Omtrent - September 2010 by Jansen & Janssen

sept. â&#x20AC;&#x2122;10

t n e r t om | 3 euro av idsfonds.be .d w w w | s d n av idsfo zine van het D cultuurmaga

de tafel van vier

Verschijnt vijf keer per jaar. | Afgiftekantoor Gent X

De zoektocht naar de ultieme quizvraag p. 20

thuis is een monument Waardig wonen p. 30

magisch marokko Keizerlijke pracht van een eeuwenoud rijk p. 42

Jean Blaute zonder oogkleppen

alles maakt muziek

BOEK NU EEN ARRANGEMENT EN KRIJG EEN GRATIS TOEGANGSTICKET

Het Sublieme voorbij

Biënnale van de Schilderkunst in de Leiestreek [Nog tot 19 september] 1 ticket voor 2 Deze zomer staat de Oost-Vlaamse Leiestreek in het teken van kunst. Museum DhondtDhaenens en het Roger Raveel Museum organiseren de tweede editie van de Biënnale van de Schilderkunst met werk van lokale, nationale en internationale kunstenaars. De musea belichten deze editie de uitgepuurde, sublieme, gesacraliseerde kunst. Je kan onder meer kunstwerken van Hippolyte Daeye, Gustave van de Woestyne, Thierry de Cordier, Valerius De Saedeleer, Peter Joseph, Roger Raveel, Koen van den Broek en Dan Van Severen en een sculptuurproject van Ugo Rondinone bewonderen. Voor 8 euro krijg je toegang tot beide musea en de bezoekersgids van 70 pagina’s erbovenop!

Nagenieten? Om je verblijf volledig te laten slagen, kan je zo een voordelig luxearrangement boeken of een wandeling of fietstocht maken in het spoor van de Latemse School. Zo geniet je nog meer van alles wat de Leiestreek je te bieden heeft. Als je nu je overnachting boekt, krijg je bovendien jouw toegangsticket voor beide musea voor niets erbij! Kijk op www.toerisme-leiestreek.be voor alle arrangementen! Fiets- en wandeltochten vind je op www.tov.be.

Praktisch Combiticket (incl. bezoekersgids): 8,00 / 5,00 euro Museum Dhondt-Dhaenens Museumlaan 14, 9831 Deurle www.museumdd.be

Roger Raveelmuseum Gildestraat 2-8 , 9870 Machelen-Zulte www.rogerraveelmuseum.be

ROGER RAVEELMUSEUM

peter

Cultuur beleef je samen

et de bovenstaande nieuwe slagzin vat het Davidsfonds zichzelf samen. Onze 135ste verjaardag is een uitstekende gelegenheid om ons weer eens in het nieuw te zetten. Een nieuw logo, een nieuwe huisstijl, een nieuwe website, een nieuwe slagzin die helder en gevat zegt waar het ons om te doen is. Sinds 1875 is het Davidsfonds in Vlaanderen motor van cultuur, motor van ontmoeting. We blikken vandaag met trots terug op ons verleden. Maar niet zelfgenoegzaam. In 135 jaar heeft onze vereniging zich regelmatig â&#x20AC;&#x201C; trouw aan wat voorafging â&#x20AC;&#x201C; heruitgevonden. Dat doen we vandaag opnieuw. Omdat we rotsvast geloven in de toekomst. Ik heb het hier al vaker gezegd: onze moderne samenleving, die zo eenzijdig bepaald wordt door de economische logica, heeft grote nood aan cultuur, aan verdieping. Wat uiteindelijk wezenlijk is in het leven van mensen, is schoonheid, is ontroering, is verwondering. Daar mensen van overtuigen, door hen samen cultuur te laten beleven, is onze droom en onze ambitie. En er is een tweede nefaste logica die ons samenleven bedreigt: de logica van het ik als maat van alle dingen. Het is een illusie te denken dat we beter af zijn zonder de ander. In de ontmoeting, in de verbondenheid met mede-mensen, komt het individu pas echt tot volle ontplooiing. Daar mensen van overtuigen, door hen samen cultuur te laten beleven, is onze droom en onze ambitie. Een nieuw Davidsfonds staat in de startblokken om die droom en ambitie waar te maken. In een eigentijdse outfit, met moderne middelen, met grote creativiteit, maar vooral: met duizenden gemotiveerde en enthousiaste medewerkers. Samen met tienduizenden leden en andere belangstellenden vormen we een uniek netwerk dat vol vertrouwen de toekomst tegemoet stapt.

Onze moderne samenleving heeft grote nood aan cultuur, aan verdieping

Peter Peene nationaal voorzitter

bladwijzer

interview 12 Jean Blaute Over zijn werk, zijn leven en de nieuwe cd van Trio Cassiman

evenementen 20 De Tafel van Vier Blokken vs. De Pappenheimers: wie bedenkt de vragen?

boeken 30 Thuis is een monument Wonen in een pand met een verleden

cursus 36 Kan de stamcel levens redden? Een gesprek met professor Catherine Verfaillie

reizen 42 Magisch Marokko Keizerlijke pracht van een eeuwenoud rijk

Kort 19 Evenementen 35 Cursus 41 Reizen Columns 11 de Flandrien 50 Boeken toe! En ook 6 In beeld 8 Cultuurnieuws 10 Inbox 29 Leeskoffer: Pascal Smet 46 Dichtbij 48 Ronde van Vlaanderen

19 50

42 WIn 28 Open Monumentendag Exclusief arrangement voor twee 49 Brugge Centraal Een overnachting in Brugse sfeer

Colofon

Omtrent is het cultuurmagazine van het Davidsfonds Hoofdredactie: Filip Salmon Teksten: Katelijne Beerten, Norbert D’hulst, Bert De Smet, An Dodion, Peter Peene, Sarah Vankersschaever Foto’s: Davidsfonds, Stefan Dewickere, iStock, Jimmy Kets, Toerisme Brugge, Katrijn Van Giel, VRT Beeld cover: Jimmy Kets Concept, eindredactie en opmaak: Jansen&Janssen, www.jaja.be Publiciteit: Publicarto, contactpersoon: Katrien De Vos, tel. 053 82 60 95 Druk: Roularta Printing Verantwoordelijke uitgever: Jeroen Sleurs, Davidsfonds, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, tel. 016 310 600, fax: 016 310 608, www.davidsfonds.be, omtrent@davidsfonds.be PR 000-0022385-75 Het Davidsfonds is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de commerciële advertenties.

in beeld Kunst aan de kust In september verschijnt bij Davidsfonds Uitgeverij Vlaanderen in de kunst: een prestigieus kunstboek met 365 schilderijen – voor elke dag één – die ons het leven in Vlaanderen door de eeuwen heen tonen. Kunstwetenschapper Dimitri De Maesschalk maakte de selectie. Wat u op deze pagina’s ziet is het kunstwerk Op het strand (19de eeuw) van de Griekse Belg Periclès Pantazis. Vlaanderen in de kunst (ca. 450 p., € 54,95) kunt u bestellen voor het Davidsfonds lidmaatschap via het keuzeformulier bij de nieuwe Cultuurgids die u weldra van uw lokale Davidsfonds afdeling ontvangt. Geen afdeling in de buurt? Online bestellen kan ook via www.davidsfonds.be. Meer info krijgt u via omtrent@davidsfonds.be of 016 310 600.

cultuurnieuws

10 Toppers Voor uW Cul 4

Bij dE start van hEt culturElE wErkjaar hoort EEn vErsE cultuurGids. diE BEvat dE BoEkEn En cd’s waaruit u kan kiEzEn om één jaar lanG tE GEniEtEn van allE voordElEn van dE davidsfonds cultuurkaart (d.w.z.: om één jaar lanG lid tE wordEn of tE BlijvEn van hEt davidsfonds). uit hEt immEnsE aanBod van mEEr dan 250 BoEkEn lichtEn wE alvast onzE tiEn toppErs.

Deze en andere boeken kunt u in ruil voor het Davidsfonds lidmaatschap bestellen, via het keuzeformulier bij de nieuwe Cultuurgids die u binnenkort via uw Davidsfonds afdeling ontvangt. U kunt natuurlijk ook online bestellen (www.davidsfonds.be) of de Cultuurgids aanvragen via omtrent@davidsfonds.be of 016 310 600.

BIoDIVersITeIT In BelGIË. soorTen – leeFGeBIeDen – aCTIeTIps – Herman Dierickx, met foto’s van marc slootmaekers

De ouDe GrIeKen en romeInen. Hun DenKen en Doen – arnold provoost

Rijkelijk geïllustreerd overzichtswerk dat de klassieke wereld opnieuw tot leven brengt. Lezers krijgen een inkijk in ‘het leven zoals het was’ bij de Grieken en de Romeinen. Gebonden, ca. 276 p., 25 x 29 cm, € 59,95

WInIeFreD zeT De BloemeTJes BuITen. aan De slaG meT BloemenKruIDen Winiefred Van Killegem, met foto’s van marc Wauters Ontdek alle geheimen van eetbare bloemen en bloemen van kruiden. Vlaanderens bekendste kruidenvrouw legt ze u allemaal uit. Gebonden, 112 p., 19,5 x 25 cm, € 22,50

In België leven er meer dan veertigduizend verschillende soorten planten en dieren. Biodiversiteit in België brengt deze enorme verscheidenheid in beeld. Gebonden, 194 p. 28,5 x 25 cm, € 45,00

VlaanDeren In De KunsT Dimitri De maesschalck

Vlaanderen in de kunst toont het leven in Vlaanderen door de eeuwen heen, door de ogen van bekende en onbekende kunstenaars. Een schitterend kijkboek met 365 schilderijen, voor elke dag eentje (zie ook p. 6 in deze Omtrent). Gebonden, ca. 450 p., 24 x 24 cm, € 54,95

Van a ToT zeT – Wally De Doncker, met illustraties van Jurgen Walschot en luisterliedjes van Florejan Verschueren In Van A tot Zet stellen alle letters van het alfabet zich voor. Samen met de speelse illustraties van Jurgen Walschot en de luisterliederen van Florejan Verschueren komt het alfabet tot leven.

enCYClopeDIe Van De Franse GasTronomIe Vincent Boué, Hubert Delorme, met een voorwoord van paul Bocuse

Met cd. Voor alle leeftijden. Gebonden, 126 p.,

Standaardwerk mét dvd waarin ruim 200 culinaire technieken helder worden uitgelegd in tekst en beeld. Grote namen uit de Franse gastronomie geven bovendien hun recepten prijs.

Deze roman zoomt in op de vijftienjarige Frank, die wel eens wil weten waarom er elk jaar op Vastenavond gekken langskomen in zijn huis.

Gebonden, 512 p., 23,8 x 27 cm, € 54,50

19,5 x 25 cm, € 19,95

momBaKKes – Do Van ranst

Vanaf 15 jaar. Gebrocheerd, 170 p., 14,5 x 22 cm, € 15,95

GenTse speurneuzen Moord met een geurtje is de tweede jeugddetective van Hilde E. Gerard. Het boek volgt twee tieners die Gent doorkruisen op zoek naar de oplossing van een spannend mysterie rond kunstzwendel en -vervalsing. Samen met de toeristische dienst van Gent werd het boek omgevormd tot een boeiende stadsspeurtocht, de ideale manier om samen met tieners de stad Gent te verkennen. Boek en speurtocht zijn vanaf september als pakket te verkrijgen via de toeristische dienst van Gent. Het boek kost € 16,50 en kan u bestellen met de bestelbon in het midden van Omtrent.

Davidsfonds

Cultuurkaar t 2010-2011 Jan Jansen Jansensstraat 123 bus 4 3000 Leuven

TuurKaarT

_251_03_lidkaart_85x54mm_v2.i

ndd 1

7/07/10 17:26

VerBoDen lIeFDes. VerHalen uIT BoCCaCCIo’s DeCamerone. naverteld door ed Franck, met prenten van Carll Cneut De Decamerone is een belangrijke schakel in ons literaire erfgoed. Met respect voor inhoud, sfeer en taalkleur bewerkte Ed Franck de beste vijfentwintig verhalen voor een hedendaags publiek. Afwisselend wijs, pikant, komisch, ontroerend of maatschappijkritisch. Gebonden, 234 p., 19 x 25,5 cm, € 24,95

BIeCHT Van een KarDInaal olivier le Gendre, vertaald door Jean-pierre Goetghebuer Het relaas van de eerlijke ontmoeting tussen een kardinaal die open kaart speelt en een schrijver die slechts één verlangen koestert: te weten komen wat een van de hoogste dignitarissen van de Kerk te zeggen heeft over de uitdagingen waarvoor zij staat. Garengenaaid, 400 p., 14,5 x 22 cm, € 22,50

noCTurnes. naCHTelIJKe GeDaCHTen oVer De mens, De Kosmos en GoD – Gerard Bodifée

God, het heelal en de mens zijn de drie hoofdthema’s waarin het denken altijd weer uitmondt. Dit boek bevat invallen, overwegingen, vragen, ideeën die Gerard Bodifée ’s nachts bezighouden. Ze inspireren u voor uw eigen nachtelijke gedachten.

nIeuW loGo, nIeuWe sTIJl Het Davidsfonds viert dit jaar zijn 135ste verjaardag: een uitgelezen moment om van outfit te wisselen. Vanaf september zal het Davidsfonds nieuwe kleren aantrekken: een nieuw logo, een nieuwe huisstijl, een nieuwe Cultuurgids, een nieuwe website … Kortom: een nieuw elan. Met ook een nieuwe slogan: ‘Cul-

tuur beleef je samen’. Wie bij het Davidsfonds cultuur meemaakt, houdt daar immers altijd fijne ontmoetingen aan over. Dat is wat zo typisch Davidsfonds is. Vandaar dus de nieuwe slogan. Net als een nieuw cultuurjaar om van te snoepen. U leest er alles over in de nieuwe Cultuurgids (zie hiernaast).

zouTe zoen zKT lezers De Zoute Zoen is de oudste en belangrijkste manuscriptenprijs voor jeugdboeken in het Nederlandse taalgebied. De prijs bekroont een nog onuitgegeven jeugdboek voor jongeren van twaalf tot zestien jaar. De winnaar wordt geselecteerd door een Vlaams-Nederlandse jury en krijgt een geldprijs van € 12.500. Bovendien verschijnt het winnende manuscript als boek bij Davidsfonds Uitgeverij. Maar een boek zonder lezers is als een zee zonder golven. Daarom wordt er ook deze editie een publieksprijs ter waarde van € 2.500 uitgereikt. Ontdek de genomineerde titels en stem voor uw favoriet op www.zoutezoen.be. Met uw stem maakt u kans op een weekendje Knokke-Heist of een boekenpakket. De winnaars worden door meter Friedl’ Lesage bekendgemaakt op de boekenbeurs in het najaar.

