IUCN NL Jaarverslag 2013

Naar een groene en rechtvaardige wereld

Naar een groene en rechtvaardige wereld

Binnen de internationale IUCN-koepel werkt IUCN NL met groene organisaties, bedrijven, overheden en wetenschappers aan de verbetering van welzijn van mensen door wereldwijd natuur te beschermen. De activiteiten van IUCN NL richten zich op drie thema’s: groene internationale samenwerking, vergroening van het bedrijfsleven en het herstel en behoud van natuur. In 2013 telde IUCN 40 lidorganisaties in Nederland.

IUCN NL JAARVERSLAG 2013

IUCN NL is de Nederlandse tak van de International Union for Conservation of Nature (IUCN), ‘s werelds oudste en grootste unie van natuurorganisaties.

IUCN stelt jaarlijks de Rode Lijst van bedreigde soorten op en heeft als enige natuurbeschermer de status van ambassadeur bij de Verenigde Naties.

IUCN NL (National Committee of The Netherlands) Plantage Middenlaan 2K 1018 DD Amsterdam T + 31 (0) 20 626 17 32 mail@iucn.nl www.iucn.nl IUCN Headquarters Rue Mauverney 28 1196 Gland Switzerland T +41 (22) 999 0000 mail@iucn.org www.iucn.org

JA ARVERSLAG IUCN NL 2013

IUCN NL

Jaarverslag IUCN NL 2013 Naar een groene en rechtvaardige wereld

<Logo IUCN NL>

2

JAARVERSLAG 2013

Inhoudsopgave

Voorwoord Missie en visie Over IUCN NL Leden Organisatie Bestuur Donoren Groene internationale samenwerking COBRA Ecosystem Alliance Grote Meren People Unlimited 4.1 Turing Foundation Bedrijfsleven vergroenen Leaders for Nature Platform BEE Responsible Shrimp Culture Improvement Program (RSCIP) Herstel en behoud van natuur Small grants for the Purchase of Nature What if we change Rode Lijst van bedreigde soorten Communicatie & beleidsadvies Communicatie Beleidsadvies Evenementen Onze projecten Ons netwerk Lidorganisaties Zuidelijke partners Bedrijven Overheid Wetenschappers Coalities Vooruitzicht FinanciĂŤn Jaarrekening Colofon

3

5 7 8 9 9 9 10 15 15 15 16 17 17 21 21 22 22 24 24 24 27 28 28 28 29 30 40 40 40 40 40 40 41 42 43 46 50

IUCN NL

4

JAARVERSLAG 2013

Voorwoord

Wij worden als IUCN gedreven door de wetenschap dat de natuur het fundament vormt voor ieders welvaart en welzijn. De natuur voedt ons, houdt ons gezond en weerbaar, en levert de essentiële bouw­ stenen voor onze sociale en economische ontwikkeling. Die overtuiging zien we terug in de visie van IUCN: een rechtvaardige wereld waarin natuur wordt gewaardeerd en beschermd.

We hebben ook in 2013 vol passie en inzet gewerkt aan het dichterbij brengen van die wereld. In dit jaarverslag willen we laten zien hoe en waar we dat hebben gedaan, samen met onze partners.

Een rechtvaardige wereld vraagt om het vergroten van de slagkracht en mede­ zeggenschap van lokale gemeen­ schappen. Hieraan werken we vooral via ons grootste programma in de Ecosystem Alliance, met onze partners Both ENDS en Wetlands International. Het programma wordt mogelijk gemaakt door MFS­ financiering van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken. In de Ecosystem Alliance voeren we projecten uit in 16 landen, met ruim 130 zuidelijke partners.

In dit jaarverslag vindt u daar een goed overzicht van. Eind 2013 kozen we ervoor om binnen het programma de inspan­ ningen op enkele thema’s te intensiveren, waaronder adaptatie, herstel van natuurlijk kapitaal voor inkomen en voedselzeker­ heid, en het vergroenen van waardeke­ tens. Voor een meer gedetailleerde verant­ woording en overzicht van alle resultaten is ook een apart Ecosystem Alliance jaarverslag 2013 beschikbaar.

5

Het waarderen van natuur heeft een kwalitatieve dimensie, maar ook een kwantitatieve – ons realiseren dat natuur geen externaliteit is, maar een fundamen­ tele bouwsteen van onze economische ontwikkeling en welvaart. Het jaar 2013 was het jaar dat het thema ‘natuurlijk kapitaal’ definitief doorbrak en zo lang­ zamerhand een gevleugelde term begint te worden. Wij hebben ons werk op dat terrein verder geïntensiveerd. Niet alleen binnen ons bedrijvennetwerk Leaders for Nature, maar ook met nieuwe strategische partners zoals MVO Nederland, en over de grens in India, mede in alliantie met Hivos. Met onder andere deze activiteiten bleef ook dit jaar de vergroening van de economie voor ons een centraal thema, mede met cruciale ondersteuning van het Nederlandse ministerie van Economische Zaken.

En, natuurlijk, heeft de natuur intrinsieke waarde. Bescherming daarvan blijft een essentiële pijler van ons werk – de aloude, maar cruciale opdracht om soorten, habitats en ecosystemen veilig te stellen en weerbaar te maken tegen bedreiging.

Een onmisbare partner daarbij is de Nationale Postcode Loterij, met wiens jaarlijkse bijdrage wij ook in 2013 weer vele honderden hectare natuur hebben kunnen aankopen en veiligstellen onder het Small grants for Purchase of Nature programma, één van onze meest effectieve programma’s om soorten wereldwijd te beschermen en versnipperde habitats met elkaar te verbinden.

Onze rol als platform voor de Nederlandse IUCN leden heeft in 2013 een hogere prioriteit gekregen – een ontwikkeling die we ook de komende jaren verder willen versterken. Het is belangrijk dat het IUCN lidmaatschap een duidelijke toegevoegde waarde biedt voor de leden. Met het lid­ maatschap van Naturalis groeide het aantal Nederlandse IUCN leden in 2013 opnieuw.

In dit jaarverslag vindt u een lijst van alle leden, alsook een kort overzicht van de inhoudelijke onderwerpen die we op de ledenvergaderingen in 2013 bespraken.

Ook voor de interne organisatie van IUCN NL betekende 2013 verdere vernieuwing.

Wij traden dit jaar aan als directeur en bestuursvoorzitter en hopen een positieve bijdrage te leveren aan het verder verster­ ken van IUCN NL. Wij zullen met veel enthousiasme en inzet verder bouwen aan een strategisch en inhoudelijk sterke orga­ nisatie. Samen met de gedreven mede­ werkers, het bestuur, de IUCN leden, en het internationale IUCN netwerk. En met onze sponsors en donoren – jullie steun, vertrouwen en enthousiasme is onmisbaar voor ons werk aan een groene en recht­ vaardige wereld.

Nanno Kleiterp Voorzitter

Maas Goote Algemeen directeur

IUCN NL

6

JAARVERSLAG 2013

Missie en visie Onze missie is het be誰nvloeden, aanmoedigen en bijstaan van samenlevingen over de hele wereld om de integriteit en de diversiteit van de natuur te behouden en ervoor te zorgen dat het gebruik van natuurlijk kapitaal op een eerlijke en ecologisch duurzame wijze plaatsvindt.

Onze visie is een rechtvaardige wereld waarin natuur wordt gewaardeerd en beschermd.

7

IUCN NL

Over IUCN NL

IUCN NL is de Nederlandse tak van de International Union for Conservation of Nature (IUCN), ‘s werelds oudste en grootste unie van natuurorganisaties. IUCN stelt jaarlijks de Rode Lijst van bedreigde soorten op en heeft als enige natuur­ beschermer de status van ambassadeur bij de Verenigde Naties. Wereldwijd verenigt IUCN meer dan 1.200 natuur­ organisaties en bijna 11.000 wetenschappers.

Binnen de internationale IUCN­koepel werkt IUCN NL aan oplossingen voor de meest dringende mondiale problemen zoals het verlies aan biodiversiteit en ecosystemen, klimaatverandering en armoede. Als basis van onze economie en ons welzijn is natuur hiervoor de belangrijkste sleutel. Natuur geeft ons voedsel, zuiver water, zuurstof, hout, vis, biochemische materialen, energie en medicijnen.

De wereldwijde bescherming van bio­ diversiteit en ecosystemen staat dan ook centraal in de missie van IUCN NL. Hierbij richt IUCN NL zich op drie thema’s: groene internationale samenwerking, vergroening van het bedrijfsleven en het herstel en behoud van natuur.

> IUCN programma 2013­2016 Leden De lidorganisaties van IUCN stellen ons in staat om ons werk te doen. IUCN NL is ervan overtuigd dat ecosystemen en bio­ diversiteit ­ de basis van onze welvaart en welzijn ­ alleen effectief beschermd kunnen

8

worden door samenwerking tussen alle belanghebbenden. Daarom zijn naast natuurorganisaties ook overheden en kennisorganisaties lid van IUCN. In 2013 telde IUCN 40 Nederlandse lid­ organisaties. Voor deze leden fungeert IUCN NL als platform. Daarnaast werkt IUCN NL nauw samen met haar netwerk van natuurorganisaties in zuidelijke landen, bedrijven, overheden en wetenschappers.

Met deze partners deelt IUCN NL kennis en expertise, voert zij concrete projecten uit en beïnvloedt zij de politieke agenda.

In 2013 kwamen de Nederlandse IUCN leden viermaal in een formele sessie van de Vergadering van Participanten bijeen (februari, mei, september en november).

Naast reguliere en procedurele zaken was er aandacht voor onder andere de volgende onderwerpen: • Natuurtop • Ontwikkeling van, en input op, de Natuurvisie van Staatssecretaris Dijksma • Fête de la Nature • Internationale bijeenkomsten, waaronder CITES (verdrag over handel in bedreigde soorten), het 2014 IUCN World Parks Congress, IPBES (Intergovernmental Platform on Biodiversity & Ecosystem Services) • Groene groei, waaronder Platform BEE (Biodiversiteit, Ecosystemen & Economie), de Helpdesk Bedrijfsleven & Biodiversiteit, het IUCN NL Leaders for Nature Forum, beleids­ ontwikkelingen van het Ministerie van Economische Zaken, TEEB (The

• • • •

Economics of Ecosystems & Biodiversity) Europees natuurbeleid UNESCO Man and the Bioshpere Programme, in Nederland REDD+ (mechanisme ter voorkoming van emissies door ontbossing) Mondiale waterrisico’s in kaart (WRI – Aqueduct)

Diverse lidorganisaties waren inhoudelijk en organisatorisch betrokken bij het Leaders for Nature programma van IUCN NL. Twee medewerkers van Natuurmonumenten en Vereniging Nederlands Cultuurlandschap namen deel aan de organiserende commissie van het jaarlijkse Leaders for Nature Forum. Verscheidene andere lid­ organisaties bezochten deze bijeenkomst.

Ook bij de masterclasses waren de natuur­ organisaties van de partij. Zo verzorgde de Vlinderstichting een presentatie over samenwerken met het bedrijfsleven.

JAARVERSLAG 2013

Nederlandse lidorganisaties van IUCN Alertis Artis Avalon Both ENDS Carmabi Foundation CML Leiden DCNA De12Landschappen De Hoge Veluwe Diergaarde Blijdorp EAZA ECNC IVN KNNV Kust & Zee Milieudefensie Ministerie van Economische Zaken Naturalis Biodiversity Center Natuur & Milieu NatuurCollege Natuurmonumenten NCIV Nederlandse Vereniging van Dierentuinen Prince Bernhard Chair RAVON Sovon Vogelonderzoek Nederland Staatsbosbeheer Stichting Chimbo Stichting tot Behoud en ter Bescherming van het Przewalskipaard Stichting Trésor Tropenbos International UvA-IBED Van Tienhoven Stichting Vereniging Nederlands Cultuurlandschap Vlinderstichting Vogelbescherming Waddenvereniging Wereld Natuur Fonds Wetlands International Zoogdiervereniging

9

Organisatie In 2013 werkten er bij IUCN NL 51 mensen.

Vanuit het kantoor in Amsterdam sturen onze medewerkers projecten in zuidelijke landen aan, werken zij aan de vergroening van het Nederlandse bedrijfsleven en geven zij beleidsadvies. De inhoudelijke units worden ondersteund door de mensen van P&O en financiën.

Bestuur Als stichting kent IUCN NL naast een directie ook een bestuur. De bestuursleden worden benoemd door de vertegenwoor­ digers van de 40 Nederlandse lid­ organisaties van IUCN. In 2013 kwam het bestuur vijfmaal in formele sessie bijeen. In de eerste helft van 2013 lag de nadruk op organisatorische thema’s, waaronder werving en selectie van een nieuwe voorzitter en een directeur, het aanscherpen van de planning & control cyclus, en de modernisering van het managementinformatiesysteem.

Inhoudelijke onderwerpen betroffen onder andere analyses van nieuw Nederlands beleid over natuur, groene groei en ontwik­ kelingssamenwerking en de relatie van die ontwikkelingen met de IUCN agenda.

In de tweede helft van het jaar traden Nanno Kleiterp en Maas Goote aan als respectievelijk voorzitter van het bestuur en directeur. Bouwend op de organisatorische verbeteringen van eerder dat jaar, richtten de vergaderingen zich in de tweede helft van 2013 vooral op de inhoudelijke en strategische ontwikkeling van IUCN NL, de verdieping van de relatie met de leden, en

IUCN NL

op de analyse van de mondiale trends die direct en indirect impact zullen hebben op de IUCN agenda. Dit ook met oog op de doelstelling om in 2014 de IUCN NL Routekaart 2020 vast te stellen met daarin onze ambities en inzet voor de middellange en langere termijn.

Met de wisseling van de wacht zwaaiden Michiel de Wilde en Hendrik­Jan Laseur dit jaar af als interim directeur en voorzitter.

