Hippocampus 249 (mei-juni 2014)

Mechelen P 004152 - TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 249 - mei/juni 2014

Oorkwallen Kwalvlooien

AV NELOS

Academische Zitting

Duiker-Hulpverlener

Cover_249.indd 3

5/06/2014 9:23:21

M K 2 1 / S 5 6 0 E E N P E R F E C T E V E N W I C H T. De nieuwe MK21/S560 brengt legendarische engineering samen met top design.

Een compacte gebalanceerde eerste trap met piston (met optionele kap voor lagedrukslangen - hoek 0°/30° - voor technisch duiken) waarmee moeiteloos ademgehaald kan worden dankzij de hoge luchtstroming naar de tweede trap. De MK21 is de perfecte match met de lichtgewicht S560 – een luchtgebalanceerde tweede trap met het prestatieniveau die u van SCUBAPRO gewend bent.

VOOR PRESTATIE ZONDER COMPROMIS : DE MK21 / S560

SCUBAPRO.COM

Cover_249.indd 4

5/06/2014 9:23:28

Juni 201

Nr 249 mei/juni 2014

Van de redactie DOOR IVO MADDER In vorige Hippocampus kon je in het verslag van de AV College al lezen dat John Remue geen voorzitter meer is van de Commissie Duikondericht. Tijdens de Academische Zitting las hij voor de laatste keer de 'Deontologie van de Instructeur' voor aan de nieuwe 1*Instructeurs. John werd er nog eens extra in de bloemetjes gezet. In deze uitgave brengen we een interview met John, die toch wel duidelijk zijn stempel op de Duikonderricht gedrukt heeft binnen NELOS. Over het duikonderricht gesproken: er slopen enkele tegenstrijdigheden in de NELOS-Infomap. We sommen ze even op bij de errata. In deze uitgave brengen we ook verslag over de AV NELOS, waar het één en ander beslist werd betreffende het verzekeren van hartfalen. Daar werd ook het afscheid aangekondigd van Ben Engelen en Els Huybregts van het Mental Coaching team. Wat dat team zoal doet is ondertussen goed gekend, want zelfs bij de cursus Duiker-Hulverlener (DHV) wordt het gedoceerd. Bij het examen theorie DHV zat er deze keer wel geen vraag over bij. Buiten een uitgebreid artikel over 'sidemount-duiken' en de 'DiveGlide' was er deze editie geen plaats voor meer info over duikmateriaal. We laten je genieten van het mooie onderwaterleven in Ambon en brengen heel wat biologische info over minder bekende dieren uit de Oosterschelde: de zebrazeespin, oorkwallen en kwalvlooien. Heb jij ook bewondering voor al dat unieke onderwaterleven en respecteer je o.a. de '10 Gouden regels van de Oosterscheldeduiker', dan kan je misschien gaan voor het gratis ECO-Diver-brevet?

Bondsnieuws Examen 3*I NELOS-CMAS .............................. 5 AV BEFOS Verkort Verslag ..................... 20-21 De oprichters van het Mental Coachingteam gaan met pensioen ..............................24-25 Errata NELOS-Infomap ................................. 26 De AV van de NELOS-Instructeurs en de AZ.................................................. 28-31 Algemene vergadering NELOS..............36-41 De 10 gouden regels van de Oosterscheldeduiker ........................... 43 Examenvragen DHV 2014 ...................... 48-50 Het examen DHV praktijk 2014 .............52-54 Even omkijken met John Remue ........... 70-74 Cover teruggevonden .................................... 75 ECO-Diver .................................................. 86-87

Vaste rubrieken Je Wemelse droom aan de Oosterschelde .........................42-43 Hippoëzie ..........................................................59 RDK is 40 jaar jong! ................................. 62-65

Coverfoto: Een close-up van een kwalvlo die parasiteert in de mantel van een oorkwal. Het lijkt wel een buitenaards wezen. Foto: Serge Ego.

Hippo-249.indd 3

Java - Ambon ............................................... 6-14 De kwalvlo kwelt de kwal ........................16-17 Zweefvliegtuigen onder water met de DiveGlide .................................. 18-19 Belgisch goud 'Festival Mondial de L'Image Sous Marine'..........................................22-23 Zacht lenteweer ideaal voor muggen ............................32-35 Februari te warm? Dan zit de oorkwal in de penarie ............................................. 44-47 Oosterschelde-zeespinnen in de ban van nieuwe soortgenoot............................ 56-60 De Sidemount ............................................76-81

Sven Vandekerckhove

Ingrid Dekelver

duikonderricht@nelos.be

duikgeneeskunde@nelos.be

• Algemeen duikonderricht • Inschalingen

• Duikgeneeskundige problematiek

François Desmet

Willy van der Plas

duikmateriaal@nelos.be

voorzitter@nelos.be

• Duikmateriaal

• Verzekering

Stef Teuwen sdt@nelos.be

René Van Leeuwen reglementering@nelos.be

• Technisch Duiken

• Juridische kwesties in de duiksport • Duikreglementering

Jozef Van den Berghe

Elfrie van Poppelen

statuten@nelos.be

mental.coaching@nelos.be

• VZW-statuten en -kwesties

• Bijstand bij duikongevallen

veiligheid@nelos.be

Ivo

Reportages

NELOS-Consulenten

Dirk Deraedt Misschien tot aan de waterkant (smeer je wel goed in dat je niet opgegeten wordt door de muggen).

Retro Hippo ............................................... 66-67 Close-up (Ludo Braeckman) ................. 68-69 NELOS-Boetiek..........................................82-83 BEFOS-FEBRAS............................................... 83 Webdiving .........................................................84 Skubba & Fred .................................................88 Lopende agenda..............................................90

• Melden van duikincidenten en bijna-duikongevallen

Ronny De Meersman

Ronny Margodt pr@nelos.be • Public Relations NELOS

Guy Bosmans

penningmeester@nelos.be

boetiek@nelos.be

• Penningmeester

• Contactpersoon Bloso

Correcties en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken: cursus@nelos.be Correcties i.v.m. met de NELOS-infomap: documenten@nelos.be

Hippocampus mei/juni 2014

3

5/06/2014 10:01:17

Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw Lid van BEFOS (Stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS).

Erkend door Bloso (Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie).

Raad van Bestuur Voorzitter: Willy van der Plas Gsm 0475 27 56 39 - voorzitter@nelos.be Vice-voorzitter - relaties CMAS: John Remue Tel. 0495 20 00 85 - ondervoorzitter@nelos.be Relaties Bloso - Boetiekverantwoordelijke: Guy Bosmans Tel. 015 22 56 72 - boetiek@nelos.be Penningmeester: Ronny De Meersman Gsm 0475 70 19 76 - penningmeester@nelos.be Bestuurslid: Ivo Hubert Gsm 0475 49 87 24 - ivo.hubert@nelos.be Bestuurslid: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 - herwig.vancotthem@nelos.be Public Relations: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 - pr@nelos.be

Commissies Commissie Duikonderricht Voorzitter: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 - duikonderricht@nelos.be Verantw. der brevetten: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 - brevetten@nelos.be Ereraad: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 - ereraad@nelos.be Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 - jeugdduiken@nelos.be Brevettencomité: John Maes Gsm 0495 66 56 19 - brevettencomite@nelos.be Sectie duiktechnieken: Glenn Tessens Gsm 0485 57 52 13 - sdt@nelos.be Sectie EDIT: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 - edit@nelos.be Veiligheidscomité: Eric Vonk Gsm 0475 44 55 29 - veiligheid@nelos.be

Geneeskundige Commissie Voorzitter: Roland Vanden Eede - Tel. 03 827 57 31 duikgeneeskunde@nelos.be Secretaris: Ingrid Dekelver - Gsm 0479 713469 duikgeneeskunde.sec@nelos.be Mental Coaching: Elfrie van Poppelen Gsm 0497 44 60 03 - mental.coaching@nelos.be

Sportcommissie Voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 - sportcommissie@nelos.be Secretaris: Free Duerinckx Herkenrodesingel 7d bus 2.2, 3500 Hasselt

Audiovisuele Commissie Voorzitter: Ludo Braeckman Gsm 0475 38 78 04 - audiovisueel@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie: Gery Beeckmans - owf@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwatervideografie: Erik De Groef Gsm 0478 25 09 21 - cursus.owv@nelos.be

4

Hippo-249.indd 4

Commissie Biologie

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw

Voorzitter: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 - biologie@nelos.be

Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 - 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 - redactie@nelos.be

Secretaris: Jean-Marie Reynaert Gsm 0475 81 43 59 - biologie.sec@nelos.be

Commissie Redactie Hippocampus Voorzitter: Ivo Madder Tel. 03 290 54 06 - redactie@nelos.be Secretaris: Luc Beets Tel. 03 325 07 36 - hippo.sec@nelos.be

Commissie Duikers met een Handicap Voorzitter: Ann Tielen Tel. 011 42 35 14 - cdmh@nelos.be Secretaris: Yves Druyve 0486 68 33 51 - cdmh.sec@nelos.be

Commissie Solidariteitsfonds Leden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, Ronny Margodt

NELOS-secretariaat Duikershuis - Luce De Smet Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be www.nelos.be - www.wiki.nelos.be CERTIFICATION INTERNATIONAL

Erevoorzitter: Jozef Van den Berghe Tel. 054 32 88 20 erevoorzitter@nelos.be

ma. 9.30 u - 11.30 u, wo. 9.30 u - 11.30 u en 14.00 - 16.00 u, vr. 14.00 u - 16.00 u

Ongevalsaangiften Binnen de 15 dagen in dubbel naar het NELOS-secretariaat, vergezeld van een geneeskundig getuigschrift. Dit attest moet door de dokter worden afgeleverd binnen 3 dagen na het ongeval.

Bij een dodelijk ongeval: binnen 2 dagen naar het NELOS-secretariaat en rechtstreeks naar Arena (eventueel telefonisch of per fax): t.a.v. de heer Eddy Van Den Bosch, Jozef II straat 36-38 - 1000 Brussel Tel. 02 512 03 04 - fax 02 512 70 94

Hulpdiensten UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur) HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382 ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

Verantwoordelijke uitgever: John Remue Genenbemdestraat 2H - 3945 Kwaadmechelen Gsm 0495 20 00 85 - john.remue@telenet.be Redactieteam: Luc Beets - Jacques Bernaerts Ingrid Dekelver - Chrisje Demuynck - Bert Janssens - Ivo Madder - Katrijn Ools - John Remue - Monique Remue-Demoustier - Jozef Van den Berghe - Wim Van Doeselaer - Patrick Van Hoeserlande - Roland Wantens

Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 publiciteit@nelos.be Pre-press & druk: Swinnen Printing Muizenstraat 172 - 1981 Hofstade Tel. 015 45 02 78 - fax 015 45 02 79 info@swipri.be Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december.

Oplage: meer dan 10.000 exemplaren.

ISSN-nummer: 1782-8414

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-wiki, meer bepaald via: www.wiki.nelos.be/index.php/Hippo-archief

Advertentietarieven www.wiki.nelos.be/index.php/Hippocampus Zie bij 'Publiciteit'.

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen voor de maand van verschijning.

Overeenkomstig de Belgische wet van 08/12/1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, gewijzigd door de Europese wet van 11 december 1998 tot omzetting van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995, melden wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht.

Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Hippocampus komt tot stand met de steun van

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

AIG-ASSISTANCE Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info: Policy number: ARENA 2.009.718/010 In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland.

Call Center: +32 3 253 69 16

Adresveranderingen Uitsluitend richten aan het NELOS-secretariaat:

secretariaat@nelos.be

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:01:18

BONDSNIEUWS

Foto: Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

Examen 3*I NELOS-CMAS Op 18 januari 2014 vond het examen theorie 3*I plaats, waarna de geslaagden op 20 mei 2014 hun verhandeling mochten verdedigen. De volgende barrière is de Zeestage van 5 tot 9 oktober 2014.

T

raditioneel bestaan de proeven voor de opleiding tot 3*Instructeur uit 3 delen: • Het theoretisch examen: waar de kandidaten voor 4 verschillende jury's (Getijdenwaters, Organisatie, Geneeskunde en Algemeenheden) hun kunde en kennis moeten bewijzen.

• De verhandeling: hier moeten de kan-

didaten aantonen dat ze een specifiek aandachtspunt kunnen bestuderen, verwerken en uiteindelijk presenteren voor een jury van kritische specialisten.

Dit jaar passeerden onder andere 'Crisis communicatie', 'Duiken met rebreathers', 'Het IDEAL-systeem', 'De opleiding 2*I en conformiteit ten overstaan van de CMAS-Standards' de revue.

De kandidaten 3*I die zich aanboden voor het examen theorie: Philippe Vanderheeren, Jan De Boever, Stefan Paas, Matt Van Kuyk, Dirk Saman, Dave Hulpiau en Frank Mangelschots.

• De Zeestage te Boulouris: hier worden de praktische vaardigheden van de kandidaten aan de toets onderworpen in gevarieerde omstandigheden en dit gedurende 8 duiken op 5 dagen.

Begin januari hebben 7 kandidaten zich aangeboden voor het theoretisch examen 3*I. Hiervan slaagden er 5 en deze 5 kandidaten mochten recent hun verhandeling verdedigen. Helaas was dit ook geen evidente passage want slechts 4 kandidaten slaagden voor deze proef. De 4 geslaagden, namelijk Stefan Paas, Jan De Boever, Dave Hulpiau en Dirk Saman mogen zich samen met Lutgart Stals (die vorig jaar slaagde voor het theoretisch gedeelte en de verhandeling) opmaken voor het derde en laatste luik van de proeven voor 3*I, namelijk de Zeestage. We wensen hen alvast het allerbeste toe!  SVEN VANDEKERCKHOVE VOORZITTER BUREAU DUIKONDERRICHT

ADVERTENTIE

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 5

5

5/06/2014 10:01:19

REPORTAGE

Foto's: Jean-Claude Vanderwal.

Reisverhaal

Java – Ambon Op het programma staat een reis naar Java - Ambon, in november 2013. Zoals gewoonlijk worden we zo'n maand voor afreis uitgenodigd op de infoavond, waar Ronny Margodt ons trakteert op een hapje en een drankje en hij ons aan de hand van een presentatie de reisplannen toelicht. We durven al stilletjes beginnen dromen en watertanden‌

V

oor afreis wacht ons echter nog de vervelende taak om al ons gerief streng afgewogen in de valiezen te krijgen. Geen sinecure als je weet dat mijn echtgenote filmt en ikzelf fotografeer onderwater. Die microbe hebben we overgekregen van Ronny en Claude Jacobus, duikschoolverantwoordelijke van onze club 'Duikernikkers Bredene-Oostende'. Jammer genoeg konden Claude

en zijn echtgenote Vera niet mee. Het zal wel raar doen voor ons zonder onze leermeester. We vormden immers op alle vorige duikreizen samen een duikploeg en deelden veel mooie momenten. En nog betreurenswaardig was dat ook onze NELOS-voorzitter Willy en zijn vrouw Maria noodgedwongen moesten afhaken.

En dan was het zover. Na een wat onrustige nacht zijn we in de vroege morgen op weg

Een anemoongarnaal.

6

Hippo-249.indd 6

Hippocampus

5/06/2014 10:01:20

De vliegende poon (Dactylopterus volitans).

Een steenvis (Synanceia verrucosa).

Onze chalet op Maluku Divers Resort.

Een orang oetankrab (Achaeus japonicus).

Een wierschorpioenvis (Rhinopias aphanes).

Foto's: Jean-Claude Vanderwal.

Een bladschorpioenvis (Taenianotus triacanthus).

naar Jabbeke waar Ronny ons opwacht.

Via Gent gaat het met het busje naar het station van Berchem om de andere medereizigers op te pikken. Het wordt een gemoedelijk weerzien, want iedereen ging al meerdere keren mee op een georganiseerde reis van Ronny.

Met een knus groepje van negen rijden we naar Schiphol om er met Garuda Indonesia te vertrekken omstreeks 13.00 uur richting Jakarta. De service aan boord is dik in orde en kan gerust de vergelijking aangaan met Singapore of Malaysia Airlines. Met een zachte landing zet de piloot de Airbus 330-200 aan de grond in Abu Dhabi voor een servicestop. We krijgen een uurtje de tijd om de beentjes te strekken in het klein,

maar niettemin indrukwekkende transitgebouw. Chique winkels en zelfs een knalrode Ford Mustang staan er in opgesteld.

Ongeveer 24 uur na ons vertrek thuis landen we op Jakarta. De hitte, 34 °C, valt op ons. We worden er opgewacht door Angie, onze gids. Een kranige 'jonge' Indonesische dame van 65 die autodidactisch Nederlands leerde. Eén van de eerste dingen die ze ons vertelt, is dat er in Jakarta veel file is. En we zullen het geweten hebben! Wanneer het verkeer er al eens niet stil staat, is het ronduit hectisch. Maar wat wil je met een stad van om en bij de 12 miljoen inwoners…

Jakarta is een grootstad waar aan de ene

kant majestueuze gebouwen staan en aan de andere kant straatarme mensen in erbarmelijke omstandigheden overleven.

Naast de auto is een bromfiets er het vervoermiddel bij uitstek. Ze zoeven langs alle kanten voorbij en wringen zich acrobatisch tussen elke opengelaten ruimte.

Na een weldoende nachtrust bezoeken we 's anderendaags het oude Batavia. Een wandeling in het havengebied leert ons dat de houten boten vooral hardhout importeren en suiker en cement terug meenemen naar de vele omliggende eilanden die Indonesië rijk is. De zeewaardigheid van de 'kisten' is eerder bedenkelijk. Daarna gaat het richting Bogor, voorheen 'Buitenzorg'

Links: Het doornig zeepaardje (Hippocampus hystrix).

Rechts: Flabellina exoptata.

Hippocampus Hippocampusnov./dec. jan./feb. 2013 2014

Hippo-249.indd 7

7

5/06/2014 10:01:24

Reportage Reisverhaal

genaamd, om er de botanische tuin te gaan bekijken. Er zijn heel wat schoolkinderen aanwezig in een keurig schooluniform.

Blijkbaar zijn wij, naast de mooie natuur, een al even interessante attractie. De dappersten onder hen durven het toch aan om ons op de foto met hen te vragen.

Om onze tocht verder te zetten naar Bandung moeten we per bus klimmen naar 1.450 meter. We stoppen even aan een uitzichtpunt om de theeplantages te fotograferen. Na terug heel wat fileleed wordt, gezien het late uur, beslist om eerst te gaan dineren alvorens naar het hotel af te zakken. Ondertussen zien we in de straten optochten van feestende mensen met fakkels en drums. Hier en daar wordt vuurwerk ontstoken. Het is immers om middernacht Islamitisch Nieuwjaar. We waren er niet echt op gekleed, maar we genoten toch van ons avondmaal op het uitgestrekt buitenterras met zicht op de heuvels van Bogor.

In het prachtige Sukajadi-hotel, in typisch Indonesische stijl, hebben we een korte nacht voor de boeg. De volgende morgen moeten we namelijk vroeg vertrekken naar het 'stasiun' om de Argo Willis ex-

press trein te nemen. Deze trein brengt ons in 7 uur tijd dwars door centraal-Java naar Yogyakarta. De zichten zijn per momenten adembenemend. Uitgestrekte felgroene rijstvelden en terrassen, prachtig begroeide heuvels en hardwerkende boeren kleuren het landschap. In het station van Yogyakarta worden we verwelkomd door onze nieuwe gids Tree, een look-a-like van Jackie Chang. In het nabijgelegen Puri Artha hotel zijn we zo goed als de enige gasten. Even later trekken we er met een groepje op uit om de stad te verkennen. We eindigen de wandeling op een terrasje. We smachten naar een fris biertje, maar dat is ons niet gegund. De Javaanse bevolking is overwegend moslim en er wordt bijgevolg geen alcohol geserveerd in de meeste cafĂŠs en al zeker niet in open lucht. Het werd bijgevolg een gezond meloensapje of thee.

Met een 'tjanting' wordt er bijenwas aangebracht.

's Anderendaags brengen we een bezoek aan een batikkunstatelier. Het Javaanse 'batik' betekent 'veel puntjes'. Op een doek wordt er handmatig met een 'tjanting' warme bijenwas aangebracht. Nadat de was gestold is, wordt het doek in een verfbad gestoken. De zones met was blijven zo wit.

Om een extra kleur aan te brengen, moet het proces herhaald worden. De kunstenaar van het atelier noemt zichzelf 'Picasso' maar signeert met WH Kabul. Er hangen echt mooie kunstwerken en we vinden er zelfs onze 'goesting'. Dit wordt onze souvenir van deze reis. Nadien gaat het richting het Kraton, het paleis van de Sultan. Een 'wachter' van het paleis, in uniform met (houten) zwaard, leidt ons rond.

In de uitstalkasten liggen allerhande oude bezittingen en foto's van de voormalige Sultan, waaronder een geschenk van wijlen Koning Boudewijn. Bovendien is er een voorstelling aan de gang met de typische 'wajang golek-poppen' (een opvoering met driedemensionale poppen). Per 'becak', een driewieler, worden we naar Taman sari gefietst, het waterpaleis van de Sultan. Het uitnodigende water van de verschillende baden en zelfs een saunaruimte deed

De tempel van Borobudur.

Foto's (2): Dieter Decroos.

Links: Overal haaien.

Rechts: Een walvishaai.

8

Hippo-249.indd 8

Hippocampus mei/juni maart/april 2014 2014

5/06/2014 10:01:24

destijds dienst als harem van de Sultan.

Die bezige bij moet zijn handen vol gehad hebben met al zijn vrouwen en concubines.

Dat moeten nog eens leuke 'zwembadtrainingen' geweest zijn…

De tempel van Prambanan.

Na een lekkere maaltijd met optreden van een danseres in traditionele kledij, trekt de groep naar Prambanan (betekent veel priesters). De verwachtingen zijn hoog gespannen. Deze tempel maakt immers, net als Borobudur, deel uit van het UNESCO-Werelderfgoed. Het is tevens de grootste Hindoe-Javaanse tempel van Indonesië, gewijd aan de goden Shiva, Brahma en Vishnoe. In de relingen van dit prachtige, indrukwekkende tempelcomplex werd een volledig epos uitgehouwen. 's Avonds genieten we in de bar van het hotel met een lekkere daiquiri nog na van een mooie gevulde dag.

Op onze laatste dag in Yogyakarta trekken we naar Borobudur. De oorspronkelijke planning was om dit te doen bij zonsopgang, maar vermits de weersvoorspellingen niet kunnen garanderen dat we een mooie zonsopgang zullen krijgen en de vorige dagen we al telkens vroeg aan de dag begonnen waren, werd er samen beslist om later op de ochtend te vertrekken.

De naam van dit prachtige 9e-eeuws bouwwerk is afgeleid van 'Vihara Buddha Uhr', wat betekent boeddhistische tempel op de berg. Op de achtergrond zien we de

Merapi, één van de meest actieve vulkanen van Indonesië. En ja hoor, we waren nog geen week terug van reis of in het nieuws werd er al bericht dat de Merapi as spuwde tot 1.000 meter hoog.

Was Prambanan al indrukwekkend dan was Borobudur zo waar nog imposanter. Het bestaat uit 9 etages, waarvan de onderste 6 vierkant zijn en de bovenste 3 rond. Het onderste vierkant meet 123 bij 123 meter en helemaal bovenaan torent een grote stoepa boven verschillende kleinere. Een stoepa is een klokvormig bouwwerk waarin een boeddha zit. Wie door de gaten de boeddha kan aanraken, ontvangt volgens het lokale geloof eeuwig geluk.

Toch eens geprobeerd hoor! We hebben alle etages aangedaan, maar niet rond om rond. Dit zou teveel tijd in beslag genomen hebben. Een pelgrim doet dit echter wel, steeds met de klok mee, om uiteindelijk de top te bereiken en zo in het Nirvana opgenomen te worden.

In een nabijgelegen dorpje toont een lokale gids-landbouwer ons een eco-project.

Op de toer zien we hoe de verschillende gewassen geteeld worden en kunnen we proeven van een aantal vruchten.

Ceratosoma tenue.

Een mandarijnvis (Synchiropus splendidus).

Een spookmurene (Rhinomuraena quaesita).

Foto's (2): Dieter Decroos.

Mototi octopus (Octopus mototi).

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 9

9

5/06/2014 10:01:27

Reportage Reisverhaal

Zo heeft de salavrucht een uitgesproken smaak en is heilzaam tegen diarree. Het onthouden waard.

De tocht door het dorp doen we per dokar, een traditionele paardenkoets. Onderweg is het wel even schrikken als een bromfiets, waarop een moeder met haar zoontje rijdt, met het stuur hapert aan het wiel van onze koets. We houden ons hart vast wanneer we het jongetje huilend onder de brommer zien liggen. Gelukkig krabbelen ze allebei recht zonder veel erg. Hoewel de vrouw bloedend, met een wonde aan de knie, haar tocht verder zet, groet ze ons met een lach op het gezicht. Typisch voor de vriendelijkheid van de bevolking! In een traditioneel huis mogen we ons muzikaal talent bovenhalen en een stukje opvoeren met Indonesische instrumenten. Het middagmaal nuttigen wij bij de lokale bevolking en het wordt geserveerd in een blad. Handig voor wie niet van afwassen houdt. Vooraleer onze valiezen te gaan ophalen in het hotel, slenteren we nog op de vogelmarkt. Naast twee uit de kluiten gewassen boa's zien we allerlei dieren in kooitjes. Niet echt iets voor ons, en al zeker niet als de prachtige katjes ons met droopy-oogjes aanstaren en miauwen.

Ronny had ervoor gezorgd dat we in de wellnessruimte van het hotel nog konden douchen vooraleer naar de luchthaven te gaan. We dienen eerst terug te vliegen naar Jakarta om daar een nachtvlucht te nemen richting Ambon.

Jammer genoeg heeft de vlucht meer dan twee uur vertraging. Hierdoor vallen onze plannen om in Jakarta ons aperitief aan te

kopen in duigen. Het wordt bijgevolg weer een week met Bintang, het locale bier.

Na een tussenstop op Makasar, zetten we in de vroege morgen voet aan Ambonese grond. Drie SUV's staan ons op te wachten om ons naar het Maluku Divers Resort te brengen. Emely en Joe, een Brits koppel, verwelkomen ons. Hiervoor waren zij actief op de Seychellen en Wakatobi. Na een lekker ontbijt en de nodige duikformaliteiten vervuld te hebben, krijgen we een paar uurtjes de tijd om te rusten in onze mooie chalet met zicht op de baai. In de ruime kamer staat een kingsize bed en op de nachttafels staan flesjes muggenmelk.

Het snurken kan beginnen… 's Middags, na de lunch, staan er twee duiken gepland. Het eten en de bediening in het resort zijn voortreffelijk. Men bevraagt iedereen vooraf of er dingen zijn waarvoor je allergisch bent of niet lust. Zo ben ikzelf allesbehalve een moeilijke, maar gerechten bereid met citroengras zijn echt niet aan mij besteed. En zo wordt er met ieders individuele verzuchtingen rekening gehouden. Zowel de lunch als het diner bestaan uit drie gangen: soep, hoofdgerecht en dessert. En de variatie mag er eveneens zijn.

Het wordt ons meteen duidelijk hoe professioneel en georganiseerd het duikcentrum gerund wordt. We worden door de crew en gidsen van meet af aan bij onze voornaam aangesproken en al ons duikmateriaal wordt gemerkt.

In de 'cameraroom' staat er per persoon een monteertafel met stopcontacten en een leeslamp ter beschikking. Maar ook

elke chalet is uitgerust met twee monteertafels. Heel praktisch zijn de cameratassen; precies grote koeltassen waar een volledig gemonteerd toestel met flitsers en al in passen. Ze worden steeds zorgvuldig aan boord gebracht voor ons en netjes en veilig vooraan in de stuurhut geklasseerd.

Een drietal jaar geleden leerden we voor het eerst het 'muck'-duiken kennen in Lembeh Strait (Noord-Sulawesi). Semuel, één van onze twee gidsen was voorheen aan de slag in dit ander 'muck-dive' paradijs. Wanneer je 'muck' opzoekt in het vertaalwoordenboek dan krijg je als resultaat: rommel, vuiligheid. En het is net dit afval dat de dieren gebruiken als schuilplaats.

Zo vonden we eens een blauwgeringde octopus in een fantaflesje! Toegegeven, veel koraal vind je niet, maar de bodem afspeuren naar oneffenheden en rommel en er allerlei prachtig gekleurde creaturen ontdekken is geweldig. Het spotten en vinden van de gecamoufleerde wezens geeft je een kick.

In Ambon noemen ze het niet muck maar 'critter-diving in the twilight zone', omdat dit aantrekkelijker klinkt. Onze duikploeg bestaat uit vijf duikers en de gids. Zowel Lucky als Semuel hebben arendsogen. In 'Rhino City' worden we getrakteerd op een bidsprinkhaankreeft, een spookmurene, hengelaarsvis, sepia, …

Het is duidelijk dat we hier op het juiste adres zitten en ons vertrouwen groeit dat er ons nog veel moois te wachten staat.

Naast de 'critter-dives' staat er onder andere ook een daguitstap naar Pulau Tiga

Links: Een kleine rifoctopus.

Rechts: Pygmeezeepaardje (Hippocampus bargibanti).

10

Hippo-249.indd 10

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:01:29

Complete duikreizen Buddy Dive Bonaire

Ontspannen kantduiken op Bonaire: Caribbean Club: € 1329

6 pers. 9 dg. V.a. € 1349 / 16 dg. V.a. € 1885 2 pers. 9 dg. V.a. € 1409 / 16 dg. V.a. € 1995

Buddy Dive: € 1409

Drive & Dive is inclusief: Retourvlucht Amsterdam - Bonaire v.v. met KLM. Tranfers, 7 of 14 nachten verblijf in een 3 slaapkamerappartement (7 personen) , of hotelkamer (2 personen), roomtax en 5% NAOB, dagelijks Amerikaans ontbijtbuffet, 6 of 13 dagen ongelimiteerd duiken, 7 of 14 dagen autoverhuur.

Inclusief: • KLM vlucht Amsterdam - Bonaire v.v.

• Transfer • 7 nachten accommodatie o.b.v. 2 pers. tenzij anders vermeld • 6 dagen ongelimiteerd duiken • 7 dagen huurauto (pick up)

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn

inclusief.

inclusief.

Combinatie duikreis Bonaire en Curaçao 16 dg. O.b.v. 2 pers. v.a. € 1889 Het arrangement is inclusief: Retourvlucht met KLM, binnenlandse vlucht, alle transfers, 7 nachten verblijf bij Caribbean Club Bonaire incl. autohuur, duiken & ontbijt, 7 nachten bij All West Curaçao incl. autohuur & duiken.

Luchthavenbelastingen en brandstoftoeslagen zijn inclusief.

Bel Mar: € 1249 (6 pers.) € 1599 (2 pers.)

Curaçao SUPERAANBIEDING! Lions Dive & Beach Resort • 9 daags Duikarrangement: v.a. € 1.389,- p.p.

• 16 daags Duikarrangement: v.a. € 2.059,- p.p.

Deze aanbieding is inclusief: • KLM-vlucht Amsterdam – Curaçao incl. taxen en toeslagen • 7 of 14 nachten verblijf op basis van logies • 5 of 10 dagen ongelimiteerd kantduiken inclusief 2-tank bootduik per dag (5e of 10e dag GRATIS) Exclusief: • Transfer luchthaven – Lions Dive & Beach Resort v.v. (€ 15,- p.p.)

