Magazine van de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening • www.vmw.be • zomer 2009
1 Kä her stoomrrecin iger 5 games
Karl Vannieuwkerke
Bijna kampioen door kraanwater?
Mineralen uit de kraan
Weet wat je drinkt
Genieten in Geraardsbergen
Drinkwater voor Afrika
Vlaamse technologie redt levens
Het wielerhart van de Vlaamse Ardennen win een verwenweekend
7 poetstips voor een lentefris gevoel
02 edito rubriek
Beste lezer,
inhoud
In onze streken staan we er niet vaak bij stil, maar niet iedereen kan op ieder ogenblik een glas drinkwater vullen aan de kraan. Vanuit een historisch gegroeid maatschappelijk engagement is onze organisatie erg gevoelig voor de problemen die een gebrekkige watervoorziening wereldwijd nog altijd veroorzaakt. In eerdere nummers kon u al lezen hoe we onder meer met de ngo Protos en met het Vlaams Partnerschap Water voor Ontwikkeling samenwerken. Dit keer laten we u graag kennismaken met de VMW-klant Prime Water uit Lommel, die een revolutionaire waterfilter ontwierp en verdeelt in de derde wereld.
Wij wensen u veel leesplezier!
N 1 Kärcher
WI
Maar ook op binnenlands vlak slaan we de handen in elkaar met alle actoren die bij duurzaam waterbeheer betrokken zijn. Zo hebben we met Velt, de Vereniging voor ecologisch leven en tuinieren, de actie ‘Durf tuinieren zonder’ opgezet. Vanaf pagina zes leest u er alles over, samen met onze handige tips om water- en milieuvriendelijker schoon te maken. Aarzel vooral niet om ze in de praktijk toe te passen en uw water- en pesticidenverbruik te beperken. Dat spaart niet alleen de natuur maar ook uw portemonnee…
stoomreiniger
08
1 verwenweekend 11 5 × ‘Red de aarde’ 16 games s Doe mee aan eoknen lezersonderzo
Bernard Breda directeur-generaal
04 N I W × luchtdoop
7
colofon
Waterwereld is een magazine van de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening en verschijnt twee keer per jaar • Verantwoordelijke uitgever Jan Hammenecker, Belliardstraat 73, 1040 Brussel • Redactieraad Kathleen De Schepper, Marijke De Vis • Redactie & Realisatie Jansen & Janssen Uitgeverij, Gent, www.jaja.be • Fotografie Stefanie Faveere, Philip Vanoutrive, vmw • Druk Roto Smeets • Wedstrijden De winnaars van de wedstrijden worden persoonlijk verwittigd. U vindt het wedstrijdreglement en de lijst van de winnaars op www.vmw.be.
e lli g G e
raa
Zac
ht e r w a
rk e
13
t er
K ar
ke
G ez
12
rd
10
sb
er g e n
rubriek 03
l V a nnie
Kort genoteerd
Weekend
Trends
Waterdoop
Water werkt
Spetterpret
04 Europese overschrijvingen Waterweetjes
Thuis
06 7 poetstips voor een kraaknet huis
Praktisch
09 Ken de mineralen in je water
uw
10 Fietsen in Geraardsbergs natuur- en stiltegebied 12 Naar zachter drinkwater 13 Wielerjournalist Karl Vannieuwkerke 14 Waterfilters voor Afrika 15 Coole tuin- en waterspelen
Meer weten over vmw? www.vmw.be
04 kort genoteerd
VMW investeert in water In april heeft Vlaams minister van Leefmilieu Hilde Crevits de eerste grijswaterinstallatie in Vlaanderen officieel in gebruik genomen.
De VMW opende de eenheid binnen het waterproductiecentrum De Gavers in Harelbeke. Dankzij de extra productiecapaciteit van 7 miljoen liter per dag, krijgen een 30-tal bedrijven uit de regio een alternatief voor het grondwater dat zij tot nog toe oppompen. Daarnaast gaat de VMW zowel in Bredene als in Geraardsbergen een groot waterreservoir bouwen. De reservoirs zullen een capaciteit van respectievelijk 4000 en 5000 m³ hebben. Beide pro-
jecten kaderen in het algemene voornemen van de VMW om de opslagcapaciteit uit te breiden. Voorts komt in Haasrode een nieuw waterproductiecentrum. Daar zal het water voor de Leuvense agglomeratie behandeld en meteen ook onthard worden. Als alles normaal verloopt, zullen de reservoirs voor 2011 operationeel zijn. De opening van het productiecentrum is in 2012 gepland.
