kinesthetic space

κιναισθητικός χώρος Ανδρέας Πλατής

1

“We have a brain for one reason and one reason only: that’s to produce adaptable and complex movements. Movement is the only way we have affecting the world around us… I believe that to understand movement is to understand the whole brain. And therefore it’s important to remember when you are studying memory, cognition, sensory processing, they’re there for a reason, and that reason is action.” «Έχουμε εγκέφαλο για έναν και μόνο λόγο: να παράγει προσαρμόσιμες και πολύπλοκες κινήσεις.Η κίνηση είναι ο μόνος τρόπος που επηρεάζει τον κόσμο γύρω μας ... Πιστεύω ότι για να κατανοήσουμε κίνηση πρέπει να κατανοήσουμε ολόκληρο τον εγκέφαλο. Και ως εκ τούτου είναι σημαντικό να θυμάστε όταν μελετάτε τη μνήμη, τη γνωστική, αισθητηριακή επεξεργασία, είναι εκεί για έναν λόγο, και αυτός είναι η δράση. “ Daniel Wolpert, professor of Neuroscience engineering at the University of Cambridge

Αντρέας Πλατής_______________ishtashtrra@gmail.com

ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

ερευνητική εργασία επιβλέπουσα_____________________________Ίρις Λυκουργιώτη Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας_Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών__2013

περιεχόμενα

9 0.0_________Εισαγωγή

0.1___________________προβληματικές.....10 0.2______________________προσέγγιση.....11

1.0_Κινιτική νοημοσύνη

13

1.1_____________πολλαπλή νοημοσύνη......14 1.2________ιδιοδεκτικότητα-κιναίσθηση.......15 1.3___________το αιθουσαίο σύστημα.........17 1.4______κιναισθητική χωρική αντίληψη.......18 1.5___D.Wolpert’s body prediction theory......19

A__parkour & free running

22

1.6__parkour & νευρονικός προσομοιωτής.....23

25 2.0_Κιναισθητικός χώρος

2.1______________________κιναίσθηση......26 2.2_____κιναίσθητικός μηχανικός χώρος.......28

3.0______Βιβλιογραφία

32

7

8

9

0.0__Εισαγωγή

0.1_προβληματικές Το ανθρώπινο σώμα είναι μία μηχανή.Μία κινητική μηχανή , καθώς υπό την συνθήκη του ότι : "Eίναι τρομερά προφανές γιατί έχουμε εγκέφαλο.Έχουμε εγκέφαλο για έναν και μόνο λόγο, και αυτός είναι το να κάνουμε προσαρμόσιμες και πολύπλοκες κινήσεις."(Daniel Wolpert: The real reason for brains , TED Talks), δεν υπάρχει άλλος λόγος για να έχουμε εγγέφαλο , καθως οποιαδήποτε δράση του ανθρώπινου σώματος περνάει μέσα από τη διαδικασία της σύσπασης των μυών. Ποιές είναι όμως οι διαδικασίες που συντελούνται ώστε αυτη η μηχανή να λειτουργεί συνειδητά , ορίζοντας και χρησιμοποιώντας τον χώρο, για να ζει μέσα σε αυτόν.Πως λειτουργούν οι δίοδοι ερεθισάτων στο νευρικό μας σύστημα , τι κανόνες διέπουν τις διαδικασίες αυτές , τι χρισιμοποιεί σαν πρώτευουσα ,μη επεξεργασμένη ,πληροφορία , πως την διαχειρίζεται ωστε να βγαλει συμπεράσματα για τον χώρο.Πως το να μαθαίνουμε καινούργιες κινίσεις, εμπεριέχει διαδικασίες δημιουργίας σωματικών και χωρικών πεπιθήσεων . Αναζητώντας λοιπον εναν αντιλιπτικό διαισθητικό χώρο.

10

0.2_προσέγγιση Προσπαθώντας να προσεγγίσουμε το πως ο ανθρώπινος οργανισμός εκλαμβάνει το χώρο , εγγράφεται σε αυτόν και διαδραματίζει ένα ρόλο κινιτικής μηχανής (συνειδητά ή μή) , οφείλουμε να διερευνήσουμε τομείς γνωστικής επιστήμης , σωματικής νοημοσύνης και νευρολογίας ώστε να οριστεί ο χώρος που γίνεται αντιληπτός μέσα απο τις αισθήσεις των κινήσεων του ανθρώπινου σώματος.

11

12

13

1.0__Κινητική νοημοσύνη

1.1_πολλαπλή νοημοσύνη

Σύμφωνα με τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Howard Gardner (1983), ο άνθρωπος διαθέτει οκτώ τουλάχιστον διακριτούς μηχανισμούς επεξεργασίας πληροφορίας. Έτσι προκύπτουν οκτώ είδη νοημοσύνης: I. γλωσσική νοημοσύνη (ποιητής, ρήτορας) II. λογική-μαθηματική νοημοσύνη (επιστήμονας) III. μουσική νοημοσύνη (συνθέτης, εκτελεστής) IV. χωρική νοημοσύνη (ιστιοπλόος, γλύπτης) V. σωματική-κιναισθητική νοημοσύνη (αθλητής, χορευτής) VI. φυσιολατρική νοημοσύνη (κυνηγός, βοτανολόγος) VII. διαπροσωπική νοημοσύνη (γιατρός, πωλητής) VIII. ενδοπροσωπική νοημοσύνη (άτομο με βαθιά αυτογνωσία) V. Σωματική / ψυχοκινητική / κιναισθητική νοημοσύνη (Bodily / Kinesthetic Intelligence) Σωματική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να χρησιμοποιείς εξαίρετα και συνδυασμένα τις κινητικές δεξιότητες στα αθλήματα (εκτέλεση και επινόηση). Η σωματική νοημοσύνη υποκινεί το σώμα να λύνει προβλήματα, να επινοεί νέες καταστάσεις και να μεταβιβάζει ιδέες και συναισθήματα.. Είναι επίσης ορατή σε παιδιά που απολαμβάνουν τα παιγνίδια στην τάξη και τους σχολικούς χορούς, που προτιμούν να παρουσιάζουν τις εργασίες τους με μοντέλα παρά με κείμενο και που ρίχνουν με επιτυχία το τσαλακωμένο τους χαρτί μέσα στο καλάθι των αχρήστων πετώντας το πάνω από τα κεφάλια των συμμαθητών τους. Μαθαίνουν καλύτερα μέσα από τη σωματική δραστηριότητα παρά με την ανάγνωση ή την ακρόαση και χρησιμοποιούν τη σωματική μνήμη, δηλαδή θυμούνται πράγματα μέσω του σώματός τους παρά μέσω λέξεων (λεκτική μνήμη) ή εικόνων (οπτική μνήμη). Πιο συγκεκριμένα τα χαρακτηριστικά της σωματικής νοημοσύνης είναι ο αβίαστος έλεγχος των κινήσεων, ο έλεγχος προσχεδιασμένων κινήσεων, η επέκταση της γνώσης μέσω του σώματος, η αρμονία σώματος και εγκεφάλου, οι μιμητικές ικανότητες και η βελτίωση των λειτουργιών του σώματος. Σχετικά με τη νευρολογική διαδικασία, ο εγκεφαλικός φλοιός στέλνει πληροφορίες στο νωτιαίο μυελό και η αντίληψη βασίζεται σε ένα μηχανισμό ανατροφοδότησης. Για να εκτελεστούν συγκεκριμένες κινήσεις των μυών λειτουργεί ο εγκεφαλικός φλοιός. Αυτό το είδος νοημοσύνης απαιτεί δεξιότητες και συγκεκριμένα επιδεξιότητα για λεπτές κινήσεις όπως αυτή που απαιτείται για το χορό, τον αθλητισμό, τη χειρουργική επέμβαση κ.λπ.

