zdrowy krok w nowy rok PROGRAM DZIECI W
W W W. FA Z I R . PL
BADAŃ PROFILAK T YCZNYCH SZKOŁACH PODSTAWOW YCH
BEZPŁATNY BIULETYN
zdrowy krok w nowy rok
Szanowni Państwo, Fundacja Akademia Zdrowia i Rozwoju jest organizacją pozarządową realizującą cele o charakterze pro-zdrowotnym, społecznym, edukacyjnym i charytatywnym. Decyzja o jej powstaniu była konsekwencją od lat prowadzonej w tych obszarach aktywności fundatorów oraz osób z nimi powiązanych. Fundacja Akademia Zdrowia i Rozwoju działająca w imieniu jej fundatorów włącza się w ważne społecznie inicjatywy, finansuje i współfinansuje programy i projekty z zakresu profilaktyki zdrowotnej, edukacji, kultury i wolontariatu. Prowadzi także działalność charytatywną na rzecz społeczeństwa. Realizujemy projekty autorskie, a także współpracujemy z polskimi i międzynarodowymi instytucjami społecznymi. Zapraszamy Państwa do śledzenia naszych działań zmierzających w kierunku realizacji założeń statutowych, a także do szerokiej współpracy. Zarząd Fundacji Akademia Zdrowia i Rozwoju
3
k ro y w o n w k ro k y w ro zd
zdrowy krok w nowy rok SZKOŁA OBJĘTA P R O G R A M E M
ww w.fa zir. pl PAT R O N I PA R T N E R Z Y
uczniów w obecnej edycji programu (marzec-kwiecień Szanowni Państwo, Chcielibyśmy przedstawić Państwu program stworzo-
4
2013 roku). Pozostałe dzieci zostaną objęte badaniami profilaktycznymi w dalszych edycjach programu.
ny przez Fundację Akademia Zdrowia i Rozwoju,
Dokładne ustalenia będą czynione w zależności od
który ma na celu przeprowadzenie badań profilak-
pozyskanych przez Fundację środków, jednak według
tycznych stanu zdrowia uczniów szczecińskich szkół
wstępnych założeń akcje będą odbywały się cyklicznie,
podstawowych.
a rocznie zostanie przebadanych ok. 1 500 uczniów.
Naszym celem jest przebadanie 9 000 uczniów z 45
W obecnej edycji Programu badaniom poddane zosta-
szczecińskich szkół podstawowych, z czego 1 200
ną dzieci klas II szkół podstawowych.
zdrowy krok w nowy rok W zakresie badań, które zostaną niebawem przeprowadzone, znajdują się:
• • • • • •
Badanie Ortopedyczne, Badanie stóp, Badanie Okulistyczne, Badanie BMI (Badanie wskaźnika masy ciała). Przegląd dentystyczny Nauka poprawnego szczotkowania jamy ustnej wraz z kompletem pasta + szczoteczka dla każdego ucznia
•
Przegląd dermatologiczny
Badania przeprowadzane będą przez wykwalifikowanych i sprawdzonych lekarzy specjalistów. Badania będą przeprowadzane w gabinetach pielęgniarskich na terenie szkoły także nie będzie konieczności opuszczania szkolnych murów. Wyniki przeprowadzonych badań zostaną przeanalizowane i przetworzone w celach naukowych. Pozwoli to na zobrazowanie ogólnego stanu zdrowia I PAT R O N I M E D I A L N
i poziomu rozwoju dzieci ze szczecińskich szkół podstawowych, a w przyszłości porównaniu ich z wynikami pozyskanymi w czasie kolejnych tego typu akcji i podjęciu kroków zmierzających do poprawy stanu
Powyższa grupa docelowa została wybrana po konsultacjach z lekarzami, nauczycielami i dyrekcją szkół, które wyraziły akces na przeprowadzenie akcji.
zdrowia naszych pociech. Uzyskane wyniki badań będą mogły służyć Miastu Szczecin oraz zainteresowanym jednostkom do analizy stanu zdrowia dzieci.
Z obserwacji tych osób wynika, iż ta właśnie grupa dzieci, ze względu na okres przejściowy pomiędzy przedszkolem a gimnazjum, nie jest objęta profilaktyką zdrowotną niezbędną w tym okresie rozwoju.
Opiekę medialną nad programem objęły: TVP o/Szczecin, Kurier Szczeciński, Polskie Radio Szczecin. Wierzymy także, iż nasza akcja uświadomi rodzicom i badanym dzieciom wagę profilaktyki zdrowotnej.
5
zdrowy krok w nowy rok
Badanie BMI BMI to skrót z języka angielskiego ‘body mass index’, co tłumaczymy jako wskaźnik masy ciała. Wskaźnik BMI (inaczej wskaźnik Queteleta II) charakteryzuje relację pomiędzy masą ciała a wzrostem. BMI to współczynnik powstały przez podzielenie masy ciała podanej w kilogramach przez kwadrat wysokości podanej w metrach.
BMI =
waga [kg] wzrost x wzrost [m]
Tabela do określania BMI
6
zdrowy krok w nowy rok
BMI u dzieci Zasady liczenia BMI są zawsze te same, do obliczenia BMI potrzebujemy wzrost i waga dziecka. Ważne jest że BMI nie liczy się dla dzieci poniżej 2 roku życia, wyniki jakie się uzyskuje są bardzo niedokładne. Pamiętaj też, że wyniki BMI uzyskane po obliczeniu nie mogą służyć do interpretacji wagi według tabel dla dorosłych! Spowodowane jest to dwoma czynnikami:
•
zawartość „naturalnej” tkanki tłuszczowej zmienia sie wraz z wiekiem, szczególnie zaś w latach rozwoju i dojrzewania dziecka.
•
zawartość tłuszczu w organizmie jest różna dla dziewczynek i chłopców. Badacze określili Percentyle, które (nie wgłębiając się w ich sens matematyczny) określają poziomy różnych statusów wagi i tak:
• • • •
Niedowaga – poniżej 5-tego percentyla Normalna waga – od 5 do 85-tego percentyla Nadwaga – od 85 do 95-tego percentyla Otyłość – powyżej 95 percentyla
Zachowaj krytycyzm do wyników BMI. Nie mierzy on bowiem poziomu tłuszczu w organizmie. Jeżeli twoje dziecko jest wysportowane i umięśnione to BMI kompletnie się nie sprawdzi. Zawsze możesz udać się do lekarza o poradę.
7
Podświetlane litery przestrzenne Kasetony reklamowe Tablice wolnostojące projekt | wykonanie | montaż www.pb-reklama.pl kontakt@pb-reklama.pl tel. +48 504 344 569
Serdecznie zapraszamy do nowootwartego sklepu Oh! Szokujące gadżety przy ul. Monte Cassino 38. Tylko u nas można kupić Buty Trampit oraz światło chemiczne.
Dzięki naszym butom pragniemy rozpropagować zdrowy
Światło chemiczne to szeroki wachlarz produktów nadają-
styl życia mieszkańcom Szczecina, a także regionu. To Super
cym każdej imprezie nowego szokującego wymiaru (świecące
zabawa, a przy okazji wzmocnienie mięśni nóg, poprawa
słomki, świecące szkło użytkowe), co daje możliwość bezpie-
równowagi i zwiększenie wytrzymałości.
czeństwo przy powrotach do domu.
