Omtrent maart 2010 by Jansen & Janssen

t n e r t om

maart â&#x20AC;&#x2122;10

euro sfonds.be | 3 id v a .d w w w sfonds | van het Dav id e n zi a g a rm u cultu

Verschijnt vijf keer per jaar. | Afgiftekantoor Gent X

Herman Van de Velde Uitgevraagd tot op zijn ondergoed p. 10

Abdijen in trek De weldaad van stilte p. 26

De charme van China Tussen traditie en toekomst p. 32

Nacht van de Geschiedenis

Op leven en dood

14 dagen op proef

Het BOSE WAVE music system ®

Een kamer gevuld met geluid. Niet met kabels. Gewoon aansluiten en genieten

Zoveel manieren om ervan te genieten

Met het BOSE WAVE music system zĳn er geen stapels componenten. Geen snoeren die in de knoop raken. Geen gedraai aan knoppen. Geavanceerde Bose-technologieën in dit compacte systeem werken samen om de kamer te vullen met de bekende prestaties die Bose tot één van de meest gerespecteerde namen op het gebied van geluid heeft gemaakt. Zo schrĳft Mark Prigg, technologiejournalist van de London Evening Standard: “Dit systeem onderscheidt zich door de perfecte geluidskwaliteit en de diepe, rĳke bastonen die iedere ruimte kunnen vullen...” Het WAVE music system levert helder, realistisch geluid waarvan je zou denken datalleen een veel grotere, complexe hiﬁset het kan produceren.

Luister naar het WAVE music system in uw woonkamer, keuken, slaapkamer of waar u ook maar beter geluid wilt. Alles wat u nodig hebt, is ingebouwd: cd/mp3-cd speler, AM/FM tuner met RDS, klok en wekfunctie. U kunt deze allemaal bedienen met een handige, ultracompacte afstandsbediening. Sluit als u wilt een extra geluidsbron aan en hoor levensecht geluid vanaf uw tv of mp3-speler.

Hoe hebben we dit gedaan? Het komt allemaal neer op onze in de V.S. gepatenteerde technologie voor waveguideluidsprekers. De compacte behuizing van het systeem is De dubbele, tapse waveguide niet groter dan een schoenendoos en bevat uiterst geavanceerde akoestische technologie waardoor cd’s en radioprogramma’s altĳd zuiver en levensecht klinken. Van de heldere hoge tonen tot de rĳke, volle lage tonen.

Geniet 14 dagen lang vrĳblĳvend* van het WAVE music system ®

U kunt het WAVE music system natuurlĳk alleen echt beoordelen in de unieke akoestiek van uw eigen huis. Probeer het 14 dagen thuis uit tĳdens een vrĳblĳvende proefperiode, en als u daarna toch vindt dat dit systeem niks voor u is, komen we het gewoon weer ophalen. Dit kost u niets en u ontvangt het volledige aankoopbedrag terug, inclusief verzendkosten. ®

Graﬁetgrijs

Titaniumzilver

Platinawit

Beschikbaar direct via Bose. Bel gratis naar:

Eén apparaat, één snoer, al het geluid Een geluidssysteem koop je om te luisteren naar muziek. Niet om uren bezig te zĳn met de installatie of het aansluiten van kabels. Met het WAVE music system zult u vrĳwel direct na het openen van de verpakking genieten van Bose geluidskwaliteit. AUDIO, het testmagazine voor onder andere hiﬁ schrĳft: “Het WAVE music system is het eerste compacte systeem dat voor volwassen hiﬁ-combinatie kan doorgaan...” ®

✆ 0800-92 833

voor meer informatie. Referentienummer B10AOMT10 Openingstĳden: ma - vr: 09.00 - 20.00 uur za - zo: 10.00 - 14.00 uur.

www.boseinfo.be

*‘Vrĳblĳ vend’ heeft alleen betrekking op de proefperiode van 14 dagen. ©2010 Bose Corporation. Alle rechten voorbehouden. Het speciale ontwerp van het WAVE music system is ook een geregistreerd handelsmerk van Bose Corporation in de V.S. en andere landen. Citaten zĳn met toestemming gereproduceerd: Mark Prigg, London Evening Standard, 18/04/2005; AUDIO, 5/2005; Red dot best of the best 2005. Voor meer informatie over onze algemene verkoopsvoorwaarden, raadpleeg www.boseinfo.be ®

peter

De Dood

e achtste Nacht van de Geschiedenis pakt uit met een verrassend thema: de dood. Gedurfd, vond een journaliste. Allerminst voor de hand liggend, ook. De moderne westerse mens verdraagt de dood niet. Niemand ontsnapt eraan, maar de dood ontsnapt aan elke menselijke poging om er greep op te krijgen. Laat dat nu precies zijn waar de hedendaagse westerling zijn handelsmerk van maakt: hij wil alles beheersen, naar zijn hand zetten. Het trof mij bij de berichtgeving over de aardbeving in Haïti. Vele tienduizenden mensen verloren familie, vrienden, kennissen… Verdriet was overal, niet te overzien. Maar ongelooflijk snel nemen mensen de draad van het leven weer op. Slaan ze zingend de hand aan de ploeg. Kijken ze uit naar morgen. De dood hoort bij het leven. Maar ook hun voeling met het transcendente kwam naar boven. Onmiddellijk na de aardbeving liepen mensen de straat op, om samen te bidden en te zingen. Ze begrepen dat hier iets gebeurd was dat hen helemaal oversteeg, iets waar niemand greep op heeft. Het was dan ook een natuurlijke reflex om hun handen naar de hemel te richten. In onze cultuur van absolute zelfbeschikking blijft maar weinig speelruimte over voor het transcendente, voor de dood. Toch is de nood aan zingeving nooit zo groot geweest. En als om de dood uit te dagen, orakelen we dat we maar zoveel mogelijk moeten ‘profiteren’ – lees consumeren. Dood hoort bij leven. Misschien goed dat ook een Nacht van de Geschiedenis ons weer eens met onze neus op de feiten drukt. Dan zal ook blijken hoe die werkelijkheid ook in onze samenleving ooit een vanzelfsprekendheid was, hoe pijnlijk ook. En misschien vinden we in het verleden wel sporen die ons op weg kunnen zetten naar een hernieuwd besef van onze eindigheid, en van wie of wat die eindigheid overstijgt…

De moderne westerse mens verdraagt de dood niet. Hij wil alles beheersen.

Peter Peene nationaal voorzitter



sfonds Ontdek de David activiteiten in de enda Omtrent-cultuurag 49 P. 41-

Durven

Ontmoeten 

Vertellen 

10 Herman Van de Velde Als de hedendaagse vrouw zich goed in haar vel voelt, dan is dat voor een deel de verdienste van Herman Van de Velde. Met merken als Marie-Jo en PrimaDonna verovert de lingerieproducent uit Schellebelle de wereld. En nu ook de lezers van Omtrent, want Herman is onze gids van dienst doorheen dit magazine.

16 Nacht van de Geschiedenis Tientallen historische activiteiten staan bij de Davidsfonds afdelingen op het programma tijdens de Nacht van de Geschiedenis, die dit jaar in het teken staat van de dood. Kinepolis doet mee en pakt uit met vijf topfilms rond het thema Op leven en dood.

18 De een zijn dood… Overleden medemensen ter aarde bestellen is geen evident beroep. De familie Pues uit Leuven doet het al vier generaties lang en zag in al die jaren heel wat veranderen in de manier waarop wij omgaan met de dood.

17 De gastheer 20 De lezer 30 De student 35 De reiziger

22 Delven in grafheuvels De grafheuvels die je hier en daar in ons landschap aantreft, zijn de laatste restanten van de begrafeniscultus uit de prehistorie. Nico Roymans onderzocht hoe ze in de loop der tijden van heilige plaatsen in oorden des duivels veranderden.

bladwijzer

38 En ook 6 In beeld 8 Open | Aanstekelijk Vlaams 14 Panel 25 Leeskoffer 37 Landgenoot 50 Sluitertijd

Verdiepen



26 Zin in een abdij Steeds meer mensen voelen zich aangetrokken tot een kort verblijf in een abdij of een klooster om even te ontsnappen aan de dagelijkse sleur en in het reine te komen met hun geestelijke zelf. Omtrent ging mee op bezinning.

In China ervaar je de krachten die de toe komst van de wereld zullen bepalen. China-watcher Vic De Donder

Ontdekken



32 Vic De Donder verkent China Ons beeld van China wordt vooral bepaald door een hoop clichés die lang niet altijd met de werkelijkheid stroken. Vic De Donder leidt ons rond langs een van de oudste beschavingen ter wereld. 38 De Westhoek schuimt Het meest westelijke puntje van Vlaanderen is vooral berucht om zijn oorlogsverleden. Omtrent trok echter richting Westhoek voor een dorstlessend bezoek aan ’s lands beste brouwerijen. Santé!

Win 49. De stille kracht van thee Een Chinese theeceremonie bij u thuis 50. Sluitertijd Een arrangement Op den boerenbuiten

Colofon Omtrent is het cultuurmagazine van het Davidsfonds. Hoofdredactie: Filip Salmon, Jeroen Sleurs Redactie: Jan Bosteels, Herman Clerinx, Bert De Smet, Norbert D’hulst, André Grosemans, Peter Peene, Janne Pierreux, Katrien Steyaert, Anne Verhaegen Foto’s: Herman Clerinx, Jan Crab, Patrick De Spiegelaere, iStock Photography, Katrijn Van Giel Concept, eindredactie en opmaak: Jansen&Janssen Customer Media, www.jaja.be Publiciteit: Publicarto, contactpersoon: Katrien De Vos, tel. 053 82 60 95 Druk: Roularta Printing Verantwoordelijke uitgever: Jeroen Sleurs, Davidsfonds, Blijde-Inkomststraat 79-81, 3000 Leuven, tel. 016 310 600, fax: 016 310 608, www.davidsfonds.be, omtrent@davidsfonds.be PR 000-0022385-75 Het Davidsfonds is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de commerciële advertenties.

in beeld

Raymond feest op nekka Op zaterdag 24 april 2010 viert Nekka Raymond Van het Groenewoud tijdens de jaarlijkse Nekka-Nacht. Het boegbeeld van het betere Nederlandstalige lied werd afgelopen maand 60 en Nekka-Nacht staat dan ook in het teken van het immense repertoire van de meester. Raymond zal die avond trouwens vele van zijn beste vrienden en collega-artiesten uitnodigen om er ĂŠĂŠn groot feest van te maken. Met de bestelbon in het midden van deze Omtrent kunt u kaarten bestellen voor NekkaNacht, met korting uiteraard.

open

LitERaiRE LEntE in aantOcht De Literaire Lente (2 april – 30 april 2010), een initiatief van boek.be, selecteert uit de literaire voorjaaroogst 24 eigentijdse romans. 24 sterke verhalen van over de hele wereld. Bijna al die boeken vind je vanaf maart in de boekhandel. Eind maart pakt Davidsfonds Uitgeverij voor deze editie van de Literaire Lente uit met het boek Verboden liefdes van Ed Franck: een frisse duik in de verbijsterende wereld van de Il Decamerone van Boccaccio. Ed Franck selecteerde 25 van Boccaccio’s pareltjes en herwerkte ze tot enkele uitzonderlijke hedendaagse verhalen. Maar ook de jongsten onder ons worden verwend. Met een gloednieuwe website www.boekenbeesten.be, een beestige wedstrijd en een speciale bijlage bij het weekblad Libelle wil boek.be kinderen van 6 tot 12 jaar aan het lezen krijgen. Bovendien toert de gloednieuwe Boekenbeestenbus door Vlaanderen. Hij houdt halt bij boekhandels, bibliotheken en scholen. Tijdens een korte vertelvoorstelling in het gezellige minitheater van de bus ontdekken kinderen hun lievelingsboeken, die aansluiten bij hun beestige karaktertrekjes.

16.000 euro voor

poverello

 infO Meer over de Literaire Lente en de

geselecteerde boeken op www.boek.be. Over de Boekenbeesten leest u meer op www.boekenbeesten.be.

BOEkEn tOp 5

De nieuwe Lassus-cd Bonjour mon coeur van het vocaal ensemble Capilla Flamenca krijgt vijf ‘diapasons’ of stemvorken (zeg maar ‘sterren’) van het gerenommeerde, gelijknamige Franse muziektijdschrift Diapason. ‘De grootste aantrekkingskracht van dit recital is ongetwijfeld zijn diversiteit op alle vlakken, waardoor het eigenlijk tot een onmisbaar overzicht van de muzikale praktijken van het chanson rond 1560 wordt, en

Op tweede kerstdag vorig jaar verenigde het Davidsfonds, in samenwerking met Koor&Stem en Westmalle Trappist, meer dan 10.000 kerstzangers tijdens Vlaanderen zingt Kerst. Het gratis evenement, dat plaatsvond in een 50-tal kerken in Vlaanderen en Brussel, bracht jong en oud samen om Vlaamse kerstliederen te zingen. Met de samenzang probeert het Davidsfonds een tegengewicht te vormen tegen het al te commerciële kerstgebeuren zoals het vandaag bestaat. De deelnemers werd bovendien gevraagd om een vrije bijdrage aan Poverello te schenken. Op die manier werd er meer dan 16.000 euro voor het goede doel verzameld. Een resultaat waar we trots op kunnen zijn.

Reisboeken De leukste boeken om je voor te bereiden op de zomervakantie, of gewoon op een tripje tussendoor. 1. Italië. De best bewaarde geheimen | Siegfried De Vaere 2. Frankrijk, al wat je niet in je reisgids vindt | Dominique Bauer 3. Proeven van de echte Ardennen | Erik Verdonck 4. Voeren buiten de lijntjes | Tineke Zwijgers 5. De Westhoek XL | Jan Yperman U kunt deze boeken (met korting!) bestellen via de bon in het midden van deze Omtrent.

aanstekelijk Vlaams

dit allemaal rond de figuur van Lassus’, aldus David Fiala in het januarinummer.



infO Davidsfonds leden kunnen deze cd met korting bestellen via de bon in het midden van deze Omtrent.

In Aanstekelijk Vlaams geeft een vooraanstaande columnist in persoonlijke naam zijn of haar kijk op Vlaanderen. In dit nummer heeft Bruno De Wever, doctor in de geschiedenis, hoofddocent aan de Universiteit Gent en broer van Bart, het over de steeds wijzigende verhoudingen tussen individuen.

