Randkrant juli 2009 by Jansen & Janssen

Maandblad voor de inwoners van de vlaaMse rand

juli 2009 | jaargang 13 | #07

‘Als iets niet plezant is, doe ik het niet’ Brosella organisator Henri Vandenberghe

Inburgering komt op kruissnelheid Een schrijfkraam vol gedichten op bestelling + agENDa

Artselingen

VERSCHIJNT NIET IN AUGUSTUS | FOTO: FILIP CLAESSENS

Wandelent ussen kunst en poëzie

‘De baasjes moet je heropvoeden’ Hondentherapeut Vina Druwé 1 FR DE EN traductions | Übersetzungen | translations

mijngedacht i Tom Serkeyn is journalist bij Ring-tv en violist bij de Vilvoordse muziekgroep Zakdoek. Hij is geboren in Brussel en woont in Peutie. Voor RandKrant schrijft hij afwisselend met Dirk Volckaerts, Joris Hintjens en Fatima Ualgasi de column mijn gedacht.

Taalgrensart Onlangs maakte ik beroepshalve een praatje met Guido Fonteyn naar aanleiding van het verschijnen van zijn jongste boek Over de taalgrens. Brusselaar Guido Fonteyn is journalist, notoir kenner van Franstalig België en medewerker van dit blad. Zoals al zijn boeken is ook Over de taalgrens een interessante en nuttige publicatie omdat zijn genuanceerde standpunten stof tot nadenken en discussie bieden. Hij laat de lezer nu en dan eens door een Waalse bril kijken en dat wordt in bepaalde flamingante middens niet altijd op applaus onthaald. In Over de taalgrens schrijft Guido Fonteyn dat het Belgische compromis van ‘62’63 – want wat is de taalgrens anders? – achteraf gezien misschien zo slecht nog niet was. Alles wel beschouwd is het nu relatief rustig langs de taalgrens. Ze wordt vandaag door de meeste Vlamingen en Walen beschouwd als een voldongen feit, aldus Guido Fonteyn. Het interview vindt plaats in Bever, een klein dorp dat bij het vastleggen van de taalgrens werd overgeheveld van Henegouwen naar de toenmalige unitaire provincie Brabant. Na het officiële gesprek, bij een donkere Ename en een Romy Pils in café B-Side, bomen we nog even door, over taalgrenzen en zo. Plots, na mijn tweede Romy Pils komt, samen met een boertje, de kunstenaar in mij boven. In mijn jonge jaren heb ik Sint-Lukas in Brussel gefrequenteerd, maar omdat mijn penselen en verftubes al geruime tijd onaangeroerd blijven wegens te veel andere drukke bezigheden, kun je me tegenwoordig veeleer beschouwen als een conceptuele kunstenaar: af en toe iets leuks bedenken en voor de rest het werk door een ander laten doen. ‘Ik wil de taalgrens visualiseren door een tijdelijke ingreep in het landschap’, zeg ik 2

tegen Guido. ‘Een eerbetoon aan Flor Grammens en andere taalgrensstrijders van het eerste uur. Het moet ook een symbool zijn van wederzijds respect tussen de taalgemeenschappen van ons land: de taalgrens ligt hier en nergens anders. Maar je kunt tussen de stippen doorwandelen want contacten en uitwisselingen met de overkant moeten mogelijk blijven. Pure land art met een sterke boodschap.’ ‘Mmm, best een interessant idee,’ zegt Guido. ‘Ik zou daar toch eens serieus over nadenken. Maar geen muur, hè!’ Natuurlijk geen muur, en ook geen ijzeren gordijn. Wel een stippellijn. Niet zo’n belachelijk, miezerig lijntje als op een landkaart, wel een dikke, onderbroken rode streep die goed zichtbaar is van op elke heuvelkam. Kilometers lang, slingerend door het golvende landschap. Van in Overijse langs Hoeilaart, Sint-GenesiusRode, Beersel, Halle, Pepingen en Herne tot in Bever. Rakelings langs Wallonië maar nog net op Vlaams grondgebied, kwestie van de subsidies van de nieuwe minister van Cultuur niet te mislopen. Ik heb er geen flauw benul van hoe mijn project uiteindelijk moet worden gerealiseerd, maar als er één of andere Fabre of Delvoye zich geroepen voelt om mijn idee in te pikken en te laten uitvoeren, dan zal ik dat niet tegenhouden. Hij mag er wel op rekenen dat ik om mijn percentje kom, want het is tenslotte mijn concept. Het kost hem ook een bak donkere Ename. Voor Guido Fonteyn, want zonder zijn boek was ik er wellicht nooit opgekomen. tekst Tom Serkeyn  foto Filip Claessens

Reacties? Mail naar randkrant@derand.be

inhoud AGENDA JULI-AUGUSTUS 2009

Absurdistische

gekte

A Brand De elektropopgroep Python werd ooit de Monty rock gevan de alternatieve jke humor jaagt dit noemd. Met hun aanstekeli niemand de gordijnen energiek vijftal echter natte is volgestouwd met in. Hun Judas album Gentse vette knipogen. De en kussen muzikale de gaat met New Delhi band Barbie Bangkok zou Paranoid Parenting Indiase toer op. Hun film. kitscherige Bollywood niet misstaan in een alleszichzelf neemt Zanger Tom Goethals brandbeweert dat hij een behalve ernstig als hij seforzijn. Als no-nonsen weerwagen zou willen Brusselse dialect. het met Fanfaar matie flirt De Camerlynck Gigippeke Nadat Jeroen en Sybren besloten ze ook andere van Muilebeik coverden, te verbrusselen. Nederlandstalige klassiekers Erkens uit Diest, Jasper Het vroegrijpe groentje zich niet de Rock Rally, voelt die tweede werd in aan zijn Waiting like a dog te beroerd om zijn ld dragen. grilligste liefjes op te

FESTI VAL

in dialoog Rituele maskersse kunst met hedendaag

met fabriceert maskers Romuald Hazoumé zoals plastic spuitbusafgedankte objecten en toont op die sen, jerrycans en batterijen onze consumpht van manier de verspilzuc Zijn Senegalese collega tiemaatschappij aan. de met recyclagemateriNdary Lo construeer rele multicultu die het aal een zwangere pop, Haar toekomstige moederschap verbeeldt. tot hetzelfde ras. De kinderen behoren niet is dat hij schatplichtig kunstenaar geeft toe Zijn Onbegrepeaan het Europees dadaïsme. over belangrijke breken ne lijkt zijn hoofd te levensvragen. vanuit Kinshasa naar Anne-Marie Bouttiaux Aimé Mpané, die De 180 maskers, die kunstlling Persona. Verborgen Brussel emigreerde, zinspeelt in zijn tentoonste de voor gsuitkoos, vervulden moeizame inburgerin installatie op het en ontsluierde identiteiten functie. Ditmaal treden proces van de inwijkeling. Wie als vreemdeooit deze magische mag in de meeste ige manier in dialoog ling aanvaard wil worden, ze op een merkwaard moet kunstwerken. De meeste gevallen niet langer zichzelf zijn, maar met hedendaagse van de af. Wanneer ze jou achter het masker maskers dwingen eerbied op. zich verbergen t niemand ze soms ook angst mde. Toch verloochen aankijken, wekken Dimé uit Seeen functie gelijkgeste vervulden Mustapha n wortels. exemplare Heel wat de graag zijn ei antroZe verwijzen naar vervaardigt met keukenger naakte tijdens initiatieriten. eesten van de negal ulpturen. Zijn oermoeder of de beschermgzijn de begrafe- pomorfe vrouwensc . hoofd en de ledematen kaliber figuren missen een stam. Van een ander en dood en ziekte op spijker zijn opgehang Omdat ze aan een nismaskers. Zij moesten al veroverledene begeleiden creaturen toch dansen, afstand houden of de van kunnen deze n nauwels. Meer dan de helft macabere beweginge naar het hiernamaa uit de schillen hun dosogne afkomstig ludo is  Dood. maskers de lijks van Pietje de geëxposeerde is ontleend uit andere eigen collectie. De rest partidoor VAN afgestaan DI TOT VR TOT 3 JAN 2010 · musea of werd tijdelijk ZO TOT 18.00 TOT 17.00, ZA EN culiere verzamelaars. r Sami Baloji 10.00 De Congolese kunstenaa masker in zijn Persona se kunst tie het Rituele maskers en hedendaag Midden-Afrika, toont in zijn fotoprojec Dominique Zinkpè Museum van Tervuren, Koninklijk oorspronkelijke functie. die deels zijn gemuseum.be/persona uit Benin ontwierp maskers, bij de Yoruba. 02 769 52 00, www.africa model inspireerd op het gelede

opWie een masker zet, wordt een andere EX persoon. De techniek PO toegepast in het werd veelvuldig ook de kern vormt en Griekse theater se en Aziatische rituvan vele Afrikaan rager vereenzelvigt elen. De maskerd een demon of één zich met een godheid, van zijn voorouders.

ZA · 11 JUL

Vijverfestival

estival.be Dilbeek, Park, www.vijverf

Jasper Erkens © rob

walbers

agENDa biNNENiN

‘Leven en dood bevinden zich gewoon samen op dezelfde plek. En zo hoort het.’ boswachter dirk raes over zijn project met kadavers in het Zoniënwoud. © fc

Een systeem om het verkeer te tellen, een natuursimulator die inzicht geeft in de ontwikkeling van natuur en bos, en een website met actuele onderzoeksinformatie wonnen de Spitsprijs 2009, de innovatieprijs van de Vlaamse overheid.

‘Wij leren de baasjes hoe hun hond in elkaar zit. Als ze weten hoe hun hond denkt, functioneert en leert, gaat de samenwerking veel vlotter.’ Dat is de basisstelling van hondentherapeut FR Vina Druwé uit Asse.

Spitsvondige ambtenaren

‘De baasjes moet je heropvoeden’

Dienstensector trotseert voorlopig de crisis

vanassetotzaventem

opstap

De economische crisis slaat genadeloos toe. De Rand blijft voorlopig wat gespaard. Hier stijgt het aantal mensen zonder werk trager omdat velen actief zijn in de dienstensector. Maar misschien moet het DE ergste nog komen?

huizentuinen

natuurlijk

restaurandt

beeldverhaal

gemengdegevoelens

colofon RandKrant verschijnt maandelijks op 176.000 exemplaren voor de inwoners van de Vlaamse Rand rond Brussel. Het is een uitgave van de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant | Realisatie vzw ‘de Rand’ | Hoofdredactie Geert Selleslach | Eindredactie en coördinatie Ingrid Laporte | Vormgeving Jansen & Janssen, Gent | Fotografie Filip Claessens en Kris Mouchaers | Druk A. De Cuyper-Robberecht, Zele | Redactieadres Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel, tel 02-767 57 89, fax 02-767 57 86, e-mail randkrant@derand.be, website www.derand.be | Verantwoordelijke uitgever Jan de Bock, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Boudewijnlaan 30, 1000 Brussel | uit in de Rand wordt gerealiseerd met de financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant en de Vlaamse Gemeenschap.

Inburgering komt op kruis

‘ieder moet bij de bevoegde minister Keulen gaan uitleggen om te verhinderen dat we subsidies zouden moeten terugbetalen. Sindsdien hebben we een inhaaloperatie uitgevoerd, het aantal medewerkers van het provinciale Onthaalbureau Inburgering nagenoeg verdubbeld en de infrastructuur voor de verschillende vestigingsplaatsen vernieuwd. Vorig jaar zijn we dan op kruissnelheid gekomen’, aldus Karin Jiroflée (sp.a), sinds eind 2006 als gedeputeerde bevoegd voor migranten.

De weg zoeken

Mensen van vreemde afkomst kansen geven en actief laten deelnemen aan onze maatschappij. dat is de bedoeling van het vlaamse inburgeringsbeleid. op 11 mei tekende vlaams minister Marino Keulen (open vld) het 50.000 e inburgeringscontract met de amerikaanse sarah lindsey scott. Hoe is de situatie in vlaams-brabant? tekst Luc Vanheerentals  foto Kris Mouchaers Johan Bellen

k kan iedereen een inburgeringscursus aanraden. Het is een prettige ervaring om je hier niet langer een vreemdeling te voelen’, zegt Maria, een jonge Marokkaanse vrouw, die het inburgeringsattest haalde. Het inburgeringsbeleid dat Vlaanderen in 2004 opstartte, kwam in Vlaams-Brabant slechts moeizaam op gang. En ondanks het feit dat het aantal contracten steeg van 429 in 2006 tot 1165 in 2008, blijft de achterstand met de rest van Vlaanderen nog steeds groot. In heel Vlaanderen werden in 2008 immers 13.973 nieuwe contracten afgesloten. Vlaams-Brabant kreeg vorig jaar 14 procent van de nieuwkomers over de vloer, maar sloot slechts 8,3 procent van de contracten af. Er is wel een verbetering merkbaar, want in 2007 bedroeg het aandeel slechts 6,8 procent. 4

Voor 2009 mikt Vlaams-Brabant op 1400 contracten. Het lagere aantal contracten in Vlaams-Brabant kan onder meer verklaard worden door het feit dat er zich onder de nieuwkomers meer eu-burgers bevinden die tewerkgesteld zijn in internationale instellingen of bedrijven. Maar ook de overheid pikte bij de start slechts langzaam in op het nieuwe beleid. ‘De Vlaamse overheid gaf de provincies de opdracht om het inburgeringsbeleid uit te voeren. De vorige deputatie van VlaamsBrabant heeft daar echter nauwelijks iets mee gedaan. Ook de weigering van enkele faciliteitengemeenten om mee te werken, speelde een rol in de trage start. Bij het begin van de nieuwe legislatuur ben ik dat allemaal

Met het inburgeringsbeleid wil Vlaanderen vreemdelingen die zich hier komen vestigen, helpen om actief aan de samenleving deel te nemen. Een inburgeringstraject omvat cursussen Nederlands, maatschappelijke oriëntatie en een loopbaanbegeleiding. De cursus maatschappelijke oriëntatie maakt de betrokkene wegwijs in onze samenleving, onze basiswaarden en normen. De loopbaanbegeleiding steunt de mensen in hun zoektocht naar een baan. Wie afkomstig is van buiten de eu is op enkele uitzonderingen na verplicht dit traject te volgen. Wie weigert of de inburgering stopzet, riskeert een administratieve boete. Nieuwkomers uit de eu of vreemdelingen die al langer in ons land wonen, kunnen het inburgeringstraject gratis volgen. In 2008 vestigden zich 3397 nieuwkomers in Vlaams-Brabant. Het is bij aankomst niet altijd meteen duidelijk of ze verplicht zijn een inburgeringstraject te volgen. 2009 mensen gingen vorig jaar in op de vraag van het onthaalbureau voor een gesprek. 1701 moesten verplicht het traject volgen of hadden er recht op. In totaal werden 1165 contracten (68,4 procent) afgesloten. 847 onder hen waren hiertoe verplicht, de anderen hadden er recht op. Van de 849 inburgeringsattesten die in de loop van 2008 werden uitgereikt was dat respectievelijk 671 en 178. Marokkanen (66) behaalden vorig jaar de meeste

snelheid

een zou dit en doen’ inburgeringsattesten, gevolgd door Russen (48), Congolezen (45), Irakezen (41) en Rwandezen (31). Ook 50 Belgen haalden een attest. Dat zijn Belgen van vreemde afkomst die al een tijd in ons land verblijven. Het is onduidelijk hoeveel nieuwkomers de verplichte inburgeringscursus weigeren. ‘Het is pas vanaf 1 januari dat wij de brieven naar de nieuwkomers zelf versturen en bijgevolg zelf kunnen nagaan of de betrokkenen opdagen of niet. Voordien werden de nieuwkomers aangeschreven door de gemeentebesturen. Inbreuken moeten wij pas vanaf dit jaar voorleggen aan de Vlaamse handhavingsambtenaar. Bij een eerste overtreding bedraagt de boete 50 euro, maar als verplichte inburgeraars blijven weigeren of onvoldoende aanwezig zijn op de cursussen kan dat tot het honderdvoudige oplopen. Ook rechthebbenden die een contract stopzetten, riskeren een boete’, aldus Johan Bellen, hoofd van het Onthaalbureau Inburgering Vlaams-Brabant. Ook op Vlaams niveau beschikt men niet over cijfers over het aantal weigeringen.

aangepaste begeleiding Een inburgeringstraject duurt meestal twaalf maanden. Het onderdeel maatschappelijke oriëntatie wordt gegeven door medewerkers van het onthaalbureau. ‘In twintig sessies van drie uren trachten we de mensen wegwijs te maken in onze westerse maatschappij. De sessies worden in Leuven, Vilvoorde, Asse, Halle en Diest gegeven in groepen van twaalf tot zestien mensen’, aldus Bellen. De Vlaamse overheid werkte voor alle centra in Vlaanderen een gemeenschappelijke leermethode uit en maakte aparte cursussen voor hoog- of laaggeschoolden. Voor de lessen Nederlands wordt eerst in het Huis van het Nederlands een taaltest afgelegd om te bepalen over welk taalniveau de betrokkene beschikt. Afhankelijk daarvan wordt hij of zij naar een centrum voor basiseducatie,

een centrum voor volwassenenonderwijs of een universitair taalcentrum gestuurd. Het aantal lesuren ligt tussen de 120 en 600 uren. Voor de loopbaanbegeleiding wordt samengewerkt met de vdab. Het onthaalbureau begeleidt de persoon die wil inburgeren individueel vanaf de aanmelding tot het behalen van het attest. De trajectbegeleider zorgt onder meer voor aan-

