2 magazine

การออกแบบนิตยสาร

ความหมาย นิตยสาร หมายถึง สิ่งพิมพเย็บเลมที่ออกเปนวาระมีกําหนดเผยแพรที่แนนอนและ ตอเนื่อง โดยทั่วไป นิตยสารมีวัตถุประสงคเพื่อใหความบันเทิงเปนหลัก ดังนั้นในการออกแบบ จึงเนนความสวยงาม มีภาพประกอบมากเพื่อดึงดูดความสนใจ บางฉบับใชกระดาษอยางดี พิมพสี่สีทั้งเลม แตอยางไรก็ตามนิตยสารสวนใหญยังคงมีหนาขาวดํา (สีเดียว) และหนาสองสี ประกอบดวย เพื่อลดคาใชจาย สําหรับปกนั้นนิยมพิมพสี่สีเพราะถือวาเปนหนาตาของนิตยสาร เปนสวนที่ผูอานมองเห็นกอนสวนอื่น

ความเปนมา นิตยสาร (Magazine) มาจากคําภาษาฝรั่งเศสวา “Magasin” ซึ่งแปลวา คลังสินคา (Storehouse) ความหมายนี้ตรงกับความเปนจริงตามลักษณะของนิตยสารในสมัยแรกเริ่ม คือ เปนที่รวบรวมของบทกวี บทละคร เรียงความและบทประพันธอื่น ๆ แฟรงค ลูเธอร มอทท ไดใหคํานิยามของนิตยสารเมื่อหลายสิบปกอนวา “เปน หนังสือเย็บเลม ออกเปนรายประจํา และมีเนื้อหาหลายรสหลายเรื่องใหอาน” นิ ต ยสารของโลกเล ม แรก เชื่ อ กั น ว า กํ า เนิ ด ในกรุ ง ปารี ส ประเทศฝรั่ ง เศษ เมื่ อ พ.ศ.2208 มีชื่อวายูรนัล เดอ สกาวองส (Journal de Scavans) เนื้อหาภายในเลมสวนใหญ เปนเรื่องเกี่ยวกับความรูทางดานปรัชญา ประวัติศาสตร และวิทยาศาสตร

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 2

2

การออกแบบนิตยสาร

สําหรับในประเทศไทยนั้นนิตยสารฉบันแรกเกิดขึ้นเมื่อไหรยังเปนเรื่องที่มีความเห็น แตกตางกันอยู นักวิชาการบางทานเชื่อวา สิ่งที่หมอบรัดเลย ริเริ่มขึ้นใน พ.ศ.2387 มีชื่อวา บางกอกรีคอรเดอร หรือหนังสือจดหมายเหตุของหมอบรัดเลย สําหรับนิตยสารฉบับแรกของคนไทยจริง ๆ ไดแก ดรุโณวาท ของพระองคเจาเกษม สันต โสภาคย ออกระหวางป พ.ศ.2417 – 2418 เปนนิตยสารรายสัปดาห มีเนื้อหาเกี่ยวกับ ราชการเรื่องตางประเทศ มีสุภาษิตสอนใจ บทกวี โคลง ฉัน กาพย กลอน บทละคร นิทาน รวมทั้งแจงความโฆษณาสินคาดวย กอนหนาดรุโณวาทก็มีหนังสือภาษาไทย ที่ทําโดยคนไทย ชื่อ ราชกิจจานุเบกษา ออกในป พ.ศ.2401 แตไมถือวาเปนนิตยสารเพราะไมมีกําหนดเวลาออก ที่แนนอนและมีลักษณะเปน “หมายประกาศ” ของทางราชการมากกวา สิ่งพิมพอีกประเภทหนึ่งที่คลายกับนิตยสาร ไดแก “วารสาร” วารสารเปนสิ่งพิมพที่ ออกเปนรายประจํา มีลักษณะและรูปเลมคลายนิตยสาร แตแตกตางจากนิตยสารตรงที่เนื้อหา ภายในเปนดานวิชาการมากกวาดานบันเทิง ใชจํานวนสีและภาพประกอบนอยกวา การจัดทํา วารสารมีขึ้นเพื่อสนองนโยบายและความตองการของหนวยงาน สมาคม องคกร หรือสถาบัน ตาง ๆ โดยมีวัตถุประสงคเพื่อการเผยแพรขอมูล ความรู บทความทางวิชาการ ผลงานวิจัย ความรูทางวิชาการ และความกาวหนาทางวิทยาการมากกวา จัดทํา เพื่ อธุรกิจการคา แบบ นิตยสาร

\

ในที่นี้ จะกลาวถึงการออกแบบจัดหนา นิตยสารเทานั้น สวนการออกแบบจัดหนา วารสารจะใชหลักการและวิธีการที่คลายคลึงกัน แตเนนความประหยัด ความเรียบงาย และ ความเปนทางการมากกวา ในขณะที่นิตยสารจะเนนความสะดุดตาและเราอารมณความรูสึก ของผูอานมากกวา

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

3

ประเภทของนิตยสาร นิตยสารมีหลายประเภทแลวแตเกณฑที่ใชจําแนก ไดแก 1. กลุมผูอาน ไดแก นิตยสารทั่วไปสําหรับผูอานทั่วไปทุกเพศ ทุกวัย และนิตยสาร เฉพาะสําหรับผูอานเฉพาะกลุม เชน นิตยสารสําหรับสตรี บุรุษ นิตยสารสําหรับ เด็ก เปนตน 2. ระยะเวลาในการจัดจําหนาย จะแบงไดเปน นิตยสารรายสัปดาห นิตยสารราย ปกษ นิตยสารรายเดือน นิตยสารรายสามเดือน ฯลฯ 3. ลักษณะเนื้อหาที่นําเสนออาจแบงไดเปนนิตยสารขาว นิตยสารธุรกิจ นิตยสาร บันเทิง และนิตยสารแฟชั่น เปนตน

การออกแบบและจัดหนาตองคํานึงถึงลักษณะของนิตยสารและกลุมเปาหมายผูอานนิตยสาร เพื่อใหสามารถออกแบบไดสอดคลองกับนโยบายของผูจัดทําและความตองการของผูอาน

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

4

การออกแบบนิตยสาร

รูปแบบของนิตยสาร รูปแบบของนิตยสารเปนปจจัยสําคัญที่จําเปนตองคํานึงถึงในการออกแบบและจัด หนา และในการนําเสนอเรื่องราวของเนื้อหาภายในนิตยสารเพื่อใหสอดคลองกับวัตถุประสงค การจัดทํา การกําหนดรูปแบบการพิมพของนิตยสารนั้นขึ้นอยูกับนโยบายของนิตยสารแตละ ฉบับ ซึ่งมีอยู 2 แนวทางดวยกัน ไดแก 1. นิตยสารที่มี รายไดจากคาโฆษณา เปนหลัก นิตยสารในกลุมนี้จะใชหนาที่สี จํานวนมาก บางฉบับพิมพสี่สีทั้งเลม ใชกระดาษคุณภาพดีเนนความหรูหรา มีคา เพื่อดึงดูด ความสนใจและสรางภาพลักษณที่ดีใหกับสินคาที่ลงโฆษณาอีกทอดหนึ่ง นิตยสารสวนใหญที่ จําหนายอยูในปจจุบันมักจะเปนนิตยสารในแนวนี้ เชน นิตยสารแพรว ดิฉัน ไฮคลาส และ อิมเมจ เปนตน

2. นิตยสารที่มี รายไดหลักจากยอดจําหนาย นิตยสารในกลุมนี้จะตองพยายาม ลดตนทุนใหมากที่สุด เพื่อใหเหลือกําไรจากการจําหนายมากที่สุด ดังนั้นกระดาษที่ใชจึงมี คุณภาพต่ํากวานิตยสารในพวกแรก จํานวนหนาสี่สีนอยกวา ไมเนนความหรูหรา และใชเนื้อหา เปนเครื่องมือในการดึงดูดความสนใจผูอาน ตัวอยางของนิตยสารในกลุมนี้ไดแก นิตยสารมติ ชนสุดสัปดาห คูสรางคูสม และสรรคสาระ เปนตน

