Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013 Den Haag Marketing

foto: curlyXstraight

www.denhaagmarketing.com

Jaarverslag 2013

foto: Jurjen Drenth

Jaarverslag 2013

Inhoud 1.

Voorwoord 05

2.

Samenvatting 07

3.

4.

Resultaten 09

5.

Haags Uitburo

27

6.

VVV Uitburo Den Haag

31

7.

Den Haag Topsport

37

8.

Corporate activiteiten

43

9.

Sociaal Jaarverslag 2013

45

10.

Organisatiestructuur 47

Verklaring Raad van Toezicht

11.

Nawoord 51

12.

Jaarrekening 2013

53

Bijlagen bij de Jaarrekening

70

Bijlage evaluatie The Hague Festivals 2013

76

Marketing 13

49

Colofon Deze publicatie is een uitgave van: Den Haag Marketing Postbus 85456 2508 CD Den Haag

tekst: Den Haag Marketing fotografie: Sander van der Borch, curlyXstraight, Jurjen Drenth, Maurice Haak, Arjan de Jager, Gerrit Schreurs e.a. vormgeving: Arjan de Jager, Den Haag Marketing druk: Edauw + Johannissen, Den Haag Š Copyright 2014

T (070) 361 88 88 E info@denhaag.com I www.denhaagmarketing.com

Alle gegevens zijn onder voorbehoud. Den Haag Marketing kan op geen enkele wijze verantwoordelijk worden gesteld voor de gevolgen van eventuele druk- en/of zetfouten. Overname van gegevens is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming.

03

Jaarverslag 2013

foto: Sander van der Borch

Jaarverslag 2013

1. Voorwoord Als een van de weinige sectoren van de Haagse economie liet de toeristisch-recreatieve sector ook het afgelopen jaar weer fraaie groeicijfers zien. Met 1,3 miljoen overnachtingen in Haagse hotels (2012: 1,2 miljoen) is Den Haag de tweede toeristische stad van het land. De groei in het aantal verblijfsgasten ligt met 9% flink boven het Nederlandse gemiddelde (4%).

De Haagse economie en werkgelegenheid vaart hier wel bij. Een op de tien Hagenaars verdient zijn brood dankzij het toerisme.

Den Haag Marketing draagt met haar activiteiten bij aan de groei van het aantal bezoekers aan Den Haag. Over het afgelopen jaar kunnen we niet alleen tevreden zijn over de geboekte resultaten, maar ook over de manier waarop die tot stand zijn gekomen. Datgene wat we ons hadden voorgenomen, is uitgevoerd en blijkt succesvol te zijn.

Op leisure gebied wordt Den Haag steeds meer gezien als een aantrekkelijke weekendjeweg bestemming.

Verschillende campagnes - zoals ‘Koninklijk’ en ‘Zon, Zee, Scheveningen’ - hebben goed gedraaid. Bij een campagne die niet oplevert wat we ervan verwachten, schromen we niet om die activiteit te stoppen en te vervangen. Voor de trademarkt is 2013 een buitengewoon goed jaar geweest: door proactief accountmanagement, aanwezigheid op beurzen, maar vooral ook door de uitstekende samenwerking die met Haagse partijen tot stand is gebracht.

De tevredenheid over de uitvoering van de strategie geldt ook voor de activiteiten van VVV Uitburo Den Haag en Den Haag Topsport. Het ‘zoek de bezoeker op’ van de VVV zorgt voor meer klantcontacten (en dus: meer bestedingen in de stad). Den Haag Topsport zorgt er met de ondersteuning van de topsport, de acquisitie van evenementen, en Haags Goud communicatie voor dat Den Haag steeds meer wordt gezien als dé topsportstad aan zee.

Waar 2013 al een goed jaar was, belooft 2014 nog mooier te worden. Op alle werkgebieden van Den Haag Marketing vinden gebeurtenissen plaats die Den Haag stevig op de wereldkaart zetten: de grootste Top ooit in Nederland gehouden (Nuclear Security Summit), het grootste sportevenement dat ooit in Den Haag heeft plaatsgevonden (WK Hockey) en de terugkeer van het Meisje met de Parel; oftewel: de heropening van het Mauritshuis. Stuk voor stuk unieke kansen om het imago van Den Haag en de Haagse economie te versterken.

De organisatie van Den Haag Marketing is er klaar voor om die kansen te verzilveren. Er staat nu een goed op elkaar ingespeeld team. Onze partners in de markt herkennen dat.

In 2013 is het aantal partners en hun (financiële) bijdrage aan de verschillende activiteiten verder vergroot. De release van een nieuwe (mobile first) website medio 2014 gaat ons ook helpen om onze doelstellingen te behalen. Tot slot is een goede afstemming met de marketingstichtingen voor

de verschillende deelgebieden tot stand gekomen. Zij richten zich vanaf 2014 op de stimulering van evenementen en de regionale marktbewerking. Den Haag Marketing verzorgt de nationale en internationale marktbewerking.

Ook op beleidsmatig gebied liggen de bouwstenen klaar om in een nieuwe collegeperiode voluit te kapitaliseren op de kansen die het toerisme voor Den Haag biedt. Het beleidsstuk ‘Kanskaart Toerisme’ dat samen met de markt is opgesteld, is inmiddels door het college van B&W omarmd. Daarnaast ligt er een advies op het terrein van de congresstrategie. Een van de conclusies is dat een extra investering in congreswerving van 1,5 miljoen euro de stad een additionele 29,8 miljoen aan directe bestedingen, 53,7 miljoen aan economische impact en 1.500 extra fulltime banen oplevert. De stukken liggen er. Nu is het zaak dat het nieuwe college van B&W dit handen en voeten geeft.

Den Haag Marketing is er klaar voor om de komende periode verder te werken aan het vermarkten van de stad, zodat meer bezoekers naar onze stad komen, hier langer verblijven en meer uitgeven. Wij worden daarin gesterkt door de goede resultaten van onze organisatie in 2013. Wel is het zaak dat er een eenduidige profilering en branding van de stad komt, waarbij de verschillende doelgroepen van de citymarketing (bewoners, bedrijven, bezoekers en studenten) op een goede manier worden bedient.

Uiteindelijk gaat het erom dat we er gezamenlijk voor zorgen dat de Haagse economie wordt versterkt. Als we erin slagen om de marketing (en acquisitie) gericht op de verschillende doelgroepen beter met elkaar in één lijn te brengen, kunnen we dat voor elkaar krijgen. Dat zorgt voor banen voor Hagenaars. Banen die we zo hard nodig hebben in onze mooie stad.

Marco Esser, directeur

05

Jaarverslag 2013

foto: curlyXstraight

Jaarverslag 2013

2. Samenvatting 2.1 Resultaten 2013 - aantal overnachtingen in Haagse hotels: 1,3 miljoen (2012: 1,2 miljoen); - Den Haag is tweede toeristische stad van het land; - groei in aantal verblijfsgasten: 9% (tegen 4% Nederland).

•

Marketing - M&IT Gold Award voor beste internationale Convention Bureau; - aantal door het Convention Bureau geworven internationale bijeenkomsten: 26 (ter waarde van ruim 17 miljoen euro aan directe bestedingen en circa 28 miljoen aan economische impact); - citybreakcampagne: 7% groei inkomende verblijfs gasten; - travel trade: 35 leads en succesvolle tradewerkgroep; - succesvolle PMPC’s ‘Koninklijk’ en ‘Zon, Zee, Scheveningen’; - PMPC ‘Den Haag/Delft en route’ gestopt wegens gebrek aan succes; - The Hague Festivals: stijging overnachtingen in mei en juni; - Scheveningen: 31% bezoekers site klikt door naar weekendjeweg (15% boekt overnachting); - Binnenstad: succesvolle ShoppingNight, TINK, en culturele intermezzo’s; - Kijkduin: aantal superpromotors regionaal is bijna verdubbeld (van 15 naar 26%); - denhaag.com: 7% groei bezoekers (blijft achter t.o.v.

10% groeidoelstelling); - pers & pr: 148 buitenlandse journalisten op bezoek.

•

Haags Uitburo - website: 354.098 bezoeken (in 2012: 318.872); - Haags Uitfestival: 85.000 bezoekers (doelstelling was 75.000); - 65+ theaterarrangement: 1165 theaterbezoeken (t.o.v. 1022 in 2012).

- UITpas: forse terugval aantal leden tot 5078 (-450).

• VVV Uitburo Den Haag

-

-

- -

107.779 klantcontacten in VVV Uitburo-vestiging op het Spui (+9%); met informatiedesk op 13 internationale congressen (doelstelling was: 9); 145.000 folders van partners verspreid; daling omzet cadeaubonnen (-7%).

•

Den Haag Topsport - 3 nieuwe topsportevenementen: WK Cross Triathlon, WK Nacra 17, Kitesurf Tour Europa; - Haags Goud: 2330 likes op Facebook (883% stijging); - contact met alle IT en NT status sporters; - ondersteuning NTC’s; - 2 coachesplatforms; - samenwerkingsovereenkomsten met topsport verenigingen.

07

Jaarverslag 2013

foto: Jurjen Drenth

Jaarverslag 2013

3. Resultaten Met haar marketingactiviteiten levert Den Haag Marketing een bijdrage aan de topindicatoren zoals opgesteld in de begroting 2013-2016 van de gemeente Den Haag. De indicator bedroeg 300.000 hotelgasten uit het buitenland. Deze is in 2013 met 365.000 gasten ruim behaald (+22%). De andere indicator bedroeg 550.000 overnachtingen door buitenlandse bezoekers. Ook deze is met 613.000 overnachtingen ruim behaald (+11%).

•

Groei in toerisme De internationale toerismeorganisatie UNWTO is positief over het toeristisch klimaat. Ondanks de wereldwijde economische crisis en de geo-politieke situatie steeg het aantal aankomsten (inkomende verblijfsgasten) met 5%, waar 4 tot 4,5% groei verwacht was. Het bezoek aan Nederland groeide in 2013 met 4% ten opzichte van 2012.

In totaal bezochten bijna 12,7 miljoen internationale toeristen ons land. De meeste bezoekers waren afkomstig uit Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en België (bron: NBTC).

•

Ontwikkeling toerisme in Den Haag Ten opzichte van 2012 heeft Den Haag een forse groei gerealiseerd in het totaal aantal (Nederlandse- en buitenlandse) verblijfsgasten (+9%). Nederlandse gasten lieten 800 700

2012

694

2013

627

600 500

436

440

400

Tabel 2: aantal gasten x 1000 (bron: CBS)

zelfs een groei zien van 11%, de buitenlandse gasten bleven met een groei van 8% hier maar weinig in achter.

Dit zijn uitstekende groeicijfers afgezet tegen de rest van Nederland en de wereldwijde trend.

•

Overnachtingen De Nederlandse gasten in Den Haag overnachtten meer dan het jaar ervoor. De grootste groei in overnachtingen is dan ook door onze eigen landgenoten gerealiseerd (+11%). Mede geholpen door de goede zomer, lijkt het erop dat de Nederlander Den Haag heeft ‘ontdekt’ als stedentrip bestemming.

Dat geldt ook voor de buitenlandse bezoekers gezien de stijging in het aantal gasten. Deze stijging resulteerde echter niet in een gelijke groei in het aantal overnachtingen. Het aantal Europese overnachtingen steeg licht (+1%), de gasten komende van buiten Europa lieten een daling zien in het aantal overnachtingen (-2%).

In onderstaande tabel is te zien dat het aandeel van overnachtingen van buiten Europa maar een klein aandeel bedraagt. Eenderde van alle overnachtingen komt op het conto van de Europese gast. Dat is ook het hoofdgebied waar Den Haag Marketing zich in samenwerking met het NBTC, op richt in de marktbewerking.

Opvallend is dat er uit de hoofdlanden Duitsland, Verenigd Koninkrijk en België wél meer verblijfgasten waren, maar gemiddeld verbleven zij korter. Daarentegen maakten de groeimarkten Spanje en Italië hun naam als groeiland waar in 2013: zowel het aantal gasten (resp. +13% en +58%) als het aantal overnachtingen (resp. +7% en +38%) lieten zij een mooie groei zien.

300 177

200

173

Buiten Europa 13%

100 0 Nederland

Europa

Buiten Europa

500

2013

394

300

Nederland 53%

2012

438

400

Europa 34%

269 247

200

Tabel 3: verdeling overnachtingen 92

100

96

0 Nederland

Europa

Tabel 1: aantal overnachtingen x 1000 (bron: CBS)

Buiten Europa

09

10

3.1 Benchmark met Nederlandse steden

•

Positie Den Haag t.o.v. andere steden in Nederland Den Haag heeft ruim 1,3 miljoen overnachtingen geboekt en behoudt hiermee haar tweede plek. Daarnaast behoudt Den Haag haar tweede positie op het vlak van het aantal verblijfsgasten. Uiteraard is Amsterdam nog altijd de grootste toeristische stad van Nederland. Deze is uit de tabel gelaten om de overige Nederlandse steden onderling goed te kunnen vergelijken.

800

Nederland 694

663

700

Buitenland 613

602

565

600 500 400

279

300

240 223

200 100 0 Rotterdam

Den Haag

Utrecht

Maastricht

Tabel 4: aantal overnachtingen per stad x 1000

20

19%

Nederland Buitenland

15 11% 10%

10%

10

8%

8%

5 1%

0 -3% -4%

-5

-9%

-10 Amsterdam

Rotterdam

Den Haag

Utrecht

Maastricht

Tabel 5: relatieve groei aantal gasten per stad

•

Groei ten opzichte van de andere steden Samen met Amsterdam laat Den Haag een forse groei zien op het aantal Nederlandse verblijfsgasten. Terwijl Rotterdam en Utrecht in dat segment juist een terugloop laten zien. Dat buitenlandse gasten Nederland steeds beter weten te vinden, blijkt wel uit de algehele toename van de buitenlandse gasten. Hiervan profiteren, afgezien van Utrecht, alle grote steden.

Jaarverslag 2013

foto: Jurjen Drenth

Jaarverslag 2013 11

Jaarverslag 2013

foto: curlyXstraight

Jaarverslag 2013

4. Marketing 4.1 Leisure 4.1.1 Internationaal

Citybreak campagne (specifiek voor Den Haag): - pageviews op microsites: 40.000; - Bezoekers aan microsites: 27.000.

Doelstelling/KPI’s - 300.000 internationale hotelgasten; - 550.000 internationale overnachtingen.

Realisatie - 7% groei van inkomende citybreakbezoekers (verblijf- gasten) aan Den Haag inclusief Scheveningen. De citybreaklanden zijn Duitsland, België, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Spanje, Italië en Scandinavië.

- De gemiddelde awareness voor Den Haag binnen de campagne van het afgelopen jaar in de genoemde landen is 70%. De bezoekintentie is 24%; - call to action is 17%.

Realisatie - 365.000 internationale hotelgasten (+22%); - 613.000 internationale overnachtingen (+11%).

Citybreak campagne resultaten specifiek voor Den Haag - Pageviews op microsites: 162.651; - Bezoekers aan microsites: 122.553.

Voor de bewerking van de markt is gekozen voor een duale marktbewerking, gericht op de:

Conclusie Den Haag is na Amsterdam en Rotterdam top of mind bij de doelgroepen van de citybreakcmapagne (awarenss van 70%). Dat is een redelijk resultaat. Tezamen met een gemeten bezoekintentie biedt dit voldoende potentie voor Den Haag als citybreak bestemming in de ‘dichtbij-landen’. Dat is uiteindelijk ook gebleken uit de verblijfcijfers van het CBS waarin Den Haag, samen met Amsterdam en Maastricht, een forse groei in het aantal verblijfgasten laat zien. Deze was voor Den Haag met 7% hoger dan de gestelde 5% voor geheel Nederland.

Vanuit de middellange termijn strategie (2012-2015) lag de nadruk ook in 2013 op de dichtbijmarkten.

Daarbij is ingestoken op verhoging van awareness en marktpenetratie in de UK, België, Duitsland en marktontwikkeling in Frankrijk, Spanje en Italië.

- eindconsumenten (potentiële bezoeker); - trademarkt (touroperators, reis/boekingsorganisaties).

Gezien de grootte, de complexiteit en de budgetten voor de internationale markt bewerkt Den Haag Marketing de internationale markt in samenwerking met partners: -

-

Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) voor de landen UK, België, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië; YD Media voor de Belgische markt.

•

Citybreak-campagne De Citybreak-campagne is een campagne die gevoerd wordt door het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). De campagne is opgebouwd uit partnerships met internationale partijen om een platform te creëren voor de grotere Nederlandse steden. Den Haag Marketing heeft geparticipeerd in deze campagne in de marketingactiviteiten gezamenlijk met onder andere Expedia, hotels.com, Easyjet, Deutsche Bahn, NMBS/rail 1, KLM, Cityjet, Stena Line, British Airways en Rumbo.

Daarnaast is Den Haag onder de aandacht gebracht op de voor de citybreaklanden interessante platformen zoals bijvoorbeeld Bravomedia, L’Tur, lastminute.com etc. Om zodoende nog meer potentiële bezoekers te bereiken en uiteindelijk nog meer city trips naar Den Haag te laten ondernemen.

Doelstelling/KPI’s Citybreak-campagne totaal (alle participerende steden): - extra groei van 5% van het aantal inkomende citybreak bezoekers (Nederland totaal); - awareness van 45% bij doelpubliek; - call to action van de campagne is 20%.

•

Beachlife-campagne De Beachlife-campagne is een campagne die gevoerd wordt door het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC). De campagne is gericht op de gezinnen in Duitsland en België die houden van een kustvakantie (in samenwerking met en in opdracht van Stichting Marketing Scheveningen). Evenals in de citybreak campagne wordt deze campagne voor een deel uitgevoerd in samenwerking met externe partners. Op de Duitse markt is samengewerkt met onder andere lastminute.de, ITS, Novasol, TUI, DER Tour, Landal, Unister, Spar-mit-Reisen.

Zowel op de Belgische als de Duitse markt is samengewerkt met Hotels.com.

Doelstelling/KPI’s - 200.000 bezoekers aan de campagne microsite (Zuid-Holland met onder andere Scheveningen); - 50.000 bezoekers aan de Scheveningen pagina’s op de micro-site. CTR (Click Through Ratio) 30%; - 10% openingsratio e-nieuwsbrieven met een click trough ratio (CTR) van 2,5% voor Duitsland; - 10% openingsratio e-nieuwsbrieven met een click trough ratio (CTR) van 2,9% voor België.

Realisatie - 110.453 bezoekers aan de campagne micro-site; - 61.470 bezoekers aan de Scheveningen pagina’s op de micro-site, CTR 10,8%;

13

14

-

-

17% openingsratio e-nieuwsbrieven met een click trough ratio (CTR) van 13% voor Duitsland; 30% openingsratio e-nieuwsbrieven met een click trough ratio (CTR) van 12% voor België.

Conclusie Ondanks de achterblijvende bezoekers aan de overall campagne microsite is het aantal bezoekers aan de Scheveningen pagina’s juist boven target. Evenals de e-nieuwsbrieven van waaruit de click trough hoger is dan ten doel gesteld. Het lijkt erop dat de marketingactiviteiten, vanuit NBTC en vanuit de samenwerkingsverbanden, dusdanig aantrekkelijk is geweest om uiteindelijk door te klikken naar de Scheveningen campagne site. Dat blijkt onder meer ook uit de verblijfcijfers door Duitsers en Belgen van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Deze cijfers laten een groei zien in het aantal gasten (resp. +1% en +3%).

•

Online campagne in België In de Belgische markt is in het najaar een campagne geheel online ingezet in samenwerking met een extern bureau gespecialiseerd in online (realtime) marketing.

Ingezet was op de thema’s ‘uitwaaien’ en ‘shoppen’, waarbij gebruik is gemaakt van display advertising en facebook.

Doelstelling/KPI’s • 4.000 unieke bezoekers op de landingspagina www.denhaag.com/feestmaand.

• 1.100 likes op de Facebook winactie Realisatie • 2.966 unieke Belgische bezoekers • 1.881 likes op de Facebook winactie Conclusie De online campagne heeft goede resultaten behaald. Met name op het gebied van shoppen, zagen we een grote interesse. De Belgen leken minder geïnteresseerd in de ´uitwaai-propositie’. Daarentegen bleek dat de shopping propositie erg interessant werd gevonden. Dat werd vooral teruggezien in de succesvolle facebook winactie.

•

Travel Trade In 2012 heeft er met name marktverkenning binnen de touroperator markt plaatsgevonden. Voor 2013 zijn concrete doelstellingen gesteld om de opname van Den Haag te vergroten binnen de touroperator markt zowel internationaal als nationaal. Dit geldt voor zowel de traditionele touroperators (groepsreizen) als voor de individuele reizigers (FIT*) die via een reisbureau boeken zoals Thomas Cook. Dit vereist een lange adem aangezien uit onderzoek is gebleken dat touroperators niet zomaar een nieuwe bestemming opnemen en vaak kiezen voor populaire steden waar vraag en marge van bekend zijn.

Praktisch aspect is dat brochures een jaar van te voren gedrukt worden en er een lange doorlooptijd mee gemoeid is. In de marktbewerking wordt gericht op de focuslanden: Duitsland, België en de UK, de groeilanden zijn Spanje, Italië en Frankrijk en potentieland is Rusland.

Jaarverslag 2013

Doelstelling/KPI’s - Leads: voor nationaal en internationaal wilden we gezamenlijk 45 leads behalen; - Nieuwsbrief: versturen van nieuwsbrief aan op gebouwd bestand van minimaal 400 inschrijvingen; - Samenwerking Haagse partners - Trade werkgroep: draagvlak en aansluiting, - Haagse partners betrekken om gezamenlijk de trade markt te bewerken: op basis van touroperator onderzoek, - Internationale doelstellingen: - Offline: aantal reisorganisaties die toegezegd hebben Den Haag op te nemen in aanbod: 2 - Online: aantal reisorganisaties die toegezegd hebben Den Haag op te nemen in aanbod en reeds actief online is: 2 - Nationale doelstellingen: Offline/Online: aantal reis organisaties die toegezegd hebben Den Haag op te nemen in nationaal stedentrip aanbod: 2.

Realisatie - Van de doelstelling van 45 leads zijn er 35 behaald.

- Nieuwsbrief: contacten in database: 529 instellingen en 658 contacten. In verband met benodigde langere ontwikkeltijd van de website ‘visitthehague.com’ was het technisch gezien nog niet mogelijk een nieuws brief te versturen.

- Touroperator werkgroep. Sinds de start van het tour operator onderzoek is er draagvlak gecreëerd tussen de Haagse partners om gezamenlijk de trade markt te bewerken. De trade werkgroep bestaat uit 10 Haag se partners. De fundering wordt gelegd om de tour operators van alle gemakken te voorzien om Den Haag op te nemen in de brochures; hetgeen ook uit het onderzoek is voortgekomen.

- Een wishlist is hieruit ontstaan met, zoals boven benoemd, draagvlak door de hele trade werkgroep.

Concreet is er besloten frequenter naar de tourope rators toe te gaan ipv afhankelijk te zijn van beurzen en famtrips - ‘Den Haag on Tour’ (februari 2014) en tevens bouwstenen te omschrijven (combinaties maken in de stad) om het zo gemakkelijk mogelijk 3voor de touroperator te maken.

Hiernaast een gespecificeerd overzicht van de leads en resultaten.

Conclusie Het is een bovenverwachting succesvol jaar geweest.

D.m.v. een goede samenwerking met de Haagse partijen, proactief account management, aanwezigheid beurzen hebben we een positieve invloed gehad op het (inter) nationale imago van Den Haag binnen deze markt.

Buiten het feit dat (bijna) alle doelstellingen behaald zijn, is er ook een trade platform gegroeid tussen de Haagse partners. Deze actieve benadering zal voor 2014 worden voortgezet samen met de Haagse partners.

•

China Marketing Met ondersteuning van de gemeente Den Haag is in 2012 het China Marketing project van start gegaan. Doel is om op een termijn van drie à vijf jaar Den Haag een sterkere

Jaarverslag 2013

Land Duitsland

België UK

SP/IT/FR Rusland Nederland Toerist voor één Dag

Activiteit/beurs ITB Berlijn

Leads 7 leads

Conversie Überland Reisen: 2014 april t/m juni 2 groepen 50 personen per week Behringer Reisen: opname DH uitgebreid met Escher in het Paleis Benelux Roadshow 6 leads RDA Keulen 2 leads Univers Reisen: 2014 april & juni 2 groepen naar DH, verblijf Parkhotel Famtrip Duitsland Heeft niet plaatsgevonden in 2013 vanwege onvoldoende trade contacten, verplaatst naar 18/19 maart 2014 Vakantiesalon 5 leads aanwezigheid Toerist voor een Dag Travel! The Workshop 3 leads City Fair 6 leads EuroWelcome hot prospect – onderhandeling met Crowne Plaza GEM 3 leads WTM 4 leads aanwezigheid UK Famtrip Famtrip UK Heeft niet plaatsgevonden in 2013 vanwege onvoldoende trade contacten, verplaatst naar 25/26 februari 2014 Famtrip Spanje 5 leads 16 touroperators aanwezig Famtrip Frankrijk heeft niet plaatsgevonden ivm onvoldoende aanmeldingen MEGA Famtrip Rusland 4 leads 30 touroperators aanwezig 26 aanwezige deelnemers van de beoogde 30 vanuit de reisbranche echter wel gezamenlijk de dag gemiddeld een 8,7 gegeven ipv de doelgestelde 8 14 deelnemende Haagse partners ipv de beoogde 12 hebben de dag gezamenlijk een 8,3 gegeven ipv de doelgestelde 7 Resultaten: Escher in het Paleis: bezoek 150 personen per dag voor 4 dagen lang Museum Beelden aan Zee: bezoek museum door Betuwe Express

positie te geven op het sterk groeiende inkomende Chinese toeristen verkeer.

In 2013 bezochten 265.000 Chinese bezoekers Nederland (cijfers NBTC). Een voorzichtige schatting is dat een derde deel Den Haag heeft bezocht en dat ongeveer 8.500 personen in Den Haag hebben overnacht.

Doelstelling Voor 2013 zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: - de deelname in het project van (voor de Chinese markt) belangrijke Haagse partners; - projectondersteuning door Haagse partners met minimaal € 12.500; - projectovereenkomsten met de Chinese steden Qingdao en Shenzhen; - bezoek aan Den Haag van minimaal drie Fam trips.

Realisatie.

Projectpartners Steigenberger Kurhaus Hotel, Mauritshuis, Gemeentemuseum Den Haag, Worldhotel Bel Air, Mercure Hotel Centrum, Museum Escher in het Paleis, Madurodam, Panorama Mesdag, Museum Beelden aan Zee, Bijenkorf Nederland en West Holland Foreign Investment Agency waren in 2013 partners in het project.

Eind 2013 hebben alle partners, behalve Museum Beelden aan Zee, aangegeven ook in 2014 de samenwerking aan te gaan. Het Louwman Automobielmuseum, Ibishotel Centrum en de Porceleyne Fles in Delft komen erbij.

Projectondersteuning De partners hebben het project met € 22.900 ondersteund.

Stedenovereenkomsten In november 2012 is met de stad Hangzhou een samenwerkingsovereenkomst op het gebied van toerisme gesloten. In mei 2013 werden met de steden Qingdao en Shenzhen memoranda of understanding (MOU) getekend op het gebied van toerisme. In November 2013 leidde dit voor Qingdao tot een samenwerkingsovereenkomst. Voor Shenzhen zal deze in 2014 ondertekend worden.

Fam trips In Januari 2013 hebben een aantal medewerkers van

de Chinese International Travel Service (CITS) Den Haag en een aantal van de projectpartners (Gemeentemuseum Den Haag, Worldhotel Bel Air, Panorama Mesdag, Madurodam) bezocht. In juni 2013 bezochten een 15-tal Chinese journalisten van een aantal belangrijke leisure magazins projectpartners in Den Haag. In september werd in samenwerking met het NBTC een Fam trip naar Den Haag georganiseerd. Een groot aantal projectpartners werd bezocht.