IV. Οπτική / παραστατική / χώρου νοημοσύνη (Visual / Spatial Intelligence) Νοημοσύνη χώρου είναι η ικανότητα να παρατηρείς και να χειρίζεσαι νοερά με επιδεξιότητα μια μορφή ή αντικείμενο, να παρατηρείς και να δημιουργείς τάσεις, ισορροπίες και συνθέσεις με μια παραστατική και χωρική έκθεση. Είναι η ικανότητα να σχηματίζεις παραστατικές / χωρικές αναπαραστάσεις του κόσμου, να τις μεταφέρεις νοερά ή αισθητά και να θεωρείς τα πράγματα από διαφορετική οπτική γωνία. Τα άτομα με παραστατική νοημοσύνη διαθέτουν πολύ ισχυρή οπτική μνήμη, καλλιτεχνική τάση και φαντασία. Επίσης, έχουν πολύ καλό προσανατολισμό στο χώρο και συντονισμό χεριών – ματιών, αν και αυτό είναι συνήθως χαρακτηριστικό της σωματικής–κιναισθητικής νοημοσύνης. Ορισμένοι κριτικοί σημειώνουν το συσχετισμό μεταξύ των παραστατικών/χωρικών και μαθηματικών ικανοτήτων, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τη θεωρία του Γκάρντνερ, ο οποίος υποστηρίζει ότι οι νοημοσύνες είναι σαφώς διαχωρισμένες μεταξύ τους. Από τη στιγμή που η επίλυση ενός μαθηματικού προβλήματος περιλαμβάνει τη διαχείριση συμβόλων και αριθμών, εμπλέκεται η νοημοσύνη του χώρου στην οπτική αναπαράσταση της πραγματικότητας. Μια κατανόηση των δύο τύπων νοημοσύνης σε βάθος αποκλείει αυτήν την κριτική, δεδομένου ότι οι δύο αυτές νοημοσύνες δεν προσαρμόζονται ακριβώς στους ορισμούς των οπτικών και μαθηματικών ικανοτήτων. Παρά το γεγονός ότι μοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά, διακρίνονται εύκολα με βάση διάφορους παράγοντες και υπάρχουν πολλά άτομα με ισχυρή λογική/μαθηματική νοημοσύνη και ασθενή οπτική-παραστατική νοημοσύνη ή αντίστροφα. Σχετικά με τη νευρολογική διαδικασία: η παραστατική νοημοσύνη εδράζεται κυρίως στο δεξιό πλευρικό λοβό και παρέχει φαντασία μέσω νοερών συλλήψεων και κατευθυνόμενων προϊόντων φαντασίας. Τέτοιου τύπου νοημοσύνη απαιτείται στους αρχιτέκτονες, γλύπτες, καλλιτέχνες και μηχανικούς. Τη διαθέτει ο κυβερνήτης του πλοίου, ο οποίος βρίσκει την πορεία στο δισδιάστατο ωκεανό ή ο πιλότος του αεροπλάνου, ο οποίος κατευθύνει το σκάφος στον τρισδιάστατο χώρο της ατμόσφαιρας. Τη διαθέτει ο σκακιστής, αλλά και ο γλύπτης που αναπαριστάνει στη σκέψη του ένα κλειστό χώρο. Διακρίνει, επίσης, μαθητές που ενδιαφέρονται για γραφήματα, χάρτες και εικόνες, συγκροτούν τις ιδέες τους πριν να τις γράψουν, μουντζουρώνουν τις σημειώσεις τους με πολύπλοκα μοτίβα.

