Waterrecreatie

waterrecreatie www.waterrecreatie.be

Parels van de Kempen Wegdromen in de Westhoek Aanmeren in Vlaamse kunststeden Varen met staande mast

4

Ook zondesr vaarbewij of eigen boot

Op vakantie in Vlaanderen

vaarlussen

in dit nummer

vooraf

03 Langs Kempense parels

Beste lezer, Van op een boot ontdek je een verrassend ander Vlaanderen. Een streek van rustiek kronkelende waterwegen, die je naar de meest uiteenlopende toeristische trekpleisters brengen. In weinig streken ter wereld vind je, zó dicht bij elkaar, zó veel variatie: middeleeuwse stadskernen, ongerept platteland, kastelen, natuurgebied, gastronomische restaurants… En allemaal bereikbaar op dat onvergelijkbaar ontspannende ritme van de pleziervaart!

07 Uitwaaien in de Westhoek 10 Overzichtskaart 12 Ontdek de Vlaamse kunststeden

Het fijnmazig waterwegennet in Vlaanderen maakt het ook mogelijk om betoverende lussen te maken. Groot of klein, naargelang je een paar dagen dan wel een paar weken vaarplezier in gedachten hebt. In dit magazine bieden we je een praktisch overzicht van enkele mogelijke routes, met telkens de bezienswaardigheden netjes op een rij. De tips van ervaren stuurlui voor een veilige vaartocht krijg je er gratis bovenop.

17 Met staande mast het binnenland in

20 Vaarkaarten, bootverhuur,

jachthavens en veel meer op www.waterrecreatie.be

Veel leesplezier en een behouden vaart!

Promotie Binnenvaart Vlaanderen

© stad Beringen

Promotie Binnenvaart Vlaanderen Armand Hertzstraat 23, 3500 Hasselt T 011 23 06 06, pbv@binnenvaart.be www.waterrecreatie.be

2 waterrecreatie 2010

© Westtoer

Colofon: Verantwoordelijke uitgever Filip Martens, voorzitter Promotie Binnenvaart Vlaanderen vzw, Armand Hertzstraat 23, 3500 Hasselt. In deze publicatie wordt slechts de mening van de auteur weergegeven. PBV is niet aansprakelijk voor het gebruik dat eventueel wordt gemaakt van de informatie in deze publicatie | Juni 2010 – 1ste druk | Redactie en realisatie: Jansen & Janssen Uitgeverij, www.jaja.be

Parels van

de Kempen

Een van de mooiste streken van Vlaanderen zijn De Kempen. Deze vaarroute brengt je langs enkele authentieke pareltjes waar geschiedenis en natuur harmonieus samengaan. De meeste kanalen zijn heel rustig en lopen grotendeels door natuurgebieden. Alleen de trajecten langs het Albertkanaal zijn minder aangenaam vanwege de drukke beroepsvaart. Je kunt er wel snel varen. Deze lus is ongeveer 245 km lang.

ZEEBRUGGE

BLANKENBERGE

SINT-JOB-IN-’T-GOOR

Boudewijnkanaal

OOSTENDE

LOMMEL

MALDEGEM

LANGERBRUGGE

MOL BREE

WACHTEBEKE

TEMSE

KINROOI

ze

r

MENDONK

DRONGEN

IJ

POORT

route 1

OLEN

BAASRODE Dok van Vilvoorde

MERELBEKE

WAREGEM

er

IJz

IZEGEM KUURNE

MAASEIK

KLEIN-WILLEBROEK

GRIMBERGEN

KAMPENHOUT

NINOVE

GERAARDSBERGEN

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

KANNE

HALUIN

RONQUIÈRES

LIÈGE

STREPY-THIEU

Route en vaaruren Antwerpen Schoten: THUIN Albertkanaal, Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten, ± 2.30 vaaruren.

Schoten Turnhout: Kanaal Dessel-TurnhoutSchoten, ± 8 vaaruren.

Turnhout Dessel: Kanaal Dessel-TurnhoutSchoten, ± 3 vaaruren.

Dessel Bocholt: Kanaal Bocholt-Herentals, ± 5 vaaruren.

Bocholt Maasmechelen: Zuid-Willemsvaart, ± 4.30 vaaruren.

Maasmechelen Lanaken Hasselt: Zuid-Willemsvaart, Kanaal Briegden-Neerharen, Albertkanaal, ± 5.30 vaaruren.

Hasselt Antwerpen: Albertkanaal, ± 10 vaaruren Alternatief vanaf Dessel (± 263 km): via kanaal Dessel-Kwaadmechelen, en Albertkanaal

naar Hasselt en verder tot Lanaken; dan Kanaal Briegden–Neerharen, Zuid-Willemsvaart, Kanaal Bocholt – Herentals, Albert­ kanaal – terug naar Antwerpen, ± 28.30 vaaruren.

Optioneel (30 km): een uitstapje naar ­Leopoldsbrug via het Kanaal naar Beverlo, ± 2.30 vaaruren Vanuit Antwerpen kun je eventueel aansluiten op de route ‘Langs Vlaamse kunststeden’ (zie p. 12). Ook kun je vanuit Lanaken (via het Albertkanaal, de Maas, de Beneden-Samber, het Kanaal Brussel-Charleroi, het Centrumkanaal, het Kanaal Nimy-Blaton-Péronnes en de Bovenschelde) naar Bossuit varen en vanaf daar de kunststedenroute volgen.

2010

waterrecreatie 3

route 1

Wat is er te zien?

In de omgeving van Schoten liggen enkele mooie wandelgebieden. Domein Vordenstein in de Kopstraat bijvoorbeeld is een prachtig park met bos waarin zich nog reeën, uilen en roofvogels schuilhouden.

Brecht heeft een heel mooi dorpsplein en een gerestaureerde molen – een van de vier nog overgebleven kettingkruiers van Vlaanderen.

De omgeving van het Antitankkanaal is een beschermd natuurgebied. Langs het water loopt een mooie, negen kilometer lange wandelroute.