Op deze plek willen wij hen van harte bedanken voor hun inzet en belangrijke bijdrage aan IUCN NL. Zij zijn in staat geweest veel nieuwe kracht en visie in de organisatie te brengen. Ook eindigde de bestuurstermijn van Helias Udo de Haes.

Het was een voorrecht om Helias in het bestuur te hebben. IUCN NL zal zijn energieke inzet en indrukwekkende denkkracht enorm missen.

Wij verwelkomden eind 2013 als nieuw bestuurslid Theo Verstrael, directeur van Sovon Vogelonderzoek Nederland. Theo is een groot kenner en liefhebber van natuur en groen, met unieke ervaring in het institutionele landschap van natuur­ organisaties. We kennen Theo als een verbinder, een krachtige persoonlijkheid en iemand die steevast denkt en handelt vanuit gedeelde belangen.

In 2013 bestond het bestuur uit:

Naam

Functie

Hendrik Jan Laseur

Voorzitter ad interim 16 mei 2013

Nanno Kleiterp

Voorzitter

16 mei 2013

Graham Bennett

Secretaris

Peter Fechter

Penningmeester

Kees Bastmeijer

Bestuurslid

Helias Udo de Haes

Bestuurslid

Theo Verstrael

Bestuurslid

Louise Vet

Bestuurslid

Donoren Het werk van IUCN NL wordt financieel mogelijk gemaakt door diverse donoren.

Dankzij de steun van deze organisaties kunnen wij ons dagelijks inzetten voor bescherming van ecosystemen en bio­ diversiteit wereldwijd.

Adessium Foundation Europese Unie Ministerie van Buitenlandse Zaken Ministerie van Economische Zaken Ministerie van Infrastructuur & Milieu Nationale Postcode Loterij Turing Foundation

Datum aftreding 16 mei 2013

Vice­voorzitter

• • • • • • •

10

Datum toetreding

31 december 2013

11 september 2013 21 november 2013

Nationale Postcode Loterij Met de flinke bezuinigingen waar het kabinet op inzet, neemt het belang van particuliere fondsenwervers zoals de Nationale Postcode Loterij toe. De goede­ doelenloterij is een bewezen en succesvol middel tot fondsenwerving. De bijdrage van de loterij en haar deelnemers is uniek, want deze is niet alleen meerjarig, maar goede doelen bepalen ook zelf de besteding ervan, op basis van hun expertise. IUCN NL zet het geld van de Nationale Postcode Loterij in voor wereld­ wijd behoud van natuur als basis van de economie en maatschappelijk welzijn.

JAARVERSLAG 2013

Het huidige kabinet heeft aangegeven het kansspelbeleid te willen moderniseren.

IUCN NL hoopt dat de voorgestelde wijzigingen in het kansspelbeleid de Nationale Postcode Loterij voldoende ruimte geeft om de succesvolle fonds足 werving op dit niveau voort te zetten.

Zonder de Nationale Postcode Loterij en haar deelnemers zou IUCN NL een groot deel van onze initiatieven niet kunnen realiseren.

11

IUCN NL

Medewerkers

Naam

Functietitel

Datum in dienst

Datum uit dienst

Unit Natuurlijk Kapitaal en Waardeketens

Daan Wensing Irma Bakkers Romie Goedicke Edit Kiss Kwame Kusi-Wiredu Asumadu Marieke Harteveld Taufik Haryanto Jon Heinrichs Maartje Hilterman Heleen van den Hombergh Marinus Huige Liliana Jauregui Tina Lain Mathew Parr Rob Regoort Bette Harms

unitmanager Natuurlijk Kapitaal en Waardeketens projectmedewerker projectmedewerker 01.10.2013 vrijwilliger 10.06.2013 stagiair 01.11.2013 senior adviseur 01.02.2013 stagiair 01.02.2013 werkervaringsstagiair 10.04.2013 senior adviseur senior adviseur stagiair senior adviseur senior adviseur senior adviseur vrijwilliger adviseur

01.07.2013

01.06.2013 01.10.2013

17.03.2013

Unit Ecosysteemdiensten en Governance

Joost van Montfort Sander van Andel Jan Willem den Besten Evelien van den Broek Pieter Copper Sjef Gussenhoven Marc Hoogeslag Jan Kamstra Joseph Lumumba Maxime Molenaar Olga van den Pol Henri Roggeri Jan Veen Mark van der Wal

12

unitmanager Ecosysteemdiensten en Governance projectmedewerker senior programmamedewerker senior adviseur senior adviseur 11.03.2013 vrijwilliger senior projectmedewerker senior projectmedewerker senior adviseur vrijwilliger 25.11.2013 vrijwilliger 18.02.2013 senior projectmedewerker stagiair senior projectmedewerker

01.11.2013 01.03.2013

JAARVERSLAG 2013

Naam

Functietitel

Datum in dienst

Datum uit dienst

Unit Communicatie en Beleidsadvies

Marijn van der Pas Cas Besselink Rob Glastra Annelies Henstra Marle de Jonge Carl Königel Brechje van Otterdijk Bart van Overbeek Henk Simons Gemma Span

unitmanager Communicatie en Beleidsadvies senior adviseur senior projectmedewerker vrijwilliger 01.02.2013 projectmedewerker senior adviseur junior eventmedewerker 01.09.2013 stagiair 10.04.2013 senior projectmedewerker medewerker communicatie

01.10.2013

01.08.2013

Unit Financiën en Control

Ruud Vergouw Chris Bonnar Sandra van Dijk Machiel Overhoff

unitmanager Financiën en Control senior medewerker financiën medewerker financiën medewerker projectadministratie

Unit P&O en Kantoor

Monique de Jong Daphne van den Heuvel Rita van Keulen Leonieke Mevius Juliette Uitdenbogaard Tom Welter

unitmanager P&O en Kantoor front office receptioniste office manager ICT­beheerder directiesecretaresse ICT­beheerder

04.03.2013 01.04.2013 16.05.2013

Directie

Maas Goote Michiel de Wilde

13

algemeen directeur algemeen directeur

01.06.2013 16.08.2013

IUCN NL

14

JAARVERSLAG 2013

Groene internationale samenwerking Natuurbescherming en de bestrijding van armoede gaan hand in hand. Dat komt omdat wereldwijd miljarden arme mensen direct van de natuur leven. Zo zijn 1,6 miljard mensen afhankelijk van bossen voor hun eten, water en hout voor brandstof en onderdak. Honderden miljoenen anderen leven vooral van vis en schelpdieren uit zeeën en oceanen. Door deze natuur te beschermen, bestrijdt IUCN NL armoede in zuidelijke landen.

Omgekeerd is het verminderen van armoede essentieel om natuur te redden.

Zo helpt IUCN NL vissers hun inkomsten zeker te stellen door overbevissing tegen te gaan. En door mensen te wijzen op hun landrechten helpt IUCN NL lokale bewo­ ners het bos waarvan zij leven te behouden.

De wisselwerking tussen natuurbescher­ ming en armoedebestrijding is de kracht van de zuidelijke projecten van IUCN NL. Volgens deze methode werkte IUCN NL in 2013 samen met Wetlands International en Both ENDS in het Ecosystem Alliance programma, met diverse partners in het COBRA­project, met onder andere Hivos in het programma People Unlimited 4.1 en met de Turing Foundation. Tot slot waren we in 2013 actief in het Grote Merengebied in Afrika.

COBRA De Zuid­Amerikaanse Guiana Shield is onderdeel van het grootste aaneen­ gesloten tropische bosgebied ter wereld.

De bossen in deze regio zijn nog relatief onaangetast waardoor ze een unieke

15

biodiversiteit herbergen en enorm belang­ rijk zijn voor het vastleggen van CO2. Ook is tien tot vijftien procent van de zoetwater­ voorraad van onze planeet hier te vinden.

IUCN NL ziet innovatieve methoden voor de bescherming van dit oerwoud als een belangrijke kans om deze essentiële eco­ systeemdiensten te behouden. Een voor­ beeld van deze methoden zijn financierings­ mechanismen voor de betaling voor ecosysteemdiensten (payment for ecosystem services, PES).

Het COBRA­project onderzoekt sociale, ecologische en culturele effecten van dergelijke financieringsmechanismen op de lokale bevolking in de Guiana Shield.

Lokale bewoners worden actief betrokken bij deze studie en gevraagd om met behulp van video en fotografie zelf te documenteren hoe veranderingen hun leven beïnvloeden. Deze inzichten kunnen vervolgens worden gebruikt bij het opstellen van beleid op het gebied van ecosysteemdiensten.

Het COBRA­project is een driejarig onder­ zoeksproject in de Zuid­Amerikaanse Guiana Shield, uitgevoerd door een samenwerkingsverband van tien organisa­ ties waaronder IUCN NL. Het COBRA­ project is gefinancierd vanuit het 7th Framework Programme for Research and Technological Development (FP7) van de Europese Commissie.

Resultaten In 2013 werkte IUCN NL binnen het COBRA­project samen met lokale

gemeenschappen aan het behoud van hun kennis over hoe we op een verant­ woorde manier met natuurlijke hulpbronnen kunnen omgaan. Het project onderzoekt en documenteert samen met deze lokale mensen via foto’s en films wat hun goede voorbeelden uit de praktijk zijn. Deze worden vervolgens uitgewisseld met andere gemeenschappen in de regio.

In oktober verzorgde het COBRA­ consortium een training voor Makushi­ indianen in het zuiden van Suriname.

Vergelijkbare trainingen in het identificeren en documenteren van goede praktijkvoor­ beelden zijn gegeven in Guyana en Brazilië.

IUCN NL heeft verder een belangrijke rol gespeeld bij de publicatie van verschillende onderzoeksrapporten, persberichten en een handboek over de methodologie van COBRA. IUCN NL heeft ook een raamwerk ontwik­ keld op basis waarvan de impact van het project gemeten gaat worden en actief bijgedragen aan het verspreiden van de boodschap en benaderingen van COBRA.

 > Meer over ons COBRA­programma Ecosystem Alliance De projecten van de Ecosystem Alliance worden uitgevoerd in gebieden waar mensen direct afhankelijk zijn van eco­ systemen voor hun water­ en voedsel­ zekerheid. Veel van deze ecosystemen staan echter onder grote druk, bijvoorbeeld door klimaatverandering, grootschalige houtkap, landbouwexpansie, overbevissing en mijnbouw.

IUCN NL

IUCN NL ziet de projecten van de Ecosystem Alliance als een belangrijke bijdrage aan lokale gemeenschappen om hen in staat te stellen deze bedreigingen het hoofd te bieden. Zo kunnen zij de natuur – en daarmee hun levensvoor­ ziening – veiligstellen voor de toekomst.

Met ruim 130 lokale partnerorganisaties in 16 landen werkt de Ecosystem Alliance aan het behoud en duurzaam beheer van natuur. In totaal telt het programma meer dan 270 projecten in Azië, Afrika en Zuid­ Amerika. De Ecosystem Alliance is een vijf jaar durende partnerschap tussen IUCN NL, Both ENDS en Wetlands International.

De Ecosystem Alliance wordt gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Resultaten In 2013 heeft IUCN NL samen met haar alliantiepartners Both ENDS en Wetlands International verder invulling gegeven aan de 16 landenprogramma’s, het internationale lobbywerk en de leeragenda. Vanuit de alliantie zijn er inmiddels 271 (veld)projecten opgestart, begeleid door 136 partnerorgani­ saties. Zij rapporteren steeds meer concrete resultaten. Een volledige beschrijving van die resultaten is te vinden in het jaarverslag 2013 van de Ecosystem Alliance.

De alliantie werkte in 2013 actief aan de lobby voor geïntegreerd landgebruik als basis voor duurzame ontwikkeling en verduurzaming van handelsketens van belangrijke grondstoffen als soja, palmolie en mijnbouwproducten. De lobby vond plaats op zowel lokaal niveau als op inter­ nationaal niveau in strategische

16

bijeenkomsten van rondetafelcommissies en andere internationale fora.

 > Meer over ons Ecosystem Alliance

Inmiddels begint de lobby zijn vruchten af te werpen. In de Filippijnen heeft de jaren­ lange inzet van de Ecosystem Alliance partnerorganisaties zich bijvoorbeeld vertaald in concreet beleid gericht op een duurzamer beheer van natuurlijke hulp­ bronnen. Ook in veel andere gebieden zijn op dit vlak positieve resultaten geboekt.

Grote Meren In dit drie jaar durende programma werkt IUCN NL aan de versterking van lokale gemeenschappen, zodat zij de unieke ecosystemen in het Afrikaanse Grote Merengebied kunnen veiligstellen voor de toekomst. Het Grote Merenprogramma wordt gefinancierd door het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Verschillende concepten voor duurzaam landgebruik zijn met steun van de Ecosystem Alliance effectief uitgerold en opgeschaald in het veld. Zo is in Mali en Burkina Faso met succes gewerkt aan de opschaling van een beheermodel door boeren waarin zij de natuurlijke regeneratie van bomen op hun land bevorderen. Dit model wordt over tienduizenden hectares uitgerold en draagt daarmee significant bij aan het herstel van ecosysteemdiensten.

De Ecosystem Alliance heeft in 2013 extra ingezet op het betrekken van het bedrijfsleven bij de verduurzaming van handelsketens. In Ghana werkten partner­ organisaties aan duurzame lokale productie van cacao en sheaboter. De verkoop van deze producten verbetert het inkomen van de lokale bevolking en zorgt ervoor dat de natuur in stand blijft.

Tot slot stimuleerde de Ecosystem Alliance onderlinge kennisuitwisseling tussen de partnerorganisaties. Hiertoe organiseerden wij in 2013 verschillende trainingen en workshops om kennis te delen en te verspreiden.

programma

Het Grote Merengebied in Centraal Afrika bestrijkt DR Congo, Oeganda, Rwanda en Burundi. De bekendste van de vijf meren, Lake Edward, maakt deel uit van Virunga National Park, het oudste beschermde natuurgebied van Afrika.