‘we maken de mensen wegwijs in onze westerse maatschappij.’

als ik in Vlaanderen wilde blijven moest aanpassen aan de taal en de cultuur. Precies die mogelijkheid bood het onthaalbureau mij’, vertelt Maria. Zo heeft de cursus Nederlands haar naar eigen zeggen in staat gesteld al heel wat te begrijpen van het Nederlands en een eenvoudig gesprek te voeren. ‘De cursus maatschappelijke oriëntatie leerde mij wat de gebruiken zijn in dit land, de gedragscodes, de typische Belgische keuken en bij welke officiële diensten je terecht kunt voor vragen en problemen.’ Op basis van de gesprekken met de vdab over haar loopbaanoriëntatie gaat Maria een jaar intensief Nederlands leren en een opleiding volgen voor assistent-verpleegkundige.

gepaste vormingsprogramma’s en hulp op andere terreinen zoals ondersteuning bij het gelijkschakelen van het diploma dat men in het land van oorsprong behaalde. De trajectbegeleider volgt ook de aanwezigheid in de FR L’intégration civique cursussen op. Wie verplicht moet inburgeren, moet minstens 80 procent van de curen régime de croisière sustijd aanwezig zijn. Voor rechthebbenden is dat 50 procent. Voor minderjarigen is er Maria vient d’achever son parcours d’intégraeen aparte begeleiding waarin het accent ligt tion civique et s’en dit satisfaite. ‘Je ne puis que le op de hulp bij de inschrijving in een school recommander à tous. C’est une expérience particuof in het onthaalonderwijs met lessen Nelièrement agréable de ne plus se sentir un étranger derlands. In het Onthaalbureau Inburgering dans ce pays’, affirme la jeune Marocaine. Bien que le Vlaams-Brabant zijn momenteel zeventien Brabant flamand ait mis du temps à se mettre au jeu, medewerkers aan de slag. Het hoofdbureau l’intégration civique atteint petit à petit son régime is in Leuven gevestigd, maar er worden ook de croisière dans notre province également. En 2009, permanenties georganiseerd in de infopunle Brabant flamand entend réaliser 1400 contrats ten in Sint-Pieters-Leeuw, Dilbeek, Wolverd’insertion. En proposant des parcours d’intégratem, Tienen, Zaventem en Aarschot. tion civique, la Flandre veut offrir aux ressortissants étrangers la possibilité de participer activement à notre société. Ils suivent des cours de néerlandais, Niet langer een vreemdeling d’orientation sociale et d’accompagnement de De tevredenheid bij de mensen die inburgela carrière professionnelle. La plupart des particiren is nog niet systematisch gemeten, maar de meeste mensen die het inburgeringstrapants se réjouissent de pouvoir ainsi s’intégrer dans ject volgden, zijn blij met wat zij leerden. notre société. ‘Lorsque les collaborateurs du bureau ‘Toen de medewerkers van het onthaalbud’accueil m’ont présenté le programme d’insertion, reau uitlegden wat het inburgeringstraject je me suis dit que ce serait très dur. Mais j’étais bien betekent, leek het mij eerst een behoorlijk consciente que si je veux rester en Flandre, je dois zware dobber. Ik besefte echter dat ik mij m’adapter à la langue et la culture.’ 5

vanassetotzaventem groen landen

ZAVENTEM Op de luchthaven van Zaventem is men gestart met zogenaamde groene landingen. Bij groene landingen begint het vliegtuig al langzaam te dalen vanaf ongeveer 50 kilometer van de luchthaven. Daardoor verloopt de landing geleidelijker. ‘Dankzij de groene landingen verbruiken de vliegtuigen minder kerosine. Dat betekent een flinke besparing voor de luchtvaartmaatschappijen’, zegt staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe (cd&v). ‘Het is ook beter voor het milieu. De co2-uitstoot is substantieel lager dan bij een klassieke landing. De groene landingen hebben ook een gunstig effect op de geluidshinder in de regio rond de luchthaven. Mensen die tussen 12 en 50 kilometer van de luchthaven wonen, zullen het verschil merken. De weersomstandigheden moeten dergelijke landingen natuurlijk toelaten. De groene landingen zullen voornamelijk ’s nachts en tijdens het weekend worden uitgevoerd, wanneer het minder druk is. Het zal in elk geval een substantiële verbetering zijn voor de omwonenden.’  TD

Erfgoed in kaart gebracht VLAAMS-BRABANT De provincies Vlaams-Brabant en Limburg hebben samen een nieuwe website ontwikkeld voor cultureel erfgoed: www. erfgoedplus.be brengt het erfgoedlandschap in kaart voor het ruime publiek. ‘Je kan erfgoedplus.be gebruiken voor je werk, voor een taak voor school, voor een toeristische brochure of een rondleiding. Gaandeweg zullen steeds meer collecties

Koffie zonder cafeïne MEISE Het International Institute for Species Exploration heeft de nieuwe soort koffiestruik, die werd beschreven door een onderzoeker van de plantentuin van Meise, opgenomen in de lijst van de tien meest belangwekkende nieuw ontdekte soorten van het voorbije jaar. ‘Het gaat om de Charrierkoffie’, zegt Piet Stoffelen, de onderzoeker van de plantentuin die de soort beschreef. ‘De soort werd in Kameroen ontdekt door onderzoekers van de universiteit van Montpellier. Aangezien ik gespecialiseerd ben in koffiesoorten uit Centraal- en West-Afrika, kwamen de Franse onderzoekers bij mij terecht. De Charrierkoffieboon bleek van nature geen cafeïne te bevatten. De koffiesoort zal waarschijnlijk gebruikt worden in veredelingsprogramma’s om de bestaande commerciële koffiesoorten te verbeteren of hun cafeïnegehalte te verlagen.’  TD

demaand 

Op zeven strategische plaatsen op de grote ring zijn borden geïnstalleerd om de automobilisten te informeren over alle mogelijke verkeersproblemen in de hoofdstad.  In Grimbergen is de herstelde oevermuur van het Zeekanaal Brussel-Schelde (1,1 miljoen euro) officieel in gebruik genomen. Vier jaar geleden was de oevermuur

Post per fiets VILVOORDE Verenigingen uit Vilvoorde kunnen voortaan hun drukwerk laten ronddragen door Bike & Mail, een initiatief van de stad en het Fietspunt. ‘De stad Vilvoorde en Groep Intro, dat het Fietspunt aan het station uitbaat, hebben voor Bike & Mail de handen in elkaar geslagen. Het drukwerk van de verenigingen en van de stad wordt met de fiets gebust’, legt ocmw-voorzitter en schepen van Sociale Zaken Hans Bonte (sp.a) uit. ‘We hebben in Vilvoorde al heel wat projecten in de sociale economie. Met dit nieuwe initiatief creëren we een aantal jobs voor mensen die op onze reguliere arbeidsmarkt weinig kansen krijgen en het is tegelijk een extra stimulans voor het verenigingsleven. Hun drukwerk wordt aan een voordelig tarief in de 6700 brievenbussen van Vilvoorde verspreid.’  TD

ingestort.  Met de zomer in zicht stelt de Vlaamse Gemeenschap nieuwe tenten ter beschikking. Alle Vlaamse jeugdverenigingen kunnen bij de uitleendienst in Machelen tenten huren.  Op Brussels Airport is het aantal passagiers in april met 5,4 procent gedaald in vergelijking met vorig jaar. Voor het vrachtvervoer was er

zelfs een verlies van ruim 40 procent.  Op het terrein van de vroegere ijsfabriek in het centrum van Strombeek-Bever zal een projectontwikkelaar 77 woningen, 19 winkels en 114 ondergrondse parkeerplaatsen bouwen.  De inwoners van Asse, Kapelle o/d Bos, Londerzeel, Meise, Merchtem, Opwijk, Vilvoorde en Wemmel kunnen bij

Grimbergen

Meise

Merchtem

Vilvoorde Machelen

Asse Wemmel

allemaal Vlaams-brabanders

en objecten raadpleegbaar zijn via de website. We werken samen met onder meer musea, verenigingen, kerkfabrieken en heemkundige kringen. Erfgoedplus.be moet dé digitale erfgoedinventaris worden’, zegt Goedele Deseyn van de cel Erfgoed van de provincie Vlaams-Brabant.  TD i Gemeenten, musea, verenigingen, kerkfabrieken en heemkundige kringen die hun collectie online willen plaatsen op www.erfgoedplus.be kunnen contact opnemen met Goedele Deseyn, goedele.deseyn@vlaamsbrabant.be, 016 26 76 77.

Dilbeek

Zaventem

Kraainem Wezembeek-Oppem

Sint-PietersLeeuw

VLAAMS-BRABANT Wist je dat er in Vilvoorde een vereniging van Afrikaanse moeders actief is? Of dat je in Halle meer te weten kunt komen over carnaval in Latijns-Amerika? In VlaamsBrabant zijn namelijk een 80-tal organisaties van etnisch-culturele minderheden actief. ‘Vlaams-Brabant is een kleurrijke provincie. Niet minder dan 170 nationaliteiten leven er samen. Dat vertaalt zich ook in het verenigingsleven. De vele activiteiten van de allochtone verenigingen zorgen voor een frisse wind en bieden mogelijkheden tot uitwisseling en ontmoeting. Om de wereld te zien, hoef je de provincie niet meer uit’, zegt Karin Jiroflée (sp.a),), gedeputeerde voor diversiteit en gelijke kansen. ‘Daarom geeft de provincie de nieuwe brochure Allemaal llemaal Vlaams-Brabanders,, een kleurrijke gids over het allochtone verenigingsleven in Vlaams-Brabant uit. In de brochure worden deze organisaties uitgebreid voorgesteld. Zo kunnen ze zich beter bekend maken en contact leggen met andere inwoners en verenigingen.’  TD

Tervuren

Drogenbos Linkebeek

Beersel

Overijse Hoeilaart

Sint-Genesius-Rode

i Je kunt de gratis brochure bestellen of downloaden via http://mediatheek.vlaamsbrabant.be.

Zakwoordenboekje voor ziekenhuizen BRUSSEL Het Huis van het Nederlands Brussel heeft in samenwerking met Pro Medicis Brussel een zakwoordenboekje ontwikkeld voor ziekenhuizen. ‘Het boekje heet Opération nl / Operatie FR en komt er na het succes van de zakwoordenboekjes voor de horeca en de winkeliers’, zegt Els Deslé van het Huis van het Nederlands Brussel. ‘We werken met de Brusselse ziekenhuizen al enkele jaren aan de tweetaligheid in de ziekenhuissector. Zo organiseren we onder meer cursussen Nederlands voor het ziekenhuispersoneel. Om de dienstverlening nog te vergemakkelijken, hebben we nu een zakwoordenboekje ontwikkeld met daarin sleutelzinnen en uitdrukkingen die de verpleegkundigen kunnen gebruiken in het contact met patiënten en bezoekers. Het boekje volgt het traject

de gemeente gratis een stappenteller lenen. Met het initiatief willen de gemeenten en de provincie de mensen aanzetten om meer te bewegen.  Het gemeentebestuur van Sint-Genesius-Rode duidde tien Franstalige gemeenteraadsleden aan voor de verspreiding van de oproepingsbrieven voor de regionale verkiezingen van 7

juni. Een nieuwe truc om de wetgeving te omzeilen en Franstalige brieven te kunnen verzenden.  Zestig luchtvaartmaatschappijen dagvaarden Brussels Airport. Ze vinden dat ze te veel moeten betalen voor het gebruik van de luchthaven.  In Buizingen is de eerste steen gelegd van een nieuwe brandweerkazerne. Die

dat de patiënt aflegt vanaf het moment dat hij in het ziekenhuis wordt opgenomen. Zo wordt er onder meer aandacht besteed aan het onthaal, de kamer, de diagnose en de behandeling. Opération nl / Operatie fr is in eerste instantie ontwikkeld voor verplegend en verzorgend personeel in ziekenhuizen, maar het is ook interessant voor de thuisverpleging, de rusthuizen en de opleidingsinstellingen.’  TD i Je kunt het zakwoordenboekje Opération nl / Operatie fr downloaden op www.huisnederlandsbrussel.be of bestellen via 02 501 66 60 of info@huisnederlandsbrussel.be (2,50 euro per stuk).

moet eind 2010 operationeel zijn en zal 10 miljoen euro kosten. De brandweerkazerne zal de gemeenten Halle, Pepingen, Sint-Pieters-Leeuw, SintGenesius-Rode, Beersel, Linkebeek en Drogenbos bedienen.  Cargo B, de enige Belgische vrachtluchtvaartmaatschappij verhuist nu zeker van de luchtha-

ven van Zaventem naar die van Bierset bij Luik.  De veiligheidscontroles op de luchthaven van Zaventem laten te wensen over, concluderen de Belgische en de Europese luchtvaartautoriteiten.  Grimbergen heeft een nieuwe beiaardier: Twan Bearda.  Overijse stelde een gids samen met praktische informatie over het

Honderd jaar bijtjes SINT-PIETERS-LEEUW Het revalidatieziekenhuis Inkendaal in Vlezenbeek, een deelgemeente van Sint-Pieters-Leeuw, ook bekend als De Bijtjes, viert dit jaar zijn honderdste verjaardag. Inkendaal is de voorbije eeuw uitgegroeid van een kleine organisatie die aan voedselbedeling deed tot een gespecialiseerd revalidatieziekenhuis. ‘In 1909 zetten twee jonge meisjes een hulpactie op poten. Les Petites Abeilles hielpen in Waals-Brabant arme gezinnen om de ergste honger te verlichten. Kinderen uit arme gezinnen kregen vaak ziekten zoals tuberculose. Zo groeide De Bijtjes uit tot een sanatorium en later tot een heelkundig instituut. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, moest het ziekenhuis om veiligheidsredenen weg uit Brussel. In 1949 kwam er een nieuw ziekenhuis op het domein Inkendaal in Vlezenbeek. In de loop der jaren heeft Inkendaal zich ver-

der gespecialiseerd tot een revalidatiecentrum. Kinderen en later ook volwassenen kwamen hier na een operatie revalideren’, vertelt directeur Marc Van Steerteghem. ‘Inkendaal telt nu 178 ziekenhuisbedden en 350 personeelsleden. Het ziekenhuis heeft grootse plannen met een nieuw gebouw voor ambulante revalidatie van kinderen, waar tegelijk ook onderwijs zal gegeven worden. Momenteel zit onze school voor kinderen die in het ziekenhuis verblijven of overdag op revalidatie komen in containerlokalen. In september start de bouw van een complex van 5000 vierkante meter met aangepaste lokalen en een sporthal’, zegt Marc Van Steerteghem. ‘Over twee jaar moet de ziekenhuisschool klaar zijn. We dromen ook van een revalidatietuin, die patiënten de kans moet geven om ook in open lucht te revalideren.’  TD

Zomerzoektocht PAJOTTENLAND Het Regionaal Landschap Zenne, Zuun en Zoniën, vvv Markvallei en Geuzestreek en de Landelijke Gilde van Heikruis hebben een fietszoektocht door het Pajottenland uitgestippeld. Tijdens de zoektocht ontdek je stille hoekjes en adembenemende vergezichten. Een folder met een uitgestippeld traject en een vragenlijst loodst je langs prachtige Pajotse plekken in Oetingen, Galmaarden en Vollezele. De fietszoektocht is 35 kilometer, maar je hoeft die afstand niet in één keer uit te rijden. Je kunt de lus op eigen tempo doorfietsen en vertrekken waar je wil. Wie zijn formulier na afloop inlevert op de onderstaande adressen maakt kans op de prijzenpot. Daarin zitten

Vlaamse Rand wordt

organiseren van fuiven.  De stad Vilvoorde stelde Greenmills voor, na Watersite een tweede groot stadsvernieuwingsproject op het terrein van het voormalige bedrijf Molens Drie Fonteinen. Greenmills zal tegen 2020 zo’n 1000 wooneenheden tellen. De realisatie start in 2013.  Merchtem heeft een nieuw bier. Naar aanleiding

van Merchtem op Stelten stelde de Peizegemse brouwerij De Block het Steltenbier voor.  Op de E40 komt er volgend jaar fluisterasfalt tussen Bertem en Sterrebeek.  Om overstromingen in het centrum van Buizingen tegen te gaan, is Halle begonnen met de bouw van een wachtbekken in de Vandenpeereboomstraat.  Kabel-

maatschappij en telecomoperator Numericable, het vroegere Coditel, actief in Drogenbos en Wemmel, scoort slecht voor de behandeling van klachten. ‘Vooral de Nederlandstalige klanten worden niet goed geholpen’, stelt de ombudsdienst voor de telecommunicatie.  In het parkdomein Groenenberg in Sint-Pieters-Leeuw kun je de

VLAAMSE RAND Ook de nieuwe Vlaamse Regering moet bijzondere aandacht hebben voor de specifieke noden van de Vlaamse Rand. Tot dat besluit komen Vlaams minister Frank Vandenbroucke (sp.a), in de vorige regering bevoegd voor de Rand en Kris Peeters (cd&v), minister-president in de vorige regering. Uit het eindverslag van de Taskforce Vlaamse Rand, de ambtelijke werkgroep van de Rand, blijkt dat er de voorbije jaren belangrijke inspanningen zijn geleverd om de leefbaarheid in de Vlaamse Rand te versterken. Maar de druk op het Nederlandstalige karakter van de regio blijft groot. Dat heeft vooral te maken

hele zomer rode, gele en groene pinguïns van kunstenaar William Sweetlove bewonderen. Met de verkoop van deze gerecycleerde kunst wil men de levensomstandigheden van de inwoners uit Dakar verbeteren.  In Halle-Vilvoorde zijn 240.000 exemplaren van het tijdschrift De Zes verspreid. Daarmee sluit het blad, dat opkomt

oudnieuws

onder meer een duo-ballonvaart over het Pajottenland ter waarde van 300 euro, tickets voor een kanaaltocht, boeken en wandelkaarten.  TD

