ΙΟΡΔΑΝΗΣ ΣΤΥΛΙΔΗΣ
Η ΒΙΤΡΙΝΑ
ως ελκυστής νοήματος Μία εισήγηση στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής που πραγματοποιήθηκε στην πόλη του Βόλου.
4,5,6 10 2013
...για τον Walter Benjamin, τον Phillip K. Dick, τον Ridley Scott και τον Jean Luc Godard. Για την εποχή της ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα από το 2009 έως...
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
Οι σημαντικές πράξεις του Walter Benjamin 1938
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
ΠΡΩΤΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (Οι σημαντικές πράξεις του Walter Benjamin).* 1938. Στο δεύτερο κεφάλαιο του κειμένου του για ‘’το Παρίσι της Δεύτερης Αυτοκρατορίας στον Μποντλέρ’’ (1938) ο Walter Benjamin δημιουργεί και παρακολουθεί τον πλάνητα εκδότη άνθρωπο στην ενδοχώρα της αναδυόμενης νέας μορφής της πόλης αλλά και την εγκαθίδρυση του σημασιολογικού πεδίου της νεοτερικότητας, την σταθεροποίηση, δηλαδή, και την απόπειρα υποστήριξης ενός υλικού μοντέλου, ενός πλαστού παραδείγματος για τον πολιτισμό και τη ζωή. Ο Walter Benjamin ανιχνεύει την συμπεριφορά και τα δείγματα της σκέψης του περιπλανώμενου σημασιοδότη που ουσιαστικά είναι η στοχαστική εκδοχή του εαυτού του καθώς αυτός (ο εαυτός του) συσχετίζεται με τις υφές και τις εκδοχές των πόλεων. Με τις πόλεις των επισκέψεών του, τις πόλεις της επιθυμίας του, τις πόλεις που κατασκεύασε και εγκατέλειψε μέσα στα κείμενα των ορισμών τους, τις πόλεις υπόβαθρα που χρησιμοποίησε για να υποστηρίξει την σκέψη του. Οι πόλεις του Walter Benjamin είναι τα άσυλα, τα υπόβαθρα, τα εφαλτήρια, οι πυριτιδαποθήκες της έξαλης διέλευσή του και των ασύστολων (των απεριόριστων) κατασκευών της σκέψης του. Ο πλάνητας υποστηρίζεται και υποστηρίζει την ιδέα και την υλικότητα των εκδοχών των πόλεων που διαπερνά και κατέχει. Η πόλη του Παρισιού, μετά ή ανάμεσα στους χρόνους και τις εμπειρίες της διάβασης και της ανάγνωσης των πόλεων της Μόσχας, της Μασσαλίας, της Νάπολης και του Βερολίνου, αποκτά σημασία και υποστηρίζει τον πλάνητα Benjamin επειδή έχει ήδη μεταμορφωθεί, έχει εγκαθιδρυθεί η νεοτερική υφή και τα δίκτυά της. Επειδή ο αναπλαστής της Hossman κατασκευάζει την ασταθή και σταθερή ταυτότητά της και την αντιπαραθέτει ως δυνατό και απεριόριστο εύρημα στην υπηρεσία του ερμηνευτή της. Η πόλη αναμένει την ερμηνεία της και την εγκαθίδρυση αυτής της ερμηνείας. Γιαυτό προσφέρονται οι στοές και οι λεωφόροι της, προετοιμάζεται και προσφέρεται η άρχουσα σημασία και σχέση του έκθετου εμπορεύματος που την καθορίζει στο ανθρωπομετρικό υψόμετρο της διάβασής και της εποπτείας του, των ειδικών και αμέτρητων θηκών του, των σκηνών της διαπραγμάτευσής του, των ευθέων προβολών και των αντανακλάσεών του. Γιατί; Επειδή... αυτή η καινοφάνεια χρειάζεται την ισχυρή συγκρατούσα ερμηνεία της, την κατασκευή του νομίσματός της, χρειάζεται τον έρμαιο χειριστή της. Οι βιτρίνες του Παρισιού περιέχουν και περιέχονται, προτείνουν, απωθούν και επιταχύνουν την διήθυση μεταξύ του νεοτερικού εαυτού που σχηματίζεται και περιέχεται στο κείμενο του συγγραφέα μηχανικού και κατασκευαστή.