D OuD

maar niet out Globalisering, financiële crisis, klimaatverandering … Onze wereld lijkt totaal verschillend van die van de oude Grieken en de Romeinen. Heeft de Oudheid ons nog iets te bieden als het gaat om hedendaagse maatschappelijke problemen? Dat vragen onder meer Luc Devoldere, Bart De Wever en Mia Doornaert zich af op het colloquium Oud maar niet out. Denken en doen met de Oudheid vandaag. Organisatoren K.U.Leuven en UGent kondigen het aan als ‘Kritische en tegelijk constructieve stemmen over vrije meningsuiting, religieuze tolerantie, retoriek, democratie en Europese eenmaking’. Het colloquium vindt plaats in de Grote Aula van het Maria-Theresiacollege in Leuven op zaterdag 8 mei van 10.30 tot 17.45 uur. Deelname is gratis. Inschrijven kan via lieve.vanhoof@arts.kuleuven.be of peter.vannuffelen@ugent.be.

ames en heren, waarde landgenoten, beste medeburgers, volksgenoten … Elke aanspreking doet een appel aan een aspect van uw en mijn identiteit. Als dames en heren spreek ik u aan als individu. Waarde landgenoten klinkt vreemd in een Vlaamse context omdat we niet meer zo zeker zijn over welk land het gaat. Als medeburgers wordt u aangesproken als lid van een burgergemeenschap, lid van de Vlaamse gemeenschap. Lid van het Vlaamse volk, ook? Het is een kwestie van semantiek. Het gaat over hoe wij ons tot elkaar verhouden als individuen, als burgers, als leden van een gemeenschap en een volk. Die verhoudingen liggen nooit vast. De moderne wetenschap is vandaag in staat om het geslacht van individuen te veranderen. Dames worden heren en heren worden dames. Ook landen, gemeenschappen en volkeren zijn voortdurend in beweging. Zo is het Belgische volk ergens in de 20ste eeuw verdampt en vandaag willen velen geloven dat de Belgische staat op apegapen ligt. De Belgische staat kan maar overleven in de mate dat hij kan functioneren als een ruimte voor publiek debat waarin ideeën aan een open discussie kunnen worden onderworpen. Het België van weleer functioneerde bij gratie van de tweetaligheid en de ondergeschiktheid van de Vlamingen. Een performante publieke ruimte hangt af van de mogelijkheid van burgers om op een gelijkwaardige wijze aan het publieke debat te participeren. De passieve kennis van elkaars taal is daartoe een minimumvereiste. In een publieke cultuur die wordt gedomineerd door het gesproken woord en door performance in de audiovisuele media is het van kapitaal belang dat elke burger met gelijke wapens kan opkomen voor zijn belangen. De promotie van een Nederlands-Franse tweetaligheid in heel België lijkt de meest evidente weg om dat te bereiken, maar we mogen vandaag ook het stimuleren van Engels als een gemeenschappelijke Belgische taal niet bij voorbaat uitsluiten. Misschien is dat voor toekomstige generatie een meer realistische optie, gezien de blijkbaar onstuitbare opmars van het Engels als internationale taal. Over de wenselijkheid van dat alles spreek ik mij niet uit. Wat mij betreft kunnen alle opties in het publieke debat worden gesmeten, van unitarisme tot separatisme. Geen van die opties is in se beter of slechter. Uiteindelijk zijn wij het, het soevereine volk dat via onze vertegenwoordigers in de talrijke parlementen die dit land rijk is, zullen uitmaken hoe en op welke wijze wij politiek zullen samenleven in de toekomst.



hERman Van DE VELDE, uitgEVRaagD tOt Op zijn OnDERgOED

De beha’s

Hij ONTVANGT ONS iN zijN BiBLiOTHEEK EN ViNDT HET NiET ErG DAT WE DE ruGGEN VAN zijN BOEKEN LEzEN. HErMAN VAN DE VELDE, GEDELEGEErD BESTuurDEr VAN HET GELijKNAMiGE LiNGEriEBEDrijf DAT MErKEN ALS MAriE-jO EN PriMADONNA OP DE MArKT BrENGT, iS EEN OPEN MENS. VrijuiT VErTELT Hij OVEr OPGrOEiEN iN EEN fAMiLiEBEDrijf, DE KANSEN VAN DE GLOBALiSEriNG EN ETHiSCH ONDErNEMEN. Tekst: André Grosemans | foto’s: Katrijn Van Giel

durven

maken de man

aat mij raden: marie-jo is uw oudste dochter.

“Nee, hoor. (lacht) Hoe we aan die naam zijn gekomen, dat is een apart verhaal. Onze eerste lingeriecollectie maakten we voor de Duitse markt, met een partner ter plaatse. Daar vond men Marie-Jolie wel een geschikte naam. Maar na een tijdje kwam er protest van Triumph, die de lingeriecollectie Jolly in haar portefeuille had. Volgens hen leken de twee namen te sterk op elkaar. Wij hebben er dan Marie-Jo van gemaakt. Ik heb wel vier dochters, maar geen van hen heet Marie-Jo.”

als ik de advertenties van tegenwoordig bekijk, lijkt lingerie een onderdeel van de seksindustrie. “Niet overdrijven, hé. Toegegeven: op een recente vakbeurs moest ik ook vaststellen dat een deel van de tentoonstellingsruimte door sekslingerie werd ingenomen. Maar wij verkopen luxelingerie, die draagcomfort en creativiteit combineert. Verleiden mag, het is maatschappelijk aanvaard. In de tijd van mijn ouders was ondergoed een functioneel product. Ons succes kwam er omdat we vroeg hebben ingezien dat de markt aan het veranderen was. Lingerie is mode en mag gezien worden. Dat Madonna haar ondergoed als bovenkleding ging dragen, was een zegen voor ons.”

Erotiek speelt dus wel een rol. “Kijk, wij richten ons tot vrouwen die willen verleiden, maar niet op een agressieve manier. In onze advertenties zul je nooit mannen naast de modellen zien. Andere merken gaan veel verder en stemmen hun marketing echt op erotiek af. Soms hoor ik zelfs de opmerking dat onze campagnes te braaf zijn. Zulke reacties komen altijd van mannen, nooit van vrouwen.

Maar wat mannen van onze campagnes denken, dat maakt ons niets uit. Wat vrouwen ervan vinden, dát is belangrijk.”

hoe kan u inspelen op wat vrouwen willen als uw bedrijf door mannen wordt geleid? “Dat is niet waar, hoor. Voor de buitenwereld lijkt het misschien zo, maar er zijn veel sterke vrouwen in onze onderneming. Weet je dat de vervrouwelijking van de tewerkstelling een van de grootste veranderingen in de economische wereld is? Ook in ons bedrijf zijn vrouwen heel belangrijk, maar ze vallen niet altijd op omdat ze naar mijn mening minder behoefte hebben om op het voorplan te treden.”

zou u net zo goed fietspompen kunnen maken? Of beter: moet een ondernemer affiniteit hebben met zijn product? “In alle eerlijkheid: ik ben eerder een manager pur sang. Ik denk dat ik ook

zou kunnen aarden in andere organisaties. Maar je hebt op sleutelposities in je bedrijf natuurlijk mensen nodig die veel affiniteit met het product hebben. Vandaar dat veel vrouwen graag bij ons werken. Ze kunnen zich identificeren met onze producten, ze hebben er een passie voor.”

maar u hebt toch iets met lingerie? “Ik ben tussen de beha’s en slipjes opgegroeid. De dameslingerie lag ’s morgens op de ontbijttafel. Telkens als mijn vader een nieuw ontwerp klaar had, moest mijn moeder dat passen. Ooit hebben we via een personeelsadvertentie naar pasdames gezocht. Tot iemand het gekke daarvan inzag. Bij ons werken honderden vrouwen: waarom zouden we die niet aanspreken? En nu hebben we zo’n veertig pasdames, vrouwen die al een of andere functie uitoefenen, maar die ook klaar staan als er wat te passen valt.”



Wie is Herman Van de Velde? Herman Van de Velde (55) is licentiaat Economische Wetenschappen. Hij werd geboren in Gent, liep school aan het Sint-Barbaracollege en studeerde verder aan de K.u.Leuven. Vandaag is hij gedelegeerd bestuurder van Van de Velde NV in Schellebelle. in 1919 opgericht door zijn grootouders en later uitgebouwd door zijn ouders, heeft de lingeriegroep het met de derde generatie gemaakt tot Belgische marktleider en een van de drie voornaamste branchespelers in Europa. zestig jaar nadat het korsettenatelier Van de Velde zich in 1949 ging specialiseren in beha’s en bijbehorende slips – het begin van een nieuw tijdperk in ondermode – brengt de firma onder meer de merken Marie-jo, PrimaDonna, L’Aventure en Andres Sarda op de markt. De onderneming stelt in België 450 personen te werk en nog eens 1.150 in de rest van de wereld. Herman Van de Velde, die eerder actief was in de Kamer van Koophandel, is vandaag voorzitter van VKW Oost-Vlaanderen en nationaal ondervoorzitter van VKW Ledenwerking. Vorig jaar kreeg hij de Vlerick Award, een prijs voor Belgische ondernemers die met duurzame resultaten hun onderneming tot een internationaal topbedrijf uitbouwen.

durven  En hoe gaat dat dan concreet? “Als er pakweg een C95 moet worden gepast, dan weten wij dat – ik zeg maar wat – stikster Annemie die maat heeft. Ze moet dan meteen haar werk laten vallen en naar de ontwerpafdeling komen. Zij mag niet alleen passen en commentaar geven. Soms laten we haar die stukken ook dragen en thuis wassen. Daarna brengt ze verslag uit. Ze mag voorstellen doen als ze denkt dat er iets moet veranderen. Die manier van werken stimuleert de betrokkenheid van het personeel.”

kunnen we uw onderneming nog een familiebedrijf noemen? “Ja en nee. Het is nu een beursgenoteerde onderneming, maar het is natuurlijk allemaal met mijn grootouders en mijn ouders begonnen. Een tijdlang heb ik de zaak bestuurd met mijn broer en een neef. Niemand van ons was baas boven baas. Dat ging perfect. Ik vind zo’n collectief leiderschap trouwens een sterk model. Grote organisaties kun je nog moeilijk laten leiden door individuen. Maar collectief leiderschap vergt anderzijds wel een vorm van durf. Je moet bereid zijn je stijl aan te passen en het vereist dat je bescheiden blijft. Toen ik er door omstandigheden alleen voor stond en binnen de familie niemand klaar was om bij te springen, besloten we om iemand buiten de familie aan te trekken. Ignace Van Doorselaere is toen bij ons gekomen. Op mijn eigen verzoek is hij nu voorzitter van het directiecomité. Ik wou daarmee een sterk signaal geven: je moet niet tot de familie behoren om dit bedrijf te leiden. Let wel, er zitten nog twee zussen van mij in de onderneming, en een dochter. Het kan, maar het moet niet.”

En wat betekent dat voor de toekomst?

Dat Madonna haar onder goed als boven kleding ging dragen, was een zegen voor ons.

“De volgende generatie Van de Velde telt vijftien kinderen. We zullen zien wat dat oplevert. Eigenlijk hebben we onszelf regels opgelegd. Zoals: we willen geen familieleden in tussenniveaus, dat brengt spanningen mee. Een familielid moet binnenkomen op het hoogste niveau, in het directiecomité. Dat impliceert wel dat de raad van bestuur de komst moet goedkeuren, dat er een externe test moet gebeuren en dat men al jaren elders moet hebben bewezen het vereiste niveau aan te kunnen.”

Bij heel wat bedrijfssluitingen verhuizen de jobs naar het buitenland. maar u heeft al lang geleden aangetoond dat delokalisatie niet automatisch tot banenverlies in eigen land moet leiden. “Inderdaad. Op het vlak van delokalisatie loopt de confectiesector voorop, omdat het zo’n arbeidsintensieve branche is. Wij hebben niet defensief gereageerd op de concurrentie van lagelonenlanden,

wij hebben de globalisering als een kans gezien. Een nieuwe wereld gaat voor ons open en wij grijpen de kansen die daar liggen. Het geld dat we hebben bespaard door goedkoper te produceren in China en Tunesië hebben we in betere producten gestopt, in betere marketing en merkenbeleid. Ondanks de creatie van duizenden jobs in het buitenland werken we vandaag met beduidend meer mensen in België dan twintig jaar geleden, zij het in andere jobs. In design, marketing en kwaliteitscontrole bijvoorbeeld, jobs met een hoge toegevoegde waarde.”

Delokalisatie heeft wel meer negatieve connotaties: het zou de kwaliteit niet ten goede komen en te jonge mensen aan het werk zetten. “Wie in het buitenland produceert, wordt altijd geconfronteerd met twee vooroordelen: het zal wel brol zijn en er wordt waarschijnlijk niet sociaal verantwoord gewerkt. Wel, ik zeg u dat ze in China superieure kwaliteit kunnen afleveren. Waar een kledingstuk wordt gemaakt, is van geen belang. Wat de terechte ethische vragen betreft: wij hebben het door buitenstaanders gecontroleerde sociaal label SA8000, wat bewijst dat wij ons aan bepaalde normen houden. Zo stellen wij nergens kinderen onder de vijftien jaar te werk. Maar in 1981, toen ik hier verantwoordelijk was voor het personeelsbeleid, heb ik jongere meisjes aangeworven. Er was maar schoolplicht tot veertien jaar en jongens en meisjes gingen vanaf die leeftijd in de fabriek werken. Aan landen die honderd jaar achter zijn in ontwikkeling leggen wij regels op die wij dertig jaar geleden zelf niet respecteerden. Dat is confronterend, niet?”

De werkgeversorganisaties vragen ruimte om te ondernemen. tegelijk betogen de werknemers voor werk, respect en rechtvaardigheid. gaan wij weer naar een clash tussen bonden en bazen? “Ik hoop van niet! Zelf onderhouden we de beste relaties met de vakbonden. We moeten samenwerken. Na tijden van liberalisering en privatisering gaat de slinger weer de andere kant op. De financiële crisis leidt tot meer overheidstussenkomst,

meer regelgeving. Dat komt – en ik durf dat hardop zeggen – door de stommiteiten van bepaalde ondernemers. Hun manier van handelen stelt het hele bedrijfsleven in een negatief daglicht. Neem nu het sociaal conflict bij InBev, kort na Nieuwjaar. Ik vind het verschrikkelijk hoe de bedrijfsleiding dat heeft aangepakt. Zo beschadigt men het imago van alle ondernemers, terwijl de meerderheid van hen hardwerkende mensen zijn die op een sociaal verantwoorde manier hun zaken runnen.”

Waarom hebt u zich geëngageerd in het Verbond van kristelijke Werkgevers en kaderleden alias het ondernemersplatform VkW? “Als bedrijfsleider moet je naar buiten komen. Je hebt een maatschappelijke rol te vertolken. Je mag niet met oogkleppen op lopen, je moet je geest verruimen. Alleen al ideeën uitwisselen is verrijkend. Ik voel me goed in het VKW.”

Vanwege de k? “Oh, neen. Ik ben christelijk opgevoed en studeerde bij de jezuïeten, maar ik hou niet van verzuiling. Als voorzitter van VKW Oost-Vlaanderen leg ik zeker niet de klemtoon op de K in het letterwoord. Natuurlijk steunt de organisatie op christelijke waarden, maar ze staat open voor iedereen.”

Waarom dan wel? “Waarom ik me thuis voel in het VKW?

Een bedrijf is niet louter een geldmachine. Ik heb bedenkingen bij een model dat de aandeelhouder centraal stelt en ervan uitgaat dat wat goed is voor de aandeelhouder wel goed zal zijn voor iedereen. Wij – het VKW en ik – staan voor een model dat niet alleen oog heeft voor winst, maar de nadruk legt op de continuïteit van de organisatie. Om dat te garanderen is er wel winst nodig, maar dat is enkel een middel. Wat wij willen is de belangen van alle betrokkenen met elkaar verzoenen: de aandeelhouders, het personeel, de leveranciers en de klanten. Die kunnen tegengesteld zijn, maar ik zie het als mijn taak om ze met elkaar te verzoenen.”

u hebt het ongetwijfeld druk. Rest er nog tijd voor een sociaal leven, voor hobby’s? “Ach, tijd moet je maken, tijd moet je managen. Je moet je met goede mensen omringen en delegeren. Ik heb trouwens niet de indruk dat ik onder tijdsdruk sta. Ik woon niet ver van de fabriek en fiets elke dag naar het werk. Maar ook in mijn vrije tijd doe ik veel aan sport. Ik steek hier de Schelde over en kom dan op prachtige mountainbikepaden. Maar ik tennis ook, ga wel eens lopen en zwem veel in de zomer. En ik ben een fervente skiër. Mij uitleven, mij afmatten, daar heb ik nood aan. Dat zit er van kindsbeen in: ik moet mijn energie kwijt geraken en dat lukt me het best bij het sporten.”



