22 STAD EN STREEK DIALECT DE EMIGRANT
door Jamaica Vink
Wie: Martha Hamnache (47) Huidige woonplaats: Besançon Vorige woonplaats: Breda Werk: Eigenaar en webmaster Art en France Datum verhuizing: 2004
‘Oos kienders Het Brabants als taal bestaat niet. En als dialect ook al niet. Daarvoor zijn er vuste veul varianten.
I
䡵 Martha Hamnache woont met haar
man in het oosten van Frankrijk. In het weekend trekt ze graag de natuur in. foto Art en France
‘Ik ben totaal verfranst’
‘I
k verhuisde 9,5 jaar geleden als proef naar Parijs. Ik ben opgegroeid in Prinsenbeek en woonde vanaf mijn 17e in Breda. De liefde voor Frankrijk is me met de paplepel ingegoten: al van kinds af aan ging ik er met mijn familie op vakantie. Ik vertrok in eerste instantie voor vier maanden om in Parijs aan de slag te gaan als receptioniste in een hotel. Het was compleet nieuw voor me; in Breda werkte ik als zelfstandige in de marketing. Al met al een harde leerschool zo zonder ervaring, maar wel een goede.
Men neemt echt de tijd om te leven en van het land en elkaar te genieten Na die periode wist ik dat ik niet meer terug naar Breda wilde. Ik zocht een nieuwe baan als receptioniste en ontmoette na een tijdje mijn huidige man. Maar het was niet alleen rozengeur en maneschijn: ik werd ook ernstig ziek. Een operatie later kon ik nauwelijks lopen en moest helaas stoppen met werken. Tijdens de zware revalidatieperiode ben ik begonnen met de website art-en-france.nl, over Nederlandse kunstenaars die in Frankrijk wonen en werken. Wat begon als een hobby is inmiddels een bedrijf geworden. Ik verkoop kunst, promoot het werk
van kunstenaars en organiseer exposities. Zo heb ik mei dit jaar samen met de Bredase kunstenaar Gert-Jan van den Bemd in de StadsGalerij in Breda de tentoonstelling Symbiose gehouden, met als thema Frankrijk. Na een aantal jaar besloten mijn man en ik te verhuizen naar Besançon, in het oosten van Frankrijk. Een stad ter grootte van Breda. We wonen er midden in het prachtige, historische centrum dat op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat. Door de ligging in de lus van rivier de Doubs biedt Besançon de perfecte combinatie van stad en platteland. We wonen er met veel plezier in ons appartement, dat helemaal is ingericht met bijzondere vondsten van de rommelmarkten. Als ik niet werk, slenter ik het liefst door de oude binnenstad. Of ik spreek af met vrienden. We vinden het leuk om voor elkaar te koken en uitgebreid over eten te praten. In het weekend gaan de wandelschoenen aan en loop ik alleen of met vriendinnen door de bossen en heuvels. Fotocamera en picknick mee. En met het Musée des Beaux-Arts en de Citadel om de hoek, hoef ik me hier nooit te vervelen. Ik heb geen moment spijt gehad van mijn verhuizing. Ik ben totaal verfranst en wil niet meer terug naar Nederland. Al kom ik er graag op familiebezoek. Het is hier prettig en gemoedelijk. Men neemt echt de tijd om te leven en van het land en elkaar te genieten.”