* Από το κείμενο του Walter Benjamin: «Το Παρίσι της Δεύτερης Αυτοκρατορίας στον Μποντλέρ», κεφ. 2, Ο πλάνης.
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
οι πράξεις του Jean Luc Godard 1965
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
Εκείνο το Παρίσι, λοιπόν, κατοικείται μόνο από τον συγγραφέα των λεπτομερειών και των εκφάνσεών του. Ο συγγραφέας, με τη σειρά του, κατοικεί σε ένα τυχαίο και ειδικό ταυτόχρονα σώμα, το σώμα του πλάνητα, το σώμα του ποιητή και πλάστη του. Η σκηνογραφία εκείνου του Παρισιού χρειάζεται και έχει το σκοτάδι της νύχτας αλλά και το υπαρξιακό σκοτάδι του ανιχνευτή της που πρόκειται να διασπαστεί για ένα μέρισμα χρόνου. Χρειάζεται και έχει το τεχνητό φώς του καθορισμού της. Χρειάζεται και έχει την διαφάνεια και την αντανακλαστική ικανότητα του γυαλιού, του ακαριαίου και φευγαλέου αυτού φράγματος σχέσεων, ώστε το είδωλο του εαυτού να μπορεί να διαχέεται επί και να συνδέεται με τις εκθέσεις των δειγμάτων διεγερτών της συνείδησης, των αντικειμένων-εμπορευμάτων της εισβάλλουσας αγοράς που βρίσκονται και ορίζουν τους ειδικούς ισχυρούς κόσμους των βιτρινών. Χρειάζεται την στιγμιαία υπόσχεση της αθανασίας (την ‘’ψυχή’’ των σχολίων του Μάρξ για το εμπόρευμα) που πυροδοτεί την επιθυμία της απόκτησής τους. Χρειάζεται την κατασκευασμένη εμμονή του θεατή αυτών των βιτρινών, την πιθανότητα της εισβολής του, την κατοίκηση και την παραμονή του εκεί στο διηνεκές του. Χρειάζεται ακόμη την διαρκή και ατέρμονα διάβασή τους, τα γραμμικά μήκη των οδών και των στοών που, πλέον, είναι οι χώροι και τα κατώφλια της διαρκούς κατοίκησης και της διαρκούς επιθυμίας της κατοίκησής τους. Χρειάζεται επίσης τον χωρικό εντοπισμό τους, το χρόνο της αναμονής μέχρι το πλήθος να αποσυρθεί και ο μόνος διαβάτης τους, ο ποιητής τους και ο ερμηνευτής τους εις μία φύση, να τις προσεγγίσει. Να διασχίσει το διάστημα από ένα ‘’αλλού’’ και ένα ‘’όπου’’ έως το περιέχον δοχείο της ολοκλήρωσής του, την αιτία του κόσμου του. Έτσι αυτό το σημείο του εσωτερικού και μοναδικού ειδικού συμπτώματος μιάς πόλης αλλά και το σύστημα του κειμένου όπου περιγράφεται, περιέχεται, κατασκευάζεται, συντηρείται και δοξάζεται αυτό το εσωτερικό, συναπαρτίζεται και καθορίζεται από τις παρακάτω έννοιες και τις εμπειρικές απολήξεις τους: την έννοια και την κατευθυντήρια εμπειρία του σκοταδιού αλλά και της έμφωτης διαπραγμάτευσης ενός είδους στοιχείων γνώσης, την έννοια και την κατευθυντήρια εμπειρία του τεχνητού φωτός και κατά σειρά και συνεχώς τον διάφανο φράκτη της βιτρίνας, την ιδεολογική βαρύτητα των εμπορευμάτων, το πλέγμα των δεσμών με το μετα-φυσικό, την ποικιλία των εμμονών, τον αριθμό των πράξεων διεμβόλησης και διαπέρασης των αποστάσεων έως την περιοχή της εξαπόλυσης του πόθου για μιά νέα αφήγηση, την αφήγηση που αυτά μεταφέρουν. ΔΕΥΤΕΡΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (οι πράξεις του Jean Luc Godard) * 1965 Στην σημαντική και σημαίνουσα ταινία του ‘’ALFAVILLE’’ ο Jean Luc Godard σχεδιάζει και κατασκευάζει ένα απατηλό, ως συνήθως, πεδίο γεγονότων και πράξεων σε καποιο ακαθόριστο μέλλον διακινώντας
* Από την ταινία‘’ALFAVILLE’’, μία ταινία επιστημονικής φαντασίας σε ένα μελλοντικο αλλά και πραγματικό Παρίσι του Μοντερνισμού. Η ταινία διαπραγματεύεται την ανίχνευση της δομής της πόλης μέσα από επεισόδια διαρκούς ανίχνευσης των ιδιοτήτων και των ποιοτήτων της καθώς και την ανάδυση και εγκαθίδρυση του Μοντερνισμού.
