγματικό συμφέρον (ο ίδιος διαθέσιμος πλούτος), η δραστική πολιτική και ενεργειακή αναβάθμιση αυτής της ψηφίδας κοινωνικού νοήματος, του/της ενός/μιας και όλων των μετόχων του θα μετασχηματίσει την τοπική πολιτική πραγματικότητά του δημιουργώντας τον νέο φιλοσοφικό του ορίζοντα.

• δεν θα υπάρχει μεγαλύτερη επίβλεψη και λιγότερη ελευθερία σε έναν τόσο μικρό χώρο όσο ένα οικοδομικό τετράγωνο; Η επίβλεψη και η λιγότερη ελευθερία αφορούν τον κρυμμένο και ιδιώτη άνθρωπο. Τον αιχμάλωτο στο θεαματικό σύστημα των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Αυτόν που κοιτάζει κρυφά πίσω από το παράθυρο του το γίνωμα και την ποικιλία των εκφράσεων της ζωής ερμηνεύοντάς τα ως συμπτώματα και φαινόμενα ενός εχθρικού κόσμου. Όμως, ο συλλογικός και δημόσιος άνθρωπος διαθέτει εντελώς και προσφέρει πλήρως τον εαυτό του, ο άνθρωπος των συνελεύσεων, της αλληλέγγυας και συλλογικής μάχης με τους προβληματισμούς αλλά και το κτίσιμο μιας νέας ακριβώς μεριστής πραγματικότητας δεν ορίζεται ούτε περιορίζεται` από Οργουελιανές πιθανότητες και συμπεριφορές. Οπωσδήποτε, ο άνθρωπος που θα υπερασπίσει και θα ανακαινίσει το οικοδομικό τετράγωνο αλλά και τις ταχείες και πλεγμένες συνδεσμολογίες του είναι ένας άνθρωπος εξαιρετικός. Ρυθμίζει, συγκροτεί και διευθύνει τη ζωή του αλλά και τις ζωές των άλλων υποστηριζόμενος από την γνώση των αλλεπάλληλων ζωτικών και ώριμων συλλογικών σχέσεών του, από την διαθέσιμη απεριόριστη βιβλιοθήκη του ψηφιακού συνεχούς, από τα συνεχή και διαρκή ταξίδια του, από την ευτυχία και την αυτάρκεια των συνεχόμενων πράξεών του.

Ιορδάνης Στυλίδης

• τι καθορίζει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων στην ευτοπία; Πώς αντιμετωπίζονται οι ανισότητες; Η ευτοπία ορίζεται ως περιοχή λαμπρού, διαθέσιμου και ανοικτού νοήματος και όχι ως περιοχή φόβου και ιδεολογικής κατοχής. Προϋποθέτει εναργείς, αυτόφωτους, συνεπαρμένους και ευφυείς μετόχους του άπειρου και διαθέσιμου χώρου και χρόνου της. Η ιδεές και οι πρακτικές της εγκατάστασης και της επιβολής ανισοτήτων ανήκουν αποκλειστικά στην πραγματικότητα της ζωής σε συγκέντρωση. Η γνώση, η τεχνική, η επιστήμη, η τεχνολογία η φιλοσοφία, ο στοχασμός, η έμπειρη θέαση και αναγνώριση της γεωγραφίας και των ποικιλιών των δειγμάτων του πλανητικού κοινού πολιτισμού, οι ατέρμονες ψηφιακές βιβλιοθήκες και τα δείγματα της ανθρώπινης εκφραστικότητας, η πολυμήτις σκέψη, η έξαλη πνευματική δυνατότητα των συλλογικών σκοπών πρόκειται να διαμορφώσουν τις συνθήκες της ανθοφορίας ενός ανθρώπου απελευθερωμένου από την ανισότητα που κατανοώ ως ένα πρόσκαιρο φαινόμενο του παρόντος απάνθρωπου πολιτισμού της βίας των ιεραρχημένων σχέσεων υποταχής και κυριαρχίας.

• υπάρχουν σήμερα κοινωνίες κοντά στην ευτοπία; Όπως ανέφερα και προηγουμένως, η ευτοπία είναι μία συνθήκη και όχι μία σταθερή κατάσταση ορισμένου χώρου και διαρκούς χρόνου. Ακόμη. Ευτοπίες είναι οι μικρές και ευτυχείς στιγμές μας μαζί με τους άλλους. Ευτοπίες είναι οι διαδρομές και οι στάσεις μας στην εξοχή. Η μετακίνησή μας εκεί που δεν έχουμε βρεθεί και δεν έχουμε ζήσει για λίγο ή περισσότερο, ακόμη. Στα διαρκή ταξίδια μου στον πλανήτη, από το κέντρο της πόλης Ζυρίχη έως και της αγροτικές προ-βιομηχανικές κοινότητες στην περιοχή Ορίσσα της Ινδίας θεωρώ πως έγινα μάρτυρας σημαντικών και απλών στιγμών ενάργειας, ησυχίας, συνέπειας, ωριμότητας, δυνατότητας και σταθερότητας. Γνωρίζουμε λίγο-πολύ πως και τι συνιστά την Ευτοπική συνθήκη. Ακόμη και στο κέντρο των μεγαλουπόλεων όπου ζούμε υπό συνθήκες ζωής σε συγκέντρωση. Θα πρέπει να

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

146

147

κάνουμε το επόμενο βήμα. Για πολύ περισσότερο χρόνο αυτογνωσίας και στοχασμού, για πολύ λιγότερη αναγκαστική αλλά πολύ περισσότερη χαρούμενη και διερευνητική εργασία, για την παράδοση του εαυτού μας στο δημόσιο πεδίο των τακτικών και των έκτακτων σχέσεων, για τα συνεχή και θριαμβευτικά ταξίδια και τις διαπεράσεις της γεωγραφίας υπό την πιθανότητα να σταματήσουμε σε ένα κάπου και ένα εκεί και να απολύσουμε τον εαυτό μας στην υπηρεσία των άλλων.

• τι εμποδίζει τον άνθρωπο να έχει συλλογική συνείδηση και να είναι αλληλέγγυος; Η εκπαίδευση και η άσκησή του σε αυτόν τον τύπο ζωής, σχέσεων. Η άσκηση στην συλλογική και αλληλέγγυα ζωή είναι δύσκολη και απαιτητική για όποιον δεν έχει δοκιμάσει τίποτε, ποτέ του. Είναι χαρούμενο παιχνίδι αλλά και ορμητική διάθεση του εαυτού στην θυσία για όσους έχουν έστω και λίγο ωριμάσει μέσα σε ένα σύντομο ή διαρκέστερο τέτοιο παράδειγμα. Σε αυτή την ιδεώδη συνθήκη ζωής, υπόβαθρο και οδηγό της συνείδησης οφείλουμε να ασκηθούμε. Ας βρούμε λοιπόν την ευκαιρία να υποτάξουμε τον εγωϊστή εαυτό στην επιθυμία μιας συλλογικότητας. Κάθε φορά που αρχίζω το μάθημά μου στο τμήμα Αρχιτεκτόνων, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, συνηθίζω να καθαρίζω το σχεδιαστήριο όπου κάθομαι και υποδέχομαι τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μου. Δεν μου αρκεί αυτό. Καθαρίζω και τα δικά τους σχεδιαστήρια.

• διαμορφώνει ο χώρος και η αισθητική του τον άνθρωπο; Και σε ποιο βαθμό επηρεάζει την καθημερινότητά του; Αισθητική, όπως αναφέρω και στους φοιτητές και τις φοιτήτριές μου είναι το σύνολο των εγγενών ιδιοτήτων αλλά ακόμη και οι ευθυγραμμισμένες ή αποκλίνουσες και αιρετικές ερμηνείες ενός έργου. Ο χώρος είναι ένα προϊόν και ένας φορέας αισθητικών

Ιορδάνης Στυλίδης

ποιοτήτων. Αλλά, τι συμβαίνει με τον ερμηνευτή και κάτοικό του; Τι πρέπει να χαρακτηρίζει τον χώρο ώστε να είναι και να επηρεάζει τον κάτοικό του; Διαβάζουμε αφηγήσεις για λογοτέχνες και στοχαστές, διανούμενους και καλλιτέχνες πως οι χώροι όπου δημιουργούσαν ήταν παλιά και εγκαταλελειμμένα εργοστάσια και αποθήκες, υπόγεια και απομονωμένα δωμάτια κατοικιών. Από την άλλη, βλέπουμε καθημερινά στο δίκτυο δωμάτια και κατοικίες φημισμένων ανθρώπων γεμάτα με τρόπαια της ματαιοδοξίας τους. Η πνευματική εγρήγορση και ο σκοπός φαίνεται πως υποθάλπονται και απασφαλίζονται μόνο στον νού των ηρωϊκών συγκάτοικών μας στον πλανήτη ενώ, αντίθετα, η πληθώρα των αντικειμένων καθορίζουν και μετρούν την πνευματική αστάθεια των ιδιοκτητών τους. Βέβαια, χώρος είναι και η δημόσια πλατεία, η αυλή, ο κήπος, το πέρασμα ανάμεσα σε δύο ψηλά κτίρια. Χρειάζεται και εδώ μιά υψηλή εκπαίδευση και άσκηση ώστε να μπορούμε να αισθανόμαστε καλά αναγνωρίζοντας τα λίγα και ακόμη λιγότερα ενός χώρου όπου όμως πρόκειται να ασκήσουμε τον εαυτό μας στις υποχρεώσεις, τις ανάγκες, τα αιτήματα και τον κόπο της συλλογικής ζωής.

• τι βιβλία διαβάζετε συνήθως; Αγωνίζομαι εδώ και πολύ καιρό να τελειώσω το βιβλίο του Lewis Mamforf: Ο Μύθος της Μηχανής, όπως επίσης και το βιβλίο του Arthur Miller: Χώρος, χρόνος ομορφιά – Αϊνστάιν, Πικάσο. Έχω ήδη τελειώσει τα βιβλία του Serge Latouche: Το στοίχημα της Αποανάπτυξης και του Νικολάου Ιωνα Τερζόγλου: Ιδέες του χώρου στον Εικοστό αιώνα. Χρησιμοποιώ το βιβλίο του John Berger : Ways of Seeing ως κατευθυντήριο όπλο σκέψης στο μάθημά μου ‘’Οπτική επικοινωνία και Σχεδιασμός’’. Διαβάζω εντατικά το βιβλίο του Rem Koolhaas: Delirius New York που θα χρησιμοποιήσω ως οδηγό για το εκπαιδευτικό ταξίδι στην πόλη της Νέας Υόρκης. Διάβασα το σύντομο δοκίμιο του Varlam Shalamov: οι βιβλιοθήκες

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

148

149

μου. Σύντομα θα επιχειρήσω και πάλι να γράψω τα τελευταία τμήματα ενός βιβλίου που ετοιμάζω με τον τίτλο ‘’Οι πληθυσμοί των Λεπτομερειών’’ όπου επινοώ αναλυτικές περιγραφές και ερμηνείες σε εικόνες και αναμνήσεις των ταξιδιών μου.

• έχετε βρει τη δική σας ευτοπία; Και αν ναι, θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο γι’ αυτήν; Επινοώ, οριοθετώ και υπερασπίζομαι μικρούς θύλακες ευτοπικής ζωής. Διοργανώνω και διευθύνω τα εργαστήρια Τεκμηρίωσης και Σχεδιασμού σε θέσεις της ενδοχώρας όπου κατοικώ αλλά και σε μακρινότερες περιοχές του πλανήτη. http://iordanisstylidis.gr/workshops.php Ταξιδεύω μαζί με φοιτητές, φοιτήτριες και φίλους κοντά και μακρυά (Τοσκάνη, ΠόρτΣαϊντ, Δέλτα του Έβρου, λίμνη Κερκίνη, Κάϊρο, Λευκάδα) και εκεί συστήνω και αναγγέλω την σύσταση της πρόσκαιρης ευτοπίας. Όλες οι ιδιότητές της είναι πάντα παρούσες. Το μακρύ και απαιτητικό ταξίδι, η διαπέραση της γεωγραφίας, ο διάπλους, η έξοδος από την πραγματικότητα των συνηθειών και του καθημερινού εαυτού, το κατάλυμα που περιθάλπει τους εαυτούς μας, η διατροφική επάρκεια και άσκηση, η απασχόληση και η έρευνα του εγγύς και μακρυνότερου πεδίου, η άσκηση του εαυτού στο στοχασμό, ο σχεδιασμός και τα τεκμήρια της κατοίκησης, ο χρόνος και η ταυτότητα της συλλογικής προσπάθειας, το σύστημα των σχέσεων που καρποφορούν και καθορίζουν τον χάρτη των σχέσεων, τα ημερολόγια των πορειών μας. Η διδακτική και η αφήγηση των μνημικών αρχείων και των ερμηνειών τους.

• είστε αισιόδοξος για το μέλλον; Και γιατί; Περισσότερο μπλεγμένος είμαι με τις ιδέες και τις τεχνικές που μπορώ και δοκιμάζω ως εκπαιδευτικές στρατηγικές. Βέβαιος και αβέβαιος, χαρούμενος και στοχαστικός. Η έκπληξή μου με την αστραπιαία συγγραφή αυτού του βιβλίου αλλά και το διακύβευμα

Ιορδάνης Στυλίδης

που περιέχει είναι μεγάλη. Ήδη το έχω παρουσιάσει σε πολλές συγκεντρώσεις ανθρώπων που ενδιαφέρθηκαν. Όσοι το διάβασαν ολόκληρο με συνάντησαν. Μιλήσαμε αρκετά. Φάνηκε σαν να ήθελαν να βρούν τον ευτοπικό θύλακα που περιγράφω και γρήγορα να χωνευτούν μέσα του. Να δουλέψουν και να σχετιστούν τόσο ώστε να ξεχάσουν τον εαυτό τους. Έπειτα, αρκετοί άλλοι θέλουν να συμμετάσχουν στα εργαστήρια. Ορισμένες φορές αυτό έχει αποδώσει ζωηρές και πολύτιμες συζητήσεις. Αισιοδοξία; μου φαίνεται πως κάθε πρωϊ φτιάχνουμε από την αρχή όσα πρόκειται να μας γεμίσουν με χαρά και ενδιαφέρον ως τη νύχτα που, όπως ξέρουμε, περιφέρεται στην επιφάνεια του πλανήτη.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

150

151

Ιορδάνης Στυλίδης

για το Αγροτικό πανηγύρι στον Πολύγυρο Χαλκιδικής

2014

το σκιάχτρο δοκίμιο για τη μορφή και την δημιουργική της

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

152

153

Θα πρέπει να στοχαστούμε. Να επικεντρώσουμε τη σκέψη μας στην στιγμή εκείνη που κατασκευάστηκε και ανορθώθηκε η κατασκευή και ο σκοπός της πάνω από την επιφάνεια του εδάφους, πάνω από την πολύτιμη καλλιέργεια, πάνω από το πλήθος και τις τακτικές της καθημερινής σκέψης και πρακτικής. Να στοχαστούμε για τον αγώνα αλλά και τη χαρά, την ανησυχία και τον κόπο αλλά και την ευδαιμονία και την εξαλλότητα που δείχνει και ενδυναμώνει συνεχώς την αέναη κυκλική πορεία της ζωής καθώς βρίσκεται πάντα και τελείως συνδεδεμένη με το έδαφος. Βλασταίνει, εκτείνεται, περιορίζεται και ανορθώνεται, αποσύρεται και διακλαδώνεται, υποχωρεί και χωνεύεται. Θα πρέπει να στοχαστούμε και να χαρούμε πολύ για το κατόρθωμα και την διατήρηση αυτού του κατορθώματος μέσα στον μακρύ επόμενο χρόνο της ιστορίας. Την εξέλιξη, το πρώτο βήμα, από τον πολιτισμό των κυνηγών στον πολιτισμό των αγροτών και των κτηνοτρόφων. Από την συνθήκη και το πεδίο της καθημερινής ανάγκης και της άμεσης πλήρωσής της έως τη συνθήκη και το πεδίο της πρόβλεψης, της οργάνωσης, της δημιουργίας μιάς σταθερής κοινότητας σε ένα οικείο και επαρκή πλέον χώρο. Και, ύστερα, την εγκαθίδρυση ενός σταθερού συστήματος τελετών και μεθόδων προστασίας ώστε εκεί ακριβώς, σε κάθε εκεί και ακριβώς σημείο της οικείας επιφάνειας να ανθίσει ο πολιτισμός όπως τον εννοούμε τώρα, όπως

Ιορδάνης Στυλίδης

τον υπερασπιζόμαστε ακόμη, όπως τραγουδάμε, συνθέτουμε, συντηρούμε και μοιραζόμαστε τις χαρές του φτιάχνοντας και εκθέτοντας τις σκέψεις μας, σχηματίζοντας και κατασκευάζοντας. Η αγροτική επανάσταση μορφοποίησε τον άνθρωπο που στοχάζεται για τη γη που τον περιβάλλει αλλά και για την γη που βρίσκεται μακρύτερα αλλά και πολύ μακρυά από τον χώρο όπου σχεδίασε και κατασκεύασε για να συλλέγει, να εξοικονομεί και να μοιράζει τον φυσικό και συλλεγμένο πλούτο του κόπου του στο μήκος ενός έτους. Ενός μαγικού και εξορθολογισμένου μήκους χρόνου που ήδη, πολύ πριν, είχε κατανοήσει την σημασία και την ταυτότητά του. Η αγροτική επανάσταση έφτασε και διαπέρασε την μεσόγειο από την μεσοποταμία. Διαπέρασε το φράγμα των οροσειρών της βόρειας μεσογείου θαλάσσης και τροποποίησε ακριβώς τη ζωή στη κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Από τα περάσματα των Άλπεων και των Πηρυναίων έως το πέρασμα του Βαρδάρη οι τέχνες της καλλιέργειας, της πρόβλεψης, της αναμονής, των υπολογισμών, της συγκομιδής και της διαφύλαξης αποτέλεσαν το ισχυρό υπόβαθρο της συλλογικής και αλληλέγγυας ζωής. Οι κοινότητες που προήλθαν από αυτό το φυσικό και πρώϊμο τεχνικό και επιστημονικό πεδίο γεγονότων και δράσεων άνθισαν και πλούτισαν επειδή καλλιέργησαν, συνέλεξαν και διαμοίρασαν, αποθήκευσαν και προστάτευσαν τον φυσικό πλούτο. Αυτός και κάθε φυσικός πλούτος που αναβλύζει και υπόσχεται στον κύκλο του ακριβούς χρόνου πλημμυρίζει την επιφάνεια του εδάφους, τροποποιει και μετασχηματίζει, ξεπηδάει και μορφοποιεί τις κοινότητες και τα γένη των υπερασπιστών και διευθυντών του. Αυτός ο πλούτος και η διαρκής ευφορία του παρήγαγε τις λέξεις αλλά και τους πληθυσμούς των κοινών και μεριστών μορφών και σχέσεων, των τελετών και των εκφραστικών ποικιλιών που σύντομα μετέτραψαν τα πολίσματα σε άστεα, τις απλές και ισχυρές λέξεις σε σύνθετες και πολύπλοκες ερμηνευτικές δυνατές περιοχές νοήματος και σημασίας, την μικρή και ελάχιστη καλλιέργεια σε εκτεταμένη

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

154

155

και θριαμβευτική σύνθεση και ανασύνθεση της γεωμορφολογίας. Από αυτή την διαρκή ευφορία και συνέχεια γεννήθηκε η λέξη οικονομία, οι λέξεις κοινό και κοινότητα, οι λέξεις και οι ποικιλίες των λέξεων για την καλλιέργεια, για τους δεσμούς με τη γη, για τον ορίζοντα και το τοπίο. Οι λέξεις και η συστατική σκέψη για την υπέρβαση των εγγύς οριζόντων, για την αναγνώριση και την κατανόηση του συνεχούς και συνεχώς διαφορετικού τοπίου, για τις φυσικές μεταβολές, για την ποιητική των χρονικών κύκλων. Αυτήν την ποικιλία και την άρρηκτη και συνδεδεμένη ευχαρίστηση που αναβλύζει και διευθετεί την μοναχική και κοινή ζωή έπρεπε να διαφυλλάξει ο αγρότης και ο ναυτικός, ο κατασκευαστής και ο χυτευτής, ο συγγραφέας και ο στοχαστής άνθρωπος καθώς ορίζει και ορίζεται στην επαρκή και άστατη διαμονή του, καθώς θέλει και φοβάται ταυτόχρονα να μάθει και να εννοήσει περισσότερα, καθώς ψάχνει και συνθέτει λέξεις για να κατορθώσει και να διαφυλλάξει την σχέση του με τον εαυτό και το περιβάλλον του. Το εντός και το εξω του. Σε αυτό το εντος και έξω του ανθρώπου, στο εύθραυστο και ρευστό όριό του, φαίνεται πως συμβαίνει και μπήγεται το αποτροπαϊκό σύμβολο και σχήμα, η μορφή και η αιτία των συσσωρευμένων πηγμάτων και υποθέσεων της σκέψης που σταθεροποιούν στον κόσμο, κατασκευάζεται και ενεργοποιείται το σκιάχτρο. Το σκιάχτρο του εαυτού και του κόσμου που τον περιβάλλει. Το σκιάχτρο κατασκευάζεται για να σκιάζει επειδή ήδη προστατεύει, διαπραγματεύεται και υποστηρίζει τον φόβο και την προστασία ταυτόχρονα. Αλλά σε ποιόν και με ποιόν τρόπο; Τι ορίζει η επικράτεια της σήμανσής του; Τι περιέχεται στο πεδίο των σημαινομένων του; Πόσο και πότε ορίζεται και ισχύει η δράση του; Και, ακόμη περισσότερο, αφού εκταθεί το όριο των δυνατών σημασιών του και εξαπολυθεί η δύναμη του καρπού του (το σκιάχτρο είναι ένας καρπός σημασίας) που χωνεύτηκε στη γη και άνθισε στο κατάλληλο χρόνο, τον χρόνο του διαπραγματευτή της ουσίας του, ποιά είναι η νέα ποικιλία σημασιών που πρόκειται να

Ιορδάνης Στυλίδης

εγκατασταθεί και να απωδώσει στον κόσμο το νόημά της; το νοημα του κόσμου που είναι ήδη πλουσιότερος κατά το μέγεθος και το πλήθος των σημασιών του; Το σκιάχτρο, λοιπόν, είναι ένας καρπός που περιμένει να ανθοφορίσει το δυνατό και έξαλο περιεχόμενό του από τον χειριστή αυτού του περιεχομένου. Από τον παρατηρητή του, από τον στοχαστή που βρίσκεται στην κατάλληλη θέση, στην κατάλληλη ώρα. Ο παρατηρητής και κατασκευαστής του σκιάχτρου είναι εκείνος που παράμενε συνεχώς στο πεδίο των καλλιεργειών του τρέχοντας και τρέμοντας, αλλαλάζωντας και δονώντας αυτό το πεδίο ώστε να απωθήσει πτηνά και ερπετά, σκέψεις και πιθανότητες, οπλισμένους και ανήμπορους, περιπατητές και τυχοδιώκτες, τον ίδιο τον καιρό, από το χρυσαφένιο και φυλλοεύτακτο πεδίο του κόπου και της αναμονής του. Ο κατασκευαστής εξήλθε και ωρίμασε, τοποθέτησε τον εαυτο του στη θέση του παρατηρητή κατέχοντας πλέον την ιδέα και την τεχνική του κοιτάγματος προς το παρελθόν. Η φύση ως δυνατό και τρομερό πεδίο ανησυχίας, ως σκιάχτρο, κατανοήθηκε. Η φύση τοποθετήθηκε και περιορίστηκε στην ιστορία και το παρελθόν του παρατηρητή της. Η φύση ενσωματώθηκε στην μορφή του σκιάχτρου. Αυτό που κατασκεύασε ο καλλιεργητής των απέραντων εκτάσεων των καλλιεργειών του ήταν η πρώτη δήλωση, η συμπύκνωση της ιδέας της φύσης ως τρομερού και απίθανου πεδίου πιθανότητας. Αυτό που κατανοήθηκε ορίστηκε αμέσως και πήρε τη μορφή του. Το πρώτο γλυπτό που εντός του παγιδεύτηκε και έκτοτε εκπέμπεται η ιδέα της τρομερής φύσης που όμως είναι έτσι. Πως είναι λοιπόν; Είναι ασύντακτη στην φαινόμενη τακτικότητά της, απίθανη στις πιθανότητές της

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

156

157

Ιορδάνης Στυλίδης

έκθεση εικαστικών

2014

το ποτήρι κείμενο για την ομότιτλη ομαδική έκθεση

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

158

159

Ποτήρι είναι το πρώτο σώμα, η πρώτη πλήρης μορφή που απώθησε το χώρο και τοποθετήθηκε, έπλευσε, μετακινήθηκε, σηκώθηκε και βάδισε την απόσταση μέχρι την πηγή του νερού, το πρώτο καρποφόρο δένδρο. Μέσα του, αυτό το πρώτο δοχείο-σώμα μπορούσε να περιέχει και να επεξεργάζεται τα μέρη και τα τμήματα, τα κομμάτια αυτού που μετά από πολύ καιρό θα κατανοούσε ως το έξω και το γύρω από αυτό. Μέσα του, επίσης, μπορούσε πια να περιέχει και να υποστηρίζει νέα σώματα, νέες και επερχόμενες οντότητες ανιχνευτές του κόσμου. Μέσα σε ένα δοχείο-σπίτι και κόσμο. Τη μήτρα. Αυτό, το πρώτο δοχείο-σώμα, περιείχε την οντότητα και τη δυνατότητά του. Αργότερα, ίσως συντομότερα από όσο μπορούμε να φανταστούμε, ο ζωτικός και ανιχνευτής νους του ταίριαξε τα άκρα από τα δύο χέρια και έτσι φτιάχτηκε το πρώτο ομοίωμα ενός ποτηριού που μπορούσε να συγκρατεί νερό αλλά και να συλλέγει και να συλλαμβάνει την τροφή. Τα χέρια, δηλαδή, σχημάτιζαν ένα ποτήρι. Εκεί κατακρατήθηκε λίγο νερό και παγιδεύτηκε ένα κομμάτι στερεάς τροφής. Ο θύλακας του στόματος, ακόμη περισσότερο, σχημάτιζε ένα ακόμη ποτήρι όπου μετασχηματιζόταν η τροφή ή διατηρούνταν για λίγο το νερό. Οι υφές, οι συστάσεις, η πυκνότητα και η οξύτητα κάθε νέας ύλης ελέγχονταν εκεί, με τους αισθητήρες στη βάση της οδοντοστοιχίας,

Ιορδάνης Στυλίδης

στον ουρανίσκο, στην απέραντη επιφάνεια της γλώσσας, ώστε είτε να ωθηθεί στο εσωτερικό του σώματος ή να εμεσθεί ως ακατάλληλη. Το σώμα, λοιπόν, είναι το ποτήρι που περιέχει και διευθετεί, εξαρτάται και συσχετίζεται με το περιβάλλον του. Και μέσα σε αυτό το σώμα περιέχονται κοιλότητες και διαμορφώσεις που περιέχουν, επίσης, συγκρατούν και διαθέτουν, σαν ποτήρια, τις ποικιλίες, τις δράσεις και τις συμπεριφορές των συστατικών της ζωής. Το σώμα, όμως, περιέχεται και αυτό σε χώρους που ταιριάζουν στην ουσιώδη ταυτότητα του ποτηριού. Η πρωταρχική σπηλιά, αλλά και το πρώτο δέρμα ζώου που περιέλαβε και προστάτευσε την υλικότητά του ήταν επίσης ποτήρια. Περιείχαν και προστάτευαν το πλήρες και σημαντικό της ζωής και των σχέσεων που διαυτών διαμορφώνεται η σύσταση και η ουσία της. Όπως τα υγρά και τα στερεά περιεχόμενα συστήνονται και μορφώνονται από τη συνδυασμένη σχέση των παραμικρών συστατικών τους έτσι και το ανθρώπινο σώμα αποκτά και προσφέρει την προστατευμένη σε ένα ποτήρι, τη σπηλιά και το δέρμα του ζώου, ίδια μορφή του. Αργότερα, ο οίκος και η ποικιλία των εσωτερικών διευθετήσεων των χώρων του έγινε το ποτήρι της εφήμερης ή της διαρκούς διαμονής, ο προστάτης και η άμυνα της ύπαρξης αλλά και ο χώρος όπου αυτή και η κάθε ύπαρξη προσμετρά και διευθύνει τα σχέδια και τα αποτελέσματα της μέριμνάς της για τη συνεχή ή άτακτη διαμονή. Στην ησυχία του δροσερού νερού σε ένα καλοκαιρινό πρωινό ή στην τρικυμιώδη διέγερση του κρασιού στη μέση μιάς τρομερής γιορτής. Όμως, τι συγκρατεί το υγρό και το στερεό περιεχόμενο; Μόνο το αδιαπέραστο γυάλινο, κεραμικό ή πλαστικό περιβάλλον υλικό ή, ακόμη περισσότερο, η ισχυρή ορμή της βαρύτητας; Που δεν αφήνει το περιεχόμενο αυτό να ξεχειλίσει προς κάθε διεύθυνση του χώρου. Και αν είναι έτσι, επειδή είναι έτσι, μπορούμε να υποθέσουμε πως ο ίδιος και δικός μας πλανήτης είναι επίσης ένα ποτήρι που συγκρατεί ισχυρά την αέρια ατμόσφαιρά του αλλά και όλα τα στερεά υλικά του. Το νερό, τις πεδιάδες, τις

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

160

161

έξαλλες χιονισμένες βουνοκορφές αλλά και τις απύθμενες και σκοτεινές θάλασσες και τους απέραντους ωκεανούς. Το νερό του, τη γη του, τη χλωρίδα και την πανίδα του. Την ποικιλία του κόσμου του. Ο πλανήτης μας τρέχει μέσα στο σύμπαν, το εγγύς και το μακρινότερο. Οι ταχύτητες του πλανήτη μας είναι οι αστρονομικές, είναι οι κοσμικές ταχύτητες. Περιστρεφόμαστε μαζί του με την ταχύτητα των 1600 χιλιομέτρων την ώρα γύρω από τον άξονά του. Ταυτόχρονα εκτελεί και άλλες δώδεκα τέτοιες κινήσεις* Παρόλα αυτά νιώθουμε σταθεροί και ισχυροί, βέβαιοι και προσανατολισμένοι. Σύντομα, ήδη τώρα, λίγοι αλλά και περισσότεροι από εμάς θα εκτοξευτούν και θα παραμείνουν στο διάστημα, γύρω από και πάνω σε πλανήτες και δορυφόρους. Σε ερμητικά σφραγισμένα κυλινδρικά ενδιαιτήματα και ταιριαστές ευρύχωρες στολές που, σαν ποτήρια, θα περιέχουν και θα συντηρούν τη ζωή. Στα ποτήρια που συγκρατούμε στα χέρια μας περιέχεται το εύκαιρο και διαθέσιμο υλικό που χρειαζόμαστε για να παραμένουμε ζωτικοί, να διαβάζουμε, να στοχαζόμαστε και να ανιχνεύουμε το σύμπαν μας αλλά, πολύ περισσότερο, περιέχεται και η ιδέα της αφθονίας και της σωτήριας επάρκειας που βεβαιότατα θα μας κρατήσει στην ζωή για πολύ. Στα ίδια ποτήρια, στον κόσμο των αντανακλάσεων, των κυματισμών της πραγματικότητας, όπως την εννοούμε, καθώς σχηματίζεται και διαφεύγει, κυλάει στην επιφάνειά τους, περιέχεται και η ιδέα των πολλαπλών πραγματικοτήτων, των φαινομένων κόσμων που ορίζουν, συντηρούν και εκτοξεύουν τη σκέψη μας στα αβέβαια και

Η Γη περιδινείται στο διάστημα με δώδεκα διαφορετικές κινήσεις. Σημαντικότερες είναι οι επόμενες τέσσερις. Γύρω από τον άξονά της (ανάλογα με το σημείο στην επιφάνειά της) με ταχύτητα 1600χλμ την ώρα. Γύρω από τον ήλιο με ταχύτητα 108.000χλμ την ώρα. Ως τμήμα του Γαλαξία κινείται γύρω από κάποιο κέντρο με ταχύτητα 15.004.800χλμ την ώρα. Γύρω από το κέντρο του Γαλαξία με ταχύτητα 39.600χλμ την ώρα. Οι ταχύτητες αυτές είναι ομαλές και δεν γίνονται αντιληπτές από τον άνθρωπο.

