Hippocampus 257 (jan.-feb. 2016) by Hippocampus

CENTER OF INTELLIGENCE. EDGE OF PERFORMANCE. • Crystal-clear scratch-resistant mineral glass display • 4 dive modes: air/nitrox/bottom timer and freedive • Multi-gas for decompression diving • Backlight on demand • Replaceable battery • Available in 6 attractive colours Be intelligent. Take the edge of performance.

mares.com

Mechelen P 004152 - TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 257 – jan./feb. 2016

SMART

Zeestage 2015 OBK 2015

foto: Bruno Van Saen

Uw partner voor onderwaterfotografie en -videografie

NIEUW

ELGIE B Zeestage

2015

Materiaal - Opleiding

ONGELOFELIJKE UITSTRALING, ONGEËVENAARDE PRESTATIES.

new

Service - Maatwerk

MK 25EVO/A700 CARBON BLACK TECH

SCUBAPRO’s A700 is al legendarisch. De nieuwste A700 doet zijn reputatie alle eer aan en heeft een deksel van carbon die tegen bijna elk stootje kan. Kies voor de meest verbluffende tweede trap ter

Pantone 125 Industrielaan 30

| 9320 Erembodegem 053 64 72 73 | info@dafactory.eu | www.dafactory.eu

wereld - nu nog lichter en compacter dan ooit. Afgewerkt met DLC Black Tech: De coating waar ook de coureurs in de Formule 1 op vertrouwen. Door de afwerking ziet de tweede trap er niet alleen fantastisch uit, maar is hij ook beschermd tegen corrosie en krassen. Na de duik glimt hij nog net zoals ervoor.

Handgemaakt in Italië

SCUBAPRO.COM

Open van maandag tot vrijdag van 09u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 17u00 of op afspraak.

Nr. 257 jan./feb. 2016

Van de redactie DOOR IVO MADDER Je hebt het natuurlijk direct opgemerkt: Hippocampus

heeft

een

rechte rug. Al geruime tijd is ons bondsblad 100 of meer pagina's dik. In geniete vorm kunnen we tot maximum 112 pagina’s gaan, inclusief cover. Met het overstappen naar een rechte rug is het zeker niet de bedoeling om het magazine Hippocampus dikker te maken. Wel vermijden we zo het probleem van inscheurende nietjes, wat bij die dikkere exemplaren soms wel het geval was. In deze uitgave presenteren we je de winnende onderwaterfoto's van het Open Belgisch Kampioenschap 2015 en lichten tegelijk een tipje van de sluier op van de editie 2016. Traditiegetrouw publiceren we in de januari/februari editie de verslagen van de Zeestage, waarbij de foto’s de sfeer en emoties te Boulouris goed weergeven. Reeds bij de voorbereiding en de opleiding tot 1*Instructeur komt er heel wat kijken: voldoende duiken, examens en proeven afleggen, weten waar en hoe een oppervlaktesignalisatieboei (OSB) te gebruiken, fysieke conditieproeven afleggen, … en als je dan enige tijd 1*I bent, kan je je beginnen voor te bereiden op 2*I, waarbij je begeleid wordt door de regionale (V)OSSEN, die onder andere pre-pre-Stages

Bondsnieuws Aanpassingen in de opleidingen Closed Circuit Rebreather (CCR)............................. 5 Proclamatie OBK voor Onderwaterfotografie en -videografie 2015............................... 6-13 Winnaar ‘Starters Video 2015’...................... 26 Waarom een OSB gebruiken?.................28-29 OBK 2016 met festival en vernieuwde ‘Shootout’............................................................32-33 CMAS-top op bezoek.................................34-36 Opleiding 2*Instructeur...........................44-51 9e Wet Wheels Duikdag...........................60-61 Verslag 12e Beker van het Zilvermeer.............................. 62-67 Fysieke conditie proeven......................... 74-75 Geslaagden cursus OWF................................ 76 What happens in Boulouris.................... 88-94

Vaste rubrieken Hippo las voor u.........................................40-41 Skubba & Fred.................................................. 42 30 jaar Calypso-Team.............................. 58-59 50 jaar KDK..................................................68-70

Retro Hippo........................................................71 Hippoëzie........................................................... 77 AD Pacific.................................................... 86-87 Nieuw clubhuis Atlantis Lier................. 96-97 Close-up (Christa Van den Driessche).98-99 Persbericht......................................................100 NELOS-stickeractie........................................101 NELOS-Boetiek & BEFOS-FEBRAS... 102-103 Webdiving........................................................104 Lopende agenda.............................................106

Reportages Proclamatie Oceanic Cup.........................14-15 Duiken boven water in het Vasa-museum............................ 16-19 Zoektocht naar de oorsprong van amforen...........................................20-24 WEVOS pre-pre-Stages............................ 30-31 Pre-pre-Stage AVOS/OVOS..........................38 Bruinvissen in de Oosterschelde...........52-57 Cultureel Erfgoed onder water.............. 72-73 Oog in oog met een bultrugwalvis....... 78-84

organiseren … en dan ben je klaar om aan de Zeestage voor 2*Instructeur deel te nemen. NELOS staat niet enkel in voor het opleiden van instructeurs. Ook in diverse opleidingen, zoals sportduiken, jeugdduiken, Wet Wheels duiken, rebreather duiken, zijn we sterk. We bieden ook cursussen biologie, fo-

NELOS-structuur? Raadpleeg de brochure NELOS-structuur, voor meer info over wie wat doet binnen NELOS.

tografie en videografie aan. Naast duiksport is er ook vrijduiken, onderwaterhockey en vinzwemmen. Dankzij dit alles kan je bijvoorbeeld genieten van bruinvissen die in de Oosterschelde zwemmen of snorkelen met

Deze brochure kan je downloaden via de NELOS-downloadserver.

bultrugwalvissen, deelnemen aan een vinzwemwedstrijd – zoals er onlangs nog één in het Zilvermeer was – of je specialiseren in onderwaterfotografie en -videografie. Het aanbod is zelfs nog ruimer. Denk maar aan wrakduiken – misschien zelfs op een antiek wrak met amforen – of rebreatherduiken, enz. Vergeet ook niet het toffe clubleven dat onze diverse duikscholen bieden, waarvan er enkele onlangs hun jubileum vierden. Dat NELOS goed bezig is konden enkele topfiguren van CMAS vaststellen toen ze onlangs op bezoek waren in ons Duikershuis te Mechelen.

AIG-ASSISTANCE

Bij je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop volgende info: Policy number: ARENA 2.009.718/010 In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland. Call Center: +32 3 253 69 16

Veel leesgenot en geniet van je sport. Ivo Coverfoto: Tafereel van de 2*Stage 2016 te Boulouris. Foto: Ivo Madder.

Correcties en/of opmerkingen i.v.m. de NELOS-cursusboeken: cursus@nelos.be Correcties i.v.m. met de NELOS-infomap: documenten@nelos.be

Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw Lid van BEFOS (Stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS). Erkend door Bloso (Bevordering van de Lichamelijke Ontwikkeling, de Sport en de Openluchtrecreatie).

Raad van Bestuur Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Vice-voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 – ondervoorzitter@nelos.be Penningmeester: Dirk Saman Gsm 0475 26 79 20 – penningmeester@nelos.be Boetiekverantwoordelijke: Karl Van der Auwera Gsm 0486 89 76 67 – boetiek@nelos.be Bestuurslid: Ivo Hubert Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be Bestuurslid: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be Bestuurslid: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 – jeugdduiken@nelos.be

Commissies Commissie Duikonderricht Voorzitter: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be Verantw. der brevetten: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 – brevetten@nelos.be Ereraad: Eric Sels Gsm 0475 36 88 23 – ereraad@nelos.be Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez Gsm 0473 24 53 02 – jeugdduiken@nelos.be Brevettencomité: John Maes Gsm 0495 66 56 19 – brevettencomite@nelos.be Sectie duiktechnieken: Glenn Tessens Gsm 0485 57 52 13 – sdt@nelos.be Sectie EDIT: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 – edit@nelos.be Veiligheidscomité: Eric Vonk Gsm 0475 44 55 29 – veiligheid@nelos.be

Geneeskundige Commissie Voorzitter: Ingrid Dekelver Gsm 0479 71 34 69 – duikgeneeskunde@nelos.be Mental Coaching: Elfrie van Poppelen Gsm 0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be

Commissie Biologie Voorzitter: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – voorzitter.biologie@nelos.be Secretaris: Xavier Nickmans biologie.sec@nelos.be

Commissie Redactie Hippocampus Voorzitter: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 – redactie@nelos.be Secretaris: Luc Beets Tel. 03 325 07 36 – hippo.sec@nelos.be

Commissie Duikers met een Handicap Voorzitter: Ann Tielen Gsm 0496 75 04 46 – cdmh@nelos.be Secretaris: Patrick Verbouw Gsm 0496 79 52 68 – cdmh.sec@nelos.be

Commissie Solidariteitsfonds Leden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, Ronny Margodt

NELOS-secretariaat Duikershuis – Margaux Montrieux Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be www.nelos.be – www.wiki.nelos.be ma. 9.30 u – 11.30 u, wo. 9.30 u – 11.30 u en 14.00 – 16.00 u, vr. 14.00 u – 16.00 u CERTIFICATION INTERNATIONAL

Erevoorzitters: Jozef Van den Berghe – statuten@nelos.be Willy van der Plas – erevoorzitter@nelos.be

Ongevalsaangiften-administratie Dodelijk ongeval: binnen de 2 dagen ongevalsaangifte (maak een kopie voor jezelf) naar het NELOS-secretariaat verzenden. Zo snel mogelijk erna een verslag over de omstandigheden van het ongeval, vergezeld van een medisch attest over de doodsoorzaak. Arena NV mag ook op de hoogte gebracht worden: tel. +32 2 512 03 04 – inge@ claims.arena-nv.be. Andere ongevallen: binnen de 15 dagen ongevalsaangifte naar het NELOS-secretariaat verzenden, vergezeld van de geneeskundige getuigschriften (maak een kopie voor jezelf). Attesten moeten door de dokter worden afgeleverd binnen de 3 dagen na het ongeval!

Hulpdiensten

Sportcommissie Voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 – sportcommissie@nelos.be

UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur)

Secretaris: Free Duerinckx Herkenrodesingel 7d bus 2.2, 3500 Hasselt

HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382

Audiovisuele Commissie Voorzitter: Ludo Braeckman Gsm 0475 38 78 04 – audiovisueel@nelos.be Secretaris: Dirk Crutelle Gsm 0472 77 94 72 – maanvis@nelos.be

Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie:

ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 – Gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be Verantwoordelijke uitgever: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be

Redactieteam: Luc Beets - Jacques Bernaerts - Ingrid Dekelver - Chrisje Demuynck - Bert Janssens - Ivo Madder - Katrijn Ools - John Remue - Monique RemueDemoustier - Jozef Van den Berghe - Wim Van Doeselaer - Patrick Van Hoeserlande - Roland Wantens Ambassadeur: Herwig Van Cotthem Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 publiciteit@nelos.be Pre-press & druk: Swinnen Printing Muizenstraat 172 - 1981 Hofstade Tel. 015 45 02 78 - fax 015 45 02 79 info@swipri.be

Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december. Oplage: meer dan 10.000 exemplaren. ISSN-nummer: 1782-8414

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-wiki, meer bepaald via: www.wiki.nelos.be/index.php/Hippo-archief Of je kan door de recentere uitgaven bladeren via: http://issuu.com/ivomadder

Advertentietarieven www.wiki.nelos.be/index.php/Hippocampus Zie 'Media Pack' bij 'Publiciteit'. De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen vóór de maand van verschijning. Overeenkomstig de Belgische wet van 08/12/1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer, gewijzigd door de Europese wet van 11 december 1998 tot omzetting van de richtlijn 95/46/EG van 24 oktober 1995, melden wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht. Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Hippocampus komt tot stand met de steun van

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

AIG-ASSISTANCE

Gery Beeckmans – owf@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwatervideografie: Erik De Groef Gsm 0478 25 09 21 – cursus.owv@nelos.be

Hippocampus jan./feb. 2016

www.facebook.com/hippocampusredactie

Adresveranderingen Uitsluitend richten aan het NELOS-secretariaat:

secretariaat@nelos.be

BONDSNIEUWS

Foto: Glenn Tessens.

Commissie Duikonderricht Sectie Duiktechnieken

Aanpassingen in de opleidingen Closed Circuit Rebreather (CCR) Aangezien onze technische rebreatheropleidingen in de lift zitten en er hier ook een evolutie bezig is, zal de opleiding de komende jaren evolueren. Dit zal gepaard gaan met aanpassingen in het protocol en het opleidingstraject.

oor de verschillende opleidingen 'Closed Circuit Rebreather' (CCR) gebruiken we afkortingen. We geven nog even hun betekenis mee, zodat iedereen weet waarover we spreken: • CCR-D-A (Closed Circuit Rebreather – Diver – Diluent Air); • CCR-D-NTx (Closed Circuit Rebreather – Diver – Diluent Normoxic Trimix); • CCR-D-Tx (Closed Circuit Rebreather – Diver – Diluent Trimix). Voor de opleiding in 2016 werden volgende aanpassingen doorgevoerd met betrekking tot de inschalingen, de theoretische opleiding, de praktische opleiding en de 'crossover' naar een ander model of merk van rebreather.

Deze opleiding bestaat voor alle brevetten uit drie modules: 'Module 1 Theorie', 'Module 2 Planning' en 'Module 3 Materiaal'. Al deze modules zullen tijdens één theoretisch examen afgetoetst worden. Voor alle CCR -brevetten wordt van de kandidaat verwacht dat hij bij 'Module 2 Planning' in het bezit is van planningssoftware.

inschalingen

praktische opleiding

Voor alle CCR-brevetten zijn de dieptes nu explicitiet beschreven in de NELOS-Infomap zodat alle inschalingen in onze waters kunnen gebeuren. Voor CCR-D-A en CCR-D-NTX is dit minimaal 35 meter en maximaal 40 meter. Voor CCR-D-TX is dit minimaal 40 meter. De kandidaat zal tijdens een praktische proef, genaamd 'Deep Dive', een volwaardige planning maken, de kennis van zijn re-

Voor alle brevetten wordt tijdens 'Module 4 Shallow water drills' (SWD) het gebruik van de 'reel' (haspel) en OSB (oppervlakte signalisatieboei) grondig ingeoefend, zodat de kandidaat zijn OSB met gebruik van een 'reel' van op de bodem kan oplaten. Deze skill zal hij nodig hebben tijdens zijn 'Deep Dives'. Voor 'Module 5 Deep Dives' volgt hier een korte toelichting per brevet: CCR-D-A: Tijdens de vijfde 'Deep Dive' zal

breather tonen, alsook de duikleiding voor zijn rekening nemen. De volledige handelingen voor een inschaling vind je terug in de Technische NELOS-Infomap en op de NELOS-website vind je de administratieve en financiële verplichtingen.

theoretisch opleiding

de kandidaat de volledige planning en duikleiding op zich nemen. Dit werd al zo uitgevoerd tijdens onze opleidingen maar stond nog niet beschreven in het protocol. CCR-D-NTx: Naast de twee duiken uit 'Module 4 SWD' wordt bij 'Module 5' van de kandidaat verwacht dat hij twee 'Deep Dives' uitvoert met gebruik van normoxic trimix. Ook hier zal de laatste duik een volwaardige planning en duikleiding zijn. Deze twee duiken zijn extra toegevoegd omdat ze volgens het Duikonderricht noodzakelijk zijn als de kandidaat dit als zijn eindbrevet beschouwd. CCR-D-Tx: Tijdens de vijfde 'Deep Dive' zal de kandidaat de volledige planning en duikleiding op zich nemen. Dit werd al zo uitgevoerd tijdens onze opleidingen maar stond nog niet beschreven in het protocol.

cross-over Het doel van een 'cross-over' is de kandidaat de specifieke kenmerken van zijn toestel aan te leren. De nadruk ligt dus enerzijds in een doorgedreven theoretisch luik met als enig onderwerp de toestelspecifieke onderwerpen (opbouw, instellingen, onderhoud, ...) en anderzijds in het gebruik van het toestel tijdens twee 'shallow water dives' (min. 15 m) en twee 'deep dives' (min. 35 m). Dit alles onder toezicht van een ervaren instructeur op het bewuste toestel.

 Glenn Tessens, Voorzitter Sectie Duiktechnieken

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Audiovisuele Commissie

Open Belgisch Kampioenschap voor Onderwaterfotografie en -videografie 2015

Visportret Masters 1e plaats. Foto: René Weterings.

De tweede editie van het Open Belgisch Kampioenschap (OBK) zit er officieel op. In navolging van een zeer geslaagde eerste editie in 2014 heeft de Audiovisuele Commissie van NELOS (NELOSAC) er in 2015 – een jaar zonder festival – een punt van gemaakt om het OBK 2015 nog verder uit te werken en aldus zo flexibel mogelijk voor de dag te komen naar alle potentiële deelnemers toe.

e proclamatie met prijsuitreiking op 27 november 2015 in Sint Niklaas was de spreekwoordelijke 'kers op de taart' voor de organisatie. Marc Vermeiren zette een schitterende show in elkaar en er waren tevreden gezichten, zowel bij het organiserende team als bij de vele deelnemers uit binnen- en buitenland. In het kort: een zeer mooie afsluiter voor een wedstrijd die ondertussen toch zowat het kruim van de Vlaamse en Nederlandse onderwaterfotografen en -videografen aan de start kon brengen. Het NELOSAC-bestuur, aangesteld begin 2014, sloeg opnieuw de handen in elkaar om in 2015, met enkel en alleen een 'shootout' wedstrijd, de organisatie verder te optimaliseren. Met succes werd vooral aan de deelname-flexibiliteit gesleuteld in een poging om het OBK door de deelnemers te laten ervaren als een 'hun op het lijf

Hippocampus jan./feb. 2016

geschreven wedstrijd'. Het algemeen gesmaakte concept van een 'opdracht-sms' bij het begin van elk wedstrijdonderdeel, gecombineerd met de mogelijkheid om op twee aaneensluitende dagen (naar keuze) te kunnen duiken, wierpen zonder twijfel vruchten af bij het bereiken van die doelstelling. Daarnaast werd ook de mogelijkheid om de gemaakte beelden op het einde van elke wedstrijd tweedaagse digitaal via het internet door te sturen aan de wedstrijdcommissaris door iedereen geapprecieerd. Daardoor kwam immers meer tijd beschikbaar voor de eigenlijke wedstrijd. Breedhoek Masters 1e plaats. Foto: John Knappers.

Breedhoek Juniors 1e plaats. Foto: Anouschka Mornie. Breedhoek met model Masters 2e plaats. Foto: RenĂŠ Weterings.

Macro Masters 2e plaats. Foto: RenĂŠ Weterings. Macro Masters 1e plaats. Foto: Luc Rooman.

Macro Juniors 1e plaats. Foto: Nadieh Schellekens.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Audiovisuele Commissie

Breedhoek met model Juniors 1e plaats. Foto: Nadieh Schellekens.

Breedhoek met model Masters 1e plaats. Foto: Gino Meskens.

En ‘last but not least’ waren voor het eerst ook nachtduiken toegelaten, daar waar de lokale duikregels dit toelieten. Vier wedstrijdweken, waar op voorhand gekozen kon worden om op twee opeenvolgende weekdagen of tijdens het weekend te fotograferen: drie daarvan in zout water (Zeeland) en één in zoet water, met name in de carrière van Vodelée. Initieel waren twee zoetwaterweken gepland, maar door problemen met blauwalg in de Put van Ekeren ontstond een geval

van overmacht en moest opnieuw naar Zeeland worden uitgeweken... De deelnemers lieten dit nochtans zeker niet aan hun hart komen, en ze gingen er gedurende het eerste weekend van oktober nog een laatste keer hard tegenaan in de Oosterschelde en het Grevelingenmeer. Het is bijzonder opmerkelijk dat meer dan de helft van de podiumplaatsen bij de fotografen, zowel bij de ‘juniors’ als bij de ‘masters’, behaald werden met foto’s die tijdens deze laatste week gemaakt werden. Breedhoek Masters 2e plaats. Foto: Filip Staes.

Hippocampus jan./feb. 2016

Macro Masters 3e plaats. Foto: Arco de Man.

podiumplaatsen fotografie Fotografen konden dit jaar meedingen in vijf verschillende series: visportret, macro, breedhoek, breedhoek met model en thema (rondingen). Nederland had kennelijk zijn zonen en dochters goed voorbereid uitgestuurd naar het OBK 2015. De ‘Overall’-winnaar van het OBK 2015 bij fotografie ‘masters’ werd René Weterings. En bij de ‘juniors’ was dat niemand minder dan Marloes Otten. Daarnaast stonden ook Raymond Wennekens

Thema rondingen Masters 1e plaats. Foto: René Weterings.

Breedhoek met model Masters 3e plaats. Foto: Filip Staes.

en Nadieh Schellekens respectievelijk op een welverdiende derde plaats bij de ‘masters’ en tweede plaats bij de ‘juniors’. We kunnen er niet omheen: onze noorderburen waren in zeer goeie doen! De Belgische fotograaf Luc Rooman, die begin 2015 NELOS vertegenwoordigde op het WK CMAS Onderwaterfotografie in Zeeland, zag zijn inspanningen beloond met een tweede plaats op het podium ‘overall’ bij de masters en werd Belgisch Kampioen Onderwaterfotografie 2015.

Bij de juniors werd die titel in de wacht gesleept door Stefaan Haegeman, met brons in de ‘overall’-rangschikking, na Marloes en Nadieh. Met 18 deelnemers bij fotografie ‘masters’ en 17 deelnemers bij de ‘juniors’, lag de opkomst alweer iets hoger dan het vorige jaar. Allicht een teken aan de wand dat er een toenemende interesse is om aan het OBK deel te nemen. Het feit dat bij deze wedstrijd nog enkel titels, trofeeën en medailles kunnen worden verdiend lijkt de

Visportret Juniors 2e plaats (ex aequo). Foto: Johan De Prins.

deelnemers bovendien helemaal niet af te schrikken.

podiumplaatsen videografie Bij video bleef het deelnemersveld ongewijzigd met 4 ‘masters’ en 2 ‘juniors’. Anderzijds was de kwaliteit van de inzendingen duidelijk hoog! Een spannende strijd bij de masters werd uiteindelijk beslecht in het voordeel van Gery Beeckmans. Met zijn fictie film ‘De Sage van Westenschouwen’ werd hij Videograaf van het Jaar en Kampioen van België. Gery ging op het podium

Thema rondingen Juniors 1e plaats. Foto: Marloes Otten.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Audiovisuele Commissie

Macro Juniors 2e plaats. Foto: Marloes Otten.

Visportret Juniors 1e plaats. Foto: Marloes Otten.

Jo Desmedt en Ronald Faber vooraf, die beiden nochtans ook schitterend voor de dag kwamen met hun respectievelijke documentaires ‘Sea Food’ en ‘Homarus Zeelandica’. De vierde plaats ging naar Erik de Groef, die met zijn fictiefilm ‘Licht Zeeland’ op een bijzonder creatieve manier echt wel de grenzen van het genre ging opzoeken. Bij de juniors film ging de strijd tussen Fred Serpentier en Veerle Deleebeeck met hun respectievelijke films ‘Nerveus of rustig’ en ‘Een Oesterdammeke doen’. Fred trok het zeil naar zich toe in deze editie en werd

Videograaf van het Jaar en Belgisch Kampioen!

juryleden Zowel bij foto als bij video konden we dit jaar opnieuw rekenen op heel wat grote namen bij onze juryleden. Ongeveer 600 foto’s werden dit jaar vakkundig gejureerd door: Serge Ego, Willem Jonckheere en Edwin van der Sande. En voor video was er een panel van vier: Danny Van Belle, Peter Van Rodijnen, Jean-Jacques Rietjes en Stephan Matthies.

Visportret Masters 3e plaats. Foto: Luc Rooman.

Hippocampus jan./feb. 2016

Langs deze weg spreekt NELOSAC nogmaals haar oprechte dank uit aan al die mensen voor het door hen gepresteerde professionele werk! Samen met CAVLIFRAS (de Audiovisuele Commissie van LIFRAS) kijken we bij NELOSAC al verlangend uit naar de editie van 2016, want dat wordt er weer één met geïntegreerd Festival! We twijfelen er niet aan dat onze fotografen en videografen opnieuw met heel wat moois zullen komen opdagen. Uitgebreide info betreffende het OBK 2016

Thema rondingen Juniors 2e plaats. Foto: Lia Van Nieuwenhuizen.

Portfolio Masters 3e plaats. Foto: Raymond Wennekes.

krijgen jullie beslist zeer binnenkort via Hippocampus en de NELOSAC-website. Als afsluiter misschien nog dit: "De sfeer zat goed, de resultaten waren verbluffend, en wij van NELOSAC/CAVLIFRAS hopen jullie allen volgend jaar opnieuw op het OBK te kunnen begroeten of voor het eerst te mogen verwelkomen!" 

Breedhoek met model Juniors 2e plaats. Foto: Marloes Otten.

Surf eens naar www.onderwaterfotografie.be voor de volledige OBK 2015 uitslag, de links naar de video’s en de info over het OBK 2016. Alle foto's van het OBK 2015 kan je bewonderen op www.flickr.com/photos/ nelos-vzw/albums.

Stijn Boussemaere

Macro Juniors 3e plaats (ex aequo). Foto: Rebecca Pauwels.

Breedhoek met model Juniors 3e plaats. Foto: Christiaan Van Roeyen.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Audiovisuele Commissie

Thema rondingen Masters 2e plaats. Foto: John Knappers.

Thema rondingen Masters 3e plaats. Foto: Raymond Wennekes.

Winnaars foto Juniors Visportret 1. Marloes Otten. 2. Johan De Prins. 3. Nadieh Schellekens.

Macro 1. Nadieh Schellekens. 2. Marloes Otten. 3. Rebecca Pauwels.

Breedhoek 1. Anouschka Mornie. 2. Marloes Otten. 3. Stefaan Haegeman.

Thema (rondingen) 1. Marloes Otten. 2. Lia Van Nieuwenhuizen. 3. Nadieh Schellekens.

Overall Juniors OBK 2015 1. Marloes Otten (Fotograaf van het jaar Juniors 2015). 2. Nadieh Schellekens. 3. Stefaan Haegeman (Belgisch kampioen foto Juniors 2015).

Breedhoek met model 1. Nadieh Schellekens. 2. Marloes Otten. 3. Christiaan Van Roeyen.

Hippocampus jan./feb. 2016

Breedhoek Masters 3e plaats. Foto: Harry klerks.

Breedhoek met model Masters 4e plaats. Foto: Luc Rooman.

Thema rondingen Masters 9e plaats. Foto: Filip Staes.

Winnaars foto Masters Visportret

Thema (rondingen)

1. René Weterings. 2. Raymond Wennekes. 3. Luc Rooman.

1. René Weterings. 2. John Knappers. 3. Raymond Wennekes.

Macro

Overall Masters OBK 2015

1. Luc Rooman. 2. René Weterings. 3. Arco de Man.

1. René Weterings (Fotograaf van het jaar Masters 2015). 2. Luc Rooman (Belgisch kampioen foto Masters 2015). 3. Raymond Wennekes.

Breedhoek

Winnaars video Juniors

1. John Knappers. 2. Filip Staes. 3. Stefaan Haegeman.

1. Fred Serpentier (Videograaf van het jaar Juniors en Belgisch kampioen video Juniors). 2. Veerle Deleebeeck.

Breedhoek met model 1. Gino Meskens. 2. René Weterings. 3. Filip Staes.

Winnaars video Masters 1. Gery Beeckmans (Videograaf van het jaar Masters en Belgisch kampioen video Masters). 2. Jo De Smedt. 3. Ronald Faber. 4. Erik De Groef. Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage

Onderwaterfotografie en -videografie

Een kreeftachtige op een zweepkoraal.

Proclamatie Oceanic Cup & gratis cursus onderwaterfotografie Voor de 16e maal was het weer zo ver. Ja, want ver was het. Vroeger trokken we naar de Rode Zee, zes uur vliegen en we waren er. Nu vlogen we naar Indonesië. Maar voor fotografen is het nooit ver genoeg (30 uur onderweg) om nieuwe beestjes voor de lens te krijgen. En dat was ook zo in Lembeh Strait, bekend om zijn exotische onderwaterwereld.

Foto's: Harry klerks. Foto's: Harry klerks.

peciaal is het er zeker, op een grijze vulkaangrond verstoppen zich tal van dieren die je alleen maar hier vindt. Ze worden door fotografen 'critters' genoemd.

Een juveniel visje.

Hippocampus jan./feb. 2016

Mooi zijn ze niet, maar wel speciaal. Dus dit was de 'place to be' voor de wedstrijd. Nu nog een goede locatie aan een schappelijke prijs … en die hadden we gevonden dankzij Joy van Travel & Joy. Joy duikt zelf en weet wat een fotograaf-duiker wil. Zodoende kwamen we terecht bij 'Froggies Lembeh' aan de Lembeh Strait (Noord-Sulawesi, Indonesië). Om iedereen aan boord te krijgen mag het budget voor de reis van een wedstrijd tweeduizend euro niet overschrijden. Dit is een richtlijn voor de Oceanic Cup, alsook een reden om beginnende fotografen te stimuleren om mee te doen. Geen Photoshop toegelaten bij deze wedstrijd. Er waren drie categorieën: video, foto met pockettoestellen en foto met reflextoestellen. Voor de fotografen waren er drie opdrachten: een macrofoto, een vis-

portret en een breedhoekfoto. Er was ook een speciale prijs voor de foto van een dier in zijn juveniel stadium. De wedstrijdfoto's werden begin 2016 gejureerd en in maart 2016 zal de proclamatie plaatsvinden. De winnaar zal dan naar huis gaan met een duikreis van zeven dagen 'all-in' bij 'Froggies Lembeh'. Daarnaast is er nog een mooie prijzentafel, welke verzorgd en gesponsord wordt door Dive Technics. Toen de beelden binnenkwamen om gejureerd te worden, bleek dat het niet makkelijk zou zijn. Per drie duikers was er immers een bekwame gids mee die de kansen gelijk maakte op gebied om iets speciaals te vinden. De fotograaf moest al zijn fantasie gebruiken om de dieren op een zo origineel mogelijke manier in beeld te brengen. Dat was niet gemakkelijk met meestal een lelijke donkergrijze achtergrond.

Foto's: Harry klerks.

Eén van de vele soorten Indonesische zeepaartjes.

De jurering gebeurde gezamenlijk met een jury van 25 onderwaterfotografen.

gratis cursus onderwaterfotografie en proclamatie wedstrijd in Nemo 33 Wil je de resultaten zien? Dat kan: de proclamatie heeft plaats bij Nemo 33 op 20 maart 2016. Diezelfde dag, voorafgaand op de proclamatie, is er ook een gratis theoretische initiatie onderwaterfotografie van een uur. Deze cursus, voor beginnende en geïnteresseerde potentionele onderwaterfotografen, wordt gegeven door instruc-

Een harlekijngarnaal (Hymenocera picta).

teurs onderwaterfotografie van NELOS en LIFRAS. De theorie onmiddellijk omzetten in de praktijk, dat kan met een begeleidende instructeur in het bad (de zwembadinkom moet je wel zelf betalen). Deze initiatie start om 15.30 uur. De projecties starten om 19.00 uur met een ruim pallet aan topvideo's en -foto's die simultaan op drie projectieschermen getoond worden, zoals bij de winnaars video tijdens het Open Belgisch Kampioenschap. Een montage van Luc Eekhout, winnaar fotografie in Antibes en de spectaculaire

video van Jean-Jacques Rietjens en nog veel meer mooie beelden, met als hoogtepunt de prijsuitreiking met de winnende beelden. Wil je de proclamatie bijwonen? Dat kan! Inkom met Gala Diner Aziatische stijl aan 30,00 euro. Reserveren verplicht via e-mail aan Paule Vanmellaert (p.vanmellaert@ skynet.be). De cursus onderwaterfotografie is gratis.  Harry klerks

ADVERTENTIE

Ontdek ons volledige aanbod op

www.travelandjoy.be

Bredabaan 878, 2170 Merksem 68 info@travelandjoy.be • 03/289 85

140 TCTS adv Merksem.indd 1

31/12/15 Hippocampus jan./feb. 2016

09:53

B Rondsnieuws eportage Sectie Duiktechnieken Geschiedenis

in het Vasa-museum Het dek van de Vasa.

Een bezoekje aan het Vasa-museum te Stockholm leverde een duik boven water op. De ongelukkige geschiedenis van het prestigieuze 17e-eeuwse koninklijk Zweedse oorlogsschip 'Vasa' is een ongelooflijke klein epos op zich.

Een doorsnede van de Vasa.

eel mensen hebben bij het kiezen van een city-trip graag zwoele zuiderse temperaturen, omdat ze meestal zuid denken. Maar zet je innerlijk kompas anders ook eens onverwacht op noord, het loont zeker de moeite. Scandinavië is immers een ontdekking waard. De hoofdstad Stockholm vormt dan ook een mooi begin en is gesitueerd in het zuidoosten van Zweden in een prachtig en waterrijk bosgebied. De stad bestaat uit 14 eilanden, met elkaar door bruggen verbonden, gelegen in het brakke Malärmeer, dat in verbinding staat met de Oostzee aan de Scherenkust, die ongeveer 30.000 dicht bij elkaar gelegen eilanden telt en naarmate de open zee na-

Hippocampus jan./feb. 2016

dert qua vegetatie kaler en kaler worden. Ook hier spreken ze over een 'Venetië van het Noorden'. Vanuit Brussel ben je er met het vliegtuig al op twee uur tijd. Tijdens het landen heb je een prachtig idyllisch overzicht van de ontelbare bosrijke eilandjes als een grote mozaïek te midden van al die waterweelde. Het was begin augustus met een stralende zon, staalblauwe lucht en temperaturen van 28°C. De taxichauffeur haalde opgelucht adem want juni en juli waren volgens hem heel nat geweest. Het is een prachtige stad met veel geschiedenis, mooie architectuur, veel groene longen, die je makkelijk kan bezoeken met de ook bij ons gekende citybikes voor 5 euro/ dag of per boot.

Foto: Bert Janssens.

dure tragedie geweest tot en met de berging en restauratie ervan; een

Culinair is het ook een heel lekkere stad, uiteraard gekend door de klassiekers als Zweedse gehaktballetjes met aardappelpuree, zure komkommer en bessen, opgelegde haring in verschillende sauzen met veel dille, 'gravad lax' (in zout/suiker/dille en hun Absolut-wodka gemarineerde zalm met zoet mosterdsausje), andere vis en stoofvlees van rendier. In augustus heb je er het festival van de rivierkreeftjes, verkopen en serveren ze er overal de uit hun bossen geplukte superlekkere girollen of hanenkampaddenstoelen, het makkelijkst gewoon gebakken op een dik stuk van hun getoast brood.

Foto: SMM/Anneli Karlsson.

Duiken boven water

Op het eiland Djurgarden tref je verschillende musea (waaronder het Abba-museum) en een enorm pretpark. Door de speciale architectuur valt het Vasa-museum onmiddellijk op. Hierin bevindt zich de ganse bijna 400-jarige geschiedenis van bouw, tragedie, berging, restauratie en huidige tentoonstelling van dit ongelooflijke scheepsproject dat in het totaal ontelbare fortuinen moet gekost hebben.

de geschiedenis Gedurende drie jaren waren timmerlieden, schrijnwerkers, beeldhouwers, glazenmakers, smeden, koordenmakers, zeilmakers, schilders en andere ambachtslui bezig geweest met de bouw van het nieuwe oorlogsschip Vasa (uitgesproken Wasa) waarvan de romp alleen al bestond uit 1.000 eiken bomen, met 64 kanonnen op 2 dekken en masten van meer dan 50 meter hoog. Deze royale driemaster werd uiteindelijk 62 meter lang, 11,5 meter breed en 1.200 ton zwaar voor 435 man (145 zeelieden en 300 soldaten). Haar naam ontleende ze aan het wapenschild van het heersende Vasageslacht. Het moest de Zweedse koninklijke trots en schrik van de vijand, bijv. Denemarken en Polen, worden. De Vasa zou volgens Koning Gustavus II Adolphus mee dienen om Zweden te beschermen, voor vervoer van troepen en materiaal, de blokkering van Poolse havens en het innen van douanerechten. Op zondag 10 augustus 1628 was ze klaar voor haar eerste reis, waarbij ze met de nodige feestelijkheden en ceremonies door gans Stockholm zou uitgewaaid worden. De weersomstandigheden waren uitstekend en er stond een lichte bries. De geplande bestemming van de Vasa was Älvsnabben, de marinehaven in de buitenste archipel waar soldaten (ca. 300 manschappen en hun uitrusting, ongeveer 25 ton) en bijkomend proviand (ca. 70 ton voor een maand op zee) aan boord zouden worden genomen. Aan boord waren er ongeveer een 100 bemanningsleden wiens vrouwen en kinderen hen zelfs door de archipel mee mochten begeleiden. De haven was volgestroomd met kijklustigen. De eerste honderden meters diende het schip voortgetrokken te worden, waarna kapitein Söfring Hansson het bevel gaf om de fok, de foretop, de grote mast en de bezaan te zetten. De matrozen klommen de masten in zodat ze deze 4 van de in totaal 10 zeilen konden hijsen. Alsdan vuurden haar kanonnen een ere saluut en vertrok ze omstreeks 17.00 uur.