Conclusie Voor 2013 zijn de doelstellingen van het China Marketing project gehaald. Met een 50-tal touroperators zijn contacten gelegd, met een aantal is overleg gevoerd in China en naar verwachting wordt Den Haag in 2014 door een aantal touroperators als bestemming in hun programma opgenomen.

4.1.2 Nationaal

• PMPC Voorjaar/ Vakantiedagen PMPC staat voor Product-Markt-Partner-Combinatie. De PMPC Voorjaar/Vakantiedagen is een campagne gericht op de vakantieperiodes in het voorjaar: voorjaarsvakantie, meivakantie, Pinksteren, Hemelvaart. Doelgroep: ‘Uitbundig Geel’ (gezinnen met jonge kinderen).

Doelstelling/KPI’s - hoofddoelstelling conversie: min. 150 overnachtingen geboekt via hotelspecials.nl; - 5.000 unieke bezoekers aan de verschillende thema pagina’s; - 5% van bezoekers themapagina klikt door naar hotelspecials.nl; - 100 deelnemers aan de Facebook acties; - 1.000 doorclicks op de nieuwsbriefitems (totaal).

Realisatie - 6.000 unieke bezoekers aan de verschillende thema pagina’s. Inclusief Uitburo pagina: 11.000; - Geen Facebook actie uitgezet maar ingezet op Facebook Advertising. Resultaat: 13 miljoen weergaven met een kleine 8.000 kliks; - 1.177 doorclicks op de nieuwsbriefitems (totaal);

15

16

- 78 overnachtingen geboekt via hotelspecials.nl.

Conclusie Overall gezien is de campagne als succesvol geëvalueerd.

Het aantal overnachtingen is achtergebleven, maar dat is te wijten aan een kleiner aantal deelnemende hotels dan waar op ingestoken was. Daarnaast is deze factor voor Den Haag Marketing de minst beïnvloedbare (geen product/diensten eigenaar). Voor de overige projectresultaten kan gesteld worden dat deze voldoen aan de gestelde doelstellingen en het gewenste resultaat hebben opgeleverd.

• The Hague Festivals Campagne gericht op de festivalperiode die dit jaar startte op 29 april en eindigde op 30 juni. Leading festivals waren: Tong Tong Fair, Vlaggetjesdag, Festival Classique, Nederlandse Veteranendag en Parkpop.

Doelstelling/KPI’s - Het behouden en aantrekken van (nieuwe) bezoekers naar de festivals en deze omzetten naar verblijf. Groei aantal overnachtingen van Nederlanders met 5% ten opzichte van dezelfde periode in 2012.

- Awareness creëren binnen de nationale marktbewer king, succesvol wanneer: 70% zegt bekend te zijn met The Hague Festivals (imago onderzoek Blauw 2013).

- Bezoekers/doelgroepen THF koppelen aan musea/ attracties binnen Den Haag (multiplier effect). Wan neer succesvol: wanneer 10% van de bezoekers naast een bezoek van The Hague Festivals ook een andere betaalde activiteit (musea, attractie, overnachting) heeft ondernomen.

- Festivals een belangrijker bezoekreden zijn voor Den Haag. Succesvol wanneer: 10% aangeeft voor een specifiek festival te komen naar Den Haag (was 2% in 2012).

- Belgen interesseren voor Den Haag op basis van festivals en andere activiteiten in de zomermaanden.

Realiseren van 5% groei aantal overnachtingen van Belgen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Realisatie - Overnachtingen: de resultaten van het CBS tonen aan

dat zowel het aantal overnachtingen als het aantal gasten in mei (respectievelijk +13% en +11%) als in juni (respectievelijk +4% en +2%) zijn gestegen.

- Awareness: 54% zegt bekend te zijn met The Hague Festivals. Terwijl 74% aangeeft bekend te zijn met Parkpop, 47% met Den Haag Sculptuur en 35% met de Shopping Night en Festival Classique.

- Multiplier effect: 43% van de festivalbezoekers heeft naast het festival nog een andere activiteit ondernomen.

- Voor 1% van de bezoekers is festivalbezoek de belang rijkste bezoekreden, maar voor 14% van de bezoekers is festivalbezoek een van de (vijf ) belangrijkste bezoek redenen.

• Belgen: de cijfers van het CBS geven aan dat er geen verschillen zijn tussen het aantal Belgische gasten en overnachtingen in 2013 t.o.v. 2012.

Conclusie Op basis van de evaluatie kan gesteld worden dat niet alle kpi’s behaald zijn. Dit heeft deels te maken met een andere aanpak die voortkomt uit de nieuwe strategie (niet meer inzetten op promoten THF als naam). Het aantal overnachtingen is echter wel gestegen in de festivalperiode. Daarnaast is gebleken dat het bereik van de online middelen enorm is toegenomen. De diverse sub kpi’s ten aanzien van de website en Facebook zijn allen ruimschoots behaald. De volledige evaluatie van The Hague Festivals is met Citymarketing en de festivalorganisatoren besproken en als bijlage bij dit jaarverslag gevoegd (zie pag. 76).

• PMPC Den Haag en Delft ‘En Route’ Een campagne gericht op het verbinden van het culturele aanbod en de bijzondere, nog niet zo bekende, plekken tussen Delft en Den Haag. Doelgroep: ‘Ondernemend Paars’ en ‘Stijlvol en Luxe Blauw’.

Doelstelling/KPI’s - 5.000 unieke bezoekers per maand aan de externe landingswebsite (indien aangejaagd); - 1.000 doorkliks van de externe landingswebsite naar de interne landingspagina; - Min. 5 overnachtingen per maand direct geboekt per hotel; - Min. 10 museumbezoeken per maand per museum; - Min. 10 bezoeken per maand per eetgelegenheid.

Realisatie De campagne heeft gelopen tot eind 2013. Echter is de campagne in de 2e helft niet meer aangejaagd met een online campagne wegens tegenvallende resultaten in de eerste helft van het jaar.

Wel is de flyer nog verspreid op de 50+ beurs en de Margriet Winter Fair dat 2.347 unieke bezoekers op de actiepagina heeft opgeleverd.

- 3.775 unieke bezoekers per maand aan externe landingswebsite www.denhaagdelft.nl (75,5% van doelstelling); - 866 bezoekers aan de interne landingspagina op

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

-

-

denhaag.com (86,6% van doelstelling); Hotelovernachtingen zijn door ontbreken hotelarrangementen niet meetbaar; De extraatjes die worden weggegeven worden niet goed bijgehouden door de deelnemers en zijn dus niet meetbaar.

Conclusie Op basis van cijfers en de metingen is de campagne niet succesvol geweest. Besloten is dan ook deze activiteit te staken en in de tweede helft 2013 niet meer te investeren in deze campagne. Zeker ook omdat de samenwerking met Delft en de HTM, met in het kielzog de NS, succesvoller lijkt.

In Scheveningen is het

vakantie!

Met het hele gezin zandkastelen bouwen en daarna pannenkoeken eten op de boulevard.

In de zon een glas goede wijn drinken in een strandtent en ’s avonds in de haven de vangst van de vissers proeven. In het mulle zand volleyballen of kitesurfen op een woeste zee en ’s avonds dansen in een strandtent. Weer of geen weer: het kan allemaal in Scheveningen.

Scheveningen den haag scheveningendenhaag.com

Kijk voor leuke aanbiedingen op www.Scheveningendenhaag.com/aanbiedingen

• PMPC Zon, Zee, Scheveningen Campagne gericht op een minivakantie in Scheveningen in juli, augustus. Vanwege het mooie weer is de campagne doorgezet in september. Doelgroep: ‘Uitbundig Geel’ (gezinnen met jonge kinderen).

Doelstelling/KPI’s - 2.500 unieke bezoekers aan de landingspagina op denhaag.com per maand; - 10% van de bezoekers op de landingspagina klikt door naar weekendjeweg.nl; - 5% van de bezoekers van weekendjeweg.nl boekt een overnachting; - 10% verhoging bezoek op scheveningendenhaag.com in juli en augustus t.o.v. 2012 Realisatie - 3.175 unieke bezoekers gemiddeld per maand op de landingspagina - 31% van de bezoekers klikte door naar weekendjeweg.nl - 15% van de bezoekers van weekendjeweg.nl boekte een overnachting in Scheveningen - 17% verhoging unieke bezoekers op scheveningen denhaag.com in de campagneperiode, t.o.v. 2012.

Conclusie De campagne is zeer succesvol geweest. Alle doelstellingen zijn ruimschoots behaald. Het aanhoudende mooie weer heeft in combinatie met een continue online aanwezigheid gezorgd voor prachtige resultaten in Scheveningen. Ook in daadwerkelijke boekingen.

• PMPC Koninklijk Een campagne gericht op de Koninklijke momenten in 2013: abdicatie en troonswisseling, Prinsjesdag, start viering 200 jaar Koninkrijk. Doelgroep: ‘Ondernemend Paars’ en ‘Stijlvol en Luxe Blauw’.

Doelstelling/KPI’s Conversie: de campagne heeft in totaal ruim 2 miljoen mensen bereikt gedurende de campagneperiode.

- 4.500 unieke bezoekers aan de landingspagina op denhaag.com/koninklijk; - aanvullend 3.000 unieke bezoekers op prinsjesdag denhaag.nl (CTR ± 0,4 op het totaal bereik beide websites); - 10% van de bezoekers op de landingspagina klikt door naar een van de overnachtingspartners.

Realisatie - 5.816 unieke bezoekers aan de landingspagina op denhaag.com/koninklijk, aanvullend nog 2.002 unieke bezoekers op denhaag.com/herfstvakantie en 5.356 op denhaag.com/200jaarkoninkrijk.

- 13.732 unieke bezoekers op prinsjesdagdenhaag.nl.

- 1,5% van bezoekers van de landingspagina (/koninklijk en /200jaarkoninkrijk) klikt door naar een van de overnachtingspartners.

Conclusie De campagne heeft goed gedraaid. De resultaten t.a.v. de bezoekersaantallen op de landingspagina’s overtreffen de verwachtingen ruimschoots. Alleen de doorkliks van de bezoekers naar overnachtingspartners blijven helaas achter. Uit de campagne blijkt ook dat het Koninklijke thema in Den Haag veel aandacht heeft gekregen. In diverse media is aandacht besteed aan Koninklijk Den Haag. Ook de samenwerking met partners uit de stad en daarbuiten (NS & ANWB) is positief verlopen. Voor 2014 is dan ook opnieuw afgesproken om met deze partijen samen te werken.

17

18

• PMPC Winter

• Beurzen nationaal

Een campagne gericht op de wintermaanden. De insteek van de campagne is gericht op (kerst)shoppen en uitwaaien. Doelgroep: ‘Ondernemend Paars’ en ‘Creatief en Inspirerend Rood’.

In 2013 zijn er drie nationale beurzen bezocht die gericht waren op consumenten: Libelle Zomerweek, 50PlusBeurs en Margriet Winter Fair.

Libelle Zomerweek Een consumentenbeurs op het Almeerder Strand van 13 t/m 19 mei. Doelgroep: vrouwen, gemiddelde leeftijd 45,5 jaar.

Doelstelling/KPI’s - conversie: 20% van de bezoekers is langs de stand van Den Haag gekomen en 10% daarvan heeft de infor matie meegenomen. Dit komt neer op 15.600 langs gekomen personen, waarvan 1.560 personen de informatie hebben meegenomen.

- E-mailadressen: 20% van de bezoekers die de infor matie heeft meegenomen heeft zich ingeschreven voor de nieuwsbrief. Dit komt neer op 312 nieuws briefinschrijvingen.

Doelstelling/KPI’s Conversie: de campagne heeft in totaal ruim 1,5 miljoen mensen bereikt gedurende de maanden november, december en januari.

-

-

6.000 unieke bezoekers aan de landingspagina op denhaag.com (CTR ± 0,4); 10% van de bezoekers op de landingspagina klikt door naar een van de (overnachtings)partners;

Realisatie - Conversie: alleen de online campagne (bannering en social media) heeft al 8.980.384 views gegenereerd.

Daarnaast zijn er nog mensen bereikt via de overige online campagne en offline via een tweetal advertenties.

- 9.475 unieke bezoekers op de landingspagina denhaag.com/feestmaand, aanvullend nog 3.104 unieke bezoekers op denhaag.com/winter en 6.140 op de actiepagina (CTR 0,21%).

- 3% doorkliks van de landingspagina naar een van de overnachtingspartners.

Conclusie De campagne is positief geëvalueerd. Het accent van de campagne zat op online, en die resultaten zijn zeer positief. De KPI voor wat betreft doorkliks is echter te ambitieus gebleken. In deze campagne is voor het eerst samengewerkt met een bureau voor online bannering en social media. We hebben een zeer groot aantal views kunnen creëren en een bijbehorend aantal bezoekers aan de landingspagina. Deze online benadering heeft tot goede bereikcijfers geleid. Een dergelijke online marktbewerking zetten we daarom door in volgende campagnes.

Jaarverslag 2013

Realisatie - Langsgekomen personen: de beurs heeft 78.000 bezoekers getrokken. Door de routing kan gesteld worden dat deze vrijwel allemaal langs de Den Haag stand zijn gekomen.

- Informatie meegenomen: alle materialen waren op, in totaal 2.000 uitgedeelde tasjes.

- E-mailadressen: 1.500 personen hebben meegedaan aan de prijsvraag met als resultaat 569 nieuwsbrief inschrijvingen.

Conclusie Op basis van de behaalde KPI’s en de reacties van bezoekers die vrijwel allemaal positief waren, kunnen we terug kijken op een geslaagde beurs. Er zijn 9 partners meegegaan middels folderparticipatie, al hun materialen zijn uitgedeeld waarmee ook zij de beurs als positief hebben geëvalueerd.

50PlusBeurs Een consumentenbeurs in de Jaarbeurs Utrecht van 17 t/m 21 september 2013. Doelgroep: mannen en vrouwen, gemiddelde leeftijd 61 jaar.

Doelstelling/KPI’s - Conversie: 20% van de bezoekers is langs de stand van Den Haag gekomen en 10% daarvan heeft de infor matie meegenomen. Dit komt neer op 20.251 langs gekomen personen, waarvan 2.025 personen de informatie hebben meegenomen.

- E-mailadressen: 20% van de bezoekers die de infor matie heeft meegenomen heeft zich ingeschreven voor de nieuwsbrief. Dit komt neer op 405 nieuws briefinschrijvingen.

Realisatie - Langsgekomen personen: de beurs heeft 101.256 bezoekers getrokken. Het is lastig te kwantificeren hoeveel personen zijn langsgekomen. De locatie was echter zeer goed, waarmee naar verwachting het

Jaarverslag 2013

overgrote deel van de bezoekers de stand heeft gezien.

- Informatie meegenomen: alle materialen waren op, in totaal 2.000 uitgedeelde tasjes. Deze keer zat er in alle tasjes een flyer van alle participanten.

- e-mailadressen: 1.250 personen hebben meegedaan aan de prijsvraag met als resultaat 686 nieuwsbrief inschrijvingen.

Conclusie Op basis van de behaalde KPI’s en de reacties van bezoekers die vrijwel allemaal positief waren, kunnen we terug kijken op een geslaagde beurs. Er is deze beurs meer gestuurd op het verzamelen van nieuwsbriefinschrijvingen wat ook blijkt uit de resultaten. Deze werkwijze wordt ook voor volgende beurzen ingezet. Er zijn 7 partners meegegaan middels folderparticipatie, zij konden voor deze beurs 2.000 folders aanleveren i.p.v. 500 de vorige keer. Daarmee hebben ze meer exposure gekregen. Alle materialen zijn uitgedeeld waarmee ook de partners de beurs als positief hebben geëvalueerd.

Margriet Winter Fair Een consumentenbeurs in de Jaarbeurs Utrecht van 15 t/m 21 november. Doelgroep: vrouwen, gemiddelde leeftijd 48 jaar.

Doelstelling/KPI’s - Conversie: 20% van de bezoekers is langs de stand van Den Haag gekomen en 10% daarvan heeft de informatie meegenomen. Dit komt neer op 14.080 langsgekomen personen, waarvan 1.408 personen de informatie hebben meegenomen.

- E-mailadressen: 20% van de bezoekers die de infor matie heeft meegenomen heeft zich ingeschreven voor de nieuwsbrief. Dit komt neer op 282 nieuws briefinschrijvingen.

Realisatie - Langsgekomen personen: de beurs heeft 70.400 bezoekers getrokken. Het is lastig te kwantificeren hoeveel personen zijn langsgekomen; • Informatie meegenomen: alle materialen waren op, in totaal ruim 2.600 uitgedeelde tasjes; • e-mailadressen: 3.095 personen hebben meegedaan aan de prijsvraag met als resultaat 1.442 nieuwsbrief inschrijvingen.

Conclusie De KPI’s zijn voor deze beurs ruimschoots behaald. De materialen waren niet aan te slepen en de nieuwsbriefinschrijvingen zijn overweldigend. Daarmee is deze beurs als zeer positief geëvalueerd. Er zijn 6 partners meegegaan middels folderparticipatie, al hun materialen zijn uitgedeeld, er is zelfs nog extra materiaal nageleverd, waarmee ook zij de beurs als positief hebben geëvalueerd.

•

Marketingactiviteiten voor de verschillende deelgebieden De activiteiten van de stichtingen voor de deelgebieden worden ontwikkeld in overleg met de leden van Stichting Marketing Haagse Binnenstad (SMHB), Stichting

Marketing Scheveningen (SMS) en Stichting Beachresort Kijkduin (SBRK) en in het verlengde van de citymarketingstrategie en de PMPC’s van Den Haag Marketing. De Stichtingen hebben samengewerkt in de regionale marktbewerking in het kader van de combinatie stad-strand en het bereiken van expats: een zomerboulevardbijlage in Den Haag Centraal en advertenties in Feel at home in The Hague.

Binnenstad Speerpunt in de marketingactiviteiten van Stichting Marketing Haagse Binnenstad (SMHB) zijn ‘sfeer en service’. Een levendige en service minded binnenstad moet datgene bieden dat online niet geboden kan worden.

Daarnaast wordt de USP ‘hofstad’ in de marketing benut, een label dat door andere binnensteden en winkelcentra niet gebruikt kan worden, eenvoudig weg omdat ze het niet zijn.

Productontwikkeling - de koninklijke Shoppingroute en de heruitgave van de 7 diverse shoppingroutes zijn gerealiseerd; - Personal ShoppingTours: ontwikkeling van De Prinsjesdag personal shoppingtour, pers personal shoppingtour en de expat shoppingtour; - Introductie nieuwe winkel app Baps (Brand and product search): 5.500 downloads (doelstelling was: 1.000).

19

20

• Evenementen ShoppingNight Doelstelling/KPI’s 100.0000 bezoekers, actieve deelname winkels en horeca, free publicity waarde persbewerking 570.135 euro.

Realisatie 100.000 bezoekers, 157 ondernemers hebben meegedaan (30 meer dan in 2012), freepublicity betrof 156 geregistreerde persuitingen (met een waarde van 577.135 euro.

Tink - amazing shopwindows Tweede editie met dit jaar het thema ‘Koning Winter’ Doelstelling/KPI’s Actieve deelname winkels en horeca en free publicity Realisatie 62 winkels en warenhuizen schreven zich in voor de wedstrijd, de freepublicity betrof 134 geregistreerde persuitingen (met een waarde van 533.298 euro (vorig jaar: 399.967 euro).

Ondersteuning Evenementen derden Realisatie - The Passion - in programmaboekje restaurants met speciaal Passion dagschotel voor Euro 12,50 en online vermelding op website The Passion - Huijgenstentoonstelling – partner van vrienden van Huijgenstentoonstelling, online bannering op home page tentoonstelling met verwijzing naar binnenstaddenhaag.com, koninkijke shoppingroute verspreiding via consumentenbalie en onder de aandacht brengen van horeca aanbod.

- Organisatie van culturele intermezzo’s in de binnen-

stad Doelstelling/KPI’s Bijdragen aan levendigheid in de binnenstad, samenwerking met evenementenorganisatoren en culturele instellingen, per kwartaal minimaal 3 culturele intermezzo’s.

Realisatie Onder meer beeldententoonstelling van de Amerikaanse kunstenaar Paul Jenkins ism het Oostenrijks en Weens verkeersbureau, pre promotion North Sea Regatta, ThissFest (the first international singer song writers festival) gaf pre promotion optredens tijdens ShoppingNight op diverse locaties in de binnenstad, weekend van 7,8 en 9 september was met culturele intermezzo’s gevuld door het programma van 48 uur cultuur, Turn on the lights op 21 november: theatrale lichtspektakel van de Bijenkorf Den Haag om de start van de winter in te luiden, en in de herfstvakantie vond het Festival De Betovering plaats: op de Grote Markt stond de installatie Knol d’Amour waar dagelijks korte voorstellingen werden gegeven.

• Scheveningen De activiteiten voor Scheveningen zijn in 2013 integraal opgenomen in de marketingactiviteiten van Den Haag Marketing. Zie de beschrijving van de Beachlife campagne voor de internationale marktbewerking en Zon, Zee, Scheveningen voor de nationale marktbewerking. Beide campagnes waren zeer succesvol: niet alleen wat bereik betreft, maar ook ten aanzien van daadwerkelijke boekingen in Scheveningse hotels.

• Kijkduin Kijkduin is dit jaar voor het eerst ook meegenomen in de nationale marktbewerking. Te weten in de PMPC’s korte vakanties (zie voorgaande beschrijving).

De overige marktbewerking is gericht geweest op de regionale bezoeker. Hiervoor heeft Stichting Beach Resort Kijkduin (SBRK) de volgende marketingactiviteiten voor uitgezet: - Affiches in de regio met evenementen - Beplakking op openbaar vervoer in de regio - Lokale mediapartners zoals RTV West en Leven en business - advertentie/kalender in de combinatie Loosduinse krant en HHW (regionaal) kalender in DHC en AD. - Ontwikkelen van een Kijkduin kalender - Websites Kijkduin (o.m. vrienden en vriendjes van Kijkduin) en Google Adwords - Digitaliseren loyalty programma, ontwikkelen kijkduin app.

- Promotie in The Hague online - Vrije persbewerking door persberichten Doelstelling/KPI’s - Bezoekintentie : regionaal: 70% overweegt Kijkduin te bezoeken - Aantal bezoekers : 10% omhoog

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

- - -

- - -

Seizoenspreiding : 10% toename in het laagseizoen Soort bezoekers : meer blauw en groen (de doelgroepen van SmartAgent) Herhalingsbezoek : 10% omhoog Uitgaven food– non food : 10% omhoog Waardering : 30% promotor van Kijkduin

Realisatie - Bezoekintentie totaal is 39% (obv imagoonderzoek Blauw juni 2013) - In 2012 was 15% van de Haaglanders promotor van Kijkduin, dit percentage is gestegen in 2013 naar 26%.

Conclusie De marktbewerking op basis van de ingezette positionering ‘Slow Kijkduin’ lijkt zijn vruchten af te werpen. Het aantal superpromotors onder de regionale bezoekers (Haaglanders) is bijna verdubbeld in een jaar tijd.

Nieuwsbrieven Doelstelling - 10% stijging aantal abonnees.

Realisatie - The Hague Festivals Nieuwsbrief: 42% stijging; - Toeristische Nieuwsbrief: 78% stijging.

Conclusie De Toeristische Nieuwsbrief en de The Hague Festivals Nieuwsbrief stijgen nog steeds flink in aantallen. Er zijn heel weinig afmeldingen. De grote stijging in dit eerste halfjaar is ook deels te danken aan nieuwsbriefinschrijvingen via beurzen, de VVV, activiteiten en winacties. Het openingspercentage en het doorklikpercentage van de nieuwsbrieven liggen boven het landelijk gemiddelde.

Gekoppeld aan de PMPC worden de Vakantienieuwsbrieven dedicated geschreven naar de doelgroep.

• Communicatie Toeristische website www.denhaag.com Doelstelling - 10% groei in bezoekersaantallen t.o.v. 2012 Realisatie 7% groei t.o.v. 2012 De Toeristische website, bestaande uit een Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse variant laat, vergeleken met 2012, een stijging van gemiddeld 7% zien in de bezoekersaantallen. 82% van het bezoek komt voor de Nederlandstalige website, 15% voor Engelstalig, 2% Duitstalig en 1% Franstalig. Naast bezoek vanuit Den Haag en de regio, komt het bezoek voornamelijk uit Noord-Holland, Brabant en Gelderland.

De cijfers over 2013 zijn als volgt: - - - - -

Bezoeken: 472.404; Unieke bezoekers: 298.778; Pageviews: 1.915.542; Gem. bezoekduur: 2,37 min.; Gem. pagina’s per bezoek: 4,05.

Bestbezochte pagina’s Bestbezochte pagina’s van de website zijn Winkelen, Kunst en Cultuur, VVV, Attracties en Activiteiten. Daarnaast is de Koninklijk Den Haag pagina ook succesvol gebleken. Het bezoek op de Winkelpagina en de Activiteitenpagina is aanzienlijk gestegen, waardoor de pagina nu in de top 5 staat.

Conclusie De groei in bezoekersaantallen blijft achter bij de doelstelling. Daarnaast is het steeds moeilijker om binnen het kader van de portal van de gemeente Den Haag onze marketingdoelstellingen te bereiken. Om die reden zal in 2014 een volledig nieuwe (mobile) website gerealiseerd worden.

The Hague Online Media Center Het The Hague Online Media Center (OMC) is gratis beschikbaar voor vertegenwoordigers van de binnen- en buitenlandse media, de binnen- en buitenlandse reisindustrie en andere zakelijk geïnteresseerden. Deze kunnen rechtenvrije bestanden downloaden om deze vervolgens in hun communicatie over de stad Den Haag en de badplaatsen Scheveningen en Kijkduin te gebruiken. Het OMC is te bereiken via www.thehagueomc.com.

Doelstelling - 10% stijging aantal bezoekers t.o.v. 2012.

Realisatie Per 31 december 2013 hebben in totaal 2.391 unieke gebruikers zich voor het OMC geregistreerd. In totaal bezochten zij in 2013 in totaal 13.679 keer het OMC en bekeken zij gezamenlijk meer dan 181,373 pagina’s. Ook in 2013 is weer veel nieuw fotomateriaal gemaakt, dat in de loop van het jaar via het OMC is aangeboden. De definitieve statistieken van het gebruik van het The Hague

21

22

Online Media Center in 2013 laten ten opzichte van 2012 de volgende stijgingen zien: - - - - -

unieke bezoekers: + 41% aantal bezoeken: + 46% pagina’s: + 61% hits: + 80% downloads in MB: + 81%

Prinsjesdag Landelijk in vrijwel alle kranten online verschenen met quote over het feit dat de tribunes waren uitverkocht.

Item op tv: Vandaag de Dag en twee grote artikelen in aanloop naar Prinsjesdag in de Telegraaf.

• Pers en PR Nationale persbewerking Doelstelling/KPI’s Het verbeteren van het imago van Den Haag als saaie en ietwat kille stad naar een sfeervolle en vooral gezellige stad waar het goed toeven is.

Realisatie - Hoe leuk is …: uitzending: 8/9 juni, herhaling 15/16; kijkcijfers: 770.000 - Tramlijn 1 Omroep West, AD/HC, Tourpress, Verkeersbureaus NL, OV-Magazine, Delftse Post, Delft op zondag - Sanoma Extra (reisbijlage damesbladen) verschijning: voorjaar 2013; bereik: 266.000 - e-magazine verschijning: juni - advertorial vakantie.nl verschijning: juni - The Hague Festivals Doelstelling/KPI’s Zoveel mogelijk positieve pr generen rondom the Hague Publicatie Datum cm2

: VT Wonen : 28 feb 2013 : 2.328

Pagina : 14 Advertentiewaarde : € 43.266,00

Festivals en de ‘plus’.