Ιορδάνης Στυλίδης

τα ασταθή, στα κέντρα της μετεωριζόμενης και απολυόμενης, της διαρκώς διαφεύγουσας υλικότητας. Εκεί, στην ενατένιση αυτής της ειδικής ιδιότητας, εκπαιδευόμαστε στην ιδέα των άλλων δυνατών πεδίων περιεχομένων. Αυτή η λεπτή μεμβράνη υλικού που συγκρατεί αλλά δεν διαχωρίζει, το γυαλί, ο πηλός, το πλαστικό, η χούφτα των χεριών μας αλλά και η επιφάνειά του σώματός μας αν βρισκόμαστε σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας , αποτελεί ένα δείκτη και ένα δοχείο, ένα ελκυστή νοήματος που ενεργοποιεί και συντηρεί τη σκέψη τοποθετώντας και εκθέτοντας τον κόσμο στο πεδίο της στοχαστικής δυνατότητας, των ενδεχομένων να συμβούν και να αιχμαλωτίσουν, να συμπεριλάβουν ή να απολύσουν τον εαυτό έξω από τα περιθώριά του. Το ποτήρι, το αντικείμενο και η ιδέα του είναι το σημείο όπου συγκρατούνται και συγκροτούνται όλα τα συστήματα αναφοράς ενός νου με το αχανές και ίδιο περιβάλλον του. Τα βέβαια και τα αβέβαια μαζί.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

162

163

Ιορδάνης Στυλίδης

έκθεση εικαστικών

2014

happy new fear κείμενο για την ομότιτλη ομαδική έκθεση

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

164

165

Συχνά, μέσα στους κυματισμούς και τις τρικυμίες που συνιστούν και οριοθετούν τις εύπλαστες, ισχυρές και ασθενείς, εκφράσεις των εκπομπών και των ανταποκρίσεων του πληροφοριακού ωκεανού (να λέμε, να ακούμε, να βλέπουμε, να υφιστάμεθα, να ανταποκρινόμεθα, να αρχειοθετούμε, να συλλέγουμε, να επηρεαζόμεθα, να είμαστε στο εσωτερικό του συνεχούς πεδίου φαινομένων και γεγονότων δρώντας και εξελίσσοντας την επικοινωνία μας) που διασχίζουμε, εννοώντας και κατανοώντας, επιπλέοντας ή βυθιζόμενοι, παρασυρμένοι από τις έκτακτες και τις τακτικές εξάρσεις των τυποποιημένων τελετών και των εκδηλώσεών του, παραγωγοί ποικίλων εκπομπών από φράσεις, από ερωτήματα από λογικές διευθετήσεις, από νοηματικές τακτοποιήσεις -οδηγούς και φάρους μιάς πορείας- αλλά και δέκτες και ανταποκριτές των επιστροφών που έρχονται και παρέρχονται, παραλείπουμε, εγκαταλείπουμε ή παραβλέπουμε το συχνό και πυκνό υπόβαθρο των ουσιωδών νοηματοδοτήσεων που οργανώνουν και σταθεροποιούν το ένα αλλά και κάθε περιεχόμενο. Μιας ξαφνικής φράσης, μιας παραγράφου, μιας παραπομπής ή ενός προφορικού έκτακτου ερωτήματος που επιπλέει (υφίσταται και δι-αντιδρά, όπως η φράση ‘’happy new fear’’) όσο χρειάζεται και ύστερα, αργά, χάνεται και απομακρύνεται.

Ιορδάνης Στυλίδης

Σβήνει, δεν ασκεί πιά καμμία επιρροή, δεν ασκεί την υπομονή και την επιμονή μας, δεν κατευθύνει το ενδιαφέρον μας προς εκεί ή και αλλού και μακρύτερα, πέρα από την ασθενή υλική του υπόσταση. Σαν το κομμάτι από χαρτί όπου περιέχεται μία γραμμή έξαλου νοήματος (όπως η φράση ‘’happy new fear’’) που πέφτει σε αυτόν τον πληροφοριακό ωκεανό, και επιπλέει, για λίγο. Ύστερα, είτε διαλύεται σε αυτόν τον ωκεαανό είτε παρασύρεται από την αύρα του και εκτοξεύεται στον ουρανό σπέρνοντας το περιεχόμενο νόημά. Η φράση ‘’happy new fear’’ αλλά και καθε μικρή, σύντομη ή ασθενής φράση που εμφανίζεται ταχύτατα, προσβάλλει το νου και τη σκέψη, προκαλεί και αναστατώνει ή εξουδετερώνει κάθε ικανότητα ανταπόκρισης στο ισχυρό, ακατάστατο, παιγνιώδες και εσκεμμένα υβριδικό περιεχόμενό της θα έπρεπε να μας απασχολεί στη διάρκεια μιας ημέρας, ενός πρωϊνού, ενός απογεύματος, θα έπρεπε να μπορεί να συγκρατήσει ή να ανατινάξει σε χίλια κομμάτια (σπέρνωντας αυτά τα έκτακτα και στοχαστικά κομμάτια) την προσωρινή και έκτακτη συνδεσμολογία μας μαζί της. Η φράση ‘’happy new fear’’ μπορεί να αποδοθεί στην ελληνική γλώσσα ως: 1. ‘’ (να έχεις/ετε ή να διαπραγματευτείτε το νόημα) ένα χαρούμενο νέο φόβο’’ ή 2. (να υποστείς το αποτέλεσμα) ενός δείγματος πληροφορίας που ενώ σε προσβάλει και ακτινοβολεί την υπόσχεση και την επιθυμία πρόκειτα αμέσως ή σύντομα να οργώσει φοβερά το νου και το σώμα σου...’’ ή 3. ‘’(ας γίνει) όλα όσα θεωρείς/είτε να καταλήξουν σε ένα απέραντο φόβο για τη ζωή ενώ τώρα υπόσχονται την ευδαιμονία’’ ή 4. (ας γίνει να έχεις/ έχουμε) ένα χαρούμενο νέο έτος και...α....λάθος...! εδώ γράφει fear...μα τι θέλει να πει...;’’. Η ακατανόητη, η άτακτη φράση ‘’happy new fear’’ που μπορεί να προφερθεί καθώς ανοίγουμε ένα ακόμη μπουκάλι κρασί, καθώς αγκαλιάζουμε βαθιά αυτόν και αυτήν επιθυμώντας το σώμα και το σώμα τους, καθώς μπαίνουμε σε ένα οικοδόμημα εγκλεισμού και τιμωρίας, μια φυλακή ή ένα μέγαρο έξοχης ζωής, και θέλουμε να

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

166

167

προσβάλλουμε ακόμη μία φορά, ατιμώρητα, τους ενοίκους του, καθώς παίζουμε με τις λέξεις με τέτοιο τρόπο και προϋποθέσεις που να δηλώνεται πως κατανοούμε και χειριζόμαστε ακριβώς αυτόν τον σύνδεσμό μας (τη φράση ‘’happy new fear’’) με την πραγματικότητα, καθώς χάνουμε τον εαυτό μας και γιαυτό μπερδεύουμε συχνά τα λόγια μας ώστε να πούμε, πιθανώς, επιπρόσθετα και αλλιώς ‘’harry new fear’’ ή ‘’happy news rear’’, αποτελεί, εντέλει και εντελώς, το περιέχον και ολοκληρωμένο πεδίο στοχασμου της βιο-πολιτικής* κατάστασης του ανθρώπου σε συνθήκες συγκέντρωσης* . Φαίνεται να ωριμάζει αποκρυπτογραφώντας το κτήμα της, να εξελίσσεται και να βλασταίνει ριζώνωντας ισχυρά, διαπερνώντας έκτακτα και εντελώς το συνεχές του κοινωνικού εδάφους, διαμορφώνωντας την καινοφανή ποικιλία των διακλαδώσεων που πρόκειται να σχηματίσουν τον πυκνό και ακόμη πυκνότερο εξαιρετικό, διαλυτικό, και άστατο ιστό του αγριότατου και ανθρωποφάγου νοήματός της. Όταν οι λέξεις happy και fear βρίσκονται τόσο κοντά μεταξύ τους, φτιάχνοντας αυτή την σύντομη, άσκοπη και σκόπιμη φράση, δείκτη και καθοδηγητή των ζωών μας, τότε φαίνεται πως εκδηλώνεται και μαρτυρείται αμέσως η μέγιστη ακμή και η εκτεταμένη κυριαρχία ενός συστήματος στοχαστικών και διεστραμμένων διαγωνισμάτων νοήματος, υποταγής και έκτακτης συνθήκης και, ως εκ τούτου, Βιο-πολιτικη (Συνέντευξη του Georgio Agaben) ‘’…Ο όρος «βιοπολιτική» και ο όρος «κατάσταση εξαίρεσης» για μένα συνδέονται, πράγμα που ίσως δεν συμβαίνει στον Φουκώ. Ασφαλώς ο όρος αυτός προέρχεται από τον Φουκώ, του τον οφείλω, αλλά ταυτόχρονα προσπάθησα να συνδέσω τα προβλήματα της βιοπολιτικής –δηλαδή το γεγονός ότι η ζωή έγινε το διακύβευμα της πολιτικής- με το πρόβλημα της κυριαρχίας. Γι” αυτόν ακριβώς το λόγο ήταν απαραίτητο να συνδέσω τη βιοπολιτική με το πρόβλημα της κατάστασης εξαίρεσης που έγινε ίσως το παράδειγμα –στη γλώσσα σας πιθανόν να λέτε «ο νόμος»- της νεωτερικότητας. Αυτό που προσπάθησα να δείξω στις έρευνές μου είναι ότι η κατάσταση εξαίρεσης, η οποία αρχικά νοούνταν ως ένα προσωρινό μέτρο προορισμένο να αντιμετωπίσει ένα έκτακτο συμβάν, έγινε η κανονική μορφή, η κανονική τεχνική διακυβέρνησης. Και δεν μπορούμε να καταλάβουμε την πολιτική ζωή των δημοκρατικών μας κοινωνιών σήμερα αν δεν λάβουμε υπ’ όψη μας αυτό που είχε δει ο Μπένγιαμιν ήδη το 1940, ότι δηλαδή η κατάσταση εξαίρεσης έγινε κανόνας…’’

Ιορδάνης Στυλίδης

αιτείται η εκδήλωση της εποπτείας και του ελέγχου αυτών των νοητικών επιταχύνσεων (όπως της φράσης ‘’happy new fear’’) και των επιπτώσεών τους επί του κοινωνικού πεδίου. Αν, λοιπόν, η απόλαυση (χαίρω, χαρούμενος, χαρά) και ο πανικός (φόβος) μπορούν να προσφέρονται και να συνιστούν ένα συχνό και κοινό πεδίο εξασκησης της δυνατότητας της συνείδησης, είτε εκεί στην μοναχική και κάθε μοναχική της δήλωση (κάνω έρωτα, διασχίζω, διαπερνώ και διαπερνούμαι στο σώμα μου και σε όλα τα σώματα - ...και πεθαίνω από το σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας)* είτε εδώ στην δημόσια συσσώρευση του ανεξέλεγκτου μεγέθους της (συνιστώ και συστήνω ένα θύλακα αυτοδιάθεσης – ...και συντρίβομαι από το νομικό τακτικό δικαίωμα και τις στρατηγικές ενός εμπάργκο δυνατοτήτων) τότε τι και πως αυτό και όλα τα σκόπιμα και τελικά δείγματα καθορίζουν αυτή την συνάρτησή τους (απόλαυση, φόβος, ποικιλία); Πως διασπάται το αρχικό περίβλημα του σπαρμένου σπόρου του φόβου (ο φόβος για τον καιρό και τις εκδηλώσεις του, για την κατάρρευση των καλλιεργειών και των αλιεύσεων, για το συμπαγές και ακριβές ‘’happy new fear’’ νόημα, αυτόν, δηλαδή, τον κάθε νέο φόβο που θα μας συνοδεύει στον ετήσιο κύκλο των εποχών) αλλά και κάθε επόμενου φόβου δείκτη και στίγματος του μείγματός τους; πως εκτινάσσεται ο κορμός φορέας και η διαλεκτική μορφή-ουσία στην επιφάνεια και πως οι ρίζες εκτείνονται, συντρίβουν και διαπερνούν το έκτακτο υπέδαφος της σποράς του; πως διαλύεται το σκληρό και πετρώδες στρώμα υλικών (διακυβέρνηση, οικονομία, καταστολή, θεσμοί και τελετές ισχύος) που πρόκειται να προστατέψει εσαεί την επέκτασή αυτού του εξαιρετικού μεικτού αποθέματος και των ιδιοτήτων του βαθιά μέσα στο μέλλον; Πως είναι δυνατό το κοίταγμα και η εγκατάσταση της εύρωστης συλλογικής δραστηριότητας αντί των διαρκών σωματικών σχολιασμών της ακυρότητάς της; (η ταφή, ο άσκοπος και τελικός θάνατος, η διάσπαση και απομόρφωση του σώματος).

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

168

169

Εφόσον, εντέλει, γνωρίζουμε και θεώμεθα την φύση του μείγματος της φράσης ‘’happy new fear’’ τι μπορούμε να κάνουμε γιαυτό; Μπορούμε να πνίξουμε το νοημά της σε μία πλημμύρα βροχής; στις έκτακτες βυθίσεις των κτημάτων της εξαιτίας της μετάθεσης της ροής των ποταμιών; Ώστε να ξεπλυθεί και να βυθιστεί αυτό το νόημα στον πληροφοριακό ωκεανό, στους κυματισμούς και τις τρικυμίες που ορίζουν και οριοθετούν τις ισχυρές και ασθενείς εκδηλώσεις των φαινομένων του αρχείου και του μεγέθους του; Μπορούμε να παγώσουμε τόσο πολύ τον άνεμο, να τον λεπτύνουμε τόσο πολύ ώστε να διαπεράσει, να σπάσει και να συντρίψει τη συστατική και γήϊνη βάση του ριζώματός της ώστε να παρασυρθεί και να διαλυθεί (αυτή η φράση) από τις συνεχόμενες και τακτικές εκδηλώσεις των τυποποιημένων τελετών όπου άνθισε η κυριαρχία της; Μπορούμε να γράψουμε και να χαράξουμε ένα κείμενο στο νου των έκτακτων και τακτικών πολιτικών τρομοκρατών που διαχειρίζονται, αναδιατάσσουν, αναπολούν και επαναφέρουν το έκτακτο νόημά της; Μπορούμε να φάμε και να χωνέψουμε τον καρπό της; Μπορούμε να εμέσουμε, να αφοδεύσουμε το υπόλλειμμά της; Μπορούμε να σχεδιάσουμε μια φαρδιά και υγρή γραμμή στη γη και σε κάθε σώμα και βλέμμα που πατάει και φυτρώνει επάνω της ώστε να σημανθεί και να ξεσπάσει η μανία και η εκδίκηση για το όσα πολλά και περισσότερα ακόμη έχουμε και έχουν υποστεί οι άτολμοι και απερίσκεπτοι υποδοχείς, δέκτες και χειριστές της; Μπορούμε να υφάνουμε τη σημαία και το δίχτυ που θα παγιδεύσει κάθε και όλες τις άτακτες και τολμηρές συνθέσεις των συνοδών φράσεών της ώστε να σχηματιστεί επιτέλους το ανάχωμα και το χαράκωμα που πρόκειται να ανασχέσει κάθε και όλες τις υπόλοιπες επόμενες επιθέσεις που εκπηγάζουν από το περιεχόμενό της; Αυτές τις επίθεσεις με τις φράσεις ‘’happy new fear’’, την επίθεση με την φράση ‘’the wealthy democracies of the western world’’, την επίθεση με την φράση ‘’the steady economic growth’’, την

Ιορδάνης Στυλίδης

επίθεση με την φράση ‘’welfare mining of gold’’ την επίθεση με την φράση ‘’obey and work to have or die now’’ μπορούμε να τις σταματήσουμε παραθέτωντας και εξοπλίζοντας τη σκέψη με τις ποικιλίες των πρακτικών μας. Τις πολλές και σταθερές διαλυτικές επιθέσεις νοήματος που προκαλλεί (η φράση ‘’happy new fear’’ και το αποτέλεσμά των νοηματικών και πρακτικών διακλαδώσεών της) μπορούμε να τις τιθασεύσουμε, να εξαλείψουμε την ισχύ τους, να μηδενίσουμε την τροπικότητα και το σθένος των αποτελεσμάτων της υιοθετώντας και επιλέγοντας κάθε ειδική και γενική τεχνική του αντάρτικου των ανταποκρίσεων σε κάθε προκλητική επανεκκίνηση του νοήματός της. Να σχεδιάσουμε το πως ακριβώς το απάνθρωπο νόημά της μπορεί να αποκαλυφθεί από ενα ευέλικτο και περιεκτικό εξηγητικό κείμενο, από μία εύληπτη και ακριβή εικονογραφία των συγκλονιστικών και απάνθρωπων ιστορικών αποτελεσμάτων της, από ένα διεισδυτικό και εκρηκτικό στίχο που διευθύνει και μεγεθύνει την οξύτητα της στοχαστικής και λογικής παραφροσύνης που μεταφέρει, από μία διεισδυτική και παράφορη συνομιλία που θα διαλύση κάθε πιθανότητα και γοητευτική πλέξη του παιγνιώδους τυπικου της προφοράς της, από μία χειραψία και μία ανταλλαγή ερωτήσεων και απαντήσεων, από ένα καυγά που θα προκύψει και θα εξανεμίσει το περιεχόμενό της, από ένα ράντισμα και ένα βάπτισμα πυρός στο ειδικό περιεχόμενό της ώστε μετά την κατανόησή του να μην μπορέσει ποτέ πιά να διαλυθεί και να απορροφηθεί από τις μυριάδες των δένδρων των εύφορων καλλιεργιών του θριαμβεύοντος κοινού, στοχαστικού και αλληλέγγυου πολιτισμού των παθών και των ερώτων μας. Τι να κάνουμε: Αυτά να κάνουμε.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

170

171

Ιορδάνης Στυλίδης

έκθεση εικαστικών

2014

page not found κείμενο για την ομότιτλη ομαδική έκθεση

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

172

173

Εντοπίζουμε ήδη τους εαυτούς μας στην επικράτεια του ψηφιακού συνεχούς, εφόσον μπορούμε, εφόσον θέλουμε και επιθυμούμε, εφόσον χρειαζόμαστε την επίγνωση και την κατανόηση του εξελικτικού γίγνεσθαι αυτής της νέας θέσης, του στίγματός μας, στο ευρύ-χωρο ‘’εδώ’’ ενός αχανούς, εύπλαστου και μεταβαλλόμενου άϋλου σύμπαντος σχέσεων κωδικοποιημένων οπτικών εκφράσεων-ειδώλων. Η μετάβασή μας από τον υλικό χώρο και το σύστημα σχέσεων όπου εδράζουμε την θέση και το περιεχόμενο των συλλογισμών και του στοχασμού μας, τις ενέργειες και τις συνεχείς κριτικές των τακτικών μας, θα συντελεστεί στο εσωτερικό μιας μεταβατικής περιοχής ζωτικών πράξεων και εννοιολογικών αναβαθμίσεων. Την περιοχή όπου οι λέξεις και οι ισχυρές έννοιες που διαμορφώνουν, παραμορφώνουν ή καταρρίπτουν το περιεχόμενό τους, το συντηρούν και διαθέτουν το απαράλακτο νόημά του στον χρόνο, στις γενεές των γενεών που το ακολουθούν και το προστατεύουν, ή το απολύουν στην λήθη, αποκτούν προοδευτικά διαφορετικό περιεχομενο. Τα αντικείμενα, οι πράξεις και τα πρωτόκολλα των ποικίλων πρακτικών, το ήθος και οι ακατάστατες διασταυρώσεις σημασίας, οι στοχαστικές σχέσεις με το παρελθόν αλλά και η επιθυμία για την κειμενική και οπτική διερεύνηση ενός μέλλοντος, έχουν τις αποκλειστικές και δικές

Ιορδάνης Στυλίδης

τους οριστικές λέξεις-έννοιες. Με αυτές και από αυτές τις λέξεις, στο μήκος της ιστορίας, παγιδευτήκαμε, απελευθερωθήκαμε, μπερδευτήκαμε και αποκλίναμε στοχαστικά, συννενοηθήκαμε και κατασκευάσαμε, διαχωριστήκαμε και καταστρέψαμε, πάλι και πάλι. Με τις λέξεις και τους τρόπους που παραδοθήκαμε στις τοπικές και διευρυμένες σπαρμένες σημασίες τους αλλά και τους αμφίσημους και πολύσημους ποικίλους διεμβολισμούς αυτών των σημασιών. Χρειάζεται, λοιπόν, και ήδη έχουμε αρχίσει, να βαδίσουμε σε αυτή την μεταβατική περιοχή προσδιορισμού του νέου συστήματος νοημάτων, των ποικίλων οδηγών σημασιών. Που, φαίνεται πως, δεν βασίζεται (το σύστημα) καθόλου στο προηγούμενο υπόβαθρό του (η τοπική γλωσσική ενότητα σημασιών, π.χ. η λέξη και η σημασία της λέξης ‘’σελίδα’’) ή, σπάνια, το υποστηρίζει ως ιστορικό δείγμα, όπως γίνεται με τα ερείπια παλαιών κτισμάτων που χρησιμοποιούνται ως θεμέλια για νεότερα. Χρειάζεται, επίσης, να οπλιστούμε με στοχαστικό θάρρος και υπομονή, με τα εξαιρετικά εργαλεία κατασκευής και ελεγχου των νέων ορισμών και των μεθόδων κατανόησης της σύστασης αυτής της μετάβασης από το υπάρχον γλωσσικό-νοηματικό πεδίο στο επόμενο. Να συμφωνήσουμε, οπωσδήποτε, ώστε οι λέξεις, οι φράσεις, τα υπόβαθρα αλλά και οι κορυφώσεις των σημασιών να είναι κοινά και μεριστά σε κάθε ξεχωριστή γλώσσα και σύστημα σημασιολογικών υποχρεώσεων. Εξαιτίας αυτής, λοιπόν, της υποχρέωσής μας μια νέα πλανητική οικογένεια εννοιών και λογικών φωνητικών σχέσεων αναδύεται και υιοθετείται (googl-άρω, surf-άρω, αναζητώ-ηση, δίκτυο-διαδίκτυο, βιβλίοPDF, αρχείοword, 3Dεφαρμογή, CADεφαρμογή, γλώσσα, σελίδαphp, webpage, ιστο-σελίδα, ‘’βγαίνω skype’’, ‘’δημοσιεύω’’, συμπιεσμένο αρχείο, cloud αποθήκευση, θεσιθεσία-στίγμα). Μαζί της αναδύεται, διαμορφώνεται και διαμοιράζεται μια πλούσια, πυκνή και απαιτητική συντακτική και συνταγματική δομή σύνθετων νοημάτων για την ακρίβεια και τη χαρά της συννενόησης που,

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

174

175

πλέον, συνδυάζει συζητητές και συνθέτες νοήματος από πολλαπλές ανεξάρτητες γεωγραφικές θέσεις στον πλανήτη. Η φράση ‘’page not found’’, για παράδειγμα, προφέρεται και προσφέρει το σημασιολογικό και στοχαστικό της περιεχόμενο ώστε να δειχτεί και να αποδειχτεί το μείγμα και η μέθοδος συγκρότησης του ισχυρού νοηματικού κέντρου της αλλα και το σημασιολογικό περιθώριό της (ίσως η σημαντικότερη περιοχή λειτουργίας και αποθέσεων ζωτικού νοήματος). Η φράση ‘’page not found’’ δεν προφέρεται από έναν ή μία μέτοχο πραγματικού διαλόγου αλλά είναι ένα τυποποιημένο μήνυμα που αποστέλει μια μηχανή ανίχνευσης κωδικοποιημένων λέξεων-όρων-φράσεων (search machine) εφόσον δεν εντοπίσει περιεχόμενο (κώδικα σε μορφή κειμένου εικόνας, ήχου, video) στην ψηφιακή διεύθυνση (γραμμή κώδικα που κατευθύνει την μηχανή αναζήτησης σε ένα σύστημα σκληρών δίσκων, κάπου) που έχει δοθεί (γραφεί, πληκτρολογηθεί). Η λέξη κώδικας page (μια σειρά μη ορατών κωδικών συμβόλων ‘’κάτω’’ ή ‘’πίσω’’από την προβολή της λέξης στην οθόνη του υπολογιστή) δεν έχει πλέον σημαινόμενο μια υλική σελίδα όπου απλώνονται ιεραρχημένα κωδικοποιημένα σύμβολα (σχήματα, γράμματα) σε ειδικές σύνθετες ομαδοποιήσεις (λέξεις) που εφόσον αναγνωριστούν κατάλληλα (διαβαστούν) από τον αναγνώστη τους προσφέρουν το νόημά τους για επιπρόσθετη επεξεργασία (συμφωνία, διαφωνία, συμπλήρωση, επέκταση, αναδιαμόρφωση). Είναι μία άϋλη ‘’σελίδα’’ όπου μπορούν να συνυπάρξουν ως οπτικές διαμορφώσεις τόσο οι συμβατικοί χαρακτήρες γραφής όσο και εικόνες, video και ειδικές διαμορφώσεις υπερ-κειμένου (ψηφιακές άϋλες λέξεις, δηλαδή, που εφόσον επιλεγούν, επιτρέπουν την μετακίνηση σε ένα ή πολλαπλά διαφορετικά πεδία πληροφορίας συνδεδεμένα με την σελίδα (page) αναφοράς τους). Αν, δηλαδή, στη φράση page not found πληκτρολογίσουμε (επιλέξουμε) με ειδική πληκτρολόγιση (‘’δεξί κλίκ’’) τη φαινόμενη λέξη ‘’found’’ τότε