5 juli 1958 i Je kunt de fietszoektocht afleggen tot 30 september. Het reglement en alle nodige informatie kun je gratis downloaden op www.rlzzz.be of afhalen op de volgende adressen: vvv Markvallei, Brusselstraat 1b, Galmaarden, rlzzz, Donkerstraat 21, Gaasbeek of bij de cultuurdienst, de bibliotheek of de sporthal van Herne. Meer info: 02 452 60 45.

internationaler met de verdere verstedelijking en internationalisering van de Vlaamse Rand. Frank Vandenbroucke wil de Taskforce Vlaamse Rand omvormen tot een permanent coördinatieplatform dat het beleid in de ruime regio moet opvolgen en erop moet toezien dat er voldoende middelen worden vrijgemaakt voor de realisatie van het beleid in de Rand. Samen met Kris Peeters vraagt hij bijzondere aandacht voor de realisatie van 2520 nieuwe sociale woningen die in het grond- en pandendecreet voor de Vlaamse Rand staan ingeschreven.  TD

voor het Nederlandstalige karakter van de zes faciliteitengemeenten en de Vlaamse Rand rond Brussel, zijn 20e jaargang af.  Het raadsel van Jos De Fileklos is opgelost. De pop die langs sluipwegen rond de ring stond opgesteld, werd geplaatst door Voka Halle-Vilvoorde. Met die actie vraagt de werkgeversorganisatie aandacht voor de dagelijkse stilstand op de ring.  JH

m e t n e v a Z n e v a h t h luc opent de deuren

ZavenTeM op 5 juli 1958 opende koning boudewijn plechtig de nieuwe nationale luchthaven in Zaventem. net op tijd om de bezoekers van de wereldtentoonstelling te ontvangen. Een commissie stelde de regering voor om de uitwerking van het luchthavengebouw toe te vertrouwen aan de architecten Maxime Brunfaut, Georges Bontinck en Joseph Moutschen. Waarschijnlijk niet toevallig een Brusselaar, een Vlaming en een Waal. De wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel speelde een belangrijke rol in de uitbouw van de luchthaven. Alleen al uit Amerika werden er twee miljoen bezoekers verwacht, waarvan er 850.000 via Zaventem het land zouden binnenkomen. Op zo’n aantallen was de infrastructuur van de oude luchthaven in Melsbroek niet voorzien, dus moest BrusselNationaal uitbreiden. Het domein van de luchthaven op het grondgebied van de gemeenten Melsbroek, Steen-

okkerzeel, Nossegem, Diegem, Machelen en Zaventem kreeg een oppervlakte van 1025 ha. Na de noodzakelijke onteigeningen begon men in april 1956 met de aanleg van de 2300 meter lange landingsbaan. Voordien waren tussen 1948 en 1956 al drie vliegtuigloodsen, zes werkplaatsen en verschillende gebouwen aan de kant van Melsbroek opgericht. In 1955 werd de spoorlijn van het centrum van Brussel naar Melsbroek aangelegd. De nieuwe terminal kwam op het grondgebeid van Zaventem, de gemeente die zijn naam aan de luchthaven gaf. Op 30 mei 1958 werd het nieuwe luchthavencomplex door de toenmalige minister van Transport, Edward Anseele jr., overgedragen aan de Regie der Luchtwegen. Op 15 juni werden alle technische diensten vanuit Melsbroek overgebracht. Zaventem ging voor het publiek open op 29 juni. Op 5 juli 1958 volgde de officiële opening. De nieuwe Sky Hall is een pareltje van naoorlogse architectuur. Het werd ‘de trots van de natie’ genoemd. Voor het

gebouw werd volop gebruik gemaakt van materialen als aluminium, beton, staal en glas. De transithal, een ruimte van 100 m lang, 55 m breed en 18 m hoog, is overspannen door een gebogen dakstructuur uit aluminium. Deze transparante hal geeft zicht op de het tarmac. Op de terrassen van de twee pieren kunnen wandelaars tot vrijwel vlak bij de vliegtuigen komen om verwanten uit te wuiven. Wat een verschil met de houten barakken van het vliegveld van Haren, waar in 1910 Duitse zeppelins waren gestationeerd en met het door de Duitsers gebouwde militaire vliegveld Fliegerhorst in Melsbroek. Die Duitse militaire infrastructuur werd in 1948 overgedragen aan de Regie der Luchtwegen, maar was volstrekt ongeschikt om de toenemende luchtvaartactiviteiten te slikken. Vooral toen de nationale luchtvaartmaatschappij Sabena in december 1955 voor een Boeing B707 koos, was het duidelijk dat Melsbroek niet meer voldeed. tekst Jaak Ockeley  foto Belga

figurandt Brosella organisator Henri Vandenberghe

‘als iets niet plezan doe ik het niet’ op 11 en 12 juli vindt de 33e editie van brosella Folk & Jazz plaats in het Groentheater, dichtbij het atomium in brussel. Het idee is eenvoudig: twee dagen gratis muziek. de ene dag staat in het teken van folk, de andere dag is het jazz. ‘Met een vriendenclub en een uitgebreid netwerk van vrijwilligers organiseren we al jaren het festival’, zegt organisator Henri vandenberghe (62).

an ‘s namiddags tot ’s avonds passeren gerenommeerde en minder bekende groepen de revue. ‘Op 11 juli komt de zevenkoppige Belgische groep Aranis langs. We wilden hen al lang op het programma en dit jaar is het eindelijk gelukt. De muzikanten hebben een unieke sound van rock, folk en jazz ontwikkeld. Later op de dag staan Martin Simpson en Danny Thompson, twee groten uit de folk, samen op de planken. Na hen is het de beurt aan No Blues en Sophie Cavez. Ze stonden apart op ons kandidatenlijstje, maar vertelden dat ze eens samen wilden spelen. Zo’n kans laten we niet voorbijgaan’, zegt Henri Vandenberghe.

Vriendschap, warmte en sympathie Brosella presenteert elk jaar ook een gloednieuw project waarin muzikanten een van hun dromen mogen verwezenlijken. ‘Zo’n nieuw project is plezant voor ons, voor de artiesten en voor het publiek. Het is iets wat je elders niet vindt.’ Dit jaar heet het jazzproject Free Desmyter and the family. ‘We vroegen Free of hij iets wou uitwerken. Na rijp beraad kwam hij op de proppen met een programma over vriendschap en samenhorigheid.’ De Belgische jazzpianist vult zijn eigen kwartet aan met John Ruoco (USA), Manolo Cabras (Italië), Marek Patrman (Tsjechië), Dirk Van Der Harst (Nederland) en Bassem Hawar (Irak). Ze creëren zes composities waarin plaats is voor de genres en invloeden van heel het collectief. ‘Een thema als vriendschap, warmte en sympathie 10

tekst Ines Minten  foto Filip Claessens

past perfect bij het opzet van Brosella’, vindt Henri Vandenberghe.

iets in het groentheater Hoe het begon? ‘In het begin van de jaren 70 trok ik met enkele vrienden naar het Cambridge Folkfestival. We hadden het plan om een vergelijkbaar initiatief op te zetten. We praatten er met allerhande mensen en kregen een blik achter de schermen. Daarna hebben we twaalf uur vergaderd over wat we zouden doen en besloten dat het financiële risico op dat moment té groot was. Het plan ging de lade in.’ Even later kon Vandenberghe aan de slag als animator bij de jeugddienst van de stad Brussel. Daar kreeg hij onder meer de opdracht om iets te doen in het Groentheater, dat er sinds Expo 58 verwaarloosd bij lag. Een folkfestival kon, maar Henri moest wel de middelen en de medewerkers zelf op de kop zien te tikken. ‘Gelukkig waren er in Brussel vier jeugdhuizen die begaan waren met folk. Ze mochten elk een stand met eten of drank uitbaten en de winst houden zolang ze maar voldoende vrijwilligers konden leveren om te helpen op het festival. We hadden een ploeg nodig voor de schoonmaak, een voor de veiligheid, enzovoort. Om te voorkomen dat de boel ’s nachts gepikt zou worden, sliepen we letterlijk onder de piano ... Ja, dat was de pionierstijd.’

grote variëteit Stap voor stap groeide het festival. Er kwam een budget en meer en meer samenwerking. Vanaf 1982 bestaat het festival uit een twee-

luik: folk én jazz. ‘Toen ik met dat idee aankwam, vonden veel mensen het een onmogelijke combinatie. Ondertussen maakt niemand nog bezwaar. Zelf heb ik altijd gezocht naar interessante combinaties van genres en muzikanten. Neem bijvoorbeeld Valentin Clastrier. Hij speelt jazz op een typisch folkinstrument als de draailier. Door hem op de jazzdag te programmeren, lokten we ook folkliefhebbers.’ De eerste dertig jaar stelde Henri Vandenberghe het programma in zijn eentje samen. De laatste jaren stelt hij het op prijs als hij zelf al eens een optreden kan bekijken en dus verdeelt hij het werk. ‘Sinds twee jaar werken we met een commissie die het programma samenstelt. We hebben allemaal een andere smaak en een ander temperament. In het programma weerspiegelt zich dat door een grote variëteit. We bieden voor elk wat wils en geven zowel gevestigde namen als jong talent een plaats. Om ervoor te zorgen dat ook de minder bekende artiesten een publiek hebben, passen we een truc toe. We brengen een grote naam in het begin van de dag en niet alleen op het eind zoals je op de meeste festivals ziet. In het begin konden de beroemdheden daar niet mee lachen. Maar als ik ze uitlegde waarom voelden ze zich vereerd om zo vroeg te mogen spelen.’

gelukkige mens ‘Ik sta op en ga slapen met muziek’, vertelt Henri Vandenberghe. Hij komt niet uit een muzikale familie, maar heeft wel veel te danken aan zijn moeder. ‘Zij wou altijd graag piano spelen. Om mij de kans te geven, die ze zelf nooit heeft gehad, is ze beginnen schoonmaken bij de dokter in onze straat. Met dat geld heeft ze een piano gekocht. Ik moest vooral Bach en Strauss spelen, maar ik was een eigenzinnig manneke en dus deed ik toch zo veel mogelijk mijn eigen ding. Vier jaar ging dat goed. Mijn leraars noemden mij een groot talent, maar in mijn vijfde jaar kreeg ik een bullebak van een docent en heb ik het verknoeid. Ik ben gestopt.’ Vandenberghe heeft nadien vervelende mensen uit

naam Henri Vandeberghe woonplaats Grimbergen

beroep Oprichter Brosella, Djangofollies en Brosella Guitar Fair

t is, zijn buurt gehouden. Vandaar dat Brosella drijft op vriendschap. ‘Als iets niet plezant is, doe ik het niet. Uiteindelijk heeft die aanpak van mij een gelukkige mens gemaakt.’ De radio speelde eveneens een cruciale rol in zijn muzikale ontwikkeling. Als tiener sleepte hij overal een draagbaar radiootje met zich mee, waarop hij onder meer de verboden zenders Veronica en Luxemburg beluisterde. ‘En op Omroep Brabant hoorde ik voor het eerst folkmuziek en begon er meer van te zoeken. Nu is zoiets gemakkelijk: je grasduint wat op MySpace en je bent meteen waar je moet zijn. Toen kon je uitsluitend in platenzaken rondsnuffelen. Londen was daarvoor één keer per jaar de bestemming. Ik spaarde een jaar lang en kocht dan zo veel platen dat de koffer van mijn autootje op de terugweg gevaarlijk doorzakte. In Engeland hadden ze toen een aanbod dat je in ons land nergens vond.’ Zo merkte Vandenberghe al snel dat hij vooral de hedendaagse folk kon smaken. ‘Ik ging op zoek naar wat muzikanten aan nieuwigheden in het genre bedachten. Precies wat ik later voor Brosella ook zou doen.’ De liefde voor jazz is langzamer gegroeid. ‘Ik stuitte op groepen die jazzelementen in hun folk- of bluesmuziek integreerden. Zo ben ik uiteindelijk bij de pure jazz beland.’ Bij hem thuis heeft hij nog een piano en een gitaar, maar spelen doet hij niet meer. ‘Ik heb me altijd voor te veel verschillende dingen geïnteresseerd. Als je muzikant wil worden, kan dat niet. Dan moet je je volledig op je instrument toeleggen. In plaats van mensen te teisteren met wat ik speel, organiseer ik liever een evenement waar je goede dingen kunt horen.’ Henri Vandenberghe is geboren in Tienen, groeide op in Schaarbeek en SintStevens-Woluwe en belandde meer dan dertig jaar geleden in Grimbergen, waar hij nog altijd woont. ‘Eind jaren zeventig kochten we hier een oud kot dat we volledig verbouwden. Elke baksteen is door onze handen gegaan. Dan blijf je wel even hangen op zo’n plek. Bovendien krijgen we elke zondag een gratis beiaardconcert. Dat is toch mooi meegenomen?’

‘if it's not pleasant, then i don't do it’ ‘If it's not pleasant, then I don't do it. In the final analysis, this approach has made me a happy man’, claims Henri Vandenberghe, the person in charge of organising Brosella Folk & Jazz. Brosella, too, thrives on friendship. ‘We have been organising this festival for 33 years now thanks to the help of a friends' association and an extensive network of volunteers.’ The idea is quite straightforward: two days of free music. The one day is focused on folk music whilst the other one is dedicated to jazz. ‘The festival programme features a wide variety of performers: established names, young talent and interesting combinations of styles and musicians,’ according to Vandenberghe. Radio and London played a key role in his musical development. ‘We didn't have MySpace in the 1970s. Back then the only option was to nose around in the record shops to discover something new. I would sometimes buy so many recordings in London my car boot would be sagging dangerously on the way back.’

brosella 2009 Groentheater brussel ZATERDAg 11 JULI (fOLk) 15.00

E duardo Trassierra 

16.00 17.00 18.00 19.00

A  ltan (Ierland)

Flamenco Project (Spanje)

22.00  K ocani Orkestar & Esma Redzepova (Macedonië) 23.00  B al Folk: Naragonia Quartet (België)

Aranis (België)  Harman (Turkije/België) 

ZONDAg 12 JULI (JAZZ)

M  artin Simpson &

Danny Thompson (UK) 20.00  L ena Willemark Group (Zweden) 21.00  N o Blues & Sophie Cavez (Nederland/België)

15.00

E ve Beuvens Quartet 

16.00

J azz Orchestra of 

(België) the Concertgebouw (Nederland)

17.00

T utu Puoane Quartet 

18.00

 Anour Brahem Trio

19.00

F ree Desmyter 

(Zuid-Afrika/België) (Tunesië) (België, Nederland, USA, Italië, Tsjechië, Irak) 20.00  H enri Texier Quartet (Frankrijk) & Carlo Nardozza (België) 21.00  R aphaël Fays Trio (Frankrijk) 22.00  D avid Linx Sextet met Maria Joao (België/Portugal) 11

Creatieve ondernemingen

Het oordeel over ambtenaren is vaak negatief: ze zijn met te veel, ze zijn vastgeroest en ze werken in verkokerde diensten. dit beeld klopt niet. voor spits 2009, de innovatieprijs van de vlaamse overheid, werden niet minder dan 37 projecten ingediend, waarvan er drie bekroond werden. vlaamse ambtenaren spelen daarin een sleutelrol om overheidsdiensten te vernieuwen en klantgerichter te maken. tekst Gerard Hautekeur foto Kris Mouchaers Falke Meyers

spitsvondige ambtenaren

olgens Falke Meyers van het Agentschap voor Overheidspersoneel slaat het thema innovatie aan. ‘Er werden gevarieerde projecten ingediend vanuit verschillende teams uit diverse beleidsdomeinen. Innovatie beperkt zich volgens ons niet tot technologische vernieuwing, maar het gaat om elke vernieuwing of verbetering aan een product, dienst of proces die de bestaande dienstverlening naar een hoger niveau tilt.’

Verkeer meten ‘Een onafhankelijke commissie beoordeelt de projecten. Ze kijkt naar het vernieuwende karakter. Ze zoekt naar aantoonbare resultaten en hun impact op de efficiëntie, de kwaliteit, de kosten en de tevredenheid van de klanten en het personeel. De commissie gaat ook na in welke mate teamleden samenwerken en oog hebben voor interne en externe partnerschappen. Een ander criterium is de overdraagbaarheid. Kan het elders toegepast worden? Even belangrijk is de duurzaamheid. Blijven de effecten ook op langere termijn doorwerken?’ ‘Bij de drie bekroonde projecten zijn die elementen duidelijk aanwezig,’ stelt Falke Meyers. ‘Zo verbeterde het Agentschap Wegen en Verkeer een bestaand systeem om ver12

keerstellingen uit te voeren. Over heel Vlaanderen verspreid liggen kabels over de weg die het aantal voertuigen tellen en registreren welk type voertuig tegen welke snelheid over de weg rijdt. Om het telsysteem te optimaliseren, maakte de Cel Verkeersparameters gebruik van de expertise van de eigen medewerkers en werd een partnerschap aangegaan met de Katholieke Hogeschool Gent en een privéfirma. Dat resulteerde in een verbeterde meetmethode. Het is nu een erg geschikt instrument om het verkeersbeleid af te stemmen op de reële verkeerssituatie. Het illustreert hoe je met een beperkt budget toch een aanzienlijke verbetering kunt verwezenlijken.’

invloeden op bos en natuur ‘Het tweede bekroonde project is de natuursimulator van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (inbo). Daarmee krijg je een zicht op allerlei factoren die een invloed hebben op de ontwikkeling van bos en natuur, zoals onze manier van wonen en verplaatsen. De natuursimulator schetst aan de hand van computermodellen een scenario voor de toekomst. Bij het ontwikkelen van de natuursimulator vond inbo inspiratie bij andere partners. Het vroeg aan het KMI een klimaatmodel voor 2030 en deed een beroep op de Vlaamse Instelling voor Technologisch

Onderzoek om een rekenmodel te ontwerpen voor het toekomstige landgebruik. De natuursimulator is een pioniersproject in Vlaanderen waarbij verschillende beleidsdomeinen samen vooruit kijken. Het is een middel om de effecten van een beleidskeuze te evalueren en visueel voor te stellen.’