• Boekingsvoorwaarden: • verblijf van 2 pers. per kamer in de periode van 3 mei t/m 30 juni 2014 • De boeking dient te geschieden op minimaal 60 dagen voor vertrek

De Klomp 120 NL-7511DJ Enschede Tel.: +31(0)53 3030012 info@abctravel.nl

WWW.ABCTRAVEL.NL

Hippo-249.indd 11

5/06/2014 10:01:30

Reportage Reisverhaal

op het programma. De eerste duikplaats op de buitenri en is Pintu Kota of the Arch (pintu = deur, kota = stad). Boven water zien we een gat door de rotsformatie, maar een doorgang naar een stad kan je het toch niet echt noemen. Na de dropping wordt het ons al snel duidelijk dat we moeilijk gegroepeerd kunnen blijven door de sterke stroming. Eens in de grot zitten we een beetje beschut, maar anders is het zo goed als onmogelijk om mijn fototoestel opwaarts te krijgen vanwege de druk van het

Een flamboyante dwergsepia (Metasepia pfefferi).

De geelgestreepte zeenaald (Corythoichthys haematopterus), ook gekend als de drakenkop zeenaald.

water. Jammer, want de uitgeholde boog in het gesteente is idyllisch. Gelukkig zijn de volgende duiken, met o.a. de 'Hukurila cave', een stuk rustiger.

Vermits we, vanwege de afstand, niet naar het resort kunnen terugkeren over de middag, wordt koers gezet naar een nabijgelegen strand. Vanop afstand horen we gezang. Wanneer we aanleggen zien we in een gebouw kinderen de longen uit hun lijf schreeuwen nu ze ons opgemerkt hebben.

Even later hebben ze pauze en komen ze op het strand voor ons spelen. Ik besluit Boven: De sexy anemoongarnaal om mee te ravotten (Thor amboinensis). en tel 3-2-1, in mijn Onder: Chromodoris hintuanensis. voordeel natuurlijk, af om dan te proberen als eerste vanop het strand in het zeewater te duiken.

Ik heb ze meteen mee op mijn hand, dit is echte 'fun' tot een oudere begeleidster, gewapend met een grote tak, hen ter orde roept.

We vernemen dat ze nog een tocht van drie uur door de jungle voor de boeg hebben vooraleer ze terug thuis zijn.

Er was voor ons ook een wrakduik voorzien.

De volgende dag staat deze diepere duik uiteraard als eerste gepland. De 'Duke of Sparta' of later ook de 'SS Aquila' gedoopt, werd in 1958 gebombardeerd. Het wrak is 137 meter lang en 17 meter breed. Het achterdek ligt op 35 meter terwijl de achtersteven op de zandbodem rust op een diepte van 45 meter. De zijkanten zijn mooi begroeid en het dek wordt bewoond door grote naaktslakken, schorpioenvissen en vooraleer we onze opstijging maken om onze decompressiestops te doen, zien we hoe een grote octopus zijn schuilplaats opzoekt.

Op twee dagen wordt ons de mogelijkheid geboden om een extra duik te doen. We gaan gretig in op het voorstel, maar bestellen wel nitrox voor de extra veiligheid. Bij de eerste maken we ons vertrekkensklaar rond 17.30 uur zodat we omstreeks zonsondergang op de duikplaats zijn. Je raadt het misschien al, het is de mandarijnduik.

We zijn met z'n vijven en Ronny heeft zijn infraroodlamp mee. De vissen nemen geen infrarood waar en worden zo niet afgeschrikt. Onderling wordt afgesproken dat de fotografen wachten met flitsen tot de videografe het unieke paringsritueel van de mandarijnvisjes kan filmen. Sowieso weten we uit vroegere ervaringen dat flitsen hen zodanig verstoord dat de paringsdans zelf nooit plaatsvindt.

Keizerpoetsgarnalen (Periclimenes imperator) op een zeekomkommer.

12 12

Hippo-249.indd 12

Hippocampus maart/april 2014

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:01:31

Linksboven: Een zwanger zeepaardje.

Midden: Reuzen hengelaarsvis (Antennarius commerson).

Rechts: Een zeegrasspookfluitvis (Solenostomus cyanopterus).

Onder: Een trio witoogmurenes (siderea thyrsoidea).

Kleurrijke knotsbidsprinkhaan (Odontodactylus scyllarus).

Jammer genoeg blokkeert de videocamera en kan ze niet filmen, maar we kunnen toch genieten van een tiental paartjes en zien ze effectief opstijgen lijf tegen lijf, prachtig!

Een dag later is de vierde duik een nachtduik.

Al ons duikgerief ligt geordend aan de waterlijn want we gaan het huisrif verkennen.

De gids geeft aan dat de maximum duiktijd hier 'slechts' 60 minuten is. Inderdaad, zo goed als alle andere duiken zitten we minstens 75 minuten onder, met zelfs een duik

van 93 minuten als uitschieter!

Typisch op een nachtduik zien we heel ander leven dan overdag. Speciale krabben, een onderwaterspin, andere vissen, en net voor het einde van de duik een oranje gekleurde Starry Night Octopus (Octopus luteus). Door het licht van onze lampen, kruipt hij met zijn lange armen snel weg op zoek naar een geschikte rots om onder te kruipen. Hij zit geen seconde stil. Het is geen sinecure om hem goed in het vizier te krijgen. Ondertussen is de rest van de groep al naar de kant en komt Ronny me tegemoet, want de 60 minuten zijn ondertussen overschreden. Mijn vrouw wijst me nog, op anderhalve meter diepte net voor het duikcentrum, een zeldzame sterrenkijker aan. En de gids en het personeel‌, die blijven lachen en behulpzaam.

Zo werd het wel vlug laat voor het avondeten, maar voor dergelijke mooie duiken zou ik zelfs graag mijn diner inruilen!

De volgende dag trekken we naar de overkant van de baai. Ik geniet volop van het zonnetje tijdens het varen en bedenk dat ik gewoonlijk rond dit uur op kantoor zit. Onderweg zien we in het midden van de baai een groep dolfijnen. De schipper zet er metHippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 13

13

5/06/2014 10:01:34

Reportage Reisverhaal

Foto's: Jean-Claude Van

derwal.

Een harlekijnspookfluitvis (Solenostomus paradoxus).

een koers naartoe. Het blijft altijd oogstrelend om de dieren salto's te zien maken en te spelen in de golven. Op de duikplaats Pantai Parigi gaan we naar 29 meter om pygmeezeepaardjes op te zoeken. Zonder vergrootglas ziet men wel iets bewegen, maar gelukkig wijst de gids met zijn stick de plaats aan waar je op moet focussen.

Ook de duikplaats 'the Jetty', in de haven is spectaculair. Eigenlijk hebben alle duikplaatsen hier iets unieks te bieden. Pantai Nama Wall bijvoorbeeld ligt aan dezelfde kant. Het is een mooi begroeide steile wand die verderop overgaat naar de Pantai Nama Slope, waar men terug in de 'muck' zone duikt.

Zo doen we op vijf volledige en twee halve duikdagen 21 duiken. Met uitzondering van de daguitstap kwamen we na de eerste twee duiken terug naar het resort voor het middagmaal. Alle duikplaatsen in de baai liggen immers op maximum 15 minuten varen. De derde duik was omstreeks 15.00 uur. We konden met andere woorden tussendoor nog een deugddoend dutje doen.

We hebben naast al wat ik al opnoemde nog een zeldzame rhinopia, zeepaardjes,

14

Hippo-249.indd 14

naaktslakken, murenen, schorpioenvissen, spookfluitvissen, anemoonvissen, steenvissen, bladvissen, … kunnen bewonderen.

Kortom teveel om allemaal op te noemen.

En zeggen dat we dan nog niet alle duikspots in de baai hebben kunnen verkennen.

Maar aan alle mooie liedjes komt een einde. Na onze twee ochtendduiken wordt al het gerief afgespoeld en buiten opgehangen. Na een uurtje geeft de zon forfait, zien we het zeewater onstuimiger worden en vanuit de verte komen dreigende donkere wolken onze richting uit. Tijdens het middagmaal worden plots de hemelsluizen open gedraaid. Iedereen haast zich om zijn gerief onder het afdak te plaatsen. Vermits het er niet meteen naar uit ziet dat het zal stoppen met regenen, nemen we ons materiaal mee naar de kamer. We hopen dat de airco zijn werk zal doen. In de namiddag maken we nog een wandeling naar het nabijgelegen dorp en delen balpennen uit aan de kinderen.

Gelukkig zat het vliegtuig op de terugreis niet vol en hadden we elk minstens twee zetels om wat te slapen. Tijdens het bijtanken in Abu Dhabi deden we een leuke babbel met de stewardessen over de nog vele mooie (duik)plaatsen die Indonesië rijk is.

Zaterdag 16 november 2013 landden we in Amsterdam in de mist. Er was een verschil in buitentemperatuur van 35°C! En ondertussen was ik weer een jaartje ouder geworden, maar vooral een onvergetelijke ervaring rijker! 'Terima kasih' (bedankt). 

JEAN-CLAUDE VANDERWAL

Voor ons afscheid brengt Hafes, de charmante restaurantmanager, een serenade voor ons en worden we getrakteerd op een lekkere bbq.

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:01:35

DE BONAIRE SPECIALIST WWW.DIVEANDTRAVEL.NL

WIJ WETEN HET ANTWOORD OP AL JE VRAGEN

MUREX DIVE RESORT INDONESIË – MANADO

10 dagen / 7 nachten 2-pers. Deluxe Cottage o.b.v. volpension incl. transfers. Incl. 5 dagen, 3 bootduiken per dag

VANAF € 1.746,- P.P.

ULYSSES APARTHOTEL MALTA - GOZO

8 dagen / 7 nachten 2-pers. kamer o.b.v. logies en ontbijt incl. transfers. Incl. 10 begeleide kantduiken

VANAF € 761,- P.P.

WALVIS EN ORCA ADVENTURE ANDENES - NOORWEGEN

10 dagen / 7 nachten 4-pers appartement o.b.v. logies incl. transfers. 4 boottrips naar de walvissen en orka’s.

Vertrek 08/15/22 januari 2015

PRIJS € 2.588,- P.P.

Bovenstaande prijzen zijn incl. retourvluchten en transfers v.v.

De duikpakketten zijn incl. fles/lucht/lood excl. duikmateriaal.

K DEAL

I BON DU

EIS

E DUIKR

S 9-DAAG

9,-*IJF, € 97 RBL KET, VE

VLIEGTIC LUCHT & LOOD TO, HUURAU

Volg ons op Facebook en blijf als eerste op de hoogte van het laatste nieuws.

e duikreis adviezen en Kijk voor meer uitgebreid s aanbod op onze ing een compleet bestemm DTRAVEL.NL VE website WWW.DI AN

L.NL E V A R T D N A E IV .D W W W 15 94 TEL: 033 457

DMZ05_024_Dive_and_Travel.indd 1

Bezoek onze website voor actuele prijzen en andere reizen. info@bontravel.nl

Hippo-249.indd 15

Tel. 0031-(0)355426071

25-03-14 12:24

www.bontravel.nl

5/06/2014 10:01:36

REPORTAGE

Foto: Luc Rooman.

Biologie

Een kwalvlooi reist mee met een oorkwal.

De kwalvlo

kwelt de kwal Bekijk de prachtige cover van deze Hippocampus. Deze foto krijgt mijn volledige aandacht. Is het nu schattig of eerder angstaanjagend? Ik heb geen idee welk beestje hier poseert, maar het lijkt wel een babygarnaal.

16

Hippo-249.indd 16

N

a de nodige bijstand ontdek ik dat het hier gaat over de kwalvlo (Hyperia galba), ook wel eens de kwalgarnaal genoemd. Het is een kreeftachtige met goed ontwikkelde grote groene facetogen, die maximaal 12 millimeter groot wordt. Ze planten zich geslachtelijk voort. Je kan de mannetjes gemakkelijk onderscheiden van de vrouwtjes, tenminste als je goed kan inzoomen. Mannetjes hebben, hoe kan het ook weer anders, de

langste antennes. Ze leven als parasiet op of onder de hoed van verschillende kwallen waar ze zich voeden met de eitjes van de kwal. Omdat het uitwendige parasieten zijn, worden ze ook ectoparasieten genoemd. Hun voorkeur gaat naar de zeepaddenstoel (Rhizostoma pulmo), maar ook andere schijfkwallen, zoals bij de kompaskwal (Chrysaora hysoscella) en de oorkwal (Aurelia aurita) voelen ze zich beschermd en veilig. Enkel wanneer deze kwallen op het strand aanspoelen, kunnen de natuurlijke vijanden tot actie overgaan. Kustvogels pikken de kwallen stuk op zoek naar kwalvlooien.

Naamkaartje van de kwalvlo Stam: Arthropoda (geleedpotigen) Onderstam: Crustacea (kreeftachtigen) Klasse: Malacostraca Superorde: Peracarida Orde: Amphipoda (vlokreeftjes) Onderorde: Hyperiidea Geslacht: Hyperia Soort: Hyperia galba (kwalvlo)

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:01:38

ns.

Foto's (2): Gino Meske

Linksboven: Een kwalvlo parasiteert op een oorkwal.

Rechtsboven: De kwalvlo van het geslacht Hyperia heeft grote groene ogen.

Foto: Luc Rooman.

Foto: Edwin van der Sande.

Onder: De kwalvlo van het geslacht Stenothoe heeft kleine rode oogjes.

Kwalvlooien komen wereldwijd voor, niet omdat het goede zwemmers zijn maar omdat hun gastheren bijna overal voorkomen.

Ook in onze wateren zijn de kwallen dit jaar al aangekomen en vormt dit een ideaal milieu voor de kwalvlo om te vertoeven.

Een aantal jaar geleden was de helft van de kwallen geïnfecteerd met minstens drie tot vijf kwalvlooien waardoor de oorkwallenpopulatie sterk uitgedund leek te zijn.

Daardoor moest de kwalvlo op zoek gaan naar een nieuwe huisvesting. De Amerikaanse ribkwal (Mnemiopsis leidyi) kwam in aanmerking als nieuwe schuilplaats wat vrij eigenaardig is want de meeste para-

sieten infecteren één of slechts een zeer beperkt aantal verschillende gastheren.

Ribkwallen lijken wel op oorkwallen omdat ze allebei hetzelfde doorschijnend gelatineus uiterlijk hebben terwijl ze tot twee totaal verschillende stammen behoren. De ribkwal dat weinig of zelfs geen last heeft van deze kleine indringer, is enkel een ideaal vervoermiddel. Voedsel valt er echter niet te vinden en daarom is de kwalvlo verder op zoek gegaan naar voedzamere oorden. Meer en meer meldingen vertellen dat je ook eens moet inzoomen op hydroïdpoliepen, zoals onder andere de pennenschaft (Tubularia indivisa) en de gorgelpijp

(Ectopleura larynx). Ook diverse soorten zakpijpen zijn mogelijke gastheren. Laat staan dat ik me zal uitspreken over het feit – vermits er meer dan 9.000 soorten zijn – of het hier over dezelfde soort gaat, want het is al eenhele uitdaging om dit diertje te spotten.  CHRISJE DEMUYNCK

Grote groene ogen & kleine rode oogjes De kwalvlooien die op de schijfkwallen voorkomen zijn van het geslacht Hyperia.

De kwalvlooien die op de pennenschaft (Tubularia indivisa) en de gorgelpijp (Ectopleura larynx) zitten zijn van het geslacht Stenothoe en dus een andere soort.

Bij ons komen twee soorten voor die op hydroïdpoliepen leven: Stenothoe marina en Stenothoe valida. Je kan het verschil onder andere zien aan de ogen. Die van het geslacht Hyperia hebben grote groene ogen, die van het geslacht Stenothoe hebben kleine rode oogjes.

ADVERTENTIE

VOOR AL JE DUIK- EN SNORKELMATERIAAL www.desportduiker.be Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 17

17

5/06/2014 10:01:41

REPORTAGE

Foto: archief Glenn Faires.

Duikmateriaal

Zweefvliegen onder water

met de DiveGlide Glenn Faires, uitvinder en eigenaar van een duikcenter in Sint-Eustatius, heeft de 'DiveGlide' ontworpen en er een patent op genomen.

Je kan er geluidloos mee zweefvliegen onder water zonder batterijen of elektrische motoren. De voortstuwing wordt geleverd door natuurkrachten.

18

Hippo-249.indd 18

Een positief of negatief drijfvermogen wordt omgezet in een voorwaartse beweging.

Foto: Aquaterrafilms.com.

D

e 'Boyancy Glider' of onderwater 'draagvleugelboot', ook gekend als een 'Underwater Glider' of onderwater zweeftoestel, is een apparaat dat zichzelf voortbeweegt door het water. Men doet dit door het manipuleren van zijn drijfvermogen, positief of negatief. Dit veroorzaakt respectievelijke opwaartse en neerwaartse krachten, die zorgen voor een voorwaartse beweging van het zweeftoestel. De meeste onderwater draagvleugelboten zijn onbemande autonome meetapparaten die grote afstan-

den afleggen in de zee of de oceanen en ondertussen wetenschappelijke metingen uitvoeren. De recreatieve duiktoepassing van deze zweefvliegboten heeft een ander doel voor ogen: het voortbewegen van een vrijduiker (apneuduiker) door het water. In tegenstelling tot elektrische aandrijving,

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:01:42

.com. obonaire w.bonph ot sz tai - w w sanna Pu Foto: Zsuz

Foto: archief Glenn Faires.

De 'DiveGlider' dankt zijn voortstuwing aan natuurkrachten.

die tot voor kort de norm was, zijn er verscheidene voordelen aan het gebruik van het drijfvermogen als krachtbron voor onderwateraandrijving.

Dit is een totaal nieuwe manier van bewegen in water met een opmerkelijke snelheid en een grote autonomie.

werking DiveGlide Duikzweeftoestellen, zoals de 'DiveGlider' (duikglijder), werken door hun romp of lichaam aan de voorzijde met meer of minder lucht te vullen. De piloot (lees: de duiker) van het toestel voegt naar eigen oordeel meer of minder lucht toe om zodoende een positief of negatief drijfvermogen te bekomen. De romp bevat gewichten om de negatieve kracht mogelijk te maken.

In de romp zitten ook twee (aluminium) duikflessen gevuld met perslucht, nodig om het positief drijfvermogen te bewerkstellen. De vrijgekomen energie bij dat

trimmen wordt vervolgens omgezet in een voorwaartse beweging van de draagvleugelzweefboot. Net als een vliegtuig dat bediend wordt door een piloot, is een juiste invalshoek vereist voor een optimale voorwaartse beweging. Met de juiste invalshoek kan de duiker een voorwaartse glijbeweging verwachten met een verhouding van 3 of 4 op 1. Dit betekent dat voor elke verplaatsing van 30 cm naar boven of beneden er een voorwaartse beweging ontstaan van 0,90 tot 1,20 m.

voordelen van de DiveGlide Het gebruik van een duikzweeftoestel is voor duikers gunstig, niet enkel omdat er geen mechanische of elektrische onderdelen aanwezig zijn, maar ook doordat er geen storend geluid is bij het zweven. Dus ook geen trillingen of elektrische signalen, wat de 'DiveGlide' geweldig stabiel maakt als videoplatform, met een minimum aan onderhoud. De 'DiveGlide' heeft geen batterijen nodig en is gebruiksklaar door

twee nieuwe volle duikflessen te plaatsen in de romp. Op enkel minuten tijd kan de 'DiveGlide' worden gedemonteerd. Gedemonteerd, verpakt in een koffer, wordt hij door de meeste luchtvaartmaatschappijen geaccepteerd als ingecheckte bagage zonder extra vergoeding, zodat hij gemakkelijk mee op reis genomen kan worden.

Op locatie moet men enkel twee 12-liter alu-flessen huren om er mee te kunnen rondzweven onder water. De 'DiveGlide' is relatief goedkoop, zeker als men zijn stuwkracht, snelheid en grote autonomie mee in beschouwing neemt. Kortom een geweldig onderwaterspeelgoed! Voor meer info (in het Engels) en bestellingen kan je terecht bij Glenn Faires (info@diveglide.com).  IVO MADDER

Video links • www.diveglide.com • http://bit.ly/DiveGlide • http://bit.ly/DemaShow-DiveGlide

Advertentie

Xpl re Diving

Foto: Aquaterrafilms.com.

.be

www.

Duikcentrum

“Net dat tikkeltje meer”

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 19

19

5/06/2014 10:01:43

Bondsnieuws BEFOS

AV BEFOS Verkort Verslag Op 25 maart 2014 werd in het Duikershuis te Mechelen de 57e Algemene Vergadering van de BEFOS gehouden.

A

chtentwintig individuele stemgerechtigde leden (veertien voor de NELOS en veertien voor de LIFRAS), vormden de Algemene vergadering. Na de openingsrede van Voorzitter Willy van der Plas en de goedkeuring van het verslag van de AV van 26 maart 2013, kwamen de verslagen van de verschillende commis-

20

Hippo-249.indd 20

sies en de vertegenwoordigers van BEFOS in de buitenlandse organisaties aan de beurt.

Ludo Braeckman sprak voor de Audiovisuele Commissie: terugblikkend op het wereldkampioenschap CMAS Onderwaterfotografie in Cuba kwam hij tot het besluit dat de teamspirit en de outfit van de

BEFOS-ploeg voor verbetering vatbaar zijn. Het talent dat ontegensprekelijk aanwezig is zal dan meer tot zijn recht komen en zich vertalen in nog betere uitslagen.

Dit geldt trouwens ook voor het WK CMAS Onderwatervideografie in Tenerife. Het Open Vlaams Kampioenschap voor Onderwaterfotografie en -videografie wordt omgevormd tot het Open Belgisch Kampioenschap in 2014.

Fabienne Descamps sprak voor de Sportcommissie: ze liet weten dat het nieuw reglement van inwendige orde werd geofficialiseerd. De activiteiten van het Onderwaterhockey werden belicht zoals het Wereldkampioenschap in Hongarije waar 68 ploegen aan deelnamen. Onze mannenploeg eindigde op de 15e plaats en de vrouwenploeg op de 12e plaats. Verder werden de verschillende uitslagen van Zwemmen met Vinnen door Dominique AndrĂŠ voorgelezen. Het talent van Charlotte Six en de

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:01:46

bevestiging van haar prestaties op internationaal vlak werden extra in de verf gezet.

Fabienne Descamps trekt zich terug uit de raad van bestuur BEFOS na vier jaren van hard en inspirerend werk voor de Sportcommissie. Zij dankt de aanwezigen en de leden van de Commissie voor hun steun en vriendschap.

De Voorzitter en Vicevoorzitter danken op hun beurt Faby voor haar gepresteerde werk binnen de Raad van Bestuur BEFOS en ook binnen de Sportcommissie. Zij hopen iemand te vinden die het sportgebeuren zo ter harte neemt als zij.

CMAS Europe: Jean Rondia laat weten dat op de Algemene Vergadering te Barcelona er een nieuwe Raad van Bestuur werd verkozen met Kevin O' Shaughnessy (Ierland) als nieuwe voorzitter.

Verslag Delta Gebied John Maes: (voorgelezen door Ronny Margodt) John laat weten dat Rijkswaterstaat de komende 2 jaren de dijken op verschillende plaatsen verder zal uitbouwen. Deze werkzaamhe-

den brengen tijdelijk een lokaal duikverbod met zich mee. In 2014 zijn onder meer de zones rond Stavenisse en Plompe Toren aan de beurt. Een nieuwe gecoördineerde actie tussen de NOB, de commissie Deltagebied en de NELOS/LIFRAS werd gestart om gemotiveerde bezwaarschriften naar Rijkswaterstaat in te dienen tegen het storten van staalslakken. Zo ook wordt het storten van baggerspecie tegenover duikplaats 'Tetjes' zwaar aangeklaagd. Goed nieuws is dat de nieuwe dijktrappen voor duikers verder worden uitgebouwd, dat het Wereldkampioenschap OW Fotografie in Zeeland mei 2015 zal plaats grijpen, dat er zeker een niet te onderschatten verbetering van de infrastructuur voor duikers dankzij het project Grenzeloos Duiken tot stand komt.

Verslag Technisch Comité CMAS Stef Teuwen: (voorgelezen door Sven Vandekerckhove) het TC vergaderde in Polen onder de auspiciën van de Poolse Federatie. Veel tijd werd besteed aan de nieuwe standaards zoals de configuratie van de 'sidemount' en

aan het technisch materiaal dat in Polen wordt ontwikkeld. Stef heeft op vraag van Jean Rondia (Voorzitter Technisch Comité CMAS) een overzicht aangeleverd van het technisch duiken in open- en in gesloten circuit via een blokkenschema. Ook een presentatie van een les in rebreatherduiken zal aangeleverd worden in de huisstijl van CMAS. Na deze verslagen werden de balans en de resultatenrekening van 31 december 2013 goedgekeurd en na het verslag van de commissarissen der rekeningen, Lucien Dandois en Dirk Saman, verleende de AV ontheffing aan de RVB. De AV eindigde met de verkiezing van 3 bestuurders: voor NELOS: John Remue en voor LIFRAS: Vincent Leroy en Robert Henry.  JOHN REMUE, BESTUURSLID BEFOS

Advertentie

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 21

21

5/06/2014 10:01:46

REPORTAGE

Reportage

Onderwaterfotografie en -film

Bruno Van Saen won met deze vechtende geelgezicht snoekslijmvissen (Chaenopsis limbaughi), de 'Gouden Duiker' in de categorie 'Foto Kleur'.

- BIOLOGIE

Belgisch goud op het 40e 'Festival Mondial de l'Image Sous Marine' Het jaarlijkse foto- en filmcircus voor onderwaterbeelden in Marseille vierde van donderdag 31 oktober tot en met zondag 3 november 2013 de veertigste editie en dat moest een spetterend succes worden. Onze landgenoten Eric Bettens en Luc Baiwir mochten de grote openingsshow verzorgen met hun prachtige live muziek op beelden van 40 jaar festival: succes voor de Belgen vanaf de start!

Ook het Belgische kamp kon weer meevieren met onder andere twee Gouden Duikers: één voor Luc Eeckhaut en één voor Bruno Van Saen. Elisabeth Lauwerys en Eric Bettens mochten ook op het podium.

22

Hippo-249.indd 22

D

e organisatoren hadden kosten noch moeite gespaard om de 9.000 bezoekers te verwennen met een rijk gevuld programma. Het festival is een artistiek, cultureel en wetenschappelijk internationaal evenement dat tot doel heeft de bescherming en de waarde van de zeeën en oceanen te promoten.

We moeten dringend en met z'n allen de immense belangrijkheid van dit deel van de aarde voor de kwaliteit en leefbaarheid van onze planeet erkennen. Talrijke lezingen, debatten, films en foto's belichtten de vele dringende en grote pijnpunten. Nog belangrijker echter waren de vele innoverende oplossingen die naar voor gebracht werden.

Via vernieuwing en wetenschappelijk onderzoek naar een 'blue society' Eminente sprekers zoals Jean-Michel Cousteau, Jacques Rougerie met zijn pro-

ject SeaOrbiter en Steven Weinberg met zijn nieuwe gids voor de Middellandse Zee, brachten gelukkig ook enkele positieve ervaringen: projecten waarbij de medewerking van de lokale bevolking ervoor zorgen dat bedreigde ecosystemen op korte termijn kunnen herstellen of buitengewone mogelijkheden bieden voor duurzame verbetering. Hopelijk kunnen deze globale projecten ons leiden naar een 'blauwe samenleving'.

Opmerkelijk was de film in avant-première van de bioloog Laurent Ballesta: 'Le coelacanthe, plongée vers nos origines', over de zoektocht naar een voorhistorische vissoort die op grote dieptes leeft.

Verder werden niet minder dan 11 archeologische documentaires vertoond in het kader van een nieuw initiatief van het departement voor archeologisch onderwateronderzoek van Marseille, (afgekort het D.R.A.S.S.M): het 'Festival van de Archeologische Onderwaterfilm'. In hun ex-

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:01:47

positieruimte toonde dit nieuwe subfestival aan de hand van een reconstructie van een Romeins wrak en nieuwe technieken dat onderwaterarcheologie langzaam zijn geheimen prijs geeft.

de wedstrijd en de Belgische winnaars Een tweede belangrijk luik van het festival is steeds de wedstrijd. In 15 verschillende categorieën (waaronder foto, film, reportage, muziek, website, advertentie, boeken) dongen niet minder dan 800 deelnemers uit alle hoeken van de wereld met meer dan 20.000 inzendingen naar een zo begeerde 'Gouden Palm' of 'Gouden Duiker'.

Een uitzonderlijke prijzenpot van meer dan € 35.000 zorgde voor deze grote opkomst.

Ook de Belgische top van een 20-tal onderwaterfoto- en videografen en hun sympathisanten waren terug van de partij! De gewenning dat dappere landgenoten er elk jaar één of meer prijzen wegkapen mag ons toch niet afleiden van het feit dat 'winnen in Marseille' meer dan bijzonder is! Zonder hard werk, echt talent en een flinke portie geluk dat de concurrentie minder goed is, kan je het gewoonweg vergeten. Niet voor watjes!

Zaterdagavond om 19.00 uur, een afgeladen vol auditorium, twee frivole Braziliaanse danseresjes van gastland Brazilië en de vrolijke samba muziek geven de zenuwen wat afleiding. Meteen bij de fotografen was het al raak. In de categorie 'audiovisuele montage', werd 'Retour aux Galapagos' van Luc Eeckhaut bekroond met de 'Gouden Duiker'! De Belgische vrienden veerden recht, lachende en juichende gezichten alom. Toen enkele ogenblikken later Bruno Van Saen ook nog voor een tweede 'Gouden Duiker' zorgde in de categorie 'Foto Kleur' was het zeker dat een uitbundig feestje en een lange nacht zouden volgen!

Nog twee andere Belgen vielen in de prijzen: Elisabeth Lauwerys kreeg de prijs 'Dimitri Rebikoff' voor de meest innoverende film. Haar werk 'Visions in Blue' handelt over nachtduiken met fluorescerend licht.

De prijs voor de beste filmmuziek ging naar Eric Bettens, voor zijn compositie in 'Mysteries of the Sand', een film van Olivier Van Den Broeck.

De hoofdprijs in de categorie film, de 'Palme d'Or', die tijdens vorige edities reeds meerdere malen zijn weg naar een Belgische cineast vond, werd ditmaal toegekend aan de film 'U455, le sous marin disparu' van Stéphane Bégoin Zed, (Frankrijk). Niettegenstaande de historische kwaliteit van

deze film, was dit voor velen toch een verrassende winnaar. Deze documentaire bevat namelijk heel veel langdurende interviews en bovenwaterbeelden. Maar … de beslissing van de jury is finaal.

De Galapagoseilanden zijn een verspreide groep eilanden ter hoogte van de evenaar in de Stille Oceaan. Ze liggen in open zee op ongeveer 1.000 km van de westkust van Zuid-Amerika en behoren staatkundig tot Ecuador. In de winnende audiovisuele montage 'Terugkeer naar de Galapagos' van Luc Eeckhaut komen alle helden van de Galapagosarchipel en vooral van Darwin en Wolf aan bod: van de Galapagoshaai, over de adelaarsroggen, murenen, schorpioenvissen, hamerhaaien, mola mola's, manta's, walvishaaien, tot de fregatvogel, de blue footed boobies, de zeeleguanen, de zeehonden, tot een duikende aalscholver toe op zoek naar vis.

Je zou van minder het water in de mond krijgen. Info bij luc.eeckhaut@telenet.be.

Bruno van Saen maakte zijn winnende foto 'Vechtjas' in de zomer van 2013 in Sint-Eustatius. De Orangethroat Pikeblenny (Chaenopsis alepidota) is een fascinerende vis met unieke eigenschappen. Door hun buisvormige lichaam vertonen ze een gelijkenis met kleine buisalen, doch zijn ze echter veel kleiner. Hij wordt maximaal 8,5 cm lang en is vooral te vinden in zanderige bodems, waar hij in een dode buisworm zijn vast stek maakt? Het mannetje van deze soort durft al wel eens een gevecht aan te gaan met een ander mannetje, en dit om zijn huisje fanatiek te verdedigen of om een vrouwtje te imponeren. Bij deze actie richt hij zijn zeilachtige rugvin volledig op en met een wijd open mond valt hij het andere mannetje aan. "Tijdens ons verblijf op het Nederlandse eiland Sint Eustatius in het Caribisch gebied spendeerde ik bijna een volledige duik om dit gedrag te kunnen vastleggen op de foto. Spijtig genoeg zonder resultaat.