De zeilen werden gevuld met een sterkere wind zodat ze hard overhelde op haar lijzijde. Even verder, ter hoogte van het eilandje Beckholmen, helde ze zo fel over dat het water binnenstroomde via de openstaande geschutpoorten. Het schip begon door al dat extra watergewicht te kapseizen en na een reis van welgeteld amper 1.300 meter zonk ze af naar 30 meter diepte. De meeste van de opvarenden konden zwemmend de kant bereiken, anderen klommen in de uit het water stekende masten. Ongeveer 50 personen zouden dit fiasco dat zich voor de ogen van gans een feestend Stockholm afspeelde evenwel niet overleven. Iedereen was met verstomming en ongeloof geslagen, hun spiksplinternieuwe Zweedse trots en ultiem gevreesd overheersingswapen was niet meer. De Zweedse koning, die zich op dat ogenblik in Pruisen bevond, kreeg twee weken later het nieuws van deze tragedie te horen en eiste een grondig onderzoek om de verantwoordelijken voor deze catastrofe te straffen. Kapitein Söfring Hansson werd onmiddellijk gearresteerd, gevangen genomen en op het Koninklijk Paleis door de Raad van Realm verhoord. Hij zwoer bij de Almachtige God dat niemand aan boord dronken was en dat alle kanonnen waren vastgehecht. Ondanks het feit dat alle mogelijke ballastruimte benuttigd werd, bleek het schip volgens hem toch niet stabiel genoeg. Zijn bemanning bevestigde unaniem deze feiten, er was geen vergissing gemaakt aan boord, er kon geen ballast meer bij en niemand was dronken vermits het zondag was en iedereen net ervoor nog naar de kerk was geweest. Volgens hen moet de kiel van het schip te klein geweest zijn in verhouding met de romp en de rest. Schipper Jöran Matsson voegde er aan toe dat de slechte stabiliteit eerder al uit een test was gebleken toen het schip nog aan de kade gemeerd lag en men 30 matrozen samen over en weer het dek van de Vasa had laten lopen. Na de derde loop dienden ze immers te stoppen daar het anders ook zou gekapseisd zijn, wat de aanwezige admiraal Klas Fleming toen niet heeft doorgegeven omdat de Koning te gehaast was. De scheepsbouwers Hein Jakobsson en Arent de Groot zwoeren ook hun onschuld vermits zij het schip conform de door de Koning zelf goedgekeurde plannen en het contract hadden gebouwd. De eigenlijke bouwer van de Vasa, de Hollander Henrik Hybertsson, was evenwel het jaar ervoor overleden.

Uiteindelijk werd geen enkele schuldige door de Raad aangeduid en alzo ook niemand voor deze noodlottige ramp gestraft. Bij de berging, 333 jaar later, kon in ieder geval vastgesteld worden dat de oorzaak niet bij de kanonnen lag vermits deze allen verzekerd werden aangetroffen. Volgens de hedendaagse berekeningstechnieken was de Vasa gewoon te topzwaar zodat een lichte wind haar al kon doen kapseizen. Admiraal Flemming droeg wel enige verantwoordelijkheid door de looptest niet te signaleren. Ook de koning ging eigenlijk niet vrijuit daar hij te ongeduldig was om het schip in te zetten en het bovendien veel te overladen had met kanonnen. Verder werd er gefluisterd dat het toch gebruikelijk was dat een kapitein bij de eerste vaart van een nieuw schip opzettelijk al de geschutpoorten dicht houdt omdat men op dat ogenblik nog niet juist weet hoe diep een schip wel op zijn lijzijde kan gaan liggen. De scheepsbouwers beschikten niet over voldoende technische knowhow en wiskundige stabiliteitsberekeningen. Ze hadden gewoon een te groot schip gebouwd voor de hun gekende technieken die dan nog moest aangepast worden toen de bouw al begonnen was.

de berging Terwijl kapitein Söfring Hansson zich in gevangenschap bevond, bood de eerste berger zich na drie dagen al aan, een Engelsman Ian Bulmer, die de exclusiviteit verkreeg, tevergeefs evenwel. Binnen het jaar volgden er vele pogingen vooral om de kostbare kanonnen te recupereren. In de daarop volgende decennia zouden vele avonturiers, schattenzoekers en uitvinders naar Stockholm afzakken om hun geluk te beproeven. Pas in de jaren 1660 boekten de Zweed Albreckt van Treileben en de Duitser Andreas Peckell succes door gebruik van een duikbel aan een koord, waarin een duiker kon plaatsnemen. Anders Amundsson was de eerste duiker, die meldde dat de vorige bergers al aanzienlijke schade aan het wrak hadden toegebracht. Op 30 meter diepte in complete duisternis slaagde hij er in om de één ton zware kanonnen los te maken van hun onderstel en ze via de geschutpoorten naar boven te voeren. In de periode 16641665 konden alzo 50 kanonlopen geborgen worden.

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Geschiedenis

Foto: Bert Janssens.

Foto: Karolina Kristensson / SMM.

De Italiaanse priester Francesco Negri was in 1663 getuige van de pogingen van 'de mannen die onder water konden lopen'. In zijn dagboek schreef hij het volgende: "De duiker was helemaal met leder bekleed en had dubbele leren laarzen aan. Hij stond op een klein loden platform dat aan 4 kettingen hing aan een metalen bel. Ik vroeg hem hoe lang hij daar beDoor de speciale architectuur valt het Vasa-museum neden op de bodem kon onmiddellijk op. verblijven. 'Een half uur': antwoordde hij. Maar het duiker Per Edvin Fälting naar beneden was eind oktober en na een kwartier kwam en via een krakende duikerstelefoon de bel al terug boven met de door de koude kon hij het volgende bevestigen: "Ik kan hevig bibberende man ondanks het feit dat niets zien ingevolge de totale duisterhet een zware inlandse Zweed was". nis maar ik voel iets enorm groot – de zijkant van een schip. Hier is een geTer vergelijking met de jaren '50 van de voschutpoort en daar is er een andere. Er rige eeuw had een duiker met zijn toenmazijn twee rijen. Dit moet de Vasa zijn!". lige moderne uitrusting een hele dag nodig om één kanonloop te kunnen bergen. Vervolgens zou Fälting als leider van de duikers in totaal meer dan 1,5 jaar Op 13 september 1956 verscheen in een onder water blijven oftewel 12.000 uren lokale krant dat een oud schip was gevonom mee voor de berging te zorgen. Vele den nabij Beckholmen, mogelijk de Vasa, originele ideeën voor de juiste manier nadat de 38-jarige ingenieur Anders Franvan bergen doken op, bijvoorbeeld: de zen er vijf jaar lang naar gezocht had. Na Vasa helemaal invriezen tot een grodrie eeuwen was de juiste locatie van het te ijsblok, die dan naar het oppervlak wrak immers al lang vergeten. Hij was een zou stijgen. Of de Vasa compleet vullen Zweedse specialist inzake oorlogsvoering met pingpongballetjes. op zee tijdens de 16e en 17e eeuw en inzake Uiteindelijk werd er gekozen voor een scheepswrakken. Eerst had hij een ondermeer conventionele wijze. In 1957, toen zoek in de archieven gevoerd om dan per men genoeg geldmiddelen had verboot op zoektocht te gaan. Hij wist immers gaard, begonnen duikers 6 tunnels te dat de Vasa nog goed geconserveerd zou moeten zijn omdat in brak water de scheepsworm 'Teredo navalis' niet leeft, welke enkel hout volledig aantast in water met een hoger zoutgehalte. Met een zelfgemaakt speciaal peillood haalde hij oorspronkelijk versleten en verroeste kookfornuizen, damesfietsen, kerstbomen en dode katten op. Op 25 augustus 1956 geraakte zijn instrument evenwel vast en kwam naar boven met een stuk zwartgeblakerde eik. Enkele dagen later ging de

Hippocampus jan./feb. 2016

graven onder het wrak door middel van waterspuiten, wat moed en bekwaamheid vereiste op die diepte in complete duisternis en modder. De duikers konden er amper doorspartelen en geraakten dikwijls vast onder het 1.000 ton zwaar galjoen boven hun hoofd. Dit werk nam twee jaar lang in beslag, gelukkig zonder ernstig ongeval. Via pontons boven de Vasa werden vervolgens kabels door de 6 tunnels getrokken waarna het wrak zonder probleem van de bodem werd gelift en in 16 fases naar ondiep water gebracht, vermits het nog te vroeg was om ze helemaal boven te brengen. De romp moest immers opnieuw waterdicht en versterkt worden, wat opnieuw twee jaar zou

Het oorlogsschip Vasa uit de 17e eeuw in het Vasa Museum in Stockholm.

duren eer de duikers hierin ook zouden slagen. Op 24 april 1961 was alles klaar voor de laatste lichting. Kranten, radio- en tv-stations van overal ter wereld waren present om dit gebeuren te verslaan. Na 333 jaar zagen ze plots een stuk onaangeroerde 17e-eeuwse geschiedenis boven water rijzen. Op 4 mei dreef het schip opnieuw volledig en kon het in een droogdok in Beckholmen geplaatst worden. De archeologische opgravingen konden beginnen en duurden vijf maanden, waarbij 14.000 artefacten werden gevonden. Ook startten de restauratie- en puzzelwerken, die zouden

Het prestigieuze 17e-eeuwse koninklijke Zweedse oorlogsschip 'Vasa'.

Foto: Karolina Kristensson / SMM.

leiden tot een 95% oorspronkelijk intact schip. Naast een ultieme oorlogsmachine was het ook een drijvend paleis met ontzettend veel houtsnijwerk van leeuwen, Bijbelse helden, Romeinse keizers, zeemonsters, Griekse goden, waarbij zelfs ook gelachen werd met een krijgsgevangen Poolse vijand in hout. Dit alles was beschilderd in bonte kleuren op een rode achtergrond en verguld, allemaal ter verheerlijking van de Zweedse koning, diens macht, culturele ontwikkeling en politieke ambities. Hoe bewaar je eeuwen gedrenkt hout dat al na enkele dagen in droge warme lucht

terugvindt in lippenstift en handencrème. Dit heeft immers de eigenschap om het water te verdringen en te vervangen zodat krimpen of barsten vermeden worden. De hele romp kon men uiteraard niet onderdompelen maar vanaf 1962 werd deze om de 20 minuten gedurende 25 minuten als in een ware nevel besproeid en dit 24 op 24 uur en zulks gedurende 17 jaar tot in 1979. Ondertussen is de Vasa dus droog geraakt maar moet men waakzaam blijven, zo begint sinds het jaar 2000 het hout zwavel af te scheiden en beweegt het schip elk jaar 1 millimeter zodat hiervoor nieuwe oplossingen moeten gevonden worden.

kisten nog opgeborgen zeilen, geneeskunde, gevonden menselijke resten en hun info over ziektes en wonden, de reconstructie in was van hoe die mensen er moeten hebben uitgezien, enz. Uiteraard zijn er ook levensgrote reconstructies van gedeelten van het schip, zoals de kanonnenruimte, of schaalmodellen ook in doorsnee, filmen ander beeldmateriaal.

Toen ik het museum verliet, zag ik plots tot mijn verbazing op mijn horloge dat we 3 uur verder waren, niet voor niks dat dit museum het meest bezochte van heel Scandinavië is en tot de bekendste ter wereld hoort. In 2001 mocht de Vasa sinds zijn berging in 1961 zijn twintig miljoenste bezoeker begroeten. Dus moest je ooit toch beslissen om een city-trip naar Stockholm te ondernemen, mag je dit prachtmuseum aldaar zeker niet missen. De volgende keer evenwel dat ik op een galjoen naar schatten ga duiken, zal ik nu alleszins mijn weg er in nu nog beter in weten te vinden door mijn opgedane kennis. Meer info op www.vasamuseet.se/sv/ Sprak/Nederlands.  Bert Janssens

Foto: Åke E:son Lindman.

het museum

begint te krimpen en barsten, en dan nog wel 10.080 ton ervan samen met 13.500 houten componenten, 500 houten beelden, 200 versieringen plus 12.000 kleine objecten uit hout, metaal, textiel en leder? Van het bovengehaalde schip bevatte elke kg droog eiken hout immers 1,5 kg water, waarvan 1,35 kg moest verwijderd worden oftewel 580 ton. Men had nog geen echte ervaring met de bewaring van zulk hout dat vervolgens zou behandeld worden door het te besproeien met water verdund polyethyleenglycol, een chemisch product dat men ondermeer

Op enkele honderden meters van de plaats waar de Vasa verging, werd het hedendaagse opvallend architecturale Vasa-museum met zacht koperen tent en drie hoge masten gebouwd, waarbij de deuren werden geopend door Koning Carl XVI Gustaf op 15 juni 1990. Het is een echte eyecatcher die je in de Stockholmse skyline niet kan missen, vlak naast het pretpark. De plaats betrof een sluis waarin de Vasa werd binnengevaren, vervolgens drooggezet waarna het museum er rond werd opgetrokken. Alles staat binnen vrij ruim en centraal rond het schip dat je vanop verschillende niveaus kan bekijken in schuw en bedekt licht. Tijdens je rondwandeling krijg je info over de geschiedenis van de bouw, de ramp, de jarenlange berging, opgravingen, vondsten, de bemanning, hun spullen en kledij, de leefwijze aan boord, gebruiksvoorwerpen, de bewapening, instrumenten, de 6 in

Vlak naast het Vasa-museum bevindt zich het 'Dyktankhuset' dat in 1934 werd gebouwd met een duiktank voor vrije stijgingstrainingen van matrozen op onderzeeboten in nood. Na 10 jaar werd het een experimentele duikunit van de Zweedse marine tot 1979, waarna het pand met afbraak bedreigd werd maar gelukkig kon gered worden en ingericht als museum over de Zweedse duikgeschiedenis. Spijtig genoeg is dit museum enkel tijdens weekends geopend. Ik heb het dan ook enkel op Facebook kunnen bezoeken waar het afgebeeld staat met vele interessante foto's over vroeger duikmateriaal (Dyktankhuset).

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Geschiedenis

Zoektocht naar

Het begon voor mij allemaal in

de oorsprong van

1965 tijdens een weekendje in

amforen

Nieuwpoort, toen de regionale krant De Zeewacht een ongewone vondst van een Romeinse aarden kruik of amfoor publiceerde. Het vissersschip N.788 had deze schat opgevist in de Noordzee op een drietal zeemijl buiten de Westhinderbank. Latere studie wees uit dat het ging om een recipiënt voor olijfolie, daterend uit de tijd van de keizers Claudius of Nero en afkomstig van de voormalige Romeinse provincie Baetica, het huidige Andalusië. Toen is mijn interesse voor deze Romeinse

Foto: Guy Bosmans.

kruiken ontstaan. De pottenbakker zou versteld staan als hij zou geweten hebben dat 'zijn amfoor' duizenden jaren later nu staat te pronken in een Belgisch museum!

Links: Amfoor type Dressel 20 opgehaald door het vissersschip N.788. Rechts: Foto uit de krant De Zeewacht van 1965.

mforen vormden in de oudheid een belangrijke vorm van handelsverpakking. Vooral voor wijn, olijfolie, vissausen, noten en graan waren zij zeer waardevolle containers. Ze zijn een duidelijk bewijs van de grote handel over zee. Amforen brachten via de zee of andere handelsroutes Griekse en Romeinse marktgoederen naar alle volkeren rond de Middellandse Zee maar ook ver daarbuiten. De Romeinse 'amphora' was net als de Griekse 'ἀμϕσρεύς' naast een kruik ook een inhoudsmaat. Men gebruikte deze inhoudsmaat zowel voor vloeistoffen waar het gelijk was aan twee 'urnae' of ongeveer een kwart hectoliter of om de benodigde scheepsruimte mee aan te duiden waarbij de amfoor overeenkwam met tachtig Romeinse ponden. De Romeinse amfoor had een

Hippocampus jan./feb. 2016

standaardmaat van 26,26 liter. Voor de Griekse amfoor bedroeg die 19,7 liter. Vooral op dit vlak zijn amforen van grote waarde, deze getuigen namelijk van het transport van bepaalde economisch belangrijke goederen doorheen het Romeinse Rijk. Zowel epigrafische informatie als 'tituli picti' geven nog een heleboel extra informatie. Amforen zijn dus uniek als aardewerkcategorie wat betreft de enorme hoeveelheid aan geschreven informatie. Epigrafie is de wetenschappelijke term voor de studie van geschriften. In het geval van onderzoek naar amforen kan dat verwijzen naar stempels , ingekraste inscripties of graffiti en geschreven of geschilderde teksten, beter gekend als 'tituli picti'.

definitie De classificatie van amforen is niet zo eenvoudig, maar we kunnen gebruik maken van de definitie van de hand van Virginia Grace, een Amerikaanse archeologe. Zij beschrijft de exacte criteria waaraan een amfoor moet voldoen. Er bestaan heel wat verschillende vormen, maar allemaal hebben ze volgende onderdelen gemeen: bovenaan een opening die smal genoeg is om afgesloten te worden, twee tegenover elkaar staande handvatten die vanaf de opening of de hals naar de schouder op de buik lopen en aan de onderkant een knop die als derde handvat kan dienstdoen. Deze knop kan van nut zijn als iemand het zware vat omgekeerd moet houden om de inhoud uit of over te gieten. De verschillende delen van een amfoor zijn: de kraag (1), de hals (2), de oren of handvatten (3), het ogief of de schouder (4), het lijf of de buik (5) en de voet of de punt (6).

plaats van herkomst, de vermoedelijke inhoud en de periode gekend zijn. De oorsprong van amforen kan men achterhalen op verschillende manieren. Als eerste en meest duidelijk bewijs geldt de vondst van ovens. Spijtig genoeg worden ovens niet zo vaak gevonden en als dit wel het geval is wordt de opgraving zelden efficiënt uitgevoerd en gepubliceerd. Er wordt ook vaak vergeten iets over de gemaakte producten te vertellen. Het gebruik van ovens als bewijsmateriaal heeft dus heel wat beperkingen.

Delen van een amfoor.

Tabel van Dressel.

Een platte bodem waarop ze zou kunnen staan, zou minder gemakkelijk zijn om op te tillen of om uit te gieten. Dikke, platte bodems zoals wij die kennen van kleine vazen met twee handvatten om op tafel te zetten, maakten deze containers enkel zwaarder en tevens onhandiger om te stouwen als vracht. Deze definitie is niet perfect, maar heeft als groot voordeel dat het de vaten groepeert die efficiënt zijn als recipiënt van vloeibare vrachten zoals wijn, olijfolie en garum of vissaus. Ze zijn namelijk gemakkelijk te hanteren als de amfoor vol is en gemakkelijk te stockeren in een schip voor transport, aangezien de puntige onderkant van de tweede laag precies kon geschoven worden tussen de halzen van de onderste amforenlaag. Zo bekwam men niet alleen een grotere stabiliteit maar kon men ook meer amforen per m² laden.

Reconstructie lading amforen wrak Dramont A in het archeologisch museum van Saint-Raphaël.

amforentypologie volgens Dressel Heinrich Dressel (1845-1920) was de eerste die systematisch de fragmenten van de Monte Testaccio (een afvalberg) in Rome evenals elders in Rome gevonden amforen onderzocht. In de zestiger jaren van de 19e eeuw hield deze Duitse archeoloog zich bezig met het catalogeren van amforen. Hij deelde ze op in 45 types, elk met een nummer. In de tabel van Dressel komt nummer 20 overeen met de olijfolieamfoor die werd bovengehaald door het vissersschip N.788. Dit type amfoor is bij specialisten dus gekend onder de courante term 'Dressel 20'. De recente indelingen van amforen volgen voor een deel nog wel de traditionele zoals uitgewerkt door Dressel, maar ondertussen zijn er ook onderverdelingen gemaakt die verschillende types samen behandelen. Amforen blijken alleen van waarde voor een economisch overzicht als zowel de

Monte Testaccio in Rome.

Verder vormen epigrafische gegevens op amforen een tweede bron van informatie. Interessant aan die opschriften is dat ze bijzondere informatie kunnen verschaffen over welke producten in amforen getransporteerd werden en over de mensen die daarbij betrokken waren. Hierbij zijn er twee richtingen die moeten onderzocht worden. Het is niet duidelijk of de stempels afkomstig waren van de pottenbakkers of van het landgoed waar ze gevuld werden. Soms zijn er plaatsnamen terug te vinden op de stempels. Deze zijn dan van uitzonderlijke waarde. De stempels werden met behulp van een metalen matrijs in de klei gedrukt vóór het bakken. Maar ook andere epigrafische informatie kan gezocht worden op amforen, vooral als ze goed bewaard zijn. Soms vindt men een naam die gezet is als zegel in de afsluitstop. Deze stoppen werden vooral goed bewaard in scheepswrakken. De laatste tijd gaat men er meer en meer van uit dat de stempels op de amforen van de pottenbakkers zijn en die op de stoppen van de verkoper. Een zeer mooi voorbeeld is de stempel met de letters Q.FS gevat in een ovale cartouche geplaatst op de schouder van een wijnamfoor. Archeologisch onderzoek heeft aan het licht gebracht dat we dit moeten lezen als Q(uinti) F(ulvi) S(ecundi). Deze rijke pottenbakkersfamilie woonde in de 1e eeuw B.C. (voor Christus) in Rome. Stempel Q°FS.

Foto's (3): Guy Bosmans.

Tekening (2): Guy Bosmans.

stempels, 'tituli picti' en 'graffiti'

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Geschiedenis

Plaatsing 'tituli picti'.

Hippocampus jan./feb. 2016

Verschillende stempels SES en P VAL FAVS SCOR.

Tekening (2): Guy Bosmans.

Een ander voorbeeld is de stempel P.VAL. FAVS.SCOR bovenop een handvat van een olijfolieamfoor. Deze stempel verwijst naar P. Valeri Faustini die actief was in de regio Scorobrensia in Baetica. Een derde voorbeeld is de lettergroep SES die veel voorkwam op de halzen van de amforen van het beroemde scheepswrak van de Grand Congloué dat in 1952 door Cousteau samen met zijn Calypsoteam werd opgegraven. Deze letters waren vergezeld van een symbool zoals de voorstelling van een drietand, een anker, een ster, een dubbele bijl of een palmet. Eerst werd gedacht dat het de naam van een pottenbakkerij was waar honderden slaven amforen in enorme massa's hadden geproduceerd. Maar wat betekende dan de drietand of het anker die het vaakst voorkwamen? Het leek bijna onvoorstelbaar dat een pottenbakkerij deze figuren als firmanaam zou hebben gekozen. Deze stempel kon alleen het kenteken van de reder en/of groothandelaar zijn. Professor Fernand Benoit, archeoloog en tevens Directeur van de Dienst

Oudheden van de Provence, die ook bij deze opgraving betrokken was, ontdekte na veel zoekwerk naar invloedrijke Romeinse families de naam 'Sestius' in één van de boeken van de Romeinse geschiedschrijver Titus Livius. Marcus Sestius was een belangrijke wijnhandelaar en reder uit Fregellae in de buurt van Napels. Op een mozaïekvloer van zijn villa die hij liet bouwen op het eiland Delos zijn deze drietand en anker ook afgebeeld. Daarmee was het raadsel rond dit monogram ook opgelost. De geschilderde inscripties, ook 'tituli picti' genaamd, die op een heleboel amforen moeten hebben gestaan zijn een volgende bron van informatie. Een moeilijkheid is hierbij de bewaringskansen, die afhangen van de vindplaats. Op de Monte Testaccio of Schervenberg van amforen te Rome zijn ze zeer goed bewaard gebleven door de specifieke klimatologische om-

standigheden die zich in deze kunstmatige berg hebben ontwikkeld. Op amforen die in zee werden gevonden, zijn ze jammer genoeg meestal verdwenen omdat de verf op basis van houtskool niet bestand was tegen de eeuwenlange inwerking van het zeewater. Hier en daar zijn er toch nog te vinden zoals op de amforen van het Romeinse scheepswrak Port-Vendres II nabij Perpignan dicht bij de Frans-Spaanse grens. Toch loont het de moeite om even bij de 'tituli picti' stil te staan. Ze werden volgens een vast patroon op diverse plaatsen van de amfoor met penseel of rietpen aangebracht. De inscripties bestaan uit vier of vijf elementen. Laten wij die gemakshalve α, β, γ, δ en ε noemen. De α en γ zijn groepjes van cijfers die op de hals en schouder werden gezet. Het eerste cijfer was waarschijnlijk het tarragewicht van de amfoor, het andere cijfer dat van de inhoud. De β was dan de naam van de schipper en δ was een kleine aantekening van enkele zinnen. Deze bevatten de naam van de autoriteiten die de export controleerden en uitzonderlijk ook de namen van consuls of senatoren die geld hadden geïnvesteerd in de bedrijven, een aanduiding van het domein waar het product gemaakt werd en de naam van de stad waar de controle werd uitgevoerd. Soms werd ook nog

baksel Wetenschappelijke analyse van het baksel en onderzoek van de gesteentes en minerale fragmenten blijken zeer handig bij herkomstbepaling. Als de klei te vet is waardoor hij moeilijk kan gekneed worden, is het mogelijk om hier extra bestandde-

len aan toe te voegen zogenaamde 'magering' wat er voor zorgt dat de klei niet scheurt tijdens het drogen. Er zijn verschillende types magering: minerale magering, organische magering en kunstmatige magering. Binnen minerale magering zijn er drie klassen te onderscheiden, gelijkend aan de drie gesteentes: stollingsgesteentes zoals basalt, tufsteen of vulkanische as, afzettingsgesteentes zoals zand- en kalksteen en metamorfe gesteentes zoals schist en gneis. Bij de organische magering worden schelpengruis, pluimen of plantenvezels het meest gebruikt. Kunstmatige magering is die door mensen zelf gemaakt zoals potgruis. In volgorde van links naar rechts zien we op de bovenste foto's een magering met vrij grote, blinkende, zwarte korrels en één met

Kleisamenstellingen met magering.

blinkende mica. Op de middelste rij zien we restanten van organische bestanddelen en klei vermengd met kwarts. De onderste rij toont een duidelijk voorbeeld van de aanwezigheid van donkergrijze lavacement en een magering met witte zandkorrels. Men kan vaak de herkomstregio van het gesteente bepalen zonder hiervoor refe-

Ingekraste graffiti op de schouder van een amfoor.

Foto’s (2): Guy Bosmans.

Restant geschilderde 'tituli picti'.

Foto: Guy Bosmans.

een vijfde aangebracht ε, bestaande uit een figuur die waarschijnlijk de plaats in het schip aangaf. Deze geschilderde opschriften vertelden dus zowel iets over de getransporteerde producten en de inhoudsmaten als over de handelaar. Tevens gaven ze belangrijke informatie betreffende oorsprong, datum en de handel zelf. In vele gevallen ontbreekt echter deze informatie en dan is het nodig af te gaan op andere kenmerken. De graffiti zijn ofwel vóór het bakken in de natte klei gedrukt, ofwel later droog ingekrast. De graffiti van de eerste groep zijn eenvoudige herinneringsmerken van de pottenbakkers, maar soms worden ook namen en zelfs kalenderdatums vermeld. De tweede groep toont namen van de bezitters of kopers, in sommige gevallen wordt ook de inhoudsmaat weergegeven. Graffiti functioneren dus als informanten van het vervaardigingsproces van de amfoor maar tonen dus ook vaak namen van kopers of de inhoudsmaat.

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Geschiedenis

rentiemateriaal te gebruiken. Amforen met vulkaangesteentes, die duidelijk van Italiaanse vulkanen afkomstig zijn, kunnen dus met zekerheid bepaald worden. Er zijn verschillende chemische methodes uitgetest, maar de meest efficiënte bleek thermoluminescentie afgekort tot TL-methode te zijn. Wanneer een kleine hoeveelheid terracotta (gebakken aarde) wordt verhit tot circa 500°C komt er een minieme hoeveelheid licht vrij die toch voldoende is om met hooggevoelige apparatuur te worden gemeten. Het TL-verschijnsel is een gevolg van het bruusk ledigen van zogenaamde lichtcentra die aanwezig zijn in het kristalrooster van de minerale klei- en mageringsbestanddelen waaruit de terracotta is vervaardigd. Deze lichtcentra waren in de loop van de tijd opgevuld onder invloed van ioniserende straling. De graad van opvulling wordt bepaald door twee factoren: de intensiteit van de ioniserende straling en de duur van de blootstelling ervan. De hoeveelheid thermoluminescent licht dat wordt uitgestraald is dus in zekere zin een maat voor de totale dosis ioniserende straling waaraan het voorwerp, hier de amfoor, in de loop van de tijd heeft blootgestaan. Deze opgelopen stralingsdosis kreeg de naam archeodosis mee. In het algemeen kan men stellen dat petrologische studies het meest nuttig zijn wanneer de scherven duidelijk te onderscheiden vulkanische of andere herkenbare inclusies bevatten. Petrologie is de wetenschap die zich bezighoudt met de geschiedenis, vindplaats, structuur, scheikundige samenstelling en classificatie van stenen of kort gezegd: de leer van de gesteenten. Chemische analyses komen meer van pas bij moeilijk te onder-

scheiden materiaal, waar de vorige inclusies ontbreken en die kwarts, kalksteen en andere sedimenten bevatten. Buiten de wetenschappelijke methodes zijn er nog manieren om de herkomst te bepalen. Bijvoorbeeld wanneer de amforen gevonden worden in een scheepswrak samen met andere objecten, die een zekere herkomst hebben zoals munten, aardewerk, olielampjes of dakpannen. In een volgend artikel belichten we een ander fundamenteel aspect van de studie van amforen, namelijk het determineren van de ouderdom. 

WWW.DIVEANDTRAVEL.NL

RED SEA PHOTO EXPERIENCE 2016 MARSA ALAM - EGYPTE

8 dagen / 7 nachten 2-pers. standaard kamer o.b.v. all-inclusief, transfers en incl. 10 bootduiken en 5 kantduiken. Neem je eigen digitale onderwatercamera mee! Vertrek 4 mei 2016.

VANAF: € 1.225,- P.P.

Guy Bosmans

PASSPORT TO PARADISE MANADO - INDONESIË

Bibliografie Bass G.F.: A History of Seafaring, New York 1972. Casson L.: Travel in the Ancient World, London 1974. Dumas F.: Epaves antiques, Paris 1964. Grace V.: Amphoras and the Acient Wine Trade, Princeton 1961. Joncheray J.P.: Cahiers d'Archéologie Subaquatique XV, Fréjus 2004. Thoen H.: Artisanat et industrie - Les Dossiers de l'Archéologie, Paris 1977.

15 dagen / 12 nachten 2-pers. kamer o.b.v. volpension, incl. auto- & boottransfers, 24 bootduiken en 1 onbegeleide huisrif duik per dag.

VANAF: € 2.618,- P.P.

MAGIC OCEANS DIVE RESORT BOHOL - FILIPPIJNEN

10 dagen / 7 nachten 2-pers. Superior Deluxe Cottage (airco) o.b.v. logies & ontbijt, inclusief transfers en 10 bootduiken.

VANAF: € 1.537,- P.P.

Bovenstaande prijzen zijn incl. retourvluchten en luchthaven transfers v.v. De duikpakketten zijn incl. fles/lucht/lood excl. duikmateriaal.

Volg ons op Facebook en blijf als eerste op de hoogte van het laatste nieuws.

e duikreis adviezen en Kijk voor meer uitgebreid s aanbod op onze ing een compleet bestemm ANDTRAVEL.NL VE DI website WWW.

L .N L E V A R T D N A E IV .D WWW 15 94 TEL: 033 457

DMZ01_024_Dive_and_Travel.indd 1

Hippocampus jan./feb. 2016

START TO

DIVE

Deze gratis duikinitiatie is speciaal voor: Naam voornaam Actie geldig tot 21/10/2016

Meer informatie www.nelos.be



D U I KSPO R T DE ZEVEN ZEEEN 

 

Verkoop van alle gekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

OPENINGSUREN: Wo-Do-Vr 16.30-19.00 u. Za. 10.00-12.00 u. & 13.00-17.00 u.

e-mail: zevenzeeen@telenet.be

ANTWERPSESTRAAT 258 - 2850 BOOM - TEL 03/888.43.34 Hippocampus jan./feb. 2016

BONDSNIEUWS

Foto: Ivo Madder.

Audiovisuele Commissie Sectie Onderwatervideografie

Ludo Braeckman, voorzitter van de Audiovisuele Commissie overhandigde de prijs aan Ben van Asselt.

Winnaar 'Starters Video 2015' Sinds 2013 organiseert de Sectie Onderwatervideografie van de Audiovisuele Commissie elke twee jaar een wedstrijd om beginnende onderwatervideografen te stimuleren. De winnaar van 2015 werd bekend gemaakt tijdens de proclamatie van het Open Belgisch Kampioenschap (OBK 2015).

p het moment van het afsluiten van de inschrijving voor de wedstrijd 'Starters video' werden er spijtig genoeg drie deelnemers gediskwalificeerd wegens het gebruik van bekende muziek waar ze de rechten niet van hadden. Uiteraard gaven we de kans om dit te wijzigen. Bij één van de initieel geweigerde inzendingen werd de muziek alsnog aangepast, de anderen deden dit niet. Uiteindelijk bleven volgende deelnemers over om mee te dingen naar de prijs van de wedstrijd 'Starters video': Johnny Adam (duikschool VVDC), Ben van Asselt (duikschool Amphora) en Danny Daelemans (duikschool Triton).

Hippocampus jan./feb. 2016

Jurering: 2/3 van de punten werd toegekend door de jury en 1/3 door het publiek op de dag van de proclamatie. Wanneer de winnende deelnemer niet aanwezig zou zijn op de proclamatie dan ging de prijs naar de tweede... Zeker aanwezig zijn op de proclamatie van het OBK 2015 was dus de boodschap. Johnny en Ben zaten op het puntje van hun stoel het verdict af te wachten. De winnaar van de 'Starters Video 2015' was Ben van Asselt met zijn filmpje over de Duitse U-boot. Op www.youtube.com/ watch?v=aruUGvVIELM kan je zijn film bekijken. Proficiat Ben, hopelijk ben je blij met je prijs, een Ricoh WG-M1 actiecamera,

en zien we je volgend jaar meedoen bij de Juniors op het 'OBK Festival 2016'! Tipje van de sluier: vanaf 2017 krijgt de Starters Videowedstrijd enkel nog een publieksprijs. De deelnemers zullen dan wel een juryrapport ontvangen van de Sectie Onderwatervideografie, maar de prijs kunnen ze enkel mee naar huis nemen als ze het meeste extra fans meebrengen naar de proclamatie!  Erik De Groef, voorzitter Sectie Onderwatervideografie

Jezusstraat 40-42c • 2000 Antwerpen Tel : 032321008 • Info@Contactlens-Shop.com Ma-Di-Do-Vr • doorlopend van 9.00u-18.30u Zat 9.00u-12.30u • Donderdagavond tot 21.00u op afspraak

G KORTIN G R O EP S S R UIKE VOOR D

Nemo Dive Club & Hotel & Safari’s Bert en Sofie Red Sea Egypt -Safaga

PROMOTIE! WINTER/ZOMER TWEEDE DUIKER GRATIS! Tel.: 00 20 (0) 100/36 48 708 en 00 20 (0) 100/11 37 707 - info@nemodive.com -

DUIKTANK

TE HUUR +32 475 73 25 74

www.nemodive.com

DUIKCENTRUM Alle kwaliteitsmerken- Vulstation Eigen onderhouds- & hersteldienst

Verhuurdienst - Duikopleidingen www.aqualand.be info@aqualand.be

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Zoals je op bijgevoegde foto kan zien, is dit voorval niet zo ver van de kant en moet je dus te allen tijde een OSB gebruiken als je in het blauw naar boven komt.

Waarom een

OSB gebruiken?

Als de scheepvaart op je duikplaats een concreet en rechtstreeks gevaar inhoudt, vooral als er gestegen wordt in het blauw, dan laat je best een oppervlaktesignalisatieboei (OSB) op.

ob Daems is een gepassioneerd wedstrijdzeiler, maar daarnaast is hij ook Assistent-Instructeur en lid van duikschool CVD. Enkele jaren geleden vond er een zeilwedstrijd plaats (op zondag 26/09/2010) met een traject dat voer langs de voor hem gekende duikplaats Wemeldinge parking. Normaal staat Bob aan het roer, maar omdat hij duiker is en dus weet dat er op deze duikplaats wel eens duikers tot de oppervlakte durven komen, stond hij deze keer op uitkijk. Als je in het blauw naar boven komt, zelfs als dat redelijk dicht bij de kant is, laat je best een een decoballon of oppervlaktesignalisatieboei (OSB) op. De schipper van een zeilboot kan dan nog uitwijken

Hippocampus jan./feb. 2016

Twee duikers komen aan de oppervlakte zonder dat ze hun OSB opgelaten hadden. Let vooral op het waakzaam oog van Bob op de boeg.