Realisatie Veel bel & winacties die de plus van een verblijf laten zien.

Onder meer publicaties in: Flair, Viva, Libelle, Elsevier, BNR radio, FAB Magazine.

Regio : Nederland Frequentie : 12x per jaar Oplage : 141.023

PR waarden nationaal - Den Haag breed: € 720.000 - Imagocampagne: € 1.200.000 - Koninklijk: € 179.000 - Corporate: € 62.500 - Promotieprijs: € 34.000 - The Hague Festivals: € 762.544 - Scheveningen: € 1.100.000 - Beachstadion: € 163.000 - Convention Bureau: € 15.000

Conclusie Den Haag is op het moment een populaire bestemming: er wordt veel georganiseerd en het broeit er. Er zijn daarmee voldoende haakjes om de stad aan de media te verkopen. Ook worden enkele goede persrelaties hechter (hier wordt ook in geïnvesteerd) en dat levert ook resultaten op. Koninklijk doet het erg goed, maar ook de leuke aparte zaakjes (hidden gems) vinden gretig aftrek.

Internationale persbewerking Doelstelling/KPI’s Verbeteren van het imago van Den Haag ten opzichte van de andere Nederlandse steden, als ideale city break bestemming.

Realisatie - NBTC. Elke maand wordt een nieuwsbrief gestuurd naar de buitenlandkantoren van het NBTC. Deze updates zijn weer input voor buitenlandse media en verschijnen ook dikwijls in nieuwsberichten in toeristische media.

- ITB. Contacten met reispers op de beurs hebben geresulteerd in verschillende artikelen; Tagesspiegel, Brigitte of blogs.

- WTM. Op de World Travel Market zijn contacten bijgepraat over het Haagse aanbod en is contact gelegd met David Atkinson en Latest Media over een culinair uitwisselingsprogramma. David komt in 2014 naar Den Haag, Latest Media heeft de stad al bezocht voor het opnemen van het tv-programma.

Persbezoeken Dit jaar hebben we 148 journalisten (1e helft 80, 2e helft 68) uit het buitenland in Den Haag mogen ontvangen (t.o.v. 130 journalisten in 2012). Veel verzoeken betroffen het onderwerp Koninklijk of een combinatie van een bezoek aan Den Haag en het strand van Scheveningen. De meeste persaanvragen waren individueel. Er zaten grote namen bij, zoals ORF Radio, France2, Pasar en The Times.

DEN HAAG - IVM TOERISME NIET TERLOOPS GEEN AGENDA/TENTOONST./ARRANGEM./REISAANB.

Jaarverslag 2013

alleen voor intern/eigen gebruik

Tiratura: 75.105

Diffusione: 28.069 Mensile

www.ecostampa.it

Jaarverslag 2013

internationale beurzen bezocht, worden er een aantal netwerkbijeenkomsten in de belangrijkste geografische markten georganiseerd en worden prospects individueel of in groepsverband uitgenodigd om Den Haag met eigen ogen te ervaren. Er wordt ook via nieuwsbrieven en in selecte print media geadverteerd.

De benadering van het convention bureau is gebaseerd op customer intimacy; een goede relatie opbouwen met klanten en toekomstige klanten gebaseerd op excellente dienstverlening en service op maat. Voorbeelden hoe dit praktisch in zijn werk gaat, zijn bijvoorbeeld relatieevenementen rondom Festival Classique en voorstellingen van het NDT. Deze benadering heeft er onder andere aan bijgedragen dat Den Haag in de afgelopen drie jaar telkenmale is voorgedragen als Best Overseas Convention Bureau in het Verenigd Koninkrijk, een van de belangrijkste geografische markten voor de stad.

009624

• M&IT Awards

Ente Nazionale Turismo Olandese

Er waren ook enkele groepspersreizen: een Koninklijke Landingsdag persreis, een Chanel modepersreis met 26 journalisten uit alle dichtbijlanden en een cameraploeg die namens de NDR Scheveningen bezocht voor een badplaatsspecial. Verzoeken kwamen uit Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, USA, België, Zweden, Spanje en Italië.

PR waarden internationaal - België: € 102.000; - Duitsland: € 633.000 (inclusief leading artikel in Die Welt over Koninklijk Den Haag); - Frankrijk: € 460.000; - UK: € 196.347; - Spanje: € 100.453; - Italië: € 354.000; - Scandinavië: € 78.000.

Conclusie De interesse in Den Haag is afgelopen jaar explosief gegroeid. Dit heeft verschillende redenen: nauw en regelmatig contact met het NBTC (bewuste tijdsinvestering), continuïteit en uitbreiding qua medewerkers die de organisatie en begeleiding in Den Haag doen, interessante thema’s die in Den Haag plaatsvinden, maar ook tevreden journalisten die graag terugkomen. Ook contactmomenten op de beurs of tijdens Awarduitreikingen in bijvoorbeeld de UK zorgen voor een goede relatie met NBTC en pers.

4.2 Zakelijke markt 4.2.1 Convention Bureau De strategie van het Convention Bureau is erop gericht om zoveel mogelijk direct, persoonlijk contact met meetingplanners te bewerkstelligen. Daartoe worden diverse

Den Haag Marketing heeft tijdens de M&IT Awards in Londen goud in de wacht gesleept voor beste internationale Convention Bureau in de zakelijke evenementenindustrie. De Meeting & Incentive Travel Industry Awards bestaan inmiddels meer dan 17 jaar. Het is daarmee een gevestigde awarduitreiking en heeft als doel de best practices uit de markt te benadrukken. Deze award is waardevol omdat de stemmen zijn uitgebracht door onze klanten

• Activiteiten in 2013 Activiteit

Aanvang Eind

Plaats

M&IT Awards Netwerkevenement ICCA Association Expert Seminar IMEX Frankfurt Relatie-evenement Congresambassadeurs Prins voor een Nacht Meeting & Incentive Forums I The Meetings Show Famtrip UK Workshops BBT Online Prins voor een Dag IMEX America Meeting & Incentive Forums II ICCA congres EIBTM Post EIBTM Famtrip Relatie-evenement Congresambassadeurs

20/2 20/2 Londen 30/4 30/4 Londen 18/5 20/5

19/5 22/5

Frankfurt Frankfurt

21/6 21/6

21/6 21/6

Den Haag Den Haag

1/7 9/7 12/7 26/8 16/9 15/10

5/7 11/7 14/7 26/8 16/9 17/10

Kopenhagen Londen Den Haag Brussel Den Haag Las Vegas

22/10 4/11 19/11 22/11

26/10 7/11 21/11 24/11

Athene Sjanghai Barcelona Den Haag

13/12

13/12

Den Haag

23

24

• Resultaten in 2013 Corporate marktbewerking Creëren van top-of-mind positie bij internationale meetingplanners om zo leads en RFP’s te genereren.

Hiertoe werden ingezet activiteiten in de sfeer van relatiebeheer, beursdeelname en netwerksessies, alsmede persoonlijke verkoop.

Doelstelling/KPI’s 74 leads + 25 RFP’s (Request For Proposal) Realisatie 155 leads, 148 RFP’s Associatiemarktbewerking Identificeren potentiële congresorganisatoren, kandidaatstellingen uitbrengen en deze ondersteunen. Hiertoe werden ingezet activiteiten in de sfeer van onderzoek, persoonlijke acquisitie, beursdeelname en relatiebeheer.

Doelstelling/KPI’s - 30 Leads - + 10 RFP’s/kandidaatstellingen Realisatie - 37 leads - 28 RFP’s/kandidaatstellingen Conclusie Er zijn - voor zover bekend - 26 nieuwe internationale congressen/meetings geworven ter waarde van ruim € 17 miljoen aan directe bestedingen en circa € 28 miljoen aan economische impact. De geworven congressen vallen qua onderwerp met name in de segmenten Life & Health, Wetenschap, ICT & Technologie, Energy & Environment of Educational. Daarnaast zijn er 94 informatieaanvragen ontvangen. Met name de inspanningen op de associatiemarkt bleken in 2013 vruchtbaar uit te pakken voor Den Haag. De inzet aan activiteiten en middelen op de corporate markt waren conform planning en ook hier zijn de gestelde targets behaald; echter is de conversie naar daadwerkelijk gecontracteerde business niet altijd meetbaar aangezien het Convention Bureau hier voornamelijk als leadgenerator fungeert en de venues de gecontracteerde business niet altijd rapporteren.

Congresstrategie In opdracht van de Gemeente Den Haag is eind 2013 een advies opgesteld met betrekking tot de lange termijn congresstrategie van de stad Den Haag. Dit advies is opgesteld door GainingEdge, een internationaal consultancy bureau gespecialiseerd in de congressector. Aanleiding was onder andere ingegeven door de nieuwe gemeentelijke economische visie, de terugkoop van het World Forum en een stagnerend aantal zakelijke bijeenkomsten.

De voorlopige constateringen van het rapport waren dat, gegeven de beschikbare middelen, Den Haag het zo slecht nog niet doet, maar dat er evenwel veel potentieel bestaat voor de bestemming. Zo zouden we over 5 jaar tot de top 50 internationale congresbestemmingen wereldwijd moeten kunnen behoren. In termen van Jaarverslag 2013

deelnemersaantallen zou dit een stijging zijn van 16.500 bezoekers ten opzichte van nu, goed voor een additionele € 29,8 miljoen aan directe bestedingen, € 53,7 aan economische impact en ruim 1.500 extra fulltime banen.

Dat is echter alleen te realiseren indien er een veel agressievere benadering met betrekking tot het genereren van business leads wordt ontwikkeld, gevoed en gericht op de stuwende economische clusters. Daartoe moet er een sterkere focus op congresresearch en sales komen te liggen en moet er een ambassadeursnetwerk worden gecreëerd, idealiter in Metropoolverband.

Wil Den Haag dus een blijvend concurrerende positie innemen op de internationale congresmarkt, dan zullen er additionele middelen moeten worden vrijgemaakt en zal de formatie van het convention bureau noemenswaardig moeten worden uitgebreid.

4.2.2 Evenementendesk De evenementendesk opereert tussen de gemeente, de evenementensector en het publiek.

De focus van de Evenementendesk ligt in de eerste plaats op de marketing/preacquisitie voor publieksevenementen en regievoering van de evenementenkalender van de stad. Daarnaast gaat de Evenementendesk actief op zoek naar en advies bieden aan evenementen die een grote economische impact hebben op de stad en die een positief effect hebben op het imago van Den Haag.

Tot slot behoren advies geven aan organisatoren en de gemeente, het monitoren van door de gemeente gesubsidieerde evenementen en het secretariaat voeren van de onafhankelijke Adviescommissie evenementen ook tot de taken van de afdeling. De (financiële) controle op de uitvoering van de subsidiebeschikking wordt overgelaten aan de Bestuursdienst en de Dienst Stedelijke Ontwikkeling van de gemeente.

In 2013 heeft de Evenementendesk ruim 35 organisaties advies gegeven met betrekking tot de realisatie van nieuwe en bestaande evenementen. De meeste evenementen zijn nieuw en in een aantal gevallen gaat het om een evenement dat mogelijk in 2014 tot en met 2016 gerealiseerd gaat worden.

foto: Madurodam

Jaarverslag 2013

25

Jaarverslag 2013

foto: Gerrit Schreurs

Jaarverslag 2013

5. Haags Uitburo • Haags Uitburo - website Haags Uitburo is dé onafhankelijke gids op ‘t gebied van kunst,theater,concerten, uitgaan en vrije tijd in Den Haag en regio. Op haagsuitburo.nl is altijd de meest actuele culturele en toeristische agenda van de regio te vinden plus tips van de redactie, nieuws, kortingen en acties.

Doelstelling 2013 - bezoeken: 310.000 - unieke bezoekers: 210.000 - pageviews: 1.425.000 Realisatie - bezoeken: 354.098 (318.872 in 2012) - unieke bezoekers: 236.177 (214.865 in 2012) - pageviews: 1.550.554 (1.470.378 in 2012) Conclusie Wederom is het verkeer op de website van het Haags Uitburo fors toegenomen ten opzichte van de voorgaande jaren, waardoor de doelstellingen ruimschoots zijn behaald. De sterk stijgende lijn vloeit voort uit de voortdurende optimalisatie van contentmarketing, SEO (Search Engine Optimization), e-mailmarketing en social media.

• Haags Uitburo - Uitmail De Uitmail biedt vrijetijdstips en -aanbiedingen op maat en wordt standaard eenmaal per maand verstuurd, en extra voor festivals en vakantieperiodes. In totaal zijn er in 2013 net als het jaar ervoor 31 nieuwsbrieven verstuurd.

Doelstelling 2013 11.000 actieve Uitmail-abonnees Realisatie Eind 2013 waren er 11.258 actieve abonnees (waarbij alle uitschrijvingen, dubbele en inactieve mailadressen er uitgefilterd zijn). Uit een benchmark met andere Uitburo’s bleek bovendien, dat het gemiddelde van geopende mails én het gemiddelde aantal kliks vanuit de Haagse Uitmail het hoogste zijn van alle vergelijkbare nieuwsbrieven.

Conclusie Zonder dat er noemenswaardige acties zijn ondernomen, is het aantal Uitmail-abonnees boven verwachting gestegen.

• Haags Uitburo - Uit-app In 2012 heeft het Haags Uitburo samen met de andere Uitburo’s in het land de gratis iPhone Uit-app doorontwikkeld naar het Android platform. Na de goede samenwerking met Fabrique (A’dam) en Q42 (Den Haag) voor de iPhone-app hebben deze twee bureaus de Android-versie

ontworpen en gebouwd. De succesvolle lancering van deze nieuwe app vond plaats rond het begin van theaterseizoen 2012-2013 en werd gecoördineerd door het Haags en Amsterdams Uitburo. Door de gezamenlijke inzet was er ook een brede maar gerichte campagne mogelijk om de Android-app tijdens dat seizoen onder de aandacht te brengen.

Doelstelling 2013 - 140.000 downloads totaal voor beide apps aan het einde van 2013.

Realisatie - De Uit-app was in 2013 in totaal 123.613 keer gedownload.

- De Uit-apps worden na Amsterdam het meeste in Den Haag gebruikt.

Conclusie Ondanks de stijging van zo’n 40.000 downloads ten opzichte van het jaar ervoor heeft de positieve trend zich minder goed doorgezet dan verwacht. Dit neemt niet weg dat de Uit-app met z’n hoge aantal installaties en z’n goede beoordelingen een buitengewoon succesvolle mobiele app blijft.

• Haags Uitburo - Kidsuitagenda In 2013 werd onder de vlag van het Haags Uitburo een nieuw product gelanceerd, de Kidsuitagenda. Deze gratis uitgave in de vorm van een praktische ophangkalender bevat vrijwel alle voorstellingen, concerten en festivals voor kinderen tot 14 jaar in Den Haag. Tegelijkertijd werd een website gelanceerd met het complete culturele jeugdaanbod in Den Haag. De Kidsuitagenda wordt medegefinancieerd door participerende instellingen uit de Haagse regio.

Aan het einde van seizoen 2013-2014 zal duidelijk worden of de doelstellingen van deze nieuwe uiting gehaald zijn. Afgaande op de feedback van (potentieel geïnteres-

27

10 28

Jaarverslag 2013

seerde) instellingen en klanten kan nu al gesteld worden, dat de Kidsuitagenda op heel veel positieve reacties kan rekenen.

• Haags Uitburo - Social media Het Haags Uitburo is een voorloper op het gebied van social media. Met name Twitter, Flickr, Foursquare en Facebook worden ingezet met als doel branding van het merk Uitburo, onder de aandacht brengen van de vele activiteiten in de Haagse regio, de dialoog aangaan met cultuurliefhebbers en het aanspreken van influencers. Het Haags Uitburo heeft op de genoemde platformen een groot totaalbereik opgebouwd van zo’n 10.000 mensen.

Evaluatie Haags Uitburo online De online resultaten van het Haags Uitburo over 2013 zijn als uitstekend te beschouwen. Wederom overtreffen de bezoekcijfers de verwachtingen.

Theatertickets? Voor meer informatie bel 0900-82 82 999 (40CPM) Ticketshop, Hofweg 1, Den Haag, www.haagsuitburo.nl

UITpas Naam: Geldig t/m:

•

UITpas

Doelstelling - 6000 UITpashouders Realisatie - 5078 UITpashouders, waarvan 3262 uit Den Haag en 1816 uit de regio Stond de teller na het eerste semester van 2013 nog op 5527 (Haags vs. regio: 3522 + 2005) leden; 2013 werd afgesloten met een forse terugval in het tweede semester met zo’n 450 leden tot 5078. Belangrijke reden is de wijziging in wetgeving waardoor automatische verlenging niet zonder vooraankondiging mag plaatsvinden.

Dit heeft een deel van de pashouders doen besluiten op te zeggen.

• 65+-theaterarrangement / Vier het Leven Met speciale 65+ theaterarrangementen bereikt het Haags UITburo een groot aantal senioren dat niet zelfstandig meer naar het theater wil/kan gaan.

Het project 65+ theaterarrangementen is overgedragen Jaarverslag 2013

aan de organisatie ‘Vier het Leven’. In 2012 is hiermee een start gemaakt. In 2013 is het project volledig overgegaan naar Vier het Leven waarbij Den Haag Marketing nog een rol zal blijven vervullen in de coördinatie van de theaterbezoeken.

Doelstelling - 10% groei in het aantal theaterbezoeken t.o.v. 2012 (1022 bezoeken in 2012) Realisatie - 1165 bezoeken Conclusie - doelstelling is behaald

• Haags UIT Festival Doelstelling - bekendmaking van de programmering, werving (nieuwe) bezoekers voor het culturele aanbod in Den Haag; - aantal bezoekers 75.000.

De directies van de Haags podia zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het Haags UIT Festival. Jaren geleden is Den Haag Marketing gevraagd het proces om tot een goed Festival te komen te begeleiden. Het festival wordt door DOEN evenementen georganiseerd. Er is nauw samengewerkt met de organisatie van de Museumnacht.

Doordat de invloed van Den Haag Marketing op de inhoud van het Festival minimaal is maar zij wel de verantwoording aflegt aan Gemeente Den Haag is besloten om vanaf 2014 de opdracht vanuit de Gemeente rechtstreeks aan de podiumsector te verstrekken.

Er hebben zich weer meer cultuurinstellingen dan ooit aangemeld voor de Informatiemarkt. Maar liefst 104 kramen en een aantal losse elementen maakten dat het Lange Voorhout en het Spuiplein overvol waren. Op buitenpodia en in de theaters was een doorsnede te zien van de programmering van het komend seizoen.

De theaters en horeca rond het Spuiplein hadden zich verenigd en boden een gezamenlijk ontbijt, programmering en informatiepunt. Voor de verbinding tussen de locaties werden twee zeer succesvol treintjes en fietstaxis ingezet. Ook de horeca aan de Denneweg was aangesloten en tot ‘s avonds laat geopend. Bij de stand van het Haags UITburo kon worden gegrabbeld naar theaterkaartjes. Het UITfesticval maakte onderdeel uit van 48-uur cultuur, de officiële start van het cultureel seizoen.

Realisatie - 85.000 bezoekers.

Conclusie - 2013 was wederom een goede editie van het Haags UITfestival. In 2014 is nog meer samengewerkt met de overige festivals in dit weekend (Museumnacht, Haagse Grachtenpracht, Noordeinde kunstdagen, European Life I Live etc.).

foto: Maurice Haak

Jaarverslag 2013

11 29

foto: Wilmar Dik Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

6. VVV Uitburo Den Haag 2013 was het eerste jaar waarin het project ‘Zoek de bezoeker op’ volledig tot wasdom is gekomen. VVV Uitburo Den Haag bereikt steeds meer bezoekers.

De centrale en decentrale VVV vestigingen, de aanwezigheid op congressen, beurzen en evenementen, telefoon, postverzorging, e-mailafhandeling en het gebruik van twitter leveren allemaal hun bijdrage.

Het grote en veelzijdige toeristisch aanbod van Den Haag en de steeds specifiekere vragen van bezoekers vereisen informatievoorziening van hoge kwaliteit. Die wordt door de medewerkers van de VVV gegeven. Het op peil houden van de kwaliteit door scholing, e learning en cursussen op maat blijft echter de permanente uitdaging.

De exploitatie van Distributie is sterk afhankelijk van externe inkomsten. Inkomsten uit hotelreserveringen en verkoop van tickets zijn de afgelopen jaren weggevallen.

Inkomsten uit cadeaubonnen staan onder druk, maar de retail en inkomsten uit excursiereserveringen doen het redelijk. Productvernieuwing, diversificatie en versterking van sales – strategieën zijn sleutelbegrippen in de aanpak om omzet en rendement in de toekomst te verhogen.

Hieronder de cijfers waarop 2013 is uitgekomen.

• Bezoekersaantallen Doelstelling In 2012 was aan 99.000 bezoekers in VVV HUB Spui een dienst verleend of een product verkocht. In 2013 was de doelstelling om 10% meer bezoekers van dienst te zijn.

Realisatie In 2013 is het aantal bezoekers van VVV HUB Spui gestegen met 8.766 bezoekers naar een aantal van 107.779, een stijging van 9%.

Lokaal en regionaal nam het aantal bezoekers iets af, de rest van Nederland steeg met 14%. Nederland als geheel (inclusief Den Haag) liet een lichte toename van 3% zien.

Internationaal steeg met ca. 17%. Duitsland, België, Frankrijk, GB/Ierland, Zuid-Amerika en China zijn de grootste stijgers.

In absolute aantallen zag de top drie internationaal er als volgt uit:

Land Aantal Duitsland 14.004 GB/Ierland 8.369 Spanje 6.435 Conclusie De doelstelling is zo goed als gehaald. Met een stijging met 14% van bezoekers buiten Den Haag wordt dit nog eens geaccentueerd.

• VVV De Pier Scheveningen Doelstelling In 2012 waren er 27.421 klantcontacten op VVV Informatiepunt De Pier. De doelstelling voor 2013 is dit aantal met 10% te laten stijgen.

Realisatie VVV Informatiepunt De Pier had 24.275 klantcontacten in 2013. Een daling met ruim 10%, deze was al in het eerste halfjaar ingezet.

Internationaal gezien is Duitsland een stijger met 20% to 3.696. De rest van de landen bleef gelijk of ging achteruit.

De top drie “internationaal” ziet er absoluut als volgt uit: Land Aantal Duitsland 3.696 GB/Ierland 778 België 615 Conclusie De doelstelling is niet gehaald. Koud weer in maart en april en sluiting van De Pier na het faillissement lijken de oorzaken. Per 1 november 2013 is VVV Informatiepunt De Pier gesloten. Een shop in shop in de AKO vestiging in de Palace Promenade wordt het (betere) alternatief.

• Shop-In-Shop VVV Informatiepunten Doelstelling In 2012 maakten ca. 36.000 bezoekers gebruik van de touchscreens in de diverse shop-in-shop VVV Informatiepunten. Streven was een stijging met 5% voor 2013.

Realisatie Het touchscreen-gebruik in de diverse shop-in-shops ligt op 26.953, een daling met 25% ten opzichte van 2012.

Behalve bij VVV Informatiepunt Museumshop Den Haag nam het gebruik van de touchscreens overal af. VVV Informatiepunt Boekhandel Scheveningen in de Keizerstraat

03 31

32

voldeed niet aan de verwachtingen. Het bezoekersaantal en het touchscreengebruik was te laag. De VVV-functie in de Keizerstraat is in juni jl. beëindigd.

VVV Informatiepunt De Vulpen en VVV Informatiepunt City Mondial zijn in het eerste halfjaar aan het areaal van VVV shop-in-shops toegevoegd.

Conclusie Het touchscreen-gebruik laat daling en stijging zien. In 2014 zal nadere analyse van het gebruik worden gepleegd.

• De VVV op congressen en evenementen Doelstelling Vanuit het uitgangspunt ‘de VVV zoekt de bezoeker op’ wordt steeds meer acte de presence gegeven op congressen, beurzen en evenementen. Voor 2013 is de doelstellingen om op 9 congressen, 3 nationale beurzen en 10 (sport)evenementen toeristisch informatieve dienstverlening aan te bieden.

Realisatie In het jaar 2013 stond op 13 internationale congressen (met in totaal 8.680 congressanten) een VVV Hospitality Desk. De meest gestelde vragen liggen op het vlak van Den Haag algemeen, historie, musea en de weg vragen.

Den Haag Marketing/VVV Den Haag was ook vertegenwoordigd op het EUCAP - congres in Gotenburg, een congres voor internationale specialisten op het gebied van elektronische sensoren. In 2014 wordt dit congres in Den Haag gehouden. Met de aanwezigheid van de Den Haag Informatiestand kunnen de potentiële Den Haag gangers al kennis maken met onze stad.

In mei had VVV Den Haag een informatiestand op de Libelle Zomerbeurs in Almere en op de Tong Tong Fair. In September was VVV Den Haag aanwezig op de 50 Plus Beurs in Utrecht en in November op de Margriet Winter Fair eveneens in Utrecht. Op de beurzen kwamen in totaal bijna 350.000 bezoekers. Goody bags, toeristische informatiegidsen en partnerfolders zijn ruim verspreid.

De VVV was met de be-my-guest bakfiets, informatiegidsen en hospitality medewerkers aanwezig op 11 evenementen: onder andere De Passion, Vlaggetjesdag, Grand Slam Beach Volleybal, World League Hockey in Rotterdam,de Shopping Night, het The Hague Open tennistoernooi, Prinsjesdag en het nationale Kerstconcert in de Grote Kerk.

Conclusie De doelstelling is gehaald. Veel congresdeelnemers hebben door advies en informatie een bezoek aan een museum, attractie en/of een restaurant gebracht. Op beurzen is veel informatiemateriaal over Den Haag verstrekt. Onduidelijk is nog of dit tot een daadwerkelijk bezoek aan Den Haag heeft geleid. Naast de informatiefunctie hadden VVV medewerkers op evenementen als Jaarverslag 2013

Vlaggetjesdag en Prinsjesdag vooral een host-functie,.

• Folderdistributie Doelstelling 2013 was wat betreft de folder-distributie een 0-meeting.

Doelstellingen zijn niet geformuleerd. Aangegeven wordt welke aantallen folders van Partners worden gedistribueerd in de decentrale vestigingen, op congressen/beurzen en door VVV HUB Spui aan bezoekers.

Realisatie Distributie Partnerfolders Van 50 Partners van Den Haag Marketing worden folders verspreid, soms meertalig. In totaal hebben de Partners een kleine 160.000 folders aangeleverd. Daarvan is ruim 90% verspreid: bijna 110.000 door VVV Spui en ongeveer 35.000 naar de decentrale vestigingen en congressen.

VVV Agentschap NH Atlantic en VVV Agentschap Boekhandel Scheveningen distribueren het totale pakket van 50 Partnerfolders, de overigen een selectie. De distributiepunten zijn: - - - - -

VVV Informatiepunt De Pier, VVV Informatiepunt Boekhandel De Vulpen VVV Informatiepunt Museumshop Den Haag VVV Informatiepunt City Mondial Informatiebalie Rotterdam The Hague Airport.

Folderdistributie VVV HUB Spui De distributiecijfers 2013 van folders van VVV HUB Spui zijn: categorie aantal Musea/Exposities 38.816 Attracties 23.994 Excursies/Verhuur 14.503 Verblijf/Sport/Overig 32.546 Totaal 109.859 Voor “musea” was de top 5: Gemeentemuseum Den Haag (6.962), Museum Beelden aan Zee (3.620), Escher in het Paleis (3.345), Muzee Scheveningen (2.758) en Mauritshuis (2.374) .

De top 5 “attracties” is: Madurodam (9.300), Omniversum (5.015), Sea Life Scheveningen (2.599), Drievliet (2.325) en Duinrell (1.300).

Dan de “excursie” top 5 is Ooievaart (2.314), ’t Gilde (1.850), Prodemos (1.558), TotZo Fietsexcursies (1.116) en de Willemsvaart (847).