Herman Van de Velde kiest uit de Davidsfonds catalogus “ik zou graag het boek De zeevolken in het Middellandse Zeegebied van Klaas Vansteenhuyse willen lezen. Geschiedenis boeit mij sowieso en de Middellandse zee is de bakermat van onze beschaving. Het intrigeert mij trouwens ook waarom bepaalde culturen succesvol zijn geweest. Volgens een boek dat ik onlangs las, zou tolerantie een van de doorslaggevende elementen zijn voor het succes van een beschaving. Mijn keuze wordt nog door iets anders ingegeven. Voor mijn vijftigste verjaardag had ik het ambitieuze en avontuurlijke plan uitgedokterd om met mijn motor rond de Middellandse zee te rijden. jammer genoeg stonden er praktische bezwaren tussen droom en daad. Nu mik ik met mijn plan op mijn zestigste verjaardag. Mijn keuze kadert dan ook in dit project.”

ontmoeten | panel assERtiVitEit ERtiVitEit En OnBELEEfDhEiD Bij jOng En OuD

Jezelf wegcijferen levert niets op

met Het tHemA Recht op boeken VrAAGt De JeUGDBOekenweek AAnDACHt VOOr kInDerreCHten. In Het lICHt DAArVAn pOlste omtRent nAAr AssertIVIteIt BIJ JOnGeren. wAnt HOe zIt Het nU met De JeUGD? Is DIe GewOOn pOsItIef AssertIef? Of Veel te VAAk OnBeleefD? Tekst: janne Pierreux

Ellen tits (17), studente humane wetenschappen (Bunsbeek) “In bepaalde omstandigheden kan ik best wel opkomen voor mezelf. Bij de scouts of in de familie. Je gedacht eens zeggen kan goed doen. In kringen waarin ik mij niet thuis voel, daarentegen, ben ik een teruggetrokken meisje dat haar mening nooit zal opdringen. Als ik mij wel kwaad maak, is dat op een humoristische manier. Mensen voelen zich daarom niet aangevallen wanneer ik mijn tanden laat zien. Ik ken leeftijdgenoten die veel meer onder zich uit zijn dan ikzelf, soms zelfs op het randje van het onbeleefde. Het zijn vaak dezelfde mensen die heel zelfverzekerd overkomen. Dat is wel een minderheid. De zwakkere meerderheid volgt de sterkere minderheid. Je mening geven kan ook op een beleefde manier, zonder anderen persoonlijk aan te vallen of uit te schelden. Als er in onbekende situaties problemen optreden, dan schakel ik mijn vader in. Hij maakt zich dan boos in mijn plaats. Dat is bij veel jongeren zo, denk ik. Het voelt raar om in discussie te treden met een ouder iemand. Als ik meer ervaring heb opgedaan en in bepaalde omstandigheden weerbaar moet zijn, zal dat zeker om aanpassingen vragen. Momenteel scoor ik dus niet zo hoog op de assertiviteitsschaal.”

kristien Roebben (26), leerkracht nederlands en Engels in het middelbare onderwijs (Borgloon) “Als leerkracht zie ik een duidelijk verschil tussen leerlingen uit het ASO en het TSO. In het ASO is een op de drie een ja-knikker. De grote meerderheid uit het technisch onderwijs is zelfverzekerd en rechtuit, maar daarom niet onbeleefd. Het is, denk ik, de manier van lesgeven die dat bepaalt. In het TSO krijgen jongeren meer inspraak, mogen of moeten ze zelfs hun mening geven. Zwijgen, volgen en noteren: dat is meer hoe het er in het ASO toegaat. Als ik mezelf een score op tien moet geven, dan vind ik dat ik een zeven verdien voor assertiviteit. Ik zeg meestal wat ik denk, zonder agressief te zijn. Dat heb ik vooral geleerd in het hoger onderwijs. Als teruggetrokken jongedame kom je in bepaalde situaties terecht waarin je assertief hoort te zijn. Sinds ik voor de klas sta, is dat nog positiever geëvolueerd. In het onderwijs is zelfverzekerdheid een vereiste. Assertiviteit brengt je verder in het leven, zorgt ervoor dat je gezag afdwingt. Natuurlijk niet op een onbeleefde manier. Respect is nog altijd belangrijker, maar jezelf wegcijferen levert niets op.”

arlette mievis (54), licentiate in de kinesitherapie (zoutleeuw) “Enerzijds heb ik bewondering voor de jongeren. Ze voelen zich bevrijd en krijgen meer kansen dan wij vroeger. Jonge mensen kunnen hun gevoelens en ideeën tenminste uiten. Anderzijds zie ik het ook fout lopen. Jongeren kennen hun grenzen niet. De maatschappij heeft daarvoor gezorgd: het kind neemt vandaag een belangrijkere positie in. Ik stel vast dat jongeren meer en meer ontsporen. Assertiviteit verschuift dan naar agressiviteit, en dat is zeker niet de bedoeling. Zelfverzekerdheid vroeger en nu: dat is een immens verschil. Onze generatie moest gehoorzamen, zwijgen en vooral niet op het voorplan treden. Je moest jezelf bijna wegcijferen. Als kind mocht je niet assertief zijn. Wanneer je later ontdekt dat je zelfverzekerd móet zijn om iets te verkrijgen, wordt een ander leerproces in gang gezet. Vandaag durf ik vlugger dingen in vraag stellen en ben ik zelfverzekerder. In extreme situaties blijft mijn woordgebruik trouwens behoorlijk, maar mijn toon zal duidelijk maken dat ik niet akkoord ga. Ik slaag er goed in om mezelf te beheersen op zulke momenten.” 

skinn.be

de gastvrouw

nieuw

nu verkrijgbaar

VOOR EEN GEVARIEERD DAGJE UIT

Wens je een onvergetelijke familiereünie te organiseren in Knokke-Heist? Of wat denk je van een uitwaaidag voor je kookclub? Is de beklimming van de watertoren van Duinbergen een haalbare kaart voor je bridgeclub? Toerisme Knokke-Heist levert gesneden koek voor jouw dagexcursie. We stellen je een mooi aanbod dagtrips voor die je familie, vereniging of bedrijf zeker kan bekoren. Je uitstap naar onze badstad wordt kant en klaar en op maat georganiseerd, zodat je er optimaal kunt van genieten. VRAAG NU UW GRATIS EXEMPLAAR VAN DE BROCHURE AAN: • via mail: mice@knokke-heist.be • download de brochure via www.knokke-heist.info • telefonisch via +32 (0)50 630 380 • bezorg ons onderstaande antwoordstrook via post of fax

Ja, ik wil de “DAGTRIPS IN KNOKKE-HEIST” brochure ontvangen. Naam: Firma/vereniging: Straat:

Nummer:

Postcode:

Plaats:

(Te faxen naar +32 (0)50/630.390 of verstuur per post naar Toerisme Knokke-Heist, Zeedijk-Knokke 660, 8300 Knokke-Heist.) OMTRENT

ontmoeten nacht Van DE gEschiEDEnis

nacht Van DE gEschiEDEnis tussEn LEVEn En DOOD

Meeslepend macaber OP DiNSDAG 23 MAArT ViNDT DE ACHTSTE EDiTiE VAN DE NACHT VAN DE GESCHiEDENiS PLAATS. DiE AVOND KuNT u OP MEEr DAN 200 LOCATiES iN VLAANDErEN EN BruSSEL TErECHT VOOr TiENTALLEN LEziNGEN, rONDLEiDiNGEN, TENTOONSTELLiNGEN, EVOCATiES EN HiSTOriSCHE fiLMS. HET CENTrALE THEMA iS DiT jAAr DE DOOD. Tekst: Bert De Smet

Brugge

gent

Hasselt

KortrIjK

kinEpOLis BRuggE, Koning Albert i-laan 200, 8200 Brugge

kinEpOLis gEnt, Ter Platen 12, 9000 Gent

kinEpOLis hassELt, universiteitslaan 11, 3500 Hasselt

kinEpOLis kORtRijk, President-Kennedylaan 100 A, 8500 Kortrijk

ingeleid door inge schelstraete (filmrecensente De Standaard) 16.45 u.: green zone 19.45 u.: the Young Victoria

ingeleid door Roel Van Bambost (filmrecensent EXQi Culture) 16.45 u.: soeur sourire 19.45 u.: the Young Victoria

ingeleid door stijn coninx (regisseur van o.a. Daens, De Kavijaks en Soeur Sourire) 16.45 u.: the Reader 19.45 u.: soeur sourire

ingeleid door Lieven Debrauwer (regisseur van o.a. Pauline & Paulette, Confituur) 16.45 u.: the Reader 19.45 u.: green zone

de gastheer

ijdens de Nacht van de Geschiedenis bundelt het Davidsfonds tientallen historische activiteiten om de meerwaardezoeker onder te dompelen in de sfeer van weleer. Ondanks het ietwat lugubere thema – het evenement draait dit jaar om de dood – belooft het opnieuw een interessante avond te worden. Dodenrituelen, inscripties op grafstenen, praalgraven, pestbestrijding, heksenvervolging en zelfs een symbolische teraardebestelling van een hespenbeen katapulteren je zo terug in de tijd. Maar ook actuele onderwerpen komen aan bod, zoals palliatieve zorg, wetsdokters en hedendaagse uitvaartgebruiken. Flink wat Davidsfonds afdelingen, heemkundige kringen, archieven, musea, toeristische diensten en bibliotheken steken de koppen bij elkaar om de Nacht van de Geschiedenis van een boeiend programma te voorzien. Op de Davidsfonds website vindt u het meest recente en volledige programma. Grasduinen in het rijke aanbod aan geschiedenis, het verleden van onder het stof halen en de geschiedenis laten herleven: het kost u enkel een muisklik.

het witte doek kleurt zwart De dood is een taboethema, maar dan wel eentje dat iedereen sinds mensenheugenis fascineert. Een onderwerp ook dat regisseurs, scenaristen, auteurs en acteurs inspireert. Is er immers een beter medium dan film om over een macaber maar meeslepend thema als de dood te vertellen? Tijdens de Nacht van de Historische Film

leuVen

ingeleid door karel Deburchgrave (filmrecensent en -docent filmmuseum Brussel) 16.45 u.: the Young Victoria 19.45 u.: Les folles aventures de simon konianski kinEpOLis LEuVEn, Bondgenotenlaan 145-149, 3000 Leuven

Herman Van de Velde

exclusieve avantpremière Kort na publicatie van de vorige Omtrent raakte bekend dat niet The Virgin Suicides maar wel de avant-première van Green Zone de filmlijst vervolledigt, op de Nacht van de Historische film. Het verhaal van Green Zone begint wanneer de Amerikanen in 2003 irak binnenvallen, op zoek naar massavernietigingswapens. roy Miller (Matt Damon) leidt een legereenheid die de wapens opspoort. Diverse aanwijzingen brengen zijn team naar de woestijn buiten Bagdad, waar ze de ene tegenslag na de andere te verwerken krijgen. De schofterige majoor Briggs (jason isaacs) maait het gras voor de voeten van Miller en zijn mannen weg. Ook vanuit Amerika ondervindt Miller veel tegenwerking van de snode Clark Poundstone (Greg Kinnear). Ondanks zijn job bij het Pentagon houdt die er een verborgen agenda op na. Miller is hem daarbij een doorn in het oog. Voor Green Zone sloegen Paul Greengrass en Matt Damon voor de derde keer de handen in elkaar. Opnieuw staat het tweetal garant voor grensverleggende actie met baanbrekend camerawerk. De film is losjes gebaseerd op het boek Imperial Life in the Emerald City waarin Washington Post-journalist rajiv Chandrasekhar zijn ervaringen in de centrale Groene zone van Bagdad beschrijft.

– ook op dinsdag 23 maart 2010 – worden vijf historische toppers uit 2009 vertoond: Les folles aventures de Simon Konianski, Soeur Sourire (Stijn Coninx), The Reader (met o.a. Kate Winslet, Oscar voor Beste Actrice) en The Young Victoria (3 Oscarnominaties, met o.a. Emily Blunt). Bovendien krijgt u dit jaar de gelegenheid om de avant-première van Green Zone (Paul Greengrass, met Matt Damon) bij te wonen. Geen nood trouwens als u deze prenten al in de bioscoop zag. U zult ze ongetwijfeld met andere ogen bekijken nadat u de inleiding van bekende filmkenners hebt gehoord. Niemand minder dan Stijn Coninx, Lieven Debrauwer, Karel Deburchgrave, Inge Schelstraete en Roel Van Bambost brengen u in de juiste stemming voor een avond vol historische magie. Het volledige programma  infO van de Nacht van de Geschiedenis vindt u op www.davidsfonds.be/nacht



In de keuken kom ik zelden “Liever ontvang ik mensen dan dat ik bij iemand op bezoek ga. Waarschijnlijk is dat omdat ik altijd alles onder controle wil houden. ik ben een volbloedmanager, ik wil plannen en uitvoeren. ik wil de toekomst beheersen: dat is de essentie van managen. En als ik zelf gastheer ben, dan heb ik alles in de hand. ik zal het feestje wel organiseren, zorgen dat al het nodige aanwezig is. ik zal de plaatsen aan tafel aanwijzen zodat er op elke hoek wel iemand zit die de anderen kan animeren. En ik zal ook wel zelf rondgaan met de fles, maar niet met de borden. (lacht) Koken is niets voor mij. in de keuken kom ik alleen ’s morgens. ik ben een ochtendmens en maak altijd het ontbijt klaar. Niet alleen brood en confituur: bij een ontbijt hoort vers geperst fruitsap, een eitje en spek. Weet je wie ik eens graag zou uitnodigen en ontvangen? Opera-intendant Gerard Mortier. Hij is net als ik geboren in Gent en liep ook school in het Sint-Barbaracollege. Maar ik zou natuurlijk vooral over opera praten. ik ben een operaliefhebber, ik heb abonnementen van de Munt en de Vlaamse Opera. Gerard Mortier is een passioneel man die boeiend kan vertellen. ik heb veel bewondering voor mensen met een sterk verhaal.”

vertellen

BEgRafEnisOnDERnEmER Van VaDER Op zOOn

Vier generaties in De lAAtste eeUw Is De mAnIer wAArOp wIJ OmGAAn met De DOOD GrOnDIG GewIJzIGD. mAAtsCHAppelIJke VerAnDerInGen Als OntkerkelIJkInG, De tOeGenOmen mOnDIGHeID VAn De mensen, Het weGVAllen VAn Het HeCHte weefsel In Onze DOrpen en zelfs De mAnIer wAArOp we Onze HUIzen InrICHten, weerspIeGelen zICH In Onze t h c a n BeGrAfenIsrItUelen.

Van DE gEschiEDEnis

Tekst: jan Bosteels | foto’s: Katrijn Van Giel

e tijd is voorbij dat iedereen een kruisteken maakte als een ceremoniewagen voorbijreed. Zestig jaar geleden werden mensen per definitie thuis opgebaard. Vandaag groeten we de grote meerderheid van onze aflijvigen in een funerarium van een ziekenhuis of bij de begrafenisondernemer. Wat is er nog meer veranderd en hoe kun je die veranderingen verklaren? We vroegen het aan de mensen voor wie de dood van de anderen de broodwinning vormt: de derde en vierde generatie van de Leuvense begrafenisonderneming Pues. We legden vader Gilbert (°1946), ‘moeke’ Lea (°1947) en zoon Tom (°1974) op de rooster voor een gesprek over wat er de laatste zestig jaar veranderd is in de manier waarop we omgaan met de dood.

De schone plaats Wat dat betreft is er de voorbije halve eeuw heel wat veranderd, zo blijkt. Vroe-

dienst van de dood ger contacteerden families zelf de pastoor, ze droegen zelf de rouwberichten rond en de koffietafel vond bij hen thuis plaats. In het sterfhuis werd een rouwkapel geplaatst en na afloop van de begrafenismis stonden in dezelfde kamer de tafels voor de rouwmaaltijd klaar. “Als je dertig jaar geleden iemand die in een privéwoning was gestorven naar een funerarium bracht om hem daar op te baren, had iedereen er schande over gesproken”, vertelt Gilbert Pues. “Tegenwoordig verbaast men zich erover als mensen thuis worden opgebaard. Sommige mensen denken zelfs dat het niet meer mag vanwege de hygiëne. Dat is natuurlijk onzin, al zijn er wel flatgebouwen waar het huishoudelijk reglement thuis opbaren verbiedt.” De neiging bestaat om grootse theorieën te verbinden aan die evolutie, maar volgens de doorgewinterde begrafenisondernemer is er een prozaïscher verklaring. “Vroeger waren er in elk huis één of

twee kamers die niet werden verwarmd en die voor niets werden gebruikt: de schone plaats. Nu zijn de woningen integraal in gebruik en integraal verwarmd. We werken weliswaar met koeltafels, maar daar mag je geen wonderen van verwachten. De natuur doet altijd zijn werk.” Toch wordt er tegenwoordig ook nog thuis opgebaard, merkt zoon Tom op. “Mensen krijgen weer de mogelijkheid om in hun vertrouwde omgeving te sterven en

willen dan ook graag thuis blijven na hun dood. Als mensen dat belangrijk vinden, gebeurt de verzorging ter plaatse.”

zwarte oogkleppen In de laatste halve eeuw hebben we veel uit handen gegeven aan professionals, van de geboorte tot de dood. “Zestig jaar geleden was begraven een burenplicht”, stelt vader Gilbert. “Als er iemand stierf, kwam de buurvrouw helpen om de overledene



Begrafenissen Pues De familie Pues staat in het Leuvense synoniem voor begrafenissen. Gilbert Pues en echtgenote Lea Smets vormen de derde generatie van het familiebedrijf, opgestart door grootvader Alfons Pues, die bijkluste als doodskistenmaker. in de jaren vijftig kocht diens zoon jozef Pues zijn eerste lijkwagen en begon hij met de volledige verzorging van de uitvaart. zoon Gilbert Pues en echtgenote Lea Smets bouwden de zaak verder uit en richtten verschillende funeraria op. Met de zonen Tom en David Pues, schoonzoon Kristof Lorent en schoondochter Lieve Vanwyngaerden is ook de vierde generatie actief in het begrafeniswezen.

