2014-2015
TEKNOLOGIA DBH 1
Egilea: I単aki Zarauz Leoz 2014-06-11
Teknologia
DBH 1. maila
DBH 1. maila. Teknologia DBH 1. mailako liburua. AURKIBIDEA 1. Zer da teknologia?
2
3
1.
Proiektua: “Zubia eskegia”
3. or
2.
Zer da teknologia?
6. or
2.1.1
Teknologia prozesua
10. or
2.1.2
Teknologia gelako planoa
12. or
2.1.3
Talde lana
13. or
2.1.4
Lan proposamenak
15. or
2.1.5
Fluxu diagramak
17. or
2.1.6
Antolaketa teknikak: Gant diagramak
18. or
2.1.7
Herramintak
20. Or
Marrazketa Teknikoa 3. Proiektua: “Ataka automatikoa”
22. or
4. Marrazketa teknikoa ordenagailuz: Sketch Up
30. or
5. Marrazketa teknikoa paperean
42. or
6. Programazio hastapenak: Scracth
52. or
7.
58. or
Robotika hastapenak: WeDo sistema
Elektrizitatea 8. Proiektua: “Konekta jokua”
66. or
9. Zer da elektrizitatea?
68. or
10. Elektrizitate ariketak
78. or
11. Elektrizitate praktikak
88. or
1
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014
1.
gaia: Zubi eskegia
Ikaslea: Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz 2
Teknologia
DBH 1. maila
1. Zer da teknologia? Ikasgai honen bitartez, lehen aldiz hurbildu zara teknologiaren mundura. Proiektuak, praktikak, simulazioak, ‌ denetarik izando duzu eskura zure buruan eraikitzen dituzun teknologia proiektuak eraikitzeko. Disfrutatu.
1.1.Proiektua: Zubia eskegia 1. Proiektua: ZUBI ESKEGIA.
a) Egin beharrekoa: “Diseinatu eta eraiki ezazu zubi eskegi bat.� Gehienezko neurriak: 1. Oinarri nagusia: Egur-okumea:500mm x 250mm x 7mm 2. Zubiaren luzearen neurriak: Kartulina:400mm x 100mm 3. Errepidearen altuera: 150mm 4. Gehinezko altuera: 300mm 5. Jasan beharreko gehienezko zama: 2 kg b) Jarraitu beharreko pausoak: 1. Diseinua: a. Bakarkako diseinu proposamenak: b. Taldeko diseinua eraiki. i. Sketch Up 3D marrazketa programan marraztu. ii. Layout programan planoak inprimatu. 2. Eraikuntza: diseinuan marraztutakoa eraiki. 3. Frogatu: jatorrizko baldintzak betetzen ote diren frogatu. 4. Txostena: jarraitutako pausoak txosten batetan adierazi. 5. Aurkezpena: gelako lankideen aurrean, eraikitako proiektua aurkeztu eta bideoan grabatu. 3
Teknologia
DBH 1. maila
2. Proiektua: ZUBI ESKEGIA. Diseinu proposamenak
4
Teknologia
DBH 1. maila
2. Proiektua: ZUBI ESKEGIA. Diseinu proposamenak
MATERIALAK: Okumea:500 mm x 200 mm x 7 mm Listoiak: 10 mm x 10 mm 20 mm x 10 mm 20 mm x 20 mm 30 mm x 10 mm 30 mm x 30 mm 40 mm x 10 mm
5
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 2.
gaia: Zer da teknologia?
Ikaslea: Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz
6
Teknologia
DBH 1. maila
1.2.Teknologia prozesua
7
Teknologia
DBH 1. maila
8
Teknologia
DBH 1. maila
9
Teknologia
DBH 1. maila
1.1.Teknologia prozesua 1. gaia: TEKNOLOGIA PROZESUA? 1. ARIKETA: “Teknologia-prozesua� osatzen duten pausoak ordenatu itzazu, bakoitzaren esanahia modu laburbilduan azalduz: a) b) c) d) e) f) g) h)
Pausoa
Lan proposamena (ideiarik hoberenaren aukeraketa) Diseinua Aurkezpena ( memoria) Eraikuntza Arazoa identifikatzea Proba (ebaluazioa) Beharra Planifikazioa
Deskribapena
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
10
Teknologia
DBH 1. maila
2. ARIKETA: “Teknologia-prozesua”-ren pausoak erabiliz, ondoko arazoari irtenbide bat aurkitu iezaiozue:
“ Lau errepideetako gurutze-bide batean kotxe gehiegi daude eta oinezkoek ezin dute errepidea gurutzatu arriskurik gabe”. Nola konponduko zenuke arazoa?