Foto's (2): Wim Vandesande.

Duiktechnisch

als er zo'n OSB opduikt. Maar Bob weet dat er ook wel eens duikers zijn die verzuimen om een OSB op te laten. Plots zag Bob een OSB aan de oppervlakte komen en kon hij de zeilboot, met een lengte van 37 voet (11,60 meter) en een gewicht van 6 ton, tijdig laten bijsturen om een aanvaring met de duikers te vermijden. Rondom de zeilboot zagen de wedstrijdzeilers stijgende luchtbellen, wat er op wees dat er nog meer duikers onder water zaten. Enkele seconden later beleefde Bob een onprettige ervaring: er kwamen twee duikers aan de oppervlakte zonder dat ze een OSB opgelaten hadden. Bob kon de schipper nog juist op tijd instructies toeroepen, zodat ze de duikers op een meter afstand konden ontwijken. Het is dus goed afgelopen. Een bevriende wedstrijdzeiler zag het gebeuren en maakte er enkel foto's van. Tussen de eerste en de tweede foto zit een tijdsverschil van 9 seconden.

Voor wie er twijfels over heeft of die zeilers wel zo bij kantduiken in zulke gebieden het dicht bij de kant mogen varen: ze doen hier niets plaatsen van een duikvlag aan de kant fout! Ze mogen daar varen! Bij Oosterscheldeduitoch wel sterk aangeraden.  ken haal je in het 'echte' ondiepe gedeelte je OSB Ivo Madder best terug binnen. Je zwemt er dus niet de De OSB (trapboei of decompressieparachute) is een verplicht kant mee af, want anonderdeel van de uitrusting van de duikleider bij het duiken in ders riskeer je alle dobopen milieu (zee, meer, rivier, Oosterschelde of andere plaatbers van de hengelaars sen waar stroming, aanzienlijke golfslag of scheepvaart kunnen mee te ritsen, wat dan verwacht worden) en bij decompressieduiken (de OSB is aanzeker tot conflicten zal bevolen voor alle duikers). De OSB dient gebruikt te worden in leiden. volgende situaties: Hopelijk zijn onze duiDD wanneer plaatselijke reglementen het opleggen; kers zich bewust van DD op vraag van de schipper; het nut van een OSB? DD op eigen initiatief, wanneer: De verplichte OSB mee»» de scheepvaart een concreet en rechtstreeks gevaar innemen is niet voldoenhoudt; de, je moet er ook af en »» wanneer een nooddecompressie uitgevoerd wordt; toe eens mee oefenen »» de stroming de duikploeg te ver zou afdrijven; en er uiteraard gebruik »» de duikleider vermoedt dat de boot hem omwille van golfvan maken als je stijgt slag, deining of andere omstandigheden die het zicht bein het blauw. Zeker in perken, niet kan waarnemen; een gebied waar vaar»» hij het nodig acht (o.a. verliesprocedure). tuigen kunnen rondvaren. Daarnaast wordt ADVERTENTIE

PA R T O F T H E THOMAS COOK GROUP

SUNRISE HOLIDAYS RESORT ***** Hurghada

OASIS BELORIZONTE **** Cabo Verde

DIAMOND CLIFF RESORT & SPA **** Thailand

Duikinitiatie Discover The Red Sea, Blue Paradise met vertrek op 17/01

6 bootduiken, Orca Divers met vertrek op 31/01

3 dagen bootduiken, Sea Bees Phuket met vertrek op 08/03

Inclusief: • Vluchten Brussel / Hurghada (h&t) • Transfers ter plaatse • 7 nachten in ALL IN in een 2-persoons promokamer • 1 dag duikinitiatie met begeleiding, duikuitrusting en boot

Inclusief: • Vluchten Brussel / Sal (h&t) • Transfers ter plaatse • 7 nachten in ALL IN in een 2-persoons bungalow • 6 dagen bootduiken, inclusief lucht, lood en duikgids

Inclusief: • Vluchten Brussel / Phuket (via Bangkok) • Transfers ter plaatse • 7 nachten in 2-persoonskamer op basis van kamer en ontbijt • 3 dagen bootduiken (2 duiken/dag) met lucht, lood en duikgids

VANAF

€ 55 7 PER PERSOON

VANAF

€ 999 PER PERSOON

VANAF

€ 1746 PER PERSOON

Meer informatie op www.neckermann.be/duikvakanties, je Neckermann vakantiewinkel of via 09/241.14.64 012 NEC adv duiken.indd 1

V.U. Jan Dekeyser p.a. - TCRB NV - Tramstraat 67c, 9052 Gent, BTW BE 0412.677.887, RPR Gent, Lic (A)1067 Prijzen onder voorbehoud van beschikbaarheid.

Neckermann, dé specialist in DUIKVAKANTIES

24/11/15 10:56

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage

Regionale opleiding

Foto: Sven Vandekerckhove.

De spiegelkarpers fungeerden als tandbaarzen die rond een 'sec' zwommen.

WEVOS pre-pre-Stages Na het theoretische gedeelte tot een goed einde gebracht te hebben, kunnen de voorbereidingsduiken voor de Zeestage beginnen. Iedere regionale 'VOS' heeft zijn manier.

Ontvangst in het stamcafé van WEVOS dicht bij steengroeve Barges, namelijk de Prince Charles. Hier gebeurt ook de briefing en ploegindeling van zowel de kandidaten als van de jury. WEVOS zorgt dat er per kandidaat een jurylid is alsook dat er per duikploeg steeds een extra jurylid aanwezig is om de veiligheid te garanderen en het 'elkaar verliezen onder water' tegen te gaan.

Daarna krijgen de kandidaten de mogelijkheid om deel te nemen aan vier pre-pre-Stageduiken, die doorgaan in de steengroeve Barges te Doornik. Deze plaats is hiervoor perfect bruikbaar gezien er makkelijk dieptes van 40 m kunnen gehaald worden en er geen rekening moet gehouden worden met de getijden. Ongeveer een week op voorhand wordt de 'fictieve duikplaats' doorgegeven. Om het zo realistisch mogelijk te maken, krijg je één van de duikplaatsen te Boulouris voorgeschoteld. Zo kan je de nodige informatie over de duikplaats opzoeken. Ook de meteo wordt je meegedeeld, maar die kan de dag zelf natuurlijk nog veranderen.

Wanneer de kandidaten hun taak kennen (duikleider of hekkensluiter), kunnen ze hun jury uitnodigen om plaats te nemen voor de maaltijd. Het is de bedoeling dat je tijdens de maaltijd elkaar wat beter leert kennen. Welke brevetten zijn aanwezig? Het is soms best wel grappig hoe een ervaren 3*I of 2*I plots een 3*Duiker wordt die voor een eerste keer een diepe decompressieduik wenst te maken of plots nog nooit van NELOS heeft gehoord en een trotse PADI-duiker is. Ook wordt er hier best door de hekkensluiter al eens naar het materiaal geïnformeerd, want je gelooft nooit met wat ze durven afkomen: materiaal die ze van een vriend gekregen hebben, duik-

Hippocampus jan./feb. 2016

dagindeling van een pre-pre-Stagedag

Foto: Ivo Madder.

ij WEVOS start de 'voorbereiding' traditioneel met een bootduik. Afhankelijk van de meteo, is dit een dagje Noordzee of een dagje Oosterschelde. Binnen een vriendschappelijke sfeer worden ervaringen uitgewisseld tussen kandidaten en juryleden, gekoppeld aan een ontspannen duikje. Indien nodig kunnen de kandidaten en de juryleden zich zo wat beter leren kennen. Hier zijn nog geen simulaties of vermoeiende scenario's voorzien, gewoon een duik onder collega's.

Elke kandidaat moet zijn CPR oefenen na de duik, ook Melanie Gevaert.

computers waar ze nog nooit mee gedoken hebben, enz. Aan tafel wordt er ook nog informatie over de duikplaats en de eventuele fauna en flora gegeven. We spreken ook af hoe laat de boot vertrekt (voor de gelegenheid dient instapplaats 1 hier als boot). Na de maaltijd verplaatst de volledige groep zich naar de steengroeve en aan de waterkant maken we ons klaar voor

Een lekkere biefstuk werd geserveerd tijdens de tafelgesprekken, die doorgaan in het stamcafé van WEVOS. Tijdens de gesprekken, die op dezelfde wijze gehouden worden als deze bij de 'echte' Zeestage, gaat men er van uit dat de duik in de Middellandse Zee plaatsvindt.

de duik. De hekkensluiter controleert het materiaal van de jury en helpt eventueel waar nodig. De briefing wordt gegeven en we stappen op de 'boot'. Daar is het al vlug zeer druk. Overal maken duikers zich klaar om zo vlug mogelijk op het teken van de kapitein te water te gaan. Het is zelfs oppassen geblazen want sommige jury’s hebben geen geduld om te wachten op de materiaalcheck of de duikleider. Na een laatste materiaalcontrole kunnen we vertrekken.

Het platform is zogezegd de boot.

Nu begint het pas echt; de ene jury kan niet wachten om te dalen en verdwijnt pijlsnel de diepte in, een andere heeft last van zijn oren. Er treden dieptedronkenschappen op, sommigen vallen zelfs bewusteloos en anderen komen dan al na 5 minuten zonder lucht te zitten. Het is de bedoeling dat de kandidaten hier rustig en gecontroleerd op reageren en alles tot een goed einde weten te brengen. Na een goede 30 minuten is de lucht echt op en kan het opstijgen beginnen, de OSB wordt opgelaten en de trappen uitgevoerd. Maar plots aan de oppervlakte start alles opnieuw; juryleden krijgen kramp, vallen flauw of geraken onderkoeld. De kandidaten brengen ze dus zo vlug mogelijk naar de boot. Daar worden ze goed verzorgd of wordt

Evaluatie va

n de oefend

er op een deskundige manier CPR toegediend. Na de duik trekken de kandidaten en hun jury terug naar de Prince Charles voor de debriefing bij koffie en taart. Eerst is er een debriefing, die door de kandidaten gegeven wordt en daarna volgt de feedback van de jury. Na dit alles is er ook tijd om gezellig na te babbelen en al na te denken over de volgende pre-pre-Stage of misschien zelfs wel over de echte Zeestage …

leerrijke oefendag De vierde WEVOS steengroeve pre-pre-Stagedag werd zoals voorgaande jaren opengesteld voor alle regio's op voorwaarde dat ze hun eigen jurylid meebrachten. Heel wat kandidaten van de regio AVOS, OVOS, BRAVOS en LIMOS gingen daar gretig op in. Het werd een leuke en leerrijke oefendag.  Melanie Gevaert

uik.

Foto's (6): Ivo Ma

dder.

Een jur ylid simule ert abnormale vermoeidheid na de duik.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Foto: Luc Rooman.

Audiovisuele Commissie

OBK 2016 met Festival en vernieuwde 'shoot-out' Het Open Belgisch Kampioenschap voor Onderwaterfotografie en -videografie werd voor het eerst georganiseerd in 2014. In pare jaren omvat het OBK zowel een gedeelte 'shoot-out' als een gedeelte festival, en velen zullen zich nog de presentatie van de beelden en de prijsuitreiking herinneren in de Zebrastraat 32 te Gent. Volgend jaar is weer een paar jaar, en dat betekent dat we er opnieuw voor gaan.

p dit moment ziet het er naar uit dat het festivalgedeelte veel zal weg hebben van voorgaande edities. Wel is het zo dat alle foto's digitaal zullen moeten worden ingestuurd, waarna NELOSAC (Audiovisuele Commissie NELOS) zelf zorgt voor het afdrukken ervan (prints). Je moet dus geen afdrukken meer binnen sturen. Het voordeel is dat alle afdrukken dan van dezelfde kwaliteit zullen zijn. Maar ook aan het gedeelte 'shootout' werd behoorlijk wat gesleuteld.

het wissen van foto's voortaan toegestaan en mogen in de camera zowat alle bewerkingen worden uitgevoerd die de camera aankan. Aangezien onze 'shoot-out' op het WK is afgestemd, willen we natuurlijk niet achterop komen hinken en passen we met ingang van 2016 dezelfde wijzigingen toe.

Moest het gedeelte 'shoot-out' dan echt zo nodig aangepast worden? Eigenlijk wel, want in zijn huidige vorm werd het allemaal een beetje veel, zowel voor deelnemers als voor juryleden. Daarnaast onderging het CMAS WK Onderwaterfotografie in 2015 jaar ook een belangrijke 'facelift': zo is

Twee opeenvolgende dagen en één nacht vrij te kiezen binnen de periode van maandagmorgen 6 juni tot maandagavond 13 juni 2016. Deelnemers maken hun keuze minimum twee weken op voorhand kenbaar bij de wedstrijdcommissaris. Wie geen keuze maakt neemt automatisch deel op

Hippocampus jan./feb. 2016

Daarnaast wordt de wedstrijd ook behoorlijk wat vereenvoudigd. Kort gezegd komt het zowat neer op het volgende:

zout water

zaterdag en zondag. Alle officiële duikstekken van het Grevelingenmeer, de Oosterschelde en het Veerse meer zijn toegelaten.

zoet water Alle officiële zoetwater-duikstekken van België zijn toegelaten. De deelnemer is volledig vrij in zijn keuze. Ook hier kan vrij worden beslist op welke twee opeenvolgende dagen men wil gaan deelnemen in de periode van maandagmorgen 19 september tot maandagavond 26 september 2016.

afwijking video Voldoende goede beelden schieten voor een behoorlijke onderwaterfilmpje is geen eenvoudige opdracht. Daarom zullen deelnemers onderwatervideo kunnen opteren voor twee dagen zout en twee dagen zoet,

looven. ilippe van Ge

zoals hierboven uiteengezet. Maar daarnaast wordt hen ook de mogelijkheid gegeven om te gaan voor tweemaal twee dagen zout of tweemaal twee dagen zoet als zij dat zouden verkiezen. Ook hier moeten de keuzes bij de wedstrijdcommissaris worden bekendgemaakt ten minste twee weken op voorhand.

gedetailleerd reglement Eén en ander moet vanzelfsprekend uitvoeriger worden uiteengezet in een aangepast reglement. Wij doen er alles aan om dit zo snel mogelijk publiek te maken op www.onderwaterfotografie.be.

festival en prijsuitreiking We wilden graag het festival opnieuw in Zebrastraat 32 te Gent laten doorgaan. Die locatie voldeed in 2014 immers perfect aan onze verwachtingen. Maar in 2016 organiseren ze daar juist een grote biënnale (nieuwe kunstvormen) die enkele maanden loopt. Daarom wijken we uit naar een andere locatie: CC De Grote Post, Hendrik Serruyslaan 18A, Oostende. We hebben er geopteerd voor de zaal 'Dactylo', een polyvalente ruimte die door middel van een akoestisch gordijn opsplitsbaar is in twee grote en comfortabele ruimtes. Ze is voor tentoonstellingen, projecties, enz.

samenwerking met Audiovisuele commissie van LIFRAS Het OBK is een 'Belgisch' kampioenschap en daarom proberen we zo nauw mogelijk samen te werken met de Audiovisuele Commissie van LIFRAS (CAV LIFRAS). Vanaf 2016 wordt die samenwerking heel wat 'tastbaarder' dan voorheen. Zo zal het OBK ook op de website van CAV LIFRAS gepromoot worden en zullen LIFRAS-duikers worden aangemoedigd om deel te nemen.

De tentoons

Foto's (2): Ph

jectieruimte. ro p e d : lo ty ac D l Za a

tellingsruim te.

LIFRAS-af vaardigingen naar CMAS WK's onderwaterfotografie of -videografie zullen onmogelijk worden zonder deelname aan het OBK. Twee van de vijf juryleden, voor zowel foto als video, worden voorzien door de CAV LIFRAS. Ook wordt gezorgd voor een Franstalige presentator/ presentatrice om volledig tweetalige p r ijs ui t r eik ing e n te verzekeren. De uiteindelijke bedoeling is om aldus binnen een relatief korte termijn te groeien naar een zeer concrete samenwerking, met een inbreng gebaseerd op het aantal leden. En dat wordt dan als ik het goed voor heb ongeveer 3/5 NELOS en 2/5 LIFRAS.

opmerkingen Niets in deze wereld is perfect. Ook het OBK is dat niet, zelfs in deze aangepaste en vernieuwde vorm, en daarvan zijn we ons heel goed bewust. Maar we doen ons best en we proberen het zoveel mogelijk mensen naar de zin te maken. Daarom staan we ook volledig open voor opbouwende kritiek en/of opmerkingen die ons weer een stap-

je vooruit kunnen helpen. Heb je iets op de lever en wil je dat graag kwijt? Contacteer ons, en wie weet vinden we samen wel een bevredigende oplossing. 

Ludo Braeckman, voorzitter NELOSAC

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws Interview CMAS

Foto's onder (2): Marc Hiernaux. Foto boven: Luc Beets.

Hartelijke sfeer tijdens het interview.

CMAS-top op bezoek Naar aanleiding van een bijeenkomst met BEFOS/ FEBRAS in het Duikershuis waren de CMAS-Voorzitster Anna Arzhanova (Rusland) en de CMAS-Secretaris-Generaal Hassan Baccouche (Tunesië) in ons land op 19 november 2015. Dé gelegenheid voor Hippocampe/ Hippocampus om met hen een interview te hebben.

e gesprekken vonden plaats in de CMAS-talen Frans en Engels. Ook Jean Rondia (voorzitter Technisch Comité CMAS) en de BEFOS-FEBRAS-voorzitters Pilar Ruiz Lopez en Ronny Margodt waren aanwezig. Hippo: Hoe startte je met duiken? Anna Arzhanova: Een twintig jaar geleden werd duiken een nieuwe populaire sport in Rusland. Ik deed al aan pistoolschieten, ik was geselecteerd voor de nationale ploeg voor jongeren. Maar ik doe ook aan skiën, surfen, vinzwemmen, tennis, golf en natuurlijk duiken. Ik hou nu eenmaal van het

Hippocampus jan./feb. 2016

water. Maar het was vooral de zee die mij aantrok, die maakt een belangrijk deel uit van mijn leven. Om die reden woon ik nu in Mallorca.

Hippo: CMAS is actief in alle onderwatersporten. Is dit een sterkte of een zwakte voor CMAS in concurrentie met andere organisaties?

Hassan Baccouche: Mijn eerste duik was al onmiddellijk op 18 meter in de Middellandse Zee in Tunesië. Dat gebeurde in het kader van een jeugduitstap georganiseerd door het dorp waar ik de zomervakantie doorbracht. Dan ging het vlug: ik stichtte het eerste en grootste sportduikcentrum van Tunesië en was ook actief in onderwaterwerken. Later – maar nu toch al 10 jaar – werd ik voorzitter van de 'Fédération des Activités Subaquatiques de Tunisie'.

Anna: Wanneer je de vergelijking maakt met de commerciële organisaties zijn onze sportactiviteiten in geen geval het zwakke punt. Integendeel! Ik zie het als een sterk punt. Daarin maken wij het verschil. We zijn nu eenmaal een non-profit organisatie en daardoor verschillen we van PADI, NAUI, enz. De concurrentiestrijd op de markt is uiteraard moeilijk. De commerciële organisaties spelen volgens andere regels.

Anna Arzhanova en Hassan Baccouche beantwoordden de vragen zeer openhartig.

Hassan: Meer dan 50 jaar geleden is het duiken gestart met én door CMAS. Wij hebben een traditie, een geschiedenis. Maar CMAS heeft op een bepaald moment een bocht gemist. We hebben het tijdsgewricht toen niet begrepen. CMAS is een con-federatie, bestaat dus uit landelijke federaties. Het CMAS-systeem steunt volledig op de werking van die landelijke duikfederaties. Dat systeem werkt in Europa zeer goed, denk maar aan federaties als de Franse, de Italiaanse en de Belgische. Maar in andere landen is dat systeem niet begrepen en werkt het niet, bijv. in de Angelsaksische landen. Andere organisaties zijn rechtstreeks naar de duikers, naar de instructeurs, naar de duikclubs, naar de duikplaatsen getrokken. Naar de basis van de basis dus. Maar onze sterkte is dat CMAS internationaal werkt. 90 landen zijn lid en CMAS is erkend door bijv. UNESCO en het Olympisch Comité. CMAS onderhandelt rechtstreeks met regeringen! Onze werking is dus veel breder. CMAS is actief op sporten op wetenschappelijk gebied en is daar toonaangevend. Op het vlak van het sportduiken kan het beter. Wij hebben wel een stevige reputatie wat de kwaliteit van onze duikers betreft. Wie zich aanbiedt bij een duikcentrum met een CMAS-kaart is zeer welkom. Maar CMAS heeft de sterke wil zich aan te passen. Ons probleem ligt niet in Europa, maar in landen en regio's waar de federaties slecht of nauwelijks werken. We moeten die federaties sterker maken, dan maken we het CMAS-sportduiken ook sterker. Sterke, goed werkende federaties betekenen een sterke en goed werkende CMAS, … maar – helaas - het omgekeerde is echter ook waar. Hippo: Is er hoop dat vinzwemmen, uw specialiteit, ooit een Olympische sport wordt? Anna: Daar is CMAS al heel lang mee bezig! We doen grote inspanningen op weg naar dat ultieme doel. We nemen al deel aan de Student Games, de Master Games, European en Asian Games. Stap voor stap doen we ervaring op, verhogen de kwaliteit en vorderen we naar ons hoofddoel op sportgebied: deelname aan de Olympische Spelen.

Foto: Marc Hiernaux.

Zij hebben geen rekening te houden met landelijke federaties.

Hippo: En onderwaterhockey? Anna: Onderwaterhockey is zeer populair in de VS, Australië en in sommige Europese landen, maar in vele andere landen niet. Deze sport zou aan populariteit kunnen winnen indien de strategie wordt veranderd. Ik heb voorgesteld om net zoals FIFA en UEFA doet met voetbal, een nationale en een internationale clubcompetitie te starten en niet alleen landen tegen elkaar te laten spelen. Daardoor zullen de wedstrijden naar een hoger niveau worden gebracht. Wanneer we de mediabelangstelling krijgen voor deze competitie, zullen we ook sponsors aantrekken. De tijd speelt daarbij in ons voordeel, want er komen steeds meer technische middelen om onze sport beter in beeld te brengen. Denken we maar aan opnames met gesofisticeerde OW-camera's, digitale armbanden zodat de spelers door drones herkenbaar in beeld kunnen worden gebracht.

onderwaterjacht. Het was onze allereerste sport. CMAS is bovendien een zeer democratische organisatie. Indien een meerderheid van de federaties beslist om met de onderwaterjacht te stoppen, dan doen we dat. Maar tot nog toe is dit niet het geval. En laten we eerlijk zijn: het is niet omdat op die wedstrijden een aantal vissen worden gevangen, dat het ecosysteem in gevaar komt. Olieboringen, chemische pollutie, visserij met grote kotters en enorme netten, die vormen het echte gevaar. Wist je dat de deelnemers aan zo'n onderwaterjacht er alles aan doen om oude netten op te ruimen? Ook wordt de vangst overgedragen aan liefdadigheidsverenigingen. Als alternatief hebben we schijfschieten onder water voorgesteld, maar dat is nooit een succes geworden. Hippo: In Europa moeten we voldoen aan de EN-normen.

Ronny Margodt: Heet van de naald! Ik kan jullie meedelen dat België op de wereldkampioenschappen in Zuid-Afrika in maart 2016 drie teams zal opstellen. We zullen daar dus op alle niveaus meespelen en onze kleuren verdedigen.

Hassan: Er zijn niet alleen de Europese normen, maar ook de Amerikaanse, de Britse. China wil zelfs zijn normen opleggen aan ons. Maar wij zijn CMAS en hebben onze eigen hoogstaande 'standards', die al veel langer bestaan dan al die andere. CMAS wil wel dat de eigen 'standards' minstens gelijk zijn aan die andere normen.

Hippo: Overal in de wereld wordt meer aandacht besteed aan ecologie en bescherming van het milieu. Hoe kunnen wij aan onze leden uitleggen dat een van de CMAS-disciplines nog steeds de onderwaterjacht is. BEFOS-FEBRAS heeft dit jaren geleden al uit haar statuten geschrapt.

Hippo: Commerciële duikorganisaties zijn zeer zichtbaar op de bekende duikplaatsen. Het merk CMAS is dat minder. Kunnen de CMAS-Diving Centers verder uitgebreid worden?

Anna: Het klopt dat de onderwaterjacht vraagtekens oproept in sommige landen. Maar anderzijds zijn er ook heel veel landen waar deze sport zeer populair is. Denk maar aan landen rond de Middellandse Zee, Zuid-Amerika en Noord-Europa. Vergeet niet dat CMAS ontstaan is door de

Anna: Ik hoop van wel. We werken eraan samen met het Technisch Comité. We hebben wel de hulp en de inzet nodig van de federaties. De deuren van CMAS staan open voor allerlei mogelijkheden van samenwerking. We hebben verschillende projecten in de pijplijn zitten, maar het is nog te vroeg om daar meer over te zeggen.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws Interview CMAS

Het zijn stuk voor stuk projecten waarmee we de duikers terug naar CMAS willen brengen. Ideeën die ook de nieuwe generaties jonge duikers moeten aanspreken. De uitvoering ligt bij de federaties. Jean Rondia: Een probleem is het gebrekkige management bij sommige federaties. Anna: Sommige federaties doen aan sport maar hebben geen belangstelling voor duiken en bij andere federaties is dit net omgekeerd. Het is onze taak om al die federaties samen op één lijn te brengen. Hippo: Hoe kan je CMAS sterker maken? Anna: Door een sterk partnership met onze federaties. Door de federaties sterker en beter te maken. Ook moeten we CMAS op niveau houden, zeker in onze samenwerking met UNESCO, IOC en andere internationale organisaties. We doen er alles voor om als partner met onze federaties samen te werken en hen te ondersteunen. We vragen wel wederkerigheid van die federaties. We zitten ten slotte in dezelfde boot. Hassan: Zoals al gezegd: sterke federaties betekenen een sterke CMAS. Daarom moeten we inderdaad onze federaties versterken. Maar dat is niet voldoende. De toekomst ligt in het professionalisme. We moeten ons aanpassen aan de tijd. We zijn een grote internationale organisatie, maar monopolies bestaan niet meer. CMAS moet

zijn deuren openstellen voor andere partners en dit zonder onze waarden en traditie te verloochenen. Anna: Daarom hebben we de statuten gewijzigd. Vooreerst willen we met de historische federaties samenwerken. Maar als er zijn die enkel actief zijn met vinzwemmen of hockey, die de regels niet toepassen of valse CMAS-kaarten uitreiken, dan kunnen we samenwerken met een andere partner voor het sportduiken, al is die een commerciële organisatie. Die hebben dan wel geen stemrecht op de Algemene Vergadering. Hassan: Het grootste probleem van CMAS is dat sommige federaties alles blokkeren door niets te doen. Vroeger konden we dat enkel vaststellen, maar konden er niets aan doen. Met de nieuwe statuten hebben we nu wel die mogelijkheid, door samen te werken met een andere partner. Maar we willen dat aanpassen met overleg en wijsheid, en zeker niet door onze federaties voor voldongen feiten te plaatsen. Hippo: De omstandigheden in de wereld zijn thans niet schitterend voor het duiken. Anna: Het doel van de sport in het algemeen en van de duiksport in het bijzonder is om mensen te verenigen. Wat er vandaag in de wereld gebeurt is verschrikkelijk. Denk maar aan het neerstorten van het Russische vliegtuig in Egypte, de aanslagen in Tunesië, Beirut en Parijs. De mensen

hebben angst om te reizen en leven onder stress. Hopelijk is dat allemaal maar tijdelijk. Tijdens onze reis naar België zagen we veel minder mensen op de luchthavens dan normaal. We willen de landen steunen en onze betrokkenheid tonen zelfs in moeilijke en gevaarlijke tijden. Daarom houden wij de vergadering van het CMAS-Bestuur in Egypte net als de 'World Cup Finswimming'. We leefden decennia lang in vrede maar vandaag moeten we de realiteit onder ogen zien. Dit is niet goed voor onze sport, voor het duiken maar evenmin voor het zakenleven. Hopelijk kan sport en duiken er toe bijdragen om de wereld een beetje vrediger te maken. CMAS bestaat uit federaties van 90 verschillende landen met allerlei religies. Wanneer we samenkomen zijn er geen problemen en zie je bijvoorbeeld een Israëliër samen praten met een Egyptenaar of een Rus met een Oekraïner. Dit komt enkel door het feit dat ze het over één gemeenschappelijk doel hebben: duiken. Wij bieden een platform om mensen van over heel de wereld met verschillende achtergronden en religies vredevol samen te brengen. Sport verenigt mensen. Hippo: Dank voor dit gesprek. We wensen jullie een vruchtbare vergadering toe.  Luc Beets, Marc Hiernaux, Wim Van Doeselaer

Foto: Marc Hiernaux.

De CMAS- en BEFOS-top. Vlnr: Ronny Margodt (co-voorzitter BEFOS, voorzitter NELOS), Anna Arzhanova (President CMAS), Maria del Pilar Ruiz Lopez (voorzitter BEFOS, voorzitter LIFRAS), Hassan Baccouche (Secretaris-Generaal CMAS) en Jean Rondia (voorzitter Technisch Comité CMAS).

Hippocampus jan./feb. 2016

Poseidon Diving Team Grootste online shop van België

Verdeler van alle grote merken tegen de laagste prijs

poseidondivingteam.com Tel. +32 (0) 54/32 62 82 Hellestraat 63 - 9400 Appelterre (Ninove)

EL OP DE V A R T N OR BO EURS VO B BEZOEK T R O P S AAT HE DUIK EN OP M Z I E BELGISC R K I CHE DU CARIBIS

rs Belgische Duiksportbeu 19 & 20 Maart 2016 pen Metropolis, te Antwer Gra ag tot dan !

ENKELE VAN ONZE PARTNERS: SCUBAPRO SUB GEAR BARE SUUNTO UWATEC SHEARWATER METALSUB BIGBLUE RIFF GREEN FORCE MARES SEAC PROCEAN DIVESYSTEM UK DICAPAC BRIGHT WEIGHT SEALIFE

DUIKCOMPUTERS DUIKLAMPEN ADEMAUTOMATEN DROOGPAKKEN JACKETS, …….

SHOWROOM HOFEINDE 21 2350 VOSSELAAR BELGIE TEL: +32(0)14611260 EMAIL: HCV.BVBA@PANDORA.BE WWW.DUIKMATERIAAL.BE

tig ua & Ba rb ud a / Ar ub a / An gu ill a / An ça o / Do mi nic a / ra Be liz e/ Bo na ire / Cu . Eu sta tiu s / Sa ba / St . Ba rth / St cia St . Ma ar te n / St . Lu

Uw advertentie hier? Advertentietarieven: www.wiki.nelos.be/index.php/hippocampus

BEZOEK ONS TIJDENS DE BEURS VOOR EEN PERSOONLIJK ADVIES OP MAAT OF KIJK ALVAST ONLINE OP WWW.BONTRAVEL.NL.

E-mail info@bontravel.nl

Tel. 0031-(0)355426071

Reportage

Foto's: Ivo Madder.

Regionale opleiding

Leerzame tafelgesprekken, waar de nodige info verzameld wordt om de duik te plannen.

Pre-pre-Stage AVOS/OVOS Traditioneel is de pre-pre-Stage die gezamenlijk door AVOS en OVOS georganiseerd wordt in september, als het ware de 'officiële' voorbereidende bootduik vóór de Zeestage.

ijdens deze duik, die voor alle kandidaten 2*Instructeur georganiseerd wordt, zijn het meestal de kandidaten 3*Instructeur die de organisatie van deze opleidingsdag in goede banen leiden. Het staat elke kandidaat vrij om deel te nemen. Tijdens deze bootduik wordt er gedoken op de Grevelingen. Niet echt de ideale duikplaats om reddingen te oefenen, maar daar leggen we de focus niet. De tafelgesprekken zijn leerzaam en tijdens de duiken kan er soms nog iets bijgeschaafd worden. De nadruk van deze pre-pre-Stage ligt echter meer op het gewoon worden van de stress die er heerst op een overladen boot duikers. Het is even wennen. Er komt heel wat bij zien: het veiligheidsmateriaal aan boord brengen, plaatsindeling op de boot, algemene briefing, individuele briefing voor je duikploeg, controle duikmateriaal, enz. Om praktische redenen wordt de boot, een grote omgebouwde lichter, verdeeld in twee delen. Bakboordzijde is boot 1 en stuurboordzijde boot 2. Toch slagen kandidaten er in enkel leden van hun ploeg op boot 1 te laten zitten, terwijl de rest op boot 2 zit. Qua organisatie niet echt ideaal. Naargelang het aantal kandidaten zijn er één of twee grote veiligheidsboten, waarvan er – in tegenstelling tot op

Hippocampus jan./feb. 2016

de 2*Stage – ook van gedoken kan worden. Dit jaar waren er echter minder kandidaten zodat er maar één veiligheidsboot nodig was en alle kandidaten dus enkel van de grote boot te water moesten gaan. Het tijdig klaar staan – volledig geëquipeerd – om snel achter elkaar te water te gaan, liep de eerste duik van de dag niet echt vlot . Het duurde meer dan 30 minuten voor iedereen te water was. Bij de tweede duik ging het al heel wat vlotter: ongeveer 10 minuten tussen de eerste en laatste ploeg. Ook voor de kandidaten 3*Instructeur is deze dag leerzaam. Ze hebben immers de volledige Algemene Organisatie in handen. Nog een voordeel aan deze duikdag is dat

Rechts: Het binnenhalen van een slachtoffer met behulp van de 'Jason's Cradle' werd uitgetest. Links: Simulatie van een duikongeval.

een groot deel van de juryleden tevens jurylid zijn tijdens de 'echte' Zeestage te Boulouris, zodat de kandidaten en juryleden elkaar al wat beter kunnen leren kennen. Na de tweede duik was iedereen er weer van overtuigd dat deze pre-pre-Zeestage een duidelijke meerwaarde is. Toch moest er nog wel een en ander bijgeschaafd worden, maar dat is ondertussen gedurende de Zeestage te Boulouris (Zuid-Frankrijk) gebleken.  Ivo Madder

Zorgeloos Filmen & Fotograferen met de nieuwe Sealife MicroHD+

Boetiek

NELOS-stickeractie

Trouw wordt beloond

Géén deksels, Géén openingen, Géén o-ringen, Dus ook géén risico op waterschade. Dat is een zorg minder! Je kan je nu volledig focussen op je duik en je opnamen.

De stickeractie waarbij de duiker met een NELOS-zelfklever op zijn auto beloond werd met een cadeaubon, werd sinds Hippocampus van jan./feb. 2015 vervangen door een stickeractie op de duikfles. Dit is de winnaar van deze uitgave. Meer informatie? boetiek@nelos.be  Karl Van der Auwera

Waar service het belangrijkste product blijft! ELKE DAG TOT UW DIENST van 10u tot 12u30 en van 13u30 tot 18u zaterdag van 10u tot 18u Jubellaan4, 542800 | 2800Mechelen Mechelen Steenhoevestraat NIEUW ADRES

DZP_advertentie_85x128mm.indd 1

Tel.Tel. 015 01543 4301 0131 31 FaxFax 015 01543 4301 0135 35 info@dezeeman.be info@dezeeman.be www.dezeeman.com www.dezeeman.com

07/11/14 3915:13 Hippocampus jan./feb. 2016

In de greep van de Koraaldriehoek Dagboek van een duikexpeditie, geschreven door Hans van Rijn.

uiken en boten zijn een soort communicerende vaten. Er is een duidelijke wederzijdse aantrekkingskracht. Vele duikers zijn tot de aanschaf van een boot â&#x20AC;&#x201C; zeil- of motorjacht â&#x20AC;&#x201C; overgegaan en vele eigenaars van een zeil- of motorjacht zijn gaan duiken. Door de soms hevige stromingen tussen de Stille en de Indische Oceaan, die voedselrijk water meebrengen, bezit de Koraaldriehoek een immense biodiversiteit, die de auteur met zijn vrienden Eric en John, allen fervente duikers, zeilers en OW-fotografen, gaat verkennen. Hun tocht vertrekt vanuit Borneo en gaat via Sulawesi, Raja Ampat (West-Papua) naar Ceram en Ambon. Talloze eilanden, vulkanen en riffen zullen ze op hun tocht bezoeken, waarvan vele die nog niet op een kaart zijn vermeld. De Alk, hun vaartuig, is een stalen zeiljacht van 12 meter. Compressor om de flessen te vullen, zonnepanelen voor elektriciteit, 65 pk dieselmotor, bijboot en tweetakt buitenboordmotor, navigatieapparatuur, laptop, radio: ze zijn degelijk uitgerust. Voor zulk een lange tocht moet je ook wat

Hippocampus jan./feb. 2016

handig zijn: ze bakken zelf brood, omdat het lokale brood te sponzig is. En je bent Holl a nder of niet: Hans bereidt eigenhandig de onmisbare pindakaas. Velen denken nu aan een zalige pleziertocht door helderblauwe wateren met een lekker zonnetje (hun tocht gebeurt in onze wintermaanden) aan de azuurblauwe hemel. Deze wateren blijken echter zeer verraderlijk te zijn: stroming die eensklaps van richting verandert, plotseling opstekende harde wind, anker dat daardoor krabt, waardoor de Alk 's nachts naar het rif wordt gedreven, stormen met

Foto's (2): Hans van Rijn.