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

5

ขนาดของนิตยสาร การกําหนดรูปแบบและขนาดของนิตยสารจะทําเปนมาตราฐานคลายหนังสือเลม เพื่อใหสอดคลองกับขนาดของเครื่องพิมพที่มี และขนาดกระดาษมาตราฐานที่จําหนายทั่วไป โดยเหลื อ เศษจากการตั ด เจี ย นน อ ยที่สุ ด และสะดวกต อ การจั ด เก็ บ รวบรวมในชั้ น หนั ง สื อ นิตยสารสวนใหญจึงมีรูปแบบเปนสี่เหลี่ยมผืนผา โดยมีดานสันหนังสือเปนดานยาว และมี ขนาดตาง ๆ ตั้งแตขนาดใหญจนถึงขนาดเล็กที่สะดวกตอการพกพา ดังนี้ 1. ขนาดใหญ ไดแก ขนาดสี่ห นา ยก เชน มติชนสุดสัปดาห สกุลไทย สยามรัฐ สัปดาหวิจารณ บานและสวน เปนตน

2. ขนาดมาตรฐาน ไดแก ขนาดแปดหนายก ขนาดที่นิยมที่สุด เชน ขวัญเรือน สตรีสาร หลักไท เปนตน และขนาดเอสี่ เชน ดิฉัน แพรว ผูจัดการ เปนตน

3. ขนาดเล็กฉบับกระเปา (16 หนายก) ไดแก ขนาดสิบหกหนายก และขนาดเอ หา เชน หนังสือการตูนขายหัวเราะ ตวยตูน นิตยสารเดอะไรเตอร สรรสาระ และ นิตยสารนักขาย เปนตน

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

6

การออกแบบนิตยสาร

ขนาดของนิตยสารที่นิยมมากที่สุด ไดแก ขนาดแปดหนายก และเอสี่ การเลือกขนาด ใดขึ้นอยูกับนโยบายและวัตถุประสงคในการจัดทํา เนื้อหาภายใน ขนาดของเครื่องพิมพ ขนาด ของกระดาษพิมพ และอื่น ๆ การออกแบบและจัดหนาตองกระทําใหสอดคลองกับปจจัยตาง ๆ ดังกลาวดวย นิตยสารแตละขนาดมีขอดีและขอเสียตางกัน กลาวคือนิตยสารขนาดเล็กให ความสะดวกตอการหยิบถือ การพกพาและการเปดอานในขณะเดินทางเนื่องจากขนาดเล็ก และน้ําหนักเบา รวมทั้งใหความสะดวกและคุมคาใชจ ายในการขนสง แต ไมเหมาะในการ นําเสนอเรื่องราวที่ตองใชภาพประกอบจํานวนมาก หรือตองใชภาพประกอบขนาดใหญอยางไร ก็ตาม ผูอานนิตยสารในเมืองไทยนิยมซื้อนิตยสารจากแผงจําหนายมากกวา ผูจัดทําจึงไมคอย คํานึงถึงคาขนสงมากนัก นอกจากนี้ การจัดทํานิตยสารในเมืองไทยนิยมใชภาพประกอบและ สีสันจํานวนมากเพื่อดึงดูดผูซื้อ และผูซื้อก็ยินดีซื้อนิตยสารนั้น แมราคาจําหนายจะคอนขางสูง การจัดทํานิตยสารขนาดเล็กในเมืองไทยจึงไมเปนที่นิยม ตัวอยางนิตยสารขนาดเล็กจึงไดแก นิตยสารภาษาอังกฤษที่พิมพจากตางประเทศ เชน Reader’s Digest เปนตน สวนนิตยสารฉบับใหญก็มีขอดี คือ ใชนําเสนอเรื่องราวที่ใชการบรรยายดวยภาพ ขนาดใหญไดดี ซึ่งมีขอดีคือ ภาพขนาดใหญใหผลกระทบตออารมณและความรูสึกของผูดี มากกวาภาพขนาดเล็ก อยา งไรก็ตาม นิ ตยสารใหญมีขอเสียคือ ตองใชตนทุ นการผลิตสูง เนื่องจากตองใชการดาษจํานวนมากในการจัดทํา และยังไมสะดวกในการพกพาและการขนสง เนื่ อ งจากขนาดที่ ใ หญ แ ละน้ํ า หนั ก ที่ ม ากเกิ น ไป การจั ด ทํ า นิ ต ยสารขนาดใหญ นิ ย มใน กลุ ม เป า หมายเฉพาะ เช น นิ ต ยสารที่ เ สนอเรื่ อ งราวเกี่ ย วกั บ การจั ด และตกแต ง บ า น สถาปตยกรรม และศิลปกรรมอื่น ๆ ที่ตองการเนนใหเห็นความใหญโต โออาและหรูหรา ซึ่งจะ แลเห็นไดชัดจากภาพประกอบขนาดใหญ

สวนประกอบนิตยสาร นิตยสารประกอบดวยสวนสําคัญ 4 สวนคือ หนาปก หนาสารบาญ เนื้อหาภายใน และหนาโฆษณา ดังรายละเอียดตอไปนี้

1. ปกนิตยสาร ปกนิตยสารเปนสวนสําคัญที่สุดของนิตยสารเพราะเปนจุดแรกที่คนพบเห็นและมีผล ตอยอดขายของนิตยสาร ปกนิตยสารจะมีลักษณะเฉพาะตัวที่ตางจากปกหนังสือเลม เนื่องจาก ขอ มูลจํานวนมากที่บอกลักษณะเฉพาะตัวของนิตยสารแตละฉบับ ตั้ งแตชื่อนิตยสาร ตรา สัญลักษณหรือโลโก คําขวัญประจํานิตยสาร (ถามี) และภาพปก นอกจากนี้ยังอาจมีขอมูลแสดงปที่ ฉบับที่ วันที่ เดือน ปพุทธศักราช ราคาจําหนาย และเรื่องเดนประจําฉบับ รวมทั้งเลขเรียกประจํานิตยสาร (International Standard Serial Number หรือ ISSN) แตขอมูลดังกลาวอาจปรากฏที่สันปกหรือหนาในของนิตยสารแทนที่จะ วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

7

2. หนาสารบัญ หนาสารบัญเปนสวนประกอบสําคัญรองจากหนาปก เพราะเปนหนาที่แสดงขอมูล ทั้งหมดซึ่งจําเปนตอการจัดหนานิตยสาร รวมทั้งชื่อคอลัมนและบทความทั้งหมดที่มีในนิตยสาร นั้น พรอมทั้งระบุเลขหนาเพื่อสะดวกตอการเปดอาน โดยเฉพาะเมื่อผูอานตองการอานเรื่องที่ สนใจหรื อ เรื่ อ งที่ ใ ห ค วามสํ า คั ญ ก อ น หน า สารบั ญ ต อ งมี ชื่ อ นิ ต ยสาร ป ที่ ฉบั บ ที่ เดื อ น ป พุทธศักราชที่นิตยสารวางจําหนายเหมือนหนาปก รวมทั้งรายชื่อกองบรรณาธิการ และคณะ ผูจัดทําชื่อบริษัทสํานักพิมพ ระยะเวลาในการออกจําหนาย รายชื่อแผนกหรือคอลัมนทั้งหมด พรอมระบุเลขหนา