Sinds 2006 heeft Turnhout een nieuwe jachthaven. Van daaruit kun je, onder leiding van een stadsgids, een uitstapje maken naar het begijnhof of het Kasteel van de hertogen van Brabant.

Meer over de geschiedenis van de Kempen kom je te weten in het Taxandriamuseum in Turnhout. In het Nationaal Museum van de Speelkaart ontdek je unieke kaartspellen.

Arendonk, het geboortedorp van oud-wielrenner Rik Van Steenbergen, is een groene gemeente van waaruit verschillende wandel- en fietsroutes starten.

Ooit behoorde het Prinsenpark in Retie toe aan koning Leopold I. Vandaag is het een 215 hectaren groot groendomein met bewegwijzerde wandelpaden.

Het Zilvermeer in Mol mag je zeker niet overslaan, al was het maar om de prachtige nieuwe jachthaven. Wil je meer dan één dag genieten van de hagelwitte stranden,

4 waterrecreatie 2010

© stad Bree

De Pollismolen in Bree

© stad Beringen

De oude mijnsite in Beringen

de watersportvijver en de speeltuin en voor de kleintjes, dan kun je hier ook overnachten in een blokhut of tent op de camping.

Breng zeker ook een bezoekje aan Zwarte Lola: het pantertje dat op 5 februari 2010 geboren werd in de Olmense Zoo. De bosrijke omgeving van Leopoldsburg leent zich perfect voor een uitstapje met de huifkar, eventueel begeleid door een accordeonist.

In de jachthaven van Lommel kun je ’s zondags brunchen op het terras met uitzicht op het water.

De Sahara in Lommel is een uniek natuurgebied met zanderige bodem en verschillende vijvers.

Natuur- en muziekliefhebbers komen aan hun trekken in Neerpelt. Op het Domein Dommelhof kun je door een klankbos wandelen: een collectie geluidsinstallaties in open lucht.

Bierliefhebbers moeten zeker een halte inlassen in Hamont-Achel, waar de SintBenedictusabdij van Achel ligt, ook wel Achelse kluis genoemd. De abdij is alleen te bezichtigen met gids, maar in de cafés errond kun je wel van het trappistenbier proeven dat in het klooster gebrouwen wordt.

In Sint-Huibrechts-Lille, een deelgemeente van Neerpelt, staan nog enkele mooie huizen van Teuten: rondreizende handelaars uit de Kempen.

Aan de samenvloeiing van de Zuid-Willemsvaart en het Kanaal Bocholt-Herentals Olmense Zoo

ligt Bocholt, een plek waar het leven een versnelling trager ligt. Interessant hier zijn het brouwerijmuseum, het grootste van Europa, en het Torenverplaatsingsmuseum, waar je te weten komt waarom de inwoners van Bocholt ‘torenkruiers’ heten.

Bree, hometown van Kim Clijsters, wordt ook wel de parel van de Kempen genoemd.

In het centrum van het stadje, met verschillende 17-de eeuwse gebouwen, is het verleden nog tastbaar aanwezig. Vanaf de Pollismolen, een gerestaureerde watermolen, kun je wandelingen maken in een uitzonderlijk mooi en waardevol natuurgebied.

Dilsen-Stokkem, vroeger het centrum van de rietvlechtkunst, is een mooie landelijke gemeente. Deelgemeente Lanklaar wordt vaak zelfs het mooiste stukje Limburg genoemd.

Maascentrum De Wissen brengt een expo over de Maas en er is ook een Vlechtwerkmuseum. Met een fluisterboot kun je hier geruisloos over een oude Maas-arm glijden.

De aanlegsteiger van de passantenhaven van Maasmechelen grenst aan Maasmechelen Village, het outletdorp met bijna honderd winkels.

In 2008 werd Oud-Rekem, een gehucht van Lanaken, uitgeroepen tot mooiste dorp van Vlaanderen. Je kunt er onder meer het kasteel d’Aspremont-Lynden bewonderen.

Het domein Kattevennen in Genk is een van de vijf toegangspoorten tot de Hoge Kempen, een 5750 hectare groot natuur-

© Provant

Het Zilvermeer in Mol

domein. In het nieuwe bezoekerscentrum kun je ook tickets krijgen voor het vlakbij gelegen Europlanetarium.

De sluizencomplexen op het Albertkanaal zijn bepaald indrukwekkend. Een van de drie sluizen is niet minder dan 200 × 24 m groot.

Bokrijk laat het dorpsleven van weleer herleven. De allerkleinsten kunnen hier terecht in het nieuwe Hopla Speeldorp.

In Hasselt moet je absoluut een jenever drinken en speculaas eten, de culinaire specialiteiten van de ‘hoofdstad van de smaak’. Een bezoek aan het Modemuseum is ook meer dan de moeite waard.

Heusden-Zolder is internationaal gekend ook om Hidrodoe: een interactief waterdankzij Circuit Zolder, de formule I-race- doecentrum in het Netepark. baan. Na 18 uur is het circuit motorenvrij.

Fietser en skaters mogen dan gratis gebruik maken van het 4 km lange parcours.

Het unieke mijnpatrimonium van Beringen is als monument beschermd. Je kunt er een museum bezoeken, wandelen op de terril of een rondrit maken in een mijncité. i Meer mooie plekjes, bezienswaardigheden en praktische info vind je op Op het domein bevinden zich ook nog een www.antwerpsekempen.be en mijnkathedraal en een moskee. www.toerismelimburg.be.