Onderzoeksinformatie toegankelijk maken ‘Er is behoefte aan een up-to-date inventaris van wetenschappelijk en technologisch onderzoek in Vlaanderen. De afdeling Kennisbeheer van het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie ontwikkelde een portaalsite die actuele onderzoeksinformatie toegankelijk maakt voor de overheid, bedrijven en organisaties. Dit derde project past perfect in het innovatieconcept van de Vlaamse overheid. Het verbetert de kwaliteit, het verhoogt de efficiëntie en het versterkt het imago op de arbeidsmarkt.’ De bekroonde projecten dragen volgens Falke Meyers bij tot een slagkrachtige overheid, die essentieel is om de welvaart en het welzijn in Vlaanderen te verzekeren.

www.vlaanderen.be/innovatieprijs

AgendA juli-Augustus 2009

absurdistische

gekte

De elektropopgroep A Brand werd ooit de Monty Python van de alternatieve rock genoemd. Met hun aanstekelijke humor jaagt dit energiek vijftal echter niemand de gordijnen in. Hun Judas album is volgestouwd met natte muzikale kussen en vette knipogen. De Gentse band Barbie Bangkok gaat met New Delhi de Indiase toer op. Hun Paranoid Parenting zou niet misstaan in een kitscherige Bollywoodfilm. Zanger Tom goethals neemt zichzelf allesbehalve ernstig als hij beweert dat hij een brandweerwagen zou willen zijn. Als no-nonsenseformatie flirt De fanfaar met het Brusselse dialect. Nadat Jeroen en Sybren Camerlynck Gigippeke van Muilebeik coverden, besloten ze ook andere Nederlandstalige klassiekers te verbrusselen. Het vroegrijpe groentje Jasper Erkens uit Diest, die tweede werd in de Rock Rally, voelt zich niet te beroerd om zijn Waiting like a dog aan zijn grilligste liefjes op te dragen. ld

fEstI Val

rituele maskers in dialoog met hedendaagse kunst wie een masker opzet, wordt een andere persoon. de techniek werd veelvuldig toegepast in het Griekse theater en vormt ook de kern van vele afrikaanse en aziatische rituelen. de maskerdrager vereenzelvigt zich met een godheid, een demon of één van zijn voorouders.

EX PO

De 180 maskers, die Anne-Marie Bouttiaux voor de tentoonstelling Persona. Verborgen en ontsluierde identiteiten uitkoos, vervulden ooit deze magische functie. Ditmaal treden ze op een merkwaardige manier in dialoog met hedendaagse kunstwerken. De meeste maskers dwingen eerbied af. Wanneer ze jou aankijken, wekken ze soms ook angst op. Heel wat exemplaren vervulden een functie tijdens initiatieriten. Ze verwijzen naar de oermoeder of de beschermgeesten van de stam. Van een ander kaliber zijn de begrafenismaskers. Zij moesten dood en ziekte op afstand houden of de overledene begeleiden naar het hiernamaals. Meer dan de helft van de geëxposeerde maskers is afkomstig uit de eigen collectie. De rest is ontleend uit andere musea of werd tijdelijk afgestaan door particuliere verzamelaars. De Congolese kunstenaar Sami Baloji toont in zijn fotoprojectie het masker in zijn oorspronkelijke functie. Dominique Zinkpè uit Benin ontwierp maskers, die deels zijn geinspireerd op het gelede model bij de Yoruba.

Romuald Hazoumé fabriceert maskers met afgedankte objecten zoals plastic spuitbussen, jerrycans en batterijen en toont op die manier de verspilzucht van onze consumptiemaatschappij aan. Zijn Senegalese collega Ndary Lo construeerde met recyclagemateriaal een zwangere pop, die het multiculturele moederschap verbeeldt. Haar toekomstige kinderen behoren niet tot hetzelfde ras. De kunstenaar geeft toe dat hij schatplichtig is aan het Europees dadaïsme. Zijn Onbegrepene lijkt zijn hoofd te breken over belangrijke levensvragen. Aimé Mpané, die vanuit Kinshasa naar Brussel emigreerde, zinspeelt in zijn kunstinstallatie op het moeizame inburgeringsproces van de inwijkeling. Wie als vreemdeling aanvaard wil worden, mag in de meeste gevallen niet langer zichzelf zijn, maar moet zich verbergen achter het masker van de gelijkgestemde. Toch verloochent niemand graag zijn wortels. Mustapha Dimé uit Senegal vervaardigt met keukengerei antropomorfe vrouwensculpturen. Zijn naakte figuren missen een hoofd en de ledematen. Omdat ze aan een spijker zijn opgehangen kunnen deze creaturen toch dansen, al verschillen hun macabere bewegingen nauwelijks van Pietje de Dood.  ludo dosogne

ZA · 11 jul

Vijverfestival Dilbeek, Park, www.vijverfestival.be

tOt 3 jAn 2010 · di tOt VR VAn 10.00 tOt 17.00, ZA en ZO tOt 18.00

Persona

Rituele maskers en hedendaagse kunst Tervuren, Koninklijk Museum van Midden-Afrika, 02 769 52 00, www.africamuseum.be/persona Jasper Erkens © rob walbers

Zomaar Zomert Het jaarlijkse feestweekend van jeugdclub Zomaar en Chiro Itterbeek opent op vrijdag 24 juli met de Shelternight. Dj’s mixen cd’s en toveren bezwerende klanken uit hun vinylplaten, ondersteund door beeldprojecties en lichteffecten. Tijdens het voetbaltoernooi op zaterdag 25 juli nemen Itterbeekse ploegen het tegen elkaar op. Sax the DJ, Zaki en The Smiley Beats Brüders combineren ’s avonds dansklassiekers met verassend nieuw muzikaal materiaal. Mountainbikers kunnen zondag 26 juli vanaf 8 uur hun hart ophalen. Ook wie niet de eindstreep haalt, is ’s middags welkom op de barbecue. De komische Franse film Bienvenue chez les Ch’tis van Dany Boon wordt op de Kotteekoer vertoond. Smulpapen worden op maandag 27 juli opnieuw met brochetten verwend. Een vuurwerk en een ouderwets kampvuur sluiten de driedaagse af, die ter gelegenheid van Sint-Anna kermis wordt georganiseerd.  ld

fEstI Val

VAn ZA 25 tOt MA 27 jul

Zomaar Zomert

Sint-Anna-Pede, weide naast de kerk

Metro zet kunst in de verf S. Vandercam in station Joséphine-Charlotte

In de atria van het nieuwe hoofdkantoor van de mivb worden deze zomer de voorbereidende schetsen en maquettes geëxposeerd van de 80 kunstenaars die de voorbije jaren een Brussels metrostation hebben gedecoreerd. Ook hun briefwisseling met de opdrachtgevers is grotendeels bewaard. Weinig Europese grootsteden kunnen pronken met zoveel ronkende namen. Alechinsky, Pol Bury, Paul Delvaux, Berlinde de Bruyckere, Roger Somville, allemaal hapten ze gretig toe. Ze hebben het ondergrondse netwerk van het openbaar vervoer getransformeerd in een levende galerie. Naast de perrons werden vaak ook zelfs de mezzanines en de belendende gangen bij het project betrokken. In elk station werd een ander concept ontwikkeld. Haast

EX PO

alle hedendaagse artistieke stijlen, genres en materialen komen aan bod. Het koele zwartwit minimalisme van Benoit in Maalbeek is niet te vergelijken met de surrealistische aanpak van françois Schuiten in Hallepoort. In metrostation Eddy Merckx duiken zowel mensen en dieren als struikgewassen uit de droomwereld van Camille de Taeye op. Roger Raveel treedt in station Merode in interactie met de passagiers. Ook zijn personages lopen af en aan zonder dat we hun bestemming kennen.  ld tOt 26 seP

Metro art Memory Retrospectieve van 40 jaar kunst in de Brusselse metro Brussel, nieuwe kantoren mivb, Koloniënstraat 62

volksanimatie met folksausje De boomvertellingen en dansinitiaties zullen dit jaar ongetwijfeld veel gegadigden naar gc de Boesdaalhoeve lokken. Maar er zijn ook danslessen en circusinitiaties, terwijl de allerkleinsten zich kunnen uitleven op het springkasteel. Het podiumprogramma start om kwart voor vier. Hannelore Bedert verwoordt dan in haar gezapig Nederlands wat haar beroert. Sinds ze op Nekka haar hart wegschonk, is haar aanhang dagelijks gegroeid. Omdat gili zijn grappen met goochelacts animeert, is hij de handigste stand-up comedian in Vlaanderen.

fEstI Val

Sax the dj

In onvervalste Boombalstijl stoomt het folkrock sextet Peut-être Demain, dat twee jaar geleden op Gooikoorts debuteerde, een nieuwe versie klaar van Julie. Snakes in Exile combineert Keltische folk met eigen werk. Urban Trad bleef na zijn gesmaakt optreden op het Eurovisiesongfestival in 2003 niet op zijn lauweren rusten. Zij brengen een selectie uit hun drie jongste albums Kerua, Elem en Erbalunga met opvallend veel aandacht voor de Corsicaanse muziek.  ld ZA · 15 Aug · VAnAF 15.00

Folkin’Ro (gratis)

Sint-Genesius-Rode, 02 381 14 51, www.folkinro.be

Zomerspeelpleinen

cultkids

in de Rand ASSE

MEISE

VAn 2 juli tOt 28 Augustus

VAn 6 tOt 14 juli

Speelplein ’t Mallepietje, van 2,5 tot 14 jaar. 0473 44 99 72, kinderwerking@skynet.be, www.jeugdinasse.be

Speelplein De Spin, van 2,5 jaar tot 12 jaar. 02 272 00 30, anke.deschouwer@meise.be MERCHTEM

BEERSEL

VAn 2 juli tOt 28 Augustus

VAn 1 juli tOt 28 Augustus (niet op 21 juli)

Speelplein Tuinbouwschool, van 2,5 tot 12 jaar. www.merchtem.be

Speelplein Bricout, van 3 tot 12 jaar. 02 359 18 38, www.beersel.be

OVERIJSE VAn 6 juli tOt 14 Augustus

DILBEEk VAn 6 juli tOt 28 Augustus (niet op 20 en 21 juli)

Speelplein Begijnborre, van 3 tot 15 jaar. 02 582 46 20, speelplein@dilbeek.be, www.jeugd.dilbeek.be

Speelplein JC Solheide, van 3 tot 15 jaar. www.overijse.be SINT-gENESIUS-RODE VAn 13 juli tOt 21 Augustus

Speelplein Wauterbos, van 3 tot 12 jaar. 02 397 99 99, www.pantarheivzw.be

DROgENBOS VAn 6 juli tOt 26 Augustus

SINT-PIETERS-LEEUW

Speelplein De Krabbers, van 2,5 tot 12 jaar. 0474 44 52 00

VAn 6 tOt 17 juli en VAn 27 juli tOt 21 Augustus

gRIMBERgEN VAn 6 juli tOt 26 Augustus

Speelplein De Leeuwtjes, van 2,5 tot 14 jaar. 02 370 28 80

Speelplein De Piereman, van 2,5 tot 12 jaar. 02 260 12 69

TERVUREN VAn 6 juli tOt 28 Augustus

HOEILAART VAn 6 tOt 24 juli (niet op 20 en 21 juli) en VAn 3 tOt 21 Augustus

Speelplein Boemerang, van 2,5 tot 11. 02 657 98 38 (inschrijven tot 10 juni), jeugddienst@hoeilaart.be

Speelplein Katapult, van 2,5 tot 12 jaar. 02 769 20 83, jeugddienst@tervuren.be VILVOORDE VAn 6 juli tOt 14 Augustus

Speelplein 3 Fonteinen, van 3 tot 15 jaar. 02 255 46 92, www.vilvoorde.be

kRAAINEM VAn 6 juli tOt 21 Augustus

WEMMEL

Speelplein ’t Tolleke, van 3 tot 12 jaar. 02 725 46 33, speelpleintolleke@hotmail.com

VAn 6 juli tOt 26 Augustus

LINkEBEEk

Speelplein 3sje, van 2,5 tot 14 jaar. 0486 47 69 45, speelplein3sje@gmail.com, www.speelplein3sje.be

VAn 1 juli tOt 28 Augustus (niet op 20 en 21 juli)

WEZEMBEEk-OPPEM

Speelplein Hoeve ’t Holleken, van 3 tot 12 jaar. 02 380 62 15, info@linkebeek.be

VAn 6 tOt 17 juli en VAn 3 tOt 14 Augustus (niet op 10 augustus)

MACHELEN

Speelplein De Pagadder, van 2,5 tot 12 jaar. 0476 74 45 52, www.depagadder.be

VAn 3 tOt 17 juli en VAn 3 tOt 28 Augustus

Speelplein Machelen-Diegem, van 2,5 tot 15 jaar. 02 254 12 03, 0499 05 02 53, ellen.deboeck@machelen.be

ZAVENTEM VAn 1 juli tOt 31 Augustus

Speelplein Zaventem, van 3 tot 15 jaar. 02 717 89 29, jeugddienst@zaventem.be

avonturen in openlucht In de zomer moet je buiten spelen. Dat kan – zelfs in groep – tot eind september met het avonturenspel De Betovering in de bossen van Neder-over-Heembeek. De Betovering is een geanimeerde groepsactiviteit in de natuur waarmee je bijna drie uur zoet bent. Het spel heeft zijn deugdelijkheid bovendien al bewezen, want het is al aan zijn vijfde editie toe. Voorheen werd het gespeeld aan het Rood Klooster in Oudergem, nu strijkt het voor het eerst neer in het Begijnenbosdal in Neder-over-Heembeek. Het spel kadert in het jaar van de strip, want het is geïnspireerd op de Robin-strips van Turk en Degroot. Deelnemende groepen hebben de keuze tussen twee ridderverhalen die hen volgens de route op hun avonturierkaart langs personages als de sheriff, de tovenares D. Mona of de kluizenaar brengen. Op die wegen langs labyrinten, burchten en onderaardse kerkers moeten heel wat proeven en opdrachten (zwaardvechten, boogschieten) uitgevoerd worden, terwijl je ook riskeert in aanvaring te komen met andere groepen die het op je vaandel gemunt hebben. Dit spel is zeer geschikt voor verjaardagsfeestjes en gezinsuitstapjes. Je reserveert best, maar je kunt ook onaangekondigd bij de schildwacht aan de toegangspoort aankloppen. Doe misschien een lange broek aan tegen de netels?  mb tOt 28 sePteMbeR VAn 13.00 tOt 18.30 uuR OP VAstgestelde dAgen

De Betovering, Trasserweg 347, Neder-over-Heembeek, 02 332 04 28, www.betovering.be

musea

Plantaardige

kunstboeken en ki bELvue Het BELvue museum kreeg de Museumprijs 2009 omwille van de vernieuwing en de betrokkenheid van een opvallend jong publiek. Dit museum in hartje Brussel gooide letterlijk en figuurlijk zijn deuren open. De afgelopen vier jaar telde BELvue 250.000 bezoekers en is op korte tijd uitgegroeid tot een activiteitencentrum voor democratie. De bezoekers krijgen unieke historische documenten, opmerkelijke filmfragmenten, frappante foto’s en cartoons te zien over de bewogen geschiedenis van België. Naast de permanente tentoonstelling zijn er tijdelijke projecten die te maken hebben met geschiedenis, democratie of cultureel erfgoed. De educatieve activiteiten en de animatie richten zich tot jongeren. Zo kan een klas uit het lager en het secundair onderwijs zich inschrijven voor de daganimatie. Leerlingen bouwen een stad op basis van zelfgemaakte politieke programma’s. De daganimatie in BELvue wordt gekoppeld aan een bezoek of een reportage in het Vlaams, federaal of Europees parlement. De leerkracht kan met de zelfgemaakte video van de ‘jonge reporters van de democratie’ nadien verder aan de slag in de les. Het nieuwste initiatief is de spelkoffer Vakantie in eigen land, speciaal voor gezinnen met kinderen van 8 tot 12 jaar. Op een ludieke en interactieve manier ontdekken gezinnen de geschiedenis van het eigen land. Ze kunnen het BELvue museum combineren met een bezoek aan de archeologische site Coudenberg. Voor kinderen en jongeren tot 18 jaar is de toegang gratis.  gh www.belvue.be of 070 22 04 92

in de donjon van de nationale Plantentuin in Meise worden deze zomer merkwaardige overgangshabijten uit moerbeibast en kimono’s vervaardigd uit magnoliabladeren geëxposeerd.