Pausoa
Deskribapena
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
11
Teknologia
DBH 1. maila
1.3.Teknologia gelako planoa Aztertu dezagun teknologia gelako planoa.
a) Kolore desberdinak erabiliz (gorria, urdina, ...) ondorengo eremuak bereiztu: i. Tailerreko eremua (eskulana egiteko eremua) ii. Makinen eremua iii. Biltegia iv. Proiektuak uzteko eremua v. Idazteko eta marrazteko eremua
12
Teknologia
DBH 1. maila
1.4.TALDE LANA
13
Teknologia
DBH 1. maila
a) Taldekideen betebeharrak: i) Taldeko ordezkaria: Taldearen iritzia irakaslearen aurrean azaltzea; tutorearen aurrean taldeko galderak bideratu; taldeko ordezkaritza gelakideen aurrean; antolaketa ardurak gelan; Proiektuen zaintza antolatuko duen kidea; … ii) Dokumentazioaren arduraduna: Dokumentazioa jaso, gorde, antolatu eta zaintzapean gordeko duen taldekidea; txostenen nondik norakoak bideratuko dituen arduraduna; fotokopien banaketa bideratuko duen kidea; … iii) Erraminten eta materialeen arduraduna: Taldeko ardurapean dauden erraminten arduraduna; panela modu egokian antolatuta dagoela ziurtatuko duen kidea; taldeak behar dituen materialak eskatuko dituen arduraduna; horien erabilera egokia egingo duen kidea;… iv) Garbitasunaren arduraduna: Taldeak gela behar den modura jaso duela ziurtatuko duen kidea; taldeko mahaia egoki garbitu dela ziurtatuko duen kidea; Proiektuen txukuntasuna gauzatuko duen kidea; …
14
Teknologia
DBH 1. maila
1.4.LAN TALDEAK 1. ariketa:
idatzi ezazu orrialde honetan lankide on batek izan behar dituen ezaugarriak.
2. ariketa: 13. orrialdeko “jarrera� desberdinak aztertu eta zure izaera identifikatu ezazu. a. Zein da zure izaerara gehien hurbiltzen den pertsonaia? b. Zergatik?
15
Teknologia
DBH 1. maila
1.5.LAN PROPOSAMENAK
16
Teknologia
DBH 1. maila
17
Teknologia
DBH 1. maila
1.6. PLANIFIKAZIOA: FLUXU DIAGRAMAK
1. ariketa:
Patata tortila bat egiteko jarraitzen behar den fluxu diagrama idatzi ezazu.
2. ariketa: Afaldu ostean, lotara joateko jarraitzen duzun prozesuaren fluxudiagrama marraztu ezazu.
3. ariketa: Ohera joaterakoan jarraitzen duzun prozesuaren fluxu-diagrama marraztu.
18
Teknologia
DBH 1. maila
1.7.PLANIFIKAZIOA: GANTT DIAGRAMAK
a) Lehen errenkada: Denbora, asteetan antolatuta, adibidez. b) Lehen zutabea: Egin beharreko lanak (tareak), lehentasun ordenean. Hauek lan oinarrizko unitateak dira: a. Diseinoan: Sistemaren marrazketa 3D (Sketch Up), planoak eskalan (Layout), planoen inprimaketa. b. Eraikuntza: Piezen marrazketa, mozketa, lixaketa, … c. Muntaketa: Piezen elkarketa, kolatzea, … d. Txostena: Txostenaren idazketa, planoen txertaketa, maketazioa, … e. Funtzionamenduaren frogapena: Funtzionamenduaren egokitasuna frogatu. f. Aurkezpena: aurkezpen gidoia, power point aurkezpena eta aurkezpenaren grabaketa. c) www.planner.com d) www. Openprog.com 19
Teknologia
DBH 1. maila
1.7 PLANIFIKAZIOA: GANTT DIAGRAMAK Osatu ezazu ondorengo Gantt diagrama eraiki behar duzuen proiektuaren lana aurrikusiz.
20
Teknologia
DBH 1. maila
1.8.ERRAMINTAK Erraminta bakoitzaren erabilera ulertzeko, ondorengo fitxak bete: a. Marrazketa tresnak Izena
Marrazkia
Erabilera
b. Mozketa tresnak Izena
Marrazkia
Erabilera
21
Teknologia
DBH 1. maila c. Akabera tresnak
Izena
Marrazkia
Erabilera
e) Eraikuntza eta muntaketa tresnak Izena
Marrazkia
Erabilera
22
Teknologia
DBH 1. maila
1.9. TEKNOLOGIAKO TXOSTENAK Teknologiako proiektua �txosten teknikoa� deritzon dokumentu batetan jaso behar dira. Lan honetan, ondorengo atalak aurkeztu behar dira eginiko lana bertan modu egokian deskribatzeko. Hauek dira txosten tekniko baten atalak: a) Azala: Proiektuaren izenburua,marrazkia, data, ebaluaketa, taldearen zenbakia, taldekideen izenak,‌ . Proiektua non, noiz, zeinek etab. aurkeztuko duen lehen orrialdea. b) Sarrera: Proiektuaren deskribapen laburra, ezaugarri nagusiak, etab. deskribatuko dituen atala. Sarreraren irakurketak proiektuaren deskribapen orokorra egingo du gehiegi sakondu gabe. c) Planoak: i. ii. iii. iv.