Gebonden, ca. 144 p., 14,5 x 22 cm, € 18,50

inbox | lezersbrieven

vanaf dit nummer start omtrent met een rubriek voor lezersbrieven. Bent u geraakt door een artikel in omtrent? heeft u er iets aan toe te voegen? of wilt u gewoon uw mening kwijt? uw reactie – van maximaal 1.500 tekens, spaties inclusief – is welkom op omtrent@davidsfonds.be of per brief op het vertrouwde adres (davidsfonds omtrent, Blijde-inkomststraat 79-81, 3000 leuven). de redactie maakt elke keer een geredigeerde selectie uit het aanbod.

zomerzoektocht

Congo (1) Het blijft altijd boeiend Peter Verlinden aan het woord te zien. Ook het interview met hem in de vorige Omtrent (‘Een virus voor het leven’, Omtrent mei 2010) getuigt van een hart voor Congo en zeker voor de Congolezen. Maar toch een paar bedenkingen. Het kolonialisme heeft een zeer slechte naam. Maar hebben de Romeinen iets anders gedaan? En hebben we in onze lessen geschiedenis niet geleerd dat zij ons de beschaving hebben gebracht? Terecht wordt in de tekst gezegd: “Wetende wat we nu weten is het natuurlijk duidelijk dat kolonialisme racisme is.” Maar dat mag geen criterium zijn om zomaar te oordelen. Een regel waartegen in de huidige geschiedschrijving wel eens meer gezondigd wordt. Bij het begrip ‘uitbuiting’, waarvan sprake in die context, nog deze overweging: natuurlijk heeft België goed geboerd dankzij de grondstoffen van onze Congo. Daar staat echter tegenover dat er ook veel in Congo zelf bleef (katoen, koffie, tabak ...). Bovendien had Congo zijn eigen munt, een eigen vlag, eigen bestuurlijke organisatie … Ten slotte zou het goed zijn eens het positieve en het negatieve van de koloniale tijd tegenover mekaar te plaatsen en dan te zien naar waar de balans overhelt. Ik denk dat de gewone Congolees die afweging al heeft gemaakt. Maar het resultaat is iets helemaal anders dan wat men in bepaalde kringen wil horen. Dries Ceuppens Glabbeek

‘Brugge’ is een sterk merk en maakt de Zomerzoektocht van het Davidsfonds aantrekkelijker. Maar helaas zie je Brugge niet liggen tijdens de zoektocht. Als Bruggeling zie ik het Brugse Ommeland dan ook anders. Dat ommeland ligt niet in één richting: het Brugse Ommeland loopt ook tot aan de kust van Knokke tot Oostende. Daarmee wil ik geen afbreuk doen aan de zoektocht, maar het was toch beter geweest om te spreken van het Tieltse Ommeland. Al wens ik de zomerzoektocht natuurlijk alle succes toe! Herman Gevaert Brugge

Theeceremonie Een tijdje geleden wonnen wij een Chinese theeceremonie bij ons thuis, via een wedstrijd in Omtrent van maart. Ann Vansteenkiste – die een boek schreef over theecultuur – kwam persoonlijk bij ons thuis de ceremonie houden. Dat was wel iets anders dan even een kopje thee zetten! We kregen eerst uitleg over de Chinese theesoorten, over hoe en waar die groeien, over de behandeling en de verwerking. Dan begon (in stilte) de specifieke manier van thee zetten in kleine porseleinen potjes, waarna we voorzichtig uit minuscule kopjes (genre eierdopje) konden proeven. De ceremonie werd afgesloten met Chinese snoepjes. Het was een heel bijzondere ervaring voor ons. Bedankt dus Ann, en bedankt Davidsfonds! Jos en Brunno Huybrechts-Dens Schilde

de Flandrien in de flandrien laat omtrent elke keer een bevlogen vlaamse cultuurmaker aan het woord. over hoe hij of zij cultuur in vlaanderen ziet. over wat steekt en wat behaagt. over wat moet en niet kan. voor dit nummer klom annik klaes in haar pen, directeur van prospekta – centrum voor kunstcommunicatie en organisator van de cultuurmarkt van vlaanderen in antwerpen, die eind augustus plaatsvindt.

K Congo (2) In het interview met Peter Verlinden in de vorige Omtrent lijkt het alsof men Congo-kenner Peter Verlinden wil doen toegeven dat de koloniale tijd alleen maar kommer en kwel was en dat alle ellende van vandaag de schuld van de ex-kolonialen zou zijn. Ik plaats daartegenover graag wat feiten. Bij de onafhankelijkheid had Congo een redelijk uitgebouwd wegen- en spoorwegennet. Dankzij de duizenden paters en nonnekes die zich hun leven lang belangeloos uitsloofden, was er onderwijs en ziekenzorg – van het soort waar men nu alleen van kan dromen. Dat de overgang naar onafhankelijkheid de mist is ingegaan, kun je de toenmalige Belgische regering verwijten. Of je kunt de schuld leggen bij Mobutu en zijn vriendjes – maar niet bij mij of mijn vader. Wij stortten ons centje in de missiebus en kregen weinig terug, maar dat moest ook niet. Verwijt wie zich toen heeft verrijkt, maar schuif de schuld niet door naar ons. En vooral: neem de feiten voor wat ze zijn. Marcel Van Giel Loenhout

an kunst de wereld redden? Die vraag werd in 1993 gelanceerd door Antwerpen, de toenmalige culturele hoofdstad van Europa. Het was een filosofische vraag. De wereld moest destijds nog niet zo nodig gered worden. Nu, 18 jaar later, achtervolgt ze ons nog steeds. En ze wordt met de dag prangender. Maar hoe kan kunst, die ons vakkundig leidt naar schoonheid, ontroering en begeestering, de wereld redden? Ze moet al zo veel. Kunst moet democratisch zijn, de sociale cohesie versterken, steden en regio’s promoten in binnen- en buitenland, bruggen bouwen en werelden verenigen en als het even kan becijferbaar en economisch verantwoord zijn. En oh ja … kunst moet ook kunstig zijn. En er is meer. Er is ook een publiek. Het bestaat in Vlaanderen alleen al uit 4,5 miljoen mensen. Dat publiek is divers. En het is verwend. Het wil alles op maat. Het is op zoek naar entertainment en ontspanning. Begrijpelijk, want het leven is druk: werkdruk, werkloosheidsdruk, vrijetijdsdruk ... Kunst wordt in een strak marketingpak gewrongen, compleet met wapperende Batmancape. De verwachtingen zijn hooggespannen. Is er niet op de verkeerde partij gewed? In zijn studie The spirit level bewijst de Britse arts Richard Wilkinson dat er een verband is tussen inkomensongelijkheid, gezondheid en sociale cohesie. Hij noteert dat er in ongelijke samenlevingen meer competitie, angst en geweld is. In meer gelijke samenlevingen daarentegen, is er meer vertrouwen en mensen leven er lang en gelukkig. Conclusie? Kunst kan de wereld niet redden! Eindelijk is er een antwoord op deze lastige vraag. Om de wereld te redden moet namelijk de ongelijkheid in onze maatschappij verminderen. Kunst kan veel, maar niet alles. En zeker niet alleen. Laten we de rollen omdraaien. Niet kunst moet in vraag gesteld worden. Kunst stelt voortaan de vragen. Laat kunst angst, verdriet en verwarring op de agenda zetten. Laat kunst verschillen bespreekbaar maken. Laat kunst het discours voeden en motor zijn voor verandering. En laat kunst vooral kunst zijn. Het publiek kunnen we geruststellen. Het moet niets. Iedereen is welkom en mag genieten. Versterkt en geïnspireerd kunnen al deze mensen dan samen zorgen voor een betere wereld. 

Kunst wordt in een strak marketingpak gewrongen, compleet met wapperende Batmancape

interview

Wie is Jean Blaute? Jean Blaute (° Zottegem, 1 maart 1952) kreeg de muzieknoten met de paplepel binnen. Zijn vader, muzikant en accordeonbouwer, zorgt voor de eerste lessen notenleer en neemt hem al op achtjarige leeftijd mee naar kleine optredens. Hij volgt privéles piano en een algemene opleiding aan de muziekacademie van Zottegem, waar hij ook sax en dwarsfluit studeert. In 1965 zet hij de stap naar zijn eerste groep, The Eagles (1965). Daarna volgen nog Clee’s Five (1969), Roland-Kate’s Kennel (1970) … Tussen 1970 en 1973 studeert Blaute muziekgeschiedenis en notenleer aan het conservatorium

van Brussel. Dan producet hij ook zijn eerste platen en singles: Rozane en Tim van Wim De Craene (1974), gevolgd door een lange rist aan producties van onder andere Raymond van het Groenewoud, Urbanus, Johan Verminnen, Jan Dewilde en Ann Christy. Hij beklimt ook steeds vaker de podia. Blaute houdt zich ondertussen intensief bezig met theater-, televisieen filmmuziek. Zo werkt hij onder meer mee aan de theatervoorstelling Wolfsklem, met acteur Jan Decleir (1986), aan musicals als Pinokkio (1986), Peter Pan en Suske en Wiske (1988) en aan de tv-programma’s Kulderzipken en Dag Sinterklaas.

In de jaren negentig producet hij onder meer Clouseau, De Kreuners, K’s Choice, Hugo Matthysen, De Nieuwe Snaar en De Mens. Jean Blaute duikt in die tijd ook op als tv-persoonlijkheid in onder meer De drie wijzen, De rechtvaardige rechters, De Bende van Wim, Idool en recent ook Tournée Générale. Met de tournees Cry Like a Man (met P.P. Michiels en Roland Van Campenhout) en Gedeelde Adoraties (met Eric Melaerts) zien we Jean de afgelopen jaren meer en meer als frontman op podia verschijnen. De komende jaren mogen we enkele soundtracks, een nieuwe televisiereeks en veel optredens van hem verwachten.

Verslaafd aan sound Een versnipperd man, zo omschrijft Jean Blaute zichzelf. Geschiedenis, motoren, theater, New York, film, filosofie en literatuur, het fascineert hem allemaal mateloos. Maar het is de muziek die telkens weer komt bovendrijven in zowat alles wat Blaute aanraakt. De cd Benevolente die hij produceerde voor het befaamde Trio Cassiman en die verschijnt bij Davidsfonds Uitgeverij, is daar het jongste bewijs van.

Tekst: Sarah Vankersschaever | Beeld: Jimmy Kets

en lege brandstoftank, een verdacht stille gps en een platte gsmbatterij heeft het gekost om Jean Blaute (58) te vinden. Blaute woont diep in het pittoreske Leest, nabij Mechelen, waar je enkel komt via kronkelende paadjes. Het juiste huis langs het pad vinden, is nochtans niet moeilijk: de motorfiets voor de deur heeft hetzelfde effect als een huisnummer. In Blautes kabouterhuisje (zijn woorden!) is het even stil als buiten: alle instrumenten, en dat zijn er veel, zwijgen. Ook dat is waarschijnlijk dagelijkse kost bij Jean Blaute thuis: weerklinkt er geen muziek, dan wordt er wel over muziek gesproken.

witte gospel. Die muziek was toen in trek bij mensen die vaak ook van kleinkunst, folk of klassieke muziek hielden. Nadien zijn de drie Cassimans elk hun eigen weg gegaan en nu zijn ze dus na meer dan drie decennia terug met een plaat.”

samenzang klinkt vaak zeer homogeen en daardoor krijgt het iets aparts. Benevolente is niet voor niets een zeer warme plaat.”

Heeft de tijd vat gekregen op hun stem?

“Hun muziek is na al die jaren nog steeds van een verbazingwekkende kwaliteit en gevoeligheid, dat was meteen duidelijk na onze eerste repetitie. Het trio bestaat bovendien uit drie sterke persoonlijkheden, dus dan mag deze comeback niet verwonderen. Je moet weten dat ze er alle drie in geslaagd zijn om groot te worden binnen hun domein. Jean-Jacques, de basstem in Trio Cassiman, is wereldwijd bekend geworden als geneticus. Emmy was in de jaren zestig en zeventig een felgesmaakte tv-persoonlijkheid. Guido stond dan weer jarenlang aan het hoofd van de legendarische Omroep Brabant, de meest vooruitstrevende radiozender die we ooit hebben gehad. Ik heb daar dankzij Guido mijn eerste kansen gekregen in de muziekwereld en ben hem daar nog steeds dankbaar voor.”

“Guido, Jean-Jacques en Emmy Cassiman zingen nog altijd even helder en krachtig. Omdat Trio Cassiman is samengesteld uit twee broers en een zus krijg je qua geluid een ‘genetische mix’ en dat klinkt vaak heel mooi. Denk maar aan Oasis, Crowded House of Sarah en Gert Bettens. Familiale

Herinnert u zich nog het moment waarop u de muziek van Trio Cassiman ontdekte? “Trio Cassiman maakt deel uit van mijn jeugd: mijn ouders hadden een platenwinkel en ik herinner me nog de jaren zestig, toen je rond Nieuwjaar als platenboer maar beter een voorraad Trio Cassiman in huis had. Ze waren toen waanzinnig populair met hun ‘negrospirituals’, een soort

Ik blijf eeuwig met muziek bezig, om te leven en te overleven

Voor een comeback na meer dan drie decennia moet je toch wel bijzonder sterk staan?



interview

 Twee broers en een zus, komt u daar zo gemakkelijk tussen? “Het is een zeer hecht maar ook gastvrij trio: ze zijn bij de tijd en ze verstaan de kunst van de ironie en de scherpe humor. Dat ligt me wel. We hebben er dan zelfs nog een vierde man bijgehaald: de componist en jazzbassist Marc Van Garsse. Hij heeft onder meer de partituur geschreven voor het strijkkwartet dat we aan een aantal nummers hebben toegevoegd.”

Hoe heeft u de cd Benevolente mee helpen sturen?

Mijn ouders waren mijn beste vrienden; mijn vertrouwelingen en mijn eerlijkste criticasters

“Ik heb geholpen bij het selecteren van de nummers. Verder heb ik thuis een aantal dubs toegevoegd en vooral tijdens de opnames geprobeerd om het trio bij elkaar te houden. De nummers worden niet voortgestuwd door een beat, wat het allemaal zeer organisch maakt. De tempo’s gaan op en af en ik waakte erover dat ze gelijk begonnen en eindigden. Het ging me bij Benevolente meer om de durf en de interpretatie van de liederen dan om het leiden van hun stemmen. En ik denk dat ze wel tevreden zijn over het resultaat. Wat zeg ik? Ze hebben gezegd dat ze tevreden waren. Ze zullen wel niet liegen, zeker?”

Jazz, wereldmuziek, rock-’n-roll… Is er een muziekgenre waarin u niet thuis bent? “(lacht) Dat zou ik moeten uitzoeken. Naast muzikant ben ik iemand die heel graag luistert. Al van toen ik klein was, dankzij mijn vader. We zijn verslaafd aan sound en aan harmonie.”

Dan had u als kind waarschijnlijk alle platen in de winkel beluisterd voor ze de deur uitgingen… “Er zijn toen inderdaad weinig nieuwe

platen verkocht, want ik had ze allemaal wel eens uit de hoes gehaald. Ik was, en ben nog steeds, een spons: Eels, Elbow, Jef Neve, van jazzmuziek tot elektronische of klassieke muziek, ik probeer zoveel mogelijk te beluisteren. Niet verwonderlijk

dat je, als je jarenlang analyserend naar muziek luistert, op een goede dag in een opnamestudio terecht komt en denkt ‘hier ben ik graag’. Het bepaalt ondertussen mijn leven: ik wissel de stilte van de studio af met de drukte van het optreden. En ik voel me daar ongelooflijk goed bij.”

Voelt u zich nooit alleen als u zich een week in de studio opsluit? “Ja, maar ik ben dan ook alleen. (lacht) Je hoeft dat niet als een uitnodiging te zien … Ik wil maar zeggen dat ik het alleen zijn ondertussen wel gewoon ben. Ik heb die rust ergens wel opgezocht: al van jongs af aan zat ik in een hoekje met een boekje of fietste ik op mijn eentje door de heuvels van de Vlaamse Ardennen. Mijn ouders begrepen dat ik daar nood aan had.”