EX PO

De Cambodjaanse kunstenares Phet Cheng Suor inspireert zich op de Chinese filosofie. De cirkel in de verschillende zaaltjes onderstreept het cyclische verloop. In de crypte verwijst ze naar de aarde. Op de eerste verdieping staat de mens centraal. Een donkere Icarus domineert de bovenste ruimte die met de hemel wordt geassocieerd. Van de I Tjing of het Boek der Veranderingen en de Tau Te Tjing of het Boek van de Deugd en de Weg, die aan Lao Tse worden toegeschreven, fabriceerde ze plantaardige kunstboeken. Ze ging ook aan de slag met het Hooglied van Salomon, dat uit de joods-

christelijke traditie stamt. De techniek om de papierpulp te verwerken en de bladeren aan elkaar te naaien, leerde ze bij een meester in Parijs. Voor haar doorschijnende ramen, die vergelijkbaar zijn met de glasramen of rozetten in veel Franse kathedralen kookte ze bladeren van de beuk en de magnolia zodat de mousse eruit verdween en enkel de nerven overbleven, die vervolgens in blauwe en rode verf werden gedrenkt. Vier kamiko’s – zoals ze haar plantaardige kimono’s noemt – werden speciaal voor deze tentoonstelling ontworpen. De kimono voor de medicijnman of de sjamaan bevat honderd zakjes in doorschijnend papiervezel, die gevuld zijn met gedroogde geneeskrachtige planten uit de Nationale Plantentuin. Een tweede exemplaar bevat evenveel zakjes, die gevuld zijn met de letters van de Latijnse namen van deze planten. ‘Phet Cheng Suor zinspeelt op het zaaien van kennis’, legt plantkundige Koen Es uit. ‘Wie de kracht van de planten kent, kan ze gebruiken om te genezen.’

overijse op Met het openluchtconcert Overijse Zingt trekken de Smosmojevs de 58e editie van de Druivenfeesten op gang. De huisband rekent alleszins op een forse medewerking van het publiek. Pas wanneer niemand nog bij stem is, treden op deze Vlaamse avond Sam gooris, Christoff en Eddy Wally aan. Na de Druivenstoet op zondag 23 augustus krijgen zangfreaks nog een tweede kans. Anna grace, die vroe-

fEstI Val

broeierige dansmuziek Om met een kwalitatief hoogstaande affiche op het jaarlijkse festival uit te pakken organiseerde Jeugd Ontmoeting Schepdaal (kortweg jos) al maanden vooraf een rockrally voor muziekgroepen en een wedstrijd voor deejays. md en het platendraaiersduo Serdeau & Bobby D staken hun rivalen de loef af en kunnen bijgevolg hun broeierige dansmuziek loslaten op het grote publiek. Waren het nu hits uit de jaren 80 of 90? Dat is de beklemmende vraag die iedereen zich zal stellen op vrijdag 28 augustus. Bij de vorige editie was deze Studio Brussel format nog toegespitst op de seventies en de eighties, maar de radiojongens zien er nog goed uit en zijn voor hun oldies een decennium opgeschoven. Op de festivalweide aan de IJsbergstraat opent md op zaterdag 29 augustus met Em-

fEstI Val

mono’s Op de binnenkant van de derde kimono zijn de 64 karakters van de taal afgedrukt, waarmee de drager zijn wijsheid kan uittesten. Ten slotte is er nog een kimono met papiertjes, waarop silhouetten van takken zijn getekend. De bomen, die de kunstenares hiervoor selecteerde, zijn in de Nationale Plantentuin gemerkt met rode linten. De crypte is gereserveerd voor overgangshabijten die refereren naar belangrijke momenten uit het leven van de drager. Deze kimono’s waren ooit het omhulsel van het lichaam en de ziel van een persoon. Nu zijn ze nog het enige wat er van overblijft. De uitvergrote zaden – graines de mémoire – herinneren aan de plantentuinen in Cambodja, het land waaruit de kunstenares om politieke redenen moest vluchten.  ludo dosogne

bracing en The Disease uit de beloftevolle debuut-cd. The galacticos hebben al het hele melkwegstelsel verkend. De vier Limburgse poprockers verraden met Humble Crumble hoe ze tegelijkertijd link en grappig kunnen zijn. freaky Age uit Ternat draait de volumeknop helemaal open. Toen ze drie jaar geleden de finale haalden van Humo’s Rock Rally waren ze amper 14, maar ook nu nog teren deze ado’s op hun jonge leeftijd. fredo & Thang drinken normaal hun huissoepjes in de Gentse Culture Club. Maar wij zijn ervan overtuigd dat hun muzikale cocktail ook in Schepdaal vlot wordt verteerd.  ld

VR · 28 Aug, ZA · 29 Aug

Jospop

Schepdaal, festivalweide IJsbergstraat, www.jospop.com

tOt ZO 18 OKt dAgelijKs VAn 9.30 tOt 18.30

graines de mémoire

Nationale Plantentuin Meise, 02 260 09 69

zijn kop ger als Ian Van Dahl dansavonden met discohits opluisterde, steekt Gloria Gaynor en Aretha Franklin naar de kroon. Jelle Van Dael en Lasgo voeren met Hold Me Now en Out Of My Mind het tempo op. Pat Crimson en 2 fabiola hopen met Blow Me Away de climax te bereiken. Dat kan enkel als hun instructies worden genegeerd. Op algemeen verzoek zijn op maandag 24 augustus Les Truttes in hun glamourpakjes opnieuw van de partij. Nicole & Hugo verzorgen op dinsdag 25 augustus de seniorennamiddag. Hun huppelpasjes onderbreken ze

voor hun bejubelde cover van Pastorale. Will Tura bevordert al voor de 42e keer het samenhorigheids gevoel op deze Druivenfeesten. Sportliefhebbers kunnen op woensdag 26 augustus hun wielerhelden opjutten tijdens de Druivenkoers. Wanneer het zweet is weggespoeld, palmen Coco Jr. en Truephonic de Markthal in voor een aanstekelijk dansconcert. Sinds hun comeback in het Antwerpse Sportpaleis zijn Jan Leyers en Paul Michiels weer onafscheidelijk als Soulsister. Op donderdag 27 augustus staan ze in Overijse op het podium.

De ketnet Band troost op vrijdagmiddag de kinderen, die nog niet naar school willen. ’s Avonds plannen de Magical flying Thunderbirds een spetterende fuif. Souldiva Jaela Jesz en gene Thomas bereiden op zaterdag 29 augustus de potentiële missen voor op de verkiezing van de Druivenkoningin.  ld VAn ZA 22 tOt ZO 30 Aug

Druivenfeesten

Diverse locaties in Overijse, www.druivenfeesten.be

Het bevree alledaagse Ingekaderde teksten beschrijven gedetailleerd de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van Sophie Calle. Ze worden aangevuld met geënsceneerde foto’s, documenten, persoonlijke spullen en artistieke creaties. De Franse kunstenares laat zich door het toeval leiden, maar bepaalt ook zelf de regels van het spel. Een waarzegster, een detective, de schrijver Paul Auster en een onbekende voorbijganger zetten haar op het spoor. Door hen te schaduwen of in andere gevallen hun raad of instructies op te volgen, belandt ze op onverwachte plekken. Lourdes, New York en Californië horen bij die avontuurlijke bestemmingen. Op deze vermakelijke retrospectieve ligt een immens pak met haar beddengoed. Volgens haar getuigenissen heeft ze het per post verzonden aan een man die gekweld werd door liefdesverdriet. In de cyclus Douleur exquise vertelt ze hoe ze haar eigen geestelijke pijn heeft overwonnen. Ze vroeg aan tientallen reizigers om haar hun meest traumatische

EX PO

NiEt tE MiSSEN

Oriëntaalse sporen Het kasteel van Gaasbeek heeft heel wat extravagante bewoners gekend. Paul arconati-visconti (1754-1821) spande ongetwijfeld de kroon. de sultan van het Topkapipaleis in istanbul was zijn grote voorbeeld. Maar hij bewonderde ook keizer napoleon. in het zevende jaar van de republiek werd hij zelfs burgemeester van brussel. aan hem wordt deze zomer een exotische tentoonstelling met historische documenten en uitzonderlijke kunstschatten gewijd.

EX PO

Wanneer Paul Arconati in Turkse kleren naar de Muntschouwburg afzakte, had hij zoveel bekijks dat het operapubliek werd afgeleid van de eigenlijke voorstelling. Tussen 1803 en 1810 zou hij het Ottomaanse rijk hebben bezocht. Bij een Doornikse uurwerkmaker had hij een astronomische klok besteld, die hij aan de Oosterse bewindsman wilde schenken. Maar omdat zijn geschenk niet tijdig klaar was, bleef het in ons land. Nu is het een pronkstuk op de expositie. Een andere sfeervolle blikvanger is de vergulde klok met odalisk of haremvrouw, die zichzelf koelte toewuift. Op een flat screen zijn beelden te zien uit Die Entführung aus dem Serail. Deze oriëntaalse opera van Mozart dateert uit dezelfde periode. ‘Gaasbeek leek klein Turkije indertijd’, grapt directeur Luc Vanackere. ‘Arconati liep daar vaak 18

rond in pofbroek en met een witte tulband. Eerder toevallig erfde hij het kasteel en het prestigieuze Hotel op het Koningsplein, dat tegenwoordig het Rekenhof huisvest.’ Op een familieportret is Paul Arconati als vierjarige de jongste telg. Voor zijn Grand Tour, die de bekroning van zijn opvoeding was, reisde hij naar Engeland, Lapland en Sint-Petersburg. Dankzij zijn adelbrieven had hij toegang tot de hoogste kringen. Brieven en paspoorten zijn niet de enige stille getuigen. Gewoontegetrouw werden er ook veel cadeaus uitgewisseld. Van de Russische grootvorst kreeg hij een Byzantijns kruis. Vooral brieven uit privé-collecties bevatten een schat aan informatie en onderstrepen zijn breed interesseveld. Voor Gaasbeek bestelde hij een telegraafkantoor! Hij correspondeerde met

een Montgolfière ballonvaarder. Op het einde van zijn leven verdiepte hij zich in de kabbala. Als vegetariër experimenteerde hij met aftreksels van berkenbladeren. Voor zijn personeel bedacht hij exclusieve recepten, onder meer met abrikozenconfituur. Oosterse specerijen worden zelfs taalkundig toegelicht. Zo vernemen we waar de uitdrukking peperduur vandaan komt. In navolging van het Philantropium in Dessau richtte hij in Gaasbeek het Gymnasium Parvulorum op, waar kansarme jongeren op een bijzondere manier werden opgevoed. In het park voor het kasteel plande hij zelfs atletiekpistes en Romeinse baden. Hoe sterk de aantrekkingskracht van het Oosten in Paul Arconati’s tijd was, blijkt uit het aanbod 18e eeuwse prenten en aquarellen, waarop de minaretten, sinaasappelbomen en krullende schoentjes de sfeer van duizend-enéén-nacht oproepen.  ludo dosogne tOt ZO 16 Augustus dAgelijKs VAn 10.00 tOt 18.00

Paul & Cie.

Oriëntaalse sporen in Gaasbeek Kasteel van Gaasbeek, www.kasteelvangaasbeek.be

mdende

okselfrisse rock en vlaams populair

CPEx © koen bauters

ervaringen te onthullen. Toen ze een adresboekje vond, nam ze contact op met alle personen die erin werden vermeld. In een biechtstoel horen we de Franse televisiepresentator frédéric Mitterand commentaar leveren op haar werk dat eerder werd getoond op de Biënnale van Venetië en in het Parijse Centre Pompidou. ld tOt 13 sePteMbeR · di tOt ZO 10.00 tOt 18.00

Sophie Calle

Brussel, Bozar, 02 507 82 00

Met energieke indiepop haakt Team William in op de worldmusic traditie van dit driedaagse festival in Overijse. The galacticos hebben hun instrumenten voor hun okselfrisse songs opgeblonken. Sinds ze in de finale van Humo’s Rock Rally zaten, zijn ze niet meer van de Vlaamse podia weg te slaan. Tot het buitenland lonkt natuurlijk. Ook Elien plukt voor de Leegheidsfeesten de opzichtigste outfit uit haar garderobe. Clement Peerens Explosition resideerde tijdens het uitbreken van de financiële crisis in het Leugenpaleis. Frontman Hugo Matthysen is gelukkig van zijn lichamelijke kwalen hersteld

fEstI Val

zodat hij het weer kan opnemen tegen Vettige Swa (Bart Peeters) en Ronny Mosuse. Ook het populaire Vlaamse lied komt ditmaal ruim aan bod. Wat dacht je van Sam gooris, Danny fabri en Salim Seghers? Yves Segers uit Halle studeerde van zijn muzikale boezemvrienden enkele covers in. Schrapen we dan maar allemaal onze kelen?  ld VAn VR 24 tOt ZO 26 jul

Leegheidsfeesten

Overijse, terrein basisschool ’t Kasteeltje, www.leegheidsfeesten.com

onvergetelijke driedaagse Met een mix van hard en soft rock bijt Hushed op vrijdag 3 juli de spits af. De Belpop Bastards plukken madeliefjes, margrieten en gladiolen uit de tuin van de Belgische popgeschiedenis. We zijn benieuwd welk boeket Bea Van der Maat, kloot Per W, Wimmeke Punk en Luckas Vander Taelen zullen samenstellen. De zes weirdo’s, die als Les Truttes de podia onveilig maken, pakken uit met een nieuw repertoire. Naast disco en camp is er ook veel soul en bubblegum. Peter en Maarten Verhulst animeren de nachtparty. Op zaterdag 4 juli start het podiumfeestje ’s namiddags met The Boogerman en The galacticos. De Dilbeekse rockformatie The Black Box Revelation injecteert garagerock met stevige blues. Gitarist Jan Paternoster en drummer Dries Van Dijck krijgen geen rode oortjes als ze zichzelf bewonderen in hun Mirror of Imagination. Jasper

fEstI Val

The Black Box Revelation

Erkens toont hoe zijn tenen al in zijn pubertijd krulden. freaky Age en A Brand blijven met beide voeten op de grond. Monza ploegt lekker door, al vergeet frontman Stijn Meuris niet in de sterren te kijken. Discosluts zorgt voor de nodige saturday night fever. De Droombrigade serveert op zondag 5 juli (15.00) een interactieve show voor de hele familie. Veronique Leysen, Rob Teuwen en Daphné Paelinck halen piloten, dierenverzorgers, prinsessen en steracteurs voor het voetlicht. Tijdens de junioreditie van Vlaanderen Zingt kunnen jong en oud de keel schrapen op jeugdklassiekers. Kroongetuigen Willy Sommers en Will Tura sparen hun stem voor de finale.  ld VAn VR 3 tOt ZO 5 jul

Hee tervuren (gratis) Tervuren, Markplein Tervuren, www.heetervuren.be

agenda VAn 24 tOt 27 jul

ZO · 12 jul · 20.00

t.e.M. 18 OKt

Itterbeek, wei naast kerk Sint-Anna-Pede

Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00

Meise, Nationale Plantentuin van België, 02 260 09 20

Zomaar Zomert

angels and demons

graines de mémoire

ZO · 10 Aug · 11.45

Kids ZO · 26 jul · 11.45

Prinsessenberenbal met amarylis temmerman Hoeilaart, Tuin van GC Felix Sohie, 02 657 05 04

barbara Dex

t.e.M. 31 deC

Folkin'Ro

Sint-Genesius-Rode, GC de Boesdaalhoeve, 02 381 14 51

Ronja de Roversdochter

VAn 22 tOt 30 Aug

Hoeilaart, station/parking Groenendaal, 02 247 61 77, www.ronjaroversdochter.be

Overijse, Markthal, Stationsplein, www.druivenfeesten.be

Druivenfeesten Overijse

Vlaanderen zingt! Hoeilaart, Jan van Ruusbroecpark, 02 657 05 04 VAn 8 jul tOt 26 Aug elKe wOensdAg · 20.30

Far-Westconcerten

Vilvoorde, wereldmuziek, telkens op andere locatie, 02 255 46 91 VR · 10 jul · 21.00

Moesjebaazconcerten

VAn 5 jul t.e.M. 30 Aug

artselingen

t.e.M. 3 jAn

Elingen, Kunstencentrum Mansveld, 02 532 57 11, www.mansveld.be

Persona. Rituele maskers en hedendaagse kunst

t.e.M. 16 Aug

Tervuren, Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, 02 769 52 11

Paul & Cie

Gaasbeek, Kasteel van Gaasbeek, 02 531 01 30, www.kasteelvangaasbeek.be

29 en 30 Aug

ZA · 4 jul · 20.00

Darwinjaar in de Nationale Plantentuin in Meise Meise, Nationale Plantentuin van België, 02 260 09 20

ZA · 15 Aug · 15.00

VAn 13 t.e.M. 30 Aug

mu zIEk

De groene kant van Darwin

Hoeilaart, Tuin van GC Felix Sohie, 02 657 05 04

Jospop

Schepdaal, festivalweide Ijsbergstraat, www.jospop.com

t.e.M. 30 Aug

Omo. Herders & Design Tervuren, Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, 02 769 52 11

MA · 17 Aug · 17.00

HH festival

Wemmel, De Raedemaekerlaan, achter eetcafé Hooghuis, 02 460 73 24

Keizerin Charlotte, een tiental jaren inwoonster van tervuren Tervuren, Hof van Melijn, 02 769 20 13

t.e.M. 1 seP

atelier de la Dolce Vita Tom Vermeir Kraainem, Foyer van GC de Lijsterbes, 02 721 28 06

fI lm

tOt 13 sePt

Sophie Calle Brussel, PSK, 02 507 82 00, www.bozar.be tOt 26 sePt

VAn 2 jul tOt 20 Aug elKe dOndeRdAg · 19.00

Zomerse avondwandelingen Vilvoorde, telkens vanuit andere wijk, 02 255 47 42, www.vilvoorde.be