vertellen de lezer Herman Van de Velde

een boek moet me ontroeren “ik ben een boekenwurm. Meer dan 25 jaar lang heb ik geen televisie gehad. Mijn kinderen zijn opgevoed met boeken, zonder televisie. Nu zou ik dat niet meer doen. Het blijkt namelijk dat mijn kinderen, nu ze een televisie hebben, echt worden aangezogen door die lichtbak. ik ben een macro-economist en lees non-fictie die daar verband mee houdt. Vakliteratuur zou ik het niet meteen noemen, het is breder. ik lees graag over globalisering, over China, dat interesseert mij. Maar ik hou ook van literatuur. in mijn kast staat werk van Sandor Marai, Philip roth, Margaret Atwood, Amos Oz, Sandro Veronesi, Marguerite Yourcenar. Hier op tafel ligt een boek waar ik recent erg van heb genoten, Winter van Elizabeth Strout. En ik ben ook onder de indruk van Sprakeloos. ik was nooit een grote fan van Tom Lanoye, maar dit boek vind ik fantastisch. Hoe mooi hij de liefde voor zijn moeder beschrijft, maar geen eenzijdig beeld geeft en ook haar kleine kantjes niet onvermeld laat. Het boek heeft me geraakt. ik ben geen mens om bij het lezen zijn tranen te laten lopen, maar boeken kunnen mij echt ontroeren. ik zal nog meer zeggen: als een boek mij niet ontroert, is het geen goed boek.”



te wassen en aan te kleden. Het was een affront als dat niet werd gevraagd en het was een affront als je daar niet op inging. Zo’n verzoek weigeren kon leiden tot een eeuwige ruzie. Het was ook vanzelfsprekend dat de boerenzonen uit de buurt de kist zouden dragen van de ene kant van het dorp naar de kerk.” Lea herinnert zich uit haar jeugd de paarden met zwarte oogkleppen en pluimen op het hoofd, die een koets voorttrokken waarin de kist stond en waarop de dragers meereden. Een pikzwarte, akelige verschijning. Begraven lijkt door de jaren heen minder grimmig geworden. Begraven werd de laatste jaren ook democratischer, of beter: het verschil tussen dure en goedkope lijkdiensten werd afgeschaft. De kerk maakt niet langer een financieel onderscheid tussen de negen- en de elfurenmis en ook de verschillen tussen lijkwagens eerste (mét pluimen), tweede en derde klasse (met kleine gordijnen zonder franjes) verdwenen. Ook op het kerkhof vallen de grote verschillen weg, merkt Lea op: “Vroeger probeerde men elkaar de loef af te steken met steeds grotere grafmonumenten. Nu is het formaat van de grafsteen streng gereglementeerd.”

Van uitstrooiing tot diamant De rouwenden zijn mondiger geworden en de overledenen nemen zélf de regie van hun begrafenis in handen. “Vroeger was het uit den boze om een overledene niet in zijn eigen parochie te begraven”, zegt Gilbert. “Tegenwoordig gaan mensen

naar een andere kerk als ze hun zin niet krijgen. Ze willen de uitvaart zelf in handen nemen, met eigen teksten en liedjes.” Steeds meer begrafenissen worden volledig op voorhand geregeld door de hoofdpersoon zelf, die tijdens zijn of haar leven de regie van de uitvaart tot in de puntjes uitstippelt. “Vroeger waren dat uitzonderingen”, zegt Gilbert. “Nu moeten we vaak bij drie mensen per week langs om afspraken te maken voor hun uitvaart. De plaats, de brieven, de muziek: wie het kan, legt zoveel mogelijk zelf op voorhand vast.” Ook na de dood kun je jezelf nog onderscheiden. Een hedendaagse begrafenisondernemer biedt tal van mogelijkheden aan om de overledene te gedenken. Zestig procent van de overledenen bij Begrafenissen Pues wordt gecremeerd. De bestemming van de as is erg divers, gaande van de klassieke uitstrooiing, bijzetting op het urneveld of in een columbarium, thuisbewaring, verdeling van de as over de familieleden, tot zelfs verwerking van de as tot een diamant.

schuilhuisjes “Een kist met de ceremoniewagen wegvoeren, dat ging er vroeger plechtiger aan toe”, vertelt Gilbert. “Wij droegen een kepie en we salueerden. Mensen legden uit respect hun auto stil. Sterker nog: ze lieten je door als ze het kruis en de lichten van de lijkwagen zagen. Nu beginnen ze te toeteren als het niet snel genoeg gaat.” Met de angst voor de dood valt het wel mee, stelt Tom. “De begroeting in het

advertentie



L’Espinet vacances

funerarium was vroeger vooral iets voor volwassenen. Nu zitten de kleinkinderen te tekenen bij het lichaam van hun overleden grootmoeder.” “Er wordt ook nog zelden afscheid genomen aan het graf”, zegt Gilbert Pues. “Spijtig, want dan weet je tenminste waar den bompa ligt. Maar op een bepaald moment zijn de gemeenten schuilhuisjes beginnen op te trekken of zelfs heuse

VOOR 2010 SPECIALE THEMAWEKEN & PROMOTIES*

centraal gelegen tussen de vele Katharenkastelen en abdijen

Bij de begroeting in het funerarium zitten de kleinkinderen vandaag te tekenen bij hun overleden grootmoeder. kapellen, waar we dan de kist moeten achterlaten. Leg dàt maar eens uit aan de kleinkinderen aan de koffietafel.” Als mensen het expliciet vragen, wordt de kist nog in het graf neergelaten in het bijzijn van de familie, maar dat is een uitzondering. “Het mooiste is de kist laten zakken met twee touwen en vier mensen”, vindt Gilbert. “Maar dat hoeft niet per se. Als je in de buurt van het graf afscheid kunt nemen, ben ik al heel tevreden.”

Vakantiepark nabij Carcassonne met zwembaden, sportvelden, Nederlandstalige animatie en onthaal, meren en restaurant in een oase van groen, cultuur en rust.

 *Onderhevig aan bepaalde voorwaarden. Zie onze website voor gedetailleerde informatie.

Verhuizen… dat nooit! Alle verdiepingen weer bereikbaar

Religieuze symbolen Het priestertekort in de katholieke kerk laat zich voelen. Soms heeft de priester geen tijd om mee naar het kerkhof te gaan en spreekt de ceremoniemeester van de begrafenisonderneming een kort gebed uit. Sommige pastoors vinden de tijd niet om de familie van de overledene te bezoeken. Ze lezen een standaardtekst voor of noemen de aflijvige bij de verkeerde naam. Ondertussen schieten aula’s voor erediensten als paddenstoelen uit de grond. De ontkerkelijkte mens verwacht een volledige infrastructuur zonder religieuze symbolen. Is er een groot verschil in rouwbeleving tussen de nabestaanden op kerkelijke en burgerlijke plechtigheden? Tom Pues vindt van niet. “Het belangrijkste is dat de overledene centraal staat en dat er iets over zijn leven wordt verteld. Maar of de dode nu een sterretje aan het firmament of een ziel in de hemel is, dat lijkt me niet zo’n groot verschil.”

ThyssenKrupp

advertentie

Vraag vrijblijvend informatie

0800 94 365 - GRATIS

p no

zie

Overal in België - 24u/24u! Esthetisch en discreet! Eigen fabricaat!

NIEUW ook voor smalle trappen

www.monolift.be

Trapliften Ja, stuur mij uw GRATIS documentatie

OMT

NAAM ADRES TEL.



ThyssenKrupp Monolift nv - Kaleweg 20 - 9030 Gent - Fax 09 216 65 75 - info@monolift.be Regionale centra: 02 217 37 84 - 03 239 21 43 - 011 25 25 43 - 09 216 65 65 - 050 34 54 50

vertellen

nacht Van DE gEschiEDEnis nicO ROYmans LEgt gEschiEDEnis Van gRafhEuVELs BLOOt

Van heilige plek HIer en DAAr treffen we nOG GrAfHeUVels AAn, De lAAtste spOren VAn De BeGrAAfplAAtsen UIt De preHIstOrIe. In De lOOp Der tIJDen Is HUn ImAGO GrOnDIG Op zIJn kOp Gezet. VAn HeIlIGe plAAtsen VOOr De Hele BeVOlkInG VerAnDerDen De GrAfHeUVels In OOrDen VAn kwelGeesten, Heksen en De DUIVel. Tekst & beeld: Herman Clerinx

ico Roymans is hoogleraar provinciaal-Romeinse archeologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij heeft onderzoek gedaan naar wat hij, met enige overdrijving, de ‘kerstening van het landschap’ noemt. Roymans is afkomstig uit de Nederlandse Kempen, meer bepaald uit de streek onder Eindhoven, vlakbij Lommel. Rond 1970 interviewde Roymans als student in zijn geboortestreek tientallen hoogbejaarde mensen, op zoek naar volksverhalen en sagen. Zijn gesprekspartners, die tussen 1880 en 1890 waren geboren, kenden veel meer verhalen dan hij had

verwacht. Voor de nog jonge Roymans kwam wat ze vertelden over als een cultuurschok. Het wereldbeeld van zijn gesprekspartners zag er anders uit dan dat van hem. Zij waren de laatste bewoners van een samenleving, die eeuwenoud was en rond 1900 zijn eindpunt had bereikt. Als hun koe ziek was, schakelden zijn geïnterviewden niet meteen een veearts in. Ze trokken eerst naar een heilige om te bidden. Elementen uit de natuur waar een modern mens zonder nadenken voorbijfietst, zoals een grafheuvel of een moeras, hadden voor hen een naam en een betekenis. Ze wisten dat op sommige nachten in een vijver de klokken luidden

van een klooster dat de duivel had doen instorten. In menige grafheuvel woonden alvers, kabouters die meestal de mensen hielpen maar soms gevaarlijk uit de hoek konden komen.

contact met de geesten Als hoogleraar nam Roymans die volksverhalen als uitgangspunt voor een onderzoek. Hij ontdekte dat in de loop der eeuwen het dorp en het landschap helemaal anders werden bekeken. “Centraal in de leefwereld stond de kerk”, vertelt hij. “Letterlijk en figuurlijk lag die midden in het dorp. Daarrond had je het kerkhof en vervolgens bereikte je de huizen met de weilanden en akkers. Nog verder vond je de heide en open ruimtes. In de wereld van mijn gesprekspartners stonden die open gebieden bijna gelijk met het kwade. Daar woonden heksen, daar stond eventueel de galg en daar lagen de eeuwenoude grafheuvels. Allemaal elementen die niet deugden.” “Als archeoloog was ik aanvankelijk vooral in grafheuvels geïnteresseerd. Ik vroeg me af waarom sommige exem-

Het urnenveld in Weert, waar tijdens de late bronstijd en ijzertijd meer dan 1000 grafheuvels waren aangelegd.

tot galgenberg plaren na duizenden jaren intact konden blijven, terwijl de meerderheid was verdwenen. Grafheuvels waren voor de voorouders prestigieuze monumenten, een soort heilige plaatsen. Het kostte veel werk om ze te bouwen. In een aantal gevallen werden er sporen van een feest – wellicht een begrafenismaal – aangetroffen. We mogen aannemen dat die bobbels in het landschap positief werden bekeken. Niet toevallig werden grafheuvels eeuwenlang gerespecteerd, ook toen de overledenen die erin begraven lagen, al lang vergeten waren. De meeste grafheuvels dateren uit de bronstijd, uit de periode na 2.500 voor Christus. De gewoonte om zulke heuvels aan te leggen, duurde in onze streken tot na de komst van de Romeinen. Vaak werden ze heel die tijd met rust gelaten. Men bouwde nieuwe heuvels bijna nooit over een ouder exemplaar, wel bijvoorbeeld ernaast. Ook de Romeinen en de vroege middeleeuwers respecteerden dit erfgoed. Als bijvoorbeeld ergens een weg werd aangelegd, liep die zelden over een grafheuvel maar bijna altijd in een bocht eromheen.”

met knikkende knieën Een vergelijkbare houding bestond in de prehistorie tegenover moerassen en andere vochtige plaatsen in het landschap. Ook zulke plekken werden als heilig of bijzonder beschouwd. Dikwijls treffen archeologen precies daar kostbare voorwerpen aan, zoals munten, juwelen, wapens … Waarschijnlijk zijn die als een soort offer in het moeras of in een rivier beland, omdat daar de contactpunten met de goden of geesten lagen. “In tegenstelling tot nu bevonden in de prechristelijke tijd de heilige plaatsen zich niet in het centrum van het dorp maar daarbuiten, in de woeste gebieden”, aldus Roymans. “Pas vanaf de volle middeleeuwen, tijdens de 11de en 12de eeuw, veranderde dat. Toen vond een omkering plaats en werden in en om de dorpskernen volop grafheuvels vernietigd. Men aarzelde niet langer om ze kapot te ploegen, er een boerderij over te bouwen of grafvelden in akkers te veranderen. Vanaf het jaar 1000 vond als het ware een diabolisering van de natuur plaats. Voortaan werden grafheuvels, moerassen en andere woeste plekken met het kwade geassocieerd.”

“In die tijd beleefde het christendom zijn definitieve verspreiding. Het systeem van parochies en kerken zoals we dat nog altijd kennen, is toen ontstaan. Ieder dorp kreeg zijn pastoor, die dagelijks of wekelijks de mis las en preekte. Geleidelijk ontstond er een andere beleving van het landschap. De kerk en het kerkhof kwamen centraal te staan, met daaromheen de huizen van de gelovigen en een stapje verder de moestuin, boomgaard en weilanden. Verderop begon het kwade. Daar lag een soort onchristelijke buitenwereld met heide, moerassen en woeste gebieden. Daar vertoefden niet-menselijke wezens, zeg maar handlangers van de duivel.” “Deze tweedeling van het landschap kwam niet uit de lucht gevallen. Al wat in de dorpskern naar het heidendom verwees, moest na het jaar 1000 verdwijnen. Heidense elementen zoals moerassen en grafheuvels werden alleen nog in de woeste zones getolereerd. Ik kan me voorstellen dat onder druk van de pastoor heel wat boeren met knikkende knieën de grafheuvels van hun erf verwijderden. Dat verklaart waarom je vandaag zulke monumenten



vertellen

 alleen nog in natuurgebieden aantreft.”

Wanneer kerkhoven overvol raakten, werden veel graven opgeruimd. De beenderen, en met name de schedels,

in handen van het kwade

werden soms – zoals in

Toch kampte de middeleeuwer met een probleem. De woeste gebieden mochten dan wel heidens en des duivels zijn, maar niettemin had hij die economisch nodig. Bij moerassen kon hij turf steken, op de heide kon hij zijn schapen hoeden ... Heuse veldslagen werden uitgevochten over het gebruiksrecht van lapjes heide. Hoe viel dat met de chris-

het Noord-franse Marville – in een knekelhuis op elkaar gestapeld.

 Het BoeK Meer informatie over de eeuwenoude grafheuvels vindt u in 1000 jaar Kelten van Herman Clerinx. Over begraafplaatsen en grafgebruiken leest u meer in de boeken over de geschiedenis van de dood door Lucien de Cock: Geschiedenis van de dood. Rituelen en gewoonten in Europa en Begraafplaatsen in Europa. Bestellen kan via de bestelbon in het midden van dit magazine.