Taldekideen proposamenak; Bakarkako planoak Taldeko proiektua: Plano orokorra Plano orokorra pieza bakoitzaren izena adieraziz. Pieza desberdinen zerrenda: pieza zenbakia, izena, zenbakia, materiala, neurri nagusiak. v. Pieza bakoitzaren planoak, zenbakiaz ordenatuta. Kajetinak ongi idatzita.
d) Funtzionamendua: Proiektuaren funtzionamendua deskribatuko duen atala. e) Kudeaketa: Proiektua noiz eraiki den adierazten duen Gantt diagrama hemen aurkeztu behar da f) Eraikuntza: Proiektua eraikitzeko jarraitu diren prozesuak adieraziko dira hemen. g) Tresnak eta materialak: Erabilitako materialeen zerrenda eta erabilitako erraminten zerrenda. h) Hobekuntza posibleak: Denbora gehiago izanezkero, proiektua nola hobeagotu litekeen adieraziko da atal honetan. Txosten eredu bat Txosten eredua bat ikusteko hemen klikatu.
23
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 3. gaia: Proiektua: Ataka automatikoa Ikaslea: Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz
24
Teknologia
DBH 1. maila
2. Marrazketa Teknikoa 2.1. Proiektua: Ataka automatikoa “Diseinatu eta eraiki ezazu parking bateko sarrera gobernatuko duen ataka automatikoa�
a) SARRERA Eraiki behar dugun proiektua parking bateko barrera izango da. Horretarako mekanismo bat sortuko dugu eta hori maniobratuko duen zirkuitu elektrikoa eraiki. Proiektuaren helburua izango da atea ireki eta ixteko maniobra agindua geuk ordenagiluz ematea. Hortik aurrera, ondorengo mugimendua automatismoak makina berak egingo du; eta mugimenduaren bukaera aginduko duen maniobra batia ere. Horretarako, guk ordenagailuz maniobra egin ahal izateko, bai goranzko eta bai beranzko mugimenduaren aginduak eman ahal izateko bi posiziotako konmutagailu bikoitza izango dugu. Agindu hori zirkuitu elektrikoaren bidez motoerreduktoreak beteko du biraketa behar den noranzkoan egitean (goraka edo beheraka egiteko motorearen biraketa noranzko desberdina izango baita). Mugimendu hori transmisio mekanikoaren bidez abiaduraz murriztuta iritsiko da hesiaren ardatzera. Hesiak bere mugimendua egingo du eta honen amaieran bai noranzko batean bai bestean (goraka ala beheraka) mikroruptoreak sakatuko ditu (bata ala bestea), horrela mugimendua geldiaraziz.
25
Teknologia
DBH 1. maila
b) ZIRKUITU ELEKTRIKOA: material zerrenda Motorra: abiadura murrizgailuaz. LED diodoak: Gorria eta berdea Mikroruptorea Wedo sistema
c) MATERIALEN ZERRENDA ZKIA
MATERIALA
KANT. ERABILPENA
EZAUGARRIAK
1
Egurra
1
Lanaren oinarria
300 x 150 x 10 mm
2
Okumen
2
Atakaren euskarria: albokoa
67 x 42 x 8 mm
3
Okumen
1
Atakaren euskarria: azpikoa
42 x 20 x 8 mm
4
Okumen
1
Atakaren euskarria: atzekoa
20 x 20 x 8 mm
5
Okumen
1
Konmutagailuare oinarria
50 x 20 x 8 mm
6
Okumen
1
Konmutagailuaren hanka
30 x 20 x 8 mm
7
Okumen
1
Atakaren haga
200 x 14 x 8 mm
8
Okumen
1
Semaforoa
135 x 30 mm
9
Okumen
1
Atakaren apoioaren oina
300 x 200 mm
10
Okumen
1
Atakaren apoioa
65 x 40 mm
11
Engranajea
2
Engranaje mekanikoa
38 hortz
12
Engranajea
1
Engranaje mekanikoa
15 hortz
13
Hagaren lotura 1
Engranaje mekanikoa
14
Konmutagailua 1
Zirkuitu elektrikoa
15
Mikroruptorea 2
Zirkuitu elektrikoa
26
Teknologia
DBH 1. maila
ZKIA
MATERIALA
KANT.