Ιορδάνης Στυλίδης

μία από τις πολλαπλές επιλογές διεύθυνσης που εξασφαλίζουμε είναι η λεξικογραφική διευκρίνηση του περιεχομένου της (στην λατινική γλώσσα). Σε περισσότερο σύνθετες απαιτητικές λέξειςόρους (όπως η λέξη ‘’πρόοδος’’ ή η λέξη ‘’ανάπτυξη’’ η ακαριαία προσέγγιση συνδεδεμένου περιεχομένου είναι πολυπλοκότερη (εδάφια και τμήματα κεφαλαίων καθώς και βιβλιογραφία). Βέβαια και στην πραγματικότητα των απτών σελίδων και κειμένων ήταν και είναι παρών ένα είδος υπερκειμένου. Σην ίδια λέξη, τη λέξη ‘’found’’, δηλαδή, γραμμένη σε φύλλο χαρτιού γνωρίζουμε πως υπάρχει (αποθηκευμένη στο νού μας) μια σειρά δυνατών επιλογών νοήματος από όπου αντλούμε αυτήν την οποία χρειαζόμαστε κάθε φορά. Στην περίπτωση όμως του ψηφιακού συνεχούς η εξαιρετική και έξοχη διαφορά είναι πως με τυπικές πληκτρολογίσεις (χωρίς καμμία μετακίνηση σε πραγματικό χώρο και χρόνο, χωρίς απαιτητικές έρευνες σε βιβλιοθήκες και βιβλία) μπορούμε να ανακτήσουμε μια ατελείωτη ποικιλία συνεπούς και τακτικού περιεχομένου (πλασματικές, ‘’ψηφιακές’’ βιβλιοθήκες και βιβλία, συλλογές εικόνων ή ήχου ή video). Έτσι, ενώ στην υλική και βέβαιη χωρο-χρονική πραγματικότητά μας η πρόταση ‘’page not found’’ είναι πολύ δύσκολο να αναγνωριστεί ως πρόταση με τακτικό λειτουργικό νόημα στο ψηφιακό συνεχές έχει ένα προκαθορισμένο συμπαγές και εύτακτο νόημα. ‘’Λέει’’ στον συντάκτη και γραφέα μιας γραμμής κώδικα που αποδίδεται στην οθόνη του υπολογιστή ως η φράση ‘’page not found’’ πως σε ένα ‘’εκεί’’ σε ένα σημείο μιας αποθήκης δεδομένων, στο ‘’εσωτερικό’’ ενός δίσκου εγγραφής και ανάκτησης πληροφορίας κάπου στον πλανήτη δεν υπάρχει κωδικοποιημένη πληροφορία διαθέσιμη για εμφανιση και επεξεργασία. Σε αυτή την απλή πρόταση, επιπροσθέτως, εντοπίζουμε υπερβολικό και ιδιάζον πληροφοριακό φορτίο συνδηλώσεων ή συγκείμενο εννοιολογικό φορτίο σημασίας. Η ύπαρξή και ο χειρισμός του περιεχομενου της φράσης ‘’page not found’’ σημαίνει ταυτοχρονα και αμέσως τον 21ο

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

176

177

αιώνα του ιστορικού τρόπου που δημιούργησε και διαχειρίζεται ο άνθρωπος, σημαίνει την συνύπαρξη ενός σύγχρονου πλασματικού πεδίου υποστήριξης της γνώσης (βιβλιοθήκες, αρχεία), μιας καινοφανούς απαίτησης και αίτησης γνωσιακής συσχέτισης με την τεχνολογία της επικοινωνίας που ήδη προ πολλού αποδίδει και συνδυάζει το παρόν πλήρες της ποσότητας και της ποιότητας της γνώσης, σημαίνει την εξοικείωση, την διασύνδεση και ευέλικτη χρήση αυτής της τεχνολογίας από τον μισό έως τώρα πληθυσμό του πλανήτη, σημαίνει την αποδοχή και την είσοδο της νοητικής και στοχαστικής δυνατότητας του ανθρώπου στο όλον οπτικοποιημένο πολυμεσικό αισθητηριακό σύστημα ανταλλαγής σχέσεων σημάτων, σημαίνει την τροφοδότηση της βεβαιότητας για το απτό και γνωστό σύμπαν με την απροσμέτρητη και εκθετικά κινούμενη γνωσιακή διαθέσιμη δύναμη σημασίας. Σημαίνει όσα και εκείνα που μπορούμε να διαθέσουμε συνεχώς καθώς συνθέτουμε, διευθύνουμε και αλληλοδιαθέτουμε στοχαστικό και εμπράγματο υλικό σε αναφορές, δηλώσεις, υποθέσεις, τυπικούς καθημερινούς διαλόγους, βέβαιες ισχυρές ή ανούσιες προσθέσεις ή υπονομεύεις νοήματος, απολύσεις ή εξαπολύσεις βεβαιότητας στον δυνητικό ιδιότροπο και αχανή ψηφιακό χώρο γεγονότων και υποθέσεων. Η πρόταση ‘’page not found’’, λοιπόν, σημαινει και επισημαίνει την διαδικασία της μετάβασης και της αναδιάταξης του νοήματος που, τελειωμένο στην κάθε χρονική προσωρινότητά του, χρειάζεται να υιοθετήσουμε, να μάθουμε, να εξελίξουμε, ώστε να ανθίσει και να αποδώσει αυτή η νέα τεχνική, παιχνιδιάρικη, ευρηματική στην ακατάστατη σχέση της με την βεβαιότητα του παρελθόντος περιεχόμενου νοήματος, γλώσσα επικοινωνίας και συντονισμού. Μαζί με αυτή τη φράση συνυπάρχουν και αλληλοδιευθετούνται δεκάδες ακόμη φράσεις (‘’φόρτωσε-φορτώνω έγγραφο/α’’, ‘’άνοιξε-ανοίγω το αρχείο’’, ‘’πρόσθεσε σκιά’’, ‘’στρώσε κυβόλιθους στον διάδρομο’’, ‘’βρες το δημαρχείο του Παρισιού’’, ‘’πήγαινε

Ιορδάνης Στυλίδης

στην realtime κάμερα του διαστημικού σταθμού’’, ‘’τύπωσε το δρομολόγιο για την πόλη....’’) οριοθετώντας στην στιγμή του το εξελισσόμενο πεδίο μιας τεχνικής μετα-γλώσσας. Εφόσον αυτή η ποικιλια ειδικών διαμορφωμένων νοηματοδοτήσεων, ορισμών και φράσεων, απλωθεί και εγκατασταθεί στον πλανήτη μπορούμε να υποθέσουμε πως θα αποτελέσει, και αυτή, η μετα-γλώσσα, ένα σημαντικό και σημαίνον ενοποιητικό και συνδετικό σύστημα σχέσεων διασύνδεσης και συνεργασίας. Ας συλλογιστούμε, τέλος, για τους τρόπους με τους οποίους θα αρχίσουμε να επεξεργαζόμαστε δημιουργικά, να παίζουμε, με τις αμφίσημες φωνητικές-λογικές διαμορφώσεις αυτής της ειδικής ποικιλίας γέννησης και εγκατάστασης νοήματος εξαιτίας της εξαιρετικής διαφοράς τους με το σημειοδοτικό περιεχόμενο του παρελθόντος τους. Να προσδιορίσουμε, δηλαδή, ευρηματικά, άλλες στοχαστικές και ιδιότροπες διακλαδώσεις και εντάσεις νοήματος και σημασίας. Δείχνοντας και αποδεικνύοντας πως το έξαλο και ασταθές της προφοράς και διαπραγμάτευσης των ηχητικών λογικών υποβάθρων μιας σημασίας ή μιας ομάδας ειδικών σημασιών δεν εξαντλείται στο καθοριστικό σημασιολογικό πεδίο του αλλά διαστέλλεται δημιουργικά και συναρπάζει, εξηγώντας και αποδεικνύοντας την ανθρώπινη παραγωγική ευφορία.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

178

179

Ιορδάνης Στυλίδης

Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής

2016

η κατάληψη και η εξουδετέρωση των εννοιών κείμενο κριτικής στην ιδεολογική βαρβαρότητα ενός κατ’όνομα συλλογικού εγχειρήματος*

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

180

181

Με το άνοιγμα της διεθνούς έκθεσης αρχιτεκτονικής στην πόλη Βενετία εγκαινιάστηκε και το περίπτερο της ελληνικής συμμετοχής ώς έκθεμα και στύλ χωρίς όμως το αιτούμενο περιεχομενο*. Ο τίτλος του εκθέματος, μιας συλλογής, δηλαδή, αντικειμένων (καρέκλες, τραπέζια, ξυλο-κατασκευές, φωτιστικά) και μιας συλλογής εκτυπωμένων επιφανειών (εργασίες 136 αρχιτεκτόνων, είτε σε ομάδες είτε ατομικά) είναι ο ‘’This is a Co-Op’’. Με τη χρήση αυτής της φράσης στην αγγλική γλώσσα εννοείται, λίγο-πολύ, στα ελληνικά, η φράση ‘’Πρόκειται περί/αυτό είναι/ μια συλλογικότητα/ μία συνεργασία’’. Δεν προκειται όμως καθόλου περί αυτού. Κυρίαρχο στοιχείο επικοινωνίας και δημόσιας επιβολής νοήματος της τελευταίας δεκαετίας στη χώρα μας, δεκαετία όπου εγκαταστάθηκε τόσο στο πεδίο της ‘’ελεύθερης’’ λεγομένης αγοράς όσο και στην αγοραία πολιτική πρακτική λόγου και σχέσεων το * το κείμενο, ένα από τα πολλά που έγραψα, είναι απόπειρα να διευθετηθεί επαρκώς και να αποσαφηνιστεί το σαθρό και αντιδραστικό υπόβαθρο ενός εξαιρετικού στην σύλληψή του εγχειρήματος. Την απόπειρα, δηλαδή, να συσταθεί ένα πλήρες λαμπρό κοινό στοχαστών και ακτιβιστών της σκέψης και των πρακτικών στην πολιτική σκέψη, την αρχιτεκτονική πρακτική και παραγωγή σημασίας. Το εγχείρημα αυτό απέτυχε οικτρά μετά την κατάληψη και διαχείρησή του απο μια μικρή ομάδα πρακτόρων και ζηλωτών της παραφροσύνης τους.

Ιορδάνης Στυλίδης

σύστημα πράξεων και ιδεολογίας του νεο-φιλελευθερισμού, είναι η χρήση λέξεων με εξουδετερωμένο περιεχόμενο. Ή, ακόμη χειρότερα, (για να θυμηθούμε τη Νεα Γλώσσα στο βιβλίο 1984 του Όργουελ) λέξεων που περιβάλουν προστατευτικά αντίθετες πρακτικές (π.χ. η χρήση της λέξεως ‘’ελευθερία’’, ‘’…θα φέρουμε την ελευθερία…’’ από τον αμερικανό πρόεδρο George Bush Junior κατά την επίθεση στην χώρα του Ιράκ ή οι χρήσεις των λέξεωνόρων ‘’ελευθερία’’ και ‘’δημοκρατία’’ που καλύπτουν θεαματικά τις πρακτικές των χειρότερων πολεμοχαρών ιμπεριαλιστικών καθεστώτων στην Ευρωπαϊκή ήπειρο και τις Η.Π.Α.) Σε ευθεία αναλογία με το νόημα της προηγουμένης παραγράφου μια εξαιρετική χρήση λέξεων με μαγικό (ιδεολογικό) περιεχόμενο χαρακτήρισε την τετράμηνη προ-εργασία διαμόρφωσης και χωρικής μορφοποίησης της ιδέας που, τελικά, ισχυρίζεται η ομάδα των λίγων συμμετεχόντων/ουσών στην έωλη νοήματος κατασκευή της, έχει πραγματοποιήσει. Πολλές φωτογραφίες του περιπτέρου είναι ήδη αναρτημένες στις ψηφιακές βάσεις των κοινωνικών δικτύων όπως και στην σελίδα This is a Co-Op στο facebook. Η κυρίαρχη και οδηγός ‘’μαγική’’ λέξη που χρησιμοποιήθηκε ήταν η ‘’συλλογικότητα’’ (ταιριασμένη τυπικά στην κωδική συνδέσμωση Co-Op) και οι συνοδές με/σε αυτή λέξεις: η λέξη ‘’κρίση’’ και η λέξη/λέξεις ‘’πρόσφυγες/προσφυγικό’’. Η λέξη ‘’συλλογικότητα’’ χρησιμοποιήθηκε με καθε επισημότητα και σε συνθήκες έντονης συναισθηματικής φόρτισης και του απαραίτητου μεγαλείου. Φάνηκε προς στιγμήν πως θα μπορούσαμε (και εγώ) όχι μόνο να αναγνωρίσουμε, να οικειοποιηθούμε, να διαμοιράσουμε και να γυμναστούμε εξαιρετικά στο εύρωστο και θριαμβευτικό (για τις σχέσεις μας) νόημά της αλλά να συστήσουμε, εξαιτίας αυτού του πιθανού επιτεύγματος (της σύστασης της συλλογικότητας), ένα ισχυρό λαμπρό παράδειγμα που θα επιτάχυνε τόσο το εσωτερικό πεδίο σημασιών (και όχι απλών λέξεων) που προσωρινά συγκρατούσαμε και χειριζόμασταν όσο και, εξαιτίας

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

182

183

της διάθεσης των αποκτημάτων της δυνατής κατάκτησής μας (της επίτευξης της συλλογικότητας), θα επιταχυνε δραστικά και τις πρακτικές τόσων και τόσων ομάδων στην εγγυς γεωγραφία που διερευνούν και ασκούνται στα λίγα και τα περισσότερα που πετυχαίνουν αλλα όχι στην πληρότητα του νοήματός της (της λεξης-έννοιας πιά, συλλογικότητα). Τι είναι λοιπόν η συλλογικότητα; Τι περιεχόμενο θεωρούμε (όλοι) πως τιθασσεύεται και, ενίοτε, εξαπολύεται στις εποχές και τις περιοχές των ιστορικών παραδειγμάτων, αναδιατάσσοντας είτε βίαια είτε ήσυχα αλλά διαρκώς μια βεβαιότητα χώρου, χρόνου και σχέσεων συγκροτώντας και συστήνοντας μία νεογέννητη διαρκή και απολαυστική συνθήκη νοήματος; Ποιό είναι το εύρος του περιεχομένου αυτής της έννοιας; ποιούς και ποιές περιλαμβάνει και συγκρατεί δυνατά καθορίζοντας τους τρόπους και τα επιτεύγματά τους; Πως εγκαθίσταται και ορίζει την ιστορική τους κίνηση; Είναι, πιά, αυτοί οι κάποιοι άλλοι και κάποιες άλλες (εδώ, μακρύτερα) μάχημοι/ες ασκητές και ασκούμενοι; μετασχηματισμένοι στην ομοούσια και πλήρη δράση και διερεύνησή τους στο εσωτερικό της δυναμικής της (της έννοιας) καθως ανθοφορεί, προσεγγίζει, κατακαίει και πυροδοτεί νέες σχέσεις και συνθηκες με κάθε και όλα όσα προσεγγίζει, αγγίζει και ακαριαία διευθετεί; Με αυτά τα ερωτηματικά έπρεπε να ξεκινήσουμε, με αυτά έπρεπε να μετρήσουμε την πνευματική μας δυνατότητα, τότε έπρεπε να συνδυαστούμε, να συντεθούμε σε ένα συμπαγές και ισχυρο όλον, συγγενείς πλέον και εραστές του αναβλύζοντος περιεχομένου της. Έπρεπε, δηλαδή, είτε να συνθέσουμε, να εμπλέξουμε τους εαυτούς μας στην απαιτουμενη πειθαρχία και διάταξη των ζητουμένων της και, αμέσως μετά, να εκθέσουμε αυτό το αποτέλεσμα στο δημόσιο πεδίο των κατακτησεων του πολιτισμού μας είτε να εργαστούμε σκληρά χωρίς να επιδιώξουμε ένα τελικό αποτέλεσμα αλλά, τότε, στο τέλος του κόπου μας και της αγωνίας μας να εκθέσουμε το ‘’αυτό μπορέσαμε να κατακτήσουμε και το παραδίδουμε’’.

Ιορδάνης Στυλίδης

Σε αυτή την άσκηση και την ειδική ασκητική των καινοφανών σχέσεών μας θα έπρεπε να αφήσουμε και να διαθέσουμε τους εαυτους μας ελευθερους και επαρκείς από τα δεσμά και τα στεγανά των τυπικών ενός πολιτισμού που μας εκπαίδευσε αποκλειστικά στις διατάξεις και τα πλέγματα της στιγμιαία διαθεσιμης μορφής που εμφανίζεται και αποσύρεται ακαριαία εξουδετερώνοντας κάθε κριτική και στοχαστική επεξεργασία από τον θεατή και όχι τον/την αυστηρό αναγνώστη και κριτή της. Διαφυλαττοντας και υπερασπίζοντας τα τυπικά της αγριότητας του νεο-φιλελευθερισμού. Βρίσκομαι ήδη και προ πολλού εξόριστος (δικτυακά, βέβαια) τόσο από τις πρακτικές όσο και από το πεδίο των υποσχέσεων που φάνηκε πως θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν. Η ομάδα των 136 αρχιτεκτόνων πως συναθροίστηκε είτε φυσικά είτε δικτυακά διαλύθηκε ακαριαία εξαιτίας της εγγενούς παθογένειάς της. Αποτελείτο, μου φαίνεται, από ανεκπαίδευτους και απαθείς διανοητικά συναδέλφους που δεν μπόρεσαν σε καμμία στιγμή να εννοήσουν, να μετέχουν και να προάγουν, ακόμη και σε μιά ατελή μορφή, το εξαιρετικό και καρποφόρο νόημα της λέξης που επέλεξαν να χαρακτηρίσει το κοινό εγχείρημα και την έξοχη υπόθεσή τους. Αμέσως, μια μικρή ομάδα 10 ατόμων ‘’κατέλαβε’’ την εξουσία του εγχειρήματος, τακτοποίησε παραποιώντας και εκθέτοντας δημόσια με το εξαιρετικό εργαλείο των συνελεύσεων το λειτουργικό περιεχόμενο της λέξης-έννοιας και εξέπεσε σε σειρές ανοήτων στρατηγικών που περιόρισαν και τελικά εκμηδένισαν το ελπιδοφόρο νόημα της έννοιας συλλογικότητα και των πολλαπλών συστατικών διακλαδώσεών της. Ο φόβος μπροστά στο περιεχόμενο και, αντιθέτως, η άνεση διαχείρησης των διεστραμμένων αγοραίων οπτικοποιημένων εκδοχών της έννοιας είχαν σαν αποτέλεσμα την διπλή απομόνωση στο εσωτερικό του εγχειρήματος. Η μία απομόνωση ήταν αυτή της

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

184

185

ομάδας-πηρύνα που ‘’νόμιζε πως γνωρίζει και ξερει και εκτελεί’’ και η άλλη απομόνωση ήταν αυτή της πλειοψηφίας των συναδέλφων στην ομαδα των 136 που διάλεξαν να υποχωρήσουν είτε εξαιτίας της ισχύος της δικτυακής και δια κειμένων σύγκρουσης είτε της έλλειψης ικανής παιδείας απόρριψης ή υπεράσπισης των εκτεθειμένων επιχειρημάτων. Μείναμε περίπου 30 άτομα είτε σε ομάδες είτε κατά μόνας να προσπαθούμε να διορθώσουμε ή να καταστρέψουμε το οδηγό περιεχόμενο του εγχειρήματος. Αν και είχα επισημάνει προ πολλού πως η αναζήτηση και η έκθεση της ταυτότητας της ομάδας, μιας ταυτότητας με πολλαπλά περιεχόμενα, καλές εργασίες, μέτριες, εξαιρετικές, ανούσιες, αμήχανες, ευφυείς, θα αποτελούσε το ισχυρο και ιδεώδες τελεστικό υπόβαθρό μας, παρακολούθησα, μόνος, την καταστροφή και διαστροφή του περιεχομένου της έννοιας συλλογικότητα και, φυσικά, του ανέγγιχτου παιγνιώδους και αιρετικού δείγματος της λειτουργικής της ανταπόκρισης με την πραγματικότητα. Το ‘’τι να κάνουμε’’ δηλαδή, εφόσον συμφωνήσουμε στο ‘’τι είναι και είμαστε ταυτόχρονα’’. Μαζί με την εξουδετέρωση της έννοιας συλλογικότητα εξουδετερώθηκε και η έννοια του αμφιθεάτρου. Ενός ακόμη ισχυρού ιστορικού διεγέρτη όρου και χωρικού υποβάθρου σχέσεων. Από σχολείο και αναγνωστήριο όπου διατίθεται ακριβώς και αυστηρά το απαραίτητο και σύγχρονο πολιτειακό και στοχαστικό νόημα που συνείχε ιδεώδεις κοινωνίες εξέπεσε σε φορμαλιστικό μερικό εύρημα όπου, στην σιωπή του αδειου από ιδέες περιπτέρου, θα ‘’ερθουν και θα συνομιλήσουν όλοι όσοι’’ ΕΚΤΟΣ από την ομάδα των 136 που ακόμη περιμένουν την ενότητά τους και τα κέρδη από την στενή και συνεχή γνωριμία και συνομιλία τους. Μαζι με την εξουδετέρωση της έννοιας συλλογικότητα εξουδετερώθηαν και οι συνοδές έννοιες της κρίσης και του προσφυγικού που μεταβλήθηκαν σε θεαματικές εκδοχές εξεζητημένων και ασταθών ευρημάτων και σχέσεων. Φωτογραφίες

Ιορδάνης Στυλίδης

και ‘’αποδεικτικά στοιχεία’’ (χρήσεις χαρτών και κειμένων που κάποιοι άλλοι έχουν παράγει και διανείμει στο ψηφιακό συνεχές, εργασίες και υποθέσεις κάποιων άλλων, κάπου αλλού, κείμενα ξένα και ασυνόδευτα από την απαραίτητη εμπειρία του πεδίου της έρευνας αλλά και της επίπονης συγγραφής της εμπειρίας ‘’εκεί και όπου συμβαίνει’’), συνδεσμολογίες και αυθαίρετες υποθετικές συνδέσεις με την ‘’δυναμική και το στοχαστικό υπόβαθρο της Αρχιτεκτονικης’’. Οτιδήποτε μπορεί και πρέπει να αναρτηθεί και να φωτιστεί κατάλληλα χωρίς να έχει υπάρχει ο μέγιστος κόπος αλλά και ή εξαιρετική πλοκή του με τον ερευνητή και την ίδια συστατική σύνδεσή του με το περιεχομενό του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η καλλιέπεια (η καλλιγραφία) στην γραφή ενός κειμένου για το προσφυγικό κάπου στο εσωτερικό του περιπτέρου. Ωστε να ταιριάζει με την εικονογραφία του και όχι, βέβαια, με το νοημά του. Η τρέλλα του μανιερισμού σε όλο το μεγαλείο της. Η παραφροσύνη των θεαματικών τακτικων και πρακτικών καθώς αποδεικνύουν, σε κάθε τετραγωνικό μέτρο του περιπτέρου, την κυριαρχία του ύφους και του ‘’περιτυλίγματος’’ (μια διακοσμητική τακτική καφέ-μπαρ) και την απουσία του θριαμβευτικού περιεχομένου. Μέτρησα, απο φωτογραφίες που βρήκα στο δίκτυο 30-40 άτομα την ημέρα των εγκαινίων. Λείπουν πάνω από 90. Όχι μόνον ως συνάδελφοι και προσωπικότητες με τους οποίους θα μπορούσαμε να κανουμε ένα περίπατο στην παραλία της πόλης Βενετία, μια σύντομη πλεύση στο μεγάλο κανάλι, μια επίσκεψη στα άλλα πολλά περίπτερα, μια απαιτητική συζήτηση, μια ανταλλαγή υποσχέσεων… αλλά ως φορείς και διανομείς των προσωπικών επιτευγμάτων τους, των σκέψεων και των ανησυχιών τους, των δυσκολιών και των επιτευγμάτων τους, των εμμονών και των πρακτικών που μετέρχονται για να αναδυθούν στην τοπική εκδοχή της εγκαταλλελειμμένης κοινωνία μας. Σιωπή.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

186

187

Για όλα αυτά τα μέτρια και ασήμαντα διατέθηκαν 230.000 ευρώ. Περίπου ο προϋπολογισμός της διατροφής και της ιδεώδους φιλοξενείας και υποστήριξης για πολλούς μήνες στους εγκλωβισμένους στην Ειδομένη και, τώρα, στα στρατόπεδα γύρω από την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Ιορδάνης Στυλίδης

NATIONLESS για την τέχνη κείμενο κριτικής

2016

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

188

189

Η τέχνη, όπως οριοθετείται και είναι αποδεκτή σήμερα περιέχει και περιέχεται σε συστήματα αξιών ζωής σε συγκέντρωση και ανοχή (όπως την ξέρουμε) χωρίς ιδιαίτερη διατρητική και καταλυτική ικανότητα, χωρίς πειθώ και γενική μετασχηματιστική δυνατότητα. Η τέχνη βρίσκεται στο περιθώριο των σύγχρονων δυτικών ή των αναδυόμενων κοινωνιών στο καταναλωτικό και στοχαστικό πεδίο των οικονομικών και θεσμικών σχέσεων (ο όρος κοινωνία δεν αποδίδει την σύγχρονη κατάσταση ζωής (σχέσεων κατοίκησης και συμπεριφορών) ενώ η φράση ‘’ζωή σε συγκέντρωση και ανοχή, πληροφοριακή και συνειδησιακή αιχμαλωσία’’ μαλλον είναι επιτυχέστερος. Δεν είναι το αποτέλεσμα της δραστηριότητας ορισμένων μυημένων τεχνητών παραγωγών αντικειμένων, κειμένων και άμεσου λόγου (ζωγράφοι, φωτογράφοι, γλύπτες, λογοτέχνες, τραγουδιστές, μουσικοί, στοχαστές και φιλόσοφοι) αλλά, πλέον, το αποτέλεσμα και άλλων τομέων της ανθρώπινης δραστηριότητας (σκέψης και πρακτικής) στην βιομηχανία και την τεχνολογία αιχμής (κατασκευές μηχανών, πολυ-μεσικών θεαμάτων-διαμορφωτών της συνείδησης και της συμπεριφοράς, σχεδιαστών και διαμορφωτών πολιτικών περιβαλλόντων, σχεδιαστών και αναμορφωτών φυσικών περιβαλλόντων, πειραματιστών επί του σώματος και της

Ιορδάνης Στυλίδης

ομοιοστασίας του...σχεδιαστών υβριδίων μηχανής-ανθρωπίνου σώματος, ...όσων, δηλαδή αποκαλύπτουν, ασκούν έρευνα και κριτική, πειραματίζονται πολιτικά και στοχαστικά, εκθέτουν και αποπειρώνται να διαμορφώσουν την κοινωνική συμπεριφορά όπως και όπου σχηματίζεται και μετασχηματίζεται δυναμικά) Άρα...τέχνη ...είναι... ...ό,τι μπορεί να νοηματοδοτηθεί και να σχηματιστεί συλλογικά, πρόσκαιρα ή διαρκώς, να μεταδοθεί ακριβώς και δραστικά ώστε να μετασχηματίσει και να προσανατολίσει τις ειδικές και γενικές τυποποιημένες συμπεριφορές σε νέες στοχαστικές συλλογικές συμπεριφορές, σε καινοφανείς και παρθένες περιοχές συλλογικών πρακτικών και νοήματος. Τέχνη, λοιπόν, φαίνεται να μπορεί να είναι και αυτή η συλλογικότητα (εμείς όλοι) που επιχειρεί να βρεί τον τόπο και την μέθοδο εξόρυξης και σταθεροποίησής νοήματος που, αμέσως μετά, θα διασπαρεί ενσωματωμένο σε οπτικοακουστικές χειρονομίες ή κειμενικά σώματα εγκαθιδρύοντας και οριστικοποιώντας μια νέα ερμηνεία της πραγματικότητας (μιά νέα αφήγηση), επιχειρώντας να την διανείμει δυνατά μετασχηματίζοντας και διαφοροποιώντας τις κοινωνίες που ακόμα βρίσκονται παγιδευμένες στον ιδεολογικό πολτό του εθνικισμού, της θρησκείας, των φυσικών χαρακτηριστικών, των ιστορικών χαρακτηριστικών και αντιλήψεων διαφοράς και ανωτερότητας. Αυτή η συλλογική δράση έχει ήδη εγκατασταθεί και ήδη διαμορφώνει, ως process art, συνθήκη, γινόμενο και δράση, ένα αυτόνομο και δυναμικό πεδίο έκφρασης και παραγωγής στοχαστικού θεωρητικού υλικού για την μεταμόρφωση της πραγματικότητας. Η ιδέα του έθνους, η ιδέα της θέσης σε χώρο και χρόνο μιάς κοινής ομάδας πολιτικών χαρακτηριστικών που εγκαθιστά και πυροδοτεί διαφορές, ρήξεις και συγκρούσεις, δεν είναι ενεργή (θεωρώ) και σε πλήρη ισχύ στον πλήρη χρόνο και τις αέναες τελετές της καθημερινότητας. Αυτές οι ιδέες ενεργοποιούνται και

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

192

193

συμπαρασύρουν τους πληθυσμούς σε δράσεις, συμπεριφορές και συμπλοκές σε όρισμένες και ελεγχόμενες θεαματικά στιγμές (επέτειοι, πολιτικές, χωρικές επιδιώξεις, γεωστρατηγικές επιβολές νοήματος και συμπαρασύρσεις σε σύγκρουση πληθυσμών). Σε όλη την υπόλοιπη περίοδο ζωής οι πληθυσμοί, οι ομάδες, οι γειτονιές, οι κάτοικοι σε κάθε και όλες τις γεωγραφίες ακολουθούν τις ίδιες και συνεχείς αδιατάρακτες καθημερινές τελετές και τα συστήματα σχέσεων (νοιάζονται, μεριμνούν, αγοράζουν, συναντιούνται, ταξιδεύουν, προσέχουν, παραστέκονται, επιθυμούν, νοσταλγούν, στοχάζονται, ονειρεύονται, καλλιεργούν, γιορτάζουν, δωρίζουν, σχεδιάζουν, εγκαταλείπουν και επανεκκινούν στάδια και πρακτικές της καθημερινής ζωής). Αυτή η συλλογή κοινών χαρακτηριστικών της αδιατάρακτης ζωής μαζί με την επισήμανση και την διαμόρφωση των υπολοίπων σημαντικών αιτημάτων της κοινής και εύρωστης συλλογικής ζωής (κατοικία για όλους, διατροφή και σωματική και διανοητική υγεία και υποστήριξη, χωρική αισθητική άνεση, συνελεύσεις και συλλογικότητες, θέρμανση και δροσισμός, αρχιτεκτονικός και πολεοδομικός εξωραϊσμός των πεδίων της κοινής ζωής, ταξίδια και γνωριμια με τις πλανητικές κουλτούρες, την γεωγραφία και τις πρόσκαιρες και διαρκείς διαμονές, μεταμόρφωση του καθενός/ μιας και όλων των πολιτών (ήδη σε κατάσταση νευρωτικής εξάρτησης από την κατανάλωση και τα θεαματικά δηλητήρια των μέσων συλλογικής εκπαίδευσης στην ατομικότητα και την διαφορά) σε στοχαστές, σε δημιουργούς, σε τεχνικούς και επιστήμονες του περιβάλλοντος και όλων των περιβαλλόντων, του οικισμού και όλων των οικισμών, του τοπίου και όλων των τοπίων, της σχέσης και όλων των σχέσεων, της συνδεσμολογίας και όλων των συνδεσμολογιών (δεν είναι δικό μας τίποτε και όλα είναι δικά μας...!