Herentals, de historische hoofdstad van de Voor fietsroutes die aansluiten op deze Kempen, is niet alleen interessant vanwege vaarlus surf je naar www.fietsroute.org. zijn mooie, eeuwenoude gebouwen, maar

Laat je verleiden door

de Willemsroute

Wie de mooiste plekjes van Belgisch en Nederlands Limburg met elkaar wil combineren, kan ook aansluitend de Willemsroute volgen. Die biedt een prachtig alternatief om van Roermond of Den Bosch naar Maastricht en vice versa te varen via de ZuidWillemsvaart, nu er op het Julianakanaal langdurig werkzaamheden worden uitge-

voerd. Je vindt er alles over in een nieuwe pleziervaartbrochure die is uitgebracht door PBV, Rijkswaterstaat, Toerisme Limburg, nv De Scheepvaart en het Watersportverbond. i www.dewillemsroute.eu

2010 2010

waterrecreatie 5

route 1

Voor een veilige vaartocht © Yves Adams – Vildaphoto

Het Albertkanaal is heel druk bevaren. Het Het Kanaal van Dessel naar Kwaadmecheis hier minder aangenaam varen, maar je len wordt matig druk bevaren. Je kunt hier kunt er wel goed opschieten. Er zijn ook wel grote schepen tegenkomen. een aantal plaatsen om aan te leggen en Het Kanaal Bocholt-Herentals is een aante overnachten: de jachthavens van Hasselt trekkelijk kanaal dankzij de mooie natuuren Beringen bijvoorbeeld, naast plekken gebieden errond en de beperkte beroepsals Olen, Grobbendonk en Viersel. Door de vaart. Opgelet: de stand van sluis 3 in Mol drukke scheepvaart is het niet aanbevolen is opvarend moeilijk zichtbaar (info VHF 18). om af te meren op het kanaal zelf.

Vanaf Blauwe Kei is grotere scheepvaart mo- Het Albertkanaal bij Kanne Het Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten kent gelijk. Let dus goed op bij het kruisen. Aanweinig beroepsvaart. De sluizen worden meer- en overnachtingsplaatsen vind je in De Zuid-Willemsvaart is een rustige route gedeeltelijk door mobiele ploegen bediend. de jachthaven van Herentals, de jachthaven met veel aanmeermogelijkheden. Er kunAanvragen voor bediening lopen via VHF 20 van Geel, de jachthaven van het Zilvermeer nen wel grotere schepen varen; let dus of sluis 10 in Schoten (T 0496 57 85 04), (Mol), de jachthaven Blauwe Kei, en de aan- goed op bij het kruisen. Aanmeren en oversluis 1 in Rijkevorsel (T 03 311 55 47), brug 1 legplaatsen van Lommel, Neerpelt en Lille. nachten kan in Lanaken, Maasmechelen, in Turnhout (T 014 41 17 56) en brug 2 in Retie Het Kanaal naar Beverlo heeft een beDilsen-Stokkem, Bree en Bocholt.

(T 014 37 91 55). Om te overnachten leg je weegbare brug aan de fabriek van ­Umicore Op het Kanaal Briegden-Neerharen vaar je aan in de jachthaven van Schoten, de jacht- (T 014 81 92 11). Aanleg- en overnach- door twee sluizen met groot verval. haven van Sint-Job-in-’t Goor, de jachtha- tingsplaatsen vind je onder meer in de ven van Brecht, de jachthaven van Turnhout ligplaats van Balen en de jachthaven van i Voor vaarkaarten, bootverhuur of de ligplaats in Arendonk. en achtergrondinfo: zie p. 20 L­eopoldsburg.

6 waterrecreatie 2010

route 2

Onthaasten in

de Westhoek ZEEBRUGGE BLANKENBERGE

Boudewijnkanaal OOSTENDE MALDEGEM NIEUWPOORT

LANGERBRUGGE

r ze IJ

DRONGEN

MERELBEK WAREGEM

er

IZEGEM KUURNE

HALUIN

Wat valt er te zien?

In Oostende ligt de Mercator voor anker, een zeilboot die van 1932 tot 1960 dienst deed als opleidingsschip voor de officieren van de Belgische koopvaardij. Vandaag is de driemaster een museum vol nautische schatten.

Verscholen in de duinen van de Oostendse Oosteroever ligt Fort Napoleon. Het militaire gebouw uit de tijd van Napoleon werd volledig gerestaureerd en biedt nu onderdak aan een museum en een restaurant.

Vanop het terras heb je een prachtig uitzicht over de duinen.

De sluis van Plassendale stamt nog uit de 17de eeuw. Het kunstwerk vormde toen een belangrijke schakel in de verbinding tussen de kust en het achterland. Vandaag is het een beschermd monument.

In de Dronkenput in Middelkerke heb je het gevoel je evenwicht te verliezen. De waterput werd eind 19de eeuw plotseling schuin omhoog opgestuwd. Je krijgt hier de neiging om je evenwijdig te houden met de pijlers, die in een hoek van 12° hellen.

Wie zin heeft in ribbetjes, kan aan de Rattevallebrug in Middelkerke terecht.

Het Grand Hotel Bellevue in Westende is een opmerkelijk gebouw in belleépoquestijl van architect Octave Van Rysselberghe. Dankzij de opvallende, ronde uitbouw kreeg het gebouw de bijnaam ‘De Rotonde’ mee. In 2009 fungeerde het als decor voor het VT4-programma ‘Het Hotel: Westende’.

Nieuwpoort was ooit een van de belangrijkste vissershavens van de kust. Nu nog speelt de visvangst een belangrijke rol.

Breng zeker eens een bezoek aan de levendige vismijn en de jachthavens, die niet minder dan 2000 ligplaatsen bieden. Liefhebbers van de watersport kunnen terecht op de verschillende domeinen van Bloso.

In Diksmuide herinneren talrijke monumenten aan de Eerste Wereldoorlog. Indrukwekkend zijn in elk geval de IJzertoren en de Dodengang, een loopgravenstelling van het Belgische leger aan de IJzer.

W

ME

IJz

Charmante dorpjes en het rustgevende polderlandschap maken van De Westhoek de ideale plek voor een ontspannende uitstap op het water. Langs de 133 km lange route kom je ook heel wat historische monumenten en gebouwen tegen. Sommige roepen de sfeer van de middeleeuwen op, andere vertellen boeiende verhalen over ‘den grooten oorlog’.

Route en vaaruren Oostende of Brugge Nieuwpoort Diksmuide: Kanaal Gent–Brugge – Oostende, Kanaal Plassendale– Nieuwpoort, Verbindingskanaal, IJzer, ± 7.30 vaaruren.

Diksmuide Fintele Veurne: IJzer, Lokanaal, ± 5 vaaruren.