สําหรับนิตยสารซึ่งวางจําหนายมานานจนรูจักกันแพรหลาย อาจเนนจุดเดนนี้ดวย การแสดงปแรกที่จัดทํานิตยสารนั้น บางครั้งอาจจะแสดงขนาดยอของภาพปกพรอมคําบรรยาย ใต ภ าพย อ สารบั ญ อาจมี จํ า นวนหน า หลายหน า หลายหน า ด ว ย อย า งกรณี นิ ต ยสารที่ มี กลุมเปาหมายเฉพาะ เมื่อผูอานคุนเคยกับคอลัมนประจําในนิตยสารและไมตองการความ รวดเร็วในการเปดหาคอลัมน วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

8

การออกแบบนิตยสาร

3. เนื้อหานิตยสาร จุดเดนของนิตยสารคือการเสนอเนื้อในที่ประกอบดวยเรื่องราว บทความและคอลัมน ที่มีความหลากหลาย ทั้งดานความรูและบันเทิงโดยใชผูเขียนจํานวนมาก การเนนเนื้อหาใน ดานใดขึ้นอยูกับนโนบายและวัตถุประสงคในการจัดทําเปนสําคัญ ถานิตยสารทั่วไป อาจเสนอ เรื่อ งราว คอลัมน แ ละบทความซึ่ ง คนทั่ว ไปสนใจเชน เรื่อ งสั้น บทวิ เ คราะหขา วสํา คัญ ทาง การเมือง เศรษฐกิจและสังคมในขณะนั้น หรือเรื่องราวอิงประวัติศาสตร และสัมภาษณบุคคลที่ เดนหรือมีความสําคัญ เปนตน

ถานิตยสารเฉพาะกลุมสตรี เชน แฟชั่น แบบเสื้อ ทรงผม เครื่องประดับ การตกแตง บาน การทําอาหาร นวนิยาย เปนตน

4. หนาโฆษณา หน า โฆษณาเปน ส ว นประกอบที่ จํ า เปน ของนิต ยสาร เพราะทํ า รายได ห ลัก ให กั บ นิตยสารมากกวารายไดจากการจัดจําหนาย หนาโฆษณาของนิตยสารมักอยูที่ปกหลัง ปกหนา ดานใน ปกหลัง ดานใน สวนตนของนิตยสารกอนสารบัญ และแทรกระหว างบทความหรือ คอลัมน และหนาแรกแทรกระหวางคอลัมนตามลําดับ หนาโฆษณาที่มีสีจะราคาแพงกวาหนา ขาวดํา

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

9

การเลือกใชภาพประกอบในนิตยสาร การเลื อ กใช ภ าพประกอบในนิ ต ยสารควรเลื อ กใช ภ าพที่ ส วยงาม คมชั ด และให รายละเอียดของภาพสูงในกรณีที่ตองการเนนความเดนของภาพ นอกจากใชวิธีการทําใหเปน ภาพตั ด ตกแล ว ยั ง อาจใช ห น า คู ใ ห เ ป น ประโยชน โดยขยายภาพให มี ข นาดใหญ พ อที่ จ ะ ครอบคลุมหนาซายและขวาของนิตยสาร การจัดวางภาพประกอบหนาคูใหดูเหมือนเปนหนา เดียวกัน จะชวยเพิ่มความนาสนใจใหภาพอยางยิ่ง อยางไรก็ดี ผูออกแบบจัดหนาจําเปนตอง คํานึงถึงวิธีการจัดวางภาพโดยหลีกเลี่ยงมิใหจุดสําคัญของภาพปรากฏบนบริเวณรอยตอของ หนา นอกจากนี้ ยังตองคํานึงถึงความหนาของนิตยสาร วิธีการเขาเลมและเย็บเลมอีกดวย เชน การเขาเลมดวยวิธีไสสันทากาว ตองวางรูปแบบภาพโดยเหลือเนื้อที่วางบริเวณสันปกที่ตางจาก การเขาเลมดวยวิธีเย็บมุงหลังคา เปนตน การจัดวางภาพโดยไมคํานึงถึงเรื่องดังกลาว อาจทํา ใหภาพที่ปรากฏบนหนาคูของนิตยสารดูเหลื่อมกัน หรือไมตอเปนภาพเดียวกัน ทําใหขาดความ สวยงามได

ในกรณีที่มีการใชภาพประกอบหลายภาพในหนาเดียวกันควรใชภาพที่มีขนาดและ ลักษณะตางกัน โดยใหมีภาพเดนเพียงภาพเดียว การใชภาพที่มีลักษณะและขนาดเทากันใน หนาเดียวกันจะทําใหแลดูนาเบื่อ ภาพที่ใชควรมีลักษณะที่สื่อความหมายและสอดคลองกับ ขอความในหนานั้น ๆ และควรเลือกภาพที่ใหความรูสึกเคลื่อนไหวมีชีวิตชีวาแทนภาพที่แลดูนิ่ง การเลื อ กใช รู ป ใดขึ้ น อยู กั บ ความต อ งการของเจ า ของงานโฆษณาเป น สํ า คั ญ นอกจากนี้ยังขึ้นอยูกับความเหมาะสม และความประสานกลมกลืนกับนิตยสารทั้งฉบับดวย

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

10

การออกแบบนิตยสาร

การออกแบบจัดหนานิตยสาร การออกแบบ – จัดหนา (Design and layout) เปนขั้นตอนสําคัญของการจัดทํา นิตยสาร เปนภาระหนาที่ของบรรณาธิการหรือหัวหนาฝายศิลป ที่บางแหงเรียกวา Art Director โดยการนําวัตถุดิบตาง ๆ เชน เนื้อหา รูปภาพและอื่น ๆ มาจัดวางใหไดสัดสวนสวยงามและ สะดวกแกการอาน ดึงดูดสายตาเวลาวางบนแผงหนังสือ การจัดหนานิตยสารแตกตางจากการ จัดหนาหนังสือพิมพ เพราะการจัดหนาหนังสือพิมพมุงใหความสะดวกแกผูอาน ในเรื่องของการ อานขาวสําคัญ มุงใหความสําคัญแกขาวมากกวา ในขณะที่การจัดหนานิตยสารจะเปนทั้ง ความสวยงามและศิลปะของการวางหนาและการสรางความสนใจแกผูอานตั้งแตปกไปจนถึง หนาสุดทาย วัตถุประสงคหลักของการออกแบบ – จัดหนานิตยสารมีดังนี้ 1. เพื่อดึงดูดสายตา สรางความสนใจและเชื้อเชิญใหสนใจอยากจะอาน 2. เพือ่ สงความหมายทางดานเนื้อหาอยางรวดเร็ว 3. เพื่อชวยใหผูอานไดคุนเคยกับนิตยสารของตน หรือเปนการสรางบุคลิกลักษณะ เฉพาะตัวแกนิตยสาร การออกแบบจัดหนานิตยสารที่ดีมีความสําคัญตอการเพิ่มความนาสนใจ ความโดด เดน ความสะดุดตา ความสวยงาม ความประทับใจ และความเปนเอกลักษณใหกับนิตยสาร การออกแบบและจัดหนานิตยสารจึงตองอาศัยความรูและความชํานาญทั้งดานศาสตรและ ศิลป ในการเนนความประณีตและพิถีพิถันมากกวาสิ่งพิมพประเภทอื่นเมื่อเทียบกับการจัดทํา หนังสือพิมพแลว การจัดทํานิตยสารมีระยะเวลาในการเตรียมงานและสามารถจัดทําอยาง ประณีตมากกวา เนื่องจากจําหนายในราคาที่สูงกวามาก และเมื่อเทียบกับการจัดทําหนังสือ เลม แลว นิตยสารมีการใชภ าพประกอบและสีสันมากกวา หนัง สือ เลมโดยทั่ว ไป และไมใ ช รูปแบบที่เรียบงายอยางหนังสือเลม การออกแบบและจัดหนานิตยสารดวยความประณีต มี สวนสําคัญในการชวยเพิ่มคุณคาใหกับนิตยสารและสรางความประทับใจใหผูอานในระยะยาว ซื่งเปนผลใหผูอานเกิดความตองการในการซื้อและอยากติดตามอานในฉบับตอไป ปกติการออกแบบจัดหนานิตยสารใหเปนไปในรูปแบบใดขึ้นอยูกับนโนยบายและ วัตถุประสงคในการจัดทําและความตองการของกลุมเปาหมาย อยางไรก็ดี การออกแบบจัด หนานิตยสาร ตองคํานึงถึงหลักการออกแบบจัดหนาองคประกอบในหนาสิ่งพิมพอันไดแก การ จัดวางองค ประกอบใหมีความเป นเอกภาพ ความสมดุล ความมีสัดสวน การเนนจุ ดสนใจ ความกลมกลืน ความสอดคลอง ฯลฯ รวมทั้งความเปนระเบียบและลําดับในการถายทอด ความหมายของภาพและขอความจากผูเขียนและผูจัดทําไปสูผูอาน นอกจากนี้ยังมีหลักการอื่น ที่ผูออกแบบจัดหนานิตยสารควรคํานึงถึง ดังนี้