Hippo las voor u

Foto's (2): Eric Madeja – www.treasure-images.com.

een windkracht van 8 en 9 Bft, waardoor ze uit koers geslagen worden, stromende regen, hevige zeegang, maar ook brandende tropische zon. En natuurlijk zijn er de nodige tegenslagen: problemen om aan dieselolie en benzine te geraken want gerantsoeneerd in Indonesië, ijskast die het begeeft, roerkabel die afbreekt, olielek, muskietenplaag, … Maar belangrijker zijn natuurlijk de fantastische duiken op plaatsen waar waarschijnlijk nog niemand onder water is geweest. Ze ontmoeten en fotograferen manta's, dolfijnen, haaien, enorme scholen van duizenden barracuda's, maar ze besteden ook de nodige aandacht aan de zogenaamde 'critters'. Ze zijn ook getuige

Titel: In de Greep van de Koraaldriehoek. ISBN: 978-94-91201-03-5. Uitvoering: full colour, paperback, 120 blz. Prijs: € 17,95: gedrukt boek of € 9,95 (e-boek voor pc, tablet en smartphone). Bestellen via webshop: www.watersportmedia.net of via de rechtstreekse link http://bit.ly/1Lmdcbr of in goed gesorteerde boek-, duik- of watersportwinkel. van parende mandarijnvisjes en beleven de 'feeding frenzy' van tonijnen en makrelen die een school vissen aanvallen. Het resultaat is een spannend reisverhaal met een prachtige reeks foto's. Het is duidelijk dat ze werkelijk gefascineerd zijn geraakt – 'gegrepen', zoals de titel het zegt – door de Koraaldriehoek.

Een aanrader voor alle zeilers-duikers/duikers-zeilers en zeker voor diegenen die een soortgelijk initiatief willen nemen in de Koraaldriehoek en die niet meer willen afhangen van het lokale duikcentrum.  Wim Van Doeselaer

ADVERTENTIE

Xpl re Diving .be

www.

Duikcentrum

“Net dat tikkeltje meer”

Hippocampus jan./feb. 2016

Jeugdduikhoekje Skubba & Fred

Zoek

Beide vrienden keken naar de tekening die ze in het zand gemaakt hadden. "Nella! Nella!", riepen ze samen. Nella kon ze onmogelijk negeren, maar dat vond ze geen probleem. Ze legde haar materiaal even aan de kant en stapte naar de vrienden.

ls Nella bij hen aankwam, wezen beiden naar de tekening in het zand. "Mooie tekening", zei Nella toen ze de vis zag, die Skubba getekend had. "Dat is de vis die we gezien hebben tijdens onze duik", vertelde Skubba haar. Na de tekening eens goed bekeken te hebben, zei ze: "Dit is inderdaad de vis die we gezien hebben!". "Zie je wel dat ik gelijk heb", zei Skubba terwijl hij Fred een duw gaf. "Ja, maar dat is geen paling. Nietwaar, Nella?", zei Fred. "Nee, dat is geen paling", antwoordde ze. Nu gaf Fred Skubba een por. Nella nam het tekentakje van Skubba over en begon een andere vis te tekenen. "Voilà, zo ziet een paling er uit", legde ze uit. "Een paling lijkt een beetje op een vis met het lijf van een slang. Een kleine kop, een lang lijf met een staartvin. Deze vis zwemt veel over de bodem". Beide jongens keken naar de tekening en

Hippocampus jan./feb. 2016

knikten instemmend bij de uitleg van Nella. "De vis op de tekening van Skubba heeft deze kenmerken niet. Nee, zijn snuit lijkt op een schoen. Zie je dat?". "Ah ja", antwoordden ze in koor. "Zijn lijf is dikker en minder lang dan die van een paling. En zijn vinnen zijn groter", legde ze verder uit terwijl ze de verschillen op de tekeningen aanduidde. "De vis die wij gezien hebben is een …". "SNOEK!", riep Fred. "Juist, Fred. Hoe weet je dat?", vroeg Nella terwijl Skubba hem vragend aankeek. "Als ik zijn rugvinnen, staart en kop bekijk en ik vergelijk dit met de tekeningen in mijn boek, dan lijkt die sterk op een snoek", verklaarde Fred terwijl hij een grote tekening aanwees. De vis in het zand leek inderdaad op die in het boek, moest Skubba toegeven. Zijn vriend had opnieuw gelijk. "Dat heb je goed gezien, Fred. Vissen herkennen is niet gemakkelijk. Zelfs met een

boek", legde ze uit. "Een goede plaats om vissen te leren herkennen is een groot aquarium. Je kan dan met behulp van je boek proberen de vissen te herkennen en controleren of je gelijk hebt met wat er op het informatiebord naast het aquarium staat". "Wacht even", zei ze. Ze liep naar haar auto en kwam terug met een grote kaart in plastic. "Dit is een kaart die je als duiker kan meenemen om vissen te herkennen. Zie je? Hier staat de paling en hier de snoek". Fred nam de kaart en samen met Skubba keek hij naar de snoek. "Mag ik bij mijn volgende duik zo’n kaart meenemen?", vroeg Skubba. 

Patrick Van Hoeserlande

Cartoon: Peter Bosteesls.

de snoek

ABONNEES LEZEN DUIKEN GRATIS DIGITAAL. DUIKEN 26E JAARGANG NR.12 - DECEMBER 2015 € 5,99 2

DECEMBER 2015

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

OOSTERSCHELDE

HANGCULTUURMOSSELEN

SUPERHELDEN

FOTOWEDSTRIJD

SELFIE ONDER WATER

DIEREN MET SPECIALE KRACHTEN

NACHTSNORKELEN

MET HAAIEN

TECHDUIKEN

Frankrijk DUIKEN 26E JAARGANG NR.12 - DECEMBER 2015 € 5,99

DECEMBER 2015

VLAGGENSCHIP MARS THE MAGNIFICENT

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

Mooie natuur en wrakken OOSTERSCHELDE

HANGCULTUURMOSSELEN

SUPERHELDEN

FOTOWEDSTRIJD

SELFIE ONDER WATER

DIEREN MET SPECIALE

KRACHTEN VEILIGHEID: NACHTDUIKEN | FOTOGRAFIE: TEST HUGYFOT HFN-D810 ZEEHONDACHTIGEN: GEZELLIGE DIKZAKKEN | PRODUCTINFO: APEKS TECH SHORTS

01512

8 711273 991903

NACHTSNORKELEN

MET HAAIEN

Frankrijk

TECHDUIKEN

VLAGGENSCHIP MARS THE MAGNIFICENT

Mooie natuur en wrakken VEILIGHEID: NACHTDUIKEN | FOTOGRAFIE: TEST HUGYFOT HFN-D810 ZEEHONDACHTIGEN: GEZELLIGE DIKZAKKEN | PRODUCTINFO: APEKS TECH SHORTS

KIES HET ABONNEMENT DAT BIJ JE PAST! DUIKEN DUIKEN DUIKEN 26E JAARGANG NR.12 - DECEMBER 2015 € 5,99

26E JAARGANG NR.11 - NOVEMBER 2015 € 5,99

26E JAARGANG NR.10 - OKTOBER 2015 € 5,99

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

RED SLAVE BONAIRE

OOSTERSCHELDE

HANGCULTUURMOSSELEN

FOTOWEDSTRIJD

SELFIE ONDER WATER

SUPERHELDEN

DE CACAOFABRIEK

NOORDZEE

CURAÇAO

EXPEDITIE DOGGERSBANK

OLDTIMERS OP DE ZEEBODEM

BIG PAPA

MEERVAL IN DE TOOLENBURGER PLAS

BESCHUIT MET MUISJES

NACHTSNORKELEN

Frankrijk

DUIK IN DE HISTORIE

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

TIJGEREN IN HELMOND

DIEREN MET SPECIALE KRACHTEN

MET HAAIEN

OKTOBER 2015

NOVEMBER 2015

DECEMBER 2015

MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD | WWW.DUIKEN.NL

WELKOM, SNOEKBAARSJE!

TECHDUIKEN

VLAGGENSCHIP MARS THE MAGNIFICENT

6 Mooie natuur en wrakken nummers

€ 19,

VEILIGHEID: NACHTDUIKEN | FOTOGRAFIE: TEST HUGYFOT HFN-D810 ZEEHONDACHTIGEN: GEZELLIGE DIKZAKKEN | PRODUCTINFO: APEKS TECH SHORTS

95 01512

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 9 0 3

KEMPERVENNEN

Kaapverdië lekker relaxed

SCOOTEREN VOOR KIDS

12 nummers LAC BAY

STRIJD OM DE ROZE VLEUGELHOORN

€ 39,

TECHSCHOOL: PADI TECREC OPLEIDING | FOTOGRAFIE: NK ONDERWATERFOTOGRAFIE 2015 PRODUCTINFO: SEACAM PRELUDE BEHUIZING | ACTUEEL: HAAIEN: AFBLIJVEN OF AFMAKEN?

95 01511

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 9 0 3

NATUUR

Oostenrijk 24 Grüner See nummers NACHT OP HET RIF

AZOREN

DUIKEN-LEZERSREIS

€ 59,

TECHSCHOOL: NEED FOR SPEED | MEDISCH: REISONGEMAKKEN | COLUMN: COLUMN WRAK SC-213 FOTOGRAFIE: NIKON COOLPIX AW130 | ZEELAND: PLOMPE TOREN

Neem een abonnement of geef DUIKEN cadeau DUIKEN: MAGAZINE VAN DE ONDERWATERWERELD DUIKEN is hét internationale onderwatersportmagazine van Nederland en België met in iedere maand: duikreisverhalen in binnen- en buitenland, productinformatie, lezerservaringen, prijsvragen, medische vraag en antwoord, columns en tips! DUIKEN brengt de onderwaterwereld bij jou thuis. Nu ook digitaal!

ZO NEEM OF GEEF JE EEN ABONNEMENT

Een abonnement is voordeliger dan in de winkel los kopen en het magazine wordt automatisch thuisbezorgd. Ga naar: duiken.mijntijdschrift.net/Hippo2106

Abonnementen zijn tot wederopzegging na genoemde periode, cadeauabonnementen stoppen automatisch.

duiken.mijntijdschrift.net/Hippo2016

50 01510

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 9 0 3

01512

BP 8 7 1 1 2 7 3 9 9 1 9 0 3

Bondsnieuws

Controle van het veiligheidsmateriaal van de veiligheidsboot en ontwarren van de koord voor de duikplaatsmarkeringsboei.

Zeestage

Opbouwen van de materiaaltent.

Opleiding 2*Instructeur RenĂŠ Van Leeuwen, Sven Vandekerckhove en Eric Sels. Foto's (3): Ivo Madder.

Foto: Evelyn Vanderbrugghen.

Melanie Gevaert nam deel aan de 2*Stage 2015 en geeft hier haar ervaring vanaf de voorbereiding tot het slagen voor 2*Instructeur.

anneer en hoe begin je aan de opleiding 2*Instructeur? Voor jezelf moet je eigenlijk eerst bij een aantal punten blijven stilstaan en nadenken of je deze verbintenis wel wil aangaan.

Hippocampus jan./feb. 2016

Wanneer er een definitie zou bestaan die een 2*Instructeur omschrijft dan zouden we er zeker volgende kenmerken in terugvinden. Een 2*I: DD is een instructeur die buiten zijn club

gaat helpen waar nodig; DD is iemand die proeven wil en kan afnemen tot en met het niveau van een 1*instructeur; DD kan samen met een andere 2*instruc-

Foto: Virginia Aquarium & Marine Science Center..

Met dank aan alle sponsors die voor dit exemplaar zorgden. Foto: Evelyn Vanderbrugghen.

Rudi Bonny en Ginette De Smet van veiligheidsboot 1. De kandidaten 2*Instructeur... en Eric Sels zag dat het goed was.

Het opbouwen van de materiaaltent. Foto's (5): Ivo Madder. Jurering van de eerste duik.

Briefing aan de juryleden.

teur in een jury van een examen Assistent-Instructeur zetelen; DD is iemand die, indien nodig, een 3*Instructeur bijstaat en helpt waar nodig. Dit alles wordt je eerst nog eens uitvoerig uitgelegd op een informatieavond die per regio wordt georganiseerd en waar je met al je vragen terecht kan. Wanneer je voor jezelf uitgemaakt hebt dat dit iets is wat je kan en waaraan je wil deelnemen, dan ben je klaar om de stap naar 2*Instructeur te maken. De opleiding tot 2*Instructeur bestaat ei-

genlijk uit twee grote luiken: een examen theorie en de Zeestage.

theoretisch gedeelte Om toegelaten te worden tot het theoretische examen moet je tenminste 12 maanden 1*Instructeur zijn en in die periode minstens 20 zwembadlessen gegeven hebben. De laatste voorwaarde is dat je moet worden voorgedragen door de duikschoolverantwoordelijke en de voorzitter van jouw club.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws Zeestage

Rij 1 vlnr.: Kandidaten Melanie Gevaert, Pedro Depoorter, Geert Hauspie, Paul Buytaert. Rij 2: Kandidaten Brian D’Rozario, Nico Lauwers, Luc Rooyackers, Michael Vande Rivière, Jan Mutsaars, Bram Meersseman. Rij 3: Kandidaten Pierre Schoeters, Sandra Smets, Tim Van Grinderbeek, Arne Mathys, Richard Wouters, Jurgen Van Poeck.

Rij 4: Kandidaten Philippe Vande Velde, Erik Lissens, Steven De Meyer, Rudi Deschilder. Rij 5: Kandidaten Jonas De Ketelaere, Kristof Bundervoet, Reinaert Crombez, Christine Demuynck. Juryleden Rik Olievier, Franklin Forrez.

Rij 6: Juryleden Roland De Kokere, Patrick Van Buyten, André Valkenaers, Eddy De Vliegher, Anjes Daems, Dirk Damen. Rij 7: Juryleden Dirk Saman, Koen Van Dyck, Vincent Leroy, Bruno Bossier.

Hippocampus jan./feb. 2016

Rij 1: Juryleden Glenn Tessens, Dave Hulpiau, John Swinnen, Eddy Dielen. Rij 2: Juryleden Marc Allemeersch, Hilde Stallaert, Allan Soreyn, Stefan Paas, Erwin Van Reusel, Kris Vanderdonck. Rij 3: Juryleden Walter Willems, Michel Declercq, Ivo Madder. Organisatoren Herman Van Bogaert, Marc Van Gorp, Monique Demoustier.

Rij 4: Organisatoren Dirk De Ruyck, Eric Sels, Tony Devolder, Ronny De Meersman. Rij 5: Organisatoren Ginette De Smedt, Rudi Bonny, JosĂŠ Vandekerckhove. Secretariaat Margaux Montrieux & Inge Dekort. Voorzitter Duikonderricht NELOS Sven Vandekerckhove.

Foto: Shinji Bauters.

Rij 6: Martine Grethe & Rudy Mensaert van Scubapro. Ronny Margodt jurylid en voorzitter NELOS, Willy van der Plas, ere-voorzitter NELOS, Philippe Pittier, Robert Henry & Maria del Pilar Ruiz Lopez, LIFRAS.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

De vrouwelijke juryleden, de kandidaten en de dokter, de havenkapitein en het secretariaat samen op de groepsfoto.

Zeestage

1) Materiaalcontrole. 2) Ronny De Meersman en Marc Van Gorp van veiligheidsboot 2. 3) Simulatie van een duikongeval. 4) Dr. De ruyck vraagt uitleg over het incident. 5) Feedback. 6) Slachtoffer aan boord brengen.

Het theoretische examen voor 2*Instructeur kan je in grote lijnen vergelijken met de theorie die je hebt gestudeerd voor 1*Instructeur. Met dit verschil dat je tweemaal sneller het antwoord op de vragen moet kunnen geven. Om je te helpen de theorie wat op te frissen en je de kans te geven om nog bijkomende uitleg te kunnen vragen organiseert NELOS acht opleidingsavonden in het Duikershuis te Mechelen, waar volgende onderwerpen aan bod komen: fysica, decompressietechnieken, duikgeneeskunde, organisatie, reglementering, biologie, zeemanschap en duikmateriaal. Het bijwonen van deze lessen is niet verplicht, maar zeker een meerwaarde. Het is niet zo dat op die avonden de volledige hoofdstukken aan bod komen. Wel wordt er op sommige onderwerpen hier en daar wat dieper ingegaan. Het studeren, daar moet je natuurlijk zelf voor zorgen. Voor je deelneemt aan het eigenlijke exa足

Hippocampus jan./feb. 2016

men wordt er in de verschillende regio's een proefexamen georganiseerd. De vragen die gesteld worden zijn sinds kort in elke regio dezelfde om misverstanden te vermijden. Na dit proefexamen weet je wat er je te wachten staat en kan je voor jezelf ook uitmaken hoe ver je eigenlijk staat met je kennis van de theorie. Daarna, de eerste grote stap, vol verwachting (of lees stress) vertrek je richting het Duikerhuis te Mechelen voor het theoretische examen. Dit verloopt in twee grote delen. 1) Biologie, dit is een schriftelijk gedeelte. Hier krijg je tien afbeeldingen te zien van fauna en flora uit de Middellandse Zee en de Noordzee waarvan je de naam en de stam moet kunnen geven in een korte tijd. Je krijgt ook nog een aantal andere vragen over het hoofdstuk, die je heel kort en bondig moet kunnen beantwoorden. 2) De andere thema's komen mondeling

aan bod. Je krijgt telkens een blad met stellingen waarop je moet antwoorden met waar/niet waar of ja/neen. De moeilijkheid zit hem hier dat soms een of twee woorden in de stellingen je doen twijfelen. Dus het is echt belangrijk dat je de theorie en de reglementering van NELOS onder de knie hebt. Als iets niet heel duidelijk is kan de jury, die bestaat uit twee 3*Instructeurs, eventueel nog een aantal bijvragen stellen. Geslaagd of niet, dit weet je onmiddellijk na de examens. Alle geslaagde kandidaten krijgen hun naam te horen. Er is euforie en teleurstelling. De niet-geslaagden kunnen daarna bij de jury komen en horen er voor welke onderdelen ze niet geslaagd zijn. Een eventueel herexamen vindt enige tijd later plaats op dezelfde manier in Mechelen. Enkel de vakken waar je niet voor slaagde moet je opnieuw afleggen. Ook hier krijg je

Receptie van de juryleden van de 2*Stage.

1) De jury toont dat die van hen heel groot is. 2) Melden aan de havenkapitein dat je uitvaart om te gaan duiken. 3) De zuurstofflessen voor CPR. Melanie Gevaert, Bram Meersseman en Luc Rooyackers. 4) Zuurstof toedienen. 5) Alle aanwezigen kregen een Scubapro rugzakje dat gemaakt werd voor de Zeestage. 6) Duikplanning tijdens de briefiing.

na alle herexamens onmiddellijk te horen of je al dan niet geslaagd bent.

aanloop naar de Zeestage Iedere kandidaat 2*Instructeur die slaagde voor het theoretische gedeelte kan zich inschrijven voor de Zeestage. Je moet uiteraard wel voldoen aan de toelatingsvoorwaarden. Die kan je terugvinden in de NELOS-Infomap.

voorbereiding Wat kan je allemaal doen in voorbereiding van je Zeestage? Vanaf april vooral veel voor jezelf duiken. Vanaf april vooral diepe duiken doen. Vanaf april liefst decompressieduiken doen. Fysiek klaar zijn tegen september. Binnen de verschillende (V)OSSEN (de regionale organisaties) worden de kan-

didaten geholpen bij hun voorbereiding op de Zeestage. Er worden een aantal pre-pre-Zeestages gehouden. Deze houden in dat er net zoals op de Zeestage tafelgesprekken gehouden worden met aansluitend een duik. De kandidaten leren zo wat ze kunnen verwachten op een Zeestage en krijgen feedback over wat goed is en wat fout. Zo kan iedere kandidaat 2*Instructeur groeien naar de Zeestage toe. Wat is nu een tafelgesprek? Een tafelgesprek gebeurt tijdens een maaltijd en wordt meestal gehouden door vier personen. Dit zijn twee juryleden en twee kandidaten. De taak van de kandidaten en de jury wordt tijdens een briefing gegeven. Zo is er in elke ploeg een duikleider en een hekkensluiter (= de kandidaten); de juryleden zijn mededuikers. Tijdens een tafelgesprek leer je omgaan met bepaalde situaties, die jij als kandidaat

2*Instructeur moet kunnen oplossen. Dit kan gaan over verschillende brevetten binnen een duikploeg, verschillende wensen in diepte, proeven die afgelegd willen worden, …. Ook materiaal kan aan bod komen, nieuw materiaal, geleend materiaal, … Het is natuurlijk ook de bedoeling dat je tijdens het tafelgesprek iets vertelt over de duikplaats en de eventuele bezienswaardigheden. Een echte briefing gebeurt hier niet, deze is voor straks vóór het duiken. Het is de bedoeling dat jij als kandidaat 2*Instructeur hiermee kan omgaan en opzoek gaat naar de juiste oplossingen. Dit moet op een rustige, doordachte manier gebeuren; natuurlijk rekening houdend met de NELOS-regels. De aansluitende duik? Deze is vaak een verlengstuk van het tafelgesprek, de jury zal alles wat jij vergeten bent of eventueel verkeerd ingeschat hebt op het tafelgesprek proberen te benutten tijdens de duik. Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws Zeestage

Ook wordt er tijdens de duik bekeken hoe alert je bent onder water en hoe je reageert op verschillende duikongevallen en incidenten. De kennis van hoe je duikongevallen gaat behandelen is hier dus heel belangrijk. Natuurlijk wordt je leiderschap onder water ook getest, alsook je taak als hekkensluiter die de groep moet samen houden. In september is er altijd een grote algemene pre-pre-Zeestage vanop een boot. Deze wordt georganiseerd voor alle (V)OSSEN en gaat door op de Grevelingen. Ook de kandidaten 3*Instructeur nemen hier aan deel. Zo kan je al eens zien hoe het er daar later in Boulouris aan toe zal gaan. Het is dan ook zeer aangeraden om daaraan deel te nemen. Ook is het een unieke kans om je medekandidaten en juryleden al wat beter te leren kennen. Tussen de verschillende voorbereidende opleidingsduiken door gebeurt er ook nog heel wat. Er wordt door de kandidaten nog een aantal keer vergaderd. Dit om een aantal praktische zaken in orde te brengen. Het is namelijk zo dat je als groep kandidaten verantwoordelijk bent voor een aantal zaken. Zo moeten de kandidaten er zelf voor zorgen dat er genoeg zuurstof aanwezig is voor iedereen en voor alle duiken. Ook de EHBO-koffers, warmtedekens, water en snoepjes moeten voorzien worden. Er moeten afspraken gemaakt worden omtrent aankoop en huur van bepaalde zaken. Alsook hoe al dit materiaal ter plaatse zal geraken. Het ontwerp van een cartoon of logo en het kiezen van de kleuren van de traditionele polo of T-shirt staan eveneens op de agenda. Een week vóór vertrek naar Boulouris, een deelgemeente van Saint-Raphaël (Zuid-Frankrijk), is er de pre-Stage in Mechelen. Dit keer geen tafelgesprekken of duiken. De stagevoorzitter geeft uitleg over het verloop van de Zeestage en de nodige afspraken. Je krijgt er de kamerverdeling en een brochure met nuttige adressen en telefoonnummers. In die brochure vind je ook je ploeg terug voor de eerste vier duiken, met je buddy, de juryleden en of je duikleider dan wel hekkensluiter bent. Alle kandidaten en juryleden zijn hierop aanwezig en na alle uitleg is het de bedoeling dat je ook al eens kennis maakt met je eerste jury.

de Zeestage De Zeestage zelf bestaat uit vijf dagen die op ongeveer dezelfde manier verlopen:

Hippocampus jan./feb. 2016

DD 7.30 uur ontbijt; DD 9.00 uur de 1e duik; DD 13.00 uur middagmaal; DD 14.30 uur de 2e duik; DD 19.30 uur avondmaal; DD 20.30 uur een activiteit, bijv. een voordracht of kwisavond.

Zowel tijdens het middag- als tijdens het avondmaal vindt er een tafelgesprek van ongeveer een uurtje plaats. Tijdens het ontbijt is er geen tafelgesprek en heb je dus rustig de tijd om wakker te worden. Na de maaltijd heb je meestal nog even-

De laatste duik van de 2*Stage zit er op. Foto: Evelyn Vanderbrugghen.

Voor duikers die niet veel ervaring hebben met de streek is het interessant om indien mogelijk een paar dagen vroeger af te reizen. Zo kan je er een aantal verkenningsduiken doen op de duikplaatsen die tijdens de Zeestage aan bod kunnen komen. De eerste dag van de Zeestage, die meestal op een zondag start, is er enkel in de namiddag een duik. In de voormiddag is er een algemene briefing voor de juryleden en nadien nog eentje voor de kandidaten. Hierin komen de laatste mededelingen aan bod en wordt er aan iedereen natuurlijk nog eens veel succes gewenst. Vanaf nu zijn alle kandidaten 'echte' 2*Instructeurs, tot het tegendeel bewezen is! Aansluitend is er een aperitief om de Zeestage goed in te zetten. En dan start het echte werk. Op de pre-Stage, in het Duikershuis, werd al meegedeeld wat je taak is (duikleider of hekkensluiter) voor de eerste vier duiken, alsook wie je jury zal zijn. De bedoeling is nu dat je telkens samen met je buddy de jou toegewezen jury voor de maaltijd gaat uitnodigen. Je neemt plaats aan tafel, je stelt jezelf voor en de jury stelt zich voor. Tijdens de maaltijd kunnen de kandidaten vragen stellen naar ervaring en materiaal toe. Maar ook de jury stelt vragen. Deze vragen gaan meestal over een bepaald thema of onderwerp dat je als 2*Instructeurs zou moeten beheersen. Deze thema's gaan onder andere over biologie, de NELOS-structuur, de ideologie van de NELOS-Instructeur, zeemanschap, duikmateriaal, enz.

tjes de tijd om eventuele antwoorden die je niet wist op te zoeken en je klaar te maken om richting duikcentrum te wandelen of je klaar te maken voor de avondactiviteit. Het duikcentrum is gelegen in het kleine haventje van Boulouris, op 5 minuten wandelen van het hotel. De juryleden kunnen zich omkleden in het duikcentrum zelf. Voor de kandidaten wordt door NELOS een grote legertent voorzien waarin hun materiaal kan worden opgeborgen en waar ze zich kunnen omkleden. Vooraleer de boten kunnen uitvaren, moeten de kandidaten hier nog een aantal taken uitvoeren: DD Meteo opvragen. DD Veiligheidsboten moeten voorzien worden van EHBO-materiaal, zuurstoffles, water en reserveflessen voor eventuele luchttekorten. Ook een korte briefing moet gegeven worden aan de schippers van de veiligheidsboten, zoals duikplaats, dichtsbijzijnde evacuatiehaven, tekens die gegeven zullen worden aan de oppervlakte, … DD De duikboten moeten voorzien worden van EHBO-materiaal, zuurstoffles, reservemateriaal, snoep en water. DD De dokters moeten uitgenodigd worden. DD De havenkapitein – gespeeld door een 3*Instructeur of iemand van het NELOS-secretariaat – verwittigen dat er uitgevaren wordt en wanneer de terugkomst verwacht wordt. DD De kandidaten zijn ook verantwoordelijke voor het aan- en afmeren, de fen-

ders, de duikvlag, de ladder, de emmer met water om de duikbrillen te spoelen, … Deze taken veranderen telkens per duik zodat iedereen voor elke taak eens verantwoordelijk is. Het is dus echt de bedoeling dat iedereen actief deelneemt aan de voorbereidende taken van de duik. Tijdens elke duik is er een kandidaat die de Algemene Duikverantwoordelijke is. Hij of zij zorgt voor de briefing van de schaduwschipper (de schaduwschipper is een 3*Instructeur, die de taak van kapitein speelt). Wanneer alle taken dan uitgevoerd zijn, kan de briefing van de eigen duik beginnen. De duikleider kan kiezen om zijn briefing te geven voor het vertrek van de boot of op de boot tijdens het varen. Natuurlijk wordt hier wel een modelbriefing verwacht met duikplanning en een duidelijk afspraak van een TTS. Ook moet de hekkensluiter er op toezien dat iedereen al zijn materiaal meeheeft op de boot. Al het materiaal wordt binnen een ploeg gezamenlijk nog eens overlopen zodat iedereen goed weet wat waar zit bij elke buddy en hoe het werkt. Tijdens het varen kan je nog wat bijkomende informatie geven over de bezienswaardigheden onderweg. Wanneer het nog vijf minuten varen is, wordt er een teken gegeven en kan iedereen zich beginnen klaarmaken. De hekkensluiter controleert een laatste keer het materiaal en op teken van de schaduwschipper kan er gesprongen worden. Tijdens de duik vinden een aantal scenario's plaats van duikongevallen of andere problemen die zich onder water kunnen voordoen (duiker die wegzwemt, oorproblemen, luchtgebrek, materiaalprobleem, syncope, dieptedronkenschap, …). Deze moet je als kandidaat 2*Instructeur zonder problemen kunnen oplossen, ook moet je goede beslissingen kunnen nemen als duikleider. De hekkensluiter zorgt ervoor dat de groep samenblijft en helpt waar nodig. Wanneer de afgesproken TTS bereikt is, wordt de duik beëindigd. Er wordt opge-

stegen, de OSB wordt opgelaten en de nodige trappen worden gemaakt. Na de duik kunnen er zich aan de oppervlakte nog een aantal problemen voordoen, waardoor je er zeker van mag van zijn dat je een jurylid naar de boot mag slepen. Terug aan de boot help je de jury zo vlug mogelijk aan boord en help je je medekandidaten waar je kan. Ook aan boord gebeuren nog enkele simulaties die ook hier terug goed opgelost moeten worden. CPR en het toedienen van zuurstof en eerste hulp komen hier zeker aan bod. Wanneer iedereen terug aan boord is en alle simulaties zijn afgelopen wordt er teruggevaren naar de haven. Tijdens de terugtocht wordt er door de duikleider een debriefing gegeven eventueel aangevuld door de hekkensluiter. Terug in de haven worden de duiken veiligheidsboten door de kandidaten terug leeggemaakt. Al het materiaal wordt netjes gespoeld en opgeborgen. Na de eerste twee duiken krijgt iedere kandidaat van zijn of haar jury nog individuele feedback, wat is er verkeerd gegaan, wat kan beter en hoe pak je dit het beste aan? Na de derde en vierde duik is er enkel nog een algemene feedback. Hier komt de stagevoorzitter na de evaluatie van de jury's aan de volledige groep vertellen wat er allemaal goed en verkeerd gelopen is, zonder namen te noemen. Het is dan voor jezelf om hier lessen uit te trekken. De laatste vier duiken krijg je telkens ruim vóór de maaltijd te horen of je duikleider of hekkensluiter bent en wie je mededuiker en jury zal zijn. Je krijgt bij de laatste vier duiken geen feedback meer. De laatste dag eindigt de Zeestage na de duik in de voormiddag. Wanneer de boten voor een laatste keer de haven binnenvaren, heb je als kandidaat een vreemd gevoel. Het einde is in zicht en voor velen is dit een emotionele ontlading. De boten worden voor een laatste keer geleegd, materiaal wordt opgeborgen; het is gedaan. Als alles netjes opgeborgen is en er geen enkel bewijs meer is van de voorbije dagen, wordt in het hotel

– vóór de proclamatie – nog een laatste maaltijd voor alle kandidaten en juryleden bediend. Verhalen komen boven, de spanning stijgt. Maar eerst de traditionele afsluiter! Iedere regio zingt zijn lied en zelfs enkele juryleden laten hun zangtalent horen. Kippenvelmomenten! En dan het moment, het afroepen van de geslaagden. Ben je erbij of niet? Ik was gelukkig geslaagd, maar ik weet zeker dat het voor iedereen – of je nu geslaagd bent of niet – een superervaring was, eentje om nooit te vergeten. 

Melanie Gevaert

1) De kwisavond. 2) De boot 'Dauphin des îles' (Euro Plongée). 3) Delibiratie. 4) Het medisch team. 5) Ben ik geslaagd of niet? 6) Vol spanning wachten op de uitslag. 7) José Vandekerckhove en Tony Devolder, de groepsverantwoordelijken van de 2*Stage. 8&9) Geslaagd!

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage

De kans dat je een bruinvis in de Oosterschelde onder water tegenkomt is klein, maar zeker niet onbestaande.

Op jacht naar de mythische bewoner van de Oosterschelde:

de bruinvis

Er zijn zo van die uitnodigingen die je met beide handen vastgrijpt als ze je aangeboden worden. En toen Stichting Rugvin me vroeg mee te helpen bij de 'bruinvisscan Oosterschelde', moest alles in mijn agenda wijken. En zo zat ik op een zonovergoten, windstille zaterdagochtend op de Oosterschelde in de 'Balena', één van de scanboten, gewapend met verrekijker, GPS en dataformulieren, in absolute observatiemodus. Samen met een mariene biologe in opleiding, een oceanografe en een ervaren schipper, ging ik de mythische bewoners van de Oosterschelde spotten en registreren: de bruinvis.

et doel van de bruinvisscan is om het minimum aantal bruinvissen te bepalen dat in de Oosterschelde verblijft. Dit is niet zo'n evidente opgave! Dat dit geen pleziertochtje zou worden,

Hippocampus jan./feb. 2016

werd al gauw duidelijk: dit werd hard en nauwkeurig werken volgens een welbepaald protocol. We vertrokken met zeven boten aan de stormvloedkering ter hoogte van Neeltje

Jans en voeren naar het oosten, diep de Oosterschelde op. De zeven boten: vier zeilers, twee RIB's en één grote motorboot, voeren parallel aan mekaar op één lijn, over de ganse breed-

Foto: Joop Stalenburg.

Biologie

Foto: WJ Strietman.

Foto's (3): Kik i

Vleeschouwers

Enkele van de deelnemende boten aan de bruinvistelling.

Het obser vatiefor

mulier.

te van de Oosterschelde. Praktisch gezien betekent dit dat de maximale afstand tussen twee boten zeshonderdvijftig meter bedraagt. Ook de vaarsnelheid is van primordiaal belang en is berekend op basis van de gemiddelde zwemsnelheid en de gedraging en van de bruinvis. Ik bespaar jou, lezer, alle saaie berekeningen, maar het komt erop neer dat de boten aan een constante snelheid van ongeveer vijf knopen per uur (ongeveer negen kilometer per uur) moeten varen. Elke boot is bemand door een kapitein – laat dit nou even handig zijn – en minimaal drie 'observers'. De drie 'observers' krijgen een vaste plek op de boot en een welbepaalde range om te scannen. De bakboord-'observer' scant de sector van negen uur tot twaalf uur, de stuurboord-'observer' kijkt van drie uur tot twaalf uur en de derde zit op de boegpunt te observeren van elf uur tot één uur. Als dit protocol wordt gevolgd, kan er in principe geen bruinvis die aan de oppervlakte komt, ontsnappen aan het zicht.

Naomi Tu

Het gebied dat huteru en

we gingen scann

en.

Noemie G

hins pose ren voor RIB van Jo de op Stalen burg.

