‘Na veertig jaar op straat vond ik hier rust’ MARIA VAN DEN HEUVEL (66)
2
KANS NOVEMBER 2019
KANS NR.3
november 2019
4
COVER Maria van den Heuvel (66)
Ze werkt vier dagen per week in de moestuin, luistert vaak naar radio op haar kamer en ontvangt sinds een paar maanden haar AOW. Tot zover het normale leven van Maria. ‘Vroeger rookte ik makkelijk vijf gram coke per dag.’ TEKST FIEKE WALGREEN BEELD COVER LINELLE DEUNK
Het leven van Maria was eigenlijk nooit ‘normaal.’ Haar vader was binnenvaart schipper en smokkelde volgens Maria vaak opium over de Nederlandse wateren. Haar ouders waren niet in staat voor Maria te zorgen, ze kwam terecht bij een pleeg moeder. Maria trouwde, maar haar huwelijk was verre van zorgeloos, met veel mishan deling, misbruik en drugs gebruik. ‘Hij verstopte coke in m’n eten en sloot me op, samen met m’n hondje.’ Ze ontsnapte aan de geweld dadige relatie en belandde op straat. Na een paar maanden kon Maria in vrouwenopvang Rosaburgh van het Leger des Heils terecht. Ze woonde er veertig jaar. Inmiddels is Noorderburgh in Amsterdam-Noord al tweeën half jaar haar thuis, een klein schalige woonvoorziening voor chronisch zieke drugs verslaafden en oudere dak- en thuislozen. Hier vindt Maria de rust die ze altijd zocht. ‘Mijn dagelijkse jointje en biertje maken me rustig, even hele maal nergens aan denken.
En voor mij is het peanuts hé, als je weet dat ik vroeger een eh… hoe noem je dat ook alweer? Oh ja junk. Ja, ik was echt een junk, rookte mak kelijk vijf gram cocaïne per dag weg en spoot ook af en toe wat.’ Geen fijn leven, maar het maakt dat Maria de kamer die ze nu heeft als een paradijsje ervaart. Ze kijkt uit over de bloementuin die grenst aan de biologische moestuin van 50|50 Green. Hier worden meer dan honderd soorten groenten, kruiden en klein fruit geteeld. Maria werkt er vier dagen per week. ‘Heerlijk, een stukje natuur in de stad. Lekker bezig met je handen. Mijn favoriete moment: als het gras net gemaaid is, wat ruikt dat toch lekker. Je gaat er ook gezonder van eten, ik pluk vaak wat cherrytomaat jes en eet ze al tuinierend op. Maar ach joh, het maakt me ook eigenlijk niet uit. Met een snee Duo Penotti ben ik ook tevreden. Want laten we eerlijk zijn: echt gezond leefde ik toch al niet.’
Sterren stralen op WK-voetbal voor daklozen
11
Ties volgt het aderprogramma. v ‘Ik ben zo verliefd op Jaylen.’
18
Eigen schuld? Niet iedereen is zo zelfredzaam als de maatschappij verlangt.
22
Geluk is: fietsen repareren voor het Leger
24
Mooie nalatenschap voor het Leger. Met dank aan vader Fred!
28
Nationale Jeugd Brassband: ‘Als ik speel, voel ik de band met God.’
KANS NOVEMBER 2019
4
11
18
22
Verder:
24
28
P16 Het Leger helpt migranten in Athene P30 Kinderpostzegelactie voor dakloze kinderen P32 Steven: ‘Ze hebben me afgebroken en weer opgebouwd.’
3
44
Geen goud
‘ Maar een overwinning op mezelf’
KANS NOVEMBER 2019
5
Prachtig! Het wereldkampioenschap voetbal voor daklozen en mensen in de maatschappelijke opvang. Ook Nederland deed afgelopen zomer mee aan de Homeless World Cup in Cardiff, Wales. Kans sprak de spelers voor vertrek en na afloop van het toernooi. TEKST ELLEN WEBER BEELD STICHTING LIFE GOALS, LEGER DES HEILS
KEEPER
EVELYN CORREIA (28) AMSTERDAM
VERDEDIGER
CHIRS BOERMANS (24) MAASTRICHT
TEAMPLAYER
BRIAN GEURTS (23) MAASTRICHT
SPITS
DUENNA LA CRUZ (40) ROTTERDAM
6 Keeper Optimist, ‘ook al staan we met 10-0 achter’ Moedigt teamgenoten aan Ziet vanuit haar positie alles
Evelyn Correia (28) Amsterdam
VOOR
Voetbal je al lang? ‘Sinds mijn achtste. Toen ik hoorde dat ik geselec teerd was, was ik echt even stil. Fantastisch dat ik deze kans krijg. Vorig weekend hebben we voor het eerst getraind. Eenmaal thuis kwamen de tranen.’ Waarom raakt het je zo? ‘Dat ik zoiets moois mag
meemaken, is geweldig en niet vanzelfsprekend. Op mijn vijfde, toen ik nog in Brazilië woonde, was ik dakloos. Samen met mijn moeder en pasgeboren broertje woonde ik in een garage. Mijn moeder trouwde een Nederlandse man, zo kwam ik in Nederland.’ Hoe gaat het nu met je? ‘Goed: sinds een jaar of twee ben ik uit de kast en durf ik mezelf te zijn.
Ik werk als boekhouder bij een softwarebedrijf en woon bij de Stichting Jongeren met Kansen. Als hoofdbewoner begeleid ik drie andere meiden. Nu het beter met me gaat, wil ik zelf graag andere mensen helpen.’
na
Heb je veel ballen tegengehouden? ‘Twee dagen had ik niet mijn dag; ik moest
ennen aan het spelen w onder druk en was over weldigd door alle prikkels en emoties die ik voelde bij teamgenoten. Toen zette ik een knop om: we zijn hier voor ons plezier, laten we er het beste van maken! De rest van de tijd keepte ik beter dan ooit. Ons doel was: minimaal één wedstrijd winnen. We wonnen er zeven!’ Hoe was de sfeer? ‘Heel goed, het voelde als één grote familie met al die verschillende nationaliteiten. Ik heb er veel vrienden aan over gehouden.’ Wat was het meest bijzondere moment? ‘Wendy, een meisje uit mijn team, praatte met niemand. Je hoorde haar nooit lachen. Toen ze de winnende goal maakte tegen Zweden, sprong ze naar me toe en ging ze helemaal los van blijd schap. Dat was mooi om te zien.’