Optioneel: uitstapje naar Ieper (30 km) via Kanaal Ieper–IJzer (Kanaal van de Ieperlee).

Veurne Nieuwpoort: Kanaal Nieuwpoort–Duinkerken, 1.15 vaaruren.

Nieuwpoort Brugge of Oostende: Kanaal Plassendale–Nieuwpoort, Kanaal Gent–Brugge–Oostende, ± 5.30 vaaruren.

Optioneel: Veurne Adinkerke (16 km) en dan Adinkerke Nieuwpoort, ± 2.30 vaaruren.

Optioneel: IJzer Ieper (15,2 km)

2010

waterrecreatie 7

route 2

Plassendalevaart

De Mercator in Oostende

De IJzertoren

© stad Ieper

© Philip Va noutrive

© Westtoer

© Westtoer

Absoluut niet te missen is de Grote Markt van 1985 officieel de titel van Luilekkerstad. De Ieper met onder meer de beroemde Laken- kazen zijn hier wereldberoemd, en ook de halle, het belfort, het gerechtsgebouw en het koekjes van Jules Destrooper werden hier Oud Kasselrijgebouw, vandaag de Recht- oorspronkelijk geproduceerd. In de kelder bank van Koophandel. Op de eerste verdie- van Lauka, het mooie kantoor voor toeristiping van de Lakenhalle huist het In Flanders sche info, snuif je nog de sfeer van de oude Field Museum dat je terugvoert naar ’14–’18, koekjesfabriek op. de periode van WO I. Ook een bezoek aan de Veurne is zowat een openluchtmuseum met Menenpoort is indrukwekkend. het Stadhuis en het Landhuis in respectieve Vanuit Ieper kun je langs het kanaal naar lijk Vlaamse en Italiaanse renaissancestijl, Komen fietsen langs de Kanaaldijkenroute. het Spaans Paviljoen en de Sint-Walburga In Fintele bevinden zich enkele uitstekende kerk. Veurne heeft ook heel wat lekkers te palingrestaurants. Vlak bij de sluis situeren bieden, zoals de streekspecialiteiten witte i Meer mooie plekjes, bezienswaardigheden, fiets- en wandelroutes of andere zich ook de restanten van de oude Hooi­ worst, potjesvlees en kletskoppen. praktische gegevens vind je op pietebrug.

In Adinkerke kunnen de jongsten en de www.westtoer.be Het pittoreske dorpje Lo-Reninge kreeg in minder jongen zich uitleven in Plopsaland.

De Lakenhalle in Ieper

Voor een veilige vaartocht Het Kanaal Gent-Brugge-Oostende kent de sluis in Plassendale (T 059 26 60 62) of zwaaikom en de Dodengang (een netwerk een matige tot drukke scheepvaart. Tus- via de sluis in Nieuwpoort (T 058 23 30 50). van loopgraven en bunkers). De bediening sen Oostende en Brugge is de waterweg Mogelijkheden om aan te meren en te van de Tervatebrug verloopt via VHF 20 afgezoomd met bomenrijen. Alle bruggen overnachten vind je bij de steiger in Plas- (T 058 23 30 50), die van de Knokkebrug via van Nieuwegebrug tot Moerbruggebrug sendale, de ligplaats in Oudenburg, de VHF 18 (T 057 42 21 65). Aanleggen en overworden bediend door de centrale Kruis- steiger in Oudenburg, de ligplaatsen in nachten kan in de jachthaven VVW Westpoort via VHF 18 (T 050 35 35 59). De bedie- Snaaskerke, de ligplaats in Leffinge en de hoek in Nieuwpoort, bij de steiger van de ning van de Stalhillebrug loopt via VHF 20 steiger aan de Gravensluis.

Uniebrug, in de jachthaven van Diksmuide en bij de – heel rustige – steiger in Fintele.

(T 059 26 60 62). Aanleggen en overnach- De bediening van de Sint-Jorissluis op het ten kan aan de steiger van Plassendale, Verbindingskanaal tussen het Kanaal Plas- De steiger in Roesbrugge is alleen in het de steigers van Stalhille en de steiger van sendale-Nieuwpoort en de IJzer verloopt via vaarseizoen bereikbaar, na aanvraag bij de Scheepsdalebrug. Let op voor de zwakke VHF 20 (buiten vaarseizoen: T 058 23 30 50). sluis in Fintele (enkel toegelaten voor schewaterweggebruiker tussen Brugge en De IJzer, een rustige rivier met weinig pen met een maximumlengte van 12 m). beroepsvaart, kronkelt door een mooi Het Kanaal Ieper-IJzer (Kanaal van IeNieuwege en pas uw snelheid aan. polderlandschap. Het waterpeil tus- perlee) is een heel rustige waterweg met Het Kanaal Plassendale-Nieuwpoort is een mooie, rustige waterweg met weinig sen Nieuwpoort en Diksmuide kan sterk weinig beroepsvaart. Je kunt hier volop beroepsvaart. De vijf beweegbare brug- schommelen. Neem altijd de holle bocht: genieten van het polderlandschap en de gen worden bediend door mobiele ploe- de bolle bochten zijn soms aangeslibd. Let mooie stukken natuur tussen de twee sluigen. Vraag bediening aan via VHF 20, via vooral op in Diksmuide ter hoogte van de zen. Aan de steiger in Steenstrate en de 8 waterrecreatie 2010

Nieuwpoort iNterNatioNal Boat Show Nieuw & tweedehands voor particulieren en professionele NIEUWPOORT INTERNATIONAL BOAT SHOW

www.capokaz.be +32 475 770 758

Boten, jachten, diensten, tuigage en rommelmarkt

22>24 oktober 2010

VVw-Nieuwe Jachthaven-Nieuwpoort

ANN 148x200mm NL.indd

22:14.00 >19.00 / 23:10.00 >19.00 / 24:10.00 >17.00

1

jachthaven in Ieper kun je aanmeren en sluizen in Fintele, Veurne, Nieuwpoort. Om overnachten. van het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerken Het landelijke, smalle Lokanaal loopt naar het Kanaal Plassendale-Nieuwpoort door een mooi polderlandschap en kent te varen, moet je via het sluizencomplex weinig beroepsvaart. De vijf beweeg- Nieuwpoort (Ganzepoot), dat bediend bare bruggen worden bediend door een wordt van ongeveer 3 uur voor en 3 uur na mobiele ploeg. Bediening kun je aan- hoogwater (bedieningscentrale VHF 20). vragen via VHF 20, via de sluis in Fintele Aanleg- en overnachtingsplaatsen zijn de (T 058 28 80 72) of via de sluis in Veurne steiger in Adinkerke, de jachthaven van (T 058 31 10 04). Plaatsen om aan te leg- Veurne, de steiger in Wulpen en de jachtgen en te overnachten vind je bij de steiger havens in Nieuwpoort. in Lo en de steiger in Alveringem.