ZO · 5 jul · 20.00

Metro art Memory

Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00

Brussel, Koloniënstraat 62, 02 515 20 52, www.mivb.be

wO · 8 jul · 15.00

tOt 27 seP

Vleermuizen en glimwormwandeling

Tervuren, Hof van Melijn, 02 769 20 13

Dworp, vormingscentrum Destelheide, 02 380 17 52

Home

ZA · 4 jul · 20.30

Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00 ZO · 12 jul · 11.45

brendan and the secret of Kells

Hoeilaart, Tuin van GC Felix Sohie, 02 657 05 04

Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00

MET STEUN VAN DE VLAAMSE OVERHEID

VAn 10 jul tOt 28 Aug elKe VRijdAg · 22.00

t.e.M. 30 seP

24, 25 en 26 jul

Open air Movie

De smid. baas van ijzer en vuur

ZO · 2 Aug · 14.30

Basisschool ’t Kasteeltje, Overijse, www.leegheidsfeesten.com

Vilvoorde, openluchtfilmvoorstelling, telkens op andere locatie, 02 255 46 92

Grimbergen, Museum voor de Oudere Technieken, www.mot.be

Dworp, Rilroheidestraat, 02 380 17 52

Kathleen Vandenhoudt

Leegheidsfeesten

Ronja de Roversdochter (13 t.e.m. 30/8)

20 20

tOt 31 deC

Angels and demons (12/7)

Jan Cobbaert 100

Graines de mémoire (t.e.m. 18/10)

Peipelwandeling (2/8)

Peipelwandeling

VAn 5 jul tOt 23 Aug elKe ZOndAg · 14.00

Wandelingenreeks Vilvoorde, Toerisme Vilvoorde vzw, 02 769 20 81, toerisme@vilvoorde.be

Hieronder vind je de meeste activiteiten die in de vlaamse rand op getouw gezet worden in het kader van het feest van de vlaamse Gemeenschap.

dO · 6 Aug · 10.00

aSSE

KRaaiNEM

tERVUREN

Vilvoorde, station van Vilvoorde, www.vilvoorde.be

VR 3 jul · VAnAF 19.00 grote Markt: straattheater Froe Froe met billy the tit, buurman

ZO 5 jul · 11.30 gC de Lijsterbes: feestzitting met Marc Reynebeau, vanaf 13.00 barbecue met kinderanimatie

VR 3, ZA 4 en ZO 5 jul Marktplein: Hee tervuren

ZA 4 jul · 10.30 Kiosk Zellik: aperitiefconcert en demonstratie oude ambachten

www.delijsterbes.be

Multiculturele wandeling

VR · 28 Aug · 19.30

Vleermuizenwandeling Huizingen, Provinciaal domein, Torleylaan 100, 02 380 17 52

02 454 19 12, www.asse.be

bEERSEL

ZO 5 jul · VAnAF 15.00 gemeentelijk park Heirbaan: volksfeest, www.machelen.be

02 359 17 31

VAn 1 tOt 11 jul buurtfeesten op verschillende locaties

Fotowedstrijd Hoogstamboomgaarden Regionaal Landschap Groene Corridor vzw Grimbergen, Charleroyhoeve, www.rlgc.be VAn 23 tOt 27 sePt

gastgezinnen

Eind september ontvangt Jazz Hoeilaart jong internationaal talent. De organisatie is op zoek naar gastgezinnen om de jonge muzikanten een onderdak te geven. In ruil voor je gastvrijheid, krijg je een duoticket voor drie dagen Jazz Hoeilaart. info@debosuil.be, 02 657 31 79

VR 10 jul · VAnAF 19.00 Centrum: optreden Dilbeekse koren en Jan De Wilde

MEiSE

gRiMbERgEN ZA 4, ZO 5 en MA 6 jul Humbeek: Kanaalfeesten met animatie, ambachtenmarkt en optredens

ZA 27 en ZO 28 jun Stationsplein: tropiscala

OVERiJSE www.tropiscala.be

ZO 5 jul · VAnAF 11.00 Officiële feestzitting met toespraken, muziek en receptie, vanaf 19.00 samenzang grimbergen Zingt

www.grimbergen.be

HOEiLaaRt

ZA 27 jun grote Markt Zo is er maar Eén met Jackobond Dana Winner Roel Vanderstukken en isabelle a

WEMMEL ZO 5 jul · 13.30 gC de Zandloper: wandeling 14.00 familiefietstocht 15.30 taart en koffie 17.00 Zakdoek 18.00 barbecue

0477 19 71 84 ZA 11 jul · VAnAF 12.00 Neromhof: picknick en optredens, 16.00 samenzang, 18.00 beiaardconcert, centrum Meise, www.meise.be

www.dilbeek.be

ViLVOORDE

www.vilvoorde.be

ZA 27 en ZO 28 jun VAnAF 14.00 Kasteel van beersel: animatie, Kate Ryan, Suske en Wiske band en guldensporenworp

DiLbEEK t.e.M. 31 Aug

MaCHELEN ZA 4 jul gemeentelijk park Heirbaan: MaK-festival met Les truttes

www.heetervuren.be

SiNt-gENESiUS-RODE ZA 4 jul · 20.00 gC de boesdaalhoeve: Rode Zingt , www.deboesdaalhoeve.be

SiNt-PiEtERS-LEEUW

WEZEMbEEK-OPPEM ZA 4 jul · 20.00 gC de Kam: brussels Volkstejoeter di 7 jul · 20.00 gespreksavond dO 9 jul · 20.00 academische zitting ZA 11 jul · VAnAF 18.00 Volksfeest met barbecue, om 23.00 vuurwerk

www.dekam.be

ZaVENtEM

ZA 4 jul · VAnAF 20.00 Jan van Ruusbroecpark: Vlaanderen Zingt

ZO 5 jul · VAnAF15.30 Colomapark: 11 juli-toespraak burgemeester 16.00 Eva De Roovere

ZO 12 jul · 20.30 Hippodroom Sterrebeek: Raymond van het groenewoud

02 657 05 04

www.sint-pieters-leeuw.be

www.zaventem.be

Gastgezinnen Jazz Hoeilaart (23 tot 27/9)

De agenda wordt samengesteld met gegevens uit de UiTdatabank. Organisaties en verenigingen die hun activiteiten opgenomen willen zien in de volgende agenda die de periode van 1 tot en met 30 september bestrijkt, moeten ons de nodige informatie bezorgen voor 27 juli a.s. Je kunt de gegevens mailen naar randkrant@derand.be, per brief sturen naar ons redactieadres (RandKrant – UiT in de Rand Agenda, Kaasmarkt 75, 1780 Wemmel) of invoeren in de UiTdatabank via www.uitdatabank.be. Gezien het beperkte aantal beschikbare pagina’s wordt bij de aankondigingen prioriteit verleend aan de activiteiten in de gemeenschapsen cultuurcentra in de Rand. Om voor plaatsing in aanmerking te komen, worden de andere activiteiten vooral beoordeeld op hun uitstraling naar alle inwoners van de Rand. Het volledige vormingsaanbod van Arch’educ vind je op www.archeduc.be.

21 21

interview

artselingen Wandelen tussen kunst en poëzie

Het jaarlijkse kunstenevenement Artselingen biedt deze zomer opnieuw een stevig programma: een lange en een kortere poëziewandeling, de Codadag met poëzie en muziek en twee haikumiddagen. in het kunstencentrum Mansveld in elingen (Pepingen) zetten Jos de decker en zijn collega-kunstliefhebbers alles op het juiste spoor. TEKST Ines Minten  FOTO Filip Claessens

lke zondag van juli en augustus heet Artselingen jong en oud welkom. Het kunstuitje begint bij het kunstencentrum Mansveld in de Oudenaaksestraat in Elingen. Daar kun je de tentoonstelling Gisteren in Bozar … nu in Mansveld bekijken. ‘In de eerste plaats zal er werk te zien zijn van acht laureaten van de Canvascollectie’, vertelt Jos De Decker, die zelf ook bij dat groepje hoort. ‘Er zitten heel uiteenlopende dingen bij, van eerder traditionele schilderijen tot controversiële videokunst.’ Om het aanbod te verruimen, krijgt ook werk van acht andere kunstenaars een plek op de expositie.

Poëzieparcours De tentoonstelling kun je doorspoelen aan de bar. Daarna kies je een kort of een iets langer poëzieparcours dat het schitterende Pajotse landschap combineert met kunst en poëzie. 22

In een lus van 4,5 of 8,5 kilometer loop je over groene, glooiende landwegen tot aan het Kasteel van Gaasbeek en weer terug naar het kunstencentrum. ‘De langste wandeling is de mooiste’, vindt Jos De Decker. ‘Vanuit Elingen loop je via Sint-Laureins-Berchem naar Gaasbeek en via een andere weg weer terug. Het kortere parcours hebben we uitgestippeld om mensen die iets minder goed te been zijn ook de kans te geven om deel te nemen. Het begint op dezelfde manier als de andere wandeling, maar snijdt na het kasteel een aanzienlijk stuk van de route af.’ Aan de kant van de weg en in de binnentuin van het kasteel staan verschillende panelen met gedichten. ‘We hebben voor twee soorten poëzie gekozen’, legt De Decker uit. ‘Om te beginnen schenken we aandacht aan de haiku. Werk van de belangrijkste Japanse haikudichters, zoals Basho, de grondlegger van het genre, plaatsen we naast dat van de Haikukern Vlaams-Brabant.’ De overige panelen tonen gedichten uit de wereldpoëzie. Jos De Decker koos onder meer uit het oeuvre van Emily Dickinson, Paul Van Ostaijen, Hubert Van Herreweghen, Herman Leenders, Octavia Paz en Charles Ducal. Ook dit aanbod blinkt uit in diversiteit. ‘Een van mijn persoonlijke favorieten is de Argentijnse dichter Roberto Juarroz. Nobelprijswinnares Octavio Paz noemde hem één van honderd beste dichters ooit. De jonge Belgische dichter Peter Holvoet-Hanssen levert dan weer een nieuw, tot nu toe ongepubliceerd gedicht. En ja ... Paul Van Ostaijen, daar kun je in ons land

niet buiten. Hij blijft in mijn ogen ongeëvenaard.’ Eenmaal bij het Kasteel van Gaasbeek aangekomen, wacht je nog meer kunst. Op het domein organiseert het bevriende collectief Pep-In-Gen namelijk een extra wandelparcours voorbij allerhande hedendaagse beeldende kunst.

gezelle gezongen Op 26 juli vindt de Codadag plaats. Deelnemende dichters Lut De Block en Johan De Boose lezen voor uit eigen werk. Hun poëzie wordt afgewisseld met Gezelle gezongen: een muzikale hommage aan de West-Vlaamse priester-dichter. ‘Wat weinig mensen weten, is dat van de gedichten van Gezelle meer dan 2000 muziekarrangementen bestaan’, vertelt Jos De Decker. Daaruit hebben de muzikanten een selectie gemaakt, die ze combineren met eigen bewerkingen. ‘Ze hebben bijvoorbeeld een jazzversie van Boerke Naas gemaakt.’ Op 16 en 23 augustus laat de haikukern je kennismaken met haar favoriete genre. Elke zondag van juli en augustus van 14.00 tot 18.00 uur. Groepen zijn na afspraak ook welkom op weekdagen. Kunstencentrum Mansveld Oudenaaksestraat 4, 1671 Elingen 02 532 57 11 joz.dedecker@belgacom.net www.mansveld.be

baasjes heropvoeden en hun honden niet straffen maar belonen. dat is de basisregel van hondentherapeut vina druwé van de Martin Gaus hondenschool in asse. de methode is populair. Honden uit het vrt-programma Dieren in nesten kwamen er een jaar in therapie. tekst Joris Herpol  foto Filip Claessens

‘de baasjes moet je heropvoeden’

huis hebben we altijd honden gehad’, vertelt Vina Druwé. ‘Toen een van mijn zonen in 2000 met een rottweilerpup naar huis kwam, gaf me dat niet bepaald een veilig gevoel en ik besloot om met die hond naar een hondenschool te gaan. Ik heb er verschillende bezocht, maar dat was geen succes. Tot ik een Martin Gaus hondenschool leerde kennen. Hond gehoorzaam in 10 lessen stond er op de kennismakingsfolder. Een wat goedkope slogan, maar de methode bleek te werken. Ik raakte er zo door gefascineerd dat ik zelf een Martin Gaus hondenschool heb opgericht. Het is de enige in Vlaams-Brabant.’

beestenpsychologie In tegenstelling tot andere hondenscholen, richt een Martin Gaus hondenschool zich in de eerste plaats op de eigenaar. ‘Wij leren de baasjes hoe hun hond in elkaar zit. Als ze weten hoe hun hond denkt, functioneert en leert, gaat de samenwerking veel vlotter. Een hond iets afleren, lukt niet, want een hond maakt geen verschil tussen goed en kwaad. Je kunt het gedrag van je hond wel sturen door hem te belonen, niet door hem te straffen. Geef hem bijvoorbeeld een aai als hij gaat zitten’, zegt Vina Druwé. De opvoeding van een hond moet vroeg beginnen. Dat kan al vanaf acht weken. ‘Een goede opvoeding is niet overbodig, want per jaar zijn er in ons land zo’n 40.000 ernstige bijtincidenten met honden. Het overgrote deel daarvan is het gevolg van een reactie

van een bange hond, en helaas zijn er vaak len gaan. Ik probeer de eigenaars duidelijk kinderen bij betrokken. Net zoals bij volwas- te maken dat ze nuttige, objectieve criteria sen baasjes leer ik kinderen hoe ze moeten moeten hanteren. Wil je een hond met lang omgaan met een hond. Ik leg aan de hand of kort haar? Wil je ermee kunnen wandelen van spelletjes bijvoorbeeld uit wat een goed of moet hij vooral waken? Wil je ermee aan moment is om je hond te knuffelen. Kinde- hondensport doen? Heb je een tuin? Wil je ren moeten worden bijgebracht wat ze met een grote of een kleine hond? Eenmaal we hun hond mogen doen en wat niet.‘ daar uit zijn, zoek ik samen met de eigenaar ‘Hoewel je er best zo vroeg mogelijk mee be- een goeie fokker voor dat specifieke ras.’ gint, is het nooit te laat om te leren. Ik heb zelfs een 13-jarige hond gehad die na tien lessen Vina Druwé, Pullewouwe 65, 1730 Asse, deed wat zijn baasje vroeg. In de zes jaar dat 0484 730 730, www.martingaus-brussel.be ik de hondenschool uitbaat, heb ik nog geen enkele hond gekend die ik qua karakter en gedrag niet heb kunnen helpen. En ik krijg heel wat honden met problemen binnen: agres- FR ‘il faut rééduquer les maîtres’ sieve, onzindelijke of vernielzuchtige honden. Met een heropvoeding van de baasjes kunnen Rééduquer les maîtres et non pas punir mais we ook het gedrag van hun hond verbeteren.’ au contraire, récompenser leurs chiens. Telle est la règle de base de la psychologue canine, Vina Druwé de l’école Martin Gaus à Asse. Une Denk na voor je een hond koopt bonne éducation n’est pas inutile, comme en Mensen die een hond willen kopen, krijgen témoignent les quelque 40.000 incidents de het eerste uur gratis raad. ‘Ik maak hen duimorsures graves étant répertoriés en Belgique delijk dat je goed moet nadenken vooraleer je een hond koopt. Tegenwoordig is de borchaque année. Une école Martin Gaus s’adresse dercollie in. Als mensen zich zo’n hond wilen premier lieu au propriétaire. ‘Les maîtres len aanschaffen, vraag ik meteen hoeveel doivent apprendre à mieux comprendre le comschapen ze hebben. Twee keer per dag met portement de leur chien. S’ils savent comment een bordercollie het blokje omlopen, is niet leur chien réagit, pense et apprend, les deux ne voldoende. Je moet voortdurend in de weer peuvent que mieux s’entendre. Inutile d’interzijn voor die hond en hij moet veel ruimte dire un comportement indésirable car le chien hebben. Ik krijg baasjes over de vloer die ne fait pas de différence entre le bien et le mal. me vragen of ik hun jachthond niet kan leVous pouvez toutefois diriger le comportement ren om thuis te blijven. Neen, dat gaat niet. de votre chien en le récompensant, non pas en le Een jachthond zal altijd op speurtocht wilpunissant’, ajoute Vina Druwé. 23

opstap

vervoer treinstation Groenendaal ligt vlakbij

startplaats bosmuseum Jan van Ruusbroec

lengte wandeling 2,8km

schoeisel goede stapschoenen

dood = leven deze maand presenteren we een heel speciale en tijdelijke wandeling in het Zoniënwoud. op het uitgetekende pad in de buurt van het bosmuseum in Hoeilaart kun je deze zomer… kadavers bekijken. Je ziet met eigen ogen hoe de natuur werkt. luguber? neen. speciaal? Ja. tekst Herman Dierickx  foto Filip Claessens

e dood bij de mens is ondertussen minder een taboe dan pakweg tien jaar geleden. Maar grote dode dieren als een ree of een everzwijn in hun leefgebied laten rotten, een natuurproces zoals dat reeds duizenden jaren gebeurt, wordt door een deel van de publieke opinie nog steeds niet gesmaakt. In Nederland lopen al enkele jaren verschillende projecten om kadavers van grote grazers op het terrein te laten verteren. Daar worden zelfs webcams op gezet zodat alle geïnteresseerden het aftakelingsproces van nabij kunnen volgen.