Tenslotte de categorie “Verblijf, sport, overig” : Stadhuisfolder (4.418), Prinsjesdagfolder (2.400), folder Koninklijke Shoppingroute (2.250), folder The Hague Festivals (2.000) en folder Open Monumentendag (1.500).

Conclusie Met een distributie van 145.000 folders is deze functie

Jaarverslag 2013

een stevige te noemen. Partijen geen partners zijnde bieden ook continue hun folder aan. Promotie via print blijft populair.

Welkom in Den Haag

FREE

Welcome to The Hague

city maps included

• VVV Call Centre

Edition 8 > October 2013 - March 2014 edition 8 > october 2013 - march 2014

Doelstelling Doelstelling was het aantal contactmomenten overall te verhogen met 10% naar 8.428.

€ 1,50

Bij de telefonische informatieverzoeken is de dalende trend omgeslagen naar een stijgende, 2013 liet een stijging van ruim 32% zien naar 9.238 verzoeken. Het merendeel van de telefoontjes kwam uit Nederland. Als onderwerpen staan vragen over groepsarrangementen en excursies 1., informatie over de stad in algemene zin op 2. en theater/concerten op 3.

Het aantal verzoeken om schriftelijke informatie op te sturen is gestegen met 6% naar 435. Uit Duitsland kwam 35%, uit Nederland 34% en uit België 11%. Uit Nederland daalde het aantal aanvragen met 14%.

Conclusie De stijging van het aantal contactmomenten is ruim gehaald: 11.401. Ten opzichte van 2012 een stijging met 40%. De stijging strekt zich uit over zowel het gebruik van e mail, telefoon als postverzending.

• Informatiegids Welkom in Den Haag Doelstelling De Welkom in Den Haag-gids komt in 2013 twee keer uit.

Een lente/zomer-editie in een oplage van 75.000 exemplaren en een herfst/winter editie van 50.000 exemplaren.

Realisatie Op 1 april verscheen de lente-zomereditie van Welkom in Den Haag (oplage 75.000) en op 1 oktober de herfstwinter editie in een oplage van 40.000. De cultuur, recreatie - en toerismesector in Den Haag en omgeving is het verspreidingsgebied. Ook de VVV’s in de rest van Nederland krijgen één of meer exemplaren toegestuurd.

Besloten is de verschijningsdatum van de gids in 2014 zowel in het voorjaar als het najaar een maand te vervroegen. Veel voorjaarsactiviteiten starten al in Maart en per 1 september start het nieuwe culturele jaar en in deze maand staat de VVV op de 50 Plus Beurs.

In februari zijn alle distributie-punten van de gids bena-

Welkom in Den Haag / Welcome to The Hague

Realisatie De stijgende tendens in e-mail gebruik die 2012 liet zien, zet zich door. Het aantal e mail verzoeken om informatie is in 2013 met 43% gestegen naar 1.728 mails, 61% van de verzoeken komt uit Nederland. Vragen over excursies en groepsarrangementen worden het meest gesteld (274), daarna vragen over de stad (165) en tenslotte over verblijfsmogelijkheden (126).

denhaag.com

derd met het doel de levering van gidsen goed af te stemmen op de vraag. In mei is door onderzoeksbureau Blauw een consumentenonderzoek gehouden. De resultaten zullen meegenomen worden in de evaluatie van de gids.

Een deel van de aanbevelingen is al zichtbaar geworden in de herfst- wintereditie van 2013/2014.

Conclusie De kwaliteit van de WIDH Informatiegids is in 2013 meer afgestemd op de wensen van de bezoeker. Ook is de distributie verder afgestemd op de vraag. Kwaliteit en effectiviteit van de distributie worden in 2014 verder geoptimaliseerd.

• Social Media Doelstelling Doelstelling was dat het aantal volgers op twitter stijgt.

Hiervoor zijn geen percentages gesteld.

Realisatie De twitter accounts kennen per 31 december 2013 4.979 volgers (VVV Den Haag 2.936 en The Hague 2.043).

De vergelijking met andere steden ziet er als volgt uit: stad aantal volgers Rotterdam 2.637 Delft 1.669 Utrecht 1.386 Het aantal tweets dat in 2013 werd verzonden was 5.293 (VVV Den haag 3.614 en The Hague 1.679)

33

34

De vergelijking met andere steden is als volgt: www.denhaag.com

07 stad

aantal volgers Rotterdam 1.547 Delft 3.293 Utrecht 1.703

08

Welkom in Den Haag Welcome to The Hague www.denhaag.com

Excursies 2013 / Excursions 2013

Conclusie 09 Twitter wordt als informatie- en communicatiemiddel ur Boat tour Boat tour steeds belangrijker.

De cijfers onderstrepen deze concluhe Hague by 'royal carriage' On board of the Willemsvaart Canal cruises with the Ooievaart sie. Verder loopt Den met de andere - 14. September 23. March - midHaag November in vergelijking April - October ee The Hague the way thesteden Queen sees it. Feelvoor. the The Willemsvaart travels through the inner city of You set off from the Bierkade on an 1.5 hour boat tour here of days gone by in an original carriage. Each The Hague and in the direction of our beautiful dune along all kinds of places, including Chinatown, the Palace 08

riven carriage has its own experienced coachman tman, who will tell you all bout the city. The trip st the stately Lange Voorhout, Noordeinde Palace Denneweg with its antique shops and busy cafes.

rmations

09

landscape. Enjoy the amazing architecture and green environment The Hague has to offer. This tour contains a rich atmosphere and is interesting for both national and international tourists.

• Kwaliteit informatievoorziening Informations

Dates: daily 1 pm Prices: adults € 15.-/€ 15.-, children (3-11) € 8.- /€ 7.Start: Toussaintkade 25 and Zieken

very weekend every hour from 1 am - 4 pm dults € 15.-; children € 7.50 n: 45 minutes urist Information Office (Spui 68)

Garden, the Art Nouveau buildings in Buurtschap 2005 and finishes off by going through the city centre with its many ministries and remarkable skyline.

Informations Dates: various times and days April- October Prices: adults € 11.-; children € 7.50 Duration: 1.5 hours Start: Havenkantoor Ooievaart (Bierkade 18b)

Doelstelling Verbeteren van de kwaliteit van de toeristische informatievoorziening is een permanenten activiteit. Dit gebeurt 06 en cursussen. Ook wordt het middel E Learvia scholing All mentioned excursions can be Publisher: ning ingezet. booked at: Tourist Information Office Spui 68 2511 BT The Hague

Den Haag Marketing P.O. Box 85456 2508 CD The Hague

Realisatie © 2013 Den Haag Marketing T +31 (0)70 3618860 VVV medewerkers hebben collectief een training All information inklantbethis brochure is subject to change. Den Haag Marketing cannot be held On bookings made by telephone € 2.50 reservaresponsible for anyvervolg error. Information from this tion costs will be charged nadering en hospitality gehad. De cursus was een brochure may be reprinted only with the prior permission of the publisher.

Follow us on Twitter:training. twitter.com/The_Hague op een in 2011 gegeven Ook volgtwritten een aantal medewerkers de E learning cursus “on line schrijven” van VVV Nederland. www.denhaag.com

Alle VVV medewerkers hebben in 2013 de E learning cursussen “Basiskennis toerisme Den Haag”en “Excursieprogramma 2013” gevolgd.

Ook is de door Den Haag Marketing/VVV Den Haag ontwikkelde e learning module “basiskennis toerisme” in het Gemeentemuseum Den Haag gepresenteerd aan de hotelsector. Een kleine honderd en vijftig hotelreceptie medewerkers hebben de module doorlopen en een certificaat gekregen.

Conclusie Zowel intern als extern is via cursusdeelname en e learning kennis over toerisme en hospitality verbeterd. Het streven is het opleidingsaanbod jaarlijks te continueren en te verstevigen.

• Vernieuwd excursieprogramma Doelstelling De doelstelling was het excursieprogramma verder te optimaliseren. Tevens was de target een rendement van €11.000 (10% stijging ten opzichte van 2012) te bereiken.

Realisatie Het programma is met twee fietstours (Haagse Taaltour en Rondje Scheveningen) en vier stadswandelingen (Jugendstilwandeling, 200 jaar Koninkrijk, Architectuurwandeling, wandeling en haag Sculpture) uitgebreid. Er staat nu een programma waarop iedere dag van de week één of meerdere excursies worden aangeboden.

Jaarverslag 2013

www.denhaag.com

Er wordt een nieuw excursie-reserveringssysteem ontwikkeld. In 2014 kunnen via hotelrecepties en on line excursies worden gereserveerd.

Conclusie Het target is gehaald. In totaal werden 2.263 excursies geboekt. De Ooievaart (628), Prodemos (428) en ’t Gilde Den Haag (335) waren favoriet.

• Sales - cadeaubonnen Doelstelling De doelstelling voor de sales cadeaubonnen was een stabilisatie van de 2012 omzet te bewerkstelligen.

Realisatie De omzet van cadeaubonnen is in 2013 met 6,9% gedaald. De economische crisis en de concurrentie op de wederverkopersmarkt door Post NL lijkt hier debet aan.

Opvallend is dat december een omzetstijging van 15,5% liet zien. Dit had tot gevolg dat in het laatste kwartaal ca. €10.000 werd geplust ten opzichte van het laatste kwartaal van 2012.

Behalve juli en februari lieten alle maanden tot het laatste kwartaal een omzetdaling zien.

Er is een begin gemaakt om ook toeristische producten op de BtoB markt te verkopen.

Conclusie

Jaarverslag 2013

De verkoop van cadeaubonnen bleef ook in 2013 onder druk staan. In 2014 zal blijken of de kleine opleving in de markt in het laatste kwartaal meer structureel van aard is.

Voorbereidingen zijn getroffen om de salesfunctie op de btob markt in 2014 te versterken.

• Sales - Partnerschap Den Haag Marketing Doelstelling Den Haag Marketing had in 2012 76 VVV Partners, 22 Recreatieve Partners en 63 Zakelijke Partners. De totale partnerbijdrage was €105.613. De doelstelling voor 2013 was dit beeld te handhaven, vertaald in een partnerbijdrage van minimaal €100.000.

van de advertentiemogelijkheden die Den Haag Marketing te bieden heeft.

• Sales - advertentieverkoop Welkom in Den Haag Doelstelling Het omzettarget van de advertentieverkoop voor de gids Welkom in Den Haag was gesteld op € 30.000. Dit was een verlaging met ca. € 20.000 euro ten opzichte van 2012. De gids verscheen in 2013 twee maal. In 2012 was dat drie maal. De target was dus op dit aantal bijgesteld.

Realisatie Het jaar 2013 geeft het volgende beeld:

Realisatie Totaal is aan advertentie/inkomsten een bedrag van € 22.812,50 binnen gehaald. Naast hele en halve pagina’s zijn thema pagina’s ontwikkeld waarbij steeds een kwart advertentiepagina werd aangeboden.

aantal partnerbijdrage VVV Partner 88 19.988 Recreatief Partner 17 17.980 Zakelijk Partner 66 81.131 Totaal 119.099

Conclusie Het target voor 2013 is niet gehaald. De versterking van de salesfunctie (hierboven beschreven) moet ook voor de advertentieverkoop van Welkom in Den Haag een positief effect hebben.

Conclusie De doelstelling voor 2013 is ruim gehaald. Ten opzichte van de target (minimaal € 100.000) is de partnerbijdrage met ruim 19% gestegen. Eind 2013 werd een succesvolle Meet & Share gehouden. Het draagvlak bij partners voor de activiteiten van Den Haag Marketing is duidelijk versterkt.

• Sales - reclame Nissen Utrechtsebaan Doelstelling Twee Nissen in de Utrechtsebaan zijn bij Den Haag Marketing in exploitatie. De omzettarget was € 20.000.

Realisatie Het target is met € 21.266,25 ruim gehaald.

Conclusie Eind 2013 is de salesfunctie voor advertenties versterkt.

Potentiële klanten krijgen een samenhangend aanbod

denhaag.com

Welkom

Welcome

• Sales - retail VVV Doelstelling Als target is een rendement van € 120.000 (een stijging van 10% ten opzichte van 2012) benoemd.

Realisatie Het aantal verkopen is met ruim 1.300 gestegen tot bijna 43.000. De omzet is echter gedaald met € 18.377,50 tot € 894.374. De omzet per klant is dus gedaald. De daling vindt met name in het segment cadeaubonnen plaats.

De overige productgroepen zoals drukwerk, souvenirs en diversen lieten een stijging van ca. 8% zien. Het gemiddeld rendement over deze productgroepen is hoger dan dat van de geschenkbonnen. Het rendement is €115.191,06.

Conclusie Het target voor de retail is niet gehaald. Het bleef bijna € 5.000 onder target. Ook bij de VVV retail blijken de cadeaubonnen een kwetsbare productgroep. Terugloop in omzet wordt echter gecompenseerd door stijgende omzetten in productgroepen met hogere rendementspercentages. Productvernieuwing is een permanent proces.

35

Jaarverslag 2013

foto: Arjan de Jager

Jaarverslag 2013

7. Den Haag Topsport De afdeling Den Haag Topsport rapporteert in dit hoofdstuk de realisatie van de doelstellingen, zoals die in het activiteitenplan 2013 zijn opgenomen.

Met behulp van acquisitie en ondersteuning van topsportevenementen, het (in samenwerking met de Marketingafdeling) ontwikkelen en uitvoeren van het communicatieplan, het ondersteunen van talenten en begeleiden van onze topsporters, zetten we met Den Haag Topsport Den Haag als Topsportstad aan Zee zo goed mogelijk op de kaart en dragen wij bij aan economische spin-off voor de stad Den Haag.

1. Acquisitie, ondersteuning en promotie van topsportevenementen; 2. Programmering The Hague Beachstadium; 3. Marketing topsport in Den Haag; 4. Ondersteunen Talenten & Topsporters; 5. Ondersteuning Nationale en Regionale Trainingscentra; 6. Ondersteuning Topsportverenigingen.

•

1. (Bijdragen aan) acquisitie & ondersteuning topsportevenementen - ondersteunen topsportevenementen; - verder versterken promotie grote topsportevene menten i.s.m. afd. toeristische marketing: opnemen grote evenementen in campagnes toeristische marketing; - binnenhalen grote internationale evenementen: ondersteuning bij maken van bids; - komen tot structurele samenwerking met afdeling Sportsupport om de verbinding tussen breedte- en topsport beter te implementeren.

Doelstellingen/KPI’s - Aanwijsbare bijdrage leveren aan naar Den Haag halen van twee aansprekende (voor Den Haag) nieuwe topsportevenementen.

- Stimuleren van verbinding topsport-breedtesport bij evenementen; side events naast het topsport evenenement laten plaatsvinden ten behoeve van de activatie van het topsportevenement bij publiek/ bezoekers - Aangescherpte en gemoderniseerde kaders van subsidieprocedure (aanvraag, toekenning en evaluatie) per 1 januari implementeren en strikt toezien op naleving ervan.

- Bewaken en inzichtelijk maken van de Topsport kalender Realisatie

• Nieuwe evenementen 2013 In 2013 hebben er drie grote nieuwe topsportevenemen-

ten plaatsgevonden: het Kyocera WK Cross Triathlon, het WK Nacra 17 en de MINI Kitesurf Tour Europe. Alle drie hebben een bijdrage geleverd aan de versterking van Den Haag als topsportstad aan zee. Daarnaast heeft naast de jaarlijks terugkerende Challenge Cup Kunstrijden - het NK Junioren Allround en NK Supersprint (Schaatsen) plaatsgevonden. Samen vormden deze evenementen de Haagse Schaatsmaand (februari).

• Acquisitie evenementen voor 2014/2015 Naast de welbekende grote evenementen die gaan plaatsvinden (WK Hockey 2014, WK Beachvolleybal 2015, Volvo Ocean Race 2015) hebben er in 2013 verschillende gesprekken plaatsgevonden met bonden en organisatoren voor nieuwe sportevenementen in Den Haag: -

-

-

-

-

-

-

Een gesprek met Racing Club heeft geresulteerd in een internationaal zwemevenement in het Hofbad in 2014.

De korfbalbond gaat het NK Beachkorfbal 2014 in het beachstadium houden.

In samenwerking met VCC komt er in 2014 een eerste aanzet voor Haaglanden Cricketdagen in de vorm van een Haaglanden T20 dag. met Beach Tennis Holland wordt gesproken om in 2015 een ITF-toernooi beachtennis in 2015 te organiseren. met de handbalbond en een organisator wordt gesproken om in 2015 het EK clubteams beachhandbal naar Den Haag te halen. daarnaast gaat in 2015 waarschijnlijk The Hague Pro Freestyle plaatsvinden, een evenement in het centrum met verschillende extreme sports.

Zowel tijdens een sportorganisatoren bijeenkomst als individuele gesprekken met organisatoren van topsportevenementen is de “wegwijzer side-events”

37

06 38

Jaarverslag 2013

uitgedeeld en toegelicht. Deze wegwijzer bevat de mogelijkheden om breedtesport bij topsportevene menten te betrekken in samenwerking met de afdeling Sportsupport van de gemeente Den Haag. Voor 2014 zijn hier reeds drie koppelingen gemaakt.

- Voor alle organisatoren die een subsidie voor een topsportevenement aanvragen is een gestandaar diseerd traject van aanvraag, toekenning en evaluatie (inhoudelijke en financieel). Voor 42 evenementen zijn subsidies toegekend, welke georganiseerd zijn door 32 verschillende organisatoren.

• De topsportkalender wordt goed up to date gehouden en verspreid via www.haagsgoud.nl en www.denhaag marketing.com.

Conclusie Er is een goede slag gemaakt in de professionalisering van het subsidietraject en contact met de organisatoren van topsportevenementen. Daarnaast is er een goed begin gemaakt van een nauwere structurele samenwerking met de afdeling Sportsupport van de Gemeente Den Haag ter bevordering van de topsport-breedtesport verbinding. Naast de grote jaarlijkse terugkerende evenementen, zoals de World Tour/Grand Slam Beachvolleybal, Euro Soccer Beach League, CPC Loop en North Sea Regatta, hebben er mooie nieuwe topsportevenementen plaatsgevonden, waaronder het WK Nacra, WK Cross Triatlon en MINI kitesurf tour Europa..

•

2. Bewaken van kwaliteit programmering The Hague Beach Stadium - Verantwoordelijk voor de topsportprogrammering (uiteraard in nauw overleg met exploitant); het stadion

-

is operationeel van eind mei tot half september; Nieuwe beachsporten laten plaatsvinden (korfbal, rugby, cricket). Sluit aan op de positionering van Topsportstad aan Zee en bij de ontwikkelingen van de (breedtesport) activiteiten van de NTC’s.

Doelstellingen/KPI’s Het The Hague Beach Stadium optimaal benutten als podium voor topsportevenementen: topsportevenementen in alle weekenden; Realisatie In 2013 hebben er 10 topsportevenementen plaatsgevonden in The Hague Beach Stadium, in de sporten: beachvolleybal, beachhockey, beachsoccer, beachtennis en beachfitness. Er zijn pogingen ondernomen nieuwe beachsporten te laten plaatsvinden. Dit is voor 2013 nog niet het geval geweest, maar in 2014 zijn er reeds evenementen opgenomen in de Beachstadiumkalender voor de sporten beachkorfbal en beachrugby. Op basis van de cijfers die zijn aangeleverd door de sportorganisatoren van deze 10 topsportevenementen waren er in totaal 2143 deelnemers en 73.780 bezoekers.

•

3. Versterking marketing & communicatie topsport in Den Haag, met o.a.: -

-

-

Betere integratie van het keurmerk Haags Goud in de activiteiten van Den Haag Topsport; De lokale inwoner beter informeren over alles rondom topsport in Den Haag Beter uitnutten van marketing en communicatie mogelijkheden van Den Haag Marketing

Doelstellingen/KPI’s - Haags Goud nieuwsbrief opnieuw introduceren - Aantal volgers op Facebook met 50% verhogen en minimaal 4 keer per week een bericht posten waarvan de inhoud voldoet aan de eisen van het keurmerk - Samenwerken met de afdeling marketing - Verschillende communicatiemiddelen gebruiken om de topsport in Den Haag onder de aandacht te brengen van de lokale bewoners.

Realisatie De nieuwsbrief is opgezet en wordt per kwartaal verstuurd naar meer dan 1800 emailadressen. Alle items worden eerst op de site geplaatst alvorens ze gebundeld per mail verstuurd worden.

Samen met een externe partij hebben we een social media strategie bepaald en hebben we ons op meer ludieke wijze gepresenteerd. Facebook is hiervoor als pijler gekozen aangezien we daar de grootste achterban hebben.

Er heeft meer en betere samenwerking plaats gevonden met de bonden, verenigingen en evenementenorganisatoren op het gebied van communicatie waardoor we onze zichtbaarheid enorm vergroot hebben. Mede ook door Facebook ads hebben we meer bezoekers op de site en likes op facebook.

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

In 2013 hebben we; - 72% nieuwe bezoekers naar onze de site getrokken (geen vergelijk met 2012, site is pas halverwege 2012 online gegaan).

- het aantal likes op facebook is gestegen van 237 naar 2330, wat een stijgingspercentage van 883% betekent.

• 4. Ondersteunen Talenten & Topsporters - individuele ondersteuning bieden aan talenten en topsporters (sportmedisch, sportorganisatorisch, maatschappelijk, financieel): sporters met A, B, HP, IT, NT of Belofte status; - ondersteunen talenten en topsporters via de onder wijsinstellingen Segbroek, Mondriaan en Haagse Hogeschool; - ondersteunen toptrainers/coaches d.m.v. het Haagse Trainer/coach Platform; - uitvoeren taken Faciliteitenmanager voor Olympisch Netwerk Den Haag/Haaglanden.

Doelstellingen/KPI’s - Contact realiseren met 80% van A, B en HP sporters - Intakegesprekken met alle nieuwe IT en NT status sporters afnemen, Belofte status daar waar gewenst; - Overgang van Olympisch Netwerk Den Haag/ Haaglanden naar Olympisch Netwerk Zuid-Holland begeleiden; - Onderwijsinstellingen: de combinatie onderwijs en topsport realiseren; - Minimaal 3 x per jaar bijeenkomst trainer/coach platform.

Mede door het inzetten van een medewerker communicatie in een dubbelrol (drie dagen bij topsport en twee bij marketing) wordt Topsport sinds 2013 standaard meegenomen in; - - - -

de Welkom in Den Haag gids, in de evenementenagenda van het Haags Uitburo, in de corporate nieuwsbrief en zoeken we samenwerkingen bij grote campagnes als The Hague Festivals.

Met alle evenementenorganisatoren is om de tafel gezeten om te kijken waar we elkaar kunnen versterken in de communicatie richting de Haagse inwoners. Daarnaast is met de bonden, onderwijsinstellingen en topsportverenigingen ook gesproken over het zichtbaar maken van de topsport in Den Haag in relatie tot het keurmerk Haags Goud. Dit heeft onder andere geresulteerd in logo’s op kleding van verschillende NTC’s / RTC’s / scholen en boarding bij topsportverenigingen. Zoals: - logo op kleding Beach team Holland; - logo Bij RTC Wielrennen; - logo op kleding Mondriaan en HHS; - logo op kleding The Hague Beach Team; - boarding bij hdm, HGC, HRC, DKC, Hellas, Haag Atletiek; Conclusie Ten opzichte van eerdere jaren is er een enorme slag gemaakt in de communicatie naar buiten en in de samenwerking met partners hierin. Het is belangrijk deze lijn door te zetten, zeker nu Den Haag Topsport vanaf 2014 met een eigen identiteit communiceert.

Realisatie - Alle sporters worden minimaal 1x per jaar aange schreven, waarbij ze informatie krijgen over hun status en de begeleiding van Den Haag Topsport/Olympisch Netwerk. Deze sporters worden ook uitgenodigd voor een intakegesprek, waar ze alle informatie over de door ons geboden faciliteiten krijgen. Dit jaar is er extra informatie verstrekt gezien de wijziging van het Olympisch Netwerk Den Haag/Haaglanden naar Den Haag Topsport als partner van het Olympisch Netwerk Zuid-Holland.

- Alle sporters met een A,B, HP, IT of NT status worden uitgenodigd voor een intake gesprek (269). 25% heeft een intake gesprek gehad. Dit verschil komt omdat een groot deel van de sporters reeds in eerdere jaren een gesprek gehad heeft of zijn al voldoende geïnfor meerd door ons tijdens bijeenkomsten gehouden bij de trainingscentra of Segbroek College. Daarnaast vindt er natuurlijk ook contact plaats per telefoon en e-mail met de sporters.

- Het Olympisch Netwerk Zuid-Holland is per 1 juli 2013 ontstaan op verzoek van NOC*NSF (overgang van 11 naar 7 Olympische Netwerken) en is een samenwer king tussen Den Haag Topsport, Rotterdam Topsport, Sportbedrijf Leiden, Sportbedrijf Dordrecht en Sport spectrum Alphen a/d Rijn.

- Het onderwijsplatform, bestaande uit Haagse Hogeschool, ROC Mondriaan en Segbroek College, heeft maandelijks plaatsgevonden. Daarnaast is de TU Delft ook aangesloten bij deze overleggen.

- Er hebben dit jaar 2 coachplatforms plaatsgevonden: - 29 januari 2013: “Herstel en herstelmaatregelen” door toptrainer Henk Kraaijenhof - 15 november 2013:”Bewegingsanalyse” door Joris

07 39

06 40

Jaarverslag 2013

Hoeboer en Michel Bosman. Tijdens dit platform hebben alle deelnemers de “Sportalyzer-app” ontvangen die in samenwerking met de Haagse Hogeschool is ontwikkeld.

Conclusie Op het gebied van de ondersteuning van talenten en topsporters is alles goed verlopen en hebben we daarnaast op 16 december 2013 ook nog een sportersbijeenkomst georganiseerd met als onderwerp “Motivatie en Doorzettingsvermogen”, waarbij topjudoka Anicka van Emden en triatleet Wouter Duinisveld een presentatie hebben gegeven.

Met de wens van NOC*NSF om het aantal Olympische Netwerken te verminderen (van 11 naar 7) en de samenwerking tussen topsportorganisaties te stimuleren, hebben er grote wijzigingen plaatsgevonden voor Den Haag Topsport als onderdeel van het Olympisch Netwerk.In het kader hiervan zijn we een samenwerking aangegaan met Rotterdam Topsport, Sportbedrijf Leiden, Sportbedrijf Dordrecht en Sportspectrum Alphen a/d Rijn en vormen nu samen het nieuwe Olympisch Netwerk Zuid-Holland.

Hierbij is het Olympisch Netwerk Den Haag/Haaglanden komen te vervallen, vallen alle werkzaamheden nu onder de naam Den Haag Topsport en hebben we een frisse start gemaakt met ons faciliteiten netwerk. Er zijn in 2013 veel inspanningen geleverd voor een nieuw faciliteiten netwerk, waar in maart 2014 de kick-off van heeft plaatsgevonden. Daarnaast is er een nieuw onderdeel op www.denhaagtopsport.nl ingericht voor de informatie aan de status sporters.

Al deze werkzaamheden ten aanzien van het Olympisch Netwerk hebben ertoe geleidt dat we geen 3e coachplatform hebben kunnen organiseren.

•

5.Ondersteuning Nationale en Regionale Trainingscentra - -

-

Verder versterken NTC Beachvolleybal en NTC Zeilen.

Professionaliseren RTC’s; samenwerking met Zoetermeer continueren Onderzoeken of het mogelijk is meerdere NTC’s/RTC’s naar Den Haag te halen om de positie van Den Haag als topsportstad te versterken.