Het Kanaal Nieuwpoort-Duinkerken: het mooiste stukje loopt tussen Veurne en i Via het Kanaal Oostende-Brugge-Gent Nieuwpoort. De bruggen en de sluis in kun je (terug) naar Brugge varen om zo aan te sluiten op de vaarlus van de Veurne worden centraal bediend. AanvraVlaamse kunststeden. gen voor bediening via VHF 20. De Wulpenbrug moet je zelf bedienen. De badge die je i Voor vaarkaarten, bootverhuur en achtergrondinfo: zie p. 20 daarvoor nodig hebt, is verkrijgbaar bij de

3/05/10

Fintele is bekend om zijn lekkere palingrestaurants 2010 

waterrecreatie  9

15:

overzichtskaart

NOORDZEE ZEEBRUGGE BLANKENBERGE

Boudewijnkanaal OOSTENDE MALDEGEM NIEUWPOORT

LANGERBRUGGE

WACHTEBEKE

ze

r

MENDONK

IJ

DRONGEN MERELBEKE WAREGEM

er

IJz

Legende

IZEGEM KUURNE

G HALUIN

beperkte beroepsvaart

veel beroepsvaart

intensieve beroepsvaart

jachthaven

sluis

milieustation

S

Vaarlus Kempen Vaarlus Westhoek Vaarlus kunststeden Vaarlus staande mast

10 waterrecreatie 2010

FRANCE - Voor trailerhellingen: bestel de waterwegenkaart van België via www.waterrecreatie.be

NEDERLAND SINT-JOB-IN-’T-GOOR

LOMMEL MOL BREE

E TEMSE

KINROOI OLEN

MAASEIK

KLEIN-WILLEBROEK BAASRODE Dok van Vilvoorde

GRIMBERGEN

KAMPENHOUT

NINOVE BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

GERAARDSBERGEN

RONQUIÈRES

STREPY-THIEU

KANNE

WALLONIE

LIÈGE

DEUTSCHLAND

THUIN

LUXEMBURG 2010

waterrecreatie 11

route 3 ZEEBRUGGE

ENBERGE SINT-JOB-IN-’T-GOOR

Boudewijnkanaal

Bijna nergens ter wereld vind je zo veel variatie op zo’n beperkte oppervlakte als in Vlaanderen. Het bruisende stadsleven, de kabbelende rust van water, het nautisch erfgoed, natuurgebieden, de middeleeuwse stadskernen… Tijdens deze ongeveer 450 kilometer lange vaarlus ontdek je het allemaal.

LIÈGE Een absolute aanrader voor beginnende en doorgewinterde pleziervaarders!

LOMMEL MALDEGEM

MOL LANGERBRUGGE

BREE

WACHTEBEKE TEMSE

KINROOI

MENDONK

OLEN

MAASEIK

KLEIN-WILLEBROEK BAASRODE

DRONGEN

Dok van Vilvoorde

MERELBEKE GRIMBERGEN

WAREGEM IZEGEM KUURNE

KAMPENHOUT

NINOVE BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

GERAARDSBERGEN HALUIN

RONQUIÈRES

Langs Vlaamse STREPY-THIEU

KANNE

kunststeden THUIN

Route en vaaruren Antwerpen Gent: Beneden-Zeeschelde, Boven-Zeeschelde, Ringvaart, Bovenschelde, sluis E3, Muinkschelde, Ketelvaart, of via keersluis K2 en Leie naar Jachthaven

Tamarin Goud Leeuwkop in Planckendael. © Planckendael – Foto Artman

12 waterrecreatie 2010

Centrum Gent (wandelafstand tot centrum 7 min.). Alternatief via Brusselsepoortsluis, Visserijvaart (naar Portus Ganda – wandelafstand tot centrum 7 min.), ± 5.40 vaaruren Gent Brugge: via de Leie en keersluis K2, Ringvaart, Kanaal Gent-Oostende tot in Brugge. Jachthaven VVW Flandria (op Kanaal Gent-Oostende vanuit Gent voor SintKatelijnebrug links – wandelafstand tot centrum 15 min.) of passantenhaven Coupure (onderdoor ophaalbrug – VHF 18 – wandelafstand tot centrum 8 min.), ± 4.30 vaaruren Brugge Deinze Kortrijk: Kanaal GentOostende terug tot aan de sluis van Schipdonk, Afleidingskanaal van de Leie, Deinze (jachthaven aan Brielmeersen), Leie tot Kortrijk (jachthaven en ligplaats op aftakking Leie), ± 8 vaaruren, Alternatief: Brugge Gent Ringvaart tot Keersluis K2 Toeristische Leie naar Deinze Kortrijk, ook ± 8 vaaruren

Kortrijk Oudenaarde Gent: Kanaal Bossuit-Kortrijk, Boven-Schelde, Oudenaarde (jachthaven op Oude Scheldearm), Ringvaart, Gent, ± 8 vaaruren Gent Dendermonde Mechelen: terug via de Boven-Zeeschelde tot Wintam, Rupel, Beneden-Dijle tot Mechelen (jachthaven aan Keerdok en ligplaatsen aan Colomabrug, wandelafstand tot centrum 10 min. en aan Colomabrug, wandelafstand tot centrum 15 min.), ± 4.30 vaaruren tot Wintam, eventueel overnachting, ± 3 vaaruren tot Mechelen Mechelen Leuven Antwerpen: Kanaal Leuven-Dijle verder tot Leuven (jachthaven aan Vaartkom), Rupel, Boven- & BenedenZeeschelde, Antwerpen (jachthavens aan Willemsdok en Linkeroever), ± 5.30 vaaruren tot Leuven, Leuven – Zennegat ± 7 vaaruren, Zennegat-Antwerpen ± 2.30 vaaruren Antwerpen Hasselt: Albertkanaal, ± 10 vaaruren

Scheldezicht bij Sint-Amands

Wat valt er te zien?