“De resterende grafheuvels werden ook de plaatsen waar de galg kwam te staan. Misdadigers waren assistenten van satan, die op een duivelse plek werden opgeknoopt. Zelfs na hun dood konden ze niet rekenen op een christelijke begrafenis op het kerkhof. Hun lijk belandde elders in de grond, soms pal naast de galg. Niet toevallig hebben archeologen in sommige prehistorische galgenbergen skeletten uit de late middeleeuwen aangetroffen.”

telijke landschapsindeling te rijmen? Nico Roymans: “Ook daarvoor hadden ze een oplossing gevonden. Overdag mocht je naar hartenlust in de wilde gebieden verblijven. Dat leverde geen gevaren op. Alleen ’s nachts was het er niet pluis: dat was het tijdstip van het kwade en dan bleef je beter binnen de contouren van je vertrouwde dorp. Om middernacht hielden heksen hun sabbat, soms zelfs op een grafheuvel die ‘heksenberg’ of zoiets werd genoemd. Elders doolden vreemde wezens als spookhazen rond. Zelfs schapen werden ’s avonds naar de boerderij geleid of – als die te ver weg lag – in een nachtkooi opgesloten. Want het eten van ‘nachtgras’ kon leiden tot ziektes en eventueel tot de dood van het vee, zo vertelde de volkswijsheid.” Op die manier vielen alle elementen van de ‘christelijke ruimtelijke ordening’ op hun plaats. Het dorp en de dag waren voor de gelovigen, de nacht en de buitenwereld lagen in handen van het kwade …

Het kerkhof weg van de kerk Soms lijkt geschiedenis een eeuwige kringloop. Terwijl tijdens de volle middeleeuwen de begraafplaats van de woeste gebieden naar de kern van het dorp of de stad werd verplaatst, beleefden we de voorbije twee eeuwen weer een beweging naar het platteland. Het begon met Luther. Die zag hoe in sommige steden kerkhoven als het ware uitpuilden en een broeihaard van ziektes opleverden. Kinderen speelden met de knoken die ze er vonden. Dus stelde hij voor om de graven buiten de stadskern aan te leggen, maar zijn woorden verdwenen als stof in de wind. Pas tijdens de Verlichting veranderde dat. Toen wezen intelligente geesten op het onhygiënische karakter van een kerkhof binnen de bebouwde kern. in 1784 verbood keizer jozef ii het om nog langer binnen de bewoonde wereld te begraven. Napoleon bepaalde dat elke begraafplaats 30 à 40 meter van de stadsgrenzen verwijderd moest liggen. Koning Willem van de Verenigde Nederlanden trok die wet weer in, om ze later opnieuw af te kondigen. Toen in 1830 België werd opgericht, bleef ze van kracht. Maar de Belgische overheid spande zich er nauwelijks voor in, waardoor in ons land het aanleggen van begraafplaatsen buiten de bewoning maar langzaam op gang kwam. Meestal gebeurde dat wanneer het kerkhof letterlijk overvol kwam te liggen, onder meer door de explosieve stijging van de bevolking tijdens de 19de eeuw. in enkele parochies werden de graven rond de kerk verwijderd door overijverige pastoors, die hun dorp een modern tintje wilden geven. Dat proces is nog niet helemaal afgerond. Nog altijd worden af en toe mensen met aanzien (zoals leden van het koningshuis) in een kerk begraven, en her en der ligt de begraafplaats nog steeds letterlijk in de tuin van de kerk.



leeskoffer | vertellen

DE LEEskOffER Van …

Michael De Cock lezen Is nIet AltIJD een HOBBy. sOms lees Je OmDAt Het mOet, VOOr Je werk Of VOOr een eIGen prOJeCt. tOCH BlIJft Het BelAnGrIJk Om BOeken met GrAAGte te DOOrBlADeren. nAAr AAnleIDInG VAn De VersCHIJnInG VAn zIJn nIeUwste BOek Vliegen tot de hemel VrOeG omtRent AAn mICHAel De COCk welke BOeken In zIJn leVen zOAl De reVUe pAsseren. Tekst: janne Pierreux

Lezen is een beroep

Wie is Michael De Cock? Michael De Cock (°1972) schrijft, vertaalt, bewerkt, regisseert, acteert en is sinds augustus 2006 directeur van ’t ArSENAAL. Na zijn studie romaanse taalen letterkunde volgde hij een opleiding tot acteur aan het Brusselse conservatorium. zijn nieuwste boek Vliegen tot de hemel verschijnt deze maand.

“Lezen is voor mij een non-stop gegeven. Dag in dag uit loop ik met leesvoer rond. Het is een soort tweede natuur geworden. Lezen is voor mij geen hobby, wat niet wil zeggen dat ik het niet graag doe. Sinds mijn universiteitsleven lees ik voortdurend binnen een thema, waardoor lezen nuttig wordt. Als regisseur moet je je ook verdiepen in toneelstukken. De koning sterft van Ionesco wordt bijvoorbeeld binnenkort opgevoerd. Info verzamelen is essentieel.”

Lezen is verscheidenheid “Ik lees alles, al gaat mijn voorkeur uit naar non-fictie. De zwarte zwaan van Nassim Nicholas Taleb, over wereld en economie, is ontzettend boeiend. Daarnaast hou ik van boeken waarvan een hoek af

is. Slaap! van Annelies Verbeke is zo’n raar verhaal, met twee personages die de slaap niet kunnen vatten. Bij romans, psychologische verhalen, ontgaat de noodzaak van het schrijven mij soms. Vandaar mijn voorkeur voor het minder geromantiseerde.”

Lezen is een verleden “Als kind zat ik niet meteen met mijn neus in de boeken. Ik las met vlagen. Thea Beckman en Jaap ter Haar hoorden absoluut bij mijn favoriete auteurs. Sinds mijn studententijd lees ik ontzettend veel Franse boeken. Als je talen studeert, lees je hetzelfde boek vaak vijf keer, om het toch maar te begrijpen. Ik heb een boon voor Stendhal en Balzac. Le rouge et le noir, een van Stendhals belangrijkste boeken, vertelt het verhaal van Julien Sorel, die het hoe dan ook wil maken in de wereld. Een interessant boek. Oudere boeken spreken mij echt aan. Zo lees ik veel over mythologie, de Grieken en de Romeinen. Dat heb ik waarschijnlijk te danken aan mijn opleiding Latijn-Grieks. Ik zal vast een uitzondering zijn als ik zeg dat Metamorfosen, een kunstig dichtwerk van Ovidius, mij erg fascineert.”



verdiepen

stEEDs mEER VLamingEn VinDEn DE WEg naaR DE aBDij

Oorden van

enedictijnen, cisterciënzers, norbertijnen, trappisten, karmelietessen … al eeuwen lang organiseren diverse kloosterordes zich in abdijen. Op het eerste gezicht zijn het gesloten gemeenschappen waar geestelijken zich achter een gezamenlijke levenswandel en dagindeling scharen. Maar de grote poorten blijven niet gesloten voor wie niet tot de orde behoort. De meeste van de twintig nog levende abdijen in België hebben een gastenkwartier, waar iedereen die wil een kamer kan krijgen. Die is niet bedoeld als uitvalsbasis voor toeristische uitstapjes, maar als vertrekpunt voor een korte of langere spirituele trip. “Het lijkt erop dat steeds meer mensen van die mogelijkheid gebruikmaken”, zegt Dirk Hanssens, prior van de abdij Keizersberg in Leuven en hoofdredacteur van De Kovel, een monastiek tijdschrift dat zo’n 1700 abonnees telt in Vlaanderen en Nederland. “Algemeen tekent er zich een reveil af, een honger naar spiritualiteit. We leven in een jachtige wereld met veel stress. Dan hoeft het niet te verwonderen dat mensen af en toe een stapje opzij willen zetten, dat ze zoeken naar een oase in de hedendaagse woestijn.” Een abdij, met haar dikke muren en stille gangen, kan zo’n rustpunt zijn. Paul

wIe een stApJe UIt De mAllemOlen wIl zetten, kAn DAArVOOr tereCHt In een leVenDe ABDIJ. De eeUwenOUDe klOOsters HerBerGen nIet Alleen GeestelIJken mAAr VerwelkOmen OOk Al wIe Op zOek Is nAAr een streep stIlte Of spIrItUAlIteIt.

rust en spiritualiteit Tekst: Katrien Steyaert | foto’s: jan Crab

Troch is net met pensioen als leerkracht Frans en trekt zich al bijna vier decennia geregeld terug in een abdij. “Er lijkt telkens als ik kom iemand meer in het gastenkwartier of bezinningscentrum te verblijven. De zoektocht naar zingeving is tegenwoordig onwezenlijk groot. Ik ben als twintiger door mijn huwelijk en het doopsel van mijn kinderen terug tot het geloof gekomen. Mede dankzij oudstudenten en bevriende priesters vond ik de weg naar abdijen. Lange tijd trok ik een paar keer per jaar naar Westvleteren. De eenvoud en esthetiek van de gebouwen, het naakte land eromheen, hun producten, maar vooral het vrije denken van de monniken trokken me aan. Je neemt deel aan het getijdengebed, je kunt wat studeren, wandelen of je terugtrekken op je kamer. Onlangs verbleef ik enkele dagen in Averbode. Vanuit mijn kamer keek ik uit op het landschap onder de maagdelijke sneeuw. Ik kreeg bijna het gevoel terug in de beschermende moederschoot te zitten. Een abdijbezoek is mijn remedie tegen zwaarmoedigheid.”

iedereen christus Individuele bezoekers komen geregeld over de abdijvloer, maar minstens even goed vertegenwoordigd zijn de mensen die deelnemen aan georganiseerde bezinnings-

bezoeken, die meestal enkele dagen duren. Troch woont graag de bezinningsweekends bij in Averbode. “Vooral de conferenties van eminente sprekers en het samenzijn met de ander en de anderen maken het boeiend en intens. Aangezien zo’n weekend maar twee dagen duurt, is het goed met een gezinsleven te verzoenen. Laatst waren we met dertig deelnemers, het zat helemaal vol. Ik was met mijn 62 jaar de oudste. Heel wat twintigers zijn er al mee bezig.” “Dat je je een paar dagen moet vrijmaken, betekent voor sommigen een drempel”, weet Hanssens. “Maar de overnachtingen zijn erg belangrijk. Ze zorgen ervoor dat je echt deel kunt uitmaken van het leven van de monniken. Bidden, lezen, luisteren, wandelen, mee aan tafel gaan … je maakt het allemaal mee. Zo’n schema – al is dat misschien een slecht woord – is voor velen belangrijk om op terug te vallen. Ze zoeken begeleiding, een kader om in te stappen. Leren is ondergeschikt. Het is wel interessant om het kloosterleven van dichtbij te leren kennen, maar het gaat vooral om de beleving. Je ziet bezoekers ondergedompeld worden, gelukkig worden, zich ontplooien. Ze pikken een graantje mee van het abdijleven.” Dat leven is doorgaans erg strikt georganiseerd. De dagen beginnen vroeg en zijn gevuld met gebed, arbeid en lectuur.

“Bij de benedictijners zijn er ook regels, zoals stilte aan tafel”, vertelt Hanssens. “Maar wat je aanvankelijk uit dwang doet, wordt uiteindelijk vrije wil. Onze regels schrijven voor dat we het pad moeten kiezen waarvan we denken dat het voor ons is weggelegd. Dat lijkt aanvankelijk misschien smal, maar je moet doorbijten. Gaandeweg wordt het breder en ga je voortsnellen. Het ritme wordt een bioritme, en het maakt je gelukkig. Het is zoals een schilder die zijn vorm nodig heeft

Velen denken dat monniken achterlijke, wereldvreemde types zijn, maar ze zijn net heel progressief. waarbinnen hij kan schilderen, zoals een dichter die het sonnet kiest om daarbinnen tot de hoogste kwaliteit te komen. Het klinkt paradoxaal, maar discipline geeft je de kans om kwaliteit te leveren, in een vrije sfeer.” Het is net dat gevoel van vrijheid dat ook bezoekers aantrekt, meent Hanssens.



verdiepen

 “In andere spirituele projecten gaat het er strikter toe, leven er hoge verwachtingen. Niet zo bij de monniken. Die laten je meeleven maar zitten je voor de rest niet op de huid. Ik geloof dat die breeddenkendheid een grote aantrekkingskracht uitoefent. De kovel, onze gebedsmantel, past iedereen. Hij is zeer wijd, staat alle bewegingen

De kovel, onze gebedsmantel, past iedereen. Hij is zeer wijd, staat alle bewegingen toe, maar omhult en beschermt je ook. toe, maar omhult en beschermt je ook.” Ook Troch noemt het vrije denken van de monniken een enorme troef. “Velen denken dat monniken achterlijke, wereldvreemde types zijn, maar ze zijn net heel progressief. Alleen hun gebeden en liturgie zijn niet meer van deze tijd. Maar ik maak graag de vergelijking met Shakespeare: als je zijn werk probeert te moderniseren, verliest het veel van zijn kracht. In de 150 psalmen zit de hele

vreugde en miserie van de mensen vervat. Het gedachtegoed van de monniken is zeer open. Of je nu gelovig bent of niet, getrouwd of niet, homo of hetero, alles wat en iedereen die liefde uitstraalt is bij hen welkom. Elke bezoeker is als Christus die voor de deur staat: ze ontvangen je meteen. Ik kan maar een paar keer per jaar naar Averbode, maar het is als met goede vrienden. Zelfs als je ze een jaar niet hebt gezien, voelt het onmiddellijk weer als gisteren.”

Evenwichtige mens Talloze gasten zoeken het weldadige vacuüm van een abdijverblijf op. “Ze kunnen hier als een vis in het water springen, met hart en ziel”, zegt Hanssen. “Mensen verlangen daarnaar. In onze maatschappij heerst een hoge mate van versnippering. Je wordt aangesproken op je mercantiele zelf (je moet economisch je mannetje staan), op je intellectuele zelf (bijvoorbeeld op het werk), op je emotionele zelf (als ouder of opvoeder) en ga zo maar door. Bij sommige mensen botsen die rollen. Ze willen niet opgedeeld worden, maar de mens zijn die ze zijn. Met een voornaam. Dat vinden ze in een abdij.” “Iedereen krijgt er de kans om zich geestelijk te ontplooien. Er zijn tegenwoordig



BO ZAR EX PO

04.02 > 09.05.2010

EL GRECO Domenikos Theotokopoulos 1900

El Greco, San Juan Evangelista, Ca 1610-1614, Toledo, Museo del Greco ÂŠ DR/GR

de student Herman Van de Velde

levenslang leren is nodig “Tijdens mijn humaniora zat ik op het strenge jezuïeteninternaat van het Sint-Barbaracollege in Gent. in tegenstelling tot mijn broers, kon ik er best aarden. Het was een heel intellectuele opvoeding, maar – ik durf het haast niet zeggen – turnen was mijn lievelingsvak. Ach, lievelingsvakken … volgens mij hebben die voorkeuren altijd met de leerkracht te maken. ik herinner me vakken die ik niet echt graag deed, maar sommige jaren hing ik aan de lippen van de leraars. zij konden prachtig vertellen, alles in een bredere context plaatsen. Van zulke mensen steek je wat op. Men heeft het wel eens over de kloof tussen het onderwijs en de ondernemingswereld. ik vind ons onderwijs echter zeer goed. Toch kan alles altijd beter. Er zou meer oog moeten zijn voor de ontwikkeling van creatief talent en meer aandacht voor sociale vaardigheden. Maar in tegenstelling tot anderen, val ik het onderwijs niet af. ik weet dat er veel mensen werken met veel inzet en betrokkenheid. ik heb respect voor hen. Of je het bijscholen kan noemen, weet ik niet, maar ik volg al wel eens seminaries. ik ben heel leergierig. Levenslang leren is trouwens nodig. Alles evolueert enorm snel. Als je niet mee bent, loop je verloren.”

 zeker niet minder mensen die hier een houvast komen zoeken, integendeel. Velen hebben kennisgemaakt met andere religies en zijn het noorden wat kwijtgeraakt. Ze ontdekken in het hindoeïsme, boeddhisme of de islam accenten die ook in onze religie terug te vinden zijn. Tegelijk verloochenen ze hun wortels en ervaren ze die andere godsdiensten daardoor als exotisch en aantrekkelijk. Ze vergeten bijvoorbeeld dat hun eigen traditie de mystiek van Hadewych meedraagt. In een abdij kunnen ze dat opnieuw ontdekken, kunnen ze luisteren naar wat de monniken erover te vertellen hebben.”

Troch is het vooral om de balans te doen. “Dankzij mijn abdijbezoeken blijf ik een evenwichtige mens. Hoop ik”, voegt hij er snel aan toe. “Ik zou het niet meer kunnen missen. Je wordt op een positieve manier met jezelf geconfronteerd. Felix Timmermans verwoordt het nog het best: ‘De kern van alle dingen is stil en eindeloos. Alleen de dingen zingen. Ons lied is kort en broos.’ Daar denk je over na. Over wat je gekregen en niet gekregen hebt. En wat je met de rest van je leven moet aanvangen. Daar heb ik maar één probleem mee: ik wil niet sterven. En ik hoop dat er een overkant is.”

studeren in stilte Elk jaar trekken tientallen studenten zich terug in een abdij. Ver weg van internet, televisie en kotgeluiden wijden ze zich er volledig aan hun studies. De strakke dagindeling van de geestelijken past hen als een handschoen en de stilte zet als vanzelf hun hersenen aan het werk. Steeds vaker stellen universiteiten moderne varianten van die oorden van studie voor, met hetzelfde doel: opperste concentratie. Bruno Spriet, studentenverantwoordelijke bij het Leuvense LOKO, merkt dat studenten gretig van die moge-

lijkheid gebruikmaken. “Steeds meer studenten kiezen voor blokken in de bibliotheek of een andere ruimte buitenshuis. De voorbije drie jaar zoeken in de blok- en examenperiodes dagelijks ongeveer 1000 studenten zo’n plek op, meestal de bibliotheek van hun eigen faculteit. De rechtenbibliotheek is bijvoorbeeld erg populair. De 300 à 400 zitjes zijn dan allemaal bezet. Deze maand trof de K.u.Leuven zelfs extra maatregelen: de bibliotheken bleven open tot 22 uur en er werden extra studeerruimtes ingericht in de universiteitshal-

len en Alma ii. zo konden 1700 studenten samen studeren. Er is zelfs een online systeem in het leven geroepen, een centrale webruimte waar studenten kunnen zien waar er nog plaatsen beschikbaar zijn.” De trend van samen en in alle rust studeren is volgens Spriet makkelijk te verklaren. “je bent niet alleen minder snel afgeleid. Studeren met vrienden is ook extra motiverend. je bent meer geneigd om door te werken en de gezamenlijke pauzes zijn een pak leuker. Dat zoveel studenten voor het systeem kiezen, bewijst dat het werkt.”