Doelstellingen/KPI’s - Naar behoeven ondersteunen reeds benoemde NTC’s (Beachvolleybal en Zeilen), o.a. uitbreiden huis vestingsmogelijkheden - Toewerken naar officiële erkenning door bonden van de door ons ondersteunde RTC’s - Heldere afspraken met elk RTC en NTC over onder steuning, vastleggen in afsprakenoverzicht. Goede evaluaties vastleggen - 1 nieuw NTC naar Den Haag halen

Jaarverslag 2013

Realisatie De samenwerking tussen de twee NTC’s wordt, onder begeleiding van Den Haag Topsport, steeds verder geïntensiveerd. Dit heeft o.a. geresulteerd in: -

- -

-

-

een gezamenlijke invulling en gebruik van een fysieke ruimte (fitness)in het Nautsich Centrum; de gym wordt gemiddeld 6 dagen in de week gebruikt met per dag gemiddeld 20 sporters (zeilers + beachvolleyballers); het delen van de (paramedische) professionals; een tweede Huis van de Topsport (vanaf augustus) op de Statenlaan, beide huizen hebben 9 kamers en 1 gezamenlijke ruimte. In 2013 hebben 18 sporters gebruik gemaakt van deze faciliteit.

Aantallen sporters NTC Beachvolleybal; - Heren: 8 (incl. 1 jongen Talent Team) - Dames: 8 (incl. 3 meiden Talent Team) Aantallen sporters NTC Zeilen (op basis van sporters in NOC*NSF database met status, aangesloten bij ON Den Haag); - Heren: 12 (incl. 8 talenten) - Dames: 13 (incl. 4 talenten

NOC*NSF heeft criteria opgesteld waaraan RTC’s moeten voldoen om officieel erkend te kunnen worden (onder regie van de bond). Deze criteria zijn één op één door ons overgenomen en in 2014 zullen we samenwerkingsovereenkomsten gaan tekenen (samen met de bond en de gemeente Den Haag) met de centra die hieraan voldoen.

Hiernaast is in 2013 bepaald welke trainingscentra, alhoewel niet erkend, wel interessant zijn voor Den Haag en dus ook in aanmerking komen voor ondersteuning.

Golfsurfen is hiervan een goed voorbeeld aangezien Den Haag zich profileert als Topsportstad aan zee.

Zoals hierboven al vermeld vinden er diverse evaluaties plaats waarna, in 2014, nieuwe afspraken zullen worden vastgelegd samen met de desbetreffende sportbonden en de gemeente Den Haag.

Conclusie Het naar Den Haag halen van een nieuw NTC was geen reële doelstelling, temeer omdat bonden zich in lijn van het NOC*NSF beleid moeten vestigen in één van de huidige CTO’s in Nederland. Daarnaast is het vaak een kwestie van marktwerking (beschikbare financiële middelen) of een bond zich ergens gaat vestigen en heeft Den Haag momenteel niet de additionele financiële middelen hier realistische afspraken over te kunnen maken met de sportbonden.

Wel is het interessant om ons op de RTC’s te richten, hier hebben we dan ook goede afspraken over kunnen maken en duurzame relaties aan kunnen gaan. Aan de bestaande RTC’s (voetbal, handbal, honkbal, korfbal, badminton, rugby, schaatsen, turnen, en zwemmen) zijn in 2013 de volgende RTC’s toegevoegd: wielrennen, kunstrijden, beachvolleybal en golfsurfen met de intentie dat deze RTC’s in 2014 officieel geaccrediteerd kunnen worden.

Jaarverslag 2013

• 6. Ondersteuning Haags Goud Topsportverenigingen Deze verenigingen krijgen extra ondersteuning om hun sporters topsportfaciliteiten te kunnen bieden. Haags Talenten krijgen zo de mogelijkheid om binnen een vereniging, naar een hoog (inter)nationaal niveau door te groeien. Dit is de ambitie die Haags Goud vertegenwoordigd en waaraan de topsportverenigingen, met ons, mede invulling geven.

Doelstellingen/KPI’s - Minimaal 2x per jaar contact met TSV; - Helder vastleggen afspraken over ondersteuning en duidelijk onze criteria communiceren; - Vraaggericht ondersteunen van 12 topsport verenigingen om op het hoogste niveau te blijven presteren via een pakket aan ondersteuning op basis van NOC*NSF normen. Pakket is gericht op:

- ondersteuning jeugdopleidingen; - ondersteunen topselecties (jeugd en senioren); - samenstellen medische begeleidingsteams (mentaal, sporttechnisch)

Realisatie - Er hebben 3 bijeenkomsten plaatsgevonden waarin afspraken gemaakt zijn met de verenigingen en tussen de verenigingen onderling over samenwerking onder de Haags Goud vlag. Een verdergaand samenwerkings traject wordt gezamenlijk verder uitgewerkt (richting 2014); - Afspraken met de clubs zijn helder uitgewerkt en vast gelegd in een samenwerkingsovereenkomst.

Conclusie De Haags Goud Topsportverenigingen draaien een uitstekend seizoen 2013-2014. Vele clubs acteren op het hoogste landelijke niveau en een aantal draait mee in de top! We kijken met name naar het verder ondersteunen van talentontwikkeling in de stad/regio, door de combinatie te gaan maken met onze RTC’s en NTC’s en de link te leggen tussen die activiteiten en onze (top)sportverenigingen (clusteren van kennis/inzet en geld)

Stand van zaken van de clubs in hun competities, mede mogelijk dankzij structurele ondersteuning: - HRC landskampioen 2013-2014; - HRC junioren finale landskampioenschap; - Hellas dames Eredivisie, spelen om handhaving; op hoogste niveau + halve finale beker; - Hellas heren Eredivisie, spelen om handhaving; - Hellas dames jeugd 5e van Nederland; - Haag Atletiek eredivisie voor teams; - BC DKC halve finale landskampioenschap; - Racing Club verschillende nationale titels op de NL jeugdkampioenschappen; - Beach Team The Hague overwinningen op meerdere eredivisie events; - Lu Gia Jen eredivisie teams, NL kampioen jeugd met Judoteam Haaglanden; - Koryo Nederlandse top in de jeugd, levert 8 NL kampioenen in verschillende categoriën; - HGC hoofdklasse heren hockey. Spelen om plek in play offs voor landskampioenschap; - HDM hoofdklasse dames hockey, schuren tegen de middenmoot aan; - ADO Vrouwen momenteel 5e in de Bene-Liga; - HYS The Hague finale landskampioenschap; - AdoLakers handhaving hoofdklasse.

07 41

Jaarverslag 2013

foto: Gerrit Schreurs

Jaarverslag 2013

8. Corporate activiteiten Doelstelling/KPI’s (Positieve) naamsbekendheid van Den Haag (Marketing) vergroten door het communiceren van nieuwswaardige resultaten, projecten en activiteiten naar de media. Zoveel mogelijk positieve (print) artikelen, digitale vermeldingen en radio- en tv items en bekendheid onder journalisten zodat Den Haag (Marketing) bij hen goed in hun geheugen gegrift staat.Tevens de bekendheid vergroten bij stakeholders, partners en publiek.

Realisatie

• PR Interviews directeur Marco Esser op BNR Radio en in AD/HC, Telegraaf, AD/HC over NSS, reeks in Den Haag Centraal en Travelution.

• Meet & Share Bijeenkomst voor partners van Den Haag Marketing die samenwerken binnen één van de Partnerpakketten. Tijdens de bijeenkomsten – deze keer in het Gemeentemuseum – worden resultaten gedeeld, plannen toegelicht en verdere samenwerking gezocht.

Resultaat - Aantal gasten: 150.

• Den Haag Marketing Promotieprijs De organisatie, communicatie en persbewerking voor de Den Haag Marketing Promotieprijs 2013 heeft als doel marktpartijen in de stad te bedanken voor hun bijdrage aan het op de kaart zetten van Den haag onder bezoekers.

Resultaat - aantal gasten: 155; - reportage Omroep West, AD/HC (Bij ons in Den Haag).

• Corporate Nieuwsbrieven De corporate nieuwsbrief bevat corporate nieuws over o.a. congressen, evenementen, campagnes en persbezoeken: - aantal verzonden: 12 (vorig jaar: 7); - abonnees: 550 (vorig jaar: 512).

Conclusie Vooral het feit dat Den Haag Marketing het werk levert dat verwacht wordt en dit resultaten oplevert, maakt dat de corporate communicatie en pr goed gaat. Zowel part-

ners en stakeholders als de media, zijn een gewillig oor.

• Den Haag & Partners Den Haag & Partners biedt een platform waarbij Haagse bedrijven tijdens bijzondere bijeenkomsten de gelegenheid hebben relaties te onderhouden en nieuwe relaties te ontmoeten. Dit wordt onder meer bereikt door combinaties te maken met andere interessante netwerkplatformen. Den Haag Marketing organiseert het netwerkplatform, powered by Haags Goud (topsport) en The Hague Festivals (cultuur evenementen).

Doelstelling/KPI’s Naar aanleiding van de evaluatie van 2012 hebben we besloten de activiteiten naar een hoger niveau te tillen en uniciteit aan te brengen in de bijeenkomsten. Daarnaast brengen we toegevoegde waarde aan de bijeenkomsten door middel van het zoeken naar samenwerkingsverbanden met andere netwerkplatformen (kruisbestuiving): - verwacht : 17 partners - 3 media partners; - 30% presentie leden bij evenementen; - 3 grote evenementen met andere netwerkplatformen.

Realisatie Aantal leden gerealiseerd: 15 partners en 3 mediapartners Tot eind 2013 hebben de volgende netwerkevenementen plaatsgevonden, waar de leden van Den Haag & Partners voor zijn uitgenodigd, onder meer: - Haags Sportgala (i.s.m. Topsport); - ABN AMRO CPC loop; - Den Haag Marketing Promotieprijs; - Concert op de Hofvijver (Festival Classique, i.s.m. genodigden gemeente Den Haag in Sociëteit De Witte); - Grand Slam Beach Volleyball (i.s.m. de business club van ADO Den Haag); - Parkpop; - WK Nacra Zeilen; - Haagse Grachtenpracht.

Gemiddelde aanwezigheidspercentage is: 41,1% Conclusie Het gerealiseerde aantal leden voor Den Haag & Partners lag iets onder de verwachting. Het aanwezigheidspercentage bij de activiteiten lag ver boven de verwachting, namelijk: 41%.

43

Jaarverslag 2013

foto: Jurjen Drenth

Jaarverslag 2013

9. Sociaal Jaarverslag 2013 In 2013 is het aantal medewerkers gelijk gebleven t.o.v. 2012. Er zijn alleen qua opbouw kleine verschuivingen geweest. Het aantal FTE is iets gegroeid vanwege de voorbereiding van een aantal grote gebeurtenissen, zoals de NSS, het WK Hockey en de heropening van het Mauritshuis in 2014.

• Aantal en opbouw medewerkersbestand Op 31 december 2013 telde Den Haag Marketing: 62 medewerkers (inclusief oproepkrachten en stagiaires) waarvan 39 vrouwen (63%) en 23 mannen (37%). Dit is als volgt opgebouwd: -

- -

44,75 FTE met een regulier dienstverband (dus exclusief stagiairs en oproepkrachten). Hiervan hadden 31 medewerkers (58%) een deeltijd dienstverband (minder dan 40 uur) en 22 een voltijd dienstverband (42%).

Vier medewerkers met een oproepovereenkomst.

Vijf stagiaires.

• Gemiddelde leeftijd De groep van medewerkers tussen de 15-24 jaar en 35-44 jaar is licht gestegen in 2013 t.o.v. 2012.

Leeftijdsopbouw Categorie 65+ Categorie 55-64 Categorie 45-54 leeftijden

Categorie 35-44 Categorie 25-34 Categorie 15-24 0

5

10

15

20

• Stagiair(e)s In totaal hebben 18 stagiaires ervaring opgedaan bij diverse afdelingen.

• In- en uitdienst In 2013 zijn er in totaal 10 nieuwe medewerkers in dienst getreden en gingen 8 medewerkers uit dienst (hierin zijn geen stagiaires meegenomen, maar wel seizoenskrachten en vervanging van medewerksters die met zwangerschapsverlof waren in 2013).

• Verzuim Het ziekteverzuimpercentage (de procentuele weergave van het totaal aan kalenderdagen dat door verzuim niet is gewerkt) was in 2013 3,7% (in 2012 was dit 3,1%) met een gemiddelde verzuimduur van 10,5 dagen (in 2012 was dit 11,7 dagen). In bovenstaande cijfers zijn ook langlopende ziektegevallen opgenomen.

• Opleidingen Den Haag Marketing hecht veel waarde aan het opleidingsniveau van haar medewerkers.

In 2013 is door meerdere medewerkers met een bijdrage van het bedrijf een opleiding gevolgd. Voorbeelden hiervan zijn (Online)marketing, Brandmanagement, Retailmarketing, talencursussen en een aantal trainingen op het gebied van communicatie, een aantal op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en loopbaanbegeleiding en een vervolg op de online opleidingtool ‘E-Learning’.

Tevens hebben diverse medewerkers deelgenomen aan seminars en workshops in binnen -en buitenland .

Vanaf 2013 zijn er 7 medewerkers bedrijfshulpverlener verdeeld over onze twee vestigingen. Door verschillende medewerkers uit deze groep is deelgenomen aan de cursus bedrijfshulpverlening of aan de jaarlijkse herhalingscursus.

03 45

Jaarverslag 2013

foto: Arjan de Jager

Jaarverslag 2013

10. Organisatiestructuur Den Haag Marketing is een stichting. De directie is verantwoordelijk voor het beleid en het geheel van activiteiten van Den Haag Marketing. De directie legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht.

Den Haag Marketing is via een quasi-inhouse inbesteding verbonden aan de Gemeente Den Haag. Naast de onafhankelijk voorzitter en de vertegenwoordiger namens de participanten bestaat de Raad van Toezicht uit vijf leden, waarbij drie leden (de meerderheid) worden benoemd door Gemeente Den Haag.

In het College van Participanten zijn representanten van de “stakeholders” vertegenwoordigd, waardoor er direct contact is met de sectoren waar Den Haag Marketing mee samenwerkt.

De directie wordt gevormd door de directeur van Den Haag Marketing, de heer Marco Esser. Het managementteam (MT) wordt voorgezeten door de directeur en bestaat verder uit: manager Marketing mevrouw Mariëtte de Wijs, manager Distributie de heer Hans Doets en manager Den Haag Topsport mevrouw Nienke Nijenhuis. De Raad van Toezicht wordt voorgezeten door mevrouw Marleen Zuijderhoudt. Het College van Participanten wordt voorgezeten door een onafhankelijk voorzitter, de heer Hans van Eenennaam.

• De Raad van Toezicht bestond in 2013 uit: - - - - -

Mevrouw M. Zuijderhoudt De heer J.J. Visser De heer H.B.J. in het Veld De heer M.J. Varekamp Mevrouw M. Sijmons

De Raad van Toezicht is in 2013 vier keer bijeen geweest.

In 2013 zijn afgetreden: De heer H.B.J. in het Veld (m.i.v. 9-11-13) De heer M.J. Varekamp (m.i.v. 31-12-13) In 2014 zal de Raad van Toezicht weer 5 leden tellen.

• Het College van Participanten bestond in 2013 uit: - De heer H. van Eenennaam (onafhankelijk voorzitter) - De heer F.J. Wetters (bestemmingsgebied Binnenstad) - De heer R. Bakker (bestemmingsgebied Binnenstad) tot 27-8-13 - De heer P. Corten (bestemmingsgebied Binnenstad) m.i.v. 27-8-13 - De heer H. Walbroek (bestemmingsgebied Scheveningen) - De heer W. Louwerens (bestemmingsgebied Kijkduin) - De heer M.A. Middendorf (congressector)

- De heer P. Poort (sector zakelijke markt) - m.i.v. 1-1-13 - De heer J. van Dijk (sector dagattracties) - De heer J. Ravoo (sector horeca) - tot 27-8-13 - De heer A. Verburg (sector horeca) - m.i.v. 27-8-13 - Mevrouw C. Bertels (sector horeca) - m.i.v. 27-8-13 - De heer G. Zandsteeg (sector evenementen organisatoren) - De heer V. Pahlplatz (sector hotellerie) - De heer E. Pals (sector podiumkunsten) - tot 12-2-13 - Mevrouw K. Lucet (sector podiumkunsten) m.i.v. 12-2-13 - De heer B. van Nooten (sector musea) - De heer R. Mannaart (sector detailhandel) - tot 6-11-13 - Mevrouw M. Mesker (sector topsport) Het College van Participanten is in 2013 vijf keer bijeen geweest.

In 2013 zijn afgetreden: - - - -

De heer R. Bakker De heer R. Mannaart De heer E. Pals De heer J. Ravoo

In 2013 zijn toegetreden: - - - - -

De heer P. Corten De heer P. Poort De heer A. Verburg Mevrouw C. Bertels Mevrouw K. Lucet

• Ondernemingsraad De ondernemingsraad (OR) is het overlegorgaan dat participeert in de besluitvorming van Den Haag marketing.

Doelstelling is tweeledig: - behartigen van de personeelsbelangen; - behartigen van de doelstellingen van de onderneming (Ondernemingsorgaan).

De opgebouwde constructieve verhouding tussen OR en directie/PZ is in 2013 voortgezet. De intensiteit van de overleggen uit voorgaande jaren kon, dankzij de stabiele koers van de organisatie, in 2013 teruggebracht worden.

De belangrijkste thema’s waar de OR zich in 2013 mee bezighield: - instemming opleidingsbeleid; - instemming regeling arbeidstijden, arbeidsduur en werktijden; - betrokkenheid medewerkerstevredenheidsonderzoek.

Daarnaast heeft de OR zich beziggehouden met de voorbereidingen voor de nieuwe OR-verkiezingen ne het enthousiasmeren van collega’s om zich kandidaat te stellen.

47

48

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

49

Jaarverslag 2013

foto: Jurjen Drenth

Jaarverslag 2013

11. Nawoord Uit het jaarverslag 2013 blijkt dat Den Haag Marketing ook het afgelopen jaar de doelstellingen ruimschoots heeft gehaald, terwijl de jaarrekening laat zien dat in 2013 ook in financiĂŤle zin een positief resultaat is geboekt. Het financiĂŤle resultaat is zelfs voor het derde achtereenvolgende jaar positief. Dat is in zekere zin opmerkelijk, gegeven de forse bezuinigingen die vanaf 2011 op de gemeentelijke bijdrage zijn doorgevoerd.

Meerjarenperspectief op het bedrijfseconomische resultaat: In de jaarrekening 2013 worden - zoals gebruikelijk - de verschillende cijfers vergeleken met zowel het budget als ook het voorgaande jaar. Daar waar afwijkingen zijn, worden deze tekstueel toegelicht. Dat is belangrijk, omdat zo de cijfers in perspectief worden geplaatst.

Voor een meerjarenperspectief op de bedrijfseconomische resultaten van DHM is het echter belangrijk om over een wat langere termijn naar de cijfers te kijken. Dan kunnen ook conclusies worden getrokken in hoeverre DHM in staat is gebleken om de opgelegde bezuinigingen op een goede manier te absorberen en wat hiervan de effecten zijn geweest op de bijdrage van het bedrijfsleven en - ultimo - de doelstellingen ten behoeve van de toeristisch-recreatieve sector en de economische spin off voor de stad Den Haag.

Als de cijfers van de laatste vier jaar worden bekeken, blijkt dat DHM erin geslaagd is om de vaste kosten (excl. Topsport) met 1.030k omlaag te brengen. Meer nog dan ten doel was gesteld in het reorganisatieproces, betekent dit dat de bezuiniging op de basisbijdrage vanuit de gemeente (-940k in 2014 t.o.v. 2010) niet ten koste is gegaan van de variabele middelen, maar is opgevangen door een reductie van de vaste kosten.

Ten tijde van de reorganisatie was de verwachting dat de afname van de beschikbare middelen vanuit de overheid gepaard zou gaan met een afname van de bijdragen van marktpartijen. De logica achter deze verwachting was het gegeven dat er met minder middelen ook minder activiteiten konden worden ontplooid en dat er dus ook minder bijdragen aan die activiteiten vanuit het bedrijfsleven zouden binnenkomen. Deze verwachting is niet bewaarheid geworden. Ook het afgelopen jaar is de participatie van het toeristisch-recreatieve bedrijfsleven aan het partnerplan en aan de verschillende activiteiten toegenomen.

Wel zijn de marktinkomsten in totaal afgenomen. De oorzaken hiervan zijn o.a.: het verlies van een concessie van de gemeentelijke overheid voor de exploitatie van de driehoeksborden en een daling van de inkomsten van (conjunctuurgevoelige) activiteiten als de verkoop van cadeaubonnen, advertentieverkoop en de businessclub. In het verleden werden de inkomsten uit de 3-hoeksborden, nissen A12 en kermissen door de gemeente gezien als een aanvulling op de subsidie. Het wegvallen van de helft (264k van de 536k)van deze inkomsten is niet gecompenseerd

door een hogere bijdrage vanuit de gemeente en kan worden gezien als een aanvullende bezuiniging. De daling van de marktinkomsten over de laatste vier jaar is met -26% fors, al is de daling van de bijdrage vanuit de gemeentelijke overheid nog iets groter (-33%).

Ondanks deze daling van inkomsten is het bedrijfseconomisch resultaat in 2013 voor het derde achtereenvolgende jaar positief. De kosten en opbrengsten zijn sinds 2011 goed met elkaar in evenwicht gebracht. Dit heeft geleid tot een stijging van het eigen vermogen in de afgelopen vier jaar van 5k naar 81,5k. Het weerstandsvermogen is nog steeds te laag om eventuele tegenvallers te kunnen opvangen.

Toekomstperspectief: De doelstellingen worden tot nu toe jaar na jaar gehaald.

Zo wordt op de hoofddoelstelling ook in 2013 een bovengemiddelde groei (9% t.o.v. 4% landelijk) van het aantal verblijfsgasten gerealiseerd.

Het is een gegeven dat bij meer middelen voor de marketing en sales nog meer economische spin off voor de stad gegenereerd had kunnen worden. Het onderzoek naar de congresmarkt laat bijvoorbeeld overtuigend zien dat investeren in menskracht en middelen van het Convention Bureau buitengewoon renderend is.

De huidige ontwikkelingen in de toeristisch-recreatieve markt zorgen ervoor dat de komende jaren (ook bij een gelijkblijvend takenpakket voor Den Haag Marketing) een druk zal ontstaan om meer te investeren in mensen en middelen. Den Haag Marketing werkt na de reorganisatie met minder mensen (-20 fte) en zet ook nog eens in op arbeidsintensieve (en kostenefficiĂŤnte) processen als trade-bewerking en vrije pers- en pr-bewerking. Hierdoor is de werkdruk hoger geworden. Daarnaast is de nadruk veel meer te komen liggen op online versus offline marketingcommunicatie. Zeker met de komst van de nieuwe online (mobile first) portal moeten er meer mensen en middelen bij om de doelstellingen op toeristisch-recreatief vlak te kunnen blijven halen. Alleen zo zorgen we voor meer economische spin off voor de stad en de broodnodige werkgelegenheid.

Marco Esser directeur

51

Jaarverslag 2013

foto: Jurjen Drenth

Jaarverslag 2013

12. Jaarrekening 2013

Den Haag Marketing

Jaarrekening 2013

Statutaire vestigingsplaats: Adres:

Den Haag Schedeldoekshaven 101 2511 EM Den Haag

53

54

Balans per 31 december 2013 In Euro

ACTIVA VASTE ACTIVA Materiële vaste actvia (1)

2013

2012

33.202

53.811 33.202

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden (2) Vorderingen (3) Omzetbelasting (4) Waarborg & Garantiesommen (5) Liquide middelen (6)

53.811

541.404

447.183

1.509.184

1.494.168

89.177

68.284

9.678

11.453

1.314.267

1.756.054

TOTAAL ACTIVA

3.463.710

3.777.142

3.496.913

3.830.953

86.098

77.280

237.177

241.156

PASSIVA EIGEN VERMOGEN (7) VOORZIENINGEN (8) KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden (9)

TOTAAL PASSIVA

Jaarverslag 2013

3.173.639

3.512.516 3.173.639

3.512.516

3.496.913

3.830.953

Jaarverslag 2013

Rekening van baten en lasten over 2013 in euro Budget 2013 256.500

2013 240.693

2012 274.019

465.000 5.249.000 722.384

405.801 5.249.000 826.903

737.646 5.738.000 1.130.023

6.692.884

6.722.397

7.879.688

3.139.384 2.796.000

3.255.721 2.814.398

4.139.132 3.032.671

714.000 43.500

648.909 21.907

694.047 39.120

6.692.884

6.740.935

7.904.972

Exploitatieresultaat excl. rente

0

-18.536

-25.282

FinanciĂŤle baten en lasten (16)

0

27.354

79.697

Resultaat

0

8.818

54.415

Netto opbrengst verkoop waardepapieren/VVV artikelen Bruto opbr. verkoop waardepapieren/VVV

5.574.249

Kostprijs verkopen waardepapieren/VVV art.

5.333.556 240.693

Opbrengst overige activiteiten (10) Bijdragen overheden (11) Bijdragen bedrijfsleven (12) Totale opbrengsten Kosten activiteiten (13) Personeelskosten (14) Overige lasten (15) Afschrijvingskosten Totale kosten

55

56

Kasstroom overzicht over 2013 in euro 2013 Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat (excl. Interest) Aanpassingen voor: - Afschrijvingen Veranderingen in het werkkapitaal - Toename van debiteuren - Afname overlopende activa - Toename voorraden - Toename van crediteuren - Afname van belastingen en sociale lasten - Afname overlopende passiva

-18.536

-25.282

21.907

39.120

-142.537 129.297 -94.221 226.767 -14.923 -575.592

1.219.690 112.731 -14.785 -198.327 -1.052.078 250.251

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest Betaalde interest

-467.840 27.469 -115

Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in materiĂŤle vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Afname geldmiddelen

Jaarverslag 2013

2012

331.320 101.382 -21.685

-440.486 -1.299

411.017 -8.663

-1.299

-8.663

-441.787

402.355

Jaarverslag 2013

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling in de jaarrekening Statutaire doelstelling Stichting Den Haag Marketing heeft conform de statuten als doel om het toeristisch verkeer naar Den Haag en omstreken te bevorderen en begeleiden alsmede het stimuleren van het gebruik van ontspannings- en recreatiemogelijkheden in Den Haag.

Algemeen De stichting heeft de jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek en richtlijnen voor de jaarverslaggeving 640 "Organisaties-zonder-winststreven".

De jaarrekening is opgemaakt op 29-04-2014.

Materiële vaste activa De materiële vaste activa in eigen gebruik worden gewaardeerd tegen de kostprijs (verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs), verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. In deze kostprijs worden de kosten van groot onderhoud opgenomen zodra deze kosten zich voordoen en aan de activeringscriteria is voldaan. Alle overige onderhoudskosten worden direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt. De afschrijving is lineair en gebaseerd op de verwachte gebruiksduur rekening houdend met de restwaarde. Een materieel vast actief wordt niet langer in de balans opgenomen na vervreemding of wanneer geen toekomstige prestatie-eenheden van het gebruik of de vervreemding worden verwacht.

Voorraden De voorraad wordt gewaardeerd tegen de kostprijs of lagere marktwaarde.

Vorderingen De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de voorzieningen voor oninbaarheid.

Overige activa en passiva De overige activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Voorzieningen Een voorziening wordt gevormd voor verplichtingen waarvan het waarschijnlijk is dat zij zullen moeten worden afgewikkeld en waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de desbetreffende verplichtingen en verliezen per balansdatum af te wikkelen. Voorzieningen worden gewaardeerd tegen contante waarde.

Financiële instrumenten De in deze toelichting opgenomen gegevens verschaffen informatie die behulpzaam is bij het schatten van de omvang van risico’s die verbonden zijn aan zowel de in de balans opgenomen als de niet in de balans opgenomen financiële instrumenten.

De primaire financiële instrumenten van de stichting, anders dan derivaten, dienen ter financiering van de operationele activiteiten van de stichting of vloeien direct uit deze activiteiten voort. Het beleid van de stichting is om niet te handelen in financiële instrumenten.