KANS NOVEMBER 2019
VOOR
Wat betekent voetbal voor jou? ‘Voetbal heeft mijn leven gered. Drie jaar geleden begon ik in het voetbal team van het Leger des Heils en Life Goals. Ik was toen dakloos. Elke keer als ik het voetbal veld opliep, vielen mijn problemen weg. Ik had nog maar één ding aan mijn hoofd, scoren! Toen ik acht maanden clean was, kreeg ik een terug val. Dankzij mijn voetbal coach kon ik meedoen aan een programma om van mijn verslaving af te komen.’
rechter en wil maat schappelijk sportcoach worden. Zodat ik mensen kan helpen zoals ik zelf geholpen ben.’
na
En, nog gescoord? ‘Als verdediger maakte ook ik een aantal goals. Bij de Homeless World Cup maakt het niet uit waar je in het veld staat,
iedereen heeft kans om te scoren.’ Hoe heb je het verder ervaren? ‘Het was leuk en leer zaam. Maar er waren ook veel conflicten; zo veel jongens met verschil lende achtergronden en motivaties bij elkaar in één team. De eerste zes wedstrijden verloren we, dat hielp niet echt om
de spanning te verklei nen. Pas na onze eerste winst sloeg de stemming om.’ Was dit echt je laatste toernooi? ‘Ik ga nog één terugkomtoernooi spelen in Alkmaar. Daarna ga ik door als scheidsrechter. Ik hoop volgend jaar op de Homeless World Cup in Finland te fluiten.’
Verdediger
Hoe lang ben je nu clean? ‘Eén jaar, één maand en drie dagen. Ik heb hard geknokt om mee te doen aan de Homeless World Cup. Het wordt mijn laatste toernooi. Ik moet stoppen met voetbal omdat ik last heb van mijn knie en enkel.’ Dus je gaat het voetbalveld verlaten? ‘Nee, ik blijf scheids
Houdt het hoofd koel
Kalmeert teamgenoten
Speelt voor het plezier
7
Chris Boermans (24) Maastricht
8
‘ We gingen om te genieten, om plezier te maken’
Sterker door sport Zinvolle vrijetijdsbesteding is voor het Leger des Heils een essentieel onderdeel van het herstel naar het gewone leven. Daarom biedt het Leger, samen met partners, programma’s en activiteiten aan om deelnemers hun passies te laten ontdekken en doen. Zo zorgt Stichting Life Goals Nederland ervoor dat mensen in de maatschappelijke opvang toegang hebben tot sport. ‘Mensen uit onze doelgroep willen meer grip op hun leven. Sport is een fantastisch middel dat ze daarvoor kunnen gebruiken’, vertelt Lars Timmermans van Stichting Life Goals Nederland. ‘Als een soort beloning voor hun persoonlijke ontwikkeling konden geselecteerde spelers deelnemen aan de Homeless World Cup. We halen deze mensen uit hun vertrouwde omgeving. Ze doen nieuwe sociale contacten op en leren andere culturen kennen. We hopen dat dit toernooi met alle ervaringen de deelnemers een boost geeft voor het leven. Iets waar ze in het dagelijks leven iets aan hebben, zodat ze echt werk kunnen maken van hun herstel.’ In augustus was de vierdelige documentaireserie ‘Bureau Sport: WK Daklozen 2019’ te zien op NPO1. Alle afleveringen en meer verhalen: wkdaklozen.nl
‘ Bij de Homeless World Cup heeft iedereen kans om te scoren’
KANS NOVEMBER 2019
VOOR
Ben jij de topscoorder van het team? ‘Iedere wedstrijd scoor ik wel een keer. Maar voetbal is een team sport. Winnen doe je niet alleen, dat doe je met z’n allen. En als je verliest, dan verlies je met elkaar.’
NA
Hoe was jouw toernooi? ‘Ik had het voor geen goud willen missen. De eerste paar wedstrijden gingen moeizaam, de tegenstanders waren veel te goed. Maar we gingen om te genieten, om plezier te maken.
Hoe belangrijk is voetbal voor jou? ‘Ik heb genoeg mee gemaakt in mijn leven. Vier weken lang zat ik in de dag- en nachtopvang van het Leger des Heils. In lastige periodes geeft voetbal me rust. Maar ik wil het niet over mijn verleden hebben, dat hoofdstuk heb ik afgesloten. Het gaat nu de goede kant op. Zes maanden geleden ben ik papa geworden!’
Al die verschillende culturen die vriend schappelijk met elkaar omgingen, dat was mooi om mee te maken.’
zes keer en gaf twee keer een goede voorzet. We wonnen met 10-9. Toen kwam de emotie los. En de tranen.’
Wat was het mooiste? ‘De laatste wedstrijd tegen Zuid-Korea. ‘Deze wedstrijd wordt voor mijn kinderen’, zei ik tegen mezelf. Ik scoorde
Wat voelde je op dat moment? ‘Ik ben toch sterker dan ik dacht. Het was echt een overwinning op mezelf.’
Teamplayer
Voetbalt voorin
Scoort regelmatig
Is multiinzetbaar
9
Brian Geurts (23) Maastricht
10
KANS NOVEMBER 2019
Spits Moederfiguur
Blijft altijd rustig en positief
Gaat voor de gezelligheid
verloren we. Daarna wonnen we alles. Tot dat we in de kwartfinale tegen Amerika moesten voetballen, dat team was gewoon veel te sterk.’
Duenna La Cruz (40) Rotterdam
VOOR
Hoe is het om te mogen deelnemen aan het wereldkampioenschap? ‘Na een relatiebreuk kwam ik terecht in de vrouwenopvang van het Leger des Heils. Daar kwam ik in aanraking met voetbal, het was echt een uitlaatklep. Inmiddels ben ik daar drie jaar weg. Deelnemen aan de
omeless World Cup is H de kers op de taart na deze ellendige periode.’
het plezier en de gezellig heid. Lekker ontspannen en sportief bezig zijn.’
Vind je het spannend? ‘Wat de situatie ook is, ik blijf altijd rustig. Ik ben een soort moederfiguur: ik blijf positief. Moet ik een penalty nemen? Mijn zenuwen ga je niet merken.’
na
Gaan jullie voor goud? ‘Nee joh, we gaan voor
Hoe ging het? ‘Met opgeheven hoofd kwam ik terug uit Cardiff. We hebben een mooie prestatie neergezet: we zijn twaalfde geworden van de zestien teams. De eerste paar wedstrijden
Je scoorde twee keer. Wat ging er toen door je heen? ‘Ik bleef er koel onder en ging gelijk weer door. Je moet geconcentreerd blijven.’ Wat heb je geleerd van het toernooi? ‘Ik ben best verlegen, maakte me druk om de camera’s van Bureau Sport en wilde geen fouten maken. Maar op een gegeven moment had ik die camera’s niet eens meer in de gaten. Ik ben een drempel over gegaan en kreeg meer zelfvertrouwen.’