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
οι πράξεις του Jean Luc Godard 1965
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
όμως την αφήγησή του στο εσωτερικό της οικείας πόλης του, του Παρισιού της δεκαετίας του ‘70. Γράφει, συνθέτει και υποστηρίζει αυτήν την αφήγηση για την φήμη μιάς πόλης, την αντανάκλασή του περιεχομένου της, δηλαδή, που είναι ταυτόχρονα η φαινομένη και η υπάρχουσα πόλη πλάσμα του. Η πόλη-κατασκευή του Godard, την εποχή της εκδήλωσης της φιλμικής και στοχαστικής του πρότασης, είναι η αναδυόμενη πόλη της γενικής και εξαπλωμένης επιθυμίας του Μοντερνισμού και σηματοδοτείται από την πρόταση της ορθολογικοποίησης, της τακτοποίησης των νέων άπειρων δυνατών σχέσεων και, ταυτόχρονα, είναι η ασταθής πόλη περιέκτης των συνεχών απωθήσεων και διαπραγματεύσεων των καινοφανών δειγμάτων της εμπειρίας. Είναι η πόλη φωνή και φορέας των διερωτήσεων και των οδηγιών, η πόλη της έκτακτης βίας των συμβόλων, η πόλη των καθοδηγούμενων φορμαλιστικών σχέσεων. Ό,τι και όσα μπορούμε να διακρίνουμε, να συμπεράνουμε, από όσα βρίσκονται στο βαθύ εξωτερικό σκοτάδι της υποδηλούμενης πόλης στην επιφάνεια της οθόνης, ορίζεται από τα διάσπαρτα και στοιχημένα καθ’ύψος στίγματα και πλαίσια φωτός καθώς βρισκόμαστε θεατές και ενσωματωμένοι ακόλουθοι του οδηγού και ερευνητή της. Κινούμενοι, εξαιτίας του, στο ακαθόριστο εξωτερικό των άυλων κτιριακών συγκροτημάτων. ‘Ο,τι και όσα μπορούμε να παρακολουθήσουμε στα άπλετα φωτισμένα εσωτερικά τους, τους χώρους των αλλεπάλληλων διαφανών φραγμάτων, των υπόβαθρων των φευγαλέων ειδώλων που επισημαίνουν στιγμιαία και διαλύονται από την επιφάνειά τους σημαίνουν ένα μέλλοντα κόσμο φτιαγμένο από υλικοτητα και σημαίνουσες σχέσεις, αλλά, ταυτόχρονα, ανήκουν στον κόσμο που τώρα αμέσως, τότε δηλαδή, στο τότε του φιλμικού αιτήματος της ταινίας, ορθώνεται μπροστά και γύρω, τον κόσμο του μοντερνισμού, στο Παρίσι της δεκαετίας του ‘70. Εκεί, στον κόσμο αυτής και εκείνης της ταινίας, εκεί και τώρα, στο χρόνο και στο χώρο των σχέσεων των σημείων και των σημάνσεών τους, εκεί όπου ανήκει ο θεατής τους ενσωματωμένος στην μορφή, στο σώμα του ερευνητή και εξηγητή της για το διάστημα του χρόνου της εκπομπής των ερωτήσεων και των συμπερασμάτων του, το μελλοντικό της ιδεώδες πρόταγμα ταυτίζεται, συμπίπτει, με το παρόν της, ενώ, ήδη, το οπτικό σημαίνον κείμενό της (η ταινία κατασκευή και οι πληθυσμοί των λεπτομερειών της) ανήκει στο παρελθόν της πόλης. Οι βιτρίνες και οι στοές, ως είδωλα στην ταινία αλλά και ως βέβαιες αστικές οντότητες στα χωρικά σπαράγματα, τους υποδοχείς της μυθολογίας της, ανήκουν ταυτόχρονα σε ένα παρόν και σε ένα μέλλον. Μετατίθενται και αναδιατάσσονται ώστε, έτσι, αμέσως, να προκαλούν αλλαγές στις στοχαστικές συνδέσεις των θεατών τους σε σχέση με τα ειδικά περιεχόμενά τους.