De meren en de omringende natuur zijn van groot belang voor de levensvoorziening van de lokale bevolking. De meren vormen bijvoorbeeld een bron van inkomsten voor duizenden vissers en voorzien miljoenen mensen van schoon drinkwater.

De druk op deze ecosystemen wordt echter steeds hoger, onder andere doordat oliemaatschappijen zich in de regio willen vestigen.

IUCN NL vindt het belangrijk om samen met lokale, nationale en internationale partners deze ontwikkelingen tegen te gaan. Het programma richt zich hierbij op twee speerpunten. Ten eerste worden projecten georganiseerd om de politieke positie van lokale gemeenschappen te versterken, zodat zij zeggenschap krijgen over oliewinning in hun omgeving. Ten

JAARVERSLAG 2013

tweede werken we aan een goede organi­ satie van de visvangst in Lake Edward.

Resultaten In 2013 ging het programma van start. In mei kwamen de partnerorganisaties uit de vier betrokken landen (DR Congo, Oeganda, Rwanda en Burundi) bijeen in de Rwandese stad Gisenyi tijdens een twee­ daagse training. Het resultaat was de oprichting van een grensoverschrijdende coalitie die zich sterk maakt voor duurzaam en eerlijk gebruik van de natuurlijke hulp­ bronnen in de regio.

Gedurende het jaar zijn er diverse trainingen gehouden voor lokale gemeen­ schappen en beleidsmakers in onder andere milieu­ en mensenrechten. Ook is in 2013 gewerkt aan de voorbereidingen voor een nieuwe interactieve website, Enanga.org. Zeventig mensen werden getraind in het gebruik van foto­ en videoapparatuur.

Na de lancering van de website in 2014 kunnen zij zelf materiaal uploaden. Op die manier worden van onderaf oplossingen geïdentificeerd voor de ecologische pro­ blemen waarmee de regio kampt, zoals overbevissing, houtkap en olie­exploratie.

 > Meer over ons Grote Meren programma People Unlimited 4.1 IUCN NL is ervan overtuigd dat duurzame ontwikkeling alleen van de grond komt als vrouwen niet worden achtergesteld.

Vrouwen en mannen moeten dus actief en

17

gelijkwaardig kunnen deelnemen aan besluitvorming die bepalend is voor hun leven, hun omgeving en hun toekomst.

Daarom werken wij samen met ontwikke­ lingsorganisaties Hivos, Press Now en Mama Cash in het programma People Unlimited 4.1 aan vrouwenrechten, groen ondernemerschap en actief burgerschap.

De projecten binnen dit programma worden tussen 2011 en 2015 uitgevoerd in 31 ontwikkelingslanden en gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken.

IUCN NL is binnen dit programma actief in Peru, Bolivia en India. In de landen in Zuid­ Amerika wordt samengewerkt met lokale partnerorganisaties aan armoede­ bestrijding, versterking van de positie van kleine producenten en lokaal biodiversiteitsbehoud. In India wordt met een groot aantal bedrijven en Indiase partnerorganisaties gewerkt aan de opzet van een Indiase versie van het IUCN NL Leaders for Nature bedrijvennetwerk.

Resultaten In 2013 was IUCN NL met het People Unlimited 4.1 programma actief in Bolivia, Peru en India. In Peru ondersteunen de partnerorganisaties van IUCN NL lokale gemeenschappen bij het beheer van een beschermd gebied. Dit gebied is belangrijk voor de watervoorziening en voorziet onder andere lokale cacao­ en koffieboeren van irrigatiewater.

In het droge bosgebied Chiquitania in Bolivia introduceerde partnerorganisatie

Sicirec een methode van duurzame land­ bouw en bosbouw. Dankzij deze methode wordt de productiviteit van het landbouw­ areaal vergroot zonder dat hiervoor meer bos hoeft te wijken. De resultaten van dit project kunnen gebruikt worden om de Boliviaanse overheid ervan te overtuigen hun beleid aan te passen zodat er minder bos ontgonnen wordt.

In India werkte de People Unlimited 4.1 alliantie verder aan de ontwikkeling van het Indiase Leaders for Nature netwerk.

Zo werd een fulltime coördinator aan­ gesteld. Een aantal bedrijven is inmiddels betrokken. In 2014 zullen zij starten met het volgen van trainingen en het opstellen van actieplannen om natuurlijk kapitaal in hun bedrijfsvoering te integreren.

 > Meer over ons People Unlimited 4.1 programma Turing Foundation Inzet op ontwikkeling van duurzame land­ bouw samen met bescherming van natuur is volgens IUCN NL een krachtige combi­ natie voor duurzame en inclusieve groei.

Sinds 2007 werkt IUCN NL daarom met financiering van de Turing Foundation aan kleinschalige ontwikkelingsprojecten in Afrika die deze twee thema’s combineren.

Het gaat bijvoorbeeld om trainingen in biologisch telen van groente, fruit en andere gewassen in landen als Mali, Benin, Kameroen en Burkina Faso. IUCN NL werkt hiervoor samen met lokale orga­ nisaties. Door de trainingen kan de lokale bevolking een betere oogst behalen én

IUCN NL

wordt de druk op de natuur verminderd.

Bij veel van de projecten bieden onze lokale partnerorganisaties ook ondersteu­ ning bij het verhandelen van de landbouw­ producten zodat boerengezinnen een goed inkomen kunnen genereren.

Resultaten De Turing Foundation financierde in 2013 vier projecten in West­Afrika. In Guinee werden twee initiatieven ondersteund gericht op het verbeteren van rijstproductie in combinatie met een beter beheer en herstel van mangroves. Beide projecten zijn in hun doelstellingen geslaagd. De boeren zetten hun organische rijstproductie zelfstandig voort en weten tevens collega­ boeren te inspireren om ook duurzamer te gaan produceren.

De Beninse organisatie Nature Tropicale boekte succes met de introductie van soja als landbouwgewas en de verwerking van soja door vrouwen. De introductie van soja was gekoppeld aan de bescherming van de Afrikaanse zeekoe. Het project is erin geslaagd om de jacht op dit bijzondere dier te stoppen.

In Guinee Bissau werd de organisatie AD ondersteund om de verbouw van ver­ beterde rassen van het voedselgewas cassave te stimuleren. De eenzijdige afhankelijkheid van rijst als voedselgewas brengt risico’s voor de voedselzekerheid met zich mee. Bovendien gaat rijstverbouw ten koste van mangroves. Binnen het pro­ ject werden cassaveplantages aangelegd op gedegradeerde landbouwgronden, waardoor er minder druk op de natuur is.

18

Het project won snel aan vertrouwen: een groeiend aantal boeren durfde weer te investeren in de verbouw van cassave.

Ook de vrouwen die de verwerking en verkoop van de cassaveproducten op zich namen waren enthousiast. Zij melden dat hun inkomen sterk was verbeterd en dat ze een gevarieerder menu aan hun families konden bieden.

 > Meer over ons Turing programma

JAARVERSLAG 2013

19

IUCN NL

20

JAARVERSLAG 2013

Bedrijfsleven vergroenen

Onze economie draait op grondstoffen en diensten uit de natuur: ons natuurlijk kapi­ taal. De natuur biedt een vruchtbare bodem voor de productie van voedsel en biochemische grondstoffen maar levert ook hout en vis, en zorgt voor zuiver water, een schone lucht en de opslag van CO2. Ook zijn de meeste medicijnen gebaseerd op stoffen uit de natuur.

Om zowel de natuur als de economie te versterken werkt IUCN NL aan het ver­ groenen van bedrijven. Vergroening biedt bedrijven kansen op nieuwe markten, technologische ontwikkeling en meer werk­ gelegenheid. Het inzetten op een circulaire en biobased economie biedt daarnaast bedreigingen het hoofd, zoals het verlies aan ecosystemen en biodiversiteit, de kli­ maatverandering en het opraken van fos­ siele brandstoffen.

In 2013 werkte IUCN NL op verschillende manieren aan de vergroening van de eco­ nomie: via het netwerk van multinationals Leaders for Nature en in het Platform Biodiversiteit, Ecosystemen en Economie, een samenwerkingsverband met onderne­ mersorganisatie VNO­NCW. Het RSCIP programma richt zich specifiek op de verduurzaming van de garnalenindustrie.

Leaders for Nature De economie effectief vergroenen lukt alleen in samenspraak en samenwerking met bedrijven, is de overtuiging van IUCN NL. Leaders for Nature is het IUCN NL bedrijvennetwerk van twintig multinationals en grote Nederlandse bedrijven om dit te realiseren. Gezamenlijk nemen zij de leiding

21

in de transitie naar een duurzame groene economie.

FrieslandCampina, die kaasmakers helpen meer aandacht te geven aan de natuur.

Bij alle deelnemende bedrijven zetten pro­ fessionals van drie managementlagen zich in om natuurlijk kapitaal in hun bedrijfs­ voering te integreren. Met behulp van het zesstappenplan van Leaders for Nature streven deze bedrijven naar een netto positieve impact op biodiversiteit en eco­ systemen. Dit betekent dat zij bijdragen aan het behoud van biodiversiteit en eco­ systemen, terwijl zij tegelijkertijd de nega­ tieve effecten van hun economische activi­ teiten minimaliseren en op duurzame wijze gebruikmaken van natuurlijk kapitaal.

Leaders for Nature begeleidt haar leden bij elke stap in dit proces met inspiratie, kennis & training en projectsupport.

In 2013 werden mede door Leaders for Nature vier masterclasses georganiseerd waarin de bedrijven meer leerden over bio­ diversiteit op bedrijventerreinen, het enga­ geren van medewerkers, natural capital accounting en het samenwerken met natuurorganisaties. Gemiddeld trokken deze bijeenkomsten zo’n 50 bezoekers.

In 2013 bestond het Nederlandse Leaders for Nature netwerk uit ABN AMRO, Akzo­ Nobel, Arcadis, Cofely, Desso, DSM, Eneco, Essent, FMO, FrieslandCampina, IBM, ING, Interface, KLM, Nutreco, Philips, PwC, Rabobank, RoyalHaskoning/DHV en Shell.

Resultaten In 2013 heeft IUCN NL met de 20 multinati­ onals binnen Leaders for Nature de focus gelegd op hoe zij natuurlijk kapitaal kunnen integreren in hun bedrijf. Tijdens het jaarlijkse forum kwamen 250 vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven bijeen om van elkaar te leren, ervaringen te delen en nieuwe projec­ ten op te zetten. Voor het eerst waren ook de overheid en Nederlandse IUCN­ lidorganisaties aanwezig. Deze bijeenkomst heeft geresulteerd in diverse projecten, zoals de Green Teams van

Tijdens de Natuurtop op 22 juni onderte­ kende een groep van dertien bedrijven een convenant waarin ze ernaar toewerken om maatschappelijke kosten uit te drukken in harde valuta of op een andere manier zicht­ baar maken. IUCN NL nam samen met MVO Nederland, True Price en het ministerie van Economische Zaken het initiatief voor deze verklaring, die volgend jaar zal resulte­ ren in een Green Deal met de overheid.

In december 2013 sloot IUCN NL een samenwerkingsovereenkomst met MVO Nederland. Kern van het partnerschap is dat er een gezamenlijk programma ontwik­ keld wordt voor de leden van MVO Nederland’s Grote Bedrijven Netwerk en IUCN NL’s Leaders for Nature.

In 2013 kreeg ook de internationale ontwikke­ ling van Leaders for Nature verder vorm. In India werd tijdens de CII Sustainable Solutions Summit het Leaders for Nature programma gelanceerd voor een publiek van 200 senior managers van Indiase topbedrijven.

 > Meer over ons Leaders for Nature programma

IUCN NL

Platform BEE Voor economische vergroening is het niet alleen essentieel dat bedrijven samenwer­ ken met natuur­ en milieuorganisaties maar met alle belanghebbenden. Daarom heeft IUCN NL samen met ondernemers­ organisatie VNO­NCW, en gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken, het Platform Biodiversiteit, Ecosystemen & Economie (Platform BEE) opgericht. In dit platform werken wij samen met kennisinstellingen en ontwik­ kelingsorganisaties aan behoud en herstel van biodiversiteit en ecosystemen. Dit natuurlijk kapitaal is namelijk van vitaal belang voor zowel het welzijn als de wel­ vaart van mensen.

Platform BEE heeft als belangrijkste doel het bedrijfsleven bewust te maken van het belang van biodiversiteit en ecosystemen en te bevorderen dat dit natuurlijk kapitaal onderdeel wordt van het bedrijfsbeleid. De ambitie van het platform is het streven naar ‘no net loss’. Dit betekent dat de activitei­ ten van bedrijven niet ten koste gaan van biodiversiteit en ecosystemen, maar juist bijdragen aan het herstel en behoud van dit natuurlijk kapitaal.

Daarnaast financiert het platform pilot­ projecten waarin bedrijven samen met natuurorganisaties en kennisinstellingen werken aan groene bedrijfsprocessen. Tot slot adviseert het platform de overheid over beleid en internationale samenwerking gericht op verduurzaming van de mondiale economie en de levering van grondstoffen.

In het platform zijn naast VNO­NCW en IUCN NL vertegenwoordigd: DSM,

22

FrieslandCampina, Heijmans, Hivos, IDH (Initiatief Duurzame Handel), LTO Nederland, Recron, Shell, Sovon, Stichting Natuur & Milieu, Natuur­ monumenten, Unilever, Wetlands International en Wageningen University & Research Centre (WUR). Voorzitter van het platform is Rein Willems, oud­directeur van Shell.

Resultaten Platform BEE bereikte in 2013 meerdere mijlpalen. Zo werd in april de Helpdesk Bedrijfsleven & Biodiversiteit gelanceerd.

Bedrijven kunnen hier advies inwinnen om beter te begrijpen wat biodiversiteit voor hen betekent. In juni publiceerde het plat­ form een ‘No Net Loss’ notitie om bedrijven aan te sporen hun bedrijfsvoering zo in te richten dat verder verlies van biodiversiteit wordt voorkomen.