HET OPENBAAR VERVOER BRENGT JE ERHEEN. SPECIALE VERVOERSVOORWAARDEN BIJ DE LIJN, MIVB EN NMBS.

V.U. MARC JACOBS, P/A FARO. VLAAMS STEUNPUNT VOOR CULTUREEL ERFGOED VZW, PRIEMSTRAAT 51, 1000 BRUSSEL / ONTWERP: WENDY GUNS, WWW.GRAMMA.BE

WWW.ERFGOEDDAG.BE

ontdekken | cultuurreis

china, DE aLLEsOVERtREffEnDE tRap c

Het rijk van de

e Chinezen zagen zichzelf altijd als het centrum van de wereld, met de verworvenheden van hun beschaving: landbouw, schrift, vrede … Toen het Romeinse Imperium op zijn hoogtepunt kwam, was China een waardige tegenhanger. In de vijftiende en zestiende eeuw stond Europa aan de top, maar China moest daar niet voor onderdoen: de verbazing van de westerse missionarissen spreekt boekdelen. In de voorbije twee eeuwen kende China even een dipje in zijn 4.000 jaar oude bestaan, vooral door de oorlogen die het Westen voerde en die niet fraai waren – denken we maar aan de Opiumoorlog en het openbreken van de Chinese grenzen. Maar China is nooit een ontwikkelingsland geweest, en nu staat het er terug.” Vic De Donder, die al flink wat Davidsfonds Cultuurreizen begeleidde, stelt vast dat Vlamingen steevast verbaasd zijn wan-

neer ze China bezoeken. “Wanneer ze in Shanghai – het ideale vertrekpunt voor een Chinareis – aankomen, bezorgt hen dat een onvoorstelbare schok. Ze verwachten een grootstad zoals Tokio, New York of Los Angeles, maar dit overtreft alles. Met open mond kijken ze vanaf de Bund (aangelegd in de jaren dertig van vorige eeuw) naar het nieuwe Shanghai: hier zien ze de 21ste eeuw! Om de 19de eeuw te zien, moest je in Europa zijn, voor de 20ste eeuw was de VS de place to be. Hier ervaren ze de nieuwe eeuw, met zijn eclatante moderniteit, zijn vitaliteit en zijn durf – in de ogen van sommigen overmoed.” “De Vlamingen en de Europeanen moeten hun beeld van China en van de wereld bijstellen”, gaat De Donder voort. “Dat is de eerste reden waarom ze China moeten bezoeken. En uiteraard is er ook nog een culturele reden: de Chinese cultuur is ontzettend rijk en heeft schatten aan schoonheid en diepgang voortgebracht, die een onver-

“SiNDS EEN PAAr jAAr iS DE WErELDOrDE COMPLEET VErANDErD. Er BLijVEN NOG TWEE SuPErMACHTEN OVEr: DE VS EN CHiNA. zO HErWiNT CHiNA zijN ALOuDE STATuS: ALTijD AL WAS HET DE EErSTE Of DE TWEEDE WErELDMACHT.” AAN HET WOOrD iS ViC DE DONDEr, ErVArEN CHiNA-WATCHEr EN rEiSBEGELEiDEr VOOr DAViDSfONDS CuLTuurrEizEN NAAr HET VErrE OOSTEN. Tekst: Norbert D’hulst

toekomst getelijke indruk achterlaten. De Chinezen zelf zijn bovendien vriendelijk, ze proberen Engels te spreken en ze geven blijk van een onverzadigbare nieuwsgierigheid: ‘Wat denken jullie van ons?’, vragen ze zich af.” “Wie China wil zien, moet vooral nu gaan, omdat je nu het nieuwe en ook nog het oude China kan zien. Straks is dat oude China verdwenen, ook op het platteland. Over enkele jaren is het traditionele China onherroepelijk weg, letterlijk afgebroken.”

Wie is Vic De Donder? Vic De Donder, licentiaat filosofie, studeerde ook oosterse taalkunde en was jarenlang journalist bij De Standaard. zijn belangstelling gaat uit naar geschiedenis, en onder meer naar die van het eeuwenoude China en ndia. Hij publiceerde al india. negentien boeken, historische documentaires en romans, en begeleidde al verschillende Davidsfonds Cultuurreizen, onder meer naar China.

De toppers van Vic De Donder •

•

china als leermeester “China-reizigers ervaren de diepte en de continuïteit van de Chinese cultuur, maar zien ook de onvermoede krachten die de toekomst van de wereld zullen bepalen. Ex oriente lux, uit het Oosten komt het licht: wij zullen inderdaad veel van hen overnemen. In het verleden al bracht de Chinese beschaving heel wat aan. Talrijke belangrijke uitvindingen kwamen van daar: het papier, het buskruit, het kom-

•



shanghai vanaf de tv-toren. Op 300 meter hoogte biedt de tv-toren een uniek uitzicht op een van de grootste metropolen ter wereld. Maar dé verrassing ligt eigenlijk nog hoger: rondom de tv-toren staan nog verschillende wolkenkrabbers, tot 600 meter hoog. nog in shanghai: het New Shanghai Museum met zijn uitgekiende selectie van alleen maar topstukken, een buitengewone synthese van de Chinese beschaving. De top van de top: de keramieken en het porselein uit de Tang-periode. De tuin van de nederige administrateur in suzhou: hoe een Chinese bureaucraat leefde te midden van de mensen. het terracottaleger van de eerste keizer van china, Qin shi huangdi, bij Xian: hoe machtig China al moet geweest zijn in de 3de eeuw voor Christus. De chinese muur. Er was niet één Chinese muur, maar het waren er tientallen. China heeft altijd muren gebouwd. Dat doet het nog steeds, zij het vooral elektronische omwallingen, zoals Google kon ervaren. Die muren moeten buitenlandse inmenging met alle middelen tegengaan. De Chinezen zien dat immers als een bedreiging voor de binnenlandse eenheid. De tempel van de hemelse Vrede in peking, waar men de keizer ervaart als bemiddelaar tussen de hemel en China (niet: de aarde!), een essentieel gegeven in het wereldbeeld en de geschiedenis van China.

ontdekken | cultuurreis

 pas, de boekdrukkunst, porselein, zijde,



Het BoeK Wie meer wil lezen over China, kan terecht in Het Hemels Mandaat van Barend j. Ter Haar (€ 49,50) of China. Inzicht in zijn doorbraak van Sylvain Plasschaert (€18,95). Twee uitgaven van het Davidsfonds die u met de bon in het midden van dit magazine kunt bestellen.

lak… De Chinese beschaving heeft een duidelijke stempel op de wereld gedrukt. Ze was heel creatief en inventief, maar de verspreiding en de systematische toepassing gebeurden dikwijls door het Westen.” Wat kan Europa nu van China leren? “Allereerst dat we ons eurocentrisme moeten verlaten”, zegt Vic De Donder. “Dat we ons wereldbeeld moeten nuanceren. Niets is blijvend: Frankrijk en Groot-Brittannië betekenen nog weinig in vergelijking met China. China kan Europa ook leren dat eenheid zeer belangrijk is. President Obama, van wie de Europeanen zoveel verwachtten, heeft inmiddels al voldoende laten blijken dat een verdeeld Europa niet op zijn prioriteitenlijstje staat.” Kunnen wij China wel begrijpen? “We zullen China nooit volledig begrijpen. Het is een beschaving met heel oude denk-

shanghai als topper Wie iets van China wil begrijpen, reist best in het gezelschap van een goede reisbegeleider. Vic De Donder: “Een reisbegeleider kan inzicht bieden in de Chinese ziel en de Chinese samenleving. Daarvan begrijpen we niets zonder Confucius. Bij hem leren we bijvoorbeeld de ordenende principes van de Chinese samenleving: ‘i’ of de na-

Feiten en cijfers • • • • • • • • •

structuren. Ze kent het individualisme van het Westen niet. In China is de maatschappij het hoogste goed. Vandaar het respect voor de regering en de gezagsdragers. Op de eerste plaats komen de openbare orde en de eenheid van het rijk, en dat iedereen een menswaardig bestaan heeft met voldoende eten. De collectiviteit staat centraal. Zeer belangrijk is ook dat men zijn eer hoog kan houden, dat men zijn gezicht niet verliest.’

Oppervlakte: 9.573.000 km² (België: 30.500 km² = 0,32 %). Kust: 14.000 km (Vlaanderen: 65 km = 0,46 %). Bevolking: 1.300 miljoen of 1,3 miljard (Vlaanderen: 6 miljoen = 0,46 %). Aantal universiteitsstudenten: 27.000.000. Geschreven geschiedenis: begint ongeveer 4.000 jaar geleden. is de oudste nog bestaande cultuur van de wereld. Sinds 2009: eerste exportland ter wereld. Sinds 2009: tweede wereldeconomie, na de VS en voor japan. zal volgens Goldman Sachs in 2027 de VS inhalen. Bouwt de volgende vijf jaar 97 luchthavens en 83 metro’s. Defensiebudget: tweede ter wereld.

de reiziger Herman Van de Velde

Wie China wil zien moet vooral nu gaan. over enkele jaren is het traditionele China onherroepelijk weg.

tuurlijke eenheid, ‘li’ of de hoffelijkheid en de ceremonieel juiste vorm, ‘sjia’ of de eerbied voor de traditie (ouders, keizer) en de regel zichzelf niet boven de traditie te plaatsen, ‘yen’ of de menselijkheid, de relatie tussen de mensen onderling. Een sleutel daartoe is de poëzie, die ons de Chinese ziel leert kennen met haar weemoed, die samenhangt met het besef dat er na de dood niets meer is, geen persoonlijk leven.” Vic De Donder, die oosterse taalkunde studeerde en klassiek Chinees leest, laat al die aspecten aan bod komen tijdens de China-reis die hij begeleidt. In samenspraak met de plaatselijke gidsen, uiteraard. De Donder verwacht trouwens veel van de editie van dit jaar. Die omvat immers ook een bezoek aan de wereldtentoonstelling van Shanghai. “Alle aanwezigen waren verstomd over de Olympische Spelen van Peking: het organisatietalent, de grootse aanpak, het spektakel … Dat had men nog nooit gezien. Chinezen zijn inderdaad buitengewone organisatoren. Daarvan zullen we ongetwijfeld ook op de expo de resultaten zien. Bovendien is het een unieke kans om de Chinezen zelf van dichtbij bezig te zien.” Meer info in  infO de brochure Davidsfonds

Cultuurreizen 2010 bij het vorige nummer van Omtrent, op www.davidsfonds. be/cultuurreizen of via 016 24 38 38.

Vijf kansen in 2010



in 2010 zijn er vijf afreizen gepland van de Davidsfonds Cultuurreis China. Vijf hoofdsteden van een wereldrijk. De trip duurt 17 dagen en doet alle belangrijke punten aan, inclusief de Wereldtentoonstelling van Shanghai. reisbegeleiders zijn: • Roger Delbaere, historicus en eredirecteur van het secundair onderwijs. Bezocht al vaak zuid-Oost-Azië en was in Beijing getuige van het einde van de Culturele revolutie (afreis 2 mei). • Vic De Donder (afreis 22 mei). • Luc De Wolf, burgerlijk ingenieur en doctor in de Toegepaste Wetenschappen. Als wetenschappelijk medewerker en hoogleraar was hij respectievelijk verbonden aan de universiteit Gent en de Hogeschool Groep T in Leuven. Via studiereizen, deelname aan congressen en projecten leerde hij China, zijn volk, cultuur en geschiedenis kennen. Hij organiseerde al verschillende reizen naar het land en volgde een doorgedreven cursus Chinees (afreizen 3 juli en 4 september). • Edward adriaensens was meer dan dertig jaar verbonden aan de VrT-radionieuwsdienst en is sinds jaren gefascineerd door japan en China. zijn ervaringen en kennis legde hij vast in boeken en artikels (afreis 25 september).

Herinne ringen in mijn hoofd “Na mijn studies heb ik een tijdje voor de VN in Afrika gewerkt. De beelden die je in mijn vestibule hebt gezien, herinneren daar aan. Als ik nu reis, sleep ik geen souvenirs meer mee. ik maak zelfs nauwelijks nog foto’s. De impressies zitten in mijn hoofd en dat is voor mij voldoende. ik reis nogal veel, voor het werk en privé. Binnenkort ga ik naar Hong Kong voor de raad van bestuur van een Chinese zakenpartner. Daarna veroorloof ik mij een ‘folieke’, ik ga skiën in Canada. Ook staan er nog enkele dagen New York op de agenda. ik verken graag steden, bezoek musea en pik ’s avonds een opera of een theaterstuk mee. Maar tegelijk ben ik heel sportief en hou ik erg van actieve vakanties: kanovaren, trekking, fietstochten … Eén keer ben ik drie weken door de bergen van Nepal getrokken. Het was een heel aparte ervaring, volledig afgesloten van de buitenwereld. En nooit heb ik het zo koud gehad als toen in mijn tentje. ik heb afgezien, maar het was een unieke ervaring.”

ontdekken | cultuurreis De poëzie leert ons de Chinese ziel kennen.

 reizigers

over China

Davidsfonds Cultuurreizen organiseerde in 2009 vier (nagenoeg volgeboekte) reizen China. Vijf hoofdsteden van een wereldrijk. Een greep uit de evaluaties van deelnemers. • ‘Een mooie, prachtige, indrukwekkende reis.’ • ‘Een openbaring van een andere werelden levensfilosofie.’ • ‘Een mooi samenhangend en gevarieerd programma dat de reiziger laat kennismaken met het oude en het moderne China.’ • ‘Een aanrader voor wie de evolutie van een oud wereldrijk wil verkennen. uitstekende kennismaking met een, voor ons toch, vreemde cultuur.’ • ‘De slotindruk is dat ik zeer opgetogen ben over de reis, zowel wat cultuur betreft als de kennismaking met de Chinese maatschappij. Veel vooroordelen zijn weggevallen. Het was om het clichématig te zeggen een echte cultuurschok.’ • ‘Aangenaam verrast hoe China aan het evolueren is, ondanks de gebreken aan democratie en mensenrechten. Langzaam nemen steeds meer van de 1,3 miljard Chinezen deel aan de welvaart. Schitterende ervaring.’ • ‘China heeft een zeer positieve indruk op mij gemaakt op gebied van snelle evolutie, hard werkende mensen, zeer verzorgde omgeving.’ 

advertentie

: info 85 r e me 5 85 63 05

Onze traplift ... ... Uw comfort Gratis en vrijblijvende offerte — Korte leveringstermijn (vanaf 1 week) — Dienst na verkoop (24u/24) — Gratis subsidieadvies — Conform wetgeving — Diverse afwerkingen — Batterijvoeding SA Coopman Liften | Heirweg 123 | B-8520 Kuurne

SA Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne T 056 35 85 85 | F 056 35 58 65

ontdekken | landgenoot

este lezer van Omtrent,

Achttien jaar geleden kwam ik als driejarige met mijn ouders in België aan. We verhuisden uit Servië vanwege de werksituatie van mijn vader. Toen ik vier was, ging ik voor de eerste keer hier naar de kleuterschool. Aangezien ik het Nederlands nog niet beheerste, kon ik voor de verschillende activiteiten niet veel anders dan de andere kinderen imiteren. Uiteindelijk begon ik, na een zestal maanden in een Nederlandstalige omgeving, spontaan Nederlands te praten. Dat is nu eenmaal het voordeel van op zeer jonge leeftijd met een vreemde taal in contact te komen. Van in de lagere school al werd ik met enkele verschillen geconfronteerd. Zo waren de eerste en de plechtige communie nieuw voor mij. Servië is immers orthodox. De lagere school betekende een ware kennismaking met België en al zijn gebruiken en tradities. Op culinair vlak konden de alomgewaardeerde frieten en de lekkere gebakjes en taartjes al snel mijn hart veroveren. Heimwee heb ik niet echt, aangezien ik niet lang in Servië heb gewoond. Wel probeer ik er af en toe eens op vakantie te gaan. De familie bezoeken, rondkuieren in de hoofdstad of gewoon even ontspannen. Enkele jaren geleden heb ik getwijfeld om na mijn studies naar mijn geboorteland terug te keren. Daar ben ik nu echter van afgestapt, want ik ben hier als het ware opgegroeid en heb in België een leven en een vriendenkring opgebouwd. Wat ik hier zo aangenaam vind, zijn de leuke en vriendelijke mensen. Vooral de jongere generaties zijn behoorlijk ruimdenkend. Als je hier iets administratiefs geregeld moet krijgen, verloopt dat ook heel vlot. Minder leuk vind ik het steeds sneller verdwijnende groen. Soms is het nog moeilijk om hier een ongerept stukje natuur te vinden, in tegenstelling tot de meer rurale gebieden van Servië. Ondertussen studeer ik al drie jaar aan de universiteit. Een job als leerkracht talen in het onderwijs spreekt me wel aan. Vandaar dat er een grote kans bestaat dat ik nog een specifieke lerarenopleiding ga volgen, wanneer mijn studie afgerond is. Hoewel ik hoogstwaarschijnlijk in Vlaanderen zal blijven – mijn leven speelt zich per slot van rekening al 18 jaar hier af – zal ik toch altijd proberen om het beste van de twee werelden te combineren.