Serdecznie zapraszamy od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00-19.00 oraz w sobotę 10.00-15.00
tel. +48 508 506 324
ul. DzierĹźonia 68a 71-792 Szczecin kom. 602 725 707 tel/fax. 91 426 98 22 www.szkolaperkusji.pl
OM
UOY.C
.B WWW
STRONY INTERNETOWE GRAFIKA I WYDAWNICTWA WIZUALIZACJE 3D
L i c e n c j o n o wa n y Z a r z ą d c a Ni e r u c h o m o ś c i
zarządzanie nieruchomościami administrowanie lokalami mieszkalnymi i komercyjnymi zarządzanie Wspólnotami Mieszkaniowymi utrzymanie techniczne nieruchomości
www.retra.pl tel. 91 482 70 20 kom. + 48 604 502 939
zdrowy krok w nowy rok
Lekarz rodzinny, pielęgniarka środowiskowa i szkolna
Muszą jednak pamiętać, że specjalistów od chorób
Każde dziecko ma prawo do opieki lekarza rodzinnego
dorosłych.
i pielęgniarki środowiskowej. Lekarz rodzinny przyj-
dziecięcych jest niewielu, jeśli więc zajdzie konieczność, będą musiały skorzystać z opieki lekarza dla
muje pacjentów w swoim gabinecie. W wyjątkowych
Większość poradni jest czynnych trzy razy w tygodniu.
przypadkach, medycznie uzasadnionych, może od-
Przynajmniej raz w tygodniu lekarz specjalista przyj-
wiedzić chorego w jego domu.
muje pacjentów przed południem, a co najmniej raz
Dziecko, które wyjechało na wakacje, może pójść do „obcego” lekarza rodzinnego zawsze wtedy, gdy źle się poczuje lub zachoruje.
w tygodniu po południu, między godz. 14 - 18. Lekarz specjalista może skierować pacjenta na każde badanie, które jest potrzebne, by się dowiedzieć, na co
Podobnie jak dorosły, dziecko także może zmienić le-
pacjent choruje i jak trzeba go leczyć. To lekarz decydu-
karza. Deklarację do nowego lekarza rodzinnego skła-
je, co trzeba i można dla pacjenta zrobić. Skierowanie
da, w imieniu dziecka, jego rodzic lub opiekun prawny.
musi być na piśmie, a lekarz musi wskazać pracownię
Każdy pacjent może zmienić lekarza lub pielęgniarkę dwa razy do roku. Za trzeci raz trzeba zapłacić 80 zł. Opłaty nie pobiera się, jeśli ktoś zmienił lekarza, bo się przeprowadził, lub gdy lekarz przeniósł się do innej przychodni. Lekarz rodzinny może skierować dziecko na badania, do lekarza specjalisty lub do szpitala, na rehabilitację
lub laboratorium, w którym można badanie wykonać. Wtedy jest ono bezpłatne. Skierowanie na badania kontrolne także wystawia lekarz specjalista, u którego pacjent się leczy. Te badania także są dla pacjenta bezpłatne.
leczniczą, a także do uzdrowiska; może także wystawić
Lekarz specjalista, który ma umowę z NFZ, ma obowią-
mu receptę na leki.
zek poinformować na piśmie lekarza rodzinnego, na
Każde dziecko w wieku szkolnym, od klasy zerowej w szkołach podstawowych, po ostatnią klasę szkoły
co pacjent choruje, jak jest leczony, jakie leki zostały mu zapisane i kiedy musi przyjść na wizytę kontrolną.
ponadgimnazjalnej, ma również zapewnioną opiekę
Na podstawie takiego zaświadczenia lekarz rodzinny
pielęgniarki szkolnej.
może wypisywać choremu recepty przez cały wskazany przez specjalistę czas. To wygodniejsze dla pacjen-
W poradni u specjalisty Dzieci korzystają ze świadczeń opieki zdrowotnej na
12
ta, bo do lekarza rodzinnego ma prawie zawsze bliżej, niż do specjalisty.
takich samych zasadach, jak dorośli, tyle że muszą być
Skierowania nie trzeba mieć, gdy idzie się np. do den-
pod ich opieką. Jeśli są kierowane do lekarza specja-
tysty, dermatologa, ginekologa, okulisty, onkologa lub
listy, to mogą wybrać poradnię lub samego lekarza.
psychiatry.
zdrowy krok w nowy rok
Opieka stomatologiczna Każde dziecko może wybrać dentystę, u którego chce
Pacjentom przysługują między innymi: •
badanie lekarskie stomatologiczne z instrukta-
leczyć zęby. Najlepiej by było, gdyby zęby nie choro-
rzem higieny jamy ustnej jeden raz w okresie 12
wały. Dlatego lepiej nie czekać, aż któryś zacznie boleć,
miesięcy
tylko regularnie chodzić na badania lekarskie. A przede wszystkim - myć zęby chociaż dwa razy dziennie i płukać jamę ustną po każdym posiłku .
•
badanie lekarskie kontrolne trzy razy w okresie 12 miesięcy
•
zdjęcie zębowe wewnątrzustne, do dwóch zdjęć w okresie 12 miesięcy - w powiązaniu z gwaranto-
W gabinecie dentystycznym bezpłatne dla pacjenta są tak zwane gwarantowane świadczenia stomatologicz-
wanym świadczeniem stomatologicznym
•
znieczulenie miejscowe powierzchniowe lub na-
ne, wykonywane z użyciem gwarantowanych mate-
siękowe - w powiązaniu z gwarantowanym świad-
riałów stomatologicznych - ich wykaz określa minister
czeniem stomatologicznym
zdrowia.
•
znieczulenie przewodowe wewnątrzustne - w powiązaniu z gwarantowanym świadczeniem stomatologicznym
• • •
leczenie próchnicy powierzchniowej opatrunek leczniczy na zębie stałym całkowite opracowanie i odbudowa ubytku zęba – do trzech powierzchni
•
usunięcie złogów nazębnych jeden raz w okresie 12 miesięcy
• •
usunięcie zęba jedno - i wielokorzeniowego założenie opatrunku chirurgicznego
Pacjentowi, który zgłasza się z bólem, świadczenia gwarantowane udzielane są w dniu zgłoszenia.