Had u veel aan uw ouders? “Zeker. Mijn vader was muzikant en accordeonbouwer, mijn moeder was geïnteresseerd in theater en cabaret en ook hun vrienden waren schrijvers en kunstenaars. Mijn thuis leek soms op een lokaal kunstencentrum en dat heeft van mij een cultuurspons gemaakt. Ik ben ze daar nog steeds dankbaar om. Ik mis ze trouwens

enorm. Mijn ouders waren mijn beste vrienden. Zij waren mijn vertrouwelingen en tegelijk mijn eerlijkste criticasters. Het is zeker niet zo dat alles wat ik deed thuis op applaus werd onthaald. Mijn vader vond een aantal projecten te licht en te ‘variété’, anderzijds voelde ik hoe trots hij was als ik een optreden deed met jazzgitarist Philip Catherine of een plaat maakte met Hugo Matthysen of De Nieuwe Snaar.”

Waakt u over het evenwicht tussen ‘hoge’ en ‘lage’ kunst? “Het is geen kwestie van evenwicht maar van nieuwsgierigheid. Ik laat me leiden door fascinaties. Daardoor ben ik nergens een groot specialist in maar ik heb me tot nu toe ook nooit een moment verveeld. Ik had me na mijn opleiding aan het conservatorium van Brussel voor de rest van mijn leven kunnen toeleggen op piano en dan had ik misschien ooit de Koningin Elisabethwedstrijd gewonnen. Maar ik wilde ook saxofoon en dwarsfluit spelen. En toen vond ik de geschiedenislessen zo interessant aan de universiteit, maar uiteindelijk zat ik meer bij een vriend die de filmopleiding aan het RITS volgde, terwijl ik dan ook nog drie jaar als acteur-muzikant in het Arcatheater in Gent speelde. Daardoor ben ik dus de versnipperde mens geworden ik nog steeds ben en zie je me zowel in het tv-programma Idool opduiken als op een jazzconcert.”

Waar haalt u de meeste voldoening uit? “Het samenwerken met muzikanten. Het is een sociaal gegeven en dat maakt het zo spannend: je gaat samen voor het beste resultaat. Dat geeft voldoening maar het vraagt ook veel concentratie en flexibiliteit. Hoewel ik graag de illusie wek bij muzikanten dat ze veel vrijheid hebben, terwijl ik ze toch aan het sturen ben. (lacht) Als je een muzikant tegenwerkt, is het snel gedaan.”

Haalde u die voldoening ook uit de samenwerking met Trio Cassiman? “Absoluut, al is het maar door de warmte van die mensen. Neem nu Guido: een romantische man, soms zelfs wat aan de zweverige kant. Je ziet het niet alleen aan zijn oogopslag, je hoort het ook aan zijn zelfgemaakte liederen die al eens over de lente en de liefde gaan. Zelf ben ik nul komma nul zweverig en toch heb ik dat graag bij Guido. Dat is een teken dat er wederzijdse appreciatie en respect is. En ziedaar de voldoening.”

nochtans had u het erg druk met de opnames voor het tweede seizoen van het tv-programma Tournée générale. “Dat was een kwestie van agenda’s plannen, wat niet zo moeilijk bleek. Omdat de Cassimans al meer dan vijfentwintig jaar geen plaat hadden gemaakt, stond er nu ook geen moordende deadline op (grinnikt).”

Vindt u de tijd om alles te doen wat u wilt doen? “Ik probeer niets tegen mijn zin te doen en dat lukt nog altijd vrij goed. Het rustiger aan doen, dat zit er nog niet in. Om maar te zeggen dat de boekhouding aangeeft dat ik nog lang niet kan rentenieren

(lacht). Maar zelfs mocht ik rijk zijn, dan nog zou ik muziek blijven maken. Mijn zoon merkte vorige week zelfs op dat ik er waarschijnlijk nóg meer zou maken. Ik blijf eeuwig met muziek bezig, om te leven en te overleven.”

uw zoon lijkt als muzikant dezelfde weg als u in te slaan. Bent u daar gelukkig om? “Mijn zoon heeft aan het conservatorium van Gent en Brussel gestudeerd maar is officieel gestopt met studeren om zich in het ‘vrije muziekleven’ te storten, het ‘trek uw plan’-circus. Ik had liever gezien dat hij een diploma op zak had maar wie ben ik om hem op zijn vingers te tikken. Zelf heb ik mijn studies ook niet afgemaakt.”

 De cd In september verschijnt bij Davidsfonds Uitgeverij Benevolente, de nieuwe cd van Trio Cassiman. Dit trio rond Guido, Jean-Jacques en Emmy Cassiman maakte furore in de jaren zestig. Nu, zoveel jaar later, klinken hun stemmen nog even fris als veertig jaar geleden. Wereldmuziek doorleefd gebracht. Jean Blaute is producer van Benevolente.

Hoe noodzakelijk is een diploma in de muziekwereld? “Tenzij je wil lesgeven of als klassiek muzikant in het orkest van De Munt wil spelen, heb je dat in principe niet nodig. Veel van de grote muzikanten die er wel een hebben, doen er weinig mee: Philip Catherine is econoom, Toots Thielemans heeft wiskunde gestudeerd. Op muzikaal vlak zijn het autodidacten.” “Wat opvalt, is dat jazzmuzikanten doorgaans intelligente mensen zijn, omdat ze snel moeten denken en improvise-

U kan de cd bestellen  INFO met de bon in het midden



van Omtrent. Hij staat ook op het keuzeformulier voor uw lidmaatschapsvernieuwing. De cd kost € 19,95.

interview

 ren. Maar hoewel ze expressief zijn in wat ze doen, zijn ze daarbuiten vaak weinig communicatief. Het zijn wonderkinderen, en genialiteit is natuurlijk ook een beetje een afwijking.”

Jean Blaute kiest uit de Davidsfonds Cultuurgids “Het boek De Bourgondische vorsten 1315-1530 van Edward De Maesschalck ligt klaar op de keukentafel maar ik kom er maar niet toe om het te lezen omdat anderen voortdurend door het boek bladeren (lacht). Geschiedenis heeft me altijd gefascineerd, zeker als een boek prachtig is vormgegeven: De Maesschalck is een meesterverteller die de geschiedenis stileert en op zowat elke pagina staat een afbeelding van een sieraad, schilderij of miniatuur. Urbanus, een van de ‘bladerende bezoekers’, zag er onmiddellijk het begin van de Vlaamse strip in. Niet gek, want het boek gaat tenslotte over ons: door de Honderdjarige Oorlog, de kruistochten en de koningshuwelijken waarover in het boek schitterend verteld wordt, zijn wij wie en wat we vandaag zijn. Onmisbaar.”

misschien hebben we aan u wel een groot econoom verloren? “(lacht) Dat is mijn zwakste punt. Mijn boekhouding lijkt nergens op.”

Jean, iets anders. u bent nog niet oud… “Oei, nu komt het.”

… maar ook niet meer jong… “Ja, zeg het maar, hoor.”

… heeft het aantal jaarringen voordelen binnen de muziekwereld? “(lacht) Allez, geef daar maar eens een antwoord op. De jaarringen zijn er, dat kan ik niet ontkennen. Laten we zeggen dat ik vroeger van hier naar daar rende. Ik was zeer goed in multitasken, maar toen was ik nog een vrouw natuurlijk (grinnikt). Ondertussen ben ik een man en kan ik maar één ding meer tegelijk. Neen, serieus. De ervaring die je met de jaren opstapelt, is onbetaalbaar en bezorgt je een gevoel van rust en vertrouwen.”

Heeft u het gevoel dat u zich niet meer hoeft te bewijzen?

“Ik heb nooit samengewerkt met mensen die me het gevoel gaven dat ik me moest bewijzen. Ik weet wat ik doe, want op mijn tweeëntwintigste was ik al bezig met producties. Als muzikant kun je nu eenmaal niet samenwerken als er geen wederzijds vertrouwen is. Een plaat maken is iets complementairs omdat je het beste uit elkaar moet halen en je het vertrouwen moet delen dat het beste er bij de ander ook in zit.”

Is vertrouwen uw drijfveer? “Ja, samen met fascinatie en de voldoening die je uit een samenwerking haalt. Ambitie is nooit mijn drijfveer geweest, anders had ik mijn boekhouding wel iets beter bijgehouden. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig met het schrijven van een filmscore voor de nieuwe film van Urbanus, geregisseerd door Frank Van Passel. Ik heb al veel voor theater, musical en televisie gecomponeerd maar nog nooit voor een bioscoopfilm. Je moet je bescheiden opstellen bij zo’n project en ten allen tijde beseffen dat je maar een klein plaatsje in het geheel inneemt. Je bent zelf het verhaal niet.”

Is dat anders bij het project met Trio Cassiman? “Toch wel, daarbij mag je de wereld gerust laten weten dat Trio Cassiman een nieuwe plaat heeft. Ze zijn tenslotte wel het Trio Cassiman! Dat zijn iconen! Bel De laatste show!”



advertentie

leuke en originele

CulTuurToerIsTIsCHe uITsTapJes Voor BroCHures,

individueel of in groep!

BIJKomenDe InFormaTIe en/oF reserVaTIes GelIeVe ConTaCT op Te nemen meT De respeCTIeVelIJKe musea, CulTurele en ToerIsTIsCHe InsTanTIes.

provinciedomein

raversijde Van de middeleeuwen tot na de tweede wereldoorlog: een fantastische ontdekkingstocht voor het hele gezin

Walraversijde

Memoriaal Prins Karel Atlantikwall ≥ INFO Provinciedomein Raversijde Nieuwpoortsesteenweg 636 8400 Oostende T 059 70 22 85 F 059 51 45 03 E domein.raversijde@west-vlaanderen.be www.west-vlaanderen.be/raversijde

Meer dan

250

oldtimers !

Daguitstappen en groepsbezoeken het hele jaar, op reservatie. Tel.069/35.45.45 | www.mahymobiles.be B - 7900 Leuze-en-Hainaut

Hopmuseum, gastronomie, streekbieren,...

OON TENT LING STEL N SITIO EXPO

JACQUES JACQUES

voor een gezellig dagje uit in het Hoppeland

st Bel gie verra

Toerisme Poperinge, Grote Markt 1, 8970 Poperinge Tel: 057/34 66 76 - toerisme@poperinge.be

DeUX TeMPS, TROIS MOUVeMeNTS

15 oktober 2010 > 16 januari 2011 www.caermersklooster.be / www.filmfestival.be

www.toerismepoperinge.be

www.pigsinspace.eu

drie historische musea bij de zee

fotograﬁe: Koen De Lange & DdK

≥

Mahymobiles Automobiel Museum

WWW.BELVUE.BE PALEIZENPLEIN 7, BRUSSEL, +32 (0)70-22 04 92

www.depoedelfabriek.com

kort | evenementen

JournalIsTIeK naTuurTalenT

ronDom BoeKen

De essenTIe In 90 mInuTen

Bij de start van het nieuwe schooljaar hoort ook een verse Junior Journalist-wedstrijd , de grootste wedstrijd voor creatief schrijftalent in Vlaanderen. In het jaar van de biodiversiteit ligt het thema voor de hand: natuur en milieu. In vier leeftijdscategorieën strijden jongeren voor de titel van Junior Journalist. De jongste schrijvers (derde graad lager en eerste graad secundair onderwijs) worden uitgedaagd om hun fantasie de vrije loop te laten en een straf verhaal te bedenken. Nieuw dit

jaar is dat de wedstrijd zich voor de deelnemers uit de tweede en derde graad secundair onderwijs nog uitdrukkelijker richt op journalistieke teksten. Het beste opiniestuk krijgt een plaats in Knack en het beste interview verschijnt in Het Nieuwsblad. Het leven als eendagsvlieg, een interview met een lokale natuuractivist of een opiniestuk over de olieboringen op zee? Geen onderwerp te groen voor deze wedstrijd.

Ook voor de meer dan negentig Davidsfonds Leesgroepen, die overal in Vlaanderen actief zijn, start in september een nieuw werkjaar. Leest u vaak boeken en wilt u die leeservaring graag met anderen delen? Dan is zo’n Leesgroep misschien iets voor u. Gemiddeld vijf keer per jaar komt een tiental mensen samen om een vooraf gelezen boek te bespreken in een gezellige sfeer. Daarnaast organiseren Leesgroepen nog meer literaire activiteiten, zoals uitstappen, lezingen, wandelingen

enzovoort. Voor de begeleiding van die groepen stelt het Davidsfonds elk jaar enkele werkmappen samen. Zo kunt u op het Nationaal Secretariaat leesmappen verkrijgen over De eenzaamheid van de priemgetallen (Paolo Giordano), De engelenmaker (Stefan Brijs) en Een schitterend gebrek (Arthur Japin).

INFO Deelnemen kan via de lokale afdeling. www.davidsfonds.be

INFO www.davidsfonds.be of via evenementen@davidsfonds.be. U vindt er ook een lijst met alle bestaande leesmappen en Leesgroepen met de contactgegevens.

Als lezer van Omtrent kent u het Cultuurforum van het Davidsfonds wellicht al langer dan vandaag: een lezingenreeks met topsprekers in Antwerpen en Brussel, die start in oktober. Maar vanaf 2010 gaat Cultuurforum voor een nieuwe stijl. We kiezen nog altijd voor topsprekers in hun genre, maar vragen hen in negentig minuten de essentie van een prangend actueel onderwerp – met een boeiende geschiedenis – uiteen te zetten. Dit jaar komen de volgende sprekers aan bod: europarlementslid Marianne Thyssen over Europa, Knack-directeur Rik Van Cauwelaert over de taalgrens, oud-journalist Jef Lambrecht over de problematiek in het Midden-Oosten, royaltykenner Jan van den Berghe over het koningshuis en VKW-directeur Johan Van Overtveldt over de economische crisis. INFO Kaarten en een abonnement voor het Cultuurforum kunt u bestellen via de bon in het midden van deze Omtrent. Daar vindt u ook de exacte data.

evenementen

Vlamingen zijn d oorgewinterde quizzers. Wie dat niet gelooft, heeft vast nog nooit de c harme van een rokerig achterafzaaltje op zaterdagavond mogen beleven. Voor René Bijnens en Tom Bevernage, de respectievelijke samenstellers van Blokken en De Pappenheimers, is dat een natuurlijk biotoop. In de aanloop naar de nationale Davidsfonds quiz sprak Omtrent met beide heren. Op zoek naar de ultieme quizvraag. Tekst: Bert De Smet

“Gokken op beroe B

ij de meeste tv-quizzen is vooral de antwoordsnelheid belangrijk. Uitgebreide vragen remmen het tempo af”, steekt René Bijnens meteen van wal. Bijnens werkt al 10 jaar als samensteller voor Blokken en heeft dus al heel wat vragen zien passeren. Hij weet perfect wat een goede vraag is en wat niet. “Het is telkens weer een uitdaging om korte en geen al te moeilijke vragen te stellen. Drie vragen zonder antwoord zijn dodelijk voor het programma. De kandidaten moeten met de blokken kunnen spelen.” De volgorde van de vragen is dan ook erg belangrijk om het spel draaiende te houden. Heel anders gaat het eraan toe bij De Pappenheimers. Daar steekt het allemaal

niet zo nauw als het op korte vragen aankomt. “We parodieerden ooit het cliché van de uitgebreide zaalquizvraag. Telkens een vraag haar hoogtepunt leek te bereiken, zei Tom Lenaerts doodleuk: ‘… maar dat is niet wat we zoeken…’. De kandidaten moesten zo snel mogelijk antwoorden. Dat zorgde voor de nodige spanning en hilariteit”, lacht Tom Bevernage, die ooit nog de finale van de nationale Davidsfonds quiz speelde. Bevernage stond negen jaar geleden mee aan de wieg van De Pappenheimers. “Bij zaalquizzen wint normaal altijd de slimste ploeg. Oorspronkelijk werd De Pappenheimers ook als een afspiegeling van een zaalquiz opgevat. We kozen echter

Vergelijk ons met een scheidsrechter: die fluit ook een hele wedstrijd, maar hij levert het beste werk als je hem niet opmerkt. René Bijnens

al gauw voor een volledig nieuw concept waarbij niet langer de slimste ploeg wint. Instinkers, cryptische vragen en absurde thema’s zorgden ervoor dat het programma speelser en aantrekkelijker werd.” In principe moet een goede tv-quizvraag kort en herkenbaar zijn. Maar De Pappenheimers gaan even vaak op de loop met die herkenbaarheid. “In ieder onderdeel van de quiz steken we twee zogenaamde Balkanthema’s: thema’s die niemand wil, zoals beroemde Bulgaren. De themanaam is vaak misleidend, want de vragen zijn meestal gemakkelijker dan bij andere categorieën. Eigenlijk belonen we dus de ploegen die risico’s durven te nemen”, legt Bevernage uit.