14

1.2_ιδιοδεκτικότητα-κιναίσθηση

Παρόλο που οι όροι Ιδιοδεκτικότητα ή Κιναισθητική ικανότητα δεν αποτελούν μέρος του καθημερινού λεξιλογίου μας, η λειτουργία που περιγράφουν είναι απαραίτητη για την κάθε μας κίνηση ή δραστηριότητα. Τι είναι η Ιδιοδεκτικότητα; Η ιδιοδεκτικότητα γνωστή και ως έκτη αίσθηση, είναι η δυνατότητα που έχει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα να φέρνει σε επαφή και να συντονίζει τα διάφορα τμήματα του σώματος μεταξύ τους. Για παράδειγμα να ακουμπήσουμε με την άκρη του δακτύλου τη μύτη μας ή να περπατήσουμε προς τα εμπρός σε ευθεία γραμμή. Πως γνωρίζει το κάθε τμήμα του σώματος πως θα κινηθεί; Το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα είναι εκείνο που κατευθύνει τους μύες ώστε αυτά να γίνουν εφικτά. Τι είναι η Κιναισθητική ικανότητα; Ο όρος Κιναισθητική ικανότητα περιγράφει την ικανότητα του σώματος να συντονίζει τη κίνηση και να «αντιλαμβάνεται» τη θέση του στον χώρο και τον χρόνο. Πάρετε για παράδειγμα τις χορεύτριες ενός μπαλέτου, πρέπει να έχουν μεγάλη κιναισθητική ικανότητα, ώστε να κινούνται αρμονικά μεταξύ τους και να μη πέφτει η μια πάνω στην άλλη. Η ιδιοδεκτικότητα είναι μια «εσωτερική αίσθηση» (Κεντρικό Νευρικό Σύστημα), ενώ η κιναισθητική ικανότητα μια «εξωτερική αίσθηση» (το σώμα σε σχέση με τον χώρο και τον χρόνο), εντούτοις συνεργάζονται και το ένα επηρεάζει άμεσα το άλλο. Το σκι αποτελεί ένα καλό παράδειγμα συνεργασίας μεταξύ τους. Απαιτεί από το σώμα αυτόματα να συντονίζει και να κινεί τα μέλη του ώστε να παραμένει όρθιο (ιδιοδεκτικότητα), αλλά ταυτόχρονα να ξέρει τη θέση του σώματος σε σχέση με τα πέδιλα του σκι και την ανάλογη κλίση (κιναισθητική ικανότητα). Οι άνθρωποι έχουν διαφόρου βαθμού ιδιοδεκτικότητα ή κιναισθητική ικανότητα. Αυτή η ικανότητα μπορεί να μειωθεί ως αποτέλεσμα ενός τραυματισμού ή κάποιας παθολογικής κατάστασης, αλλά τα ευχάριστα νέα είναι ότι μπορεί να βελτιωθεί με την ανάλογη εξάσκηση. Η δυνατότητα να βελτιωθεί η κιναισθητική ικανότητα εξαρτάται από την καλή ιδιοδεκτικότητα. Για παράδειγμα αν περπατάς σε ένα βραχώδες μονοπάτι πρέπει να μπορείς να διατηρηθείς όρθιος, να μη πέσεις ή στραμπουλίσεις τον αστράγαλό σου και στη συνέχεια να προσαρμόσεις τη κίνηση σου σε αυτού του είδους την επιφάνεια. Άνθρωποι όλων των ηλικιών και ικανοτήτων μπορούν να ευεργετηθούν από την εξάσκηση αυτών των ικανοτήτων. Τα παιδιά συχνά παρουσιάζουν στην ανάπτυξη τους μια ορμητικότητα που τα κάνει να φαίνονται χωρίς συντονισμό στις κινήσεις τους. Ηλικιωμένοι άνθρωποι συχνά χάνουν την ικανότητα συντονισμού και ισορροπίας. Πολλές παθήσεις ή φάρμακα μπορούν να επηρεάσουν αυτές τις ικανότητες. Αθλητές επαγγελματίες ή ερασιτέχνες έχουν ανάγκη να βελτιώσουν τις ικανότητες τους μέσω της βελτίωσης της ιδιοδεκτικότητας και της κιναισθησίας.

15

16

1.3_Το Αιθουσαίο Σύστημα Είναι το πρώτο αισθητηριακό σύστημα του ανθρώπου, που αναπτύσσεται πλήρως μέσα στους πρώτους έξι μήνες από την ημερομηνία της σύλληψης και το οποίο ελέγχει την αίσθηση της κίνησης και της ισορροπίας. Θεωρείται δε, ως το σύστημα που έχει τη μεγαλύτερη επιρροή στα άλλα αισθητικά συστήματα και στην ικανότητά μας να λειτουργούμε καλά στην καθημερινότητά μας. Με έμμεσο ή άμεσο τρόπο, το αιθουσαίο σύστημα επηρεάζει οτιδήποτε κάνουμε. Ρυθμίζει και συντονίζει τις πληροφορίες που προσλαμβάνουμε από τα άλλα συστήματα και λειτουργεί ως ένα είδος τροχονόμου που λέει στην κάθε αίσθηση πότε και πού πρέπει να κινηθεί και πότε όχι. Αν αναρωτιέστε πώς μας επηρεάζει στην πράξη η καλή ή όχι λειτουργία του, σημειώστε ότι το αιθουσαίο σύστημα επηρεάζει το αυτόνομο νευρικό μας σύστημα. Αυτό εξηγεί τα προβλήματα που ενδέχεται να έχουν ορισμένοι άνθρωποι με την αναπνοή, τους καρδιακούς παλμούς ή τις ναυτίες, όταν το σύστημα αυτό υπερφορτώνεται. Το ξέρατε πως σχεδόν όλη η μάθηση που πραγματοποιείται μέσα στους πρώτους δεκαπέντε μήνες της ζωής ενός βρέφους στρέφεται γύρω από την ανάπτυξη του αιθουσαίου συστήματος; Οι λειτουργίες που ελέγχονται από το αιθουσαίο σύστημα περιλαμβάνουν: • Λειτουργίες της ακοής μέσω του αιθουσαίο-κοχλιακού νεύρου (που μεταφέρει τις πληροφορίες στον εγκέφαλο από το εσωτερικό αυτί) • Λειτουργίες της όρασης • Μυϊκός τόνος, ισορροπία και ιδιοδεκτικότητα. Η ιδιοδεκτικότητα είναι μέρος του αιθουσαίου συστήματος ισορροπίας. Η μάθηση και η προσοχή εξαρτώνται από την ικανότητά μας να αφομοιώσουμε και να οργανώσουμε τις πληροφορίες που παίρνουμε από τις αισθήσεις μας. Όλοι γνωρίζουμε τις πέντε βασικές αισθήσεις, την όραση, την ακοή, την αφή, την όσφρηση και τη γεύση. Υπάρχουν όμως και άλλες αισθήσεις που δεν είναι τόσο γνωστές και που περιλαμβάνουν την αίσθηση της κίνησης (αιθουσαίο σύστημα), και την αίσθηση της συνειδητοποίησης των μυών (ιδιοδεκτικότητα), τη γνώση, δηλαδή, του πού βρίσκεται το σώμα μας στον χώρο και πώς κινείται σε αυτόν, μέσα από τις πληροφορίες που παίρνει ο εγκέφαλος από τους μυς, τους τένοντες και τους συνδέσμους μας. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την ανάπτυξη της συνειδητοποίησης του σώματός μας. Η ιδιοδεκτικότητά μας δεν μπορεί να λειτουργήσει από μόνη της, αλλά βασίζεται σε συνεχή πληροφόρηση που λαμβάνει από το απτικό και το αιθουσαίο μας σύστημα. Κάποιος που έχει προβλήματα με το σύστημα ιδιοδεκτικότητας είναι συνήθως άτσαλος, ατσούμπαλος, σκοντάφτει συχνά και ενδεχομένως να είναι πολύ επιθετικός, να μασάει διαρκώς μια τσίχλα ή να πατάει τους άλλους, να έχει πρόβλημα στην οργάνωση των κινήσεών του ή να λερώνεται όταν τρώει. Κάποιος που ασυνείδητα ανησυχεί για το πού βρίσκεται το σώμα του όταν κάθεται σε μια καρέκλα ή πώς θα μπορέσει να περπατήσει χωρίς να σκοντάψει στο τραπέζι δε θα είναι σε θέση να εστιάσει την προσοχή του σε ό,τι του λένε. Μια ανοργάνωτη εισροή αισθητικών πληροφοριών δημιουργεί βραχυκύκλωμα στον εγκέφαλο και δυσκολεύει τη μάθηση και την προσοχή. Όταν οι αισθήσεις λειτουργούν αρμονικά μεταξύ τους, τόσο η μάθηση όσο και η προσοχή γίνονται εύκολες. Η βάση για την αγαστή λειτουργία των αισθήσεων είναι η οργάνωση των πληροφοριών που το σώμα παίρνει από το απτικό σύστημα, το σύστημα ιδιοδεκτικότητας και το αιθουσαίο σύστημα. Μια διαταραχή ή ζημιά του αιθουσαίου συστήματος δημιουργεί σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες. Για παράδειγμα, οι έρευνες δείχνουν πως πάνω από 90% των παιδιών με δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν δύο ή περισσότερες νευρολογικές παραμέτρους εκτός φυσιολογικών ορίων, κάτι που καταδεικνύει μια δυσλειτουργία του αιθουσαίου συστήματος. Σας προτείνουμε να διαβάσετε το εξαιρετικό βιβλίο της Dr Carla Hannaford, “Smart Moves, why learning is not all in your head”. Η Hannaford δίνει μια πλήρη εικόνα για τη σημασία της κίνησης στη μάθηση και εξηγεί γιατί ολοκληρωμένες κινήσεις που γίνονται με συνεπή και στοχευμένο τρόπο – όπως αυτές που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του Κέντρου Κιναισθητικής Νοημοσύνης – ενεργοποιούν ολόκληρο το αιθουσαίο σύστημα.