Dodatkowe świadczenia dla dzieci i młodzieży do 18. roku życia Dzieciom i młodzieży do ukończenia 18 roku życia przysługują dodatkowo m.in.:
• •
leczenie próchnicy powierzchniowej zabezpieczenie bruzd zębów szóstych lakierem szczelinowym - 1 raz do ukończenia 7 roku życia
• •
14
impregnacja zębiny zębów mlecznych opatrunek leczniczy w zębie mlecznym
zdrowy krok w nowy rok • •
lakierowanie wszystkich zębów stałych nie czę-
jednoszczękowym i dwuszczękowym, do ukoń-
ściej niż 1 na kwartał
czenia 12 roku życia; kontrola wyników leczenia
całkowite opracowanie i odbudowa ubytku zęba
aparatem ortodontycznym ruchomym nie czę-
mlecznego
• • • •
ściej niż dwanaście razy w ciągu 12 miesięcy, do
kosmetyczne pokrycie niedorozwoju szkliwa w zębach stałych
ukończenia 13 roku życia; naprawa aparatu orto-
opatrunek leczniczy w zębie stałym
dontycznego wykonanego w ramach świadczeń
całkowite opracowanie i odbudowa ubytku zęba
gwarantowanych raz w roku do ukończenia 13
na 1 powierzchni, na 2 powierzchniach;
roku życia; nie przysługuje wymiana i naprawa
całkowite opracowanie i odbudowa rozległego
aparatu uszkodzonego w wyniku nieprawidłowe-
ubytku zęba na 2 powierzchniach, na 3 powierzchniach;
•
leczenie endodontyczne (kanałowe) zęba z wypełnieniem 2 kanałów i 3 kanałów; nie obejmuje opracowania i wypełnienia ubytku korony zęba
•
leczenie endodontyczne (kanałowe) zęba z zakażonymi kanałami z wypełnieniem 2 kanałów zęba; nie obejmuje opracowania i wypełnienia ubytku
•
proteza dziecięca częściowa i całkowita
Profilaktyczne świadczenia dla dzieci do ukończenia 6 roku życia •
ocena stanu uzębienia za pomocą wskaźnika intensywności próchnicy PUW * dla zębów mlecz-
usunięcie złogów nazębnych – nie częściej niż je-
nych i stałych
Leczenie ortodontyczne wad zgryzu u dzieci Leczenie ortodontyczne wad zgryzu obejmuje m.in. badanie lekarskie stomatologiczne z instruktażem higieny jamy ustnej jeden raz w okresie 12 miesięcy
•
•
korony den raz na 6 miesięcy w obrębie całego uzębienia
•
go użytkowania
badanie lekarskie kontrolne- trzy razy w okresie 12
• •
kontrola higieny jamy ustnej profilaktyka profesjonalna próchnicy , w tym profilaktyka fluorkowa przy braku przeciwwskazań
• •
ocena stanu morfologicznego i funkcji żucia zastosowanie działań zapobiegających wadom zgryzu – profilaktyka ortodontyczna
PUW* - suma zębów z próchnicą, usuniętych z powodu próchnicy, wypełnionych z powodu próchnicy
miesięcy
•
badanie lekarza specjalisty z krótką pisemną oce-
Osoby niepełnosprawne
ną i wskazaniami diagnostyczno-terapeutycznymi
• •
dla lekarza prowadzącego, bez powiązania z inny-
Dzieciom i młodzieży niepełnosprawnym do ukoń-
mi świadczeniami gwarantowanymi
czenia 16. roku życia przysługują, jeżeli wynika to ze
zdjęcie pantomograficzne wraz z opisem – jeden
wskazań medycznych, kompozytowe materiały świa-
raz w trakcie całego leczenia ortodontycznego
tłoutwardzalne do wypełnień oraz znieczulenie ogól-
zdjęcie cefalometryczne jeden raz w trakcie całego leczenia ortodontycznego, w uzasadnionym przypadku
• •
ne przy wykonywaniu świadczeń gwarantowanych. Znieczulenia nie podaje się podczas pierwszej wizyty
korekcyjne szlifowanie zębów
dziecka niepełnosprawnego, do ukończenia przez nie
leczenie aparatem ortodontycznym ruchomym,
6. roku życia.
15
zdrowy krok w nowy rok
Leczenie uzdrowiskowe Skierowanie
na
leczenie
uzdrowiskowe
zapewniając sobie zakwaterowanie i wyżywienie. NFZ finansuje zabiegi. wysta-
wia lekarz, który ma umowę z NFZ. Bierze on pod uwagę aktualny stan zdrowia pacjenta, wskazania i przeciwwskazania.
dechowych dolnych (pulmonologia) i górnych (laryngologia), choroby endokrynologiczne, kardiologiczne, choroby krwi i układu krwiotwórczego (hematologia),
Do skierowania lekarz dołącza aktualne wyniki pod-
naczyń obwodowych, nerek i dróg moczowych (nefro-
stawowych badań, wykonanych na zlecenie i koszt
logia i urologia), choroby oka i przydatków oka, orto-
kierującego:
pedyczno - urazowe, reumatologiczne, choroby skóry,
•
badania dla dzieci: OB., morfologia, mocz, badanie kału na obecność jaj pasożytów (ważne w dniu wyjazdu dziecka do uzdrowiska)
układu nerwowego (neurologia), układu trawienia (gastroenterologia, hepatologia), cukrzycę (diabetologia), narząd ruchu, osteoporozę i otyłość.
Skierowania na leczenie uzdrowiskowe dzieci trakto-
Aktualizowany wykaz miejsc udzielania świadczeń
wane są jako priorytetowe, poza kolejnością.
znajduje się na stronie internetowej Zachodniopo-
Dzieci i młodzież do 18 roku życia nie wnoszą opłat za leczenie w sanatorium i szpitalu uzdrowiskowym. Z opłat zwolnione są także dzieci o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz dzieci uprawnione do renty rodzinnej. Leczenie w sanatorium
morskiego Oddziału NFZ, w zakładce Dla Pacjenta.
Leczenie cukrzycy za pomocą pompy insulinowej
uzdrowiskowym dla dzieci trwa 21 dni, leczenie
Dzieciom chorym na cukrzycę typu I Narodowy Fun-
w szpitalu uzdrowiskowym dla dzieci trwa 27 dni.
dusz Zdrowia finansuje pompę insulinową. Jest to nie-
Dzieci w wieku od 3 do 6 lat mogą być kierowane na
wielkie urządzenie przeznaczone do ciągłego poda-
leczenie uzdrowiskowe same lub pod nadzorem rodzi-
wania insuliny do tkanki podskórnej, z której wchłania
ca lub opiekuna prawnego. Leczenie dzieci jest bez-
się ona do krwioobiegu. Bezpłatne dla pacjenta jest
płatne, natomiast rodzice lub opiekun ponoszą pełną
także oprzyrządowanie pompy (wkłucia), wydawane
odpłatność za pobyt w zakładzie uzdrowiskowym.
na zlecenie lekarza specjalisty pediatrii lub lekarza
Dzieci uczęszczające do szkoły podstawowej lub gim-
specjalisty diabetologii.
nazjum kierowane są na leczenie uzdrowiskowe przez cały rok, natomiast młodzież szkół ponadgimnazjalnych - w okresie wolnym od nauki. Uzdrowiskowe leczenie ambulatoryjne dla dzieci trwa od 6-18 dni zabiegowych; w przypadku lecze-
16
W uzdrowisku dzieci mogą leczyć choroby dróg od-
www.nfz-szczecin.pl Siedziba ZOW NFZ 71-470 Szczecin, ul. Arkońska 45 tel. 91 425 10 00 faks 091 425 11 88
nia uzdrowiskowego w trybie ambulatoryjnym pa-
Całodobowy tel. informacyjny Tel-Med Szczecin
cjenci ponoszą koszty pobytu, we własnym zakresie
tel. 91 46 45 045
Senior i wnuk. Ćwiczenia w domu. Senior i wnuk. Czym się różnią? • Senior wykonuje mniejszą ilość powtórzeń, wnuk • • •
– większą. Dłuższe przerwy między ćwiczeniami dla seniorów. Podczas zabawy aktywizującej senior powinien uważać, aby się nie przemęczyć. Podczas ćwiczeń wymagających rozciągliwości taśmy Thera-Band uczestnik rozciąga ją na tyle, na ile pozwala mu zakres ruchu w stawie (starsze osoby posiadają mniejszy zakres ruchu, niż dzieci).
