Vijf vragen
Rechtszak en met een geurtje Mogelijk moeten 1600 rechtsza ken over omdat er foute geurproeven zijn uitgevoerd. IVO VAN WOERDEN / VERSLAGGEVER AMSTERDAM
➔
Wat zijn geurproeven? Speurhonden gebruiken hun reukvermogen om de eigenaar van een voorwerp te kunnen herkennen. Ze ruiken aan het voorwerp, bijvoorbeeld een moordwapen, en daarna zoeken ze met hun neus de eigenaar van het wapen.
➔
Hoe gaat dat in zijn werk? De verdachte houdt twee roestvrijstalen buisjes vast, zodat zijn geur eraan zit. Een aantal controlepersonen doen dat ook, zodat er een reeks buisjes met verschillende geuren beschikbaar zijn. De hond ruikt eerst aan het voorwerp en loopt langs de buisjes tot hij de geur herkent. Zijn begeleider is erbij en laat het beest het buisje apporteren. Als het buisje overeenkomt met de geur van de verdachte, kan de uitkomst van de proef als bewijsmiddel worden gebruikt in een rechtszaak.
➔
Wat ging er mis? De begeleiders van de honden zijn in de ruimte aanwezig. Zij mogen niet weten welke buisjes van de verdachte zijn. Anders kunnen zij de
hond onbewust, door er bijvoorbeeld naar te kijken, signalen geven en hem beïnvloeden. De reden dat 1600 zaken opnieuw geopend kunnen worden, is dat de hondenbegeleiders wel wisten welk buisje bij de verdachte hoorde.
➔
Hoeveel veroordeelden hebben bij de Hoge Raad een herzieningsverzoek ingediend? Tot nu toe is vijftien keer een verzoek tot herziening ingediend. Het gaat om zaken waarvoor tussen september 1997 en maart 2006 geurproeven zijn uitgevoerd in Noord- en Oost-Nederland. Dat zijn er in totaal 2685 geweest, waarvan er 1600 tijdens de rechtzaken zijn gebruikt als bewijsmiddel.
➔
Is er een bekend voorbeeld? In de Deventer moordzaak, waarbij de Weduwe Wittenberg omkwam, werd Ernest Louwes veroordeeld omdat een hond hem via een geurproef identificeerde bij het moordwapen: een mes. Het mes werd gevonden op anderhalve kilometer van de moordplaats vandaan. Er werden geen vingerafdrukken of bloedsporen op gevonden. De geurproef bood uitkomst. Maar in 2003 liet de Hoge raad opnieuw onderzoek doen, waarbij bleek dat het mes niet het moordwapen kon zijn. De geurproef was ongeldig: Louwes werd vrijgelaten.