Fingerspitzengefühl Tv-quizvragen moeten dus vooral kort, krachtig, spitsvondig en relatief een-

mde Bulgaren” WIe BeDenKT De VraGen Voor BLOKKEN en DE PAPPENHEIMERS?

Tom Lenaerts van De Pappenheimers

voudig op te lossen zijn. Tot zover de theorie. De praktijk is een ander paar mouwen. Achter de schermen blijkt immers een hele ploeg aan het werk. Bij De Pappenheimers zijn drie redacteurs verantwoordelijk voor de vragen. Bij Blokken zijn het er zes. De samenstelling van de vragen is bij Blokken bovendien veel veranderd in de voorbije vijftien jaar. Vroeger legde men alle vragen op een stapel. Om een aflevering samen te stellen, werd vraag per vraag bekeken: een titanenwerk. Bijnens bracht daar echter verandering in. “Ik ontwikkelde een digitaal raster om de vragen per ronde en per aflevering in te lassen. De redacteurs krijgen daarbij flink wat opdrachtvakjes – geschiedenis, sport, kunst, muziek – die aangeven welke thema’s waar in de quiz aan bod komen. Zo kunnen ze de vragen recht-

De Tafel van Vier Op zaterdag 23 oktober 2010 organiseert het Davidsfonds opnieuw zijn jaarlijkse nationale quiz. De Tafel van Vier – quizploegen bestaan immers uit vier mensen, gezellig rond de tafel – is een quiz die op meer dan vijftig plaatsen in Vlaanderen op hetzelfde moment wordt gespeeld. Tegelijk is het de nieuwe naam voor Vlaanderen Quizt van vorig jaar. Maar het blijft een quiz waarin de zoektocht naar onze roots samengaat met alledaagse feitjes en weetjes. Een quiz ook waarbij de vragen het niveau van Blokken en de spitsvondigheid van De Pappenheimers willen evenaren. Ook dit jaar is er een prijzenpot van € 30.000. Iedere deelnemer krijgt sowieso een Roetskalender ter waarde van € 11,95.



Hoe deelnemen?

Inschrijven voor De Tafel van Vier kan via de organiserende Davidsfonds afdeling in uw buurt of rechtstreeks via het Nationaal Secretariaat. De deelnameprijs voor ploegen (4 personen) is € 20 (€ 16 per ploeg Davidsfonds leden, KBC-personeel en KnackClub leden).

 INFO www.davidsfonds.be 21

evenementen

Ben Crabbé van Blokken

 streeks in het raster invullen.”, vertelt Bijnens. Het raster maakt de samenstelling van Blokken veel eenvoudiger. Maar dat wil niet zeggen dat alles digitaal kan gebeuren. René controleert iedere vraag, test ze op haar speelbaarheid en houdt het evenwicht van de hele quiz nauwkeurig in het oog. Er komt nog steeds een ambachtelijk fingerspitzengefühl aan te pas. En het blijft een arbeidsintensief proces, waarvan de deelnemers niets mogen merken. Of zoals René het zelf zegt: “Vergelijk ons met een scheidsrechter: die fluit ook een hele wedstrijd, maar hij levert het beste werk als je hem niet opmerkt.” Bij De Pappenheimers geldt een ander systeem. De drie redacteurs verzamelen de vragen per categorie – geschiedenis, mu-

ziek, politiek, tv-momenten – en op basis daarvan stelt Tom Bevernage elke aflevering samen. Alle redacteurs bedenken dus vragen voor alle categorieën. “Die werkwijze dwingt ons om overal in thuis te zijn, zodat we niet de neiging hebben om na verloop van tijd alleen nog nichevragen te bedenken. Vertrekken vanuit wat we zelf – als doorsnee mensen – weten, is meestal een goede graadmeter”, stelt Tom. Soms doen de redacteurs ook beroep op een vierde bedenker. “We hebben een externe kracht die zich alleen bezighoudt met de typische vetzakkerijvragen. Maar die wil liever anoniem blijven”, vertrouwt Bevernage ons toe.

Clubboetes Omdat de vragen voor De Pappenheimers zo specifiek zijn, testen de redacteurs het ma-

We hebbeneen externe kracht die zich alleen bezighoudt met de typische vetzakkerijvragen. Maar die wil liever anoniem blijven. Tom Bevernage

teriaal altijd op voorhand uit. “Dat gebeurt tijdens onze befaamde cafétests. Meestal vinden die in het Leuvense plaats, waarbij we enkele vrienden en familieleden optrommelen om de quiz te spelen. Het spel blijft hetzelfde, met Tom Lenaerts als presentator. Alleen moeten de deelnemers op de tafel slaan om te mogen antwoorden”, lacht Bevernage. “Maar hoe plezant zo’n cafétest ook lijkt, het is steeds een serieuze test om te kijken of de vragen aanslaan.” Dat beide heren veel tijd aan het fenomeen quizzen besteden, is duidelijk. Kunnen ze dan zelf nog van een quiz genieten? “Ik ben geen fervente quizzer”, bekent Bijnens. “Af en toe durf ik wel eens een zaalquiz mee te pikken, maar dat gebeurt eerder zelden. Ik kan me meer vinden in tv-quizzen, waar de accenten helemaal anders liggen. Ik kijk dan naar de televisionele accenten: de vraagstelling, de onderwerpen, enzovoort.” Bij Bevernage klinkt een heel ander verhaal. “Ik ben een typische zaalquizzer. Vroeger hielp ik de voetbalquiz van de Plaza Players in Kessel-Lo samenstellen. Die quiz was niet alleen de perfecte inkomstenbron om een jaar lang onze clubboetes te betalen, het was ook de ideale leerschool om een quiz samen te stellen. Niets zo frustrerend als een onoplosbare vraag op 250 quizzers loslaten”.



Geniet deze zomer optimaal van uw muziek

Ontdek de veelzijdigheid, ﬂexibiliteit en prestaties van

het BOSE WAVE music system ®

Met een BOSE WAVE music system haalt u een echte zomerhit in huis. Zodra u het systeem inschakelt, hoort u het verschil. Geniet van helder, realistisch stereogeluid met een breed bereik en muzikale details die u mogelijk niet eerder hebt gehoord. ®

“Het geluid is energiek en indrukwekkend... verbijsterend dat een kamer volledig met geluid wordt gevuld... alles wat je kunt wensen van een dergelijk systeem.” – Gramophone Het bekroonde alternatief voor grote stereo-installaties Alles wat u nodig hebt, is ingebouwd: een cd-speler, AM/FM-tuner, stereoluidsprekers, klok en alarmfunctie. De exclusieve technologie van Bose voor digitale signaalverwerking voert automatisch de aanpassingen uit die nodig zijn voor hoogwaardige reproductie van geluid. Het resultaat: een kamervullend geluid dat kan concurreren met dat van complexere en duurdere systemen, tegen een zeer aantrekkelijke prijs. “De superieure geluidskwaliteit is wat dit systeem echt onderscheidt van de andere met een vol, diep basgeluid dat elke kamer kan vullen.” – London Evening Standard

GR ATIS verzending en 30 dagen vrijblijvend testen*

Veelgeprezen eenvoud en vormgeving – U bedient elke functie met een compacte afstandsbediening ter grootte van een creditcard. De installatie is eenvoudig. U hebt geen uitvoerige instructies of ingewikkelde menu’s nodig. Vrijwel meteen nadat u het systeem hebt uitgepakt, kunt u genieten van kwaliteitsgeluid van Bose. Met slechts één verbinding brengt u dit geluid naar uw televisie, iPod, mp3-player of computer. En het WAVE music system is uitermate veelzijdig dankzij accessoires waarmee u de muziek op uw iPod, meerdere cd’s of zelfs de muziek op uw computer en internetradio kunt afspelen. Kies uit een van de beschikbare kleuren platinawit, graﬁetgrijs of titaniumzilver en bel ons.

Speciale aanbieding: Deze zomer GRATIS levering en 30 dagen vrijblijvend testen *

Geniet de hele zomer van kwaliteitsgeluid van Bose. Bestel nu en proﬁteer van een vrijblijvende proefperiode van 30 dagen en gratis bezorging per koerier. En als u toch niet helemaal tevreden bent, kunt u het product zonder kosten aan ons retourneren. Bel gratis 0800 92 833 en geniet deze zomer optimaal van uw muziek.

Voor meer informatie en voor de GRATIS BOSE zomercatalogus ®

Bel GRATIS naar:

0800 92 832

Openingstĳden: ma - vr: 09.00 - 20.00 uur za - zo: 10.00 - 14.00 uur. Referentienummer B10AOMT34

Of bezoek

www.bosecatalogus.be

* ‘Vrijblijvend’ heeft alleen betrekking op de proefperiode van 30 dagen. Gratis verzending en verlengde proefperiode van 30 dagen tot en met 21 september 2010. ©2010 Bose Corporation. Alle rechten voorbehouden. Het speciale ontwerp van het WAVE music system is ook een geregistreerd handelsmerk van Bose Corporation in de VS en andere landen. iPod, iPhone en iTunes zijn handelsmerken van Apple Inc. Citaten gepubliceerd met toestemming van Gramophone, London Evening Standard en The Daily Telegraph.; Voor meer informatie over onze algemene verkoopsvoorwaarden, raadpleeg www.boseinfo.be. Geregistreerd kantoor: Bose N.V., Limesweg 2, 3700 Tongeren, Belgium. ®

BO ZAR EX PO

25.06 > 10.10.2010

A Passage to Asia

25 Centuries of Exchange between Asia and Europe

Anis-al-Hajjaj, Folio, A.H. 1087, Deccani, CSMSVS, Mumbai

uITneemBaar

agenda

ds Davidsfon en & g in rt ledenko

WIn

sief een exclu ent m e g n a arr

• • • •

CULTUURMARKT VAN VLAANDEREN BIJBEL VAN ANJOU WIM DELVOYE FESTIVAL VAN VLAANDEREN GENT 25

agenda 1

korting svoor David n e d fonds le

korting svoor David n fonds lede

uit hEt ruimE culturElE aanBod sElEctEErt dE rEdactiE in ElkE omtrentacht EvEnEmEntEn diE u niEt maG missEn. Tekst: Katelijne Beerten

antwerpse Cultuurmarkt

Het nieuwe cultuurjaar wordt traditiegetrouw afgetrapt met de jaarlijkse Cultuurmarkt in Antwerpen. Meer dan 200 kunsten cultuurhuizen verzamelen in de Antwerpse binnenstad en stellen met gepaste trots hun programma aan het publiek voor. Naast de vele infostands – waaronder ook die van het Davidsfonds – kunt u op de Cultuurmarkt terecht voor tal van optredens.

unieke Gershwin in leuven

Eric Le Sage, laureaat van de Koningin Elisabethwedstrijd in 1980, vormt een onafscheidelijk pianoduo met Frank Braley. Beide Fransmannen concerteren binnenkort samen in Leuven. Ze nemen werk van onder meer Stravinsky en Poulenc onder handen. Het wordt uitkijken naar hun uitvoering van Gershwins evergreen Rapsody in Blue, de versie voor twee piano’s is immers slechts zelden te horen. INFO Dinsdag 19 oktober om 20.30 u in het Centraal Auditorium in Gasthuisberg. Tickets voor Davidsfonds leden kosten € 13,50 (i.p.v. €18) – max. 2 tickets per lidkaart. Meer info bij Ticketbalie Leuven, 016 300 900.

Delvoye op z’n gotisch

Het werk van Wim Delvoye is ironisch en provocerend – denk maar aan de beruchte Cloaca. Maar Delvoye maakt ook kunstwerken die duidelijk geïnspireerd zijn door de gotiek. Met behulp van de huidige hoogtechnologische mogelijkheden ontwerpt Delvoye zijn eigen versie van de architecturale en artistieke kenmerken van deze stijl. In het Paleis voor Schone Kunsten kunt u terecht voor een tentoonstelling met nieuw werk, met een knipoog naar de gotiek als constante leidraad. Het wordt uitkijken naar de lasergeleide gotische pijl op het dak van het Paleis voor Schone Kunsten, die de degens kruist met zijn tegenhanger op het Brusselse stadhuis.

Bijbelse boekenworm

M Leuven pakt uit met een unieke expo rond de gerestaureerde bijbel van Anjou, en toont de sublieme miniaturen van een vergeten pronkhandschrift dat in de 14de eeuw aan het Koninklijk Hof van Napels tot stand kwam. Naar aanleiding van de expo publiceert Davidsfonds Uitgeverij Joppe de boekenworm, die op een speelse manier over de geschiedenis van ‘zijn’ bijbel vertelt. In oktober opent in M ook de tentoonstelling Mayombe. Meesters van de Magie, met waardevolle beelden en andere voorwerpen uit de Congolese verzameling die eigendom is van de K.U.Leuven, het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika in Tervuren en de Université Catholique de Louvain.

INFO Van 20 oktober tot en met 23

INFO Bijbel van Anjou start op

januari in het Paleis voor Schone

17 september, Mayombe op

Kunsten. Open van dinsdag tot

8 oktober. Davidsfonds leden

zondag. Toegang gratis.

betalen € 7 (i.p.v. € 9). M voorziet

www.bozar.be

een voordeeltarief voor wie ook de Mayombe-tentoonstelling bezoekt.

INFO Zondag 29 augustus, van 11

Joppe de boekenworm verschijnt in

tot 18 uur. Toegang gratis. Alle info:

september en kost € 19,95. U kunt

www.cultuurmarkt.be.

het bestellen met de bon hiernaast.

In de ban van de elementen

Op zondag 12 september 2010 vindt de 22ste Open Monumentendag plaats in Vlaanderen. Thema dit jaar zijn de ‘vier elementen’. Water, vuur, aarde en lucht hebben een grote invloed gehad op de ontwikkeling van mens en omgeving. Het zijn de ontelbare getuigen en sporen van die haat-liefdeverhouding die tijdens deze editie van Open Monumentendag centraal staan. Maar liefst 210 deelnemende steden en gemeenten zetten de deuren van hun patrimonium open voor het grote publiek.

korting svoor David n fonds lede

WIn een nt arrangeme zie p.28

Vriendelijke vampiers

In heel Europa staat het laatste weekend van augustus in het teken van de vleermuis. Bij ons organiseert Natuurpunt dan haar Nacht van de Vleermuis. Overal in Vlaanderen kunnen gezinnen onder leiding van een gids kennismaken met de mysterieuze vliegende zoogdiertjes. Alle kinderen die deelnemen aan de Nacht van de Vleermuis worden door jeugdauteur Marc De Bel uitgedaagd om een tekening of een verhaal op te sturen. De Bel zelf kiest de winnaar en gaat vervolgens op klasbezoek.

INFO www.openmonumenten.be.