ERABILPENA
16
LED gorria
1
Zirkuitu elektrikoa
17
LED berdea
1
Zirkuitu elektrikoa
18
Erresistentzia elektrikoak 2
Zirkuitu elektrikoa
19
Torloju amaigabea
1
Engranaje mekanikoa
20
Moto erreduktorea
1
Engranaje mekanikoa
21
Ardatz metalikoa
2
Engranaje mekanikoa
22
Erregeletak
Zirkuitu elektrikoa
23
Hari eroalea
Zirkuitu elektrikoa
24
Prisioneroa
1
EZAUGARRIAK
125 O
55 mm x Ă˜ 4
Engranaje mekanikoa
4- PLANOAK
27
Teknologia
DBH 1. maila
28
Teknologia
DBH 1. maila
d) OINARRIA ETA EGITURAREN ERAIKUNTZA 1. Oinarriaren eraikuntza 1 pieza da oinarria eta bertan kokatuko ditugu proiektuaren gainontzeko elementuak. Oinarriaren neurria duen egur zati bat bilatu beharko duzue eta horri dagozkion zuloak egin. Pieza honen lodiera ez da bete beharrekoa, ez baitu garrantzia gehiegirik. Oinarriari 4 hanka egingo dizkiogu lurretik altxa dadin azpitik hari elektrikoak pasa ahal izateko. Hauen tamaina zeuek aukeratu dezakezue. 2. Zatien eraikuntza 8mmko lodierako okumenean 2, 3 eta 4 piezak dagozkien neurrietan markatu eta moztu atakaren oinarria eraikitzeko. Kontu handiz egin 2. piezaren zuloak, hauek egoki egitea erabakigarria da proiektuak ondo funtzionatzeko. Era berean 5 eta 6 piezak markatu eta moztu konmutagailuaren euskarria egiteko. 3. Atakaren euskarria 2, 3 eta 4 piezak elkarri itsatsi irudian ageri den bezala. Piezak itsastean oso garrantzitsua da ardatzarentzat diren zuloak ongi lerrokatuak egotea. Horretarako itsasteko garaian jar itzazu ardatzak zuloetan lerrokatze errazago ahalbidetzeko. Konmutagailuaren euskarria 5 eta 6 piezak elkarri itsatsi irudian ageri den bezala. Gaineko pieza horretan kokatuko dugu gero 4. konmutagailua. Bi euskarriak elkarrekin lotuko ditugu muntaketaren bukaeran, hau da, konexio elektrikoak egin eta gero, hauek errazago egin ahal izateko. e) SEMAFOROA, BARRAREN APOIOA ETA BARRA. -Semaforoa 8. pieza da eta beheko partean limaren bidez 6mmko diametroa duen zilindroa egingo dugu. Horrela gero oinarrian egindako zuloan kokatu ahal izango dugu. 29
Teknologia
DBH 1. maila
-Barraren eraikuntzan zuloa egin eta ondoren abellanatua egingo diogu, bere lotura den 13. pieza egoki lotu ahal izateko. - Barraren apoioa egiteko 9 eta 10 piezak erabili behar ditugu, elkarrekin itsatsi eta oinarrian itsatsi. f)
ERREDUKZIO MEKANIKOAREN MUNTAKETA
- Beheko ardatzean irudian agertu bezala alde batean 38 hortzeko engranajea sartu eta beste aldean 13 hortzetakoa. - Goikoan berriz erdian barra eta bere lotura sartu beharko ditugu eta “prisionero� baten bidez lotu ardatzari. Ondoren 38 hortzetako engranajea jarriko dugu. - Engranajeak presioan sartu behar dira ardatzetan beraz kontu handiz mailu bat erabili dezakezue zeregin horretan. g) ZIRKUITUEN ESKEMA ELEKTRIKOA
30
Teknologia
DBH 1. maila
h) ZIRKUITU ELEKTRIKOAREN ERAIKUNTZA - 3. atalean elementu bakoitzaren azalpena egin dugu, beraz badakigu bakoitzaren konexioak nola egin beharko ditugun. - Konexioak egiteko beti ere hari elektrikoa oinarrian egindako zuloen bidez pasako ditugu batetik bestera. - Pilarekin edo elektrizitate iturriarekin konexioa egiteko erregeletak jarriko ditugu behar denean bertan konektatu ahal izateko. - Konmutagailuan eta sakagailuan kableak konektatzeko borneetan bildu edo eztainatuaren bidez soldatu ditzakegu. - Behin hari elektrikoak konektatu ondoren konmutagailua eta sakagailuak irudian azaltzen diren lekuetan kokatuko ditugu lekeda termourtugarria erabiliz. - LED diodoak eta erresistentziak konektatzeko eztainuaz soldatuko ditugu - Konexio berdinean hari kopuru handia badugu, erregeletak erabili ditzakegu lana errazteko.
31
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 4. gaia: MARRAZKETA ORDENAGAILUZ: “SKETCH-UP” Ikaslea: Data: Irakaslea: Iñaki Zarauz Leoz
32
Teknologia
DBH 1. maila
2.2. Marrazketa teknikoa ordenagailuz: Sketch Up
33
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
1.
ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
34
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
2. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
35
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
3. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
36
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
4. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
37
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
5. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
38
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
6. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
39
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
7. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
40
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
8. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
41
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
9. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
42
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila ORDENAGAIAILUZ LAGUNDUTAKO MARRAZKAETA: Sketch-Up
10. ariketa:
1.
Diseinatu eta eraiki ezazu ondorengo neurriak dituen pieza.
43
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014
5. gaia: MARRAZKETA TEKNIKOA PAPEREAN Ikaslea: Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz 44
Teknologia
DBH 1. maila
2.3. Marrazketa teknikoa paperean
AURKIBIDEA 1. 2. 3. 4. 5.
Hizkuntza teknologikoa Hizkuntza grafikoa Prespektibak eta bistak Neurketak eta akotazioak Marrazketa teknikoaren ikurrak.
45
Teknologia
DBH 1. maila
1.
HIZKUNTZA TEKNOLOGIKOA
1.
Arkatzen gogortasuna.
a) 2H, HB eta 2B gogortasun desberdineko arkatzak erabiliz, 3 cm-tako 6 bana lerro marraztu dagokiozkien tarteetan. b) Aurrekoetatik 3 ezabatu mota bakoitzarako.