Bij mijn tweede duik maakte ik gebruik van een klein spiegeltje, waarmee men – volgens de geruchten dan toch – dit gedrag kan uitlokken. En ja hoor! Ik vond er een gepast en agressief mannetje die het gevecht met zichzelf wou aangaan", aldus een fiere Bruno. Nikon D90 in Hugyfot behuizing, 2 Inon flitsers Z-240, 60mm macro lens, Iso 100, F/22, 1/250 sec.

puike organisatie De 40e editie van het 'Festival Mondial de l'Image Sous Marine' was zeker een voltreffer. Zoals altijd was de organisatie uitstekend, ondanks enkele projectiefoutjes.

Drie dagen non stop films, audiovisuele montages, foto portfolio's en reportages is boeiend maar vermoeiend. De centrale bar was zoals steeds het gezellige middelpunt voor ontspanning en de kennismaking met nieuw talent. Het aftellen naar volgende editie is reeds begonnen, de inschrijvingen zijn reeds open bij het ter perse gaan van dit artikel (zie www.underwater-festival. com). Afspraak voor de 41e editie van het 'Festival Mondial de l'Image Sous Marine 2014', van 30 oktober tot 2 november 2014, in het Convention Center, Parc Chanot, Marseille (Frankrijk). 

LUC EECKHAUT EN IREEN LOOTS

Extra info Op www.under water-festival.com vind je de winnende foto's en sfeerbeelden van editie 2013.

Interessant boek over het onderwaterleven in de Middellandse Zee: Découvrir la vie sous-marine en Méditerranée van S. Weinberg, Uitgeverij GAP, 528 pagina's, € 35.

SeaOrbiter: bekijk op www.seaorbiter. com de interessante video.

Het departement voor onderwater archeologie van Marseille – Le département des recherches archéologiques subaquatiqes et sous-marines de Marseille of het DRASSM: http:// archeologiesubaquatique.wordpress. com/2012/04/03/le-drassm.

In de categorie 'audiovisuele montage', werd Luc Eeckhaut bekroond met de 'Gouden Duiker' voor zijn montage 'Terugkeer naar de Galapagos'.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 23

23

5/06/2014 10:01:47

BONDSNIEUWS

De oprichters van het Mental Coaching team

Foto: André Vanhecke.

Geneeskundige Commissie Mental Coaching

Dr. Els Huybregts en Ben Engelen nemen afscheid van het Mental Coaching team. Op de foto staan ze redelijk intiem, maar het geeft toch goed aan hoe hun relatie was. Ze noemden zich ook wel de papa en de mama van ons team.

gaan met pensioen!

S

amen bouwden Els en Ben met veel enthousiasme een goed opgeleid en werkend team op. Helga Verveynne was voor Els als secretaris en penningmeester de grote steun en toeverlaat. Nu – 9 jaar later – dragen Els en Ben de fakkel over aan een jongere generatie en laten ze – na 1 jaar overdracht – mooie bouwstenen achter voor het huidige 16-koppig team.

Wat hebben Els & Ben gerealiseerd?

• Het Mental Coaching team op de kaart

24

Hippo-249.indd 24

gezet, door kwalitatieve coaches in het veld te sturen.

• Coördinatie van 59 cases van gewone en dodelijke duikongevallen.

• Opleiding & coaching van de mental coaches.

Beiden hebben altijd de vlag van NELOS verdedigd.

Tijdens de laatste vergadering vroegen we: "Wat zou de nieuwe lichting moeten kunnen verwezenlijken?".

Foto: Roland Wantens.

Sinds jaar en dag bestaat binnen NELOS de Geneeskundige Commissie. Deze is samengesteld uit duikende artsen die zich specialiseren in hyperbare geneeskunde. In het voorjaar van 2005 ontstond binnen NELOS de vraag naar een gespecialiseerde psychologische begeleiding van slachtoffers en hun omgeving na een duikongeval. Dr. René De Laet, toenmalig voorzitter van de Geneeskundige Commissie, deed een oproep in dit blad naar vrijwilligers die hieraan wilden meewerken.

Ben Engelen, duiker en psycholoog gespecialiseerd in slachtofferhulp, bood zijn medewerking aan. Dr. Els Huybregts werd voorzitter.

Els Huybregts stapt weliswaar uit het Mental Coaching team, maar ze blijft waar nodig wel beschikbaar als adviseur.

Het unanieme antwoord van Ben en Els was: "Werk verder aan de mentaliteitswijziging. Er is de laatste jaren al veel veranderd bij de instructeurs, maar het kan nog beter: we willen geen machobeleid meer".

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:01:49

Foto: André Vanhecke.

Altijd krijgen we de opmerking vanuit het veld na een dodelijk incident: "Waarom belt de NELOS-top ons niet? Een kleine geste, een moeilijke weliswaar, … maar een groot effect op het gevoel van erkenning.

Ook een 'in memoriam' zoals men in de Hippocampe doet, hoort daarbij.

De laatste jaren is er meer duikreglementering gekomen. Maar door het maken van regels, is het niet zo, dat ons niks kan overkomen. Bovendien moet niet alleen de instructeur maar ook de ondergeschikte duiker zijn verantwoordelijkheid nemen: word je door iemand over een grens getrokken, dan sta ook jij op de rem!

Hoe was het om met Els & Ben samen te werken?

Els was de coach van de Mental Coaches, de moederkloek. Ze had altijd een luisterend oor (niet dag en nacht, maar het scheelde niet veel, Els was goed bereikbaar) zowel voor de coaches als ook voor de hulpbehoevende duikers. Ze kon na een intake gesprek de juiste coach aan een case koppelen. De regio van de begeleidende coaches speelde altijd een rol, maar ook ervaring. Tevens kon ze suggesties geven in onze begeleidingen, en hoe bepaalde communicatie naar de duikers aan te pakken.

Dat allemaal op een zeer discrete manier!

In Memoriam

Ben heeft het Mental Coaching Team op de kaart gezet. Als begenadigd spreker gaf hij halfjaarlijks niet alleen ons een bijscholing, maar kon hij duiksymposia, cursisten Duiker-Hulpverlener in Oost-Vlaanderen, of bezoekers van duiksymposia gemakkelijk een uur begeesteren. Ben is ook de bedenker van ons hulpverleningsmodel.

Tot slot waren we blij, dat we Ben altijd bij ons hadden om de zeer precaire groepsdebriefingen na een dodelijk duikongeval te leiden.

Het principe van de Commissie Redactieteam Hippocampus is van geen overlijdensberichten in de Hippocampus te publiceren. We menen dat zulke berichten in een bondsblad niet thuishoren. Met bijna 10.000 NELOS-leden en de tweemaandelijkse verschijning zou de necrologiepagina wel eens bijzonder uitgebreid kunnen zijn. Vele overleden leden zijn daarbij enkel zeer lokaal bekend. Wij vinden dat zulke in memoriamberichten eerder thuishoren in de clubbladen of de plaatselijke kranten, waar ze door bekenden van de overledene kunnen worden gelezen.

DE HIPPO-REDACTIE

ELFRIE VAN POPPELEN, VOORZITTER FEMKE HERMANS, PSYCHOLOGISCH RAADGEVER ANDRÉ VANHECKE, SECRETARIS & PENNINGMEESTER

Bij deze melden we ook dat de contactgegevens zijn veranderd: • het centraal meldpunt (André Vanhecke): 0032 493 19 25 56; • e-mailadres: mentalcoaching@nelos.be.

Er zal dan een speciaal opgeleide vrijwilliger worden aangeduid die de duiker en zijn omgeving zal bijstaan.

Tijdens de werkuren mag je ook altijd naar het NELOS-secretariaat bellen!

Beiden speelden altijd zeer kort op de bal.

Met andere woorden: we gaan jullie missen, maar we zijn ook dankbaar voor alle inzet, wat jullie voor ons betekend hebben.

Els en Ben, namens al de coaches zeer bedankt! 

Advertentie

Uw advertentie hier?

duikcentrum

publiciteit@nelos.be

Advertentietarieven: www.wiki.nelos.be/index.php/ hippocampus

Overnachten in een chalet, woning of groepshuis.

Je Zeelandweekend start hier.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 25

25

5/06/2014 10:01:49

BONDSNIEUWS Commissie Duikonderricht

Errata NELOS-Infomap In de NELOS-Infomap 2014 zijn een aantal tegenstrijdigheden vastgesteld die via de NELOS-info nr. 225 werden rechtgezet.

Omdat niet alle clubs de NELOS-info naar hun leden doorsturen brengen we hier de te corrigeren tekstdelen.

D

e meeste correcties zijn de aanpassingen om het brevet 1*Duiker in lijn te brengen met de Europese Norm 'Autonomous Diver'. Zo is er de aanpassing van het aantal minuten watertrappelen of drijven. De bedoeling is om de kandidaten 1*Duiker 10 minuten te laten watertrappelen of drijven zoals correct beschreven staat op pagina 105 van de NELOS-Infomap ( 13.4.1.1). De kandidaten 2*D dienen deze zwembadproef niet langer af te leggen.

Te corrigeren: • Pagina 57 (5.3): de tekst '100 m zwemmen, gevolgd door 5 minuten watertrappelen of drijven' vervangen door '100 m zwemmen, gevolgd door 10 minuten watertrappelen of drijven'.

• Pagina 60 (6.3.1): te schrappen tekst: 'gevolgd door 5 minuten watertrappelen of drijven'.

• Pagina 107 (13.5.1.1): te schrappen tekstdelen: 'en 5 minuten watertrappelen of drijven' en 'Na deze afstand afgelegd te hebben blijft de kandidaat, zonder de kant te raken, nog 5 minuten ter plaatse watertrappelen of drijven'.

Nieuwe vaardigheden Om in orde te zijn met de Europese Norm zijn er voor de kandidaat 1*Duiker twee extra vaardigheden bijgekomen: • 50 meter vinzwemmen met snorkel en loodafwerping.

• Weg terugvinden naar vertrekzone.

Duiding bij deze laatste vaardigheid: Het is louter de bedoeling dat de kandidaat 1*Duiker de vertrekzone kan aanwijzen.

Deze vaardigheid is niet te interpreteren als een duikleiding of kompasproef.

Te corrigeren: • Pagina 149 (16.1): de tekst 'Weg terugvinden naar vertrekpunt' vervangen door 'Weg aanwijzen naar vertrekzone'.

• Pagina 152 (16.9.5): deze paragraaf volledig vervangen door: 16.9.5 Weg aanwijzen naar vertrekzone.

De kandidaat moet zonder aan de oppervlakte te komen zijn vertrekzone kunnen aanwijzen met aangepaste technieken zoals kompas, een lijn of andere oriëntatiepunten. Het is de bedoeling dat tijdens de duik op vraag van de instructeur de kandidaat mits hulp van o.a. kompas, reliëf, herkenningspunten,

de vertrekzone kan aanwijzen. Dit is dus expliciet geen kompasproef.

Hoe omgaan met 'oude kaarten 1*D'?

De afnemende Instructeur of Assistent-Instructeur schrijft gewoon de twee extra vaardigheden bij de brevetkaart en tekent ze af. De nieuwe brevetkaarten 1*D zijn reeds conform de extra vaardigheden.

Hoe omgaan met 'oude kaarten 2*D'?

De instructeur schrapt gewoon deze vaardigheden. De nieuwe brevetkaarten 2*D zijn reeds conform.

Impact op opleiding 1*I Te corrigeren op pagina 80 (9.8.2.1): • De tekst ' … voor een kandidaat 2*D' vervangen door '… voor een kandidaat 1*D'.

• De tekst 'Bij gebrek aan een kandidaat 2*D, kan de jury zelf deze rol vervullen of een van de van de deelnemende duikers (2*D of hoger) hiervoor aanduiden' vervangen door 'Bij gebrek aan een kandidaat 1*D, kan de jury zelf deze rol vervullen of een van de deelnemende duikers ( 1*D of hoger) hiervoor aanduiden'.  SVEN VANDEKERCKHOVE, VERANTWOORDELIJKE DUIKONDERRICHT

ADVERTENTIE

G KORTIN G R O EP S S R E IK U VOOR D

Nemo Dive Club & Hotel & Safari’s Bert en Sofie Red Sea Egypt -Safaga

PROMOTIE! WINTER/ZOMER TWEEDE DUIKER GRATIS! Tel.: 00 20 (0) 100/36 48 708 en 00 20 (0) 100/11 37 707 - info@nemodive.com -

26

Hippo-249.indd 26

www.nemodive.com

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:01:51

Waar service het belangrijkste product blijft!

ELKE DAG TOT UW DIENST van 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 18u zaterdag van 10u tot 18u Jubellaan 54 | 2800 Mechelen Tel. 015 43 01 31 Fax 015 43 01 35 info@dezeeman.be www.dezeeman.com

UW DUIKSPORTZAAK MET EEN PRIMA SERVICE

Nóg meer greep op je creaties Met die slimme toetsen van de DC 1400 had je het al helemaal in je vingers, net als de echte professionals uit de magazines. Maar nu heb je het beter in de hand dan ooit met de nieuwe compacte flitser en de krachtige LED-lamp, elk met zo’n modulaire flex ’n’ click arm.

Deze nieuwe radicale units hebben een eigen naam: SeaDragon.

SeaLife Benelux Tel: +31 (0)10 59 103 88

verkoopadressen en informatie: www.sealife-cameras.eu SeaLife1400/SeaDr.ii 1/4pg-Hippo.indd 1

20-11-13 18:14

- Alle kwaliteitsmerken - Vulstation 300 bar - Eigen hersteldienst - Verhuur duikmateriaal

TE HUUR DEMONSTRATIE DUIKTANK - op wielen - L3m x B2m x H2m - met 5 vensters 80x100 cm - geleverd met filter en verwarmingssysteem

PAUL DE WEERDT Welleweg 72 - 9320 Erembodegem Tel: 0475/73 25 74 www.aqualand.be - info@aqualand.be Open: di-wo-do-vr: 18-21 u & ma-za: op afspraak

Hippo-249.indd 27

5/06/2014 10:01:54

Bondsnieuws

Commissie Duikonderricht

De Algemene Vergadering van de NELOS-instructeurs & de Academische Zitting Op 24 maart 2014 vonden deze traditioneel plaats in Geel, meer bepaald in het centrum van de stad, in de stadszaal 'De Waai'. Vanuit gans Vlaanderen, per autobus, per auto of te voet, stroomden de instructeurs van de NELOS toe op deze jaarlijkse niet te missen happening!

Boven: Verlenging van de instructeurstitel.

28

Foto's: Roland Wantens & Ivo Madder.

Onder: De NELOS-Infomappen werden uitgedeeld.

Hippocampus Hippo campus mei/juni jan./feb. 2014

Foto van het nieuwe Bureau Duikonderricht: vlnr: Koen Van Dyck (afgevaardigde Brevettencomité), Dirk De Bilde (afgevaardigde Sectie Duiktechnieken), Sven Vandekerckhove (voorzitter), Ivo Hubert (afgevaardigde Sectie EDIT), Stef Teuwen (afgevaardigde Bloso/VTS), Michel Declercq (afgevaardigde Veiligheidscomité). René Van Leeuwen (vicevoorzitter en Verantwoordelijke der Brevetten) was verontschuldigd.

D

e Algemene Vergadering is een informele vergadering voor en door NELOS-Instructeurs, maar ze is wel de moeder van alle vergaderingen qua beleving en reünieplezier. Meer dan 400 instructeurs waren weer aanwezig en aanhoorden geboeid de laatste ontwikkelingen binnen alle gelederen van de NELOS Commissie Duikonderricht.

De vergadering, voorgezeten door het Bureau van het Duikonderricht, startte met een pakkend eerbetoon aan John Remue en Monique Demoustier – twee NELOS-iconen

28

Hippo-249.indd 28

dit bewust een stap achteruit hebben gezet – waarop de aanwezigen hen bedankten met een staande ovatie. De Algemene Vergadering eindigde rond 16.00 uur, waar na een korte break de Academische Zitting voor het toekennen van de titel 1*Instructeur/Initiator van start ging.

Na de speech over de ethiek van de instructeur, die nog een laatste keer werd gegeven door de erevoorzitter van de Commissie Duikonderricht, John Remue, omdat deze Instructeurs toch nog gevormd zijn onder leiding van John, werden de 30 nieu-

we 1*Instructeurs één voor één naar voren geroepen om hun titel en CMAS-kaartje in ontvangst te nemen. Samen met deze proclamatie werd ook een Bloso Instructeur B geproclameerd, nl. Steven De Meyer, en een Jeugdbegeleider die door het behalen van zijn titel van 1*I onmiddellijk de titel van Jeugdduikinstructeur erbij kreeg, nl.

Bart Van Passel.

Een schitterende receptie, verzorgd door Yellow Diving School, rondde het feest helemaal af!  SVEN VANDEKERCKHOVE

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:01:56

De nieuwe 1*Instructeurs van 2014

1

2

Foto's: Roland Wantens & Ivo Madder.

Kristof Bundervoet (Splash), Geert Calu (Actina), Jurgen Claus (Euro Divers), FrĂŠderic Cordier (Adventure Diving), Jonas De Ketelaere (De Zeeroos), Ives Dekoninck (Aquanauten), Steven De Meyer (AD Dalton), Lies De Rycke (Adventure Diving), Rudi Deschilder (Koraalduivels), Boris De Sutter (Atlantic Diving Club), Peter Ebraert (Adventure Diving), Henk Babriel (Actina), Ivan Haezebaert (Nieuwpoortse Duikclub), Chilla Keppens (Aquarius), Marleen Kestens (Neptunus), Nico Lauwers (Bevers Castors Diving), Erik Lissens (Bevers Castors Diving), Arne Mathys (Adventure Diving), Kurt Matthys (KGS Manta), Filip Maurus (Aquanauten), Pierre Schoeters (Bevers Castors Diving), Henri Smets (Wilrijkse Duikschool), Sandra Smets (Aquanauten), Peter Temmerman (Sepia), Michael Vande Riviere (Rescue & Diving Team), Inge Van de Walle (Gentse Dolfijnen), Werner Van Loock (Aquanauten), Bart Van Passel (Amykos), Jurgen Van Poeck (Adventure Diving), Michel Walgraeve (Triton).

3

1) Je kon er ook de nieuwe cursusboeken kopen.

2) De NELOS-boetiek had ook de collectie kledij bij.

3) Sven Vandekerckhove opende de AV. 4) John Remue en Monique Demoustier kregen een pakkend eerbetoon.

5) Koen Van Dyck bracht het verslag van het BrevettencomitĂŠ.

6) Franklin Forrez besprak de werkzaamheden van de Subcommissie Jeugdduiken.

7) Dirk De Bilde bracht het verslag van de Sectie Duiktechnieken.

8) Het verslag van de Sectie EDIT werd gebracht door Ivo Madder.

4

6

5

7

8

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 29

29

5/06/2014 10:02:00

Bondsnieuws

Commissie Duikonderricht

Rechts: Voor de laatste keer bracht John Remue de speech over de ethiek van de instructeur.

Onder: Sandra Smets ondertekent de gedragscode.

Rechtsboven: Ook Werner Van Loock kreeg het bewijs van zijn 1*Instructeurstitel.

Midden: Kristof Bundervoet is een van de 30 nieuwe 1*Instructeurs.

Rechtsonder: Stef Teuwen reikt het diploma van Instructeur B uit aan Steven De Meyer.

30

Hippo-249.indd 30

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:03

Linksboven: Bert Van Passel krijgt er nog een extra kaartje bij: Jeugdduikinstructeur.

Midden: Net zoals de anderen kreeg ook Peter Temmerman zijn CMAS-kaartje 1*Instructeur van Sven Vandekerckhove.

Onder: Rudi Deschilder neemt zijn instructeursstempel in ontvangst.

Rechts: Karen Verwulgen (rechts) coรถrdineerde het YDS-team dat instond voor de catering.

De nieuwe 1*Instructeurs van NELOS - lichting 2014.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 31

31

5/06/2014 10:02:07

Reportage

Foto: huidziekten.nl.

Duikgeneeskunde

Zacht lenteweer ideaal voor muggen Ze zijn er weer, die vervelende beestjes die bij valavond aan de waterkant langs je oren zoemen. Gaan we door die zachte winter met meer muggen verveeld zitten? Waarom worden sommigen mensen meer gestoken? Hoe voorkom je muggenbeten na een duik? We proberen hier antwoorden te geven op al deze vragen en nog veel meer.

32

Hippo-249.indd 32

E

en bbq aan een waterplas met zoemende steekmuggen (Culicidae) rond je oren en 's morgens sta je doodleuk op met van die rood jeukende bultjes. Normaal leven ze van plantensappen, tenzij ze bevrucht zijn. Voor de ontwikkeling van hun eitjes hebben ze dan meer voedingsstoff en nodig en die halen ze uit ons bloed. Het zijn dus de wijfjes die bloed komen zuigen met hun speciale monddelen waarmee ze in de bloedvaatjes in je huid prikken. Deze monddelen werken als holle naaldjes waarlangs ze een beetje bloed opzuigen. Omdat ze geen angel hebben had men ze eigenlijk beter

bijtmuggen genoemd. De meeste soorten leven 's nachts. De beruchtste soorten zijn de malariamuggen. Ook de tijgermug is gevaarlijk omdat deze ernstige ziektes verspreidt, zoals de West-Nijlziekte, Japanse encefalitis, chikungunya, dengue (knokkelkoorts) en gele koorts. Deze muggen leven 40 Ă 50 dagen en zetten gedurende hun leven meerdere keren eitjes af. Steekmuggen zijn echter niet de enige muggenfamilie met bijtende soorten, ook soorten uit andere families (kriebelmuggen of Simuliidae en knutten of Ceratopogonidae) bijten en kunnen ziektes overbrengen.

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:02:07

Aziatische tijgermug duikt in België op

bijtende vrouwtjes Het zoemend geluid dat steekmuggen maken heeft deels te maken met de voortplanting van de muggen. Ze leven in het donker en kunnen elkaar moeilijk vinden.

Muggen gebruiken daarom geluid om elkaar te kunnen lokaliseren in het donker.

Enkel (stekende) vrouwtjes maken zoemgeluiden. Iedere soort produceert een iets ander geluid, zodat de mannetjes niet paren met een vrouwtje van een andere soort.

Steekmuggen komen over de hele wereld voor, behalve in heel koude gebieden, zo-

als rond de polen. Het verspreidingsgebied van veel soorten wordt echter groter door de opwarming van de aarde, onder andere de malariamug en recent zelfs de tijgermug rukken op naar het noorden. In Nederland en België zijn steekmuggen hooguit irritant, maar wereldwijd zijn ze wel verantwoordelijk voor de dood van 1 op de 17 mensen: jaarlijks worden ongeveer 700 miljoen mensen besmet met een door steekmuggen verspreide ziekte.

Om hun gastheer op te sporen gebruiken steekmuggen niet enkel zicht, maar ook geuren en temperatuurverschillen. Ze kunnen zo'n 300 tot 400 verschillende stoffen registreren die worden uitgescheiden door het zweten en zo'n 100 verschillende stoffen bij het uitademen.

Aziatische tijgermug (Stegomyia albopicta, eerder Aedes albopictus).

Foto: James Gathany/CDC.

Onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) volgen de situatie nauwlettend op. Er is voorlopig weinig reden tot ongerustheid: de exotische mug blijkt de winter in onze streken (voorlopig) niet te kunnen overleven.

"De combinatie van hoge temperaturen en voldoende vochtigheid zijn ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van insecten en dus ook muggen", weet insectendeskundige Patrick Grootaert, hoofd van het departement Entomologie van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), te vertellen.

Vooral het lenteweer is bepalend voor de hoeveelheid muggen. Nadat de eitjes zijn gelegd in stilstaand water, ontwikkelen de larven zich tijdens de lente. Door de echt hoge dagtemperaturen – normaal schommelen die onder de vijftien graden – groeien de larven snel en ontwikkelen de muggen zich iets vroeger dan normaal.

Toch is Grootaert er vrij gerust in dat we deze zomer niet met een muggenplaag te kampen zullen hebben, want dat ook de winter zacht was, is dan weer slechter voor insecten. "Zachte winters zijn doorgaans slechter dan koude winters, want dan krijgen insecten last van schimmels die op de dieren parasiteren. Een winter met vriesweer is noodzakelijk om die schimmels te

Foto: huidziekten.nl.

zachte lenteweer ideaal voor muggen

Sommige mensen, vooral kinderen krijgen hevige zwellingen die langer aanhouden.

Microscoopopname van de super sexy zuigsnuit van een mug gesloten (links) en een klein beetje geopend (rechts).

Foto: flabber.nl.

Foto: huidziekten.nl.

Een populatie Aziatische tijgermuggen (Aedes albopictus), die tropische ziektes zoals gele koorts, knokkelkoorts of chikungunya kunnen overdragen, zijn vorige zomer (juli 2013) in België neergestreken in een bandenimportbedrijf in de buurt van de Antwerpse haven. De Aziatische tijgermug komt oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië, maar heeft al Amerika en Zuid-Europa veroverd en is nu aan een opmars noordwaarts richting onze contreien bezig. De tijgermug reist de wereld rond via de handel in voornamelijk tweedehandsbanden en 'lucky bamboo'-planten. Het water dat in de banden blijft staan of waarin de planten vervoerd worden, is een ideale afzetplaats voor de eitjes van de muggen.

onderdrukken", zegt Grootaert. "Maar misschien gaan er deze zomer wel veel wespen zijn want het droge weer is dan weer ideaal voor hun voortplanting".

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 33

33

5/06/2014 10:02:07

Reportage

Duikgeneeskunde

In BelgiĂŤ en Nederland komen van nature ruim dertig soorten steekmuggen voor. Deze brengen geen ziektes over op mensen. Een aantal buitenlandse muggensoorten doet dat wel, zoals de malariamug. Ga je op reis naar een (sub)tropisch land waar zulke muggen rondvliegen, dan is het verstandig om muggenbeten zo veel mogelijk te voorkomen. Draag bedekkende kleding en smeer blote huid in met een middel dat DEET bevat (een insectenwerende organische vserbinding). In malariagebieden moet je bovendien malariatabletten slikken. Tegen gele koorts en Japanse encefalitis kan je je laten inenten. Op de website van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (www. itg.be) kan je per land opzoeken welke voorzorgsmaatregelen je moet nemen.

met dezelfde verschijnselen. Sommige volwassenen worden nadat ze heel vaak zijn gestoken, gevoelig voor muggensteken wat kan leiden tot een allergische reactie met blaren en ontstekingsverschijnselen, zoals hevige roodheid en flinke zwelling op de plaats van de beet.

Hoe ontstaat die jeuk? Normaal stolt je bloed als je een wondje hebt. Om het bloed rustig op te kunnen slurpen, moet het even vloeibaar blijven. Daarom spuiten muggen tijdens het steken (lees: bijten) een beetje speeksel met een antistollingsmiddel in je huid. Als reactie op dit antistollingsmiddel komt er histamine vrij, wat zorgt voor een allergische reactie die gepaard gaat met

jeuk, roodheid en zwelling. Probeer niet te krabben, want krabben maakt de jeuk en de bult alleen maar erger. Door krabben kan de zwelling telkens weer 'geactiveerd' worden.

behandeling Een koude, natte doek of een ijsblokje gaat de zwelling en de jeuk tegen. Of smeer er een zalf of lotion tegen insectenbeten op.

Ook deppen met azijn, met een nagel een kruisje in de bult zetten of met een balpen een cirkel rond de bult trekken, verlicht bij sommige mensen de jeuk. Ook tandpasta helpt soms. Dit smeer je gewoon op de muggenbeet en de jeuk is weg.

Foto: flabber.nl.

Tropische ziekten

jeuk Muggen schijnen extra agressief op zoek te zijn naar vers bloed gedurende een volle maan.

Kriebelmuggen (Simulidae) veroorzaken kleine jeukende papels.

Foto: huidziekten.nl.

Vaak voel je het niet eens als er een mug in je been of arm hapt. De gevolgen van een muggenbeet merk je wel: je krijgt een kleine rode bult, die twee tot acht uur later een fors jeukende bult wordt waarvan de irritatie en de roodheid vanzelf verdwijnt. Bij sommige volwassenen en kinderen blijven er jeukende, verharde en (open)gekrabde bultjes achter die dagen tot weken kunnen aanhouden. Vooral na herhaalde muggenbeten kunnen ook oude reactieplaatsen weer opvlammen

34

Hippo-249.indd 34

Hippocampus mei/juni jan./feb. 2014

5/06/2014 10:02:08

Als je heel gevoelig bent voor muggensteken helpt een corticosteroïdenzalf, een antihistaminica zalf of tabletje met antihistaminica (anti-allergiepilletje, bijv. Cetirizine) tegen de hevige jeuk. Neem deze pilletjes bij voorkeur 's avonds omdat ze soms slaperigheid kunnen veroorzaken.

Bepaalde crèmes met een antihistaminicum geven een overgevoeligheidsreactie als er zon op komt. Wees daar dus voorzichtig mee. Dergelijke zalven mogen niet op het gezicht gebruikt worden.

Soms kan de reactie van de huid zo sterk zijn dat er een blaasje of blaar ontstaat. Deze overgevoeligheidsreactie wordt 'culicosis' of 'culicosis bullosa' genoemd. De bulten en de blaren drogen na een aantal dagen in. Krab je ze echter eerder open, dan kunnen er bacteriën in terecht komen waardoor je een ontsteking krijgt. Zo'n bacteriële infectie is dan te bestrijden met antibiotica.

bescherming Muggen zijn verzot op mensen die veel zuren zoals urinezuur produceren, maar ook de geur van de zuren in het zweet trekken muggen aan en zorgen ervoor dat muggen op dergelijke mensen landen. Muggen kunnen hun prooi al van op 50 meter afstand ruiken. Die nare prikbeesten voelen zich ook aangetrokken tot mensen met een hoge concentratie van cholesterol op hun huidoppervlak. Dat betekent echter niet noodzakelijk dat muggen jagen op mensen met een hoge cholesterol. Ze gaan vooral naar mensen die effectief zijn in het verwerken van cholesterol, waarbij bepaalde bijproducten achterblijven op het huidoppervlak. Ook de ademhaling lokt muggen, vooral het koolstofdioxide dat we uitademen. Elk type CO2 is aantrekkelijk voor muggen, zelfs van op grote afstand. Omdat grote mensen meer CO2 uitstoten dan kleine kinderen, viseren muggen vooral volwassenen. Zwangere vrouwen lopen ook meer kans op beten, omdat ze ook meer CO2 uitstoten.

Verder trekken beweging en warmte ook muggen aan.

Dus als je muggenbeten wil vermijden, kun je je beter zo rustig mogelijk houden. Je beweegt dan niet alleen minder, je gaat minder zweten, je hebt het kouder en je stoot ook minder CO2 uit.

Hoe je die beestjes van je weg kan houden tijdens je slaap is meestal wel geweten (vliegenraam, muskietennet, elektrische muggenpluggen die een anti-muggengeur verspreiden, …). Maar hoe vermijd je gebeten te worden als je op een zwoele zomeravond aan bijv. de Put van Ekeren staat? Draag kleding die je lichaam zoveel mogelijk bedekt, zodat ze er gewoon niet bij kunnen. Maar wat als je je aan het omkleden bent voor of na een duik? Vraag in je apotheek naar iets om je in te smeren tegen muggenbeten, best een middel dat DEET bevat. Er zijn verschillende soorten. Het ene helpt al beter dan het andere. De muggenmelk 'tropical mug spray' is heel doeltreffend. Het enige nadeel is de geur, maar het is net die geur die hen weghoudt. Als je je insmeert vergeet dan geen stukje of je hebt weer prijs. Maar als je je goed insmeert dan heb je geen last meer van muggenbeetjes, want dit product werkt ongeveer 8 uur. 