Tussen Antwerpen en Temse passeer je de Sint Bernardus Abdij van Hemiksem: een mooi gebouw van de cistercienzersorde uit de 13de eeuw. Aanleggen is er niet mogelijk.

In de omgeving van Kruibeke zie je hoe langs de Boven-Zeeschelde een overstromingsgebied wordt gecreëerd. Aanleggen is hier niet mogelijk.

Langs de Oude Schelde in Temse ligt het kasteel van Marnix van Sint-Aldegonde uit de 16de eeuw. Via de Scheldebrug kun je de oude sluis bezoeken. Je kunt er ook prachtige fietstochten maken.

In Sint Amands kun je het graf en het museum bezoeken van Emile Verhaeren, de bekende Franstalige Vlaamse schrijver uit de 19de eeuw. Ook hier is het heerlijk fietsen in de polders.

Wie honger heeft, kan aanmeren in Driegoten, dat bekend is om zijn vele palingrestaurants. Via de veerdienst kun je aan de Oude Schelde ook het polderdorp Weert

bezoeken dat bekend is om zijn natuurge- dat eind 16de eeuw werd heropgebouwd bied en zijn mandenvlechters. en gemoderniseerd in 1870.

In Baasrode kun je aanmeren nabij het In Sint-Martens-Latem kun je de geklasScheepvaartmuseum, een van de mooi- seerde dorpskern bezoeken van de kunsteste industrieel-archeologische sites van naarsgemeente die zo vele schilders heeft Vlaanderen. geïnspireerd.

In Beernem is er een supermarkt op loopaf- In Kortrijk kun je de Broeltorens met brug stand van de jachthaven. De oude kanaal- bezoeken die getuigen van de middeleeuwarm is een mooi natuurgebied. se stadsomwalling rond de oude stad.

De Brugse jachthaven Coupure ligt op een Oudenaarde is bekend om zijn 16de eeuw17de eeuwse doorsteek naar de binnenstad. se stadhuis, het Centrum Ronde van VlaanIn de buurt zijn ook enkele goede restaurants. deren en zijn brouwerijen.

In Klein Willebroek, bekend uit het lied van In Hasselt, de hoofdstad van de Smaak, Wannes van de Velde, kun je het pittoreske vind je gezellige restaurants en beziensdorpscentrum bezoeken en de restanten waardigheden zoals het Modemuseum. van de tijdens WO II gebombardeerde Weduwe van Enschodtbrug bekijken. i Meer mooie plekjes, bezienswaardigheden, fiets- en wandelroutes of andere In Muizen bij Mechelen kun je aanmeren en praktische gegevens vind je op: het Dierenpark/recreatiedomein Planckenwww.tov.be , www.westtoer.be, dael bezoeken. www.scheldeland.be, www.toerisme.

Het Kasteel van Ooidonk in Bachte-Mariavlaamsbrabant.be, www.tpa.be Leerne is een prachtig middeleeuws slot 2010

waterrecreatie 13

route 3

Tips voor een veilige vaartocht Vaar op tijrivieren zoals de Boven-Zeeschel- Er is niet overal betonning aanwezig. Voor gebrug worden alle bruggen bediend door de, de Rupel of de Beneden-Dijle altijd de de bediening van de Zennegatsluis of de Be- bedieningscentrale Kruispoort via VHF 18 (T bochten uit (snijd nooit bochten af). Houd nedensluis in Mechelen wacht je af aan de 050 353 559) van ma. tot za van 6 tot 22 uur. rekening met stroomsnelheden tot 7 km/uur vlotsteiger in Boom. Daar kun je eventueel Aanleggen of overnachten kan aan kaai Aalen luister uit op VHF 10. overnachten, net zoals in de jachthaven van ter of Jachthaven Beernem. De scheepvaart Op de Boven-Zeeschelde vaar je bij gunstig Klein-Willebroek, die bereikbaar is via de drukte op dit traject is matig. het best in één keer naar Merelbeke. Bij on- sluis Klein-Willebroek (bediening van 3 uur Op het Kanaal Leuven – Dijle worden de gunstig tij kun je overnachten in Steendorp, voor tot 3 uur na hoogwater). bruggen en sluizen bediend door de CenTemse, Driegoten, Sint-Amands, Baasrode Op de Beneden-Dijle zijn er geen aanlegmo- trale Kampenhout (VHF 20, T 016 44 17 25), of Dendermonde. Temsebrug wordt bediend gelijkheden. Vaar de rivier dus alleen op als met uitzondering van de Plaisancebrug van ma. tot za. van 6 tot 21 uur (VHF 20). je zeker toegang hebt tot de sluis Zennegat (VHF 20, 015 41 49 31). Onderweg passeer je Voorbij Temse is er geen bebakening en veel (Kanaal Leuven-Dijle: bediening alleen verschillende aanlegplaatsen. beroepsvaart. Vaar de Durmemonding niet 4 uur voor tot 4 uur na hoogwater, VHF 20) Het Afleidingskanaal van de Leie tussen in. Sluit in Sint-Amands en Uitbergen dicht of de Benedensluis Mechelen (Keerdok: Schipdonk en Deinze is een rustige rivier aan bij de holle oever. Aan het veer in Baas- bediening van 3,5 uur voor tot 3,5 uur na met veel scheepvaart. rode staat een sterke stroming, in Wetteren hoogwater, T 015 20 22 56.)