11
Steun voor jonge vaders Jonge vaders begeleiden in het vaderschap. Ze een stem geven en leren over de vaderrol. Vaderprogramma Hij/Zij helpt jonge vaders een band opbouwen met hun kind. TEKST CAROLINE TOGNI BEELD LINELLE DEUNK
G
aat het over tienerzwangerschappen, dan hoor je vaak over tienermoeders en hoe dat nu verder moet. Als nodig, is er opvang, zoals bij Zij aan Zij van het Leger des Heils. Maar wat is er voor de vaders? Gezinscoach Wesley Hoogerdijk van het Leger des Heils Den Haag herkent de nood en maakt in 2017 een eerste begin met een programma voor jonge vaders. Als locatie voor de pilot fungeert de Zij aan Zij-opvang bij Vliet & Burgh in Voorburg. Betrokken vaders kunnen ondersteuning krijgen en het programma geeft de vaders een stem en een rol. Inmiddels loopt Hij/Zij ruim een jaar en zijn de eerste vaders ‘uitgestroomd’. ‘Soms is er daarna nog contact’, vertelt Wesley. ‘Rechtstreeks met de vaders of via het netwerk van de moeders, die mij ook kennen. Ik zorg ervoor dat ik zichtbaar ben
in de instelling. Daarin werk ik nauw samen met groepswerker Maria Groenveld van Zij aan Zij. Zij informeert bij nieuwe moeders of er vaders in beeld zijn en promoot het vaderprogramma. Zo leg ik gemakkelijker het eerste contact met de vaders. Samen organiseren we ook activiteiten zoals thema-avonden en uitjes.’ Beter contact
De vaders een stem geven en naast ze staan, zonder oordeel. Dat is wat gezinscoach Wesley voor ogen heeft met het vaderprogramma. ‘In het begin zit er nogal eens boosheid bij die jongens, ze zijn gespannen over wat er van ze wordt verwacht. Ze willen beter contact met hun kind en met de moeder van hun kind. Daar help ik ze bij.’ En heel vaak gaat het simpelweg om praktische hulp, bijvoorbeeld over financiën of kleine opvoedingspunten. Wesley: ‘Met het programma willen we de vaders helpen in hun vaderrol, ze een gevoel geven wat dat betekent, vader zijn. Dat gaat over verantwoordelijkheden en rechten die je hebt als vader. Maar ook over de mooie kanten van het vaderschap.’
12
KANS NOVEMBER 2019
KANS NOVEMBER 2019
‘Ik kan altijd bellen’ Ties Somers (22) is sinds 31 maart 2018 vader van Jaylen. De student Vastgoed & Makelaardij volgt sinds dit voorjaar het programma voor jonge vaders. ‘Ruim een maand heb ik nu contact met Wesley, de begeleider van het Jonge Vaderprogramma bij het Leger des Heils. Sinds Demi, mijn ex-vriendin, hier in Vliet & Burgh kwam wonen, weet ik dat er zoiets is. Wij hadden drie jaar een relatie, die ging uit al voordat ons kind geboren was. De eerste zeven maanden na Jaylens geboorte was ik niet in beeld als vader. Ik was er niet klaar voor, denk ik. En ik zag geen toekomst in samenzijn met Demi. Ik had wel altijd de wens om zelf ooit vader te worden. De eerste keer dat ik hem zag, zeven maanden na zijn geboorte, zal ik nooit vergeten. Ik ging erheen met het idee hem één keer te zien. Naïef gedacht van mij. Vanaf dat moment wist ik: dit is mijn kind! Ik wilde hem weer zien en steeds vaker. Ik was er klaar voor, voelde me verantwoordelijk. Jaylen blijft slapen
Die eerste maanden waren we af en toe een paar uurtjes samen. Inmiddels zie ik mijn zoon een paar keer per week. En in het weekend is hij lekker bij mij, en blijft hij slapen. Ik woon nog thuis bij mijn ouders, heb een bedje voor hem in mijn kamer. Vanaf dat Demi hier bij Vliet & Burgh woont, kom ik er ook. De sfeer is tamelijk relaxed, ik merk niks van strenge regels. Het is leuk om hier tijd met Jaylen door
te brengen. Het vaderprogramma helpt ons verder, vooral met dingen samen overleggen. Demi en ik hebben vaak moeite om elkaar goed te begrijpen, dan gaat het soms hard tegen hard in een discussie. Dat levert niks op. Wesley bemiddelt dan en als wij een gesprek hebben, is er soms ook een begeleider van Demi bij. Als er anderen bij zijn, zijn we meer bereid om naar elkaar te luisteren. Mannen onder elkaar
Het vaderprogramma helpt me ook met opvoedingsvragen. Soms weet ik niet precies wat er van mij verwacht wordt. Maar dan is Wesley er, hij staat dichtbij me. Als ik met vragen zit, kan ik hem altijd bellen of appen. Dankzij Wesley ben ik overal veel meer bij betrokken. En, even als mannen onder elkaar zijn, is af en toe echt nodig. Omdat hij zelf net vader is, snapt hij hoe vaders kunnen reageren. Ik zie deze periode als een opbouwfase, waarin ik heel veel leer. En straks, in de toekomst, wil ik 100 procent verantwoordelijk zijn voor mijn kind. Nu Jaylen steeds vaker een hele dag bij me is, maak ik alles van hem mee en leer ik hem steeds beter kennen. Het maakt me trots: ik zie het nu als hij honger heeft. Verliefd
Mijn toekomst? Na mijn studie en stage wil ik gaan werken als projectontwikkelaar in de woningbouw. Voor Jaylen wil ik de vader zijn die hem geeft wat hij nodig heeft, een vader waar je leuke gesprekken mee hebt. Ik zie voor me dat we samen actief en sportief bezig zijn. Het is zo leuk om vader te zijn van Jaylen; ik ben zo verliefd.’
