CAREEREVENT 5
Grote trek zet provincies onder druk Limburg, Groningen en Friesland staan onder druk. Jongvolwassen starters trekken naar de Randstad en laten een vergrijzende omgeving achter. „Er moet snel op de problemen ingesprongen worden.” DOOR IVO VAN WOERDEN „Huh, wat ga je daar dan doen”, zeiden vrienden, kennissen en collega’s tegen psychologe Tamara de Vries (30) toen ze aankondigde met haar man van het Randstedelijke Vlaardingen naar Ermelo, op loopafstand van de Veluwe, te verhuizen. De Vries was het juist zat om tussen twee snelwegen en een industrieterrein in te wonen en bijna zij-aan-zij op het enige stukje groen in de buurt te moeten hardlopen. Maar de reactie van haar omgeving typeert precies wat er op dit moment speelt in Nederland: je verhuist naar de Randstad en daarbuiten heb je wat wonen en werk betreft weinig te zoeken. Volgens het Nicis Instituut, dat onderzoek doet naar stedelijke ontwikkeling, zullen de komende 25 jaar de dorpen, buiten de Randstad, kleiner en kleiner worden. Utrecht moet de grootste aanwas aan inwoners op zien te vangen, net als Amsterdam. De provincies Groningen, Limburg en Zeeland staan het meeste onder druk. Jongvolwassen starters trekken naar de eigen hoofdstad of de Randstad en laten een vergrijzende omgeving achter. Gerard Schouw, directeur van het Nicis Instituut: „Waarom jongeren wegtrekken? In de stad zijn meer onderwijsvoorzieningen, een grotere diversiteit aan banen voor hoger opgeleide starters, culturele uitjes zijn toegankelijker. Ook zijn goedkope huurwoningen aantrekkelijk.” De Nicis-directeur signaleert een extra reden voor de grootstedelijke aantrekkingskracht. „Vroeger wilden mensen thuis blijven om tv te kijken, maar tegenwoordig willen ze naar buiten en deel uitmaken van een bruisend stedelijk leven. Dat kan gaan van een hapje eten met vrienden in een trendy restaurant tot het bezoeken van bioscoop of theater.”
ILLUSTRATIE: STAN VERBIEST
verbindingen tussen de grote steden nu nog houtje-touwtje. Doordat alles steeds meer wordt dichtgebouwd, moet daar een drastische verbetering in komen.” De provincies kampen met tegenovergestelde problemen. „Doordat de jongvolwassenen wegtrekken, worden er minder kinderen geboren”, zegt Schouw. „Daarmee verdwijnt het draagvlak voor grote scholen. Dan rijst de vraag: zijn er nog wel leraren die dat een uitdaging vinden?” Hetzelfde geldt voor ziekenhuizen. Schouw: „Zijn er genoeg handen aan het bed? En daarnaast moet je je afvragen of er genoeg patiënten overblijven om een groot ziekenhuis op draaiende te houden.”
Pioniersfunctie
De ontvolking aan de randen van Nederland en de verdichting van de bevolking in de Randstad komen steeds hoger op de politieke agenda te staan.
Limburg heeft inmiddels een pioniersfunctie gekregen. „Daar kijkt men juist naar het nieuwe perspectief van een kleinere bevolking”, zegt stadsgeograaf dr. Marco Bontje die verbonden is aan de afdeling Geografie en Planologie van de Universiteit van Amsterdam. „Hier ligt de uitdaging in het omgaan met de vragen: Wat doen we met de ruimte die achterblijft? Grotere woningen? Meer buitenrecreatie?” In de hele provincie wordt er in beleidsplannen al rekening mee gehouden. Gedeputeerde Odile Wolfs van de provincie Limburg: „We willen bijvoorbeeld de infrastructuur verbeteren en de jongeren motiveren deel te nemen aan cultuur en sport. Er is een tekort op de arbeidsmarkt. Jongeren moeten weten dat ze hier veel welkom zijn en dat de omgeving aantrekkelijk is.” Wie weet trekt dat uiteindelijk wel weer jonge starters die net als Tamara de Vries daarvoor juist de Randstad verlaten. „Toen wij huizen gingen kij-
ken hadden we veel keus. Je hebt in vergelijking tot het westen al snel meer ruimte voor minder geld. En als ik nu
ga hardlopen ben ik in vijf minuten op een zandweggetje om in alle rust langs oude boerderijtjes te rennen.”
Groeten uit Twente Enschede, Hengelo en Almelo zullen volgens het Nicis Insituut de komende 25 jaar meer en meer groeien. De inwonersaantallen van de eerste twee stijgen allebei met 3 procent en Almelo zelfs met 5 procent. Ook Borne blijft het in de toekomst goed doen. Daarmee lijkt Twente de ‘grote leegloop’ een beetje te ontspringen. Geke Ludden (30) begrijpt waarom. Ze verhuisde vorig jaar september van Amsterdam naar En-
schede om te gaan werken bij het Telematica Instituut. „Iedereen verklaarde me voor gek, maar het is hier echt heel leuk. Het is natuurlijk niet hetzelfde als Amsterdam, maar er zijn echt wel voldoende winkels en bioscopen in de buurt. Ik woon in een betaalbaar vrijstaand huis en kijk uit op koeien en bos. Toch ben ik in 5 minuten fietsen op mijn werk. Mensen denken altijd dat het land ophoudt aan de grens, maar er zijn hele
grote Duitse steden en ook nog eens vlakbij.” De uitgesproken Twentse cultuur valt haar ook niet tegen. „Mensen zijn eigenlijk heel verwelkomend en meer bij elkaar betrokken”, zegt Geke. „Dat kun je natuurlijk positief of negatief uitleggen. Toch heb ik een mooi voorbeeld: mijn vriend was ziek met kerst en er stond zomaar iemand van de personeelsvereniging op onze stoep. Met een rollade. Waar heb je dat nou nog?”
Festivals
Grote steden springen daar weer op in. Schouw: „Als je naar Den Haag kijkt, zie je dat daar de afgelopen tien jaar de pleinen erg zijn ontwikkeld. Er zijn festivals te over om de jongeren te bedienen.” Hij verwacht dat steden in de Randstad de komende tien jaar meer en meer met elkaar zullen verstrengelen. „Het wordt een Metropool Holland”, zegt Schouw. Maar er moet nog veel gebeuren in de Randstad. „Als je kijkt naar het openbaar vervoer dan zijn de
Twenteplein Heb jij het ook gehad met alle drukte van de (Rand)stad? Neem dan eens een kijkje op het Twenteplein. PANanalytical, Gemeente Enschede, Careercenter Twente en Netwerkstad Twente vertellen je alles over Twentse bedrijven die op zoek zijn naar starters.
Hoeveel mensen hadden een rood polsbandje om? A
EEN
b
TWEE
C
Had je ’m goed zonder terug te kijken? Dan heb je alvast de scherpte van een luchtverkeersleider. Maar er komt meer bij kijken. Heb en houd je altijd het overzicht, kun je razendsnel beslissen en ben je toe aan het hoogste niveau? Maak dan kennis met onze opleiding en ons werk op luchtverkeersleider.nl
ik zag twee mensen zoenen