Uw advertentie hier? publiciteit@nelos.be Advertentietarieven: www.wiki.nelos.be/index.php/hippocampus

IVO MADDER

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 35

35

5/06/2014 14:04:54

Bondsnieuws NELOS vzw

Voorzitter Willy van der Plas

Algemene Vergadering

NELOS te Hasselt De vijftigjarige Duikschool COWOL organiseerde dit evenement op 2 maart 2014. Bij het binnenkomen werden de clubvertegenwoordigers onthaald met een glaasje cava en werd er geklonken op de volgende vijftig jaar.

Z

oals steeds is dit een zeer beknopt verslag. Het volledig verslag van de Algemene Vergadering NELOS is in te zien bij het secretariaat van je club. Tijdens de vergadering werden de notulen genoteerd door Luce De Smet.

36

Hippo-249.indd 36

De voorzitter dankte en feliciteerde de jubilerende duikschool COWOL en overhandigde hen een NELOS-aandenken.

Ons ledental is vorig jaar weer met een 500-tal leden verminderd. Blijkbaar gaan jongeren even proeven van de diverse sporten, maar blijven niet om een brevet te behalen, waardoor tijd en energie van onze instructeurs verloren gaat. Willy van der Plas stelde dan de opties voor de toekomst voor: een modern flexibel doorzichtig beleid dat zich vooral snel aanpast aan de behoeften van de nieuwe generatie duikers; het op een structurele manier aanleveren van cursusmateriaal dat voldoet aan CMAS- en Europese standaarden. NELOS dient een ondersteunende en coördinerende functie te hebben naar de clubs toe. Een nieuw Bloso-decreet is in de maak en wat daar het resultaat van zal zijn, is voor het sportend Vlaanderen een open vraag.

Willy dankte eveneens alle commissies en subcommissies. Zij zijn immers het uithangbord van onze organisatie en zorgen ervoor dat elk lid de mogelijkheid krijgt zich te bekwamen in één van de diverse takken van onze sport. Opnieuw konden wij weer rekenen op de milde steun van onze belangrijke sponsors, onze verzekeraar Arena en de firma's Green Force en Scubapro.

Onze dank gaat eveneens naar de diverse adverteerders in ons bondsblad die dankzij hun advertenties ons blad een standingvolle uitstraling geven. Willy vertolkte ook zijn waardering voor de instructeurs en de clubs die de ruggengraat vormen van onze NELOS. Maar ook voor de medewerkers Luce, Inge, Hannelore en Katrijn en alle leden van de Raad van Bestuur voor de goede en constructieve medewerking.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:10

Duikonderricht – John Remue Het Duikonderricht heeft zich zoals steeds toegespitst op zijn belangrijkste taak, namelijk het verzekeren van de continuïteit in de opleidingen en kadervorming voor het luchtduiken, het jeugdduiken en het technisch duiken, verklaarde John Remue. Ook het inschalen van heel veel geïnteresseerden, komende van andere associaties en commerciële organisaties was belangrijk.

Er werd opmerkelijk veel gepubliceerd: een nieuwe cursus 1*Duiker, een nieuwe cursus GND, een cursus Gas Blender, een nieuw infoboek Jeugdduiken, een vernieuwd dossier Uitloding en loodreflex en een nieuwe cursus DHV. Belangrijk is ook het feit dat onze opleidingen na vijf jaar terug getoetst werden aan de Europese en ISO-normen. We doorstonden met brio, samen met het Duikonderricht van LIFRAS, een zeer scherp doorgevoerde audit gedurende twee dagen.

Opmerkelijk verschil met 2008 is dat onze 1*D aanzien worden als beantwoordend aan de norm EN 14153-2/ISO 24801-2 zoals de 2*D. Zo staan onze 1*D internationaal gelijk aan de Padi Openwater Diver. Ook werd het nitroxduiken en het gasblenden gecertificeerd als beantwoordend aan de gestelde ISO-normen.

De homologatiecijfers spreken voor zichzelf over de inzet van de instructeurs: Lucht- en nitroxduiken: 763 1*D, 429 2*D, 201 3*D, 32 Kwalificaties Diep Duiken, 31 AI, 36 1*I, 326 Basis-Nitrox-Duiker, 58 Gevorderde Nitrox-Duiker, 9 Nitrox-Instructeur, 2 Kwalificatie Nitrox Blender.

165 Duiker-Hulpverleners en dit in samenwerking met de Geneeskundige Commissie.

Jeugdduiken: 69 Bronzen Dolfijnen, 39 Zilveren Dolfijnen, 36 Gouden Dolfijnen, 10

Begeleiders Jeugdduiken, 6 Instructeur Jeugdduiken.

Technisch duiken: 10 Extended Range Diver, 1 Extended Range Instructeur, 4 Normoxic Trimix Diver, 1 Normoxic Trimix Instructeur, 1 Advanced Trimix Diver, 7 Closed Circuit Rebreather Air Diver, 6 CCR Trimix Diver, 63 Trimix Blender, 3 Trimix Blender Instructeur.

En ook de resultaten van de Zeestages mogen er zijn: 22 2*Instructeurs en 3 3*Instructeurs.

John Remue besloot met de duikscholen en instructeurs te bedanken voor hun inzet evenals het NELOS-secretariaat voor de niet te onderschatten administratieve verwerking.

BEFOS – John Remue De Belgische Federatie is het forum bij uitstek waar de verantwoordelijken van de beide liga's de relaties met CMAS, CMAS Europe en EUF bespreken en bepalen. Onze recertificatie voor ISO en EN in 2013 gebeurde ook in samenwerking met LIFRAS en onder de koepel van BEFOS. Het Sportcomité van CMAS organiseert wereldkampioenschappen en daarom worden de Nationale Sportcommissie en de Nationale Audiovisuele Commissie gesteund en gesubsidieerd door de BEFOS. Ook is BEFOS vertegenwoordigd in de Commissie Deltagebied en zodanig blijven we goed op de hoogte van de nieuwigheden en evoluties in Zeeland. CMAS heeft een nieuw bestuur verkozen op de AV in Cebu in de Filipijnen.

Jean Rondia, vicevoorzitter van BEFOS, werd verkozen tot voorzitter van het Technisch Comité.

Public Relations Ronny Margodt

Een aantal van de NELOS-promotionele evenementen werden toegelicht door Ronny Margodt. Zo was het tweejaarlijks

Openwaterweekend een succes met de alom gekende D-Dive Day en D-Dive Day Junior. In 2015 is een gelijkaardig initiatief gepland. In 2013 is ook NELOS gestart met START 2 DIVE in het kader van de 'START TO SPORT' initiatieven. We zijn in 2014 begonnen met een unieke promotionele actie tijdens het Vakantiesalon te Brussel. Ongeveer 100.000 bezoekers brachten ons een bezoek, ruim 500 toonden echt belangstelling voor de duiksport en 250 initiaties vonden plaats in de duiktank. De samenwerking met Scubapro loopt opperbest, daarom werkt NELOS mee met de organisatie van de 'Scubapro-days' die doorgaan in het Zilvermeer van MOL. NELOS is in 2014 ook een sociaal engagement aangegaan met de Knuffelduik te Koksijde, een initiatief van Danny Van Parijs ten voordele van de vzw Kiekafobee, een organisatie die jonge kankerpatiëntjes, samen met hun ouders, toch van een mooie vakantie wil laten genieten. Veel promotiemateriaal is beschikbaar, zo is ook de nieuwe Club-info-folder vers van de pers. Ronny vermaande ook dat een ledenstop nefast is voor de continuïteit van de eigen club, maar dat geeft ook een slecht signaal naar de potentiële kandidaat-duiker. Hij besluit met een warme oproep aan instructeurs, bestuursleden van de clubs, de regionale besturen: "Wees een ambassadeur voor NELOS, draag ons gedachtengoed, onze visie en ons enthousiasme uit. Aarzel niet om u te uiten als NELOS-er, wij zijn het beste wat Vlaanderen op gebied van duiksport te bieden heeft! Draag ons ook internationaal uit op uw duikreizen en clubuitstappen".

Grenzeloos Duiken Ronny Margodt Ronny besprak dan het Europese project Grenzeloos Duiken en de bouw van een duiktank in Zwevegem. De eerste 'duikhotspot' werd vorige week in Wemeldinge onder ruime belangstelling van pers en duikers officieel geopend. Het prachtige initiatief werd overschaduwd omdat kort ervoor gestart is met het storten van modder en bouwafval op deze veel bezochte duikplaats.

De bouw van de duiktank te Zwevegem is volop aan de gang, de architect hoopt met de bouwwerken klaar te zijn tegen oktober 2014. NELOS blijft hierbij erg nauw betrokken. Dit project, met een waarde van bijna 5 miljoen euro, moet een pareltje worden ter bevordering van onze geliefde sport.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 37

37

5/06/2014 10:02:11

Bondsnieuws NELOS vzw

met het project 'Duik Erin'. Ons jeugdsportproject kreeg de naam 'Duik Erin' en telde in 2013 zevenendertig deelnemende clubs.

Door het open-end-decreet, weet het kabinet nooit vooraf hoeveel subsidies er kunnen uitgegeven worden. Daarom is er nu al sprake van een wijziging in dit decreet. De eerste gesprekken hieromtrent zijn reeds gestart.

Financieel verslag Ronny De Meersman

Boetiek Guy Bosmans Guy Bosmans stond erop alle medewerkers en het secretariaat te bedanken voor hun hulp tijdens zijn gedwongen afwezigheid. Het boekjaar werd afgesloten met € 82.813,00 aan bruto inkomsten. Wij hebben ook nog een stock aan goederen ter waarde van € 67.511,00.

Een deel van de winst werd ondertussen al uitgekeerd aan alle 2*Instructeurs en de nieuwe lichting 3*Instructeurs. Ook de Infomap 2013 werd met de winst betaald zodat wij die gratis konden ter beschikking stellen. Tevens sponsorden wij enkele activiteiten zoals de Junior D-Dive Day, het D-Dive Openwater Weekend en TekDive13, om maar de voornaamste op te noemen.

Ondanks de stijging van de aankoopprijzen is dit niet doorgerekend.

Guy drong erop aan het afzonderlijk NELOS-rekeningnummer voor de boetiek te gebruiken. Het staat trouwens bovenaan op elke bestelbon. Om het nog gemakkelijker te maken werd er ook een betaalautomaat geplaatst, zodat iedereen met de bankkaart kan betalen. Hij drukte erop dat overschrijvingen achteraf niet meer worden geaccepteerd.

Geneeskundige Commissie Roland Vanden Eede

De clubs hadden de boekhoudkundige stukken vooraf ontvangen. De penningmeester, die deze taak al 26 jaar ter harte neemt, nam samen met de aanwezigen de stukken door.

NELOS heeft een goed resultaat, maar dit is er niet enkel door de opvolging van de kosten-baten door de Raad van Bestuur, maar ook door de extra Bloso-subsidie van 2012. Dit heeft onze balans positief rechtgetrokken.

De rekeningen en budgetten worden bij handgeklap goedgekeurd.

Commissarissen der rekeningen Henri Van de Sijpe

Bloso – Guy Bosmans Zoals ieder jaar is er ook weer een rapportering geweest aan Bloso over het werkingsjaar 2013. Wij doen dit aan de hand van ons beleidsplan. In dit beleidsplan zijn belangrijke beleidslijnen opgenomen die binnen de vier jaar moeten gerealiseerd zijn. Deze beleidslijnen zijn uitgesplitst in doelstellingen, die over de vijf basisopdrachten en de facultatieve opdracht zijn verdeeld. Dit lijvig beleidsplan is in te zien op het NELOS-secretariaat.

Naast de basisopdrachten heeft NELOS sinds 2009 gekozen om verder te werken

38

Hippo-249.indd 38

dat zij beiden kunnen bevestigen dat journaal en grootboek overeenstemmen met de werkelijkheid. De in- en uitgavenstaten van NELOS vzw en van de commissies, geven een duidelijk beeld weer van de financiële operaties. Toch drong hij erop aan dat alle rekeningen moeten vergezeld zijn van de oorspronkelijke facturen. De commissarissen hebben ook een aantal adviezen geformuleerd over mogelijkheden tot besparing. Het mandaat van de beide Commissarissen der rekeningen wordt met applaus voor één jaar verlengd en de algemene vergadering verleent ontheffing aan de Raad van Bestuur.

Henry Van de Sijpe die het verslag bracht mede namens Kurt Verduyn, verklaarde

De belangrijkste activiteit bleef de inrichting van de cursus DHV. Dit is ieder jaar een groot succes, dankzij een mooie samenwerking met duikonderricht en de '(V)OSSEN'.

In 2013 werd de checklist verder verfijnd en een lijst gestandaardiseerde vragen voor het praktijkexamen opgesteld.

Bij de Zeestage bereidden we de opvolging voor. Twee nieuwe artsen hebben nu geproefd van de sfeer. Een goede medische omkadering blijft belangrijk, zowel voor de organisatoren als voor de kandidaten.

De geneeskundige commissie heeft ook een advies gegeven in verband met het standpunt van de ongevallenverzekeraar rond hartfalen. Wij hebben hier de belangen van de duikers, maar ook van de nabestaanden van eventuele slachtoffers voor ogen gehad. Medische realiteit en juridische interpretaties zijn niet altijd gemakkelijk verzoenbaar.

In 2013 behandelde de Geneeskundige Commissie op haar vergaderingen het herkennen en behandelen van de verschillende vormen van draaiduizeligheid en de 'highlights' van het driejaarlijks wereldcongres duikgeneeskunde.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:13

De Geneeskundige Commissie van NELOS heeft in 2013 in samenwerking met de VUB een opleiding duikerarts level I ingericht.

Deze internationaal erkende cursus heeft 25 artsen toegelaten zich te verdiepen in duikgeneeskunde. Een tweede cursus is gepland in het najaar 2014. De bedoeling is om voldoende geschoolde duikerartsen op te leiden, om NELOS toe te laten frequentie èn kwaliteit van de duikkeuringen te herzien en aan te passen aan de filosofie van het decreet Medisch verantwoord sporten.

Voor 2014 hebben we nieuwe uitdagingen.

We willen de samenwerking met het veiligheidscomité versterken, en inspanningen doen om de clubs te ondersteunen bij de lessen reanimatie en toedienen van zuurstof. Hiervoor willen we een 'train the trainer' systeem uitwerken.

alleen nog maar ongevallen met een dodelijke afloop begeleiden. Dit zet ons aan het denken. Hoe komt het dat de 'bijna'- , deco- of andere duikongevallen niet meer bij ons geraken? We gaan dit verder bekijken in 2014.

Inmiddels is ons vernieuwd bestuur ook gekozen. Elfrie van Poppelen is de voorzitter, Femke Hermans de psychologisch raadgever en André Vanhecke Secretaris & Penningmeester.

Dit betekent ook dat onze contactpersoon in geval van nood is veranderd.

Dat is namelijk André Vanhecke: 0032 493 19 25 56. Neem dit nummer mee samen met de andere noodnummers in je duikboekje!

Je kan ook altijd een mail sturen naar mental.coaching@nelos.be.

Mental Coaching Elfrie van Poppelen

Commissie Redactieteam Hippocampus – Ivo Madder

jaar, bij de uitgave van jan./feb., was de druk opnieuw te donker. Ondertussen zou de oorzaak gevonden zijn: een foutieve instelling bij de drukkerij, na de recente indienstneming van een nieuwe installatie.

Ivo dankt iedereen die artikels en foto's aanlevert, want daardoor en uiteraard mede dankzij een goed samenwerkend redactieteam, leveren we telkens toch weer een interessant duikmagazine af.

Eén van onze redactieleden, Patrick Van Hoeserlande, verblijft voor zijn werk enkele jaren in het buitenland, maar blijft actief meewerken.

De rubriektitel, bovenaan een artikel, bijv.

Reportage reisverhaal, is verwerkt in een golf.

Hiermee leunen we aan bij de NELOS-huisstijl. De laatste jaren is het een uit de kluiten gewassen magazine van 92 à 100 blz. geworden. Hierdoor kunnen we het ruim aanbod aan artikels en prachtige foto's publiceren.

Om dit in de toekomst te kunnen blijven doen zouden er wel enkele adverteerders moeten bijkomen. Misschien zijn er onder onze leden wel geïnteresseerden die hun product kenbaar kunnen maken via een advertentie in ons bondsblad?

Sportcommissie Herwig Van Cotthem

Na 8 jaar werking kon Elfrie van Poppelen trots meedelen dat het team niet alleen goed gekend is binnen de werking van NELOS, maar nu ook volledig geïntegreerd is in de opleiding Duiker-Hulpverlener. Zij dankt iedereen voor de talrijke reacties naar aanleiding van onze oproep naar nieuwe hulpverleners. We zijn weer 5 mental coaches rijker.

Na 9 jaar trouwe dienst stoppen onze twee oprichters met het Mental Coaching Team: Els Huybregts als dokter en vertegenwoordiger van de Geneeskundige Commissie en Ben Engelen als adviserend trauma psycholoog. Het resterend team is trots en dankbaar voor wat we nu kunnen overnemen en voortzetten.

2013 was een rustig jaar qua aantal begeleidingen. Dit betekent dat we 59 begeleidingen gedaan hebben sinds de oprichting in 2005, waarvan 21 met een dodelijke afloop. Je ziet een tendens dat we bijna

Ivo Madder begon over de leuke verrassing, dat ter gelegenheid van zijn 10-jarig hoofdredacteurschap een artikel over hem is verschenen, waarvan hij niet op de hoogte was.

Hippocampus wordt sinds 1998 gedrukt via Swinnen Printing. Dit 15-jarig jubileum werd gevierd tijdens de Algemene Vergadering van de Commissie Redactieteam Hippocampus.

Katrijn Ools, die o.a. ons bondsblad in layout zet, was op 1 april 2013 vijf jaar in dienst bij de NELOS. We kregen er een nieuw redactielid bij: Ingrid Dekelver. Zij is tevens lid van de Geneeskundige Commissie.

Regelmatig krijgen we positieve reacties en opbouwende kritiek. We bleven echter niet gespaard van negatieve commentaar, die terecht was. Over de editie van september kwamen meldingen binnen van moeilijk te lezen tekst. De donkere druk van editie nov./dec. 2013 was teleurstellend en dit

Sinds begin 2013 organiseert de Sportcommissie wekelijks op woensdagavond trainingen vinzwemmen en vrijduiken in het zwembad Wezenberg te Antwerpen, meldde Herwig van Cotthem. Trainingen voor de nationale ploeg Onderwaterhockey zijn ook voorzien.

Uiteraard zijn de klassiekers gebleven: samen met LIFRAS hebben we 10 wedstrijden vinzwemmen georganiseerd zowel in buitenwater als in binnenwater. Wat onderwaterhockey betreft is er zoals steeds het Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 39

39

5/06/2014 10:02:14

Bondsnieuws NELOS vzw

Belgisch kampioenschap en de beker van BelgiĂŤ. Het succes van deze organisatie blijft toenemen en het niveau binnen de clubs blijft stijgen.

Wat vrijduiken betreft zijn we een specifiek conversieprogramma opgestart voor instructeurs om ook Instructeur-Vrijduiken te worden.

In 2014 hebben we een flink ambitieus programma. Voor vinzwemmen hebben we een uitgebreid programma met meer dan 20 evenementen: wedstrijden, zowel organisaties als deelnames, en sportkampen voor diverse leeftijdsgroepen. Een cursusboek over vinzwemtechniek en trainingsleer is ook gepland.

De onderwaterhockeycompetitie blijft uiteraard aan hetzelfde tempo verdergaan Voor vrijduiken plannen we in het najaar onze eerste stage voor vrijduik-instructeurs. We gaan ook samenwerken met 'Pure apnea' zodat we onze competentie in deze materie samen met hen kunnen versterken. Bijkomend voordeel is dat we een 'dual license' kunnen aanbieden zodat onze brevetten meteen een internationale uitstraling krijgen

Het NELOS-festival en het OVK wordt vervangen door het Open Belgisch Kampioenschap voor Onderwaterfotografie en -videografie. Om dit allemaal waar te maken komt er een veel nauwere samenwerking met de CA LIFRAS. In onpare jaren wordt het OBK enkel een 'shoot-out' wedstrijd (4 wedstrijddagen). In pare jaren (2014) omvat het OBK naast het gedeelte 'shoot-out' ook een gedeelte festival!

Ook dit werkingsjaar zijn er opleidingen in fotografie en videografie. Er wordt ook gewerkt aan de opleiding van 3 nieuwe IF1 en aan een aanpassing van het leerplan.

Commissie Biologie Tiny Heremans

Audiovisuele Commissie Ludo Braeckman

Ludo Braeckman, die ook 'NELOSAC' aankondigde als de nieuwe benaming, meldde dat de klassieke wedstrijden Zoetwaterflitsen en Zeelandflitsen vervangen zijn door het Open Vlaams Kampioenschap (OVK).

Deze nieuwe wedstrijdformule viel algemeen in de smaak.

Wat fotografie betreft hebben zowel ACAVOS als WEVOS opleidingen georganiseerd voor DF1 en DF2. Erik De Groef organiseerde voor de tweede keer een zeer degelijke opleiding onderwatervideografie.

40

Hippo-249.indd 40

Commissie Duikers met een handicap – Ann Tielen

Tiny Heremans besprak de 4 activiteiten van vorig jaar van de Commissie: de voordracht door Inneke Van de Vijver over 'Een apotheek uit de zee: bieden sponzen de oplossing bij HIV infectie of kanker?', de daguitstap naar Pairi Daiza, de Themaduik te Stavenisse met voordracht door Vansteenbrugge over 'De Amerikaanse ribkwal in de Zuidelijke Noordzee' en in samenwerking met AVOS een voordrachtavond over 'Naaktslakken' door Peter van Bragt.

Wat het Specialisatiebrevet betreft werd er een cursus georganiseerd voor West- en Oost-Vlaanderen.

In verband met het project 'Grenzeloos duiken' nam de commissie deel aan het onderdeel Ecologisch duiken dat tot doel heeft respect voor de natuur, de mensen en de omgeving te promoten. Verder zijn NOB en NELOS gestart met een Eco-Diver-certificaat te lanceren. Het is van het grootste belang dat de sportduikers zich bewust zijn van de impact die hun aanwezigheid onder water op de natuur heeft.

Ann Tielen dankte in de eerste plaats Eric Reekmans en Brigitte Thierens, die om persoonlijke redenen ontslag in de Commissie DmH hebben genomen. Eric Reekmans is op alle activiteiten van de Commissie als duikverantwoordelijke en PR naar voren getreden. Als arts fungeerde Brigitte Thierens als de rechtstreekse link naar deze Commissie. Zij deed ook de medische onderzoeken. De taak van PR gaat vanaf nu opgenomen worden door Luc Dupas en Brigitte wordt vervangen worden door Ingrid Dekelver.

Vorig jaar was zeker geslaagd met als hoogtepunten de Wet Wheels Duikdag en de Begeleiderscursus!

Van de Wet Wheelers kwam de vraag naar meer onafhankelijkheid, meer kennis en zelfs meer 'kunnen'. Daarom is er gewerkt aan het 'specialisatiebrevet Onderwaternavigatie' juist om hen aan te moedigen een grotere zelfstandigheid aan de dag te leggen en samen met de rest van de duikgroep op de hoogte te zijn van onderwaternavigatie. Ook het 'kwalificatiebrevet Duikleider' gaat in die zin. Iedere Wet Wheeler van het A-niveau kan dan als volwaardige duikleider van een duikteam fungeren. De openwaterproeven zijn dezelfde als die voor 2*Duiker. De volledige afwerking van deze kwalificatie zal tegen het einde van het jaar hopelijk rond zijn zodat de A-duikers volgend jaar een nieuwe uitdaging kunnen aangaan.

NELOS Service Club Willy van der Plas De Service Club is een club zonder activiteiten. Er waren vorig jaar 124 leden aangesloten.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:16

De Service club heeft tot doel 'dienstverlening'. Het geld kan dus besteed worden als steun aan één of meerdere van de bij NELOS vzw aangesloten duikclubs, en/ of aan projecten in verband met de duiksport. Indien een club of regio een dossier instuurt naar de Service club, kan de Raad van Bestuur het bekijken en eventueel het evenement sponsoren.

Commissie Deltagebied John Maes

De Commissie Deltagebied werd in het leven geroepen door onze zusterfederatie NOB om in de Zeeuwse wateren de belangen van de duikersgemeenschap te verdedigen en een communicatiekanaal in stand te houden tussen de duikers en de andere betrokken instellingen en overheden. Robert Henry heeft Nico Habets vervangen als vertegenwoordiger van LIFRAS. Traditioneel is er goed en slecht nieuws.

Het Projectbureau Zeeweringen van Rijkswaterstaat zal verder de dijken en de vooroeverversterking verbeteren. In 2014 zijn onder meer de zones rond Stavenisse en Plompe Toren aan de beurt. Dit gaat steeds gepaard met een duikverbod.

De problematiek 'Zandhonger' in de Oosterschelde komt steeds meer in de aandacht. Onze voornaamste bijdrage hierin is: het nut en nood aan kunstriffen permanent in de aandacht te brengen. Een ander aanhoudend probleem is het storten van staalslakken, die nefast zijn voor het onderwaterleven. Gemotiveerde bezwaarschriften werden ingediend.

Bovendien werden wij recent geconfronteerd met schokkende onderwaterbeelden van het verwoestend effect op de fauna teweeggebracht door het storten van baggerspecie aan de nieuwe 5* duikhotspot Wemeldinge. In urgentie worden ook hier

gecoördineerde bezwaarschriften ingediend door NOB/NELOS/LIFRAS. John Maes dringt aan op het uitwerken van gezonde oplossingen, die de maritieme werkzaamheden respecteren evenals de belangen van de natuur en de recreanten.

Over naar het goede nieuws. Het installeren van nieuwe dijktrappen gaat nu onverminderd verder. Intussen wordt er nu eindelijk ook werk gemaakt om de toegang tot de laagwaterwaterlijn te verbeteren.

De NOB, ondersteund door haar Commissie Deltagebied, komt nu op kruissnelheid bij de verdere voorbereidingen voor de realisatie van het CMAS Wereldkampioenschap OW-fotografie in Zeeland in mei 2015.

Dankzij het project Grenzeloos Duiken is de eerste 5* duikhotspot te Wemeldinge een feit met vrij luxueuze voorzieningen.

John vroeg steun voor de mogelijke invoering van een betalende duikerspas. Die zou de mogelijke middelen kunnen genereren om de belangen van de brede duikersgemeenschap veel efficiënter te verdedigen.

Hierdoor zouden wij ook als een erkende belangengroep kunnen optreden, een statuut dat wij duikers nog niet hebben.

verzekering hartfalen Willy van der Plas bracht een probleem met onze verzekeringspolis naar voren: 'hartfalen' is niet gedekt door onze polis.

We kunnen dit vermijden door een uitbreiding van onze verzekeringspolis met het risico 'hartfalen'. Willy legde twee mogelijkheden voor: Uitbreiding van de polis met 'hartfalen' en met behoud verzekerde bedragen. Met een premieverhoging van 5,00 euro.

Uitbreiding van de polis met 'hartfalen' met verlaagde verzekerde bedragen (dit enkel in geval met diagnose 'hartfalen').

Met een premieverhoging van 0,30 euro.

Na discussie wordt overgegaan tot de stemming en een meerderheid van 126 tegen 103 is voor de eerste keuzemogelijkheid. Deze zal ingaan vanaf 2015 (de NELOS-bedrage zal dan verhoogd worden).

Voor 2014 ben je verzekerd volgens keuzemogelijkheid twee, want NELOS zal het bedrag van 0,30 euro per aangesloten lid op zich nemen. Zodoende is iedereen vanaf dit jaar verzekerd voor hartfalen.

vaardt de statuutwijziging over de Algemene Vergadering met 236 voor en 1 blanco.

Over het officialiseren van de Regionale Organisaties waren er 227 voor, 8 tegen en 2 blanco stemmen.

verkiezingen

De uittredende en herkiesbare bestuursleden, Ivo Hubert, Ronny Margodt en John Remue werden bevestigd in hun mandaat met handgeklap.

De voorzitter dankte de aanwezigen en sloot de vergadering. NELOS bood de aanwezigen een drankje aan, zodat er kon nagepraat worden.  VERKORT VERSLAG OPGESTELD DOOR WIM VAN DOESELAER

wijziging van de statuten Het wettelijk quorum van 2/3e aanwezige stemmen is bereikt. De vergadering aan-

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 41

41

5/06/2014 10:02:17

Advertorial

Overzicht van het terrein (1e fase).

Je Wemelse droom aan de Oosterschelde!

Oosterscheldepark de Stelhoeve is een uitbreiding van Vakantiepark de Stelhoeve en zal aansluiten bij haar exploitatie en verhuurprogramma. Net achter de binnendijk zal deze tweede fase worden gerealiseerd, de bouw van 120 schitterende, comfortabele vakantiehuizen, uitgevoerd in Zeeuwse stijl.

O

p zoek naar een Wemels gevoel?

Kom gerust langs en ervaar! Oosterscheldepark 'De Stelhoeve' is een recreatiepark, gelegen in Wemeldinge aan de Oosterschelde. De vakantiehuizen

van 'De Stelhoeve' zijn geschikt voor een overnachting, weekendje weg of gehele vakantie in Zeeland. De Stelhoeve ligt op loopafstand, nog geen 50 meter, van de prachtige Oosterschelde, die behoort

tot de 5 sterren duikspot van Nederland!

Daarom zijn de vakantiehuizen ook geschikt voor duikers die een weekend willen duiken en komen genieten van de rust en het comfortabel en sfeervol overnachten aan de Oosterschelde. Rondom 'De Stelhoeve' kan je heerlijk fietsen en wandelen tussen de boomgaarden, landerijen en langs de Oosterschelde.

uitbreidingsplan Vakantiepark 'De Stelhoeve' breidt uit met 120 luxe vakantiehuizen, een waterspeelterrein en een speelbos. Het wordt

Links: De 6-persoonswoning.

Rechts: De 4-persoonswoning.

Hippo-249.indd 42

5/06/2014 10:02:19

De 8-persoonswoning.

dus een echt Oosterscheldepark met diverse faciliteiten. Graag bieden wij je de kans om eigenaar te worden van één van de luxe vakantiehuizen. De huizen worden aangeboden in 3 typen: de 4-persoonswoning (vanaf € 149.000,00 excl. btw), de 6-persoonswoning (vanaf € 169.000,00 excl. btw) en de 8-persoonswoning (vanaf € 189.000,00 excl. btw). De vakantiehuizen, die standaard al heel compleet worden aangeboden, kunnen verfraaid worden met extra opties. Denk hierbij onder andere aan een veranda, een sauna of extra berging.

In de eerste fase zullen er 40 vakantiewoStap je met ons mee in dit mooie Wemelse project door te investeren in een prachtig product, temidden van de Bloesem van Zeeland?

ningen worden gerealiseerd. De verkoop in inmiddels gestart! Er was al een infodag op 17 mei 2014. Kon je er niet bij zijn?

Geen probleem, op 14 juni 2014 houden we een eerste verkoopsdag voor de 1e fase (40

vakantiehuizen). Je bent dan van harte welkom van 10.00 tot 16.00 uur!

eerste fase speelbos gerealiseerd Bij de uitbreiding van 'De Stelhoeve' staat de aanleg van een waterspeelterrein gepland. Ook wordt het naastgelegen bos ingericht als speelbos. De eerste fase van dit project is inmiddels met succes afgerond. De paden zijn verbreed en bomen die niet gezond meer waren zijn verwijderd.

Op deze manier komt er nu veel meer licht het bos binnen en bloeien er ook al weer bloemen. Staatsbosbeheer heeft ervoor gekozen om op bepaalde plaatsen allerlei takken en oud hout te laten liggen, zodat kinderen ermee aan de slag kunnen. Dus dat betekent: lekker met je oude kleren het

bos in om te spelen en hutten te bouwen!

Het kan allemaal in dit Wemelse speelbos, waarbij in een later stadium ook nog een mountainbikebaan gerealiseerd zal worden.