De belangrijkste risico’s uit hoofde van de financiële instrumenten van de stichting zijn het kredietrisico en het liquiditeitsrisico.

Het beleid van de groep om deze risico’s te beperken, luidt als volgt: Kredietrisico

De stichting handelt enkel met kredietwaardige partijen en heeft procedures opgesteld om de kredietwaardigheid te bepalen. Tevens heeft de stichting richtlijnen opgesteld om de omvang van het kredietrisico bij elke partij te beperken. Bovendien bewaakt de stichting voortdurend haar vorderingen en hanteert de stichting een strikte aanmaningsprocedure. Door de bovenstaande maatregelen is het kredietrisico voor de stichting minimaal. Verder zijn er geen belangrijke concentraties van kredietrisico binnen de stichting.

Liquiditeitsrisico Het risico voor de stichting dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument fluctueren in omvang is minimaal, aangezien de langlopende vorderingen en schulden vastrentend zijn.

57

58

Rekening van baten en lasten Algemeen De kosten en opbrengsten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. (Voorzienbare) verplichtingen en mogelijke verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden en overigens wordt voldaan aan de voorwaarden voor het opnemen van voorzieningen.

Opbrengsten Den Haag Marketing kent een projectmatige financieringsstructuur. De integraal berekende kostprijs van projecten wordt in beginsel gedekt door de aan die projecten verbonden gemeentelijke bijdragen en marktinkomsten. De opbrengsten van de diverse activiteiten dienen ter dekking van de kosten van het project of projecten waaraan de activiteiten zijn verbonden. Ondanks het feit dat een behoorlijk deel van de financiering wordt gerealiseerd door marktinkomsten en directe opbrengsten, vormen de (gemeentelijke) bijdragen de financiĂŤle basis voor de projecten. De kosten van de activiteiten worden integraal berekend en rekening houdend met de eerder genoemde financieringscomponenten opgenomen in een jaarlijkse aanvraag voor een bijdrage van de gemeente Den Haag.

In het kader van de vraaggerichte werkwijze van de organisatie bepaalt Den Haag Marketing aan welke activiteiten een budget wordt toegekend. Hierbij wordt rekening gehouden met de continuĂŻteit van de organisatie. Onder de opbrengsten is het saldo opgenomen van de inkomsten en uitgaven van de VVV activiteiten.

Rente Renteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winst-en-verliesrekening verwerkt.

Pensioen Stichting Den Haag Marketing is sinds 1 januari 2011 aangesloten bij het pensioenfonds Zorg & Welzijn. De door Zorg & Welzijn verzorgde pensioenregeling is een middelloonregeling voor alle werknemers.

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Toelichting op de balans Materiële vaste activa (1) Inventarissen en automatisering

De mutaties in de materiële vaste activa worden als volgt weergegeven:

Stand per 1 januari 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving

Totaal Inventaris en automatisering 410.432 356.621

Boekwaarde Mutaties (Des)investeringen Afschrijvingen Terugname volledig afgeschreven activa Stand per 31 december 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving

53.811

1.299 21.907 -101.200

310.531 277.328

Boekwaarde Afschrijvingspercentages zijn van 20-33%

Zie de bijlage voor een gedetailleerd mutatieoverzicht van de materiële vaste activa

33.202

2013

2012

33.202

53.811

33.202

53.811

59

60

Voorraden (2) Waardepapieren souvenirs/drukwerken VVV Overige kaarten Totaal:

2013 499.190 33.344 8.871 541.404

2012 410.009 32.082 5.092 447.183

De waardepapieren bestaan uit te verkopen VVVcadeau-, diner- en bioscoopbonnen en podiumkaarten. De voorraad is toegenomen t.o.v. de stand per einde 2012 doordat de verkopen van geschenkbonnen in december hoger waren dan in de laatste jaren. Om aan die vraag te kunnen voldoen, is een hogere voorraadpositie ingenomen.

Vorderingen (3) Debiteuren Overige vorderingen en transitorische kosten Debiteuren Overige debiteuren Debiteuren waardepapieren

2013

2012

906.511 602.672 1.509.184

763.974 730.194 1.494.168

2013 143.076 763.436 906.511

2012 185.412 578.562 763.974

De daling van de overige debiteuren is toe te wijzen aan het ontbreken van een openstaande post van de onderhuurder/exploitant van de nissen langs de Utrechtsebaan en de driehoeksborden. De laatste jaren stond er steeds een substantiĂŤel bedrag open per jaareinde. Met deze partij doen we geen zaken meer a.g.v. hun faillissement gedurende 2013. De huidige partner heeft een betere betalingsmoraal waardoor de vordering van het 4e kwartaal voor de balansdatum was voldaan. De toename van de debiteuren waardepapieren wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een flinke vordering op het Ministerie van VWS van â‚Ź 225.000 die voor ministeries ongebruikelijk lang openstond (die vordering is inmiddels in februari 2014 voldaan).

De mutaties in de voorziening dubieuze debiteuren luiden als volgt: Stand per 1 januari Onttrekkingen als gevolg van definitieve afboekingen Dotaties ten laste van de exploitatie Stand per 31 december Overige vorderingen en transitorische posten De overige vorderingen betreffen vooruitbetaalde en te ontvangen posten inzake: Operationele activiteiten Nog te ontvangen subsidies/bijdragen van de gemeente Den Haag

2013 24.689 322 -15.835 9.176

2012 63.770 -7.667 -31.414 24.689

2013

2012

88.516 514.156 602.672

117.696 612.497 730.194

De vordering op de gemeente betreft alleen posten van 2013, alle oude openstaande posten zijn afgerond. De belangrijkste posten van de operationele activiteiten zijn de kosten voor onderhoudscontracten van de ICT, vooruit betaalde verzekeringen en nog te ontvangen rente. Met name de laatste post is substantieel (40k) lager dan in 2012 omdat in dat jaar de gemeente hun bijdrage (90% ervan) begin januari heeft betaald, waar er in 2013 pas in februari (ca. 50%) en juni (ca.40%) werd betaald. Hierdoor liepen we flink wat rente inkomsten mis.

De afname van de vordering op de gemeente heeft als oorzaak dat er minder gemeentelijke bijdrage (voorheen subsidie) is toegekend in 2013 waardoor er veel minder restantbijdrage open staat per 31-12-2013. Daarnaast stonden er in eerdere jaren ook nog te ontvangen subsidie van eerdere jaren open en die zijn nu alle afgerond.

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Belastingen (4) De post belastingen omvat te vorderen BTW. Waarborg & garantiesommen (5) Deze post bestaat uit borgsommen t.b.v. de huur van de parkeerplaatsen in de Herderstraat (€ 2.200) en twee borgsommen t.b.v. PostNL ( €7.050) en Greenwheels (€ 450) Liquide Middelen (6) De liquide middelen staan ter vrije beschikking met uitzondering van een afgegeven bankgarantie voor de huur van het pand aan de Grote Marktstraat (nu tijdelijk Schedeldoekshaven) t.w.v. € 50.000.

Ter financiering van liquiditeitstekorten welke in de loop van een boekjaar kunnen ontstaan als gevolg van timingverschillen tussen de bevoorschotting door de Gemeente Den Haag en de projectkosten beschikt Den Haag Marketing over een Rekening Courant Kredietfaciliteit met een limiet van € 300.000 bij de ING bank. Deze kredietfaciliteit is in 2013 niet aangewend (2012: idem). De liquide middelen zijn afgenomen t.o.v. 2012 omdat er minder uitgaven over het jaareinde heen liepen en dus niet in het opvolgende jaar zijn uitgegeven.

Eigen Vermogen (7) 2013 Per 1/1

2012

77.280

22.864

Exploitatiesaldo

8.818

54.415

Overige mutaties

-

-

Totaal per 31/12

86.098

77.280

61

62

Voorzieningen (8)

Voorziening pensioenverplichting

2013

2012

237.177

241.156

237.177

241.156

Voorziening ter dekking van de verwachte kosten a.g.v. in 2011 vernieuwde pensioenafspraken met de medewerkers die voorheen in de eindloonregeling waren ondergebracht bij het oude pensioenfonds.

Kortlopende schulden (9) Crediteuren Overige schulden en transitorische posten Sociale lasten/werknemersverzekeringen

2013 1.384.094 1.697.865 91.681 3.173.639

2012 1.157.327 2.269.478 85.711 3.512.516

Crediteuren Onder deze post zijn de kortlopende schulden voortvloeiend uit activiteiten van de Stichting opgenomen.

Overige Schulden en Transitorische Posten De overige schulden betreffen vooruitontvangen en te betalen posten inzake: Operationele activiteiten

Marketing Distributie Topsport Algemeen Subsidies t.b.v. derden Vakantierechten Totaal:

2013

2012

1.697.865

2.269.478

1.697.865

2.269.478

2013 163.000 77.100 33.500 742.463 531.600 150.200 1.697.865

2012 319.000 59.500 47.300 988.100 697.400 158.200 2.269.500

De overige schulden en transitoria uit operationele activiteiten bestaan uit jaaroverlopende verplichtingen richting stakeholders en marktpartijen. De post Subsidies t.b.v. derden is behoorlijk afgenomen doordat er in de post van 2012 een aantal evenementen van Topsport van 2013 zaten die in overleg met de gemeente werden gefinancierd vanuit het budget van 2012. De post Algemeen is hoofdzakelijk gedaald doordat er in 2012 een aantal grote overlopende posten voor opleidingen en advisering waren die in 2013 niet voorkwamen. Daarnaast was er in 2012 een voorziening getroffen voor de kosten van de uit- en opnieuw inhuizing van het hoofdkantoor aan de Grote Marktstraat, waarvan in 2013 ca. 120k is uitgegeven.

Sociale lasten/werknemersverzekeringen De post Sociale lasten betreft de af te dragen premies van december.

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Lease verplichtingen Door Den Haag Marketing is per einde verslagjaar een leaseverplichting aangegegaan voor 2014 tot een bedrag van € 1.168 (2013: € 7.623) De verplichting voor het volgende boekjaar 2014 bedraagt € 1.152 (2013: € 6.866) Dit i.v.m. een arbeidsvoorwaardelijke verplichting tot aan het pensioen van de betreffende medewerker per 10 maart 2014.

Huurverplichtingen De Stichting heeft een aantal huurcontracten t.w: het pand aan het Spui (looptijd tot 31 mei 2016, € 129.000 in 2014), het pand aan de Grote Marktstraat (looptijd tot 30-11-2018 € 192.000 in 2014) Naast deze huisvestingslasten zijn er ook parkeerplaatsen gehuurd in de Herderstraat (looptijd onbepaald, opzegtermijn 6 maanden € 9.300 in 2014) en bij de Q-park (looptijd tot 1 februari 2017, € 9.100 in 2014). A.g.v. het faillissement van De Pier wordt deze kioskruimte in tegenstelling tot eerdere jaren niet meer gehuurd.

Kredietfaciliteit Stichting Den Haag Marketing geniet een Rekening Courant Kredietfaciliteit met een limiet van € 300.000 bij de ING bank. De gestelde zekerheden betreffen verpanding van bedrijfsuitrusting, voorraden en boekvorderingen.

Pensioenverplichting De pensioentoezeggingen van Stichting Den Haag Marketing zijn sinds 1 januari 2011 ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn. De Pensioenaanspraken zijn gebaseerd op leeftijd, diensttijd en salaris en kwalificeren op grond van Richtlijn voor de jaarverslaggeving 271 (RJ) als een toegezegde pensioenregeling op basis van een (voorwaardelijk) geïndexeerd middelloon. Indexatie van de pensioenrechten is afhankelijk van de financiële positie waarin het pensioenfonds zich bevindt. Ingeval van een tekort bij Zorg & Welzijn heeft de stichting geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen, anders dan hogere toekomstige premies. Op grond hiervan is de pensioenregeling door de stichting verwerkt als een toegezegde bijdrageregeling, waarbij alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening zijn verantwoord.

63

64

Toelichting op de rekening van baten en lasten Financieringsstructuur Budget Opbrengsten activiteiten: - Marketing - Ticketshop Haags Uitburo - VVV kantoren en Dagtochten Bruto opbrengst VVV

5.574.249

Kostprijs verkopen VVV

5.333.556 240.693

- Overig Totaal opbrengsten activiteiten (11) Bijdragen Overheden: - Service/overhead - Marketing - Topsport - Distributie Totaal overheidsbijdragen (12) Bijdragen bedrijfsleven - Marketing - Topsport - Distributie - Overig Totaal Bijdragen Bedrijfsleven (13) Totaal

2013

%

2012

%

35.000 105.000

34.956 99.023

0,5 1,5

68.233 107.680

0,9 1,4

256.500 325.000 721.500

240.693 299.176 673.848

3,6 4,4 10,0

274.019 641.430 1.091.362

3,4 8,1 13,7

461.796 2.578.704 1.455.000 753.500 5.249.000

461.796 2.578.704 1.455.000 753.500 5.249.000

6,8 38,2 21,6 11,2 77,7

462.400 2.887.400 1.639.000 749.200 5.738.000

5,8 36,3 20,6 9,4 72,1

636.800 31.330 0 54.254 722.384

614.370 102.160 25.243 85.130 826.903

9,1 1,5 0,4 1,3 12,3

939.554 161.994 28.475 0 1.130.023

11,8 2,0 0,4 0,0 14,2

6.692.884

6.749.751

100

7.959.385

100

De bijdragen vanuit het bedrijfsleven vormen 12,3 % en de gesaldeerde opbrengsten van activiteiten 10,0% van de totale financiering. DHM genereert hiermee in totaal 22,3% van de financiering van haar activiteiten. Het activiteitenpakket wordt voor 77,7% gefinancierd door de gemeente Den Haag.

Wat opvalt zijn de lagere opbrengsten van activiteiten (totaal 417k) t.o.v. 2012. Dit wordt veroorzaakt door het wegvallen van de inkomsten van de driehoeksborden (226k), het faillissement van de exploitant van de nissen waardoor er geen inkomsten waren van januari t/m mei (50k), het wegvallen van de inkomsten van de najaarskermis (15k), het wegvallen van de inkomsten van het Ouderenproject doordat deze activiteit nu buiten DHM wordt uitgevoerd (35k), veel lagere (40k) rente-inkomsten doordat de gemeentelijke bijdrage veel later in het jaar is betaald en een teruggelopen omzet van de VVV (met name in de geschenkbonnen) mede als gevolg van de economische teruggang waardoor er door overheidsinstanties (onze grootste klanten) minder bestellingen worden gedaan en de concurrentie op de retailmarkt van PostNL agentschappen.

In tegenstelling tot de afname van gemeentelijke middelen is er in 2013 een hogere bijdrage vanuit het bedrijfsleven binnengehaald voor de Marketing activiteiten. De totale bijdragen bedrijfsleven zijn echter wel ca.

303 lager dan in 2012 doordat er in dat jaar een aantal incidentele posten waren (Rotterdam The Hague Airport 170k en VI Oranje 137k) die in 2013 niet voorkwamen. Bij Topsport is er een daling in de inkomsten doordat de facturering van de huur van het Beachstadion (65k) niet meer door ons wordt gedaan.

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Bijdrage gemeente: Opdrachtbrief DSO/2013.7389

bedrag: 5.249.000 5.249.000

Totaal overheidsbijdragen (12)

5.249.000

Kosten activiteiten (13) Budget

2013

%

2012

%

Activiteiten - Marketing - Topsport - Distributie Algemeen/Ticketshop - Overig Totaal

1.775.104 1.141.330 105.000 117.950 3.139.384

1.877.134 1.230.408 99.539 48.640 3.255.721

28 18 1 1 48

2.339.341 1.491.222 107.650 200.919 4.139.132

30 19 1 3 51

Directe Lasten - Personeelslasten - Huisvestingslasten - Algemene lasten Totaal

2.209.000 404.000 217.400 2.830.400

2.189.796 390.705 160.485 2.740.987

32 6 2 41

2.449.081 382.919 215.312 3.047.313

31 5 3 40

587.000 79.500 56.600 723.100

624.602 77.220 42.407 744.229

9 1 1 11

583.590 76.457 58.479 718.526

7 1 1 9

6.692.884

6.740.935

100

7.904.971

100

Indirecte Lasten (overhead) - Personeelslasten - Huisvestingslasten - Algemene lasten Totaal Totaal

Aan de uitgavenzijde wordt 48% besteed aan de out of pocket kosten van de activiteiten, 41% wordt besteed aan direct met de activiteiten verbonden personeels-, huisvestings- en algemene kosten. De indirecte kosten (overheadkosten, inclusief niet projectgebonden managementkosten) vormen 11% van het totaal.

De out-of-pocketkosten zijn hoger (116k) dan begroot. Bij Marketing en Topsport kon meer worden uitgegeven doordat de inkomsten hoger waren (zie ook de vorige pagina) Bij Distributie is de daling te verklaren door de verdere terugloop van de ticketverkoop doordat steeds meer klanten gebruik maken van andere (m.n. digitale) kanalen buiten onze organisatie. Ook de nog steeds stagnerende conjunctuur speelt hierbij een rol.

De personeelslasten van de overhead waren in 2013 eenmalig hoger a.g.v. extra pensioenkosten van een medewerker die nog een oude regeling had maar sinds 2013 ook is onderbegracht bij Zorg en Welzijn. Bij de kosten van de activiteiten "overig" valt op dat er een positief verschil is met de begroting van ca. 147k. Dit verschil wordt veroorzaakt door een meevaller vanuit VVV Nederland van de oude ziektekostenverzekering (53k) en de vrijval van een paar oude balansposten (o.a. voor opleidingskosten, niet gefactureerde zaken door crediteuren en de voorziening pensioenen)

65

66

Personeelskosten (14) Salarissen Sociale Lasten Pensioenpremies Overige personeelskosten

Budget 2013 2.146.500 158.500 388.000 103.000

2013 2.151.705 176.182 385.134 101.377

2012 2.435.286 167.458 302.270 127.657

2.796.000

2.814.398

3.032.671

De personeelskosten waren 218k lager dan in 2012 en uiteindelijk in 2013 18k boven begroting uitgekomen.

WNT (Wet Normering Topinkomens) Met de weergave van het inkomen van topfunctionarissen wordt voldaan aan de uitgangspunten van de Wet Normering Topinkomens (hierna WNT) en bijbehorende Memorie van Toelichting welke wet vanaf 2013 van kracht is.

Voor 2013 bedraagt deze WNT-norm € 228.599. De bezoldigingen van DHM dienen daarnaast te voldoen aan de gemeentelijke normstelling dat de directie niet meer mag verdienen dan de wethouder. Voor 2012 bedroeg deze norm € 194.000.

De bezoldiging van de algemeen directeur volgt, net als de bezoldiging van de overige medewerkers van Den Haag Marketing, de CAO voor VVV-medewerkers. De salariëring van de directeur van Den Haag Marketing valt in schaal 18 van de CAO en is als volgt: Functie:

Dhr. M.J.W. Esser

Directeur

Beloning

Werkgeverslasten

107.398

17.398

Belastbare vaste en variabele vergoedingen

Voorziening t.b.v. beloningen op termijn 0

19.259

Duur/omvang dienstverband in boekjaar gehele jaar

De voorziening ten behoeve van beloningen op termijn bestaan volledig uit pensioenafdrachten zoals ook geldt voor alle medewerkers van Den Haag Marketing.

De leden van de Raad van Toezicht zijn topfunctionaris in de zin van de WNT. De leden van de Raad van Toezicht voeren hun taken onbezoldigd uit. Zonodig worden op incidentele basis gemaakte kosten vergoed.

Ten aanzien van interim-functionarissen die geen topfunctie vervullen heeft Den Haag Marketing gebruik gemaakt van de mogelijkheid die paragraaf 6 van de Beleidsregels toepassing WNT biedt inzake de volledige openbaarmaking van deze functionarissen . Op basis van de Beleidsregels toepassing WNT (inclusief de wijziging van paragraaf 6 volgens besluit van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 12 maart 2014, nr. 2014-0000142706 hoeft Den Haag Marketing niet volledig te voldoen aan de verplichting voor openbaarmaking van deze interim-functionarissen zoals voorgeschreven in artikel 4.2 lid 2c van de WNT (inclusief verwerking Aanpassingswet WNT).

Overige lasten (15) Huur Gas, water en electra Schoonmaakkosten Onderhoudskosten pand Overige kosten huisvesting Kantoorbenodigdheden en drukwerk Telefonie Copier en automatisering Porti (Juridische) advies kosten en verzekeringen Overige kosten algemeen

Afschrijvingskosten

Jaarverslag 2013

Budget 2013 363.500 55.000 23.000 3.000 18.000 10.500 38.000 74.500 10.500 71.000 47.000

2013 367.991 51.167 18.861 125 13.864 7.121 35.287 66.076 13.553 40.226 34.638

2012 347.681 53.914 21.881 693 16.249 7.816 35.542 68.121 10.320 96.125 35.705

714.000

648.909

694.047

43.500

21.907

39.120

Jaarverslag 2013

versie 30-04-2014

De huisvestingskosten betreffen de kosten van twee lokaties, te weten Grote Marktstraat en Spui (VVV Den Haag) De kosten voor schoonmaak en overig huisvesting zijn lager doordat de tijdelijke locatie aan de Schedeldoekshaven goedkoper is dan de Grote Marktstraat. De post advieskosten zijn fors lager omdat er in 2013 geen grote adviestrajecten waren die er in de voorbije jaren steeds wel waren (o.a. voor huisvesting, pensioenen, BTW en onze verhouding tot de gemeente) De afschrijvingskosten zijn extreem laag doordat er in het pand de laatste jaren geen investeringen hoefden te worden gedaan en er in de ICT weinig is geïnvesteerd. Beide posten zullen in 2014 substantieel hoger zijn, met name de ICT omdat daar wordt geïnvesteerd in een cloud oplossing en bijbehorende nieuwe hardware.

Financiële baten en lasten (16) Ontvangen/betaalde rente

Budget 2013

2013

2012

0

27.354

79.697

0

27.354

79.697

De ontvangen rente is substantieel (ca. 40k) lager dan in 2012 omdat in dat jaar de gemeente haar bijdrage (90% ervan) begin januari heeft betaald, waar er in 2013 pas in februari (ca. 50%) en juni (ca.40%) werd betaald. Hierdoor liepen we flink wat rente inkomsten mis.

Overige gegevens Statutaire winstbestemmingregeling De winstbestemming vindt plaats overeenkomstig artikel 17 van de statuten. Het resultaat ad € 8.816 positief is conform de statuten toegevoegd aan het eigen vermogen.

Gebeurtenissen na balansdatum Er waren geen gebeurtenissen na balansdatum die relevant zijn voor de jaarrekening van 2013.

Controleverklaring De controleverklaring is opgenomen op de volgende pagina

67

68

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

69

70

Bijlagen bij de Jaarrekening BIJLAGE I Exploitatierekening 2013 op basis van Collegebesluit RIS256687: Toerisme, Evenementen en Binnenstad

Kosten Vast 1.333.481

Budget

1.422.900

89.419

809.450

0

809.450

648.604

272.677

0

391.304

663.981

648.604

-145.469

-224.200 21 210.274 180.000 90.008 78.600 53.595 5.333.556 -70.598 0 0 75.102 44.136

0 0 0 0 0 0 0 916.029 744.229 -59.000 -80.000 0 0

-224.200 21 210.274 180.000 90.008 78.600 53.595 6.249.585 673.631 -59.000 -80.000 75.102 44.136

-224.200 5.000 360.000 180.000 90.000 0 50.000 6.535.700 723.100 -59.000 -80.000 75.000 42.950

0 119.100 104.828 0 45.000 0 35.348 25.243 20.550 0 0 0 64.580

0 0 0 0 0 0 0 5.574.249 27.584 0 0 271.592 0

-224.200 -95.000 104.828 180.000 45.000 75.172 18.000 639.200 723.100 -59.000 -80.000 -250.000 -11.304

-224.200 24.100 209.656 180.000 90.000 75.172 53.348 6.238.692 771.234 -59.000 -80.000 21.592 53.276

-224.200 5.000 360.000 180.000 90.000 0 50.000 6.535.700 723.100 -59.000 -80.000 75.000 42.950

0 24.079 -618 0 -8 -3.428 -247 -10.893 97.603 0 0 -53.510 9.140

6.579.944

2.854.739

9.434.683

9.770.054

687.326

5.873.425

2.880.000

9.440.751

9.770.054

6.068

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 37.417 34.956 -22.000 0 0 37.500 0 0 39.000 0 0 132.000 0 99.023 114.300 0 0 59.000 0 0 224.200

Totaal 50.373 37.500 39.000 132.000 213.323 59.000 224.200

35.500 37.500 39.000 132.000 219.300 59.000 224.200

694 0 -886 0 778 0 0

584.000

755.396

746.500

586

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 0 0 345.000 102.160 0 940.000 0 0 170.000 0 0 80.000

Totaal 345.000 1.042.160 170.000 80.000

345.000 971.330 170.000 80.000

19.032 -18.248 0 0

1.535.000

1.637.160

1.566.330

784

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 0 0 250.000

Totaal 250.000

250.000

1.379

250.000

250.000

1.379

Overige Kunst HUB Algemeen/backoffice Ouderenproject Nederlands Uitburo Haags Uitfestival Ticketshop Haags Uitburo Bijdrage overhead OCW Cultuurmarketing

Variabel 49.679 37.500 39.886 132.000 99.539 0 224.200

Totaal Overige Kunst

582.804

Topsport Vaste lasten Topsport Activiteitenplan Topsport Beachsoccer/Garantstellingen Bijdrage overhead Topsport Totaal Topsport

Variabel 0 1.060.408 170.000 0 1.230.408

Citymarketing The Hague Festivals

Variabel 196.121

Totaal Citymarketing

196.121

Kostprijs verkopen VVV Totaal excl. KP verkopen VVV

Jaarverslag 2013

172.006 Kosten Vast 325.968 0 0 80.000 405.968 Kosten Vast 52.500 52.500

Variabel 8.589.277

Kosten Vast 3.485.213

5.333.556 3.255.721

0 3.485.214

Integrale kosten&opbrengsten Totaal producten DHM

Kosten Vast 0 0 0 0 113.006 59.000 0

Budget Totaal 49.679 37.500 39.886 132.000 212.545 59.000 224.200

35.500 37.500 39.000 132.000 219.300 59.000 224.200

754.810

746.500 Budget

Totaal 325.968 1.060.408 170.000 80.000

345.000 971.330 170.000 80.000

1.636.376

1.566.330 Budget

37.417

102.160

Totaal 248.621

250.000

248.621

250.000

0

Totaal 12.074.490

12.332.884

Bijdr. Bedr.