13
14
KANS NOVEMBER 2019
15
‘Wesley helpt me bij het maken van keuzes’ Illias van Loon (27) is vader van Nathan. Omdat zijn vriendin bij Zij aan Zij van het Leger des Heils woont, vindt hij het lastig om al echt een vader te zijn. ‘Ik wil mijn zoon zo vaak zien als mogelijk. Dat lukt steeds beter nu ik het programma voor jonge vaders volg dat Wesley heeft opgezet. Hij regelde dat ik hier op zondag altijd mag zijn, bij mijn vriendin Nadine en Nathan, ons lieve zoontje van inmiddels anderhalf jaar oud. Ik vond het lastig, die eerste maanden als vader. Mijn situatie was verre van ideaal. Ik woonde nog thuis bij mijn vader, zat zonder werk en had nog geen opleiding afgemaakt. Hoe kon ik een goede vader zijn, als ik mijn eigen zaakjes niet op orde had? Gevoel groeit
Nadine leerde ik kennen tijdens mijn baantje bij een poppodium. Inmiddels duurt onze relatie al ruim drie jaar. Ik was net weer met school begonnen – de vmbo-tl-opleiding in het volwassenonderwijs – toen Nadine vertelde dat zij zwanger was. “Dit kan ik nu niet hebben”, was mijn eerste gedachte. Hoe gingen we voor ons kind zorgen? Wat werd precies mijn rol? Met het groeien van haar buik, groeide mijn gevoel voor het kind. Ik stond voor die keuze: ga ik een vader zijn of niet? Door het vaderprogramma van Wesley is er ook voor mij een aanspreekpunt binnen dit
huis waar mijn vriendin en zoontje wonen. Iemand die mij helpt. Mijn vriendin heeft een persoonlijk begeleider, maar ook mijn kind woont hier. Zo is Wesley als een persoonlijk begeleider voor mij en kan ik het zeggen als ik ergens iets van vind. Zoals het roken onder het raam waar mijn zoontje slaapt. Dat heb ik liever niet, laat ik ze dan weten. Beschermer
Hoe ik een betere opvoeder word? Die vraag heb ik nog niet. Maar ik vind dat ieder kind een moeder- en een vaderfiguur nodig heeft. Ik zie mezelf als beschermer van mijn gezin. Met Wesley is het fijn sparren over hoe dat nou is als vader. Hij heeft zelf twee jongens, weet hoe het werkt. En hij helpt me bij het maken van keuzes. Als ik straks een beroepsopleiding moet kiezen, welke dan? Niet in de horeca, dat lijkt me niks als je vader bent. Ik wil er zijn voor mijn kind. Vuurtje maken
In mijn toekomstdroom ben ik eigen baas, bijvoorbeeld van een evenementenorganisatie. Of ik word imker en maak mijn eigen honing. Mijn wens is vooral een goede vader zijn, iemand bij wie hij altijd terechtkan. En ik vind het belangrijk dat Nathan basisskills leert, dingen als houthakken en hoe je een vuurtje maakt. Hij is nu al heel ondernemend, wil alles ontdekken. Ik laat hem vrij, want zo’n vader wil ik zijn. Zo leert hij zijn eigen weg te kiezen.’
Hij/Zij voor jonge vaders Het Leger des Heils in Voorburg heeft sinds kort naast een programma voor tienermoeders, een programma voor jonge vaders. Het project is bedoeld voor vaders die betrokken
willen zijn bij hun kind en die praktische vragen hebben rondom het vaderschap. Zolang moeder en kind begeleiding krijgen, kunnen de betrokken vaders gebruikmaken van de
hulp. Begeleider Wesley Hoogerdijk is behalve vraagbaak en coach ook organisator van leuke activiteiten voor de vaders die zo hun band met moeder en kind kunnen ver
sterken en de vaderrol kunnen verdiepen. Denk aan: dagjes weg, bijvoorbeeld naar de dierentuin, babyzwemmen, barbecue-, film- en themaavonden over vaderschap.
MIGRANTEN IN ATHENE
KANS NOVEMBER 2019
Door burgeroorlogen in SyriĂŤ, Irak en Afghanistan vluchtten de afgelopen vijf jaar duizenden mensen naar Europa, veelal naar Griekenland. Om in Athene iets voor deze mensen te betekenen, opende het Leger des Heils een dagopvangcentrum met activiteiten.
Praktische hulp Het dagcentrum richt zich specifiek op stedelijke asielaanvragers. Het Leger des Heils begon het centrum als reactie op het overweldigend aantal mensen dat Griekenland binnenstroomde tijdens de vluchtelingencrisis in 2015. Het centrum biedt praktische hulp en lessen, zodat de migranten sneller kunnen integreren in de Griekse samenleving.
Naailessen Een onderdeel van het project in Athene is het naaiatelier. Elke maandagochtend kunnen vrouwen hier een naaiworkshop volgen. Ze leren naaien zowel met de hand als met de naaimachine. De les wordt afgesloten met een voedzame maaltijd. Dankzij een financiĂŤle bijdrage van het Leger des Heils kon het centrum negen nieuwe naaimachines aanschaffen. Tijdens de workshops organiseert het Leger ook sessies gericht op het vergroten van kennis, vaardigheden en zelfvertrouwen.
Griekse samenleving
Helpen? U kunt dit project in Athene steunen met uw gift op bankrekening NL27 RABO 0119683989 onder vermelding van Athene. Of vul de antwoordkaart in, in het hart van deze Kans.
Door de ochtenden in het naaiatelier leren vrouwen vaardigheden om zichzelf en hun gezin verder te helpen in de Griekse samenleving. Ondanks het feit dat ze zijn ontsnapt aan de gevaren in hun thuisland, is het leven in Griekenland niet eenvoudiger en niet noodzakelijkerwijs beter.
17
18
KANS NOVEMBER 2019
KANS NOVEMBER 2019
19
Onwil? We zien hier vooral veel onmacht
Een woning krijgen, werk vinden, rondkomen en duurzame relaties aangaan: voor veel mensen zijn deze zaken onbereikbaar. Vooral voor mensen met een lager IQ. De maatschappij gaat steeds meer uit van de eigen verantwoordelijkheid. Hulpverleners Paul Proost en Nelleke Bremmer vinden dit een smoes om niets te doen en weg te kijken. ‘Het geloof in zelfredzaamheid zorgt er juist voor dat steeds meer mensen uitvallen’. TEKST SASKIA KLAASSEN BEELD GEMMA PAUWELS
T
wee gedrags wetenschappers, samen goed voor bijna veertig jaar ervaring in de hulpverlening. En met dezelfde opvatting: van lang niet iedereen kun je verwachten dat ze zich redden in deze maatschappij. Paul Proost werkt bijna 29 jaar met kinderen en jong volwassenen met een licht verstandelijke beperking. Nelleke Bremmer ondersteunt als gedragsdeskundige twee teams in Utrecht en Woerden, de beschermde woonvormen Domus en Domus+. We hebben het over mensen met de zwaarste problematiek: dak- en thuisloos, middelengebruik, psychiatrische- en ernstige gedragsproblematiek. En in het geval van Domus+ ook nog een licht verstandelijke beperking. Het zijn de mensen die in de hulpverlening als ‘lastig’ worden ervaren. Die niets lijken te willen, waar moeilijk vooruitgang mee wordt geboekt en die door hun verslaving nergens anders terechtkunnen. Een groep
Paul Proost
werkt bijna 29 jaar bij het Leger des Heils met jeugdigen en jongvolwassenen die moeite hebben met de complexe maatschappij om te gaan. Eerst als groepsleider, daarna als gedragswetenschapper en beleidsmedewerker.
Nelleke Bremmer
werkt ruim een jaar als gedragswetenschapper bij een beschermde woonvorm van het Leger des Heils in Utrecht en Woerden. Eerder werkte ze als psycholoog bij een ggz-instelling en in een verpleeghuis.
met een lage aaibaarheidsfactor, omschrijft Nelleke ze. Bij de intake zitten ze onderuit gezakt, armen over elkaar en het hoofd zo diep mogelijk in een hoodie. Wie wordt daar nou enthousiast van? Nou, wij dus, lachen Paul en Nelleke.