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
οι πράξεις του Jean Luc Godard 1965
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
Ο/Η παρατηρητής τους περιέχεται και διακινείται ήδη στο εσωτερικό τους ως φορέας μιάς πιθανότητας και μιας δοκιμής της έκδοσης και της μετατροπής του σε εμπόρευμα. Οι βιτρίνες και οι στοές ανορθώνονται και τακτοποιούνται καθ’ύψος, οι γραμμικές ευθείες αποστάσεις του κόσμου των σχεδίων και των πολεοδομικών πρακτικών του Hossman τέμνονται και επιμερίζονται. Συσσωρεύονται σε πύργους, σε ερμητικά και αποκλειστικά εσωτερικά όπου, πλέον, η περιπλάνηση, η θέαση και η κατασκευή της επιθυμίας μετασχηματίζεται σε σειρές πράξεων αναμονής της εκδήλωσής της ή εκπίπτει σε διαρκείς πράξεις και υποδοχές βίας. Ο κόσμος στο Alfaville μετατρέπεται ραγδαία. Καθελκύεται, αποσύρεται, παραμορφώνεται έτσι ώστε η χωρική ρευστότητα και η έρμαια ταυτότητά του να επιβάλλει και να επικαθορίζει βίαια την τοπική και χρονική ταυτότητα του θεατή της. Γιαυτό, ο ασταθής αυτός κόσμος γεγονότων και μεταβάσεων, κυριαρχείται από ένα σύστημα σημάνσεων και συμβόλων. Οδηγιών και ευθυγραμμίσεων για την ειδική στιγμιαία και την γενική ανώφελη ανάγνωση της διαρκούς νοηματικής μετεώρισής του. Ο κόσμος αυτός περιέχει το ίδιον σύστημα φωτεινών δεικτών και ήχων που καθορίζουν και μεταβάλλουν τις πορείες και τις συμπεριφορές εντός του. Η νέα χωρική τακτοποίηση καθ’ύψος φέρνει μαζί της και το ειδικό εκπαιδευτικό της σύστημα, το σύστημα των σημείων και σχέσεών τους. Σε κάθε σχέση σημείου και ένδειξης αναμένεται και μία ανταπόκριση, μιά ενέργεια, ένα ερώτημα, μία ή συνεχόμενες υποταγές στην ανάγκη να αναγνωριστεί το τι και το πως ενός δαίδαλου σχέσεων χώρου και χρόνου, ενός δαίδαλου ειδικών και γενικών ταυτοτήτων που έχουν ισχύ και αναγνωρίζονται ιδανικά από τον παρατηρητή και αναζητητή τους στο εσωτερικό των ελάχιστων θραυσμάτων χρόνου που αυτός παρατηρεί και παρατηρείται. Η διαπέραση και η αναγνώριση της πόλης παρομοιάζεται πλέον με πλεύση σε ένα δυναμικό πεδίο υποθέσεων. Χωρίς καμμία βέβαιη αγκύρωση νοήματος, χωρίς κανένα σηματωρό διεύθυνσης και χαρτογράφισης της νέας πρότασης για το είδος και την επιταγή της αστικότητας και των υλικών υπόβαθρών της. Οι ευθυγραμμίσεις και οι οριοθετήσεις, οι χωροθεσίες και οι ιδιότητες που περιέλαβε και επέβαλλε στη μορφή της πόλης ο αρχιτέκτονας Hossman έχουν ήδη μεταβληθεί σε ένα δίκτυο, σε μία διασπορά δυνατοτήτων όπου ό,τι ονομάζεται παρόν και ό,τι ονομάζεται μέλλον συνδέονται και αποσυνδέονται ως υλικότητες και ως φευγαλέα δυνατά γεγονότα που το μετείκασμά τους ορίζει και το χρόνο της ύπαρξής τους. Η ευμενής σύμπτωση των αστικών ιδιοτήτων και των ποικιλιών της συμπεριφοράς στην αναγνώριση ενός ‘’εδώ’’ και ενός ‘’είμαι’’ καθορίζεται ευκαιριακά από την ανισοβαρή σχέση ισχύος μεταξύ της ανόητης στιγμιαίας οπτικότητας και της κατασκευής της επιθυμίας εντός της αναδυόμενης πιά θεαματικής κυριαρχίας.