In juli werd de tweede subsidieregeling Biodiversiteit & Bedrijfsleven opengesteld.

Er is in totaal voor 6,5 miljoen euro geïnvesteerd in concrete projecten voor de vergroening van 29 bedrijven uit verschillende sectoren.

Daarnaast stond het platform aan de basis van een Memorandum of Understanding getekend met Eneco, Essent, Desso, FMO en Althelia Ecosphere om tropische ontbossing tegen te gaan. Via dit zoge­ naamde REDD+ Business Initiative investe­ ren partijen elk 50.000 tot 100.000 euro in REDD+ projecten waarmee zij hun CO2­ uitstoot op vrijwillige basis compenseren.

Daarnaast zijn er door het jaar heen ver­ schillende master classes georganiseerd

en is er een brochure uitgegeven om bewustwording te stimuleren.

 > Meer over ons Platform BEE programma Responsible Shrimp Culture Improvement Program (RSCIP) Hoewel garnalen de laatste jaren steeds vaker op ons bord belanden, kunnen consumenten en koks in restaurants op dit moment geen duurzaam gekweekte garna­ len kopen. Het Responsible Shrimp Culture Improvement Program (RSCIP) werkt daarom aan een duurzame en verant­ woorde productie van tropische garnalen.

Het doel van dit vierjarige programma is om de garnalenindustrie zo in te richten dat het een beter inkomen voor de lokale bevol­ king oplevert en tegelijkertijd bijdraagt aan het herstel en behoud van natuur. Hiervoor werkt IUCN NL samen met bedrijven en maatschappelijk organisaties in Nederland, Vietnam en Indonesië.

Tropische garnalenkweek is wereldwijd de snelst groeiende sector binnen de voed­ selindustrie. Het overgrote deel van de productie vindt plaats in ontwikkelings­ landen zoals Indonesië, Vietnam en Bangladesh. Zij exporteren hun garnalen naar de Europese Unie, Noord­Amerika en Japan.

Hoewel de garnalenproductie economi­ sche voordelen biedt aan delen van de lokale bevolking, veroorzaakt het ook veel schade aan de natuur. Bovendien leidt het tot sociale problemen, ziektes en gevaren

JAARVERSLAG 2013

voor de voedselveiligheid. RSCIP pakt deze problemen aan door de garnalen­ productie op een ecologisch duurzame en sociaal verantwoorde manier te organiseren.

RSCIP is een samenwerking tussen IUCN NL en OxfamNovib, de Indonesische partners Wetlands International, WWF en Telapak, en de Vietnamese SNV, IUCN en MCD. Resultaten 2013 was een consolidatiejaar voor het garnalenproject van IUCN NL. In voor­ gaande jaren zijn enkele conceptuele business cases geïdentificeerd voor duurzame garnalenproductie in Vietnam en Indonesië. In 2013 werden deze business cases verder uitgewerkt en is energie gestoken in het vinden van partners die deze business cases tot uitvoering kunnen brengen.

In samenwerking met de Leaders for Nature bedrijven Nutreco en PwC is daarnaast de biodiversiteitsimpact van garnalenvoer in kaart gebracht. Ook werkte IUCN NL in 2013 samen met de stuur­ groep van de Shrimp Aquaculture Dialogue aan de verdere ontwikkeling van het ASC­ keurmerk voor duurzaam geproduceerde garnalen. Vanaf begin 2014 kunnen garna­ lenkwekerijen gecertificeerd worden aan de hand van deze standaard.

 > Meer over ons RSCIP programma

23

IUCN NL

Herstel en behoud van natuur

De meest effectieve manier om natuur te beschermen is door behoud en herstel van natuurgebieden. Deze gebieden zijn essentieel voor het voortbestaan van bij­ zondere soorten zoals het gouden leeuw­ aapje of de Aziatische olifant. Bovendien leveren natuurgebieden belangrijke eco­ systeemdiensten waar wij als mens van profiteren. Zo zorgen tropische regen­ wouden voor zuurstof en opslag van CO2 en bieden mangrovebossen bescherming tegen vloedgolven.

Ondanks deze belangrijke diensten vindt ontbossing en degradatie van eco­ systemen op grote schaal plaats. Elk jaar verdwijnt wereldwijd ongeveer 13 miljoen hectare bos door bijvoorbeeld houtkap voor landbouwactiviteiten. Sinds 1980 is zo’n 3,6 miljoen hectare mangrovegebied verloren.

Om verder verlies van natuurgebieden te voorkomen stelt IUCN NL natuurorganisa­ ties in zuidelijke landen in staat om kwets­ bare gebieden aan te kopen met behulp van Small grants for the Purchase of Nature (SPN). Daarnaast werken we aan het herstel van gedegradeerde ecosyste­ men binnen het programma What if we change.

Small grants for the Purchase of Nature Small grants for the Purchase of Nature (SPN) is het programma van IUCN NL voor de aankoop van bedreigde natuur. Volgens IUCN NL is het bijzonder effectief om natuurorganisaties in zuidelijke landen hun eigen lokale natuurgebieden te laten

24

beschermen. SPN stelt deze organisaties daartoe in staat. SPN wordt gefinancierd door de Nationale Postcode Loterij.

Jaarlijks ontvangt SPN tientallen project­ voorstellen van natuurorganisaties in landen als Mexico, Brazilië, Nicaragua en Indonesië. Met behulp van een globaal netwerk van experts worden de beste voorstellen geselecteerd.

De gebieden die met hulp van SPN worden aangekocht kennen doorgaans een enorme biodiversiteit. In Borneo bij­ voorbeeld leven tal van bijzondere dieren die nergens anders ter wereld voorkomen.

Door uitbreiding van landbouw, plantages, snelwegen en steden dreigen deze unieke natuurgebieden te verdwijnen of versnip­ perd te raken. Dankzij SPN worden deze bedreigde ecosystemen op een effectieve manier beschermd en behouden voor de toekomst.

Resultaten SPN ontving in 2013 maar liefst 135 projectvoorstellen van natuurorganisaties in zuidelijke landen. Voor vijf projecten in Peru, Argentinië, Iran, Madagaskar en Vietnam werd financiering goedgekeurd.

In totaal stelde SPN in 2013 een bedrag van 288.500 euro beschikbaar voor de bescherming van kwetsbare natuurgebieden.

SPN steunde bijvoorbeeld de aankoop van een nieuwe natuurcorridor in Peru met een oppervlakte van ruim 400 hectare. Dit stuk natuur zal een verbinding vormen tussen het toekomstige Montevideo Reservaat en

het Los Chilchos Reservaat. Hierdoor wordt het beschermde leefgebied van een kwetsbare populatie geelstaartwolaapjes in één klap een stuk groter.

In Iran gaat het SPN­fonds de overlevings­ kansen van de laatste 40 tot 70 Aziatische cheetahs verbeteren. Door 50.000 hectare leefgebied van cheetahs vrij te maken van vee, zullen conflicten verminderen en wordt een belangrijke stap gezet naar de redding van deze prachtige soort.

De guanaco’s in het Argentijnse Patagonië hebben grote open ruimtes nodig om te migreren. Met de aankoop van een groot gebied midden in de migratieroute zal met hulp van SPN worden voorkomen dat er hekken geplaatst worden en de route van deze lama­achtige afgesneden wordt.

 > Meer over ons SPN programma What if we change Als geen ander medium is film in staat te laten zien dat herstel en duurzaam gebruik van de natuur de beste garantie biedt op een duurzame toekomst. Met steun van de Nationale Postcode Loterij is IUCN NL daarom What if we change gestart, een interactief videoplatform over de kracht van ecosysteemherstel.

Met dit programma laat IUCN NL zien dat het mogelijk is kwetsbare en beschadigde natuurgebieden te herstellen, samen met de lokale bevolking die van deze gebieden afhankelijk is. Hierdoor verbetert hun kwaliteit van leven. What if we change documenteert natuurherstel wereldwijd en

JAARVERSLAG 2013

verbindt en betrekt mensen via presenta­ ties, filmvertoningen en een interactief digitaal platform.

Videoreporters op locatie in India, Bonaire, Mali en Bolivia tonen hoe mensen hun uit­ geputte land weer vruchtbaar maken of zich inspannen voor het leefgebied van bedreigde dieren. Het publiek kan zo van dichtbij meemaken wat ecosysteemherstel inhoudt en hoe het bijdraagt aan de gezondheid van mens en natuur.

Als onderdeel van What if we change trekt filmmaker en IUCN­ambassadeur John Liu wereldwijd volle zalen met zijn visuele road­ show, waarin hij beleidsmakers inspireert met films en succesverhalen rondom ecosysteemherstel.

IUCN NL werkt voor dit project samen met Wildlife Trust of India, Wetlands International, The Dutch Caribbean Nature Alliance, Fundación Natura Bolivia, de Environmental Education Media Project en stichting Loefflab. Het driejarige project wordt mogelijk gemaakt door steun van de Nationale Postcode Loterij.

Resultaten What if we change ging in 2013 het laatste jaar in. In totaal werden gedurende dit jaar zo’n 400 videoclips geproduceerd door de reporters op locatie over veldprojecten in India, Bolivia en op Bonaire. Dit bracht het totale aantal online te bekijken clips op meer dan 1.000.

Fragmenten uit deze clips werden gecom­ bineerd tot een vijftig minuten durende

25

documentaire, die op 17 oktober vertoond werd tijdens een feestelijke bijeenkomst in Filmtheater Rialto in Amsterdam. Deze documentaire werd binnen drie weken 1.000 keer online bekeken.

Ook bij de veldprojecten werden resultaten geboekt. In Bolivia en India kreeg de lokale bevolking via een participatory video training de kennis en vaardigheden aan­ gereikt om een eigen film te bedenken en maken. In India zorgde de video ervoor dat diverse dorpelingen besloten te stoppen met de schadelijke kap­ en brandland­ bouw en over te stappen op duurzamere inkomstenbronnen die minder negatieve impact hebben op de natuur.

In diezelfde regio werd land aangekocht voor een olifantencorridor. Dorpelingen verhuisden naar een plek buiten deze doorgang voor olifanten, waarbij zij boven­ dien extra grond voor landbouw kregen.

In Bonaire werd de bewustwordings­ campagne over de bedreigde kroonschelp ondersteund met twee televisiecommercials.

IUCN­ambassadeur John Liu bracht zijn boodschap over de kracht van natuur­ herstel op diverse plekken ten gehore, waaronder in februari in de Rode Hoed in Amsterdam.

> Meer over ons What if we change programma

IUCN NL

26

JAARVERSLAG 2013

Rode Lijst van bedreigde soorten Door toedoen van de mens sterven planten en dieren op dit moment honderd tot duizend keer sneller uit. Om natuur te kunnen beschermen, is IUCN NL ervan overtuigd dat we moeten weten hoe het met planten en dieren gaat. De mondiale standaard hiervoor is de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten. Deze lijst toont welke planten en dieren met uitsterven worden bedreigd.

De Rode Lijst wordt samengesteld door duizenden wetenschappers uit de hele wereld met hulp van talloze natuur­ organisaties. De lijst is het uitgangspunt bij het vaststellen van prioriteiten voor natuur­ bescherming en vormt een wetenschap­ pelijke basis voor internationale natuur­ verdragen, zoals het CITES­verdrag over de internationale handel in bedreigde soorten.

Resultaten In 2013 publiceerde IUCN twee updates van de Rode Lijst. In juli berichtte IUCN dat er 20.934 plant­en diersoorten met uitsterven worden bedreigd. In de editie van november was dit aantal opgelopen tot 21.286 soorten.

IUCN waarschuwde voor de penibele status van ’s werelds coniferen. Van alle conifeersoorten wordt 34 procent bedreigd. Coniferen, de oudste en hoog­ ste bomen ter wereld, zijn van enorme waarde voor onze economie, bijvoorbeeld voor hout­ en papierproductie en als grondstof voor medicijnen.

27

Ook luidde IUCN de noodklok voor de okapi. Dit dier, de nauwst nog levende verwant van de giraffe, lijdt onder de al bijna twintig jaar durende burgeroorlog in zijn leefgebied, de Democratische Republiek Congo.

Met de lederschildpad, de grootste in zee levende schildpad ter wereld, gaat het door beschermingsmaatregelen iets beter.

In plaats van ‘ernstig bedreigd’ is deze soort nu aangemerkt als ‘kwetsbaar’ op de Rode Lijst. Dit komt vooral door herstel van de subpopulatie in de noordwestelijke Atlantische Oceaan.

> Meer over de IUCN Rode Lijst van bedreigde soorten

IUCN NL

Communicatie & beleidsadvies

Communicatie Kennis over de noodzaak van natuur­ bescherming is essentieel voor het draag­ vlak voor ons werk. In 2013 zocht IUCN NL daarom verschillende keren de Nederlandse media. Onze meest succesvolle persberich­ ten brachten nieuws over bedreigde soor­ ten. De twee updates (juli en november) van de Rode Lijst van bedreigde soorten haal­ den bijna alle landelijke kranten en diverse radio­ en tv­programma’s, zoals het Jeugdjournaal en Radio 1.

Daarnaast heeft IUCN NL een aantal berichten over stroperij en illegale handel in diersoorten, zoals neushoorns, Afrikaanse olifanten en baarsachtigen, naar buiten gebracht. Ook deze werden opgepikt door vele media.

De lijst met de meest onvervangbare natuurgebieden, aangevoerd door een gebied in Colombia, kreeg aandacht in onder andere het radioprogramma Met het oog op morgen, dat een interview uitzond met IUCN NL­collega Henk Simons.

Op het gebied van de samenwerking met bedrijven kregen we aandacht voor een nieuw bedrijvenfonds voor de bescherming van tropische regenwouden, en een nieuwe helpdesk die bedrijven adviseert over hoe zij hun impact op biodiversiteit kunnen reduceren.