Stichting Rugvin Stichting Rugvin zag in 2002 het levenslicht onder impuls van Frank Zanderink, van opleiding ecoloog. Hij geraakte gefascineerd door de walvisachtigen toen hij deel uitmaakte van het team van CRRU (Cetacean Research & Rescue Unit) in de Schotse wateren. Eens terug in Nederland besloot Frank de walvisachtigen in de Nederlandse Noordzeewateren te gaan monitoren. In samenwerking met andere onderzoeksgroeperingen – onder andere Marine Life , IWDC, en andere leden van de ECMC European Cetacean Monitoring Coalition (voorheen: ARC Atlantic Research Coalition) – wordt er onderzoek verricht in de Noordzee, waar vooral bruinvissen en witsnuitdolfijnen worden gespot, incidenteel tuimelaars en zelfs eenmaal orka's. Er wordt gekeken waar welke diersoort zich ophoudt en naar populatiedynamicatrends. In 2008 startte Stichting Rugvin met

verkenningstochten in de Oosterschelde. Dankzij de financiële steun van het Wereld Natuur Fonds (WNF) , kan er gedegen onderzoek verricht worden naar de bruinvispopulatie in de Oosterschelde. De volgende zaken werden en worden onderzocht: het aantal dieren in de Oosterschelde en de populatie-aangroei; planten ze zich voort; verblijven ze het hele jaar rond in de Oosterschelde en waarom migreren ze niet naar het noorden in de vroege lente zoals hun soortgenoten in de Noordzee; en gaan de bruinvissen door de Oosterscheldekering heen? Wat is/was de reden van de hoge sterfte onder de burinvissen in de jaren 20112013 en hoe gedragen de individuele bruinvissen zich? Om deze vragen te beantwoorden werd en wordt er onderzoek gedaan met behulp van onder andere C-pods (toestel dat geluid opvangt), foto-identificatie en bruinvistellingen (scans). Op www.rugvin.nl vind je meer info over Stichting Rugvin.

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Biologie

Bruinvissen zijn sowieso geen makkelijke jongens om te observeren en te scannen in vergelijking met de klassieke dolfijnen met hun stereotiep gedrag. Bij normaal zwemgedrag komt een bruinvis elke twee à drie minuten boven water en zwemt hij aan ongeveer zes kilometer per uur. Maar vermits een bruinvis vaak naar jachtmodus overschakelt, gaat hij veel sneller op dat moment en zwemt hij zelden tot nooit in een rechte lijn. De bruinvis leeft niet in een coherente sociale groep. Met andere woorden hij blijft niet bij een andere bruinvis rondhangen en hij kan werkelijk om het even waar en wanneer terug aan de oppervlakte komen. Daarenboven komt een bruinvis niet echt hoog uit het water om te ademen en gaat niet vrolijk rond springen. Daarom zijn weersomstandigheden tijdens zo'n scan een belangrijke beperkende factor. Als de wind sterker waait dan twee beaufort, zijn de golven op de Oosterschelde al te hoog en kan je de bruinvis nog nauwelijks opmerken als hij boven komt. Ook mist, regen en donker druilerig weer, die het zicht beperken tot minder dan tweehonderdvijftig meter, doen een bruinvisscan in het water vallen. Stroming speelt eveneens een grote rol. Bij dood tij is er minder stroming en gedraagt een bruinvis zich nog minder voorspelbaar. Je vindt hem dan ook op ondiepe gedeelten terug, terwijl hij zich normaal op plekken bevindt met sterke stroming in diepere gedeelten waar er een stevige verticale stroming is. Het hoeft dus geen betoog dat een succesvolle bruinvisscan gebonden is aan strikte protocollen.

Foto's (2): Kiki Vleeschouwers.

Joop Stalenburg hangt de vlag van Stichting Rugvin aan zijn RIB.

Hippocampus jan./feb. 2016

Terug naar de Balena en haar crew. Mijn 'goed weer-dans' had zijn vruchten afgeworpen. De Oosterschelde lag er zonovergoten en vlak als een biljartlaken bij. En na wat zoekwerk naar de juiste vertrekboei, kon de 'Stichting Bruinvis'- armada vertrekken. En een armada was het: indrukwekkend: een rechte lijn van zeven boten, over de ganse breedte van de Oosterschelde varend, de imposante blauw/gele vlag van Stichting Rugvin gehesen! Maar met vreedzame bedoelingen: bruinvissen tellen …

C-pods of Continuous Porpoise Detectors Om te onderzoeken of er bruinvissen doorheen de stormvloedkering zwemmen, in of uit de Oosterschelde, waren er C-pods opgehangen in het water. Dit zijn hydrofoons die het klikgeluid van de bruinvissen kunnen detecteren en opslaan. Bruinvissen produceren geluiden van rond de 130 kHz. De hydrofoons zijn zo ingesteld om juist deze frequenties uit alle andere geluiden uit het water te filteren en op te slaan op een SD-kaart (een bepaald type geheugenkaart). De C-pods zijn ontwikkeld door Nick Treganza (GB) en worden over de ganse wereld gebruikt bij onderzoek naar walvisachtigen. De batterijen van de C-pods gaan zo'n acht tot tien weken mee. Bij de vervanging van de batterijen, vanaf de MS Hammen, een onderhoudsboot van Rijkswaterstaat, werd de data verzameld door de geheugenkaarten te verwisselen. Ten tijde van het onderzoek hingen er 3-4 C-pods: twee aan de Noordzee-kant en twee aan de Oosterschelde-kant van de stormvloedkering.

Eén van de stuurboord-'observers'.

De Balena werd veilig en rustig geleid door haar kapitein, Joop Stalenburg, zodat ik in alle rust de kans kreeg mij van mijn taak te kwijten als bakboord-'observer'. De twee andere 'observers' waren fijne wetenschapsters die graag hun kennis met me deelden, terwijl we alle drie door onze verrekijkers aan het turen waren op zoek naar de bruinvis. De mariene biologe Naomi Tuhuteru werkt al vier maanden met de Oosterschelde-bruinvissen. Ze vertelde met een aanstekelijk enthousiasme over haar onderzoeken. Ze is nu met twee projecten erg druk bezig. Het ene project heeft te maken met de identificatie van de individuen in de Oosterschelde. Een ander project het 'taggen' van bruinvissen, is voorlopig niet aan de orde. De individuen voorzien van een 'tag' is een schier onmogelijke taak. Puur praktisch niet haalbaar. De bruinvis vangen om te 'taggen' is erg moeilijk en enkel aangespoelde exemplaren die na de reddingsactie daadwerkelijk terug kunnen vrijgelaten worden, komen in aanmerking. Daarenboven zijn tags erg kostbaar en de financiĂŤle middelen worden nu liever ingezet om andere projecten te financieren. Identificatie gebeurt dus via herkenning van individuele patronen. Elke bruinvis heeft een eigen flankpatroon: het dier is dus niet egaal gepigmenteerd, maar vertoont kleurvariaties en pigmentvlekken die individueel verschillen. Ook het littekenpatroon op de rugvin en elders op het lichaam worden gebruikt om de individuen te onderscheiden. Best een moeilijk en tijdrovend werk, want zoals

gezegd, bruinvissen komen zelden erg hoog uit het water om het identificeren via flank- en littekenpatronen mogelijk te maken en om er foto's van te nemen. Naomi munt echt wel uit in geduld, wat voor een wetenschappelijk veldwerker ook echt wel een noodzakelijke eigenschap is. Zo is ze er toch al in geslaagd elf verschillende individuen in de Oosterschelde te identificeren. Enkele jaren geleden werd onderzoek gedaan naar de migratie van bruinvispopulatie in en uit de Oosterschelde, met behulp van C-pods. Dit onderzoek werd twee jaar geleden afgesloten. De C-pods werden aan weerszijden van de stormvloedkering geplaatst. Bruinvissen produceren bepaalde geluiden, vrij uniek gepersonaliseerd, die door de C-pods worden opgevangen. Zo kan men nagaan of bruinvissen de Oosterschelde in- of uitzwemmen. Het blijkt dat na een eerste voorzichtige statistische verwerking van data, dat eens de bruinvis in de Oosterschelde zit, hij er niet makkelijk weer uit zwemt. Een bruinvis is immers erg gevoelig aan lawaai en blijft er liever erg ver van weg. Ter hoogte van de stormvloedkering is er immens veel lawaai van in- en uitstromend water (water dat langs de pijlers schuurt); met andere woorden een te mijden plek voor de doorsnee bruinvis. En op de vraag waarom ze er wel in zwemmen en zelden uit, is het antwoord kinderlijk simpel. Het aantal bruinvissen aan de Noordzeekant van de kering is veel groter dan het aanbod aan de Oosterscheldekant. Dus statistisch gezien meer kans dat er eentje van de Noordzee naar de Oosterschelde zwemt dan omgekeerd. Met andere woorden: de populatie bruinvissen in de Oosterschelde is een vrij inerte populatie. Het ene jaar worden er al wat meer geteld dan andere jaren.

Bruinvissen in de Oosterschelde De Oosterschelde stond vroeger in open verbinding met de Noordzee: zeehonden, walvisachtigen, vissen en andere dieren zwommen net zo makkelijk de Oosterschelde in als eruit. In 1986 werd de bouw van de Oosterscheldekering afgerond en sinds die tijd kan de Oosterschelde met zware storm helemaal worden afgesloten van de Noordzee. De kering van negen kilometer lengte heeft een aantal schuifdeuren van vijftig meter breed die naar beneden kunnen gelaten worden bij verwacht springtij en zware storm. Er zijn dus nog steeds open verbindingen maar de er is veel lawaaivervuiling in het water in de buurt van de gaten door het in- en uitstromend water. Bruinvissen die erg op hun gehoor vertrouwen houden niet van lawaai en proberen zulke plekken te mijden. Alleen tijdens de kentering is het relatief geluidsarm ter hoogte van de openingen. Op dat ogenblik kunnen bruinvissen de Oosterschelde in zwemmen en theoretisch gezien ook er weer uit.

Hoeveel bruinvissen leven er nou precies in de Oosterschelde? Via de jaarlijkse scans sinds 2009 heeft men daar een vrij nauwkeurig idee van. De populatie varieert tussen de dertig en de zestig individuen. Het jaar 2011 was een echt piekjaar met meer dan zestig dieren. Helaas zijn er de volgende twee jaren veel dieren overleden. Elk aangespoeld dier wordt via autopsie op de faculteit Diergeneeskunde in Utrecht onderzocht om de doodsoorzaak te achterhalen. De dieren uit de OS waren voor de helft overleden door verhongering. Momenteel schommelt het aantal rond de dertig individuen. Ze planten zich voort en ondanks de nauwe genetische pool worden er bij de overleden dieren die onderzocht warden geen genetische afwijkingen gevonden. Doodsoorzaak nummer ĂŠĂŠn blijft verhongering, gevolgd door diverse parasieten waaronder longwormen. Er is onderzoek gedaan waaraan na 2011 de afname van voedsel voor de bruinvissen te wijten kon zijn. De bruinvissen eten voornamelijk haring, wijting, sprot, puitalen, grondels en sepia. Juveniele bruinvissen eten vooral grondels.

Een van de denkpistes is dat door de grote aangroei van de Japanse oester het aantal vislarfjes is afgenomen. Oesters filteren het water waarin de vissenlarven leven, zodat deze door de oesters worden opgegeten. Dus het aantal larven vermindert, met als gevolg dat er weinig voedsel overblijft voor de larven. Met als gevolg minder opgroeiende vissenlarven en dus minder volwassen vis. Zou er door de toename van de oesterboorder en de oestervirusziekten nu een nieuw evenwicht gaan ontstaan? De Oosterschelde-bruinvissen zijn een bron van onderzoeksonderwerpen. Studenten biologie worden hiervoor aangetrokken: de Oosterschelde is een echte 'onderzoeksbak'. Een greep uit de onderzoeken: identificatie van de individuen, het effect van 'opgesloten' te zijn in hun leefgebied op een groep dieren, de oorzaken van verhongering verder onderzoeken, de doodsoorzaken uitpluizen, en 'last but not least': gedragsonderzoek. Bruinvissen kennen immers geen sterke groepsstructuur. Buiten de sterke band tussen moeder en kalf (ze blijven ruim een jaar bij elkaar) leven ze vrij individueel.

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Biologie

De bruinvis in het dierenrijk Rijk: Animalia. Stam: Chordata. Klasse: Mammalia (zoogdieren). Orde: Cetacea (walvissen). Onderorde: Odontoceti (tandwalvissen). Familie: Phocoenidae. Geslacht: Phocoena. Soort: Phocoena phocoena.

Foto's (5): Kiki Vleeschouwers.

Een topjaar was 2011 met een zestigtal individuen. Het Oosterscheldebiotoop lijkt de bruinvissen te bevallen, er worden immers geregeld kalfjes gespot. Reproductie is een teken van voorspoed in de biologische wereld. (Ik zou dit graag willen bevestigen, maar in de periode 2011-2013 was er sprake van een grote sterfte onder de bruinvissen door verhongering).

Ondertussen voer de Balena gestaag verder, langs de culturen van mosselzaad net voor de Zeelandbrug, zonder ook maar ĂŠĂŠn bruinvisje te spotten. De koers die de Balena moest volgen was nu niet de meest gunstige om bruinvissen te ontmoeten. De Balena voer in het midden van de Oosterschelde, terwijl de bruinvissen meestal aan de kant jagen op specifieke plekken, de hotspots, waar opwellingen met verticale stroming speeltuinen vormen voor de jagende bruinvis. Desalniettemin bleven de drie 'observers' en hun kapitein zonder de aandacht te laten verslappen hun Oosterscheldegedeelte afspieden. Leuk dat er zeilboten met hoge masten deelnamen. Die zorgden namelijk voor een gezellige pauze net achter de Zeelandbrug. Zij konden immers de brug niet onderdoor en moesten even file varen tot de brug voor

Zelfs zeilboten worden ingezet tijdens de scan.

Ook op ondiepe plekken zwemmen er bruinvissen.

Kiki Vleeschouwers met de vlag van Stichting Rugvin.

We zien eindelijk een rugvin opduiken. Even later zwemmen er een paar bruinvissen vlakbij onze boot.

Hippocampus jan./feb. 2016

hen open ging. De gemotoriseerden van de armada konden eronder door en bleven wachten aan de andere zijde. En wat is er leuker dan dobberend op het water, in de zon, wat lekkers te eten en te drinken? Ik hou even in het midden wat die lekkere drank precies inhieldâ&#x20AC;Ś Wij waren niet de enigen die genoten van de rust en de zon in het water. Een reusachtige groep gewone zeehonden koloniseerden een zandbank en keken ons net zo verrast aan als wij hen. Schitterend schouwspel. En ondertussen vertelde Noemie Ghins over haar opleiding en wedervaren als oceanografische biologe: heerlijk boeiend. Beetje frustratie kwam wel opzetten: via de marifoon hoorden we dat de boten dichter tegen de kant al tal van bruinvissen hadden gespot, zelfs een kalfje! Wij bleven op onze honger zitten, onze observatieformulieren

bleven blanco. Tot… we ter hoogte van Gorishoek de eerste verlossende rugvin zagen opduiken. Euforie alom aan boord. Er werd getoast en het observatieformulier keurig ingevuld door onze 'scriptor' van dienst, Noemie. De GPS-positie, het tijdstip, de locatie, afstand en hoek t.o.v. de Balena, gaat het over een adult, een juveniel, wat was het dier aan het doen, … alle info werd verzameld en genoteerd. En dan kwamen er nog een paar exemplaren ons gezichtsveld binnen zwemmen. Zelfs op onverwachte ondiepe plekken. Wat dus inderdaad weer eens aantoonde dat bruinvissen in hun gedragingen onvoorspelbaar zijn!

Na een tocht van ruim vier uren had de Balena haar eindpunt bereikt. De terugvaart kon beginnen. Verrekijkers en observatieformulieren werden samen met de wetenschappelijke ernst opgeborgen. Kapiteins zijn speelvogels? Zeker weten. De vrolijkheid op de Balena werkte besmettelijk want op de terugweg zagen we meer bruinvissen dan ooit, speels opduiken rond onze boot, een grandioos schouwspel. Ja, wetenschappelijk onderzoek in het veld is leuk!

 Kiki Vleeschouwers

Addendum Er zijn in totaal negenentwintig verschillende individuen geregistreerd geweest tijdens deze bruinvisscan op 28 augustus 2015. Met heel veel dank aan: DD Joop Stalenburg, voor zijn stuurmanschap op zijn fijne boot 'Balena' en om me uit te nodigen voor deze bruinvisscan. DD Frank Zanderink van Stichting Rugvin, voor zijn bereidheid mijn stroom vragen te beantwoorden. DD Naomi Tuhuteru en Noemie Ghins, voor hun enthousiaste uitleg over hun wetenschappelijke projecten. DD De weergoden, die blijkbaar gecharmeerd waren door mijn 'goed weer-dans' .

Hotspots in de Oosterschelde Bruinvissen kan je overal in de Oosterschelde ontmoeten, maar er zijn bepaalde plekken waar ze vaker te vinden zijn, de zogenaamde hotspots. Deze bevinden zich in de diepere gedeelten met opwellend water, verticale stroming dus. Deze plekken kan je vinden bij Burghsluis, Zierikzee Havenhoofd en Schelphoek, Zuidbout, Gorishoek, Kats, Roompot Marina, Colijnsplaat en Wemeldinge. Ook het effect van de getijden speelt een rol in de voorkeur van de bruinvis daar te vertoeven. Naast hotspots voor bruinvissen zijn er ook plaatsen waar je zeehonden kan spotten.

Hippocampus jan./feb. 2016

Foto: Kiki Vleeschouwers.

Zeehonden op de zandbank bij de Zeelandbrug.

Club in de kijker

30-jarig jubileum Duikschool Calypso-Team In 2015 was het dertig jaar geleden dat Duikschool Calypso-Team uit Heist-op-den-Berg werd opgericht. Alle activiteiten en evenementen stonden dat jaar in het teken van het jubileum. Het jaar werd ingezet met de champagneduik begin januari en afgesloten met

et feest vond plaats in het historisch kader 'De Kasteelhoeve' te Booischot, in aanwezigheid van de heer Vleugels, burgemeester van Heist-op-den-Berg, Tijl Ooms en Jacques Limpens, respectievelijk voorzitter en erevoorzitter van AVOS, Ivo Madder, voorzitter van de Commissie Redactieteam Hippocampus, afgevaardigden van bevriende duikscholen en sponsors. De aanwezigen vonden het wel heel spijtig dat er niemand van de Raad van Bestuur NELOS aanwezig was. Dat de club bestaat uit een hechte vriendengroep werd bewezen doordat 98% van de aangesloten leden aanwezig waren. De enkelen die er niet waren hadden hiervoor geldige redenen, zoals verblijf in het buitenland. De viering begon in de late namiddag met een receptie gevolgd door een galadiner en afgesloten met een zeer late muzikale avond, nacht past hier beter.

Tijdens de viering ontvingen alle aanwezigen als aandenken een speciaal ontworpen balpen '30 jaar Calypso-Team'. Elk clublid kreeg ook een gepersonaliseerde 'dry bag' cadeau.

toespraak en huldiging De aanwezigen werden toegesproken door burgemeester Vleugels en voorzitter Guy Bosmans. Beiden verwezen naar het ontstaan en de markantste feiten uit het rijke verleden van Calypso. Op 7 maart 1985 werd het eerste clubbestuur samengesteld. Van de acht stichtende leden waren er vijf aanwezig op de viering: Jacques

Foto: Viviane Huys.

het jubileumfeest op 3 oktober 2015.

Vlnr: Ivo Madder, Tijl Ooms, Guy Bosmans en Jacques Limpens.

Sfeerbeelden van de receptie en het diner.

ck . umb e e (2): Jan L Foto's

Foto: Ivo Madder.

De voorzitter en de burgemeester tijdens hun toespraak.

Hippocampus jan./feb. 2016

De Troeyer, Hubert Peetermans, Victor Hendrickx, Louis Jennes en Guy Bosmans. Onze voorzitter reikte de titel “Erelid Calypso-Team voor het leven” uit aan Jacques, Hubert, Victor en Louis. Hij had ook een woord van dank voor Duikschool Neptunus Mechelen en hun toenmalige duikschoolleider Georges Dib voor hun steun, zowel materieel als financieel, tijdens de opstartperiode. Tijl Ooms overhandigde aan de voorzitter een mooi aandenken van AVOS dat ondertussen een plaats heeft gekregen in onze clubkast.

hoogtepunten In 1990 werd de club winnaar van de Internationale Noordzeerally te Blankenberge en ontving hiervoor de trofee 'Sportclub van het jaar' van de gemeente Heist-opden-Berg. Zowel in 1995 als 1996 ontvingen wij als enige club in Vlaanderen telkens een subsidie van 1.250,00 euro van Bloso voor het werk dat de club had geleverd voor de gevoerde jeugdsportcampagne in de gemeente. In 1991 behaalde gewezen clublid Luc Der-

Foto: Jan Lumbeeck.

De vijf aanwezige stichtende leden. Vlnr: Hubert Peetermans, Guy Bosmans, Louis Jennes, Victor Hendrickx en Jacques De Troeyer.

fotowedstrijd din de gouden medaille op het 11e NELOS Foto-, film en videofestival met zijn video 'Duiken in Tenerife'. Hij deed dat nog eens netjes over in 1998 tijdens het 14e festival met de video 'Duiken in Cuba'. In opdracht van NELOS realiseerde hij in 1992 de promotiefilm 'Sportduiken met NELOS'. Het scenario en de commentaar bij deze producties werden geschreven door Guy Bosmans. De teksten werden ingesproken door de bekende reporter en radiostem JeanPaul De Bie. In 1986, 1989 en 1993 organiseerden wij een archeologische tentoonstelling. Zowel de landelijke als regionale pers brachten hierover uitvoerig verslag uit en de tv besteedde hieraan een volledig programma.

Tot september 2015 konden alle clubleden deelnemen aan een interne fotowedstrijd. Er waren twee categorieën: foto's boven of onder water, maar in beide groepen moest de duiksport – of wat er mee te maken heeft – centraal staan. De ingestuurde bovenwaterfoto's werden beoordeeld door de leden van de fotoclub Amfograf uit Itegem, de onderwaterfoto's door Onderwaterhuis.nl uit Nederland. Laureaat in de categorie 'Onderwater' werd Nancy Scheers met haar foto 'In the mist'. Sacha De Boel kaapte de eerste prijs weg in de categorie 'Boven water' met de foto 'Stilleven in woestijn'. Beiden ontvingen een mooie prijs.  Sacha De Boel, Ondervoorzitter en PR

Foto: Nanc y

Scheers.

Foto: Sacha De Boel.

Calypso-Team

In the mist.

Stilleven in woestijn.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws Commissie Duikers met een handicap

Het eerste stuk ging nog met krukken, maar nadien is begeleiding nodig.

9e Wet Wheels Duikdag De weersvoorspellingen waren deze keer minder goed, maar Ann Tielen, voorzitter van de

Boven: Gilbert Bauwens en Desmond Fitzgerald.

NELOS-Commissie 'Duikers met een Handicap',

Links: Ann Tielen werd geïnterviewd door door de regionale zender RTV.

kon met haar briefing de '9e Wet Wheels Duik-

t o:

El v

ire

Verl in

den.

dag' starten in een lekker zonnetje.

e aanwezige kandidaat-begeleiders werden aangemoedigd om juist vandaag de kans te grijpen om een duikje te doen met een 'wet wheeler'. De 'wet wheelers' van hun kant werden aangespoord om de kans te grijpen eens met een andere begeleider te duiken. Tijdens de veiligheidsbriefing bedankte Ann uitvoerig Service club 51 uit Klein-Brabant voor de cheque die de commissie vanwege hen mocht ontvangen. Die schonken 2.500 euro als steun aan de 'wet wheelers' en uit blijk van waardering voor ons vrijwilligerswerk binnen de commissie. Toen iedereen – de 'wet wheeler' en hun begeleiders – zich begon om te kleden voor de eerste duik, verschenen de zware wolken en stak er een stevige wind uit het westen op. Het werd gevoeliger frisser. Maar niemand liet het aan zijn hart komen en het werd in een handomdraai toch weer drukker aan de aanlegsteiger. Iedere 'wet wheeler' had, al naargelang de handicap, zo wat zijn of haar eigen benadering van het sportduiken. Sommige 'wet wheelers' gebruikten hun wagen als kleedkamer-omkleedruimte, anderen maken dankbaar gebruik van de kleedkamers van het D-Centergebouw van het Zilvermeer Mol. Sommigen moesten in de rolstoel naar de steiger. Anderen liepen op krukken richting waterkant. En steeds was hun vertrouwde begeleider wel ergens in de buurt.

Hippocampus jan./feb. 2016

Desmond Fitzgerald, een Ier die zijn eerste duikbrevet behaalde in Ierland, verhuisde 20 jaar geleden beroepshalve naar Brussel en dook sindsdien niet meer. Vijf jaar geleden werd hij zwaar getroffen door MS (multiple sclerose) maar hij vond troost en ontspanning bij Wet Wheels duikclub Nemo, waar Duikschoolverantwoordelijke en Wet Wheel Instructeur Gilbert Bauwens hem (her)opleidde. De aangepaste trainingen wierpen hun vruchten af en het feit dat Desmond reeds duikvaardigheden bezat, maakte dat zij al snel overgingen tot een doopduik in het Veerse Meer. Vandaag dook dit 'geolied team' voor de zoveelste keer samen in het Zilvermeer. Ondanks het slechte weer was het zicht onder water vrij goed. De VRT had een cameraploeg afgevaardigd om eens een kijkje te komen nemen naar zowel de activiteiten onder als boven water. De cameraman van de VRT, Eric Van den Berg, tevens 2*Instructeur NELOS, nam zijn imposante onderwatercamera mee en verdween, samen met Sofie Brouw en haar begeleider onder water. Bij Sofie werden beide onderbenen geamputeerd toen ze nog vrij jong was en sindsdien moet zij op twee beenprothesen door het leven.

Foto's (5): Jozef Van den Berghe.

Sofie Brouw met haar 2 begeleiders en de VRT-cameraman.

Dit verhinderde haar echter niet om aan sportduiken te doen. Op de steiger maakte zij zich klaar. Ze deed zich 'zwembenen' aan en gleed 4 even later gracieus in het water. De ploeg was vertrokken voor minimum een half uur Sven Vandekerckhove helpt Frank Devrieze onder het oog van de VRT-ploeg. De dag werd afgesloten met een heerlijke bbq. onderwaterplezier. Daarnaast werd ook Duikonderricht, met hun respectievelijke Frank Devriese gevolgd. Hij heeft al jarenOok Reinhart Niesten, die een tweetal echtgenoten Maria en Monique, werd afgelang een dwarslaesie als gevolg van een maanden te vroeg geboren werd en daarsloten met een spetterende barbecue. ongeval. Zijn onderste ledematen zijn verdoor zuurstoftekort had in de hersenen, Mede door de gunstige bekendheid die lamd maar dat weerhoudt hem niet om een waardoor hij – vooral in zijn benen – last onmiddellijk daarna gegeven werd door actief leven te leiden. Hij duikt al jarenlang heeft van spasticiteit, kreeg vandaag bijde nieuwsuitzending van de VRT met de en wordt beschouwd als 'een oude rot in zondere aandacht. Hij behaalde juist van'Wet Wheels'-reportage, was deze 9e Wet het vak'. Hij gebruikt onder water zijn ardaag zijn brevet 'Wet Wheel Niveau D'. Hij Wheels Duikdag meer dan geslaagd. Wie men om te zwemmen en is zeer zelfstandig. heeft, onder leiding van zijn vaste begegraag de reportages, zowel die van de VRT Met zijn A-brevet heeft hij enkel een 3*Duileiders, heel erg lang moeten oefenen in als die van RTV Kempen, wil bekijken, kan ker nodig als buddy. Vandaag gaat Sven het zwembad om de juiste technieken ondat via facebook op de NELOS-groep, waar Vandekerckhove, de voorzitter van het NEder de knie te krijgen en het ademen aan de linken van VRT en RTV terug te vinden LOS-Duikonderricht, hem vergezellen tijeen gewone ademautomaat was een prozijn. dens de duik. Als dat geen 'dreamteam' is ?! bleem... Verslikken was bijna steeds aan de orde van de dag. Maar sinds hij oefent Volgend jaar gaat de 10e editie van de Wet RTV, de regionale televisiezender van de en duikt met een volgelaatsmasker is adeWheels Duikdag door en we zijn van plan er Regio Kempen, was ook aanwezig en het men onder water een stuk makkelijker. Hij een groots feest van te maken... Iedereen, werd er gezellig druk met al de camera's voelt zich prima en geniet duidelijk van zijn jong en oud, met of zonder handicap, duiker en al die aandacht. Maar geen geklaag... duikjes. of niet, is welkom! Tot dan.  Dit was een prima moment om NELOS en vooral het hele 'wet wheels' duikgebeuren Deze 9e Wet Wheels Duikdag, die ook het in de kijker te plaatsen. Alle aandacht, al is bezoek kreeg van NELOS ere-voorzitter Ann Tielen & het maar een paar minuten uitzendtijd op Willy van der Plas en van John Remue, Jozef Van den Berghe tv, is super! ere-voorzitter van de NELOS Commissie Hippocampus jan./feb. 2016

Foto: Elvire Verlinden.

Sofie Brouw en de VRT-ploeg.

Bondsnieuws

Het team van Nautilus Hasselt.

Verslag 12e Beker van het Zilvermeer Op zondag 4 oktober 2015 werd de 12e Beker van het Zilvermeer gezwommen. Tijdens deze wedstrijd vinzwemmen kunnen de vinzwemmers, naargelang hun plaats, punten behalen voor het eindklassement in de Beker van BelgiĂŤ. Dit jaar werd tijdens deze wedstrijd ook het Belgisch kampioenschap beslecht.

Het materiaal van een vinzwemmer.

Hippocampus jan./feb. 2016

De sfeer zit alvast goed.

Foto's (3): Elke Roosen.

Sportcommissie â&#x20AC;&#x201C; vinzwemmen

Free Duerinckx: De dag voor de wedstrijd wist ik nog niet wie mijn concurrenten zouden zijn. Van één concullega [nvdr. bevriende concurrent] was ik zeker: Kristof Hendrickx. Hij zou proberen om revanche te nemen na de Doortocht van Hasselt. Vermits Rob Fokkinga uit Nederland niet aanwezig was, moest ik mijn eigen tactiek herzien. Ik had gehoopt mijn tempo hoog te houden door hem zo lang mogelijk te volgen. De Luikse club LGM had slechts één zwemmer afgevaardigd maar wel hun beste. Zeker in het binnenbad zijn hun zwemmers bij de top en niet alleen in België. Raphaël Leroy won twee jaar geleden deze wedstrijd al op 15-jarige leeftijd. Dus een eerste plaats zat er volgens mij niet in maar ik kon wel proberen om Raphaël te volgen i.p.v. Rob te volgen zoals ik gehoopt had.

m het verslag eens op een andere manier te brengen, had ik gevraagd aan de deelnemers en toeschouwers om een kort verslagje te schrijven. Dit verslag is dus het resultaat van het samenbrengen van de – tot mijn aangename verrassing – vele korte verslagen, die ik ontvangen heb. Door het verslag op deze manier te brengen, is het niet enkel een meer compleet wedstrijdverslag; het is ook gekleurd met de persoonlijke beleving van verschillende mensen. Onderaan het artikel kan je lezen wat hun achtergrond en relatie is met het vinzwemmen. Deze manier van schrijven geeft een inzicht in de verschillende drijfveren die mensen hebben om deel te nemen of te komen kijken naar de mooie sport die vinzwemmen is. Zoals je verder zal kunnen lezen, maakt de beleving en de drijfveer, die verre van bij iedereen winnen is, van het vinzwemmen een heel toegankelijke sport waar iedereen zijn gading kan in vinden.

Dorien Baeten: Zoals bij alle wedstrijden van dit jaar, had ik veel zenuwen. Het was voor mij dan ook de eerste keer dat ik in het Zilvermeer zou meedoen.

voorbeschouwing

Jos Leemans: Mol, de laatste buitenwedstrijd van dit jaar vormt een mooie afsluiter van een heel fijn zwemseizoen. Voor mezelf begint de generatiekloof héél groot te worden. Zou dit het laatste jaar worden? Ga ik laatste zijn? 's Morgens pruttelt het lichaam tegen. Het heeft geen zin om af te zien. De geest daarentegen wil het voor geen geld missen. Mijn tegenstanders zijn Koen Hermans en Ronny Raymaekers. De anderen zijn me

Hoe kijken verschillende deelnemers uit naar een wedstrijd vinzwemmen? Wat houdt iemand wakker de dag voor een wedstrijd? Welke strategieën worden bedacht? Een kort overzicht.

Annemie Lantin: Sporadisch wordt er getraind in de Maas en in de wintermaanden kunnen we zwemmen tijdens de duiktraining. Er is echter te weinig regelmaat om het woord trainen in de mond te nemen. En dat merk je natuurlijk tijdens de wedstrijden. Zeker in Mol, waar er 4 ronden van 1 km gezwommen worden. Niels Hendrickx: Op 4 oktober 2015 is het, na een drukke wedstrijdperiode, weer tijd voor het BK vinzwemmen. De vorige wedstrijden waren redelijk goed verlopen voor mij, hoewel ik niet de resultaten van andere jaren bereikte, maar dat was vooral te danken aan de sterkte van de tegenstanders. Het competitieniveau van dit jaar lag algemeen toch hoger dan de voorbije jaren. Gardie Cuppens: Er is hard gewerkt en getraind gedurende het voorbije sportjaar. We hopen met deze laatste wedstrijd weer goede resultaten te behalen met onze club, als bekroning van onze inzet. Op de wedstrijddag valt het weer uitzonderlijk goed mee wat niet betekent dat een halfdroog pak overbodig gaat zijn, want het is ondertussen oktober. Nautilus, onze 'moederclub', ontvangt ons met de clubvlag – een goed gevoel – de omgeving voelt precies warmer.

Klaar voor de start.

Foto's (2): Elke Roosen.

Foto's (5): Ivo Madder.

Rik Meeuwissen: Sneller zal ik nooit meer worden, maar hoe goed kan je in vorm blijven door te zwemmen? Hoe lang kan je ongeveer je tijden aanhouden?

te sterk geworden. Koen zou een zevental minuten voor mij moeten aankomen gezien zijn leeftijd, zijn groeiende ervaring en zijn aanleg. Wat Ronny zou doen was nog een vraagteken. Fysiek is hij mij de baas.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Sportcommissie – vinzwemmen

Mieke Mombers: Als actief lid en secretaris van de 'moederclub' van de vinzwemmers tracht ik af en toe een steun voor deze afdeling te zijn en bewonder ik hun inspanningen. Het is een heel ander gegeven: een 'wedstrijd' en 'je beste tijd' willen halen.

vlak voor de start De inschrijvingen zijn gebeurd. De boeien zijn gelegd. Het parcours is nagemeten. Kortom, zaken die moeten gebeuren en toch wel wat tijd en werk vragen maar waar niet iedereen bij stil staat. Tijd voor de briefing waarna iedereen zich omkleedt. Ongeveer 5 minuten voor de start verschijnen de meeste vinzwemmers in uitrusting aan de startplaats. Het deelnemers-veld is vrij divers; van 17 tot 70 jaar en meer. Wel opmerkelijk minder dames dan heren. Het materiaal is net iets anders: lange glasvezelvinnen, monovinnen, een triatlonpak of een dun (1,5 à 2 mm) aangepast duikpak waarbij de armen andersom staan om makkelijk dolfijn te zwemmen, enzovoort. Vermits het water slechts 14 à 15 °C is, is niemand geneigd om onmiddellijk in het water te springen. Met nog 3 minuten te gaan vóór het startsignaal wagen de eerste vinzwemmers zich in het water. En dat is, ondanks de aangepaste kledij, koud. Vooral in het aangezicht. Dat zie je aan de reactie van de vinzwemmers. Inzwemmen is sowieso noodzakelijk. Maar als het water kouder is, zie je meer vinzwemmers langer en intensiever inzwemmen al was het maar om warm te krijgen. Alhoewel sommigen zich al hadden opgewarmd op het droge was deze wedstrijd daar geen uitzondering op. Terwijl de tijd wegtikt en wordt omgeroepen: "2 minuten!", "1 minuut!", … zoeken de vinzwemmers een plaatsje op de startlijn, wensen elkaar – concurrent of niet – veel succes en spreken elkaar goede moed in, … "Een halve minuut!", … daarna wordt niets meer omgeroepen tot het startsignaal.