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
οι πράξεις του Phillip Kindred Dick(1968) και του Ridley Scott 1982
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
ΤΡΙΤΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (οι πράξεις του Phillip Kindred Dick, συγγραφέα του διηγήματος ‘’Do Adroids dream of electric sheep?’’, τo 1968 και του Ridley Scott),* 1982. Στην ταινία ‘’BLADE RUNNER’’ η πόλη του Λος Άντζελες, στο έτος 2019, είναι το διασπασμένο, άτακτο πεδίο της αναζήτησης ενός ανιχνευτή αλλότροπων συμπεριφορών, αποκλίσεων, διεμβολισμών της προσωπικότητας, διατρήσεων και αναμορφώσεων της μνημης. Το πεδίο της επικράτειας του διαρκούς βαρέως τρόμου που αναβλύζει απο την αδυναμία του ελέγχου και της συγκράτησης της μνήμης ως δυνατού αποδεικτικού αρχείου και σταθεροποιητή της κοινής και πρόχειρης συμπεριφοράς σε ένα πυκνό κόσμο ποικιλιών και διακλαδώσεων. Η εικόνα της δυστοπικής πόλης που είναι πιά το μείγμα όλων των πόλεων και η υποδοχή όλων των συμπεριφορών περιλαμβάνει για ένα μικρό διάστημα χρόνου τη δραστηριότητα και τις εμπλοκές ανιχνευτών, των ‘’άλλων’’ και των ‘’αλλότροπων’’, ως πειστήρια και αποδείξεις των ειδικών και γενικών απαντήσεων για την μοναδική, την ιδιάζουσα δική τους ζωή σε σχέση με τη ζωή της κοινής τροπικότητας. Και εδώ, επίσης, τοποθετείται ένας αφηγητής, παράπλευρος και έμπειρος ακόλουθος του ευθύγραμμου πλαστού αφηγήματος της πόλης και των νόμιμων και εξώτερων ειδικών δεικτών της. Του συστήματος των σημείων και των σημάνσεών της. Τοποθετείται ο κατασκευαστής, ο χειριστής και ο μάρτυρας των τακτοποιημένων σειρών ερωτήσεων ώστε, εντέλει, να αποκαλυφθεί μία υστέρηση της μνήμης, να αποκαλυφθεί ένα κενό σημασίας, μιά διακοπή της συνέχειας της κρυπτογράφησης, του αρχείου μιάς ειδικής ζωής. Στη διάρκεια και τη ροή αυτής της κατασκευής μιας παροχέτευσης νοήματος (της ταινίας και του διηγήματος) η αφήγηση παρακολουθεί και συνδιαλέγεται με την ικανότητα και την αδυναμία συγκρότησης ενός έμπειρου συμπαγούς εαυτού. Ο μελλοντικός κόσμος, η ατέρμονη σκοτεινή πόλη, του αφηγήματος είναι ένας κόσμος υπόβαθρο, εφαλτήριο για έναν άλλο, απροσέγγιστο κόσμο, τον κόσμο μιάς κατασκευασμένης επιθυμίας. Εκείνος ο επερχόμενος κόσμος (ο κόσμος της φιλμικής κατασκευής που ορίζεται σε ένα χρόνο μέλλοντα) απεικονίζεται βυθισμένος, και πάλι, στο σκοτάδι και τη βροχή, στις σκιές, στις αποκρύψεις των μορφών, των διαλόγων και των προθέσεων. Ο άλλος, ο απροσέγγιστος κόσμος της φυγής, ορίζεται και επικρατεί ως θέαμα και επιθυμία στις αιωρούμενες οπτικές συλλογές εικόνων και την υπνωτική επαναλαμβανόμενη φωνή και αφήγηση για κάποιο ‘’άλλο’’, κάπου ‘’αλλού’’. Οι βιτρίνες, ως ήχοι και εικόνες, εκθέσεις, επιταχυντές και όρια της κατασκευής της επιθυμίας αιωρούνται και διατρέχουν το αδιάκοπο πεδίο μιάς πόλης που δεν τερματίζεται όντας και αυτή χωνευμένη στο εσωτερικό μίας υπόθεσης, την υπόθεση της ίδιας έκθεσής της.