Ιορδάνης Στυλίδης

1. Δεν κοιτάζουμε μόνο μέχρι το όριο του τοπικού μας ορίζοντα αλλά κοιτάζουμε προς τον ουρανό, την νυχτερινή σκηνή των αστερισμών. 2. Δεν μιλάμε μόνο την γλώσσα μας αλλά μαθαίνουμε σωστά και απαιτητικα φράσεις και λέξεις των διπλανών μας, 3. Δεν παραμένουμε αιχμάλωτοι της εγγύς γεωγραφίας αλλά διαπερνούμε την γεωγραφία του πλανήτη, 4. Δεν υπομένουμε την ζωή σε συγκέντρωση αλλά αναγνωρίζουμε, ασκούμαστε στην κριτική και συμμετέχουμε στην διεκδίκηση όλων όσων χρειαζόμαστε, 5. Επιζητούμε την ψηφιακή ανίχνευσή του άλλου και εγκαθιστούμε και συμμετέχουμε στην αποκάλυψή του και την προσφορά του εαυτου μας. Διαπερνούμε της γεωγραφικές αλλά και τις αποστάσεις των προκαταλύψεων, 6. Μεταφράζουμε και ερμηνεύουμε την κοινή ζωή, δωρίζουμε και αναλαμβάνουμε να κατασκευάσουμε τις γέφυρες μεταξύ των λέξεων, των φράσεων, των παραγράφων που αποκαλύπτουν πως η διαφορά είναι μία κατασκευή που πρέπει να εξουδετερώσουμε, 7. Κατοικούμε για λίγο η για πολύ ή για πάντα εκεί όπου τα ερωτηματικά, οι προκαταλήψεις και ο φόβος καθορίζουν μία έκτακτη ή συνεχή επικράτεια νοηματικής και στοχαστικής κατάρρευσης, 8. Κατασκευάζουμε και νοηματοδοτούμε περιεχόμενα και στοχαστικές δράσεις. Μία συμβολική βιβλιοθήκη με τα πέντε πρώτα βιβλία, μία συμβολική κουζίνα με το πρώτο γεύμα, μία συμβολική συνάντηση με το πρώτο τραπέζι και τα καθίσματα, μία συμβολική χειρονομία και το άμεσο αντίκτυπό της, ένα συμβολικό δώρο και το σύστημα αναγνώρισης των κοινωνικών και ιστορικών συνδηλώσεών της, ένα μικρό και σύντομο κείμενο την μετάφρασή και τη διανομή του, ένα τραγούδι και την ρυθμική επανάληψη του σε άλλες γλώσσες, μία σπορά και ένα σχέδιο στο έδαφος και στα εδάφη των διελεύσεών μας, ένα γραφικό σπάραγμα και σύνθημα σε όλες τις γλώσσες των συνδαιτημόνων μας, ένα σχέδιο και το σύστημα των αλληγορικών ή ερμηνευτικών φράσεων που προκαλεί και ενεργοποιεί, ένα αρχείο εικόνων από εδώ, από εκεί,

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

194

195

ύστερα, αμέσως, σύντομα και αργότερα... Μικρές και συμβολικές πράξεις και πρακτικές, αλλά και μεγαλύτερες θεσμικές αποφάσεις, μπορούν (ως καλλιτεχνικές και πολιτικές συνδηλώσεις και συνδυασμοί) να δείξουν και να κατευθύνουν, να προσανατολίσουν, την γενική αντίληψη των πολιτών, κατοίκων, ‘’υπηκόων’’ είτε για το ατελές και αυτοκαταστροφικό δυναμικό που περιέχεται και υπονομεύει δραματικά όχι μόνο την περιοχή των Βαλκανίων αλλά ολόκληρο τον πλανήτη, είτε να συμβάλλουν στην ρύθμιση και εξομάλυνση, την εξουδετέρωση τέτοιων συστημάτων σκέψης και πρακτικών. Η διαπέραση των συνόρων χωρίς ιδιαίτερη πιά διοικητική φραγή, η διανομή τηλεοπτικού σήματος (πληροφοριών, δηλαδή, για τη ζωή όπως την ξέρουμε) χωρίς χωρικό ή τεχνολογικό φράκτη, οι διακοπές αλλού, οι σχέσεις με τους άλλους και τους εκεί (διακοπές στη Χαλκιδική ή ένα ταξίδι στην Μακεδονία ‘’που δεν πρέπει να ονομάζεται έτσι’’), οι κοινές συγκεντρώσεις και αναγνωρίσεις, κατανοήσεις και αποδοχές του ‘’άλλου’’ ως ίδιου, οι κοινές και διαθέσιμες τεχνολογίες επικοινωνίας, τα σύντομα και ελάχιστα ερωτηματικά και διευκρινιστικά σήματα επικοινωνίας (είμαι εκεί, τι κάνεις; πως είσαι; πότε θα έρθεις; μπορώ να μείνω μαζί σου; τι νομίζεις; τι θέλεις; τι έγινε εκεί; πες μου, στείλε μου, διάβασα αυτό, σχεδιάζω, γράφω, συμμετέχω και έρχομαι, μεταφέρω και αποδίδω, δίνω, δωρίζω, παραχωρώ, πληροφορώ...) αποτελούν ένα δυνατό και εύφορο πεδίο ορισμού και καθορισμού νέων προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών τακτικών για την λύση και την κατάλυση των συμπαγών και ισχυρότατων προϊδεασμών για την ταυτότητα ως τεχνητού υπόβαθρού της διαφοράς και της σύγκρουσης.

Ιορδάνης Στυλίδης

απόπειρα σύστασης συλλογικού έργου

2016

προσεγγίσεις κείμενο κριτικής προσέγγισης στο έργο του Έκτορα Μαυρίδη

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

196

197

Στην επερχόμενη δημόσια αναφορά του δημιουργού Εκτορα Μαυρίδη, στην έναρξη, στην εξέλιξη ή τον επίλογό της, πρόκειται να παρασκευαστεί, να προσφερθεί και να οριοθετήσει την πραγματικότητα του εξαιρετικού χειρισμού και της υπόθεσής του, ψωμί με ανάγλυφη σήμανση τον τίτλο ‘’προσέγγιση’’ (ελληνικάγερμανικά). Το σύστημα των σημειωτικών και ιδεολογικών διακλαδώσεων αυτού του χειρισμού είναι, φυσικά, πυκνό και ευπροσάρμοστο στην ευκαιριακή ή την αυστηρή απόπειρα της ερμηνείας του. Περιέχει μια πληθώρα δυνατών σημασιολογικών διαθέσεων που –μπορεί- να συνδέονται με την ιστορία του πολιτισμού, την ισχύ των καθημερινών κοινών τελετών, τις χειρονομίες και τα συστήματα κωδικοποίησης της προσέγγισης και της υποδοχής τακτικού και άτακτου νοήματος της συμπεριφοράς. Πολύ περισσότερο και πολύ αργότερα από την έκδοση και την αρχειοθέτηση του διαγνωσθέντος ζητήματος παραγωγής και ερμηνείας, όταν συντελεστεί και εξαπλωθεί το ζήτημά του, πρόκειται να αναδυθούν και παρεπόμενα στοιχεία διασύνδεσης με τα σημαντικά νοηματικά του υλικά ώστε να διαμορφωθεί η πλήρης πλέξη του νοήματός του, ορισμένου και ισχυρού στον ειδικό χρόνο του. Ο Εκτορας Μαυρίδης χρησιμοποιεί την τελετή της παρασκευής αλλά κυρίως το αποτέλεσμά της, το ψωμί-σύμβολο, για να υπενθυμίσει την πορεία προσέγγισης τόσο στο χώρο όσο και στο χρόνο ενός λειτουργικού συστήματος συλλογικών πειθαρχιών που απέδωσε τον κοινό πολιτισμό στο ασφαλές μέλλον του. Η καλλιέργεια

Ιορδάνης Στυλίδης

του σιταριού στην Μεσοποταμία τερμάτισε την περίοδο του τροφοσυλλέκτη κυνηγού ανθρώπου και εκκίνησε τη νέα περίοδο των σταθερών οικισμών, της οικονομίας της συσσώρευσης, της μέριμνας και της χαράς της συλλογικής ζωής, της διερεύνησης του αναδυόμενου κόσμου των σημασιών, της γλώσσας, των εννοιών, της κοινής και μεριστής πληθωρικής ταυτότητας αλλεπάλληλων και αλληλεπικαλυπτόμενων πολιτισμικών εκφράσεων. Η τεχνική της επεξεργασίας των καρπών, της ζύμωσης και του ψησίματος, της μετατροπής και της μεταμόρφωσης, δηλαδή, μιας ύλης-μορφής σε μια επόμενη μορφή, δεν επισημαίνει μόνο την γιορταστική εξουδετέρωση των μηχανισμών της σπάνης και της αναγκαιότητας αλλά την περισσότερο σημαντική οικειοποίηση στοχαστικών δυνατών διευθύνσεων νοήματος εξαιτίας της εμπειρίας της μεταμόρφωσης ενός υλικού αποθέματος μορφής (αλεύρι) σε ένα άλλο διαφορετικό και ουσιωδέστερο (ψωμί). Με τον ίδιο τρόπο η φυσική συλλογή της μορφής του βαμβακιού οδηγεί στον μετασχηματισμό σε ύφασμα και ένδυμα, η φυσική εξόρυξη του σιδηρομεταλλεύματος οδηγεί, καθώς αλλοιώνεται σε κράμα στον μετασχηματισμό σε καλλιεργητικά και τεχνικά έργαλεία της καθημερινής ζωής, η φυσική λήψη γαίας (πηλού) οδηγεί στον μετασχηματισμό σε πλήρεις λειτουργικές μορφές δοχείων. Οι μετασχηματισμοί μορφής είναι, λοιπόν, ένα σημαντικό νοητικό απόκτημα του πολιτισμού που εκδίδεται προς την δύση διαπερνώντας την γεωγραφία της μέσης και της εγγύς ανατολής προς την κεντρική και βόρεια ευρώπη από τα περάσματα και τις στενές κοιλάδες του Αξιού ποταμού στην Βαλκανική χερσόνησο, των Άλπεων, της Ιβηρικής. Πολύ αργότερα, μετά την εγκατάσταση και την εξάπλωση της τεχνολογίας της παρασκευής άρτου, ενδυμάτων, αγγείων και μεταλλικών εξαρτημάτων, οι ειδικές τεχνολογίες και οι δεξιότητες εξελίχθηκαν και απέδωσαν περίτεχνες και πολύπλοκες ιδιαίτερες μορφές που πλέον πλήρωσαν τις περιοχές του στοχασμού, του συμβολισμού, της

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

198

199

συμπεριφοράς, της γλωσσικής μεταφοράς και της σημειωτικής. Η επίμονη και γενναία ανθρωπολογική αισθητική αναγνώριση, ανάγνωση και διαπραγμάτευση του περιεχομένου της αγάπης, της συγκέντρωσης και του κοινού γεύματος, δηλαδή, με άρτο και κρασί, αλλά και του εύπλαστου και διαμοιρασμένου συμβολισμού που πλέον πρυτανεύει και καθορίζει την σημασία των πολλαπλών υπολοίπων συμβατών καθημερινών τελετών όπου το αντικείμενο και ο χειρισμός του, το ψωμί στην περίπτωσή της πρότασης του Εκτορα Μαυρίδη, μεταβάλλεται σε νοηματικό ελκυστή, σχήμα, μορφή και σύμβολο πολλαπλών και ανασυντασσόμενων ποικιλιών νοήματος απασχολεί και ρυθμίζει τη σκέψη και τις στοχαστικές πράξεις-εκθέσεις νοήματος πολύ μακριά από την σημασία της πρώτης μεταμορφωτικής του δήλωσης. Εφόσον συναντηθούν ειρηνικά δύο ή περισσότεροι άνθρωποι (προσέγγιση) θα κόψουν και θα μοιράσουν ψωμί, εφόσον προσκληθούν και φιλοξενηθούν θα κόψουν και θα μοιράσουν ψωμί, εφόσον ταξιδεύουν συστήνοντας μια ευκαιριακή ή συμπαγή ομάδα θα μεταφέρουν και θα μοιράσουν ψωμί. Μετά, λοιπόν, από την εννόηση και το ζωτικό τεχνικό χειρισμό της μεταμόρφωσης ενός φυσικού υλικού (αλεύρι, βαμβάκι, γαίες, ορυκτά) σε ένα λειτουργικό αντικείμενο αυτό, το ίδιο αντικείμενο, οπλίζεται με στοχαστικό νόημα και συγκολλητική πολιτισμική σημασία, σφραγίζεται με σειρές αλληλεπιτιθέμενων νοημάτων. Αυτά τα επιπρόσθετα περιοδεύοντα σήματα, οι φλοιοί σημασίας, η συμπαγής και σκληρή επιδερμίδα νοήματος εκδίδει, μονώνει, απομονώνει ή συνδυάζει ενδεχόμενες στάσεις ή επιταχύνσεις σχέσεων. Το ψωμί που προσφέρεται και διαμοιράζεται δεν διασφαλίζει μόνο την επιβίωση του φυσικού σώματος αλλά συμβάλλει στην αναγνώριση, την εξέλιξη και την εμπέδωση σχέσεων και υποθέσεων γιαυτές τις σχέσεις. Από το αντικείμενο που συγκροτεί, σταθμίζει και νοηματοδοτεί συστήματα σχέσεων σε χώρο και χρόνο, καθώς περιέχεται και δεσμεύεται στα χέρια και τα αισθητήρια όργανα του ανθρώπου

Ιορδάνης Στυλίδης

(κρατώ, τρώω, μοιράζω, αποθηκεύω ένα κομμάτι ψωμί) διαπραγματευόμαστε, πλεόν, τα σημασιολογικά υπόβαθρα της ισχύος του ειδώλου του αντικειμένου και των χειρισμών νοήματος της απωλεσθείσας εξουδετερωμένης φυσικής του ταυτότητας (εικόνα, οπτικό μείγμα σημασίας). Σε αυτή την σημαντική ιστορική στιγμή εκδίδεται και δημοσιεύεται ο χειρισμός του Εκτορα Μαυρίδη στην έναρξη, στην εξέλιξη ή τον επίλογό της δημόσιας αναφοράς του για την φυσική σύσταση του μυθικού πλεόν αντικειμένου, είδωλου και συμβόλου ταυτόχρονα, ενσωματώνοντας στην ‘’φυσικότητά’’ του το σφράγισμα πρόταγμα του αναστοχασμού της απώλειάς του. Η προσέγγιση, λοιπόν, λέξη και χειρονομία, σφραγίδα, επιφώνημα και τακτική, περιέχει και εξαπολύει το ιστορικό της γίνωμα, περιέχει την σημαντική και άξια περιποίηση του δι-ιστορικού πολιτισμικού περιεχομένου της, την εύλογη και συστηματική της μορφοποίηση. Περιέχει και περιέχεται στην πρόταση του αναστοχασμού του πρώτου τέλειου περιεχομένου της συνδεσμολογίας της με την υλική της βάση (τον πρώτο τελειωμένο στη σύστασή του και την σχέση του με το σώμα άρτο). Σε αυτό το πρώτο τέλειο περιεχόμενο (στην έννοια και την υλική της βάση) οφείλουμε να επιστρέψουμε καθώς δημιουργούμε ακατάπαυστα τα νέα εξαιρετικά αναγκαία περιεχόμενα (στην ιατρική τεχνολογία και χημεία, την τεχνολογία των κινητήρων, την παιδεία, την δενδροκομία, την αρχιτεκτονική, την ανθρωπολογία) ανασυντάσσοντας και διευθετώντας συνεχώς των πλούτο του κοινού πολιτισμού. Αυτό το συνδυασμένο, λοιπόν, περιεχόμενο έννοιας και υλικής βάσης (λέξη, αποτύπωμα, άρτος) προσφέρεται και πρόκειται να φαγωθεί. Τρώμε, κοινωνούμε και επικοινωνούμε, λοιπόν, όλοι μαζί παρόντες την έννοια και το ειδικό υλικό της υπόβαθρο. Εκτιμώντας και αναμένοντας, συζητώντας και ερευνώντας την συνδυασμένη σχέση τους. Αποσύρωντας την εμπιστοσύνη μας στο δημοσιευμένο είδωλό της και σε κάθε είδωλο ακατάστατης σημασίας, γιορτάζοντας και χορταίνοντας το σώμα και την νόησή μας.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

200

201

Παρόλαυτα, ο άστατος εφευρέτης και χειριστής των νοηματικών παρεκκλίσεων δεν συμφωνεί μόνο με την καθορισμένη οικεία και σημαντική μορφή (ο άρτος) και το γνωστό νοηματικό σύστημα που υπερασπίζεται αλλά παραλάσσει, διαπλέκει και δηλητηριάζει την καθαρότητά της. Μπλέκει, λοιπόν, την ζύμη με γή και εκδίδει μια νέα μορφή, ενα υβρίδιο σχέσεων, διεκδικώντας τη καινοφανή σημασία αυτής της εξαίρεσης, προσκαλώντας στην επίσκεψη και την ανίχνευση του περιεχομένου, σημειώνοντας και υπονομεύοντας την γνωστή μορφή (τον άρτο) ώστε η βρώση και η γνώση του να αναστατώνουν και να απορρυθμίζουν τον δέκτη του, το σώμα, που, πλέον, δεν συνδυάζεται στην τελετή της βρώσης αλλά περιορίζεται στην τελετή της οπτικής του ανάγνωσης. Δεν συνδέεται με την γεύση και την υφή αλλά με την μεταφορά, τον μετασχηματισμό του σε κείμενο και διήγηση και περιγραφή. Ισως, αυτό το μείγμα ζύμης και γης να μπορεί και να πρέπει να προσανατολίσει τον επόπτη και στοχαστικό χειριστή του νοήματός του στην μετανάστευσή του από τη βεβαιότητα του έργου μπροστά του στην σχετικότητα του κειμένου του. Από την μορφολογική του ενότητα στην εννοιολογική του διάσπαση. Από το παραδειγματικό του είδωλο (υλικά και σύνθεση του άρτου) στην συνταγματική του αναθεώρηση και ανάπλαση. Στην πρόταση του Εκτορα Μαυρίδη συσσωρεύονται οι ποικιλίες και τα πάθη της γενικής συλλογικής γνωσιακής εξερεύνησης στα παρελθόντα και παρόντα ζητήματα των εννοήσεών μας, οι ιστορικές βεβαιότητες και οι παρούσες διαβεβαιώσεις νοήματος, το χόρτασμά μας, στην ευρεία και πρόσκαιρη συνάντησή μας σε ένα κήπο ζητημάτων, γύρω από ένα τραπέζι ευρημάτων, δηλώσεων, χειρονομιών και κινδύνων.

Ιορδάνης Στυλίδης

έκθεση εικαστικών

2016

τα άνθη του καλού κείμενο για την ομότιτλη ομαδική έκθεση

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

202

203

Οι πλεγμένες και οι δηλητηριώδεις σημασίες που εξουδετερώνουν ή διεμβολίζουν ισχυρά τις προθέσεις μας. Πρόκειται να κοιτάξουμε ισχυρά και να διαγνώσουμε ακριβώς, να υποταχτούμε στο κυρίαρχο και δυνατό σύστημα νοήματος αυτής της φράσης (‘’τα άνθη του καλού’’) που θα καθορίσει τις ζωές μας για ένα διάστημα χρόνου; Ή, πρόκειται να αφήσουμε το ποικίλο και αταίριαστο, το παιγνιώδες και εξαιρετικό νόημα αυτής της ίδιας φράσης να διεμβολίσει την γραμμή της άμυνάς μας και να εξουδετερώσει κάθε στοχαστική δυνατότητα που φέρουμε και χρησιμοποιούμε, εδώ και εκεί, πάλι και συνέχεια, ως συστατικό υλικό της πλοήγησής μας στην πραγματικότητα; Η είσοδός μας στην πραγματικότητα (από την γέννηση έως τώρα, αυτή τη στιγμή της ανάγνωσης) ενεργοποίησε και εξέτεινε στο ίδιο και ζωτικό διηνεκές μας την αστείρευτη και συνεχή παροχή πληροφοριών για την πρόσκαιρη εντοπισμένη σχέση αλλά και τις συνεχείς και εξεζητημένες φευγαλέες συσχετίσεις μας στα πολλαπλά πεδία νοηματικών συνεχειών ή ασύντακτων και ακατανόητων διαβάσεων, παραλείψεων και απαγορεύσεων υπαγορευμένων από την εμπειρία. Μαθαίνουμε, δηλαδή, να μην πλησιάζουμε το χέρι μας στο πυρωμένο μέταλλο εφόσον καούμε

Ιορδάνης Στυλίδης

όσο χρειάζεται, μαθαίνουμε να επιπλέουμε στο διαυγές νερό της θάλασσας εφόσον έχουμε προς στιγμήν πνιγεί, μαθαίνουμε να πλησιάζουμε και να αναπνέουμε το άρωμα από τα άνθη της τριανταφυλλιάς εφόσον έχουμε δι’ολίγον πονέσει από τα αγκάθια της προστασίας της. Ταυτόχρονα, μαθαίνουμε την ευχαρίστηση της αναζήτησης της θηλής που απελευθερώνει το θρεπτικό υγρό της έως ότου έρθει η εποχή της απαγόρευσής αυτής της σύνδεσης, μαθαίνουμε να αγκαλιάζουμε το άλλο, το ξένο και επιθυμητό σώμα έως ότου ένα επιφώνημα μας αναγκάσει να υποστούμε τον χωρισμό του. Μαθαίνουμε για το έως εδώ και το έως εκεί των πρακτικών της καθημερινής κίνησής μας ανάμεσά στους άλλους αλλά και τα αποτελέσματα από τους τρικυμιώδεις και αγριότατους κυματισμούς των σκέψεών μας που, είδαμε, πως αλλοίωσαν και παραμόρφωσαν το πρόσωπο όσων βρίσκονταν απέναντί μας σε μία συζήτηση. Βρισκόμαστε διαρκώς δέσμιοι της εντοπισμένης και βέβαιας εμπειρίας. Οι λέξεις, οι φράσεις, τα πολλά και ποικίλα, πλεκτά και άστατα νοήματα και οι συνοδές σημασίες, συνιστούν και συγκροτούν ένα νοηματικό αχανές πεδίο αναζήτησης όπου οι εξελίξεις, οι συνδρομές, οι σταθμίσεις, οι σχεδιασμοί, τα χάσματα και οι απολύσεις του περιεχομένου δυνατού νοήματος, οι διεμβολισμοί, οι πλαγιοκοπήσεις και οι ερμηνευτικές άμυνες και οι διατάξεις της σχέσης του με τον παραγωγό, τον διαθέτη και τον χειριστή του, προσφέρουν ένα αστάθμητο και ασταθές συνεχές σύμπαν δυνατότητας και συντονισμού. Για κάθε άλλη, επόμενη και αναγκαία λέξη ή συνδεδεμένο σύστημα λέξεων με την λέξη άνθος πρόκειται να αναμένουμε και να κατασκευάσουμε μία αναγκαία και πρόσκαιρη γέφυρα νοήματος ώστε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το νόημα στην πλοήγησή μας στην πραγματικότητα. Η ύπαρξή μας χρειάζεται την περιγραφική επάρκεια της λέξης άνθος ώστε να εντοπίσουμε και να απολαύσουμε την πρώτη νοηματική σύνδεσή μας με την συστατική πλανητική ιδιότητα του κύκλου

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

204

205

της ζωής, όπως την ονομάζουμε και υπηρετούμε το ειδικό της νόημα. Ανθίζουμε και εμείς όπως ανθίζουν τα συστατικά και τα φαινόμενα στην βιόσφαιρα, την τροπόσφαιρα και τον υδάτινο κόσμο των υποβρυχίων γεγονότων. Ανθίζουμε και εξελίσσουμε την μορφή μας αλλά και την μορφή των συγγενών μας πεδίων σχέσεων. Ομοιόμορφά και ιδανικά κατανεμημένη η μορφή μας και το πεδίο της ως ένα σύστημα και βάρος σχέσεων με την δυνατή και αόρατη βαρυτική δύναμη που ενίοτε ή συχνά υπερνικούμε αιωρούμενοι στην ατμόσφαιρα, πρόσκαιροι κάτοικοι όσων μηχανών διασχίζουν το φαινόμενο κενό της (η πτήση του νου και του σώματος). Εκεί, δίπλα και μέσα σε αυτό το κενό, ανθίζουν τα μετέωρα και οι άνεμοι που τα παρασύρουν, εκρήγνυνται οι στήλες της αστείρευτης ενέργειας που κινεί τον πολιτισμό των εκδηλώσεών μας, εκβάλλουν και συμβάλλουν οι ποταμοί των ανέμων και του νερού που σχηματίζουν το είδωλο του πλανήτη μας στο εγγύς ηλιακό σύστημα (η εμπειρία της πτήσης και του πλανήτη). Εκεί ανθίζει και η σκέψη για το λίγο και το πολύ μας, για την ελάχιστη και ασήμαντη θέση μας αλλά και την θηριώδη και αδίστακτη δυνατότητά μας. Ανθίζουμε και ενεργοποιούμε αυτή την εξαιρετική ανθοφορία, κατασκευάζουμε και διατηρούμε τις ποικιλίες των ειδικών και εξαιρετικών σκέψεων με τις οποίες τροποποιούμε το εγγύς και μακρινότερο περιβάλλον μας. Συνδέουμε, επικονιάζουμε, μεταβολίζουμε και τροποποιούμε τα μήκη και τα μεγέθη της επιφάνειας του πλανήτη σπέρνοντας και συλλέγοντας τα αποτελέσματα των μεγεθών και των δυνάμεων που διαθέτουμε, τοποθετούμε, διευθύνουμε και σηματοδοτούμε. Μετά, σε ένα σύντομο, ακαριαίο ή υπερβολικό χρόνο παρατηρούμε και μαθαίνουμε την κατάρρευση και την διάλυση των μορφών (τον θάνατο στη διάλυσή τους). Όλων και των δικών μας. Μαθαίνουμε πως η ανθοφορία, ή έκρηξη, δηλαδή της πλήρους μορφής στην ιδιαίτερη και εξαιρετική σχέση της με το περιβάλλον της περιέχει και ορίζεται από το χρονοδιάγραμμά της. Μαθαίνουμε, λοιπόν,

