Νεοελληνική Λογοτεχνία α γυμνασίου Παλαιότερες μορφές ζωής Ευγενία Φακίνου- Η ζωή στη Σύμη
Θεματικά κέντρα Η ζωή στην επαρχία και ειδικά σε ένα ακριτικό νησί, όπως η Σύμη. Πτυχές που σήμερα πλέον έχουν εξαφανιστεί ή επιβιώ νουν σε πολύ λίγες μόνο και σχετικά απομονωμένες περιοχές. • Ανάγκες που γεννιούνται σε αιγαιοπελαγίτικα νησιά όπως, ενδεικτικά, η λειψυδρία. • Νησιώ τικη αρχιτεκτονική προσαρμοσμένη στις οικογενειακές ανάγκες. • Ομαδική ζωή και συνεργατικές ανθρώ πινες σχέσεις. • Παιδικά παιχνίδια και ελεύθερος χρόνος σε μια παραδοσιακή κοινωνία.
Στοιχεία αφήγησης Αφηγητής: Η Αστραδενή. Ομοδιηγητικός - δραματοποιημένος, καθώ ς συμμετέχει ως πρωταγωνίστρια στα γεγονότα που αφηγείται. Αφήγηση: γραμμική - χρονολογική σε α’ ρηματικό πρόσωπο και αντωνυμίες αντίστοιχα προκειμένου για προσωπικά βιώ ματα. Οι αφηγήσεις της ηρωίδας κινούνται σε δύο τοπικά και χρονικά επίπεδα. Το
πρώτο αφορά τις αρνητικές εμπειρίες που βιώ νει η μικρή Αστραδενή με τον ερχομό της στην πρωτεύουσα, όπου η ζωή διαφέρει ριζικά σε σύγκριση με τα συνήθως θετικά βιώ ματα που έχει από τη μικρή κοινωνία της Σύμης. Σε ένα δεύτερο επίπεδο παρουσιάζεται η ζωή της στη Σύμη. Βασικοί αφηγηματικοί τρόποι: αφήγηση, περιγραφή. Χώρος: Αθήνα και Σύμη
Η ηρωίδα του μυθιστορήματος προερχόμενη από τη Σύμη των Δωδεκανήσων, μαθήτρια της Ε' Δημοτικού, μετακομίζει με τους γονείς της στην Αθήνα για λόγους οικονομικούς στο πλαίσιο της εσωτερικής μετανάστευσης. Η Αστραδενή έκπληκτη βιώ νει όλες τις καινούργιες εμπειρίες της ζωής στην πρωτεύουσα, η οποία δεν την ενθουσιάζει. Αναπολεί το παρελθόν και τη ζωή στο νησί, όπου τα πράγματα ήταν πιο ανθρώ πινα και οι ρυθμοί της ζωής ήταν χαλαροί και οι ανθρώ πινες σχέσεις πιο στενές. Δεν έχει εγκλιματιστεί στο αστικό περιβάλλον της Αθήνας, μέσα σε τέσσερις τοίχους και μόνη δίχως φίλες. Εξιδανικεύει τη ζωή κοντά στη φύση. Ακόμη και οι δυσκολίες που αντιμετώ πιζαν στη Σύμη όπως η λειψυδρία, δεν ήταν αρκετές για να την κάνουν να προτιμά τη ζωή στην πόλη. Το μυθιστόρημα είναι γεμάτο από νοσταλγικές εικόνες της παραδοσιακής ζωής στη Σύμη και τονίζεται η ανωτερότητα του επιπέδου ζωής συγκριτικά με εκείνο των Αθηνώ ν. Οι γυναίκες της Σύμης ασχολούνταν και με τις οικιακές εργασίες και επιπλέον με το πλέξιμο, το κέντημα, το να πλάθουν κουλουράκια ή να ανοίγουν χυλοπίτες. Ακόμα με εργασίες ομαδικές. Τα παιδιά έπαιζαν στις αυλές παιχνίδια ή στην κουζίνα αυτοσχέδια ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Τα σπίτια είχαν λίγα δωμάτια τα οποία και εξυπηρετούσαν πολλαπλές ανάγκες. Οι γοργοί ρυθμοί της σύγχρονης καθημερινότητας περιορίζουν στο ελάχιστο τον προσωπικό ελεύθερο χρόνο και τις ουσιαστικές κοινωνικές σχέσεις. Στοιχεία μορφής • γλώ σσα δημοτική, ορισμένους ιδιωματισμούς της δωδεκανησιακής διαλέκτου (νταντέλα, αποκρέβατο, κουτσουλές, τσιμιά), ρήματα σε δραματικό ενεστώ τα.