Heb je interesse? Neem dan gerust contact met ons op. Ook na de eerste verkoopsdagen kan je dat nog. Kijk voor meer informatie over dit mooie project op www. destelhoeve.nl/kopen of volg ons via de facebookpagina www.facebook.nl/ destelhoeve.  WOUTER DRIJVER ZAAKVOERDER 'DE STELHOEVE'

Bondsnieuws Duikplaats

Europese Unie Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst!

De 10 gouden regels Foto: Peter Van den Eynde.

van de Oosterscheldeduiker 1. De

nollen of strekdammen zijn duikplaatsen waar sterke stroming veelvuldig voorkomt. Voorbeelden van deze duikplaatsen zijn: Gorishoek: 'De vuurtoren' of 'De punt'; Hoek van Ouwerkerk, de nol van Zierikzee, dijkversterking noordwest van Sas van Goes.

2. Springtij (enkele dagen na volle en nieuwe maan) zal die

6. Bij 100 bar flessendruk keer je met behulp van het kompas

stroming nog versterken. Hetzelfde geldt bij hevige wind: vanaf een windsterkte van 5 à 6 Beaufort is het opletten geblazen! Alles hangt af van de tijd gedurende dewelke de wind zijn invloed op het watervlak heeft doen gelden en van de windrichting. Aanhoudende harde wind uit dezelfde hoek kan aan de lijzijde van de dijk plaatselijk toch een vlak wateroppervlak creëren, maar veroorzaakt altijd onberekenbare stromingen.

langs de bodem terug naar de oever. Bij te voorzien luchtgebrek verlaat je de bodem en stijg je verticaal op aan de voorgeschreven snelheid en zwem je op geringe diepte op kompas in de richting van de oever.

3. Duiken bij hoogwater is op deze duikplaatsen af te raden. Je kan ver meegesleept worden.

4. Informeer bij duikers met ervaring op elke duikplaats wat het ideale moment is om te water te gaan.

5. Slechts

twee duikers verbonden met één lijn, de zogenaamde 'buddy line', aan de polsen of armen.

7. Boeien bij de duikplaats wijzen op netten of fuiken. Houd er rekening mee. Eerbiedig deze netten en fuiken. Zij zijn de legale broodwinning van vissers.

8. Verstoor geen dieren, raak ze niet aan en voed ze niet. Leer het onderwaterleven kennen en respecteren. Vermijd elke vernieling.

9. Houd de duikplaatsen schoon. Duik zoals je schaduw … laat geen enkel spoor na.

10. Moedig je duikbuddy's aan deze regels te volgen.

Hippocampus mei/juni 2014

43

REPORTAGE Biologie

Enkel als de watertemperatuur in de winter onder de 6째C duikt, spoelen er van mei tot augustus vaak oorkwallen aan.

Februari te warm?

Dan zit de oorkwal

in de penarie

Oorkwallen, voor de strandgangers zijn ze een vaste zomerse verschijning. Zomers zonder die kwallen zijn zeldzaam. Hoewel: in 1994, 1995, 2000 en 2002 waren ze er niet. Bijna kon 2012 dit lijstje aanvullen, maar daar bracht een koudegolf in februari verandering in. Maar 2014 zou het wel eens een zomer met amper oorkwallen kunnen worden.

44

Hippo-249.indd 44

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:21

Foto: Jos Audenaerd.

Poliepen van de oorkwal in de Grevelingen.

A

an onze kust komen verschillende kwallensoorten voor, elk met hun eigen piekperiode. Oorkwallen (Aurelia aurita) kan je vooral van mei tot augustus aantreffen. Vaak wordt hun aanwezigheid verklaard door het warme weer, wat een absolute misvatting is. Ze worden in hoofdzaak in de zomer waargenomen, dat wel, omdat ze dan groot zijn en omdat er dan veel volk over de Belgische stranden struint. Heel veel volk. Maar de oorkwallen worden putje winter geboren.

Tenminste, als het water koud genoeg is.

Oorkwallen zijn herkenbaar aan de vier oorvormige voortplantingsorganen. Ze zijn een voortplantingsstadium van een poliepsoort, net zoals een bloem een voortplantingsstadium is van een plant. De poliep is dus altijd aanwezig maar de kwallen worden pas 'gemaakt' bij bepaalde temperatuuromstandigheden. Hun taak? De soort verspreiden in de omgeving. De poliep lijkt op een klein wit trechtertje met relatief lange tentakels. Hij leeft in groepen op harde voorwerpen in havens, riviermondingen,

Foto: Ivo Madder.

Foto: Rudi Brocken.

Poliepen van de oorkwal (Aurelia aurita) op het platform aan de Oesterdam.

brakke binnenwateren en fjorden. In België werd die poliep al waargenomen in het Boudewijnkanaal en in de jachthaven van Zeebrugge, maar vermoedelijk is hij ook aanwezig in de havens van Oostende, Blankenberge en Nieuwpoort. In de Grevelingen tref je ze ook regelmatig aan onder stenen.

In de Oosterschelde worden zelden poliepen van de oorkwal waargenomen. Nochtans is elk jaar wel een kolonie te vinden op het platform aan de Bergse diepsluis (de Oesterdam), een plek met weinig stroming.

De poliep kan zich ongeslachtelijk vermenigvuldigen door zich te splitsen of knopjes te vormen, waaruit weer nieuwe poliepen ontstaan. Wanneer de watertemperatuur onder 6°C daalt, verdwijnen zijn tentakels en begint hij zich in te snoeren. Dit insnoeringsproces wordt in vakjargon aangeduid met de term 'strobilatie' (ook wel 'strobulatie' genoemd). Er ontstaan dan een tiental schijfjes die door een wespentaille van elkaar gescheiden zijn. Uiteindelijk laat elk schijfje los en zwemt het als een kwalletje van een halve centimeter (ephyra) weg.

In de jaren met 'oorkwalloze' zomers kwam de watertemperatuur in februari niet onder de 6°C. Gevolg: geen strobilatie en dus geen nieuwe oorkwallen. In 2012 zag het er even naar uit dat ook die winter het water te warm zou blijven maar op 30 januari 2012 daalde de oppervlaktetemperatuur van het zeewater tot 3 °C. Koud genoeg dus voor strobulatie. En meteen was men zeker van oorkwallen op de stranden tijdens de zomer van 2012. Maar dit jaar, 2014, bleef het zeewater in februari schommelen rond de 6°C. 't Is dus afwachten of er voldoende nieuwe oorkwallen 'geboren' zijn.

Er werden in ieder geval de afgelopen maanden al verschillende kleine oorkwallen waargenomen, samen met piepkleine blauwe haarkwallen, klepelklokjes, zeedruifjes en meloenkwalletjes. Dat was vooral te danken aan de oostenwind en dan komen die kwalletjes langs de bodem naar onze kust toe. Vermoedelijk kwamen ze uit Schotse of Noorse fjorden, waar het afgelopen winter wel koud genoeg was.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 45

45

5/06/2014 10:02:22

REPORTAGE

Foto: Johnny Letellier.

Foto: Gerius van Woudenberg.

Ingesnoerde oorkwalpoliepen, of hoe nieuwe oorkwalletjes worden 'geboren'.

Volwassen oorkwallen kunnen zich geslachtelijk (met zaad- en eicellen) voortplanten.

Foto: Ron Offermans.

Duiker zwemt tussen de oorkwallen.

Als er strobulatie heeft plaatsgevonden, zal je in het voorjaar regelmatig piepjonge kwalletjes aantreffen, die naar de zomermaanden toe zullen groeien van 0,5 tot 15 cm. De meeste zullen in de zomer op het strand aanspoelen doordat de watermassa waarin ze zich bevinden door de wind naar het strand zal worden geduwd.

Oorkwallen die het geluk hebben om niet aan te spoelen worden tot 30 cm (soms zelfs tot 60 cm) breed. Mannetjes laten hun sperma de vrije loop in het zeewater, vrouwtjes vangen het op en uit de bevruchte eicellen ontstaan larfjes die een geschikte groeiplaats zoeken en een nieuw vastzittend poliepje (scyphistoma) vormen.

En hoe moet het nu verder met de oorkwal, mocht het zeewater beetje bij beetje warmer worden door de klimaatverandering? Simpel: als de winters warmer worden, zal de poliep geen kwalletjes meer maken en uiteindelijk verdwijnen. Oorkwallen zullen dan nog enkel geproduceerd worden in meer noordelijk gelegen gebieden, waar het water wel nog koud genoeg wordt. En misschien wordt hun plaats in België dan ingenomen door zuidelijke soorten met een venijniger karakter.  HANS DE BLAUWE, STRANDWERKGROEP BELGIË

46

Hippo-249.indd 46

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:23

Foto: Ron Offermans.

Biologie

Kenmerken

Ze hebben 250 korte tentakeltjes van hooguit enkele centimeters aan de rand van de schijf en vier korte vangarmen of mondtentakels rond de mond, welke langer kunnen worden dan de doorsnede van de schotel. De tentakels en vangarmen zijn voorzien van netelcellen, maar deze zijn voor de mens niet giftig. Ze hebben een unieke manier van jagen omdat ze hun prooi niet met de tentakels vangen. Het plankton, zoals pijlwormen, kleine kreeftjes en visbroed, komt in botsing met de hoed en de mondtentakels van de kwal en blijft in de kleverige slijmlaag plakken. Door trilhaartjes wordt het gevangen voedsel naar de centrale mondopening getransporteerd. De netelcellen worden uiteraard ook gebruikt om heel kleine visje en kreeftachtigen te verdoven. 

Foto: Stella Huiskamp.

IVO MADDER

Oorkwal met een verdoofd garnaaltje.

ADVERTENTIE

Foto: Ron Offermans.

De oorwal, een pelagische soort, dankt zijn naam aan de vier wit/roze oorvormige ringen, de voortplantingsorganen, in zijn schotelvormig, doorschijnend geleiachtige lichaam. De vier geslachtsorganen zijn bij de mannetjes wit en bij de vrouwtjes roze. Op de rand van de hoed hebben ze acht zintuigorganen (rhopallium). Elk zintuigorgaan bestaat uit een evenwichtssensor en een lichtgevoelige cel. De oorkwal weet dus het verschil tussen boven en onder en kan naar het licht toe zwemmen om in de bovenste voedselrijke waterlaag te blijven. De kwal kan zijn klok samentrekken en stoot met deze beweging water uit. Hierdoor is ze in staat zwembewegingen te maken. Maar meestal laat ze zich met de stroom meedrijven. De voornaamste functie van de zwembeweging is ervoor te zorgen dat ze in de bovenste waterlaag blijft. Ze zwemt horizontaal en houdt de hoed steeds dicht bij het wateroppervlak. Leuk om weten: als je met een duiklamp bovenop de schijf schijnt, zal de oorkwal naar boven zwemmen. Verplaats je het lichtschijnsel naar de onderzijde, dan zal de oorkwal zich omdraaien en naar onder zwemmen, naar het licht toe.

wrakduiken 5 2 5 â‚Ź

5 dagen - 5 nachten in vol pension 10 duiken: voor groepen.

nm m er er rgde e en m rt el tel lled g en n llen v n de e en n et d entr m n et r d r e lve l en g t

CLUB INTERNATIONAL DE PLONGEE DU LAVANDOU l - - - - - - - - www.cip-lavandou.fr info@cip-lavandou.fr Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 47

47

5/06/2014 10:02:24

Bondsnieuws

Geneeskundige Commissie &

Foto's (8): Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

Examenvragen DHV

2014

Lees aandachtig de vragen en antwoorden. Elk woord is van belang! Per vraag is er minstens één antwoord correct, tenzij anders aangegeven.

1 Een pneumothorax na een duik: a. komt niet voor tijdens zwembadtraining zonder duikflessen; b. moet onmiddellijk in een herdrukkamer behandeld worden; c. geeft ademhalingsproblemen; d. kan het gevolg van een longoverdruk zijn.

2 Hart en bloedvaten. Welke beweringen zijn juist? a. Het hart bestaat uit 2 gescheiden pompen. b. De grote bloedsomloop voert zuurstofarm bloed naar de longen. c. De kransslagaders voeren bloed naar de hartspier zelf. d. De aorta voert het bloed vanuit het lichaam terug naar het hart.

3 Welke ziektetekenen kunnen optreden bij een decompressieziekte van het ruggenmerg? a. b. c. d.

48

Hippo-249.indd 48

Paraplegie.

Tetraplegie of quadriplegie.

Hemiplegie.

Paresthesie.

4 Hoe vermijdt men reizigersdiarree? a. Door vaccinatie. b. Door het gebruik van antibiotica. c. Door het toepassen van essentiële hygiëne. d. Door het toedienen van vocht en zouten.

5 Vanaf welke diepte kan longoverdruk voorkomen?

(1 antwoord) a. b. c. d.

0,5 m.

1,5 m.

6 m.

10 m.

6 Alternobar vertigo wordt veroorzaakt door: a. een verschil in de middenoordruk; b. eenzijdige sinusitis; c. beginnende CO2-vergiftiging (teveel CO2) ; d. luchtembolie.

7 Behandeling van shock:

a. ononderbroken toediening van zuurstof; b. rugligging – benen iets hoger; c. warm houden; d. vervoer naar een herdrukkamer.

8 Bij welk(e) ziektebeeld(en) moet men herdrukken? a. b. c. d.

Decompressieziekte.

Pneumothorax.

Shock.

Luchtembolie.

9 Onderkoeling (hypothermie) wordt gekenmerkt door: a. b. c. d.

pupilverwijding; verlies van gevoel in de handen; duizeligheid; rillingen.

10 Welke symptomen na de duik kunnen wijzen op decompressieziekte? a. b. c. d.

Doofheid aan één oor.

Duikerskolieken.

Vertigo.

Jeuk.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:26

11 Welke ziektebeelden kunnen het gevolg zijn van een longoverdruk?

17 Een duiker klaagt over doofheid en vertigo na een duik.

Waaraan denk je?

a. b. c. d.

a. b. c. d.

Een scheur van het ronde venster.

Schapen en vlooien.

Mediastinaal emfyseem.

Bewusteloosheid.

12 Op duikreis krijgt één van je buddy's oorpijn na enkele dagen duiken. Het kan gaan om: a. barotrauma van het middenoor; b. ontsteking van de huid van de gehoorgang (otitis externa); c. hersenvliesontsteking; d. ontsteking van het middenoor.

13 Bij een verdrinking: a. moet men een drenkeling die langer dan 3 minuten in het water heeft gelegen niet meer reanimeren; b. als de drenkeling gereanimeerd is, is hij nog niet buiten gevaar; c. is zuurstof overbodig als de gereanimeerde zelf ademt; d. mag men geen zuurstof geven als er water in de longen is gekomen.

14 Hoofdpijn na een duik: welke zijn mogelijke oorzaken? a. b. c. d.

Deshydratatie of uitdroging.

CO2-retentie.

Migraine.

Probleem met het kaakgewricht.

15 De ademhaling. Welke beweringen zijn juist? a. Ademen onder water vergt veel minder inspanning dan boven water door de verhoogde zuurstofdruk (pO2). b. Hyperventileren voor een apneu oefening verhoogt het zuurstofgehalte in het bloed waardoor de ademhalingsprikkel uitgesteld wordt. c. De surfactant houdt de longvliezen (pleurabladen) soepel en vermindert zo de kans op klaplong. d. Door goed uit te ademen onder water vermindert de kans op hypercapnie.

16 Toediening van O2 bij een decompressieziekte heeft als effect: a. b. c. d.

de bloedvaten te openen; het inerte gas uit te wassen. ; shock te voorkomen; het ademhalingsritme te bevorderen.

Decompressieziekte.

Barotrauma van het binnenoor.

Stikstofnarcose.

Zuurstofvergiftiging.

18 Dieptedronkenschap: a. kan men vermijden door voldoende water te drinken voor de duik; b. kan ook bij de ervaren duiker optreden; c. treedt telkens op dezelfde diepte op; d. kan aanleiding geven tot hevige hoofdpijn na de duik.

19 Welke toestanden kunnen voorkomen na jaren duiken? a. b. c. d.

Tandcariës.

Duikerskolieken.

Verminderd gehoor.

Gewrichtsletsels.

20 Het 'Open Foramen Ovale' (PFO):

23 Het oor. Welke bewering(en) is/ zijn juist? a. De buis van Eustachius verbindt de neus-keelholte met het binnenoor. b. Het ronde venster is een onderdeel van het binnenoor en bevat de stijgbeugel. c. Het binnenoor is een orgaantje dat gevuld is met vocht. d. Het dagelijks gebruik van wattenstaafjes beschermt de duiker tegen ontstekingen van de uitwendige gehoorgang.

24 Zwembadsyncope is het gevolg van: a. een combinatie van hypercapnie en hypoxie; b. een overdreven hyperventilatie voor de apneu; c. een combinatie van hypocapnie en hypoxie; d. een combinatie van hypercapnie en hyperoxie.

a. is een openingetje tussen linker- en rechterkamer; b. is een openingetje tussen linker- en rechtervoorkamer; c. wordt steeds veroorzaakt door het duiken; d. kan een 'onverklaard' decompressieongeval veroorzaken.

21 Welke beweringen met betrekking tot decompressieziekte zijn juist? a. De symptomen treden meestal op binnen het uur na de duik. b. Symptomen die optreden meer dan 6 uur na de duik zijn niet te wijten aan decompressieziekte. c. Decompressieziekte tast steeds het zenuwstelsel aan. d. De symptomen zijn het gevolg van de aanwezigheid van stikstofbellen.

22 Longoverdruk bij duiken met lucht kan ontstaan door: a. normaal te stijgen (10 m/min) zonder voldoende uit te ademen; b. paniekstijging; c. een hijgtoestand; d. stemspleetspasme.

25 Welke factoren verhogen het risico op een decompressieziekte? a. b. c. d.

Duiken in koud water.

Buiten adem zijn tijdens de duik.

Reizigersdiarree.

Zoutgehalte van het water.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 49

49

5/06/2014 10:02:26

Bondsnieuws

Geneeskundige Commissie &

Commissie Duikonderricht

26 Je buddy vertoont onmiddellijk na het bovenkomen pijn bij het ademen en bloederig schuim op de lippen. Wat ga je doen? a. Je belt de hulpdiensten. b. Je start mond-op-mond beademing. c. Je plaatst hem in halfzittende houding en geeft 100% normobare zuurstof. d. Je brengt hem zo snel mogelijk naar een caisson.

27 De uitvoering van een Valsalva: a. is zonder gevaar; b. kan een trommelvliesperforatie veroorzaken; c. kan een letsel van het ovale venster veroorzaken; d. kan een alternobaar vertigo uitlokken.

28 Wanneer shock optreedt als gevolg van een duikongeval heeft men volgende symptomen: a. b. c. d.

veel urineren; een versnelling van het hartritme; een veralgemeende bleekheid; een duidelijk voelbare polsslag.

29 Wat kunnen symptomen zijn van zuurstofvergiftiging (acuut of chronisch)? a. b. c. d.

50

Hippo-249.indd 50

Verminderde longvolumes.

Stuipen.

Verhoogde urineproductie.

Tunnelzicht.

Hippocampus mei/juni 2014

30 Uitgestelde verdrinking:

Oplossingen examen theorie DHV 2014 vraag

antwoorden

a. wordt veroorzaakt door aantasting van de longalveolen; b. ontstaat als er te lang mond-opmond beademing wordt gegeven na verdrinking; c. moet verzorgd worden in de caisson; d. komt niet voor bij verdrinking in zout water.

1

a

c

2

a

c

3

a

5

b a

7

a

31 Een duiker klaagt van een hese stem na een duik.

8

a

a. Dit is waarschijnlijk het gevolg van een verkeerd stemgebruik. b. Dit kan wijzen op een longoverdruk. c. Dit kan wijzen op een barotrauma van een sinus. d. Deze duiker moet je naar de spoedopname brengen.

10

32 Duiken met een flinke verkoudheid:

16

9

b b

a a

13 14

c d

11 12

d c

6

a. is geen probleem als je daarvoor medicatie neemt; b. verhoogt het risico op barotrauma van de sinussen; c. verhoogt het risico op barotrauma van de longen; d. verhoogt het risico op duikerskolieken.

b

4

d c

d

c

d

b

d

b a

b

c

15 17

d

d d

b a

18

c

b b

19

d

20

b

21

a

22

a

d d

b

23

d c

24 25

a

26

a

b

c

b

c c

27

b

c

28

b

c

29

a

30

a

d

b

d

31

b

d

32

b

c

5/06/2014 10:02:27

D U I KSPO R T DE ZEVEN ZEEEN 

 

Verkoop van alle gekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

OPENINGSUREN: Wo-Do-Vr 16.30-20.00u. (winteruur tot 19.00u.)

Zat. 10-12u. en 13-17u.

e-mail: zevenzeeen@telenet.be

ANTWERPSESTRAAT 258 - 2850 BOOM - TEL/FAX 03/888.43.34

Hippo-249.indd 51

5/06/2014 10:02:28

BONDSNIEUWS Geneeskundige Commissie Commissie Duikonderricht

Foto's: Ivo Madder.

Sven Vandekerckhove (voorzitter Commissie Duikonderricht) en Ingrid Dekelver (secretaris Geneeskundige Commissie) geven een briefing aan de juryleden.

Het examen Duiker-Hulpverlener '14 De cursus DHV heeft nog niet aan interesse ingeboet. Op het examen theorie hadden we 210 deelnemers gehad waarvan 191 slaagden. 183 hiervan verschenen op het praktisch examen en 141 daarvan stootten door en zijn nu Duiker-hulpverlener. Het verheugde ons bijzonder ook niet-duikers te zien op de lessen en examens.

D

eze lessenreeks Duiker-Hulpverlener behandelt naast de bekende duikgeneeskunde ook enkele bijkomende topics zoals verdrinking, shock, onderkoeling en mental coaching, en wil daarnaast praktische vaardigheden aanleren om een slachtoff er in nood de eerste zorgen te kunnen toedienen. We richten ons niet alleen op duikongevallen, maar verlangen ook dat een Duiker-Hulpverlener eender welk slachtoff er met circulatiestilstand kan reanimeren.

52

Hippo-249.indd 52

De jury hanteert globaal volgend uitgangspunt om te slagen: de kandidaat moet in staat zijn circulatie en ademhaling in stand te houden tot de hulpdiensten ter plaatse komen. We zien er tevens op toe dat de ongevalsscenario's reĂŤel zijn en niet over buitenissigheden gaan.

Onderzoek naar de overleving van slachtoffers na circulatiestilstand heeft aangetoond dat hartmassage veruit de belangrijkste parameter is, veel meer dan

Boven: Blijf even hier, ik heb je hulp misschien nodig.

Midden: Luisteren en voelen of het slachtoffer nog ademt, onder het toeziend oog van de jury.

Onder: Kan je de hulpdiensten verwittigen ... en breng een zuurstoffles mee.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:30

beademing. We laten even de situatie verdrinking buiten beschouwing, gezien dit, duiksituaties uitgezonderd, eerder zeldzaam is. Vandaar het grote belang dat gehecht wordt aan de hartmassage. Men moet beseffen dat een correct uitgevoerde kunstmatige hartmassage slechts 30% bedraagt van de spontane circulatie, laat staan dat die dan nog slecht uitgevoerd wordt. Eén van de frequent opgemerkte fouten is een te snelle massage (ritme meer dan 120 compressies per minuut).

Dit is schadelijk omdat het hart niet de tijd krijgt zich tussen 2 compressies te vullen met bloed. Deze fout is nogal eens het gevolg van examenstress. Een begrijpelijk fenomeen, maar men moet zich ervan bewust zijn. In een echte situatie zal er ook stress zijn.

Beademen is moeilijker dan hartmassage: eerst en vooral moet de luchtweg vrij gemaakt worden (hyperstrekking en kinlift) of er kan geen lucht ingeblazen worden.

Een andere fout is dat teveel lucht wordt ingeblazen. Dat is niet nodig en zal leiden tot het opblazen van de maag met mogelijk braken na een zeker aantal cyclussen.

En dan de zuurstoftoediening. Het is erg eenvoudig: debiet op 12-15 liter per minuut, masker opzetten en goed aandrukken op het gezicht (meestal moet men het masker blijven vasthouden). Toch gaan velen de

mist in als de jury vraagt of het slachtoffer nog wel ademt. Het controleren van de ademhaling is altijd hetzelfde: de borstkas moet op en neer gaan en er moet lucht passeren langs mond en/of neus. Men heeft er zelfs nog een parameter bij: het aandampen van het masker. Als dit OK is en het zakje gaat niet op en neer, dan is er een lek tussen masker en gezicht. Beter aanspannen!

Skills welke zelden toegepast worden verleert men na verloop van tijd. Aangezien CPR en zuurstoftoediening levensreddend kunnen zijn, moet iedereen deze technieken regelmatig inoefenen. Dat kan in clubverband, op het werk of via andere kanalen.

Anders verliest het brevet zijn waarde.

Tot slot nog een woord van dank voor allen die de lessen hebben gevolgd, de lessen hebben gegeven, de examens hebben gevolgd en afgenomen alsook alle andere vrijwilligers die zich op een of andere wijze hebben geëngageerd.

En voor de niet-geslaagden: de aanhouder wint, dus niet opgeven. 

FILIP GALLANT, LID VAN DE GENEESKUNDIGE COMMISSIE

Linksboven: Hartmassage: let op de juiste positie van de handen.

Rechtsboven: Hoofd in hyperstrekking, kinlift en een gewone ademteug van een halve liter licht inblazen.

Midden: Het slachtoffer in stabiele zijlig leggen.

Onder: Zuurstof toedienen.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 53

53

5/06/2014 10:02:32

BONDSNIEUWS Geneeskundige Commissie Commissie Duikonderricht

141 nieuwe Duiker-Hulpverleners Tony Aelbrechts (Actina) – Steven Astle (Aqua Pol) – Kathleen Augustijnen (Calypso Team) – Tim Billiet (Neptunus) – Vanessa Bogaert (Stingrays) – Dominiek Boghaert (KGS Manta) – Kevin Bossier (Navy Diving Team) – Karim Bouazza (AD Pacifi c) – Dirk Boussu (Nautilus) – Jan Brigou (Belgium Diving) – Kathleen Brone (Bilzer Duikclub Dolfijn) – Rudi Cams (LDL) – Fien Carlier (Belgium Diving) – Pascal Casier (KGS Manta) – Daan Ceulemans (De Waterman) – Christ Coquyt (Gentse Dolfi jnen) – Liesbet Cornelissens (Aquarius) – Patriek Couckuyt (BCOS) – Sven Cox (Adventure Diving) – Eli Crabbe (Salvanos) – Jozefi en Decoene (BCOS) – Maaike De Couvreur (Gobio-Divers) – Wendy De Gendt (The Sharks) – Rudy De Heel (Profunda Diving) – Ellen De Jong (Navy Diving Team) – Dagmar De Jong (AKO) – Timothy De Jonge (Thalassa) – Kenny Deliens (Hydra) – Nathalie Delile (Bilzer Duikclub Dolfi jn) – Pascal De Naeghel (Navy Diving Team) – Sylvia De Nobele (Mantis Divers Club) – Jessie Denolf (Duikernikkers) – Pieter Derumeaux (De Nereiden) – Dave Derycker (CVD) – John De Smet (KGS Manta) – Nicolas De Smyter (Mantis Divers Club) – Jeroen De Vlieger (Poseidon) – Dino De Waen (BCOS) – Niels De Wilde (Lucky Divers) – Wim De Wit (Aquarius) – Sophie D'Hondt (Adventure Diving) – Liesbeth D'Hulster (De Nereiden) – Joke Dickx (BCOS) – Donald Dierckx (De Otters) – Lieven Dierick (Orca) – Nicolas Duyck (Stingrays) – Andrea Fey (AKO) – Viktor Forrez (Stingrays) – Martine Gabriels (DDT) – Anthony Geirnaert (Koraalduivels) – Sven Geudens (Lucky Divers) – Sander Ghyssaert (Aqua Pol) – Thomas Giraldo (Navy Diving Team) – Yves Gladine (AKO) – Lander Goossens (Odyssee) – Carine Gorrebeeck (Aquaticum) – Ronny Govaerts (Bilzer Duikclub Dolfijn) – Johan Guns (DDT) – Ronny Haest (Yellow Diving School) – Mathieu Hanssens (Adventure Diving) – Davy Hens (Lucky Divers) – Eddy Hessens (Navy Diving Team) – Gregory Heylens (Atlantic Diving Club) – Suzy Heyns (Fire Divers Zandhoven) – Bjorn Horre (RDK) – Walter Huylebroeck (Aqua Diving Team) – Björn Icke (De Otters) – Wesley Impens (Gobio-Divers) – Kurt Jacobs (Bilzer Duikclub Dolfi jn) – Dries Josson (De Nereiden) – Pieter Lambert (BCOS) – Tom Lambrechts (Aquanauten) – Kevin Langbeen (Duikernikkers) – Eric Langie (Samantha) – David Loomans (Duklo) – Koen Luyten (Koraalduivels) – Steffie Mathues (DDT) – Simon Mattens (KGS Manta) – Jolien Metten (Armada) – Nicolas Moerman (KGS Manta) – Christophe Moerman (OVWW) – Micheline Murlot (Amykos) – Jean-Paul Naets (Aquanauten) – Jari Neefs (Free Scuba Diving) – Ludo Nouwen (Bilzer Duikclub Dolfi jn) – Benedict Outtier (KGS Manta) – David Ploem (Mantis Divers Club) – Gunther Potters (De Otters) – David Reubens (KGS Manta) – Geert Roose (geen lid) – Yves Rysheuvels (Aquanauten) – Peter Saenen (Actina) – Joeri Sannen (De Zeester) – Renzo Schietgat (Stingrays) – Rob Schoeters (Koraalduikers) – Maarten Schroeven (Poseidon) – Gregory Seifert (Actina) – Vera Segers (geen lid) – Brecht Soenens (Aqua Diving) – Ann Soetewey (De Otters) – Filip Speecke (RDK) – Rino Spileers (Actina) – Danny Sprangers (Ducs) – Veronique Syroit (Atlantic Diving Club) – Wouter Tallon (Hydra) – Danny Tax (Kempische Duikschool) – Ilse Timmers (Gobius) – Jeroen Trapman (Narwal) – Ilse Van Baelen (Amfibie) – Wouter Van Baelen (Calypso Team) – Kristien Van Beversluys (Koraalduivels) – Geert Vandenberghe (KDK) – Jurgen Van Den Houte (Alpha) – Gert Van der Goten (KGS Manta) – Gerrit Vanderleenen (Gobio-Dives) – Sofie Van de Velde (The Sharks) – Geert Van de Voorde (Orka) – Marleen Vandezande (Navy Diving Team) – Francky Van Driessche (De Murene) – Filip Van Duppen (Aronnax) – Indra Van Gorp (De Otters) – Piet Van Haute (Belgium Diving) – Steven Van Heddegem (Adventure Diving) – Tom Van Herp (Aquanauten) – Jeroen Vanhoof (Blue Sea) – Jonas Van Loven (Calypso Team) – Francis Vanluyten (DDT) – Philip Vanmarcke (Jaws) – Pieter-Jan Van Pellicom (Breevenduikers) – Olivia Van Slagmolen (The Sharks) – Kurt Van Tomme (Coudy's) – Jan Vanvelk (Nautilus) – Djarno Verbruggen (Calypso Team) – Katrijn Verhaeghen (Adventure Diving) – Tom Verleysen (Profunda Diving) – Rollin Verlinde (Gobio-Divers) – Laurent Verschuere (KGS Manta) – Michel Vervisch (KDK) – Gerrit Walschap (Breevenduikers) – Pieter Wegge (Neptunus) – Ingrid Wouters (Yellow Diving School).

ADVERTENTIE

54

Hippo-249.indd 54

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:32

AVANTI QUATTRO +

CENTER OF POWER. EDGE OF PERFORMANCE. The most sold diving fin in the world now redefines itself. Greater responsiveness paired with traditional thrusting power optimizes ultimate performance. This fin can handle any and all diving conditions while leaving the others behind. Featured with our new bungee strap, we guarantee fast and easy donning and doffing.