INFO www.natuurpunt.be/nacht-

Davidsfonds Uitgeverij publiceert

vandevleermuis.

korting svoor David n fonds lede

7 VANAF8AUGUSTU renaissancerock

Dans der Vampieren

STADSSchoUWBURG A

Festival van Vlaanderen Gent, Met Dans der Vampieren brengt dat is tussen 18 september en Music Hall wellicht een van de meest succesvolle musi7 oktober een mix van concals ooit in het najaar van certen, theater en dans. Zo 2010. Dans der Vampieren is komen onder meer The Tallis Scholars naar Gent. Deze humor, romantiek en rock-’nrocksterren van de renaissanroll door een absolute topcast. Gebaseerd op de film “The fearless Vampire - oriGinele Zo producTie GepresenTeerd Wenen door de VereiniGTe bühnen Wien Gmbh cemuziek zijn met elf,Killers” maar komt HansinPeter Janssens reGisseur: cornelius balTus - muzieK: Jim sTeinman - TeKsTboeK: michael Kunze - sTem- en dansarranG.: michael reed - muziKa na zijn internationaal avonze klinken als een kathedraal. tuur terug naar Vlaanderen Ook monumentaal wordt om zijn tanden te zetten in de uitvoering van Carl Orffs meesterwerk Carmina Burana. de rol van Graaf von Krolock. Of wat dacht u van Pascale PlaSamen met Anne Van Opstal, tel die het sprookje La belle et la Frank Hoelen, Lulu Aertgeerts bête onder handen neemt? En en Goele Deraedt vormt hij de choreograaf Sidi Larbi Cherkacast. Vanaf 5 september tot oui die zich afvraagt: ‘Wat als 2 oktober in de StadsschouwBabel gelukt was?’ Gent is eind burg Antwerpen. september de place to be. INFO Van 5 september tot

0900/69.9

WWW.DANSDERVAMPIE

INFO Davidsfonds leden genie-

2 oktober 2010 krijgen Davidsfonds

aansluitend bij Open Monumen-

ten een korting van 30 % op de

leden 10% korting op de ticketprijs

tendag een boek dat tegelijk een

voorstellingen Babel (Sidi Larbi

(exclusief de reservatiekosten).

toeristische gids wil zijn door

Cherkaoui), C’est moi, le monstre

Bellen naar Sherpa op 0900-69.900

Vlaanderen en zijn erfgoed. De

(Pascale Platel), Carmina Burana

met het codewoord ‘Davids-

mens, het erfgoed en de vier

en The Tallis Scholars. Tickets bij

fonds’. Vanaf een groep van 25

elementen kost € 27,50. U kunt het

Uitbureau Gent via 070 77 00 00.

personen krijgt u 15% korting als

bestellen met de bon hiernaast.

Meer info op www.gentfestival.be.

Davidsfonds lid. www.musichall.be



agenda op zondaG 12 sEptEmBEr vindt voor dE 22stE kEEr opEn monumEntEndaG plaats. tijdEns dEzE EditiE staan dE viEr ElEmEntEn – vuur, watEr, lucht En aardE – cEntraal. lEzErs van omtrent makEn kans op EEn uniEkE rondlEidinG in driE hErzEElsE monumEntEn. Tekst: Katelijne Beerten

BeleeF De open monumenTenDaG In Herzele

3 prijs! x

n Herzele zetten onder meer een brouwerij, een molen en een baksteenoven op Open Monumentendag de deuren open voor het publiek. De Buysemolen is het oudste monument in het rijtje, met een geschiedenis die teruggaat tot 15de eeuw. De volledige restauratie van de molen werd in 2008 beëindigd. Het verhaal van brouwerij Van den Bossche begint dan weer in 1897, toen Arthur Van Den Bossche een perceel grond aan het dorpsplein van Sint-Lievens-Esse kocht. Toen hij er een brouwerij oprichtte, werd hij meteen grondlegger van een grote brouwersfamilie. Vandaag staan er nog steeds Van Den Bossches aan het hoofd van de intussen gemoderniseerde brouwerij. Onder andere de Pater Lieven vloeit er uit de brouwketels. De Ringoven van Hoffmann ten slotte, waar jarenlang bakstenen werden gebakken, staat voor een van de grootste uitdagingen uit zijn bestaan. Momenteel reflecteren kunstenaars over de herbestemming van de molensite. locaties en meer info over Open Monumen INFO Alle tendag op www.openmonumenten.be. (zie ook vorige pagina’s)

WIn

een exclusief arrangement voor twee! Speciaal voor de lezers van Omtrent werkte Open Monumentendag een exclusief arrangement uit. Vijftien duo’s maken kans op een bezoek aan brouwerij Van Den Bossche, de Buysemolen en de Ringoven van Hoffmann in Herzele (Oost-Vlaanderen). Met rondleiding, receptie en geschenkpakket! Dit exclusieve bezoek vindt plaats op zondag 26 september in de namiddag.

Wedstrijdvraag:

Deelnemen:

Arthur, de stichter van Brouwerij Van Den Bossche, was getrouwd met een dochter uit een ander brouwersgeslacht. Diezelfde familie is tegenwoordig vooral bekend om haar chocolade. Over welke familie gaat het?

Stuur uw antwoord voor 8 september naar omtrent@davidsfonds.be of naar Davidsfonds – Wedstrijd Omtrent, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven. De winnaars krijgen snel een bericht.



leeskoffer | boeken

De leesKoFFer Van …

Pascal Smet lEzEn is wEtEn, of hEt nu Gaat om dossiErs diE jE voorBErEidt of BoEkEn diE jE wEGwijs makEn in EEn proBlEmatiEk. wiE lEEst, wEEt. omtrent vroEG pascal smEt, vlaams ministEr van ondErwijs, Bij dE start van hEt niEuwE schooljaar naar zijn lEEsGEwoontEn. Tekst: Katelijne Beerten

ezen is ontspannen

“Vroeger las ik veel meer dan nu. Ik kon al heel snel lezen en ging heel vlug naar de bibliotheek. Ik was een echte boekenwurm. Een echt lievelingsboek had ik niet. Nu vertrek ik nog altijd met een koffer vol boeken op vakantie, maar dat betekent niet dat ik alles dan ook effectief kan lezen. The Kite Runner van Khaled Hosseini heb ik wel gelezen. Het is een van de mooiste en ontroerendste boeken over vriendschap, verraad en trouw. Daarom geef ik het ook graag cadeau.”

lezen is weten

Wie is Pascal Smet? Pascal Smet (°1967) is Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke Kansen en Brussel. Hij studeerde Rechten aan de Universiteit Antwerpen.

“Nu lees ik vooral om te weten. Uiteraard zijn dat veel dossiers om professionele redenen, maar ook uit boeken kun je leren. In deze tijden waarin de islam onlosmakelijk verbonden lijkt met fundamentalisme en terrorisme, raad ik iedereen aan om De Boodschapper van Kader Abdolah te lezen. Een boek dat op een heel toegankelijke manier een inkijk geeft in de Koran. In mijn

jeugd stelde Paultje ze gaan weer vechten van Gie Laenen mijn wereldbeeld bij. Het gaat over een oude man die aan de kinderen in de buurt vertelt over zijn ervaringen in de oorlog. Samen met zijn zoontje werd hij gedeporteerd naar een concentratiekamp. Een aangrijpend verhaal dat me als kind duidelijk maakte dat de Tweede Wereldoorlog verschrikkelijk was.”

lezen is ontdekken “Levenswijsheid haalde ik uit Jonathan Livingstone Seagull van Richard Bach. Het gaat over een zeemeeuw met dromen en ambities die niet in goede aarde vallen bij zijn soortgenoten. Hij wil voortdurend zijn beperkingen overstijgen en meer doen in het leven dan constant op dezelfde plaats blijven. Hij zoekt naar de zin van het leven en ontdekt de betekenis van liefde en vriendschap. Ik vond het een erg stimulerend boek met veel levenswijsheid. Het maakte mij als jongere duidelijk dat je je dromen moet najagen en je niet moet laten leiden door groepsdruk. Een ander boek dat voor mij heel belangrijk was, is Giovanni’s Room van James Baldwin. Het behandelt ontluikende homoseksualiteit en al de twijfels daarrond: voor mij, als jongere die zelf met die gevoelens worstelde, heel herkenbaar.”



boeken

Huizen met een ziel, bewoners met een passie

Thuis in een

Heel wat beschermde monumenten in Vlaanderen zijn gewoon bewoond. Journalist Dirk Martens klopte aan bij enkele bewoners, peilde naar de liefde voor hun monument en schreef er een boek over: Thuis is een monument. Bij wijze van voorpublicatie laat Omtrent drie bewoners aan het woord. Bewerking: Katelijne Beerten | Beeld: Stefan Dewickere

en 17de-eeuwse hoeve met een watermolen aan de Broekebeek. Hier woont modeontwerpster Kaat Tilley, samen met haar dochters en verschillende katten. “De molen draait al jaren niet meer. Ik heb het nooit geweten. Eigenlijk heb ik een overschot van iets overgenomen. Maar ik hou van dat geschiedkundige gevoel, die geleefdheid … Ik vond de hoeve zowat dertien jaar geleden. Al rondrijdend, zoekend. Mensen van de buurt hebben ze me aangewezen. Ik was specifiek op zoek naar zoiets. Voordien woonde ik in een oud kasteeltje in Kapelle-op-den-Bos, tussen Mechelen en Londerzeel. Koningsteen heet het, vroeger een stopplaats voor reizigers. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het bezet door de Duitsers, die het helemaal hadden leeggemaakt. Toen ik het

Kaat Tilley: “Ik weet dat ik een uniek domeintje heb. Ik zou het heel graag in mijn leven houden.”

monument vond, was het een karkas, een grote lege kast, wat mij boeide omdat ik er creatief mee bezig kon zijn.” “Het huis was moe en oud en versleten. Er hing een soort verdriet, maar dat is weg. Ik denk door ons leven erin. Versleten is het nog altijd, maar dat hebben we omgezet in schoonheid. Een spook is hier niet. Het huis kraakt wel erg. Als je stil bent, hoor je hoe het leeft. Ik denk dat het huis een geluksbrenger is. Die, als je hem koestert, je omarmt. Het huis heeft een grote ziel. Een heel omarmende, vaderlijke ziel. Mijn oudste dochter is al tweemaal naar Brussel gaan wonen. Ze is al tweemaal teruggekeerd. Ze wil niet weg. Of het mijn werk beïnvloedt? Absoluut. Volledig. Ik had het gevoel dat ik kon groeien, en: effectief. Het is een onderdeel van mijn werk geworden.” “Ik heb momenten gehad dat het te veel voor mij was. Er is toch nog zoveel te doen

en ik ben maar een artiestje, geen rijke madame. Maar ik heb al heel veel hulp en ondersteuning gekregen. Ik zou het anders niet aankunnen. Mensen die mij dierbaar zijn weten hoe belangrijk dit huis voor mij is. Een oase op twintig kilometer van Brussel, vijfentwintig van Gent en tien van Aalst. Met wat geluk hoor ik de autostrade niet, in de zomer nog veel minder doordat de bomen dan blaren dragen. Ik weet dat ik een uniek domeintje heb. Ik zou het heel graag in mijn leven houden. Ik zou niet weten waar ik anders wil wonen.”

Een spook is hier niet. Het huis kraakt wel erg. Als je stil bent, hoor je hoe het leeft

Het boek



In Thuis is een monument gaat journalist Dirk Martens op zoek naar de verhalen van de bewoners in bijzondere beschermde woningen. De foto’s zijn van Stefan Dewickere. Van Martens verschenen bij Davidsfonds Uitgeverij ook nog het prestigieuze naslagwerk Schoonheid van toen. Antiek in de Lage Landen 800-1958 en de bundel Op een kier. Markante verhalen achter historische gebouwen. Als Martens niet schrijft, schildert hij. U kunt Thuis is een  INFO monument of een van de twee andere boeken bestellen met de bon in het midden van deze Omtrent. Het eerste boek kost € 34,50, Op een kier € 16,50 en Schoonheid van toen € 54,50.

boeken

Filip Claus: “Het was hier bouwvallig, zwaar onderkomen. Geen enkel plafond was intact.”

 Licht. Daar draait het rond in het leven en werk van persfotograaf Filip Claus. Ook zijn woning in het Patershol in Gent is doordrongen van het licht. “Ik kende het huis omdat er een vroegere lerares van me op de eerste verdieping gewoond had. Ik vond het een zeer mooi huis, vooral door het zeer mooie licht. De toenmalige eigenaar wilde er twintig jaar

geleden drie appartementen van maken. Ik heb het pand toen gekraakt. Echt. Het stond toch quasi leeg. Mijn huurtermijn aan de Hoogpoort, ook in het oude centrum, was verstreken. Ik ben met een grote vrachtwagen naar hier verhuisd. Dat was in 1989. Ik heb geld gestort op de rekening van de eigenaar, met de mededeling dat het voor de huur van Drongenhof 20 was. Na een maand had hij de huur niet teruggestort. Dus was het in orde, hé?” “Het was hier bouwvallig, zwaar onderkomen. Geen enkel plafond was intact. Geen deurklinken meer, je kent dat. Alles kapot. Als het regende, druppelde het op ons hoofd, hoe we het bed ook draaiden. In de wintertuin stond een douche. Maar ik wou dit huis, tot elke prijs. We hebben toen een renovatiecontract voor tien jaar afgesloten met de eigenaar. Hij zou de buitenkant re-

Ik heb ervoor geknokt om dit huis te hebben. Ik verbied mijn zonen het ooit te verkopen. Ik ga dat in mijn testament zetten 32

noveren, wij de binnenkant. Wij hebben dat gedaan, hij heeft niets gedaan.” “Toen de huurtermijn afgelopen was, heb ik hem voor de vrederechter gedagvaard wegens contractbreuk. De uitspraak ging erop neerkomen dat hij de werken voor een bedrag van 5 miljoen frank (€ 125.000) onmiddellijk moest opstarten, met een dwangsom van 65.000 frank (€ 1.625) per dag. Maar in de plaats daarvan suggereerde de vrederechter hem, dat hij ons het huis beter zou verkopen. We hebben het toen kunnen kopen tegen de prijs van het schattingsverslag. Een faire prijs. We zijn begonnen met het dak, dat immens is, en dat gerenoveerd moest worden met de oude Boomse pannen. Nu beginnen we aan de ramen.” “Wat dit huis voor mij betekent? Als je weet dat ik het gekraakt heb en dat ik zes-, zevenmaal voor de vrederechter ben voorgekomen … Ik heb ervoor geknokt om het te hebben. Weet je dat ik mijn zonen verbied het ooit te verkopen? Ik ga het in mijn testament zetten. Ik heb er te hard voor geknokt om het te laten verkwanselen.”

Herman Deridder: “Dit streekhuis heeft dezelfde grondvorm als de huizen van zesduizend jaar geleden.”