* Από την ταινία ‘’Blade Runner’’, μία ταινία επιστημονικής φαντασίας που περιγράφει την πόλη του Λος Άντζελες στο 2019 αλλά και την σχέση αυτής της πόλης με μία άλλη ιδεατή και ιδεώδη. Η κατευθυντήρια τεχνική της διέλευσης και της ανίχνευσης της πόλης εξαρτάται από το κυρίαρχο εσωτερικό αφήγημα της οπτικής πρότασης, την αναζήτηση, δηλαδή, μιάς ομαδας ‘’αλλότροπων’’ ‘’replicas’’ που διαπερνούν και κατοικούν το γενικό και αόριστο πεδίο της αναζητώντας τον πλάστη τους, τον κατασκευαστή τους.
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
οι πράξεις του Phillip Kindred Dick(1968) και του Ridley Scott 1982
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
Ο συγγραφέας και κατασκευαστής του δυστοπικού κόσμου του διηγήματος ορίζει στον τίτλο του το γενικό ερώτημα για τις ζωές και τη δράση των ‘’αλλότροπων’’ καθώς αυτοί επανέρχονται, κατεβαίνουν από τους φημισμένους απροσέγγιστους κόσμους ανιχνεύουν, προσδιορίζουν και εξουδετερώνουν τον εκδότη τους, τον κατασκευαστή και εκθέτη τους. Η σύγκρουση, ο κόμβος μιάς συνάντησης, στο περιεχόμενο της φιλμικής κατασκευής, περιέχει πολλαπλούς θύλακες χρόνου μαρτυρημένους συνεχώς στις αφηγήσεις των δρώντων συντελεστών καθώς αυτοί διαχειρίζονται, ανακαλύπτουν, συστήνουν και αναδιατάσσουν συνεχώς το περιεχόμενο της μνήμης τους, ‘’κοιτάζουν’’ δηλαδή από ένα έξοχο σημείο τον ίδιο τον εαυτό τους ως θέμα και έκθεμα. Ως ένα ασήμαντο επεισόδιο στον παρόντα χρόνο αλλά και ως ανασύσταση των πρωτευόντων μεταφυσικών αφηγηγημάτων στον ατέρμωνα χρόνο των κυρίαρχων αφηγήσεων που διαπερνούν και αναπαράγονται από κάθε κατασκευασμένο παρελθόν σε κάθε αντίστοιχο μέλλον. Η σύγκρουση επιτελείται και τερματίζεται σε πέντε ξεχωριστά επεισόδια. Πέντε ξεχωριστοί ‘’αλλότροποι’’ τερματίζουν την σχέση τους με την εμπειρία του κόσμου τους και, ιδίως, τερματίζουν την εμπειρία των μεταβάσεων από το ένα ερώτημα στο επόμενό τους. Στο δεύτερο από αυτά τα επεισόδια, η γυναίκα και το φίδι, η τεχνητή γυναίκα και το τεχνητό φίδι εξέρχονται βίαια από τον παράδεισό τους, κυνηγημένοι, διωγμένοι πιά από τον διώκτη και χειριστή της αποκάλυψής τους. Ο κόσμος τους, ο παράδεισος ή η κόλασή τους, ο περικλειστος κόσμος των εκθεμάτων και των βιτρινών διαπερνάται γρήγορα και βίαια. Τα κρυστάλλινα φράγματα των αλλεπάλληλων εκθέσεών τους διαλύονται, οι βιτρίνες που οριοθετούσαν έως πριν λίγο τις εμπλοκές και τις απολύσεις του εαυτού τους παύουν να συγκρατούν το γενικό περιεχόμενό τους, αφήνουν το σώμα σφαίρα να τις διαπεράσει γιατί, γιαυτό το σώμα και την ενθυλακωμένη και πολύτιμη ειδική μνήμη του το τεχνητό νόημα και η απελευθερωτική σημασία του σταματούν να υπάρχουν.
ΤΕΤΑΡΤΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (Μία πράξη στην αγορά της Ελλάδας την εποχή της κρίσης) 2011. Η βιτρίνα βρισκόταν στην θεσσαλονίκη. Το κατάστημα είχε κλείσει ήδη ένα χρόνο πριν την φωτογράφιση της βιτρίνας του. H κρυστάλλινη επιφάνεια, η μεμβράνη και το φράγμα που συντηρεί και διατάσσει τη σχέση του εσωτερικού με τον εξωτερικό δικό του ή αλλότριο κόσμο, τον κόσμο των εμπορευμάτων και των σχέσεων που διαπυδούν από αυτά, συντάσσωντας το πρόσκαιρο σύνταγμά τους, κατέχοντας και συντονίζοντας τα γεγονότα ρυθμιστές και οδηγούς των πλεγμάτων της ζωής, καλύφθηκε με φύλλα από εφημερίδες
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
μία πράξη στην αγορά της Ελλάδας την εποχή της κρίσης 2011
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
που ήδη χάνουν την υλική σύσταση των αποτυπωμάτων τους,. Ένα σύστημα, λοιπόν, αποτυπωμένων σημείων και σημάνσεων για τις διευθύνσεις, τις χίμαιρες, τις τακτοποιήσεις και τις αναγκαιότητες της ζωής σε συγκέντρωση υποχωρεί καθώς, ακόμη, υπερασπίζεται το χωρικό κενό που επικαλύπτει, καθώς υπερασπίζεται και αντανακλά το πληθωρισμένο κοινωνικό και χωρικό πλήρες που ορίζεται παρόν μπροστά του και συχνά περιέχεται στην επιφάνειά του. Εκεί, στο διαφανές και θραυστό όριο περιέχεται πλέον και εκπέμπεται, σαν σε οθόνη, ως διαφεύγουσα μνήμη, το αρχείο των πιθανοτήτων και των εξορμήσεων των συστατικών ενός παρελθόντος πρωτοπόρου εσωτερικού και ενός κρίσιμου και ύστερου εξωτερικού που ολοένα και περισσότερο ισχύει ακριβώς. Περιέχεται επίσης η ποικιλία των σπαραγμάτων μιάς παρελθούσας ακέραιης επικαιρότητας, περιέχονται οι συντομογραφίες ενός σύντομου παρελθόντος, μεταφέροντας την φήμη για την σύσταση, την αιτία και την αφορμή του αποτελέσματός τους. Η ειδική σχέση που μεταφέρει αυτή η εφήμερη και διαρκής υλικότητα αναμένει τον οδηγό και στραγγιστή του περιεχομένου της. Αναμένει την έκτακτη επαλήθευσή της. Υπάρχει ως γεγονός, σύσταση και πρόσκαιρο αρχείο μόνο μπροστά στην ματιά ενός πλανημένου οδηγού του νοήματός της. Η λαμπρή εμπορευματική υπόσχεση που υπερίσχυε κάθε άλλης δυνατότητας και νοητικής κατασκευής, η υπόσχεση και το θέαμά της που προσφέρονται και δεν προσφέρονται ταυτόχρονα έχει ήδη προ πολλού χάσει κάθε ισχύ. Ο επίκαιρος ειδικός πλάνητας των ενδεχομένων και των προσφορών στο κέντρο μιάς και οποιασδήποτε πόλης πρέπει να αρκεστεί στο πιθανό κενό και άκυρο χώρο κάθε βιτρίνας και στην χαρτογραφία των καταστάσεων και των ιχνών που συντίθενται, είτε ως ασήμαντο φράγμα, είτε ως πεδίο δυνατών στοχαστικών διελεύσεων και απο-κρυπτογραφήσεων της δικής του και όλων των χρεωμένων συμβάσεων της αστικής ζωής. Πολύ περισσότερο, ο κόσμος που συσσωρεύεται πριν από το βάθος της, πέρα από την ευαίσθητη και αλλότροπη επιφάνειά της, στο όλον έξω και ‘’εκεί’’ αυτής της βιτρίνας έχει προ πολλού απωλέσει την εκρηκτική επιθυμία της ανάγνωσης και της υπακοής στην ποικιλία και την τάξη των σημάνσεων και των συμβόλων που, άλλοτε, στον κόσμο που δήλωσε ο Godard, τον φανταστικό και πραγματικό κόσμο του εκδηλωμένου και διευθυνόμενου καπιταλισμού της