826.903

5.333.556 6.740.935

12.332.884

0 826.903

Budget

133.979

0

0

250.000

Totaal 1.422.900

Resultaat

Marketing algemeen

Totaal Marketing

1.422.900

Budget

Vaste lasten Marketing Bijdrage OCW aan Marketing Partnerplan Campagne Scheveningen (SMS) Campagne Binnenstad (MHB) Campagne Kijkduin (SBRK) Niet gematchte bijdr. Stichtingen China Marketing VVV/informeren Kosten overhead Bijdrage overhead OCW Bijdrage overhead Topsport Kermissen/nissen Businessclub Den Haag & Partners

Totaal 1.333.481

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 0 0 1.422.900

Variabel 0

Budget

Budget

Budget

Opbrengsten Budget Aktiviteiten. Gem.bijdrage Totaal 6.007.404 5.249.000 12.083.307 12.332.884 5.333.556 673.848

0 5.249.000

5.333.556 6.749.751

0 12.332.884

Resultaat

Resultaat

Resultaat

Resultaat 8.816 0 8.816

Jaarverslag 2013

BIJLAGE II Exploitatierekening 2013 op projectbasis Marketing Leisure en Zakelijk Variabel Vaste lasten Marketing 0 Marketing algemeen 809.450 Partnerplan 21 The Hague Festivals 196.121 Campagne Scheveningen (SMS) 210.274 Campagne Binnenstad (MHB) 180.000 Campagne Kijkduin (SBRK) 90.008 Niet gematchte bijdr. Stichtingen 78.600 China Marketing 53.595 Totaal Marketing

1.618.069

CultuurMarketing HUB Algemeen/backoffice Ouderenproject Nederlands Uitburo Haags Uitfestival

Variabel 49.679 37.500 39.886 132.000

Totaal CultuurMarketing

259.065

Topsport Vaste lasten Topsport Activiteitenplan Topsport Beachsoccer/Garantstellingen Totaal Topsport

Variabel 0 1.060.408 170.000 1.230.408

Distributie VVV/informeren Ticketshop Haags Uitburo Totaal Distributie

Variabel 5.333.556 99.539

Totaal indirectie kosten

Kostprijs verkopen VVV Totaal excl. KP verkopen VVV

0 Kosten Vast 325.968 0 0 325.968 Kosten Vast 916.029 113.006

3.004.050

3.006.504 Budget

Totaal 49.679 37.500 39.886 132.000

35.500 37.500 39.000 132.000

259.065

244.000 Budget

Totaal 325.968 1.060.408 170.000

345.000 971.330 170.000

1.556.376

1.486.330 Budget

Totaal 6.249.585 212.545

6.535.700 219.300

6.462.130

6.755.000

Variabel 8.540.637

Kosten Vast 2.740.984

Totaal 11.281.621

Variabel -70.598 75.102 44.136

Kosten Vast 744.229 0 0

Totaal 673.631 75.102 44.136

723.100 75.000 42.950

744.229

792.869

841.050

48.640

Totalen Totaal generaal

Kosten Vast 0 0 0 0

1.422.900 648.604 5.000 250.000 360.000 180.000 90.000 0 50.000

1.029.035

Indirecte kosten Kosten overhead Kermissen/nissen Businessclub Den Haag & Partners

1.385.981

Budget Totaal 1.333.481 809.450 21 248.621 210.274 180.000 90.008 78.600 53.595

5.433.095

Integrale kosten&opbrengsten Totaal producten DHM

Kosten Vast 1.333.481 0 0 52.500 0 0 0 0 0

Variabel 8.589.277

Kosten Vast 3.485.213

5.333.556 3.255.721

0 3.485.214

Budget 11.491.834 Budget

Budget Totaal 12.074.491

12.332.884

5.333.556 6.740.935

12.332.884

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 0 0 1.422.900 272.677 0 391.304 119.100 0 -95.000 0 0 250.000 104.828 0 104.828 0 0 180.000 45.000 0 45.000 0 0 75.172 35.348 0 18.000

Budget

Resultaat

Totaal 1.422.900 663.981 24.100 250.000 209.656 180.000 90.000 75.172 53.348

1.422.900 648.604 5.000 250.000 360.000 180.000 90.000 0 50.000

89.419 -145.469 24.079 1.379 -618 0 -8 -3.428 -247

2.392.204

2.969.157

3.006.504

-34.893

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 37.417 34.956 -22.000 0 0 37.500 0 0 39.000 0 0 132.000

Totaal 50.373 37.500 39.000 132.000

35.500 37.500 39.000 132.000

694 0 -886 0

186.500

258.873

244.000

-192

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 0 0 345.000 102.160 0 940.000 0 0 170.000

Totaal 345.000 1.042.160 170.000

345.000 971.330 170.000

19.032 -18.248 0

1.455.000

1.557.160

1.486.330

784

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 25.243 5.574.249 639.200 0 99.023 114.300

Totaal 6.238.692 213.323

6.535.700 219.300

-10.893 778

6.452.015

6.755.000

-10.115

576.953

37.417

102.160

25.243

0

34.956

0

5.673.272

753.500

Budget

Budget

Budget

Resultaat

Resultaat

Resultaat

Opbrengsten Budget Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage Totaal 741.773 5.708.228 4.787.204 11.237.205 11.491.834

Resultaat

Opbrengsten Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage 20.550 27.584 723.100 0 271.592 -250.000 64.580 0 -11.304

Resultaat

85.130

299.176

461.796

Budget Totaal 771.234 21.592 53.276

723.100 75.000 42.950

97.603 -53.510 9.140

846.102

841.050

53.233

Opbrengsten Budget Bijdr. Bedr. Aktiviteiten. Gem.bijdrage Totaal 826.903 6.007.404 5.249.000 12.083.307 12.332.884 0 826.903

5.333.556 673.848

0 5.249.000

-44.416

5.333.556 6.749.751

0 12.332.884

Resultaat 8.816 0 8.816

71

72

BIJLAGE III Toelichting op de exploitatierekening BU

Marketing leisure en zakelijk

Bedrag

-35

Omschrijving

Overschrijding / Onderschrijding

Er is in de Marketingbudgetten van 2013 ca. 98k meer uitgegeven dan er was begroot. Deze meer-uitgaven zijn gedekt door meer-inkomsten (o.a. vanuit het partnerplan) en door meevallers in de overhead die lopende 2013 duidelijk werden. Er is gekozen om deze onvoorziene baten in te zetten in de diverse Marketingcampagnes.

Bij het SMS budget spelen twee relevante zaken: 1) De uitgaven van 2013 zijn geheel betaald uit het overschot dat er was vanuit 2012. De laat in het jaar ontvangen partnerbijdragen van 2013 zijn niet uitgegeven en worden in 2014 overgedragen aan SMS. Inclusief de matching (104,8k)vanuit de gemeentelijke bijdrage komt dit saldo op 209,6k. 2) De niet gematchte gemeentelijke bijdrage (75k) is in overleg met de gemeente ingezet ter dekking van een tekort ontstaan na afwikkeling van een subsidie uit 2011.

Marketing Cultuur

0

Geen opvallende afwijkingen.

Topsport

1

Het overschot in de vaste lasten van 19k is extra ingezet in de variabele lasten.

Distributie VVV

-10

De hogere vaste (m.n. personeels)lasten van 20k worden grotendeels gedekt vanuit het variabele budget. Ondanks de lagere opbrengsten bij de afdeling Geschenkbonnen a.g.v. een gedaalde omzet (7%) en lagere omzetprovisie vanuit VVV Nederland is de exploitatie van Distributie redelijk binnen budget gebleven.

Directie en Service Unit

53

Een positief resultaat bij de businessclub (9k) staat hier tegenover een lagere opbrengst bij de kermissen (15k) Hiernaast waren er ook lagere inkomsten bij de exploitatie van de nissen langs de Utrechtsebaan door het faillissement van de uitbater(50k). Er waren echter onvoorziene meevallers van VVV Nederland, de verkoop van de driehoeksborden en vrijval van een aantal oude reserveringen op de balans.

9

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

BIJLAGE IV Mutatieoverzicht materiele vaste activa

Stand per 1 januari 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde Mutaties (Des)investeringen Afschrijvingen Terugname volledig afgeschreven activa Stand per 31 december 2013 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijving Boekwaarde Afschrijvingspercentages

Kantoor Grote Marktstraat

Driehoeks VVV borden Centrum

Totaal Inventaris Kantoor Automatis en automatiser Grote eringsMarktstraat ing systeem

Totaal verbouwing Totaal investeringe en en onderhoud n

Kantoor Schevenin Kantoor gen VVV

48.761 39.293

101.200 101.200

54.138 18.241

206.333 197.887

410.432 356.621

0 0

0 0

0 0

0 0

410.432 356.621

9.468

0

35.897

8.446

53.811

0

0

0

0

53.811

5.586

0 -101.200

10.330

1.299 5.991

1.299 21.907 -101.200

0 0 0

1.299 21.907 -101.200

48.761 44.879

0 0

54.138 28.571

207.632 203.878

310.531 277.328

0 0

0 0

0 0

0 0

310.531 277.328

3.881

0

25.567

3.754

33.202

0

0

0

0

33.202

20%

25%

20%

33%

20

0

20

73

74

BIJLAGE V

Campagnes/activiteiten

Personeels kosten begroot

Vaste lasten Directie en Service Unit Nissen/3-hoeksborden Kermissen Businessclub Den Haag & Partners Vaste lasten Marketing Marketing algemeen DHM partnerplan The Hague Festivals China Marketing Campagne Scheveningen (SMS) Campagne Binnenstad (MHB) Campagne Kijkduin (SBRK)

587.000

Huisvestings kosten

realisatie

begroot

Algemene kosten Out of pocket kosten

realisatie begroot

realisatie begroot

624.602

79.500

77.220

56.600

42.407

75.000 42.950

1.145.000 1.089.181

162.500

157.839

115.400

86.462

0

0

0

0

648.604 5.000 197.500 50.000 360.000 180.000 90.000

52.500

52.500

Producten Haags Uitburo/backoffice Ouderenproject Participatie Nederlands Uitburo Haags Uitfestival Vaste lasten Topsport Activiteitenplan Topsport Beachsoccer/garantstellingen

283.500

VVV/informeren Ticketshop

678.000 50.000

Totalen

Jaarverslag 2013

271.896

36.000

34.967

25.500

19.105

721.407 54.811

154.300 51.200

148.769 49.130

63.400 13.100

45.852 9.065

2.796.000 2.814.397

483.500

467.925

274.000

202.891

Totaal To begroot rea la lasten

realisatie 723.100 75.000 42.950

6

809.449 21 196.121 53.595 288.874 180.000 90.008

1.422.900 648.604 5.000 250.000 50.000 360.000 180.000 90.000

1.3 8

35.500 37.500 39.000 132.000

49.679 37.500 39.886 132.000

35.500 37.500 39.000 132.000

1

971.330 170.000

1.060.407 170.000

345.000 971.330 170.000

3 1.0 1

5.640.000 105.000

5.333.556 99.539

6.535.700 219.300

6.2 2

8.779.384

-70.598 75.102 0 44.136

8.589.275 12.332.884

2

2 1

12.

Jaarverslag 2013

et kosten

Totaal Totaal begroot realisatie lasten Marktbijdragen lasten

ealisatie -70.598 75.102 0 44.136

begroot

realisatie

begroot

723.100 50.000200.00011.304-

723.100 75.000 42.950

771.234 32.152 10.56053.276

realisatie

673.631 75.102 44.136

809.449 21 196.121 53.595 288.874 180.000 90.008

1.422.900 648.604 5.000 250.000 50.000 360.000 180.000 90.000

1.333.482 809.449 21 248.621 53.595 288.874 180.000 90.008

14.000 243.300 100.000 32.000 180.000 45.000

14.136 258.541 119.100 35.348 104.828 45.000

-

-

1.408.900 405.304 95.000250.000 18.000 180.000 180.000 45.000

1.422.900 648.604 5.000 250.000 50.000 360.000 180.000 90.000

1.423.036 663.845 24.100 250.000 53.348 284.828 180.000 90.000

49.679 37.500 39.886 132.000

35.500 37.500 39.000 132.000

49.679 37.500 39.886 132.000

22.500 -

37.417 -

35.000 -

34.956 -

22.00037.500 39.000 132.000

35.500 37.500 39.000 132.000

50.373 37.500 39.000 132.000

1.060.407 170.000

345.000 971.330 170.000

325.968 1.060.407 170.000

31.330 -

102.160 -

-

-

345.000 940.000 170.000

345.000 971.330 170.000

345.000 1.042.160 170.000

5.333.556 99.539

6.535.700 219.300

6.249.584 212.545

-

25.243 -

5.896.500 105.000

5.574.249 99.023

639.200 114.300

6.535.700 219.300

6.238.692 213.323

6.007.404

5.249.000

12.332.884

12.083.307

Gemeentelijke bijdragen:

2.880.000 584.000 250.000 1.535.000 5.249.000

DSO OCW City Marketing Sport

12.074.488

722.384

20.550 0

Totaal realisatie baten

723.100 75.000 42.950

8.589.275 12.332.884

54.254

Totaal begroot baten

Gem. Bijdrage

Opbrengst activiteiten

64.580

826.903

0 125.000 200.000 0

6.361.500

27.584 82.152 189.440 0

75

76

Bijlagen evaluatie The Hague Festivals 2013

Evaluatie The Hague Festivals 2013 Terugblik, resultaten, doelstellingen en vooruitblik

Augustus 2013 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Inleiding In 2013 vond de 7e editie plaats van de festivalcampagne The Hague Festivals. Een festivalperiode die, net als in voorgaande jaren, startte met Life I Live op 29 april en eindigde met Parkpop op 30 juni. Een periode met ruim 25 festivals, waarvan een groot aantal met nationale aantrekkingskracht.

De 7e editie kende veel nieuws: een compleet nieuwe campagnestijl, een nieuwe samenwerking zowel binnen Den Haag Marketing als een nieuw extern bureau maar ook in de strategie zijn een aantal wijzigingen doorgevoerd. Voorliggende evaluatie gaat in op al deze wijzigingen en beschrijft de evaluatie van de campagne. Er wordt afgesloten met de belangrijkste leerpunten en aanbevelingen voor een volgende editie.

Den Haag, augustus 2013 Den Haag Marketing

2

77

78

1. Learnings uit 2012 Zoals aangegeven vormde de editie van 2013 reeds de 7e in de reeks van festivalcampagnes onder de naam The Hague Festivals. In de afgelopen jaren is al veel ervaring opgedaan. Vandaar dat er bij de start van deze campagne uitvoerig is gekeken naar de learnings uit 2012. Onderstaand worden deze beschreven en wordt aangegeven hoe ze verwerkt zijn in de aanpak van 2013.

Algemeen Learning: De festivalperiode zal jaarlijks plaatsvinden in de voorzomerse periode (april – juli). Aan de hand van de evenementen met nationale uitstraling in deze periode wordt bepaald welke evenementen onderdeel uitmaken van de campagne van The Hague Festivals.

Aanpak 2013: De festivalperiode 2013 liep van 29 april tot 30 juni. De maand juli is dit jaar niet meegenomen, o.a. door het wegvallen van Beatstad.

Learning: De focus van de campagne blijft op nationaal niveau liggen met als doel zoveel mogelijk bezoekers van buiten naar de stad te trekken en zo door verblijfstoerisme voor meer economische spin-off te zorgen in de festivalperiode.

Aanpak 2013: De campagne had in 2013 een nationale focus, waarbij vooral gekeken is naar het stimuleren van economische spin-off en het bevorderen van verblijfstoerisme.

Learning: De festivalperiode blijft onderdeel van de regionale, nationale en internationale marktbewerking vanuit Den Haag Marketing en partners. De komende jaren zal de campagne van The Hague Festivals nog meer geĂŻntegreerd worden in de campagnes van Den Haag Marketing.

Aanpak 2013: De campagne was in 2013 onderdeel van de nationale marktbewerking. Daarnaast zijn de festivals meegenomen in de internationale Beachlife campagne en op regionaal niveau meegenomen in de Scheveningen campagnes.

Meetbaarheid Learning: Met als doel de doelstelling van The Hague Festivals, en daarmee de economische spin-off voor de stad Den Haag, meetbaar te maken, moet er onderzoek blijven plaatsvinden onder de bezoekers van The Hague Festivals. In onderzoek is het belangrijk dat de bezoekersprofielen van de verschillende evenementen inzichtelijk gemaakt worden.

Aanpak 2013: In 2013 is opnieuw een uitgebreid bezoekersonderzoek uitgevoerd door Marble Research. De resultaten van dit onderzoek hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan voorliggende evaluatie.

Learning: Festivals/ evenementen die gemeentelijke subsidies ontvangen voor het organiseren van hun festival/ evenement dienen minimaal de volgende gegevens uit onderzoek te kunnen overleggen: bezoekersaantallen, herkomst bezoekers en bestedingsbedrag.

Aanpak 2013: Dit punt is meegenomen in de subsidiebeschikkingen van 2013. Helaas zijn op dit moment de gegevens van de individuele festivalorganisatoren nog niet bekend waarmee ze geen onderdeel zijn van voorliggende evaluatie.

Learning: De samenwerking met de verschillende travelpartners zal verder uitgebreid worden. Op deze manier wordt het verblijfstoerisme tijdens de festivalperiode gestimuleerd en wordt er veel nationale aandacht voor Den Haag gegenereerd in deze periode.

Aanpak 2013: In 2013 is intensief samengewerkt met Bookit (weekendjeweg.nl). Deze samenwerking uitte zich o.a. in een speciale landingspagina, gezamenlijke inkoop van on- en offline media, onderlinge verwijzingen in eigen communicatiekanalen en de uitwisseling van kennis en resultaten.

3 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Randvoorwaardelijk Learning: Bij het koppelen van een goed doel aan de festivalperiode is het belangrijk dat de gemeente Den Haag, in samenwerking met Den Haag Marketing, een stimulerende rol richting de festivalorganisatoren inneemt, zodat dit goede doel zoveel mogelijk wordt doorgevoerd tijdens de verschillende evenementen. Ook moet de samenwerking eerder opgestart worden.

Aanpak 2013: In 2013 is er geen goed doel gekoppeld aan de festivalperiode. Voor 2014 zal dit weer wel gebeuren.

Learning: De commerciële partnerships die gesloten worden voor de festivalperiode moeten meer aansluiten bij de nationale focus van The Hague Festivals.

Aanpak 2013: In 2013 zijn er geen commerciële partnerships gesloten voor The Hague Festivals.

Marketingcommunicatie middelen mix Learning: De focus van de marketingcampagne blijft liggen op thema’s in plaats van op pijlers in de festivalperiode. Op deze manier kan voorkomen worden dat marketinguitingen aangepast moeten worden als er een evenement wegvalt.

Aanpak 2013: In 2013 is gekozen voor de focus op PMPC’s (Product Markt Partner Combinaties) waarbij vijf festivals leading waren. Voor een nadere toelichting zie paragraaf 2.2.

Learning: De marketingcommunicatie middelen mix zal een combinatie blijven van off- en online middelen zodat het grote publiek van de festivalperiode wordt bereikt.

Aanpak 2013: In 2013 is gekozen voor een crossmediale campagne met een sterkere focus op online media.

Learning: Er moet nog meer meegelift worden op afspraken met mediapartners van de evenementen met nationale aantrekkingskracht zodat de campagne gerichter op de doelgroepen van de verschillende festivals ingezet kan worden.

Aanpak 2013: Er is intensief geprobeerd mee te liften op afspraken met nationale mediapartners die festivalorganisatoren zelf hadden afgesloten. Bij een aantal festivals is dit gelukt, maar bij een aantal festivals was dit helaas lastig, vaak omwille van niet te beïnvloeden factoren (Radio Veronica heeft bijvoorbeeld de samenwerking met Parkpop eenzijdig opgezegd wegens een gewijzigde strategie bij de omroep).

Learning: Op het gebied van social media moet nog meer samengewerkt worden met evenementenorganisatoren zodat de herkenbaarheid van de festivalperiode en de verschillende festivals die hier deel van uitmaken wordt vergroot.

Aanpak 2013: Er is een sterke focus geweest op social media in de campagne, waarbij de individuele festivals sterk naar voren zijn geschoven. Daarbij is steeds verwezen naar de eigen social media kanalen van de festivals om op die manier voor versterking te zorgen.

Pers & PR Learning: Om nog meer redactionele aandacht voor de festivalperiode te genereren zal er in een vroeger stadium gecommuniceerd moeten worden over de programmering van de verschillende evenementen.

Aanpak 2013: Communicatie over programmering in een eerder stadium bleek lastig om op te pakken omdat festivalorganisatoren deze pas vaak in een laat stadium bekend willen maken.

Learning: Het blijft belangrijk om gezamenlijk met de partners eenzelfde boodschap uit te dragen waarin The Hague Festivals als overkoepelende campagne duidelijk wordt gemaakt.

Aanpak 2013: Aan het begin van de festivalperiode hebben alle festivalorganisatoren de logo’s en een gezamenlijke boilerplate gekregen voor onder persberichten. Helaas bleek in de praktijk slechts een aantal organisatoren deze te gebruiken en actief naar THF te verwijzen in hun eigen media.

4

79

80

2. Aanpak 2013 2.1 Organisatie Den Haag Marketing was in 2013 voor de vijfde keer verantwoordelijk voor de campagne. Binnen Den Haag Marketing is een multidisciplinair team opgezet waarbinnen intensief is samengewerkt.

Om de campagne tot een succesvol einde te brengen is er op een aantal vlakken samengewerkt met externe bureaus. De hele campagnestijl en alle bijbehorende uitingen zijn gemaakt en ontwikkeld door bureau Walvis & Mosmans. Zij hebben deze campagne dit jaar voor het eerst opgepakt en hebben ervoor gezorgd dat de stijl meer aansluit bij de stijl van de nationale marktbewerking. Voor het genereren van extra free publicity en aandacht is samengewerkt met The Publicity Company. Met dit bureau is in 2012 ook succesvol samengewerkt, wat maakt dat voor 2013 opnieuw de samenwerking is aangegaan. De website is in beheer van Netvlies, zij hebben gezorgd voor de integratie van de nieuwe look en feel. Daarnaast hebben zij een gedeelte van de online campagne uitgerold (Google Adwords en remarketing). Tot slot is voor het uitvoeren van het bezoekersonderzoek samengewerkt met Marble Research. Dit bureau heeft het onderzoek al enkele jaren uitgezet, wat maakt dat de resultaten goed vergeleken kunnen worden.

2.2 Strategie Voorafgaand aan de start van de festivalperiode is een nieuwe strategie geformuleerd voor The Hague Festivals. Belangrijkste uitgangspunt daarbij was de integratie van de festivalcampagne in de bredere nationale marktbewerking van de stad Den Haag. Daarbij is specifiek aandacht besteed aan het koppelen van bestaand aanbod aan attracties, musea en overnachtingsmogelijkheden aan de festivals.

In de strategie is gekozen voor vijf leading festivals. De keuze voor deze festivals is gebaseerd op de bovenregionale en veelal nationale aantrekkingskracht die zich uit in relatief grote aantallen bezoekers van buiten de regio Haaglanden. Alle vijf de leading festivals zijn gekoppeld aan ander aanbod om zodoende tot vijf PMPC’s (Product Markt Partner Combinaties) te komen: Een Indisch weekend in Den Haag: Tong Tong Fair + ‘Indië in Den Haag’ tentoonstelling in het Haags Historisch Museum + slapen in het Parkhotel Weekend haring happen: Vlaggetjesdag + SEA LIFE + een hotel in Scheveningen Cultuur weekend in Den Haag: Festival Classique + overnachting in het Hilton + Den Haag Sculptuur op het Lange Voorhout + Meesters uit het Mauritshuis in het Gemeentemuseum Den Haag Echte veteranen houden het een weekend vol: Nederlandse Veteranendag + Humanity House + overnachten in Den Haag Weekend rocken in Den Haag: Parkpop + surfen bij F.A.S.T. + Global Battle of the Bands op de Grote Markt + slapen op het strand bij F.A.S.T. (hostel of capsulehotel) Per PMPC is een doelgroepomschrijving gemaakt die als basis heeft gediend voor de media inkoop.

Deze is vooral ingestoken op interessegebied en minder op demografische kenmerken. Op die manier kon gerichter worden ingekocht om betere resultaten te krijgen.

Naast de vijf leading festivals zijn er drie podium festivals aangewezen: Life I Live, Bevrijdingsfestival en ShoppingNight. De keuze voor deze festivals is gebaseerd op de meer regionale uitstraling die deze evenementen hebben. De podium festivals zijn vooral ingezet om Hagenaars te bereiken en te enthousiasmeren voor de volledige festivalagenda. Ook DH Sculptuur is ingezet als podium, gezien de lange looptijd van de tentoonstelling was dit echter een meer statische vorm.

5 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

2.3 Campagnestijl Voor 2013 is een hele nieuwe campagnestijl ingezet. Er is, in tegenstelling tot voorgaande jaren, niet meer samengewerkt met de KABK. De opdracht aan het bureau dat de stijl heeft gemaakt was om deze meer te laten aansluiten bij de look & feel van de overige nationale marketingcampagnes van Den Haag Marketing. Het resultaat hiervan was een creatieve doorvertaling van de ruit uit de huisstijl van de nationale marktbewerking naar een nieuw logo en grid voor de uitingen voor The Hague Festivals.

Logo Om de toepasbaarheid van het logo zo groot mogelijk te maken is deze ontwikkeld in vier verschillende kleur(combinaties), op die manier konden festivalorganisatoren zelf kiezen welk logo het beste tot zijn recht kwam in hun eigen uitingen.

Grid In het grid dat gemaakt is voor alle uitingen staat de + centraal. Deze verbindt het festivaldeel aan het overige aanbod in de stad. Bij de samenstelling van het bovenste gedeelte is zo veel mogelijk gewerkt met de beelden die de festivalorganisatoren zelf ook gebruikten in hun uitingen. Dit om zoveel mogelijk onderlinge herkenbaarheid te creĂŤren tussen de The Hague Festivals campagne en de campagne van het festival zelf.

2.4 Campagneplan In de opzet van de campagne is gekozen voor een crossmediale opzet waarbij veel aandacht is geweest voor online marketing. Centraal daarbinnen stond de vernieuwde website www.thehaguefestivals.com. Deze toonde de volledige festivalkalender van de festivalperiode. De online marketing is ingestoken op een aantal verschillende manieren: Google Adwords en remarketing Bannering (inkoop op diverse websites als weeronline.nl, radio4.nl, cosmopolitan.nl en dagjeweg.nl) 6

81

82

Social Media, met daarbinnen vooral de focus op Facebook (Advertising) Online radiocampagne op MyRadio In de offline campagne werd onderscheid gemaakt tussen media inzet met een regionaal en een landelijk bereik.

Regionaal bereik: Free publicity in regionale media Animatie op boarding ADO stadion Citydressing (vijf Trotters (billboards) op A-locaties in de stad) Promotie op de podiumfestivals (Life I Live, Bevrijdingsfestival, ShoppingNight) Agendaflyer verspreid door de stad Landelijk bereik: Free publicity in landelijke media Media inkoop: advertenties in diverse print media i.c.m. redactionele aandacht (Margriet More, OOR, Vrij Nederland, Cosmopolitan, AD, Volkskrant, SPITS)

7 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

3. Resultaten 3.1 Doelstellingen Voorafgaand aan de campagne zijn een vijftal doelstellingen geformuleerd. Onderstaand wordt per doelstelling ingegaan op de resultaten.

Doelstelling 1 Het behouden en aantrekken van (nieuwe) bezoekers naar de festivals en deze omzetten naar verblijf.

Groei aantal overnachtingen van Nederlanders met 5% ten opzichte van dezelfde periode in 2012.

Voor het boeken van overnachtingen is dit jaar samengewerkt met weekendjeweg.nl (Bookit). Zij hebben voor de gehele festivalperiode een aparte landingspagina gemaakt met als onderwerp de festivals. Op deze pagina werd het gehele Haagse aanbod aan hotels getoond. Daarnaast is er vanuit Bookit aandacht besteed aan de campagne in hun eigen middelen: Den Haag was o.a. ‘stad van de maand’ in mei. Tevens is er gezamenlijk media ingekocht in offline media (AD, Volkskrant, SPITS).

De resultaten aan het einde van de festivalperiode geven een achterstand van het aantal boekingen aan ten opzichte van 2012 met 2%. Er zijn dus minder boekingen geweest. Op basis van dit resultaat zou gesteld kunnen worden dat de doelstelling niet behaald is. Echter is het van belang een aantal kanttekeningen te plaatsen: Het zoekgedrag naar Den Haag op weekendje weg is explosief gestegen: +568% t.o.v. dezelfde periode in 2012.

Van alle steden heeft Den Haag de beste resultaten qua boekingen. Eindhoven komt het meest in de buurt van het aantal boekingen, maar alle andere steden liggen ver onder het aantal van Den Haag (Rotterdam heeft de helft van het aantal boekingen).

Conclusie Op basis van de resultaten moet weliswaar gesteld worden dat de doelstelling absoluut gezien niet gehaald is. Den Haag laat echter wel zeer goede resultaten zien in vergelijking met de rest van Nederland. Op basis daarvan kan alsnog gesteld worden dat de festivalperiode een succesvolle periode is geweest voor het verblijfstoerisme in Den Haag.