Het project heeft onder meer tot doel een beeld te krijgen van waar de meeste ongevallen gebeuren, met welke diersoorten, enzovoort. Afhankelijk van de resultaten kan een ecoduct over een belangrijke verkeersader een oplossing zijn.’ Dieren van allerlei slag kunnen dan via zo’n groene overspanning gemakkelijk de weg oversteken zonder het risico te lopen

‘Afhankelijk van de plaats en het seizoen blijft van de dode dieren na enkele weken niets meer over.’

Leven op een kadaver In Vlaanderen loopt op dit ogenblik welgeteld één dergelijk project. In juni 2008 startte Dirk Raes, boswachter in het Zoniënwoud, in de buurt van het Bosmuseum aan de Duboislaan in Hoeilaart zo’n project op. ‘De reeën, vossen of everzwijnen zijn verkeersslachtoffers die de klap niet hebben overleefd. Jaarlijks sterven er heel wat dieren op de Brusselse invalswegen. 24

dat ze aangereden worden. Ook voor de automobilisten is het een opsteker, want zo'n klap is meestal een traumatische ervaring. Aan de Naamsesteenweg in het Meerdaalwoud in Leuven is er al zo’n ecoduct aangelegd. Dirk Raes bezorgt de verongelukte dieren een laatste rustplaats. ‘Een fotocamera registreert wat er overdag en ’s nachts in de

buurt van de kadavers zoal beweegt. Zo zijn er al beelden gemaakt van buizerds, vossen en everzwijnen die het lijk aanpakken.’ Zoals te verwachten, komen ook talloze insectensoorten, zoals de zeldzame lederloopkever, zich te goed doen aan een overheerlijke maaltijd. Omdat er veel soorten necrofage vliegen bestaan en omdat de identificatie niet altijd met het blote oog kan gebeuren, identificeert een team van het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie (nicc) deze soorten. De gegevens leveren extra informatie die toegepast kan worden tijdens het onderzoek op menselijke lichamen. En met de gegevens over dierenharen is het onderzoek naar stroperij dan weer gebaat, want daarmee legt men een referentieverzameling aan van diersoorten waarop illegaal wordt gejaagd. ‘Afhankelijk van de plaats en het seizoen blijft van de dode dieren na enkele weken niets meer over. In het winterseizoen kunnen daar enkele maanden overheen gaan, maar verteren doen ze in ieder geval’, weet Dirk. ‘Bij elke locatie hangen we een thermometer omdat temperatuur een grote invloed heeft op het verteringsproces. Door kadavers te leggen op plaatsen met verschillende vochtigheid en vegetatie krijgen we zicht op de invloed hiervan.’

Met eigen ogen ‘Ons project hecht veel belang aan educatie en praktijkervaring. Vanaf maandag 6

waard om te zien bosmuseum, arboretum, dode ree

huizentuinen van basiliek tot basiliek eind mei werd het gerestaureerde Park drie Fonteinen in vilvoorde plechtig ingehuldigd. de bedoeling is dat er één groene wandeling ontstaat van Grimbergen naar vilvoorde, van basiliek tot basiliek.

 Je kunt je ervaring en commentaar kwijt op:

dirk.raes@lne.vlaanderen.be  Zin om deel te nemen aan de wetenschappelijke



  

controle van het kadaver? Dat kan op woensdag 8 juli om 13.00, 14.00 en 15.00 uur. Vooraf inschrijven op bovenstaand e-mailadres is verplicht. Op zondag 1 november 2009 is er een voordracht over dit onderwerp. Inschrijven is gewenst: www.inverde.be/inverde/zvhm_dood_brengt_leven Info over projecten in Nederland: www.dooddoetleven.nl Info over het project in het Zoniënwoud: www.natuurenbos.be Het plannetje is verkrijgbaar op www.natuurenbos.be of in het Bosmuseum Jan van Ruusbroec, Duboislaan 6, 1560 Hoeilaart.

Het meer dan 50 ha grote Drie Fonteinen was één van de eerste parken in ons land dat op het einde van de 18e eeuw werd aangelegd in de toen modieuze Engelse landschapsstijl, met glooiende grasvelden en mooie boomgroepen. Dat gebeurde door de bankier Jozef Walckiers de Gammerage wiens neef, hofbankier Walckiers de Tronchiennes, een belangrijke rol speelde bij de aanleg van het huidige koninklijke park in Laken door de toenmalige gouverneurs-generaal van de Oostenrijkse Nederlanden. Later werd het park uitgebreid met twee andere kasteeldomeinen, Fontigny en het Château de l’Ecluse. Het park is sinds 1956 eigendom van de stad Vilvoorde en is sinds 1976 een beschermd landschap. Enkele jaren geleden werd het in erfpacht gegeven aan het Agentschap voor Natuur en Bos (anb) van de Vlaamse Gemeenschap dat de restauratie op zich nam. Eerst werd de neoklassieke Franse tuin in zijn oude glorie hersteld. Die tuin dateert van het einde van de 19e eeuw. Het vermoeden bestaat dat hij werd ontworpen door de Franse architect Lainé, die ook de formele tuinen bij het Museum van Tervuren ontwierp, maar zekerheid daarover bestaat niet. De tuin bestaat uit geometrische grasperken met broderies van buxushaagjes en begonia’s, in kegelvorm gesnoeide taxussen, twee standbeelden die de godin van de overvloed moeten verbeelden en in het centrum een ronde vijver. Hij wordt aan één kant begrensd door een halfronde balustrade versierd met

standbeelden. De steile helling aan de andere kant vormt een soort amfitheater met opeenvolgende rijen hagen van haagbeuk en leilinden, met daartussen rododendrons. De monumentale trap naar het voormalige ruiterijcomplex wordt onderbroken door twee achthoekige terrasjes en eindigt bij een rond terras met een hoge taxushaag met een antiek godenbeeld. De volgende stap was de restauratie van de vijvers, het herstellen van de wegen en van een aantal belangrijke zichtassen en de integratie van de vroegere dierenweide in het park. Waar ooit de moestuin lag, is nu een boomgaard van kerselaars aangeplant. De parking aan de vroegere orangerie, nu omgevormd tot brasserie, werd heraangelegd en de oude serres en kwekerij van de stad Vilvoorde werden grotendeels in het park geïntegreerd. De laatste fase was het herstellen in de oorspronkelijke 18e eeuwse staat van de toegangsbrug tot het kasteel over de holle weg, die het park een ongekende grandeur geeft. Ook de historische kastanje- of beukendreef, die uitgeeft op de gebouwen van VTM, werd in ere hersteld. De zieke paardenkastanjes werden vervangen door nieuwe beuken en de dreef werd ruim 600 m langer, waardoor ze nu 1,2 km lang is. Tussen de holle weg en de VTM-gebouwen is een avontuurlijk speelbos aangelegd. Verder werd een vier kilometer lange wandelen fietsverbinding met het Tangebeekbos gemaakt. In de toekomst komt er nog een wandelen fietsbrug over het kanaal, die Drie Fonteinen verbindt met het Watersite project aan de andere kant van het Zeekanaal. Hierdoor zal een groene wandeling ontstaan van de Sint-Servaasbasiliek van Grimbergen tot de Troostbasiliek van Vilvoorde. tekst Paul Geerts  foto Hendrik Vandewinkel

juli wordt er een wandelparkoers van drie kilometer uitgetekend waarlangs je de vertering van een dood dier met eigen ogen kunt volgen. Op een infobord vind je meer informatie. De verwachting is dat het dier in kwestie minstens gedurende een volledige maand te zien zal zijn. Het is wel de bedoeling dat de wandelaars respect hebben voor het lokale leven in het bos en dat ze hun hond niet meebrengen. Zo kan iedereen het verteringsproces helemaal volgen. Het is een deel van de natuur. Leven en dood bevinden zich gewoon samen op dezelfde plek. En zo hoort het.’ 25

e Vlaamse werkloosheid lag in februari 2009 op 6,48 procent. Dat is 0,84 procent hoger dan een jaar eerder (5,64 %). Er zijn nu 189.226 niet-werkende werkzoekenden; een stijging met 15 procent. Het banenverlies is meer dan andere jaren het gevolg van bedrijfssluitingen en zal zich dus jammer genoeg moeilijker herstellen. In 2008 gingen in België 8512 bedrijven failliet, een absoluut record en 10 procent meer dan in 2007. In Vlaanderen gingen 3897 ondernemingen over de kop (46 % van totaal), in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 2196 (26 %) en in Wallonië 2419 (28 %).

gespaard

dienstensector trotseert voorlopig de crisis de werkloosheidsgraad in de gemeenten van de rand is op een jaar tijd met 0,5 procent gestegen tot 5,9 procent in februari. dat is een meevaller. de rand doet het beter dan de rest van vlaanderen omdat er veel bedrijven in de dienstensector actief zijn. Hoelang blijven zij nog gespaard? tekst Johan De Crom  foto Kris Mouchaers

De werkloosheid in Vlaanderen is ongelijk gespreid, met een concentratie in Limburg en de Kempen en in de steden Antwerpen, Gent, Oostende, Turnhout en Genk. VlaamsBrabant scoort veel beter, mede dankzij de tewerkstelling die Brussel biedt. De crisis heeft de geografische verschillen nog aangescherpt. Limburg is internationaal gericht en afhankelijk van de auto-industrie en ook de Kempen is gericht op industrie. Topregio Kortrijk-Roeselare deelde ook in de klappen, met name in de textielsector. Vlaams-Brabant en de Rand bleven tamelijk gespaard. Het aantal werklozen in de Rand is op jaarbasis met 8,3 procent toegenomen (zie tabel). In werkloosheidsgraad betekent dit een stijging met 0,5 procentpunten tot 5,9 procent. De werkloosheidsgraad drukt het aandeel uit van de niet-werkende werkzoekenden op de totale beroepsbevolking tussen 18 en 64 jaar.

Noord verschilt van zuid De noordelijke randgemeenten voelen de crisis het meest. Het al geteisterde Vilvoorde ziet de werkloosheidsgraad met

Willem Vansina

natuurlijk witte distel De distelflora in de Rand is niet zo gevarieerd. Slechts vijf vertegenwoordigers op vijftien Belgische soorten vinden we hier terug. Vier daarvan staan voorlopig nog op de lijst van distels die in principe verwijderd moeten worden, al krijgen natuurgebieden elk jaar een uitzondering op die regel (behalve voor de akkerdistel). Deze vier hebben allemaal rode, roze of paarse bloemen, die zich verenigen in een zogenaamd hoofdje. Enkel de moesdistel is getooid met geelwitte bloempjes. Hij staat 26

het liefst in een vochtige bodem en geldt zelfs als een indicator van kwelwater. Dat is water dat vooral in valleigebieden aan de oppervlakte komt, nadat het vele honderden meters of zelfs enkele kilometers verderop als regenwater in de bodem is getrokken. Het uittredende water heeft meestal een bijzondere mineralensamenstelling die de moesdistel weet te appreciëren. Als de plant zich daar goed voelt, kan hij bladeren ontwikkelen van meer dan een halve meter en zijn bloeistengels naar een hoogte sturen van bijna twee meter. De diep ingesneden, weinig stekelige bladschijf is makkelijk te herkennen, en als de bloemen

tevoorschijn komen, is er helemaal geen twijfel meer mogelijk. De moesdistel is bekend als een echte honingplant, waar talloze insecten op afkomen om hun energievoorraad op te doen. In de bladeren die de bloemen omgeven zoeken vele insectensoorten, zoals hommels en andere vliesvleugeligen, een schuilplaats of onderkomen. Als je deze blaadjes voorzichtig openmaakt, vind je dikwijls ettelijke soorten insecten knus bij elkaar. Als je de blaadjes daarna weer dicht laat, zetten die insecten hun leven rustig verder. De moesdistel is een echte zomerplant, die bloeit vanaf half juni tot eind september. Als de kwel wegvalt, bijvoorbeeld door ont-

aantal werklozen in de Rand GEMEENTE ASSE BEERSEL DILBEEK DROGENBOS GRIMBERGEN HOEILAART KRAAINEM LINKEBEEK MACHELEN MEISE MERCHTEM OVERIJSE SINT-GENESIUS-RODE SINT-PIETERS-LEEUW TERVUREN VILVOORDE WEMMEL WEZEMBEEK-OPPEM ZAVENTEM TOTAAL RAND

feb-08 724 496 852 195 795 202 292 142 352 339 223 407 419 877 350 1.301 470 281 727 2779

ABSOLUTE CIJFERS feb-09 verschil 840 116 482 -14 977 125 192 -3 900 105 203 1 272 -20 127 -15 404 52 363 24 239 16 450 43 403 -16 939 62 363 13 1.496 195 452 -18 311 30 818 91 3077 298

1 procentpunt stijgen, tot 8,6 procent. Machelen (6,7 %) en Zaventem (6,6 %) naderen de kritieke grens van 7 procent en ook voor Wezembeek-Oppem (6,4 %) wordt het penibel. De gemeenten in het zuiden van de Rand voeren als vanouds het werkloosheidslijstje aan, maar de situatie wordt er gelukkig niet erger. Zij blijven voorlopig het best gespaard van verder leed. ‘Dat is mogelijk te verklaren door het feit dat de inwoners van de zuidelijke, Franstalige gemeenten zich meer op de Waalse arbeidsmarkt richten, waar de werkloosheidscijfers minder snel de evolutie van de conjunctuur volgen dan in Vlaanderen’, zegt Willem Vansina van de studiedienst van de vdab. Hij heeft ook een verklaring voor de toch blijvende hoge werkloosheid in de zuidrand. ‘Vier van de zes faciliteitengemeenten voeren die weinig benijdenswaardige ranglijst aan. Dat is geen toeval. De gebrekkige kennis van het Nederlands in deze gemeen-

% verschil 16,0 -2,8 14,7 -1,5 13,2 0,5 -6,8 -10,6 14,8 7,1 7,2 10,6 -3,8 7,1 3,7 15,0 -3,8 10,7 12,5 10,7

WERKLOOSHEIDSGRAAD % feb-08 % feb-09 % verschil 5,2 6,0 0,8 4,7 4,5 -0,1 4,7 5,5 0,7 9,1 9,1 -0,1 5,0 5,6 0,6 4,7 4,7 0,0 6,5 6,1 -0,4 7,2 6,4 -0,8 5,9 6,7 0,7 3,7 4,0 0,3 3,1 3,3 0,2 4,3 4,7 0,4 5,8 5,5 -0,3 6,2 6,7 0,5 4,4 4,5 0,1 7,6 8,6 1,0 7,1 6,8 -0,3 5,8 6,4 0,5 5,9 6,6 0,7 5,4 5,9 0,5

ten verkleint de kans op een baan. De manke kennis van de andere landstaal is trouwens in alle randgemeenten een probleem’, zegt de vdab-specialist.

bang afwachten De Vlaamse Rand krijgt links en rechts een dreun door de crisis, maar blijft toch overeind. De meeste bedrijven in de regio, en eigenlijk in heel Vlaams-Brabant, behoren tot de dienstensector. Met de nabijheid van de hoofdstad, de aanwezigheid van de luchthaven en de kenniswereld rond de universiteit van Leuven, is het niet verwonderlijk dat dienstensectoren er overheersen. ‘De dienstensector ontspringt voorlopig min of meer de dans. Het is in de eerste plaats de secundaire sector, de industrie, die de terugval van de internationale economie ondervindt’, weet Willem Vansina. Tijdelijke werkkrachten zijn daarin de eerste slachtoffers en bij uit-

wateringswerken, verdwijnt hij na een tiental jaren en komt hij in principe niet meer terug. Deze distel is een tweejarige plant. Het eerste jaar vormt hij een bladrozet waardoor de plant zich stevig verankert. Het jaar erop steekt hij zijn energie in de bloemen zaadvorming zodat het nageslacht verzekerd is. Enkel langtongige insecten kunnen de nectar bereiken die meer dan twee centimeter diep in de bloem zit. Dat is de reden waarom vooral hommels en vlinders voedsel zoeken op deze distelbloemen. De bekendste daarvan is ongetwijfeld de distelvlinder die bij ons een immigrant is. Sommige jaren – zoals dit jaar – komt hij massaal

Dienstleistungssektor trotzt vorläufig der Krise Die nördlichen Randgemeinden Vilvoorde, Machelen und Zaventem bekommen die Krise am stärksten zu spüren. Aber trotz der Schließung einiger Unternehmen bleibt der flämische Rand vorläufig vor den schlimmsten Folgen der Wirtschaftskrise bewahrt. Die Arbeitslosenquote in den Randgemeinden ist im letzten Jahr zwar um 0,5 % gestiegen und betrug im Februar 2009 5,9 %. Das ist aber kein schlechtes Ergebnis. Der Rand schneidet damit besser ab als der Rest Flanderns, da viele Unternehmen hier im Dienstleistungsbereich tätig sind. Aber wie lange noch? Denn allmählich bekommt auch der Dienstleistungssektor die Krise zu spüren.

breiding de uitzendkantoren. Die zijn in de Rand (15 %) duidelijk minder aanwezig dan in de rest van Vlaanderen (25 %). Het is mogelijk dat deze voorlopige cijfers niet de hele waarheid tonen. ‘De tertiaire sector telt veel bedienden en die hebben een langere opzegtermijn. Bedienden die nu al ontslagen zouden zijn, duiken pas later op in de werkloosheidsstatistieken’, zegt Willem Vansina. Met andere woorden: het kwaad is misschien al geschied, maar we zien het nog niet in de cijfers. Of het kwaad moet nog geschieden. De dienstensector deint hoe dan ook mee op de economische golven, zij het met vertraging. Als fabrieken stilvallen, hebben die geen nood aan transport en dienstverlening. ‘De sector transport en logistiek begint de crisis wel degelijk te voelen’, zegt Vansina. De grootste klappen in de Rand moeten dus misschien nog komen.

aanvliegen vanuit zuidelijke regionen, soms zie je hem bijna niet. In onze regio is de moesdistel een belangrijke waardplant van de frequent voorkomende distelschildpadtor. Dat is een sterk afgeplat, groen bladhaantje dat karakteristieke gaten eet in de distelbladeren. Het dier is goed gecamoufleerd want het heeft dezelfde kleur als het blad, maar de kenmerkende gaten kun je niet missen. Als je uiteindelijk het haantje zelf ziet, verdwijnt het meestal snel in zo'n gat om zich aan de onderkant van het blad te verschuilen. Als je het daar belaagt, laat het zich op de grond vallen. tekst Herman Dierickx  foto Herman Dierickx

een schrijfkraam vol gedichten op bestelling VerSlinger, de jongerenbende van de vzw Jeugd en Poëzie uit Merchtem, trekt deze zomer door vlaanderen met het project Ecrivains Publics. de jonge woordkunstenaars schrijven gedichten op bestelling: voor een lief met tweede zit, voor een oom met haaruitval, voor een vrouw die haar man verloor. tekst Tina Deneyer  foto Filip Claessens

ele eeuwen geleden, toen mensenvingers vooral door aarde wroetten en nog niet over toetsenborden tokkelden, deed men een beroep op een geletterd iemand om brieven en andere teksten te schrijven. Het fenomeen van die zogenaamde écrivains publics bestaat nog steeds in sommige landen van Zuid-Amerika’, vertelt Josien De Brandt (23), écrivain public en lid van Jeugd en Poëzie. ‘Vandaag kan in onze streken bijna iedereen lezen en schrijven, en toch zoeken we soms vergeefs naar een bijzondere manier om iets over te brengen. Ons project speelt daar op een ludieke manier op in. Je bestelt een gedicht aan ons schrijfkraam en een half uur later wordt het geleverd.’