ανεξέλεγκτης αγοράς, όριζαν τους απαραίτητους ορισμούς και σταθεροποιούσαν ακριβώς της γενικές τυπικές και μεταβατικές συμπεριφορές των υπηκόων του περιεχομένου τους. Εκείνος, ο σκοτεινός και αποκρυμένος κόσμος του ALFAVILLE, ο βίαιος, ανόητος, και θραυσματικός κόσμος των έγκλειστων ανιχνευτών του, φάνηκε, για μία στιγμή, πως θα μεταπλαστεί στην ville radieuse του Corbusier. Σε υπόβαθρο και έξοδο από το συμπαγές και τυρρανικό εσωτερικό της στο ηλιόλουστο και διαρκώς προσφερόμενο κοινόχρηστο εξωτερικό. Στην ταινία ALFAVILLE, ο επόπτης και παρατηρητής αυτού
Η ΒΙΤΡΙΝΑ ΩΣ ΕΛΚΥΣΤΗΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ ...για τον WALTER BENJAMIN, τον PHILLIP K. DICK, τον RIDLEY SCOTT, και τον JEAN LYK GODARD
μία πράξη στην αγορά της Ελλάδας την εποχή της κρίσης 2011
στο 10 διεθνές συνέδριο σημειωτικής
του σημασιο-δοτημένου προβλήματος έχει ήδη εσωτερικεύσει την άρχουσα πρόταση του εμπορευματικού περιεχόμενου και ήδη ορίζεται από αυτήν. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Εντέλει, προσθέτω επιπλέον, σε αυτή την περίεργη διεμβόλιση πεδίων σημασίας, την συρραφή αλλεπάλληλων νοηματικών συνδεσμολογιών, την τελική ανίχνευση της σύστασης του αναμένοντος πεδίου σημασιών που εκτείνεται και ορίζεται στο πάχος της υλικότητας του φράγματος, το παχος του κρυστάλλου και του χαρτιού της βιτρίνας. Εκεί, εφόσον αυτό το τελευταίο ίχνος και έκθεμα σημασίας ειδωθεί ως έξοχο αίτημα της διαλεύκανσης και της διαπέρασης της σημαντικής φύσης του η επικρεμάμενη ύλη-πληροφορία μεταμορφώνεται σε όχημα και υποστήριγμα ένος νέου και πλήρους πεδίου σημασιών ειδικά συνδεδεμένων με το ίδιον πριν και το ίδιον μετά τους. Όπως ο συγγραφέας Phillip K. Dick διερωτάται αν ‘’...μπορούν τα ανδροειδή να ονειρευτούν ηλεκτρικά πρόβατα...’’ εισάγωντας ένα διαρκές πεδίο σημασιολογικής αβεβαιότητας στις πρώτες λέξεις και τους συστατικούς ορισμούς του κειμένου του που αργότερα, σε κάποιο μέλλοντα χρόνο, άλλο από αυτον του περιεχομένου του, θα συσταθεί σε εικόνες, σε διαλόγους και τακτοποιήσεις μερών φτιάχνοντας ένα θέαμα και εγκαθιστώντας ένα ερώτημα, έτσι και ο ήρωάς του και οδηγός των θεατών του, επικρεμάμενος στο τελευταίο μεταλλικό στέλεχος του κτίσματος της βεβαιότητάς του καταναλώνει τα ελάχιστα τελευταία δευτερόλεπτα της ύπαρξής του, πριν βυθιστεί στον κενό ενδιάμεσο χώρο της πόλης, επιμετρώντας μάταια την υλικότητα της διαδρομής του και όχι την μεριστή σημασία των αλλεπάλληλων ειδικών και γενικών σκοπών του. Η σωτηρία του αλλά και η σωτηρία του εύθραυστου κόσμου του που περιορίζεται, όπως και στη βιτρίνα, στο πάχος μεταξύ των δύο πεδίων σημασίας που περιέχονται και αλληλο-συσχετίζονται προέρχεται από το εμβόλιμο ένα και τελικό απίθανο σωτηριολογικό σύμπτωμα που έτσι, σπρώχνει, διεμβολίζει και ενισχύει την ισχύ της καινοφανούς έξαλης εξόδου του από την περιοχή της τεχνικής ικανότητας και της αφοσίωσης στην συστηματική ακολούθηση όσων βεβαιοτήτων ήδη γνωρίζει και υπηρετεί στο πεδίο των διαρκών διαγνώσεων και διελεύσεων. Στο πεδίο των ποικιλιών και των διακλαδώσεων, των αλλεπάλληλων και αλληλοδιάδοχων σημασιών.