17

1.4_Κιναισθητική χωρική αντίληψη: Ορισμοί

Η έννοια της «κιναισθητικής χωρικής αντίληψης» (ανάλογη με την ψυχολογική έννοια της «οπτικής χωρικής αντίληψης») αναπτύσσεται εδώ για να καθοριστεί μια συνολική σφαίρα στη γνωστική και κινητική μελέτη ελέγχου σύμφωνα με την οποία η χωρική σύλληψη μπορεί να επαναξιολογηθεί.

Η κιναισθησία ορίζεται, καθώς προκύπτει από αισθητήριες διεγέρσεις μέσω των υποδοχέων των μυών, των τενόντων, των αρθρώσεων, του δέρματος, του αιθουσαίου συστήματος, των ματιών, των αυτιών, καθώς επίσης και από μια εσωτερική γνώση των μηχανοκίνητων εντολών (efferent data). Αυτή η ποικιλία των διεγέρσεων από όλο το σώμα αντλείται απο αντιλήψεις ισορροπίας και αυτο-κίνησης, σωματικής ακεραιότηταςκίνησης, θέσης των άκρων, δύναμης ή άσκησης.

«Κιναισθητική χωρική αντίληψη» ορίζεται ως η γνωστική/αντιληπτική διαδικασία (π.χ. αντίληψη, εικόνες, ψυχικοί χειρισμοί), η οποία μετατρέπεται σε κιναισθητική χωρική πληροφορία. Υποστήριξη για αυτήν την έννοια είναι βασισμένη σε ψυχολογική θεωρία. Ένα μεγάλο μέρος της έρευνας διακρίνει-διαχωρίζει τη χωρική αντίληψη από τη λεκτική αντίληψη καθώς χρησημοποιούν διαφορετικούς γνωστικούς πόρους. Οι χωρικές πληροφορίες μπορούν να προκύψουν από ξεχωριστά οπτικά, ακουστικά, κιναισθητικά και αντιληπτικοκινητικά συστήματα, αλλά τελικά εκπροσωπούνται σε ένα ενιαίο χωρικό σύστημα μνήμης. Η Κιναισθητική-μηχανική, γνώση-αντίληψη θεωρείται από πολλούς ερευνητές να απαιτεί εγγενή γνωστική επεξεργασία, αντί να αποτελείται αποκλειστικά από αισθητικομηχανική ανταπόκριση( D.Wolpert’s sensory feedback) .

H Κιναισθητική-μηχανική δραστηριότητα έχει από καιρό αναγνωριστεί ως τη βάση όλης της χωρικής μάθησης και υποτείθεται να λειτουργεί ως χωρικός μηχανισμός πρόβας (1.5_D.Wolpert’s body prediction theory of generating movement beliefs, Bayesian prediction/decision theory). Πολλοί θεωρητικοί, επίσης, ισχυρίζονται ότι η κιναισθητικήμηχανική πληροφορία αποτελεί τη βάση όλων των τύπων των γνωστικών διαδικασιών (συμπεριλαμβανομένων των λεκτικών). Αυτή η έννοια της «κιναισθητικής χωρικής αντίληψης» δεν έχει μέχρι σήμερα ρητά αναπτυχθεί σε γνωστική ψυχολογία και έτσι αποτελεί νέα γνώση.Αυτό παρέχει ένα πλαίσιο γνωστικού μηχανικού ελέγχου ώστε να αναθεωρήσουμε το χώρο και τους κανόνες που τον διέπουν.

18

1.5_D.Wolpert’s body prediction theory of generating movement beliefs, Bayesian prediction/decision theory Aκούγεται απλό. Στέλνεις μια εντολή, αυτή προκαλεί συστολή των μυών. Το χέρι ή το σώμα σου κινείται, και οι αισθήσεις σου ανατροφοδοτούνται από την όραση,το δέρμα,τους μύες κλπ.