In 2013 heeft IUCN NL veel energie gesto­ ken in het vernieuwen van de eigen com­ municatiemiddelen. Begin april ging de nieuwe website van IUCN NL online. Ook is er een nieuwe folder uitgebracht over het werk van IUCN NL. De in 2013 geadop­ teerde huisstijl van het hoofdkantoor van

28

IUCN is in deze en andere communicatie­ producten doorgevoerd.

Landschapsbeheer Nederland, Milieu­ defensie en Natuurmonumenten heeft IUCN NL in 2013 gepleit voor steviger beleid voor economische vergroening.

Ook hebben we, samen met de Wadden­ vereniging, Natuurmonumenten, de Vogelbescherming en het Wereld Natuur Fonds, UNESCO benaderd met argumen­ ten tegen zoutwinning in de Waddenzee.

IUCN NL bracht een aantal publicaties uit: > Serie factsheets over klimaatadaptatie > Rapport over standaarden voor bio­ massa: ‘Betting on best quality’ > Rapport over REDD+ en biodiversi­ teitscompensatie: ‘Aligning Biodiversity Compensation and REDD+’

In 2013 heeft IUCN NL zich verder hard gemaakt voor de duurzame ontwikkeling van Virunga National Park, het oudste en meest waardevolle natuurpark van Afrika.

Plannen om naar olie te boren bedreigen daar duurzame ontwikkeling voor zowel de natuur als de bewoners van het park.

Tot slot gaf IUCN NL haar steun aan de productie van een documentaire over Virunga National Park, het oudste park van Afrika dat bedreigd wordt door olie­explo­ ratie en conflicten tussen rebellen. De film zal in 2014 wereldwijd worden uitgebracht.

Beleidsadvies Voor IUCN NL betekent beleidsbeïn­ vloeding het vergroenen van het beleid voor internationale samenwerking en het vergroenen van de Nederlandse economie. IUCN NL houdt vooral inten­ sief contact met beleidsmakers binnen ministeries om deze doelstellingen te bereiken, en werkt samen met de Groene11 (het samenwerkingsverband voor public affairs van de groene organi­ saties), met bedrijven en met organisa­ ties in de ontwikkelingssamenwerking.

Daarnaast draagt IUCN NL bij aan een aantal samenwerkingsverbanden dat het Nederlandse beleid probeert te verbeteren voor specifieke landen of thema’s, zoals het Indonesië­overleg en het Biomassaoverleg. Ook heeft IUCN NL in 2013 het voorzitterschap van het Congo­overleg op zich genomen.

Samen met De12Landschappen,

12

NIEUWS

woensdag 3 juli 2013 MNL

Kwartzoogdierenbedreigd RODE LIJST MET 1000 PLANTEN EN DIEREN GEGROEID TOT 21.000 GENÈVE/AMSTERDAM • Coniferen, zoetwatergarnalen, kegelslakken, vinloze bruinvissen. Ze zijn allemaal toegevoegd aan de Rode Lijst van bedreigde planten- en diersoorten, opgesteld door de internationale unie voor natuurbescherming (IUCN). De weinig eervolle ranglijst is afgelopen jaar flink gegroeid en telt nu bijna 21.000 soorten. Enkele, zoals de paling en de otter, leven ook in Nederland.

CASPAR NABER

Voor natuurbeschermers in binnen- en buitenland was het gisteren wel even slikken.

Niet zozeer omdat de mondiale Rode Lijst van de IUCN is uitgebreid, want dat is elk jaar vaste prik, maar vanwege de 1117 planten- en diersoorten die sinds de editie van vorige zomer zijn toegevoegd.

Daaronder coniferensoorten zoals de montereyden en de atlasceder. Maar liefst 34 procent van alle kegeldragende naaldbomen dreigt het loodje te leggen. Terwijl ze wel 110 meter hoog en 5000 jaar oud kunnen worden en bijdragen aan het terugdringen van de klimaatverandering. ,,Toch wel onverwacht en verrassend dat ze nu op de Rode Lijst staan,’’ vindt ook senior adviseur Biodiversiteit Henk Simons van IUCN-Nederland.

Simons verkeerde net als veel anderen in de veronderstelling dat coniferen zoals deze relatief gemakkelijk voor uitsterven behoed kunnen worden, door het planten van hun zaden. Maar niets is minder waar. Uit de toelichting bij de update van de mondiale Rode Lijst blijkt dat de naaldbomen niet zijn opgewassen tegen verwilderde geiten die hun wortels aanvreten, boomziekten en overexploitatie voor onze hout- en papierproductie. De coniferen bevatten volgens het IUCN ook een grondstof voor kankermedicijnen.

Natuurbeschermer Henk Simons

‘Met de zeearend gaat het juist goed’ Een andere verrassende nieuwkomer in de mondiale Rode Lijst is de zoetwatergarnaal.

Maar liefst 28 procent wordt met uitsterven bedreigd. Daaronder de Rosenberg- of reuzen riviergarnaal uit Zuidoost-Azië, die slachtoffer is van watervervuiling, aantasting van leefgebied en lucratieve aquariumhandel.

Om dezelfde redenen gaat het ook slecht met de vleesetende kegelslakken uit de tropische wateren, constateert het IUCN. De internationale unie voor natuurbescher-

ming maakt zich ook zorgen om de vinloze bruinvissen in de Chinese Yangtze rivier. De populatie, in 2006 nog zo’n 1800 exemplaren, neemt jaarlijks met 5 procent af door watervervuiling, illegale vispraktijken, zandwinning en de toename van het scheepvaartverkeer.

De IUCN onderzocht in totaal ruim 70.000 planten- en diersoorten. Daarvan komen er 61 niet meer in het wild voor en zijn er 799 uitgestorven.

Op basis van de vernieuwde mondiale Rode Lijst kan grofweg worden gesteld dat een kwart van alle zoogdieren op aarde nu met uitsterven wordt bedreigd. Vissen doen het al niet veel beter. Zo zijn vijf van de acht tonijnsoorten, een essentiële vissoort in het ecosysteem, bedreigd of bijna met uitsterven bedreigd. De voornaamste bedreigingen zijn verlies van leefgebied, illegale jacht, vervuiling en klimaatverandering.

OTTER

ZEEAREND

UITGESTORVEN Vier diersoorten die nog wel op de vorige Rode Lijst stonden, zijn inmiddels afgevoerd omdat ze zijn uitgestorven. Het gaat om de Afrikaanse westelijke zwarte neushoorn (jacht, stropers), de Kaapverdische reuzenhagedis (ingevoerde ratten en katten), een tandkarpersoort uit de Santa Cruz-rivier in Arizona (watergebrek) en een Aziatische zoetwatergarnaal (watervervuiling, aantasting leefgebied).

IUCN-Nederland gaat de nieuwe internationale Rode Lijst bestuderen en weet pas daarna of het gevolgen heeft voor de Nederlandse versie. Daarop staat ongeveer 2 procent van het totaal aantal dieren in Nederland en 31 procent van alle planten. Ernstig bedreigd worden onder meer de grutto (landbouwmachines), de paling (overbevissing), de otter (watervervuiling, visfuiken en muskusrattenbestrijding) en de eikelmuis (oorzaak onbekend). Gevaar lopen ook de Atlantische steur en de houting (watervervuiling, verlies van leefgebied en overbevissing). Toch zijn er ook lichtpuntjes, zegt Henk Simons. ,,De zeearend geldt als kwetsbaar, maar dankzij gerichte bescherming doet die het steeds beter.’’

Met de otter gaat het door vervuiling en visfuiken zo slecht, dat het dier op de Rode Lijst van beschermde soorten staat.

Maar er zijn ook lichtpuntjes te noemen. Met de kwetsbare zeearend bijvoorbeeld gaat het de laatste jaren steeds beter.

FOTO’S ANP, KINA

Jongen in Roden doodt zijn 17-jarige ex-vriendin om verbroken relatie RODEN • Een 17-jarig meisje is gis-

teren doodgestoken in een woning in haar woonplaats Roden. Haar 19jarige ex-vriend is door de politie opgepakt.

Volgens mensen uit haar directe omgeving had het slachtoffer, Annemieke van Dijk, net de relatie met haar vriend verbroken. De 19-jarige kon dit niet verkroppen. Eerder op de dag zou hij nog een vriend hebben gebeld met de mededeling dat hij een eind aan zijn leven wilde maken.

De dood van het meisje is als een bom ingeslagen bij voetbalvereniging Roden, waar zowel Annemieke als haar ex-vriend voetbalde. De verdachte werd ook bij de velden van de voetbalclub opgepakt.

Agenten in kogelwerende vesten wisten hem op het terrein op te pakken.

Hij had het mes waarmee hij zijn

De havo-scholiere werd thuis gedood.

FOTO MARTIN DRUPPERS

ex-vriendin zou hebben gedood, nog bij zich. De club opende gisteravond het clubgebouw om geschokte leden op te vangen. ,,We willen ze in de gelegenheid stellen om hier het drama te verwerken,’’ zegt voorzitter Jans Darwinkel. ,,Het is voor haar ouders én de ouders van de verdachte een drama.

Wij kennen Annemieke als een heel spontane, leuke meid.’’

Annemieke zou van havo 4 naar havo 5 gaan op haar school De Lindenborg in Leek. Ook op de voetbalclub lonkte promotie. Ze voetbalde bij MB 1 en zou gaan spelen voor MA 1. De verdachte staat bekend als een stille, wat ingetogen jongen. Hij werkte sinds enige tijd bij een garagebedrijf in Roden.

Burgemeester Hans van der Laan van Roden sprak van een drama. ..Een kortsluiting met vreselijke gevolgen,’’ zegt hij.

JAARVERSLAG 2013

Evenementen Februari 5

Leaders for Nature forum: Incorporating Natural Capital, bij Interface in Scherpenzeel

14

Ledenvergadering, in Openbare Bibliotheek Amsterdam in Amsterdam

Maart 6

IUCN NL Werkgroep Den Haag: Voorbij IMVO ­ innovatie door inzet op natuurlijk kapitaal, in Sociëteit de Witte in Den Haag

18

Leaders for Nature master class: Creating sustainability champions, bij Eneco in Rotterdam

April 4

Seminar Biomassa op hete kolen, bij Café Dudok in Den Haag

21

Conservation Round Table Armenia met Marc Hoogeslag als spreker, in het Marriot Hotel in Yerevan, Armenië

Mei 13

Leaders for Nature forum follow­up event, bij Shell in Den Haag

16

Ledenvergadering, in Openbare Bibliotheek Amsterdam in Amsterdam

22

Leaders for Nature master class: Greening your business park, bij Haven Amsterdam in Amsterdam

Juni 5

Bossenoverleg, bij Akantes in Amsterdam

7

GoodPitch Europe met Michiel de Wilde en Tina Lain als sprekers, bij Royal Institution of Great Britain in Londen, Engeland

19

IUCN NL Werkgroep Den Haag: Hoe groen is het beleid voor Groene Groei? in Sociëteit de Witte in Den Haag

22

Natuurtop met bijdragen van diverse IUCN NL­medewerkers, in Geofort in Herwijnen

27

Erasmuslezing 2013: Bankrupting Nature met Michiel de Wilde als discussieleider, bij De Balie in Amsterdam

September 25

Ledenvergadering, in Openbare Bibliotheek Amsterdam in Amsterdam

27

Lunchlezing Natural Resources in the African Great Lakes, bij ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag

Oktober 10

Debat Food­Fuel: concurrentie of synergie? met Marieke Harteveld als spreker, bij LEI in Den Haag

10

Seminar Corporate Social Responsibility ­ A competitive advantage?! met Pieter Copper als spreker, bij Brazilian National Confederation of Industry (CNI) in Sao Paulo, Brazilië

14

Internationale Samenwerkingspoort (IS Poort) over klimaatfinanciering met Maas Goote als spreker, bij Nieuwspoort in Den Haag

17

Première van de documentaire What if we change – Let’s fix this earth, bij Rialto in Amsterdam

18

CII’s 8th Sustainability Solutions Summit met Daan Wensing als spreker, bij het Lalith Hotel in New Delhi, India

November 6

IUCN NL Werkgroep Den Haag: Naar klimaatadaptatie 2.0, bij Sociëteit de Witte in Den Haag

19

Leaders for Nature master class: Partnerships for natural capital, bij Natuurmonumenten in de Ackerdijkse Plassen

20

Bossenoverleg, bij Akantes in Amsterdam

21

Natural Capital Forum met Daan Wensing als spreker, bij Edinburgh International Conference Centre in Edinburgh, Schotland

21

Ledenvergadering, in Openbare Bibliotheek Amsterdam in Amsterdam

28

WWF Workshop on EC approved biofuels schemes: Do they offer enough safeguards in practice? met Marieke Harteveld als spreker, bij WWF European Policy Office in Brussel, België

29

IUCN NL

Onze projecten IUCN NL financierde in 2013 honderden projecten in landen in Afrika, Azië en Zuid­Amerika.

