POZYSKIWANIE ŚRODKÓW UNIJNYCH Program ISPA Lata dziewięćdziesiąte to początki rozkwitu inwestycyjnego suwalskich wodociągów. Wolnorynkowy przepływ dóbr i towarów umożliwił dostęp do zachodnioeuropejskich technologii, co przełożyło się na możliwość sprowadzania nowoczesnych rozwiązań na grunt lokalny. Pomimo dostępności urządzeń i technologii, brakowało środków na ich finansowanie, toteż największym wyzwaniem było pozyskanie źródeł finansowania dużych inwestycji. W okresie przedakcesyjnym w latach 2000-2003 Polska została objęta instrumentem wsparcia finansowego Unii Europejskiej - ISPA, w ramach którego, w sektorze środowiska udzielono dofinansowania 45 projektom w kraju. Jednym z nich był projekt pn. "Poprawa jakości wody w Suwałkach”. Po wejściu w 2005 roku Polski do Unii Europejskiej program ten przekształcony został w Fundusz Spójności Program ISPA, a następnie Fundusz Spójności, realizowaliśmy w latach 2002-2008 jako projekt pn. „Poprawa jakości wody w Suwałkach”. Był to wspólny projekt Miasta Suwałki, Gminy Suwałki i naszej Spółki i był wspólnie finansowany. Dzięki naszym staraniom i wsparciu unijnemu na terenie miasta Suwałki i wschodniej części gminy Suwałki powstało 26,55 km sieci wodociągowej i 64,15 km sieci kanalizacyjnej wraz z ponad stu przydomowymi przepompowniami ścieków, wybudowano w Suwałkach stację uzdatniania wody wraz z monitoringiem ujęcia wód podziemnych. Wprowadzono monitoring 9 przepompowni ścieków znajdujących się wówczas na terenie miasta. Część inwestycji realizowana była również w oczyszczalni ścieków, w której zainstalowano dwa agregaty kogeneracyjne zasilane biogazem każdy o mocy elektrycznej 180 kW i mocy cieplnej 285 kW, zbiornik na biogaz o pojemności 780 m3 oraz sieć biogazu wraz z odsiarczalnią. Całkowite rozliczenie projektu nastąpiło w 2010 roku, a koszty kwalifikowalne projektu wyniosły 10 878 206 euro, w tym 50% to dotacje unijne. Program POIiŚ – etap I Doświadczenie uzyskane podczas realizacji projektu z Programu ISPA i korzyści z tego uzyskane skłoniły nas do uczestniczenia w kolejnych projektach unijnych, tym razem w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Po określeniu potrzeb inwestycyjnych i zabezpieczeniu własnych środków finansowych, niezbędnych do uzyskania dofinansowania, złożyliśmy wniosek aplikacyjny o dofinansowanie tych inwestycji. Po pozytywnej weryfikacji wniosku przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, w dniu 27 sierpnia 2009 roku zawarliśmy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku umowę o dofinansowanie projektu pn. "Modernizacja oczyszczalni ścieków i rozwój infrastruktury wodno - kanalizacyjnej w Suwałkach - etap I". Projekt zakładał rozwój infrastruktury technicznej, sprzyjającej poprawie stanu środowiska naturalnego i wzrostowi atrakcyjności inwestycyjnej obszaru Suwałk. Środkiem do realizacji tego celu było dalsze porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie miasta. Z udziałem środków własnych i unijnych wybudowano 3,33 km kanalizacji sanitarnej i 7,4 km sieci wodociągowej. Poza inwestycjami sieciowymi przeprowadzono modernizację kilku węzłów technologicznych w oczyszczalni ścieków: w przepompowni głównej zainstalowano praso-płuczkę skratek, wymieniono starą płuczkę piasku na nową o większej sprawności, zainstalowano system sterowania pracą komór nitryfikacji-denitryfikacji, wdrożono dwa nowe systemu komputerowe: jeden dotyczący monitoringu sieci