De toeristische Leie vanaf de Ringvaart-K2 is de vaargeul smal. Bij laagwater is de wa- Het Kanaal Gent-Oostende is tussen brug tot Deinze is een kronkelende rivier, waar terdiepte voor het inlopen van de Ringvaart Beernem en keersluis Beernem zeer smal. je moet opletten voor roeiers, kajakkers en in Melle maar 1,6 meter.

Meld je op VHF 10. Bij aanwezigheid van huurbootjes. Houd bij het kruisen van pas Op de Rupel in Boom is er aan de Spoorbrug een groot binnenschip wacht je het best aan sagiersschepen contact via VHF 73. De sluis bij hoogwater maar 1,3 meter vrije hoogte. de brug of de keersluis. Vanaf Moerbrug- van Astene wordt bediend van begin april

Kortrijk Broeltorens 14 waterrecreatie 2010

Het Geraard De Duivelsteen in Gent

Het stadhuis van Leuven

De Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal

tot eind oktober van 10 tot 18 uur, ’s winters aan de jachthaven afwaarts sluis Kerkhove op aanvraag via T 09 386 15 73. Aanleg- en en de jachthaven van Oudenaarde. Bedieovernachtingsplaatsen vind je in Drongen ning van de E3-sluis vraag je aan de sluis van LSV, bij het restaurant ’t Heilig Huizeken, Merelbeke (VHF 20). de steiger in Sint-Martens-Latem, MYCG in Bachte-Maria-Leerne, sluis Astene en Jacht- i Vanaf Bossuit kun je ook aansluiten op de Waalse kunststeden Doornik, Bergen, haven Deinze.

Namen en Luik. Je vaart dan langs Ook de Leie tussen Deinze en Kortrijk is een de Boven-Schelde, het Kanaal Nimyrustige rivier met drukke scheepvaart. Voor Blaton-Péronnes, het Centrumkanaal, alternerend verkeer in Kortrijk meld je op het Kanaal Brussel-Charleroi, VHF 20. Aanmeren en overnachten kan in de Beneden-Samber en de Maas, de Waregemse jachtclub, aan steiger Harelen eventueel langs het Albertbeke, jachtclub Kuurne en op- en afwaarts kanaal terug naar Kortrijk-centrum. Let aan afwaartse zijde Antwerpen. wel op voor de lage brug.

Het Kanaal Kortrijk-Bossuit is na de eerste drie sluizen een breed en rustig kanaal. De i Voor vaarkaarten, bootverhuur en kleine sluizen worden bediend van ma. tot za. op aanvraag via T 0478 96 26 03, van beachtergrondgin mei tot eind september van 8 tot 18 uur info: zie p. 20 en ’s winters van 8 tot 16 uur. Aanmeer- en overnachtingsplaatsen vind je aan roeiclub Zwevegem, op- en afwaarts aan sluis Moen, In het Scheepvaartmuseum op- en afwaarts sluis Bossuit. in Baasrode maak je kennis Op de Bovenschelde is er een drukke met het rijke nautische verleden van Vlaanderen scheepvaart. Aanmeren en overnachten kan 2010 2010

waterrecreatie 15

voor te veel cht ĂŠĂŠn na GENT, BRUISEND AUTHENTIEK Gent biedt een unieke combinatie van een roemrijk verleden met een levendig heden en nodigt je uit om zijn vele monumenten en musea te ontdekken.

Hier klopt het jonge hart van een bruisende stad barstensvol cultuur, kunst, evenementen en, minstens even belangrijk, ontelbare stemmige cafeetjes en originele restaurants.

Kijk snel op www.gentteveelvooreennacht.be en boek je tweede nacht aan de helft van de prijs!

route 4

Varen met

staande mast

Ook met een zeilschip met staande mast

ZEEBRUGGE BLANKENBERGE

kun je op de Belgische binnenwateren

SINT-JOB-IN-’T-GOOR

Boudewijnkanaal

OOSTENDE MALDEGEM

varen. Je raakt zonder probleem heen NIEUWPOORT

LANGERBRUGGE

en terug tot in Brussel (94 km), Brugge

OLEN

ze

r

BAASRODE

DRONGEN

Dok van Vilvoorde

MERELBEKE GRIMBERGEN

WAREGEM

er

IJz

Antwerpen tot in Baasrode (76 km).

TEMSE

KLEIN-WILLEBROEK

IJ

(24 km), Gent (70 km)en zelfs voorbij

WACHTEBEKE MENDONK

IZEGEM KUURNE

KAMPENHOUT

NINOVE

GERAARDSBERGEN

BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

HALUIN

RONQUIÈRES

STREPY-THIEU

Vaarroutes voor staande mast Tot Temse – eventueel Baasrode: van Antwerpen via de Beneden-Zeeschelde en Boven-Zeeschelde. Aanleg- en overnachtingsplaatsen in Steendorp, Temse, Driegoten, Sint-Amands, of Baasrode. Vaaruren: ± 1.45 tot Temse en 2.45 tot Baasrode

Tot Brugge: via hetTHUIN Boudewijnkanaal.

Aanleg- en overnachtingsplaatsen in de Brugse jachtclub op het Boudewijnkanaal, ± 1.30 vaaruren.

Tot Gent: via het Kanaal Gent-Terneuzen.

Aanleg- en overnachtingsplaatsen in de jachthaven van Langerbrugge of in de Voorhaven van Gent, ± 3 vaaruren.

Tot Brussel: Van Antwerpen via de Beneden-Zeeschelde, de Boven-Zeeschelde en het Zeekanaal Brussel-Schelde. Aanlegen overnachtingsplaatsen in Klein-Willebroek, Grimbergen, Brussel Royal Yacht Club, ± 5 vaaruren.

2010

waterrecreatie 17

© Lieve Cosyns

© Huis van de Toekomst

Het Huis van de Toekomst in Vilvoorde

Schilderij van Georges Tribout met het portret van Emile Verhaeren (1907)

Wat valt er te zien?

Zie ook de lus langs Vlaamse kunststeden op p. 12.