Ιορδάνης Στυλίδης

και χρησιμοποιούμε τον ορισμό και το σημαντικό περιεχόμενο της έννοιας χρόνος. Η έννοια χρόνος είναι αυτή που βρίσκεται συνδεδεμένη με την λέξη και το περιεχόμενο της λέξης άνθος όσο και εντελώς επιτρέπεται στον χειριστή και ποιητή της. Η σκέψη, η υλικότητα, η σχέση, η παρατήρηση, η κατασκευή, η χειρονομία ανθοφορούν, απλώνωνται και πληρώνουν την πραγματικότητά τους ώσπου να διαπεράσουν και να καταναλώσουν το χρονικό νήμα τους και να σβήσουν, χωνεμένες στο θρεπτικό υπόβαθρο που υποστήριξε την έκρηξή τους. Ανθίζουμε, λοιπόν, παρατηρώντας την ανθοφορία των όλων και την δική μας, κατανοώντας την ποικιλία και τους λεπτούς ειδικούς και γενικούς μηχανισμούς αυτής και όλων των ανθοφοριών, ελέγχοντας την ποικιλία και το νόημά τους καθώς υπερασπίζουν και περιβάλλουν το συστατικό νόημά μας, κατασκευάζοντας μύθους και περιπετειώδεις αφηγήσεις για τον τρόπο και την διάθεση αυτού του ανθισμένου και πρόσκαιρου νοήματος για την ανθοφορία, περιγράφοντας και υμνώντας αυτό το νόημα, συνθέτωντας εξαιρετικά μείγματα σημασίας, εξουδετερώνοντας αμέσως αυτήν και εκείνη την παραφυάδα νοήματος και υλικότητας σε ένα αχανή αγρό κειμένων και αφηγήσεων για τον ένα μοναδικό παρατηρητή του και στοχαστή της δυνατότητάς του. Ενίοτε σε αυτή τη σχέση σημασίας με το αστείρευτο και ποικίλο νόημα της έννοιας ανθός δεσμεύουμε και άλλες έννοιες με σκοπό και διεύθυνση της συνείδησής μας την αναγνώριση και τον στοχασμό αυτού που παρατηρούμε και εντός του οποίου διάγουμε σε εύθραυστη ισορροπία. Αναδυόμενοι στην περιοχή της εμπειρίας και της ιστορίας της σκέψης για το άλλο, το γύρω μας περιβάλλον φαινόμενο και την εύπλαστη ερμηνεία του, συνεχίζουμε να παραμένουμε δέσμιοι ενός διπόλου σημασίας που έχει βασανίσει και βασανίζει ακόμη τη σκέψη μας. Το δίπολο των διατιθέμενων εννοιών του καλού και του κακού. Έτσι, επιχειρούμε να ενισχύσουμε το νόημα της λέξης και έννοιας ανθός

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

206

207

συνδυάζοντας μαζί της τη λέξη καλό ή κακό. Κατασκευάζουμε έτσι ένα νέο πεδίο δυνατών σχέσεων σημασίας ισχυρά συναρτημμενο με δυνατότητες και αποτελέσματα ταιριαστά ή όχι με την επιθυμία, την αποτελεσματικη εξέλιξη ενός ή πολλών σχεδιασμών της κίνησής μας στη ζωή, την κατανόηση της δυνατής ή αδύνατης σχέσης μας με την δυναμική αυτών των σχεδιασμών, την ισορροπία μας εντός ενός ή διαφορετικών και αλλεπάλληλων συστημάτων υλικής ή νοητικής ισορροπίας. Η επιστήμη έχει ήδη εντοπίσει, προσδιορίσει και περιορίσει το κενό νοήματος άρα και το κενό σημασίας αυτού του διπόλου. Την ανυπαρξία, δηλαδή, δυνατών κατευθύνσεων και χειρισμών επί της φύσης ως εξωτερικού και περιβάλλοντος συστήματος σημασιών, ενιαίου και παραγωγικού συστήματος σχέσεων σε σχέση με τον άνθρωπο ως ειδικής σημασίας εντός της. Όλα αποτελούν το ενιαίο όλον όπου, εντός του συνεχώς, οι σχέσεις, οι ισορροπίες, οι καταρρεύσεις, οι γεννήσεις, οι μετακινήσεις και οι εξελικτικές διασταυρώσεις συμβαίνουν μανιασμένα και ήσυχα χωρίς την ανάγκη ή τον ορισμό μιας εξωτερικής ηθικής επιβεβαίωσης. Η φράση ‘’τα άνθη του καλού’’ και η συνοδός ισχυρή γοητεία της, λοιπόν, επιταχυντής και ενισχυτής του ακατάστατου και αταίριαστου σημασιολογικού της πεδίου, υπάρχει και χρησιμοποιείται μόνον ως δείκτης στοχαστικής αταξίας, αποκάλυψης και αποκαθήλωσης ενός πρόσκαιρου παιχνιδίσματος επί του νοήματος, ως δείκτης της αντίστασής μας, της επιλογής μας να μην αποδεχτούμε τις μερισμένες δυνατές επιβεβαιώσεις της φυσικής ποικιλίας και δυναμικής. Βρεθήκαμε και περιπαίζουμε με αυτό το αδύνατο νόημα, κατασκευάζουμε και υπερασπίζουμε ένα πρόσκαιρο κόσμο διαθέσεων και χαιρετισμών, μιά ασταθή και δηλητηριασμένη συστατική σύσπαση. Συγκροτούμε μία ποικιλία ερμηνειών (εικόνες, διαλόγους, κείμενα, αντικείμενα, χώρους και διευθετήσεις ορισμών, σημειώματα και χειρονομίες) με άγνωστο και εφήμερο περιεχόμενο και δυναμική ώστε να κοιτάξουμε και

Ιορδάνης Στυλίδης

να κοιταχτούμε, καλλιεργούμε στο εύφορο στοχαστικό πεδίο των τυχαίων συνδυασμών νοήματος και αναμένουμε την εξαιρετική και αταίριαστη ανθοφορία. Δημιουργοί ενός στιγμιαίου και αδύνατου κόσμου συγγενών και ασταμάτητων υβριδικών ιδιοτήτων που σύντομα θα απορροφηθεί και θα σβήσει. Άλλωστε, όπως απαντά ο αστυνομικός στον επίλογο της δυστοπίας BLADE RUNNER, υποχωρώντας στον εαυτό του.. ‘’…ποιός νοιάζεται;…’’

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

208

209

Ιορδάνης Στυλίδης

έκθεση εικαστικών

2016

η τομή κείμενο για την ομότιτλη έκθεση της Ειρήνης Μωυσίδου

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

210

211

Ένα έργο (σχέδιο, συνομιλία, φωτογραφία, κείμενο, τραγούδι, γλυπτό, απαγγελία, διήγηση, χορός, ζωγραφικός πίνακας, μικτό έργο, εγκατάσταση) γεννιέται (συντίθεται και εκδίδεται στην πραγματικότητα), υπάρχει και εξαπλώνεται ως φορέας ιδιαίτερης και ισχυρής στοχαστικής δυνατότητας και επιρροής. Η σκέψη που το γέννησε αλλά και η ανεξέλεγκτη, μοναδική και μοναχική, δράση του/της δημιουργού του, η εργασία και η τεχνική του/της, δηλαδή, διέρρηξαν, συμπληρώνωντας και εμπλουτίζοντας, συνήθως υπονομεύοντας, το συμβατικό μεριστό πεδίο των αποκτημάτων και των θησαυρών της κοινής ζωής εντός ενός θύλακα ιστορικού χρόνου. Κάθε καινό εργο συνιστά πάντα μιά παρέκκλιση ωμού νοήματος που πρόκειται αμέσως και ευτυχώς να διανεμηθεί ταχύτατα και να σπείρει το πυρηνικό νόημά του αλλά και τα συνοδά στοχαστικά παραρτήματά του ώστε είτε να τροποποιήσει ραγδαία τη σκέψη και τις πρακτικές για τη ζωή, είτε να τις επιβεβαιώσει και να ενισχύσει την υποταγή στην υφιστάμενη κανονικότητα που ήδη έχει επιβληθεί και οριοθετεί ζωτικά κάθε κοινότητα και πλέγμα νοήματος. Το έργο προέρχεται και είναι το αποτέλεσμα της ανθρώπινης επιθυμίας και τακτικής να εκδηλωθεί ως σημασία (το φερόμενο νόημά του, η αισθητική του τάξη, δηλαδή), ώστε να περιγραφεί διαυτού ακριβώς η πολυσήμαντη ανυπόφορη

Ιορδάνης Στυλίδης

συνθήκη της ζωής που παραμένει συνήθως και συνεχώς επικαλυμμένη από την διαρκή εξωραϊσμένη θεαματική περιγραφή της. Ζωή τιθασευμένη ως νόημα, τακτοποιημένη ως ελεγχόμενο περιεχόμενο, τροποποιημένη και διαμορφωμένη ως συστατική θεαματική συνθήκη, ως φύλακας ενός σεσημασμένου και ευτελούς αγοραίου πεδίου τρόπων. Το έργο μπορεί να είναι ο οδηγός ενός έξαλου και θριαμβεύοντος νοήματος και των πολλαπλών συνοδών ανατροπών και σχισμάτων που θα προκαλέσει αλλά μπορεί επίσης να είναι το τεχνικό υπόβαθρο υπεράσπισης και συντήρησης της οικείας συμπαθητικής τακτικοτητάς. Το έργο, λοιπόν, προέρχεται και στηρίζεται στην ανυπόφορη γεννέτηρα του νοήματός του. Μπορεί να είναι και να προκαλεί τη νοηματική τομή, την διάρρηξη του γενικού οικείου πεδίου νοήματος ώστε εκεί, στο ρήγμα να διαπραγματευτεί εξ’ολοκλήρου η βεβαιότητα του κόσμου εντός του οποίου αναδύθηκε δημιουργημένο. Στο ρήγμα-έργο πρόκειται να εκδηλωθεί και να εξελιχθεί ο αναστοχασμός, η νοηματική μάχη είτε για την επούλωση και εξαφάνιση της μαρτυρίας που προτείνει είτε για την εξέλιξη, την ραγδαία επιδείνωση του περιεχομένου της φέρουσας πρότασής του ώστε το βαρύ και συμπαγές, το αδιατάρακτο σώμα νοήματος επί του οποίου συνέβη η τομή να σαπίσει, να διαλυθεί, να χωνευτεί στον κατακλυσμό της ποικιλίας των νέων σημασιών που εκδόθηκαν και αποδόθηκαν σχηματίζοντας ένα νέο χρονικό, χωρικό και σχεσιακό πεδίο δυνατοτήτων. Καθώς πρόκειται να επιχειρηθεί η περιγραφή της συνθήκης που γέννησε το έργο (το έργο της Ειρήνης Μωυσίδου) και να μαρτυρηθεί η αφόρητη αιτία που προκάλεσε και συντηρεί την τομή-ρήγμα που ενεργοποίησε, είτε, στην περίπτωση της δημιουργού, ως ειδικό και δικό της θέμα είτε ως έργο-τομή στην δική της και δική μας ιστορία… οφείλεται εξαιρετικά η τακτοποίηση των συστατικών του αναλογιών. Οι συστατικές αναλογίες κάθε έργου περιορίζονται ή εξαπλώνονται σε χώρο, χρόνο και σχέσεις νοήματος και υλικότητας. Ένα έργο εξέρχεται στην πραγματικότητα (δημιουργείται) και

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

212

213

υπάρχει σε ένα περιορισμένο χωρικό πεδίο αλλά και σε ένα επίσης περιορισμένο χρονικό στιγμιότυπο. Καθορίζει και καθορίζεται από ένα δίκτυο σχέσεων (παρατηρητές, διακινητές της ουσίας του, δασκάλους και αφηγητές του νοηματικού του πλέγματος) έως την υποταγή του στην μεθοδευμένη και ανελέητη καταχώρηση του νοήματός του (ανήκει εδώ, σημαίνει αυτό, περιέχεται από εδώ έως εκεί). Το έργο της κ. Ειρήνης Μωυσίδου εξέρχεται από την ακριβή και ίδια περιοχή όπου υπομένει, εξαντλεί και αντέχει τη ζωή της. Εκεί όπου η παρατήρηση και η καταγραφή της ζωής περιέχει και χωνεύει την παρατηρήτριά της, διαθέτει και διευθύνει το σώμα της (στο νου, στα χέρια, στη φωνή της, στις τακτοποιήσεις του σώματος της) στα παρατηρούμενα γεγονότα. Από αυτή την συνθήκη της αγριότατης και υπερέχουσας πραγματικότητάς της ξεπηδά η ανάγκη, ο στοχασμός, η κίνηση της σκέψης της, η υποχώρηση του εαυτού της στην εκφραστικότητα, η αποδοχή και η επιμέλεια, η ατέρμων πειθαρχία της περιγραφικής της τεχνικής. Το δέρμα, το φυσικό όριο του ανθρώπινου σώματος με εκείνο το ειδικό ασταθές και ανανεούμενο αλλά και όλα τα έξω και οδηγά περιβάλλοντά του είναι, πρώτα, το πεδίο της παρατήρησης της δημιουργού. Τύλιγμα, προστασία και σύνορο, όριο σε ένα σώμα έξω και πέρα από την πλαστή θεαματική κανονικότητα που ορίζεται από τα κείμενα και τις εικονογραφίες του ιδεώδους τύπου και τόπου. Του υφιστάμενου, δηλαδή, σώματος την ακανόνιστη νέα συνθήκη του, την αρρώστιατομή. Το άρρωστο σώμα ανταποκρίνεται και συνδιαλέγεται με την καινοφανή εσωτερική εμπειρία της διαπραγμάτευσης με το άλλο που διαταράσσει την ομοιοστασία του. Το σώμα υπο-φέρει τον δικό του και τον άλλο κώδικα, μεταφέρει και συντηρεί την διαμάχη επί της διαβίωσής του. Η εκδήλωση αυτής της διαμάχης στην επιφάνεια του δέρματος, είναι, στη συνέχεια, το διάσπαρτο και ακαθόριστο πεδίο κωδίκων που πρέπει και οφείλεται να αναγνωριστούν ώστε κάθε εγχείρημα να μπορεί και να πρέπει να

Ιορδάνης Στυλίδης

αποδώσει όσα χρειάζονται είτε για την διατήρηση της ταυτότητας είτε για τον μετασχηματισμό της. Η δημιουργός, λοιπόν, παρατηρεί και μεταγράφει τις ποιότητες και τις ποικιλίες των σχηματισμών και των ιδιοτήτων του δέρματος. Ξέρει, χωρίς να βλέπει ακριβώς την μικροσκοπική υφή και το ανάγλυφο, πως οι ποικιλίες και οι σχηματισμοί του δέρματος συνιστούν και συγκροτούν έναν εξαιρετικό και ιδιαίτερο, διαρκές και εκτεταμένο αχαρτογράφητο πεδίο, την επιφάνεια όπου μπορεί και εκδηλώνεται οπωσδήποτε η απόδειξη του τρικυμιώδους πάθους του σώματος αλλά και η πρώτη και όλες οι υπόλοιπες αναγνωριστικές τομές διερεύνησης και διείσδυσης στον εσωτερικό περιεχόμενο κόσμο. Η δημιουργός χαρτογραφεί τις απροσέγγιστες λεπτομέρειες του δέρματος, εξουδετερώνει και εγκαταλείπει την εμπειρία του χρόνου και της συνείδησής του καθώς απλώνει και προσθέτει ολοένα και περισσότερες γραμμές χρώματος επιχειρώντας να προσεγγίσει αυτό το απροσέγγιστο. Επιχειρώντας να στοχαστεί και να κατανοήσει στρώνοντας ένα κάλυμμα υλικού σε μία χάρτινη ξένη επιφάνεια που ονομάζει και επιχειρεί να κατανοήσει ως δέρμα. Φτιάχνει, γράφει, ένα δέρμα και ταυτόχρονα, φτιάχνοντάς το, σκέπτεται γιαυτό. Χρησιμοποιεί αυτό το φτιαχτό είδωλο για να μας αναγκάσει να κοιτάξουμε την ακριβή και τέλεια πραγματικότητά του. Μετά, αυτόματα ή σε κάποια στιγμή, η τομή βάλλει το νόημά της. Την ύπαρξή της αλλά και την έκτακτη ανάγκη της αφήγησης γιαυτήν. Η τομή ενώνει, όσο και αν φαίνεται παράξενο, το έξω με το μέσα δύο πεδίων υλικότητας αλλά και δύο πεδίων νοήματος. Εξαιτίας της τομής ο φορέας της αλλά και ο εκδότης της προσκαιρότητάς της εξαναγκάζεται να διαχειριστεί ένα σύστημα νοήματος που περιδινείται έως ότου σταθεροποιηθεί σε μία νέα ισορροπία. Είτε στην συνέχεια της εμπειρίας της ζωής μετά από μία σύντομη στάση στοχασμού και ωριμότητας είτε στην ουδετερότητα του θανάτου. Η τομή, λοιπόν, είναι ένα μάθημα. Συνιστά μιά ανάβλυση νοήματος.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

214

215

Η τομή που περιγράφει η Ειρήνη Μωυσίδου έχει μόλις συντελεστεί και το αίμα δεν έχει ακόμη αναβλύσει, δεν έχει σκορπιστεί, δεν έχει στάξει, δεν έχει χρωματίσει το εγγύς περιβάλλον της παρατηρήτριάς και γραφέα της, τα χέρια της, τα ρούχα της, το δικό της δέρμα αλλά και την ίδια και λαμπερή σκέψη της. Η ανάβλυση που θα μπορούσε να συμβεί και συμβαίνει στην πραγματικότητα έχει ήδη συμβεί στο στοχαστικό πεδίο που ήδη δημιουργήθηκε μεταξύ κάθε παρατηρητή/τριας της δημιουργημένης εικοναςκατασκευής και του ίδιου του ενεργού έργου. Το έργο διαρκεί όσο και ο χρόνος ανάβλυσης του νοήματός του. Μετά, καταρρίπτεται στην περιοχή του πραγματικού, την περιοχή της δήλωσής του ως δυνατού πραγματικού γεγονότος. Το έργο διδάσκει και περιγράφει ό,τι περιέχεται στο εμβαδόν του μείγματος πραγματικού και μεταφορικού που προτείνει και υπερασπίζεται. Η δημιουργός αυτού του οπτικού μεταφορικού μαθήματος προσπαθεί στην συνέχεια και σε κάθε συνέχεια της δράσης της που γνωρίζουμε καλά πως είναι πάντα ανεξέλεγκτη στις τακτικές και την επιθυμία που την παρασύρει να παρασύρει τους συνομιλητές της, τους εραστές και ακολούθους του νοήματος που διαπραγματεύεται και προτείνει στις επόμενες πράξεις απελευθέρωσης ή τακτοποίησης του δυνατού νοήματος της τομής. Παραλλάσσει, ανα-διατάσσει, αποκλίνει ή διευθετεί μία δευτερεύουσα ή πολλές περισσότερες περιοχές νέου νοήματος. Προσπαθεί να πείσει, προσπαθεί να διαχειριστεί, προσπαθεί να κατευθύνει. Πρώτα τη σχέση της με την εκδοτική πρακτική, το έργο της, και τα αποτελέσματά της και αμέσως μετά την διάθεση του επιπλέον νοήματος στην νοηματική κερδοφορία του ιδεώδους θεατή της. Προτείνει άλλες ποικιλίες δέρματος και απεικονιστικών παραλλαγών του αλλά κυρίως προτείνει την πρακτική της θεραπευτικής διαπραγμάτευσης αυτού του ενεργού χάσματος, την ραφή του. Το δέρμα αποτελείται από ραφές ιστών, η θεραπεία αποτελείται από ραφές νοήματος που σηματοδοτούν και απαλείφουν το σημείο της γεωγραφίας του

Ιορδάνης Στυλίδης

δέρματος που άνοιξε και παρείχε την ταυτότητά του στην οριακή διαπραγμάτευση της παρατηρήτριάς του. Σχεδιάζει, προτείνει και κατασκευάζει ραφές ως ισχυρή τακτική θεραπείας της νοηματικής τομής αλλά και ως αποκαλυπτικό σχόλιο της ίδιας της δομής του διαρρηγμένου ή υγιούς, δέρματος. Η Ειρήνη Μωυσίδου δημιούργησε και διαχειρίζεται έως το όριο αυτής της εξαιρετικής και έξαλης συμπεριφοράς της ένα πεδίο νοήματος, ένα τόπο διαπραγμάτευσης και στοχασμού για το φαινόμενο της ζωής που ήδη εγκαταλείπει την ηθική παραφροσύνη του ιδεαλισμού και επανεγγράφεται δυνατά και ορισμένα, εξαιτίας της, στο ακριβές υλικό υπόβαθρό της. Γιαυτή την νέα της πρόταση την ευχαριστώ.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

216

217

Ιορδάνης Στυλίδης

έκθεση εικαστικών

2016

sugar.gr κείμενο για την ομότιτλη ομαδική έκθεση

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

218

219

Η σύσταση και η εγκατάσταση των σχέσεων που πρόκειται να διαπεράσουν και να σημασιοδοτήσουν δι’ ολίγον την εγγύς πραγματικότητά μας Η λατινική λέξη sugar συντέθηκε από απλές προηγούμενες φωνητικές μοναδες μέσα στο ακαθόριστο ιστορικό γίγνεσθαι της σανσκριτικής γενέτειρας. Μεταφέρθηκε, ειπώθηκε, αλλοιώθηκε και μετασχήματίστηκε. Διαπέρασε προφερόμενη την απώτερη και την μέση ανατολή, την αραβική χερσόνησο (sukkar) έως την νότια Ισπανία. Διέρρηξε τα σύνορα της Ευρώπης, ταυτίστηκε και μετασχηματίστηκε ξανά (sukere, zucchero). Διατηρήθηκε. Η λατινική λέξη sugar, αυτή η σύνθεση ήχων που άλλοτε αποδιδουν ακριβώς την πειθαρχία των τελετών και των τυπικών της αγροτικης ζωής (καλλιέργειες, επεξεργασία, χρήση, μεταφορά, διανομή, εμπόριο) και άλλοτε την έξαρση και την διηνεκή αναζήτηση και τον πειραματισμό με κάθε και όλα τα ενδεχόμενα αποτελέσματα που εξαρτώνται και χαρακτηρίζουν τις σχέσεις προσέγγισης αλλά και αναμονής της έξαλης και παράφορης τήξης των σωμάτων μας (γλύκα, γλυκιά/ός, γλύκισμα, γλυκαίνομαι) προέκυψε και ανθοφόρισε. Η λατινική λέξη sugar όπως και πλείστες άλλες λέξεις περιέχουν μεσα στον νοηματικό καρπό τους μυριάδες νύξεις για τον πολιτισμό, την ιστορία, την οικονομία της γης και των σχέσεων. Η λέξη sugar ορίζεται ακριβώς από την ελληνική λέξη ζάχαρη (η λευκή κρυσταλλική ουσία) αν και πλειστάκις χρησιμοποιείται ως επιφώνημα με ένα διαφορετικό και σημαντικο νέο περιεχόμενο δεσμευμένο από μία ποικιλία συνδηλώσεων.

Ιορδάνης Στυλίδης

Παρόλαυτα, εν προκειμένω, η χρήση της λατινικής αυτής λέξης συνοδεύεται από την τοποθέτηση του σημείου στίξης της τελείας (.) δηλώνωντας αμέσως και ακαριαία την τελική και οριστική μόνη τοποθέτηση της λέξης, τη νοηματική της απομόνωση από κάθε άλλον και όλους τους δυνατούς δεσμούς νοήματος που, αλλιώς, θα γεννούσαν πιθανους πληθυσμούς νοηματικών εξελίξεων και δυνατοτήτων. Ακόμη περισσότερο η πρόσθεση του κωδικού συστατικού gr, αναγνωριστικού σύμβολου και ειδικού οδηγού θέσης στο ψηφιακό συνεχές εμπλουτίζει και πλημμυρίζει με ερμηνευτικές και αποκαλυπτικές δυνατότητες αποδεσμεύοντας και εκτινάσσοντας το ειδικό προηγούμενο νόημα στην περιοχή του είναι-δεν μπορεί να είναι-ταυτόχρονα και, έτσι, παρέχει στον/ στην εφευρέτη και χειριστή/τριά της την θέση ενός πλοηγού και συνθέτη νοήματος. Έτσι αυτή η αόριστη θέση του είναι-δεν μπορεί να είναιταυτόχρονα στην αχανή τοπογραφία των συμβόλων και των νοηματικών ακριβών κατευθύνσεων και λογικών λεξικογραφικών συστάσεων και συμπτώσεων επιτρέπει την θεώρηση αυτής της ειδικής σχέσης της λέξης (sugar), του σημείου στίξης (.) και του συμβόλου κατεύθυνσης και ταυτότητας (gr) ως μίας δυνατότητας απεμπλοκής από το προφανές ή την σειρά των προφανών και δυνατών αναγνωρίσεων και αποκρυπτογραφήσεων του κώδικα που συνιστούν (sugar.gr) και, αντιθέτως, την απόπειρα της ανίχνευσης, της σύστασης και της συγκρότησης ενός νέου και δυνατού περιεχομένου που ως τέτοιο, θα ορίσει ακριβώς μία νέα θέση, μία νέα νοηματικη περιοχή, μία νέα συμπλοκή γεγονότων και συμβάντων, ένα νέο αρχείο υψηλών και ατίθασων σχέσεων, ένα θησαυρό που το έξοχο περιεχόμενό του θα μπορεί να έρπει ανάμεσα στα προφανή νοήματα, να υπερίπταται και να εποπτέυει τις κορυφές και τις σταθμίσεις των αναδυόμενων και αποσυρόμενων περιεχομένων, να κατευθύνεται και να διαλύεται για να συσταθεί εκ νέου. Θα μπορεί να σκάβει, να τρώει και να

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

220

221

καταπίνει την εύφορη γή του ανασυστήνωντας συνεχώς την χημική της ταυτότητα. Αυτό το εγχείρημα θα το αναλάβουν όσοι διαλέξουν να υποστούν και να κατασκευάσουν, να δημιουργήσουν και να εξελίξουν, να εκδώσουν και να παρακολουθήσουν, υλικές ή άυλες εκδοχές μιάς άγνωστης πλέον νοηματικής σχέσης και σύνταξης που είναι-και-δεν μπορεί να είναι-ταυτόχρονα αλλά έρχεται και βεβαιώνεται κάθε φορά και σε κάθε περίπτωση συγκροτώντας μία εύκαιρη και πρόσκαιρη βεβαιότητα υλικών και άυλων παραδοχών και καταφάσεων (ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, χαρακτική, επιτέλεση, κείμενο, μουσική, ομιλία, απαγγελία, οπτικοακουστική ποικιλία, ίχνος και ιχνηλασία, τηλεφώνημα, χειραψία, κραυγή, γαμίσι, δάγκωμα, φαγητό, κ.α.) που, εντέλει, θα καθορίσουν το εύθραυστο περιεχόμενό της. Αυτή και κάθε τέτοια πρόσκαιρη και ορμητική εξόρυξη νοήματος, η σχέση και η διάταξη σημείων, συμβόλων, αντικειμένων και άλλων όσων προσφορών ελκυστικού νοήματος πρέπει -και έτσι θα γίνει- να διαρκέσει και να εκπέμψει το σήμα της -όσο λίγο αλλά και όσο αρκετά χρειαστεί- ώστε η φωτοβολία της να φτάσει και να διαρρήξει περιοχές εγκαταστημένων βαριών και αμετακίνητων ιδεών, αμήχανων και προσαραγμένων δυνατοτήτων στον ωκεάνιο νου όσων διαπεραστούν από την ισχύ της, όσων διαλυθούν και υποταχθούν στο στιγμιαίο και εξαιρετικό νόημά της, όσων προλάβουν και παραλάβουν τα σωσίβια της σωτήριας σχέσης μαζί της. Είναι η συνισταμένη αυτού του συστήματος ποικιλιών που θα ορίσει και θα εξαπολύσει την εκρηκτική ισχύ του επερχομένου αυτού νοήματος. Το ότι και το πως δηλαδή μία ομάδα οποιονδήποτε ανθρώπων στην απώτατη συνοριακή γραμμή ή στο εντελώς επίκεντρο του πολιτισμού της ψηφιακότητας, θα πλέξει το σύντομο και αποτελεσματικό συντακτικό της δήλωσής της, θα συμμαζέψει και θα τακτοποιήσει ένα ελεύθερο και πρόσκαιρο νόημα, θα περιηγηθεί μέσα στο περιεχόμενο που θα δημιουργήσει, θα πιαστεί και θα υπερασπίσει το διαφεύγον υπόλοιπο ή αδιανόητο

Ιορδάνης Στυλίδης

νόημα της σύμπραξής της, θα επιχειρήσει, θα περιθάλψει, θα αμυνθεί, θα υποχωρήσει, θα τρομάξει ή θα απολύσει τον εαυτό της. Δεν είναι τα μοναδικά έργα και η ποικιλία τους τα ισχυρά όπλα που θα αναδιατάξουν ή θα επιτρέψουν την έκδοση αυτής της νέας εννόησης του περιεχομένου της σχέσης sugar.gr αλλά η άμυνα και η υπεράσπιση του πρόσκαιρου περάσματος αυτής της ποικιλίας από την πραγματικότητα των συναντήσεών μας. Ίσως έτσι, υπερασπίζοντας τα στιγμιαία και τα διαρκέστερα κοινά και μεριστά συμβάντα και τις αρμόζουσες και επόμενες πράξεις μας θα μπορέσουμε να βηματίσουμε προς το μέλλον των ζωτικών, διαρκέστερων και πλήρων δικών μας σχέσεων. Ας γίνει λοιπόν, η επερχόμενη αυτή αυτοαναφορά ποικιλότροπων πράξεων, υλικών και γεγονότων που φιλοδοξεί να εξελιχθεί και να διαρρήξει γενναία τον προσωρινό χωρικό και επικοινωνιακό φλοιό της, να αποδώσει την ποικιλία εκείνη των εκδοχών που θα περιγράψουν, θα ανα-διατάξουν, θα τακτοποιήσουν και θα εκδώσουν (ως νέες νοηματικές εφευρέσεις) πολλά και περισσότερα από όσα ήδη περιέχονται στην περιοχή των νοηματικών ποικιλιών της. Ώστε, η κατά κυριολεξία περιγραφή ‘’...γλυκειά κρυσταλλική ουσία’’, η ποσοτική συνδήλωση ‘’δύο κύβους ή κουταλάκια...’’, αλλά και οι συνδηλωτικοί πρόσθετοι και οι παράλληλοι ισχυροί νοηματικοί εντοπισμοί ‘’ζάχαρη...!’’, ‘’άσπρη ταξιδιάρικη ουσία’’, ‘’C12H22O11’’, ‘’δεσμός γλυκόζης και φρουκτόζης προερχόμενος από τη φωτοσύνθεση’’, ‘’ζαχαρωμένα φρούτα και καρποί’’, ‘’τρόμος των διατροφικών πρόσθετων ουσιών’’ να προσβληθούν, να περιβληθούν, να συγχωνευτούν ή να διασπαρούν ως ειδικά και γενικά νέα και ωριμότερα πρότυπα σκέψης. Έτσι θα γίνει δυνατό, για μία ακόμη φορά, να ενεργοποιηθεί η σκέψη για τα αναμενόμενα ενεργήματα και τα αποτελέσματά τους, να σχολιαστεί η πλουσιοπάροχη και υπερβολική γλωσσική δυνατότητα που χειριζόμαστε ήδη πολύ και εξαιρετικά αλλά και οι νοηματικές εξελίξεις και τα παιχνιδίσματα του αναμενόμενου

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

222

223

ισχυρού κειμένου και του συντακτικού του. Να καταγραφούν οι ασκήσεις και οι προκλήσεις που πρόκειται να εκδώσουμε, να προσφέρουμε και να αποδεχτούμε ώστε τα έργα μας να πρέπει να ερμηνευτούν και να αποδωθούν, εντέλει, ως κείμενα, σε κείμενο. Να αναλυθούν και να τακτοποιηθούν ως στρατηγήματα και ανιχνευτικές περιοχές των συνδεσμολογιών και γεφυρώσεων μεταξύ ενός γεννημένου στην πραγματικότητα έργου (ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, χαρακτική, επιτέλεση, κείμενο, μουσική, ομιλία, απαγγελία, οπτικοακουστική ποικιλία, ίχνος και ιχνηλασία, τηλεφώνημα, χειραψία, κραυγή, γαμίσι, δάγκωμα, φαγητό, κ.α.) και της αναγκαίας και ισχυρής νοηματικής απόδωσης και τακτοποίησής του. Η λεκτική οντότητα sugar.gr μπορεί να είναι και να εξελίσσεται στα πάντα της. Ένα πλήρες πεδίο εγγραφών και διαγραφών νοήματος. Ένας κόσμος ποικιλιών και διαστροφών της σκέψης. Ένα μείγμα και ένα υβρίδιο δυνατότητας και ενδεχομένων. Ένα ρίζωμα κεντραρισμένο ή ασταθές στην εκδήλωση και την αντοχή του στο υπόλοιπο άρρητο μέρος του. Μπορεί να σημαίνει την λευκή κρυσταλλική ουσία που ρημάζει το σώμα και τα σωθικά μας, μπορεί να σημαίνει, μεταφέροντας τη, τη συνδήλωση ενός χημικού υλικού που επιταχύνει και κατατρώει ταυτόχρονα το νου, μπορεί να οριοθετεί και να ζητωκραυγάζει την σύσπαση και την έκρηξη του σώματος, μπορεί να μπερδεύει και να προσανατολίζει έξαλα την σκέψη για τον κόσμο των υλικών και των ουσιών, μπορεί να δεσμεύει και να αποδεσμέυει μία και περισσότερες σκέψεις για την υλικότητα και την συμπεριφορά. Ας δούμε τι θα συγκεντρώσουμε και πως θα στοχαστούμε για αυτή την συλλογή. Ας δούμε ακόμη πως θα καταγράψουμε αυτή και τις επόμενες ηρωικές προσπάθειές μας να εντοπίσουμε και να περιγράψουμε, να αποκαλύψουμε και να οικειοποιηθούμε τα μέρη και το όλον του αινίγματος που ήδη τέθηκε και πρόκειται να τροποποιήσει τις ζωές και τη σκέψη μας.