Herman Deridder is brandweerman op rust en woont in de museumboerderij De Nederhinne in Ranst. Hij raakte als jonge snaak geïntrigeerd door het verhaal van Jozef Weyns, de man die Bokrijk oprichtte. Weyns bouwde zijn huis Ter Speelbergen met het materiaal van oude hoeven en huizen uit de Kempen. “Ik had dat verhaal van Jef Weyns gelezen en het intrigeerde me. Het was altijd blijven hangen. Ik wilde dat ook doen. Maar ik wilde niet bouwen, ik wilde de natuur in, ik wilde een bestaande hoeve. Ik zet nooit nieuwbouw.” Toen hij 22 was, kocht Deridder zijn eerste huis, aan de Eksterlaar in de Unitastuinwijk in Deurne, nu ook beschermd als dorpsgezicht. Vier jaar werkten ze erin, hij en zijn broer Willy. “We betaalden samen met vader de lening voor het huis af, gedurende die vier jaar. Het huis was voor ons vader. Toen het af was, was ik doodarm. Ik

had niks. Met de fiets ben ik dan een hoeve gaan zoeken. Voor mezelf. Twee jaar heb ik rondgereden. In 1968 kreeg ik kennis, maar trouwen met het meisje kon wachten, ik moest eerst de Kempen afknotsen. In 1969 heb ik dan dit gevonden: een ruïne. Op 8 januari 1970 ben ik begonnen aan vier rotte muren. Ik haalde Jozef Weyns erbij en die was direct geïnteresseerd. ‘Dat is het bandkeramiekertype’, zei hij enthousiast. Wat betekent dat dit streekhuis dezelfde grondvorm heeft als de huizen van zesduizend jaar geleden!” “Ik begon eraan met een hamer en een tang en veel moed, en een inkomen van 9.000 frank per maand (€ 225) waarvan 3.000 frank naar ons moeder ging voor de was en zo. Met 6.000 frank per maand begon ik hier. Ik heb drieënhalf jaar gewerkt aan de ruwbouw van de hoeve, zo rot was dat hier. Zonder vensters. Je kon de muren omverduwen. Ik had de beste metser van

de Kempen, Jefke ‘Knol’ Goormans, die kwam werken met zijn twee neefjes. Een metselaar kostte toen, in 1970, 65 frank per uur (€ 1,62), een metserdiender 50 frank (€ 1,25).” “Er is de overlevering. Hier hebben mensen gelopen. Ik ga over een hoop levens van mensen die diepte, warmte hebben achtergelaten. Hier hebben mensen verdriet gehad, hebben Duitse soldaten geslapen, hebben mensen de vloer uitgesleten. Weet je dat die centimeters dikke tegels op sommige plaatsen nog enkele millimeters dik zijn? Wat zeggen ze ook weer in het Frans? Een streek is maar leefbaar als er doden in rusten? Die ziel, dat is de warmte die ik ergens anders niet vind. Neen, hier staat geen Leuvense stoof. Die brandt hiernaast, in de winterkamer. Weet je dat in de winter, als het sneeuwt,

Hier hebben mensen verdriet gehad, hebben Duitse soldaten geslapen, hebben mensen de vloer uitgesleten er daar in de hoek van de haard sneeuw ligt? Of dat het water door de schouw binnenvalt als het hevig regent? Dan loopt het tot in de winterkamer als ik niet thuis ben. […] Die mensen met hun gezaag over de kou! Het woord living, ik zou er krampen van krijgen…”



Bespaar op successierechten dankzij het duolegaat. GRAiTddIaSgen

Bon voor gratis deelname en/of meer informatie Ja, ik kom naar de infonamiddag over besparen op successierechten met personen. Deelname is gratis. Plaatsen zijn beperkt, inschrijven is verplicht.

infonam

en, Antwerp 13/10 in e t Gen n 21/10 in Leuven. 9/12 in

Ik kom op 13 oktober 2010 om 14 uur in de Provinciale Zetel van Rode Kruis Antwerpen, Belgiëlei 34, 2018 Antwerpen. Ik kom op 21 oktober om 14 uur in de Provinciale Zetel van Rode Kruis Oost-Vlaanderen, Ottergemsesteenweg 413, 9000 Gent.

nu in. Schrijf u

Ik kom op 9 december om 14 uur in de Provinciale Zetel van Rode Kruis Vlaams-Brabant, Herestraat 49 / BTC, 3000 Leuven. Ik wil graag zelf een gratis infonamiddag over besparen op successierechten organiseren voor mijn vriendenkring of vereniging. Ik wil graag per post de folder en bijkomende informatie over het duolegaat ontvangen. Ik wil de mogelijkheden persoonlijk en discreet bespreken. Stuur deze bon terug naar Rode Kruis-Vlaanderen, DA 852-570-7, 2800 Mechelen. Postzegel is niet nodig. Of fax naar 015 44 36 01. Of stuur een e-mail naar michel.dumont@rodekruis.be. Of bel 015 44 34 11. Vermeld ‘Omtrent’. Bedankt.

voornaam: naam: straat: postcode:

nummer:

bus:

gemeente:

telefoon: e-mail*:

Dankzij een duolegaat neemt het Rode Kruis de successierechten van uw erfgenamen ten laste. Dit levert hen een aanzienlijke besparing op en helpt het Rode Kruis helpen!

Ja, ik wil via e-mail op de hoogte blijven van de activiteiten en diensten van het Rode Kruis.

Uw vraag wordt strikt vertrouwelijk behandeld. OMTRENTAUG10

Paraat. Altijd, overal.

Het Rode Kruis respecteert uw privacy. De informatie die we van u ontvangen wordt uitsluitend voor wervings- en communicatiedoeleinden door het Rode Kruis in een bestand opgenomen. De wet van 11 december 1998 i.v.m. bescherming van de persoonlijke levenssfeer t.o.v. gegevensverwerkingen, verleent u toegangsrecht tot deze gegevens en de mogelijkheid ze te verbeteren. Identificatienummer register geautomatiseerde verwerkingen: 000392255. Indien u liever niet meer gecontacteerd wordt door het Rode Kruis, kruis dan dit vakje aan: .

cursus | kort

KlInKen op maHler

Mahler, geboren in 1860 en in zijn tijd ietwat omstreden, wordt vandaag beschouwd als een van de belangrijkste componisten uit de late 19de eeuw. Klara herdenkt in september het 150ste geboortejaar van de componist met een festival. Tegelijk staan Mahler, zijn vrienden en zijn voorgangers en opvolgers centraal tijdens de zomercursus Mahler en zijn vrienden van Davidsfonds Universiteit Vrije Tijd. Met een exclusief bezoek achter de schermen van De Munt, drie concerten én een verhelderende cursus door Yves Senden stelde Universiteit Vrije Tijd een klinkend programma samen. INFO De zomercursus vindt plaats op 14 en 15 september. Inschrijven kan via www.davidsfonds.be/uvt of 016 310 670. Davidsfonds leden betalen € 99 (i.p.v. € 105). Het KlaraFestival, van 7 tot 17 september op verschillende locaties in Brussel. Programma, tickets en info: www.klarafestival.be of 070 210 217.

TeruG naar sCHool Aan de kinderuniversiteit van de K.U.Leuven kunnen uw (klein)kinderen drie dagen cursus volgen bij echte professoren. Dit jaar staat het brein centraal. Tijdens de kinderuniversiteit kunnen de kinderen hun hersenen doen praten met computers, leren ze hoe onze hersenen omgaan met lastige rekensommen en op welke manier onze hersenen smaken herkennen. Ondertussen kunt u een lezing bijwonen van Universiteit Vrije Tijd, waarbij eveneens de hersenen centraal staan.

GonDelen Door De GesCHIeDenIs

9.30 – 17 uur. Meer info in de cursusgids van Uni-

De geschiedenis van Venetië vormt één grote uitzondering op de historische patronen en ontwikkelingen die Italië en Europa eeuwenlang kenmerkten. Na de val van het Romeinse Rijk was de stad de enige plek in West-Europa waar de republikeinse bestuursvorm overeind bleef. Ook de unieke ligging, economie en sociale weefsels tekenen de aparte revolutie van de stad. In de cursus La Serenissima. Geschiedenis van Venetië gondelt dr. Jan Vaes met u door de boeiende cultuurgeschiedenis van het prachtige Venetië.

versiteit Vrije Tijd en op www.kuleuven.be/kinder-

INFO Vertoef drie avonden in Venetië tijdens de cursus in Sint-

universiteit. Inschrijven kan vanaf 15 september.

Genesius-Rode, vanaf 22 november. Vooraf inschrijven noodzakelijk.

INFO Zaterdag 23 oktober – Leuven Gasthuisberg, zaterdag 30 oktober – Kortrijk, zaterdag 6 november – Leuvense binnenstad. Telkens van

Meer info op www.davidsfonds.be/uvt of tel. 016/310.670

cursus

proFessor CaTHerIne VerFaIllIe oVer De eTHIeK Van HeT sTam

Kan dit beestje cathErinE vErfailliE is EEn wErEldautoritEit op hEt vlak van stamcElondErzoEk. Eind novEmBEr zal zE op dE GEschiEdEnisdaG van univErsitEit vrijE tijd toElichtinG GEvEn ovEr haar ondErzoEk En hEt BElanG Ervan voor dE mEns. omtrent sprak mEt dE lEuvEnsE profEssor En licht alvast EEn tipjE van dE sluiEr. Tekst: An Dodion

anneer is stamcelonderzoek eigenlijk ontstaan?

“Daarvoor moeten we een onderscheid maken tussen verschillende soorten stamcellen. De stamcellen die we nu gebruiken in de praktijk, zijn bloedstamcellen. Ze werden ontdekt in de jaren 1950. Toen bleek dat, als je muizen bestraalde en hen bijvoorbeeld beenmerg van andere muizen gaf, je ze effectief kon redden. Die vaststelling vormde de basis voor de stamceltransplantaties die nu routine zijn geworden bij patienten met leukemie en aanverwanten.”

Wie is Catherine Verfaillie? Na haar studies geneeskunde trok de West-Vlaamse Catherine Verfaillie (°1957) naar de Verenigde Staten waar ze het vermaarde stamcelinstituut van Minnesota stichtte. De K.U.Leuven kende haar een eredoctoraat toe voor haar baanbrekend onderzoek. Momenteel is Catherine Verfaillie hoofd van het Leuvense stamcelinstituut en van de dienst hematologie van de K.U.Leuven.

en dat bleek ook van toepassing op de mens? “Ja, maar het heeft wel nog tot de jaren 1970 geduurd vooraleer er cellen zijn geïsoleerd uit de vroegste stadia van embryo’s van muizen – embryonale stamcellen dus. En het heeft ons nog tot 1998 gekost om ze te kunnen afzonderen uit menselijke embryo’s. Dat andere organen ook stamcellen hebben, weten we pas sinds de jaren 1980, 1990 en het begin van deze eeuw.”

Het onderzoek ligt wel nogal gevoelig, op ethisch vlak. “Het katholieke België heeft een van de meest liberale regelgevingen ter wereld

voor embryonaal stamcelonderzoek. Als we met embryonale stamcellen willen werken, moeten we uiteraard toestemming vragen aan de ethische commissie en moeten we het onderzoek voeren volgens de Belgische wetgeving, die zegt dat je enkel kan werken met restembryo’s. Je kan dus geen embryo creëren om embryonale stamcellen te maken.”

en dat is een verschil met pakweg de Vs, waar u vroeger aan de slag was? “In het Amerika van vóór Obama lag dat wel even anders. Toen was werken met embryonale stamcellen niet zo eenvoudig. Ik woonde in het liberale Minnesota. Daar was het niet zo’n probleem. Maar meer naar het zuiden werd het moeilijker. Al is die hele ethische kwestie nu minder aan de orde. Het is zelfs al mogelijk om het bijna-equivalent van een embryonale stamcel te maken door het manipuleren van een volwassen cel.”

Voor welke toepassingen, behalve embryonaal stamcelonderzoek, worden stamcellen verder nog gebruikt? “Vooral voor de farmaceutische industrie. Waarschijnlijk is de impact van stamcelonderzoek het grootst als we de farma-

m celonderzoek

de wereld redden?

bedrijven kunnen bevoorraden met hersencellen, levercellen en huidcellen van mensen met een verschillende genetische achtergrond. Die zouden ze dan kunnen gebruiken om geneesmiddelen te ontwikkelen en de toxiciteit van medicatie te testen, wat een enorme stap vooruit zou zijn. Daar zullen we veel mensen beter van maken”

Staan we daar nog ver van af?

Catherine Verfaillie

“Om dat op voldoende grote schaal te kunnen toepassen, niet zo vreselijk ver meer, denk ik. Er is nu al vraag van de farmaceutische industrie om samen te werken. Ze heeft nog niet zelf geïnves-

Het katholieke België heeft een van de meest liberale regelgevingen ter wereld voor embryonaal stamcelonderzoek teerd in stamcelonderzoek, maar in onze onderzoeksgroep proberen we heel erg om zo goed mogelijk functionerende levercellen te creëren. Want de lever is de vuilnisbak van je lichaam. Alle medicatie gaat eerst daarlangs, dus de toxiciteit van



ZOMER OP FOCUS-WTV Nieuws van hier Tendens inspireert vanuit Blankenberge Op Yacht, actief in Nieuwpoort Kokpit, BV’s ontdekken Koksijde Vispa, koken met vis van bij ons Rendez-Vous, tips voor uitstapjes

adv toer. o vl of quiz

: info 85 r e me 5 85 63 05

Onze traplift ... ... Uw comfort Gratis en vrijblijvende offerte — Korte leveringstermijn (vanaf 1 week) — Dienst na verkoop (24u/24) — Gratis subsidieadvies — Conform wetgeving — Diverse afwerkingen — Batterijvoeding SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

Focus-WTV Digitaal • Belgacom: Focus 304 WTV 319 • Telenet: Focus 14 WTV 25 regionaal à la carte vergeet je regiocode niet!

SA Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65

Focus-WTV

Text

teletext en digitext pagina 180

Focus-WTV.TV Bekijk onze zomer– programma’s ook via ons webkanaal

cursus

 de lever is enorm. Als we levercellen kunnen creëren waarin we het hepatitisvirus kunnen kweken, dan zou men ook antihepatitismedicatie of -vaccins kunnen ontwikkelen.”

en dat is een van de grote uitdagingen waar het stamcelonderzoek vandaag voor staat. “Inderdaad. Daarnaast zijn we ook bezig met de studie en de mogelijke behandeling van genetische ziektes. Bij mensen met een genetische ziekte kunnen we gewoon een stukje huid nemen, er stamcellen van maken en dan het zieke orgaan proberen te recreëren. Zo zouden we ook een aantal ziektes kunnen behandelen, waarvoor we momenteel geen goede modellen hebben in het labo.”

zal u dan op termijn iedereen kunnen genezen? “We genezen nu al mensen via stamcellen, maar dat zijn bloedstamcellen. Het gaat dan om transplantatie bij mensen met kanker, leukemie en dergelijke. De stamcellen komen dan van het beenmerg, maar tegenwoordig halen we ze vooral uit het bloed. En er is ook zoiets als de navelstrengbloedbank. Een hele grote bevindt zich hier in Leuven, naast privébanken zoals die in Mechelen – ook al bestaat daarover heel wat discussie. Wereldwijd is al heel veel navelstrengbloed ingevroren, maar België is per capita wel een van de toppers.”

tot acht jaar – zouden het wel therapieën kunnen worden. Maar ook al zal het mettertijd misschien mogelijk zijn om hartspiercellen, hersencellen, levercellen, niercellen enzovoort te vervangen, zulke therapieën zijn nog niet voor morgen.”

maken – opent dat heel wat mogelijkheden. Dan kunnen we met medicatie die organen beter laten functioneren en zichzelf laten herstellen. Die evolutie is mogelijk, denk ik, hoewel er nog heel wat werk voor de boeg is.”



stamcellen zijn dus spectaculaire beestjes. “Ja, en met alle technieken in het labo zou het kunnen dat we een soort nieuw epo ontwikkelen. Epo is een groeifactor die rode bloedcellen aanmaakt en die gebruikt wordt om mensen met nierfalen en met kanker te behandelen. Sporters gebruiken hem dan weer illegaal om hun prestaties te bevorderen. Als we zouden weten welke groeifactoren we moeten toevoegen aan stamcellen in bijvoorbeeld hersenen en andere organen, om ervoor te zorgen dat ze beter werken – want tenslotte is het dat wat epo doet: stamcellen aanporren om meer rode bloedcellen te

De cursus Catherine Verfaillie geeft op de geschiedenisdag van Universiteit Vrije Tijd over Mens en wetenschap een lezing over stamcelonderzoek in het algemeen en specifieke toepassingen voor de mens. Mechelen Technopolis, zondag 28 november, van 9.30 – 17 u.

