Zeestage 2022, 2 boten, 12 geslaagden

De NELOS-Zeestage. Met een hoofdletter! Het heeft iets mythisch. Er doen tientallen verhalen de ronde, soms heroïsche verhalen, soms huiveringwekkende. Maar je moet het hebben meegemaakt om het te begrijpen. Dus ik vertel met plezier het insideverhaal.

Het is 6 oktober, de dag van de waarheid. Het is een pijnlijk ervaring om je naam niet te horen afroepen op een proclamatie. Het is voor mij niet echt de eerste keer: ook voor mijn theorie heb ik een – weliswaar kleine – tweede zit nodig gehad. Weinig gestudeerd, het was te voorzien… maar hier is geen tweede zit. Het is erop en erover en dan is dat geen leuke ervaring. "Ainsi soit-il" (Zo zal het zijn), zeggen ze onder meer in Boulouris-sur-Mer. Maar ik loop vooruit op de feiten, zoals ook Quentin Tarantino zijn 'Pulp Fiction' (triviaallectuur) begon bij het einde.

Dus ik spoel even terug. Sinds jaar en dag heeft de Belgische duikgemeenschap de gewoonte om eind september te verzamelen op Camping Les Rives de l'Agay. De setting is formidabel. Je logeert aan de voet van het Esterelmassief (Massif de l'Esterel) en met uitzicht op de Middellandse Zee. De torenhoge rode rotsen van het Esterelmassief hebben onder meer Claude Monet, Vincent Van Gogh en Pablo Picasso geïnspireerd tot meesterstukken van de moderne kunst. Nu, ik gebruik het woord duikgemeenschap niet licht: binnen de kortste keren kent iedereen er iedereen. Ben je 4*Duiker of 3*Instructeur? Die begrippen vallen compleet weg. Wij zijn daar 'gewoon' NELOS en Peter, Didier, Agnes, Erwin, ... Er wordt verbroederd, er worden gesprekken gevoerd en tafelgesprekken geoefend, bijscholingen gegeven, er wordt samen gegeten en vooral ook samen gedoken, want Camping Les Rives de l'Agay heeft een eigen duikcentrum, Aganthonis Plongée. Dat is een verwijzing naar, afhankelijk van de bron, Agathon of Agathos. Zo heette de nederzetting die hier door de Romeinen werd gesticht, want zij raakten als eersten gecharmeerd door de Baai van Agay (Rade d'Agay) en het unieke microklimaat dat er heerst: de temperatuur daalt er in principe nooit onder 5 graden, maar stijgt ook nooit boven 30 graden. Ideaal om onder meer olijven en druiven te verbouwen, wisten de Romeinen. Maar hoe indrukwekkend het Esterelmassief ook is, wij verzamelen daar natuurlijk in de eerste plaats voor de onderwaterwereld. Vóór de Zeestage althans, want tijdens de Zeestage is genieten een luxe.

dé Zeestage

Wanneer begint de Zeestage dan precies?

Op papier is dat glashelder. Dit jaar (2022) was dat op zondag 2 oktober. Dan verhuist een gedeelte van die duikgemeenschap naar het vakantiecentrum Le Haut Peyron, op een helling in een andere deelgemeente van het legendarische Saint-Raphaël. In de voormiddag werd de tent alvast opgezet in een uithoek van de haven van Boulouris. Dat is de eerste, maar zeker niet de laatste groepsinspanning, want essentieel aan de Stage is nu eenmaal samenwerken. De bouten in het beton van de havenmuur getuigen van de vele voorgaande edities. En om 11.30 uur is er dan de officiële opening van de Stage. Spannend!

Vanaf dan word je vier dagen geleefd. Het programma is strak, vrije tijd bestaat niet meer en je moet kiezen tussen op acht minuten een douche nemen of even bellen met je familie, je partner of je kinderen. Moeder, waarom doen we dit?

Omdat je op de NELOS-Zeestage ook enorm veel bijleert! Met name wat bootduiken be- treft. Zo leer je functioneren als Algemene duikverantwoordelijke (ADV). Je leert een boot te organiseren, een correcte materiaalcontrole uit te voeren en afspraken te maken met de schipper van de veiligheidsboot. Acht duiken, telkens voorafgegaan door een tafelgesprek. Letterlijk een tafelgesprek: het vindt plaats tijdens het middag- of avondmaal en je moet als duikleider of als hekkensluiter zo veel mogelijk informatie verkrijgen over je duikpartners, hun brevet, hun verzekering, hun ervaring, hun materiaal… In werkelijkheid zijn dat telkens twee NELOS 3*Instructeurs met een pak duiken en een pak ervaring achter de kiezen, maar aan tafel transformeren ze plots tot de meest uiteenlopende personages. Van PADI-duikers met een relatief hoog brevet zonder bootervaring over een militaire duiker of een brandweerduiker die eigenlijk niet weet welk brevet hij heeft en een 1*Instructeur die per se een proef wil afnemen van een 2*Duiker op 40 meter tot een SSI-in- structeur zonder verzekering of een LIFRAS-duiker met een grote dieptekwalificatie die duikt met geleend materiaal. Geen scenario is te gek. een 'typische (Stage)duik'