Ιορδάνης Στυλίδης

βιβλίο

2013

ένα οικοδομικό τετράγωνο αναφορά στο περιεχόμενο του ομότιτλου βιβλίου

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

224 225

Το κείμενο για το οικοδομικό τετράγωνο (...την εποχή της οικονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα του 20092013-2017) είναι το σύγχρονο καθρέφτισμα της σκέψης και της διάθεσης του συγγραφέα του και βρίσκεται στην γραμμή της κληρονομιάς των κειμένων για τις ‘‘ουτοπίες’’. Σε αυτό το κείμενο προτείνεται -‘’κατασκευάζεται’’- μία δυνατή ‘’ουτοπία’’ που, όμως, γιαυτό, ονομάζεται ευτοπία, φέροντας και προτείνοντας, τα δυνατά εκείνα διακριτά χαρακτηριστικά της πολιτικής και στοχαστικής αναμόρφωσής της. Δεν επιχειρείται να κατασκευαστεί η περιγραφή μιάς περιήγησης σε ένα φανταστικό ιδεώδη κόσμο δυνατών σχέσεων που η ζωτικότητά του, η αλήθεια του, εξαντλείται και εξουδετερώνεται μέσα στο κείμενο που μεταφέρει την περιγραφή του αλλά, αντίθετα, προσφέρεται ένα τεχνικό-ιδεολογικό εργαλείο, ένα εγχειρίδιο υποστήριξης μιάς έξαλης απόφασης και ενός γενναίου πειραματισμού με τα συστατικά της τοπικής αλλά και της παγκόσμιας οικονομικής-πολιτισμικής-τεχνικής πραγματικότητας. Εντός του, στην έκταση αυτού του κειμένου, δεν οριοθετείται ένα νέο φευγαλέο και υποθετικό, βεβαιωτικό, δόγμα (ένα αδοκίμαστο, ασταθές, ιδεολόγημα) ενάντια σε ένα υπάρχον επιβεβλημένο (το δόγμα της ζωής σε συγκέντρωση, της ορισμένης και υποταγμένης ζωής στη βία του θεαματικού παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού) αλλά, εξαιρετικά, προτείνεται μία μεταμορφωτική κατασκευή, χώρου, χρόνου, υλικότητας και σχέσεων, κατασκευασμένη με τα υλικά της τρέχουσας ζωής, όποιας είναι και όπως είναι σε κάθε ειδικό χωρικό-πολιτισμικό σημείο.

Ιορδάνης Στυλίδης

Η ευτοπία δεν χρειάζεται ένα μυθικο τόπο που να περιέχει όλα τα ιδεώδη συστατικά της κοινής ζωής. Εκείνα, όλα και όσα δεν συναπαρτίζουν την μορφή της κοινής ζωής εντός της οποίας διάγει ο στοχαστής και ο δημιουργός της. Δεν χρειάζεται ένα μακρύ και ιδιαίτερο ταξιδι ‘’καπου αλλού’’. Δεν χρειάζεται επίσης την συνταγματική ομόνοια, το ταίριασμα, των πρώτων σκέψεων των κατοίκων της, την επιλογή τους να διαλέξουν και να ασκηθούν επί μακρόν, πνευματικά και σωματικά, στην πορεία προς την πραγμάτωσή της, προς την ανακάλυψη και την κατασκευή της. Η ευτοπία δεν χρειάζεται προ-αποφασισμένες ειδικές και γενικές υψιπετείς προϋποθέσεις αλλά την πνευματική εκείνη ισχύ μιάς πρόσκαιρης και εύθραυστης συμφωνίας καθώς και τα λίγα υπάρχοντα οικονομικά εργαλεία και τις εξαρτημένες από αυτά συμπεριφορές, στοχαστικά μεταμορφωμένες, ώστε να μεταπλαστεί ένα τυπικό πεδίο εξουδετερωμένης ζωής σε συγκέντρωση σε ένα πεδίο εξωφρενικής επιτάχυνσης της συλλογικότητας, της πνευματικής αφύπνισης και της εφαρμοσμένης τεχνολογίας αιχμής για την διασφάλιση της ενεργειακής αυτονομίας, της υγιειονομικής ισορροπίας, της αειφόρου διάρκειας και της ελεγχόμενης αποανάπτυξης. Ένα πεδίο εφαρμογής, ρύθμισης, παρακολούθησης, στατιστικής αποτίμησης και στρατηγικής μορφοποίησης του μεσοπρόθεσμου μέλλοντος. Της ποικιλίας και της στρατηγικής σύγκλισης αυτόνομων αστικών μονάδων κατοίκησης, διασυνδεδεμένων αστικών και αγροτικών θυλάκων, πεδίων εφαρμογής και εξισορρόπησης της τεχνολογίας, της επιστήμης και της διαρκούς δια-δραστικής εφαρμοσμένης και στοχαστικής εκπαίδευσης. Τα εργαλεία κατασκευής της ευτοπίας περιέχονται μέσα στην υπάρχουσα τρέχουσα εντοπισμένη πραγματικότητα. Δεν παρέχονται, δεν προέρχονται, δεν αναμένονται. Χρησιμοποιούνται ευρηματικά, τροποποιούνται και μετασχηματίζονται από τις αποφάσεις των μελών του ορισμένου κόσμου της (του θύλακα, του πεδίου, της γεωγραφίας, του ενός και όλων των οικοδομικών

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

226

227

τετραγώνων) που πρόκειται να μεταπλαστεί, να εκταθεί ραγδαία και αμέσως να σκορπίσει το ιδεολογικό του περιεχόμενο γονιμοποιώντας οτιδήποτε, ταιριάζοντας με τα πάντα. Στην γεωγραφική περιοχή της διοικητικής και πολιτισμικής ενότητας που ονομάζεται Ελλάδα (ορισμένη από μιά ειδική γλώσσα, μιά μεριστή και δια-συνδεδεμένη γενική ιστορία, ένα σύστημα συμπεριφορών και βεβαιοτήτων, ένα ειδικό τύπο θρησκείας και σχέσης-συνδέσμου με το φαντασιακό, μιά ποικιλία σχέσεων γειτονίας και ισορροπιών), στα αστικά κέντρα της, κατά τη διάρκεια της ανθρωπιστικής κρίσης των ετών 2009-2013και μετά... οι παράγοντες που πρόκειται να μετασχηματίσουν την ζωή σε συγκέντρωση σε ευτοπία είναι εκείνοι που έως τώρα δέσμευαν απολύτως κάθε ειδική και γενική διαφοροποίηση, κάθε δραστηριότητα, κάθε μετασχηματισμό. Η πρόταση που περιέχεται στο κείμενο αλλάζει δραστικά την κλίμακα και την τεχνική της εφαρμογής των δυνατοτήτων της λειτουργίας του χρήματος ‘’... όπως την ξέρουμε...’’, προσανατολίζει ευρηματικά τη δυναμική της συσσωρευσης πλούτου ανα-κατευθύνοντάς τον και παράγοντας αποτελέσματα με διαφορετικό και ευέλικτο προσανατολισμό και πλαίσιο στη διεύθυνση και τον έλεγχο της αποδοτικότητάς του. Δημιουργείται πλούτος. Ένα προστατευμένο αυτόνομο ταμείο, με την τακτική γενική εισφορά και ελέγχεται η αποδοτικότητα και η επένδυσή του από το σώμα των πολιτών σε συνθήκες άμεσης δημοκρατίας και αυτο-διεύθυνσης. Δημιουργείται, επίσης πλούτος από την μέγιστη οικονομία κλίμακος που μπορεί να επιτευχθεί εντός του διοικητικού-λογιστικού θύλακα κάθε οικοδομικού τετραγώνου. Ο κοινός και μεριστός πλούτος συλλέγεται, ορίζεται ως οικονομικό μέγεθος και κατευθύνεται αυτόνομα στην πλήρη και ουσιαστική κάλυψη όλων των προηγούμενων υποχρεωτικών κρατικών παροχών έτσι ώστε η μερική ή ειδική ανά τομέα κατάρρευση του υπάρχοντος κράτους να αντιμετωπιστεί με αυτή την μεταβολή σε υπερ-επάρκεια μιάς πολιτειακά δομημένης μονάδας ευέλικτης και εξιδεικευμένης

Ιορδάνης Στυλίδης

οικονομικής-πολιτικής δραστηριότητας. Εφόσον δεν υπάρχει πλήρης και δωρεάν υγιειονομική-ιατρική ασφάλεια, ασφάλεια του δημόσιου και του ιδιωτικού χώρου, ασφάλεια της περιουσίας, εφόσον δεν υπάρχει διατροφική ασφάλεια, ενεργειακή αυτάρκεια και χρήση σε ζυγισμένες και αναλογικές τιμολογιακές σχέσεις, εφόσον δεν υπάρχει ένα δυνατό και λειτουργικό τεχνικό υπόβαθρο πληροφοριακής-γνωσιακής επάρκειας αυτή η έλλειψη καλύπτεται αμέσως από τον μετασχηματισμό και τον ανα-προσανατολισμό της δράσης των πολιτών, την δημιουργία δηλαδή μιας δικής τους χωρικής-πολιτιστικής σύνθεσης, μιας ειδικής διάταξης ελεγχομένων παροχών υψηλότατης ανταποδοτικής αξιάς και άμεσου ελέγχου. Η σχέση με το ανενεργό και δυσλειτουργικό κράτος συνεχίζει να υπάρχει, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις από αυτό συνεχίζουν να είναι απαιτητά και καταβλητέα ως ένα κρίσιμο σημείο, το σημείο της μέγιστης αυτονόμησης του θύλακα από τον κρατικό δεσμό σε μία δεδομένη χρονική-ιστορική στιγμή, τότε που το κράτος και οι διακλαδωμένες διοικητικά και φαντασιακά λειτουργίες του θα εξαφανιστούν. Τότε, όταν η θεωρητική-ερευνητική τεκμηρίωση και μελέτη θα αποδώσει ένα γενικό οδηγό-πρόταση για την αναδιεύθυνση και την μεταβολή-μετασχηματισμό του διοικητικού κορμού σε σύστημα-δίκτυο ομοσπονδιών και συν-ομοσπονδιών αυτο-διευθυνόμενων διασυνδεδεμένων αστικών και αγροτικών μονάδων με πυκνά δίκτυα ανταλλαγών και σχέσεων. Τότε, όταν θα περιγραφεί ακριβώς και θα προταθεί μία νέα ισορροπία σχέσεων, η βαθμιαία, δηλαδή, μεταβολή της ανεξέλεγκτης ασταθούς πόλης σε μία νέα συσχετισμένη, διοκητικά και πολιτισμικά ιδεώδη χωρική έκταση και μορφή, η βαθμιαία συγκρότηση των ακατάστατων και διοικητικά αδιαμόρφωτων κοινοτήτων της υπαίθρου σε πυκνά και συμπαγή αλληλένδετα δίκτυα σχέσεων και ανταλλαγών ...επειδή όλα θα είναι πόλη και όλα θα είναι κοινότητες της υπαίθρου... υπό την καταλυτική παρουσία της τεχνολογίας και των πληροφοριακών δικτύων. Ταυτόχρονα και εξαιτίας ενός τέτοιου μετασχηματισμού,

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

228

229

ένα σημαντικό παράλληλο αλλά ουσιαστικό αποτέλεσμα πρόκειται να είναι η ελλάτωση της πίεσης στις υπάρχουσες, συρρικνούμενες, κρατικές δομές-λειτουργίες. Της πίεσης για πλήρη υγιειονομική ασφάλεια αλλά και της πίεσης για ενεργειακή τροφοδοσία κατ’απαίτηση, της πίεσης για χωρική προστασία και δημόσιο έλεγχο της ασφάλειας, της πίεσης για εξειδικευμένη και πλήρη πολιτειακή και τεχνική-διοικητική αντιπροσώπευση, της πίεσης για τον αυστηρό και διαρκή έλεγχο ειδικών και γενικών σταθερών της τακτικής και εύρωστης ζωής. Έτσι, φαίνεται πως, το κράτος μπορεί να συρρικνωθεί στις πραγματικές του οικονομικές, διοικητικές και τεχνικές-τεχνολογικές συμπλέξεις και εκτάσεις του με την ειδική κοινωνία του άρα να σταματήσει να λειτουργεί ανορθολογικά και αντανακλαστικά ως πεδίο άσκησης και εφαρμογής της δύναμης θυλάκων οικονομικής εξουσίας με κύριο αποτέλεσμα την συνεχή καταλήστευσή του, την καταλήστευση, δηλαδή, των φορέων και παραγωγών του θησαυρού του. Να υποχωρήσει ακριβώς εκεί όπου χρειάζεται από την νέα σχέση ισορροπίας που δημιουργείται και το καθορίζει. Το υπόλοιπο κομμάτι εκείνης της αναζητούμενης συνεχώς ανταποδοτικής προσφοράς του, του ελλείματος που ορίζει την ασταθή του σχέση, μετακινείται πλέον στην άμεση ευθύνη και διοίκηση των πολιτών χειριστών και διευθυντών της ειδικής τύχης τους. Το υπόλοιπο εκείνων των υπηρεσιών παρέχονται σε κάθε ειδικό χωρικό σημείο, σε κάθε ειδικό οικοδομικό τετράγωνο, άμεσα, ευθέως, πλήρως. Η διοίκηση, η δια-βίου λειτουργική και στοχαστική εκπαίδευση, η πνευματική ανάδυση και η κατανόηση της ιστορίας και της θέσης κάθε πολίτη στο ιστορικό γίγνεσθαι, η διέγερση και η συμμετοχή των ανενεργών και εξουδετερωμένων πολιτών ειδικών ομάδων (ηλικιωμένοι/ες, άτομα με ειδικές ικανότητες, εξουδετερωμένοι πολίτες σε συνθήκες συγκέντρωσης, νέοι μετανάστες ή πρόσκαιροι συμμέτοχοι εκπαιδευόμενοι), η συμμετοχή και η πλήρης ενεργοποίηση στην οικειοποίηση και άσκηση της τεχνολογίας, ο

Ιορδάνης Στυλίδης

μετασχηματισμός της προσωπικότητας του πολίτη χειριστή και στοχαστή της ειδικής και γενικής κατεύθυνσής του, η συμμετοχή στο σχεδιασμό και την λειτουργία των κοινοτήτων, η διάθεση του εαυτού στην συλλογικότητα, η μεταμόρφωση δηλαδή του ανθρώπου σε αστική συγκέντρωση σε φορέα και χειριστή της ζωής στην ευτοπία του. Η πρόταση αυτή, της αναδιάταξης της ζωής σε ένα και όλα τα οικοδομικά τετράγωνα, αυτές τις νέες αυτο-διοικητικές λογιστικές-πολιτειακές, χωρικές-πολιτισμικές, μορφές επανακαθορίζει και ανα-κατευθύνει κάθε και όλους τους συντελεστές της προηγούμενα διευθυνόμενης ζωής σε συγκέντρωση ‘’...όπως την ξέρουμε...’’ και: 1. Μπορεί, να μεταφέρει ένα μέγιστο τμήμα της γενικής γραφειοκρατικής και ελεγχόμενης διακυβέρνησης στον έλεγχο του θύλακα σχεδιασμού και πρακτικών της ελάχιστης αστικής χωρικής μονάδας (του οικοδομικού τετραγώνου) προσβάλλοντας ευθέως το ιστορικό παράδειγμά αυτής της σχέσης και εξαρτώντας, πλέον, την λειτουργικότητά του από την αμεσοδημοκρατική συνδυασμένη πρακτική αυτών των πολιτειακών σωμάτων ελάχιστης κλίμακας. 2. Μπορεί να μεταφέρει την διοίκηση και τον έλεγχο αυτών των πρακτικών στο ειδικό και εξειδικευμένο σώμα πολιτών-κατοίκων μεταβαλλοντας την μονάδα σε πολιτειακόαυτοδιοικούμενο οργανισμό με αμεσο-δημοκρατικά πολιτικά και αυτο-διοικητικά-λογιστικά χαρακτηριστικά των ειδικών τους ιδιοτήτων και θησαυρών. 3. Μπορεί να αναμορφώσει τη σχέση ενός κατοίκου σε συνθήκη ζωής σε συγκέντρωση και να την εξαπολύσει στην ιστορική θέση της συνθήκης του ιδεώδους μετόχου ενός πολιτειακά οργανωμένου σώματος σε ισορροπία δύναμης με ένα κράτος διαθέτη ελάχιστων πλέον ειδικών παροχών (γενική ασφάλεια και άμυνα έως το ιστορικό σημείο της λύσης κάθε τοπικής ανάγκης αποτροπής, γενικός έλεγχος και συντήρηση υποδομών και δικτύων κλίμακας, αντιπροσωπεύσεις έως το ιστορικό σημείο της εξουδετέρωσης και της μεταφοράς τους στα ειδικά δικτυα των δια-συνδεδεμένων και συσχετισμένων ομόσπονδων ενοτήτων

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

230

231

αυτο-διοίκησης, γενικό λογιστικό σχεδιασμό κλίμακας για την αναδιανομή ή ανακατεύθυνση του μετοχικού -πλέον- γενικού πλούτου σε μερισμένα και συνδυασμένα επενδυτικά σχέδια υποστήριξης των ποικιλιών της αυτο-διευθυνόμενης ζωής σε αστικούς, ημιαστικούς και αγροτικούς συνδυασμένους θύλακες, γενική πολιτική και διοικητική υποστήριξη δραστηριοτήτων έως την ιστορική στιγμή της εξαφάνισής του). 4. Μπορεί να μεταμορφώσει το μοντέλο της κοινωνική οργάνωσης του δυτικού πολιτισμικού παραδείγματος ‘’...όπως το ξέρουμε...’’ από την παρούσα γενική γραφειοκρατική και εξουσιαστική δομή σε εκείνη τη δομή που επαληθεύεται στην ποικιλία των δικτύων άμεσης δημοτικής-πολιτειακής συνδυασμένης οργάνωσης. Ταυτόχρονα, μπορεί να διατηρήσει και να συντηρήσει τις μεγάλες οικονομοτεχνικές ορίζουσές του (τράπεζες, νοσοκομεία, ασφαλιστικούς οργανισμούς, οργανισμούς ενέργειας, δικτύων και υποδομών) όσο επιτρέπεται, για όσο επιτρέπεται, από την δημιουργία και ενεργοποίηση ενός νέου δικτύου-πληθυσμού τέτοιων δομών στην κλίμακα του οικοδομικού τετραγώνου, στό μέγεθος όλων των ελάχιστων πολιτειακών ενοτήτων. Κάθε οικοδομικό τετράγωνο θα έχει και θα χειρίζεται τη δική του τράπεζα-φορέα του πλούτου του, τις δικές του μονάδες υγιεινής και υγιειονομικής παρακολούθησης, τη δική του μονάδα αντιπροσώπευσης προς το ελαχιστοποιούμενο κράτος, τη δική του μονάδα κατασκευών, τη δική του ενεργειακή διάταξη, τη δική του μονάδα παιδείας (της δια βίου εκπαίδευσης και των πρακτικών της), τη δική του μονάδα παραγωγής και ελέγχου της τροφής. Ταυτόχρονα, οι συνδυασμοί αυτών των πολιτειακών ενοτήτων ελάχιστης κλίμακας θα μπορούν να συμφωνούν και να αναλαμβάνουν έργα και διοικητικά εγχειρήματα μεγαλύτερης κλίμακας ελέγχοντας ακριβώς και αυστηρά τη λογιστική τους. 5. Μπορεί να ανα-μορφώσει, να πολλαπλασιάσει τις πρακτικές της εγκατάλειψης της ιδέας του ειδικού τόπου και του τοπίου ως συστατικών δεσμών της ταυτότητας του προσώπου-πολίτη

Ιορδάνης Στυλίδης

προτείνοντας και ενισχύοντας τις πρακτικές των ταξιδιών και των διαρκών μακριών διαμονών στην ανεξάντλητη γεωγραφία του πλανήτη δημιουργώντας, έτσι, την πολυ-σημασμένη προσωπικότητα των διαμονών. Να διαθέσει στοχαστικά την ιδέα της στοχαστικής καλλιέργειας, της απελευθέρωσης των εκδηλώσεων και των ποικιλιών των εκφραστικών τακτικών και των προσωπικών ανιχνεύσεων ως συστατικών της ολοκλήρωσης της προσωπικότητας (κάθε και όλοι οι πολίτες είναι μουσικοί, εικαστικοί, ηθοποιοί, συγγραφείς, ρήτορες, τεχνίτες και τεχνουργοί). Να διαθέσει στοχαστικά την ιδέα της προσωπικότητας ως εκφραστικού και λειτουργικού στοιχείου μιάς και πολλαπλών ομάδων σχεδιασμού και ποικίλων δράσεων, την ιδέα του μεταμορφωμένου εαυτού και της πολλαπλότητας του εαυτού. Την εξάχνωση, την μεταμόρφωση και την ανασύνθεσή του ως μείγματος μεταβαλλόμενων και ποικίλων ιδιοτήτων. 6. Μπορεί να εκτινάξει την ψηφιακή δυνατότητα και τον πειραματισμό επί αυτής στα πρόσκαιρα δυνατά και τα επερχόμενα ανεξέλεγκτα πεδία της. Η ψηφιακότητα είναι η αναγκαία και η ζωτική βάση σχεδιασμού και λειτουργικότητας των δια-συνδεδεμένων κοινοτήτωνθυλάκων. Η στατιστική ακριβής και κυμαινόμενη αποθήκη της δυνατότητάς τους, ο επικοινωνιακός ιστός των συνδεσμολογιών τους, η αποδεδειγμένη και συμπαγής δέσμευσή τους, ο μεριστός χώρος των αναφορών και των ποικιλιών τους. Η πρόταση της επανα-διαπραγμάτευσης των συστατικών αρχών της ζωής που περιέχεται σε αυτό το δοκίμιο για την ζωή και τον πολιτισμό θέλει να προσβάλλει, να υπονομεύσει δημιουργικά την τρέχουσα πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας ευρηματικά τα επίκαιρα υλικά των συγχρόνων σχέσεων και των συσχετισμών τους. Υλικά που, τώρα, είναι ανενεργά, εξουδετερωμένα, δεσμεύοντας δραματικά την εξαπόλυση της δυνατότητας του συνεργαζόμενου ποικίλου ανθρώπου. Προβάλλοντας, αιχμαλωτίζοντας, αυτή τη δυναμική του, τη διάθεσή του για αλλαγή, σε κείμενα και περιγραφές

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

232

233

ουτοπιών, κάπου αλλού, κάποτε. Η πρόταση αυτή ανασυνθέτει στοχαστικά και μορφοποιεί τη δυνατότητα της ζωής χρησιμοποιώντας κατευθυντήριες λεπτομέρειες έργων τέχνης (κείμενα, εικόνες, δημόσιες στρατηγικές κλίμακας, ιστορικούς πειραματισμούς) αλλά και συστατικές κατευθύνσεις του λόγου και του στοχασμού που ήδη, ως προτάσεις και κανόνες ιδεώδους λειτουργίας της κοινωνικής μηχανικής, βρίσκονται απελευθερωμένα στο σύμπαν των ποικιλιών που περιβάλλει και ορίζει κάθε πράξη και κάθε συνέπεια της, κάθε δήλωση και κάθε αποτέλεσμά της, κάθε χειρονομία και κάθε υλική εκδοχή της στην πραγματικότητα. Γνωρίζω πως συνεισφέρω. Θεσσαλονίκη. 20 05 2013

Ιορδάνης Στυλίδης

έκθεση

2016

η εποπτεία του εδάφους εξαιρετικό σχόλιο για την μελέτη της κ. Ευαγγελίας Μπουλάκη

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

234 235

Χρειάζεται να συλλογιστούμε, ίσως και να αφιερώσουμε τις συζητήσεις και τις εξελίξεις των πράξεών μας (ζωγραφίζω, περιγράφω, περπατώ, κολυμπάω, φωτογραφίζω, διηγούμαι), για τον κόσμο που μας περιβάλλει. Η ιδέα πως γνωρίζουμε επαρκώς, τη συνέχεια και τις ποικιλίες των εκδηλώσεων, τόσο των λεπτομερειών όσο και των γενικών αρχών που τακτοποιούν και οριοθετούν, συγκροτούν και διαπερνούν, τις περιοχές των πειθαρχιών ανάγνωσης, συσχέτισής και ταιριάσματος του εαυτού με το σε κάθε στιγμή και χώρο όλον είναι ασταθής και μερική. Χρειάζεται επίσης να υιοθετήσουμε την ιδέα πως δεν βρισκόμαστε, σε κάθε στιγμη μας, έξω από κάθε περιβάλλον πεδίο ως παρατηρητές του, ρυθμιστές και ιδεώδεις αναγνώστες του αλλά ως στοιχείο του που μεταβάλλει, παρατηρώντας, αναγνωρίζοντας και δρώντας, και μεταβάλλεται ταυτόχρονα. Έτσι, καθώς και όποτε τελούμε την πρώτη και κάθε πράξη ανάγνωσης (ζωγραφική, παρατήρηση, φωτογράφιση, σχέδιο, πίνακας μετρήσεων, συλλογή υλικού), όταν τοποθετούμε, δηλαδή, τον εαυτό και την υλικότητά μας σε κάποιο σημείο του και τακτοποιούμε σε ένα προσωπικό αρχείο την ποικιλία των εικόνων, των ήχων, όλων των φυσικών χαρακτηριστικών του πρέπει να στοχαστούμε για το περιεχόμενο του ερωτήματος των φυσικών διατάξεών του. Το γιατί των θέσεων της οπτικής παρατήρησής του, την γενεαλογία των συνδεσμολογιών κάθε χωρο-χρονικού παρατηρούμενου με τα προπαρασκευαστικά οδηγά κείμενα και τις γενικές καθοδηγητικές ιδέες που είτε αποδεικνύονται επαρκείς στην σκόπευσή τους είτε εξαιρούνται και καταπίπτουν στην μερικότητά τους.