Potrzebujemy:
Piłki rehabilitacyjne, kije, taśma
thera-band, balony
Senior i wnuk. W czym są podobni? • • • •
Kolor taśmy Thera-Band dobieramy adekwatnie do wieku, a przede wszystkim w zależności od sprawności fizycznej. Zwracamy szczególną uwagę na wykonanie ćwiczeń oddechowych – dwukrotnie dłuższy wydech. Podczas ćwiczeń dbamy o poprawność ich wykonywania (powoli, ale dokładnie) oraz o utrzymywanie prawidłowej postawy. Piłki rehabilitacyjne dobieramy adekwatnie do wzrostu.
Cel ćwiczeń: Wzmacnianie mięśni posturalnych, utrzymanie prawidłowej postawy ciała, wzmacnianie mięśni kończyn dolnych i górnych.
Senior i wnuk. Ćwiczenia na powietrzu. Wnuk powinien: • mieć buteleczkę wody lub soku • być ubrany „na cebulkę” aby w zależności • • •
od warunków pogodowych uniknąć przegrzania lub wychłodzenia naśladować ruchy bawiącego się seniora pomagać seniorowi w noszeniu i przygotowywaniu sprzętu (kijów do ćwiczeń) – to niezwykle odpowiedzialne zadanie! próbować sam wyregulować wysokość kijów, zapiąć paski rękawiczek
Senior powinien: • zabierać na dłuższe spacery czy wycieczki mały plecak • • • •
z prowiantem i wodą dla siebie i swojego wnuka pamiętać o zabezpieczeniu ostrych grotów gumowymi nakładkami na czas zabawy z wnukiem pamiętać, że dziecko chętnie uczestniczy we współzawodnictwie i angażuje się emocjonalnie w odniesiony sukces wiedzieć o tym że małe dzieci szybciej się męczą ale też szybciej regenerują po wysiłku niż osoby starsze podczas zabaw dozować wysiłek tak, aby narastał stopniowo
Materiał edukacyjny programu profilaktycznego „Aktywny Senior Uśmiechnięty Wnuk”, oprac. fizjoterapeuci SPONDYLUS.
22
Ć wi c z e n i a w d om u
Ćwiczenie 1: Balon na uwięzi Stajemy naprzeciwko, twarzami do siebie, w lekkim rozkroku. Każdy trzyma w dłoni nadmuchany balon. Podrzucając go do góry dmuchamy tak, aby nasz balon nie spadł na podłogę.
Ćwiczenie 2: Zabawa aktywizująca „Motylki” Wyobrażamy sobie, że jesteśmy motylkami i poruszamy skrzydełkami (ugięte w łokciach ramiona). W tej pozycji biegamy po pokoju.
Ćwiczenie 3: Rajdowi kierowcy Trzymamy w dłoniach kijki, wykonujemy ruch kierownicy raz w prawo, raz w lewo. Ilość powtórzeń dla seniora: 5-10 razy, dla wnuka: 10-15 razy.
Ćwiczenie 4: Jak na grzbiecie konia Siedzimy na piłce rehabilitacyjnej, nogi w lekkim rozkroku, stopy oparte o podłoże, dłonie leżą na udach. Prostujemy prawą nogę w stawie kolanowym naprzemiennie z lewą nogą. Podczas ćwiczenia zwracamy uwagę na utrzymanie prostych pleców oraz równowagi. Ilość powtórzeń dla seniora: 5-10 razy, dla wnuka: 10-15 razy.
Ćwiczenie 5: Rościąganie taśmy Thera-Band Stoimy prosto. Pod stopami oraz w dłoniach – taśma Thera-Band. Podciągamy taśmę do góry jak najwyżej, powracamy do pozycji wyjściowej. Ilość powtórzeń dla seniora: 5-10 razy, dla wnuka: 10-15 razy.
Ćwiczenie 6: Spacerek z taśmą Trzymamy w dłoniach kijki, wykonujemy ruch kierownicy raz w prawo, raz w lewo. Ilość powtórzeń dla seniora: 5-10 razy, dla wnuka: 10-15 razy.
23
Ć wi c z e n i a n a powi e t r z u
Ćwiczenie 1: Balansowanie kijem na dłoni Balansujemy kijem pionowo ustawionym na dłoni, starając się utrzymać go w tej pozycji. Po wykonaniu zmieniamy rękę ćwiczącą. Dla bezpieczeństwa ćwiczymy z nałożoną na ostry koniec gumową nakładką.
Ćwiczenie 2: Boksowanie Imitujemy boksowanie rękami z kijami trzymanymi w zaciśniętych pięściach. Ćwiczenie wykonujemy min. 20 razy.
Ćwiczenie 3: Przekładanie kija pod kolanem Przekładamy kije naprzemiennie pod prawym i lewym kolanem. Kije trzymamy razem. Wykonujemy to ćwiczenie min. 10 razy na każdą nogę.
Ćwiczenie 4: Ciuchcia Pozycja wyjściowa: stoimy jeden za drugim w odległości jednego kroku. Podajemy sobie kije chwytając ich przeciwległe końce (na ostrych końcówkach kijów – gumowe nakładki). Osoba stojąca z tyłu nadaje rytm, tempo oraz mówi z której nogi zaczyna maszerować osoba z przodu, staramy się utrzymać naprzemienny ruch prawa ręka – lewa noga tak, jak podczas zwyczajnego marszu. W takim ustawieniu maszerujemy wspólnie odcinek 50 m i zamieniamy się rolami
Ćwiczenie 5: Zamiana miejsc Pozycja wyjściowa: stoimy twarzą do siebie w odległości jednego kroku, trzymając prawą ręką przed sobą kij, pionowo wsparty o podłoże (nie wbijamy kija). Na umówiony sygnał puszczamy kij i szybko zamieniamy się miejscami aby chwycić kij współćwiczącego. Po kilku powtórzeniach zmieniamy rękę trzymającą kij. Chcąc utrudnić wykonanie ćwiczenia – zwiększamy odległość np. o pół kroku.
Ćwiczenie 6: Stretching Pozycja wyjściowa: wykrok lewą nogą - palce stóp zadarte, wsparcie na kijach. Powoli obniżamy sylwetkę, rozciągając tylną część uda i okolice dołu podkolanowego. Wytrzymujemy ok. 15 s., zmieniamy nogę i powtarzamy ćwiczenie (wykonujemy z wyczuciem).
25
26
27
zdrowy krok w nowy rok
Tym
czasem
wczesne
rozpoznanie
zagrożenia i zmiana sposobu odżywiania na właściwy, połączone ze zwiększeniem aktywności fizycznej, bardzo szybko i radykalnie obniżają ryzyko wystąpienia
Podaj to, co najlepsze
cukrzycy i chorób układu krążenia w życiu
Znakomite hasło reklamowe firmy Tchibo powinno
dorosłym.
w naszym życiu być jak najczęściej stosowane i praktykowane w wielu ważnych jego obszarach. Ale przejdź-
Jeśli naprawdę chcecie dać swoim dzieciom to, co
my do kwestii dla wielu z nas w życiu najważniejszej,
najlepsze, to sprawcie aby jego młody organizm regu-
czyli do kwestii naszych dzieci.
larnie otrzymywał wszystkie wartościowe i potrzebne
W trosce o nie jesteśmy wstanie zrobić wszystko to,
składniki pokarmowe.
