Geen vissticksmet spruitjes Zo’n twee tot drie keer per jaar rijdt een vrachtauto de Amsterdamse Bloemgrachtop om de kunstwerken die Chris Berens (31)maakt naar een expositieruimtete rijden voor de verkoop. Berens werkt in zijn atelier, dat vol hangt met dromerige, surrealistische schilderijen met een lugubere twist, aan soms wel vijftien kunstwerken tegelijk. Ze vliegen bij exposities en kunstbeurzen als warme broodjes over de toonbank. ‘Ik heb veel vrienden van de kunstacademie, maar ik ben de enige die zich kan redden, op een goede plek kan wonen en niet alleen vissticks met spruitjes hoeft te eten’, zegt Berens. Hijstudeerde af als illustrator aan de Academie voor Kunst en Vormge-
Niets zo onze ke r als leven van kunst Kunst maken is mooi. Maar er ook nog een goed geld mee verdienen, is pas echt een kunst, blijkt uit een CBS-rapport. Kunstacade mies doen hun best om hun studenten daarop voor te bereiden.
vingin Den Bosch.‘We hebben er ooit eens een week les gehad die Ondernemen is een Kunst, Kunst is een Ondernemingheette. Dat ging nergens over. Bijhet hoofdstuk over belastingen leerde je zo ongeveer het nummer van de be lastingte le foon.’ Berens dankt zijn succes aan een combinatie van geluk, de juiste mensen tegenkomen en aan hoe zijn werk er-
uit ziet. ‘Kunst is een product. Pas door iets te maken dat in de smaak valt, creëer je er een vraag naar.’ Twee maal per jaar exposeert hij zijn werk dat bij voorbaat vaak al is verkocht. ‘Voor gemiddeld 4,5 duizend euro per vierkante meter’, zegt Berens. ‘Galerie Jaski verzint die prijzen. Zelfheb ik het zakelijke instinct van een zeekomkomme r.’
DOOR BRAM LOGGER EN IVO VAN WOERDEN AMSTERDAM/ HILVERSUM
Een derde van de Nederlandse kunstenaars verdient jaarlijks niet meer dan 10.000 euro. Ook blijkt 70 procent van de studenten aan kunstacademies later de brui te geven aan het kunstenaarschap. Kunstopleidingen besteden daarom veel aandacht aan de voorbereiding op het harde bestaan als zelfstandig kunstenaar. ‘Wij hebben een eigen projectbureau waarvoor studenten opdrachten doen’, zegt Karin Veenendaal van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. ‘Ze ontwerpen bijvoorbeeld een
nieuwe huisstijl voor een groot bedrijf. Het belangrijkst is dat ze leren netwerken, waardoor het ze later opdrachten oplevert. Daarnaast leren ze bij de Kamer van Koophandel hoe je als zelfstandig ondernemer je belastingzaken regelt.’ Ook kunstopleiding AKV St.Joost in Den Bosch geeft schrijflessen. ‘Studenten leren hun eigen werk te verkopen door het mooi te omschrijven. Een docent die vroeger zelf subsidieaanvragen behandelde bij een fonds, leert ze subsidieaanvragen schrijven’, zegt adjunct-directeur Jeroen Chabot. Waarom dan toch zoveel studenten uiteindelijk geen kunstenaar worden? Chabot: ‘Kunstzinnige mensen zijn in andere sectoren ook heel bruikbaar. En ach, er zijn ook tandartsen die priester worden.’ Het kan: DAG bezocht twee kunstenaars die er goed van kunnen leven.
Van verslaggevernaar het hout ‘Ik laat het bonnetje liggen, maar dat kan ik net zo goed meenemen om te declareren bij de belastingdienst’, zegt kunstenaar Diederick Kraaijeveld(44),beter bekent als Oud Houtuit Hilversumnadat hij zijn lunch afrekent. ‘Het blijft toch een onderneming.’ Kraaijeveldwas eerder verslaggever bij RTLen begon in zijnvrijetijd te experimenteren met dingen maken van hout. Zijnwerken werden zo’n succes dat hij stopte bij de televisie en alleen nog maar kunstwerken aflevert. Zijnatelier zit in een oude school in Hilversum-Noorden is afgeladen met hout dat hij over de hele wereld bij elkaar sprokkelt. Een galerie in Californiëverkoopt zijnwerk en binnenkort sluit New York zich daar bij aan.
‘Ik dank mijnsucces aan mijnnetwerk’, geeft Kraaijeveldtoe. ‘Ik studeerde vroeger in Leiden en heb veel maatjes die nu advocaat zijn en dus wat te besteden hebben of anders wel mensen kennen die dat kunnen. En ik investeer
veel tijd in het persoonlijkvertellen van het verhaal achter het werk en het onderhouden van contacten.’ Zijnkunstwerken kosten 5 duizend euro per stuk. ‘Ik verdien nu veel meer dan wat ik als verslaggever binnenhaalde.’