Ιορδάνης Στυλίδης

Στην πειθαρχία των απεικονιστικών προσεγγίσεων του φυσικού (ζωγραφική, video, ντοκιμαντέρ, λογοτεχνία, αστροφυσική, σωματιδιακή φυσική, ακτινολογία, 3d ιατρική απεικόνιση) έχουν ήδη συμβεί πολλά. Μεγάλες περιοχές δράσεων (τοπιογραφία, νεκρή φύση) έχουν ήδη αποκαθηλωθεί παραδίδοντας το ιστορικό τους περιεχόμενο, και νέες δράσεις ήδη προτείνονται και καθοδηγούν τη σκέψη μας καθώς επιχειρεί, αναγνωρίζει, αρχειοθετεί και συλλογίζεται για τη φύση (performance, μικροσκόπιο CERN, μηχανές ITER και Vendelstein7X, πολυμεσικά υβρίδια πλασματικής πραγματικότητας VRHS). Ήδη, το ισχυρό ενδιαφέρον μας καθοδηγείται από τις κατακτήσεις και τις προτάσεις της θριαμβεύουσας επιστήμης και της εφαρμοσμένης τεχνολογίας των απεικονίσεων. Έτσι, σε κάθε στιγμή μας εννοούμε και οφείλουμε να εννοούμε ποικιλίες καταφατικών σχέσεων και συσχετισμών με το χώρο και τον χρόνο του. Καθώς, ας πούμε, όπως η κ. Μπουλάκη, τοποθετούμε τον εαυτο μας μπροστά σε ένα δυνατό και έξοχο σημείο παρατήρησης (ένα αυστηρό στο στίγμα του εδώ ακριβώς), καθώς στεκόμαστε στην απαραίτητη και ακριβή για τις προθέσεις μας απόσταση παρατήρησής του (τόσο μακριά ή κοντά, τόσο ψηλοτερα ή χαμηλότερα, τόσο πρωί ή απόγευμα, στην αυστηρή ώρα του, στο τώρα/τότε της αναγνώρισης και της ανάγνωσή του), καθώς χρησιμοποιούμε τεχνικές και συσκευές σύλληψης και διαχείρισης της ταυτοτητάς του και της ταυτότητάς μας που, εξαιτίας της επιλογής μας, της επιλογής της κ. Μπουλάκη, αρχίζουν να ρυθμίζουν και να ρυθμίζονται, γιορτάζουμε την έναρξη της εγκατάστασης των αιτημάτων της διαπραγμάτευσής τους. Το γιατί της επιλογής καθε λεπτομέρειας και σχέσης, το γιατί της κινητήριας πρόθεσής, το γιατί της καταβολής και ρύθμισης των υλικών και στοχαστικών ιχνών και διαβεβαιώσεων που θα στρωθούν και θα ορίσουν την ειδική υλικότητα (έναν πίνακα, ένα σχέδιο, ένα video, μια

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

236

237

προφορική θεατρική περιγραφή, μια φωτογραφία ενός γαλαξία, έναν πίνακα ορισμών και εκφράσεων της χωρικής γεωγραφίας του υετού) στα στρώματα των εκφραστικών της δυνάμεων. Πρέπει να κοιτάξουμε, λοιπόν, τους πίνακες της κ. Μπουλάκη για εκείνο τον πλεονάζοντα αλλά αρκετό χρόνο που εκτίθεται η βέβαιη υλικότητά τους, τον χρόνο της έκπληξης και της χαράς καθώς βρεθήκαμε μπροστά τους. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ακαριαία το αυτό δείχνει εκείνο;, το εκείνο είναι εκεί; καθώς σημαίνει και διαδηλώνει την ταυτότητά, τον χρονο και χώρο της ύπαρξής του. Πρέπει επίσης να στοχαστούμε για το αυτό μπορεί να ειδωθεί μόνον έτσι; ή το όπως συνήθως; του. Η σχέση με το συμβατικό ιδίωμα της ζωγραφικής εκφραστικής της τοπιογραφίας (χρώμα, υλικότητα, ταυτότητα ή υβριδικότητα, κάδρο και γεωμετρία, βάθος, εκφραστική σαφήνεια και θεματική) εξαντλήθηκε και ήδη απαιτεί και καθορίζει μια νέα έκταση ανίχνευσης και στοχαστικής προοπτικής. Η κ. Μπουλάκη, δηλαδή, επιχειρεί, εκδίδει και εντέλει εγκαθιστά μια ποικιλία νέων ερωτήσεων και δυνητικών πρακτικών που εκκινούν από την πρόσκαιρη ή διαρκή εμπλοκή του παρατηρητή με το έργο της. Δεν ενδιαφέρει πιά η βεβαιότητα της ζωγραφικής απεικόνισης του γενικού τοπίου ή της ειδικής λεπτομέρειάς του αλλά η ενεργοποίηση κι η τροφοδότηση της συνείδησης με πολλά άλλα καινοφανή και ιδιαίτερα ερωτηματικά και παραινέσεις. Η κ. Μπουλάκη γνωρίζει πως οι εξαιρετική τεχνική απόδοση της λεπτομέρειας, η τεχνική δεινότητα στο χειρισμό του υλικού και η ανιχνευτική θεματική επαλληλία δεν περιεχονται πλέον στα ουσιαστικά της προσωπικής της έρευνητικής πειθαρχίας. Γιαυτό οι ‘’εικόνες’’ της, τα γενικά πλάνα (η θέση της στο τοπίο και η εμμονή της στην απεικόνισή του) αλλα και οι ειδικές οπτικές προσεγγίσεις τις (μεγεθύνσεις υπέρ-μικρών φυσικών λεπτομερειών) εξαιρούν και απέχουν από τους τεχνικούς χειρισμούς που εκδίδουν τη σημασία τους και τελειώνονται στην κορυφαία διαύγεια και την οξύτατη

Ιορδάνης Στυλίδης

περιγραφική τους. Αυτό μπορεί να το κάνει εύκολα ένας χειριστής μιας φωτογραφικής μηχανής υψηλότατης διακριτικής ανάλυσης. Αντίθετα και τιμητικά για την πρόθεσή της, η κ. Μπουλάκη κατασκευάζει (‘’ζωγραφίζοντας’’) και εκθέτει τα δοκίμια-θέματά της ρυθμισμένα στην ιδεολογική ‘’ακρίβεια’’ μιας οπτικής θόλωσης όπως εκείνη που εμφανίζεται καθώς βρισκόμαστε (όταν βρεθούμε) μπροστά στο πραγματικό τοπίο της και η αστείρευτη και εξαιρετική χαρά μας επιταχύνει και εκτρέπει το ενδιαφέρον μας σε συνεχείς τοποθετήσεις του βλέμματός στο χώρο του. Κάθε δείγμα εργασίας και κάθε αποτέλεσμα (ο συμβατικός πίνακας ενός τοπίου) είναι στην πραγματικότητα μια μεταβατική στιγμή, μια στιγμή μετακίνησης ανάμεσα στις πολλές που εκτελούμε εποπτεύοντας, διαβάζοντας και μαθαίνοντας το ‘’κείμενο’’ του κατά τύχην τοπίου της. Είναι ένα σπάραγμα μνήμης ανάμεσα σε μία ποικιλία σπαραγμάτων που συγκροτούν για κάθε μάρτυρά του την εύπλαστη ιδέα αυτού του συγκεκριμένου τοπίου αλλά και την πρόσκαιρη βεβαιότητα της γνώσης του. Φυσικά, αυτή η γνώση του γενικού ή ειδικού τοπίου μιας μικρότατης φυσικής λεπτομέρειας δεν είναι η καθόλου εμπειρία του. Η καθολική του εμπειρία δεν μπορεί να είναι ο ζωγραφικός δείκτης που χρησιμοποιεί η κ. Μπουλάκη. Ούτε υπάρχει μια τέτοια πλήρης και ώριμη στιγμή κατανόησης. Βλέποντας in situ ένα γενικό τοπίο ή μια μικρότατη λεπτομέρεια γνωρίζουμε πλέον πως η σημαντική εμπλοκή μας με την αναγνώριση της ταυτότητάς του προϋποθέτει την ποικιλία των μετακινήσεων και των ανιχνέυσεων εντός του. Να βρεθούμε, δηλαδή, εδώ, εκεί, μακρύτερα, ανατολικά, στο πρώτο πρωϊνό φώς και το ύστερο φως του δειλινού, να αφουγκραστούμε τους πληθυσμούς του τοπίου αλλά και την σύσταση του υλικού του, να διαπεράσουμε τις ώρες του αλλά και να διασπαστούμε στην ποικιλία του. Τα έργα της κ. Μπουλάκη δεν είναι παρά οι δείκτες μιας επίμονης παραίνεσης να ταξιδέψουμε προς το

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

238

239

εξαιρετικό εκεί της πρότασής της, να κοιτάξουμε επίμονα και να βυθισμούμε στην εμμονική αναζήτηση της ειδικής στιγμής και θέσης της φυσικής λεπτομέρειας που σχολιάζει και ταυτόχρονα χρησιμοποιεί ως σημαντήρα και κίνητρο ώστε να πειστούμε και αμέσως να μετακινηθούμε στο εκεί και τότε καθεμιάς και όλων των επισημάνσεών της.

Ιορδάνης Στυλίδης

ημερολόγιο* 6 ημέρες στην ευτοπία το ημερολόγιο της Τοσκάνης

2013

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

240 241

https://issuu.com/iordanisstylidis/docs/days_in_eutopia_2_

1. κατευθύνσεις 2. πλόες, καταπλεύσεις 3. διαδρομές, επισκέψεις 4. εργαλεία και τεχνικές 5. η κατοίκηση του εγγύς τοπίου 6. δείγματα και φορτία 7. τα εγκαύματα των πράξεων και των σκέψεων 8. πλέγματα σχέσεων και πεδία γεγονότων 9. οι εισαγωγές και οι προσεγγίσεις 10. Γέννηση και ίχνη ενός μετασχηματισμού 11. ταξίδι και ορισμός της επιστροφής 12. the followers (εγώ και εκείνος που ήμουν)

* Το ημερολόγιο πορείας, στοχασμού και πράξεων απο το πολυεθνικό εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή Τοσκάνη της Ιταλίας, το 2013.

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

242 243

κατευθύνσεις Η διαπέραση της γεωγραφίας αποτελεί το πρώτο από πολλά γυμνάσματα που περιέχονται στην απόφασή μας να ακολουθήσουμε ένα κάλεσμα. Ούτε σημαντικό ούτε ασήμαντο. Να περιορίσουμε τον εαυτό μας στις απαιτήσεις μιας αυστηρής συμφωνίας. Πως, μαζί, θα επιχειρήσουμε να ορίσουμε, να κατασκευάσουμε, να ανιχνεύσουμε ένα τύπο κοινής ζωής και δράσης. Η τροχιά της μετακίνησης μας δεν διαγράφεται στο λευκό ταχύτατο ίχνος ψηλά στον ουρανό. Είναι μιά τεθλασμένη γραμμή στην επιφάνεια της γής που περιέχει την αργή και την ταχύτερη διαπέραση αλλεπάλληλων τοπίων. Τη συλλογή δειγμάτων από ερωτηματικά που ορίζουν την ταυτότητα όσων αφήνουμε πίσω. Λιβάδια, καλλιέργειες, υπόστεγα, μικρούς οικισμούς, οροσειρές, φιγούρες ανθρώπων, άδειους δρόμους, το ζεστό μεσημέρι και την υγρή νύχτα, το πλοίο που περιμένουμε να πλησιάσει και να μας περιλάβει στον κόσμο του εσωτερικού του. Να περιλάβει τον εαυτό μας καθώς μετακινείται από το πεδίο μιάς βεβαιότητας σε εκείνο μιάς πρόσκαιρης ετεροτοπίας. Τι περιμένουμε; Το επόμενο πρωϊνό, το φεγγάρι στη νότια Αδριατική θάλασσα, τον δροσερό αέρα που μπερδεύει τους ήχους από τις κοντινές ομιλίες στο κατάστρωμα, το μεταμεσονύκτιο εσωτερικό με τα βαριά σώματα και το βύθισμα στον ύπνο. Τι μπορεί να συνδέσει όλα αυτά; Με ποιόν τρόπο; Για ποιό σκοπό; Πως αυτοί οι σύνδεσμοι θα ριζώσουν και θα αποδώσουν μια συμπαγή πρόσκαιρη μεριστή ιδέα για τη ζωή; Πως θα απλωθούν ανάμεσά μας; Πως θα παραμείνουν δικοί μας και δεν θα ξεριζωθούν σε μιά ακαριαία στιγμή; Θα δούμε. Θα σημειώσουμε, θα φτιάξουμε.

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

244 245

πλόες, καταπλεύσεις Συλλέγουμε συνεχώς πληθυσμούς από ακατανόητες εκτεταμένες εμπειρίες όπου η σύνδεση του εαυτού μας, η περίπλοκη πλεύση του μέσα σε ένα ακαθόριστο σύμπαν δυνατοτήτων, στο εσωτερικό του πλοίου, μορφοποιεί ένα καινοφανές σύνταγμα ορισμών υπονομεύοντας τη σχέση με την πραγματικότητα. Περισσότερες λεπτομέρειες, περισσότερες τακτοποιημενες συλλογές, ρημαγμένες, τοποθετημένες ανάμεσα στην ιδέα του ταξιδιού και στο δυνατό περιεχόμενό του που θα ενεργοποιηθεί εκεί, σε ένα τόπο όπου θα φτάσουμε πολύ αργότερα. Γιατί εκεί; Γιατί τότε; Το διάστημα του ταξιδιού, ο χρόνος του, συγκροτείται στο ειδικό πεδίο μιάς πυκνής και αναμένουσας σειράς ενδεχομένων. Η συζήτηση με ένα άγνωστο άνδρα για την ώρα της προσόρμισής μας στο λιμάνι της Αγκόνα, η συζήτηση με ένα συνταξιδιώτη για τη θέα και το όνομα ενός νησιού πριν το σούρουπο, οι ενδεχόμενες διακλαδώσεις πιθανοτήτων που θα καθορίσουν τους διαλόγους μας στην διάρκεια της νύχτας. Η αφήγηση ενός παρελθόντος γεγονότος και η σημασία του για την συνέχεια της ζωής μας μέχρι τώρα. Μιά ερώτηση για τον τόπο όπου κατευθυνόμαστε. Η ιδέα γι αυτόν ή εκείνη απέναντί μας. Η σπατάλη μιάς μοναχικής νύχτας. Αυτός. Εκείνη. Η προετοιμασία του ύπνου στο ανώτερο εξωτερικό κατάστρωμα. Το πλύσιμο του σώματος και το ποτήρι με ότι απέμεινε από μιά μάταιη υπόθεση, μιά κομμένη επιθυμία. Ο εσωτερικός τόπος του πλοίου που ταξιδεύει και ταξιδεύει και ταξιδεύει φαίνεται έτσι να διαστέλλεται ως το άπειρο. Εμείς, εκείνοι, αυτοί δίπλα μας, περιλαμβάνονται και σχηματίζουν ένα πλήρες και αρκετό σύμπαν σχέσεων. Τι δυνατές εκτάσεις και συναρμογές σχέσεων....! Τι προσφορά σκέψης...!

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

246 247

διαδρομή, επισκέψεις Έχουμε ήδη προσπεράσει την πόλη της Ασσίζι. Διαπερνούμε ένα πυκνό σύννεφο καπνού που σέρνεται από την κοιλάδα χαμηλότερα έως το ύψος του οδοστρώματος. Ύστερα τρείς συνεχόμενες σύρραγες και την κοιλαδο-γέφυρα που οδηγεί στην πλευρά ενός λόφου με πηγές θερμού νερού. Μπορούμε να σταματήσουμε σε κάθε ένα σημείο και να παραμείνουμε εκεί για πολύ πραγματοποιωντας τις πρώτες αναγνωρίσεις των φυσικών ιδιοτήτων των μικρο-τοπίων τους, αφήνοντας τις πρώτες χειρονομίες να πραγματοποιήσουν τους δεσμούς που επιθυμούμε, τους δεσμούς στους οποίους στηρίζουμε τις πρωτες υποθέσεις μας. Μέσα στο περίβλημα του οχήματος απλώνεται η στοχαστική σιωπή, προδίδοντας την παγίδευση του νου σε μνήμες προηγούμενων ταξιδιών και διαμονών, σε υποθέσεις και σχέδια για την επόμενη ώρα, στις απόπειρες να τακτοποιήσουμε ακριβώς τις επερχόμενες στιγμές της κοινής μας ζωής, εκεί. Θα διασχίσουμε μαζί ανηφορικούς εξοχικούς δρόμους, θα μαζευτούμε γύρω από την εκφώνιση μιάς πρότασης, ενός σχόλιου για τον ορίζοντα. Θα χαμηλώσουμε το βλέμμα προς την διεύθυνση ενός συρσίματος στη χλόη. Θα γευτούμε, θα τακτοποιήσουμε μιά πρόταση, θα δηλώσουμε αμέσως μιά αντίρρηση και μια συμφωνία. Φτιάχνοντας ισορροπίες και συνδέσεις.

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

248 249

εργαλεία και τεχνικές Οι απαιτήσεις του ταξιδιού σταθεροποιούνται από τις σειρές, τις συλλογές, των γεγονότων και των λεπτομερειών τους που ήδη άρχισαν να σχηματίζουν τα αρχεία των σχέσεών μας. Με τον εαυτό μας που ξυπνά στην νέα γεωγραφία και στο ειδικό σύμπαν συσχετισμών που πρόκειται να αντιμετωπίσει, με τους άλλους που αναδύονται και σχηματίζουν επίσης τους εαυτούς τους, με ότι αφήσαμε πίσω και, νιώθουμε ήδη, πως δεν μπορεί να υποστηρίξει τις σκέψεις και τις ανάγκες μας, με όσα κατασκευάζουμε και χρησιμοποιούμε πρόσκαιρα ή σε όλη τη διάρκεια αυτού του κοινού πλέγματος εμπειριών σαν αμυντικούς φλοιούς ή επιθετικά προσχήματα. Ήδη, εκείνοι, συλλέγουν τις πρώτες λεπτομέρειες που γρήγορα θα ορίσουν και θα ονομάσουν το προσωπικό πεδίο των εμπειριών τους. Ήδη, αυτοί, εγκαταλείπουν την επιθυμία να απλώσουν και να διαπραγματευτούν με αυτόν τον νέο εαυτό τους και τους άλλους. Ήδη, εσείς, φωλιάζετε σε ό’τι ξέρετε και θεωρείτε πως μπορεί να σας προστατεύσει. Απορρίπτουμε και υιοθετούμε. Εγκαταλείπουμε τις βεβαιότητες και εξαπολύουμε την έφοδό μας ώστε να κερδίσουμε όσα περισσότερα μπορούμε. Παρακολουθώντας μία συζήτηση, φυλλομετρώντας ένα βιβλίο, γράφοντας μία σειρά λέξεων που πρόκειται να μετασχηματιστούν σε ένα ισχυρό νοηματικό δεσμό, ορίζοντας ένα σύνδεσμο μεταξύ μιάς έννοιας και ενός φαινομένου. Κατευθυνόμαστε πρός μία διεύθυνση, τοποθετούμε και ευθυγραμμίζουμε τις νοηματικές αγκυρώσεις που θα συγκρατήσουν την σχέση μας με τα πλέγματα της εμπειρίας, τις διαπλοκές μας με την πραγματικότητα. Κάθε γεγονός και κάθε λεπτομέρειά του περιέχεται, φτιάχνεται, από τις πρόσκαιρες ή ισχυρότερες ιδιότητές του που αποθηκεύονται στο νού. Τα αρχεία αυτών των ιδιοτήτων συγκρατούν και περιγράφουν την ένταση που αισθανόμαστε από την εννόηση της απόστασης που απλώνεται μπροστά μας και πρόκειται να καλυφθεί, περιγράφουν την δυσκολία της κατασκευής ενός προγεφυρώματος με τον άλλο. Περιγράφουν την δυσκολία της οριοθέτησης μιάς κοινότητας σχέσεων. Περιγράφουν τις τελετές της κατασκευής των εργαλείων και τις δοκιμές των τεχνικών μας.

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

250 251

η κατοίκηση του εγγύς τοπίου Φτιάξαμε μικρούς κύκλους. Κοιτάξαμε έως τα βάθη του τοπίου, τα σύνορά του, τον ορίζοντα. Φτιάξαμε ένα πρόχειρο αρχείο των φαινομένων που συγκρατούν και ορίζουν τις ιδιότητες αυτού του τόπου. Τα βαθιά ευθύγραμμα χαντάκια και τις συστοιχίες των κυπαρισσιών, τις ποικιλίες της αδύναμης σκιάς σε αυτή τη συννεφιασμένη ημέρα, τα μεγάλα μοναχικά δένδρα που φαίνεται πως ορίζουν ένα μυστικό δίκτυο προθέσεων των κατοίκων του διαμέσου των αιώνων που πέρασαν. Τις καλλιέργειες που βρίσκονται ήδη στο τελευταίο στάδιο της ωρίμανσής τους. Εύρωστες, πυκνές, απέραντες θάλασσες λεπτόκορμων φυτών που λικνίζονται στον δυνατό άνεμο. Η ησυχία της εξοχής δυναστεύει τις προθέσεις μας και, γιαυτό, κυρτώνουμε τους ώμους, ακουμπάμε στον διπλανό μας, απευθύνουμε την πρώτη ερώτηση με ένα συρτό ψίθυρο, σαν να διαισθανθήκαμε, ήδη, προ πολλού, πως δεν πρέπει να διασπάσουμε την ηχητική ποικιλία της υπαίθρου. Η μία ομάδα έχει σταματήσει στην πλευρά του αγροτικού δρόμου. Η άλλη, μακρύτερα, στην άκρη μιας καλλιέργειας βρώμης. Μιά άλλη ομάδα συνέχισε να περπατάει ώσπου χάθηκε πίσω από τον χαμηλό λόφο. Κάποιοι συν-οδοιπόροι παρέμειναν μόνοι κοιτάζοντας επίμονα ή πρόσκαιρα προς την διεύθυνση του μεγάλου κτιρίου που φιλοξενεί τις προθέσεις μας, τους τρόπους μας, την ποικιλία και τα δείγματα των εαυτών μας που τώρα μαθαίνουν να ζούν στο χρόνο του τοπίου και του τόπου. Να βρίσκονται εντός του νωρίς το πρωϊ, στην ένταση του μεσημεριού, τη στιγμή του ισχυρού ανέμου και της δυνατής βροχής. Όταν τα σύννεφα είναι πολύ χαμηλά και τόσο σκούρα που να πρέπει να υποχωρήσουμε στο βάθος μιάς σκοτεινής στοάς. Όταν η νύχτα περιορίσει το βλέμμα έως το σύνορο μιας συστάδας θάμνων. Ένα κείμενο ξέφυγε από τα χέρια μιάς συντρόφου. Ίσως αφέθηκε, να υψωθεί από τον άνεμο, να βραχεί από τη βροχή, να διαλυθεί, να χωνευτεί στον απέραντο ουρανό. Τι περιείχε; Πωςθα μπορούσε να σημαδέψει και να καθοδηγήσει τις ζωές μας;

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

252 253

δείγματα και φορτία Από εκείνο το απόγευμα της άφιξης, εκείνο το πρωϊνό που η βροχή μας ανάγκασε να καταφύγουμε στην προστασία μιάς πυκνής συστάδας δένδρων, εκείνο το μεσημέρι που διασχίσαμε τον απέραντο ελαιώνα, μεταφέρουμε μιά συλλογή, μια ποικιλία εύθραυστων δειγμάτων και άθραυστων συνδέσμων για όσα συναπαρτίζουν πλέον την κάθε προσωπική ιδέα για ό,τι μας περιβάλλει. Θυμόμαστε ακριβώς τις στιγμές που αναδύθηκαν η μία και οι πολλές ισχυρές σκέψεις, πότε κυριάρχησαν την συνείδησή μας και προσανατόλισαν την επιθυμία μας. Τις στιγμές που αποφασίσαμε σε ποιό χωρικό σημείο και γιατί, με τι, με ποιούς, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μία κατασκευή ή να φωνάξουμε προς το τοπίο μία οριστική φράση. Να αποχωριστούμε το προφανές και το ατελές του εαυτού μας. Να αφήσουμε το γυμνό σώμα να βραχεί και να ριγήσει από τις φευγαλέες στάλες της βροχής. Να αρπάξουμε το χορτάρι, να τρίψουμε τα γυμνά μας πόδια στο χώμα, να αναπνεύσουμε αδίστακτα τη μυρωδιά του τόπου, να συντρίψουμε τις τελευταίες λεπτομέρειες της βεβαιότητάς μας για όσα αφήσαμε πίσω. Μέσα σε εκείνα τα απογεύματα και τα πρωϊνά, εκείνα τα σκιερά μεσημέρια, φτιάξαμε τον μυθικό τόπο των Σειρήνων και των Λαιστρυγόνων, τον τόπο της απέραντης επιθυμίας, το πεδίο όπου αφέθηκε να πλεύσει ο εαυτός μας. Είτε από το ψηλό κατάστρωμα ενός εύθραυστου πλοίου είτε από τις παράδοξες κορυφές των τοπίων του νού. Σχέδια, αγριόχορτα, φύλλα, συνομιλίες, χειρονομίες, εικόνες, υποθέσεις, τα πρώτα άθραυστα υλικά που θα σηκώσουν το φορτίο μιας επερχόμενης, οριστικής φράσης.

Ιορδάνης Στυλίδης

7 εγκαύματα πράξεων και σκέψεων Ελεύθεροι στη δυνατότητα και τις πιθανότητες των διαλόγων. Στη δύναμη των συνοδών διαστημάτων της σιωπής που απλώνεται ανάμεσά τους, στα μεγάλα, καίρια, ή σύντομα επαναλαμβανόμενα τμήματά της. Σύντομα, αντικαταστήσαμε το λόγο-φορέα και την γραφή-αρχείο, τους προστάτες των ατελών περιγραφών των συστάσεων των μικρών δειγμάτων της ζωής, με τα σχέδια και τις πρώτες άτολμες κατασκευές.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

254 255

Καταλαβαίνουμε πιά πως, ήδη, μορφοποιούμε τους οδηγούς για το πως και το γιατί μπορεί μία υπόθεση, κάθε υπόθεση που ακολουθούμε για λίγο ή για πολύ, να ορίσει την ζωή των κατοίκων του τοπίου. Ταυτόχρονα, όμως, κοιτάζουμε και παρατηρούμε τις συμπεριφορές όσων, εκείνων, βρίσκονται και αγωνίζονται κοντά και μαζί μας. Ανιχνεύουμε τις συζητήσεις των άλλων, ρωτάμε, απαιτούμε την διαλεύκανση των προθέσεών τους. Το πως και το γιατί, δηλαδή, αρχίζουν να υπερασπίζονται τη σημασία ενός υπόστεγου από κλαδιά και ξεραμένα χορτάρια, ενός φράχτη από λεπτόκορμα κλαδιά, ενός υπερυψωμένου δάπεδου από σανίδες που αγκαλιάζει ένα νεαρό δένδρο, ενός σκάματος που υπονομεύει την σχεδιασμένη πορεία ενός μονοπατιού, ενός ξύλινου νάρθηκα που πάνω του θα συρθούν και θα πλεχτούν τα εύκαμπτα πλοκάμια της γης. Τότε, εκείνες τις σημαντικές στιγμές, κάποιο απόγευμα, κάποιο δειλινό, μέσα στα δωμάτιά μας ή στο διάστημα του περιπάτου στην εξοχή, απομένουμε να ακούμε μία διήγηση, μία εύφορη αιτιολογία, ένα ακέραιο σχόλιο για την βεβαιότητα και τη δύναμη μιας σκέψης, ένα πλαγιοκόπημα της κανονικότητας, ένα προστατευμένο ανέκδοτο ποίημα για την προσκαιρότητα των υποθέσεών μας και για τα εγκαύματα της σκέψης που σχημάτισαν σχέδια και ουλές στο δέρμα και στους μνημικούς κόμβους. Παίζουμε μεταξύ μας. Συζητάμε καθώς ανα-σχηματίζουμε και παρατηρούμε τα τυπικά της ζωής. Ακουμπάμε τα πρόσωπα. Τότε, τα φωτοβόλα κεφάλια μας βυθίζονται το ένα μέσα στο άλλο. Τότε, η αυλή γίνεται ένα πεδίο δυνατοτήτων, το μονοπάτι μετασχηματίζεται και μορφοποιείται σε διάδρομο και πορεία της πρόσκαιρης ζωής μας εδώ, τα δωμάτιά μας γίνονται οι κοίτες μιας νέας γέννησης, τα σημειώματά μας γίνονται οι νέες γλώσσες που περιγράφουν και πάλι τη ζωή στην ευτοπία.