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

11

1. การออกแบบปกนิตยสาร ปกเปนสวนที่สําคัญของหนังสือทุกชนิดเปรียบไดกับหนาตาของคน เปนสวนแรกที่จะ ทักทายและดึงดูดสายตาของผูอาน เราอาจแบงปกออกเปน 2 สวนคือ ปกหนากับปกหลัง ปก หลังมักจะเปนเนื้อที่ของโฆษณา ส วนปกหนานั้นประกอบไปดวยรายละเอียดที่สํา คัญของ นิตยสารไดแก ชื่อนิตยสาร ขอมูลประจําฉบับ ราคา ตลอดจนภาพประกอบและตัวโปรยที่จะใช ดึงดูดความสนใจของผูอานเขาสูภายในเลม ในที่นี้จะแยกพิจารณาสวนประกอบของปกดังนี้

1.1 ชื่อนิตยสาร ชื่อนิตยสารเปนเครื่องหมายการคาของนิตยสารเลมนั้น หากใชรูปแบบใดก็ควรใช รูปแบบนั้นตลอดไป เพื่อใหผูอานจดจําไดงาย เห็นแลวทราบไดทันทีวาเปนนิตยสารฉบับใด นิตยสารบางฉบับอาจเปลี่ยนสีของชื่อตามความเหมาะสมได แตรูปแบบของตัวอักษรจะตอง คงไวเชนเดิมเสมอ สําหรับตําแหนงการจัดวางชื่อนั้นนิยมวางไวสวนบนสุดของหนาปกนอกจาก ชื่อของนิตยสารแลวสิ่งที่มักจัดวางไวดวยกันกับชื่อนิตยสารคือ คําขวัญ (Slogan) ของนิตยสาร และรายละเอียดเกี่ยวกับการเผยแพร เชน ปที่ ฉบับที่ ราคาจําหนาย และวันที่เผยแพร เปนตน 1.2 ภาพปก ภาพเปนองคประกอบสําคัญของปกนิตยสาร โดยเฉพาะนิตยสารในแนวแฟชั่น และ นิตยสารสําหรับวัยรุนนั้น ภาพปกมีอิทธิพลตอยอดจําหนายอยางมาก ผูผลิตนิตยสารในแนวนี้ จึงพิถีพิถันเกี่ยวกับภาพปกอยางมาก การเลื อ กภาพประกอบเพื่ อ ขึ้ น ปกนิ ต ยสาร ควรเป น ภาพคุ ณ ภาพดี คมชั ด ให รายละเอียดของภาพสูง และมีความเปรียบตาง (Contrast) ที่เหมาะสม ถามีภาพปกที่เดนมาก ควรขยายภาพใหเต็มหนาเปนภาพตัดตก (Bleed) กลาวคือ เปนภาพที่ลนขอบกระดาษโดยไมมี กรอบภาพ และควรมีการจัดสวนภาพ (Crop) ที่เหมาะสม

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

12

การออกแบบนิตยสาร

ในการถายภาพปกควรมีการวางแผนลวงหนา โดยกําหนดวาจะวางชื่อนิตยสารไว อยางไร โดยทั่วไปการถายภาพปกนิตยสารจะตองเหลือพื้นที่ดานบนไวสําหรับวางชื่อนิตยสาร ดวย โดยเฉพาะถาหนาปกเห็นภาพคน จะตองพิจารณาดวยวา วางชื่อนิตยสารลงไปแลวจะบัง สวนสําคัญของภาพหรือไม ในบางกรณีอาจออกแบบใหภาพทับชื่อนิตยสารบางสวนได แตตอง ไมใหบังจนอานไมออก การออกแบบลักษณะนี้นิตยสารใชภาพแบบไดคัท โดยตัดเอาฉากหลัง ออกแลวจัดวางใหสวนหัวของแบบทับชื่อนิตยสารบางสวน

หากต อ งใช ภ าพทั บ ชื่ อ นิ ต ยสาร ควรแน ใ จว า ผู อ า นรู จั ก และจดจํ า ชื่ อ นิตยสารฉบับนั้นไดเปนอยางดีแลว

ปกนิตยสารอาจไมมีภาพก็ได 1.3 ตัวโปรย ตัวโปรยเปนขอความสั้น ๆ ที่ใชแนะนําเนื้อหา เรื่องเดนประจําวันภายในเลมนิตยสาร อาจมีหรือไมมีก็ไดถามีจะคัดมาเฉพาะเรื่องที่นาสนใจประมาณ 1 – 3 เรื่อง เพื่อดึงดูด ความสนใจของผูอาน โดยทั่วไปตัวโปรยจะอยูใตชื่อนิตยสารสงมาสวนจะจัดวางไว ตําแหนงใดนั้นขึ้นอยูกับลักษณะของงานภาพดวย โดยควรจัดวางไวในบริเวณที่ภาพ เปนพื้นที่เรียบ มีลวดลายนอยเพื่อใหอานงาย

อยาใชตัวโปรยจํานวนมากเกินไป เพราะจะทําใหปกรุงรังและขาดจุดเดน ควรใช ขอความสั้นๆแตดึงดูดใจ ชวนใหติดตามอันเปนจุดประสงคหลักของตัวโปรย 1.4 ราคาและบารโคต ราคาของนิตยสาร เปนขอมูลอีกชนิดหนึ่งที่อาจมีอยูบนปกนิตยสาร แตหากตองการ ใหปกดูสะอาด เรียบรอย หรือทดลองจัดวางแลว รูสึกวาเลขบอกราคาเปนสวนเกิน ก็อาจจัดวาง ราคาไวที่สันของนิตยสารแทนได

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

13

องคป ระกอบอีก ประการหนึ่ง ที่มั ก จะพิ มพไ วคูกับ ราคาของนิ ต ยสารก็ คือ บารโ ค ต หนังสือที่ไดมาตรฐานควรมีบารโคดกํากับไวดวยเพื่อความสะดวกในการจัดเก็บ การชําระเงิน และเก็บขอมูล 1.5 โฆษณา โดยทั่วไปนิตยสารไมควรมีโฆษณาที่ปกหนา แตปจจุบันธุรกิจการผลิตนิตยสารมีการ แขงขันกันสูง ผูผลิตตองการใหมีรายรับสูงสุดจึงยอมใหมีโฆษณาบนปกหนาได อยางไรก็ตาม โฆษณาในหนาปกควรเปนโฆษณาขนาดเล็ก รูปแบบที่นิยมใชกันคือ ไดคัท ภาพตัวสินคาแลว จัดวางไวชิดขอบหนาดานใดดานหนึ่ง