Structuur Paul zag in zijn tijd als groepsleider veel overeenkomsten in de achtergrond van kinderen met een verstandelijke beperking. Veel van hen komen uit gebroken gezinnen, soms zijn een of beide ouders verslaafd of om andere redenen niet in staat om op te voeden, soms resulteert dat in huiselijk geweld. Dan wordt het basale vertrouwen in volwassenen al jong aangetast. Dit wantrouwen blijft als volwassene bestaan en werkt door in relaties en werk. Paul en Nelleke benadrukken: een verstande lijke beperking is géén recept voor problemen. Maar een verstandelijke beperking in combinatie met ongunstige omstandigheden in de jeugd is dit vaak wel. Door het onvermogen om informatie te verwerken en moeite met het vasthouden van woning en werk komt deze groep makkelijk in een neerwaartse spiraal terecht. Ze belanden op straat,
20
KANS NOVEMBER 2019
Wat kunnen vrienden, buren, school en kerk doen bij een licht verstandelijke beperking? Tips van Paul en Nelleke. ▯ Zoek de nabijheid op. Maak een praatje, aai de kat. Dan wordt vanzelf duidelijk wat nodig is. ▯ Pas taalgebruik aan. Gebruik geen moeilijke woorden en houd zinnen kort. ▯ Initiatief nemen is meestal lastig voor deze mensen, wacht niet af maar stap zelf op iemand af. ▯ Post van de overheid is vaak onbegrijpelijk, uitleg is welkom. ▯ Bespreek een ding tegelijk, ga niet te snel en herhaal desnoods. ▯ Wees verdraagzaam. Reageer met begrip en betrek ze bij de groep.
oeten zich staande houden tussen m andere daklozen, nemen gedrag over en gaan gebruiken. Het wegvallen van een ouder kan voor deze groep al genoeg zijn. Paul noemt een voorbeeld van een man die opgroeide in een veilig gezin. Omdat hij niet goed meekwam op school, ging hij vanaf zijn zestiende met zijn vader mee naar de werkplaats. Thuis zorgde zijn moeder dat het eten klaarstond en ’s avonds dronk hij een biertje met zijn vader. Nam hij er drie, dan kreeg hij een tik op zijn vingers. Toen zijn moeder overleed en vader ziek werd, viel deze structuur in één klap weg. Er was geen rem meer op zijn alcohol gebruik en hij kwam op straat terecht.
Woedeaanval In Nederland spreken we van een licht verstandelijke beperking bij
mensen met een IQ tussen de 50 en 85. Dit komt overeen met een mentale leeftijd van een zes- tot twaalfjarige. Het lastige is volgens Nelleke dat aan iemand niet te zien is dat hij of zij een verstandelijke beperking heeft. Vaak zijn deze mensen al hun leven lang overvraagd. Eerst door hun ouders en opvoeders, daarna door werkgevers en instanties, die hun onmacht vaak verwarren met onwil. Voortdurend overvraagd worden leidt al snel tot ongewenst gedrag. Door de stress vertonen mensen ‘vluchtgedrag’. Ze ontlopen verantwoordelijkheden, laten de aanmaningen ongeopend in een la liggen, vragen niet wat er precies van hen wordt verwacht op de eerste werkdag. Maar het tegenovergestelde, ‘vechtgedrag’, komt even vaak voor, weten de gedrags-
KANS NOVEMBER 2019
wetenschappers. Uit het niets wordt een bewoner dan boos. Uit pure onmacht. Zoals die jonge moeder bij een intake op een kinderdagverblijf. Een medewerker met weinig tijd stort alle informatie in tien minuten over de jonge moeder uit. Of ze dan ook meteen dit formulier wil invullen en het vaccinatiebeleid wil ondertekenen? Schijnbaar uit het niets ontsteekt de moeder in een enorme woedeaanval. Die medewerker begrijpt er niets van. Deze vrouw kan misschien goed babbelen, maar onderwijl heeft ze niets van de intake begrepen.
Verschillen zijn groot Paul bracht ruim tien jaar geleden de groep verstandelijk beperkten voor het eerst in kaart bij het Leger des Heils in Amsterdam. Samen met een collega spitte hij honderd dossiers door van mensen in de maatschappelijke opvang. Waarom vervalt deze groep zo vaak in dezelfde fout? Waarom schieten ze zo snel in het verweer? Bij 20 procent bleek dit te wijten aan een verstandelijke beperking die niet was opgemerkt. Er kwam hulp die aansluit bij de specifieke hulpvraag, eerst in Amsterdam en Rotterdam. Later volgden Domus+groepen in het hele land. Inmiddels weten we uit onderzoek dat dit percentage hoger ligt:
vermoedelijk heeft 35 tot 40 procent in deze opvang een verstandelijke beperking. Waarbij de verschillen onderling groot zijn. Het herkennen van een verstandelijke beperking gaat hulpverleners steeds beter af, zegt Nelleke. Lastiger is het goed bepalen wat het niveau van aan spreken is en de oorzaak van ‘lastig’ gedrag achterhalen: de verstandelijke beperking, de verslaving of beide? Naast een intelligentieniveau van een zes- tot twaalfjarige kan een bewoner sociaal-emotioneel het niveau hebben van een driejarige. Dan is het bij alles wat de hulp verlening aanbiedt ‘nee’. En gebruik vooral niet het woord ‘moeten’. Dat herinnert hen aan de tijd dat ze als kind overvraagd werden. Die emo tionele leeftijd gebruikt Nelleke vaak als geheugensteuntje in overleg met hulpverleners. Deze uitbarsting is de reactie van een driejarige, pas daar dan ook de benadering op aan.
21
een groenvoorziening bloeide hij weer op. Het ging zelfs zo goed dat de hulpverleners voorzichtig speculeerden op meer zelfstandigheid. Maar dat wilde hij absoluut niet. Vooral ’s nachts had hij het moeilijk en dronk hij eindeloos kopjes thee met de begeleiding. Dat is het lastige aan de boodschap van zelfredzaamheid in de samenleving, zegt Paul. Deze cliënten hebben vaak blijvend ondersteuning nodig. Een woning vinden, duurzame relaties onderhouden, rondkomen, werk vinden, het is zonder beperking al lastig. Paul noemt het uitgaan van eigen verantwoordelijkheid daarom een excuus. Een smoes om niets te hoeven doen en weg te kijken. Hij zal zeker niet beweren dat hij alleen te maken heeft met engelen. Ook bij deze mensen is er sprake van onwil. Toch vindt hij dat we ons vaker moeten afvragen: waar zit de onmacht?