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

256 257

πλέγματα σκέψεων και πεδία γεγονότων Ο πρωϊνός αέρας και η βροχή παραδίδουν στο στοχασμό και την αχόρταγη επιθυμία τα λιβάδια, την εξοχή, τα μονοπατια και τις βαθιές τάφρους γύρω από τις καλλιέργειες. Τα ίδια λιβάδια, τα ίδια μονοπάτια, το ίδιο και, ακόμα, ταυτόχρονα, οικείο και ξενό τοπίο. Διαθέσιμο και απροσπέλαστο στα ίδια αιτήματα, στην ίδια ανάγκη ερμηνείας και διαμονής. Μπορούμε να διακόψουμε ή να συνδέσουμε τις λεπτομέρειές του, να κατασκευάσουμε και να υπερασπίσουμε τη μία και τις πολλές ιδέες για την ισορροπία μιάς στιγμής σε πληρότητα ή μιάς ολόκληρης ημέρας ενατένισης στο εσωτερικό του. Η ιδέα που μεταφέραμε μαζί μας, για τη σχέση και τη θέση ενός παρατηρητή, έχει εγκαταλειφθεί προ πολλού. Φτιάχνουμε, διαπραγματευόμαστε την πειθαρχία της παρατήρησής του γνωρίζοντας πως σε κάθε επόμενο βήμα μας, σε κάθε επόμενη θέση, σε κάθε νέο διαλογο, ολόκληρη η σχέση με την συνθήκη του αλλάζει. Γιαυτό το ονομάζουμε πεδίο γεγονότων. Γιαυτό εισερχόμαστε, παραμένουμε και το εγκαταλείπουμε, γρήγορα ή αργά. Έμπειροι/ες πιά από την συνθήκη και τις τελετές της διαπραγμάτευσή του. Έμπειροι/ες από τις πλοκές και τα αλλεπάλληλα γιορταστικά της σκέψης ενδεχόμενά του. Έτσι, με κάθε απλή ή πολύπλοκη κίνησή μας, με κάθε προσπάθειά μας να ορίσουμε και να προσθέσουμε ένα δείγμα σχέσης, ένα καταφύγιο για την ζωή και την διαμονή εντός του, ένα υπόβαθρο παραμονής και ησυχίας ή ένα βατήρα έξαλης διαπραγμάτευσης, ευτυχίας, ηδονής, τρέλλας, γνωρίζουμε πως αφήνουμε μιά πλημμύρα σχέσεων να διαμορφώσει την ισχυρή πλεκτή ταυτότητά του. Αρχίζουμε και οπισθοχωρούμε, πλαγιοκοπούμε και εγκαταλείπουμε, χαιρόμαστε και χανόμαστε στον στοχασμό. Τι γιορτή για τον μοναδικό και κοινό εαυτό μας...!

Ιορδάνης Στυλίδης

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

258 259

εισαγωγές και προσεγγίσεις Καθώς διασχίζαμε το τοπίο της Τοσκάνης, οι αλλεπάλληλες αλλαγές του, οι μεταβολές του και οι ανέγγιχτες, ακόμη, ιδιότητες του ειδικού πεδίου του μεγέθυναν την επιθυμία της προσέγγισης των ποικιλιών αυτού του νέου, πρόσκαιρου, αρχείου δειγμάτων και γεγονότων. Ύστερα, αργότερα, όταν οι περίπατοι και οι τακτικές διερευνήσεις αποκαλυψαν τις ορίζουσες και πλήρεις ιδιότητες αυτού του τοπίου και του τόπου της πρόσκαιρης διαμονής μας, η φροντίδα, η μέριμνα για τα όσα χρειαζόταν να δείξουμε, να κατανοήσουμε τόσο ώστε, έκτοτε, να μεταβληθούν σε κατευθύνσεις της σχέσης μας με την εκεί ιδιάζουσα πραγματικότητα, γέμισε τα χέρια και τα σακίδιά μας με τα υλικά και τις αποθέσεις του τοπίου, με όλες τις ιδιοτροπίες του. Τα φύλλα, τη χλόη, τα κομμάτια από λεπτόκορμα κλαδιά, τους ώριμους και ανθισμένους καρπούς. Τον άνεμο, τον κυματισμό των καλλιεργειών, τις φιγούρες που κινούνταν μακριά ανάμεσα στις συστάδες των δένδρων, την ψύχρα του πρωϊνού, την άπνοια του απογεύματος, τα σμήνη των πουλιών, το στάσιμο νερό στις δεξαμενές και τα βαθιά χαντάκια που γέμιζαν γρήγορα από τη βροχή, την ποικιλία του πράσινου, την ποικιλία των σχηματισμών του εδάφους και του συνεχούς ανάγλυφου. Μετά, συγκεντρώσαμε το ενδιαφέρον και καθορίσαμε την τακτική των πράξεών μας. Να σχεδιάσουμε τις μορφές των δειγμάτων μας, να ταιριάξουμε δύο τρείς υποθέσεις, να κοιτάξουμε έξω προς τα λιβάδια που τρέφονται από τη βροχή, να βγούμε έξω και πάλι κυνηγώντας τα νέα ερωτηματικά και τις λεπτομέρειες που χρειάζονται ακόμη, να διπλώσουμε ένα φύλλο χαρτί, να σχεδιάσουμε και πάλι, καλύτερα, την υφή και το σχήμα ενός κλαδιού, ενός θύσανου βλαστών, μιάς δέσμης μίσχων. Πρόκειται να σχεδιάσουμε την ιδέα μας για ένα μικρό και σύντομο τρόπο κατοίκησης αλλά, ταυτόχρονα, κατοικούμε και χαιρόμαστε με όσα συναπαρτίζουν την κοινή εμπειρία μας.

Ιορδάνης Στυλίδης

10 γέννηση και ίχνη ενός μετασχηματισμού Κάθε σκέψη μπορεί να αποτελέσει την μήτρα μιάς γέννησης. Ενός ιδιώματος της συμπεριφοράς, μιάς χειρονομίας που ακαριαία θα προσθέσει ένα πλεόνασμα νέων υποθέσεων για το χωρικό και χρονικό πεδίο εντός του οποίου ο εαυτός-διεγέρτης και ο εαυτός-παρατηρητής στέκεται ή επιχειρεί μιά διαπέραση. Αυτή και κάθε σκέψη μπορεί να εγγραφεί σε μία ισχυρή θέση μνήμης ώστε η γέννησή της, το πρόσκαιρο πέρασμά της από την πραγματικότητα και τα υπολλείμματα των υποθέσεων και των ερμηνευτικών δυνατοτήτων που εκτόξευσε, να μεταπλαστούν σε κείμενα και προφορικές αφηγήσεις.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

260 261

Τα κείμενα, με τη σειρά τους, μπορεί να διασπαρούν στο εύφορο πεδίο μιάς καλλιέργειας ανθρώπων που μένουν και παρατηρούν τις κινήσεις και τις υποθέσεις δύο λεπτόκορμων νεαρών ανθρώπων που άγονται και φέρονται από τους κυματισμούς και τις ριπές του ανέμου. Διασχίζουν την απόσταση, επιθυμούν, συνδέονται, τυλίγονται και ξετιλύγονται, πατούν σε ένα βυθό και αναδύονται σε μία επιφάνεια, επιχειρούν. Τα κείμενα αυτής καί κάθε περιγραφής συναντώνται συνήθως και επιταχύνουν τις υποθέσεις για την πρόθεση, για την τεχνική, για την δυσκολία, για τα ύστερα ίχνη, για την νυχτερινή συνομιλία των σωμάτων, για την ευκολία και την ανησυχία ενός γεγονότος που ακόμα βασανίζει τον γυμνό εαυτό, την μνήμη, την συνείδηση, ξεκολλώντας κομμάτια ανεπεξέργαστης επιθυμίας, συνδέοντας κομμάτια απόλαυσης, φτιάχνοντας έναν ορισμό και μία βεβαιότητα, προσέχοντας και παρατηρώντας τη διάρκεια του διαστήματος που αυτό το σύνολο, η ποικιλία των σημείων, ακτινοβολεί και πλοηγεί τη σκέψη, τις σκέψεις, προς μία κοινή στάση για τη ζωή. Μιά στάση απελευθερωμένη από την τακτικότητα και την οδηγία. Μιά στάση που απελευθερώνει τη σκέψη και διαθέτει τα υλικά της ώστε, ύστερα, αμέσως μετά, ό,τι ειδώθηκε να γίνει βάση, ό,τι στερήθηκε να γίνει ορμή, ό,τι εγκαταλήφθηκε να γίνει η πρόθεση μιάς νέας αναζήτησης. Το δυνατό και γιγάντιο άλμα αυτής της διάσπασης της κανονικότητας παρέσυρε μαζί του όλους εκείνους τους παρόντες, όλους τους επόμενους μάρτυρες της αφήγησης, όλους τους τολμηρούς που πρόκειται να τολμήσουν να δημιουργήσουν μία νέα ρωγμή στην πραγματικότητα. Είμασταν έξω για ένα σύντομο διάστημα χρόνου. Βρισκόμαστε ήδη σε μία εξώτερη της πραγματικότητας περιοχή. Είμαστε, ήδη, προ πολλού, κάποιοι άλλοι.

Ιορδάνης Στυλίδης

11 ταξίδι και ορισμός της επιστροφής Καθώς διασχίζουμε την απόσταση προς το λιμάνι της πόλης Αγκόνα, διαπερνώντας την ορεινή ράχη της Ιταλικής χερσονήσου, προσφέρουμε και υποδεχόμαστε τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις, τις υποθέσεις και τις βεβαιότητες από εκείνο το διάστημα χρόνου, σε εκείνο το διάστημα χώρου, όπου αφήσαμε και παραλάβαμε ένα πλήθος εμπειριών για τη ζωή και τις επιθυμίες, τις δυνατότητες και τις υστερήσεις των άλλων, για την τεχνική και τις πρακτικές της διαμονής, της εννόησης και της περιγραφής του τόπου, του τοπίου και του συνδυασμού τους με τον ειδικό και τον κοινό εαυτό.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

262 263

Έγινε και προσφέραμε μερικές φράσεις και ορισμένες οδηγίες, υποδεχτήκαμε μία ευφυή παρατήρηση, γεμίσαμε τα ποτήρια μας και ευχηθήκαμε για την συνέχεια και την ευρωστότητα της ζωής καθώς θα συνεχίσει να εκτυλλίσσεται εκεί όπου πρόκειται να βρεθουμε σε λίγο, στο καθημερινό και οικείο πεδίο. Ξεχωριστά για κάθε έναν μας και κάθε μία ή κάτω από την ισχύ της κοινής συνέπειάς μας. Θα διασχίσουμε την Αδριατική θάλασσα, τα εγγύς τοπία της οροσειράς της Πίνδου. Έτσι, εκεί, θα ανανεώσουμε και θα συγκρίνουμε την εμπειρία της γεωγραφίας, την εμπειρία των ποικιλιών της. Έτσι, καθώς μετακινούμαστε, πλέουμε, μέσα στην νύχτα προς τον Νότο θα επιδιώξουμε να στοχαστούμε για την πιθανότητα της παράλογης συνέχειας του ταξιδιού μας, έως το ΠορτΣαϊντ ή Νοτιότερα προς το Άντεν, το Ομάν, τις Ινδίες, την Άπω Ανατολή. Ο εαυτός μας, ο άστατος νούς μας, επιχειρεί να ελιχθεί, να παρεκκλίνει από την κανονικότητα. Ο βαρυφορτωμένος από επιθυμία και δυνατότητα εαυτός φέρεται ακομη στο ίχνος μιάς διαδρομής έως ότου απελευθερωθεί και εμπλακεί και πάλι σε μία νέα δράση. Αυτή η σύντομη εκγύμναση στην ποικιλία των γυμνασμάτων και των τεχνικών τους διαμόρφωσε και σταθεροποίησε τους ειδικούς και δικούς μας νόμους για την σχέση μας με την πραγματικότητα. Βρισκόμαστε και παλι στο πεδίο της κοινής ζωής, πρόκειται να επιστρέψουμε σε εκείνα και στα όσα γνωρίζουμε αλλά με ένα νεό τρόπο, εξαιτίας ενός εμπειρικού ριζώματος που φέρει τον εαυτό λίγο ψηλότερα, σε μία νέα θέση εποπτείας, με περισσότερη δύναμη και ευλυγισία, με αυτοτέλεια και επάρκεια για τις νέες προκλήσεις του καθημερινού και του οικείου. Αγγίζουμε ελαφρά το κάθε διπλανό και διπλανή μας. Πληρώνουμε μία μικρή ανησυχία και ένα ερωτηματικό που αναφέρεται στην κοινή διαδρομή μας. Προχωρούμε. Στέλνουμε τις ήσυχες χειρονομίες και τις απαραίτητες λέξεις σε όσους εξέρχονται από την διαδρομή και σταματούν στους τόπους τους. Και εμείς, θα φτάσουμε, σε λίγο.

Ιορδάνης Στυλίδης

12 the followers (εγώ και εκείνος που ήμουν) Τώρα, θυμάμαι με ακρίβεια, την τελετή και την απόπειρα, να τακτοποιήσω τις εκκρεμείς σειρές των σκέψεων που έστειλα και έδειξα στην ομάδα των φοιτητών και των φοιτητριών με ‘’...strange and broken english sentences...’’. Επιθυμώντας να ορίσω ένα σύνδεσμο αλλά, ταυτόχρονα να βρώ εκείνη την μεγάλη και αδιάσπαστη γέφυρα που φέρει και φέρεται στο μεταξύ μας διάστημα.

σύντομα κείμενα για έκτακτα γεγονότα

264 265

Με έναν νέο ανιχνευτή, όταν μείναμε κάτω από τη βροχή, για λίγο, σχεδιάζοντας μία τακτική και, αργότερα, με μία έξοχη συνομιλήτρια, όταν συναντηθήκαμε και διασχίσαμε τον φωτισμένο διάδρομο προς τα δωμάτιά μας, αλλάζοντας δύο γραπτά μηνύματα και ένα συνοδό σχέδιο φτιαγμένα σε ένα τσαλακωμένο χαρτί. Έναν και μία άγνωστους και γνωστούς στα ελάχιστα κοινά διαβήματά μας. Αυτούς και όσους επιθύμησαν και ακόμη επιθυμούν. Έχω ήδη φτιάξει ένα αρχείο μνημικών λεπτομερειών για όσα ήθελα, για εκείνα που ήθελα πολύ, για τα ελάχιστα που θα επέτρεπαν να μείνω στην περιοχή και το ειδικό της τοπίο μετά από την αποχώρηση όλων όσων έπρεπε να αποχωρήσουν. Με μία άλλη απαιτητική συντροφιά, με άλλους, τους ίδιους, ωριμότερους και έμπειρους συντρόφους. Δεν έγινε να ‘’...began to collect wood, stones and leaves...’’ αλλά ανταποκρίθηκα στην επιθυμία και την επιμονή της νεότατης Ελένης και της Τατιάνας. Δεν κάθησα δίπλα στον Βασίλη όταν ξεκίνησε μία ζωτική και εύρυθμη συζήτηση, ούτε ακολούθησα την Bedour όταν περπάτησε για πολύ προς τον μικρό οικισμό και την εξοχή. Η Heba με ρώτησε για την πρόθεσή μου να εργαστώ ώστε να συναντηθούμε τον χειμώνα και πάλι στην μακρινή όαση της Sewa για ένα νέο εργαστήριο. Τέτοιες προτάσεις δεν απαντιούνται με λόγια αλλά με αγκαλιές...!. Σύντομα θα αναγνωρίσει ο ένας τον άλλο, και πάλι. Με τη Σάσα πρέπει να εμπλακούμε σε μία ακόμη σημαίνουσα συζήτηση. Η Εύη, η Καλλιόπη, ο Δημοσθένης και ο Γιώργος αλλοίωσαν και διέβαλαν την πρόθεσή μου ώστε να προσανατολιστώ για πολύ και για καλό στις δοκιμές που έκαναν με την δική τους αλλά και την κοινή συνθήκη. Ίσως, θα έπρεπε να αντικατασταθώ ...για πολύ. Να βλεπώ εγώ και να ακολουθώ την δική τους διάβαση, την δική τους ορμή, τα δικά τους επίμαχα και σημαντικά διαβήματα. Αυτοί οι κατάλογοι των ποικιλιών των προθέσεων, των διασπάσεων και των επιδιώξεων που αστραποβολούν ακόμη ισχυρά στο νού μου βεβαιώνουν για την ισχύ του παρελθόντος διαβήματος και την σύνταξη ενός νέου. Χαιρετισμούς..

βιογραφικό δελτίο

Ο Ιορδάνης Στυλίδης γεννήθηκε στην πόλη Έδεσσα του νομού Πέλλας το 1959. Απόφοιτος της σχολής Αρχιτεκτόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, είναι αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και διδάσκει τα μαθήματα «Σχεδιασμός χώρων μικρής κλίμακας και αντικειμένων», «Αρχιτεκτονική σύνθεση ΙΙΙ», «Αρχιτεκτονική σύνθεση ΙV» και «Επικοινωνία και Σχεδιασμός». Κατέχει, επίσης, το πτυχίο Οικονομικών σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Ως εικαστικός ακτιβιστής έχει στο ενεργητικό του 16 δέκα έξι ατομικές εκθέσεις καθώς και πολλαπλές συμμετοχές σε Μπιενάλε και Τριεννάλε στην Ευρώπη από το 1980.

Παράλληλα με το διδακτικό του έργο διοργανώνει, διευθύνει και συμμετέχει σε εκπαιδευτικά ταξίδια (Ινδία, Ομάν, Αίγυπτος, Νεπάλ, Γερμανία, Τουρκία, Συρία, Ιορδανία, Αυστρία, Ελβετία, Ηνωμένες Πολιτείες), συλλογικά εργαστήρια σχεδιασμού σε κοινότητες της ελληνικής περιφέρειας (Δάσος Ελατιάς/Νομός Δράμας, Κοινότητα Βλάστης/Νομός Κοζάνης, δήμος Φερών/Νομός Έβρου, δήμος Μακρυνίτσας/Νομός Μαγνησίας, δήμος Σφακιωτών/Νομός Λευκάδας, δ.δ. Ολυμπιάδας/Νομός Χαλκιδικής, δ.δ. Γεφυρουδίου/Νομός Σερρών, περιοχή Χρυσοπηγής/δήμος Σερρών, περιοχή Αργαλαστής (συνεδριακό κέντρο ΠΑΟΥ-Π.Θ.) /δήμος Μαγνησίας, καθώς και ανιχνεύσεις πόλεων (Βερολίνο, Ιστανμπούλ, Βενετία). Τόσο στα εκπαιδευτικά ταξίδια όσο, κυρίως, στα πολυεθνικά και διαπανεπιστημιακά εργαστήρια τεκμηρίωσης και σχεδιασμού, (όπως το καλοκαιρινό σπουδαστήριο της U.M.A.R. στην Αίγυπτο (Κάϊρο) το 2009 όπου και έλαβε μέρος ως επιβλέπων καθηγητής-επιστημονικός υπεύθυνος αλλά και εκείνο στο Πόρτ-Σαϊντ της Εγίπτου) επιχειρείται η επέκταση και ο εμπλουτισμός της συμβατικής εκπαιδευτικής διαδικασίας με ειδικές διαλέξεις, συζητήσεις και σχεδιαστικές πρακτικές για τα ζωτικά ζητήματα της Αρχιτεκτονικής θεωρίας και πράξης αλλά και την ανίχνευση και διατύπωση λόγου για τους τόπους και τα τοπία, που βρίσκονται, συνήθως, στο περιθώριο των ειδικών και τυπικών ακαδημαϊκών πειθαρχιών και προσεγγίσεων. Η διευκρίνηση, η ανάλυση και η διευρεύνηση in situ των συστατικών στοιχείων των ταυτοτήτων για το τοπίο, την πολυπολιτισμικότητα και την συνύπαρξη πολιτισμικών ενοτήτων ως γεννετήρια ιδιότητα των περιφερειών και των μητροπόλεων του πλανήτη, την εκπαίδευση στο στοχασμό και την ανάλυση των φαινομένων αλλά και των δομικών υποβάθρων των πόλεων, την εκπαίδευση στον σχεδιασμό και την δημιουργία αρχείων διελεύσεων (ημερολογίων), την εκπαίδευση στην αναγνώριση και τις τακτικές της αυτεπίγνωσης, των παραμέτρων δηλαδή και των λεπτομερειών της κοινής ζωής σε κοινότητες, τμήματα πόλεων και μητροπολιτικών λεπτομερειών του πλανήτη, αποτελεί ένα ακόμη ειδικό πεδίο πρακτικής και στοχασμού στο πλαίσιο των ερευνητικών του ιδιοτήτων.

Από αυτές τις μεστές περιεχομένου και εξηγήσεων κεντρικές και παράλληλες δράσεις που, ουσιαστικά, πληρώνουν όλα τα συμβατικά κενά της τυπικής εκπαιδευτικής τακτικής επιχειρείται να επιτευχθεί, να ολοκληρωθεί, η προσωπικότητα του φοιτητή/τριας που πρόκειται να επιχειρήσει εντός ενός παγκοσμιοποιημένου κοινού πεδίου αιτημάτων και συμπεριφορών. Τα εθνικά, πολυεθνικά, διαπανεπιστημιακά εργαστήρια που εξελίσσονται είτε στις κοινότητες της Ελληνικής περιφέρειας (ένα ή δύο ανά έτος) είτε στο εξωτερικό, ενεργοποιούνται και εξελίσσονται μετά από προσκλήσεις των κοινοτικών ή δημοτικών συμβουλίων των κοινοτήτων, ινστιτούτων και πανεπιστημίων που καθορίζουν επίσης και την περιοχή του θέματος που αναλαμβάνει να ερευνήσει η ομάδα των φοιτητών/τριων και των καθηγητών/τριων. Η σύνδεση της δυναμικής και του ερευνητικούγνωσιακού δυναμικού του πανεπιστημίου με τις ανάγκες των κοινοτήτων ή άλλων οργανισμών της εγγύς ή διεθνούς περιφέρειας δημιουργεί ένα ουσιώδες πεδίο συσχετισμού υψηλής πολιτικής αξίας και ενδιαφέροντος. Ο Ιορδάνης Στυλίδης έχει συγγράψει 7 επτά βιβλία και εγχειρίδια, 12 δώδεκα πειραματικά τεύχη καταγραφών δράσεων και 15 δεκαπέντε ψηφιακά ημερολόγια: ΒΙΒΛΙΑ-ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ 1. οι ατελείωτες λεπτομέρειες, ψηφιακό συνεχές 2017, αυτο-έκδοση https://issuu.com/iordanisstylidis 2. ένα ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΟ ΤΕΤΡΑΓΩΝΟ, 2013, εκδόσεις ΤΟ ΚΕΝΤΡΙ, θεσσαλονίκη 3. ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ 2009, CANNOTNOT DESIGN, Θεσσαλονίκη 4. ΑΦΟΔΕΥΟΝΤΕΣ, 12 σχέδια και 12 κείμενα 2009, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη. https://issuu.com/iordanisstylidis 5. η ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ, στοχαστικό αφήγημα, 2006, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη. https://issuu.com/iordanisstylidis 6. ΙΝΔΙΑ, ΔΙΑΜΕΣΟΥ ΙΟΡΔΑΝΙΑΣ, ταξιδιωτικό αφήγημα, 2004, ΝΗΣΙΔΕΣ, Θεσσαλονίκη. 7. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, 2002, εγχειρίδιο μαθήματος, Βόλος.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΤΕΥΧΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΩΝ 1. VIRGINIA ARCHIVE, (διεύθυνση: Αλέξανδρος Ψυχούλης), 2007, Βόλος, https://issuu.com/iordanisstylidis 2. HETEROTOPIAS-ΑΛΛΟΙ ΤΟΠΟΙ, (διεύθυνση: Απόστ. Καλφόπουλος), 2007, Θεσσαλονίκη, https://issuu.com/iordanisstylidis 3. ΑΠΑΓΓΕΛΙΑ (Αγγελική Αυγητίδου). ΒΙΕΝΝΑΛΕ ‘09, 2009, Θεσσαλονίκη, https://issuu.com/iordanisstylidis 4. ΠΕΝΤΕ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ συλλογικό εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού στην κοινότητα Βλάστης του Νομού Κοζάνης, 2006. https://issuu.com/iordanisstylidis 5. ΔΕΚΑ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ, συλλογικό πολυεθνικό εργαστήριο (Ελλάδα, Κύπρος, Βουλγαρία, Ιταλία) στο δάσος της Ελατιάς του νομού Δράμας, 2005, Δράμα https://issuu.com/iordanisstylidis 6. ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ, συλλογικό εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού στην κοινότητα Φερών Έβρου, 2007, Έβρου https://issuu.com/iordanisstylidis 7. ΟΚΤΩ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ, συλλογικό εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού στην κοινότητα Δρυμώνα Λευκάδας, 2009, Λευκάδα https://issuu.com/iordanisstylidis 8. ΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΤΟΠΙΑ, συλλογικό εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού στην Τοσκάνη της Ιταλίας (Rispecia, Grosetto). 2010. https://issuu.com/iordanisstylidis 9. ΔΥΟ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ, συλλογικό εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού στην κοινότητα Μακρινίτσας, 2008. 10. ΕΞΙ ΗΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ, συλλογικό εργαστήριο τεκμηρίωσης και σχεδιασμού στην κοινότητα Ολυμπιάδας, Χαλκιδικής, 2008. https://issuu.com/iordanisstylidis 11. ΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑ ΠΕΝΤΕ ΒΕΡΟΛΙΝΑ, συλλογή λεπτομερειών και αρχείων από το εκπαιδευτικό ταξίδι του Α’ έτους (2008-2009) στο Βερολίνο, το Ντέσαου και το Πότσνταμ. 12. ΕΚΚΟΛΑΠΤΗΡΙΟΝ / ΧΩΡΟΣ ΑΝΑΜΟΝΗΣ, συμμετοχή του τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στην Α’ Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής των χωρών της δ. Ευρώπης, στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στην πόλη Θεσσαλονίκη ( διεύθυνση: Πανηγύρης, Λυκουριώτη, Γαβρήλου, Παπαδόπουλος.) 13. ΑΦΟΔΕΥΟΝΤΕΣ / ΚΑΔΡΟ, (Στυλίδης Ιορδάνης). Αναθεώρηση της έκθεσης, 2012, Θεσσαλονίκη.

ΨΗΦΙΑΚΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ 1. ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΣΤΑΝΜΠΟΥΛ (Ιστανμπούλ-Τουρκία), Εκπαιδευτικό Ταξίδι, 2010, 5 σελ. 2. ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΙΝΔΙΑ (Ορίσσα, Δυτική Βεγγάλη, Κολκάτα), Εκπαιδευτικό Ταξίδι, 2010, 30 σελ. 3. U.M.A.R. ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ (Κάιρο/Αλεξάνδρια-Αίγυπτος), 2009, 30 σελ. 4. ΘΥΛΑΚΕΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ, συλλογικό εργαστήριο στην Τοσκάνη, 2010,10 σελ. https://issuu.com/iordanisstylidis 5. ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ, Πρέσπες, Πανεπ. Δυτικ. Μακεδ., 2010, 6 σελ. https://issuu.com/iordanisstylidis 6. ΜΕΡΕΣ ΣΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ, Λευκάδα, συλλογικό εργαστήριο, 2009, 12 σελ. https://issuu.com/iordanisstylidis 7. ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΒΕΝΕΤΙΑ (Α), Εκπαιδευτικό Ταξίδι, Τ.Α.Μ./ Π.Θ., 2010, 10 σελ. https://issuu.com/iordanisstylidis 8. ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΒΕΝΕΤΙΑ (Β), Εκπαιδευτικό Ταξίδι, Α’ έτος Τ.Α.Μ./ Π.Θ., 2011, 7 σελ. https://issuu.com/iordanisstylidis 9. ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΛΒΕΤΙΑ (Β), Εκπαιδευτικό Ταξίδι, Α’ έτος Τ.Α.Μ./ Π.Θ., 2011, 10 σελ. 10. CHANGING LANDSCAPES, Πολυεθνικό Εργαστήριο Σχεδιασμού, Βόλος, Τ.Α.Μ./ Π.Θ., 2011, 15 σελ 11. THE DOMESTIC DENIAL OF A HEROIC CITY, Διεθνές Εργαστήριο σχεδιασμού στο ΠόρτΣαΐντ της Εγίπτου, 2011, 15 σελ. https://issuu.com/iordanisstylidis 12. Η ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΕΥΤΟΠΙΑ, Εργατήριο Τεκμηρίωσης και Σχεδιασμού στην λίμνη Κερκίνη. 13. ΤΑΞΙΔΙΑ/15 ΗΜΕΡΕΣ, Ταξίδι από την δυτική Κρήτη στο δέλτα του Έβρου. 14. ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ, Εκπαιδευτικό ταξίδι στην Ιταλία, την Γερμανία, την Αυστρία και την Ελβετία.