Misschien niet genoeg getraind of net te hard getraind in de voorbereiding. Kortom bij de meeste vinzwemmers gaat op dat moment wel eens de gedachte "Waar ben ik mee bezig?" door het hoofd. Na de eerste boei rekt het peloton uit. Een koptrio scheidt zich af. Daar achter moeten een paar achtervolgers al wat afstand toegeven. Kunnen ze later in de wedstrijd nog terugkomen? Tussen de eerste en de tweede boei, zakt het tempo langzaam. Niemand kan dat hoge tempo van de eerste paar honderd meters blijven volhouden. Iedereen is ondertussen warm gezwommen. Zwemmers evalueren hun positie. Aan de ene kant hopen velen – al dan niet stiekem – om nog een paar plaatsen op te schuiven. Aan de andere kant probeert iedereen zijn positie te consolideren, zeker zijn dat niemand voorbij komt. Na de tweede boei zie je de meeste zwemmers zoeken naar de juiste richting. Een gele boei zoeken met een laagstaande zon in het aangezicht is niet makkelijk. In het koptrio wisselen de eerste en tweede zwemmers van positie. Gezamenlijk zwemmen zij langzaam weg van de rest. Net zoals bij de rest van het deelnemersveld wordt de afstand tussen de verschillende zwemmers langzaam maar zeker steeds groter. Vanaf dat punt zwemt ieder voor zich. Gefocust blijven is dan de boodschap. Tempo en motivatie houden en je zwemstijl blijven verzorgen. Voor de crawlzwemmers betekent dat goed insteken, krachtig door trekken en blijven op de benen duwen zonder dat er krampen volgen. Voor de monozwemmers is een goede stroomlijn van

belang. Telkens de pijlhouding verlaten wordt, verlies je terrein. Voor de toeschouwers het beseffen hebben de eerste vinzwemmers al een rondje afgelegd, nog drie te gaan. Als de zwemmers op kop na de eerste ronde opnieuw de eerste boei passeren, wordt er achterom gekeken. Slechts een tiental meter tussen de eerste plaats en de tweede. Direct daarachter nummer drie. Als dat zo blijft, belooft het een spannende finale te worden. De huidige koploper, Free, is in supervorm en heeft dat bewezen in de vorige wedstrijden. Daarachter zwemt Raphaël, intrinsiek de snelste van het koptrio. Een tiental meters goed maken in een ultieme eindsprint is zeker geen probleem. Aansluitend zwemt Kristof, die zich de laatste twee jaar volledig heeft toegelegd op triatlon. Als de andere twee verzwakken naar het einde toe zal hij hen met een aanval van ver in de laatste ronde alsnog op achterstand kunnen zwemmen. Eén voor één komt elke zwemmer voorbij het ponton waar start en aankomst zich bevinden. Sommigen groeten kort naar de supporters en de toeschouwers. Misschien zal het niet voor vandaag zijn. Het gaat goed met hen. Ze genieten ervan. Op het eind van de tweede ronde worden de eerste zwemmers gedubbeld. Moed herwinnen. Proberen aan te klampen. Het gaat te snel. Van de gelegenheid gebruikmaken om eens rond te kijken. Niet alleen om te kijken of er kapers op de kust zijn maar ook om te genieten van de mooie omgeving van het Zilvermeer. Even op de rug zwemmen. Even terug op adem komen en dan terug verder. Het dubbelen van medezwemmers is raar, nieuw en zelfs een wat triest gegeven voor de duiker-toeschouwers aan de kant. In de duiksport is het namelijk van belang dat je samen

En de vinzwemmers zijn vertrokken.

Een luide toeter klinkt. Iedereen schiet weg. Zo snel mogelijk naar die eerste boei. Hoewel sommigen iets trager vertrekken om zo uit het gewoel te blijven en misschien wel om te genieten van het spektakel, schuwt het merendeel van de deelnemers deze 'conflictzone' niet. Naast het gewoel, zorgt de hoge startsnelheid ervoor dat iedereen op zijn adem trapt. Benen voelen niet goed.

Hippocampus jan./feb. 2016

Foto's: Elke Roosen.

de start

blijft. Het is ook aangenamer om alle mooie ervaringen uit de onderwaterwereld te delen met elkaar, als je als buddy's samenblijft. Bij vinzwemmen is dat dus niet het geval. De derde ronde is mentaal de zwaarste omdat de vermoeidheid steeds harder toeslaat, terwijl het eind nog niet in zicht is. De koplopers dubbelen steeds meer andere zwemmers. De posities in de kopgroep blijven behouden, hoewel onderlinge verschillen iets groter zijn geworden. Voor hen is het een extra tactische dimensie. Proberen weg te zwemmen omdat je tijdelijk uit het zicht bent of net terug proberen te komen door te versnellen naar elke gedubbelde zwemmer. Het zal afwachten worden om te zien of het nog iets oplevert. Het is voor niemand prettig om gedubbeld te worden. Zelfs voor de zwemmers die niet gedubbeld worden, is het doorbijten. Het keren rond de verschillende boeien wil al eens voor krampen zorgen. De wedstrijd verdelen in kortere stukken. Van boei tot boei. Telkens jezelf oppeppen als je zo'n nieuw stukje aanvat. Een enkeling vindt een tweede adem, trainingsarbeid die opbrengt. Voor sommigen gaat het onverwacht een stuk minder.

Foto's (2): Elke Roosen.

Gelukkig is het water ondanks de schijnbaar lage temperatuur zalig om in te zwemmen. Het is wel minder helder als een aantal jaar geleden toen je nog goed de duikers in de diepte kon zien. Ofwel waren er minder mensen aan het duiken tijdens deze wedstrijd. Een aantal stond alvast op de kant te volgen hoe de wedstrijd in zijn laatste plooi viel. De veiligheidsboot ziet een zwemmer afwijken van het parcours en gaat poolshoogte nemen. Niets aan de hand. Een beetje uit

de richting. Met het ingaan van de laatste ronde wordt in het koptrio alles op alles gezet om plaatsen te behouden of te winnen. De verschillen zijn relatief klein, ongeveer 25m. Toch is het een niet te onderschatten gat om na een afmattende wedstrijd nog dicht te zwemmen. Steeds meer zwemmers beginnen aan hun laatste ronde. Een opluchting. In gedachten overlopen wie je voorbij gestoken is om je positie te bepalen. Hopen dat geen directe tegenstanders je op de hielen zitten, lichte schrik. Door het dubbelen van zwemmers, heb je daar geen goed beeld meer van.

de aankomst en de eerste reacties Jos Leemans: Dat was weer afzien, dat was weer fijn! Dat ik voor Koen en Ronny aankom kan mijn tevredenheid maar versterken. Free Duerinckx: Pas na het laatste keerpunt, in de laatste rechte lijn van ruim 100 m, was ik zeker van de eerste plaats. Toen zag ik dat ik nog steeds 30 m voorsprong had. Als ik in die laatste ruime 100 m voluit zou spurten, zou er niemand meer over mij komen. Dorien Baeten: Bij mijn finish was ik helemaal op. Mijn ouders en vriend die aan het supporteren waren, hadden mijn rondetijden opgenomen waaruit bleek dat ik elke ronde een minuut trager zwom. Stijn Maes: eindelijk de finishâ&#x20AC;Ś even op adem komenâ&#x20AC;Ś horen hoe de anderen hebben gepresteerd. Na enkele minuten wordt het verlangen naar de welverdiende douche echter te sterk. In de kleedkamer wordt

Free Duerinckx glijdt als een vis door het water...

er uiteraard nog wat nagepraat. Annemie Lantin: Het is weer een uitdaging geweest om de wedstrijd tot een goed einde te brengen. Na afloop geeft dit weer een enorme voldoening. Niels Hendrickx: Bij de finish zag ik dat Free weer heel sterk gezwommen had en dat het heel spannend was geweest. Hij is verdiend kampioen na een topseizoen. Enkele minuten na mij finishte Stijn. Ik heb de hele wedstrijd alleen gezwommen, jammer. Het is altijd uitdagender als er een rechtstreekse concurrent in de buurt zwemt. Van mijn tijd vandaag ben ik niet content, maar ik ben over het algemeen wel heel tevreden van mijn seizoen. Gardie Cuppens: Aan de aankomst zijn de eerste zwemmers al gekleed, ze hebben al gedoucht! Het maakt me geen verschil vandaag, ik voel me goed, en ik ben weer verwonderd over hun tempo.

een persoonlijke nabeschouwing Dorien: Zelf ben ik niet tevreden van mijn finishtijd omdat ik weet dat ik beter kan. Het goede voornemen voor 2016 zal dus zijn: een beter Belgisch kampioenschap zwemmen! Rik: Zo lang je vlot door het water kan klieven, heb je er deugd van. Dat was zondag niet anders. Een uur lang heerlijk gezwommen. Voortdurend het gevoel gehad dat ik hard kon doorduwen, zonder buiten adem te geraken of problemen te krijgen. Nu ja: 300 meter voor de finish even stilgelegen maar verder geen kuitkramp gehad waar ik soms mee worstel.

... en komt als eerste aan.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Sportcommissie – vinzwemmen

Toch ben ik zeer tevreden over de uitslag: zevende van 18 zwemmers. En ik ben maar enkele minuten trager geworden over de laatste 10 jaar, over wedstrijden van pakweg één uur! Een heel klein wereldje, het vinzwemmen. Enerzijds leuk omdat het een stukje uniek is, maar anderzijds vooral jammer voor deze mooie sport. De sfeer is uitstekend; we plagen elkaar wat en voeren wat psychologische oorlogsvoering vooraf. En praten nadien gezellig na. Meer moet dat niet zijn! Stijn: Na de wedstrijd genieten we in het kader van de prachtige omgeving rond het Zilvermeer in een zalige herfstzonnetje na van de sportieve prestatie. Op het mooie terras met uitzicht over het bedwongen meer, denk je reeds: laat het volgende buitenseizoen er maar snel weer aankomen. Jos: Het blijkt dat ik uiteindelijk twaalfde van de 18 deelnemers ben. Dat heb ik goed gedaan. Dan teken ik toch maar bij voor nog maar een fijn zwemjaar! Mieke: Blij met alle prestaties, winnen of niet, deelnemen is al een puike prestatie, 4000 meter is een serieuze afstand. Met dank aan Dorien Baeten, Rik Meeuwissen, Stijn Maes, Jos Leemans, Annemie Lantin, Lutgardis Cuppens, Mieke Mombers en Niels Hendrickx voor hun medewerking aan dit artikel. 

Foto's(3): Elke Roosen.

Free Duerinckx

De deelnemers mogen nog een extra prijs uitkiezen.

voorstelling mede auteurs Free Duerinckx is 36 jaar oud en lid van Nautilus Hasselt. Al meer dan 25 jaar doet hij aan vinzwemmen. De laatste jaren boekt hij – dankzij extra training – terug meer succes in de Beker van België, het Belgisch kampioenschap en op de CMAS World Cup voor Masters. Dorien Baeten is 25 jaar oud en lid van Nautilus Hasselt sinds haar tienerjaren. Tijdens haar universitaire studies had ze geen tijd om te komen trainen, maar sinds enkele jaren heeft ze de draad terug opgepikt. Nu geniet ze ervan om elke zaterdag haar monovin aan te trekken en de werkweek van haar los te zwemmen. Haar goede voornemen voor dit jaar was het meedoen aan verschillende buitenwaterwedstrijden, want andere jaren nam ze enkel deel aan de doortocht van het Albertkanaal. Met vier buitenwedstrijden in 2015 is het haar toch aardig gelukt en daar is ze wel trots op! Rik Meeuwissen is 54 jaar oud. Toen hij jaren geleden aansloot bij duikclub Nautilus, hoorde hij van het vinzwemmen. Niet slecht om de conditie wat aan te scherpen, ook als duiker, dacht hij toen. Dat bleek een schitterend idee! Na de kennismaking is hij echt volledig bij het vinzwemmen blijven hangen! Een prachtige en gezonde sport noemt hij het. Hoe lang Rik al zwemt met vinnen, weet hij niet precies, maar alleszins meer dan 25 jaar! Hij heeft nooit hoge ogen gegooid in de competitie, maar zwemt toch graag wedstrijden! Dan heeft hij iets om naar toe te werken en heeft hij een idee van zijn prestaties. Hij meet zich aan de mensen die gewoonlijk ongeveer even snel zijn... en de laatste jaren vooral aan zichzelf.

Stijn Maes is 23 jaar oud en sinds 2004 lid bij de vinzwemmers van Nautilus Hasselt. Niels Hendrickx is vinzwemmer bij Nautilus Hasselt. Jos Leemans is duiker/vinzwemmer bij LDL. Annemie Lantin is instructeur bij duikschool Samantha Maaseik. Een artikel over de Noordzeechallenge in de Hippocampus, nu 15 jaar geleden, is de aanleiding geweest van haar vinzwemavontuur. Het had haar ertoe aangezet om, samen met twee clubgenoten, de uitdaging van de Noordzee eens aan te gaan. Wat echter als een eenmalig evenement gepland was, groeide uit tot een nieuwe hobby. Gardie Cuppens is vinzwemmer bij Nautilus Hasselt. Mieke Mombers, 49 jaar oud, is samen met haar echtgenoot (en beste buddy) Jan Lynen lid van duikschool Nautilus Hasselt. Zij zijn echter géén vinzwemmers maar fervente duikers sinds 1998. Als duikers gaan ze voor alle rust en gewichtloosheid naar de mooiste plaatsen in binnen- en buitenland. Het ontspannen vertoeven onder water, genieten van alle fauna en flora, op zoek naar nieuwe dingen … is hun lang leven. Mieke en Jan hebben altijd gehouden van de natuur boven water en toen kwam dat duiken er onverwacht bij. Ze zijn echte milieu- en natuurbeschermers geworden: ze helpen stranden opkuisen waar schildpadden komen broeden en verwijderen overal vislijnen en afval uit het rif. Zacht uitgedrukt is duiken een passie geworden en een stuk van hun leven.

De bekers.

De medailles.

Hippocampus jan./feb. 2016

1.000 m – 14 jaar & plus Pl.

Naam

Voornaam

Club

M/V

Cat

Tijd

Filimonova

Daria

DJK – VfR

13:18,08

Filimonov

Nikita

DJK – VfR

15:37,88

4.000 m – alle categorieën Pl.

Naam

Voornaam

Club

M/V

Cat

Tijd

Duerinckx

Free

Nautilus

47:24,62

Leroy

Raphaël

LGM

47:48,46

Hendrickx

Kristof

Nautilus

SEN

48:05,18

Hendrickx

Niels

Nautilus

SEN

50:41,68

Maes

Stijn

Nautilus

SEN

54:15,34

Geleyns

Sharona

Aquani Nivelles

SEN

55:07,34

Meeuwissen

Rik

Nautilus

63:02,06

Vanbroeckhoven

Alain

AIDA

63:43,24

Caris

Bart

Aquani Nivelles

65:40,59

Hoste

Karolien

Nautilus

67:11,72

Baeten

Dorien

Nautilus

SEN

68:28,21

Leemans

Jos

LDL

69:29,01

Klerkx

Sven

Samantha

SEN

70:22,52

Hermans

Koen

Nautilus

71:13,15

Raymaekers

Ronny

Nautilus

74:17,62

Coolen

Jaak

Samantha

74:23,40

Cuppens

Lutgardis

Nautilus

79:16,90

Lantin

Annemie

Samantha

80:23,43

ADVERTENTIE

BELGISCHE DUIKSPORTBEURS 19 & 20 maart 2016

PROMOTIES

Materialen (verkoopbeurs) Reizen Duiklocaties in binnen en buitenland

www.duiksportbeurs.be info@duiksportbeurs.be 0032(0)495/82.64.74

van 10 tot 18u

Groenendaallaan 394 2030 Antwerpen

DUIKVEILING Time to Dive Hippocampus jan./feb. 2016

Club in de kijker

50 jaar Kortrijkse Duikersklub KDK Met een ontvangst op het stadhuis werd het jubileumjaar van de

Het '50 jaar KDK jubileumlogo'.

Kortrijkse Duikersklub (KDK) feestelijk ingezet. KDK werd namelijk in 1965 opgericht en dit 50-jarig bestaan kon in 2015 uiteraard niet onopgemerkt voorbij gaan. Een feestavond, een familie-duik evenement met BBQ, een filmnamiddag en een jubileumeditie van het clubblad met een overzicht van 50 jaar werking vormden de ingrediënten van dit gouden jubileumjaar, waarbij ook de oud-leden

De stichtingsvergadering vond plaats op woensdag 28 juli 1965, in de vergaderzaal Provinciaal Zwembad, met de verkiezing van een voorlopig bestuur, met de aanvaarding van de naam 'De Tritonen' en met de goedkeuring van de statuten. In november 1965 sloot de club aan bij de Federatie (BEFOS) maar dan wel met de naam KDK (Kortrijkse Duikersklub) omdat 'De Tritonen' geweigerd werd daar deze naam als clubnaam reeds bestond. De 'KDK' is voor het eerst beginnen duiken in Lessines en daarna vooral in Doornik, eerst in de steengroeves Requiem en Chercq en vanaf 1969 in Barges. Onmiddellijk werden ook al heel wat duikuitstappen of duikreizen georga-

Boven: Toespraak van burgemeester V. Van Quickenborne, met naast hem KDK-voorzitter Wim Lazou. Rechts: Een aantal leden en ex-leden luisteren naar de burgemeester.

Foto's (11): Philipp

et ontstaan van KDK vindt zijn oorsprong in de duikclub van Ronse. In 1964 vroeg en kreeg deze club toelating om te trainen in het Provinciaal Zwembad in Kortrijk. Vanzelfsprekend kregen zij hierdoor al vlug heel wat leden bij uit Kortrijk en na enkele maanden beslisten een 30-tal van deze Kortrijkse leden om zelf een eigen duikclub op te richten.

e Vandenbroucke.

niet vergeten werden.

KDK-voorzitter Wim Lazou snijdt de feesttaart aan.

niseerd. Estartit, Oosterschelde, Vodelée, Boulogne-Sur-Mer, Middellandse Zee, Aqaba en uiteraard werden vele plaatsen aan de Rode Zee in Egypte geliefkoosde duiklocaties. De duikflessen werden in het begin gevuld in Gent of Ronse. Vele leden stelden eigen materiaal ter beschikking om nieuwe leden de kans te geven te leren duiken. Na twee jaar kocht de club eigen materiaal aan en al snel bekwaamden enkele leden zich om monitor te worden om zo andere leden een goede praktische en theoretische opleiding te geven. De club werd jaar na jaar groter en de monitoren zorgden ervoor dat in West-Vlaanderen ook andere clubs opgericht werden met 'KDK' als peter. De club bleef groeien en in januari 1972 kon men een eigen clubhuis openen in de Meersstraat in de buurt van het zwem-

Hippocampus jan./feb. 2016

Sfeerbeelden van de receptie, aangeboden door het stadsbestuur.

bad. Vele jaren was dit de plaats om na elke training de meest fantastische verhalen te horen over duikvakanties en meegemaakte avonturen of om van gedachten te wisselen over de werking van de KDK. Jammer genoeg moesten we in maart 2003 dit clubhuis verlaten wegens de verbredingswerken van de Leie maar we vonden snel een nieuwe thuishaven in de cafetaria van het zwembad. Vanaf 1996 begonnen enkele leden jaarlijks midden augustus een zeelandweekend te organiseren. Eerst verbleven ze op een camping maar vanaf 2003 werd vakantiedomein In De Boogerd in Burgh Haamstede de vaste verblijfplaats. Dergelijk duikweekend is niet alleen goed om specifieke duikervaring in de Oosterschelde op te doen, maar ook om de clubsfeer en vriendschap te bevorderen. De meeste duikervaring krijgen we echter wekelijks in de steengroeve Barges in Doornik. Het grootste aantal duikers vinden we daar in de zomer, maar sinds droogpakken zo populair geworden zijn, zijn er steeds meer die er ook overwinteren. In 1990 vierde de club zijn 25 jaar bestaan onder meer met de oprichting van een eigen clubblad, 't Apneetje. Het verschijnt viermaal per jaar, met daarin allerlei duikweetjes, interessante artikeltjes, boeiende reisverhalen en de voorstelling van de clubleden. 2015 is dus ook voor 't Apneetje een jubileumjaar: 25 jaar oud en de 100e editie. In de loop der jaren werd het duikmateriaal regelmatig uitgebreid en de club beschikt thans over 30 persluchtflessen, 3 nitroxflessen, 23 ademautomaten en 12 trimvesten voor buiten en 24 flessen en 34 ademautomaten, 10 trimvesten en voldoende zwemvliezen, maskers en snorkels voor de zwembadtrainingen. In juli 2006 kocht de club een eigen compressor aan

om de flessen te vullen waardoor we niet meer wekelijks moesten een beroep doen op de, weliswaar vlotte, medewerking van de Kortrijkse brandweer. Het ledenaantal varieerde in de loop der jaren tussen een maximum van 140 in 1979 en een minimum van 65 in 2012. Hierbij mag niet vergeten worden dat sinds de oprichting vele duikclubs in de streek bijgekomen zijn. Momenteel zijn er opnieuw 83 leden. EĂŠn van de hoogtepunten in de 50 jaar dat de club bestaat, was ongetwijfeld het onderwaterhuwelijk van twee van onze instructeurs in 2014. Verschillende lokale en nationale kranten en tv-zenders brachten een verslag van deze spectaculaire gebeurtenis (zie ook op youtube: huwelijk Sarah en Kobe: www.youtube.com/ watch?v=hugmKROXdJA).

jubileumactiviteiten Om het jubileumjaar niet onopgemerkt te laten voorbijgaan, vormden een aantal leden in 2014 de 'werkgroep 50 jaar KDK'. Diverse brainstormvergaderingen waren nodig om verschillende mogelijkheden voor te stellen, af te keuren, goed te keuren en uiteindelijk concreet uit te werken. Het clublogo kreeg een feestversie met een 'gouden 50 jaar' in verwerkt. Op vrijdag 27 maart was 'KDK' de gastheer voor de Algemene Vergadering van WEVOS, waaraan uiteraard een receptie gekoppeld werd. Hoofdaccent van het feestjaar lag op zaterdag 13 juni 2015. In de late namiddag kreeg de club een feestelijke ontvangst

op het stadhuis waar burgemeester V. Van Quickenborne een 80-tal aanwezigen, waaronder een aantal ex-leden van het eerste uur, verwelkomde en enthousiast toesprak. En hij wist waarover hij sprak want hij heeft zelf ook ervaring met duiken. Na deze zeer gesmaakte ontvangst bood de stad nog een uitgebreide receptie aan en die smaakte nog beter. Deze receptie was een ideale aanloop voor het groots avondfeest voor alle leden en ex-leden (met partner) in feestzaal 'Vijverhof' (als het maar met water te maken heeft). Opnieuw aperitief, uitgebreide feestmaaltijd en vooral het enthousiast dansfeest liep door tot in de late uurtjes. We moesten de dag erna toch niet gaan duiken. Die avond gingen ook een aantal fotoboeken van hand tot hand met fotoâ&#x20AC;&#x2122;s van duiken en duikers uit lang vervlogen tijden. Oo's, aa's, "Kijk hier" en "Weet je nog?", vergezelden de boeken. Ook het clubblad 't Apneetje, verscheen die avond in jubileumeditie. 25 jaar oud en 100e editie en dit tijdens het gouden jubileumjaar van de club: uiteraard werd in deze editie de geschiedenis van de club, Hippocampus jan./feb. 2016

Club in de kijker haar bestuurders en haar werking neergeschreven. Tot slot mochten alle leden ook nog een badhanddoek, met daarop het nieuwe '50 jaar KDK jubileumlogo' geborduurd, meenemen naar huis als materieel aandenken aan het 50-jarig bestaan van de club. Op zaterdag 12 september 2015 kreeg onze wekelijkse duikuitstap naar de steengroeve Barges in Doornik een feestelijk tintje. Omdat we onze niet-duikende partners en kinderen eens wilden laten kennismaken met waar wij duikers wekelijks uithangen (of onderduiken), werden ze allemaal uitgenodigd voor een 'familie-duikuitstap'. Verschillenden zagen voor het eerst de duikplaats, luisterden

Linksboven: Aperitief voor avondfeest. Rechtsboven: Eén van de feesttafels. Rechtsonder: KDK-secretaris Philippe Vandenbroucke proeft de wijn.

naar iets wat wij 'briefing' noemen en zagen de duikers ondergaan en na een klein uurtje weer boven komen. Alles werd afgesloten met een aperitiefje en een BBQ. Voor de laatste activiteit konden we rekenen op de medewerking van kunstencentrum Buda. Op onze vraag vertoonden zij in hun filmzaal Budascoop op zondagnamiddag 11 oktober de fascinerende documentairefilm 'Oceans'. Aangezien dit een open publiekvoorstelling was, kwamen ook vele niet-duikers genieten van de wonderbaarlijke wereld in de oceanen. Uiteraard gaven we hen na de voorstelling een folder van onze duikclub mee. Je weet maar nooit… Dat feestactiviteiten geld kosten, namen we er met plezier bij, temeer omdat we van de stad voor ons 50-jarig bestaan een jubileumsubsidie toegestopt kregen van 370,00 euro. Linksboven: Wachtend op de briefing voor de duik tijdens familieduikuitstap. Linksonder: BBQ tijdens de familieduikuitstap.

Hippocampus jan./feb. 2016

toekomst We gaan uiteraard door voor opnieuw 50 jaar, maar wel met een aantal vragen en onbekenden. Ons vertrouwde zwembad verdwijnt en wordt rond 2018 vervangen door een nieuw groot animatiebad waar geen plaats zal zijn voor duikers. Vermoedelijk zullen de Kortrijkse duikers moeten uitwijken naar Zwevegem waar ze ook een nieuw zwembad zullen bouwen en waar wel plaats en faciliteiten zullen voorzien zijn voor de duikclubs. Tevens zal het gratis mogen gebruikmaken van het zwembad ook verleden tijd zijn. Deze nieuwe situatie baart ons wel wat zorgen, maar met een enthousiast bestuur, een uitgebreid kader en vooral veel nieuwe jonge leden zien we toch de toekomst zeker rooskleurig tegemoet.

 Willy Roets PR-verantwoordelijke KDK

Retro-Hippo Verzameld door Wim Van Doeselaer

45 jaar geleden Uit Hippocampe nr. ?

februari 1970

grante gevallen anoniem te publiceren, zodat iedereen hieruit een les kan trekken, evenals het door het slachtoffer gebruikt materiaal grondig te onderzoeken. Nationaal Duikonderricht

25 jaar geleden

Antistollingsstoffen en Aspirine Er bestaat geen enkel wetenschappelijk argument dat het nut van deze medicijnen bij decompressieziekte aantoont. Anderzijds is het bewezen dat decompressieziekte van het ruggenmerg en van het binnenoor meestal gepaard gaat met bloedingen. In deze gevallen zouden deze medicijnen de toestand verergeren.

uit Hippocampus nr. 132

februari 1991

5e Symposium für Tauchmedizin Hannover oktober 1990

15 jaar geleden Er is geen januari-februarinummer. De volgende Hippocampe verschijnt in april 1971.

35 jaar geleden uit Hippocampus nr. 82

februari 1981

Bendor De tweede sessie van de pre-Stage (nu 2*Stage) 1980 ging door in november. Er waren 18 geslaagden. We vermelden hier de nieuwe Federale Monitors van NELOS: Benny Blonde (Coral), Gaspar Cornette (RDK), Jan Herrenthals (Murena), Ronny Margodt (Coral), Willy Tyteca (Flipper), Gilbert Van Gelder (Atlantis), Marcel Vanden Bosch (Neptunus), Ludo Verbruggen (Neptunus).

US Navy-tabellen Jacky Robertz houdt op de pre-stage een voordracht over het berekenen van de tabellen. Het is ook een pleidooi voor het overgaan van de GERS-tabellen naar de Amerikaanse US Navy-tabellen.

Onderzoekscommissie In het kader van de werkzaamheden van de Onderzoekscommissie is het nodig de fla

uit Hippocampus nr. 182

februari 2001

Voorzitterswissel Jozef Van den Berghe, de eerste voorzitter van NELOS, heeft de Liga 13 jaar geleid en vindt het nu tijd om een stap terug te zetten. Hem wordt het erevoorzitterschap aangeboden. Willy van der Plas volgt hem op. Met Willy als voorzitter zal het zeker intensief werken worden. Energiek, vooruitstrevend, recht door zee, het zijn allemaal kwaliteiten die op Willy toepasselijk zijn. Hij zal zeker instaan voor een verdere positieve uitbouw van onze Liga. Monique Demoustier Ondervoorzitster NELOS

Organisatie examen 3*D-examen (nu 4*D) De jury zal uit 2*Instructeurs bestaan. De juryvoorzitter blijft evenwel een 3*Instructeur. De traditionele mondelinge theoretische ondervraging wordt vervangen door een schriftelijk examen met daarna mondelinge uitleg aan de jury.

Bendor John Remue sprak in zijn welkomstwoord over een ‘historische stage’. Dat was niet zo maar een oratorische stijlfiguur. Voor de eerste keer sinds het prille begin der Belgische stages waren de Franstalige duikers er niet bij. Bendor was 5 dagen lang een Nederlandstalige enclave. LIFRAS deed immers haar stage in Le Lavandou.

OW-Hockey Elk jaar bekampen de geïnteresseerde ploegen uit de Belgische OW-hockey-scene elkaar in een aantal speeldagen om zich op het einde van het seizoen 'Kampioen van België' te mogen noemen. De eindstand voor het jaar 2000: 1. Mantis Zwevegem: 15 punten 2. MOC Menen: 13 punten 3. Koraal Genk: 8 punten 4. Koraalduivels Gent: 6 punten. 5. LUC Lille: buiten competitie. Klaus Vancamelbeke

40 jaar BEFOS- en NELOS-Stages In 1960 werd de eerste BEFOS-stage te Cassis georganiseerd. René Crepin: "Alle duiken worden gedaan met juryleden die een heel gamma van incidenten simuleren waarop de kandidaat onmiddellijk moet reageren. Een Belgische monitor moet in alle omstandigheden en gelijk hoe zijn fysieke toestand ook is, elke onverwachte gebeurtenis onder water kunnen oplossen".

Hippocampus jan./feb. 2016

Foto's (2): Roland Wantens.

Reportage Geschiedenis

Het Provinciaal Hof te Brugge.

Cultureel Erfgoed

onder water Gouverneur Decaluwé organiseerde een Congres op vrijdagavond 2 oktober 2015 in het Provinciaal Hof te Brugge, waarop hij zowat iedereen die met de Noordzee - onder water - te maken had, uitno-

onze wateren ligt. Die video's droegen het copyright van JJDV / Sven Van Haelst en waren dan ook technisch perfect. Eerst werd het publiek verwelkomd door Gouverneur Decaluwé, die meteen over die nieuwe wetgeving een uiteenzetting gaf die in een persbericht, dat ik als mede-redacteur van Hippocampus aan de ontvangstdesk gekregen had, als volgt verwoord werd: "Sinds 1 juni 2014 is de Gouverneur van West-Vlaanderen aangewezen om als Ontvanger van het Cultureel Erfgoed onder water op te treden".

digde. Ook NELOS werd uitgenodigd, zodat daar aanwezig waren: Roland Wantens, José Vandekerckhove, Rudi Bonny en ikzelf.

oor de wereldwijde bescherming van het Cultureel Erfgoed dat zich onder water bevindt, gaf de UNESCO reeds op 2 november 2001 een Richtlijn. Wat betreft onze TZ (Territoriale Zone) en ons deel in het CP (Continentaal Plat) alles samen zo wat 3.600 km2 Noordzee werd er op 4 april 2014 door het Belgisch Parlement een wet gestemd, waarna bij Koninklijk Besluit van 25 april 2014 de Gou-

Hippocampus jan./feb. 2016

verneur van de Provincie West-Vlaanderen aangesteld werd met inwerkingtreding op 1 juni 2014 als 'Ontvanger van het Cultureel Erfgoed onder water'. In de prestigieuze grote bovenzaal van het Provinciehuis werden voor de talrijke genodigden, in afwachting van de sprekers, op een groot scherm verscheidene video's vertoond over het Cultureel Erfgoed dat in

Gouverneur Carl Decaluwé.

in kaart brengen van vondsten De Gouverneur van West-Vlaanderen wil graag dat ons maritiem erfgoed volledig in kaart kan worden gebracht en roept de mensen daarbij op om ook vondsten die werden bovengehaald vóór 1 juni 2014, te melden. U blijft eigenaar van deze vondst(en) en kan op deze manier bijdragen aan het wetenschappelijk onderzoek inzake het maritiem erfgoed in onze Belgische wateren. De melding kan gebeuren via de website www.vondsteninzee.be, waar meer informatie te vinden is. Vondsten die gedaan werden vóór de inwerkingtreding van de regelgeving, moeten dus niet meer gemeld worden, maar mogen wel gemeld worden. In indien ze opgehaald werden, blijven ze eigendom van de vinder in zoverre ze niet zouden behoren tot een staats-schip of een staats-luchtvaartuig. Gouverneur Decaluwé besloot met de wens tot samenwerking met de toekomstige vinders van Cultureel Erfgoed onder water. Hij gaf dan het woord aan Jan Mees, Algemeen

Jan Mees, Directeur VLIZ.

Als derde spreker kwam Tomas Termote, Maritiem Archeoloog, met een zeer uitgebreide documentatie over de wrakken in de zuidelijke Noordzee, over visserij, over bergingen en verdiepingen, en ook over de impact van de oorlogen op het Belgisch zeegebied. Ten slotte beschreef hij, hoe duikers horen om te gaan met het Cultureel Erfgoed onder water.

Tomas Termote, Maritiem Archeoloog.

Bart Tommelein, Staatssecretaris.

Foto: Roland Wantens.

Méér uitleg hierover is te vinden op de website van het VLIZ.

Als vierde spreker kwam Bart Tommelein, Staatssecretaris o.a. voor de Noordzee, met de geruststelling dat de nieuwe wet er niet is om mensen te vervolgen maar wel de duikers in de Noordzee aan te moedigen om zo veel mogelijk foto's en opmetingsmateriaal te bezorgen aan de Gouverneur. Die wet is immers een mooi begin, dat de samenwerking tussen alle betrokkenen beoogt.

Tot slot konden er aan het panel van de drie eerste sprekers heel veel vragen gesteld worden, die door elke respectievelijke spreker beantwoord werden. Daarna was er in de benedenzaal een verzorgde receptie met een droogje en een natje, waarbij onze aanwezige NELOS-duikers leerrijke gesprekken konden voeren met de sprekers zelf.  Jozef Van den Berghe

Tijdens de receptie werd er nog wat nagepraat over het congres. Links: José Vandekerckhove en Roland Wantens.

Tomas Termote en Rudi Bonny.

Hippocampus jan./feb. 2016

Foto’s (2): Jozef Van den Berghe.

Directeur van het VLIZ (Vlaams Instituut voor de Zee), die de werkzaamheden van zijn instituut opsomde en beschreef: DD onderzoek door vakgroepen van de universiteiten van Gent en Antwerpen; DD samenstellen van een Compendium over Maritiem en Kustgebonden Erfgoed en van databanken over Maritiem Archeologisch Erfgoed en Varend Erfgoed; DD hun project voor historische landen zeekaarten; DD hun onderzoek naar de oesterkwekerijen en over de impact van de oorlogen op het Belgisch zeegebied; DD hun 'Werk op Zee', w.o. wetenschappelijk duiken en het opzoeken van wrakken met 'multibeam echosounders'; DD de bewaring van gevonden goederen in het Marien Station te Oostende.

Foto: Roland Wantens.

Vondsten in de territoriale zee - ongeacht het aantal jaren onder water - en vondsten in de Exclusieve Economische Zone of op het Continentaal Plat - die zich ten minste honderd jaar onderwater bevinden - moeten gemeld worden aan de Ontvanger van het Cultureel Erfgoed onder water. Onder 'vondsten' wordt elke ontdekking van sporen van menselijke aanwezigheid met een cultureel, historisch of archeologisch karakter verstaan, die zich deels of volledig, tijdelijk of permanent onder water bevinden, met name (i) vindplaatsen, structuren, gebouwen, voorwerpen en menselijke resten, alsook hun archeologische en natuurlijke context; (ii) schepen, luchtvaartuigen, andere vervoermiddelen of delen daarvan met hun vracht of inhoud alsook hun archeologische en natuurlijke context; (iii) prehistorische voorwerpen waarvan de ontdekker redelijkerwijze kan vermoeden dat het Cultureel Erfgoed onder water is. Het gaat niet om vondsten op het strand; hiervoor dient men zich te wenden naar het Vlaams Agentschap Onroerend Erfgoed. Sinds de nieuwe regelgeving is het bovendien verboden om zonder voorafgaande machtiging van de ontvanger van het Cultureel Erfgoed onder water vondsten intentioneel boven te halen.

Foto: Roland Wantens.

meldingsplicht

Bondsnieuws

Fysieke conditieproeven Verslag van de fysieke conditieproeven voor het niveau 1*Instructeur jaargang 2015.

et wordt stilaan routine, tenminste voor de juryleden, dat er elk jaar in het begin van december, fysieke conditietesten worden afgenomen van onze kandidaat 1*Instructeurs. Eind 2015, precies samenvallend met het feest van Sinterklaas, was het weer zover. Waren de kandidaten misschien oververmoeid omdat ze, vastgekluisterd aan de schoorsteen en gewapend met hun leeg schoentje, vruchteloos gewacht hadden op de goedheilig man of waren er andere redenen? Zoals verder in dit verslag te lezen valt, was het succesvol afronden van dit luik dit jaar helemaal geen evidentie. De kandidaten hebben keihard moeten vechten om het getuigschrift van een goede fysieke conditie te verwerven! Samengevat kan gesteld worden dat er 32 kandidaten mochten deelnemen aan deze fysieke fitheidstesten. 8 deelnemers faalden in de eerste ronde. Dat is uitzonderlijk veel te noemen. Gelukkig hebben 5 kandidaten zich terug kunnen herpakken tijdens de herkansing zodat er finaal 29 kandidaat 1*Instructeurs hun traject kunnen verder-

Hippocampus jan./feb. 2016

zetten naar de eindronde! Al bij al dus toch een mooi resultaat. Vanwege het Duikonderricht NELOS een dikke proficiat aan de geslaagden en veel succes met het vervolgtraject! Ik wil ook graag van deze gelegenheid gebruik maken om Frank Verstraete en de meewerkende clubs uit het Gentse te bedanken voor het ter beschikking stellen van de fijne infrastructuur van 't Strop te Gent. Zoals gewoonlijk was het weer allemaal piekfijn georganiseerd. Ik kan de logistieke beslommeringen met een gerust hart overlaten aan Frank en ik kan alle administratieve en organisatorische aspecten van deze organisatie met een blindelings vertrouwen in handen geven van Inge Dekort. Inge, Frank; bedankt! Als je dan weet dat het eigenlijke werk door een ploeg enthousiaste instructeurs wordt uitgevoerd, deze editie onder leiding van Glenn Tessens, John Maes en JosĂŠ Vandekerckhove, dan mag het duidelijk zijn dat ik me kan beperken tot het geven van een briefing vooraf en een preek en proclamatie achteraf â&#x20AC;&#x201C; leuk!