Be powerful. Take the edge of performance.

mares.com

Hippo-249.indd 55

5/06/2014 10:02:32

REPORTAGE

Oosterschelde-zeespinnen in de ban van een nieuwe soortgenoot

A

ls je denkt dat ondertussen alles al is ontdekt in onze Oosterschelde, word je toch weer verrast: enkele maanden geleden dook er een heel apart wezentje op aan de Zeelandbrug. Een zeespinnetje. En neen, niet onze gekende Rode zeespin (Nymphon rubrum) of het gezellig mollig Michelinmannetje (Pycnogonum littorale). Maar wel een heel ander typetje. Vanuit de verre Stille Oceaan, via een omweg langs de Middellandse Zee, liep hij dapper al dan niet via de intercontinentale scheepvaart mee de Noordzee in om te belanden in de Oosterschelde: de zebrazeespin (Ammothea hilgendorfi).

Een nieuwe soort. Een nieuwe duikuitda-

56

Hippo-249.indd 56

ging. Lang heb ik niet nodig om mijn buddy te overtuigen om met me mee op ontdekkingsreis te gaan. Vooraleer ik uitgesproken ben, staat hij al te trappelen aan de Zeelandbrug, met zijn onderwaterfototoestel op scherp.

Onze ontdekkingstocht moet wel goed voorbereid worden, want een zebrazeespin is, ten eerste: klein, ten tweede: vreemd genoeg maar op een heel beperkte plaats aan de brug terug te vinden. En vermits een duikfles een limiet stelt aan de beschikbare tijd die kan besteed worden aan het zoeken, moet die zoektijd dan ook tot een minimum herleid worden. Waar is die plek van een paar vierkante meter groot/klein? Na overleg met de ontdekkers van die kleine

exoot hebben we een duidelijk onderwaterplan: richting tweede pijler , diepte ongeveer dertien meter bij laagwater, overgang blokken naar zandvlakte. Het diertje is zoals al zijn soortgenoten een carnivoor.

Onze kleine exoot is dol op zeecypres (Sertularia cupressina). Dus gaan wij op zoek naar het voedsel op die welbepaalde plek. Zeecypres is gelukkig gemakkelijk te herkennen: een vrij grote kolonie hydropoliepjes in een mooie spiraal opgebouwd (nvdr: het is geen echte spiraal en daarom misschien een verwarrende omschrijving omdat het mosdiertje Bugula plumosa wel een spiraalvorm heeft en door sommige mensen hiermee verwisseld wordt). En met een laatste goede raad om met de zeecypres even te schudden want dat activeert

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:33

Foto: Peter H. van Bragt.

De zebrazeespin (Ammothea hilgendorfi).

Foto: Marco Faase.

Biologie

De zebraspin is fors gebouwd, heeft pigmentstreepjes over de poten en zijn minuscuul lichaampje.

de bewegingslust van het exootje, vertrekken we op ontdekkingsreis. Mijn buddy en ik zijn een complementair duo: hij navigeert perfect onder water en ik ben goed in het ontdekken van klein grut.

Tijdens de ontdekkingsreis passeren we slakdolfeitjes in geweisponzen, volledig witte rosse sterslakken, harlekijnslakjes, slanke waaierslakken, blauwtipjes, een zeedonderpad met een onwaarschijnlijk mooi gele buik… Normaal gezien brengt me dat al in de zevende duikhemel, maar dit keer niet. Slechts één doel voor ogen: die achtpotige exoot vinden. Mijn buddy begrijpt werkelijk niets van mijn haast, hij die mij steevast 'de onderwaterstofzuiger' noemt.

Foto's (2): Peter H. van Bragt.

Foto: Marco Faase.

Foto: Peter H. van Bragt.

Aan de voet van zeeanjelieren tref je soms michelinmannetjes (Pycngonum litorale) aan.

Het michelinmannetje.

Plaats van de zebrazeespin in het dierenrijk Rijk: Animalia Stam: Arthropoda (geleedpotigen) Onderstam: Chelicerata Klasse: Pycnogonida Familie: Ammotheidae Soort: Ammothea hilgendorfi (zebrazeespin)

ADVERTENTIE

Voor de beste duiken op de mooiste spots van Orkney en eilanden er rond.

Kies voor Johns DIVING CHARTERS met de MV KARIN. More information +44 785 024 6831 or john@scapaflow.com Meer informatie: +32 477 75 73 61 of katia.johan@belgacom.net

SCAPAFLOW & ORKNEY

DIVE HOLIDAYS Diving Since 1981

www.scapaflow.com

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 57

57

5/06/2014 10:02:35

Reportage En dan zijn we op dé plek. De plek der exoten. Het 'stofzuigen' kan beginnen. Ik schud heel voorzichtig aan de zeecypressen één voor één met een schijnbaar engelengeduld.

Maar inwendig ben ik meer dan ongeduldig. En dan … ja, daar zie ik iets vreemds: een soort parachute van een kleine centimeter groot pulseert verschrikt weg uit de zeecypres. Bingo. Dat is de wijze waarmee zeespinnen naar de bodem vallen: haar acht pootjes onder zich naar elkaar toe houden in een punt, dan weer open, toe, open, toe: zoals een paraplu. Ik trek mijn buddy met aandrang via de lijn naar me toe, als een spartelende vis. Hij vergeeft me mijn bepaald 'niet-gentleman-like' manoeuvre meteen als hij niet één maar wel acht zeespinnetjes ziet krioelen, die mijn geschud aan hun voedsel maar matig kunnen appreciëren.

Wat een machtige ontdekking: het zijn allemaal zebrazeespinnen! Hoe rustiger je observeert, hoe meer zeespinnen je ontdekt. De talloze exootjes wandelen rustig tussen de autochtone rode zeespinnetjes. Het verschil tussen die twee is duidelijk ondanks het feit dat beide soorten even groot zijn, ongeveer twee centimeter als je de pootjes mee betrekt in het meten, met een piepklein lijfje van enkele millimeters groot. De autochtoon is iets slanker en is egaal roodbruin van kleur. Terwijl de zebrazeespin veel forser gebouwd is en pigmentstreepjes heeft over de pootjes en zijn minuscule lichaampje, zoals ja, een zebra dus.

Foto's (2): Peter H. van Bragt.

Biologie

De rode zeespin (Nymphon rubrum).

Zebrazeespinnen vertoeven meestal op zeecypressen.

Na de eerste euforie komt de rust om echt goed te observeren. Mijn buddy maakt zijn camera 'macro-klaar', ik haal mijn onderwaterloep boven.

Foto: Peter H. van Bragt.

Een zeespin uit de Oosterschelde. Maar welke?

58

Hippo-249.indd 58

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:36

ONZE PARTNERS: SCUBAPRO X-TEC UWATEC BARE SUUNTO METALSUB GREEN FORCE MARES SEAC DIVESYSTEM UK DICAPAC BRIGHT WEIGHT SEALIFE MC NETT OCEANIC TRIDENT

Duikvakanties Rode Zee:

DUIKCOMPUTERS, DUIKLAMPEN, ADEMAUTOMATEN, DROOGPAKKEN, SEMI NATPAKKEN, JACKETS, …….

24 uur vulstation 200 en 300 bar.

Eigen hersteldienst.

TIJDELIJKE PROMOTIES

SHOWROOM HOFEINDE 21 2350 VOSSELAAR BELGIE TEL: +32(0)14611260 EMAIL: HCV.BVBA@PANDORA.BE WWW.DUIKMATERIAAL.BE

NEMO DIVE CLUB 2de duiker: 5 dagen bootduik-pakket GRATIS (t.w.v. € 187) Geldig voor verblijven in juni 2014.

Exclusief duikuitrusting en duiktaks (€ 3 p.p./dag)

Hippoëzie

Zeewaarts gezegd De zee is trots op haar duinen.

Brekensgereed houdt zij de duinen bestendig.

Zij heeft haar kusten lief en kust ze.

De zee plant zich voort in het water.

De zee is voedzaam als een rijpe boomgaard.

Zij is de moeder van de grootste sterren.

De zee is een regen van goedheid, beken het maar, zij is onmisbaar.

De zee blijft zoals altijd altoos vrede, want in zee werd nog niemand mishandeld.

Paul Snoek

EL GOUNA

THREE CORNERS RIHANA RESORT & INN**** 1 week all-in, incl. 5 dagen duiken

v.a. € 807 p.p.

MARSA ALAM

THREE CORNERS FAYROUZ PLAZA BEACH RESORT***** 1 week all-in, incl. 5 dagen duiken

v.a. € 849 p.p.

Foto: Peter H. van Bragt.

Meer info bij je Thomas Cook Travel Shop en je reisagent, via sport@thomascook.be of op 09/261.45.25.

Aanbod volgens beschikbaarheid. Promotieprijzen geldig volgens beschikbaarheid voor reservaties vóór 15 juni 2014.

V.U. Tim Van Genechten p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW 0412.677.887 RPR Gent - Lic (A)1067.

073 TCS adv Duiken hippocampus.indd 1

Hippo-249.indd 59

16/05/14 09:53

5/06/2014 10:02:38

Reportage Biologie

Waanzinnige beestjes. Hun lijfje is zo klein dat er niet genoeg plaats is voor al hun organen. Die stoppen ze dan maar deels in hun holle pootjes. Delen van hun maagdarmstelsel bergen ze erin op. Evenals hun geslachtsorganen. Ik merk het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes op. Ik zie namelijk kleinere exemplaren met eierzakjes onder hun lijfje, gedragen door een paar extra pootaanhangsels, ovigeren genaamd. Boeiend, want dat blijken de mannetjes te zijn. Alweer een diersoort waarbij de dame des huizes met plezier de broedzorg aan pa overlaat. Maar pa neemt wraak: hij zal zich niet houden aan één dame en zal tegelijkertijd de zorg dragen over eipakketjes afkomstig van verschillende dames die hij uitwendig heeft bevrucht (polygynandrie). Al houdt hij wel de eipakketjes van de verschillende dames keurig gescheiden tussen zijn ovigeren.

Later krijg ik de kans de zeespinnen te bekijken onder een binoculair bij een bevriend bioloog. In alle rust, zonder stroming, zonder dreiging van een fles die veel te snel zonder lucht valt, met goed licht en een glas wijn binnen handbereik. Daar kan ik zelfs de eitjes van de zeespindame in haar pootje zien.

Soorten zeespinnen in de Oosterschelde Wereldwijd zijn er zo'n 1000-tal soorten zeespinnen beschreven. Op de West-Europese kust komen enkele tientallen soorten voor. In de Nederlandse kustwateren zijn ten minste 8 verschillende soorten zeespinnen aangetroff en. Maar de meeste zijn zo klein en goed verstopt tussen hun voedsel dat je ze met het blote duikersoog nauwelijks tot niet kunt waarnemen. Alle Nederlandse zeespinnen voeden zich met het weefselvocht van zeeanemonen of hydropoliepen. Ik beperk me hier tot de soorten die in het Nederlandse Soortenregister zijn vermeld.

Stekelzeespin (Achelia echinata).

Callipallene brevirostris.

Rode zeespin (Nymphon rubrum).

Slanke zeespin (Nymphon gracile).

Michelinmannetje (Pycngonum littorale).

• Anoplodactylus petiolatus.

• Anoplodactylus pygmaeus.

• Foksie (Phoxichillidium femoratum).

• • • • •

De zeespin foksie (Phoxichillidium femoratum).

En dat dat Oosterschelde-exootje niet alleen mijn nieuwsgierigheid prikkelt, maar ook dat van de onderwaterbiologen is evident. Er wordt dan ook gevraagd aan de sportduikers goed op te letten tijdens het duiken in de Zeeuwse Delta en elders langs de kust en waarnemingen van de zebrazeespin te melden bij: www.telmee.nl; Stichting Anemoon (www.anemoon.org).

 KIKI VLEESCHOUWERS

In 2010 werd de eerste gestreepte achtpoot (toen had hij nog geen officiële Nederlandstalige naam) in de Noordzee aangetroff en. In augustus 2013 werd de eerste zebrazeespin in de Oosterschelde bij Zierikzee gespot. Onderzoekers maakten dat begin 2014 pas bekend.

60

Hippo-249.indd 60

Foto: Marco Faase.

Tweeënzeventig minuten zeespinnenpret in het Oosterscheldewater van zes graden. Zou toch moeten volstaan. Maar toch vervloek ik de minieme luchtcapaciteit van mijn twaalf literflesje, misschien toch maar eens een bi aanschaffen om de onderwatertijd en -pret nog te verlengen.

Weetjes over zeespinnen

Dat zeespinnen intrigerende wezentjes zijn, begin ik des te meer te beseffen wanneer ik de literatuur over deze wezentjes doorspit.

Zo blijken ze helemaal geen familie van de spinnen te zijn. Vroeger werden ze bij de kreeftachtigen ingedeeld, waar ze eigenlijk ook helemaal niet thuis horen. Nu zijn ze als geleedpotigen in een heel aparte klasse ondergebracht, namelijk de Pycnogonida.

Alle zeespinnen zijn carnivoor: ze zijn dol op hydroïden, sponzen, zeeanemonen en mosdiertjes. Zelfs borstelwormen, zeesterren, naaktslakken en tweekleppigen staan op het menu. De zeespinnetjes zullen hun prooi evenwel niet doden: met hun steek/ zuigsnuit prikken ze in hun prooidier en zuigen er wat weefsel uit.

Sommige zeespinnen zijn in bepaalde perioden omnivoor en zullen dan o.a. ook algen eten en azen op organisch materiaal.

Van eicel/spermacel tot zeespin. Ook wel een leuk verhaal. De vrouwelijke zeespin zal een eipakketje via een opening in haar poot (de gonopore), waar haar gonaden gelegen zijn, aan het mannetje overhandigen.

Het mannetje zal die eicellen bevruchten en draperen met mucus zodat hij de eipakketjes als een armbandje om zijn ovigeren kan dragen. Deze eipakketjes kunnen van verschillende vrouwtjes afkomstig zijn.

Het ganse paargedrag duurt enkele minuten tot enkele uren. Uit het bevruchte eitje komt een larve die verschillende keren gaat vervellen, nog steeds beschermd door pa zeespin. Na ongeveer een week komt de larve vrij na de derde vervelling en zal dan actief weg zwemmen om nog een vierde keer te vervellen om dan als volwassen zeespin te voorschijn te komen. Na elke vervelling komen er een aantal pootjes extra bij, zodat na de vierde vervelling er acht pootjes in totaal zijn.

Voor de volledigheid moet ik nog wel melden dat er zeespinnen zijn die hermafrodiet zijn en exemplaren die meer of minder potjes hebben dan het klassieke aantal van acht. Zoals gezegd: zeespinnen zijn verrassend boeiend.

Met dank aan: • René van Zweeden, geduldige buddy en prima onderwaternavigator; • Karine De Coster, om tijdens de eerste zebrazeespinnen-expeditie als gids te fungeren; • Peter H. van Bragt en Marco Faase voor hun mooie opnames van de zeespinnen.

Geraadpleegde literatuur:

• Advances in Marine Biology, volume 24, p. 2 t.e.m. 86 , Academic Press Lmt, ISBN 0-12-026124-3.

• Graham E. Budd and Maximilian J. Telford (2005) Along came a sea spider.

Nature, vol 437, 20 October 2005.

• Felipe S. Barreto and John C. Avise (2008), Polygynandry and sexual size dimorphism in the sea spider Ammothea hilgendorfi (Pycnogonida: Ammotheidae), a marine arthropod with brood-carrying males. Molecular Ecology (2008) 17, 4164-4175.

• Peter H. van Bragt (2013), Zeespin uit Stille Oceaan heeft Nederlandse kust bereikt.

• Natuurbericht.nl.

Hippocampus maart/april 2014

5/06/2014 10:02:41

Hippo-249.indd 61

5/06/2014 10:02:41

CLUB

Foto: Dennis Vandermeersch.

in de kijker

Briefing in Zeeland (2013).

De Roeselaarse Duikersklub

is 40 jaar jong!

Even terug in de tijd…

Na een aanvankelijk negatief advies komt het licht toch nog op groen en wordt de Roeselaarse Duikersklub op 22 november 1974 officiëel opgericht! Duikers kennen de club beter onder de afkorting RDK, en dat

62

Hippo-249.indd 62

heeft alles te maken met het feit dat één of andere onverlaat het woordje club als klub heeft neergepend! Maar het zou ook best kunnen dat die schrijfwijze in die jaren de enige juiste was, want er zijn wel meer dergelijke voorbeelden in onze streken, zoals KDK, MDK, PDK, … (nvdr: inderdaad, in die tijd werd club met een k geschreven).

Volgens de toenmalige secretaris José Huyghebaert waren er al meteen problemen…

De club had een toestemmming om op maandagavond te trainen in het overdekte zwembad, maar dat was moeilijk zonder materiaal en zonder geld!

Willy Brouckaert (†) werd de eerste Duikschoolverantwoordelijke en hij wist via Bloso wat klein materiaal en een duikfles te bekomen. Hijzelf en zijn zoon Rik vormden toen het 'kader' van mensen met ervaring!

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:42

Foto: Geert Hauspie.

O

p 4 juli 1974 vragen Edmond Vancoillie (nog steeds actief lid!) en Paul Loosvelt (†) bij het Roeselaarse stadsbestuur de toelating om een duikclub op te starten!

Foto' s (2): archief duikschool RDK.

Enkele andere lesgevers van het eerste uur waren Guy Broodhuys, Monica Vandenhende, Danny Vanhauwaert en voormalig voorzitter Jean-Pierre Vermeersch.

Alles samen was dat een vrij onervaren bestuur, maar de microbe zat erin en iedereen was dolenthousiast! Er werd een sticker-actie op touw gezet, T-shirts en steunkaarten werden aan de man gebracht, en er volgden activiteiten te Loppem, Gullegem, en vooral in de Kleiputten van Kortemark.

Lente 1975 – Voor het eerst is er een driedaagse in Zeeland, onmiddellijk gevolgd door een trip naar Porto Santo Stefano in Italië!

in crescendo

Foto: Geert Hauspie.

En vanaf toen ging het steeds beter en groeide het ledenaantal jaar na jaar!

Foto: Dennis Vandermeersch.

Boven: Groepsfoto duikschool RDK (1981).

Midden: Zeeland (2013).

Onder: Estartit (1989).

Weinig later werd Germain Leenknegt voorzitter (en dat is hij nog steeds!) en duikschoolverantwoordelijke. Het bestuur bleef verder evolueren en mensen als Philip Loosvelt, Guido Decanq, Danny Roose (†) en Noël Vancoillie namen verschillende taken op de schouders.

Foto's (4): COWOL-archief.

Foto: Dennis Vandermeersch.

11 augustus 1975 – Begin van een zware maar korte crisisperiode waarbij het voltallige bestuur ontslag nam…

Maar al snel werd een nieuw bestuur gevormd met Willy Brouckaert als voorzitter en Maurice Vanbelleghem als ondervoorzitter! Paul Sinnaeve werd secretaris. Edmond Vancoillie en Ivan Vanderhaeghe waren beiden commissaris en Danny Vanhauwaert penningmeester.

Duikje in de Gavers (2014).

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 63

63

5/06/2014 10:02:46

CLUB

in de kijker

Après-dive aan de Zeelandbrug (2011).

Foto's (2): Geert Hauspie.

Tussenduiksactiviteiten in Wemeldinge (2013).

De eerste 'RDKrantjes' dateren van die tijd en bij de oorspronkelijke redactieleden vinden we namen als Eric Bolle (tot voor kort nog ondervoorzitter), Gaspar Cornette, Rik Van Bruwaene, Kurt Verduyn en Jean-Marie Reynaert.

L'Estartit bij duikcentrum Unisub aan de Spaanse Costa Brava werd jaren na elkaar de vaste bestemming van de club tijdens de zomervakantie!

Meer en meer werden duikdagen en duikweekends georganiseerd in Zeeland, veelal onder impuls van mensen als Eric Bolle en Kurt Verduyn! Het Pinksterenweekend en het weekend van Roeselare-kermis op het einde van de maand augustus zijn ook vandaag nog razend populair!

RDK vandaag Een paar jaren terug ontstond een prangend probleem. Door nieuwe reglementeringen (de oude 4*D mocht geen doopduiken meer uitvoeren) was er een nijpend te kort aan instructeurs. Door het initiatief van een aantal gedreven mensen werden opleidingen aangevat en het aantal assistent instructeurs en instructeurs werd uitgebreid.

Door deze operatie kreeg de club weer meer slagkracht. Organiseren van opleidingen allerlei, duikuitstappen,‌ RDK draait op volle toeren.

64

Hippo-249.indd 64

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:47

Zo zijn we in het seizoen tweewekelijks vooral in Zeeland te vinden. Ook op het provinciaal domein De Gavers te Harelbeke wordt gretig gedoken. Vooral beginnende duikers kunnen hier hun eerste duiken wagen.

Op de maandagse trainingen en opleidingen in het Spillebad te Roeselare zijn steeds heel wat leden actief. Daarna wordt er steevast nog een babbel gepleegd en een drankje genuttigd in het vermaarde clubhuis De Caisson, gelegen in de Ardooisesteenweg 48, 8800 Roeselare.

Onze Caisson bestaat nu 20 jaar en wie ons graag een duik-gerelateerd-bezoekje brengt is er meer dan welkom op maandag vanaf 22.00 u en op vrijdag vanaf 20.30 u.

Deze plaats is tevens de draaischijf voor allerlei activiteiten zoals theorielessen, vergaderingen maar ook wel eens een feestje.

Bij de RDK kom je in een 'familie' terecht waar je niet alleen een mooie sport leert maar waar je ook heel wat mensen ontmoet, vaak vrienden voor het leven.

lang de Roeselaarse Batjes, en dat zal dit jaar nog meer het geval zijn. Dit jaar staat RDK met een duiktank op de Batjes-feesten in Roeselare! Iedereen, jong en oud, die eens wil proeven van de duiksport kan er terecht. Je kan er tevens terecht voor uitleg over de sport en onze club.

Op zaterdag 28 juni en zondag 29 juni zijn er initiaties telkens vanaf 11.00 uur op het stationsplein te Roeselare. Inschrijven kan al vanaf 8 jaar en per e-mail aan rdk40jaar@ roeselaarseduikersklub.be.

Meer info over de duikinitiatie vind je op http://40jaar.roeselaarseduikersklub. be.  ANJA LOONTJENS

Aprédive aan de Zeelandbrug (2011).

Velen hebben zich in de loop van de jaren verdienstelijk gemaakt door op één of andere manier de handen uit de mouwen te steken!

Hen allemaal citeren is een onmogelijke taak, maar het is mede dankzij hen dat de RDK van vandaag een club is 'met alles erop en eraan'!

website Onze website www.roeselaarseduikersklub.be is een bron van praktische info over de werking en alle mogelijke activiteiten van de club. Twijfel niet langer en neem nu een kijkje.

Foto: Peter Ryngaert.

viering 40 jaar RDK Naar aanleiding van ons 40-jarig bestaan organiseren we een waar spektakel. Enkelen van de helden van toen zijn nog steeds erg actief bezig, maar het jong geweld van nu, vol vuur en vlam, is ontembaar. De drijvende, of moet ik zeggen duikende kracht achter het Batjes-project is Domien Crevits die dit samen met een team van enthousiastelingen onder zijn vleugels neemt.

De 'place to be' in Roeselare het laatste weekend van juni is ongetwijfeld al jaren

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 65

65

5/06/2014 10:02:48

RETRO-HIPPO

Verzameld door Wim Van Doeselaer

45 jaar geleden

35 jaar geleden

Uit Hippocampe nr. 25

uit Hippocampus nr. 74

juni 1969

juni 1979

mij niet meer mogelijk de taak van hoofdredacteur te dragen. 10 jaar redactie Hippocampus hebben me veel voldoening geschonken. Langzaam is ons bondsblad uitgegroeid tot een volwassen persoonlijkheid die representatief is voor NELOS: eigen redactie, eigen drukker, eigen beheer en vanaf volgend jaar eigen commissie.

Rudi Schollaert

Zwembadexamen Clubmonitor te Ganshoren

Hulpmonitors

Medische Commissie

De zwembadproeven in het zwembad te Schaarbeek vormden het sluitstuk van de proeven voor Hulpmonitor. De geslaagden uit het Vlaams landsgedeelte: Noël Balthasar (Manta), Joseph Bijnens (COWOL), Etienne De Waele (Gentse Dolfijnen), Jos De Winter (Amphora), Stan Leys (CVD), Jos Audenaerd (Amphora), Fernand Roelandts (Aquanauten), Zeger Van der Rol (Manta), Wim Van Doeselaer (Amphora).

De Medische Commissie NELOS staat volledig achter het besluit van de Medische Commissie CMAS wat betreft de proef stijgen zonder mondstuk. Des te meer daar deze proef bijna overal elders in de wereld werd afgeschaft. Zij verzoekt ook het gebruik van reddingsvest en octopussysteem aan te moedigen.

Medische Commissie

Nieuwe Nationale Monitors NELOS: Jeannine De Kimpe (Temse Watersport), René Janssens (Neptunus), Roger Pichal (CVD).

Nieuwe Federale Monitors NELOS: Stan Fol (Amphora), François Jacobs (Diestse Sportduikers), Jacques Limpens (Aquanauten), Rudi Schollaert (Gentse Dolfijnen), Marcel Spinnael (Neptunus), Médard Vergucht (Espadon), Marc Vercauteren (Hydra).

Dr. Jacques Mawet, Dr. Marcel Patte en Commandant Jef Liekens vinden het wenselijk dat alle duikers een elektro-encefalogram zouden moeten ondergaan.

Raadgevingen: bij duiken in koud water binnen de veiligheidscurve duiken; duikers met overgewicht moeten hun trappen verlengen. Bij een decompressieongeval moet het slachtoffer onmiddellijk naar een therapeutische caisson vervoerd worden, waar een aangepaste medische behandeling zal kunnen begonnen worden. Het vervoer in een eenplaatscaisson moet gebeuren onder een druk van 2 kg/cm².

CMAS

Stages te Bendor

uit Hippocampus nr. 174

juni 1999

uit Hippocampus nr. 124

juni 1989

Academische Zitting Duikonderricht

Ontslag Hoofdredacteur Door beroepsredenen en fair play is het

Hippo-249.indd 66

15 jaar geleden

25 jaar geleden

Op het congres te Monaco werd Commandant Cousteau herkozen als voorzitter en Jacques Dumas als secretaris-generaal.

66

Na de theoretische en didactische proeven is het zwembadexamen het slot. De nieuwe NELOS-Clubmonitors zijn: Marc Baekelant (Manta), Francis Beens (De Boekaniers), Anne Blankaerts (Amphora), Chris Claessens (Yellow Diving), Danny Cnudde (Manta), Danny Coudyser (Coral), Luc Couwels (AKO), Pierre De Mol (Alpha), Johan De Vent (Coral), Henri Joris (Torpedo), Walter Mellaerts (Amykos), Johan Muysoms (Atlantic), Linda Peeters (Neptunus), Johan Put (Nautilus), Ernest Rutsaert (Amphora), Luc Thienpont (Thalassa), Arthur Timmermans (WDS), Willy Van der Poel (Zeester), Marc Van Gorp (Nuclea), Frans Van Handenhove (Alpha), Frank Van Landeghem (Amphora), Daniel Van Zegbroeck (DUKLO), Carl Vanderhulst (Nuclea), Paul Vandewouwer (Yellow Diving), Erik Vonk (AKO).

Frans Geeraerts sprak de nieuwe promotie 1*Instructeurs toe. Deontologische en ethische regels en allerhande plichten werden over hen uitgestrooid. Maar de voorzitter belichtte ook de plezierige en soms zeer dankbare kanten van het instructeursschap. Onder applaus van de

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:50

zaal mochten de 47 nieuwe 1*Instructeurs de symbolen van hun nieuwe rang in ontvangst nemen: CMAS-instructeurskaartje, instructeursstempel en NELOS-sweater.

John Maes overliep dan nog kort het nieuwe IDEAL-systeem, dat reeds in detail op verschillende regionale bijeenkomsten werd besproken.

Nieuw duikteken

Eerste Mares-Cup te Hurghada

In haar zorg om de onderwatercommunicatie te verbeteren heeft CMAS bij de 22 internationale CMAS-tekens een 23e toegevoegd: met beide handen vormt men de letter T en dit betekent: “Ik ben op halve druk".

De uitslag: Creatief: Peter Ryngaert; Portret: Geert Niels; Macro: Geert Niels; Groothoek: Hedwig Dieraert; Mini-serie: Hedwig Dieraert.

ADVERTENTIE

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 67

67

5/06/2014 10:02:51

CLOSE-UP

Een grote he

ngelaarsvis in

strategische

positie.

NELOS-fotograaf In de kijker Mijn buddy Filip op ĂŠĂŠn van de kanonnen van de Karlsruhe bij Scapa Flow.

Koraalduivel in hellevuur.

Sommige anem

oonvisjes zijn ee

rder brutaal.

Op de foto is het

68

Hippo-249.indd 68

niet te zien, maar

dit was een agress

ieve murene.

Hippocampus mei/juni nov./dec.2014 2013

5/06/2014 10:02:54

Naam Ludo Braeckman Brevet/titel

3*Duiker

Fotografiebrevet Club

DF2

RDK (Roeselaarse Duikersclub)

Duikt sedert

1992

Aantal duiken

800

Aantal fotoduiken 250 Duikplaatsen

Engeland, Schotland, Wales, Frankrijk, Nederland,

Duitsland, Spanje, Griekenland, Letland, Estland, Filipijnen, Malediven, Egypte, Dominicaanse Republiek, Bonaire Sterrenkijker wacht op prooi.

Camera Dicht bij elkaar is leuker.

Behuizing Lenzen Flitsen

NIKON D 800 HUGYFOT Nikon 60 mm macro, 105 mm macro, fisheye 10,5 mm en 16-35 mm zoomlens 2 x Subtronic Nova

Niet te geloven eig

enlijk dat dit een

worm is.

Nadine reanim eert een bij on s hutje aangespoelde kleine geep, erg ens in de Indische Oc eaan.

Een remora zonder gastheer is een koddige verschijning.

Hippocampus Hippocampus nov./dec. mei/juni 2013 2014

Hippo-249.indd 69

69

5/06/2014 10:02:57

Bondsnieuws Interview

D

e Hippocampus nr. 146 van december 1993 is een historisch nummer.

Voor het eerst verscheen het bondsblad op A4-formaat met een kleurrijk omslag en hier en daar kleurenfoto's. Op pagina 15 van dat nummer lezen we "Een gesprek met een boegbeeld", een interview met John Remue. Hij had toen net de fakkel als verantwoordelijke van het Duikonderricht doorgegeven aan Wim Van Doeselaer die op zijn beurt zou worden opgevolgd door Frans Geeraerts. Op de Bijzondere Algemene Vergadering van het College der 3*Instructeurs te Zellik werd John in 1999 terug aangesteld als verantwoordelijke van het Duikonderricht en nu – 15 jaar later – nam hij ontslag uit die functie. Inmiddels vloeide er heel wat water door de Oosterschelde en we vonden het tijd om de inmiddels ex-voorzitter van Duikonderricht en ex-tandarts nog eens aan de tand te voelen.

Van Mistral tot rebreather – van Tipp-Ex tot Windows 8 Even omkijken met John Remue.

70

Hippo-249.indd 70

Hippo: John, je hebt in al die jaren een hele evolutie om niet te zeggen een revolutie meegemaakt.

John: Sinds mijn doopduik in 1972 in Rosas is er heel wat veranderd. De techniek stond niet stil: op administratief vlak zaten we toen nog in de tijd van stencil en Tipp-Ex en telefoon en brief waren het enige communicatiemiddel. Op duiktechnisch gebied was er het invoeren van de tweetrapsontspanner, die een eerste revolutie ontketende in onze sport. Einde jaren '70 van de vorige eeuw werden er nog nauwelijks 'Mistrals' verkocht. Nieuwelingen kochten allen een tweetrapsautomaat maar toch bleven we in de opleiding aanvankelijk vasthouden aan die eentrapsontspanner.