COLOFON OOSTERHOUT Krant niet ontvangen? Onze excuses. Meld het via bndestem.nl/service. De krant wordt niet meer nabezorgd. U ontvangt restitutie. Abonnees hebben gratis toegang tot de E-paper via bndestem.nl/epaper (eenmalig aanmelden). Vragen? Bel: 088 01 39920 Informatie over advertentiemogelijkheden T 088 013 99 94 E adverteren.west-brabant@wegenermedia.nl W www.bndestemadverteren.nl Rubrieksadvertenties T 0900 674 3836 W www.kleintjesmarkt.nl
Familieberichten T 088 0139 999 W www.familieberichten.nl Redactie Oosterhout Bredaseweg 108b, 4902 NS Oosterhout e-mail: redactie.oosterhout@bndestem.nl tel. 076 531 23 11 twitter.com/bndestemohout facebook.com/bndestemoosterhout
edereen koestert zijn of haar eigen taaltje. Soms komt het niet eens verder dan het gezin, of de familie, of de vriendenkring. En soms blijft het binnen de grenzen van een dorp, een stad, een provincie. Of in het geval van Brabant niet verder dan de grens halverwege. En die grens wordt algemeen erkend: het riviertje De Donge. Ten oosten daarvan leeft het dialect meer dan ten westen. Bij ons iets minder dan bij zullie dus. Maar bij zullie klagen ze over het Brabants- en Eindhovens Dagblad die bijna geen aandacht aan het dialect besteden. En daar hebben wij hier dan weer geen last van. Lees de reacties op mijn vraag of we wel door moeten gaan met de rubriek (H)oudoe en bedankt. Die van Emile van den Eijnden ut Ostrecht vat het samen: ‘Waai zouwe ok jeel geire emme da ge nog laank durgaot meei oew wekeluks stukske, waant ut zouw toch zoonde
Cees van der Nat door Rosé Lokhoff rose.lokhoff@bndestem.nl
zen om te stoppe, waant dan ouw ut op. Oos kienders kenne gin dialect mjeer, lot staon dazze ut nog spreke.’ En dan gaan we helemaal naar de andere kant van ons verspreidingsgebied, naar Jan Schoormans uit Dongen: ‘Ik vind dat jouw stukskes motte blijve ast kan. Ik vein die harstikke mooi en leutig en der zijn veul dinge bij waor ik nog nooit van geheurd hai.’ Leonie Vissers: ‘Wel doorgaan met je rubriekske hoor! Elke vrijdag kijk ik ernaar uit. De dialecten zijn geweldig. Tegenwoordig woon ik in Breda, maar ik ben opgegroeid in Roosendaal en Bergen op Zoom. Dus ik herken heel veel in je stukskes, en lach me vaak tranen om de verhalen door de beelden die ze oproepen van vroeger.’
䡵 As alles meelopt, dan hedde ’noptocht.
Zwaargewonde bij ongeval op Dirk de Botsdijk LAGE ZWALUWE – Bij een eenzijdig
verkeersongeval op de Dirk de Botsdijk in Lage Zwaluwe is gisteravond een persoon zwaargewond geraakt. Het slachtoffer moest gereanimeerd worden. Het ongeval gebeurde rond 22.00 uur. De auto van het slachtoffer reed door nog onbekende oorzaak tegen een boom. Drie brandweerwagens, een ambulance en de traumahelikopter kwamen ter plaatse. De politie sloot de weg af. De dijk heeft een kwalijke reputatie omdat er vaak ongelukken gebeuren.
“
De krant van vrijdag mag pas weg als ik het rubriekske gelezen heb
‘Hou jij de streektaal en haar verhalen maar levend zodat het een plezier is om de krant op vrijdag te lezen’, zegt Jef Bernard uit Rijen. En E. Berger Laane maakt het helemaal de moeite waard: ‘U vraagt of wij plezier beleven aan Uw stukskes, nu dat is zeker het geval. Ik knip ze uit om ze aan niet-abonnees ook te laten lezen. Misschien nemen ze ooit een abonnement!’ En dan hebben we nog Cees van der Nat uit Oosterhout: ‘Al de jaren dat Houdoe en bedankt! in de krant staat, ben ik een trouwe lezer. De krant van vrijdag mag pas weg als ik het rubriekske gelezen heb. En ik niet alleen! Uit mijn omgeving wordt altijd positief gereageerd op de stukskes omdat er altijd wel te lachen valt en te leren van de gebezigde uitdrukkingen en verhalen in dialect. Persoonlijk zou ik het jammer vinden als je stopt met het rubriekske al moeten we je - eventuele - besluit natuurlijk respecteren. Overigens ben ik het met je eens dat een krant als BN/DeStem zo’n rubriekske moet hebben. Het zou toch zonde zijn om hier mee te stoppen terwijl er zoveel mensen blijkbaar plezier aan beleven. Mocht je toch besluiten er mee te stoppen: is er geen andere redacteur die het stokske van jou overneemt? Hopelijk blijft het rubriekske tot in lengte van dagen bestaan!’ Nou, dat is dus precies waarom we gewoon met z’n allen doorgaan met het schrijven over dialect. Het is iets eigens, iets vertrouwds, iets om mee te lachen en iets dat kan ontroeren. Neem nou dit prachtige voorbeeld: ’t is lente, ’t is lente, ik voel ut aon mun instrumente...
Oosterhout moet door