2. การออกแบบหนาสารบัญ การออกแบบจัดหนาสารบัญของนิตยสาร ตองอาศัยความประณีตและพิถีพิถันมา กรองจากหนาปก เพราะเปนหนาที่ผูอานเปดอานมากที่สุดหนาหนึ่ง เพราะกอนเปดอานเรื่อง ตาง ๆ ผูอานจะตองเปดหาที่หนาสารบัญเสียกอน การออกแบบควรคํานึงถึงความเปนระเบียบ ความสวยงาม ความเรียบง า ย ความสะอาด และการสื่อ ความหมาย และที่สํ า คัญ คื อ ควร คํานึงถึงความงายและความสะดวกตอการคนหาเรื่องราวที่ตองการอาน

หนาสารบัญของนิตยสารควรแสดงรายชื่อบทความและคอลัมนตาง ๆ โดยควรมีการ จัดกลุมตามแผนกหรือคอลัมน เชน คอลัมนประจํา คอลัมนพิเศษ คอลัมนปกิณกะ ขาวสาร บท สัมภาษณ นวนิยาย เรื่องสั้น บทกวี และสารคดี เปนตน และควรมีชื่อบทความ ชื่อผูเขียน และ เลขหนาของบทความในแตละคอลัมน นิตยสารบางฉบับ อาจมีสวนโปรยของเรื่องหรือเรื่องยอ ประกอบดว ย อยางไรก็ตาม หนาสารบัญไมควรมีตัวอักษรมากเกินไป เพราะจะทําใหหนา สารบัญแลดูเปนสีเทาหรือเกิดบริเวณสีเทา (Gray area) เปนผลใหการจัดหนาดูนาเบื่อและไม นาอานนอกจากนี้ ควรมีรายชื่อเจาของกองบรรณาธิการ คณะผูจัดทํา สถานที่จัดทํา และขอมูล อื่นที่จําเปนตอการจัดทํานิตยสาร โดยใชการตีเสนลอมกรอบไวดวย กรอบนี้เรียกวามาสทเฮด (Masthead หรือStaff box) หนาสารบัญอาจมีหนาเดียวหรือหลายหนาก็ได นิตยสารบางฉบับจะแบงหนาสารบัญ ออกเปนหลายหนาแลววางสลับกับหนาโฆษณา วิธีนี้จะทําใหไดหนาโฆษณาที่มีราคาสูงหลาย

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

14

การออกแบบนิตยสาร

รูปแบบและขนาดตัวอักษรที่เปนชื่อคอลัมนและชื่อบทความควรเปนตัวเนนหรือตัว ใหญ หรือใชสีที่แตกตาง ออกไปจากชื่อผูเขียนและ/หรือสวนโปรยของเรื่อง

3. การออกแบบหนาเนื้อหาของนิตยสาร หนาเนื้อหาเปนเนื้อที่สวนใหญของนิตยสาร เปนหนาที่ผูอานใชเวลาอานมากกวาหนา อื่น ๆ ดังนั้น นักออกแบบจะตองออกแบบใหอานงายสบายตา มีเสนหดึงดูดใจใหอานไดนานไม เบื่องายหรือรูสึกอึดอัด การจัดหนาหนาในของนิตยสารควรคํานึงถึงความสม่ําเสมอของรูปแบบในแตละหนา และตลอดเลม เชน ตําแหนงของเลขหนา และชื่อนิตยสารควรอยูในตําแหนงเดียวกันตลอด และ ควรคํานึงถึงความกลมกลืนและความสอดคลองของรูปแบบในหนาซายและหนาขวา เนื่องจาก นิตยสารสวนใหญมีขนาดรูปเลมที่ไมใหญมากนัก การดูนิตยสารจึงเห็นหนาซายและหนาขวา พรอมกัน การออกแบบหนาเนื้อหามีสวนประกอบหลักที่ตองพิจารณา 5 ประการดวยกัน ไดแก 1.

2.

3.

4.

5.

หัวเรื่อง (หรือพาดหัว เนื้อเรื่อง ตัวโปรย ภาพ คําอธิบายภาพ

1. หัวเรื่องหรือพาดหัว (Headline) เปนขอความขนาดสั้นที่ใชบอกวาเรื่องนั้นเปนเรื่องอะไร และเปนสวนที่ชวยดึงดูดความสนใจเขา สูเนื้อหา โดยปกติชื่อเรื่องจะใชอักษรขนาดใหญกวาเนื้อเรื่องอยางเห็นไดชัด สวนรูปแบบนั้นมี หลายลักษณะดวยกัน หากหัวเรื่องสั้นมากก็อาจออกแบบเปนขอความบรรทัดเดียวได แตถาหัว เรื่องมีความยาวมากก็จําเปนตองแบงออกเปนหลายบรรทัด ซึ่งสามารถจัดวางไดหลายรูปแบบ ดวยกัน เราอาจแบงรูปแบบของหัวเรื่องออกไดหลายประเภทดังนี้

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

15

หัวเรื่องแบบบรรทัดเดียว หัวเรื่องแบบบรรทัดเดียว เปนหัวเรื่องที่จัดวางงาย เหมาะกับหัวเรื่องที่มีขอความสั้น หัวเรื่องประเภทนี้พบไดในนิตยสารทั่วไป

หัวเรื่องแบบเสมอหนา หัวเรื่องแบบเสมอหนา เปนหัวเรื่องที่มีขอความตั้งแต 2 บรรทัดขึ้นไป โดยจัดใหทุก บรรทัดชิดซาย (Left - Aligned) ซึ่งจะทําใหดานหนาของขอความทุกบรรทัดอยูในแนว เดียวกัน จึงเรียกแบบเสมอหนา ในการจัดหนาควรวางหัวเรื่องประเภทนี้ดานซายของ หนา ไมควรวางชิดของหนาดานขวา เพราะหัวเรื่องแบบเสมอหนาจะมีดานทายของ บรรทัดที่ยาวไมเทากัน หากวางชิดขอบหนาดานขวา ซึ่งมีแนวเสนตรงแลวจะดูไม สวยงาม

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

16

การออกแบบนิตยสาร

หัวเรื่องแบบจัดกลาง หัวเรื่องแบบจัดกลางเปนหัวเรื่องที่มีขอความตั้งแต 2 บรรทัดขึ้นไป โดยจัดใหจุด กึ่งกลางของทุกบรรทัดอยูในแนวเดียวกัน (Center - Aligned) หัวเรื่องแบบนี้จัดวาง งาย เหมาะสําหรับเรื่องทั่วไป นิยมใชในนิตยสารที่มีกลุมผูอานเปนผูใหญ ซึ่งตองการ ความเรียบรอยไมหวือหวาจนเกินไป เชน นิตยสารดิฉัน บานและสวน และแพรว เปน ตน หัวเรื่องแบบ จัดกลางไมจําเปนตองอยูกลางเสมอไป อาจจัดใหอยูกึ่งกลางแนว ของภาพหรือกึ่งกลางแนวคอลัมนของเนื้อหาก็ได

หัวเรื่องแบบขั้นบันได หัวเรื่องแบบขั้นบันไดเปนหัวเรื่องที่มีขอความตั้งแต 2 บรรทัดขึ้นไป โดยจัดวางให เหลื่อมกันลดหลั่นลงไปเหมือนขั้นบันได แตละบรรทัดอาจใชอักษรที่มีขนาดไมเทากัน ก็ได หัวเรื่องชนิดนี้ไมพบบอยนัก มักใชในกรณีที่เหลือที่วางมากเกินไป

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

17

หัวเรื่องแบบลูกศร หัวเรื่องแบบลูกศรเปนหัวเรื่องที่มีขอความ 3 บรรทัดขึ้นไป โดยจัดวางใหบรรทัดกลาง ยื่น ออกไปทางด า นขวา ส ว นบรรทั ด อื่ น จัด วางให เ หลื่อ มมาทางด า นซ า ย ทํ า ให มี ลักษณะเหมือนหลักลูกศรชี้ไปทางดานขวา หัวเรื่องชนิดนี้นิยมใชกันมากในนิตยสาร ภาษาอังกฤษ ทฤษฎีการออกแบบทางตะวันตก เรียกหัวเรื่องแบบนี้วาแบบ Tripod