task movement command

sensory feedback

Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα σήματα δεν είναι όσο όμορφα θα ήθελες. Έτσι κάτι που κάνει τον έλεγχο της κίνησης δύσκολο είναι,για παράδειγμα, το ότι η ανατροφοδότηση έχει πολύ θόρυβο. Τώρα ως θόρυβο δεν εννοώ ήχο. Τον χρησιμοποιούμε στην μηχανική και την νευρολογία εννοώντας έναν τυχαίο θόρυβο που αλλοιώνει ένα σήμα. Έτσι παλιότερα ,πριν το ψηφιακό ραδιόφωνο, όταν έψαχνες σταθμούς και άκουγες «χρρρ» στο σταθμό που ήθελες να ακούσεις, αυτό ήταν θόρυβος. Αλλά γενικότερα, αυτός ο θόρυβος είναι κάτι που αλλοιώνει το σήμα. Για παράδειγμα, εάν βάλετε το χέρι σας κάτω από ένα τραπέζι και προσπαθήσετε να το εντοπίσετε με το άλλο σας χέρι, θα πέσετε έξω κατά μερικά εκατοστά εξαιτίας του θορύβου στην ανατροφοδότηση των αισθήσεων. Παρομοίως, όταν μπει η μηχανική εισαγωγή πάνω στην κινητήρια έχω πολύ θόρυβο. Μην προσπαθείτε να χτυπήσετε κέντρο στα βελάκια,απλά σημαδέψτε το ίδιο σημείο ξανά και ξανά. Έχετε μια τεράστια διασπορά εξαιτίας της μεταβλητότητας των κινήσεων. Επιπλέον,ο έξω κόσμος είναι διφορούμενος και μεταβλητός. Η τσιαγέρα θα μπορούσε να είναι γεμάτη, θα μπορούσε να είναι άδεια. Αλλάζει με την ώρα.Έτσι δουλεύουμε σε μία σούπα θορύβου αισθητήριων και κινήσεων.

task +ambiguous variable

movement command +noise sensory feedback +noise

19

O εγκέφαλος πρσπαθεί πάρα πολύ να μειώσει τις αρνητικές συνέπειες αυτού του θορύβου και αυτής της μεταβλητότητας. Και για να το κάνω αυτό,θα σας μιλήσω για ένα πλαίσιο που είναι πολύ δημοφιλές στην στατιστική και στην εκμάθηση μηχανών για πάνω από 50 χρόνια και ονομάζεται Μπεϋζιανή θεωρία αποφάσεων.

(Thomas Bayes 1701) και είναι πιο πρόσφατα ένας ενοποιημένος τρόπος σκέψης για το πώς αντιμετωπίζει ο εγκέφαλος την αβεβαιότητα. Και η θεμελιώδης ιδέα είναι ότι θέλεις να βγάλεις συμπεράσματα προτού λάβεις μέτρα. Άρα ας σκεφτούμε το συμπέρασμα. Θέλετε να παράγετε πεποιθήσεις σχετικά με τον κόσμο. Τι είναι οι πεποιθήσεις; Θα μπορούσαν να είναι: πού βρίσκονται τα χέρια μου στον χώρο; Κοιτάω μία γάτα ή μια αλεπού; Αλλά θα αντιπροσωπεύσουμε τις πεποιθήσεις με πιθανότητες. Θα αντιπροσωπεύσουμε μία πεποίθηση με έναν αρθμό μεταξύ μηδέν και ένα --μηδέν για όταν δεν το πιστεύω καθόλου, και ένα για όταν είμαι απόλυτα σίγουρος. Και οι αριθμοί ανάμεσα δίνουν τα «γκρίζα» επίπεδα της αβεβαιότητας. Η βασική ιδέα στο Μπεϋζιανό συμπέρασμα είναι ότι έχεις δύο πηγές πληροφορίας για να βγάλεις το συμπέρασμά σου.

data e.g. sensory input prior knowledge e.g. memory

beliefs

Έχεις δεδομένα, και τα δεδομένα στην νευρολογία είναι η αίσθηση. Έτσι έχω αίσθηση, από όπου μπορώ να φτιάξω πεποιθήσεις. Αλλά υπάρχει και μία άλλη πηγή πληροφορίας, και αυτή είναι η προγενέστερη γνώση. Συσωρεύετε γνώση από όλη σας τη ζωή σε αναμνήσεις. Και το θέμα με την Μπεϋζιανή θεωρία αποφάσεων είναι ότι σας δίνει τα μαθηματικά του βέλτιστου τρόπου συνδυασμού της προγενέστερης γνώσης σας με τα αποτελέσματα των αισθήσεών σας για την παραγωγή νέων πεποιθήσεων.

P(belief/sensory input)=

P(sensory input/ belief)P(belief) P(sensory input)

O τύπος του Βayes(Thomas Bayes 1701) έχει αληθινή επεξηγηματική δύναμη. Και αυτό που λέει πραγματικά,και είναι αυτό που θέλετε να υπολογίσετε είναι την πιθανότητα διαφορετικών πεποιθήσεων δεδομένου του τι αισθανθείτε.

Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα διαισθητικό παράδειγμα. Φανταστείτε ότι μαθαίνετε να παίζετε τέννις και θέλετε να αποφασίσετε πού θα σκάσει το μπαλάκι καθώς περνάει το δίχτυ και έρχεται προς τα εσάς. Έχουμε δύο πηγές πληροφοριών κατά τον κανόνα του Μπέυζ. Υπάρχουν αποτελέσματα αισθήσεων -- μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οπτικοακουστικές πληροφορίες, που μπορούν να σας πουν να επιτρέψετε το κόκκινο σημείο. Αλλά ξέρετε πως οι αισθήσεις σας δεν είναι τέλειες, και για αυτό υπάρχει αβεβαιότητα για το που θα προσγειωθεί που φαίνεται από το κόκκινο σύννεφο, και αντιπροσωπεύει τους αριθμούς μεταξύ 0.5 και ίσως 0.1 Αυτή η πληροφορία είναι διαθέσιμη σε αυτή την βολή, αλλά υπάρχει και κάποια άλλη πηγή πληροφορίας που δεν είναι διαθέσιμη εδώ, παρά μόνο μετά από αρκετή εμπειρία στο τέννις,και αυτή είναι ότι το μπαλάκι δεν σκάει με ίση πιθανότητα κατά τη διακεια του παιχνιδιού.Εάν παίζετε εναντίον ενός πολύ καλού αντιπάλου, μπορεί να μοιραστούν στην πράσινη περιοχή, που είναι η βασική κατανομή κάνοντας πολύ δύσκολη την απόκρουσή σας. Αυτές οι δύο πηγές μεταφέρουν σημαντικές πληροφορίες. Και σύμφωνα με τον κανόνα του Μπέυζθα έπρεπε να πολλαπλασιάσω τους αριθμούς στο κόκκινο με τους αριθμούς στο πράσινογια να πάρω τους αριθμούς στο κίτρινο, που έχουν τις ελλείψεις, και αυτή είναι τελικά η πεποίθησή μου.