BIGUNA (2B)
TARTEKOA (HB)
GOGORRA (2H)
b) Galderak erantzun; i)
Zein da errazago ezabatzen den arkatz mota? Zergaitik?
ii)
Zein erabiliera du arkatz mota bakoitzak?
46
Teknologia
DBH 1. maila
2. Eskuaira eta karbaboia irudiari jarraituta erabiliz, azpiko lerroen paraleloak marraztu (5 paralelo kasu bakoitzean).
47
Teknologia
DBH 1. maila
3. Ondorengo ereduari jarraituz, lerro hauen perpendikularrak marraztu adierazitako lekuetatik.
48
Teknologia
DBH 1. maila
4. Graduatzailearen laguntzaz, anguluak ereak adierazten duen modura neurtzen dira.
Ondorengo balioko angeluak marraztu lerroaren erpinetik. i) ii) iii) iv)
Â=25º Â= 42º Â= 68º Â=125º
49
Teknologia
DBH 1. maila
4. DIN A4 paperean, ondorengo irudia marraztu eskuaira, karbaboka eta konpasa erabiliaz.
50
Teknologia
5.
DBH 1. maila
DIN A4 motako orrialde batetan , ondorengo irudia marraztu.
51
Teknologia
6.
DBH 1. maila
DIN A4 motako orrialde batetan, ondorengo irudia kmarraztu.
52
Teknologia
DBH 1. maila
7. DIN 4A motako orrialde batetan, ondorengo irudiak marraztu.
53
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014
6.
gaia:Programazioa: “Scratch”
Ikaslea: Data: Irakaslea: Iñaki Zarauz Leoz
54
Teknologia
2.4.
DBH 1. maila
Programazio hastapenak: Scratch eta Wedo sistemak
Programazioaren hastapenak: SCRATCH 1. ariketa: ARRAIN ONTZI BIRTUALA “Diseinatu eta eraiki ezazu arrainontzi birtual bat, non, gorako, beherako, ezkerreko eta eskuineko geziei sakatzerakoan, arraiak gora-behera-ezkerrara eta eskuinera higituko diren.�
55
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: SCRATCH 2. ariketa: LERRO JARRAITZALEA “Diseinatu eta eraiki ezazu agertokian marraztutako ibilbide bat jarraitzeko gain den robot higikaria. Robotak bi “antena” izango ditu:
Ezkerreko antena=gorria
Eskuineko antena=urdina.
Ezkerreko antenaz ibilbidea ukitzean, esquinera higituko da Eskuineko antenaz ibilbidea ukitzean, ezkerrera higituko da. Ibilbidea ukitzen ez duenean, aurrera higituko da.”
56
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: SCRATCH
ariketa: “SEMAFOROA”
“Diseinatu eta eraiki ezazu semaforo batez gobernatutako gurutzebidea. Semaforoaren egoera 10 segundura aldatuko da. Semaforoa gorria denean, ibilgailuak gelditu eta oinezkoak zebrabidea gurutzatuko dute.”
57
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: SCRATCH
4 ariketa: “BATUKETAK, KENKETAK”
“Proiektu honek 3 joku desberdin eraikitzea proposatzen ditu: a) Diseinatu eta eraiki ezazu bi batugaien balioa eskatu eta baturaren emaitza kalkulatuko dituen bideojokua.
b) Diseinatu eta eraiki ezazu biderketak egiten dituen bideojokua. c) Diseinatu eta eraiki ezazu zatiketak egiten dituen bideojokua. i) Zatiketa osoa bada, zatidura pantailan adieraziko da. ii) Zatidura osoa ez bada, zatidura osoa eta hondarra adieraziko dira. da.”
iii) Eta zatitzailea 0 bada, zatiketa ezinezkoa dela adieraziko
58
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: SCRATCH 5. ariketa: “BIDERKETAK ETA ZATIKETAK”
“Proiektu honek 3 joku desberdin eraikitzea proposatzen ditu: a) Diseinatu eta eraiki ezazu bi batugaien balioa eskatu eta baturaren emaitza kalkulatuko dituen bideojokua.
b) Diseinatu eta eraiki ezazu biderketak egiten dituen bideojokua. d) Diseinatu eta eraiki ezazu zatiketak egiten dituen bideojokua. i) Zatiketa osoa bada, zatidura pantailan adieraziko da. ii) Zatidura osoa ez bada, zatidura osoa eta hondarra adieraziko dira. iii) Eta zatitzailea 0 bada, zatiketa ezinezkoa dela adieraziko da.”