หัวเรื่องแบบสลับ หัวเรื่องแบบสลับเปนหัวเรื่องอีชนิดหนึ่งที่นิยมใชในนิตยสารภาษาอังกฤษ เปนหัวเรื่อง ที่มีขอความตั้งแต 4 บรรทัดขึ้นไป โดยจัดวางใหแตละบรรทัดยื่นออกไปทางดานซาย และขวาสลับกันไป แตทุกบรรทัดยังมีปลายดานหนึ่งที่ซอนกันอยู

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

18

การออกแบบนิตยสาร

หัวเรื่องแบบตัวแทรก หัวเรื่องแบบตัวแทรกเปนหัวเรื่องที่มีขอความ 2 – 3 บรรทัด โดยออกแบบใหบรรทัดใด บรรทัดหนึ่งมีขนาดใหญเปนพิเศษ สวนบรรทัดอื่นจัดใหมีขนาดเล็กกวา แลวจัดวาง แทรกในชองวางระหวางขอความตัวใหญ

2. ตัวโปรย ตัวโปรยหรือโปรยหัว เปรียบไดกับวรรคนํา (Lead) ของขาว เปนขอความที่ใชเกริ่นนําเพื่อดึงดูด ความสนใจเขาสูเนื้อหา อาจมีหรือไมมีก็ได โดยทั่วไปตัวโปรยจะมีความยาวไมเกิน 1 ยอหนา และมักจะใชตัวอักษรที่มีขนาดใหญกวาหรือเสนหนากวาอักษรที่ใชในเนื้อเรื่องในการจัดหนา นิตยสารนิยมใชตัวโปรย 4 รูปแบบดวยกัน คือ จัดแบบเสมอหลัง (Right - Alignment) จัดกลาง (Center - Alignment) แบบเสมอทั้งหนาและหลัง (Justify) และแบบเสมอหนา (Left Alignment) สวนตําแหนงในการจัดวางนั้นจะวางอยางไรก็ไดแตไมควรใหหางจากหัวเรื่อง เพราะจุดประสงคในการใชตัวโปรยนั้นตองอานใหอานตอจากหัวเรื่อง

3. เนื้อเรื่อง (Body) เปนเนื้อหาสวนที่มีขอความมากที่สุด ดังนั้นอักษรที่ใชทําเนื้อเรื่องจึงมีขนาดเล็ก เรียกวา”ตัว พื้น” ในภาษาไทยควรใชอักษรขนาด 14 – 16 พอยต สวนภาษาอังกฤษควรใชขนาด 10 –12 พอยต เนื้อเรื่องในนิตยสารนิยมแบงออกเปนคอลัมนแคบ ๆ แตละคอลัมนกวางประมาณ 2 – 3 นิ้ว หนาละ 2 – 3 คอลัมน การออกแบบใหคอลัมนแคบจะชวยใหผูอานไมตองการกวาดสายตา มาก มีจังหวะพักสายตามากขึ้น ลดอาการลาอานไดนานขึ้น

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

19

4. ภาพประกอบ ภาพประกอบเปนองคประกอบที่สําคัญของนิตยสาร มีหนาที่ในการดึงดูดความสนใจและชวย อธิบายเรื่องราวใหชัดเจนยิ่งขึ้น ภาพที่ใชในนิตยสารอาจแบงได 2 ลักษณะ คือ ภาพที่มีขอบเขต เปนรูปสี่เหลี่ยมกับภาพที่ขอบเขตเปนรูปอื่น ๆ ภาพที่มีขอบเขตเปนรูปสี่เหลี่ยมคือ ภาพที่ใชกัน โดยทั่วไป ขอบทั้ง 4 ดานจะเปนแนวเสนตรง ภาพลักษณะนี้จัดวางงาย เพราะมีขอบภาพเปน แนวเสนตรง สวนภาพอีกประเภทหนึ่งนั้นมีหลายรูปทรงดวยกัน ไดแก วงกลม วงรี ตลอดจน รูปทรงอิสระซึ่งเกิดจากการไดคัท (Di - Cut) ภาพประเภทนี้จะตัดฉากหลังของภาพออกเหลือไว เฉพาะวัตถุที่ตองการ ซึ่งทําใหรูปทรงของภาพไมแนนอน ขึ้นอยูกับรูปทรงของวัตถุ ภาพลักษณะ นี้ตองระมัดระวังในการจัดวางเพราะขอบเขตของภาพไมใชเสนตรงหากตองการใชภาพลักษณะ นี้ควรจัดวางเนื้อเรื่องใหลอมรอบตามรูปทรงของภาพ วิธีนี้คนอขางยุงยากแตจะชวยใหหนา นิตยสารนาสนใจยิ่งขึ้น

5. คําอธิบายภาพ คําอธิบายภาพ เปนขอความที่ใชตัวอักษรขนาดเล็กเชนเดียวกับเนื้อเรื่อง อาจมีหรือไมมีก็ได เรื่องยางเรื่อง เชน เรื่องสัมภาษณ ซึ่งมีแตภาพของผูใหสัมภาษณก็ไมจําเปนตองอธิบายเพราะ ในเนื้อหาไดใหร ายละเอียดครบถว นอยูแลว แตห ากเปนภาพขา วหรือ ภาพสารคดีควรมีคํา บรรยายประกอบดวย เพื่อความชัดเจนของเนื้อหา สําหรับตําแหนงในการจัดวางคําบรรยายภาพในนิตยสารนิยมจัดวางไวดานขางของภาพซึ่งอาจ จัดใหชัดดานบนหรือดานลางของภาพ นอกจากนี้อาจวางทับลงไปในภาพก็ได แตจะไมนิยมวาง ไวใตภาพ ในกรณีที่หนา นิตยสารมีภาพจํานวนมาก นิยมแยกคําบรรยายภาพมารวมกันไว ตางหาก แลวใสเลขกํากับภาพใหตรงกับคําบรรยาย

รูปแบบการจัดหนาเนื้อหา การจัดหาหนานิ ตยสาร มี ความเปนทางการนอ ยกวาการจัดหน าหนั งสือพิมพ นัก ออกแบบสามารถพลิกแพลงในการจัดวางองคประกอบองคประกอบไดอยางอิสระ สํ า หรั บ รู ป แบบที่ นิ ย มใช จั ด หน า นิ ต ยสารในป จ จุ บั น มี ห ลายรู ป แบบด ว ยกั น ดั ง รายละเอียดตอไปนี้

1. การจัดหนาแบบ 1 : 3 การจั ด หน า แบบหนึ่ ง ต อ สามเป น รู ป แบบที่ นิ ย มใช กั น มาในนิ ต ยสารต า งประเทศ เหมาะสําหรับหนาเปดเรื่องที่ตองการจัดแบบหนาคู โดยจะแบงครึ่งกระดาษแตละใน แนวตั้ง เมื่อกางหนาออกเปนหนาคูก็จะไดกระดาษ 4 สวน ขนาดเทา ๆ กัน แลวจัดวาง

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

20

การออกแบบนิตยสาร

การจัดวางขอความในการจัดหนาแบบหนึ่งตอสามนิยมวางหัวเรื่องไวดานบน แลวตอ ลงมาดวยตัวโปรย (ถามี) ซึ่งอาจจะจัดแบบจัดกลางหรือเสมอหลังหรือเสมอทั้งหนา และหลังก็ไดหากมีที่วางพอที่จะจัดวางเนื้อเรื่องโดยอาจทําเปนคอลัมนเดียวหรือสอง คอลัมนก็ได เฉพาะในสวนของเนื้อเรื่องนี้นิยมจัดขอความแบบเสมอทั้งหนาและหลัง (Justif)