Af en toe lukt het
Voortdurend overvraagd worden leidt al snel tot ongewenst gedrag Smoes Deze groep heeft duidelijke grenzen nodig. Want het is juist met structuur dat bewoners weer opfleuren. Zoals een bewoner die inmiddels is overleden. Hij was twee keer uitgehuwelijkt, en kreeg uit beide huwelijken een kind. Na de tweede scheiding belandde hij op straat en begon te drinken. Met een baan in
De hulp aan verstandelijk beperkten bestaat niet uit louter succesverhalen, benadrukken de gedragswetenschappers. Het is vaak een jaren lange zoektocht om te ontdekken waar een bewoner echt warm voor loopt. Maar af en toe lukt het toch. Paul laat een foto zien van een bewoner in Zwolle. Eerst stond hij te schreeuwen op straat, een verwarde man die voor overlast zorgde. Nu heeft hij een dagbesteding als schoonmaker, met eigen verantwoordelijkheden, en wordt hij gewaardeerd. Trots poseert de man voor een magneetbord. Per uur geven pictogrammen aan wat hij moet doen: douchen, werken, koken. Met structuur is de wereld over zichtelijk en duidelijk geworden.
22
KANS NOVEMBER 2019
illiger w j i r v e d n a a e d O TEKST FIEKE WALGREEN BEELD PETER DE KROM
‘Hé, jij lijkt echt heel erg op die bekende Nederlander. Ben je het?’, vraagt een meisje. Christoph Koelemeijer helpt haar uit de droom. ‘Ik ben gewoon de fietsenmaker.’ We zijn bij leefgroep De Wissel van het Leger des Heils in Utrecht. Christoph is er sinds een jaar vrijwilliger, op afroep beschikbaar. Vandaag voor een lekke band. Op z’n 42ste komt steeds meer dat besef: je leeft nú. Geluk is niet dat koophuis en die vaste baan. Het is iedere dag om half 7 opstaan, naar de bouwmarkt voor spullen voor de schuur die hij zelf bouwt. Dan door naar het Leger des Heils of de volkstuin. In ieder geval: bezig zijn. Is die band eigenlijk al geplakt? ‘Nee, de fiets staat op slot en de sleutel is nergens te bekennen. Pubers, hè.’ Medewerker Joanne van het Leger des Heils: ‘Nog een bakkie dan maar?’
KANS NOVEMBER 2019
23
Ook vrijwilligers werk doen? Het Leger heeft je nodig! Ben je handig? Dan kun je fietsenmaker worden, zoals Christoph. Of een maatje zijn voor mensen die alleen zijn. Meer weten? Kijk op werkenbijhetlegerdesheils.nl.
24 Mooie bestemming voor je nalatenschap
KANS NOVEMBER 2019
25
Fred de Ridder bestemt een deel van zijn nalatenschap voor het Leger des Heils. Concrete hulp is het doel: voedselvoorziening, hulp aan kinderen en ouderen. Zijn dochters Sandra en Linda de Ridder zijn nauw betrokken bij de bestemming van het geld. Vanochtend schuiven zij aan tafel in het Leger des Heilsbuurthuis in Amsterdam-Oost. ‘Papa had dit zo mooi gevonden.’ TEKST CAROLINE TOGNI BEELD ERIK BUIS
ilt u ook een kopje koffie?’ Goed en wel binnen in de huiskamer van het Leger des Heils aan de Derde Oosterparkstraat 271 krijgen Sandra en Linda de Ridder die vraag. Iedereen is hier welkom. Voor koffie en een praatje. En straks een warme maaltijd, de tafels staan gedekt. De zussen De Ridder nemen vandaag een kijkje in het centrum dat straks een opknapbeurt krijgt, zodat het een echte buurthuis kamer kan zijn zoals de andere Bij Bosshardts in de stad. Met een goede keuken, nieuw meubilair,
speelruimte voor de kinderen, en een gezellige aankleding van de tuin. Met dank aan het fonds van hun vader Fred de Ridder die voor dit project zijn nalatenschap bestemde. Hij omschreef dat uit zijn fonds liefdadige projecten moesten worden gefinancierd, gericht op voedselvoorziening, ouderen, kinderen en medische hulp. Linda: ‘En mét de kant tekening dat wij, zijn dochters, samen met het Leger des Heils, de juiste projecten zouden kiezen en zouden toezien op de voortgang. Er ging een compleet nieuwe wereld voor ons open.’ Relatiemanager Rick Woolderink van het Leger des Heils be-
geleidde de zussen in dit traject dat nu, vijf jaar later, is afgerond.
Zorgen voor anderen Aan tafel tussen de ouderen uit de wijk schetsen de zussen het levensverhaal van hun vader, geboren in 1925. Sandra: ‘De oorlog speelde een belangrijke rol in zijn leven. In de hongerwinter moest hij, de oudste zoon, de boer op, op zoek naar voedsel. Een familie in Enkhuizen ontving hem gastvrij en gaf hem te eten. Hij is hen altijd dankbaar gebleven en hield het contact, tot zijn overlijden.’ Anderen helpen en gastvrij zijn, leerde Fred van zijn vrouw. Hij ontmoette haar toen hij voor het
Met het fonds uit de nalatenschap van Fred de Ridder zijn verschillende projecten gefinancierd.
1
2
BEELD WENDY BOS
3
4 5
6
7
8
9
Een nieuw dak voor Hospice Rozenheuvel in Rozendaal 2 Stamppotten in de winter voor de Amsterdamse d  aken thuislozen 3 Uitjes voor deelnemers in het opleidingstraject van het Leger des Heils 4 Medische apparatuur voor opvanghuis de Wending 5 Matumaini, project in Tanzania, operaties van gehandicapte kinderen 6 Lesmateriaal voor kinderen van vluchtelingen 7 Feestdag en aanschaf rolstoeltransportfietsen voor zorgcentrum Buitenhaege 8 Verbouwing huiskamers van Bij Bosshardt Amsterdam Oost en West 9 Ondersteuning 50|50 Amsterdam Noord, gereedschapskisten voor de timmerwerkplaats 1
KANS NOVEMBER 2019
27
leger diende in Indonesië. ‘Zij had grote invloed op mijn vader’, vertelt Sandra. ‘Zij bracht hem de essentie van het onvoorwaardelijke bij: geef, zonder de verwachting te hebben om er iets voor terug te moeten ontvangen.’ De zorg en het oplossen van problemen voor anderen liepen als een rode draad door Freds leven. Toen de meisjes drie en zes jaar oud waren, overleed hun moeder. Omdat vader Fred voor zijn bedrijf veel in het buitenland verbleef, moest hij opvang regelen voor zijn kinderen. Linda: ‘Papa zei altijd: ik had gelukkig de middelen om dit te betalen. Maar hoe zit het met de mensen die dat niet kunnen? Daar bekommerde hij zich om.’