De duikplaatsen zijn stuk voor stuk mediterrane toppers. Ze liggen allemaal voor de kust van Le Dramont, een gemeente in Zuid-Frankrijk die bekend is door 'het gouden eiland', een rots met een toren in middeleeuwse stijl. Die inspireerde Hergé, een trouwe bezoeker van Saint-Raphaël, tot het Kuifje-album 'De Zwarte Rotsen', maar de echte rijkdom ligt onder water, zoals ook Jacques-Yves Cousteau al wist. Le Sec des Suisses, Les Piramides, Le Lion De Mer en ook enkele wrakken, … Reken daarbij op murenen, barracuda's en zowat elke vis die je aantreft in een échte bouillabaisse: rascasse (schorpioenvis), rouget-grondin (rode poon), vive (pieterman), lotte (zeeduivel), congre (kongeraal of zeepaling) en Saint-Pierre (zonnevis). Reken er ook op dat je geen tijd hebt om daarvan te genieten. aan een ankerboei – de balise. De bedoeling is duidelijk om zo snel mogelijk te dalen, iets wat mij op de eerste duik wat verraste. Bovendien kan je er je (duik)horloge op gelijk zetten dat er iéts gaat gebeuren. Dieptedronkenschap, een bewusteloze duiker, een trommelvliestrauma, een zuurstofvergiftiging, een mededuiker die plots achter een vis aan gaat of een gedwongen verliesprocedure, …

Je kan noch als duikleider, noch als hekkensluiter rekenen op een rustige duik. Dat is ook niet erg, want daarvoor zijn we hier, maar de constante waakzaamheid en de stress zorgen er, samen met de diepte, voor dat een normale fles er snel wordt doorgejaagd. Mijn langste duik van 2022 was 84 minuten, dat liet NELOS mij aan het einde van het jaar weten. Dat was een duik met een meer dan behoorlijke gemiddelde diep- te, maar in Boulouris moet ik soms al na 30 minuten de handdoek in de ring gooien. En de handdoek in de ring gooien is ook relatief, want eenmaal boven water breekt de hel pas écht los. Duikers komen bewusteloos boven, moeten worden gesleept en met hijstouwen (een sling) uit het water gehaald worden. De ene na de andere duiker begint symptomen te vertonen van decompressieziekte, leidt aan onderkoeling of valt flauw en moet worden gereanimeerd. Uiteraard met een beademingsmasker, zoals het tegenwoordig hoort. Af en toe slaat er ook eens iemand overboord, 'per ongeluk' of bijvoorbeeld bij een vechtpartij. Kortom, een typische bootduik op de Barracuda. En ik neem aan dat dit aan boord van de Dauphin des îles niet anders was.

Karaoke And More

De dagen zijn bijzonder goed gevuld. Alleen al op papier… Opstaan, ontbijten en dan met de shuttlebus naar de haven van Boulouris voor de ochtendduik. Het tafelgesprek voor die duik heeft 's avonds al plaatsgevonden. Dan volgt de logische orde van zaken die iedereen kent: het monteren en aan boord brengen van het materiaal, de briefing door de ADV, de briefing door de duikleider, de materiaalcheck, duiken, het demonteren en de debriefing.

Daarna is er het middagmaal met opnieuw een tafelgesprek voor de namiddagduik en dan begint het scenario opnieuw: het monteren en aan boord brengen van het materiaal, de briefing door de ADV…

En dat is het officiële gedeelte, want er komt ook een pak extra werk aan te pas, zoals het voorzien van drinkwater, het transporteren van de (loodzware!) EHBO-kit van de stagedokter, het optuigen van de boot en ook de vele vergaderingen, eerst met alle kandidaten samen en dan per boot, om de nodige afspraken te maken. Ook het avondprogramma is goed gevuld: een rondetafelgesprek over de opleiding 1*Instructeur, een uiteenzetting over het programma 'blended learning' van NELOS, een voorstelling van de nieuwe Scubaproproducten en … karaoke. Normaal krijg je mij alleen zo ver dat ik 'De Vier Jaargetijden' van Vivaldi zing. Eventueel 'Conquest of Paradise' van Vangelis. Tududu-tudududu-tududu-tudududu… Maar ik kan mijn medekandidaten toch niet in de steek laten en zing vrolijk mee met evergreens, zoals 'We are The Champions' en 'You'll Never Walk Alone', want zo voelt het ook aan …

The Final Countdown

Acht duiken later volgt een proclamatie met 12 geslaagde 2*Instructeurs. Oprecht proficiat aan alle geslaagden. Wat ook de uitkomst ging zijn, het was mij een eer en een genoegen om dit samen met jullie te doen. 'Fast forward' naar 6 november 2022 in Dilbeek. Daar krijgen alle kandidaten –geslaagd of niet – een grondige debriefing. Voor mij zit zowat mijn hele jury, inclusief de Stagevoorzitter Koen Van Dyck en de schaduwschipper Michel Declercq. Hun analyse is hard, maar gefundeerd. Tegenover mij zit een dozijn 3*Instructeurs die mij overstelpen met goede raad, empathie, met vriendschap en ik zou bijna zeggen met liefde. Ik voel alleen oprechtheid, geen oordeel. "Gezegend is hij die, in naam van naastenliefde en goede wil, de zwakken door de vallei van de duisternis leidt". En zo zijn we bij het einde van 'Pulp Fiction' aanbeland…

Hans Sterkendries