Foto:'s: Ivo Madder.

Commissie Duikonderricht

Misschien moeten we toch eens even stil blijven staan bij wat bevindingen die door de juryleden geuit werden tijdens de debriefing.

bevindingen Al die jaren hebben we tijdens de briefing aan de kandidaten gesteld dat ook de vorm en de stijl van uitvoering van de oefeningen een beoordelingscriterium is. We hebben dat zelfs opgenomen in de NELOS-Infomap! Het blijkt echter nog altijd onvoldoende doorgedrongen te zijn! Terecht stelt de jury dan dat indien de stijl te wensen overlaat, dit zal geĂŻnterpreteerd worden als een gebrek aan fysieke conditie of als onvoldoende aandacht voor de veiligheid. Enkele voorbeelden om dit te demonstreren: 1. Als na de 70 seconden stilstaande apneu een kandidaat pijlsnel naar de oppervlakte schiet om adem te halen, dan kan dit afgestraft worden want dit geeft blijk van een onvoldoende goede fysieke conditie. 2. Als bij de oefening 4 x 25 meter tussen de flessen bij aankomst amechtig gegrepen wordt naar de ademautomaat, deze vlug in de mond wordt gestoken

5. 6.

en daarna de fles vliegensvlug wordt opengedraaid, dan is dit een teken van fysieke tekortkoming en wordt er bovendien een onveilige toestand gecreëerd. Als tijdens het zwemmen van het diep naar het ondiep er amper of niet wordt uitgeademd, dan wordt een gevaarlijke toestand gecreëerd. Het moderne zwembad is tot aan de rand gevuld. Het is onmogelijk om dan een correcte voorwaartse sprong uit te voeren. Waarom maken de kandidaten geen gebruik van de schaarsprong? Dit is een gangbare techniek bij NELOS, speciaal ingevoerd om te water te gaan in zwembaden waar het water gelijk staat met de kant. Dit werd voornamelijk opgemerkt bij het te water gaan bij het vinzwemmen! Er is een belangrijk verschil tussen vinzwemmen en fietsen. Enzovoort.

De jury is van mening dat een correcte stijl hanteren ook al moet geëvalueerd worden op examens van Assistent-Instructeur. De Verantwoordelijke der Brevetten, René Van Leeuwen zal van deze opmerking op de hoogte gebracht worden. De jury krijgt sterk het gevoel dat er enkel en alleen aandacht is voor de fysieke uithouding. Er wordt gesuggereerd om de titel van deze testen te vervangen door bijvoorbeeld: 'Fysieke fitheidstesten en zelfbeheersing', zodat ook in de hoofding meegegeven wordt dat de houding en het gedrag van groot belang zijn. We zullen zien wat het Brevettencomité en het Bureau Duikonderricht hier over denken?! Door onvoldoende aandacht voor de afwerking en de Sommige kandidaten hadden meer stijl, heeft de stress om hun oefeningen voor te jury sterk het bereiden dan anderen.

gevoel gekregen dat er een enorme nonchalance aan de dag wordt gelegd. Dat is uiteraard uit den boze in onze sport. Als we willen behoren tot het kader van NELOS, dan wordt verwacht dat er een correct voorbeeld wordt getoond. Het kader heeft inderdaad een voorbeeldfunctie te vervullen. De jury heeft heel wat opmerkingen moeten geven op het door de kandidaten meegebrachte materiaal. Dit is toch onbegrijpelijk?! Dit is zelfs onvergeeflijk te noemen! Voorbeelden: 'flessen met vuile lucht erin', 'kranen die amper te openen zijn onder water', 'mondstukken van ademautomaten die bijna helemaal afgescheurd zijn', enzovoort. Dit komt neer op het moedwillig negeren van elementaire veiligheidsvoorschriften. Bij het duiken hangt ons leven af van goed onderhouden duikmateriaal. Zulke fouten zouden dus nooit mogen voorkomen.

leermoment Na deze bevindingen kunnen we toch wel positief besluiten door te zeggen dat ondanks de vele herkansingen, iedereen flink op de tanden heeft gebeten en er toch nog 5 kandidaten werden gerecupereerd. Ook was het duidelijk dat alle kandidaten met veel aandacht de debriefing hebben bijgewoond. Dit sterkt ons gevoel dat met behulp van de gecapteerde feedback er op een examen ook een belangrijk leermoment plaatsvindt en dat de kandidaat-instructeur met deze bijkomende vorming weeral een belangrijke stap dichter bij zijn of haar titel heeft gezet. Nog veel succes gewenst!

 Stef Teuwen

Ga naar www.flickr.com/photos/nelos-vzw/ albums en daar vind je in het album 'Fitheidstesten 2015' alle andere foto's.

Hippocampus jan./feb. 2016

B ONDSNIEUWS Reportage Audiovisuele Commissie Duikgeneeskunde

Sectie Onderwatervideografie

De nieuwe cursus onderwatervideografie, editie 2015, werd door alle deelnemers fel gesmaakt. Dankzij professionele lesgevers konden we weer een cursus van goede kwaliteit organiseren.

ijdens deze cursus was vooral het praktijkgedeelte in de Put van Ekeren, waarbij de cursisten individueel getraind werden op het stilhangen en positioneren in het water (zie film www.youtube.com/watch?v=LXccjesnJN4) een 'eye-opener'.

Het nieuw geïntroduceerde groepswerk, waarbij de cursisten samen een scenario schreven en een film moesten schieten, zorgde er dadelijk voor dat het geleerde in de praktijk werd omgezet. Dat was niet eenvoudig maar zeker wel plezant! Ten slotte wierp onze gepassioneerde aan-

Foto: Erik De Groef.

Geslaagden cursus onderwatervideografie pak de vruchten af die we voor ogen hadden: alle vier de cursisten leverden een mooie montage af en slaagden voor hun eindwerk. Proficiat Karin Finke (Eurodivers, Kontich), Ivan Hus (Amfibie, Turnhout), Luc Meuwes (Amfibie, Turnhout) en Philip Moonen (Amfibie, Turnhout) van de klas van 2015. Proficiat ook aan Christine Van de Velde (ADE, Eeklo) van de klas van 2014.  Erik De Groef

ADVERTENTIE

veRkOOp vaN TOpmeRkeN aDvIes vaN pROfessIONaLs OffICIëLe HeRsTeLDIeNsT maaTweRk OpLeIDINgeN

HaaL HeT maXImaLe UIT Je ONDeRwaTeRCameRa www.mes-bvba.be

Hippocampus jan./feb. 2016

wrakduiken € 525 • • • • • •

5 dagen - 5 nachten in vol pension 10 duiken: voor groepen.

Minimum 3*Duikers Verzorgde keuken Comfortabel hotel Volledig pension Vullen van de ﬂessen in het duikcentrum Gans het jaar door (behalve juli en augustus)

CLUB INTERNATIONAL DE PLONGEE DU LAVANDOU SUR LE PORT - 83980 LE LAVANDOU - FRANCE Tél: +33-4-94-71-54-57 Fax: +33-4-94-15-13-09 www.cip-lavandou.fr info@cip-lavandou.fr

Hippoëzie Aan zee Een gore zee; Aan 't strand daarvan: Van lieverlee Een eenzaam man. Zijn blik is naar Verlatenheid Geen uitzicht, waar Men die vermijdt.

De mond blijft stom Tegen den tijd, Want ouderdom Is eenzaamheid.

Jacques Bloem

Foto: Rawpixel.com.

In 't niets verglijdt, Zonder misbaar, De hooploosheid Van weer een jaar.

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Reisverhaal

Foto: Jodi Frediani.

Zwemmen en snorkelen met bultrugwalvissen.

Oog in oog met een

bultrugwalvis? Ervaar het zelf …

Ook als ervaren duiker, zal niets wat je ooit gelezen of gezien hebt, je kunnen voorbereiden op de golf van emoties die je plots overmant wanneer je je eerste 'contact' maakt met een bultrugwalvis.

f je nu de delicate choreografie van een paar 'dansers' aanschouwt (het dansen is onderdeel van het paringsritueel van een vrouwelijke en een mannelijke bultrugwalvis) of de onstuimige capriolen observeert van een luidruchtige groep mannelijke bultruggen – aangewakkerd door tonnen testosteron, die zich uiten in krachtige competitieve gedragingen om het vrouwtje te kunnen veroveren – elk type van walvisgedrag of walviscontact is een ervaring die telkens ontzag en nederigheid inboezemt, en dat maar weinig mensen zich kunnen inbeelden.

Silver Banks walvisheiligdom De Dominicaanse Republiek is een unieke

Hippocampus jan./feb. 2016

bestemming in de wereld waar het mogelijk is om met walvissen te zwemmen. Natuurlijk kan je de walvissen ook vanaf de boot bekijken, maar je krijgt pas echt een goed beeld van een walvis wanneer je deze onder water kan spotten. Om een 'super persoonlijke ervaring' te kunnen beleven, om oog-in-oog met een bultrugwalvis te kunnen zwemmen, is de Silver Banks in de Dominicaanse Republiek de meest uitgelezen bestemming. Elk jaar komen bultruggen het Caribisch gebied inzwemmen om hun jongen te baren of een mannetje of vrouwtje te zoeken. De 'Silver Bank Humpback Whale Marine Sanctuary' omvat de Silver Banks, de Navidad Bank en de Mouchoir Bank. Ze zijn gelegen tussen de landen Turks & Caicos,

de Dominicaanse republiek en de Bahama's. In 1996 verklaarde de Dominicaanse Republiek het tot 'Sanctuary for the Marine Mammals of the Dominican Republic'. Rondom de wateren van Inagua Island en dan vooral ten zuidoosten kan je de bult ruggen tegenkomen. Turks en Caicos en de Dominicaanse Republiek bieden echter de beste opties om de walvissen te spotten. Voor de kust van de Dominicaanse Republiek en tussen de Bahama's en de Turks & Caicos eilanden ligt 'The Silver Bank Humpback Whale Marine Sanctuary', een beschermd mariene gebied. Dit 'walvissenheiligdom' is één van de weinige plekken op aarde waar zwemmen met bultruggen officieel toegestaan en gereguleerd is. Alle activiteiten binnen de Silver Banks zijn onderworpen aan de wetgeving van de Domi-

Foto: Jodi Frediani.

Een ontmoeting met een 'moeder-walvis en baby-walvis' is het meest geliefd.

nicaanse overheid, die ook zeer specifieke regels heeft opgelegd met betrekking tot de activiteiten in de regio, zo ook het zwemmen met de walvissen. Zo tracht men niet enkel de walvissen te beschermen, maar op deze manier worden ook de kansen verhoogd om toeristen een blijvende en betekenisvolle ontmoeting te laten ervaren met deze zoogdieren.

zwemmen met walvissen Er zijn maar 2 à 3 maatschappijen in de Silver Banks die de vergunning hebben om trips te organiseren, gedurende het walvisseizoen, van eind januari tot april. De 'liveaboards' blijven een week geankerd op het ondiepe en beschermd rif van de Silver Banks. Elke 'liveaboard' heeft een tweetal 'tender-boats' of zodiacs ter beschikking, die de gasten begeleidt om elke ochtend en

namiddag uit te varen om de walvissen te gaan spotten tijdens de dagelijkse excursies. Deze 'tender-boats' zijn bemand door een kapitein en een 'spotter', dit is een gids die de gasten in het water begeleidt en hen in de richting van de walvissen loodst, dit in samenspraak met de kapitein aan boord. Zij bezitten de nodige ervaring om het juiste moment te bepalen waarop de gasten te water gaan om zodoende het moment van de walvisontmoeting te optimaliseren. Vanuit zijn/haar ervaring zal de ‘spotter’ de gasten ook voorzien van de nodige uitleg over het walvisgedrag aan de oppervlakte en onderwater. De 'Soft-In-Water Encounter' is de officiële benaming van de geregulariseerde manier die de regering van de Dominicaanse

Republiek omschreven heeft, waarop een walvisorganisatie op de Silver Banks haar gasten moet begeleiden. Dit is een passieve, niet-agressieve manier waarbij de snorkelaars vanuit de 'tender-boat' in het water glijden en door een 'spotter' begeleid worden naar de plaats waar de walvissen zich begeven. Als snorkelaar zwem je dan op een rustige manier richting 'spotter' en al vanop afstand kan je de witte 'pectoral fins' of zijvinnen aanschouwen. Het lijken haast engelenvleugels onder water! De meeste zwemopportuniteiten worden bepaald vanaf de oppervlakte. Hierbij zijn er verschillende mogelijkheden. De meest geliefde is hierbij de ontmoeting met een 'moeder en baby-walvis'. De moeder-walvis leert haar kalf de ademhalingstechnieken aan en zal op een gegeven moment haar

Foto's (2): Jodi Frediani.

Sensationeel als zo'n kolosale bultrugwalvis uit het water springt.

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage

Van vitaal belang bij elke 'In-Water-Encounter' is dus de initiële selectie van de 'juiste' walvis en de aanpak. Er zijn een tal van walvisgedragingen die al dan niet bevorderlijk zijn om een tof 'zwemmoment' te creëren! De gidsen aan boord geven je als gast perfect aan wat de ideale situatie is, en welke niet. Ook alle vormen van walvisgedragingen die voorkomen worden verduidelijkt tijdens elke excursie. Dagelijks worden er 's avonds ook vrijblijvend presentaties georganiseerd die de gasten meer inzicht geven over het 'habitat' van de walvissen, de soorten walvisgedragingen, … of de foto's van de dag die worden geanalyseerd.. Dit geeft de dagelijkse excursie een extra dimensie! Het is dus de bedoeling dat je als snorkelaar, liefst in groep, zo zachtjes en stil mogelijk naar de walvissen toezwemt. Elk niveau van snorkelaar is welkom! Zelfs mensen die niet kunnen zwemmen krijgen de nodige begeleiding om deze ervaring te kunnen beleven. Bij voorkeur wordt er gekozen voor een niet-agressieve manier om de walvissen te benaderen, waarbij enkel

Ze brengen je tot vlakbij de kudde bultrugwalvissen.

Foto: Ben Vieyra.

baby de ruimte laten om elke 1 tot 5 minuten naar de oppervlakte te laten stijgen, wanneer zijzelf rustig op de bodem blijft rusten tijdens haar ademcyclus van zo'n 20 tot 30 min. De moeder-walvis is zich zeer bewust van haar omgeving en alles wat rondom haar kalf gebeurt. Zij zal de situatie te allen tijde aanvoelen en bepalen hoe lang ze haar kalf in de omgeving van deze voor haar 'vreemde objecten' (snorkelaars) toelaat.

Foto: Jodi Frediani.

Reisverhaal

De snorkelaars zwemmen onder begeleiding van de 'spotter' Ben Vieyra naar de walvissen.

masker, snorkel en vinnen zijn toegelaten. Duiken met walvissen is per definitie niet toegelaten. In het verleden werden er wel per uitzondering 'rebreather-trips' georganiseerd. De natuurlijke nieuwsgierigheid van de baby en moederwalvis zal dan verder de duurtijd van een 'encounter' bepalen. Het

is een ontmoeting op hun voorwaarden, in hun omgeving. Dit kan gaan van een 'fly-by', waarbij de walvis zich meteen verplaatst, tot een urenlang durende ontmoeting, waarbij je als snorkelaar uiteindelijk het water moet verlaten wegens onderkoelingsverschijnselen! Een agressieve benadering zal een walvisontmoeting plots

Foto: Ben Vieyra.

Als het vertrouwen er is, zwemt de walvis tot vlakbij de snorkelaars.

Hippocampus jan./feb. nov./dec.2016 2015

BONAIRE, Divers Paradise Ontdek de wondere onderwaterwereld ABC Travel is dé Caribische duikspecialist voor de veeleisende duikliefhebber

Heerlijk genieten onder en boven water op BONAIRE, CURAÇAO en ARUBA

Drive & Dive-pakket:

6 pers. 9 dg. v.a. € 1.245 /16 dg. v.a. € 1.835 2 pers. 9 dg. v.a. € 1.405 / 16 dg. v.a. € 2.155

4 pers. 9 dg. v.a. € 1.155 / 16 dg. v.a. € 1.655 2 pers. 9 dg. v.a. € 1.245 / 16 dg. v.a. € 1.835

Drive, Dive & Stay-pakket: 6 pers. 9 dg. v.a. € 1.165 / 16 dg. v.a. € 1.685 2 pers. 9 dg. v.a. € 1.555 / 16 dg. v.a. € 2.455

Alle duikpakketten zijn inclusief: Retourvlucht Amsterdam – Bonaire met Arkefly - (inclusief alle taxen en toeslagen) - 20 kg bagage - Transfers en hostess-service - 7 of 14 nachten verblijf Buddy Dive: appartement, Belmar: SuiteDeluxe of Grand Deluxe, Caribbean Club: Studio of Cottage - Dagelijks Amerikaans ontbijtbuffet (niet bij Belmar) 6 of 13 dagen ongelimiteerd kantduiken - 7 of 14 dagen autohuur

Bellen: +31 53 3030012 | Mailen: info@abctravel.nl | Bezoeken: De Klomp 120, 7511DJ Enschede

Informeer ook naar de aantrekkelijke aanbiedingen van duikreizen naar Curaçao en Aruba of bezoek onze website: abctravel.be

Hippocampus jan./feb. 2016

Reportage Reisverhaal

Het lijkt wel of ze elkaar knuffelen.

Foto's (2): Jodi Frediani.

Schitterend als zo'n jong kalf onder je doorduikt.

beĂŤindigen. Een 'Soft-In-Water Encounter' is een passieve aanpak die snorkelaars op een gepaste afstand houdt ten opzichte van de walvissen. Op deze manier voelen de walvissen zich niet bedreigd en voelen ze zich comfortabeler om interactief met de snorkelaars om te gaan, en op deze manier dichterbij te komen. Als de groep bij elkaar blijft, is het gemakkelijker voor de walvis om hen te traceren en om zijn vertrouwen te krijgen. De walvis is zeer gevoelig voor het 'groepsgevoel' en niet enkel visueel, maar ook op emotioneel niveau. Dit helpt de walvis om rustig te blijven en om vertrouwen op te bouwen bij het benaderen van de snorkelaars. Deze niet-agressieve techniek resulteert in mooie walvisontmoetingen die duren van minuten tot een uur en meer... Echter, de bultruggen blijven wilde dieren en is er geen manier om hun gedrag nauwkeurig te voorspellen. Het is de walvis die de snorkelaars zal benaderen en die op onderzoek uitgaat om te ontdekken met wie hij/zij zijn territorium deelt, of erin toelaat. Laat het duidelijk zijn dat de snorkelaar geen enkele invloed heeft! Zelfs met de technologische snufjes van een walvisradar of een onderwatermicrofoon die de walvissen kan lokaliseren... Een walvis zal duidelijk zijn ongenoegen tonen en de snorkelaars de staart tonen, en wegzwemmen, wanneer het niet goed aanvoelt. Met dit in gedachten is het belangrijk

Hippocampus jan./feb. 2016

V De

erboden

Dieptes:

Verboden-Dieptes.indd 1

Ik schreef een spannend boek waarin veel duiken zijn opgenomen. Het verhaal is gebaseerd op waargebeurde feiten. Waarom hebben wij die diepere duiken overleefd? Tussendoor een beschrijving van wrakken in de Noordzee. Een roman die elke duiker zal boeien en verbazen. MC. Van Oudenhove. PreBB, Stationsstraat 9, 9620 Zottegem, 09 360 20 68.

26/03/2015 10:45:58

Reportage Reisverhaal

te onthouden dat een reis naar de Silver Banks onvoorspelbaar kan zijn omdat men daar te maken heeft met wilde dieren. Er zullen momenten zijn dat er minder walvisactiviteit is en momenten dat je 360° geanimeerd wordt (zelfs vanop de 'liveboard') met walvisactiviteiten. Niet elke dagelijkse excursie in de ochtend of namiddag zal leiden tot een zwemopportuniteit, maar met zekerheid kan ik meedelen dat je tijdens je reis met walvissen zult zwemmen, meerdere malen per week! Zelfs tijdens de minder actieve momenten kan men plots aangenaam verrast worden, dus de ogen dienen tijdens de week steeds gericht te zijn op de open oceaan... en op zijn minst is tijdens de reis een aangenaam contact en uitwisseling met de medereizigers een schitterende ervaring! Ook de 'crew' aan boord en het aangename verblijf maken van dit een onvergetelijke reis!

De moeder-walvis leert haar kalf de ademhalingstechnieken aan.

Naamkaartje Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Orde: Cetacea (Walvissen) Onderorde: Mysticeti (Baleinwalvissen) Familie: Balaenopteridae (Vinvissen) Geslacht: Megaptera Soort: Megaptera novaeangliae Nederlandstalige naam: bultrug, bult rugwalvis of langarmvinvis Engelstalige naam: Humpback Whale

beste reisperiode De beste reisperiode om walvissen te spotten bij de Silver Banks is van januari tot april. Vanaf 2017/2018 zal deze reis aangeboden worden via Wild Water. Heb je interesse? Registreer je dan bij hen en ze zullen je spoedig informeren betreffende exacte reisdata. Er zal tevens een info-avond georganiseerd worden, waarbij je de nodige informatie kan inwinnen. Contact: info@ wildwater.be – www.wildwater.be. 

Sofie Houtmeyers

Hippocampus jan./feb. 2016

Snorkelen met bultrugwalvissen ... een onvergetelijke ervaring.

RUBA

DUIKEN op One Happy Island,

Aruba is een prachtige bestemming als je van duiken houdt. De onderwaterwereld op Aruba is rijk aan allerlei soorten bontgekleurde tropische vissen, zoals blauwe papagaaivissen en koffervissen. Ook vind je er zeeschildpadden, zeepaardjes en kleurrijke koralen.

Tevens is Aruba de topbestemming voor wrakduiken. Je vindt er zelfs het grootste scheepswrak van het Caribisch gebied: de Antilla. Voor de kust, op bereikbare afstand, liggen diverse andere scheeps- en vliegtuigwrakken. Bij tal van duikscholen op Aruba kun je uiteenlopende duikpakketten reserveren en worden diverse cursussen aangeboden.

Talk of the Town Talk of the Town is een intiem boetiek hotel gelegen aan de rand van Oranjestad en niet ver van de luchthaven. Op 150 meter ligt het witte zandstrand, waar ook de Diveshop van S.E.Aruba is gevestigd. Het centrum van Oranjestad ligt op 1 km. loopafstand waar winkels, restaurants en uitgaansgelegenheden volop aanwezig zijn. De Standard kamers zijn aan de straatkant gelegen en beschikken over airco, gratis Wi-Fi, koelkastje, magnetron en twee 2-persoonsbedden.

Een 9-daags DUIKPAKKET boekt u al v.a. € 1.489,00 p.p. Het pakket is inclusief:  een KLM-vlucht Amsterdam – Aruba v.v. (incl. alle taxen en toeslagen) Vertrek vanaf Brussel tegen bijbetaling mogelijk.  7 nachten in een Standard kamer  Ontbijt  6 bootduiken bij S.E.Aruba Fly ’n Dive (toeslag 12 bootduiken: € 167,00 p.p.)  Transfer luchthaven-hotel v.v en host-service  Exclusief: administratiekosten en bijdrage Calamiteitenfonds (totaal € 22,50 per boeking).

Informeer ook naar de aantrekkelijke aanbiedingen van duikreizen naar Bonaire en Curaçao of bezoek onze website:

www.abctravel.be

Hippocampus jan./feb. 2016

Bellen: +31 53 3030012 | Mailen: info@abctravel.nl | Bezoeken: De Klomp 120, 7511DJ Enschede

Bestuursleden en de nog steeds actieve stichtende leden. Links: Jacques Limpens overhandigt de AVOS-trofee aan Chrisje Demuynck, voorzitter van AD Pacific.

Gans de avond drank, hapjes en als afsluiter een bakje frieten. Wok en paella stonden op het menu.

Aperitief.

ADP

Er werd plezier gemaakt ...

in de fleur van haar duikleven Wie had ooit gedacht dat we deze club konden brengen tot in de fleur van haar duikleven. 25 jaar geleden is deze club opgestart door een ambitieuze groep van duikers en tot op heden wordt ze nog steeds begeleid en ondersteund door een ambitieus bestuur. We vierden het hele jaar door, maar het hoogtepunt van het feest-

... en gedanst tot in de late uurtjes.

Hippocampus jan./feb. 2016

jaar was het feest in november.

Foto's (7): Ivo madder.

Club in de kijker

Het bestuur had gekozen om een feest te organiseren waarbij niemand de handen uit de mouwen moest steken. De 5*locatie droeg heel veel bij aan de 5*gezelligheidsfactor, zodat iedereen ten volle kon genieten. Dit maakte dat het een 10*afsluiter was.

kent ADP ook moeilijkheden met haar ledenbestanden, veranderde mentaliteit, enz., maar toch zijn we erin geslaagd om 25 jaar te worden. Ook zijn wij geestelijk en sportief verwant met andere NELOS-clubs waar we regelmatig een helpende vin uitsteken.

Zoals zovele duikverenigingen is ook onze club 'Antwerp Diving Pacific' (ADP) gestart vanuit een bestaande club. 40 ambitieuze duikers stonden 25 jaar geleden op de startblokken waarvan de helft aanwezig was op ons eindfeest en waarvan er nu nog steeds 7 actief zijn in onze stabiele club. De wacht aan het roer wisselde meermaals, maar de basis bleef: de club, de duikschool, de zwembadtrainingen, de routineduikjes, de theoretische opleidingen, steeds verzorgd door vrijwilligers die voldoende ervaring hadden en de benodigde kwalificaties hadden behaald. Sommigen vonden dat ADP een mannenclubje moest zijn, maar we hadden de (9) dames nodig om de club te starten en hebben al 20 jaar minstens een vrouw in het bestuur. Het is zelfs zover gekomen dat we nu een vrouwelijke voorzitter hebben. ADP is steeds een actieve duikschool geweest. Zoals heel veel duikclubs

We duiken op verdere bestemmingen (met meer luxe). We hebben beter materiaal, nieuwe reglementering, verplichtingen, subsidies en daarom meer toezicht. De Oosterschelde is gedeeltelijk afgedamd, de kreeften worden niet meer zo groot, de Japanse oester domineert de inheemse soorten,... De gekende wrakken op de Noordzee zijn drukbezocht. We kunnen dieper en veiliger duiken. Vroeger waren beginnende duikers vooral jong en sportief. Nu wil iedereen, jong en oud, met of zonder sportieve achtergrond, eens van de duiksport proeven wat natuurlijk mogelijkheden biedt. De samenwerking met andere clubs is verbeterd. Overkoepelende instellingen zoals NELOS en AVOS ondersteunen de werking van de duikschool.

Is er veel veranderd?

dieren in hun natuurlijke omgeving te mogen aanschouwen, zal altijd een hoogtepunt blijven. Na 25 jaar zijn we nog steeds een club waar ieders entiteit wordt behouden en waar sfeer en gezelligheid nog steeds hoog wordt geprezen. Briefings en verantwoordelijkheden zijn verruimd, maar de debriefing is nog altijd één van de meest interessante aspecten voor velen.

Hoe wordt de club 50 jaar? Feesten, veel feesten. Verjongen, nieuwe evoluties opvolgen, blijven bijscholen. Duiken en vooral blijven duiken. Debriefen en het belangrijkste : vooral veel blijven debriefen. Tot slot: een vereniging is maar zo goed als haar leden, dus dank aan alle leden, medewerkers, duikers en instructeurs, familieleden en sympathisanten! 

Herman Stabel, duikschoolverantwoordelijke ADP Chrisje Demuynck, voorzitter ADP

Wat is er niet veranderd? Water is nog altijd even wild, ondoorgrondelijk en ontspannend. Het enthousiasme van een beginnende duiker blijft aanstekelijk. Het voorrecht dat een duiker geniet om wilde

ADVERTENTIE

www.belgiumdetectors.be

www.quteduikshop.be

VERKOOP • VERHUUR • 2DE HANDS

GARRETT - TEKNETICS - FISHER - XP

ALLE TOPMERKEN

Beekstraat 10- 03- 866 Tisselt 03 866 19 - GSM 0475 34 Beekstraat 10 - TISSELT (Willebroek) 19 17 (Willebroek) - 0475 34 77 15 - Tel.Beekstraat 10 17 - TISSELT (Willebroek) - 0377 86615 19 17 - 0475 34 77 15 Willem Klooslaan - Afhaalpunt Linkeroever (Antwerpen) - GSM 0475 34 77 15

Momenteel grote stockverkoop te Tisselt van groot lot duikmateriaal uit Faling & Overstocks...!!!

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Commissie Duikonderricht

De 3*Stage 2015.

What happens in Boulouris… Zeven kandidaten 3*Instructeur namen deel aan de Zeestage 2015. Hans Engels, Stijn Lambrechts en Bruno Vanderbeken slaagden voor dit examengedeelte en mogen zich nu 3*Instructeur noemen.

We gaan onze duikleider testen op ...

We brengen hier het verhaal zoals Bruno zijn Stage beleefd heeft, aangevuld met citaten van Stijn.

p 29 oktober 2015, donderdag voormiddag 11.30 uur, handel ik de laatste zaken af op het werk, vooraleer te vertrekken richting station van Lille. Mijn lieve vrouw wenst mij op het perron nog alle succes toe en na een dikke kus vertrekt ondergetekende naar Saint-Ra

phaël. Zeven uur later word ik hartelijk onthaald door de reeds aanwezige collega's. Wij gaan nog iets eten op de camping Les Rives de L'Agay, waar wij voorlopig verblijven en plannen de (in)duikdag van morgen. Het wordt een heerlijk ontspannende diepe duik met collega Stijn in de

voormiddag. Na het eten een minder diepe maar even onspannende en aangename duik met collega Hans. Zaterdag is het rustdag, tijd om alles nog eens na te gaan, want morgen vliegen wij er in. De meteo baart ons echter zorgen.

Foto links: De kandidaten bereiden zich voor op de volgende duik. Foto onder: Jan geeft een algemene briefing.

Hippocampus jan./feb. 2016

Allerheiligen, zondagvoormiddag, ongeveer om 11.30 uur, de voltallige jury, Ronny Margodt, Roel Paessens, Bert Van Opstal, Dirk De Bilde, Eric Vonk, Mark Sebrechts, Kurt Lommens en Nancy Deloz heten ons welkom bij monde van de stagevoorzitter René Van Leeuwen. Het startsignaal wordt gegeven. Vanaf heden en zonder tegenbericht, blijven wij 3*Instructeur…! Voor de eerste duik wordt Hans mijn hek-

kensluiter, onze eerste jury heet René, Kurt en Bert. Met de aperitiefnoten nog tussen de tanden beginnen wij aan het eerste gesprek. De toon wordt onmiddellijk gezet, hardnekkig proberen wij de reputatie van onze titel hoog te houden door op een consequente manier zo ver als mogelijk mee te gaan in de onmogelijke eisen van onze 'klanten'. Wij vertrekken met vertwijfeling richting haven… Wat staat er ons te wachten...?

Stijn geeft een briefing.

Twee stageboten en één veiligheidsboot.

Stijn: "Ieder van ons was onder de indruk van de eerste stageduik; we hadden allen de 2*Stage overleefd en dachten dat de 3*Stage in dezelfde lijn zou liggen, maar niets was minder waar. Ze houden je constant in de weer en als zij je niet bezig houden, wordt er verwacht dat wij hen bezig houden". Tine Van Dessel krijgt de 'eer' om als eerste de algemene organisatie voor haar rekening te nemen. Hoe sterk haar verschijning op de briefing ook is, de jury slaagt er steeds in haar te onderbreken met de meest onvoorspelbare vragen en opmerkingen. Na een grondige briefing van onze duikploeg aan de kade en uitleg van eenieders duikmateriaal, stappen wij op één van de drie RIB's om uit te varen richting 'La Roche aux Merous' (richting OZO, zijnde 110°, zo wou de jury graag weten). Vooraleer dat te doen, en om onze 'klanten' goed te dienen, controleren wij in de baai nog eerst even hun uitloding. Na 10 jaar inactiviteit is het immers niet evident, zelfs voor een instructeur, om voor het eerst en met een splinternieuw droogpak naar grotere diepte te gaan … De onstuimige zee maakte het zeer moeilijk de 'balise' op de juiste stek te droppen. Tine beslist wijselijk om op een meer toegankelijke plaats te duiken. Onze eerste duik doen wij op 'Les Pyramides'. Wij krijgen de eer om ook John Remue, de havenkapitein Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Commissie Duikonderricht

Bruno blaast "Pfff, 't zijn weer lastige 'klanten' deze duik".

van de 3*Stage, te verwelkomen als mededuiker binnen ons team. Stijn: "Wat er dan door je hoofd gaat als ADV en kandidaat 3*I is niet te beschrijven. Heb ik de juiste beslissingen genomen? Hoe gaan we dit oplossen? Waar en wat gaan we eten?". Nog een laatste snelle controle van het materiaal (sommige mensen vergeten echt van alles) en plons. Nog vóór het startsignaal wordt gegeven, bevindt ons zeskoppig team zich onder water. Zeskoppig (?), ik tel er maar vier… oei, twee zijn reeds vertrokken, een schim van hen is nog zichtbaar, HELP. Na lang en intensief vinzwemmen haal ik René en Bert bij. Ondertussen bevinden wij ons op 47 meter diepte, 25,7 vadem zo zal later blijken. René houdt de benen eindelijk stil, te stil… Schudden, knijpen, geen reactie, reddersgreep en resoluut naar boven. Gelukkig komt René bij positieven tijdens de stijging. Oei, Hans is bezig aan een succesvolle redding, toch

Watten en pampers voor de 3*Stage.

Hippocampus jan./feb. 2016

Pascal, Dirk, Ann en Astrid, het cateringteam.

vlug nog helpen. Nu Bert zonder reactie en Kurt met materiaalpech … maar jongens toch! Van zodra de situatie enigszins onder controle is, blijkt de afgesproken TTS reeds lang overschreden te zijn. Toeme toch. Ploeg onmiddellijk naar boven. Een beetje verdoofd van alle commotie beneden, werkt iedereen plichtsbewust alle decompressieverplichtingen af. Hier geen toestanden, veiligheid staat voorop. Tijdens de debriefing uitten onze assertieve 'klanten' hun ontgoocheling. Zij hadden immers heel wat meer verwacht van een begeleiding door twee 3*Instructeurs, volgens hen de referentie binnen de duikwereld… Stijn: "Mentaal de knop omdraaien en terug focussen op het tafelgesprek en nadien op de ronde tafel conferentiegesprekken". Elke kandidaat 3*I had vooraf een onderwerp meegekregen, waarover zij/hij een gesprek diende te organiseren met de jury en collega's kandidaten. De bedoeling was

om het gesprek in goede banen te leiden en tijdens de laatste 10 minuten tot een gezamenlijke conclusie te komen. De interessante onderwerpen hadden ergens wel met elkaar te maken, en uiteraard met het reilen en zeilen van NELOS als duikliga. Deze gesprekken gingen 's avonds door, na het avondeten.

strijdkreet en Schotse rokken Het avondeten werd elke avond ingezet met de strijdkreet "NELOS RULES, GREAT DIVES". Op aandringen van het publiek ging de Schotse rok dan toch eens volledig omhoog, bij het aansluitend tafelgesprek was het benenspel van belang… De sfeer in de kantine was opperbest, wij werden letterlijk bepamperd door onze 2*I-stagevrienden. Hierover geen verdere details. Stijn: "Mijn volgende opdracht was Algemeen Duikverantwoordelijke (ADV) maar voor ik hier kon aan beginnen was er op-

Tafelgesprek.

Dia's: De kandidaten 3*I (van onder naar boven): Jan De Boever, Hans Engels, Stijn Lambrechts, Lutgart Stals, Karl Van der Auwera, Tine Van Dessel, Bruno Vanderbeken.

nieuw een tafelgesprek en waren er onmiddellijk aansluitend de rondetafelconferentiegesprekken".