Ik zal altijd proberen het beste van de twee werelden te combineren.

Hartelijke groeten,

Marina

Marina Petrovic is een ServischBelgische. Op jonge leeftijd ruilde ze samen met haar ouders Servië voor Vlaanderen. Marina woont tegenwoordig in Waregem en studeert Duits-Nederlands aan de Gentse universiteit.

ontdekken | dichtbij

Van paters

Wie een krat Westvleteren wil bemachtigen, moet er snel bij zijn. (foto uit De zeven heerlijke bieren van jef Van der Steen, verschijnt voorjaar 2010)

DE WEsthOEk, BiERLanD in DOnkER En BLOnD

De westHOek Is meer DAn enkel De OmGeplOeGDe OOrlOGsAArDe VAn 95 JAAr GeleDen. Het Is OOk meer DAn zOmAAr een Grensstreek. De reGIO Is In De eerste plAAts een lekkerlAnD, DAt OnDer meer BekenD stAAt VOOr zIJn smAkelIJke BIeren. een tOCHt lAnGs DrIe strAffe BrOUwerIJen In een BOeIenD stUkJe west-VlAAnDeren.

trappisten en Dulle Teven Tekst: Bert De Smet | Beeld: jan Crab

e Beperkte Brouwers

Het trappistenbier van Westvleteren kent iedereen. De geschiedenis van de cisterciënzerabdij begon in 1831, wanneer enkele monniken van het klooster van Catsberg zich bij kluizenaar Jan-Baptist Victoor vestigden. De productie van het geprezen gerstenat begon acht jaar later. Trappistenabdij Sint-Sixtus was geboren. De abdij staat echter niet alleen bekend om de bierproductie, maar vooral om de beperktheid ervan. Iedereen praat over de grote moeilijkheidsgraad om een krat Westvleteren te kopen. Wie wil weten wat daarvan aan is, wordt een pak wijzer op het internet. Trappist Westvleteren bestellen is volgens de website eenvoudig: u kijkt op de kleurenkalender wanneer u kan reserveren, u belt de befaamde bierlijn en u maakt een afspraak. Dat vraagt om een test. En helaas … eenvoudig blijkt het allerminst. De bierlijnen zijn vaker bezet dan open en de trappist komt niet uit een bodemloos vat. Maar laat u daardoor niet ontmoedigen.

Wie niet wil wachten, kan steeds terecht in In de Vrede, het enige café dat het trappistenbier van Westvleteren op de kaart mag plaatsen. U kunt er de verschillende trappisten proeven en ze bovendien per zes aanschaffen (zolang de voorraad strekt, weliswaar). Aan te raden zijn ook de geschenkdozen (1 Westvleteren glas, 1 trappist 12°, 1 trappist 8° en 2 blonde trappisten), de abdijpaté en de paterskaas.

 infO www.sintsixtus.be, www.indevrede.be De Dolle Brouwers De abdij van Westvleteren is echter niet de enige brouwerij in de Westhoek. Misschien niet zo bekend, maar minstens zo berucht zijn De Dolle Brouwers. De brouwerij uit Esen (Diksmuide) kent sinds 1980 haar huidige naam, een afgeleide van fietsclub De Dolle Dravers. Huidig brouwer Kris Herteleer stond mee aan de wieg van de brouwerij en is tevens de ontwerper van de karakteristieke flesetiketten. De brouwerij staat vooral bekend om zijn smaakvolle biernamen: Oerbier (‘Nat en Straf’), Arabier (meervoud ‘Arabiers’),

Boskeun (‘Speciaal Paasbier’) en Dulle Teve (‘Mad Bitch’). De namen van de bieren werden niet zomaar gekozen. Oerbier is het oerbier, het allereerste bier van De Dolle Brouwers, oorspronkelijk door twee studenten in een koperen waskuip gebrouwen. Dulle Teve verwijst dan weer naar de vrouw van een cafébaas. Toen hij zijn eigen bier wilde brouwen en enkele stalen proefde, liet zijn vrouw steeds duidelijker haar ongenoegen blijken. De cafébaas werd na verloop van tijd woest en riep: “Weet ge wat gij zijt? Een echte dulle teve!” De naam had hij, het bier volgde later. De West-Vlaamse gezelligheid kent geen grenzen. Een bezoek aan de brouwerij is dan ook een echte aanrader.

 infO www.dedollebrouwers.be De struise Brouwers De beste brouwers ter wereld bleken – in 2008 dan toch – ook al uit de Westhoek te komen, op een steenworp van Westvleteren. De Struise Brouwers, genoemd naar een struisvogelboerderij, begon ooit als hobbybrouwerij. De vier brouwers bezitten geen eigen brouwerij, maar huren er



ontdekken | dichtbij

Win

De smaak te pakken?

ent een arrangem n re oe b en Op d buiten. zie p. 50

Voor wie de bieren die hier aan bod komen allemaal heeft geproefd: er is nog veel meer! Het Poperings Hommelbier, het Kerelsbier, de zatte Bie, de Hellekapelle of de Hapkin. Keuze genoeg … Genieten in de Westhoek doe je niet alleen met een frisse pint, maar evenzeer door de typische gastronomie, hoeveproducten, wijngaarden, picknickplaatsjes en de gezellige couleur locale. Voor meer informatie kunt u terecht op de website van Toerisme Westhoek. u kunt er ook de gratis brochures Westhoekjes en Den Grooten Oorlog in de Westhoek bestellen.

 eentje in Woesten. Bier brouwen doen ze enkel op bestelling. Een leveringsdatum kennen de Struise Brouwers niet. Zolang de kwaliteit niet optimaal is, blijven de vier aan het bier sleutelen. Niet de klant, maar de brouwer is hier koning. De klant heeft dat er echter graag voor over. De Struise Brouwers weten immers te imponeren met heerlijke bieren als de Kloeke Blonde, de Struise Rosse (van oorsprong een ongelukje) en de Pannepotbieren. Van die laatste werd zelfs een Deense variant gemaakt: de Pannepøt.

 infO www.struisebrouwers.be 



 infO www.toerismewesthoek.be

ja, ik wil graag de nieuwe brochure van Vlaanderen Vakantieland ontvangen! Voornaam en naam: ............................................................................................................................................. Straat en huisnummer: ....................................................................................................................................... ..............................................................................................................................................................................................

Postcode en gemeente: ....................................................................................................................................

BOn



ja, ik wil graag via e-mail leuke vakantietips en interessante aanbiedingen uit Vlaanderen Vakantieland ontvangen!

Stuur deze bon op naar Vlaanderen Vakantieland (t.a.v. Marketing Binnenland), Grasmarkt 61, 1000 Brussel Wij eerbiedigen uw persoonlijke levenssfeer. Daarom zullen deze gegevens alleen worden opgeslagen bij Toerisme Vlaanderen. Daar mag u ze inzien, laten wijzigen of schrappen. De gegevens worden alleen voor toeristische doeleinden gebruikt.

E-mailadres: ...............................................................................................................................................................

l e o b n a t s I

europa p. 44 n a v d ta s fd o o Culturele h

AGenDA 42 reCHt oP BoeKen! jeugDBoeKenWeeK 2010 43 FaKe? erFgoeDDag 2010 ds Davidsfon en & g in rt 45 ZonDer laBel: ledenko Kunstenaars uIt BorneM Winse een chineonie 46 FestIVal Van De aFrIKaanse FIlMs theecerem !

bij u thuis

jeugdboekenweek 2010: REcht Op BOEkEn!

De Jeugdboekenweek, de enige week die 14 dagen duurt, is weer in aantocht. Van 13 tot 28 maart staat jeugdig Vlaanderen op zijn kop voor het grootste kinderboekenfestival. Honderden scholen, bibliotheken, boekhandels en culturele centra zetten de mooiste kinderboeken in de kijker. Dit jaar staan kinderrechten centraal, met de slogan Recht op boeken! Uitgerekend de mooiste boeken gaan vaak over het dak boven je hoofd en mensen die om je geven, over klein zijn en groot worden in veiligheid én vrijheid. Het recht op mooie boeken mag dan een luxe lijken, dat is het niet. Verhalen kunnen troosten als je leven niet loopt zoals je wil. Verhalen kunnen zelfs een duwtje geven om onrecht niet te aanvaarden en om in actie te komen. Of dat onrecht nu vlakbij gebeurt of ver weg. jeugdboekenweek, van 13 tot 28 maart 2010. Meer info over het thema, de agenda en boekentips op www.jeugdboekenweek.be

Wij, BuRgERs Van EuROpa!

Nog tot 31 maart kunt u deelnemen aan de schrijfwedstrijd ‘Wij, burgers van Europa’. Er is al heel wat gediscussieerd over de Europese Grondwet en dan vooral over de preambule die eraan voorafgaat. In die inleiding worden waarden en ideeëngoed benoemd die aan de basis liggen van wetteksten in de grondwet. De bekendste preambule is wellicht ‘We the People of the United States’ van de VS. De organisatoren roepen u nu op om zelf een preambule te schrijven. Welke waarden zijn volgens u fundamenteel voor het Europa van de toekomst? Teksten, van gedicht tot pamflet, zijn welkom. De tekst moet beginnen met het evocerende ‘Wij, burgers van Europa’ en telt maximaal 1.500 woorden. De beste preambule krijgt een mooie plaats in een bundel die eind september verschijnt. Wij, burgers van Europa – schrijfproject, nog tot vrijdag 30 april 2010. insturen kan nog tot 31 maart 2010. Alle info: www.deburen.eu of 02 212 19 30.

AGenDA Van 5 februari tot 28 maart ’10 zOnDER LaBEL Expo over kunstenaars uit Bornem Bornem, Monumental vzw, Luipegem 77  terdilft.be  03 890 69 30

Zaterdag 13 maart ’10 14 uur BEtER EngELs Of BEtER nEDERLanDs? taaL in hEt hOgER OnDERWijs Symposium over Engels en Nederlands in het onderwijs universiteit Antwerpen, Groenenborgerlaan 171, Aula jan fabre  wiesmoens.be

Van 19 tot 21 en 26 tot 29 maart, plus 2 tot 4 april ’10 passiEspEL 2010 Kristus aan de Schelde Openluchtpassiespel Mariekerke, Kerkberm aan de Schelde  terdilft.be  03 890 69 30

Zaterdag 20 maart ’10 mOEDERs zijn gEVaaRLijk mEt mEssEn Davidsfonds Tournee Do Van ranst Neerijse, zaal Ten Wijngaerd, Donkerstraat 1  davidsfonds.be  016 310 600

Zaterdag 20 maart ’10 DE kELtEn. 1000 jaaR gEschiEDEnis Geschiedenisdag Tongeren, Gallo-romeins Museum  davidsfonds.be  016 310 600

tips | agenda

150 jaar maX haVELaaR

Op 14 mei 1860 verscheen de allereerste aankondiging van Max Havelaar, het boek dat de Nederlandse letterkunde, de koloniale politiek in Nederlands-Indië én het leven van Eduard Douwes Dekker voorgoed zou veranderen. Exact 150 jaar later, op vrijdag 14 mei 2010 van 8 tot 24 uur, lezen 96 deelnemers elk tien minuten voor het uit het werk. Niemand minder dan Herman Van Rompuy geeft de aftrap, maar ook Benno Barnard, Fred Brouwers, Willy Claes, Rick de Leeuw, Mark Eyskens, Roos Van Acker en Frieda Van Wijck zijn van de partij. U kunt zich als bezoeker inschrijven via onderstaande site, waarop u ook de namen vindt van alle voorlezers en het tijdstip waarop ze aan bod komen. De toegang is gratis. Elke bezoeker krijgt een uniek aandenken. 150 jaar Max Havelaar: de leesmarathon. Vrijdag 14 mei 2010, van 8 tot 24 uur. Gratis toegang. Alle info op www.150jaarmaxhavelaar.be of via 02 221 12 11.

ERfgOEDDag 2010: fakE?

Iedereen zet wel eens een masker op en doet de waarheid af en toe geweld aan. In de tijd van onze voorouders was dat niet anders. Op zondag 25 april zijn vermommingen verboden en wordt alles wat fake is ontmaskerd. Op de tiende editie van Erfgoeddag neem je een duik in het verleden om uit te zoeken hoe mensen elkaar vroeger in de maling namen. Wat kunnen we leren uit vervalsingen, vermoedens, verdraaiingen of fantasierijke interpretaties? Vierhonderd organisaties stellen tussen 10 en 18 uur honderden gratis activiteiten voor om jong en oud te laten speuren naar technieken om valse dingen op te sporen. De programmabrochure is vanaf eind maart beschikbaar.

1 2 3 4

Erfgoeddag 2010, zondag 25 april 2010. Alle info over locaties en activiteiten op www.erfgoeddag.be of via 02 213 10 60.

Dinsdag 23 maart ’10 DE nacht Van DE gEschiEDEnis Op meer dan 200 plaatsen in Vlaanderen en Brussel  davidsfonds.be/nacht  016 310 600

nog tot en met donderdag 25 maart ’10 REizigERs DOOR DE gROtE OORLOg Davidsfonds Tournee August Thiry en Dirk Van Cleemput  davidsfonds.be  016 310 600

Dinsdag 25 maart ’10 12u30 paaRsE zEtEL Literaire ontmoeting met Marita De Sterck Gent, Openbare Bibliotheek, Graaf van Vlaanderenplein 40 Gratis, zonder reservatie  bibliotheek@gent.be  09 266 70 00

nog tot en met dinsdag 30 maart ’10 hEt BOuRgOnDischE tijDpERk Davidsfonds Tournee met Edward De Maesschalck Op verschillende locaties in Vlaanderen en Brussel  davidsfonds.be  016 310 600

Dinsdag 30 maart ’10 uitgELEzEn in hassELt Literair gesprek met Stijn Meuris en Gunter Lamoot over Het boek van Max Berg Modemuseum, Gasthuisstraat 11 Toegang: € 4  modemuseum@hasselt.be  011 23 96 21

Van istanBOEL naar het Ruhrgebied

Ooit was de Ruhr een van de belangrijkste industriële regio’s van Europa, de kern van de Duitse oorlogsindustrie ook. Nu bevindt zich hier een uitzonderlijk patrimonium. Naast het boeiende industrieel-archeologisch erfgoed treffen we er een waaier kunstcollecties en twintigste-eeuwse architectuur aan. Met reden werd de Ruhrmetropool uitgeroepen tot Europese Culturele Hoofdstad 2010. Daarom ook is er de Davidsfonds Cultuurreis De Ruhrmetropool: een modernistische feniks. De Davidsfonds Cultuurreis Byzantium, Constantinopel, Istanboel laat de tweede culturele hoofdstad 2010 ontdekken: het Byzantijnse en het Grieks-orthodoxe Constantinopel, en uiteraard ook het Ottomaanse erfgoed. We horen echo’s van concilies, komen in de verborgen wereld van de harem en bezoeken zowel deels vervallen als gerestaureerde paleizen en moskeeën. » Istanboel (reisbegeleider: Wim Vanhoorne), 7 dagen, 4 afreizen: maart (laatste plaatsen), april (volgeboekt), september en november. » De Ruhrmetropool (reisbegeleider: Stefan Kochanek), 4 dagen vanaf 13 mei. Meer info in de brochure bij de vorige Omtrent, via 016 24 38 38 of op www.davidsfonds.be/cultuurreizen

De chinese Verleiding: chinEsE EXpORtkunst

Gent stelt de Kunsthal Sint-Pietersabdij nog tot 25 april ter beschikking voor de expo De Chinese Verleiding. Deze fascinerende tentoonstelling gaat over de bloeiende handel tussen de Zuidelijke Nederlanden en China gedurende tweehonderd jaar. Flinterdunne tafelserviezen, fijne waaiers, ivoren speelgoed, zilverstukken, decoratie en delicaat wandbehang: Chinavaarders brachten duizenden prachtige kunstvoorwerpen mee naar huis. Ze getuigen van de enorme impact van de Chinahandel tussen de 16de en de 19de eeuw. Na 25 april verdwijnen alle kleinoden opnieuw in de anonimiteit. De Chinese Verleiding. Nog tot 25 april 2010, van dinsdag tot zondag van 10 tot 18 uur. Kunsthal Sint-Pietersabdij, Gent. Toegangsprijs: € 8 / 6,75 (-18 gratis). Alle info op www.gent.be of via 09 243 97 30.