 INFO www.davidsfonds.be/uvt

u staat dus nog voor heel wat wetenschappelijke uitdagingen. Welke doorbraken zijn er op korte termijn te verwachten? “Momenteel worden er ook andere stamcellen onderzocht: stamcellen die kraakbeen kunnen aanmaken, die het hoornvlies van het oog kunnen maken, huid terug kunnen laten groeien… Dat zijn nog studies, dus geen echte therapieën, en de ontwikkeling ervan heeft tijd nodig. Op termijn – en ik spreek dan over vier

Het team van professor Catherine Verfaillie aan de K.U.Leuven.

Groene vent ZKT groen event Verklein de milieu-impact van uw event

en ding mee naar de Groenevent Award 2010

De OVAM streeft naar een milieuvriendelijk en duurzaam afval- en materialenbeleid in Vlaanderen. Speciaal voor milieubewuste organisatoren ontwikkelde de OVAM enkele praktische hulpmiddelen.

Doe de online-Eventscan • Meet, evalueer en verklein de milieu-impact van uw event. • Krijg een beter inzicht in de afval- en milieuproblematiek van uw event. • Ontdek concrete tips en oplossingen om van uw event een groen event te maken.

Pak de Groenevent Award 2010 • Win een geldprijs van 2000 euro. • Geef uw organisatie een positief groen imago. • Krijg persaandacht, communicatie- en promotiemogelijkheden. • Creëer een trekpleister voor milieubewuste eventbezoekers. Meer informatie en inschrijvingen:

www.ovam.be/groenevent

kort | reizen

Nieuwjaar bij Aboe Simbel Er zitten vier nieuwjaarsreizen in het nieuwe aanbod van Davidsfonds Cultuurreizen. Twee ervan brengen de deelnemers naar zonnige oorden, die ook cultuurtoeristische toppers zijn – en dat op het goede moment van het jaar. Luxor-Assoean is een dubbelcruise met als centrale punten Luxor en Assoean. Een van de hoogtepunten van deze reis is het klank-en-lichtspel van Aboe Simbel vanaf de cruiseboot op het Nassermeer. Reisbegeleider is Anne Desplenter, die al ontelbare Davidsfonds cultuurreizigers Egypte leerde ontdekken. Mexico is de andere exotische nieuwjaarsreis van Davidsfonds Cultuurreizen. De jaarwisseling in Mexico, het land van de Maya’s en de Azteken, de Spaanse veroveraar Hernan Cortéz, indrukwekkende koloniale gebouwen en een keuken die de wereld verovert met onder meer tortilla, taco en guacamole. Zalig zonnig!

Cultuur

reizen

Top-5

Bij dit nummer van Omtrent vindt u de nieuwe brochure van Davidsfonds Cultuurreizen. Het moment om even terug te blikken op het

Nieuwe kerstreizen Omdat vijf van de zes kerstreizen van vorig jaar vlug volgeboekt waren, is het aanbod nu uitgebreid. Nieuwe kerstbestemmingen zijn Londen, Wenen en Krakau, drie steden die in de kersttijd een heel eigen sfeer uitstralen.

voorbije jaar. Want ondanks de economische crisis en de achteruitgang van het toerisme, kende Davidsfonds Cultuurreizen een duidelijke groei van het aantal reizigers. De top-5 van de meest succesvolle Davidsfonds Cultuurreizen van 2010 toont de aantrekkingskracht van landen aan de Middellandse Zee. Uiteraard worden deze reizen (met dezelfde begeleiders) ook voorgesteld in de nieuwe brochure.

1 Marokko. De keizerlijke pracht van een eeuwenoud rijk (afgetekend winnaar!) 2 Byzantium, Constantinopel, Istanboel: de Europese culturele hoofdstad in al zijn facetten 3 Egypte. Het geliefde land van farao’s, woestijnvaders en sultans 4 China. Vijf hoofdsteden van een wereldrijk 5 Volgacruise. Van Moskou naar Sint-Petersburg. Het mooiste van Rusland

 INFO De Davidsfonds Cultuurreizen vindt u in de brochure bij deze Omtrent of op www.davidsfonds.be/cultuurreizen. 41

reizen

KeIzerlIJKe sTeDen, meesTerlIJKe mozaïeKen en een FasCInerenDe

Magisch

marokko is dit jaar dE aBsolutE toppEr van dE davidsfonds cultuurrEizEn. dE vijf afrEizEn van marokko.DekeiZerliJkePraCht vaneeneeuWenouDriJk warEn in EEn mum van tijd volGEBoEkt. in 2011 staan Er opniEuw vErschillEndE trips naar hEt noordafrikaansE koninkrijk GEpland. rEisBEGElEidstEr anniE caBuY vErtElt ovEr dE onwEErstaanBarE aantrEkkinGskracht van hEt land. Tekst: Norbert D’hulst

Wie is Annie Cabuy? Annie Cabuy is geografe. Ze doceerde geografie aan de lerarenopleiding van de Hogeschool Gent en de Hogeschool West-Vlaanderen en bezocht al meer dan 25 keer Marokko. Haar belangstelling voor landschap, natuur en geschiedenis bleek al uit haar universitaire scriptie over de geschiedenis van de Belgische duinen sinds 1777.

Deelnemers over Marokko metAnnie Cabuy • “Boeiend, afwisselend en verrassend. Ik heb genoten van de natuur, de cultuur, het goede gezelschap van de andere groepsleden, de competentie van de reisbegeleidster.” • “In deze 10 dagen kregen we een volledig over zichtelijk en boeiend beeld van dit prachtige land. De reis overtrof al mijn verwachtingen.” • “Wat de reis uniek maakte, was de uitleg over de geologie van het Atlasgebergte door Annie Cabuy.”

ogal wat mensen zijn nieuwsgierig naar dat Marokko waar zoveel ‘nieuwe Belgen’ vandaan komen. Ze willen kennismaken met hun cultuur en hun achtergrond. En vaak zijn ze aangenaam verrast door de vriendelijkheid en de gedienstigheid van de Marokkanen. Die hartelijkheid is gemeend – behalve soms in de grootsteden, waar ze wel eens een bijbedoeling heeft.” Aan het woord is geografe en Davidsfonds reisbegeleidster Annie Cabuy, die het land al meer dan vijfentwintig keer bereisde. Ze vertelt wat graag over haar intense ervaringen. “Marokko heeft nog tal van verrassingen in petto”, zegt Cabuy. “De belangrijkste is de grote verscheidenheid. Uiteraard zijn er de vier keizerlijke hoofdsteden: Marrakech, Fès, Meknes en Rabat. Ze getuigen van een rijke geschiedenis, van het glorieuze en flamboyante verleden en de sprookjesachtige cultuur van dit eeuwenoude rijk. Marrakech is de meest bekende, de meest toeristische ook, met onder meer de minaret van de Koutoubiamoskee, het paleis en de tuinen van Bahia. Authentieker is Fès, de oudste van

natuur

Marokko de keizerlijke hoofdsteden. Ze heeft een van de grootste soeks ter wereld in haar medina of oude ommuurde stad. Die kan men zien vanop een berg buiten de stad. “Een peulschil”, denken de meeste reizigers dan. Maar telkens opnieuw blijkt dat ze de uitgestrektheid van dit kooplabyrint onderschatten.”

Alpen en woestijn Helemaal anders is het Atlasgebergte, dat het koninkrijk doorklieft. “Je waant je er zo in de Alpen”, vertelt Cabuy. “Ifrane, bijvoorbeeld, werd door de Fransen gesticht als zomerresidentie en is nu een wintersportoord. De Atlas is zowat de scheidingslijn tussen het Arabische en het Berberse gedeelte, de grens ook met de woestijn. Ten noorden daarvan ligt de vlakte van Meknes en Fès, die de Romeinen al kenden. Ze bouwden er de stad Volubilis, waarvan we de indrukwekkende ruïnes bezoeken, met een capitool, een forum, een basiliek, triomfbogen en thermen. Unescowerelderfgoed! De uitstekend bewaarde mozaïeken verbluffen alle bezoekers.” “Aan de andere kant van de Atlas ligt de

Eén of twee Marokko’s? 

In Marokko wonen twee verschillende bevolkings groepen: Arabieren en Berbers. De Berbers (of Imazighen) zijn de oorspronkelijke bewoners van Noord-Afrika. Zij spreken hun eigen talen, die evenwel sterk onder druk staan van de arabisering. In Frankrijk en de B enelux alleen al zouden volgens sommige bronnen ongeveer drie miljoen Berbers zijn (vooral afkomstig uit Marokko en Algerije). In Marokko vinden we de Berbers vooral ten zuiden van het Atlasgebergte, in de woestijn.

reizen

De uitstekend bewaarde mozaïeken van Volubilis verbluffen alle bezoekers Volubilis, gesticht door de Romeinen. Unieke mozaïeken zijn gaaf bewaard.

 kasbaroute met prachtige woestijnlandschappen en oases met dadelpalmen. We zien er uiteraard kasba’s, versterkte woningen. Maar ook ksars, ommuurde landbouwdorpen. Zo is er de ksar Ait Ben Haddou, met kasba’s die met steun van de Unesco werden gerestaureerd. Maar omdat die kasba’s in pisé – vastgestampte aarde – zijn gebouwd, is het maar de

Praktische tips 1. Hoe verkopers op afstand houden? In de soek zal het niet ontbreken aan assertieve verkopers. Wat moet u doen als u niet wil kopen? Annie Cabuy: “Het kan wat ruw klinken, maar het meest probate middel is de verkopers te negeren. Ze worden pas ‘wakker’ als je interesse toont en oogcontact hebt. Als ze je een geschenkje (lokvogel) aan bieden en je wenst niet te kopen, geef het terug, laat het desnoods vallen.’ 2. Moet ik afdingen? “In Marokko is afdingen de normaalste zaak van de wereld. Als u niet afdingt en zomaar koopt, zal de verkoper zich ongelukkig voelen omdat hij niet méér heeft gevraagd. Vijftig procent van de aanvankelijke vraagprijs is een normale prijs. Als u gaat tot dertig procent, weet dan dat de verkoper er meestal niets meer aan overhoudt. Maar wat is de juiste prijs? Vergelijk met de prijzen bij ons en ga daar niet boven. Overigens zijn er in Marokko ook al warenhuizen met vaste prijzen: de Marjane-hypermarkten.”

Fès heeft een van de grootste soeks ter wereld in haar medina of oude ommuurde stad.

vraag of dat lang kan behouden blijven: na een fikse regenbui is de schade telkens groot. Gelukkig hebben sommige kasba’s een nieuwe functie als hotel gekregen. Daardoor worden ze in stand gehouden.” “Een buitengewone belevenis bieden de Merzouga-duinen bij zonsopgang”, besluit Cabuy. Daarvoor moeten we naar het oosten van het land. “Na een rit van ongeveer een uur in 4x4-wagens door het pikdonker komen we aan de voet van de tot 180-meter hoge duinen. Wie wil, blijft ter plekke genieten op een terras. Anderen gaan te voet door het zand naar boven of doen een beroep op een dromedaris. Dan begint een fantastisch spektakel: de verkleuring van de duinen. Eerst zwart, dan grijs, rood, oranje, geel… ontelbare kleurnuances door een wisselende invalshoek tegenover de opgaande zon.”

Cultureel en comfortabel Ook cultureel is Marokko zeer rijk. Dat is het resultaat van zijn geschiedenis, weet Cabuy. “Er waren de oorspronkelijke Berbers, die de Romeinen zelfs niet klein kregen. Na de Romeinen kwamen de Arabieren, de Portugezen, de Spanjaarden en tot slot de Fransen. Spreek in dat verband trouwens niet van een kolonie. Marokko was een Frans protectoraat. Sporen daarvan vindt men onder meer in de villes nouvelles met hun brede lanen en de sterk aanwezige art deco in de witte stad Casablanca.” Cultuur en natuur: het zijn twee belangrijke troeven van Marokko. Maar er zijn

er natuurlijk nog meer, bijvoorbeeld van praktisch-toeristische aard. “De wegen zijn er goed en alle bezienswaardigheden zijn vlot te bereiken”, voegt Cabuy nog toe. “Er zijn comfortabele bussen, zoals bij ons. Met bekwame en voorzichtige chauffeurs, ook in het hectische stadgewoel dat te vergelijken is met Italiaanse toestanden. Er is een gevoel van veiligheid. Bovendien is de keuken lekker en gevarieerd.” Is het wel nodig om het land in groep te bezoeken, vragen we ten slotte. Annie Cabuy twijfelt geen moment. “Een groepsreis biedt vele voordelen. Op een beperkte tijd zie je een maximum aan bezienswaardigheden. Je hoeft niet te zoeken, je wordt meteen geleid naar wat de moeite is. Je hebt iemand die je achtergrond brengt, die wenken en tips kan geven. Er is bovendien een inlandse gids, die je van binnenuit vertelt over zijn land, zijn familie. Hij en de reisbegeleider brengen je naar plaatsen die in geen enkele reisgids staan, hij kent de tijd die nodig is en … kan wegwijzers in het Arabisch lezen. Je hoeft niet in de rij te gaan staan om tickets aan te schaffen, het eten staat klaar en is veilig. Wat niet altijd van de hapjes op markten kan worden gezegd.’ In 2011 organiseert  INFO Davidsfonds Cultuurreizen verschillende afreizen naar Marokko. U leest er meer over in de brochure Davidsfonds Cultuurreizen – Winter en lente 2011 bij dit nummer van Omtrent. Tijdig inschrijven is aangewezen.

Meer dan couscous Tajines: kunnen onderling erg verschillen, naargelang van het vlees (kip, lam), de groenten van het seizoen en de kruiden. Annie Cabuy lekkerbekt bij een tajine van kip met citroen. omelette berbère: een omelet met groenten en heel specifieke kruiden pastilla: bladerdeeg gevuld met groenten en gevogelte.

Vijf souvenirs



Souvenirs en koopjes te over in Marokko. Het lijstje van Annie Cabuy. 1 lederwaren (handtassen, boekentassen, jekkers, jassen, riemen …). (Vooral in Fès) 2 Kalkstenen met fossielen (Erfoud) 3 Keramiek (onder meer tajines en mini-tajines, borden …) (Fès) 4 Tapijten (Tineghir) 5 Kruiden. Bijvoorbeeld saffraan, van de stampers van de saffraankrokus, die in Marokko wordt geteeld. Of Ras el Hanout, een mengeling van soms wel 35 kruiden. Een geur- en smaakbom.

reizen | dichtbij

BruGGe openT De sTaDspoorTen Voor CenTraal-europa

Zwevend

BRUGGE MAAKT ZICH OP, WANT VANAF 17 SEPTEMBER KRIJGT DE STAD EEN DOZIJN LANDEN OP BEZOEK. DE WESTVLAAMSE HOOFDSTAD KLOSTE ZICH EEN WEG NAAR CENTRAAL-EUROPA EN VULT TIJDENS HET STADSFESTIVAL ‘BRUGGE CENTRAAL’ MUSEA EN CONCERTZALEN MET HET MOOISTE UIT TWEE WERELDEN.