VN waarschuwt De Verenigde Naties (VN) hebben dit voorjaar in hun Wereldwaterrapport opgeroepen om dringend werk te maken van een internationale en kordate aanpak voor waterbeheer. Volgens de organisatie dreigt 47 procent van de wereldbevolking vanaf 2030 met een moeilijke waterbevoorrading te
Info www.vmw.be
New Yorks drinkwater in een flesje
Ook in het hippe New York City drinkt men graag water van de kraan. Slimme ondernemers hebben er zelfs een bedrijfje opgericht dat gebotteld stadswater verkoopt. De waterflesjes worden verkocht onder de merknaam Tap’d NY en kosten 1,50 dollar. Het is de bedoeling dat je lege flesjes gewoon opnieuw opvult
aan de kraan. Het idee voor het nieuwe watermerk ontstond nadat het leidingwater van the city that never sleeps in een wedstrijd tot lekkerste water uit de staat New York was uitgekozen. Naast de smaak pakt Tap’d NY uit met het ecologische voordeel dat er nauwelijks vrachtwagens voor moeten aan- en afrijden.
een luchtdoop of drinkbus n i w
Jouw mening over Waterwereld Om onze dienstverlening te verbeteren, willen we nagaan wat jij, als lezer, van dit magazine vindt. Wat lees je graag? Kun je genieten van de fotografie? Over welke onderwerpen wil je meer lezen? Enzovoort. Als je even de tijd neemt om onze vragenlijst te beantwoorden, maak je kans op een mooie beloning. In
samenwerking met Paramount Helicopters en www.vlaanderenvanuitdelucht. be schenken we 7 luchtdopen vanuit Diest en 300 VMW-drinkbussen weg. Surf snel naar www.vmw.be/custometer en laat jouw mening en je contactgegevens achter.
WEDSTRIJD
voor
watercrisis
tip
rubriek 05
worden geconfronteerd. Tegen die tijd zou ook de energiewinning en de voedselproductie ernstige moeilijkheden ondervinden door de dreigende waterschaarste, zelfs in bepaalde delen in Europa. De VN verspreidde haar rapport naar aanleiding van het Wereld Water Forum in Istanbul, waar internationale deskundigen zich over de problematiek bogen. Info www.unesco.org/water/wwap/wwdr
Vlaams drinkwater krijgt goed rapport Een rapport van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) bevestigt de uitstekende kwaliteit van het Vlaamse drinkwater. Het is een van de opdrachten van VMM om de drinkwaterkwaliteit in Vlaanderen permanent te controleren aan de hand van een aantal microbiologische en chemische parameters. Om de drie jaar bundelt VMM de resultaten
daarvan als basis voor de rapportering aan de Europese Commissie. Het laatste rapport sloeg op de periode 2005-2007 en net als in de voorgaande edities voldeed het Vlaamse drinkwater aan alle vooropgestelde eisen.
Info www.vmm.be/water
Zeldzame gast Aan de spaarbekkens van de VMW in Kluizen is een dikbekfuut gespot. Zegt je niets? Voor vogelliefhebbers was het nochtans een unieke ervaring: de dikbekfuut werd voor het eerst opgemerkt in België en het was al meer dan tien jaar geleden dat de vogel nog in Europa is gesignaleerd. De dikbekfuut leeft vooral in Noord-Amerika maar overwintert in het zuiden. Waarschijnlijk is de trekvogel op zijn tocht afgedwaald en in Vlaanderen beland. Op vraag van Natuurpunt heeft de VMW het waterspaarbekken voor één weekend geopend voor publiek. Zowat 400 liefhebbers maakten van die kans gebruik om de zeldzame fuut te observeren.
Ontdek de Europese overschrijving Net als heel wat andere organisaties is de VMW bij haar facturatie overgeschakeld op een nieuw, Europees overschrijvingsformulier. Dat maakt gebruik van je International Bank Account Number (IBAN), waarmee je betalingen kunt uitvoeren in alle landen van de Europese Unie.
Wat verandert er? Om een overschrijving uit te voeren, heb je voortaan ook je Bank Identifier Code (BIC) nodig. Net als je IBAN vind je die bij alle Belgische banken op je rekeninguittreksels terug. Bij het invullen van de codes moet je links beginnen. Verder is de vorm van het formulier wat aangepast, maar alles wijst zichzelf uit. De kleur is voortaan rood in plaats van oranje en de ‘gewenste uitvoeringsdatum’ vervangt de memodatum.
Vraag het aan de klantendienst Heb je toch nog vragen over je factuur of je drinkwateraansluiting? Neem dan rechtstreeks contact op met de klantendienst van je provinciale directie. De contactgegevens vind je rechts bovenaan op je factuur. Die hou je het best bij de hand, zodat je makkelijk je klantrekening en contractnummer kunt doorgeven. Onze klantendiensten zijn iedere werkdag bereikbaar van 8 tot 12 uur en van 12.30 tot 16.30 uur, met uitzondering van donderdagvoormiddag. Info www.vmw.be
06 thuis
Weg stof, dag zonlicht! 7 x proper
07 De zomer staat voor de deur. Hoog tijd om stof en vuil met harde hand aan te pakken. Als het even kan zonder chemische producten. Deze tips uit oma’s tijd maken je huis in een mum van tijd weer kraaknet.
1. Twee emmertjes water
2. Gun jezelf tijd & geniet
3. Ramen zonder strepen
Het lijkt logisch, maar heel wat mensen poetsen nog altijd met één emmer. Toch blijft je water langer proper als je één emmer met spoelwater en een andere met water en poetsmiddel vult. Voor beide emmers neem je het best regenwater. Dat is even goed als kostbaar drinkwater. Gebruik ook niet meer product dan op de verpakking is aangegeven. Een sopje met ‘overdosis’ werkt niet beter. Kies ook voor een biologisch afbreekbaar middel, liefst uit een navulverpakking. Zo beperk je de afvalberg en voorkom je onnodige vervuiling.