AGenDA nog tot en met vrijdag 2 april ’10 gEnagELD Tentoonstelling Tertio-cartoons Nagel Leuven, KADOC  kadoc.be  016 32 35 00

Maandag 5 april ’10 DE BizaRRE aVOntuREn Van RiDDER jan Van kROttEkOttE Vosselaar, Cultureel Centrum, Maurits Pottersstraat  davidsfonds.be  016 310 600

Vrijdag 16 april ’10, zaterdag 17 april ’10 OuDE WaaRDEn VOOR EEn niEuW EuROpEEs ELan Symposium over normen, waarden en identiteit met onder meer frits Bolkestein Gerard Bodifee en Ludo Abicht. in Brussel en Leuven.  proflandria.be

nog tot en met 18 april ’10 van 10 tot 18 uur, dinsdag tot zondag fRiDa kahLO Y su munDO Tentoonstelling Brussel, Bozar/Paleis voor Schone Kunsten  bozar.be  02 507 82 00

Dinsdag 20 en donderdag 22 april ’10 hOuDEn Van… gRiffELROck Muzieknamiddag met Nederlandstalige liedjes Sportpaleis Antwerpen  nekka.be  03 248 63 43

tips | agenda

zOnDER LaBEL

De gemeente Bornem organiseert nog tot eind maart een prestigieuze expo. De tentoonstelling Zonder label wil de aandacht vestigen op een unieke generatie kunstenaars. Curator Jan Stalmans van cultuurcentrum Ter Dilft selecteerde werk van onder meer Bram Bogart, Paul Delvaux, René Magritte en Jef Verheyen. Deze generatie werd geboren in de jaren twintig en maakte furore in de jaren zeventig. Ze ligt aan de basis van de verfrissing van de popart, het Nouveau Réalisme, de sereniteit van de lyrische abstractie met daaropvolgend het meditatieve van de minimale kunst. zonder label. Nog tot 28 maart, van 10 tot 18 uur, gesloten op maandag. Monumental vzw, Bornem. Toegang: € 1/3/5. Alle info op www.terdilft.be of via 03 890 69 30.

gOEsting in Vlaanderen

Vlaanderen is, volgens sommigen, te homogeen geworden om nog echt te kunnen spreken van streekgastronomie. En toch worden streekproducten en typische gerechten in vele regio’s gekoesterd. Was de streek rond Roeselare bijvoorbeeld wel altijd zo bekend om zijn groenteteelt? Hoe ontstond precies de kweek van witloof? En wie in Zemst weet nog dat de regio ooit heel veel rabarber produceerde? Eddie Niesten trekt voor het Davidsfonds op tournee en leert u de culinaire kantjes van uw eigen streek kennen. Laat u verrassen door de bijzondere kantjes van dagelijkse kost en feestmenu’s allerhande en u zal begrijpen waarom er in Vlaanderen zo lekker gegeten wordt.

5 7 6 8

De tournee van Eddie Niesten loopt nog in Hofstade-Aalst (16 april) en Heule (10 juli). Meer info over deze en andere Davidsfonds Tournees op www.davidsfonds.be of 016 310 600.

Woensdag 21 april ’10 20 uur fREiBuRgER BaROckORchEstER Onder leiding van Gottfried von der Goltz Brussel, Paleis voor Schone Kunsten  bozar.be  02 507 82 00

nog tot en met 23 april ’10 DE aBsuRDE faBELs Van fRank aDam Davidsfonds Tournee Op verschillende locaties in Vlaanderen  davidsfonds.be  016 310 600

Vrijdag 23 april ’10 achtERBLijVEn in cOngO. EEn DRama VOOR DE cOngOLEzEn? Davidsfonds Tournee Peter Verlinden  davidsfonds.be  016 310 600

nog tot en met vrijdag 23 april ’10 tsaaR pOEtin? OVER DE tYpischE RussischE kantjEs Van EEn WERELDLEiDER Davidsfonds Tournee Wim Coudenys  davidsfonds.be  016 310 600

Zaterdag 24 april ’10 nEkka-nacht Sportpaleis Antwerpen  nekka-nacht.be  03 248 63 43

tips | agenda

afrika op het witte doek

Het Afrika Filmfestival (AFF) viert dit jaar haar vijftienjarige bestaan. Na de oprichting in 1996 is het uitgegroeid tot Europa’s belangrijkste festival van Afrikaanse films. Met het oog op meer Afrikaanse films in de bioscoop worden er tussen 16 april en 1 mei allerlei voorstellingen georganiseerd. Cemetary State, een film van professor Filip De Boeck, wordt op 28 april voor het eerst vertoond in België. Om die première niet te missen, schrijf je best op voorhand in (guido.huysmans1@telenet. be). Davidsfondsleden betalen � 4 voor de vertoningen in Kinepolis Leuven op vertoon van hun ledenkaart. Ook andere steden en gemeenten in Vlaanderen richten eind april de schijnwerpers op Afrika. Afrika filmfestival, van 16 april tot 1 mei 2010, op verschillende locaties in Vlaanderen. Alle info op: www.afrikafilmfestival.be.

9 10

DE kELtEn: 1000 jaar geschiedenis

In het Gallo-Romeins Museum in Tongeren kunt u op zaterdag 20 maart 2010 zelf uitpluizen of de geduchte reputatie van de Kelten terecht is. U maakt er kennis met het Keltische volk in al zijn diversiteit: de geschiedenis, de taal, de mythes. Verschillende lezingen toveren deze geschiedenisdag om in iets leerrijks, een broodjeslunch en een receptie zorgen voor gezelligheid. Het programma vindt u op onderstaande site, waar u ook kunt inschrijven. Het aantal plaatsen is beperkt: snel zijn is dus geboden. Bovendien kunt u meteen ook de spectaculaire tentoonstelling over Ambiorix bezoeken. De Kelten: 1000 jaar geschiedenis, op zaterdag 20 maart 2010 in het Gallo-romeins Museum Tongeren. Davidsfonds leden genieten korting bij inschrijving. Alle info op www.davidsfonds.be of via 016 310 670.

AGenDA nog tot en met zondag 25 april ’10 DE uitVinDing Van BRuggE. DE staD Van DELacEnsERiE Tentoonstelling Brugge, BruggemuseumGruuthuuse  deuitvindingvanbrugge.be  050 44 87 43

nog tot en met zondag 25 april ’10 paRaLLELLEpipEDa Tussen kunst en wetenschap Leuven, Museum M  leuven.be  016 27 29 29

nog tot en met zondag 25 april ’10 DE chinEsE VERLEiDing Chinese exportkunst van de zestiende tot de negentiende eeuw Tentoonstelling Gent, Kunsthal Sint-Pietersabdij, Sint-Pietersplein 9  gent.be  09 243 97 30

Van donderdag 13 tot en met zondag 16 mei ’10 BEnELuX-cOngREs OVER EspERantO Antwerpen, Esperantocentrum, frankrijklei 140  esperanto.be/kongreso of 03 234 34 00

tussen 22 mei en 9 oktober ’10 cuRsus WEgWijs Latijn. aLs VOLWassEnE nu nOg Latijn stuDEREn zes zaterdagvoormiddagen  centrumgregoriaans.be  015 24 13 63

Bij Standaard Boekhandel vind je echt meer dan je zoekt. Neem nu onze boekenbon: die kan in meer dan 125 Standaard Boekhandels worden ingeruild voor een boeiend boekenaanbod van literatuur tot reisgidsen, van hobby’s tot gastronomie… Maar ook voor toffe games, te gekke strips, boeiende dvd’s, inspirerende tijdschriften en nog zoveel meer. Geen betere manier om het juiste cadeau te schenken! Voor een Standaard Boekhandel in je buurt, surf naar www.standaardboek.com

Je vindt er meer dan je zoekt

Ontdek

de unieke leefwereld van

Palm en Rodenbach b e z o e k

o n t d e k

b e l e e f

g e n i e t

INFO Brouwerijbezoeken tot 50 personen op weekdagen (excl. vrijdag). Lunch & dinerformules ter plaatse. A A N V R AG E N

V I A

www.palm.be www.rodenbach.be PALM Breweries dienst bezoeken PALM / RODENBACH infolijn: 052 31 74 14 events@palmbreweries.com

winnen | agenda

Chinese theeceremonie

iN MAArT VErSCHijNT HET BOEK DE STILLE KRaCHT Van THEE VAN ANN VANSTEENKiSTE Bij uiTGEVErij DAViDSfONDS. ANN NEEMT DE LEzEr MEE OP EEN BOEiENDE rEiS DOOr 5000 jAAr THEECuLTuur. EEN AANrADEr VOOr iEDErEEN DiE THEE WiL LErEN KENNEN, PrOEVEN EN ErVAN WiL GENiETEN.

Tekst: Anne Verhaegen

hina, 5000 jaar geleden: keizer Shen Nung ontdekt thee. Geleidelijk aan verspreidt het goedje zich via Japan naar het Westen en de rest van wereld. Vandaag is het een van de populairste dranken ter wereld, met een rijke en lange geschiedenis. Overal komen mensen tot rust bij een kopje thee. Traditionele theesoorten worden wereldwijd geëxporteerd en gedronken. Over thee valt dan ook veel te vertellen. In De stille kracht van thee kom je alles te weten over de vele soorten thee, het productieproces en de bijzondere theerituelen. Tijdens een wonderlijke theeceremonie ontdek je samen met Ann

Win EEn tRaDitiOnELE chinEsE thEEcEREmOniE Bij u thuis!

Vansteenkiste de rijke Chinese theecultuur. Een Chinese theeceremonie is immers meer dan thee drinken alleen. Het is relaxen, genieten van de geur en smaak van thee, maar ook een kennismaking met de Chinese filosofie en cultuur. Centraal staat een kleine theepot van speciale klei. Je speelt met water, theeblaadjes en verschillende kleine tasjes om ten slotte te genieten van een heerlijk kopje thee.

hoe noemt men het traditionele chinese theeritueel in het chinees?

pRaktisch De stille kracht van thee van ann Vansteenkiste

verschijnt in maart bij uitgeverij Davidsfonds. Prijs: € 27.50.



Omtrent geeft één traditionele Chinese theeceremonie weg, onder leiding van Ann Vansteenkiste, voor tien personen bij de winnaar thuis. Stuur voor vrijdag 26 maart uw antwoord op bovenstaande vraag naar omtrent@davidsfonds.be. uit de inzendingen trekt een onschuldige hand één winnaar.

sluitertijd

Haal het

DaViDsfoNDs voor uw lens o

mtrent wil graag weten hoe u het Davidsfonds beleeft. Gaat u binnenkort op uitstap met uw afdeling? Organiseert u een schitterende Nacht van de Geschiedenis? Neem een mooie, originele of verrassende foto van de activiteit en stuur die naar omtrent@davidsfonds.be. Vertel er kort bij waar en wanneer de foto werd gemaakt, en wie weet verschijnt uw inzending op deze pagina in het meinummer van Omtrent.

t Dierk Rotsaert uit Bredene win een wandelarrangement in de stiemerheide in genk.

Win

ement een arrang eren Op den bo buiten

in het volgende nummer van Omtrent schenkt Toerisme Westhoek, samen met de rentmeesterhoeve in reningelst, een arrangement Op den boerenbuiten (t.w.v. 185 euro) voor één persoon weg. Het arrangement omvat twee overnachtingen met uitgebreid ontbijt, twee driegangenmenu’s (wijnen inbegrepen), één wandel- of fietsroute naar keuze en een Westhoekvoordeelpas.

 www.rentmeesterhoeve.be

“Ook de Bredense Davidsfonds afdeling nam dit jaar, samen met de Confrérie van ’t Vynckx- en Woutermansambacht en het jeugdmuziekensemble Ocarina, deel aan Vlaanderen zingt Kerst.

Op het sfeervolle domein van de Visserskapel in de open lucht zongen op tweede kerstdag wel 200 aanwezigen, inwoners van Bredene en toeristen, onder begeleiding van Ocarina uit volle borst kerstliederen.”

uW REactiE: uw suggesties en reacties op de nieuwe Omtrent zijn welkom via omtrent@davidsfonds.be



DIEREN- EN PLANTENGIDS VOOR ONDERWEG Wilhelm Eisenreich Tirion Natuur Isbn 9789052107905 19,95 euro www.tirion.nl

* Snel op de goede weg in de natuur! In deze volledig herziene uitgave vindt u maar liefst 800 dieren- en plantensoorten en ruim 1200 natuurgetrouwe kleurenfoto’s. Met heldere informatie over hun kenmerken, verspreiding, leefwijze, ontwikkeling, voortplanting en nog veel meer.

DE LEESCLUB Renate Dorrestein Uitgeverij Contact Isbn 9789025434397 15 euro www.uitgeverijcontact.nl

* Een heerlijke nieuwe roman van een gelauwerde auteur Zeven montere vriendinnen vormen een hechte leesclub. Met z’n allen gaan ze een literaire cruise maken in de Schotse wateren onder leiding van hun favoriete auteur, Gideon de Wit. Eenmaal op de boot met ‘hun’ schrijver loopt alles totaal in het honderd.

* U KAN DEZE BOEKEN BESTELLEN MET DE BON IN HET MIDDEN VAN DEZE OMTRENT

* Een trilogie over de menselijke kijk op vogels VOGELS IN DE KOP 1 - lsbn 9789045012346 - 24,90 euro VOGELS IN DE KOP 2 - lsbn 9789045013985 - 24,90 euro VOGELS IN DE KOP 3 - lsbn 9789045016252 - 27,50 euro Jan Desmet Atlas www.uitgeverijatlas.nl

www.jandesmet.net

Vogels in de kop is een driedelig standaardwerk van samen 1461 bladzijden over de relatie tussen mensen en vogels. Het pas verschenen derde deel bevat naast 34 vogelhoofdstukken ook de slotbeschouwing, de bibliografie en het register voor de drie delen. Nooit eerder werd zoveel nieuws over vogels samengebracht, gecatalogiseerd en in een levendige vertelling van achtergronden voorzien.

Uw hart verloren aan een huis? Kom dan praten met KBC over een flexibel woningkrediet.

Verliefd op een huis? Met onze flexibele formules maakt u in overleg met uw KBC-adviseur een woningkrediet* op maat, helemaal aangepast aan uw persoonlijke situatie. En later kunt u dat zo nodig bijsturen. Of kies voor een woningkrediet met een vaste rente en progressieve afbetalingen. Dan zijn uw maandelijkse aflossingen aan het begin lichter dan aan het einde. Uw KBC-adviseur geeft u bovendien ook advies over de gepaste verzekering, fiscale voordelen, en zo meer. Kom gerust langs voor een gesprek. Want praten werkt.

www.kbc.be/wonen

we hebben het voor u

Een onderneming van de KBC-groep

* Het KBC-Woningkrediet is een hypothecair krediet. Kredietgever is KBC Bank NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, BelgiĂŤ, BTW BE 0462.920.226, RPR Brussel.