59
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 7.
gaia:Robokita. Hastapenak: “WeDo sistema”
Ikaslea: Data: Irakaslea: Iñaki Zarauz Leoz
60
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: WEDO
1.
ariketa: MOTOREEN MUGIMENDUA “Diseinatu eta eraiki ezuzu motore bat aurrera eta atzera higitzen duen programa. Mugimenduaren norantza aldaketa 10 segunduro gertatuko da eta atzera higiten denean, polikiago biratu beharko du.�
61
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: WEDO
2.
ariketa: DISTANTZIA SENTSOREA “Diseinatu eta eraiki ezuzu distantzia sentsorearen aginduak adierazten duenen, motorea bat aurrera eta atzera higituko duen programa. Distantzia 30 baino txikiagoa denean, aurrera higituko da. Distantzia 30 baino handiagoa denean, atzera higituko da.�
62
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: WEDO 3.
ariketa: INKLINAZIO SENTSOREA: DANTZARIAK
“Diseinatu eta eraiki ezazu inklinazio sentsoreak agintzean, baleta dantzatuko duen dantzari baten mugimenduak gobernatutzen dituen programa.�
Ebazpena:
63
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: WEDO
4.
ariketa: INKLINAZIO SENTSOREA “Diseinatu eta eraiki ezuzu hegan egiten duen abioia. Hegaldiaren biraketa angelua inklinazio sentsoreak gobernatuko du, ondorengo balioe jarraituz: a) Inklinazio sentsorearen balioa= 1
biraketa angelua= -30º
b) Inklinazio sentsorearen balioa= 2
biraketa angelua= 0º
c) Inklinazio sentsorearen balioa= 3
biraketa angelua= 0º
d) Inklinazio sentsorearen balioa= 4
biraketa angelua= +30º”
64
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: WEDO 5.
ariketa: ROBOT HIGIKARIA “a) Diseinatu eta eraiki ezuzu distantzia sentsoreak aginduta eskuak altza eta jeitsiko duen robota. b) Motorea gehitu eta mugimendua, motorearen mugimenduarekin batera, sinkronizatu.�
65
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: WEDO
6.
ariketa: ROBOT HIGIKARIA
“Diseinatu eta eraiki ezuzu ataka automatikoa kontrolatuko duen Scratch-WeDo programa. Ondorengoak dira bete beharreko baldintzak: a) Kotxea hurbiltzen denean eta sentsoreak 30eko balioa baino txikiagoa denean, hesia igo egingo da, proiektuan motorea mugituz eta pantailan, haga altzatuz. b) Haga altzatuta, kotxea pasa arte, sistemak 10 segundu iraungo du. c) 10 segunduak pasatzean, hesia jeitsi egingo da, hurrengo kotxearen zain geldituz.�
66
Teknologia
DBH 1. maila
Programazioaren hastapenak: WEDO 7.
ariketa: PROIEKTUA: ATAKA AUTOMATIKOA “Diseinatu eta eraiki ezuzu ataka automatikoa gobernatzen duen Scratch eta WeDo programa.”
67
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 8.
Gaia: Proiektua: Konekta jokua
Ikaslea: Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz
68
Teknologia
DBH 1. maila
3. Elektrizitatea 3.1. Proiektua: Konekta jokua
69
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 9.
Gaia: Elektrizitatea
Ikaslea: Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz
70
Teknologia
DBH 1. maila
3.2. Zer da elektrizitatea?
71
Teknologia
DBH 1. maila
72
Teknologia
DBH 1. maila
73
Teknologia
DBH 1. maila
74
Teknologia
DBH 1. maila
75
Teknologia
DBH 1. maila
76
Teknologia
DBH 1. maila
77
Teknologia
DBH 1. maila
78
Teknologia
DBH 1. maila
79
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 10. Gaia: Elektrizitatea ariketak
Ikaslea: Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz
80
Teknologia
DBH 1. maila
3.3. Elektrizitate ariketak
1.
Zerrendatu itzazu erresistentzia txikiko bost material (eroale onak): a) b) c) d) e)
2. Zerrendatu ezazu erresistentzia handiko bost material (eroale txarrak): a) b) c) d) e) 3. Zein dira zirkuitu elektriko bat osatzeko behar diren oinarrizko hiru osagaiak?
4. Diseinatu eta marraztu ezazu pila bat, etengailu bat eta bi lanpara dituen zirkuitua. Osagai guztiak serian lotuko dira.
81
Teknologia
DBH 1. maila
5. Diseinatu eta marraztu ezazu ondorengo osagaiak dituen zirkuitu elektrikoa : Pila bat (4,5v), bi motore paraleloan eta etengailu bat.
6. Diseinatu eta marraztu ezazu hiru lanpara eta pila bat dituen zirkuitua. Lanpara bi paraleloan ipini eta hirugarrena seriean.
82
Teknologia
DBH 1. maila
7. Ondoko zirkuitua aztertu:
a) Osagai bakoitzari jarri. b) Nola daude osagaiak lotuta: seriean ala paraleloan? c) Zer gertatuko da B bonbila puskatzen bada? Zein piztuko da kasu horretan?
8. Ondoko zirkuitua aztertu dezagun: a) Osagai bakoitzari izena jarri.
b) Zer gertatzen da I etengailua istean eta besteak ez?
c). Zer gertatzen da P1, P2 eta I etengailuak istean?
83
Teknologia
DBH 1. maila
9. Ondoko zirkuitua aztertu dezagun: korronte elektrikoaren norantza marraztu geziak erabiliz
10. Ondoko zirkuitua aztertu dezagun. Osagai bakoitzari izena jarri.
11. Ondoko zirkuitua aztertu dezagun:
a. Osagai bakoitzari izena jarri.
b. Nola daude P1 eta P2 sakagailuak konektatuta? Seriean ala paraleloan?