wodociągowej, drugi ewidencji zdarzeń na sieci (GIS), jak również zakupiono samochód ciśnieniowy ssąco-płuczący z recyklingiem wody do czyszczenia kanalizacji. Całkowity koszt projektu wyniósł 13 705 756,58 PLN, w tym dotacja ze środków Unii Europejskiej z Funduszu Spójności to 9 091 910,04 PLN (co stanowi 66,33% całej wartości). Program POIiŚ – etap II Prawie równolegle z realizacją etapu pierwszego realizowano projekt "Modernizacja oczyszczalni ścieków i rozwoju infrastruktury wodno - kanalizacyjnej w Suwałkach - etap II", również współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach POIiŚ 2007-2013. W dniu 22 grudnia 2009 roku Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przyznało środki na dofinansowanie tego projektu. Planowo przedsięwzięcie miało zakończyć się w 2014 roku. Umowę o dofinansowanie zawarliśmy z WFOŚiGW w Białymstoku w dniu 29 marca 2010 roku. Tym razem zdecydowaną większość środków finansowych skierowano na potrzeby modernizacji oczyszczalni ścieków. W celu dywersyfikacji sposobu zagospodarowania osadów ściekowych oraz przewidując wprowadzenie w przyszłości zmian prawa w zakresie dopuszczalnych sposobów zagospodarowania osadów ściekowych, złożono wniosek na budowę suszarni osadów. Jej budowa to największa i najbardziej złożona technologicznie inwestycja w historii Spółki, a jej koszt netto istotnie przekroczył 20 mln zł. Zgodnie z kontraktem suszarnia miała być budowana 3 lata, lecz na skutek nieporadności wykonawcy i opuszczenia przez niego placu budowy, kontrakt skończony był przez innego wykonawcę. W rezultacie suszarnia została przekazana do eksploatacji w dniu 23 maja 2016 r., tj. 5 latach. Drugą niezbędną z punktu widzenia okolicznych mieszkańców inwestycją było ograniczenie uciążliwości zapachowej oddziaływania oczyszczalni ścieków na tereny przyległe i środowisko. W tym celu przeprowadzono hermetyzację obiektów, które były źródłem uciążliwych zapachów, a usuwany z nich gaz kierowany jest na tzw. biofiltry celem pozbawienia go składników odorowych. Powstały też krótkie odcinki sieci wodociągowej i kanalizacyjnej w centrum miasta, dzięki czemu umożliwiono budowę budynku zamieszkałego przez 150 osób. Ze względu na powstałe, w wyniku przetargów, oszczędności w latach 2013 i 2014 dwukrotnie rozszerzaliśmy zakres rzeczowy i finansowy projektu, co pozwoliło na zrealizowanie następujących zadań: modernizację krat poprzez zmniejszenie ich prześwitu do 3 mm, zakup pompy śrubowej do przepompowni pośredniej, zakup nowej wirówki do osadów, wymianę starych rusztów napowietrzających zawierających dyfuzory dyskowe na nowe - panelowe, termomodernizację ZKF i przepompowni wielofunkcyjnej oraz zakup zestawu kamer do telewizyjnej kontroli kanalizacji. Realizację projektu ukończono w połowie 2016 roku. Całkowity koszt projektu wyniósł 35 893 353,89 PLN, w tym dotacja ze środków Unii Europejskiej z Funduszu Spójności 25 460 889,45 PLN (co stanowi 70,93 % całej wartości). POIiŚ – dokumentacja na inwestycje w perspektywie finansowej 2014-2020 W maju 2014 roku ogłoszono konkurs na dofinansowanie dokumentacji dla inwestycji z zakresu gospodarki wodno-ściekowej planowanych do realizacji w nowej perspektywie finansowej 2014-2020. Spółka ponownie skutecznie aplikowała o wsparcie finansowe. Wskutek czego podpisano w dniu 26.09.2014 roku kolejną umowę o dofinansowanie. Projekt pn. „Modernizacja gospodarki osadowej i renowacja kanalizacji w PWiK w Suwałkach – dokumentacja” obejmował: studium wykonalności, opracowanie dokumentacji projektowej
dotyczącej modernizacji oczyszczalni ścieków oraz opracowanie dokumentacji na budowę sieci wodociągowo-kanalizacyjnej na terenie miasta Suwałk. Całkowity koszt tego niewielkiego projektu wyniósł 160 300,00 PLN, w tym dotacja ze środków Unii Europejskiej z Funduszu Spójności wyniosła 136 255,00 PLN ( czyli 85,00% całej wartości). Łącznie w latach 2000 – 2015 wykonaliśmy kilkadziesiąt zadań inwestycyjnych o wartości około 93,3 mln PLN, w tym otrzymane dotacje z funduszy Unii Europejskiej wyniosły około 56,4 mln PLN (czyli około 60,4% całej wartości).