co jest dla nich najlepsze. Kiedy się urodzą, kupujemy ładne ubrania, markowe odżywki. Nieco później za-
Każdy z nas dobrze wie jakie konsekwencje może spo-
wozimy do przedszkoli, kierujemy do jak najlepszych
wodować w silniku jego samochodu zatankowanie go
szkół, wysyłamy na dodatkowe zajęcia, tymczasem
paliwem zanieczyszczonym lub o niskiej jakości. Czę-
wspólnie spędzanego czasu jest coraz mniej. Jedną
sto troszczymy się o nasze pojazdy znacznie bardziej
z najważniejszych dziedzin, jaką jest ich dbałość o ich
niż o siebie i swoich bliskich.
odpowiednie odżywianie, powierzamy żywieniu zbiorowemu i innym. Pół nieszczęścia, jeżeli jest to szkolna stołówka, ale niestety, bardzo często zastępuje ją „wygodny” fast food, z którego sami też często korzystamy. A taki scenariusz to prosta droga do poważnych i niebezpiecznych w swoich konsekwencjach problemów ze zdrowiem. W ostatnich kilkudziesięciu latach upowszechnił się właśnie taki styl życia. Jego konsekwencje to nadciśnienie tętnicze i zaawansowana miażdżyca, rozpoznawane się już u 10-letnich dzieci! Cukrzyca, otyłość, zespół metaboliczny i choroby
dziecko jest nieodpowiednio odżywione. Pierwszy i najbardziej czytelny to nadmierna masa ciała dziecka. Ale są też liczne inne jak: nadmierna senność – apatia, wzmożona pobudliwość (ADHD), agresywne zachowanie, gorsze postępy w nauce. Wszystkie te sygnały mogą być spowodowane nieodpowiednim odżywianiem. Nie wolno ich lekceważyć. I może tak być, że po wywiadówce w szkole pretensje, zamiast do dziecka, powinniśmy mieć do siebie samych.
układu krążenia, dawniej praktycznie niewystępujące
Zdrowe odżywianie nie oznacza też tego, że musi być
u młodych osób, teraz niestety zajęły trzecie miejsce
ono kosztowne, wymaga jednak przeznaczenia na
wśród przyczyn zgonów u dzieci poniżej piętnastego roku życia. Analiza tych nieszczęść praktycznie zawsze wskazuje na błędy nabyte w dzieciństwie, a wynikające z lekceważenia zasad poprawnego żywienia.
28
Możemy mieć wiele sygnałów świadczących, że nasze
jego przygotowanie (deficytowego dla wielu z nas) czasu. Jednak warto podjąć ten trud, bo gra toczy się o bardzo wysoką stawkę. O to mianowicie, aby nasze dziecko w swoim dorosłym życiu było zdrowym,
Problem potęguje fakt, że większość rodziców nie za-
sprawnym fizycznie i intelektualnie człowiekiem i dzię-
uważa nadmiernej masy ciała u swoich dzieci. Dotyczy
ki temu lepiej niż inni będzie radziło sobie w rzeczywi-
to 1/3 matek i 50% ojców.
stości. Tej, w jakiej przyjdzie mu żyć.
zdrowy krok w nowy rok Nutrigenomika – pozwala precyzyjnie ustalić, co jeść i ile oraz czego unikać. Nutrigenomika – to nowa dziedzina nauki, związana
wiele chorób cywilizacyjnych. Już dzisiaj szczecińska firma dietetica daje możliwość zbadania genu FTO, „sygnalizującego” predyspozycje do otyłości.
z genetyką pozwalająca precyzyjnie określić, jak dany
Otyłość jest chorobą wielogenową (co oznacza, że
rodzaj pokarmu wpływa na nasz organizm i chociaż
wpływ na jej rozwój ma więcej niż jeden gen), to jed-
w 99,9% wszyscy posiadamy podobny zestaw genów,
nak gen FTO (Fatt Mass and Obesity Associated Gene)
to jednak każdy z nas jest niepowtarzalny. Celem badania genetycznego jest taki dobór diety ustalonej tą metodą, by stanowiła ona lek dla danej osoby. Tak jak genetyka, nutrigenomika jest bardzo młodą nauką, ale niezwykle dynamicznie rozwijającą się. Ma już wielkie osiągnięcia w diagnostyce medycznej i skutecznym
w sposób niekwestionowany wyróżnia się na tle innych genów swoją siłą predysponowania do otyłości. Zdaniem bardzo wielu naukowców to głównie zmiany w budowie tego genu tłumaczą, dlaczego niektórzy ludzie są bardziej skłonni do tycia niż inni.
leczeniu wielu chorób dietozależnych za pomocą in-
Udowodniono, że osoby noszące wariant genu FTO,
dywidualnie dobranych zaleceń.
„sygnalizujący” informację o „wysokim stopniu” ryzyka
Opracowując taką spersonalizowaną dietę, eliminuje
otyłością, ważą średnio o 3 kg więcej niż osoby będące
się z niej te składniki, które nasilają lub wywołują objawy choroby. Wynika to z rosnących możliwości badania genomu, umożliwiających dobieranie składników pokarmowych w zgodzie z naszym osobniczym DNA. To przełom w diagnostyce i przyszłość w leczeniu, ale
nosicielami kopii „niskiego ryzyka”. Główny wysiłek zapobiegania otyłości musi odnosić się do dostarczania prawidłowej ilości kalorii w diecie oraz dostarczania codziennej „porcji” ruchu, jednak wczesne wykrycie predyspozycji do otyłości może nam pomóc włączyć
także w utrzymaniu zdrowia w dobrej kondycji, aż do
odpowiednie działania zaradcze, sprawiające, że do
późnej starości.
niej nie dojdzie.
Często nie wiemy co nam szkodzi i na co możemy so-
Szczególnie ważne jest więc jak najwcześniejsze usta-
bie pozwolić. Zdarza się, że organizm „długo toleruje”
lenie czy dziecko posiada właśnie ten wariant zmuto-
ignorowanie jego faktycznych potrzeb. Przez czas pe-
wanego genu FTO, czyli wariantu z „wysokim stopniem
wien może nawet nie dawać nam żadnych sygnałów
ryzyka”.
ostrzegawczych, ale wszystko do czasu. W którymś
i zdążyć z interwencją przed ujawnieniem się alarmu.
Co powinniśmy zrobić dowiadując się, że nasze dziecko jest nosicielem wariantu A genu – FTO?
Diagnostyka oparta na badaniu wybranych genów po-
Podjąć działania. Jest to ważna informacja, dlatego
zwala (znacznie precyzyjniej niż inne dotychczasowe
wprowadzenie zaleceń dietetycznych sprawi, że dziec-
metody) określić predyspozycje metaboliczne danej
ko będzie się normalnie i zdrowo rozwijało, w niczym
osoby. Takie badanie określa nam „profil żywieniowy”
nie ustępując swoim rówieśnikom. Musi jednak wie-
badanej osoby raz na całe jej życie. Diagnoza jest po-
dzieć o potrzebie wyeliminowania lub poważnego
zbawiona uogólnień, przypuszczeń. Otrzymujemy
ograniczenia spożywania niektórych produktów.
bardzo konkretne wskazania, których przestrzeganie
Świadomość, w powiązaniu z odpowiednio skom-
pozwoli przebadanej osobie uniknąć trudności z po-
ponowanym i urozmaiconym sposobem odżywiania
wrotem do właściwej masy ciała, a wprowadzenie za-
spowoduje, że dziecko będzie miało doskonale zbi-
leceń radykalnie zmniejszy ryzyko zachorowania na
lansowaną i dostosowaną do potrzeb rozwijającego
momencie „buntuje się” i mamy nowego chorego. Dlatego warto cyklicznie robić sobie badania okresowe
29
zdrowy krok w nowy rok się organizmu dietę, a posiłki będą urozmaicone
powiązanej z żywieniem człowieka, oferujemy również
i smaczne.
osobom dorosłym.