84
Teknologia
DBH 1. maila
12. Ondoko osagai elektriko bakoitzaren ikurra marraztu:
a. Motorea b. Etengailua c. Sorgailua d.
Bonbila
e. Sakagailula f.
Leda
g. Txirrina h. Konmutagailua
13. Osagai elektrikoak lau taldeetan sailkatu: Sorgailu, eroale, hargailu edo maniobra elementu.
85
Teknologia
DBH 1. maila
14. Korronte elektrikoa (I) polo negatibotik irten eta positibotik sartzen den aldagai bat da (ikusi eredua) Adib 01:
Adib 02:
Zirkuitu bakoitzean, geziak modu egokian marraztuz eta izenak ondo adieraziz, korronte elektrikoaren norantza adierazi ezazu:
86
Teknologia
DBH 1. maila
15. Ondoko zirkuituak aztertu ditzagun. Zer gertatuko da etengailu, sakagailu edo konmutagailuak sakatzean? a)
b)
c)
d)
e)
87
Teknologia
DBH 1. maila
16. Ondorengo zirkuituen eskema elektrikoa marraztu ezazu: a.
b.
c.
d.
88
Teknologia
DBH 1. maila
17. Elektrizitate simulazioak: Cocodrile Clips Cocodrile Clips programan, ondorengo zirkutuak marraztu izatu eta beraien funtzionamendua aztertu ondoren, gertatuko diren efektuak deskribatu itzazu. 1.
2.
3.
4.
89
Teknologia
DBH 1. maila
90
Teknologia
DBH 1. maila
91
Teknologia
DBH 1. maila
TEKNOLOGIA DBH 1. maila
TEKNO DBH 1 Ikasturtea:2013/2014 11. Gaia: Elektrizitatea praktikak Ikaslea:
Data: Irakaslea: I単aki Zarauz Leoz
92
Teknologia 17.1.
DBH 1. maila Elektrizitate praktikak
Ondoko zirkuituak eraiki eta bakoitzaren funtzionamendua aztertuz, ausnartu, arrazoitu eta galderak erantzun:
ELEKTRIZITATEA: praktikak P1: Pila elektrikoak Testuak arretaz irakurri, eta elektrizitatateko eragileak erabiliz, dagokion zirkuituak eraiki eta galderak erantzun: 1. Beharrezko materiala: Pila: V=1,5 v Pila: V=4,5 v Sorgailua: V= 6v Etengailuak Bonbila 2. Saiakuntza: Ondoko bi zirkuituak eraiki itzazu: 3. Zein desberdintasun dago bi lanparetako argien artean?
4. Bi zirkuitu elektrikoak marraztu itzazu
93
Teknologia
DBH 1. maila
5. Ondorengo pila elkarketak eraiki itzazu eta polimetroaren bidez, lortutako boltai balioak neurtu itzazu A eta B puntuen artean. Ondoren, datuak taulan idatzi.
Zirkuitua
V1 teorikoa
V2 neurketa
V1-V2
i
ii
Iii
Iv
6. Polimetroa erebiliz, ondorengo pilen boltaia neurtu ezazu:
V1=
V2=
V3=
V4=
V5=
94
Teknologia
DBH 1. maila
ELEKTRIZITATEA: praktikak P2: Eroaleak eta isolatzaileak
Testuak arretaz irakurri eta elektrizitatateko eragileak erabiliz, dagokion zirkuituak eraiki eta galderak erantzun:
95
Teknologia
DBH 1. maila
96
Teknologia
DBH 1. maila
97
Teknologia
DBH 1. maila
ELEKTRIZITATEA: praktikak P3: Nola gobernatzen dira zirkuitu elektrikoak? 1. ERABILI BEHARREKO MATERIALA Sorgailuak; Lanpara; N.A sakagailua; N.C sakagailua; korapiloak 2.
IKERKETA
a) Eraiki ezazu lanpara sinple bat pizteko gai den zirkuitu sinple bat, irudiko eskemari jarraituz.
b) Imaginatu ezazu lanpara piztuta mantendu nahi dugula maniobra elementu batek itzali egin behar dela esan arte. Ordezkatu ezazu etengailua sakagailu horrengaitik eta zirkuituaren eskema marraztu ezazu.
c) Zein maniobra elementu erabili behar da, sakatzen den bitartean soilik lanpara piztu nahi bada? Ordezkatu eta zirkuitua marraztu ezazu.
98
Teknologia
DBH 1. maila
d) Etengailua eta sakagailua seriean konektatu itzazu, irudiari jarraituz.