Doelstelling 2 Nationale awareness creëren, succesvol wanneer: 70% zegt bekend te zijn met The Hague Festivals.

De campagne had in 2013 een sterke nationale focus. Hierbij ging het enerzijds om het creëren van awareness maar ook om de concrete conversie in de vorm van festivalbezoek en verblijf. In de strategie van 2013 is echter de keuze gemaakt om de naam The Hague Festivals niet meer te laden zonder toevoeging van één of meerdere van de leading festivals. Dat maakt dat The Hague Festivals in deze campagne veel meer een afzender is dan dat een boodschap. Zodoende heeft het creëren van nationale awareness voor The Hague Festivals an sich een lagere prioriteit gekregen ten gunste van het creëren van awareness voor de individuele festivals. Het onderzoek dat is uitgevoerd om de resultaten van deze doelstelling te meten is echter nog uitgegaan van de strategie van vorige jaren.

Daarmee is er dus enkel gevraagd naar de bekend met de naam The Hague Festivals en niet naar individuele festivals. De resultaten geven aan dat 54% van de respondenten bekend is met The Hague Festivals of een festival heeft bezocht. Sec gezien houdt dat in dat deze doelstelling daarmee niet behaald is. Dit kan echter heel goed het resultaat zijn van de gewijzigde strategie en is daarmee niet direct af te zetten tegen de effort die gedaan is in deze campagne.

8

83

84

Om toch wat te kunnen zeggen over de bekendheid van de individuele festivals is er in het bezoekersonderzoek een vraag toegevoegd hierover. De resultaten geven aan dat Parkpop de hoogste bekendheid heeft: 43% van de bezoekers van andere festivals is bekend met Parkpop. De overige festivals hebben een lagere bekendheid onder bezoekers van andere festivals. Voor zowel Vlaggetjesdag als de Tong Tong Fair laten de resultaten zien dat 22% ermee bekend is, voor de Nederlandse Veteranendag is dit 21% en voor Festival Classique 17%. Helaas is de bekendheid met de festivals niet gemeten in 2012, waarmee deze resultaten dus niet vergeleken kunnen worden.

Conclusie De doelstelling om bij 70% van de respondenten awareness te creĂŤren voor The Hague Festivals is niet behaald: slechts 54% van de respondenten is ermee bekend/ heeft een festival bezocht. De strategie in 2013 is echter niet meer gericht op het creĂŤren van awareness voor The Hague Festivals, maar juist op awareness voor de festivals binnen de festivalperiode. De resultaten daarvan zijn helaas niet gemeten wat het lastig maakt om deze veranderde strategie te kwantificeren.

Doelstelling 3 Bezoekers/doelgroepen THF koppelen aan musea/attracties binnen Den Haag (multiplier effect).

Wanneer succesvol: wanneer 10% van de bezoekers naast een bezoek van The Hague Festivals ook een andere betaalde activiteit (musea, attractie, overnachting) heeft ondernomen.

Het multiplier effect is een belangrijk onderdeel van de strategie geweest van de campagne voor 2013. Door middel van het + concept is de koppeling met overig aanbod overal teruggekomen: in advertenties, banners, in teksten en op de website. Om te kunnen meten wat het resultaat hiervan is geweest zijn er een aantal vragen toegevoegd aan de bezoekersenquĂŞte die hierop ingaan. De resultaten geven aan dat 43% van de festivalbezoekers een andere activiteit onderneemt naast het festivalbezoek. Van deze groep verrichte 34% een activiteit in Scheveningen en 66% in de binnenstad. Van de bezoekers van Vlaggetjesdag (in Scheveningen) verrichte 9% ook een activiteit in de binnenstad. Van de bezoekers van de festivals in de binnenstad verrichte eveneens 9% een andere activiteit in Scheveningen.

In de campagne is specifiek ingezet op het koppelen van festivals aan een museum of attractie en een verblijfsaccommodatie. De resultaten daarvan zijn als volgt: Overnachtingen: 7% van de festivalbezoekers verblijft twee of meer dagen in Den Haag.

Hiervan slaapt 49% in een betaalde accommodatie (hotel/bed & breakfast). Op het totaal komt dit neer op 3,5% van de festivalbezoekers.

Attractie en museumbezoek: 4% van de festivalbezoekers bezoekt een attractie en 6% een museum.

Conclusie Op basis van de resultaten kan geconcludeerd worden dat de doelstelling behaald is. 43% van de bezoekers heeft naast het festival een extra activiteit ondernomen. Dit percentage ligt veel hoger dan de 10% die in de doelstelling wordt genoemd. Daarbovenop heeft nog een 3,5% een betaalde overnachting geboekt. De festivals hebben zodoende voor flinke economische spin-off gezorgd in de stad, het multiplier effect is dan ook zeker aanwezig.

Doelstelling 4 Festivals een belangrijkere bezoekreden zijn voor Den Haag. Succesvol wanneer: 10% aangeeft voor een specifiek festival te komen naar Den Haag.

9 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Om de bezoekreden van bezoekers aan Den Haag te kunnen meten wordt een jaarlijks onderzoek uitgezet. Dit onderzoek is erop gericht het beeld dat Nederlanders hebben van Den Haag, Scheveningen en Kijkduin in kaart te brengen. Het onderzoek gaat daarmee niet specifiek in op festivals. Wel worden festivals als bezoekreden als aparte vraag meegenomen. De enquêtes worden begin juni afgenomen en omvatten daarmee helaas niet de gehele festivalperiode. De resultaten geven aan dat in 2012 voor 2% van de ondervraagden festivals de belangrijkste reden waren voor een bezoek aan de stad. Dit percentage is in 2013 gedaald naar 1%. Voor Scheveningen geldt dat dit percentage is gestegen van 5% in 2012 naar 8% in 2013. Het gaat hier om het percentage personen dat festivalbezoek op plaats één heeft gezet van de belangrijkste bezoekredenen. Als we het percentage bekijken van het totaal aantal respondenten dat festivals als een van de (maximaal) vijf belangrijkste bezoekredenen heeft genoemd, dan geldt dat voor 14% van de respondenten festivals een bezoekreden zijn in de stad. In 2012 was dit nog 13%.

Conclusie Op basis van de resultaten kan geconcludeerd worden dat het bezoeken van festivals als belangrijkste bezoekreden gedaald is in de stad, maar gestegen is in Scheveningen. De doelstelling is echter geformuleerd als ‘festivals een belangrijkere bezoekreden te laten zijn voor Den Haag’. Voor 14% van de respondenten is dat het geval in de stad, ten opzichte van 2012 is dat percentage gestegen. Dat maakt dat geconcludeerd kan worden dat festivals inderdaad een belangrijkere bezoekreden zijn geworden voor een bezoek aan Den Haag.

Doelstelling 5 Belgen interesseren voor Den Haag op basis van festivals en andere activiteiten in de zomermaanden.

Realiseren van 5% groei aantal overnachtingen van Belgen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Voor de overnachtingen van Belgen is vooralsnog alleen gekeken naar de resultaten op het Belgische platform van Bookit: weekendjeweg.be. Als we de resultaten van 2013 afzetten tegen dezelfde periode in 2012, zijn er 35% minder overnachtingen geboekt in Den Haag. Dit terwijl het aantal Belgen dat zocht naar Den Haag wel hetzelfde is gebleven. Bij deze resultaten is het belangrijk de volgende kanttekening te maken: De online campagne die is opgezet in België was gericht op het trekken van bezoekers naar thehaguefestivals.com. De statistieken van deze website tonen aan dat bijna 3.800 Belgen de website hebben bezocht (+595% t.o.v. 2012). Via thehaguefestivals.com werden mensen doorgelinkt naar de pagina op weekendjeweg.nl. Het zou dus goed kunnen dat er boekingen zijn geweest van Belgen via het Nederlandse platform van weekendjeweg. Helaas zijn hier geen resultaten van bekend.

Of het daadwerkelijke aantal Belgen dat in Den Haag is komen overnachten ook tegenviel is pas te zeggen als de cijfers van het CBS binnen zijn. Helaas zijn die op dit moment nog niet beschikbaar waarmee het trekken van een overkoepelende conclusie nog te voorbarig is.

Conclusie Op basis van de resultaten is het lastig om een overall conclusie te trekken ten aanzien van het verblijfstoerisme van gasten uit Belgen. Op basis van de resultaten van weekendjeweg.be kan gesteld worden dat de doelstelling om het aantal overnachtingen van Belgen in Den Haag te laten groeien niet behaald is. Dit is echter slechts één platform waarbinnen geen specifieke aandacht is geweest voor de festivalcampagne. Mogelijk dat Belgen alsnog wel verleid zijn voor een bezoek aan Den Haag, maar dat ze dat verblijf elders, of op het Nederlandse platform van weekendjeweg.nl, hebben geboekt.

10

85

86

3.2 Overige resultaten Naast bovenstaande resultaten die rechtstreeks zijn toe te schrijven aan de doelstellingen, zijn er nog een aantal andere campagne resultaten die meegenomen worden. Deze worden onderstaand beschreven.

Free publicity In de campagne is intensief ingezet op het creëren van free publicity in diverse media (online, dag-, week- en maandbladen). Hiervoor is onder andere samengewerkt met The Publicity Company. Het resultaat van deze acties is echter lastig te kwantificeren. Hoewel er via de knipseldienst van veel artikelen knipsels binnenkomen die de mediawaarde aangeven, is er ook een groot gedeelte dat niet wordt opgepikt. Daarvan is zodoende geen mediawaarde bekend. Onderstaand het overzicht van de feitelijke informatie: Aantal artikelen binnen via knipseldienst Berekende mediawaarde o.b.v. knipsels Gemiddelde mediawaarde per artikel

63 € 485.272,€ 7.702,-

Daarbovenop zijn nog 36 artikelen geplaatst in diverse media waarvan geen knipsels zijn ontvangen.

Dat heeft ermee te maken dat dit veelal bel & win pagina’s zijn die als advertentie worden gezien en advertenties worden niet opgepikt door de knipseldienst. Van deze artikelen is de mediawaarde dus niet te berekenen. Als uitgegaan wordt van de gemiddelde waarde van de artikelen die wel via de knipseldienst zijn binnengekomen, kan aangenomen worden dat deze artikelen een waarde van € 277.272,- vertegenwoordigen. Daarmee zou het totaal van de gegenereerde mediawaarde voor 2013 neerkomen op € 762.544,-. Let op: dit is een aanname en daarmee niet feitelijk onderbouwd!

Als we op basis van bovenstaande methode opnieuw kijken naar de mediawaarde van 2012, dan kan gesteld worden dat de resultaten van 2013 een groei van 40% laten zien in de gegenereerde mediawaarde.

Bovenstaande berekening is enkel gebaseerd op de offline publicaties. Online publicaties zijn niet meegenomen in de berekening, maar zullen tevens een significante bijdrage leveren. Voor online publicaties geldt echter dat deze vooralsnog niet te kwantificeren zijn in euro’s.

Conclusie Het is lastig om de mediawaarde van de gegeneerde free publicity te berekenen. Op basis van de berekeningen in deze evaluatie is echter een groei in de mediawaarde aangetoond van 40% t.o.v.

2012. Dit resultaat maakt dat de conclusie voor wat betreft free publicity zeer positief is. In 2013 is er hard gewerkt om de media te benaderen en dat heeft zijn vruchten afgeworpen.

Online campagne In 2013 is een brede online campagne uitgezet met als centraal middelpunt de vernieuwde website www.thehaguefestivals.com. Onderstaande tabel geeft de belangrijkste resultaten weer, afgezet tegen de resultaten uit 2012.

Op basis van de vergelijking met 2012 kan gesteld worden dat de website veel meer bezoekers heeft getrokken (+112%), dit komt voor een groot deel via het betaalde verkeer. De resultaten tonen daarnaast aan dat er in verhouding tot 2012, meer bezoekers zijn geweest van buiten Den Haag en buiten Zuid Holland (+6%). Ook het aantal buitenlanders dat de website heeft bezocht is verhoudingsgewijs toegenomen (+2%). Hiermee kan worden geconcludeerd dat de website een meer nationaal karakter heeft gekregen.

11 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

Aantal unieke bezoekers thehaguefestivals.com Demografie bezoekers thehaguefestivals.com: - Den Haag - Zuid-Holland - Nederland - Buitenland Facebook likes

2012 (18-4 t/m 9-7) 28.194

2013 (8-4 t/m 30-6) 59.687

Verschil 2012-2013 +112%

8.706

16.768

+93%

(33%)

(28%)

15.520

30.652

(57%)

(51%)

25.744

53.152

(92%)

(90%)

2.485

6.602

(8%)

(10%)

4.709

9.750

+98% +106% +166% +107%

Conclusie Op basis van de resultaten kan gesteld worden dat de online campagne zeer succesvol is geweest. Op vrijwel alle punten waar gemeten is, is sprake van een verdubbeling van het aantal bezoeken ten opzichte van 2012. De resultaten van het aantal bezoekers aan thehaguefestivals.com buiten Den Haag tonen aan dat de campagne goed is opgepakt buiten de stad.

Citydressing Voor de campagne 2013 is ingezet op een nieuwe manier van citydressing. Waar voorheen vooral werd ingezet op driehoeksborden en banieren, is er dit jaar gekozen voor Trotters. Deze billboards van 3 x 4 meter toonden aan één kant de gehele festivalkalender en aan de andere één van de PMPC beelden. In totaal zijn er vijf Trotters (één per PMPC) geplaatst op A-locaties in de stad. Ze zijn geplaatst op 6 mei en zijn op 1 juli weer weggehaald. Het gegenereerde bereik in die tussentijd is helaas niet kwantificeerbaar, maar zal aanzienlijk zijn, gezien de verkeersstromen op de locaties. De Trotters verschenen regelmatig op social media: mensen die de kalender hadden gefotografeerd en gedeeld. De reacties daar waren overwegend positief. Ook de evaluatie met de verschillende festivalorganisatoren over de Trotters is positief. Dit maakt dat geconcludeerd kan worden dat de Trotters goed zijn opgevallen en de partners tevreden waren.

Conclusie Op basis van de berichten op social media en de reactie van partners kan gesteld worden dat deze nieuwe vorm van citydressing een succes is geweest. De keuze om de gehele festivalkalender te tonen sluit goed aan bij de nieuwe strategie en is positief bevonden.

12

87

88

4. Samenwerking partners Voor de campagne in 2013 is de samenwerking met partners als een speerpunt benoemd. Enerzijds is er veel en intensief samengewerkt met Bureau Citymarketing, een samenwerking die zeker effectief en succesvol is geweest. Anderzijds is er gefocust op het betrekken van de festivalorganisatoren bij de campagne. Deze betrokkenheid is gecreëerd middels een aantal bijeenkomsten, persoonlijke gesprekken en regelmatige updates. Om de tevredenheid van de partners te bepalen is een tweeledig onderzoek uitgezet. Met de leading en de podium festivals is een persoonlijk evaluatiegesprek gevoerd. Onderwerpen waren de nieuwe huisstijl, opzet van de campagne, samenwerking en communicatie. Aan de overige festivals is een digitale enquête gestuurd die eveneens inging op dezelfde thema’s. Onderstaand worden de resultaten beschreven.

4.1 Communicatie Er zijn gedurende de festivalperiode een aantal momenten en bijeenkomsten geweest waar de festivalorganisatoren voor zijn uitgenodigd: Bijeenkomst Kick-off ontbijt 5 maart Feestelijke kick-off 28 maart Relatiemoment afsluiting festivalperiode 30 juni Centrale evaluatie en vooruitblik (10 oktober te weinig aanmeldingen, wordt opnieuw gepland)

Genodigden Leading + podium festivals Alle festivalorganisatoren, alle hotels, musea en attracties Alle festivalorganisatoren, partners meegenomen in de PMPC’s Leading + podium festivals

Doel Toelichten nieuwe strategie en onthulling huisstijl Centrale kick-off met alle betrokkenen Netwerken en afsluiting festivalseizoen Evaluatie 2013 en vooruitblik 2014, brainstormen over verdere samenwerking

Naast bovenstaande bijeenkomsten zijn er op regelmatige momenten updates geweest via de mail en telefoon. Bij de start van de festivalperiode op 29 april zijn alle festivalorganisatoren gemaild met de plannen. Halverwege de periode (eind mei) is hier nog een update op gekomen en aan het einde van de festivalperiode (op 1 juli) is een terugblik gemaild. Met de leading en podium festivals is tussentijds nog zeer regelmatig contact geweest om specifieke acties en voortgang af te stemmen.

Tot slot is er met alle festivalorganisatoren van de leading en podium festivals een persoonlijk gesprek gevoerd voorafgaand aan de festivalperiode in februari. Daarnaast is er in juli met hen allemaal in een individueel gesprek geëvalueerd.

4.2 Evaluatie vanuit partners In de evaluatie met partners stonden een aantal thema’s centraal. Onderstaand worden per thema de belangrijkste evaluatiepunten beschreven.

Nieuwe huisstijl De festivalorganisatoren zijn overwegend positief over de nieuwe huisstijl. Vooral de flexibiliteit die het logo biedt doordat het in verschillende kleuren beschikbaar is en geen afbreuk doet aan de eigen huisstijl, wordt als zeer positief ervaren. Daarnaast vonden de organisatoren het positief dat zij zelf konden besluiten waar ze het logo plaatsten.

13 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

“Een heel helder, duidelijk logo dat fijn is om mee te werken.”

Het belangrijkste aandachtspunt bij het logo is de leesbaarheid. Doordat de letters transparant zijn, was de tekst niet altijd even goed te lezen. Ook waren de letters te klein om goed leesbaar te zijn.

Opzet campagne De nieuwe opzet van de campagne met daarin een centrale focus op het koppelen van bestaand aanbod aan festivals wordt eveneens als positief geëvalueerd. Festivalorganisatoren zien hier zeker de meerwaarde van in. Kritisch zijn ze wel op de manier waarop deze dit jaar is uitgewerkt. De uitingen zoals die nu zijn gemaakt zijn verwarrend. Het lijkt alsof er concrete arrangementen worden aangeboden terwijl dat niet het geval is. Voor volgend jaar wordt dit dan ook als aandachtspunt benoemd. Daarnaast kan er meer gehaald worden uit de onderlinge samenwerking. Door meer naar elkaar te verwijzen kunnen zowel de festivals als het aanbod uit de stad nog meer profiteren.

“Goed concept maar uitvoering minder, het komt over alsof het een arrangement is maar je kunt het helemaal niet boeken.”

Voor wat betreft de tevredenheid over de uitwerking van de campagne in de marketingcommunicatie is er verschil te zien tussen de leading festivals en de overige festivals. De leading festivals stonden centraal in de uitingen en werden met naam, logo en beeld genoemd. Zij zijn hier dan ook vooral positief over. Voor de overige festivals geldt dat zij zichzelf te weinig terug hebben gezien in de uitingen die uitgezet zijn in de landelijke media. Het meest positief zijn zij over de Trotters, hier stonden zij immers met naam en datum op genoemd.

“De Trotters bij de stations hebben in elk geval hun werk gedaan, bezoekers vertelden dat ze daarom nog snel een kaartje kochten.”

Samenwerking en communicatie Net als bij de marketingcommunicatie uitingen is er bij de communicatie ook een verschil tussen de tevredenheid van de leading festivals en de overige festivals. De communicatie en samenwerking met de leading festivals is dan ook vele malen intensiever geweest dan met de overige festivals. De tevredenheid onder deze festivals is dan ook hoog. Aandachtspunt vanuit de leading festivals is de timing. De campagne is laat van start gegaan waardoor acties soms erg last minute werden opgepakt.

Voor volgende edities gaan zij liever in een eerder stadium al in gesprek om vroegtijdig de samenwerking verder vorm te kunnen geven.

“De communicatie verliep goed. Het was makkelijk, iedereen was aardig en erg toegankelijk. Fijn dat jullie regelmatig belden. Tot op het allerlaatste moment werden alle kansen gegrepen die gegrepen konden worden, dat was erg leuk.”

Toch zijn de overige festivalorganisatoren niet ontevreden over de samenwerking en de onderlinge communicaties. Wel worden zij bij volgende edities graag beter op de hoogte gehouden. Op die manier is het voor hen ook beter te beoordelen wat het effect is van de campagne voor hun eigen festival.

“Jammer dat we niet meer een bijeenkomst hebben gehad waar je met elkaar dingen kunt uitwisselen en ook mogelijke samenwerkingsverbanden bespreken. Het was naar mijn mening te laat met de communicatie en het heeft niet aangeslagen in zaken met elkaar delen, een gemiste kans.”

14

89

90

5. Financieel Het budget voor de zevende editie van de campagne The Hague Festivals bedroeg opnieuw € 250.000,-. Dit budget is onderverdeeld in kosten voor ontwikkeling van de campagne, de media inkoop, projectkosten en het onderzoek. Onderstaande tabel geeft de uiteindelijk besteedde kosten weer, de bedragen zijn afgerond.

Projectmanagement Ontwikkelkosten campagne Online campagne (website, bannering, adwords, remarketing en social media) Offline campagne (media inkoop, free publicity, promotie op podiumfestivals) Televisie (20 min. op SBS6) Citydressing Samenwerking organisatoren (bijeenkomsten, relatiekaarten Parkpop) Onderzoek TOTAAL

Uitgaven € 52.500,€ 29.000,€ 65.000,€ 60.000,€ 6.500,€ 13.000,€ 14.000,€ 10.000,€ 250.000,-

15 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

6. Learnings 2014 Op basis van de bovenstaande evaluatie kan gesteld worden dat we terugkijken op een succesvolle campagne. Festivals zijn goed voor de stad op verschillende manieren, bijvoorbeeld als het gaat om economische spin off, maar ook voor het vergroten van de stadstrots. Om aan de ambitie te voldoen om Den Haag echt als festivalstad te positioneren zullen er echter nog wel een paar stappen moeten worden genomen. Dit zit enerzijds in een uitbreiding van het aanbod, maar anderzijds ook aan het nog verder positioneren van de festivalperiode. Om de campagne in 2014 daarom nog sterker te maken zijn er op basis van de uitgebreide evaluatie met partners en de eigen interne evaluatie een aantal learnings geformuleerd. Deze worden onderstaand beschreven.

Campagnestijl Het nieuwe logo is goed ontvangen. Vooral de flexibele inzetbaarheid is iets waar zeer positief op gereageerd is. Deze mogelijkheid moet dus zeker worden behouden. Aandachtspunt is de leesbaarheid: het logo zou hierop moeten worden aangepast.

De PMPC’s lijken in de uitingen nu op arrangementen terwijl ze dat niet zijn. Voor 2014 is het belangrijk te kijken naar de gewenste manier van communiceren. Is er sprake van een concreet en boekbaar arrangement (zoals dit jaar bij Festival Classique) dan kunnen we dit ook zo communiceren.

Is er geen sprake van een concreet en boekbaar arrangement dan moeten we kijken naar een andere manier van communiceren zodat er geen verwarring kan ontstaan. De bovenliggende vraag die meegenomen moet worden in de strategie voor 2014 is of er überhaupt behoefte is aan arrangementen of niet. Leidend daarbij moet wel de doelstelling om het verblijfstoerisme en de economische spin off van festivals in de stad te stimuleren blijven. Deze doelstelling ligt immers ten grondslag aan de gehele campagne en zal dat ook zeker blijven. Voor 2014 is het goed om opnieuw te kijken naar de + in de strategie.

De inzet van Trotters voor citydressing met daarop de gehele festivalkalender is zeer positief ontvangen en kan daarmee opnieuw worden ingezet in 2014. Daarbij is het van belang te kijken of er meer plekken zijn in de stad waar ze geplaatst kunnen worden om zo nog meer exposure te creëren.

Planning Uit de eigen evaluatie maar ook uit de partnerevaluatie kwam planning en timing als belangrijkste aandachtspunt naar voren. De campagne is dit jaar laat van start gegaan doordat ook de voorbereiding pas laat kon beginnen. Voor de campagne in 2014 is onderstaande planning gewenst: November – december 2013: strategisch en tactisch marketingplan December 2013 – januari 2014: eerste gesprekken met leading en podium festivals over wederzijdse plannen Januari – februari 2014: mediaplan, creatieve uitwerking/ aanpassing campagnestijl Maart 2014: media inkoop en ontwikkelen uitingen April 2014: start campagne Samenwerking Het blijft een aandachtspunt om meer mee te liften op afspraken van festivalorganisatoren met mediapartners. Op die manier kunnen wederzijdse marketinginspanningen elkaar versterken.

Meer naar elkaar verwijzen is een belangrijk aandachtspunt voor 2014. Festivalorganisatoren kunnen veel meer verwijzen naar The Hague Festivals in hun eigen uitingen om op die manier de campagne te versterken en vice versa. Het uitdragen van een eenduidige boodschap is daarbij belangrijk.

16

91

92

Het betrekken van de kleinere festivals in de campagne kan verbeterd worden. Dit ligt vooral in de communicatie naar hen toe, maar ook in het meenemen van deze festivals in de uitingen. Zij moeten zich meer onderdeel voelen van The Hague Festivals.

In 2013 is de eerste aanzet gedaan voor een intensievere samenwerking met overige partners uit de stad (musea, attracties, hotels). Deze samenwerking is positief ontvangen. Voor 2014 is het aan te bevelen deze samenwerking verder te intensiveren en waar mogelijk uit te breiden. Aandachtspunt is dan ook de wederzijdse verwijzingen: het meenemen van The Hague Festivals op de website van partners en in eventuele uitingen en vice versa.

De samenwerking met travelpartners is in 2013 uitgebreid. Hierbij is gefocust op één partner: Bookit.

Deze samenwerking is zeer positief bevallen. Vanuit Bookit is actief meegewerkt om de pagina te promoten, zowel door inzet in eigen middelen als gezamenlijke media inkoop (50/50 budget). Ook op het gebied van (tussentijdse) evaluaties liep de samenwerking goed. Aandachtspunt blijft alleen wel dat het lastig is om de resultaten van overnachtingen in de volle breedte te evalueren. Dit omdat er nu slechts cijfers zijn van één boekingsplatform. Voor 2014 is het belangrijk goed te kijken naar de strategie ten aanzien van boekingsplatforms. Voorkeur heeft het daarbij om de stap naar boeken zo klein mogelijk te maken (zo min mogelijk clicks). Daarnaast is een goede afstemming met de hotels van belang. Zij zullen achter de keuze voor een boekingsplatform moeten staan en daarbinnen ook actief meewerken (door bijvoorbeeld gunstige prijzen af te geven).

Aanbod In de huidige opzet van de campagne van The Hague Festivals wordt het aanbod aan festivals in mei en juni meegenomen. Met vijf grote trekkers en een aantal podium festivals is het aanbod interessant en gevarieerd te noemen. Echter zitten de huidige festivals tegen hun maximum aan en daarmee is er ook weinig rek meer in het succes van de campagne The Hague Festivals. De komende jaren kan er nog wel wat groei bereikt worden, maar om significante groei te realiseren is ook een uitbreiding in het aanbod gewenst. Bij voorkeur zou dat een grote internationale trekker zijn waarmee Den Haag echt op de kaart gezet kan worden. De rol van de gemeente Den Haag hierin zou bij voorkeur regisserend zijn.

17 Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

7. Uitingen Tot slot worden onderstaand een aantal voorbeelden bijgevoegd van uitingen tijdens de campagne.

Dit is slechts een selectie.

Advertentie Vrij Nederland

Advertentie Margriet More!

Advertentie Volkskrant i.s.m. Bookit

Advertentie OOR

18

93

94

Flyer festivalagenda

Trotter (Spui)

Diverse online banners t.b.v remarketing

Promotie actie op Bevrijdingsfestival

19

Jaarverslag 2013

Jaarverslag 2013

95

Den Haag Marketing Postbus 85456 2508 CD Den Haag T (070) 361 88 88 E info@denhaag.com I www.denhaagmarketing.com