Co uzyskamy? Zaszczepimy w dziecku metody
Więcej na naszej stronie www.dietetica.com.pl
właściwego sposobu odżywiania się. To z kolei,
Jeśli po tej porcji informacji pojawi się u Państwa reflek-
w połączeniu ze zwiększoną aktywnością fizyczną,
sja i dojdziecie do wniosku, że warto dla siebie i swoich
obniży ryzyko powstania chorób metabolicznych do
najbliższych zrobić badania, być może zmienić nieco
poziomu statystycznego, co w przypadku osób z tak
styl życia, zwiększyć aktywność fizyczną, to wspaniale,
zmutowanym wariantem genu FTO jest osiągnięciem
bo na to nigdy nie jest za późno. Taka decyzja to szan-
nadzwyczajnym.
sa na to, aby być ze sobą dłużej, ciesząc się przy tym
Nasze dziecko interesuje się sportem. W jakiej dyscyplinie ma szansę na sukces. Analiza genu ACTN3 pozwala odpowiedzieć na to
cel osiągnąć. dr hab. n. med. Prof. PUM Ewa Stachowska biochemik i specjalista z dziedziny żywienia człowieka
pytanie, wskazując czy jesteśmy naturalnie predys-
To, co dajesz dziecku do jedzenia jest zalążkiem
ponowani do zawodów sprinterskich i siłowych, czy
albo dobrego zdrowia, albo choroby …
też mamy większe szanse w dyscyplinach wytrzymałościowych. Naszą pomoc w diagnostyce genetycznej
30
dobrym zdrowiem. Chętnie pomożemy Państwu taki
dr Gerhard Schmitt
zdrowy krok w nowy rok
Wybrane programy edukacyjne Państwowej Inspekcji Sanitarnej kierowane do dzieci z kl. I-III szkół podstawowych Profilaktyka chorób odtytoniowych wprowadzenie
nauczycieli, gdyż zawierają gotowe scenariusze po-
Do priorytetowych działań w dziedzinie profilakty-
Program „Nie pal przy mnie proszę”
ki chorób i promocji zdrowia prowadzonych przez Państwową Inspekcję Sanitarną wśród dzieci i starszej młodzieży szkolnej na terenie woj. zachodniopomorskiego, należy profilaktyka używania substancji psychoaktywnych, w tym palenia tytoniu. Istotne są tu działania zmierzające do ograniczenia zachowań ryzykownych i kształtowanie postaw zdrowotnych
już
wśród
przedszkolaków,
zwalające na ciekawe prowadzenie zajęć.
Skierowany do uczniów klas I-III szkół podstawowych. Koordynatorami realizacji programu na terenie Szczecina są pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia, Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Szczecinie. Dziecko w tym wieku pozostaje wciąż pod dużym wpływem rodziców lub opiekunów, jednak jako uczeń staje się uczestnikiem życia w społeczności szkolnej. Poznaje normy obo-
a następnie uczniów szkół podstawowych
wiązujące w grupie rówieśniczej i zaczyna
i gimnazjalnych.
w niej pełnić określoną rolę. Uczniowie
W tym celu opracowano dostosowa-
klas młodszych, jeśli jeszcze nie sięgają
ne do możliwości psychospołecznych
po pierwszego papierosa, mogą po-
dzieci przedszkolnych oraz młodszych
przez modelowanie społeczne utwier-
i starszych uczniów, programy eduka-
dzić się w przekonaniu, że palenie pa-
cyjne poświecone profilaktyce chorób
pierosów świadczy o dorosłości i ułatwia
odtytoniowych. Nauczyciele, którzy decy-
przynależność do grupy starszych kolegów.
dują się na realizację programu otrzymują z Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej wsparcie
Program
w formie materiałów edukacyjnych i merytorycznego
u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie
szkolenia.
w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich pa-
Partnerami Państwowej Inspekcji Sanitarnej w realizacji tych programów jest Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Stowarzyszenie na Rzecz Dzieciństwa Wolnego od Tytoniu. Do najpoważniejszych problemów związanych z paleniem tytoniu w Polsce należy obniżający się wiek dzieci eksperymentujących z papierosami, z których część zostaje stałymi palaczami, nie zmniejszająca się liczba palących młodych kobiet, w tym będących w ciąży oraz osób palących w obecności dzieci. Programy edukacyjne dotyczące profilaktyki chorób odtytoniowych cieszą się dużym uznaniem wśród
34
ma
na
celu
kształtowanie
pierosy i uświadamia, że czynne palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia, a także uwrażliwia dzieci na szkodliwość biernego palenia. W scenariuszach zajęć proponuje aktywizujące metody pracy wychowawczej z dziećmi. Program składa się z wprowadzenia do problematyki palenia tytoniu oraz z 5 następujących zajęć warsztatowych: Zajęcia 1. Co to jest zdrowie (planowany rezultat:
zintegrowanie
grupy,
uporządkowanie
i poszerzenie wiadomości na temat zdrowia) . Zajęcia 2. Od czego zależy nasze zdrowie? (planowany
zdrowy krok w nowy rok rezultat: kształtowanie postaw odpowiedzialności za
układu krążenia czy cukrzycą, ponieważ również wyni-
własne zdrowie).
ka z niewłaściwego stylu życia człowieka.
Zajęcia 3. Co i dlaczego szkodzi zdrowiu? (planowa-
Dotyka 97% ludności w każdym wieku. Próchnica
ny rezultat: uświadomienie dzieciom, że same mogą
w zębach mlecznych jest bardzo powszechna. Proces
unikać szkodliwych dla zdrowia sytuacji. Przekazanie
jej powstawania najczęściej rozpoczyna się już około
informacji o biernym paleniu).
pierwszego roku życia dziecka, a jego nasilenie rośnie
Zajęcia 4. Co robić gdy moje zdrowie jest zagrożone?
wraz z wiekiem dziecka. Zaniedbanie zębów dotknię-
(planowany rezultat: wykształcenie u dzieci postawy
tych próchnicą w wieku dziecięcym, prowadzi do
gotowości do radzenia sobie w sytuacjach, gdy ich
przedwczesnego wypadania zębów mlecznych, czego
zdrowie jest zagrożone).
skutkiem są zaburzenia mowy, uszkodzenia narządu
Zajęcia 5. Nie pal przy mnie, proszę (planowany rezultat: wykształcenie postawy obrony przed biernym paleniem. Zdobycie przez dzieci umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie palą przy nich papierosy). Do realizacji programu wykorzystywany jest poradnik „Nie pal przy mnie, proszę” W województwie zachodniopomorskim
żucia oraz do nieprawidłowego zgryzu. Powstawanie próchnicy u dzieci ma charakter wieloprzyczynowy. Celem profilaktyki próchnicowej jest utrzymanie żywych i zdrowych zębów do okresu starości. Aby zminimalizować dynamikę rozwoju procesu choroby próchnicowej należy: prowadzić skuteczną higienę jamy ustnej, kontrolować
w roku szkolnym 2011/12 zakończyła
dietę, używać pasty do zębów z fluorem,
się realizacja II edycja tego programu,
stosować środki antyseptyczne, które
którą realizowało 268 szkół podstawo-
wstrzymują proces rozwoju zmian.
wych, co stanowi 57% szkół podstawowych woj. zachodniopomorskiego. Program realizowany był przez 19161 uczniów klas I-III szkół podstawowych, 5043 rodziców i opiekunów dzieci. Dodatkowo w w/w przedsięwzięciu brało udział 55 uczniów klas „0”, 249 uczniów klas IV-VI, oraz 38 dzieci uczęszczających do świetlic socjoterapeutycznych.