20

data e.g. sensory input

prior

belief

Τί σημαίνει ότι είμαστε Μπεϋζιανές μηχανές συμπερασμάτων. Καθώς μεγαλώνουμε, μαθαίνουμε για την στατιστική στον κόσμο, αλλά μαθαίνουμε επίσης πόσο θορυβώδεις είναι οι δικές μας αισθητήριες «συσκευές», και μετά τα συνδυάζουμε με Μπεϋζιανό τρόπο. Μπορεί να έχετε ένα μικρό παράγοντα πρόβλεψης, ένα νευρωνικό προσομοιωτή, της φυσικής του σώματός σας και των αισθήσεων σας. Έτσι καθώς στέλνετε μία εντολή για κίνηση, κάνετε ένα αντίγραφό της και το περνάτε από τον νευρωνικό προσομοιωτή σας για να δείτε τις αισθητήριες συνέπειες της κίνησής σας.

21

A__Parkour και free running Με τον όρο traceurs περιγράφονται οι άνθρωποι που εξασκούν το parkour. Parkour λέγεται η φυσική δοκιμασία στην οποία ο συμμετέχων επιχειρεί να ξεπεράσει εμπόδια με τον γρηγορότερο και αμεσότερο δυνατό τρόπο, χρησιμοποιώντας δεξιότητες όπως το άλμα ή η αναρρίχηση, ή πιό εξιδικευμένες κινήσεις που ανήκουν στο λεξιλόγιο του parkour. Τα εμπόδια μπορούν να είναι οτιδήποτε υπάρχει στο περιβάλλον, με αποτέλεσμα το parkour να ασκείται κυρίως στις αστικές περιοχές λόγω πολλών κατάλληλων δημόσιων κατασκευών, όπως τα κτήρια, οι ράγες, και οι τοίχοι. Το parkour είναι μια φυσική δοκιμασία που εμπνέεται από την ανθρώπινη κινητικότητα και που εστιάζει στη συνεχή μπροστινή κίνηση πέρα, κάτω, γύρω και μέσα από τα εμπόδια που παρουσιάζονται στην πορεία κάποιου. Ο στόχος του parkour είναι να προσαρμοστεί η μετακίνησή κάποιου σε οποιοδήποτε δεδομένο εμπόδιο. Σύμφωνα με τον ιδρυτή David Belle, το πνεύμα που διέπει το parkour καθοδηγείται εν μέρει από τις έννοιες της διαφυγής και της προσπελασιμότητας, που μεταφράζονται στην ιδέα του συνδυασμού της φυσικής ευκινησίας και της γρήγορης σκέψης για την αποφυγή δύσκολων καταστάσεων. Εδώ ερχόμαστε να συναντήσουμε και τον όρο του free running, μια στενά συνδεδεμένη με το parkour τεχνική, όπου η αισθητική, η ρευστότητα και η ομορφιά είναι εξίσου σημαντικές έννοιες. Ο Sébastien Foucan, ένας free runner που προπονούταν με το David Belle, στα πρώτα χρόνια μετά την γέννηση της τέχνικής, μιλά για το να είναι κανείς «ρευστός σα νερό», μια συχνά χρησιμοποιούμενη μεταφορά για την ομαλή μετάβαση των εμποδίων μέσω της χρήσης του parkour. Ο πεπειραμένος traceur Jerome Ben Aoues στο ντοκυμαντέρ «Jump London» αναφέρει: «Το σημαντικότερο στοιχείο είναι η αρμονία μεταξύ εσένα και του εμποδίου. Η μετακίνηση πρέπει να γίνεται με στυλ… Εάν κατορθώνεις να περάσεις πάνω από το φράκτη με στυλ -αυτό είναι όμορφο, όχι το να πεις «πήδηξα πολλά εμπόδια». Πού είναι το νόημα σε αυτό;» Άλλοι θεωρούν το parkour σαν ένα extreme sport, ενώ άλλοι το κατατάσσουν πιο κοντά στις πολεμικές τέχνες. Μερικοί το εξετάζουν ως συνδυασμό των δύο,ενώ άλλοι το βλέπουνε ως μορφή τέχνης συγγενή στο χορό: ένας τρόπος να οριοθετηθεί η ανθρώπινη μετακίνηση στην ομορφότερη μορφή της. Το όνομα parkour προέρχεται από την παρήχηση της γαλλικής λέξης, «parcours», που σημαίνει πορεία. Ο όρος traceur, που χρησιμοποιείται για αυτόν που εξασκεί το parkour σημαίνει ανιχνευτής, ιχνηλάτης, αυτός που χαράζει μια πορεία. Εδώ και μια δεκαετία απέκτησε μια δεύτερη, ενναλακτική έρμηνεία: είναι αυτός που κινείται γρήγορα. Ο Foucan στο «Jump London» αναφερόμενος στη βασική νοοτροπία του parkour λέει πως «συνειδητοποιήσαμε πως ολόκληρη η πόλη ήταν εκεί για μας- για free running. Πρέπει να κοιτάξετε, πρέπει να σκεφτείτε, όπως τα παιδιά.» Γενικότερα η όλη κουλτούρα του parkour επικεντρώνεται στο ότι η πόλη είναι ένα γιγάντιο δωρεάν παιχνίδι, διαθέσιμο προς χρήση όλο το εικοσιτετράωρο.

22

1.6__Parkour και νευρωνικός προσομοιωτής Έτσι ενώ πατάω σταθερά το τελευτάιο μου βήμα και είμαι έτοιμος για το άλμα, παίρνω κάποια πραγματική αισθητηριακή ανατροφοδότηση οτι το πόδι μου, στην οριακή κατάσταση πρόσφησης παραμένει ακλόνητο για να μου παρέχει την τριβή ώστε να εκτιναχθώ, και προβλέπω βάσει των πεποιθήσεων μου την προσγείωση . Και εάν έχω καλό παράγοντα πρόβλεψης, προβλέπει ακριβώς το ίδιο. Αλλά γιατί να το κάνω αυτό; Θα πάρω την ιδια ανατροφοδότηση ούτως ή άλλως. Υπάρχουν καλοί λόγοι. Φανταστείτε,ενώ είμαι έτοιμος για το άλμα, ο οδηγός του φορτηγού να θεσει σε κίνηση το όχημα ακριβώς τη στιγμή που οριακα ακόμα πατάω σε αυτό. Τώρα έχω έξτρα αισθητήρια πληροφορία λόγω αυτής της παρέμβασης. Έτσι έχω δύο πηγές,αλλά για τις αισθήσεις μου, αυτά συνδυάζονται σε μία πληροφορία. Είναι λογικό να θέλουμε να έχουμε την ικανότητα να ξεχωρίζουμε εξωτερικά από εσωτερικά συμβάντα. Διότι τα εξωτερικά συμβάντα είναι πιο σχετικά με τη συμπεριφορά από το να αισθάνομαστε ό,τι συμβαίνει μέσα μας. Ένας τρόπος να το αναδομήσουμε είναι να συγκρίνουμε την πρόβλεψη -- που βασίζεται μόνο στις κινητήριες εντολές -- με την πραγματικότητα.Οποιαδήποτε απόκλιση θα προέρχεται από έξω. Έτσι καθώς περιφέρομαι, κάνω προβλέψεις για το τι θα πάρω και μετά τις αφαιρώ. Ό,τι μένει είναι για μένα εξωτερικό.