De door IUCN NL in 2013 ondersteunde projecten werden gefinancierd door: • Ministerie van Buitenlandse Zaken • Nationale Postcode Loterij

Ecosystem Alliance Land

Organisatie

AFRIKA Afrika

Nature Tropicale

Afrika

Global Rights Alert

Afrika

Secretariat pour l’Evalution Environmentale en Afrique Centrale

Benin

Action Plus

Benin

Aquaculture et développement durable

Benin

Benin Ecotourism Concern

Benin

Benin Environment and Education Society

Benin

Centre Régional de Recherche et d’Education pour un Développement Intégré

Benin

M.G.D. Agbangla

Benin

Nature Tropicale

Burkina Faso

L’Association pour la Gestion de l’Environnement et le Développement

Burkina Faso

L’Association pour la Gestion de l’Environnement et le Développement

Burkina Faso

L’Association pour la Gestion de l’Environnement et le Développement

Burkina Faso

L’Association pour la Gestion de l’Environnement et le Développement

Burkina Faso

Association inter villageoise de Gestion des Ressources Naturelles et de la Faune de la Comoé Léraba

Burkina Faso

Naturama

Burkina Faso

Réseau MARP Burkina

Kameroen

Association Camerounaise pour l’Education Environnementale

Kameroen

Cameroon Wildlife Conservation Society

Kameroen

Global Village Cameroon

Kameroen

International Union for the Conservation of Nature Kameroen

Kameroen

Organisation pour la Protection de la Foret Camerounaise et de ses Ressources

Kameroen

Centre pour l’environnement et le développement

Kameroen

Centre pour l’environnement et le développement

Kameroen

UICN Programme du Cameroun

30

JAARVERSLAG 2013

Projecttitel

Budget

EA Africa workshop on ecosystem-based adaptation to climate change

26565

Business and Human Rights in the Great Lakes Region – Capacity Development local costs

29444

EIA-tool impact enhancement

60000

Rehabilitation of mangroves and gallery forest in Southern Benin

120000

Conservation and improvement of fish resources in the Oueme delta

120737

Development of ecotourism in the Southern Wetlands of Benin

119854

Conservation of waterbirds at Ramsar Site 1018 Benin

50000

The Sitatunga Valley; conservation and restoration of swamp forest in the Oueme delta

120000

Faciliter la liaison entre l’UICN NL et les partenaires bénéficiaires

6025

Conservation of the African Manatee in the Oueme delta

161996

West Africa regional workshop on FMNR

35577

Burkina Faso Sustainable Rice Value Chain Study

4116

Climate change adaptation and improving livelihoods and ecosystems in Séno et de l’Oudala / Burkina Faso

200000

EA Burkina Faso Country Coordination

50000

Improve livelihoods through climate change adaptation measures around Comoé-Léraba Fauna Reserve

200000

Supporting sustainable management of Kabore Tambi National Park and improving livelihoods of adjacent communities

200000

EA Burkina National FMNR lobby and Strategy Proposal

50000

Governance of the Waza Logone floodplain

191625

Cameroon Atlantic Coastal and Upper Nyong Wetlands project

120000

Improvement of the regulatory framework for renewable energy sources

120000

Coordination agreement EA - IUCN Cameroon

60014

Improved livelihoods and environmental management linked to mining developments in the forests of South East Cameroon

102886

Consultancy on the political economy behind mining contracts

42947

Enhancing improved practices in the extractive industries governance of Southern Cameroon

365303

International Expert meeting on Oil Developments in the Waza Logone flood plain Cameroon

30600

31

IUCN NL

Congo (D. Rep.)

Agro-Industrie Rurale

Congo (D. Rep.)

Centre D’Accompagnement des Autochtones Pygmees et Minoritaires Vulnerables

Congo (D. Rep.)

Centre de Recherche sur l’Environnement, la Démocratie et les Droits de l’Homme

Congo (D. Rep.)

Grain Media

Congo (D. Rep.)

Le Réseau pour la Conservation et la Réhabilitation des Ecosystèmes Forestiers

Congo (D. Rep.)

Innovation et Formation pour le Developpment et la Paix

Congo (D. Rep.)

Innovation pour le Developpement et la Protection de l’Environnement

Congo (D. Rep.)

North Kivu Film Productions Ltd

Congo (D. Rep.)

Réseau des Ressources Naturelles

Congo (D. Rep.)

Solidarité pour la promotion rurale

Congo (D. Rep.)

Fauna & Flora International

Congo (D. Rep.)

Whyze Communication & Research

Ethiopië

Nature Conservation Research Centre

Ghana

A Rocha

Ghana

IUCN Ghana Project Office

Ghana

Nature Conservation Research Centre

Ghana

Rural Environmental Care Association

Ghana

The Development Institute

Ghana

Tropenbos Ghana Programme

Mali

Association Malienne pour la Conservation de la Faune et de l’Environnement

Mali

Association Malienne pour la Conservation de la Faune et de l’Environnement

Mali

Association Malienne pour la Conservation de la Faune et de l’Environnement

Mali

Association Malienne pour la Protection et Développement de l’Environnement au Sahel

Mali

Donko

Mali

Harmonie du Développement au Sahel

Oeganda

African Institute for Energy Governance

Oeganda

African Institute for Energy Governance

Oeganda

Grain Media

Oeganda

National Association Of Professional Environmentalists

Oeganda

Uganda Wildlife Society

AZIË Azië

Non-Timber Forest Products Exchange Programme

Azië

Netherlands Centre for Indigenous Peoples

Azië

Non-Timber Forest Products Exchange Programme

Indonesië

Association for Papuan Indigenous Peoples Study and Empowerment

Indonesië

Conservation Community Indonesia

Indonesië

Conservation Community Indonesia

32

JAARVERSLAG 2013

Support to the participative and sustainable development plan of Bapere

88296

Pygmee participation in the management of natural resources in South Kivu

80000

Support to North Kivu communities in their rights revendications related to natural resource exploitation

75091

Transboundary Observatory and Communication Strategy - component 2

60000

Multi-actor process in the sustainable management of natural resources in North Kivu

168350

Participative rehabilitation and governance of forest ecosystems

170783

Natural resource monitoring and sustainable income generating activities for the protection of Virunga National Park

71831

Protecting the irreplaceable and inspiring the world into action through innovative media

105002

Support to the greening of DRC’s economy

114997

Strengthening of local natural resource governance in Lake Edward

115000

Community conservation of natural resources in the Maiko-Tayna-Kahuzi-Biega landscape

52124

Local Campaign Plan Virunga Part 1

13570

Africa/Asia Terrestrial Carbon Training Course

51779

Expansion of community managed conservation areas (CREMAs) around Mole National Park

174061

Ghana Ecosystem Alliance Facilitation Agreement

61840

Capacity building for CREMA communities for resilient ecosystem services

257692

Enhancing environment and rural economy through community-based biodiversity management

160003

Ecosystem approach to CREMAs in Woadze and Gwira-Banso

162037

Monitoring & learning support for Ecosystem Alliance in Ghana

78600

Country Coordination Agreement EA Program

63728

EA Mali-Burkina exchange visit to Humbo Ethiopia AR-CDM and REDD+ projects

14900

Improvement of community livelihoods in and around Bafing Fauna Reserve and Lake Magui

200000

Poverty reduction in the Seri Plain through the restoration and protection of inundated forests

160000

Strengthening poverty alleviation and sustainable livelihoods in the Sahelian Ecosystems-Kayes region, Mali

160000

Assisted Natural Regeneraion: an initiative for a sustainable reforestation on Dogon Plateau

160000

A high level conference on the implementation of oil laws and protection of citizens’ rights in Uganda and beyond

14995

Empowering communities for sustainable natural resource management in the Albertine Rift - Hoima district

210419

Transboundary Observatory and Communication Strategy – component 2

50000

Empowering communities for sustainable natural resource management in the Albertine rift - Kasese Sub Region

312270

Empowering communities for sustainable natural resource management in the Albertine rift - Buliisa region

231549

ICCAs documentation and learning exchange in Asia

50000

Reducing the impact of the Dutch economy on indigenous peoples and their livelihoods

75000

Community-based monitoring systems for NTFP resources

38160

Empowerment of Papua Customary Peoples for sustainable natural resources management

128253

Advocacy on rules of licensing procedures of village forest and community forestry at central government

42876

EA ID Opportunity Fund

100000

33

IUCN NL

Indonesië

Conservation Community Indonesia

Indonesië

Non-Timber Forest Products Exchange Programme

Indonesië

Non-Timber Forest Products Exchange Programme

Indonesië

Sawit Watch

Indonesië

Sawit Watch

Indonesië

The Samdhana Institute

Indonesië

Wahana Lingkungan Hidup Indonesia

Indonesië

Wahana Lingkungan Hidup Indonesia

Indonesië

Yayasan Anak Dusun Papua

Filippijnen

Cordillera Peoples Alliance

Filippijnen

Environmental Legal Assistance Center, Inc.

Filippijnen

Kitanglad Integrated NGOs, Inc.

Filippijnen

McKeough Marine Center-Xavier University

Filippijnen

Network of Sustainable Livelihoods Catalysts

Filippijnen

Non-Timber Forest Products - Task Force

Filippijnen

Non-Timber Forest Products - Task Force

Filippijnen

Non-Timber Forest Products - Task Force

Filippijnen

Non-Timber Forest Products Exchange Programme

Filippijnen

Partnership For Rural & Technical Services

Filippijnen

Tanggol Kalikasan

Filippijnen

Tanggol Kalikasan

Filippijnen

The Samdhana Institute, Philippines

Filippijnen

The Samdhana Institute, Philippines

Filippijnen

Tri-People Concern for Peace, Progress and Development of Mindanao, Inc.

ZUID-AMERIKA Zuid-Amerika

Fundación ProYungas

Zuid-Amerika

Naturaleza, Tierra Y Vida

Zuid-Amerika

Asociación Guyra Paraguay

Zuid-Amerika

M’Bigua - Fundacion Ciudadania y Justicia Ambiental

Argentinië

Fundacion Proteger

Argentinië

Fundación ProYungas

Argentinië

Fundacion Vida Silvestre Argentina

Bolivia

Asociación Faunagua

Bolivia

Asociación para la conservación, investigación de la biodiversidad el el desarrollo sustentable

Bolivia

Centro de Estudios Regionales para el Desarrollo de Tarija

Bolivia

Fundación Natura Bolivia

Bolivia

Naturaleza, Tierra Y Vida

34

JAARVERSLAG 2013

Increasing community welfare through participative forest management

180750

Sustainable Livelihoods Initiatives and Models - SLIMming Indonesia

45950

Upscaling sustainable community-based forest livelihoods

135280

Enhancing capacities of CSOs and influencing policies

216692

Thematic strategy halting irresponsible oil palm expansion

67500

Strengthening rights and livelihoods in critical ecosystems

347033

Ensuring ecosystem carrying capacity and services based on local knowledge

184102

Food estate policy advocacy to ensure preservation of sources of livelihood and to reduce ecological disaster risks

67500

Sustainable community forest management

130410

Indigenous peoples learning exchange on mining

15172

Enhancing local conservation capacities and advocacy initiatives in Mt. Mantalingahan Range

187391

Strengthening indigenous governance through management of forest ecosystems and ancestral domains

108934

Strengthening the ridge to reef ecosystem management approach for sustainable development in Mindanao

110322

Rebuilding coastal ecosystems through community pride and ownership in Bicol

52422

Community-based enterprise development training for Ecosystem Alliance partners

10035

Forest Conservation through Sustainable NTFP Management and REDD+ in Luzon and Palawan

405211

Opportunity Fund for urgent actions & partners meeting 2013

62646

REDD+ capacity building workshop

47171

Upstream-downstream approach to sustainable ecosystem management in the Dioyo watershed, North Mindanao

134335

PES learning exchange Asia - Latin America

29937

Strengthening capacity towards ecosystems-based management of critical ecosystems in Luzon, Philippines

111210

Building constituency for social and environmental safeguards in natural and mineral resources laws and policies

182172

Enhancing resiliency and community preparedness to Climate Change and Disasters in an Ancestral Domain

5000

Sustaining initiatives for effective natural resource management in Ancestral Domains, Mindanao

32091

Soy Observatory

249912

Support to the 2nd Gran Chaco Meeting

20000

Technical workshop on monitoring of agricultural frontiers

29830

Advocacy for the approval of the sustainability strategy for the Paraguay-Paranรก wetland system

129963

Biodiversity conservation and poverty reduction in Middle Paranรก

109994

Land use planning and biodiversity conservation in critical ecosystems

99970

Payments for Environmental Services in Plata Basin forests

110000

Optimization of the production chain of shad (Prochilodus lineatus) in the Pilcomayo River Basin

160000

Strengthening environmental governance of different social actors linked to protected areas

80000

Support Weenhayek etnic in the sustainable management of the Pilcomayo

100000

Improved water productivity through watershed management in Santa Cruz, Bolivia

150000

Promote sustainable alternatives that empower local communities to combat climate change

130000

35

IUCN NL

Bolivia

Probioma

Bolivia

Sociedad Boliviana de Derecho Ambiental

Bolivia

Sociedad Boliviana de Derecho Ambiental

Brazilië

Associação Sócio Cultural e Ambiental E Vida

Brazilië

Fundação Neotropica Do Brasil

Brazilië

Instituto Centro de Vida

Brazilië

Instituto Centro de Vida

Brazilië

Instituto de Pesquisa e Educação Ambiental

Brazilië

Mulheres em Ação no Pantanal

Brazilië

Round Table on Responsible Soy association

Paraguay

Asociación Guyra Paraguay

Paraguay

Comunidad y Desarrollo Sustentable

Paraguay

Fundacion Moises Bertoni

Paraguay

Fundación Yvy Porã

Paraguay

Instituto de Derecho y Economía Ambiental (IDEA)

Paraguay

Señor Bragayrac

Paraguay

Sobrevivencia

People Unlimited 4.1 Land

Organisatie

Bolivia

Sicirec Bolivia Ltda

Bolivia

Sociedad Boliviana de Derecho Ambiental

India

Indian Committee for IUCN

Peru

Amazonicos por la Amazonía Association

Peru

Asociación Ecológica Sacha Runa Sauce

Small grants for the Purchase of Nature Land

Organisatie

Bolivia

American Bird Conservancy

Colombia

Fundación BioDiversa Colombia

Colombia

Fundacíon Proyecto Tití

Colombia

The Hummingbird Conservancy

Colombia

The Hummingbird Conservancy

Ecuador

Third Millenium Alliance

Guatemala

American Bird Conservancy

Indonesië

Alliance for Tompotika Conservation’s Tompotika Rainforest Reserve

36

JAARVERSLAG 2013

Lobby for biodiversity conservation in the Chiquitania and the Pantanal

100009

Communication plan Ecosystem Alliance Bolivia

5430

Generation of citizenship with environmental awareness and public accountability in the Bolivian Pantanal