Mineralizacja mlecznych
zębów następuje
już
w okresie prenatalnym w 4 miesiącu ciąży, a dla zębów stałych około 6 roku życia z czego jasno wynika, iż profilaktyka próchnicowa winna mieć początek już w okresie przedurodzeniowym. Prawidłowo i systematycznie prowadzona higiena jamy ustnej jest jednym z najistotniejszych sposobów
Profilaktyka chorób jamy ustnej wprowadzenie
w profilaktyce próchnicowej. Właściwe i regularne
Innym programem edukacyjnym skierowanym do
Pasta do zębów oprócz działania higienicznego, po-
dzieci klas I-III jest program edukacyjny opracowany
winna spełniać również zadanie profilaktyczne.
stosowanie zabiegów higienicznych w jamie ustnej, zmniejsza występowanie próchnicy nawet o 30- 40%.
przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinie pt. „Zdrowy Uśmiech”. Program jest realizowany przy współpracy z Urzędem Miasta Szczecin. Próchnica jako choroba zakaźna stanowi niezwykle istotny problem dla zdrowia jamy ustnej, zarówno dzieci jak i dorosłych. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że znajduje się ona w jednej grupie chorób, z chorobami
Program „Zdrowy Uśmiech” Adresowany jest do uczniów klas I szkół podstawowych. Celem programu jest zapobieganie próchnicy zębów wśród dzieci, kształtowanie umiejętności i utrwalenie nawyku codziennego mycia zębów oraz podniesienie wśród dzieci odpowiedzialności
35
zdrowy krok w nowy rok za higienę jamy ustnej, a także zachęcanie rodziców
Ponadto w następujących szkołach podstawo-
do współdziałania z dziećmi na rzecz prawidłowej hi-
wych koordynatorzy szkolni zorganizowali kon-
gieny jamy ustnej. Autorami i koordynatorami realizacji
kursy plastyczne: SP nr 10 przy ul. K. Królewicza
programu na terenie Szczecina są pracownicy Oddzia-
– łącznie 46 uczniów, SP nr 69 przy ul. Zamoyskie-
łu Oświaty Zdrowotnej i Promocji zdrowia Powiatowej
go – łącznie 104 uczniów, SP nr 47 przy ul. Jagiel-
Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie.
lońskiej 59 – łącznie 75 uczniów, SP nr 1 przy al.
Realizatorami programu w szkołach są wychowawcy klas I, nauczyciele nauczania początkowego, pielęgniarki szkolne. Zadaniami realizowanymi w trakcie trwania programu są: przekazywanie wiedzy nt. higieny jamy ustnej, szkodliwości niewłaściwych nawyków żywieniowych, sposobów zapobiegania próchnicy i chorobom przyzębia, prowadzenie pokazów prawidłowego szczotkowania zębów, przeprowadzanie ćwiczeń szczotkowania zębów.
ul. Wielkopolska – łącznie 15 uczniów, SP nr 54 przy ul. Obr. Stalingradu 14 – razem 90 uczniów, SP nr 7 ul. Złotowska – łącznie 150 uczniów, SP nr 68 przy ul. Zakole 1a – razem 80 uczniów, SP nr 74 ul. Seledynowa – łącznie 150 uczniów, SP nr 12 ul. F. Szarego – łącznie 70 uczniów, SP nr 5 ul. Kr. Jadwigi – łącznie 60 uczniów, SP nr 48 ul. Czorsztyńska – łącznie 70 uczniów. Program jest również kontynuowany w roku szkolnym 2012/2013.
W szkołach objętych programem prze-
Edukacja
prowadzane są zajęcia edukacyjne na
Zdrowotna
zachęcająca
uczniów do wpływania na własne
bazie materiałów edukacyjnych z lat
zdrowie, jest istotnym elementem
poprzednich – scenariuszy zajęć, prze-
profilaktyki. Państwowa Inspekcja
wodnika dla nauczycieli oraz filmu
Sanitarna współpracuje w tym za-
edukacyjnego. Uczestnikami
Piastów 6 – łącznie 80 uczniów, SP Specjalna nr 67
kresie ze szczecińskimi szkołami od wielu lat.
programu
w roku szkolnym 2011/2012 były dzie-
Opracowały
ci klas I szkół podstawowych na terenie miasta Szczecina. Ogółem 1000 uczniów z
klas
I co stanowi 33 % wszystkich uczniów z klas I (3049 uczniów klasach I w 43 szkołach podstawowych w powiecie) z 12 placówek , co stanowi 28% placówek, Każdy uczeń otrzymał pakiet: szczoteczka + pasta do zębów. Materiały zostały sfinansowane przez Urząd Miasta Szczecin. W szkołach biorących udział w programie przeprowadzono cykl szkoleń dotyczących prawidłowego dbania o higienę jamy ustnej oraz naukę prawidłowego szczotkowania zębów. Pielęgniarki medycyny szkolnej
Zdrowotnej Promocji Zdrowia, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie, mgr Renata Stołecka - starszy asystent Oddziału Oświaty Zdrowotnej Promocji Zdrowia, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie, mgr Magdalena Stachel - kierownik Sekcji Oświaty Zdrowotnej Promocji Zdrowia, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie,
oraz nauczyciele nauczania początkowego kontynu-
mgr Izabela Wojtal - starszy asystent Sekcji Oświaty
owały realizację programu organizując w trakcie roku
Zdrowotnej Promocji Zdrowia, Powiatowej Stacji Sani-
szkolnego liczne konkursy plastyczne oraz przedsta-
tarno-Epidemiologicznej w Szczecinie.
wienia teatralne z udziałem dzieci.