Bekende Bruggelingen tippen lIeVen VersTraeTe, journalist “Centraal-Europa maakt dan wel deel uit van onze Europese familie. Voor velen is het nog al te onbekend. Luc Tuymans, een van onze boeiendste kunstenaars, toont zijn visie op de Centraal-Europese kunst op vijf plekken in de stad. Dat wil ik zien. Nadien laat ik Tuymans’ visie graag meetrillen op de klanken van Jazz Brugge.” INFO • Luc Tuymans: een visie op Centraal-Europa, van 22/10 tot 23/1 in het Forum+, het Arentshuis, het Sint-Jan Hospitaalmuseum, de Stadshallen en het Grootseminarie. • Jazz Brugge, van 30/9 tot 3/10 in het Concertgebouw en Sint-Jan Hospitaalmuseum. FranK aDam, auteur “De expo rond Paul Van Ostaijen in het Bruggemuseum-Gezelle staat op de agenda, net als zijn verfilmde scenario Bankroet Jazz. De komst van de Antwerpse kosmopoliet naar de Brugse metropool is tekenend voor de migratie die je in de kunsten opmerkt. Hoeveel schrijvers en artiesten vinden vandaag niet hun weg terug naar het Venetië van het Noorden? Het bewijs dat Brugge na eeuwen culturele verwaarlozing weer aan een indrukwekkende remonte bezig is.” INFO • Expo Van Ostaijen, van 24/9 tot 19/12 in het Bruggemuseum-Gezelle. • Bankroet Jazz, op 3/10 om 17 uur in het Concertgebouw. paTrICK moenaerT, burgemeester “Ik ben erg blij met uitWijken, een initiatief dat een weekend lang vijf buurten in de Brugse rand centraal stelt. Optredens, voorstellingen, tentoonstellingen en workshops willen een ruim publiek naar de klokken lokken. Cultuur in Brugge is niet alleen een verhaal van bezoekers maar ook van stadsgenoten.” INFO • uitWijken, elk weekend van 25/9 tot en met 24/10, opeenvolgend in Koolkerke, Sint-Kruis, Assebroek, Sint-Michiels, Sint-Andries.

as het Brugge die skone of Brugge die stille die CentraalEuropa heeft verleid? Laten we het op de beiaard steken: zijn lokroep moet tot in de uithoeken van Polen te horen zijn geweest. Maar wie tussen 17 september en 30 januari een wandeling onder de klokken wil maken, trekt daar maar beter enkele dagen voor uit. De trip van pakweg het Groeningemuseum over de Grote Markt naar het Concertgebouw op het Zand zou wel eens langer kunnen uitvallen dan gedacht. Tenminste, als u halt houdt voor een bezoek aan de tentoonstelling Van Eyck tot Dürer, op de Grote Markt even aan de lauriercreatie van bloemenkunstenaar Daniël Ost frunnikt en de dag afsluit in het Concertgebouw, waar onder meer Goran Bregovic de instrumenten stemt. Omdat we niet willen dat u verloren loopt tussen de laurier of duizelen gaat onder een zwevende, naakte mannenfiguur (‘Balloon’, een kunstwerk van Pawel Althamer boven het Zand), testten we de kasseien al even voor u uit.

De geur van laurier Er zijn weinig steden die meer uitnodigen om trager te gaan dan Brugge. Het autoluwe centrum, de ‘klinkers’ die je van kathedraal naar steeg leiden en de vele musea die hun deuren lonkend openzetten. Stilte kan roepen. Tijdens Brugge Centraal komen er prompt tientallen wandelroutes bij door de vele plekken waar iets te zien of te beleven valt. Wij wandelen (en luisteren) al even voor. We starten op de Grote Markt, waar een soundscape van klokken de dag inluidt. De lauriercreatie van bloemenkunstenaar Daniël Ost brengt onze zintuigen meteen

naakt

29.10.2010 30.01.2011 GROENINGEMUSEUM

Praktisch in de juiste stemming. Wrijf in een onbewaakt moment eens een blad fijn tussen de vingers: wist u dat geschiedenis naar laurier ruikt? Met groene vingers gaan we de Hallen binnen, een van de vijf plekken waar Luc Tuymans kunstwerken tentoonstelt van onder meer Andy Warhol, Tadeusz Kantor en Guillaume Bijl. Daarna wordt het kiezen: eerst naar de Langestraat waar tijdens ‘Quartier Central’ design in de vitrines opgesteld staat? Of toch maar naar de Kartuizerinnenkapel, waar dichter en schrijver Peter Verhelst zich in literatuur en filosofie verliest?

ruisende rokken

De zwervende fototentoonstelling Perceptie versus realiteit springt dan ook onmiddellijk in het oog in de straten van Brugge. De klokken luiden ondertussen steeds stiller en zelfs de zwevende naaktfiguur boven het Zand zien we nog amper: tijd om ons terug te trekken in Cinema Lumière. Night vision toont films uit – u raadt het ondertussen wel – CentraalEuropa. Op het scherm de kadans van Hongaarse treinen, de rust van de Zwitserse Alpen, het ruisen van de rokken van Poolse dansers. Wedden dat we vannacht wakker worden in een ander land? 

WWW.BRUGGECENTRAAL.BE STADSFESTIVAL 2010

Wat? Het stadsfestival Brugge Centraal richt zich met theater, muziek, literatuur, film en expo op de as Brugge – Centraal-Europa. Wanneer? Brugge Centraal start op 17 september en duurt tot 30 januari. Waar? Op diverse locaties in de stad Brugge.

 INFO www.brugge-centraal.be of Toerisme Brugge, 050 444 646

Traditie vergeet je niet zo snel: we gaan naar het Groeningemuseum. Daar staan de Vlaamse primitieven in de kijker tijdens de tentoonstelling Van Eyck tot Dürer. Een beetje chauvinisme zal Centraal-Europa ons wel vergeven. Het zou ons amper verbazen mocht Brugge de stad met het hoogste ‘klikgehalte’ zijn. Of het meeste aantal fototoestellen per inwoner en per bezoeker.

ronde van vlaanderen vanaf dit nummer vindt u in elke omtrent een overzicht van davidsfonds Evenementen in heel vlaanderen. organiseert u een evement met het davidsfonds? of trekt u samen met andere davidsfonds leden eropuit? neem een leuke (groeps)foto en stuur die naar omtrent@davidsfonds.be. vertel er kort bij waar en wanneer de foto werd genomen en wie weet wint u wel een mooi arrangement van vlaanderen vakantieland.

Hoe beleeft u Spaghetti van de chef

WInnaar

De fotoboot

Anti-Stress-TD

De eenzame leesster

Barbeknoei

Kent in de zon

winnen | ronde van vlaanderen

het Davidsfonds? De fotoboot “Onze fotoploeg is er steeds als de kippen bij om sfeerfoto’s te nemen bij elke activiteit”, laat Davidsfonds Diksmuide weten. En dus kregen we deze fotogenieke inzending binnen: een foto van de fotografen op de boot in Trier, in 2010 de tweejaarlijkse tweedaagse uitstap van de afdeling. Ingrid Vanhercke wint met haar inzending een tweedaags Elsschot-arrangement in B&B Bookends in Antwerpen ter waarde van € 180 (totaal kamerprijs). Ze ontvangt er ook het speciaal ontworpen Elsschot notaboekje.

spaghetti van de chef Davidsfonds Noorderwijk /Morkhoven neemt elk jaar deel aan de zoektocht en maakt er telkens een tweedaagse van. Hiernaast ziet u ze op zoektocht in Voeren waar Davidsfonds lid Frans Verwimp op vrijdagavond zijn ‘spaghetti van de chef’ bereidt. “Zaterdag en zondag legden

WIn een Bruggent e m e g n a arr voor twee!

we het parcours van de zoektocht af. En zaterdagavond feestten we in restaurant Blankthys in ‘s-Gravenvoeren”, zo laat de afdeling weten. Of hoe de zoektocht een echt feest kan zijn.

anti-stress-TD De zaterdag voor de spannende verkiezingen van 13 juni organiseerde Davidsfonds Meerbeke nog gauw zijn ‘Anti-Stress-TD’. Er was een heus live optreden van de Kasseiderockers, gevolgd door DJ Stongsken die muziek bracht uit de jaren 1960, ’70 en ’80. En dat er geswingd werd, was wel duidelijk.

De eenzame leesster Op de jaarlijkse reis van de afdeling kwam Davidsfonds Denderleeuw terecht in Barbizon, een kunstenaarsdorpje à la SintMartens-Latem in Frankrijk. Ze schoten er een origineel beeld van een van hun leden, die zich volop aan het voorbereiden was voor de volgende leesgroepbijeenkomst. De titel van het boek – De eenzaam-

Ter gelegenheid van Brugge Centraal schenkt Toerisme Vlaanderen, in samenwerking met het charmante Martin’s Hotels in Brugge, een overnachting voor 2 personen weg, inclusief uitgebreid ontbijt en een welkomstdrink (geldig tot september 2011, volgens beschikbaarheid) in Martin’s Relais Oud Huis Amsterdam in Brugge. Ontdek de intimiteit van dit karaktervolle hotel waarvan elke kamer een aura van authenticiteit uitstraalt. Wie er te gast is, maakt meteen een sprong in het verleden en kan de echte Brugse sfeer opsnuiven. www.martinshotels.com de arrangementen van Toerisme  InFo Vlaanderen vindt u in deze brochure

of op www.vlaanderen-vakantieland.be.

heid van de priemgetallen – sluit bovendien mooi aan bij de compositie.

Barbeknoei In het voorjaar trakteerden enkele leden van Davidsfonds Nieuwenhove hun partner op een leerrijke ‘Barbeknoei’. Bij die activiteit wordt, onder professionele begeleiding, een volledig menu bereid op de BBQ, van aperitiefhapjes tot en met het dessert. De vorige en deze editie schijnen zodanig in de smaak te vallen, dat er zeker nog meerdere zullen volgen.

Kent in de zon Op 14 en 15 mei organiseerde Davidsfonds Zonnebeke een tweedaagse uistap naar Zuid-Engeland. De weergoden zorgden mee voor een prachtig weekend en de foto is genomen in het mooiste dorp van het graafschap Kent: Smarden. “De 53 deelnemers waren zichtbaar tevreden en kijken nu al uit naar de volgende reis over 2 jaar!”, geeft de afdeling nog mee. Fijn!



boeken toe! Met Boeken Toe! sluit Klarapresentator en cultuurkenner Kurt Van Eeghem elke Omtrent af. Als een echte cultuurwatcher neemt hij cultureel Vlaanderen onder de loep en vertelt hij u wat hem mateloos ergert of wat hem net grenzeloos fascineert. Voor deze editie wierp hij een blik op de glanzend nieuwe brochures van menig cultureel centrum te lande. Foto: Katrijn Van Giel

Een nieuwe herfst, een nieuw seizoen

lle cultuurbrochures liggen nog proper opgetast op mijn bureautafel. De Munt, Bozar, het Toneelhuis, NTGent en andere cultuurhuizen bieden zich glanzend aan. En toch. De crisis heeft gaten geslagen in de programma’s. De Singel bijvoorbeeld start een maand later. Als je dan toch tien procent moet besparen, vindt directeur Jerry Aerts het verstandiger om ineens een maand weg te snijden. Een zeer legitieme keuze. De operahuizen gaan al even rigoureus om met de financiële beperkingen en beperken het aantal recitals. “We willen niet raken aan onze operaproducties”, zegt Muntdirecteur Peter de Caluwé daarover. Geen speld tussen te krijgen. Als men moet kiezen tussen kwantiteit en kwaliteit is het antwoord van de meeste ‘grote huizen’ overduidelijk. Maar hoe gaan de tientallen culturele centra in den lande met die verschraling van de middelen om? Ik heb de indruk dat de vraag zich daar amper stelt. Niet omdat de burgemeesters probleemloos geld blijven ophoesten, maar omdat de meeste culturele centra hun taak als cultuurverschaffer doodeenvoudig niet meer invullen. Zo zien we dat veel centra tot het niveau van de vroegere parochiezaal zijn teruggekeerd. Ik heb heel wat van hun brochures uitgeplozen en het wordt speuren naar een visie, naar vernieuwing, naar kwaliteit of verscheidenheid. Commercie heeft de overhand en elk centrum wil absoluut Phi-

Veel culturele centra zijn tot het niveau van de vroegere parochiezaal teruggekeerd.

lippe Geubels of Alex Agnew programmeren. Verder reiken de ambities niet. Ja, er is het jaarlijkse middagconcert van de plaatselijke klassieke held, er is wat theater in de marge en hier en daar mogen de kinderen nog een liedje meezingen, maar veel soeps is het niet. Dat het anders moet en kan bewijst Hugo Haeghens uit Maasmechelen nu al vele seizoenen. Maasmechelen is een nijvere gemeente, maar toch ook maar een plaats zoals er zovele zijn in dit land. Een goeie dertigduizend inwoners, waarvan veel inwijkelingen uit Polen, Italië, Nederland en Turkije of om het klassiek samen te vatten: Maasmechelen, zijn dekanale kerk, zijn Maas, zijn kasteel Vilain Quatorze en zijn verlaten mijnsite. Het is er goed wonen maar dat geldt in extenso voor heel Vlaanderen. En toch biedt het plaatselijke centrum van deze doorsnee gemeente een fenomenaal aanbod met een duidelijke visie. Je kunt er de absolute top meemaken in alle genres. Klassiek, jazz, dans, theater, noem maar op, telkens weet Hugo Haeghens het beste van het beste naar Maasmechelen te lokken. En voor de goede orde: Geubels en Agnew zijn er ook welkom. Wat nog het meest opvalt, is de goede werking van dit centrum. De zaal zit vol als de wereldberoemde maar o zo ‘moeilijke’ jazz-man Cecil Taylor er komt improviseren. Het dansabonnement, waar experiment niet wordt geschuwd, loopt als een trein en Dirk Roofthooft heeft er een vast publiek. Ik heb maar één probleem met Maasmechelen, het ligt te ver van waar ik woon. Dit succes is het gevolg van durf en visie. Dus komaan Vlaanderen, durf!

Wilt u reageren op deze column? Uw brief bij de lezersbrieven zien volgende keer? Stuur dan meteen uw reactie (maximaal 1.500 tekens, spaties inbegrepen) naar omtrent@davidsfonds.be. Zeker doen!



BIJZONDERE DIEREN, EXTREEM GEDRAG

Life

BIJZONDERE DIEREN, EXTREEM GEDRAG Life vertelt het indrukwekkende verhaal over de natuur. Dit is de survival of the fittest in zijn puurste vorm. Want de strijd om te overleven vraagt veel van onze medeaardbewoners. Lees alles over de buitengewone overlevingsstrategieën van dieren en planten. Exclu Standaard sief bij Boekhan del

29,95 EUR

Life, gebonden boek - 300 pagina’s full colour - Quest i.s.m. BBC Earth - Formaat: 26 X 27,5 cm

Je vindt er meer dan je zoekt

Weet u wat wel, niet of zelfs dubbel verzekerd is? In de loop der jaren bent u best wat verzekeringen aangegaan. De ene al meer uitgebreid dan de andere. Maar weet u ook precies wat verzekerd is, en wat niet? Of bent u dubbel verzekerd? De moeite om even bij stil te staan. Doe de verzekeringscheck-up. Maak samen met uw KBC-verzekeringsagent of met uw adviseur Verzekeringen in uw bankkantoor een grondige analyse van รกl uw polissen. En bekijk samen met hem waar u kunt besparen of waar u zich beter extra verzekert. Want dat is nu net het grote voordeel van KBC. Ons gamma is zo uitgewerkt dat al onze verzekeringen naadloos op elkaar aansluiten. Zo bent u zeker niet dubbel verzekerd en vertoont uw verzekeringsportefeuille geen lacunes. Waar u ook voor gaat. www.kbc.be/checkup

Wij gaan met u mee 52

Een onderneming van de KBC-groep