De Wallen In 1976 kreeg Fred een nieuwe vrouw in zijn leven. Op relatief jonge leeftijd werd zij getroffen door Alzheimer en na haar vele jaren liefdevol verzorgd te hebben, moest hij de zorg overdragen aan verpleeghuizen. Ook in Buitenhaeghe van het Leger des Heils werd zij liefdevol verzorgd. Linda: ‘De zorg die zij daar kreeg was uitzonderlijk, vond mijn vader. Een aantal projecten van Buitenhaeghe is daarom ook gerealiseerd uit het fonds.’ Dat nabestaanden zo nauw betrokken zijn bij een nalatenschap, maakt het Leger niet vaak mee. Sandra: ‘We wilden alle projecten nauwgezet onderzoeken en bespreken, ook voor ons was het een leerzaam proces. We kwamen in een andere wereld, zoals bij het kerstdiner op de Wallen en een ziekenhuis voor verslaafden. Je krijgt veel respect voor de mensen die hier dagelijks goed werk doen.’ Dat een deel van het geld ook naar de Bij Bosshardt-buurthuiskamers gaat, vinden de zussen vanzelfsprekend.
‘Papa had het vaak over majoor Bosshardt en het werk in de wijken. Dat wij hier nu zitten, zou hij heel mooi gevonden hebben.’
Kippensoep Jullie mogen gewoon mee-eten, melden de vrijwilligers vanuit de keuken. De kippensoep komt eraan! Willen de dames en heren aan de gedekte tafels gaan zitten? Dan kan officier Huub openen met een gebed. De zussen zijn trots op wat er met het fonds gerealiseerd kon worden. ‘Het was bijzonder om vijf jaar lang intensief bezig te zijn met het gedachtengoed van papa.’
Aan het denken gezet door dit verhaal? Lees meer over nalaten via legerdesheils.nl/helpen/ nalaten. Of bestel direct de brochure met de antwoordkaart in dit blad.
KANS NOVEMBER 2019
Jรถrjen
M e lo d y
C h a r l ot t e
28
Sanne
Pelle
29
Muziek maken is liefde
Spelen bij de brassband is Jörjen, Charlotte, Sanne, Melody en Pelle met de paplepel ingegoten. De blazers uit het Harlingse korps van het Leger des Heils spelen ook samen in de Nationale Jeugd Brassband (NJB). ‘Als ik speel, voel ik de band met God.’ TEKST CAROLINE TOGNI BEELD MARIJE KUIPER
Jörjen Visser (27, hoorn) ging bij de muziek omdat zijn hele familie in de brass band speelde. ‘Ik was blij dat de hoornplek vrijkwam, een mooi instrument. Ik zie het als verleng stuk van mezelf. Als je je instru ment niet aanvoelt kun je beter iets anders gaan doen. Voor de Nationale Jeugd Brassband ben ik gevraagd. En ik vind het leuk, geniet van de saamhorigheid, met elkaar op pad gaan. We leren veel van elkaar.’ Charlotte Heerlien (25, cornet) ‘Mijn ouders zijn officie ren bij het Leger, muziek is ons met de paplepel ingegoten. Op mijn zesde kreeg ik mijn eerste cornet. Sinds we in Harlingen wonen, speel ik in de korpsband. Samenspelen in de jeugdbrass band is fijn, ik leerde al veel jongeren kennen uit andere korpsen, waaronder mijn lieve vriendin Sanne. Volgend jaar gaan we trouwen! Voor mij is muziek maken bij het Leger een uiting van mijn geloof. Bidden vind ik soms moeilijk. Door te spelen werk ik aan mijn band met God, dat geeft rust.’
Sanne Visser (24, trombone) ‘Ik begon op cornet, maar toen ik een beugel kreeg paste dat kleine mondstuk niet zo goed. Zo ben ik alt gaan spelen. Na de alt volgde cornet en inmiddels speel ik trombone, op verzoek van onze dirigent. Technisch is de trombone een uitdaging, schuiven in plaats van knoppen indrukken. In de kerkdiensten speel ik er ook nog piano bij. Het mooie van samen muziek maken? We zien elkaar en gaan voor een gezamenlijk doel, namelijk God vinden.’ Melody Klepke (23, bariton) ‘Het Leger is er altijd. Vader, moeder, opa en oma, mijn hele familie zit erbij. Toen we nog in Rotterdam woonden, begon ik met spelen. Ik wilde graag eupho nium spelen, een instrument met vaak een moeilijke partij. Het werd de bariton. Als ik speel, voel ik de band met God. Wij hoeven elkaar wat dat betreft niets uit te leggen. Muziek maken is liefde. Ik ben best verlegen, had niet gedacht dat ik ooit in de NJB zou spelen, die drempel is hoog. Maar Pelle, mijn aanstaande echtge noot, haalde me erbij. Het is heel leuk, ik geniet in stilte.’
Pelle van der Zee (26, cornet) is cornet principal, eerste man van de cornetsectie. In de kerk in Harlingen speelt hij vaak de solo’s. ‘De cornet is een mooi instrument, vooral de techniek en klank ervan. Toen ik vier jaar geleden werd gevraagd voor de Leger des Heils Staff Band, was het min of meer logisch dat ik ook bij de Nationale Jeugd Brassband zou gaan. Ik vind het samenzijn en mensen helpen bijzonder, breng anderen graag iets bij. Dat wij met z’n vijven in de landelijke band spelen, maakt het extra leuk. We kennen elkaar zó goed.’
Nationale Jeugd Brassband
In de Nationale Jeugd Brassband spelen zo’n 35 jonge mensen tussen de 16-35 jaar uit verschillende korpsen in het land. Eén keer per maand komen zij bij elkaar voor een studiedag, waarop ze repeteren, aandacht besteden aan het geloof en aan het einde van de dag een concert geven. Wil je een concert bijwonen? Kijk op: nationale-jeugd-brassband.nl
COLOFON Kans is een uitgave van Stichting Leger des Heils Fondsenwerving, bestemd voor donateurs en andere betrokken gevers. Onze activiteiten worden voor circa 90 procent bekostigd via overheidsregelingen. De gelden kunnen alleen worden besteed aan doelen die de overheid aanwijst. Verder betaalt een aantal cliënten een eigen bijdrage. Er zijn echter nog steeds mensen die buiten de boot vallen. Het Leger des Heils blijft daarom zoeken naar nieuwe vormen van hulpverlening, in aanvulling op het Nederlandse zorgstelsel. Omdat deze projecten (nog) niet binnen de subsidieregels vallen, zijn wij afhankelijk van donaties, giften en nalatenschappen. Dit magazine geeft donateurs en relaties die de organisatie steunen een gevarieerd, maatschappelijk relevant, hedendaags en zinvol beeld van het Leger des Heils. Het blad wil een kennisbron zijn over maatschappelijke issues waarmee het Leger zich bezig houdt. Het laat ook zien dat het Leger zijn beloften inlost: er onvoorwaardelijk zijn voor mensen zonder vangnet, geïnspireerd door het christelijk geloof.