36
mgr Dąbrówka Załuska - kierownik Oddziału Oświaty
Najnowsze zalecenia dotyczące indywidualnej profilaktyki fluorkowej choroby próchnicowej u dzieci i młodzieży sformułowane przez polskich Ekspertów z dziedziny stomatologii dziecięcej i pediatrii. • Pierwsza wizyta kontrolna u stomatologa powinna odbyć się między 6 a 12 miesiącem życia dziecka. • Niezwykle istotna w profilaktyce choroby próchnicowej jest stosowanie środków zawierających fluorki, jednakże działania te powinny odbywać się pod kontrolą i zgodnie z zaleceniami dentysty, ponieważ dobór metod ma charakter indywidualny i uzależniony jest od wieku dziecka, stopnia zagrożenia próchnicą oraz ekspozycji na fluor pochodzący z różnych źródeł. • Z uwagi na zagrożenie fluorozą zębów zaleca się, by u dzieci poniżej 6. roku życia ograniczyć stosowanie środków profilaktycznych do pasty do zębów oraz lakieru, powyżej 6. roku życia można wprowadzić żele i płukanki z fluorem, zaś dopiero powyżej 16. roku życia pastę z wysoką zawartością fluoru (5000 ppm F) – jeśli jest konieczna. • Przy niskim ryzyku próchnicy zaleca się szczotkowanie zębów dwa razy dziennie pastą z fluorem, przy wyższym ryzyku próchnicy(zła dieta, niesystematyczne szczotkowanie, widoczna płytka nazębna, aparat ortodontyczny itp.) wprowadza się dodatkowo płukanki fluorkowe oraz żele i lakiery. W przypadku widocznych białych plam na zębach, próchnicy, wad rozwojowych szkliwa wskazane jest, poza wspomnianą profilaktyką w pozostałych przypadkach, leczenie stomatologiczne. • Profilaktyka domowa powinna opierać się na szczotkowaniu zębów pastą z fluorem od momentu pojawienia się pierwszego zęba mlecznego (ok. 6-go m-ca życia). U dzieci powyżej 6. roku życia można też stosować płukanki zawierające fluor (jeśli jest to konieczne). • Po szczotkowaniu najistotniejsze jest zastąpienie płukania jamy ustnej wypluwaniem nadmiaru pasty. Do 8. roku życia szczotkowanie powinno być nadzorowane przez rodziców. • Zaleca się stosowanie u dzieci past o wyższym stężeniu fluoru – 1000 i więcej ppm – ale jej ilość powinna być ograniczona jednorazowo do śladowej ilości w przypadku dzieci do 2. roku życia i do wielkości ziarna groszku u dzieci od 2. do 6. roku życia. Powyżej 6. roku życia zaleca się pasty o zawartości fluoru 1450 ppm (ilość pasty na szczoteczce – 1-2 cm). • Profilaktyka profesjonalna – żele, lakiery, pianki – powinna mieć miejsce tylko i wyłącznie w gabinecie stomatologicznym. • Zaleca się ograniczenie stosowania tabletek/kropli fluorowych na rzecz egzogennej profilaktyki fluorkowej (pasty, żele, lakiery).
TWÓJ PARTNER W TROSCE O ZDROWIE JAMY USTNEJ
Pasty do zębów Colgate Smiles Wariant 2-6 lat: 1000ppmFWariant od 6 lat: 1450ppmFReceptura odpowiednia dla danej grupy wiekowej, opracowana dzięki wiedzy i pomocy specjalistów stomatologii dziecięcej. Zapewnia klinicznie udowodnioną ochronę przed próchnicą i łagodne czyszczenie. Łagodnie miętowy smak i znane postacie z kreskówek zachęcają dzieci do szczotkowania zębów. Szczoteczki do zębów Colgate Smiles Wariant 2-6 lat oraz od 6 lat Szczoteczki posiadają główki Szczote sowane do wieku dziecka. dopaso Dzięki miękkim, zaokrąglonym włóknom o różnej długości szczowłókno teczka doskonale czyści zęby dziecka redukując ryzyko próchCentralnie ułożone niebienicy. C włókna pomagają odmierzyć skie włó właściwą ilość pasty. Wariant 6+ właściw posiada również powierzchnię posiad czyszczącą język i policzki, dzięki czyszcz czemu usuwa więcej bakterii. Płyn do płukania jamy ustnej Colgate Plax Magic od 6 lat Colgat Płukanka delikatnie barwi zęby Płukank zachęcając dziecko do odpozachęc wiednio długiego i dokładnego szczotkowania aż kolor zniknie. szczotk Zawiera fluor, który pomaga chronić zęby przed próchnicą i pyszny owocowy smak. ma pys Zawartość fluoru: 225 ppm F-. Zawart
www.colgateprofessional.pl
zdrowy krok w nowy rok
KONKURS PLASTYCZNY „DBAM O ZDROWIE OD NAJMŁODSZYCH LAT” Dla uczniów klas II szkół podstawowych biorących udział w programie „Zdrowy Krok w Nowy Rok”.
Konkurs na pracę indywidualną o następującej tematyce (do wyboru):
• • • •
W SŁUŻBIE ZDROWIU ZDROWE STOPY I KRĘGOSŁUP TO PODSTAWA OGLĄDAM ŚWIAT ZDROWYMI OCZAMI DBAM O ZĘBY WIĘC MAM PIĘKNY UŚMIECH
Organizator Konkursu: Fundacja Akademia Zdrowia i Rozwoju
Termin nadsyłania prac: Do 15 kwietnia 2013r.
Prace nadsyłać na adres: Ul. Bohaterów Warszawy 79/4, 71-061 Szczecin (dopisek „Konkurs Plastyczny”)
Regulamin konkursu dostępny na stronie www.fazir.pl
40
zdrowy krok w nowy rok
Postaw na zdrową postawę … dbaj o prawidłowe odżywianie Vademecum malucha Jedzenie jest „paliwem” dla twojego organizmu
•
Ograniczaj zjadanie słodyczy,
Pamiętaj aby przestrzegać następujących zasad:
•
Omijaj restauracje i jedzenie typu „Fast -Food”, za-
•
miast tego udaj się na spacer na świeżym powieNie wychodź z domu bez śniadania, ono da ci energię do nauki i zabawy,
•
trzu lub pograj w piłkę z kolegami,
•
Posiłki zjadaj z rodziną – to też świetna zabawa.
Spożywaj warzywa i owoce oraz produkty zbożowe są źródłem witamin i mikroelementów oraz błonnika,
Rozwiąż krzyżówkę – ćwicz również umysł… 1 2 3 4 5 6
Wpisz hasło
7
Czy wiesz że … ? 1. Mogą być przyjazne lub nieprzyjazne dla organizmu, najzdrowsze są pochodzenia roślinnego 2. Niezbędna do życia wszystkich żywych organizmów 3. Może być z Egiptu lub zdrowego żywienia 4. Znajduje się w ziarnach zbóż 5. Znajdują się w owocach i warzywach 6. Są podstawowym budulcem organizmu 7. Są źródłem witamin
41
Wydawca Fundacja Akademia Zdrowia i Rozwoju Al. Boh Warszawy 79/4 71 - 061 Szczecin www.fazir.pl
kontakt@fazir.pl Nr konta: 13 1090 2268 0000 0001 1388 8221
Prezes Krzysztof Maculewicz
Grafika i skład Blue Buoy Degórski Szymanowicz s.c. Jakub Degórski tel. +48 600 365355 www.bbuoy.com
Druk Drukarnia Kadruk s.c. ul. G. Romera 10E 71 - 246 Szczecin tel. 91 439 00 64
tel. +48 604 392 777
Wice-Prezes Radosław Porzecki tel. +48 666 845 535
Materiały wykonane przez wydawcę stanowią jego własność. Wykonywanie kopii, powielanie oraz rozpowszechnianie ich bez zgody wydawcy w całości lub części, podlegają ochronie praw autorskich. Przedruki mogą być dokonywane za pisemną zgodą wydawcy. Za treść umieszczanych reklam wydawca nie ponosi odpowiedzialności.
W W W. FA Z I R . P L
W CEL U WSPARCIA DZIA ŁA Ń F UNDAC JI MOŻN A DOKON AĆ W PŁAT Y N A KO NTO FU NDAC JA „ AKADEMIA ZDROW IA I ROZWO JU” KONTO B ANKOWE B ZWB K 13 1090 2 2 6 8 0 0 0 0 0 0 01 13 8 8 8 2 21