In het zwembad werden de proeven zelfs uitgevoerd met een oefenontspanner zonder terugslagkleppen in het mondstuk.

Beginnende duikers kregen dus massa's water naar binnen voordat ze de techniek beheersten. In die tijd was dat volgens sommigen nodig om watervast te worden.

Onzin natuurlijk.

Maar het is nu eenmaal zo dat men enigszins conservatief is en weigerachtig staat tegenover vernieuwingen. Die worden slechts langzamerhand aanvaard, daarom heb ik het ook altijd zeer belangrijk gevonden om te weten wat er speelt bij de achterban.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:02:58

Hippo: Ook de invoering van de manometer stuitte op weerstand.

John: Die tweetrapsontspanner maakte het mogelijk dat er een manometer kon worden aangesloten op de eerste trap.

Weer een nieuwigheid die heel sceptisch werd onthaald. Zo'n ding zou weleens kunnen ontploffen en duiken met een mechanische reserve op de duikfles was veel veiliger, waren de argumenten ... Inmiddels is de reserve met bijbehorende stang archeologie geworden.

En dan kwam het reddingsvest. Eerst een 'Fenzy' met zo'n flesje op je buik. Later de fameuze 'WC-bril', rechtstreeks aangesloten op de ademautomaat. Die werd ook als onveilig aanzien want …. stel dat je duikfles leeg was? Wat dan? Weet je dat je volgens onze regels pas met een reddingsvest mocht duiken vanaf het Middelbaar Brevet (2*D)? Stel dat zo'n beginnende duiker plots die vest zou opblazen en ongecontroleerd zou stijgen? Iemand die op de stage verscheen met zo'n nieuwigheid werd wantrouwig bekeken. Het reddingsvest mocht daar niet gebruikt worden. Nu is het ondenkbaar dat je nog zonder trimvest in het water zou stappen.

Maar met elke vernieuwing moesten alle proeven en cursussen worden herschreven. Telkens vonden we dat het Duikonderricht een periode van rust nodig had zonder veranderingen. Maar de vernieuwingen dwongen ons ertoe. En eigenlijk is dat logisch met zulk een jonge sport, die pas rond de 50'er jaren begonnen is.

Hippo: In dat interview van 21 jaar geleden had je ook een ernstige waarschuwing over het invoeren van de deco-computer.

John: Inderdaad, nog zulk een toestel dat bijna een revolutie veroorzaakte. We werkten met de US Navy-tabellen en plots was er die computer, waarvan we toen niet zoveel afwisten. Die eerste computers waren ook heel snel verouderd. Ik vond het toen terecht nodig om eerst een ernstige studie te doen voordat we zouden afstappen van de tabellen. In het begin vonden we duiken met enkel zulk een computer niet echt veilig. Maar dook een duiker, die de tabellen min of meer volgde, dan zoveel veiliger?

Tegenwoordig zijn de tabellen nog een vage herinnering uit het verleden en duikt iedereen met een computer.

Hippo: In datzelfde interview had je dat blijkbaar al voorzien: “In de toekomst zullen we wellicht allen met een computer duiken en kunnen we de tabellen misschien laten vallen".

John: Hetzelfde fenomeen doet zich nu voor met de rebreathers. Ik geloof echt dat die ooit zullen doorbreken. Ze zijn momenteel nog véél te duur en vooral te ingewikkeld voor de recreatieve duiker, maar ook dat zal ooit veranderen. En weer zal het Duikonderricht zich daaraan moeten aanpassen. Buddy-breathing bijvoorbeeld kan niet met zulke toestellen en hoe gaan we de openwaterproeven afnemen? We leven in een tijd waarin we steeds weer zullen worden ingehaald door nieuwigheden die op de markt verschijnen. Het wordt een uitdaging om onze regels en protocollen daaraan aan te passen en up-to-date te houden.

En dat is niet enkel het geval met de apparatuur. Ook op andere vlakken staat het niet stil. Denk maar aan de splitsing tussen recreatief en sportduiken. Of aan de kritiek die we kregen van de Geneeskundige Commissie, waardoor bijvoorbeeld een aantal gevaarlijke stijgoefeningen werden afge-

Foto: archief Monique Demoustier.

John en Monique tijdens een zwembadtraining in de 70'er jaren met Spirofles en Aquilon-ontspanner.

John begon te duiken in 1972 bij Poseidon. Het fotootje is van latere datum.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 71

71

5/06/2014 10:03:00

Bondsnieuws

Het eerste bestuur van CMAS Europe.

schaft of aangepast. Of de nieuwe ademgassen zoals nitrox en trimix.

Hippo: Je kon wel steeds steunen op het instructeurskader.

John: Als verantwoordelijke Duikonderricht deed je vroeger veel zelf. Inmiddels zijn we geëvolueerd naar meer management en moet je veel meer delegeren. En dat kan, want we hebben gelukkig een degelijk en loyaal kader van instructeurs.

Natuurlijk moet je zelf weten waarover het allemaal gaat en dat is vandaag de dag niet zo eenvoudig. We moeten meer en meer kunnen vertrouwen op specialisten, die een andere taal spreken dan wij. Denk maar even aan de website, Sectie EDIT, Hippocampus, Sectie Duiktechnieken, enz. Telkens hebben wij competente instructeurs die dit allemaal vrijwillig en belangeloos doen. Ik ga geen namen noemen, het zijn er zoveel en ik wens niemand te vergeten.

De bescheiden NELOS-Infomap van vroeger wordt nu samengesteld door een hele redactie. Vroeger hadden we één cursus en zie wat we tegenwoordig allemaal kunnen aanbieden! Het is moeilijk om dat als verantwoordelijke nog allemaal onder controle te hebben. Mijn opvolger is reeds van de nieuwe generatie en zal daar hopelijk vlotter mee weg kunnen.

Monique: Wat mij nog steeds opvalt en plezier doet is het feit dat, wat ik oneerbiedig de 'oude garde' noem, gehecht blijft aan de NELOS. Dat bleek onlangs nog tijdens

72

Hippo-249.indd 72

de Academische Zitting. Al die vertrouwde gezichten blijven komen om hun vrienden te ontmoeten. Het is een soort reünie die de mensen meer plezier doet dan het voorlezen van al die verslagen.

John: Dat is gestart met de autonomie van het NELOS- en LIFRAS-Duikonderricht in 1990, toen we de nieuwe structuur hebben vastgelegd.

Hippo: Aan die structuur van de Commissie is sindsdien weinig veranderd.

John: Zo is het. Blijkbaar zat dat goed in elkaar. Natuurlijk zijn er wel dingen bijgekomen, zoals bijvoorbeeld de Subcommissie Jeugdduiken, de Sectie EDIT, de Sectie Duiktechnieken, enz.

Wij koppelen een efficiënte werking aan een democratische betrokkenheid.

Hippo: De tijd is ook voorbij dat wij uitgesloten waren van de Bloso-subsidiëring.

John: Wij hebben een zeer goede samenwerking met Bloso en VTS. Maar de financiële toestand van de overheid is minder rooskleurig. Het geld wordt duurder. We moeten er ons van bewust zijn dat Bloso veel strenger gaat controleren op het naleven van de regels en het toekennen van subsidies. De meerjarenplanning zal 100% moeten worden uitgevoerd. Wij zijn daar klaar voor. Dankzij onze samenwerking met VTS zijn nu onze meeste instructeurstitels erkend.

Gelukkig is één van de beste dingen die

Foto: Ivo Madder.

Foto: NELOS-archief.

Interview

het NELOS-Bestuur ooit heeft gedaan het bouwen van het Duikershuis. We hebben dat voor relatief weinig geld en zonder lening kunnen bouwen. Bijna iedere avond bruist het Duikershuis van leven: alle comités en commissies komen er nu samen en veel cursussen worden daar gegeven. Het is echt onmisbaar geworden en het is ook de centrale plaats waar we een aantal bedienden te werk stellen om de steeds grotere en belangrijkere administratie af te handelen.

Hippo: Over financies gesproken: het IDEAL-systeem kende aanvankelijk ook heel wat weerstand.

John: Het invoeren van het IDEAL-vergoedingssysteem was nog zoiets dat in het begin veel emoties en weerstand opriep.

Indien je iets wil veranderen en je aanpassen aan de wijzigende tijdsomstandigheden, moet je onvermijdelijk tegen bepaalde heilige huisjes stampen. Dat is niet altijd prettig maar het kan niet anders en inmiddels is het IDEAL-systeem helemaal ingeburgerd. Het is immers noodzakelijk dat onze instructeurs voor alle inspanningen, proeven en verplaatsingen een billijke vergoeding krijgen. Gelukkig heb ik steeds kunnen steunen op een geweldig kader met veel inzicht én inzet. Anders was het nooit gelukt.

Hippo: Een vaste stek was ook al jaren het eiland Bendor, waar generaties van instructeurs zijn gevormd.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:03:01

Foto: Luc Beets.

John en Monique voelen zich al helemaal thuis in Kwaadmechelen.

Naast duiken gaat John ook regelmatig fietsen met Monique.

John: Dat is juist. Toen we voor de 2*Stage en de 3*Stage verhuisden van het vertrouwde maar inmiddels onbetaalbaar geworden Bendor naar Boulouris, dachten we dat het nooit zou lukken om daar dezelfde sfeer te creëren. Maar in feite was dat ineens een schot in de roos. Inmiddels zijn we er helemaal thuis en is het hotel Cap Boulouris gedurende de stages ons 'eiland' geworden.

Monique: Maar de douches waren toch beter in Bendor.

John: Dat is waar. Lekker warm, zeker toen we de stages met Pasen hielden. Maar zelfs als we het geld er voor over hadden, zou het niet gaan. Wij zijn te groot geworden en zouden er niet meer in passen.

Hippo: Ook internationaal ben je actief geweest.

John: CMAS is zeer belangrijk voor de wereldwijde erkenning van onze brevetten. Wij waren trouwens medestichter in 1959. Toch hadden we gehoopt via het creëren van CMAS Europe – een initiatief van BEFOS – meer de nadruk op het echte sportduiken te kunnen leggen. Daarom was ik ook kandidaat voor het voorzitterschap.

Ik heb de grootste eerbied voor diegenen die de competitieve onderwatersporten beoefenen, maar spijtig genoeg gaat daar de meeste CMAS-aandacht naar. De Europese federaties zijn nochtans de grote financiers van CMAS. Met CMAS Europe hadden we gedacht gemeenschappelijke stellingen

met succes te kunnen voorbrengen bij CMAS. Maar daar is niets van gekomen.

Daarom vind ik dat CMAS Europe ondanks de goede bedoelingen niet helemaal geslaagd is. Daarom ook heb ik ontslag genomen als voorzitter. De benadering in de EUF (European Underwater Federation), waar commerciële en landelijke federaties elkaar ontmoeten, is wel zeer interessant.

Heel dikwijls hebben wij dezelfde belangen als de commerciële organisaties. Ik heb daar bekomen dat er in het bestuur van de EUF een plaats was voor de voorzitter van CMAS-Europe.

Dit is een opportuniteit die verder zou moeten uitgebouwd worden!

Monique: Een mijlpaal was ook de Europese en internationale erkenning van onze brevetten via de EN- en ISO-certificatie.

John: Dat was zeker een goede zaak. Alles is weer bevestigd na de laatste Europese recertificatie.

Hippo: Het is via de nationale koepel BEFOS-FEBRAS dat we de CMAS-brevetten verkrijgen.

John: Van de jongere instructeurs is er nog weinig belangstelling voor de BEFOS. Wij zijn daar mee opgegroeid en hebben daar allerlei fijne en soms minder fijne herinneringen aan. Dat stagneert zo'n beetje en alles hangt af van de persoon die er zich mee bezighoudt. Het is natuurlijk zo dat we voor Sportcommissie en de Audiovisuele Commissie verplicht zijn om samen te werken

binnen de BEFOS-koepel om actief te zijn op internationale wedstrijden.

Hippo: Wat moet er in de nabije toekomst nog veranderd worden?

John: De theorie van de 2*I moet worden herzien. Het valt op dat de kandidaten onvoldoende zijn opgeleid en door de mand vallen. Dit kwam nogmaals naar voor toen bleek dat een aantal kandidaten zeer laag scoorden voor biologie met als gevolg veel mislukkingen en deliberaties. Een instructeur die weinig of niets afweet van fauna en flora is in mijn ogen geen echte instructeur.

De tijd dat een duiker enkel het verschil kende tussen eetbare en niet eetbare dingen is gelukkig al heel lang voorbij. Ook hier moeten we de hand in eigen boezem steken en toegeven dat het Duikonderricht dit stiefmoederlijk heeft behandeld. Door tijdsgebrek is het herzien van de theorie er nog niet van gekomen maar dit wordt wel dringend. Bovendien stel ik vast dat onze kandidaat-instructeurs te weinig duiken in de Middellandse Zee waar de Stages plaatsvinden. Ze hebben dus langer tijd nodig om zich daaraan aan te passen en bij sommigen blijkt de aanpassingsperiode te lang te zijn. Maar dit alles is voor het nieuwe Bureau Duikonderricht.

Hippo: Je bent verhuisd van Leuven naar Kwaadmechelen. Zit daar een symboliek in?

John: Helemaal niet. Het is gewoon de

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 73

73

5/06/2014 10:03:02

Bondsnieuws

Foto: NELOS-archief.

Interview

nuchtere vaststelling dat een woning in Ham bij Kwaadmechelen veel goedkoper is dan in Leuven en het wonen is hier veel rustiger. We waren de drukte in het centrum van Leuven wat moe en ook het feit dat het vinden van een parking niet altijd zo evident was, speelde een rol. Hier is het veel landelijker, al moet ik toch toegeven dat we de afstand naar het Duikershuis en de files wat hebben onderschat. Het is niet omdat ik de fakkel van het Duikonderricht nu doorgeef aan Sven dat het volledig stopt. Een aantal functies bij de NELOS zal

ik blijven uitoefenen en bovendien heb ik een nieuwe uitdaging gevonden. Ik ben onlangs gestart met onderwaterfotografie en dit dankzij de 3*Instructeurs die me als afscheidsgeschenk een OW-camera gekocht hebben.

Hippo: We wensen je alvast veel succes en misschien zien we je binnenkort als fotograaf in de kijker in Hippocampus?

Foto's: Linksboven: Interview met John in Hippo nr. 146 van december 1993.

Midden: De karikatuur van Peter Bosteels heeft een ereplaats in Johns bureau.

Onder: John houdt de toespraak over de deontologie van de instructeur op de eerste Academische Zitting.

 LUC BEETS EN WIM VAN DOESELAER

ADVERTENTIE

www.waterproof.eu

74

Hippo-249.indd 74

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:03:05

Bondsnieuws Commissie Redactieteam Hippocampus

Coverteruggevonden

In vorige Hippocampus plaatsten we in de rubriek 'Retro Hippo' enkele wetenswaardigheden die gepubliceerd werden in Hippocampe nr. 24. De cover konden we er niet bijplaatsen omdat we die niet meer in ons bezit hadden. Gelukkig vond Jozef Van den Berghe, erevoorzitter van NELOS en tevens redactielid van Hippocampus, hem nog in zijn archief.

Bovendien heeft hij ook nog een woordje uitleg van wat er op de cover te zien is.

Op de cover van Hippocampe nr. 24 (april 1969, 45 jaar geleden) zie je heel veel luchtbellen met zwarte (in werkelijkheid blauwe) achtergrond. Op de coverfoto staat het onderschrift "Goede luchtbellen!". Dat was de wens die toen iedere duiker aan de andere deed, voordat hij zijn 'canard' (eendenduik) deed als begin van de duik. Ik hoor en zie het René Crepin mij nog glimlachend zeggen "Bonnes bulles!" voordat hij zijn 'canard' deed in Vodelée.

Enkel op de Nederlandstalige Hippocampe nr. 24 stond "Goede luchtbellen!", op de Franstalige Hippocampe stond uiteraard "Bonnes bulles!".  JOZEF VAN DEN BERGHE

ADVERTENTIE

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 75

75

5/06/2014 10:03:06

REPORTAGE

Foto: Laurent Miroult.

Duikmateriaal

De 'sidemount' Deze manier om het duikmaterieel te schikken, blijkt zelfs door te dringen tot in de federaties die louter aan sportduiken doen.

T

er gelegenheid van een verblijf in het buitenland ontmoette ik Brian Kakuk, een wereldvermaarde specialist 'sidemount'. Hij heeft mij in die praktijk ingewijd tijdens vier fantastische duiken.

Mijn duikersloopbaan liet mij toe om regelmatig om te gaan met technische duikers van de Belgische Speleologie Unie die ook deze techniek gebruikten.

Ik kreeg de gelegenheid om het nieuwe sidemount-vest van het merk Scubapro uit te proberen.

76

Hippo-249.indd 76

een beetje geschiedenis De 'sidemount' of 'Engelse draagwijze' is niet nieuw. Sedert meerdere tientallen jaren wordt die toegepast bij grotduiken en ook voor toegang tot wrakken. Daarmee kan men inderdaad door engten, waardoor een duiker met een dubbele fles op de rug niet zou geraken. Vele LIFRAS-duikers van het Spéléo-Comité zijn voorstanders van deze techniek.

Men kwam dus op het idee om de flessen

die op de rug zaten, zijdelings te laten neerglijden. Daardoor is het in bepaalde noodsituaties gemakkelijk om de flessen los te koppelen en ze voor zich te laten glijden om alzo een verminderde omvang te bekomen.

Deze techniek werd meer en meer toegankelijk voor sportduikers die daardoor niet te verwaarlozen voordelen verkregen: een verminderd gewicht van de (alu-)flessen voor dezelfde autonomie, een meer gemakkelijke dracht, een verbeterde stroomlijn, een meer gemakkelijke toegang tot de kranen voor het geval van ijsvorming in de ontspanner en ook voor de rug van de duiker: een betere gewichtsverdeling. En tenslotte een bijkomend voordeel voor de reizende duiker: het harnas en/of vlotbaarheidsmiddel van dit type van configuratie is licht en neemt weinig plaats in.

Steve Bogaert heeft aan deze praktijk zijn adelbrieven gegeven door aan te sturen op een minimalistische benadering die inderdaad dicht komt bij deze van de apneu-duiker.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:03:09

Foto: Laurent Miroult.

Flessen in staal of in aluminium?

Die twee tendensen bestaan. De stalen flessen worden gewaardeerd voor hun negatief vlotvermogen, zelfs als ze leeg zijn.

Daardoor blijft het gewichtsgevoel gedurende de gehele duik praktisch onveranderd. De alu-flessen kunnen daarentegen gemakkelijker afgetakeld worden dankzij hun min of meer neutraal vlotvermogen in het water. Om een optimaal draagcomfort te bewaren zal de duiker nochtans zijn flessen op een andere manier moeten vast maken, al naar gelang ze vol of leeg zijn.

Alu-flessen vereisen dus een meer aangepaste uitloding.

Aangezien ik het sidemount systeem met alu-flessen toepaste, kan ik het gemak van de behandeling bevestigen: toen ik mijn twee flessen uittrok om verscheidene meters over een veld van stalagmieten en stalactieten te geraken, was ik verrast door het gemak om ze zonder moeite horizon-

De 'bungees' of rekkende vasthechtingen zijn Boven: De 'Engelse draagBoven: Het 'sidemount'-duiken voldoende stug om de wijze' van de duikflessen is erg in trek bij het speleolois ideaal om door nauwe flessen goed tegen het gieduiken. doorgangen te duiken. lichaam te houden. De Midden: De dubbele fles die normaal op de rug zit, wordt beverstaart of verlengOnder: Voordelen: een nu zijdelings gedragen. de steun van de rugbetere gewichtsverdeling, Onder: Het harnas en/of kranen zijn gemakkelijk plaat bestaat uit twee vlotbaarheidsmiddel van deze bereikbaar en in noodsiconfiguratie is licht en neemt gemakkelijk bereikbare tuaties kan men de fles weinig plaats in. loskoppelen. hechtingen. Gaten met klinkringen van goede kwaliteit, dienen voor de vasthechting van toebehoren die de duiker wil meenemen zoals OSB, haspel ('reel'), enz.

Voldoende stugge riemen houden gans de voorzijde van de duiker vrij.

Het sidemount-systeem van Scubapro is ook voorzien van een vlotboei, achteraan op het laagste punt. Dit systeem is voorzien van één inflator. Hiermee voorkom je het 'rolgevoel' (het gevoel dat een fles links of rechts op de rug taal voor mij te houden. De flessen terug kom te hangen) omdat dat systeem feitelijk zijdelings plaatsen ging ook zonder moeite enkel dient om de evenwichtsevolutie, de zodat ik mijn duik gewoon kon verder zet'trim', van de duiker te verbeteren. ten.

Die inflator is op een coherente manier omToen ik, terug uit mijn verblijf in het gekeerd gemonteerd. buitenland, vernam dat Scubapro een Het rugstuk is opgevuld en beschermt de sidemount-duikvest zou op de markt brenruggengraat zonder hinderlijk te zijn. gen, heb ik gevraagd me er één ter beschikDe tussenbeensriem die het geheel doelking te stellen. treffend tegen de rug van de duiker moet aantrekken, is nog voorzien van een D-ring test om allerlei toebehoren aan te hangen.

Dat Scubapro-duikvest is in klassieke Iedere fles is voorzien van een ademautozwarte kleur. Maar kan men zo iets nog een maat: aan de rechtse kant heeft mijn ont'vest' noemen? Beter ware: een 'harnas'. spanner een slang met een normale lengte Mijn twee alu-flessen zijn aan weerszijden en aan de linkerkant is de slang langer (2 vastgehecht door D-ringen op de riemen. meter).

De plaats van de vasthechting is aangeDat rolgevoel, klassiek bij technisch duipast en gemakkelijk bereikbaar. De afreken, is gevrijwaard op het gebied van de geling en voorbereiding van het materieel luchtbronnen en bekomt men eenvoudig nemen wel wat tijd, maar eenmaal in het door het afwisselend nemen van het rechwater heeft men geen spijt van de geleverter- of linkermondstuk. de inspanningen.

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 77

77

5/06/2014 10:03:11

REPORTAGE Duikmateriaal

technisch duiken Het technisch duiken is de laatste jaren discreet doorgedrongen tot de praktijk van het sportduiken.

Inderdaad, de recreatieve duikers hebben – in tegenstelling tot de technische duikers – materieel geïntroduceerd dat oorspronkelijk bestemd was voor een specifieke praktijk alsook voor sommige technieken. Op de duikstekken bemerken we tegenwoordig duikers met lange slangen aan hun ademautomaat, met duikvesten voorzien van een ruggelings vlotvermogen of ook nog met bijkomende flessen voor de decompressie ('pony bottle'). In technische bewoordingen: wie heeft niet horen spreken of beoefent niet de techniek van de 'what if' om zijn duiken te plannen en het onvoorzienbare te voorzien? De duiksport is in voortdurende ontwikkeling. De duikers stellen tegenwoordig veel belang in meer specifieke technieken om hun praktijk te verbeteren. Daardoor zien we aan de waterkant meer en meer technische duikers.

Technische kenmerken

• modulaire opstelling; • compacte en onafhankelijke blaas (uitwendige luchtkamer van 1680 DEN ballistisch nylon, binnenste luchtkamer van 420 DEN nylon); • verkrijgbaar in 2 luchtvolumes: 12 liter (25 lbs) of 20 liter (45 lbs); • rugzak met soft airnet opvulling; • verenigbaar met de actuele rugplaten in roestvrij staal en X-TEK aluminium; • ogen, D-ringen en handvatten in roestvrij staal; • nieuwe overdrukklep, ringbuis en BPI; • specifieke en vereenvoudigde elleboog; • rekkers en haken om de flessen te ondersteunen; • geheel regelbaar, makkelijk om dragen en schikken; • het harnas heeft ook een tussenbeensriem;

Foto's (5): Marc Allemeersch.

De 'X-TEK Sidemount' van Scubapro werd door Scubapro ontwikkeld in samenwerking met de beste sidemount-grotduikers en is beschikbaar in twee maten. Het harnas, de compacte losse luchtkamer (de wing of luchtblaas) met een drijfvermogen tot 20 liter en de hoes (rug 'cover') zijn los verkrijgbaar.

Het systeem biedt gewaarborgde kwaliteit en kan aangepast worden aan de noden van elke duiker:

duiken met een handicap

Boven: De 'X-TEK Sidemount' van Scubapro zit als gegoten.

Onder: D-ringen om je fles aan te hangen.

• zijdelingse rekkers om de stroomlijn te vrijwaren; • in optie: bovenaan een bef of neerslag voor een optimale stroomlijn en verhoogde duurzaamheid.

Inflator en uitlaatklep.

De wing.

78

Hippo-249.indd 78

De hoes voor op de rug.

Dat de sidemount op termijn zal uitbreiden onder de sportduikers is vrijwel zeker. In dat vooruitzicht, en na bespreking met mijn moeder, Pilar Ruiz Lopez als bestuurster van de VZW 'Plongée Adaptée Bruxelles' en monitrice PA, hebben wij ons bevraagd over het belang van de sidemount-schikking voor de gehandicapte duikers. In de lijn van die gedachte hebben wij met verscheidene medewerkers bij het duiken met gehandicapten afgesproken om deze sidemount-schikking te testen. Scubapro heeft ons weerom hetzelfde sidemount-harnas ter beschikking gesteld voor de test.

In het zwembad 'Sportcity' van Sint Pieters Woluwe wordt wekelijks getraind door de VZW PABruxelles. We hadden afspraak met Roger Rihon, Alexis Servaes, mijn moeder en ook Damien, een gehandicapte duiker. We beginnen de avond met een uitleg aan de begeleiders en aan Damien over de techniek van de 'sidemount'. Opgewonden door het idee om dat materieel te gebruiken, bespreken we samen het belang van die schikking voor het duiken met gehandicapten.

Inderdaad, dit type harnas kan de uitrusting van de gehandicapte duiker vergemakkelijken. Vooral daar waar de flessen niet per se aan de oppervlakte moeten gemonteerd worden, maar wel zodra men

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:03:14

Foto's (2): RaphaĂŤl Allemeersch.

Boven: Damien, de gehandicapte duiker, krijgt de 'sidemount' aan.

Onder: Voor Damien voelt deze configuratie comfortabel aan.

in het water is. De begeleiders kunnen dus gemakkelijk de flessen achterhouden om de gehandicapte duiker te ontlasten zonder dat hij zijn vlotbaarheid verliest.

Damien legt mij vervolgens uit dat het hem moeilijk valt om zijn traditioneel vest aan te trekken en dat hij met dat vest moeite heeft om zich in evenwicht te houden. Hij kan immers zijn benen en zijn rechterarm niet bewegen zodat hij zich dus enkel met zijn linkerarm kan behelpen in het water.

Het idee van een andere plaats voor de inflator op dat harnas, bevalt hem. Hij heeft het gevoel dat zulk vest werkelijk aanpasbaar is.

De flessen die voor deze test gebruikt werden, zijn in aluminium om aan de begeleiders mĂŠĂŠr gemak van behandeling te geven. Wij kleden Damien eerst gedeeltelijk aan boven water en doen hem dan het harnas aan in het water. Dan hechten we langs elke kant een fles vast en wij schikken de ontspanners derwijze dat Damien er gemakkelijk aan kan.

Eerst maakt Damien zich aan de opper-

vlakte vertrouwd met deze samenstelling en dan besluit hij om wat verder onder water te gaan, waarbij de begeleiders hem wat helpen zodat hij zich daarna geheel zelfstandig verder kan bewegen. Naar gelang hij dieper gaat, passen ze zijn loding aan.

Damien was immers vertrokken zonder loding. Deze test onder water heeft voor Damien 40 minuten geduurd.

En is deze sidemount-samenstelling nu

geschikt voor onze gehandicapte duiker?

Roger, Alexis en Damien bevestigen mij dat het in evenwicht brengen van een duiker heel wat gemakkelijker is met dit type van vest. Damien voegt er aan toe dat de flessen hem niet hinderden en dat hij gemakkelijk alle stukken van het materieel dat hij nodig had, kon bedienen. Hij heeft zich echt goed gevoeld.

Roger en Alexis hebben veel meer gemak Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 79

79

5/06/2014 10:03:15

REPORTAGE Duikmateriaal

van behandeling van de flessen gehad: het is immers een groot voordeel om de flessen onder water te kunnen afnemen.

Het harnas behoeft wel enkele kleine aanpassingen om geheel doeltreffend te zijn voor duiken met een gehandicapte. Het was toch een nieuwe en geslaagde ervaring.

Wij zullen kortelings dat experiment met Damien opnieuw doen en misschien ook met andere gehandicapte duikers.

Tenslotte biedt dat technisch duiken zich aan bij de sportduiker, maar blijft het toch wel een aparte discipline die enkel door ingewijden kan toegepast worden. Onze bedoeling om het technisch duiken ingang te doen vinden in het duiken met gehandicapten, kan nieuwe horizonten openen.

De analyse die met Damien gerealiseerd werd, is toch veelbelovend.

Damien is begonnen met duiken om zich

met zijn lichaam vrij te voelen in de drie dimensies. Ik hoop te hebben bijgedragen tot de verbetering van zijn comfort, opdat hij er zou toe komen om ten volle zijn wens te vervullen.

besluit Het Scubapro-vest dat steunt op een grote omzet, is goed opgevat. Het richt zich zowel tot de sportduiker als tot de grotduiker, welke laatste zich echter meer aangetrokken zal voelen naar een eenvoudiger systeem zonder evenwichtsboei. De technische duiker zal een maximaal genoegen beleven aan het werktuig dat door Scubapro beschikbaar gesteld wordt als vervollediging van hun catalogus van materieel voor het technisch duiken. Ook Wet Wheel duikers hebben voordeel bij het duiken met al dan niet aangepast sidemount-systeem. Ten slotte: een vest binnen ieders bereik en ook goed bedacht.

Dank aan Scubapro om aan deze nieuwe ontdekking te hebben bijgedragen. Dank ook aan Roger Rihon, Alexis Servaes, Pilar Ruiz Lopez en aan Damien om mij de gelegenheid geboden te hebben tot deze test in het kader van de LIFRAS.  RAPHAËL ALLEMEERSCH, FEDERAAL MONITOR EPSM BRUSSEL, VRIJ VERTAALD DOOR JOZEF VAN DEN BERGHE

Reactie van de Commissie Duikers met een Handicap Bij Wet Wheelers (duikers met een handicap) is inderdaad 'de juiste' duikuitrusting en configuratie nog belangrijker dan bij de gewone duikers. Een belangrijk element hierbij is bijvoorbeeld de keuze van flessen.

Onder water moet het rollen van de duiker om de lengteas vermeden worden. Een cor-

Foto: Raphaël Allemeersch.

Voor sommige duikers met een handicap kan het sidemount-syteem handig zijn.

80

Hippo-249.indd 80

Hippocampus mei/juni maart/april 2014 2014

5/06/2014 10:03:15

Foto: Raphaël Allemeersch.

recte uitloding op zich is een 'conditio sine qua non'. Men kan spelen met de verdeling van het lood.

Men kan creatief omspringen met het gebruik en de configuratie van klassiek duikmateriaal. Ingeval van bijv. een beperkte of ontbrekende handmotoriek links, kan men zelf de inflator van plaats wisselen naar de rechterschouder. Men kan dan vlot zelf de inflator van plaats wisselen naar de rechterschouder enz. Het sidemount-materiaal en -concept, of onderdelen ervan, kunnen zeker bijkomende keuzemogelijkheden scheppen wat de configuratie betreft.

Wat het sidemountduiken voor Wet Wheelers zelf betreft zijn er echter ook heel wat nadelen en bedenkingen. In dit artikel is de sidemount-configuratie slechts getest door één Wet Wheeler en dan nog alleen maar in zwembadcondities.