124063

Consolidating a joint articulation for defending the Rio Paraguay, the Pantanal and its people

51706

A network of environmental communicators in the Pantanal

90000

Conservation of Paraguay Headwaters

148744,4

Producing sustainable soy and conserving biodiversity

105000

Perception of riverine communities that are affected by the increase in hydroelectric plants in the Upper Paraguay Basin

63608

Training of trainers for gender mainstreaming in water resource management and environmental education

44676

Payment for Environmental Services (PES) in RTRS maps in Brazil

37442

Building experience for the sustainable development of the Chaco

160025

Sustainable producion for biodiversity conservation in the Pantanal of Paraguay

147000

Strenghtening the proces of creating conservation areas in the Paraguayan Chaco

116526

Conservation and Chaco forest management in the Pilcomayo

120000

Strenghtening of local governments in the Chaco

130000

Comunicacion plan Ecosystem Alliance Paraguay

14910

Generating conditions for sustainability of the Pantanal in Alto Paraguay

120000

Projecttitel

Budget

Apoyo a la producción sostenible: Manejo integral y conservación de los recursos naturales con una visión de economía inclusiva

99929

Desarrollo e Implementación de un Sistema de Gestión Ambiental Indígena para la Gobernanza de la TCO Monte Verde

249131

Coordinator of Leaders for Nature in India

77597

Gestión Participativa de Concesiones para Conservación en la Amazonía Peruana

109924

Implementación Básica para la Gestión de la Consesión de Conservación Sacha Ruma, Región San Martin

32693

Projecttitel

Budget

Expanding the Barba Azul Nature Reserve

85000

Protecting Barbacoas Wetland Watershed

87000

Creating a protected area for cotton-top tamarins in Northern Colombia

87000

Cloud forest purchase Antioquia

85000

Extension of La Mesenia Paramillo Reserve

11340

Expansion of the Jama-Coaque Ecological Reserve in the Tumbes-Chocó Biodiversity Hotspot

55000

Land purchase to expand the Core Zone of the Cerro San Gil PA

85000

Landpurchase Tompotika Rainforest Reserve, Sulawesi

35500

37

IUCN NL

Mexico

Uyolche, A.C.

Myanmar

Friends of Wildlife

Nicaragua

Green Empowerment, village solutions for Global Change

Peru

Amazonicos por la Amazonía Association

Peru

American Bird Conservancy

Peru

Ucumari

Tanzania

Tanzania Forest Conservation Group

Vietnam

Education for Nature

Grote Meren Land

Organisatie

Afrika

Danish Institute for Human Rights

Afrika

Grain Media

Afrika

Era Films (Filmaker) & Jan-Joseph Stok (Photographer)

Afrika

Wildlife Conservation Society

Burundi

Association Burundaise pour la Protection des Oiseaux

Congo (D. Rep.)

Actions pour les Droits, l’Environnement et la Vie

Congo (D. Rep.)

Le Réseau pour la Conservation et la Réhabilitation des Ecosystèmes Forestiers

Congo (D. Rep.)

Institut Congolais Pour La Conservation De La Nature Parc National des Virunga

Oeganda

African Institute for Energy Governance

Oeganda

Global Rights Alert

Rwanda

Association pour la Conservation de la Nature au Rwanda

Turing Foundation Land

Organisatie

Guinee

Association pour le Développement de la Pêche Artisanale en Guinée

Guinee

Organisation pour le Développment Intégré du Littoral

Guinee-Bissau

Acção para o Dessenvolvimento

What if we change Land

Organisatie

Bolivia

Insight Share

India

Insight Share

India

Wildlife Trust of India

Mali

Wetlands International Headquarters

Nederlandse Antillen

Dutch Caribbean Nature Alliance

Wereldwijd

John Liu

38

JAARVERSLAG 2013

Land lease Nuevo Becal, home of the King Vulture

80511

Leasing 900 ha in the Upper Nan-tain Wetland, northern Myanmar

41000

Purchase of 225 ha of rainforest in El Bote Forest Reserve, Nicaragua

68000

Land purchase to protect the habitat of the San Martín Titi monkey, Peru

19000

Purchase of 167 hectares in the Abra Patricia Private Conservation corridor, northern Peru

85000

Purchase Lolo property in Los Chilchos Valley

23500

Land purchase in the Misalai forest corridor

85000

Securing priority habitat for endangered Vietnamese Pond Turtle

65000

Projecttitel

Budget

TGAL: IUCN NL Business and Human Rights in the Great Lakes Region Capacity Development 2013

15920

Transboundary Observatory and Communication Strategy Component 2

40557

Transboundary Observatory and Communication Strategy Component 1

163074

Monitoring of Lake Edward Restoration

229118

Mobilisation, Plaidoyer & Observatoire

144599

Mobilisation, Plaidoyer & Observatoire, DRC Atlantic Coast

197791

Consortium CSO pour TGAL

714179

Monitoring and regulation of fisheries on Lake Edward

527124

Mobilizing and empowering local communities in the monitoring of oil governance

312841

Enhancing Accountability and Operating Space and Safety of HR/Environmental Actors

310443

Mobilisation, Advocacy & Observatory

156589

Projecttitel

Budget

Projet d’Appui aux paysans des secteurs de Boneya et de Yatitya pour le Developpement d’une Agriculture Durable

30000

Appui a l’organisation des producteurs de bonia et khoni khuoroude pour le Developpement

30000

Sustainable manioc production in Northern Guinee Bissau

40000

Projecttitel

Budget

Participatory Video Training Bolivia

67936

Participatory video training

34250

Restoring the wildlife habitat in Garo Hills and Karbi Anglong Autonomous Council areas of Northeast India

300000

Community based nature conservation in the Inner Niger Delta

299778

Conch restoration, Lac bay, Bonaire

300000

John Liu We are the World

450000

39

IUCN NL

Ons netwerk

Ons netwerk is onze kracht. Dagelijks is IUCN NL bezig met het samenbrengen van onze partnerorganisaties, in Nederland en daarbuiten. Door krachten te bundelen kunnen we ons doel bereiken: een gezonde, duurzame en rechtvaardige wereld waarin natuur wordt beschermd.

Lidorganisaties In 2013 telde IUCN in Nederland 40 lidorganisaties. Deze leden bestaan uit natuur­ en milieuorganisaties en wetenschappelijke instituten die in Nederland gevestigd zijn, en de Nederlandse overheid. De lidorganisaties stemmen gezamenlijke belangen af tijdens onze ledenvergaderingen.

Zuidelijke partners IUCN NL werkt samen met ongeveer tweehonderd lokale natuurorganisaties in 24 landen in Azië, Zuid­Amerika en Afrika. Als spin in het web zorgt IUCN NL ervoor dat alle betrokken partijen optimaal samen­ werken voor duurzaam natuurbeheer dat bijdraagt aan een beter bestaan voor de lokale bevolking.

IUCN NL

Overheid Als beleidsmaker spelen overhe­ den een essentiële rol in het behalen van de doelstellingen van IUCN NL. Dat doen wij zo veel mogelijk in samen­ werking met de overheid, met name met de ministeries van Buitenlandse Zaken, Economische Zaken en Infrastructuur & Milieu.

40

Bedrijven Bedrijven hebben wereld­ wijd een grote impact op ons natuurlijk kapitaal: ecosystemen en biodiversiteit. IUCN NL stimuleert ondernemingen om hun bedrijfs­ processen te vergroenen en draagt bij aan het vinden van praktische oplossingen voor behoud van ecosystemen en biodiversiteit.

Wetenschappers Meer dan 12.000 wetenschap­ pers van allerlei disciplines werken samen in de zes internationale, weten­ schappelijke commissies van IUCN. Deze experts delen kennis in de vorm van rapporten en geven advies over natuurbehoud.

JAARVERSLAG 2013

Coalities IUCN NL initieert en adviseert een aantal thematische werkgroepen. Samen met de andere deelnemers van deze werkgroepen proberen wij onderwerpen rond vergroe足 ning van de internationale samenwerking, economische vergroening en behoud en herstel van natuur op de publieke en poli足 tieke agenda te zetten.

SS SSSSS Biomassaoverleg

IUCN NL Werkgroep Den Haag

Groene11

41

Bossenoverleg

Nederlandse Sojacoalitie

Netherlands Water Partnership

IDUT

IUCN NL

Vooruitzicht

Voor ons als Nationaal Comité vormt het mondiale IUCN Programma 2013­1016, zoals vastgesteld door het IUCN World Conservation Congres, het inhoudelijke kompas voor de toekomst. Binnen dat programma, en mede gedreven door de Nederlandse context, kiezen wij als IUCN NL onze eigen accenten en focus.

Een belangrijke opdracht voor 2014 is de ontwikkeling van een langere­termijn strategie. Wij noemen dat de Routekaart 2020. Daarin willen we aangeven wat de komende zes jaar onze ambities en priori­ teiten zijn, hoe we een krachtig en innova­ tief programma kunnen vormgeven, en hoe we als Nationaal Comité optimaal waarde kunnen toevoegen voor de Nederlandse IUCN­leden. We willen deze strategie in nauwe consultatie met de leden vorm geven.

Een belangrijk aspect van de Routekaart 2020 zal de inhoudelijke focus zijn, waarbij we het belang van biodiversiteit en gezonde ecosystemen binnen de grote thema’s van dit decennium (waaronder klimaatverandering, voedselzekerheid, duurzame economische groei en ontwik­ keling) overtuigend willen neerzetten. Met bijzondere aandacht voor de internationale dimensie daarvan.

Centraal in de Routekaart 2020 staat ook de platformrol van IUCN NL – het creëren van toegevoegde waarde voor onze leden en het zoeken naar verbinding en gedeelde belangen.

42

Kennis zal daarnaast een prominente plaats krijgen in onze strategie, waaronder de ambitie om in Nederland de (toe­ gepaste) wetenschappelijke kennis binnen de mondiale IUCN­familie en de IUCN Commissies beter te ontsluiten en in te zetten. Die kennisagenda zal worden gedreven door de wens en noodzaak om te innoveren, om economische en ecolo­ gische disciplines verder te integreren, en om effectief te kunnen opereren in een complexe en snel veranderende (geo)politieke context.

Vanzelfsprekend zal de Routekaart 2020 ook ingaan op ons partnerschap met de private sector, waaronder ons werk met Leaders for Nature. Met die inzet wil IUCN NL de komende jaren een partner en aan­ jager zijn bij de inrichting van de nieuwe economie.

In 2014 komt ook het einde in zicht van het huidige MFS­subsidiekader. Dat zal een fundamentele heroriëntatie vragen binnen de organisatie. Onderdeel van die uitda­ ging is verdere professionalisering, innova­ tie en de diversificatie van onze financiële bronnen. Dat zijn spannende vraagstuk­ ken, maar bieden direct ook een prikkel tot vernieuwing en versterking.

JAARVERSLAG 2013

Financiën

Jaarrekening In dit jaarverslag is een samenvatting van de jaarrekening 2013 opgenomen.

Op 7 april 2013 is door Dubois & Co. Registeraccountants een goedkeurende verklaring voor deze jaarrekening afgegeven.

De volledige jaarrekening is op te vragen bij de receptie van IUCN NL via mail@iucn.nl of 020 626 17 32.

Algemeen 2013 was een jaar waarin het portfolio van projecten van IUCN NL niet fundamenteel is veranderd en waarin uitvoering gegeven is aan programma’s zoals People Unlimited 4.1, Leaders for Nature en het land­ aankoopprogramma Small grants for the Purchase of Nature. Een belangrijk onder­ deel van de activiteiten van IUCN NL blijft het Ecosystem Alliance programma, dat een looptijd heeft tot en met 2015. Het jaar 2013 was het derde jaar van dit pro­ gramma, dat gefinancierd wordt onder het medefinancieringsstelsel MFS II voor ont­ wikkelingssamenwerking en waarvoor de Stichting als penvoerder eindverantwoor­ delijk is. Het programma wordt uitgevoerd in samenwerking met de alliantiepartners Wetlands International en Both ENDS. Lag het accent in de eerste jaren van het programma vooral op de opzet en ontwik­ keling van de verschillende landenpro­ gramma’s en de Internationale Component, in 2013 konden de eerste daadwerkelijke resultaten van het programma worden geboekt en werd de toepassing van het monitoring­ en evaluatiesysteem verder geperfectioneerd. De landenprogramma’s

43

liggen over het algemeen goed op schema en eerdere bestedingsachterstanden in enkele programma’s zijn vrijwel ingelopen.

Een aanvang werd gemaakt met een planning van de laatste landenbestedingen en de toeschrijving van beheerskosten van het programma aan landen, om in 2015 te kunnen voldoen aan de regel dat 60% van de ontvangen MFS II bedragen in dat jaar besteed moet worden in specifiek door het Ministerie van Buitenlandse Zaken aange­ wezen landen. Van de 16 landen in het portfolio van de Ecosystem Alliance behoren er 10 tot die groep.

In 2013 hebben er vijf bestuursvergaderin­ gen plaatsgevonden. Medio 2013 heeft er zowel een directiewisseling plaatsgevon­ den als een wisseling van bestuurs­ voorzitter. Maas Goote is aangetreden als permanente algemeen directeur en er is afscheid genomen van interim directeur Michiel de Wilde. In het bestuur heeft inte­ rim voorzitter Hendrik Jan Laseur de voor­ zittershamer overgedragen aan Nanno Kleiterp. Met dit nieuwe team worden de strategisch­inhoudelijke voorbereidingen getroffen voor nieuwe uitdagingen. Ook werd in 2013 vooruitgang geboekt met een aantal interne processen, zoals het optimaliseren van de projecttijdadministratie en het professionaliseren van het proces van capaciteitsplanning en begroting.

Resultaat Het boekjaar 2013 wordt afgesloten met een negatief resultaat van € 64.224. Dit resultaat wordt verrekend met de continuïteitsreserve.