2. การจัดหนาแบบ 1 : 1 การจัดหนาแบบหนึ่งตอหนึ่งเปนการจัดหนาแบบหนาคู นิยมใชทั้งในหนาเปดเรื่องและ หนาเนื้อหาทั่วไป โดยวางภาพขนาดใหญเต็มหนาไวหนาใดหนาหนึ่ง แลววางเนื้อหา ไวอีกหนา ในหนาที่จัดวางเนื้อหาอาจจัดวางภาพขนาดเล็กรวมดวยก็ได และหาก ตองการเชื่อมทั้งสองหนาเขาดวยกัน ก็สามารถใชหัวเรื่องพาดเชื่อมระหวางทั้งสอง หนาก็ได

3. การจัดหนาแบบสมมาตร การจั ด หน า แบบสมมาตร เป น การจั ด ว า ให ห น า ซ า ยและหน า ขาวมี อ งค ป ระกอบ เหมือนกันหากหนาซายมีภาพหนาขวาก็จะมีภาพขนาดใกลเคียงกันวางไวในตําแหนง ที่เทาเทียมกัน การจัดหนาแบบนี้ไมเหมาะกับหนาเปดเรื่อง เพราะหากวางหัวเรื่องไว หนาใดหนาหนึ่งก็จะหาองคประกอบอื่นมาถวงดุลอีกหนาหนึ่งไดยาก ยกเวนจะวางหัว เรื่องคาบเกี่ยวระหวางทั้งสองหนาใหมีน้ําหนังเทากัน

4. การจัดหนาแบบตัว U การจัดหนาแบบตัวยู (U - Shape) เปนรูปแบบการจัดหนาแบบหนาเดี่ยว เกิดจากการ จัดวางภาพหรือตัวโปรยไวกลางหนาใตหัวเรื่อง แลวจัดวางเนื้อเรื่องลงบนดานซาย ดานลางและดานขวาของหัว – เรื่อง ทําใหสวนเนื้อหามีรูปทรงคลายอักษร U

5. การจัดหนาแบบลอมภาพ การจั ด หน า แบบล อ มภาพเป น รู ป แบบการจั ด หน า อี ก รู ป แบบหนึ่ ง ที่ นิ ย มมาใช ใ น นิตยสารตางประเทศ เปนรูปแบบที่มีเสนหแปลกตา ดึงดูดสายตาไดดี การจัดหนา แบบที่จะดัดแปลงภาพใหมีรูปทรงเปลี่ยนไปจากสี่เหลี่ยม เชน วงกลม วงรี และรูปทรง อิสระอื่น ๆ เทคนิคที่นิยมมาใชกันมากคือการไดคัทภาพโดยตัดฉากหลังออก เหลือไว เฉพาะวั ต ถุ ที่ ต อ งการ ซึ่ ง ทํ า ให มี รู ป ทรงเหมื อ นรู ป ทรงของวั ต ถุ จากนั้ น จะจั ด วาง ขอความลอมภาพ

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

21

6. การจัดหนาแบบละครสัตว การจัดหนาแบบละครสัตว เปนการจัดวางภาพขนาดเล็กหลาย ๆ ภาพ กระจายอยูทั่ว หนากระดาษ ในลักษณะคลายวงกลม แลวจัดวางขอความแทรกในที่วางที่เหลือ การ จัดหนาแบบนี้ใหความรูสึกสนุกสนาน ผอนคลาย เหมาะกับเรื่องที่มีภาพจํานวนมาก เชน เรื่องการเลือกซื้อของแตงบาน และคอลัมนแนะนําผลิตภัณฑ เปนตน

7. การจัดหนาแบบรีเวอรส การจัดหนาแบบรีเวอรส (Reverse) เปนการจัดหนาแบบหนาคูโดยจัดใหทั้งสองหนามี การจัดวางคลายกัน แตสลับสีกัน เชน หนาซายใชพื้นขาว หนาขวาก็จะมีพื้นดํา เปน ตน

8. การจัดหนาแบบเนนแนวของขอความ การจัดหนาที่กลาวมาขางตนนั้น จะมีการจัดแนวของขอความ 4 รูปดวยกันคือ จัด กลาง ชิดซาย ชิดขวา และชิดทั้งซายและขวา แตนอกจากรูปแบบการจัดแนวตามปกติ ทั้ง 4 รูปแบบแลว นักออกแบบอาจตองการจัดแนวขอความแบบพิเศษ เพื่อหลีกหนี ความจําเจ เชน จัดแนวขอความแบบเฉียง แบบโคง เปนตน รู ป แบบการจั ด หน า ที่ ก ล า วมาทั้ ง หมดนี้ เป น รู ป แบบที่ พ บได ทั่ ว ไป ซึ่ ง อาจใช เ ป น แนวทางในการจัดหนาได แตนักออกแบบควรคิดคนสรางสรรครูปแบบใหม ๆ อยูเสมอ โดยนํา หลักการจัดหนามาประยุกตใช และไมวาจะจัดหนาอยางไรจะตองคํานึงถึงจุดประสงคหลักของ การจัดหนา นั่นคือ “ตองดึงดูดความสนใจและอํานวยความสะดวกในการอาน”

4. การจัดหนาหนาโฆษณาในนิตยสาร หน า โฆษณาของนิ ต ยสารจะมี อ งค ป ระกอบของหน า คล า ยกับ หน า โฆษณาทั่ ว ไป กล า วคื อ ประกอบด ว ยพาดหั ว โฆษณาเนื้ อ ความโฆษณา ชื่ อ เจ า ของผู ล งโฆษณาและ ภาพประกอบ การออกแบบและจัดหนาควรคํานึงถึง หลักการจัดวางองคประกอบที่สมดุล กลมกลืน เปน เอกภาพ มี การย้ํา หรือ เนน จุดสนใจ ดูส ะอาด เปน ระเบียบและที่สํา คัญ คือ สามารถสื่อความหมายจากผูลงโฆษณาไปยังผูอานได ขอความของพาดหัวโฆษณาควรสั้น กระชับ ใชอักษรจํานวนนอย การเลือกใชตัวอักษรจํานวนนอย การเลือกใชตัวอักษรขนาดใหญ เพื่อดึงดูดความสนใจ สวนเนื้อความโฆษณาเปนสวนขยายพาดหัวโฆษณา การใชแบบตัวพิมพหรือแบบ ตัวอักษรควรเลือกประเภทที่อานงาย และเปนตัวขนาดเล็กกวาตัวพาดหัว โดยอาจใชแบบที่ตาง จากพาดหัวโฆษณาได เพื่อมิใหเกิดความซ้ําซากมากเกินไป แตไมควรใชแบบตัวพิมพที่มาก เกินไป เพราะจะทําใหดูสับสน ยากตอการอานและสื่อความ สวนชื่อเจาของโฆษณานั้น อาจจัด วางใหอยูในตําแหนงใดก็ได โดยใชตัวอักษรที่ตางจากตัวพาดหัวและเนื้อความ ทั้งนี้ขึ้นอยูกับ วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

22

การออกแบบนิตยสาร

การจัดหนาโฆษณาในนิตยสาร หนาโฆษณาในนิตยสาร สามารถจัดหนาโฆษณาตั้งแตหนาแรกจนกระทั่งหนาสุดทาย การโฆษณาในหน า แรกจะมีอั ต ราคา โฆษณาสู ง เพราะอยู ใ นตํ า แหน ง ที่ค นเห็ น ได ง า ย การ โฆษณาหน า หลั ง หรื อ ปกหลั ง ก็ จ ะมี อั ต ราค า โฆษณาสู ง เชน กั น ตํา แหน ง เนื้ อ ที่โ ฆษณาของ นิตยสารที่มีอัตราคาโฆษณาสูงจะเปนตําแหนงดังนี้ ปกหนา ปกหลัง ปกหนาดานใน ปกหลัง ดานใน หนา 1 – 6 เนื้อที่โฆษณาในนิตยสาร