Tussen Antwerpen en Temse passeer je de Sint Bernardus Abdij van Hemiksem uit de 13de eeuw. Aanleggen is er niet mogelijk.

In de omgeving van Kruibeke zie je hoe een overstromingsgebied wordt gecreëerd.

Aanleggen is hier niet mogelijk.

Langs de Oude Schelde in Temse ligt het kasteel van Marnix van Sint-Aldegonde uit de 16de eeuw. Via de Scheldebrug kun je de oude sluis bezoeken. De groene omgeving is ideaal om mooie fietstochten te maken.

In Sint Amands bevinden zich het graf en het museum van Emile Verhaeren, de Franstalige Vlaamse schrijver uit de 19de eeuw. Ook hier is het heerlijk fietsen in de polders.

In Baasrode kun je aanmeren nabij het Scheepvaartmuseum, een van de mooiste industrieel-archeologische sites van Vlaanderen.

In Driegoten vind je verschillende palingrestaurants. Via de veerdienst kun je 18 waterrecreatie 2010

aan de Oude Schelde ook het polderdorp Weert bezoeken dat gekend is om zijn natuurgebied en zijn mandenvlechters.

Klein-Willebroek heeft een pittoresk dorpscentrum. Je ziet hier ook de restanten van de tijdens WO II gebombardeerde Weduwe van Enschodtbrug.

Het Fort van Breendonk in Willebroek is een van de best bewaarde nazikampen in Europa. Het gebouw is vandaag een monument dat een teken van hoop wil brengen.

Dicht bij het kerkplein van Grimbergen ligt het Prinsenbos. Je vindt er nog de resten van het Prinsenkasteel, de vroegere verblijfplaats van de Heren van Grimbergen.

In de jachthaven van Grimbergen kun je waterskiën, wakeboarden, kajakken, surfen of een rondvaart maken.

Vilvoorde is de stad van het paard. De inwoners worden ‘pjeirefretters’ genoemd, en op het Heldenplein staat een prachtig beeld van een boerenpaard door Rik Poot.

Op dat plein bevindt zich ook de Onze-­ Lieve-Vrouw-van-Goede-Hoopkerk.

In het Huis van de Toekomst in Vilvoorde leer je alle technologische snufjes van morgen kennen.

Vlak bij de Royal Yacht Club in Brussel ligt het Park van Laken. Je wandelt hier onder meer in de tuin van het koninklijk domein en de tuin van het Chinese paviljoen en de Japanse toren.

Iets verderop bevindt zich de Heizel met het Atomium en Mini-Europa, een miniatuurstad met de belangrijkste gebouwen van Europa.

i Meer mooie plekjes, bezienswaardig-

heden, fiets- en wandelroutes of andere praktische gegevens vind je op: www.tov.be, www.westtoer.be, www.scheldeland.be, www.toerisme. vlaamsbrabant.be, www.tpa.be, www.brussel.be.

© gemeente Grimbergen

Prinsenbos in Grimbergen

Voor een veilige vaartocht De Boven-Zeeschelde is een tijrivier. Vaar er dus altijd de bochten uit (snijd nooit bochten af). Houd rekening met stroomsnelheden tot 7 km/uur en luister uit op VHF 10. De Temsebrug wordt bediend van ma. tot za. van 6 tot 21 uur (VHF 20). Voorbij Temse is er geen bebakening en veel beroepsvaart. Vaar de Durmemonding niet in. Sluit in Sint-Amands dicht aan bij de holle oever. i Voor vaarkaarten, bootverhuur en

achtergrondinfo: zie p. 20

2010

waterrecreatie 19

kort

Onmisbare vaarkaarten In dit magazine kunnen we onmogelijk de precieze locaties, adressen en telefoonnummers van alle jachthavens opnemen. Al die gegevens vind je wel op de Vaarkaart voor West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Vlaams- en Waals-Brabant, Brussel, Henegouwen en Nord-Pas de Calais (PBV, maart 2009) en op de Vaarkaart voor Antwerpen, Belgisch en Nederlands Limburg, Vlaams-Brabant, Noord-Brabant, Zeeland, Luik, Namen en Henegouwen (PBV, najaar 2010).

Huren en varen Wist je dat je ook zonder eigen boot of stuurbrevet de Vlaamse waterwegen kunt verkennen? Verschillende bedrijven verhuren motorjachten waarop je net zo goed alle comfort vindt, maar waarvoor je geen stuurbrevet nodig hebt. Je kiest gewoon hoeveel slaapcabines je nodig hebt, hoeveel dagen je wilt varen en welke route je wilt ontdekken. Even een korte oefenvaart met de verhuurder en hup, gooi de trossen maar los! i www.waterrecreatie.be > adressengids

Vragen?

Voor alle bunkermogelijkheden en telefoonnummers, marifoonkanalen, bedieningstijden en afmetingen van kunstwerken verwijzen we naar de kaart ‘Belgische scheepvaartwegen’ van het Nationaal Geografisch Instituut.

Al deze kaarten kun je kopen op de stand van Promotie Binnenvaart Vlaanderen op de watersportbeurzen en via www.waterrecreatie.be.

Andere interessante brochures die je hier vindt, zijn: ‘Bedieningstijden van sluizen en bruggen in Vlaanderen’, ‘Beknopt overzicht van de reglementering voor de pleziervaart’, ‘Wijzer... op het water’ en ‘Marifoonkanalen’. Voorts vind je op de site tal van overzichtskaartjes met aanduiding van snelvaartzones, milieustations, jachthavens, mooie kano- en kajakzones, de kunstwerken die tijdens het vaarseizoen (van mei tot oktober) op zondag worden bediend, enzovoort.

Promotie Binnenvaart Vlaanderen vzw (PBV) fungeert als contactpunt voor het Overlegplatform voor waterrecreatie, -sport en –toerisme voor waterwegen en kust in Vlaanderen. Aarzel dan ook niet om ons te contacteren, voor al je vragen over waterrecreatie in de breedste zin van het woord: van kajakken tot oeverrecreatie of waterskiën. i T 011 23 06 06 of pbv@binnenvaart.be

www.waterrecreatie.be