Ten opzichte van de begrote baten voor het jaar 2013 valt op dat de projectbaten ca. 40% (€ 4 miljoen) hoger zijn dan begroot. Dit wordt veroorzaakt door hoger dan begrote inkomsten voor het Ecosystem Alliance programma (ca. € 1,3 miljoen) als gevolg van het sneller dan verwacht inlopen van achterstanden in het programma. Verder verliep bij het Transboundary Great African Lakes programma de financiële opstart in 2013 voorspoediger dan gepland (€ 2,7 miljoen).

Deze situatie bij bovengenoemde program­ ma’s geldt ook voor de corresponderende projectlasten, zodat er per saldo uit hoofde hiervan geen resultaatinvloed is. Ten aan­ zien van de overige (niet­project) kosten kan worden vermeld dat deze 2,8% lager (ca. € 94.000) zijn dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door lagere personeelskosten (ca. € 70.000) en lagere afschrijvingen (ca. € 11.000) dan begroot.

Dit alles resulteert in een positief saldo van baten en lasten van € 145.115 ten opzichte van een begroot positief resultaat van € 366. Na verwerking van de mutatie van de bestemmingsreserve SPN (Small grants for the Purchase of Nature) van € 206.675 en een dotatie bestemmings­ fonds Forest Forever Fund van € 1.665 resteert er een negatief resultaat van € 64.224. De mutatie van de bestem­ mingsreserve SPN betreft het niet in 2013 bestede bedrag in het kader van landaan­ koopprogramma’s. Dit is een saldo van toevoegingen aan de reserve in 2013 van € 454.200, voornamelijk door een bijdrage van de Nationale Postcodeloterij, en ont­ trekkingen in verband met landaankoop­

IUCN NL

programma’s in 2013 van € 247.525.

Het saldo van de bestemmingsreserve kan benut worden voor landaankopen na 2013.

Financiële positie Na verrekening van het negatieve resultaat van € 64.224 bedraagt de continuïteits­ reserve nu € 1.046.120 (2012: € 1.110.344). Hiermee loopt de continuïteitsreserve terug naar 40,6% van de personeelskosten exclusief overige personeelskosten (2012: 42,9%) ten opzichte van een door het bestuur vast­ gestelde norm van 50%.

In 2013 ontving de stichting een bijdrage van € 900.000 van de Nationale Postcode Loterij. De bijdrage van de Nationale Postcode Loterij en haar deelnemers is uniek, want deze is niet alleen meerjarig, maar de stichting bepaalt ook zelf de besteding ervan, op basis van haar exper­ tise. Voor 2013 heeft het bestuur besloten om een bedrag van € 450.000 toe te wij­ zen aan het landaankoopfonds Small grants for the Purchase of Nature (SPN).

De overige € 450.000 is aangewend om te besteden aan de algemene doelstellingen van de stichting. Zonder de Postcode Loterij en haar deelnemers zouden wij een groot deel van onze initiatieven niet kunnen realiseren.

Personeel In-, door- en uitstroom De werving voor algemeen directeur is succesvol afgerond. Na een periode van twee jaar waarin er een directie op interim

44

basis was, is op 1 juni 2013 de nieuwe algemeen directeur aangetreden. In totaal zijn zeven nieuwe medewerkers in dienst gekomen, hebben vier medewerkers de organisatie verlaten, en is een medewerker doorgestroomd naar een hogere functie.

De gemiddelde personeelssterkte van 2013 komt daarmee op 32 FTE (2012: 31,1 FTE). Naast de medewerkers met een arbeidsovereenkomst hebben twaalf stagiairs en vrijwilligers hun waardevolle bijdrage aan de organisatie geleverd.

Salarisontwikkeling Ten aanzien van de collectieve salarisver­ hogingen is besloten tot onderstaande ontwikkeling over de periode 2012­2013 (tussen 1 mei 2010 en 1 december 2012 was er geen sprake van verhogingen).

• Per 1 december 2012: 1,0% salarisstijging • Per 1 februari 2013: 1,5% salarisstijging • In juli 2013 een eenmalige uitkering van € 300 bruto naar rato van het dienst­ verband voor de medewerkers in dienst op 1 juli 2013.

Opleiding en training In het kader van de veiligheid op reis is in 2013 tijd en geld geïnvesteerd in drie­ daagse veiligheidstrainingen voor mede­ werkers die voor de uitoefening van hun werk frequent of incidenteel naar de projecten in het buitenland reizen. Met de toename van het aantal risicogebieden wereldwijd achten bestuur en directie het van het grootste belang dat medewerkers goed voorbereid en veilig kunnen werken ‘in het veld’. Op kantoor is een crisis managementteam, bestaande uit tien

medewerkers, samengesteld dat een intensieve tweedaagse crisismanagement­ training heeft gedaan. Voor de financiering van deze trainingen is gebruik gemaakt van de subsidieregeling die het ministerie van Buitenlandse Zaken in 2013 beschikbaar stelde.

Kernwaarden In samenwerking met de medewerkers hebben bestuur en directie in september 2013 vijf kernwaarden benoemd die naast het richting geven aan de gewenste cultuur, ook verwoorden waar de kracht van de organisatie ligt, intern en extern: ‘Wij verbinden – Wij kennen – Wij pionieren ­ Wij vertrouwen – Wij lossen op’. Er is een start gemaakt met de inbedding van de kernwaarden waaraan in 2014 verder gewerkt zal worden om ze onlosmakelijk onderdeel te maken van het denken en doen. Het bestuur is de directie en mede­ werkers zeer erkentelijk voor de grote mate van professionaliteit en betrokkenheid waarmee is gewerkt en voor de goede resultaten die dat heeft opgeleverd.

Toekomst In 2014 zal de nadruk liggen op het oog­ sten van resultaten binnen de lopende projecten en het beter zichtbaar maken van de vorderingen en positieve verande­ ringen die onze programma’s hebben gerealiseerd.

In 2014 zal ook een nieuwe strategie wor­ den uitgerold welke het kompas zal zijn voor de organisatie richting 2020. Die strategie richt zich op het versterken van de rol van IUCN NL als kennismakelaar en

JAARVERSLAG 2013

bruggenbouwer, scherpt daarnaast de inhoudelijke agenda verder aan en beoogt de organisatie verder klaar te stomen voor de uitdagingen van de komende jaren.

Een van de belangrijkste uitdagingen zal zijn om de inhoudelijke agenda van IUCN NL een plek te laten verwerven in het nieuwe post­2015 beleidskader van de Nederlandse overheid. Dit vraagt niet alleen een inhoudelijke slag (de plaats van de natuur binnen inclusieve duurzame ontwik­ keling en handel). Maar ook een strate­ gische slag, door het vormen van nieuwe en complementaire allianties met andere organisaties. Onderdeel van die strate­ gische uitdaging is het diversifiëren van onze inkomstenstromen en een duidelijke invulling van ons dienstenportfolio.

Peter P. Fechter, penningmeester

45

IUCN NL

Balans per 31 december 2013

2013

2012

€

€

18.964

30.022

5.451.398 1.096.682

1.913.477 350.805

6.548.080

2.264.282

Liquide middelen

2.438.252

6.632.762

Totaal

9.005.296

8.927.066

€

€

1.046.120 321.634

1.110.344 114.959

1.367.754

1.225.303

105.695

104.030

90.193 144.847 1.413.073 5.883.735

143.829 126.700 1.767.002 5.560.202

7.531.848

7.597.733

9.005.296

8.927.066

ACTIVA

Materiële vaste activa Vorderingen en overlopende activa Nog te ontvangen subsidies Debiteuren en overige vorderingen

PASSIVA

Reserves en fondsen Reserves Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve SPN

Fondsen Bestemmingsfonds lopende projecten Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva Toegezegde programmasubsidies

Totaal

46

JAARVERSLAG 2013

Staat van baten en lasten over 2013

2013

Begroot

2012

€

€

€

Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Rentebaten

218.794 1.055.681 13.092.250 ­19.498

167.737 966.811 9.071.851 75.000

257.045 1.095.754 13.408.526 158.906

SOM DER BATEN

14.347.228

10.281.399

14.920.231

€

€

€

3.601.048 6.724.244 2.881.865

3.189.201 3.548.210 2.493.837

4.840.670 5.189.884 4.198.720

13.207.156

9.231.248

14.229.274

2.668 15.380 144.314

2.746 15.827 148.491

4.327 12.160 140.476

162.362

167.064

156.963

833.594

882.720

784.010

833.594

882.720

784.010

14.203.113

10.281.033

15.170.247

SALDO VAN BATEN EN LASTEN

144.115

366

-250.016

Bestemming saldo Toevoeging/onttrekking aan: Bestemmingsreserve SPN Overige reserves

­206.674 ­1.665

­ ­

285.892 ­

RESULTAAT

-64.224

366

35.876

Toevoeging / onttrekking Continuïteitsreserve

-64.224

366

35.876

BATEN

LASTEN Besteed aan doelstellingen Terrestrische ecosystemen Mariene­ en zoetwater ecosystemen Energie en Klimaat Totaal Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten verkrijging subsidies overheden Totaal Beheer en administratiekosten Kosten beheer en administratie Totaal SOM DER LASTEN

47

IUCN NL

Specificatie en verdeling kosten naar bestemming 2013 Bestemming

Lasten per doelstelling Team Aarde

Subsidies en bijdragen

Team Water

2.541.114 5.967.609

Kosten werving baten Team Energie en Klimaat

Eigen fondsenwerving

Acties derden

Beheer en Totaal administratie 2013

Subsidies van Overheden

2.447.145

-

-

-

Begroot

Totaal

2013

2012

- 10.955.868

6.939.742

12.030.991

928.667

662.929

380.882

2.338

13.475

126.441

730.358

2.845.091

2.915.772

2.754.742

1.801

1.286

739

5

26

245

1.417

5.519

37.800

9.383

Huisvestingskosten

47.009

33.558

19.280

118

682

6.400

36.971

144.019

138.269

142.423

Kantoor en algemene kosten

78.033

55.704

32.004

196

1.132

10.625

61.370

239.065

224.450

213.168

4.423

3.157

1.814

11

64

602

3.479

13.551

25.000

19.539

3.601.048 6.724.244

2.881.865

2.668

15.380

144.314

833.594 14.203.113 10.281.033

15.170.246

Personeelskosten Publiciteit en communicatie

Afschrijving en rente Totaal

Ratioâ&#x20AC;&#x2122;s Lasten met betrekking tot subsidies en bijdragen worden op basis van de projectkosten en indeling van betreffende projecten toegewezen aan de doelstellingen. Personeelskosten worden toegerekend aan doelstellingen op basis van projectteamindeling van de individuele medewerkers. Niet-projectgerelateerde personeelskosten worden verantwoord onder beheer en administratie. Kosten werving baten worden onderverdeeld op basis van begrote inkomsten per categorie. Niet-personeelskosten worden naar de verschillende onderdelen toegerekend naar rato van de betreffende personeelskosten.

Bestedingspercentage lasten

93%

Bestedingspercentage baten

92%

Kostenpercentage eigen fondsenwerving

1%

Percentage beheer en administratie

6%

Norm maximum beheer en administratie

48

10%

JAARVERSLAG 2013

Bezoldiging directie Naam

M.M. Goote

M.C. de Wilde

M.M. Euwens

W.H. Ferwerda

Functie

alg. directeur

interim directeur

interim directeur

alg. directeur

beëindigd

beëindigd

Dienstverband aard (looptijd)

bepaald

bepaald

uren

36

32

part-time percentage

100

88,89

periode

01/06/13 - 31/12/13

01/01/13 - 14/08/13

Bezoldiging (in € ) bruto loon/salaris

50.965

70.538

vakantiegeld

4.077

-

eindejaarsuitkering

4.611

-

-

8.206

uitbetaling vakantiedagen

SV lasten (wg deel) Belastbare vergoedingen/bijtellingen

59.653

78.744

5.434

6.211

-

-

370

750

Pensioenlasten (wg deel)

4.615

14.625

Totaal bezoldiging 2013

70.072

100.330

-

-

-

55.663

115.524

19.879

Totaal bezoldiging 2012

49

IUCN NL

Colofon Samenstelling: Marijn van der Pas en Gemma Span Foto’s: PanPhoto Karo Sahakyan (p. 2), JJ Stok (p.14), Freddy Chavez (p.19), worldwildlifewonders / Shutterstock (p. 20), David Bebber (p. 45) en Florian Möllers, Piotr Naskrecki, Szabolcs Sáfián Vormgeving: Joseph Plateau Grafisch Ontwerpers IUCN NL Plantage Middenlaan 2K 1018 DD Amsterdam T + 31 (0) 20 626 17 32 mail@iucn.nl www.iucn.nl

50

Naar een groene en rechtvaardige wereld

Naar een groene en rechtvaardige wereld

Binnen de internationale IUCN-koepel werkt IUCN NL met groene organisaties, bedrijven, overheden en wetenschappers aan de verbetering van welzijn van mensen door wereldwijd natuur te beschermen. De activiteiten van IUCN NL richten zich op drie themaâ&#x20AC;&#x2122;s: groene internationale samenwerking, vergroening van het bedrijfsleven en het herstel en behoud van natuur. In 2013 telde IUCN 40 lidorganisaties in Nederland.

IUCN NL JAARVERSLAG 2013

IUCN NL is de Nederlandse tak van de International Union for Conservation of Nature (IUCN), â&#x20AC;&#x2DC;s werelds oudste en grootste unie van natuurorganisaties.

IUCN stelt jaarlijks de Rode Lijst van bedreigde soorten op en heeft als enige natuurbeschermer de status van ambassadeur bij de Verenigde Naties.

IUCN NL (National Committee of The Netherlands) Plantage Middenlaan 2K 1018 DD Amsterdam T + 31 (0) 20 626 17 32 mail@iucn.nl www.iucn.nl IUCN Headquarters Rue Mauverney 28 1196 Gland Switzerland T +41 (22) 999 0000 mail@iucn.org www.iucn.org

JA ARVERSLAG IUCN NL 2013