เต็มหนา

ครึ่งหนาแนวตั้ง

ครึ่งหนาแนวนอน

¼ หนา

ครึ่งหนา 2 หนาติดกันแนวตั้ง เกาะกึ่งกลางหนา

1 หนาตอพิเศษ

ครึ่งหนา 2 หนาติดกันแนวนอน

2 หนา ( 1 หนาใน 1 หนาตอพิเศษ)

นอกจากนี้แลวยังอาจจัดเนื้อที่โฆษณาที่แตกตางไปจากนี้ไดตามความเหมาะสม วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

23

รูปแบบการจัดหนาหนาโฆษณาในนิตยสาร รูปแบบการจัดหนาหนาโฆษณาในนิตยสารที่เปนที่นิยมไดแก 1. แบบหนาตางภาพ (Picture - window)

การจัดหนาโฆษณาแบบหนาตางภาพเปนรูปแบบการจัดวางหนาที่เนนภาพขนาด ใหญที่ใชเนื้อที่ครึ่งหนาหรือมากกวา โดยมีเนื้อความโฆษณาเปนสวนประกอบ 2. แบบเนนเนื้อความโฆษณา

การจัดหนาโฆษณาแบบเนนเนื้อความโฆษณาเปฯรูปแบบการจัดวางหนาที่ใชเนื้อที่ สวนที่ใหญสําหรับขอความโฆษณา ซึ่งมักจะเปนขอความที่บรรยายรายละเอียดของ สิ น ค า ที่ ย ากต อ การสื่ อ ความด ว ยภาพ ถ า มี ภ าพ จะเป น ภาพขนาดเล็ ก ซึ่ ง ใช เ ป น สวนประกอบของหนาเทานั้น

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

24

การออกแบบนิตยสาร

3. แบบมอนเดรียน

การจัดหนาโฆษณาแบบมอนเดรียนเปนการจัดหนาโดยการจัดกลุมเนื้อที่โฆษณาทั้ง ภาพและขอความใหอยูภายในรูปแบบของกรอบสี่เหลี่ยมหลายกรอบ โดยอาจมีเสน กรอบหรือ ไมก็ได การจัดหน า รูปแบบนี้มักใชในกรณีที่ตอ งการแสดงภาพโฆษณา หลายภาพ

4. แบบเนนกรอบภาพ

การจัดหนาโฆษณาแบบเนนกรอบภาพเปฯรูปแบบการจัดวางองคประกอบทั้งหมด ของหนาใหอยูภายในกรอบเดียวกันโดยใชสี เสน ลวดลายตาง ๆ ตกแตงเปนกรอบ เพื่อดึงดูดความสนใจ เพิ่มความเลน และความงามใหกับหนาโฆษณา

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

การออกแบบนิตยสาร

25

5. แบบชองภาพการตูน

การจัดหนาโฆษณาแบบชองภาพการตูนเปนรูปแบบการจัดวางภาพโฆษณาหลาย ๆ ภาพไวในกรอบสี่เหลี่ยมในแนวตั้งโดยมีเนื้อความโฆษณาบรรจุในเนื้อที่วางนอกกรอบ

สิ่งที่ควรคํานึงในการจัดหนานิตยสาร 1) ใหความสนใจและความสําคัญแกเนื้อที่วางของกรอบกระดาษ เนื้อที่วารอบนอก (Margins) ของคอลัมนนี้เปรียบเสมือนหนึ่ง “กรอบ” ของภาพตัวอักษรที่เปน เนื้อหา โดยทั่ว ๆ ไปแลว การเวนกรอบวางดานลางของการดาษจะกวางมากกวา ที่วา งดา นขา ง และสวนบนจะเปน สว นที่แคบลงมา ส ว นที่ แ คบที่สุดก็คือ สว น ระหวางคอลัมนหรือสวนที่เย็บสันการที่สวนวางดานลางกวางกวาสวนบนก็ดวย เหตุผลของจุดตกของสายตาบนหนากระดาษ ซึ่งมักจะล้ํามาทางสวนบนมากกวา 2) สวนที่วาง ซึ่งเปนกรอบกระดาษ (Margins) อาจจะสามารถเหลื่อมล้ําไดโดยการ จัดวางภาพของหนากระดาษ แตในสวนของตัวอักษรที่เปนเนื้อหาควรจะอยูใน ระเบียบตามขนาดคอลัมนที่กําหนดไวเทานั้น 3) สวนที่ควรไดรับความพิถีพิถันเปนพิเศษในการจัดหนาก็คือ สวนบนดานซายมือ ซึ่งเปนจุดที่ผูอานจะเคยชินกับการเริ่มตนสายตาที่จุดบน นอกจากผูจัดหนาจะ เจตนาออกแบบใหดึงดูดความสนใจไปที่จุดอื่น 4) รูปภาพ ภาพถาย การใชสี และศิลปะการออกแบบตัวอักษร หัวเรื่อง มักเปนสวน ที่สามารถดึงดูดความสนใจจากผูอานไดเปนอยางดี จึงนาจะใชเปนประโยชนใน การสรางความสนใจในสวนอื่น ๆ ของหนากระดาษได 5) การออกแบบจัดหนานิตยสารไมควรจะเปนสาเหตุทําใหเกิดความสับสนเขาใจ ยากในเนื้อหา กลาวคือ การจัดหนาที่ดีควรจะชวยใหผูอานสามารถอานเนื้อหาได

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3

26

การออกแบบนิตยสาร

6) การออกแบบหัวเรื่อง (Titles) ควรใหความสําคัญกับเนื้อที่วางรอบ ๆ ตัวอักษรที่ เปนหัวเรื่องดวย เพื่อใหเกิดคามแตกตาง (Contrast) ซึ่งเปนสวนหนึ่งของ องคประกอบในการสรางความสนใจ 7) ไมควรจัดหนานิตยสารทีละหนาโดยไมคํานึงถึงหนาตรงขาม เพราะโดยปกติแลว ผู อ า นนิ ต ยสารจะกาวหน า นิ ต ยสารอ า นพร อ มกั น ในเวลาเดี ย วกั น ซึ่ ง เปรียบเสมือนทั้ง 2 หนานั้นเปนหนาเดียวกัน จึงควรถือวาหนาซายและหนาขวา เปนหนาเดียวกันในเวลาจัดหนา 8) ถาตองการใหหนาตรงขามมีความเปนเอกภาพสัมพันธกัน ก็ควรจัดหนาโดยลดที่ วางระหวางหนาสัน (Margins) ใหเล็กลง เพื่อไมใหเกิดความแตกแยกเปน 2 สวน 9) ถาตองการใหหนาตรงขามแยกสวนกันโดยเด็ดขาด ก็ควรจัดหนาใหเห็นที่วาง ระหวางหนาสัน (Margins) ใหกวางขึ้น ใหเห็นชัด เพื่อปองกันความสับสนในการ ติดตามเนื้อหาจากหนาหนึ่ง (ซาย) ไปสูอีกหนาหนึ่ง (ขาว) ได 10) ควรจัดคําบรรยายภาพใหอยูตัดกับภาพที่ตองการบรรยายไวมากที่สุด เพื่อใหดู เปนอันหนึ่งอันเดียวกับภาพ 11) โดยปกติแ ลว จุดสนใจของผูอานมักจะเริ่มจากสวนบนของหนากระดาษลงสู สวนลางของหนากระดาษ ดังนั้น จึงควรจะคํานึงถึงขอนี้ไวเปนประโยชนในการ จัดหนาและออกแบบดวย 12) หลักการออกแบบและจัดหนานิตยสารที่ดีประกอบดวย ความสมดุล (Balance) ความแตกตาง (Contrast) ความกลมกลืน (Harmony) ความเปนเอกภาพ (Unity) และความเคลื่อนไหว (Motion) สิ่งเหลานี้ควรไดรับการพิจารณาใหไป ดวยกนไดในการจัดหนานิตยสารทุกหนา

วิชาออกแบบนิเทศศิลป 3