Βασιζόμενοι στα προηγούμενα πειστήκαμε ότι ο εγκέφαλος κάνει ακριβείς προβλέψεις και τις σβήνει από τις αισθήσεις. Η Κιναισθητική-μηχανική δραστηριότητα εμπεριεχει ενα μικρό παράγοντα πρόβλεψης, ένα νευρωνικό προσομοιωτή που λειτουργεί ως χωρικός μηχανισμός πρόβας.

23

24

25

2.0__Κιναισθητικός χώρος

2.1_κιναίσθηση Διάφοροι όροι, όπως κιναισθησία, ιδιοδεκτικότητα, somaesthesia, το απτικό σύστημα, αίσθηση θέσης, αίσθηση των μυών, κοινή λογική, και αίσθηση κίνησης, έχουν χρησιμοποιηθεί με παρόμοιους τρόπους για να περιγράψουν τις πτυχές της κινητικής σωματικής και χωρικής αντίληψης. Η αίσθηση της κίνησης και η θέση του ίδιου του σώματος ενός ατόμου δεν μπορούν να ενταχθούν εύκολα στις 5 κλασικές αισθήσεις του Αριστοτέλη: όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση και αφή. Κατά συνέπεια, ο Sir Charles Bell (1833), χρησιμοποιεί την έννοια της «έκτης αίσθησης». Ο Dickinson (1974) περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αυτή η έκτη αίσθηση βασίζεται σε ένα «δόγμα των« συγκεκριμένων νευρικών ενέργειών »σύμφωνα με το οποίο μια συγκεκριμένη αίσθηση πιστεύεται ότι προκύπτει από συγγεκριμένους οργανοληπτικούς υποδοχείς(sensory receptors). Ωστόσο, αυτό έχει αποδειχθεί ότι δεν ισχύει και για την όραση και την ακοή που και οι δύο χρησιμοποιούν τα αισθητηριακά δεδομένα από το κεφάλι (ανατροφοδότηση των αισθήσεων,sensory feedback) και τις κινήσεις του σώματος στην αντιληπτική διαδικασία (Scharf και Houtsma, 1986, Sedgwick, 1986) και είναι ιδιαίτερα αληθές για την κιναισθησία η οποία προκύπτει από υποδοχείς σε όλο το σώμα. Έτσι, κιναισθησία δεν είναι η νέα «έκτη αίσθηση», αλλά αναφέρεται στις αντιλήπτικές διαδικασίες που απορρέουν από πολλούς διαφορετικούς οργανοληπτικούς υποδοχείς που βρίσκονται σε όλο το σώμα. Η κιναισθησία μπορεί να θεωρηθεί ως μια γενικευμένη εκδοχή της αίσθησης της αφής. Rock and Harris (1967).Η έννοια του «απτικόυ σύστηματος» ( Collins, 1986) χρησιμοποιείται μερικές φορές πολύ παρόμοια με την κιναισθησία , ο «τρόπος της προσοχής» , της «αφής» και «χέρια και μέλη του σώματος» θεωρούνται ότι είναι τα «όργανα της αντίληψης» (Gibson, 1966). Ο Bastian (1888) είχε προτείνει αρχικά ο όρος «κιναίσθηση» να αντικαταστήσει τους όρους «μυϊκή αίσθηση» και «αίσθηση της δύναμης», και σημείωσε ότι της «εγκεφαλική ζώνη που ευθήνεται για τις προαναφερθείσες διαδικασίες αντιστοιχεί με την αίσθηση της αφής» Ο Bastian (1888) περιελάμβανε την αντίληψη της «θέσης και των κινήσεων του σώματος και των άκρων» και «διαφορετικούς βαθμούς« αντίστασης »και« βάρους »στην κλάση του όρου « κιναίσθηση ». Μερικοί συγγραφείς αναφερονται στην κιναισθησία σαν την αίσθηση της κίνησης παρα, την αίσθηση της στατικής θέσης , καθώς πειραματικά μπορεί να επαχθούν ψευδαισθήσεις στις οποίες αυτές οι δύο «αισθήσεις» δεν ανταποκρίνονται (Cross και McCloskey, 1973? McCloskey, 1973). Ωστόσο, στην κοινή χρήση η «κιναισθησία» αναφέρεται σε αντιλήψεις της κυκλοφορίας, της θέσης, και της δύναμης .American, 1982; Collins, 1986; Clark and Horch, 1986; English and English, 1974; Fitt, 1988; Rasch and Burke, 1978, p. 80).

Απο τον Sherrington (1906) προήλθε ο όρος «ιδιοδεκτικότητα»(proprioception) για να αναφερθεί σε αισθητήριους υποδοχείς οι οποίοι βρίσκονται μέσα σε «έναν κυψελοειδή όγκο περισσότερο ή λιγότερο θωρακισμένο από το περιβάλλον») καθως «τα ερεθίσματα δίδονται στους υποδοχείς απο τον ίδιο τον οργανισμό ». Οι «exteroceptors» αναφέρονται σε αισθητήρια κύτταρα τα οποία είναι «ελεύθερα ανοικτά για αναρίθμητες περιπέτειες και υπηρεσίες του περιβάλλοντος», σε αντίθεση με τους «interoceptors» που αναφέρονται σε αισθητήρια κύτταρα στην «επιφάνεια» του σώματος, αλλά τα οποία έχουν αναπτύξει βαθιές υφέσεις έτσι ώστε «σε αυτή την εσοχή ένα κλάσμα του περιβάλλοντος περιβάλλεται από τον οργανισμό περισσότερο ή λιγότερο « . Οι υποδοχείς του Αιθουσαία λαβύρινθου (Vestibular labyrinth receptors) αποτελούν μια ειδική περίπτωση καθώς «αντλούνται από την εξωτερική λήψη (extero-ceptive), αλλά αργότερα εισερχονται περετέρω» , «συνεργάζονται με proprioceptors και σχηματίζουν λειτουργικά ένα δεκτικό σύστημα (receptive system)» Έτσι, οι οργανοληπτικοί υποδοχείς(sensory receptors). διακρίνονται ως εξής: Proprioceptors βρίσκονται: στους μυς, στις αρθρώσεις, στους τένοντες, στο αιθουσαίο σύστημα.