TERRITORIAAL COMMANDANT Hannelise Tvedt
HOOFDREDACTIE
3KORTx
66. 3 96 mensen geholpen
Online collecteren In de week van 25 tot 30 november collecteren vrijwilligers van het Leger des Heils voor kwetsbare mensen aan de rand van onze samenleving. Meehelpen? Via legerdesheils.digicollect.nl kun je een digitale collectebus aanmaken; die kun je delen via social media.
Will van Heugten
COÖRDINATIE/ EINDREDACTIE Erika Haisma
REDACTIE Irene Belkum, Esther Grit, Hanneke Timmer, Rien Timmer, Richard de Vree
CONCEPT/EINDREDACTIE Maters & Hermsen, Caroline Togni, Kaisa Pohjola
TEKST/VORMGEVING Maters & Hermsen Journalistiek en Vormgeving
LITHOGRAFIE/DRUK Studio Boon, Senefelder Misset Doetinchem
DRUKWERKBEGELEIDING Regalis, Zeist
Kinderpostzegels voor dakloze kinderen De kinderpostzegelactie staat dit jaar in het teken van dakloze kinderen. Zo’n 4.000 kinderen en jongeren komen jaarlijks terecht in de daklozenopvang. Kinderpost zegels en het Leger des Heils willen dakloze gezinnen een woonplek bieden. kinderpostzegels.nl/ webshop
REAGEREN? Leger des Heils, t.a.v. redactie Kans postbus 3006, 1300 EH, Almere. kans@legerdesheils.nl www.legerdesheils.nl
GEEF OOK! Wilt u ons helpen? Stort uw gift op bankrekening IBAN NL72RABO0707070171 of word donateur. Kijk daarvoor op www.legerdesheils.nl onder het kopje ik wil helpen. Of bel: 036 53 98 134
De Nalatenschap In het tv-programma De Nalatenschap wordt het verhaal verteld van de overleden Wim en Carla Bernds uit Geldrop. Het Leger des Heils gebruikt deze nalatenschap om de eenzaamheid in Helmond te bestrijden. SBS6, zondag 24 november, zaterdag 30 november en zondag 26 januari
Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg bood het afgelopen jaar hulp aan in totaal 66.396 mensen. Met dank aan al die geweldige medewerkers en vrijwilligers van het Leger die dit mogelijk maken. Dit en meer cijfers vind je terug in het jaarverslag 2018 dat deze zomer is gepubliceerd. Zie legerdesheils.nl/jaarverslagen voor het complete verslag.
Uitgelicht
KANS NOVEMBER 2019
31
VERVOLG ACHTERPAGINA
O Beau van Erven Dorens wint Majoor Bosshardtprijs Beau van Erven Dorens vraagt in zijn tv-programma’s als The Amsterdam Project en Het Rotterdam Project op een bijzondere manier aandacht voor mensen in kwetsbare omstandigheden. Aldus de jury, die de M ajoor Bosshardtprijs uitreikte
tijdens het Leger des Heils Kunst en Theater Gala op 14 september. ‘Beau geeft daklozen een gezicht.’ De Majoor Bosshardtprijs wordt sinds 2006 jaarlijks uitgereikt om het werk van de majoor – lange tijd hét gezicht van het Leger – te herdenken.
Kerstfeest in Maassluis Wil je Kerstfeest in de Stad bijwonen? Dit jaar vinden de opnamen van het tv-programma plaats op 8 december. Het kerkplein aan het water in Maassluis is de feestlocatie. Geniet van een lichtjestocht door de stad en luister naar indruk wekkende verhalen van mensen die geholpen zijn door het Leger des Heils. Muziek is het hart van dit mooie televisie-evenement. Kom je ook op 8 december? De toegang is gratis. De uitzending is 25 december, 20.20 uur op NPO1.
kerstfeestindestad.nl
p het internaat waar Steven woonde mocht je stoppen met school, maar dan moest je wel werk gaan zoeken. ‘Dat deed ik natuurlijk niet: drie jaar lang heb ik niks uitgevoerd. Ik kocht stiekem biertjes en zat de hele dag te zuipen. Dat deed iedereen daar.’ Natuurlijk had hij wel een droom, vrachtwagenchauffeur worden. ‘Maar ik had geen idee hoe ik dat voor elkaar moest krijgen. Je moet een opleiding doen en je rijbewijs C halen. Ik had nog niet eens mijn rijbewijs B…’ Op jonge leeftijd kwam Steven in aanraking met mensen die verschillende drugs gebruikten: MDMA, cocaïne, xtc. ‘Mijn eerste pilletje, ik herinner me niets anders dan het warme liefdesgevoel dat ik ervan kreeg. Daar verlangde ik naar, tot die tijd was ik aan het overleven geweest.’ Zijn achttiende verjaardag vierde hij met twee feestjes tegelijk. Op beide feestjes nam hij steeds een dosis van allerlei middelen door elkaar. ‘Tot ik hartkloppingen kreeg, en op weg naar het ziekenhuis een hartstilstand.’ Na een mislukte poging om af te kicken zag Steven geen uitweg meer. Hij klom over het hek langs het spoor om voor de trein te springen; toen ging zijn telefoon. ‘De trein raasde voorbij, maar de machinist had me gezien en gaf een noodsignaal af. Zo wist de machinist van de volgende trein dat hij langzaam moest rijden…’ Pas bij de Wending, de verslavingskliniek van het Leger des Heils, lukte het Steven om af te kicken. ‘Daar hebben ze me afgebroken en weer opgebouwd. Via een regeling van de gemeente kon ik rijlessen nemen en mocht ik mijn chauffeursdiploma halen. Ik vond huisvesting bij Beschermd Wonen. Inmiddels werk ik als vrachtwagenchauffeur bij een transportbedrijf. Daar leerde ik ook mijn vriendin kennen. Die baan, dat is mijn vrijheid.’
32
KANS NOVEMBER 2019
STEVEN Dat Steven van Esch (20) zijn droom kon waarmaken, is achteraf een wonder. Op driejarige leeftijd werd hij uit huis geplaatst, zijn ouders konden niet meer voor hem zorgen. Een periode van pleeggezinnen, woongroepen en internaten volgde. Roken deed hij vanaf zijn tiende, drank en drugs volgden later. Door een overdosis kreeg hij op zijn achttiende een hartstilstand. De enige optie die hij nog had was ‘de makkelijke uitweg’. Hij deed een zelfmoordpoging, maar werd door toeval gered. ‘Het was blijkbaar niet mijn tijd om te gaan.’ Nu verdient hij zijn geld als vrachtwagenchauffeur. ‘Ik heb de vrijheid waar ik altijd van droomde.’ TEKST SARAH LEERS BEELD LINELLE DEUNK
LEES ZIJN VERHAAL VERDER OP PAGINA 31