Het uitvoeren van de verschillende controlepunten (de 'proeven' in zwembad en openwater) door de Wet Wheeler die sidemount duikt lijkt ons in de praktijk behoorlijk problematisch, naast het feit dat de Wet Wheeler steeds links én rechts omgeven is door een duikfles wat de eventuele hulp door de begeleider(s) bemoeilijkt. Daarnaast moet de Wet Wheeler de discipline (en de lichamelijke motoriek) hebben om regelmatig zowel uit de ene als uit de andere fles te ademen (mondstuk wisselen dus) om de druk in beide flessen gelijk te houden en de uitbalancering onder controle te houden zodat de stabiliteit bewaard blijft. Tegelijkertijd moeten zowel de Wet Wheeler als de mededuiker beide manometers checken hetgeen toch een extra taak is voor beiden tijdens de duik. Wij spreken dan nog niet van de extra kosten: andere trimvest/harnas, dubbele ontspanners, manometers en flessen enz.

Dit maakt dat sidemountduiken slechts voor een heel beperkt aantal Wet Wheelers echt nuttig toepasbaar zou kunnen zijn. Voor sommigen zou het dan een eventueel betere oplossing kunnen zijn

dan klassiek 'backmount'. Wij zijn zeker niet tegen vernieuwing en het sidemountduiken zou een extra keuzemogelijkheid en een stimulans kunnen zijn om creatief goede oplossingen 'op maat' te vinden voor iedere Wet Wheeler individueel.

Meer info over duiken voor, en met, Wet Wheelers is te vinden op: www.wiki.nelos. be/index.php/Commissie_Duikers_met_ een_Handicap.

ANN TIELEN, VOORZITTER COMMISSIE DUIKERS MET EEN HANDICAP

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 81

81

5/06/2014 10:03:16

NELOS-Boetiek Alle artikelen kunnen besteld worden bij de regionale verantwoordelijken of kunnen rechtstreeks afgehaald worden in het Duikershuis (na telefonische afspraak).

Badge Assistent-Instructeur € 5,00 - Badges CMAS 1-2-3*Instructeur € 3,00 - Badge duiker-hulpverlener € 3,00 - Badge NELOS 1*Instructeur of NELOS 2*Instructeur € 5,00 - Balpen Jeugdduiken € 2,00 - BEFOS geborduurde badge € 10,00 - BEFOS zelfklever € 2,00 - Boek 'Fauna en Flora' € 29,50 - Boek 'Fauna en Flora' + kaart € 31,00 - Kaart 'Fauna en Flora' € 5,00 - Boek 'Onderwaterfotografie' € 19,50 - Boek 'Specialisatie Onderwaterbiologie' € 20,00 - Brevetkaart 2*D € 3,00 - Brevetkaart 3*D € 3,00 - Brevetkaart AI € 3,00 - Cursus Gas Blender € 12,00 - Cursus Gevorderde Nitrox-Duiker € 25,00 - Documentenmap 260 mm hoog op 210 mm breed € 22,00 - Documententas € 7,00 - Documententas 1*D (gevuld) € 40,00 - Dossier Oriëntatie onder water € 8,00 - Dossier Uitloding en loodreflex € 6,00 - Dossier Droogpakduiken € 10,00 - Duikboek € 20,00 - Duikboek jeugd 'Het blauwe paspoort' € 6,00 - Logboek Jeugdduiken € 6,00 - Medische fiche volwassene € 3,00 - Medische fiche jongen € 3,00 - Medische fiche meisje € 3,00 - NELOS-cursus (tweedelig) € 40,00 - NELOS-cursus 1*D 'Duiksport ook voor jou!' € 15,00 - NELOS-cursus biologie € 10,00 - NELOS-cursus DHV € 10,00 - NELOS-cursus OW-Videografie € 25,00 NELOS-Infomap € 10,00 - NELOS-Infomap Technisch Duiken € 10,00 - NELOS-muts blauw € 12,00 NELOS-straps (sleutelhanger) € 2,50 - NELOS-pull met korte zip donkerblauw € 30,00 NELOS-strandlaken € 20,00 - NELOS-vest zwart € 80,00 - NELOS-zelfklever € 1,00 - NELOS-pet € 12,00 - Polo vrouw blauw € 25,00 - Polo man rood € 25,00 - Polo donkerblauw man/vrouw € 25,00 - Zwarte sweater met kap unisex € 30,00.

82

Hippo-249.indd 82

TROUW

WORDT BELOOND De winnende nummers zijn:

JKW.257 RNW.080 196.BYX 814.AYQ 1.AEL.541 Zie je je nummerplaat staan, neem dan contact op met Guy Bosmans (tel. 015 22 56 72 of guy.bosmans1@telenet.be).

Je wilt graag meedoen? Schaf dan vlug een NELOS-zelfklever aan in de boetiek voor slechts € 1,00 en kleef die goed zichtbaar op je voertuig. Misschien ben je volgende keer bij de gelukkigen. 

Hippocampus mei/juni nov./dec.2014 2013

5/06/2014 10:03:23

BEFOS

NELOS-Boetiek

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Voorzitter: Jean Rondia Groeselenbergstraat 37 - 1180 Brussel Tel. 02 374 85 40 - rondiajean@gmail.com

Algemeen verantwoordelijke Guy BOSMANS Abeelstraat 9 - 2221 Booischot Tel. 015 22 56 72 boetiek@nelos.be Rekening boetiek: KB 401-6513621-89

OOST-VLAANDEREN: Mark BULTE Hendrik Consciencelaan 6 9950 Waarschoot Tel. 09 377 37 97 boetiek.ovl@nelos.be (afhalingen na telefonische afspraak)

Regionale verantwoordelijken

WEST-VLAANDEREN: Isabel NEYRINCK Odiel Spruyttestraat 22 - 8870 Izegem Gsm 0478 97 32 69 (na 19.30 u) boetiek.wvl@nelos.be

Bestuursleden:

LIMBURG Voor de regio Limburg is er op dit moment geen verantwoordelijke.

Voor bestellingen en afhalingen: Duikershuis NELOS. secretariaat@nelos.be

Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 - 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 - tresorier@lifras.be

ANTWERPEN: NELOS Duikershuis Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be (afhalingen na telefonische afspraak) BRABANT: Tiny HEREMANS Janseniusstraat 41 - 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 boetiek.vbr@nelos.be (afhalingen na telefonische afspraak)

Mede-Voorzitter: Willy van der Plas Boekenberglei 185 - 2100 Deurne (A'pen) Tel. 03 366 18 22 - voorzitter@nelos.be

Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 - 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 - henry.robert@skynet.be

Vincent Leroy Kievitlaan 214 - 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 - vince.cas@skynet.be John Remue Genenbemdestraat 2H - 3945 Kwaadmechelen Gsm 0495 20 00 85 - john.remue@telenet.be Ronny De Meersman Koning boudewijnlaan 39 - 9160 Lokeren Gsm 0475 70 19 76 - rdm@dubraco.com

Interessante lectuur

Guy Bosmans Abeelstraat 9 - 2221 Booischot Tel. 015 22 56 72 - boetiek@nelos.be

voor in de boekenkast.

Secretariaat:

En je geld is niet verbrast.

Luce De Smet Jules Broerenstraat 38 - 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be

Cursus Gevorderde Nitrox-Duiker € 25,00

LIFRAS

r s

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Sous-Marines asbl Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques

Président: Jean Rondia Groeselenbergstraat 37 - 1180 Brussel Tel. 02 374 85 40 - rondiajean@gmail.com Vice-président: Jean Moiny Rue Marexhe 23 a - 4530 Villers Le Boullet Gsm 085 21 36 28 - moiny.jean@skynet.be

Trésorier: Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 - 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 - tresorier@lifras.be Administrateurs: Albert Bastin Rue André Renard 25 - 4020 Montegnée Tel. 071 43 54 91 - a.bastin.lifras@gmail.com Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 - 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 - henry.robert@skynet.be Marc Hiernaux Rue des Alliés - 1190 Forest Gsm 0477 22 78 96 - marc.hiernaux@skynet.be Vincent Leroy Kievitlaan 214 - 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 - vince.cas@skynet.be Marc Lycops Rue Puccini 104 - 1070 Anderlecht Tel. 02 523 60 57 - 12958@lifras.be Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 - 1050 Ixelles Tel.02 649 57 95 - bo16@skynet.be

Cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00

Dossier Droogpakduiken € 10,00

Secretariaat: Katia Van De Veegaete Muriel Van Blommen Jules Broerenstraat 38 - 1070 Brussel Tel. 02 521 70 21 - fax 02 522 30 72 katia@lifras.be - muriel@lifras.be

Hippocampus Hippocampusnov./dec. mei/juni 2013 2014

Hippo-249.indd 83

83

5/06/2014 10:03:31

Webdiving

69 Waarschijnlijk denk je bij het lezen van bovenstaande titel aan iets helemaal anders dan wat ik er mee bedoel. Maar voor je de combinatie 'Kamasutra' en 'duiken' – of de Engelse vertaling ervan – in je browservakje tikt, wil ik je toch even waarschuwen. Doe dit niet als er een jeugdduiker naast je staat. De meeste van de resultaten behoren tot de categorie 'rode oortjes'. Het getal in de titel verwijst naar iets veel gewoner. De eerste Webdiving verscheen in de Hippocampus 180 met als titel '1.500.000 sites', hetzelfde artikel zou nu de titel '374.000.000 sites' moeten dragen (en ik zou het via Google opgezocht hebben). Maar terug naar 69.

Dit getal staat, je hebt het intussen geraden, voor het aantal edities van Webdiving dat er al verschenen is.

Simpel en helemaal niet spannend.

). youtube.com/watch?v=1p2U2Fs0nk8).

Het doet een beetje oubollig aan, maar laat het even lopen vooraleer je een oordeel velt. Het heeft me in ieder geval overtuigd dat je geen groot zwembad nodig hebt om je te amuseren. Alleen de vorm is belangrijk. boven komen. Als duiker weet je dat je daarbij gerust wat voorbereiding en rekenkracht bij kunt gebruiken. Zeker als het wat moeilijker wordt. Een softwarepakket kan je hierbij helpen. Maar software ongeïnformeerd gebruiken, is niet direct aangeraden. Je een beetje extra informeren over wat er achter je computerscherm gebeurt, is een noodzaak. Een site die je naast de tool ook de uitleg geeft, is www.diverssupport.com.

Van het ene filmpje naar het andere: Flavia Eberhard breekt het Braziliaans record vrijduiken in zijn puurste vorm. Niet in Brazilië maar in de Egyptische Blue Hole. Het record komt daarbij op, jawel, 69 meter te staan. Het leuke is dat het filmpje de duikster volgt met verschillende camera's maar gedurende de volledige duik en over de 'echte' tijd. Spannend! (www.youtube. com/watch?v=BDDcI0PfZ6M).

Maar je kan je natuurlijk ook tevreden stellen door gewoon, veilig naar je pc-scherm te turen. Zeker als er mooie onderwaterbeelden van www.oceandive.com op verschijnen.

N

iet sexy, of toch? De combinatie '69' en 'duiken' (of 'diving') geeft je een aantal hits, maar die verwijzen naar de 69e editie van clubbladen, duikmagazines, clubfoto's, vergaderingen, enz. Niet echt interessant. Er is wel één club die het getal 69 in zijn naam heeft en dat is de Britse duikclub '69 Divers'. Ik vermoed dat hun 69 niets met het getal te maken heeft, maar met 'stijgen' en 'dalen'. Check het logo op hun website http://69divers.org. uk om er achter te komen. In ieder geval spreekt hun houding tegenover duiken me zeer aan. In 't kort: praat er niet over, duik!

Een verrassende hit leidt me naar een YouTube pareltje met de naam DIVE-69 (www.

84

Hippo-249.indd 84

Genoeg filmpjes bekeken, terug naar de sites. Maar we gaan wel diep duiken. Zeer diep. We gaan James Cameron begeleiden op zijn duik naar 11 kilometer in de Marianentrog. In maart 2012 heeft hij die diepte bereikt met zijn duikboot de 'Deepsea Challenger'. Een groot avontuur vol risico's maar met een ongelofelijke schat aan het einde van de reis. Leer en beleef het mee op http://deepseachallenge.com.

Je moet niet alleen veilig naar beneden duiken, je wilt voornamelijk veilig terug

Terwijl jij de beelden bewondert, surf ik verder en bereid ik de volgende editie voor.

De rest van de dril ken je intussen, na 69 keer, al: patrick.van.hoeserlande@advalvas.be.  PATRICK VAN HOESERLANDE

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:03:33

V.U.: Tim Van Genechten p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW 0412.677.887 RPR Gent - Lic. (A)1067. Š Gery Beeckmans

Specialist

DUIKREIZEN

Travel and Joy Bredabaan 878, B-2170 Merksem Tel. +32/3/289.85.68 Ontdek onze nieuwe website www.travelandjoy.be

020_TCTS adv Duikreizen Travel&Joy 175x62.indd 1

13/01/14 15:42

Kom ons Ontdekken!

Gouverneur Verwilgehnsingel 2A 3500 Hasselt +32(0)11/241.145 www.prodiving.be info@prodiving.be

Poseidon Diving Team Mediterrane Duikcruises Vanaf 600 euro per week STAGES: - opleidingen- fotografie - bio

Grootste online shop van BelgiĂŤ

Verdeler van alle grote merken tegen de laagste prijs

poseidondivingteam.com Tel. +32 (0) 54/32 62 82 Hellestraat 63 - 9400 Appelterre (Ninove)

Victoria_croisieres.indd 2

Hippo-249.indd 85

7-12-2012 15:55:01

5/06/2014 10:03:34

Bondsnieuws Commissie Biologie

Tekening: Peter Bosteels.

ECODiver Het convenant tussen de Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport (NELOS) en de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB) is getekend. Een heel belangrijk item is dat beide organisaties ervoor moeten zorgen dat duikers zich overal ter wereld ecologisch verantwoord gedragen zowel voor, tijdens als na de duik en op alle mogelijke duikplaatsen.

D

e algemene idee luidt dat een ECO-Diver-brevet kan behaald worden door een online-actie te doen.

Het brevet, eigenlijk een certificaat, zal zeer gemakkelijk te behalen en zal identiek zijn in Nederland en BelgiĂŤ.

Wat is een ECO-Diver?

Ecologisch bewust duiken.

Genieten van de natuur onder water! Dat is de drijfveer van bijna iedere sportduiker. Al

86

Hippo-249.indd 86

dat moois onder water bekijken, de interactie, een bijzondere soort of onverwachte ontmoeting, klein of groot, met een foto vastleggen en delen met anderen.

Maar, de natuur onder water is kwetsbaar.

Verstoring, aanraken of het beschadigen van dieren en planten, bewust of onbewust, is niet de bedoeling en moet zoveel mogelijk voorkomen worden. Je bewust worden van jouw aanwezigheid en de inpakt op de natuur onder water lijkt zo vanzelfsprekend, maar dat is het niet altijd.

Overvolle duikplaatsen leiden tot een overdruk en maken het onderwaterleven kwetsbaar. Onvoorzichtigheid heeft een impact op dier- en plantensoorten. Denk bijvoorbeeld aan drukke instapzones of het per ongeluk aanraken van planten en dieren. De Vlaamse en Nederlandse sportorganisaties, NELOS en NOB, willen het ecologisch bewustzijn van duikers versterken.

Daarom kun je als ecologisch bewust duiker nu het online ECO-Diver-certificaat behalen. Je laat daarmee aan anderen zien dat je jouw aanwezigheid en impact op de natuur zo klein mogelijk wil houden.

Je hebt respect voor fauna en flora tijdens het duiken, natuurbehoud staat centraal.

Vernieling, vervuiling en diefstal horen niet thuis in de duiksport. Elke ECO-Diver streeft deze normen na en motiveert de duikers rondom hem hetzelfde te doen.

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:03:34

Tekening: Peter Bosteels.

Wat houdt het ECO-Diver-certificaat in?

Het is een online vragenbank met vragen over jouw impact op de onderwaternatuur en de omgeving en de bewustwording daarvan.

De vragen handelen over: • vaardigheid; • gedrag aan boord van een boot; • gedrag bij te water gaan; • gedrag bij uit het water gaan; • gedrag aan de kant; • gedrag ten opzichte van omstaanders; • gedrag ten opzichte van de natuur onder water; • netheid van de duikplaatsen; • kennis Wemeldinge/Kattendijke; • enz.

Wat moet ik doen om het ECO-Diver-certificaat te behalen?

• Via de website www.ecodiver.be of www.ecodiver.nl start je een vragenlijst met 25 meerkeuzevragen.

• Elke vraag heeft 3 keuze-antwoorden.

• Na de uitslag worden de foute antwoorden gegeven en wordt uitgelegd waarom ze fout zijn.

• Bij tenminste 20 positief beantwoorde krijgt de kandidaat het bericht 'Geslaagd' of 'Niet geslaagd'.

• Indien geslaagd, kan onmiddellijk de pdf met het certificaat afgedrukt worden.

• Indien niet geslaagd, kan de kandidaat onmiddellijk opnieuw deelnemen. Dan worden er nieuwe vragen gegeven.

Voorbeeld Vraag: Onder water tref je regelmatig afval aan (blikjes, plastic, ...). a. Ik laat dit liggen want ik mag geen netje onderwater meenemen. b. Ik laat dit liggen, want dit komt het onderwaterleven ten goede als schuilplaats of substraat voor vele organismen. c. Ik stop dit in de zak(ken) van mijn trimvest en neem het mee naar de oppervlakte om in een vuilnisbak te gooien of mee naar huis te nemen.

Foto: Pieter Rutten.

Waarom zijn NELOS en NOB gestart met het ECO-Diver-certificaat?

Het Vlaamse NELOS en de Nederlandse NOB vinden het belangrijk dat sportduikers zich bewust zijn van de impact die hun aanwezigheid onder water op de natuur heeft.

Door bewustwording verwachten beide organisaties meer respect voor en betere omgang met de natuur.

Juist antwoord: c Reden: zwerfvuil is schadelijk voor het onderwaterleven.

Wat zijn de kosten om het ECO-Diver-certificaat te behalen?

Er zijn geen kosten aan verbonden aan het behalen van het certificaat.

Krijg ik het certificaat thuisgestuurd?

Je ontvangt een digitaal bestand van het certificaat dat je kan afdrukken en/of bewaren.

Als bewijs van ECO-Diver voorzien we een gadget om aan de duikfles te hangen.

Via deelnemende duikshops, herkenbaar door een sticker, kan je het certificaat omruilen voor een ECO-Diver kaartje.

Een lijst van deelnemende shops wordt via de website bekend gemaakt.

Voor vragen over ECO-Diver kan je terecht bij: NELOS-secretariaat, Brusselsesteenweg 313-315, 2800 Mechelen, katrijn@nelos.be, www.nelos.be.  TINY HEREMANS

ADVERTENTIE

Hippocampus mei/juni 2014

Hippo-249.indd 87

87

5/06/2014 10:03:36

Jeugdduikhoekje Skubba & Fred

Geluid Nella had aan onze vrienden gevraagd om na de training even langer te blijven. Iemand had hulp nodig bij een experiment onder water. Skubba kon helpen onder water en Fred Cartoon: Peter Bosteels.

zou zeker een handje kunnen helpen bij het opzetten van de proef. Ze had echter niet verteld wat het experiment was.

D

e twee jongens stonden in de inkomhal van het zwembad en lieten hun fantasie de vrije loop. "Zijn jullie Skubba en Fred?", hoorden ze plots achter hen.

Ze draaiden zich allebei om in de richting vanwaar de stem kwam.

"Ik ben Lloyd. Hoe gaat het met jullie?"

(Nvdr: Dit verhaal is gebaseerd op een experiment uitgevoerd door Lloyd van Doorn).

"Goed", zeiden onze vrienden bijna in koor.

"Wat gaan we doen?", vroeg Fred. Hij kon zijn nieuwsgierigheid niet meer bedwingen.

"We gaan de snelheid van het geluid onder water meten. Ik moet dit voor school doen en jullie instructeur zei dat jullie wilden helpen".

"Moeten we daarvoor in het zwembad? Kan je dat niet in een glas water doen?", vroeg Skubba.

"Je zou dat inderdaad kunnen in een glas water. Maar dat zou veel moeilijker zijn en de resultaten zouden niet goed zijn".

"Waarom niet?", vroeg Skubba.

"Als je wil weten hoe snel je kan lopen, dan doe je dat toch niet met één stap? Je gaat

88

Hippo-249.indd 88

best een eindje lopen en kijkt hoe lang je er over doet. Met de afstand en de tijd kan je berekenen hoe snel je bent", verklaarde Fred.

"Ah ja", antwoordde Skubba, nog altijd niet zeker dat hij het begreep.

"Ok jongens, laat ons er aan beginnen", stelde Lloyd voor. "Het eerste wat we moeten doen is een watermonster nemen".

"Een monster?". Skubba begreep het niet.

"Gewoon een beetje water in deze fles doen.

Dat noemen we een monster".

"Ah, dat dacht ik wel", mompelde Skubba.

"Terwijl Fred de fles vult, mag Skubba met deze thermometer de watertemperatuur meten", gaf Lloyd als opdracht.

Terwijl beide jongens hun werk nauwgezet uitvoerden, zette Lloyd al het materiaal klaar. Twee metalen staafjes die voor het geluid moesten zorgen, een onderwatercamera die als microfoon moest dienen en een lange koord om de afstand te meten.

Zo met de camera konden ze zien wanneer het geluid vertrok en de microfoon zou hen vertellen wanneer het geluid toekwam.

Met de tijd tussen start en aankomst kon Lloyd berekenen hoe snel 'geluid liep'.

Hij legde Skubba uit hoe hij de camera en de twee metalen staafjes op één lijn moest leggen. Samen maten ze de juiste afstand onder water af zodat ze wisten waar ze alles moesten neerleggen. Daarna maten ze alles opnieuw op, want de camera en de metalen staven moesten voor de 'wedstrijd' op de juiste afstand liggen.

Skubba mocht de camera aanzetten en Lloyd klopte een aantal keer met de metalen staven tegen elkaar.

Het experiment verliep goed en de jongens amuseerden zich. Lloyd moest thuis nog een paar dingen nakijken, maar hij was tevreden met het resultaat.

Het was gedaan. Nu nog alles opduiken en wegbergen.

Als ze terug in de inkom van het zwembad stonden, vroeg Lloyd hen of ze wilden helpen bij zijn volgend experiment. De snelheid van het geluid meten in een zwembad met zeewater.

"Bestaat dat: een zwembad gevuld met zeewater?", vroeg Skubba geïnteresseerd.

 PATRICK VAN HOESERLANDE

Hippocampus mei/juni 2014

5/06/2014 10:03:40

SUPERAANBIEDING

12 NUMMERS DUIKEN + DUIKEN DIGITAAL VAN € 99,45 VOOR SLECHTS € 39,50

DUIKEN 12 25E JAARGANG NR.1 - JANUARI 2014 € 5,99

DUIKEN magazine van de onderwaterwereld.

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

Bonaire: ‘s werelds oudste zeereservaat Duiken à la carte, het beste van de Middellandse Zee

Mysterieuze schipbreuken in de Gouden Eeuw

NUMMERS

+ GRATIS

Blackfish REIZEN

OP JE TABLET OF PC

INDONESIË

Brandweer Zwolle KOLKENDE STRAAT

Techschool: lekker hangen

Een zeenaaktslak met een pyama?

Nee, maar zo luidt wel zijn naam: Pyamaslak (Chromodoris magnifica).

DUIKEN 24E JAARGANG NR.12 - DECEMBER 2013 € 5,99

Hoogtepunten uit 25 jaar Duiken Van visnet tot sportsok: project Argo Zeeuwse zeepaardjes

Koudwaterkoraal Koudwaterkoraal

hangen

De duiken in de Kalabahi Sound zijn zonder uitzondering muckduiken: zwart zand met rotzooi en daartussen vooral bizarre beesten.

ZWART ZAND

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

MALEDIVEN

GROOTS EN MEESLEPEND

NIEUW

DUIKTOREN DEN HELDER

TO-DO DUIKLIJSTJE

KELPWOUDEN

JUNGLES VAN DE OCEAAN

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 9 0 3

Zeeuwse zeepaardjes Van visnet tot sportsok: project Argo Hoogtepunten uit 25 jaar Duiken

DUIKAVONTUUR

01401

01401

Portugal

wrakkenparadijs

TATTOO

EEN ‘ALEX MUSTARD’ OP JE RUG

BOSCHMOLENPLAS

OOG IN OOG MET KARPERS

REAGEREN Ga naar duiken.mijntijdschrift.net/hippo2014 of bel 070 66 02 28 (België) Hippo-249.indd 89

5/06/2014 10:03:42

LOPENDE Agenda

Zie ook: http://bit.ly/NELOS-agenda

September 2014

November 2014

22 Examen AI/1*I/Initiator

06 Herexamen Duiker-Hulpverlener

13 Proefexamen 1*I

28 Herexamen 1*I/Initiator (Module 4)

Locatie: Duikershuis NELOS

06 8ste Wet Wheels Duikdag Locatie: Zilvermeer Mol – 09.00 u Info en inschrijvingen: engels.charles@skynet.be Info: www.wet-wheels.be/WW-duikdag

07 Pre-pre-Zeestage

17 23 23 29

Locatie: Huis van de Sport – 19.45 u

Zwembad: 09.00-12.00 u

Info: www.avos.be

Theorie: 13.00-16.00 u

Limiet inschrijving examen 3*I Examen 1*I/Instructeur B (Module 2) Post Zeestage Proclamatie van het 'Open Belgisch Kampioenschap' (OBK)

Locatie: Haven Bruinisse

Locatie: Gent

Inschrijven: www.avos.be

Info: www.onderwaterfotografie.be

08 Limiet inschrijving 1*I/Instructeur B (Module 2)

14 AV College 3*I Locatie: Duikershuis NELOS

14 Pre-Zeestage Locatie: Duikershuis NELOS

14 Themaduik Commissie Biologie Onderwerp: het onderwaterleven in Zeeland Spreker: Brendan Oonk Locatie: Stavenisse

16 Inschrijvingen/1e les 1*I/Instructeur B (Module 2)

22 Infosessie kandidaat 3*I Locatie: Huis van de Sport Inschrijven: www.avos.be

28 OBK 4e wedstrijddag onderwaterfotografie Open Belgisch Kampioenschap Inschrijven via comp@nelos.be

Oktober 2014 05 Zeestage te Boulouris Van zo. 5-10-2014 tot do. 09-10-2014

07 Theorie Onderwaterfotograaf Niveau 1 (DF1) Locatie: Diksmuide Info: www.wevos.be

14 Praktijk Onderwaterfotograaf Niveau 1 (DF1) Locatie: Diksmuide Info: www.wevos.be

23 AVOS Workshop

December 2014 04 Herexamen 1*I/Instructeur B (Module 2) 07 Fysieke fitheidsproeven 1*I/Instructeur B Zwembad 't Strop, Stropstraat 31, 9000 Gent Van 13.00 - 17.00 u

09 Infosessie kandidaat 2*I Locatie: Huis van de Sport – 19.45 u Inschrijven: www.avos.be

11 Vergadering afspraken 1*I/Instructeur B (M3-M4)

Januari 2015 16 Limiet inschrijving theorie 2*I 16-17 Examen theorie 3*I Locatie: Duikerhuis NELOS

17-25

Hippo-249.indd 90

2220 Heist-op-den-Berg

11 Herexamen AI/Initiator (Module 1 + 3) 14-15 Belgische Duiksportbeurs Info: www.duiksportbeurs.be

14 Herexamen 3*I 15 AV College 3*I Locatie: Duikershuis

22 Academische zitting

April 2015 10 Inlevering verhandeling 3*I 26 Examen theorie 2*I

Mei 2015 11 Herexamen theorie 2*I 19-20 Voordracht 3*I Locatie: Duikershuis NELOS

22 Limiet inschrijving Zeestage 3*I & 2*I 21-25 15e CMAS WK Onderwaterfotografie

Info: www.boot.de

Info: www.netherlands2015.com

Info: www.duikvaker.nl

Februari 2015 01 Duikvaker

De volledige agenda van alle vinzwemwedstrijden vind je op: www.vinzwemmen.be/?page_id=8

Info: www.duikvaker.nl

06 Examen theorie Duiker-Hulpverlener Locatie: zowel te Gent als te Leuven Aanvang: om 20.00 uur stipt. um 2 (faculteit Wetenschappen).

Info: www.avos.be

KU Leuven, Minderbroederstraat 12, Auditorium AG, (faculteit geneeskunde). Parking over de ingang (links van nr. 19) zal open zijn vanaf 19.00 uur

07-08 & 13-15

Marseille (Frankrijk)

Belgian Boat Show

Info: www.underwater-festival.com

Locatie: Flanders Expo - Gent Info: www.belgianboatshow.be

90

Frans Coeckelbergsstraat 17a

31 Duikvaker

RU Gent, K.L. Ledeganckstraat 35, Auditori-

Locatie: Convention Center, Parc Chanot,

07 Examen praktijk DHV

Locatie: Zeeland (Nederland)

Locatie: Huis van de Sport – 19.45 u

41e editie van het 'Festival Mondial de l'Image Sous Marine'

Maart 2015

boot Düsseldorf

Onderwerp: licht

30-02

(Module 1 + 3)

Opleiding nitrox, extended range & trimix Info via het menu 'Sectie DuikTechnieken (SDT)' op www.wiki.nelos.be Controleer even of het evenement inderdaad doorgaat. De zetduivel speelt ons meer dan eens parten!

Weet je van interessante evenementen of organiseer je zelf een activiteit die in onze Lopende Agenda kan opgenomen worden, plaats de gegevens dan in de Lopende Agenda op de NELOS-wiki of bezorg ze aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be.

Hippocampus mei/juni nov./dec.2014 2013

5/06/2014 10:03:43

Betrouwbare flexibiliteit Binnen ieders handbereik

Flexi

3in1

KIT

Nóg meer flexibiliteit aan een nóg scherpere prijs! Green Force introduceert de 3 in 1 Flexi en Hybrid KIT’s.

Beide KIT’s zijn samengesteld uit een batterijpack, een lampkop, een kabel, een flesbevestiging, een goodman handle en een handvat. Alle componenten worden in een handomdraai samengebouwd tot een hoogwaardige hand- of kabellamp. Bovendien wordt elke KIT geleverd met de krachtige 600 lumen Diamond backup lamp. Beide KIT’s zijn modulair en dus uitbreidbaar met tal van andere Green Force accessoires voor nog meer flexibiliteit.

KIT’s foto: Hedwig Dieraert

Green Force

d KIT

Hybri

De Green Force Hybrid KIT is samengesteld uit: • Tristar XPEH lampkop (820 lumen) • Hybrid 8 batterijpack (AA Alkaline of NiMH batterijen niet meegeleverd) • Hybrid kabel • Hybrid aluminium handvat • Goodman handle • Flesbevestiging • Diamond 600 back-up lamp De Green Force Flexi KIT is samengesteld uit:

Diamond back-up lamp

• Heptastar XPGH lampkop (1.960 lumen) • Flexi II batterijpack (laadset inbegrepen) • Hybrid kabel • Hybrid aluminium handvat • Goodman handle • Flesbevestiging • Diamond 600 back-up lamp

www.green-force.com

Cover_249.indd Juni 2014.indd 15

5/06/2014 14:26:12 9:23:29 20/05/2014

Mechelen P 004152 - TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 249 - mei/juni 2014

SUUNTO D4i

THE FRESH NEW LOOK

SUUNTO D4i A GREAT ALL-ROUNDER The redesigned Suunto D4i comes in a range of fresh colors and with an all-new soft, comfortable silicon strap for that perfect fit. Lightweight and packed with handy features like freedive mode and optional wireless air integration, it’s got everything you need – wherever your diving may take you.

Find your Suunto D4i at www.suunto.com, www.amilcosports.nl

Cover_249.indd 2

5/06/2014 9:23:19