Een gedicht voor elk gevoel De VerSlingerbende is een groep jongeren van 16 jaar en ouder die verslingerd zijn aan taal in al haar facetten. Vorig jaar schreef de VerSlingerbende gedichten op bestelling tijdens onder meer de Gentse Feesten en het Dranouterfestival. ‘Mensen vragen ons om poëzie te schrijven over de gekste onderwerpen. Dat maakt het voor ons moeilijk maar ook extra plezant. Het gedicht kan romantisch, pikant of absurd zijn’, zegt Josien De Brandt. ‘Als écrivain public moet je een open geest hebben en met taal kunnen spelen. De reacties die we krijgen, zijn heel positief. Mensen moeten vaak lachen 28

als ze ons gedicht horen of soms huilen ze als het over gevoelige onderwerpen gaat. Zo schreven we ooit een gedicht voor een vrouw wiens man erg ziek was. De tranen liepen over haar wangen toen ze het hoorde, omdat we er blijkbaar in geslaagd waren te verwoorden hoe ze zich voelde. Met poëzie kun je mensen raken en dat geeft veel voldoening. Veel mensen vragen ons of ze niets moeten betalen voor het gedicht, maar neen, het is gratis. Wij willen geen geld, wij willen de mensen tonen dat poëzie niet saai of moeilijk is maar een toffe manier om je gevoelens uit te drukken.’

Creatief met taal Ecrivains Publics is een van de vele projecten van de Merchtemse vzw Jeugd en Poëzie. De vereniging werd in 1981 opgericht door Ben Reynders. Hij fietste jarenlang door Vlaanderen om jongeren van poëzie te laten proeven. Tijdens zijn ateliers ontstak hij bij velen de vonk om poëzie te gaan schrijven. In 2001 overleed Ben Reynders, maar zijn medewerkers zetten zijn levenswerk voort. ‘Ons doel is nog steeds hetzelfde. We willen kinderen, jongeren en jongvolwassenen die met poëzie bezig zijn, aanmoedigen en ondersteunen. We helpen ook met de publicatie van hun werk. We willen zo veel mogelijk jonge mensen in contact brengen met poëzie. Dat doen we via onze workshops die we in scholen en verenigingen geven’,

het geurt hier nog steeds naar jou we leken bij elkaar te passen zoals bizonmelk en een zomerse salade je noemde me jouw zetmeelkorrel - altijd geweten dat de liefde van de man door de maag gaat en ik was geen keukenprinses

(Ecrivain Public Josien, op bestelling geschreven over bizonmelk en een zetmeelkorrel)

legt Josien De Brandt uit. ‘We willen poëzie begrijpbaar maken voor kinderen door hen kennis te laten maken met werk van hun leeftijdsgenoten en hen zo aanzetten om creatief met taal aan de slag te gaan. We trekken naar kleuterscholen, lagere scholen en secundaire scholen om schrijfateliers te geven. We leren kinderen en jongeren hoe ze hun gevoelens kunnen omzetten in een gedicht. Ze ontdekken de poëtische kracht van woord, beeld en klank.’ Sinds de oprichting is Jeugd en Poëzie uitgegroeid tot een begrip in het poëzielandschap van Vlaanderen en Nederland. Dat bewijst het succes van de Soetendaellewedstijd, de poëziewedstrijd die Jeugd en Poëzie elk jaar organiseert en waarvoor telkens zo’n 7000 gedichten worden ingezonden uit alle hoeken van Vlaanderen en Nederland.

www.jeugdenpoezie.be

Josien De Brandt

restaurandt

in het land van de eeuwige glimlach verandering van spijs doet eten, figuurlijk maar ook letterlijk. de geraffineerde Thaise keuken staat vooral bekend om zijn frisse gerechten met prikkelende aroma’s. belangrijke ingrediënten in deze keuken zijn onder andere verse gember, citroengras, chili, limoenblaadjes en jasmijn. in sawadee proefden we de culinaire geneugten van Thailand.

Writing poems to order ‘You order a poem from us and 30 minutes later you have it delivered to your door’, explains Josien De Brandt. VerSlinger, a group of young people from the Merchtem-based non-profit-making body Jeugd en Poëzie is travelling through Flanders this summer to showcase its Ecrivains Publics project. These young versifiers write poems to order: for a loved one poised to resit an exam, for an uncle losing his hair, for a woman who lost her husband. 'People ask for poems on the craziest subjects. The style may be romantic, absurd or spicy. We do not want any financial reward for our poems, we simply want to show people that poetry is not boring or difficult but is a great way of expressing your feelings. The reaction has been most positive. It affects people, because even today we sometimes struggle in vain to discover a special way of conveying something.’

Sawadee of hallo in het Thais is sinds 1997 de naam van een gezellig restaurant in hartje Zaventem. Eigenares Dadarananda Rarinthip is afkomstig uit Bangkok en wil haar klanten meenemen op een exotische, culinaire reis. ‘Onze gerechten worden bereid en geparfumeerd met het grootste respect voor de aloude tradities van mijn vaderland. Liefhebbers van de echte Thaise keuken komen hier aan hun trekken’, zegt Dadarananda. Sawadee serveert maar liefst honderd (!) betaalbare schotels, die je zowel ter plaatse kunt eten als meenemen. Een moeilijke keuze, dus besluiten we – op aanraden van de serveerster – voor het Menu Prestige (€ 45) te gaan. Starten doen we met Kung Pla, een slaatje van rauwe scampi (€ 9,80). Een kleine tegenvaller, want ik ben helaas geen echte fan van rauwe vis en schelpdieren. De Tom Kha Kai of exotische kippensoep met kokosnotenmelk en citroengras (€ 8,40) smaakt veel beter. De pikante toets kan zelfs mij bekoren. Vervolgens krijgen we Kiow Tod of gefrituurde ravioli (€ 7,80) en een assortiment van vier verschillende voorgerechtjes of Dim Sum (€ 11,20) voorgeschoteld. Als hoofdgerecht kies ik voor de Kary Ped, eendenborst met gele kerrie (€ 14,80). Het vlees blijkt wat taai, maar gelukkig fleuren de kerriesaus en

de welriekende jasmijnrijst het gerecht op. Als dessert kies ik iets wat ik nog nooit geproefd heb: warme jasmijntaart met vanilleijs (€ 7,20). Zeer lekker, maar wel wat zwaar na zo’n uitgebreide maaltijd.

alles is specialiteit Een echte specialiteit heeft Sawadee niet. Volgens Dadarananda is alles een specialiteit, omdat alles met verse Thaise producten gemaakt wordt. ‘Als ik dan toch een gerechtje moet noemen, dan kies ik Kaeng Kai Noh Mai of kip met rode kerrie en bamboe. Dat eet ikzelf het liefst. Lekker pikant’, lacht ze. Naarmate het later wordt, loopt het restaurant vol. We zien ook vaak koeriers binnen en buiten lopen. ‘Dikwijls zijn we voor de lunch ‘s middags volgeboekt. Vooral zakenmensen komen dan bij ons eten omdat ze weten dat ze snel bediend worden. ’s Avonds komen er meer gezinnen, waarvan het merendeel in het restaurant blijft eten.’ Terwijl wij rustig onze maaltijd beëindigen, entertainen de goedlachse serveersters mijn driejarige zoon. Zelfs al sneuvelt er een glas fruitsap, die schitterende glimlach is niet van de Thaise dames hun gezicht te krijgen. Ze zien hier duidelijk graag kinderen. En hoewel het personeel misschien nog wel een extra cursus Nederlands kan gebruiken, slagen ze met glans voor onze vriendelijkheidstest. TEKST Sandra Szondi  FOTO Kris Mouchaers

Sawadee, Vilvoordelaan 21, 1930 Zaventem, 02 721 64 60 Open van maandag tot vrijdag van 11.30 tot 14 uur en van 18.30 tot 22 uur, zaterdag van 18.30 tot 22 uur, gesloten op zonen feestdagen.

beeldverhaal

Een fotograaf spreekt in beelden. Maar achter elke foto schuilt dikwijls ook een persoonlijk verhaal, waardoor we de foto soms met andere ogen bekijken. In beeldverhaal geven we een jaar lang het beeld en het woord aan een fotograaf. Eerste in de rij is persfotograaf Michiel Hendryckx, die zijn eigenzinnige versie van de Rand heeft gefotografeerd. Onze medewerker MichaĂŤl Bellon tekende zijn verhaal op.

Hoeilaart De druivenkwekerij van Roger Deneef en Jeanne Bollens dateert uit 1920. In de zomer van 2008 werd er voor het laatst geoogst. De zoon wenst het bedrijf niet verder te zetten. Bij deze druivenkweker was ik welkom. De foto is mij zeer dierbaar. Er is zeer veel op te lezen. In die zin is het ook een didactische beeld zoals ik ze graag maak. Het oude koppel dat hier zo mooi in het kader staat, stopt ermee. Hun zoon klust in een school en zet de zaak niet verder. Je kunt mooi het technische aspect van zoâ&#x20AC;&#x2122;n serre bekijken, met het systeem van tegengewichten om de ramen te openen. Leuke details zijn die schop, de winterprei vooraan en dat ene raampje dat om een of andere reden ooit gekalkt is geweest. Zeer mooi is ook die windwijzer die nodig is om te kunnen zien welke raampjes kunnen worden geopend voor de verluchting. Een vriend van mij maakte aan de hand van de foto een kopietje van die windwijzer voor op zijn serre. De man heeft net de druiven gesnoeid en de ranken samengebonden in een bussel om het vuur mee aan te maken. Lang voor het ecologische denken van vandaag waren deze mensen natuurlijk al zuinig. Die zuinigheid is gewoon de manier om respectvol om te gaan met de wereld. Een zorgzame mentaliteit die in die vorm praktisch niet meer bestaat. michiel hendryckx

gemengdegevoelens

naam Mimoun Benamar nationaliteit Marokkaan

beroep Jeugdwerker Vilvoorde

mooiste plek in belgië Het centrum van Brussel en de Grote Markt mooiste plek in marokko Jemla El Fna, de historische marktplaats in Marrakech

rake klappen en goede zorgen ‘Thaiboksen is agressief, maar het blijft een sport. de spelers moeten zich aan regels houden en elkaar respecteren’, zegt jeugdwerker Mimoun benamar (34) uit vilvoorde. in trefpunt Planet Zinga zorgt hij voor ontspanning op jongensmaat. Zijn pupil Mohammed akichouh werd belgisch vice-kampioen thaiboksen. TeKsT Johan de Crom  FoTo Filip Claessens

et jeugdhuis Planet Zinga ligt tegenover de brandweerkazerne en is, zo schatten wij, geen 25 m2 groot. Hier staan twee computers met internetaansluiting en een elektronische speelkas. De voetbal- en poolbiljarttafels moeten maandag en vrijdag wijken voor de trainingen thaiboksen. Na een flinke beenveeg beland je dan net niet tegen de deurklink. ‘We beredderen ons met de middelen die we hebben. Ik zou graag een vaste plek hebben in de sporthal, maar voorlopig zijn daar geen haken om de bokszakken aan op te hangen en er is geen ruimte om ons materiaal op te bergen’, zegt Mimoun. Zijn Planet Zinga telt officieel tweehonderd leden, waarvan een dertigtal regelmatig in het jeugdhuis binnenspringt. De meeste jongeren zijn van allochtone afkomst, maar iedereen is er welkom. Naast thaiboksen, kunnen de jongeren van Planet Zinga op woensdag en zondag zaalvoetballen in de nabijgelegen sporthal. ‘Thaiboksen en voetballen, dat doen die jongens graag. Maar Planet Zinga is vooral een

wedstrijd duurt drie rondes van één minuut waarin je wint op punten of door een knockout. Je mag geen kopstoot geven, met de elleboog stoten of met je knie op de ander zijn hoofd slaan. Bij de jeugd is het ook verboden om iemand op het hoofd knock-out te slaan’, legt Mohammed uit. Zijn zilveren plek op het kampioenschap bereikte Mohammed door in de aanloop naar de wedstrijd vijf keer per week te sporten. ‘Van maandag tot vrijdag ga ik zwemmen, lopen en fietsen.’

Stadsmens Mimoun Benamar vindt voldoening in het jeugdwerk bij Planet Zinga. Hij is een bekende buurtbewoner en een toonbeeld van integratie. Toch herinnert hij zich zijn eerste stappen op Belgische bodem nog goed. ‘Mijn vader werkte hier al enkele jaren toen onze familie in 1983 naar België verhuisde. Ik was acht jaar en trok grote ogen. In Marokko woonden we in een klein dorp nabij Nador. Hier in Vilvoorde waren er ineens zebrapaden en verkeerslichten. Ik wist niet wat dat was, laat staan waarvoor ze dienen. Al de huizen waren ook zo verzorgd. Dat was allemaal heel vreemd’, lacht Mimoun. Vandaag kan hij zich geen ander leven voorstellen dan in de stad. ‘In een dorp zou ik stikken. Ik moet mensen om mij heen hebben, liefst heel verschillende mensen van alle kleuren en met heel uiteenlopende gewoonten en culturen’, zegt Mimoun in vlekkeloos Nederlands. Hij spreekt ook Frans, Berbers en Arabisch.

plek waar ze elkaar ontmoeten. Wij proberen hen te helpen als ze met vragen zitten. Heeft zo’n jonge gast liefdesverdriet, dan kan hij daar evengoed iets over kwijt’, zegt de jeugdwerker. ‘In de Marokkaanse gemeenschap is dat iets waar je niet zomaar over spreekt. DE Hier kan het wel.’

Knock-out Mohammed Akichouh (15) heeft al veel aan Mimouns hulp gehad. Na een slecht rapport durfde hij niet naar huis en hij vroeg raad aan Mimoun, die met zijn ouders ging praten. ‘Dat heeft mij geholpen’, zegt Mohammed. ‘Ik ken ook jongens die op het verkeerde pad waren terechtgekomen en zich nu dankzij Planet Zinga weer gedragen.’ Mohammed werd dit jaar in zijn gewichts- en leeftijdscategorie tweede op het Belgisch kampioenschap thaiboksen. Hij beantwoordt niet aan het beeld van de opgepompte vechtersbaas. Hier zit een vriendelijke, bescheiden, magere jongen die gewoon weinig angst kent voor wat stampen in de maagstreek. Hij houdt van zijn sport. ‘Een

gezielte Schläge und gute Sorgen Der Jugendpfleger Mimoun Benamar (34) aus Vilvoorde sorgt im Treffpunkt Planet Zinga für maβgeschneiderte Erholung für seine Jungs. ‚Thaiboxen und Fußball spielen, das mögen die Jungs ganz gerne. Aber Planet Zinga ist vor allem dazu da, sich regelmäßig zu treffen. Wir versuchen, ihnen zu helfen, wenn sie bestimmte Fragen haben. Auch wenn beispielsweise so ein junger Kerl Liebeskummer hat, hört man ihm hier zu‘, so Mimoun. Sein Schützling Mohammed Akichouh wurde belgischer Vizemeister Thaiboxen. Er entspricht bestimmt nicht dem Bild des aufgehetzten Schlägertyps. Hier sitzt ein netter, bescheidener, magerer Junge, der einfach wenig Angst davor hat, einige Schläge in den Magen zu bekommen. Er liebt seinen Sport und ist bereit, sehr vieles dafür zu tun. ‘In der Vorbereitungsphase vor einem Kampf trainiere ich fünfmal in der Woche.’