Op het einde van de dag, na de themagesprekken, begint de organisatie voor de volgende duikdag. Gelukkig kunnen wij rekenen op de ervaring en tips van Lutgard Stals en Jan De Boever – die er vorig jaar ook bij waren – en de logistieke voorzieningen van Karl Van der Auwera en Stijn Lambrechts. Middernacht voorbij, nu vlug onder de wol. Slaapwel Jan en Hans, mijn kamergenoten. Stijn: "Wilde zee, maar toch wil de jury kost wat het kost duiken. Als groep beslissen we om dan toch te duiken op 'Lion De Mer' en het eten te verplaatsen naar 'Port Santa Lucia'. Tussen al het geregel door galmde er in de verte "Nog 1 minuut!" en de stress wordt weer opgebouwd".

Volgende dag 07.00 uur, vlug een stuk stokbrood mee naar de haven, snel alle boten en onszelf in orde brengen tegen de komst van onze weeral veeleisende 'klanten'. "NOG ÉÉN MINUUT", zo klonk een luide en kordate stem, en wij waren terug vertrokken. De zee was nog ruw, golven ruim boven de anderhalve meter noopten ons te duiken rond Lion de Mer. Stikstofbellen speelden verschillende mededuikers (onze 'klanten') parten, zij dienden te worden gereanimeerd op de veel te krappe RIB. Sommige collega's hadden last van zeeziekte, wat alles voor hen nog eens extra moeilijk maakte, echter nooit aflatend, steeds doorwerkend, 'chapeau'! Na het gebruikelijke duikgebeuren werden wij in de haven van 'Santa Lucia' verwelkomd met een overheerlijke lunch, klaar De volgende duik voorbereiden.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Commissie Duikonderricht

gemaakt door het vrouwtje en vrienden van Stijn. Hartelijk dank daarvoor! Stijn: "Zo nog twee volle dagen alles geven, â&#x20AC;Ś wat is dit zwaar. Nooit gedacht dat dit zo zwaar ging zijn, zowel mentaal als fysiek. Elke duik opnieuw de juiste beslissingen nemen in jouw rol, maar ook ondertussen jouw teamleden niet uit het oog verliezen en ze bijstaan met raad en daad".

Foto boven: Jurering. Foto midden: Klaar voor de volgende duik. Foto onder: De vermoeidheid begint door te wegen en wordt zichtbaar op de gezichten.

Het ritme houdt verder aan: plannen, briefen, duiken, reflecteren, opslaan en opnieuw organiseren. Woensdagmorgen krijgen wij eindelijk platte zee, en kunnen wij gelukkig meer aantrekkelijke duikstekken voorstellen, tot groot genoegen van onze jury. Ploegen worden steeds gewijzigd, je bent hekkensluiter, duikleider of Algemeen Verantwoordelijke ĂŠn iedereen duikt met iedereen. Problemen en incidenten doen zich voor onder en boven water, zoals: duikcomputer- en andere materiaalproblemen, dieptedronkenschap, zuurstofvergiftiging, krampen, paniek, hartproblemen, decompressieongeval, enz. Stijn: "Voor ons was er geen sprake van rust. Flessen sjouwen, materiaal checken, meteo opvragen, plannen van volgende duik. Maar ook de jury had geen moment rust, op het eigenste moment waren zij aan het debriefen en onze duik aan het evalueren. Ik dacht telkens bij mezelf 'Op naar de volgende duik!'. Jezelf niet beoordelen is het moeilijkste van de hele Stage. Je stelt jezelf steeds dezelfde vragen: 'Ben ik goed bezig?', 'Zou ik niet beter zus of zo?'. Je krijgt geen 'feedback', dus je weet zelf niet waar je staat". De 'klanten' onderbreken de briefing van Bruno regelmatig.

Hippocampus jan./feb. 2016

Dia's (van onder naar boven, van links naar rechts): René Van Leeuwen (voorzitter 3*Stage), Ivo Hubert (secretaris). Juryleden: Ronny Margodt, Dirk De Bilde, Roel Paessens, Eric Vonk, Bert Van Opstal, Kurt Lommens, Mark Sebrechts, Nancy Deloz. John Remue (havenkapitein), Ingrid Dekelver (arts), Harry Engelen (veiligheid), Sven Vandekerckhove (Algemeen Verantwoordelijke en voorzitter Duikonderricht).

Het tempo en de korte nachten beginnen te wegen, fysiek maar vooral mentaal. Elke duik wordt afgesloten met vertwijfeling, geen feedback, geen schouderklopje tenzij van de collega's. De teamspirit was er van in het begin en groeide verder aan. Binnen het team heel veel gelach maar soms ook stevige discussies, echter steeds constructief en na consensus altijd als één blok naar buiten.

Stijn: "Bij tweede duik die dag hebben we ook een record gebroken, dit mede mogelijk gemaakt door Bruno Vanderbeken. Deze 3*Stage is de eerste stage die een nachtduik heeft gedaan, want toen we boven kwamen was de zon al lang achter de bergen verdwenen. Donderdag 5 november omstreeks 11.00 uur: wij steken de koppen boven na een laatste en lange duik en worden opgewacht door de RIB Erro. Wij worden van op deze boot opnieuw verwend met veel lekkers, in vaste en vloeibare vorm. Nogmaals dank en hou zoveel tegoed. Tijd om binnen te varen, kippenvelmoment …

de strijd is gestreden Wij worden verwelkomd aan de kade door onze 2*I stagevrienden met een lang en daverend handgeklap. Discreet wordt links en rechts een traan weggeveegd. Stijn: "De laatste binnenvaart in de haven … wat een moment, kandidaten en juryleden van de 2*Stage, maar ook sympathisanten staan ons op te wachten. Er werden liederen gezongen, gezwaaid, gewuifd en geweend". Tijd voor de proclamatie nu; de strijd is gestreden; niets meer te veranderen; iedereen zichtbaar vermoeid, zowel kandidaten en jury. De zangstonde wordt beëindigd door Koen Van Dyck. Zijn liederen gaan door merg en been. Ook hier wordt menig traantje weggepinkt en niet alleen door de kandidaten.

Hippocampus jan./feb. 2016

Bondsnieuws

Commissie Duikonderricht

Stijn: "Wat een familie, die NELOS-familie! Dat warme gevoel, waar we een hele week voor geknokt en gevochten hebben als een team!". Nu is het aan de stagevoorzitters om de namen van de geslaagden af te roepen. Voor de genoemden een euforisch gevoel, een enorme ontlading. Voor zij die hun naam niet horen noemen een niet te omschrijven ontgoocheling. Stijn: "René Van Leeuwen neemt het woord. Ik voel de adrenaline door mijn aders lopen. De eerste geslaagden worden afgeroepen: 'Hans' en 'Bruno', prachtig traject hadden zij afgelegd. Proficiat! Maar van de 5 kandidaten zijn er drie geslaagd, dus nog één extra naam moet er afgeroepen worden. 'Ben ik er bij?'. De spanning is te snijden en ja ik hoor mijn naam. Je voelt de stress zo van je schouders glijden, de titel, het kaartje met de derde ster waar je zolang voor gewerkt hebt is binnen! Wat een onbeschrijflijk gevoel!". De 2*Stage heb ik destijds als een enorme belevenis ervaren, echter niet te vergelijken met dit gebeuren. Ik kan het niet beter

omschrijven als een individueel groepsgebeuren, waarin voortdurend denken, organiseren, reageren, communiceren, werken en duiken aan de orde is. Een geweldige 'rollercoaster' waarin ik weeral veel heb bijgeleerd, in de eerste plaats over mezelf. Bedankt NELOS voor de organisatie van dergelijk 'groots event', tot in de puntjes verzorgd! Mijn enorm respect voor de jury, de manier waarop zij dit spel spelen, hun kennis en kunde, 'Top Gun'! Dank aan Harry Engelen en Ingrid Dekelver, het veiligheidsteam, en Ivo Hubert, onze secretaris. Zij hebben ons bijgestaan met raad en daad. Mijn grote dank aan het vrijwillig team van de catering, hun fantastische creativiteit en inzet. Dank aan de 2*I stagevrienden voor de hartelijke begroeting aan de kade na de laatste duik. Mijn grootste waardering voor mijn collega's kandidaten 3*I, Jan, Lutgart, Karl, Tine, Hans en Stijn. Hartelijk dank voor de samenwerking, jullie zijn fantastisch, stuk voor stuk top instructeurs! 'Last but not least', dank aan mijn lieve vrouw en kinderen, zonder hun steun was het mij nooit gelukt. Stijn: "Maar zoals bij elke Stage zijn er ook teleurgestelden. Zij hebben even hard

gevochten en geknokt als ik en toch zijn ze er niet bij. Hopelijk rapen ze de moed bij elkaar en starten ze volgend jaar opnieuw voor dit fantastisch avontuur. Ze blijven in ieder geval zeer goede instructeurs en vrienden voor het leven". Nu terug onderaan de ladder van een nieuw traject, en volledig ten dienste van onze fantastische NELOS-familie! 'At your service'.  Bruno Vanderbeken & Stijn Lambrecht

Foto's: Evelyn Vanderbrugghen, Dirk Callaert, Shinji Bauters en Ivo Madder. Nog meer foto's vind je op www.flickr.com/ photos/nelos-vzw/albums. De kandidaten van de 3*Stage danken Duikschop The Big Blue voor het reservemateriaal waarover ze konden beschikken. Hartelijk dank aan Scubapro voor hun sponsoring van de kleine rugzak. Bedankt 2*Stage voor het groene T-shirt met tekening van de Zeestage 2015. Leuk was ook dat we van het duikcenter Euro Plongée een prachtige polo kregen.

De spanning stijgt ten top. Zijn we allemaal geslaagd?

Hippocampus jan./feb. 2016

SUUNTO EON STEEL

EXPLORE MORE â&#x20AC;&#x201C; FULL CUSTOMIZATION

CONQUER NEW TERRITORY TIJDELIJK GRATIS TANK POD!

nu beschikbaar

suunto eon steel tijdelijk met gratis tankpod Actie is geldig van 20-1-2016 t/m 31-3-2016 bij de erkende Suunto Dealer in de Benelux en zolang de voorraad sterkt. Meer info? Bezoek je Suunto Dealer of kijk voor de actievoorwaarden op www.amilcosports.be

Club in de kijker

Foto's: Ivo Madde

Feestelijke opening nieuw clubhuis Atlantis Lier Vrijdag 23 oktober 2015 opende Duikschool Atlantis Lier officieel de deuren van haar nieuw clubhuis. Een project waarvan het eerste kiempje reeds een tiental jaar geleden gezaaid werd. Dit had alles te maken met de sluiting van het toenmalige Lierse zwembad dat zich in de nabijheid van het oude clublokaal bevond en de opening

Walter Peetermans, de voorzitter van Atlantis Lier, liet zijn licht schijnen over het nieuwe lokaal.

van een nieuw zwembad een slordige drie kilometer verderop.

ndanks deze gemoderniseerde setting, waarin ook de nieuwe compressor en het duikmateriaal een plaats kregen, gaven de gewijzigde trainingsuren en de vergrote afstand tussen zwembad en lokaal niet alleen problemen bij het vlotte verloop van theorielessen maar kregen ook de inkomsten een serieuze deuk doordat een beduidend kleiner aantal leden na de training hun dehydratatie kwamen bestrijden. Het resultaat was een vraag en een plan voor een nieuwe huisvesting in de nabijheid van de zwembadsite.

De catering draaide op volle toeren tijdens de openingsreceptie.

Hippocampus jan./feb. 2016

Wat volgde was een soap waarnaar toentertijd meermaals gerefereerd werd met de naam 'The never ending story'. Het wegvallen van subsidies, verandering van het politieke strijdtoneel in Lier, uitbreidingsplannen van het zwembad en architecturaal geharrewar strooiden meermaals roet in het eten. Tot er begin 2014, mede door bemiddeling van enkele welwillende schepenen, een compromis werd uitgetekend waarbij de stad Lier, de aannemer en de duikschool de kosten zouden dragen van een volledig nieuwbouwproject! Het betreft een gebouw dat zich vlakbij de ruime en overdekte parking van het zwembad bevindt, waarbij de gelijkvloerse verdieping wordt bezet door de Lierse petanqueclub en de eerste verdieping onze nieuwe stek zou worden. De ruwbouw werd in een mum van tijd neergepoot en vanaf september 2015 werd er intrek genomen in het inmiddels deels afgewerkte clubhuis. De eerste trainingsavonden maakten meteen duidelijk hoe comfortabel het is om duikflessen af te zetten bij de compressor, vervolgens iets te gaan drinken alvorens aan de training te beginnen, om nadien terug aan den toog te hangen en je inmiddels gevulde duikflessen terug op te halen. Er dient wel opgemerkt te worden dat in deze eerste maanden, tussen de ontspan-

De aanwezigen, waaronder Wim Van de Weyer, luisterden naar de speeches van de voorzitters van beide verenigingen.

nende momenten door, er keihard aan het nieuwe lokaal werd verdergewerkt. Intussen mag het resultaat gezien worden. Door het niet aflatende enthousiasme, zowel bij de inrichting als voor financieringsacties, en de knowhow van onze leden, transformeerde de casco bunker die ons begin 2015 werd opgeleverd tot een modern maar gezellig clubhuis, uitgerust met een dakterras, een ruim leslokaal, een berging, een salon (eveneens transformeerbaar tot een bijkomend leslokaal), sanitair en uiteraard een uitgebreide cafĂŠruimte inclusief toog en keuken. Uiteraard moest dat gevierd worden. De duikschool en de petanqueclub sloegen de handen in elkaar om een feestelijke openingsreceptie te organiseren waarop niet

ď&#x20AC;ź Jasper Van de Velde

r. Foto's: Ivo Madde

alleen leden maar ook sponsors, het stadsbestuur, de pers en afgevaardigden van NELOS en AVOS werden uitgenodigd. Tot de laatste momenten voor de officiĂŤle opening werd doorgewerkt om ook de laatste kasten van scharnieren te voorzien en de toog op te blinken. Hierop volgde een initieel formele gelegenheid met toespraken van enkele stadsfunctionarissen en de voorzitters van de respectievelijke verenigingen om te evolueren (of escaleren?) in een waanzinnig openingsfeest waarbij de keuken en de capaciteit van de nieuwe ijskasten meteen op de proef werden gesteld. Het eerste feest in onze nieuwe thuisbasis was een feit en de kater (helaas) in proportie met de amusementswaarde ervan. Bedankt aan allen die hebben bijgedragen tot de realisatie van dit opmerkelijke project. Al deze mensen opsommen zou zelfs voor Hippocampus te veel zijn. Ik zou echter in het bijzonder Wim Van de Weyer, ex-voorzitter van Atlantis Lier, willen bedanken. Zonder zijn inzet, bemiddeling en passie was het echt niet gelukt.

Linksboven: Een glaasje mocht uiteraard niet ontbreken op een feestelijke opening. Rechtsboven: Enkele gasten bekeken de 'Photowall' van naderbij. Midden links: Ook de voorzitters van AVOS (Tijl Ooms) en Atlantis Lier (Walter Peetermans) kregen een hapje aangeboden. Midden rechts: De trap die naar het nieuwe clubhuis leidt is voorzien van de nodige info voor passanten. Onder: De ondervoorzitter Monique Mentzy pronkte met de attentie die ze vanwege AVOS kreeg.

ADVERTENTIE

www.waterproof.eu

Hippocampus jan./feb. 2016

Close-up NELOS-fotograaf In de kijker

Gesluierd.

Reflexie. Chelsea promoot een onderwatertentoonstelling.

Anemoonvisje.

Hippocampus jan./feb. 2016

Tropische hooiwage

nkrab.

Visje op een

touw.

Naam Christa Van den Driessche Brevet/titel

3*Duiker

Fotografiebrevet Club

nee

Adventure Diving Dilbeek

Duikt sedert

2002

Aantal duiken

900

Aantal fotoduiken Duikplaatsen

500

Zeeland, Egypte, Bonaire, IndonesiĂŤ, Filipijnen, Malediven.

Camera Behuizing

Hugyfot

Lenzen

Sigma 10-20, Nikon 60 mm

Flitsen

Inon Z-240

Website

Kogelvis.

Nikon 90D

www.fotograafchrista.com

Ogen van een bu

ikpotige.

Snapper.

Haai.

Tropisch rif.

Hippocampus jan./feb. 2016

Persbericht

Onderwaterfotografie

Expositie en fotowedstrijd het Open Limburgs kampioenschap onderwaterfotografie. Gelijklopend wordt er ook een expositie gehouden over 'Limburg Onderwater'.

onderdag 24 maart t.e.m. maandag 28 maart 2016 wordt aan de Boschmolenplas (Panheel) een expositie gehouden. De foto's die worden geëxposeerd, zijn gemaakt door de leden van Aquashot Limburg. De leden zijn onderwaterfotografen en willen met hun werk Limburg onder water laten zien, en er is daar meer te zien dan alleen vis. Tijdens de expositie is een doorlopende presentatie te zien van 'Limburg Onderwater'. Tevens wordt er op zaterdag 26 maart 2016 vanaf 10.00 uur de eerste fotowedstrijd

'Open Limburgs kampioenschap onderwaterfotografie' gehouden in de Boschmolenplas (Nederland). Voorinschrijving (€ 7,50) voor de wedstrijd is mogelijk vanaf 01/01/2016 tot 12/03/2016 via de website www.aquashotlimburg.nl, waar je ook het wedstrijdreglement kan bekijken. Inschrijven op de dag zelf is ook mogelijk na de briefing die start om 10.30 uur. Inleveren van de foto kan geschieden tot 15.00 uur bij de organisatie. De prijsuitreiking is om 16.00 uur.

Expositie en wedstrijd zijn te bezoeken aan de Boschmolenplas, Bosmolenweg 14, 6097 NG Panheel, Nederland. Openingstijden van de expositie: donderdag 17.00 - 22.00 uur, vrijdag 13.00 - 22.00 uur, zaterdag 10.00 - 17.00 uur, zondag en maandag 9.00 - 16.00 uur. Voor meer informatie zie onze website: www.aquashotlimburg.nl. Voor bezoekers is de toegang gratis. Wil je ook duiken, dan geldt de normale toegangsprijs voor de Boschmolenplas (€ 9,00).  Erik de Boer

ADVERTENTIE

100

Hippocampus jan./feb. 2016

Foto: Silvia Waajen.

Eind maart 2016 organiseert Aquashot Limburg, van de Nederlandse Onderwatersport Bond (NOB),

NELOS-boetiek

Alle artikelen kunnen besteld worden bij de regionale verantwoordelijken of kunnen rechtstreeks afgehaald worden in het Duikershuis (na telefonische afspraak).

Badge Assistent-Instructeur € 5,00 – Badges CMAS 1*I, 2*I of 3*Instructeur € 3,00 – Badge Duiker-Hulpverlener € 3,00 – Badge NELOS 1*Instructeur of NELOS 2*Instructeur € 5,00 – Balpen Jeugdduiken € 2,00 – BEFOS geborduurde badge € 10,00 – BEFOS zelfklever € 2,00 – Boek 'Fauna en Flora' € 29,50 – Boek 'Fauna en Flora' + kaart 'Fauna en Flora' € 31,00 – Kaart 'Fauna en Flora' € 5,00 – Boek 'Onderwaterfotografie' € 19,50 – Boek 'Specialisatie Onderwaterbiologie' € 20,00 – Brevetkaart 2*D € 3,00 – Brevetkaart 3*D € 3,00 – Brevetkaart AI € 3,00 – Cursus Gas Blender € 12,00 – Cursus Gevorderde Nitrox-Duiker € 25,00 – Documentenmap 260 mm hoog op 210 mm

TROUW

WORDT BELOOND Nieuwe NELOS-stickeractie

breed € 22,00 – Documententas € 7,00 – Documententas 1*D (gevuld) € 40,00 – Dossier Oriëntatie onder water € 8,00 – Dossier Uitloding en loodreflex € 6,00 – Dossier Droogpakduiken € 10,00 – Duikboek € 20,00 – Duikboek jeugd 'Het blauwe paspoort' € 6,00 – Logboek Jeugdduiken € 6,00 – Medische fiche volwassene € 3,00 – Medische fiche jongen € 3,00 – Medische fiche meisje € 3,00 – NELOS-cursus Theorie sportduiken (2-delig) € 40,00 – NELOS-cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00 – NELOS-cursus 1*D 'Duiksport ook voor jou!' € 15,00 – NELOS-cursus biologie € 10,00 – NELOS-cursus OW-Videografie € 25,00 – NELOS-cursus Vrijduiken € 37,00 – NELOS-Infomap € 10,00 – NELOS-Infomap Technisch Duiken € 10,00 – NELOS-muts blauw € 12,00 – NELOS-straps (sleutelhanger) € 2,50 – NELOS-pull met korte zip donkerblauw € 30,00 – NELOS-strandlaken € 20,00 – NELOS-vest zwart € 80,00 – NELOS-zelfklever € 1,00 – NELOS-pet € 12,00 – Polo vrouw blauw € 25,00 – Polo man rood € 25,00 – Polo donkerblauw man/vrouw € 25,00 – Zwarte sweater met kap unisex € 30,00.

102

Hippocampus jan./feb. 2016

De stickeractie waarbij de duiker met een NELOS-zelfklever op zijn auto beloond werd met een cadeaubon, werd sinds Hippocampus van jan./feb. 2015 vervangen door een stickeractie op de duikfles. De winnaar van deze periodiek vind je elders in deze Hippo. 

NELOS-boetiek Algemeen verantwoordelijke Karl Van der Auwera Lintsesteenweg 176 - 2570 Duffel Gsm 0486 89 76 67 (afhalingen na telefonische afspraak) boetiek@nelos.be Rekening boetiek: KB 401-6513621-89 Regionale verantwoordelijken

BRABANT: Tiny HEREMANS Janseniusstraat 41 - 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 boetiek.vbr@nelos.be LIMBURG: Stefan PAAS Slakweidestraat 20 3630 Maasmechelen Gsm: 0475 76 10 11 boetiek.lim@nelos.be

BEFOS

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Voorzitter: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel.02 649 57 95 – bo16@skynet.be Mede-Voorzitter: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Bestuursleden:

ANTWERPEN: NELOS Duikershuis Brusselsesteenweg 313-315 - 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 - fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be

OOST-VLAANDEREN: Mark BULTE Hendrik Consciencelaan 6 9950 Waarschoot Tel. 09 377 37 97 boetiek.ovl@nelos.be

Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 – 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 – henry.robert@skynet.be

ANTWERPEN: Frederik RAUSENBERGER Brandheide 2 - 2880 Bornem Gsm 0492 97 65 64 boetiek.ant@nelos.be

WEST-VLAANDEREN: Isabel NEYRINCK Odiel Spruyttestraat 22 - 8870 Izegem Gsm 0478 97 32 69 (na 19.30 u) boetiek.wvl@nelos.be

Vincent Leroy Kievitlaan 214 – 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 – vince.cas@skynet.be

Cursus€ 37,00 Cursus Vrijduiken Vrijduiken € 37,00 (inclusief (incl. een kortingsbon van € 30,00 een kortingsbon van € 30,00 voor een opleiding vrijduiken) voor een opleiding vrijduiken)

Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 – 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 – tresorier@lifras.be

Ivo Hubert Stijn Streuvelslaan 24 – 2630 Aartselaar Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be Herwig Van Cotthem Serigiersstraat 24 – 2020 Antwerpen Gsm 0495 55 85 19 – ondervoorzitter@nelos.be Sven Vandekerckhove Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

BEFOS-secretariaat: Margaux Montrieux Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – fax 015 20 61 58 secretariaat@nelos.be

LIFRAS

r s

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Sous-Marines asbl Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques

Président: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel.02 649 57 95 – bo16@skynet.be Vice-président: Jean Moiny Rue Marexhe 23 a – 4530 Villers Le Boullet Gsm 085 21 36 28 – moiny.jean@skynet.be

Trésorier: Jean-Robert Delobbe Avenue Napoléon 20 – 1420 Braine-l'Alleud Tel. 02 384 86 56 – tresorier@lifras.be Administrateurs: Albert Bastin Rue André Renard 25 – 4020 Montegnée Tel. 071 43 54 91 – a.bastin.lifras@gmail.com Robert Henry Av. Doct. Terwagne 46 – 1310 La Hulpe Tel. 02 653 95 71 – henry.robert@skynet.be Marc Hiernaux Rue des Alliés – 1190 Forest Gsm 0477 22 78 96 – marc.hiernaux@skynet.be Vincent Leroy Kievitlaan 214 – 1800 Vilvoorde Tel. 02 465 75 21 – vince.cas@skynet.be Marc Lycops Rue Puccini 104 – 1070 Anderlecht Tel. 02 523 60 57 – 12958@lifras.be

Cursus Duiker-Hulpverlener € 10,00

Secretariaat: Katia Van De Veegaete Muriel Van Blommen Jules Broerenstraat 38 – 1070 Brussel Tel. 02 521 70 21 – fax 02 522 30 72 katia@lifras.be – muriel@lifras.be

Dossier Droogpakduiken € 10,00

Hippocampus jan./feb. 2016

103

Webdiving

Bekende duikende Belgen Indien je duikers vraagt naar de belangrijke figuren of organisaties in hun hobby dan kom je vast Cousteau, Haldane en US Navy tegen in het lijstje van antwoorden. Als Belgische duiker zou jouw antwoord, naast NELOS, ook enkele namen uit ons landje moeten bevatten. Maar hebben we wel belangrijke Belgische figuren in de korte duikgeschiedenis? Eerlijk gezegd moest ik mijn hersenen pijnigen om er één te vinden. Gelukkig hielp het internet me iets verder.

e naam die bij me opkwam, was een man waarvoor ik voor en na het interview (zie artikel in Hippo 221 van nov./dec. 2008) enorm respect had. Je moet het maar doen in je eentje met één hap lucht naar 209 meter duiken. Begint er al een belletje te rinkelen? Inderdaad, ik heb het over onze vrijduiker Patrick Musimu. Jammer genoeg verdronk hij op onze feestdag 21 juli 2011 tijdens een trainingssessie in zijn zwembad. Als je denkt dat je als bekende Belg een lang leven op het internet krijgt dan vergis je je, want zijn officiële site is offline en verder vind je vooral berichten in de trend van www.aidainternational.org/news/?p=1039. Gelukkig bestaat er zoiets als Wikipedia waar je toch een beetje informatie kunt vinden: https://en.wikipedia.org/wiki/Patrick_ Musimu. De Franstalige versie is in zijn geval uitgebreider, maar in de Nederlandstalige site ontbreekt ieder spoor. Wie past dit aan?

De andere Belg die een mijlpaal in de duikgeschiedenis neergezet heeft, is nog minder bekend. Weer lees je er niets over in de nl.wikipedia. In 1962 was hij de eerste mens die 24 uur op de bodem van de Middellandse Zee doorbracht en daarmee de titel van eerste aquanaut op zijn visitekaartje mocht zetten. De in 1933 geboren Belg Robert Sténuit was journalist van beroep en raakte al snel gefascineerd door

104

Hippocampus jan./feb. 2016

alles wat met duiken te maken had. Volgens het internet leeft hij nog steeds en zou hij ergens in Brussel wonen. Misschien moet onze redactie hem eens bezoeken en zijn verhaal publiceren? Oh ja, de combinatie van zijn naam met 'aquanaut' levert je een aantal sites. De URL van 'The Atlantic' heeft een mooi overzicht van zijn prestatie: www.theatlantic.com/technology/archive/2012/06/robert-st-nuit-the-original-aquanaut/258407.

Een feit dat je waarschijnlijk nog niet op het internet zal vinden is dat een groepje Belgen in april 1915 de eersten waren die communicatie in duikhelmen hebben ingebouwd. Dit is een bewering van een groep geschiedkundigen die het werk van Belgische militaire duikers in WWI aan het onderzoeken zijn. Door de moeilijke zoektocht naar materieel verloopt hun werk traag. Ik hou je zeker op de hoogte als ze iets op het internet publiceren. Intussen kan je een aantal foto's uit die tijd bekijken door te surfen naar www.be14-18.be/en/defence/belgian-military-divers. En dat blijkt zo ongeveer alles te zijn wat je van bekende, duikende Belgen op het internet kan vinden. Natuurlijk springt bij een dergelijke zoektocht ook de referentie naar ons ooit diepste zwembad ter wereld: Nemo 33. Ja, hoewel het internet je nog doet geloven dat 33 m toch het diepste zwembad-

punt is, zijn we sinds 05 juni 2014 onttroond door de 'Y-40' in Montegrotto Terme, Italië. Zoals de naam het verraadt, hebben ze daar gegraven tot een diepte van 40 m. Als je er wil duiken, kan je je plaatsje boeken via www.y-40.com.

Natuurlijk kom je niet naar België om alleen in een zwembad te duiken. Zoals we weten kan je er ook goed rondzwemmen in open water. Altijd leuk om te zien wat anderen in ons land aanraden: http://diveadvisor.com/belgium.

Mijn zoektocht naar bekend Belgisch in de duikwereld leverde niet veel op. Misschien moeten we als Belgen meer werk maken van onze prestaties op het vlak van het duiken? Of betere publiciteit? Of moet ik beter zoeken? Als je meer succes hebt of een bekende duikbelg kent, dan hoor ik het graag via patrick.vanhoeserlande@nelos.be.  Patrick Van Hoeserlande

Lopende Agenda

Zie ook: http://bit.ly/NELOS-agenda

Maart 2016 05 Examen praktijk Duiker-Hulpverlener Vanaf 09.00 u Locatie: Basisschool Campus Hof van Riemen, Frans Coeckelbergsstraat 17A, Heist-op-den-Berg

06 AV NELOS Organisatie: Triton – Kapellen

06 Amykos eetdag Info: www.amykos.be

07 Start cursus CCR-D-NTx en CCR-D-Tx 09 Herexamen AI/Initiator (M1 + M3) 12 Workshop 3*I & AV College 3*I Locatie: Duikershuis NELOS, Mechelen

14 Start cursus theorie AI Info: www.avos.be

15 Start cursus OW-fotograaf Niveau 1 Theorie: 15/3 en 5/4 bij fotoclub CREA, Fort II, Wommelgem – 19.00 u Praktijk: 30/3 in het zwembad te Nijlen – 20.00 u. Inlichtingen en inschrijvingen: yteughels@skynet.be of 0475 984 164 (Alidoor Dellafaille)

15 Start cursus OW-fotograaf Niveau 2 Theorie: 15/3, 22/3 en 5/4 – 19.00 u Praktijk: 30/3 in het zwembad te Nijlen – 20.00 u. Openwaterduik in de Oosterschelde (datum nog te bepalen). Inlichtingen en inschrijvingen: yteughels@skynet.be of 0477 444 460 (Peter Van den Eynde)

19-20 Belgische Duiksportbeurs Info: www.duiksportbeurs.be

20 Afdaling van de Maas (Maaseik) Organisatie: Samantha Maaseik i.s.m. de Sportcommissie NELOS Info: www.samantha-maaseik.be/

Info: Free Duerinckx +32 486 128 963 free.duerinckx@gmail.com nautilus.vinzwemmen@gmail.com www.vinzwemmen.be

14 Proefexamen Assistent-Instructeur Locatie: Huis van de Sport, Berchem Info: www.avos.be

16 BRAVOS Technische proevendag Locatie: Vodeleé, details zie website BRAVOS

16 Start cursus Gevorderde Nitrox-Duiker Organisatie: LIMOS Info: http://limos-vzw.be

17 Daguitstap Commissie Biologie Locatie: Nausicaa Thema: speciale aandacht voor de aquaria

21 AC-AVOS Workshop fotografie Creatief omgaan met Foto-prints. Passe-partout/Dibond/Kappa-Fix, … Locatie: fotoclub CREA Wommelgem Van 19.30 – 22.00 u Ook voor niet-NELOS-leden. Inlichtingen en inschrijvingen: yteughels@skynet.be of 0475 984 164 (Alidoor Dellafaille)

22 Specialisatiebrevet OW-biologie Start cursus voor Vlaams Brabant en Antwerpen met max. 24 kandidaten. Ook start er dan een cursus voor Oost- en West-Vlaanderen, die doorgaat te Brugge. Info: tiny@poseidon.be

24 Examen theorie 2*I

Mei 2016 09 Herexamen theorie 2*I 10 BRAVOS-Instructeursvergadering 17-19 Voordracht 3*I

duiken voldaan zijn. De logboekjes moeten nagekeken zijn vóór het examen theorie 2*I.

Verantwoordelijke: Tiny Heremans

08 Inleveren verhandeling 3*I 10 Academische Zitting Locatie: 'De Waai', Werft 28, 2440 Geel

Verantwoordelijke: Anjes Daems Info: http://limos-vzw.be

29 Interclubduik BRAVOS 29 Themaduik Commissie Biologie

Locatie: Wemeldinge Parking Info: www.avos.be

19 BRAVOS-proevendag (alle brevetten) Locatie: Vodeleé, details zie website BRAVOS

25 Dive Day 2016 Locatie: Put van Ekeren Aanvang vanaf 09:00 uur. Info: feestbestuur@anww.be

26 AVOS-proevenduik / bootduik Locatie: Oosterschelde Info: www.avos.be

26 33e North Sea Challenge Vinzwemmen (12 of 6 km in de Noordzee) Locatie: Cadzand, Nederland Info: Bram Nortier +31 117 39 22 41 of +31 117 39 24 19 famnortier@zeelandnet.nl

Juli 2016 24 Gentse Feesten duik 2016 Locatie: Blaarmeersen, Zuiderlaan 5, Gent Briefing 13.00 u, te water 14.00 u Inschrijven via jmdbbvba@telenet.be

Augustus 2016 De volledige agenda van alle vinzwem wedstrijden vind je op: www.vinzwemmen.be

Opleiding nitrox, extended range, trimix, CCR Info via het menu 'Sectie DuikTechnieken (SDT)' op www.wiki.nelos.be

Onderwerp: Het leven in de getijdenzone Spreker: Brendan Oonk Locatie: 'Klein Stelle', Wemeldinge 11.00 u

16.00 u Titeluitreiking 1*I en receptie

02 Start Cursus OW-fotograaf Niveau 2 Locatie theorie: Clubhuis RDK 'Caisson' te

Binnenbad 50 m, Genk

Roeselare. Praktijk: Gavers of Duiktank.

Organisatie: Nautilus

http://users.telenet.be/peterryngaert

Hippocampus jan./feb. 2016

+ GND duik 3

anjes.limos@telenet.be

Juni 2016

10 BK Vinzwemmen

106

22 LIMOS-proevendag Zilvermeer

14.00 u AV Duikonderricht

Vanaf 12.30 u Titelhernieuwing

Info: http://limos-vzw.be

18 Verbroederingsduik AVOS

Info: www.avos.be

Contact: annemielantin@yahoo.com

Locatie: GC De Zeyp, 1083 Ganshoren

Locatie: Plate Taille

28 AVOS-Noordzeeduik

28 Limiet inschrijving cursus Normoxic

07 BRAVOS-Schijnexamen 2*I

Info: www.mima-medes.org

11-12 LIMOS-proevenweekend

Locatie: Duikershuis NELOS, Mechelen Bij de inschrijving moeten de vereiste

April 2016

Locatie: L'Estartit

20 Limiet inschrijving Zeestage 2*I en 3*I

vinzwemmen.php

Trimix (OC)

02-05 MIMA'16

Controleer even of het evenement inderdaad doorgaat. De zetduivel speelt ons meer dan eens parten! Weet je van interessante evenementen of organiseer je zelf een activiteit die in onze Lopende Agenda kan opgenomen worden, plaats de gegevens dan in de Lopende Agenda op de NELOS-wiki of bezorg ze aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be.

foto: Bruno Van Saen

Uw partner voor onderwaterfotografie en -videografie

NIEUW

ELGIE B Zeestage

2015

Materiaal - Opleiding

ONGELOFELIJKE UITSTRALING, ONGEËVENAARDE PRESTATIES.

new

Service - Maatwerk

MK 25EVO/A700 CARBON BLACK TECH

SCUBAPRO’s A700 is al legendarisch. De nieuwste A700 doet zijn reputatie alle eer aan en heeft een deksel van carbon die tegen bijna elk stootje kan. Kies voor de meest verbluffende tweede trap ter

Pantone 125 Industrielaan 30

| 9320 Erembodegem 053 64 72 73 | info@dafactory.eu | www.dafactory.eu

Handgemaakt in Italië

SCUBAPRO.COM

Open van maandag tot vrijdag van 09u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 17u00 of op afspraak.

mares.com

Mechelen P 004152 - TWEEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD (NIET IN JULI EN AUGUSTUS) VAN DE NEDERLANDSTALIGE LIGA VOOR ONDERWATERONDERZOEK EN -SPORT NELOS Nr. 257 – jan./feb. 2016

SMART

Zeestage 2015 OBK 2015