“1” edota “0” zenbaki bitarrak erabiliz, taula bete sistemaren egoera uneoro adierazteko. “1”= piztuta; “0”= itzalita
Aukerak
Egoaera a
Egoera b
Lanpara
1
0
0
0
2
0
1
1
1
0
4
1
1
5
0
0
6
0
1
0
0
3
7
Operadorea a
Etengailua
Etengailua
Operadorea b
Etengailua
Sakagailua NC
8 9 10 11
Etengailua
Sakagailua NA
12
99
Teknologia
DBH 1. maila
ELEKTRIZITATEA: praktikak P4: BESTE AGINTE KONPLEXUAGO BATZUK 1. ERABILI BEHARREKO MATERIALA Sorgailua; Etengailua; Mikroetengaillua; Korapiloa; Gurutze konmutagailua; N.A sakagailua; 2. IKERKETA a) Eraiki ezazu lanpara sinple bat pizteko gai den zirkuitu elektrikoa (ikus irudia)
b) Orain, bi lanpara txandaka nahi ditugu piztu. Zein operadore elektriko beharko genuke bi lanpara txandaka pizteko? Eskemari jarraituz zirkuitua eraiki.
c) Nolako zirkuitua eraiki behar da lau lanpara txandaka piztu nahi badaira? i) Hiru mikroetengailiu erabili itzazu zirkuitua eraikitzeko. ii) Zirkuituaren eskema marraztu ezazu.
100
Teknologia
DBH 1. maila
d) Lanpara bat bi puntutik pizten saiatuko gara. Ondorengo zirkuituetatik zeinek lortzen du helburua? A? B? C?
e) Hiru zirkuituetatik zeinek lortzen du argitasun gehiago? Zirkuituak eraiki eta konprobatu ezazu.
101
Teknologia
DBH 1. maila
ELEKTRIZITATEA: praktikak P5: PARALELOZKO ZIRKUITUAK 1. ERABILI BEHARREKO MATERIALA Sorgailua; Etengailuak (3); Korapiloak (2); Lanparak (3) 2. IKERKETA a) Eraiki ezazu lanpara bat piztuko duen zirkuitu elektrikoa. b) Egokiu ezazu aurreko zirkuitua bi lanpara paraleloan pizteko. c) Egokitu ezazu aurreko zirkuitua hiru lanpara paraleloan piezteko d) Hiru lanpara paraleloan dituen zirkuituaren eskema marraztu ezazu.
e)Eraikitako hiru zirkuituetatik, zeinek du argitasun gehien? a? b? c? Zergaitik?
f) Polimetroa hartu eta lanpara bakoitzaren boltaia neurtu ezazu. Balioak idatzi: V1=
V2=
V3=
g) Hiru lanpara paraleloan dituen zirkuitua aztertuz, zer gertatuko zen lanpara bat kentzen badugu? Konprobatu eta ondoriak idatzi.
102
Teknologia
DBH 1. maila
f) Ondorengo instalazioa eraiki ezazu. Bonbilaren argitasuna ikusi ezazu.
Ondoren, seriean bigarren pila bat txertatu ezazu.
Aurrekoarekin alderatuz, argitasun gehiago ala gutxiago egiten du? Zergaitik?
Orain, hirugarrengo pila bat konektatu ezazu seriean.
Zer gertatzen zaio bonbilaren argitasunari? Zergaitik?
103
Teknologia
DBH 1. maila
ELEKTRIZITATEA: praktikak P6: ZIRKUITU MISTOAK 1. ERABILI BEHARREKO MATERIALA Sorgailua; Etengailuak (3); Korapiloak (4); Polimetroa
2. IKERKETA a) Eraiki ezazu hiru lanpara modu mistoan konektatuta dituen zirkuitua, bi paraleloan dituena eta hirugarrena seriean lotuta duena.
b) Neurtu ezazu polimetroa erabiliz lanpara bakoitzean dagoen boltaia: V1=?
V2=
c) Eraiki ezazu ondorengo eskemari jarraituta bost lanpara dituen zirkuitua.
Polimetroaz, lanpara bakoitzean erortzen den boltaia neurtu eta balioak idatzi 104
Teknologia
V1=
DBH 1. maila
V2=
V3=
V4=
v5=
d) Polimetroa modu egokian konektatuz, neurtu ezazu zirkuitutuik zehar dabilen korrontearen interntsitatea. I=
105
Teknologia
DBH 1. maila
ELEKTRIZITATEA: praktikak P7: ELIKATZE ITURRIA AZTERTZEN
1. ERABILI BEHARREKO MATERIALA Elikatze iturriak (2); Etengailuak (2); Korapiloak (2); Transformadorea (2)
2. IKERKETA
a)
a) Eraiki itzazu ondorengo bi zirkuitu elektriko hauek: b)
b) Ba al daga lanpararen argitasunean nolabaiteko desberdintasunik? Zergaitik?
c) Aldatu ezazu elikatze iturriaren boltaia eta kokatu ezazu 7,5 v-etan. Zer gertatu zaio lanparearen argitasunari? Zergaitik?
d) Korronte elektriko bi mota daudela esaten da: korronte jarraia eta korronte ez jarraia. Zertan desberdintzen dira? e) Zein da “elikatze iturri jarraiaren” ikurra? Eta “elikatze iturri ez jarraiarean” ikurra? f) Hasierako zirkuituen eskemak marraztu elikatze iturrien ikurrak erabiliz.
106
Teknologia
DBH 1. maila
ELEKTRIZITATEA: praktikak P8: ERRESISTENTZIA ELEKTRONIKOAK
107
Teknologia
DBH 1. maila
2014-2015
TEKNOLOGIA DBH 1
Egilea: I単aki Zarauz Leoz
108