Exteroceptors βρίσκονται: στα μάτια, στα αυτιά, στο δέρμα.

Interoceptors βρίσκονται: στο στόμα, στο στομάχι, στη μύτη Ο όρος «somaesthesia» χρησιμοποιείται παρομοίως με αυτο της ιδιοδεκτικότητας για να αναφερθεί σε ερεθήσματα που προκύπτουν από τους υποδοχείς των μύών, των τένονων, των αρθρώσεων, και του δέρματος, αλλά οχι του αιθουσαίου σύστηματος.

26

27

2.2_κιναισθητικός μηχανικός χώρος Κιναισθητικός χώρος ορίζεται η χωρική πληροφορία που γίνεται αντιληπτή, ή ανακαλείται μέσω του κιναισθητικού αντιληπτικοκινητικού σύστηματος.Είναι η λογική εξέλιξη του οπτικοακουστικού και απτικόυ χώρου.Ένα πλήθος περιβάλλοντικών τύπων, σωματικών, και εννοιολογικών χώρων , έννοιες όπως κιναισθητικός μηχανισμός, χώρος εργασίας, εγγύς χώρος και κινητικός χώρος, θεωρούνται σχετικά συνώνυμοι με η έννοια του Λάβαν(1966) , «kinesphere» αναφερόμενος στο χώρο άμεσης πρόσβασης στο δίκτυο των κινήσεων του σώματος.

H Kinesthesia μερικές φορές χρησιμοποιείται για να αναφερθεί σε συνειδητή αντίληψη, αφού η ελληνική ρίζα aesthesia σημαίνει «να αντιληφθεί», ενώ η ιδιοδεκτικότητα δεν είναι κατ ‘ανάγκην συνειδητή, αλλά μπορεί να θεωρηθεί ότι λειτουργεί για να αποσπάσει τις αισθήσεις αυτόματων αντανακλαστικών αντιδράσεων (Ellison, 1993, p. 75; Paillard and Brouchon, 1974, p. 275) . Ο McCloskey (1978, p. 764) ασχολείται με τον τρόπο που ο Sherrington (1906) χρησιμοποιεί την ιδιοδεκτικότητα με αυτή την αντανακλαστική έννοια η οποία δεν μπορεί κατ ‘ανάγκη να είναι συνειδητή. Κατά συνέπεια, η «οπτική κιναισθησία» χρησιμοποιείται για να αναφερθεί σε συνειδητή αντίληψη της κίνησης (Lishman και Lee, 1973), ενώ «οπτική ιδιοδεκτικότητας» χρησιμοποιείται για αντανακλαστικές αντιδράσεις να διατηρήση ισορροπίας (Lee και Lishman, 1975)

Η αντίληψη του χώρου και των μηχανικών δράσεων στο χώρο είναι άρρηκτα δεμένες μεταξύ τους. Οι αντιλήψεις του χώρου οδηγούν τις μηχανικές δράσεις κατά μήκος των διαδρομών σε συγκεκριμένες περιοχές. Με τη σειρά τους, οι μηχανικές δράσεις μεταφέρουν το σώμα σε νέες θέσεις από τις οποίες μπορούμε να αντλήσουμε περαιτέρω χωρικές αντιλήψεις. Για παράδειγμα, η οπτική χωρική αντίληψη επεξεργάζεται περιστροφές των ματιών και του κεφαλιού / αυχένα ώστε να αντιλαμβάνεται ερεθίσματα από ελαφρώς διαφορετικές οπτικές γωνίες. Κατά τον ίδιο τρόπο, ορθοστατικές κινήσεις και κινήσεις του κεφαλιού προστίθενται στην ακουστική χωρική αντίληψη παρέχοντας περισσότερα δείγματα ερεθίσματων. Έτσι, οι όροι «οπτικός χώρος» και «ακουστικός χώρος»,προϋποθέτουν τη συμμετοχή των μηχανικών δράσεων και ετσι μπορουμε να μιλήσουμε για «οπτικό μηχανικό χώρο» και «ακουστικό μηχανικό χώρο». Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τον κιναισθητικό χώρο που θα μπορούσε να αναφέρεται ως κιναισθητικός μηχανικός χώρος αφού η σύλληψη του μηχανικού χώρου προϋποθέτει τη συμμετοχή της κιναισθησίας καθώς προυπάρχει διαδικαστικά στις μηχανικές δράσεις.

28

29

3.0_βιβλιογραφία

Longstaff, J. S. (1996). Cognitive structures of kinesthetic space; Reevaluating Rudolf Laban’s choreutics in the context of spatial cognition and motor control.

Ph.D. Thesis. London: City University, Laban Centre. (HTML Edition) http://www.laban-analyses.org/jeffrey/index.htm

Daniel Wolpert: The real reason for brains | Video on TED.com http://www.ted.com/talks/daniel_wolpert_the_real_reason_for_brains.html?embed=true http://en.wikipedia.org/wiki/Bayesian_inference http://www.kavlifoundation.org/science-spotlights/smart-moves-daniel-wolpert-motor-controland-brain

32

http://www.laban-analyses.org/laban_analysis_reviews/laban_analysis_notation/space_ harmony_choreutics/kinesphere_scaffolding/polyhedra.htm

Howard Gardner - 1999 Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the Twenty-first Century. http://books.google.gr/books?id=nOHsjJZB0J8C&printsec=frontcover&dq=The+Theory+of++Mu ltiple+Intelligences&hl=el&sa=X&ei=_SdtUcC1D4bItAaEk4HoBA&ved=0CFIQ6AEwBg#v=onepage &q=The%20Theory%20of%20%20Multiple%20Intelligences&f=false http://www.mentalityvillage.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=35&Itemid=7

http://dide.voi.sch.gr/Downloads/File/NEW_article_II.pdf http://en.wikipedia.org/wiki/Howard_Gardner http://www.laban-analyses.org/jeffrey/2000_re-evaluating_choreutics/ http://www.kinesiology.gr/el/isorropia-idiodektikotita http://dancepof.blogspot.gr/2008/11/blog-post_7078.html http://en.wikipedia.org/wiki/Proprioception http://www.footjax.com/Prop.html

33