Vandaag schieten we bij het poetsen vaak met een kanon op een mug. In plaats van agressieve schoonmaakmiddelen te gebruiken, is het milieuvriendelijker en goedkoper om je sopje simpelweg wat langer te laten inwerken. Gun jezelf een pauze en blijf helemaal zen! Vergeet niet om een muziekje op te zetten en werk kamer per kamer, dan merk je sneller hoe goed je opschiet. Nog een gouden raad: check vooraf of je alle benodigdheden in huis hebt. Niets vervelender dan tijdens je grote schoonmaak tijd te verliezen in de supermarkt…
Om strepen te vermijden bij het ramen lappen, bestaan er vele middeltjes. Een scheutje azijn helpt, maar tast de silicone rondom het raam aan. In plaats daarvan kun je een scheutje spiritus gebruiken en de ramen achteraf droogwrijven met een prop krantenpapier of met een koffiefilter. Dat is meteen ook een goede tip om spiegels schoon te maken: op krantenpapier zit een soort talkpoeder dat verhindert dat de pagina’s aan elkaar kleven en dat het oppervlak van de spiegel in een handomdraai weer stofvrij maakt.
4. Zonder is gezonder Dit is geen tip uit oma’s tijd, maar microvezeldoekjes beperken het gebruik van schoonmaakproducten. Ze zijn vaak effectiever om vlekken schoon te maken dan toxische middelen. Hoewel dat absoluut niet nodig is – en het zelfs allergieën stimuleert –, hebben de meeste producten een desinfecterende werking. In plaats daarvan kun je bijvoorbeeld kalk in de keuken of de badkamer ook met keukenazijn aanpakken. Ook voor houten vloeren is azijn een goed idee. Maak de vloer nat met een spray waarin een kwart kopje azijn is opgelost in drie liter water. Wrijf de vloer droog met een katoenen doek en hij blinkt als nooit tevoren!
08 thuis
6. Terras & BBQ
Nog een tip om water en schoonmaakproduct te besparen: giet het water waarin je je dweil hebt uitgespoeld niet zomaar in het afvoerputje. Je kunt het perfect gebruiken om je tuinterras te schrobben of om in mierennesten te gieten. Met de warme zomeravonden voor de deur nog een truc om je BBQ-roosters schoon te maken: verpak na het grillen de rooster in vochtig krantenpapier en laat dit pakket een nacht liggen. ’s Anderendaags, vooraleer de kranten opgedroogd zijn, open je de kranten en wrijf je de rooster in een handomdraai schoon met warm water en een schuursponsje.
5. Natuurlijk in de oven
7. Schoonheid zit in kleine hoekjes
Als je ergens het best om gezondheidsredenen toxische producten vermijdt, dan is het wel in de (microgolf)oven. Een goed alternatief is een sopje van warm water en een paar lepels zuiveringszout. Dat is hetzelfde als maagzout, dat onder meer in bakpoeder zit om deeg te doen rijzen. Laat een papje van zout en azijn één nacht trekken en wrijf de oven ’s anderendaags schoon met handschoenen en een vochtige doek. In de microgolf volstaat het om een glas met water en azijn twee minuten op de hoogste stand te laten doorkoken en daarna het toestel met een keukenpapier droog te wrijven.
Heb oog voor detail om je huis echt te laten blinken. Als er kalk achterblijft op plekjes waar je moeilijk aankan, krijg je dat bijna altijd weg door er een in azijn gedrenkt watje op te leggen. Stofwebben aan het plafond pak je aan door een oude sok rond een zwabber te binden en de webben met draaiende bewegingen op te rollen. En dan nog een laatste tip om het jezelf makkelijk te maken: op hoge kasten of andere moeilijk bereikbare plekken leg je krantenpapier, zodat je bij de volgende lenteschoonmaak niet meer moet schrobben maar gewoon je kranten vervangen.
groen, groener, groenst Ook in de tuin kun je met natuurlijke middelen prachtige resultaten behalen. De VMW is een van de partners die met Velt, de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren, de campagne ‘Durf tuinieren zonder’ hebben opgezet. Binnen de campagne worden 10.000 gratis bordjes weggegeven aan wie zonder pesticiden en kunstmest tuiniert. Aan de campagne is ook een site gekoppeld met tips om je tuin zo milieuvriendelijk mogelijk te onderhouden.
Ecotuindagen Daarnaast worden in het kader van de campagne de Velt-ecotuindagen georganiseerd. Van 30 mei tot 1 juni kun je tientallen ecologische privétuinen bewonderen. Ook tuinjournaliste Laurence Machiels uit Herzele laat zien hoe zij het aanpakt. ‘Tuinieren is mijn passie. Het klopt dat een ecotuin iets meer handenarbeid vergt, maar dat maakt de voldoening des te groter. Een doordachte indeling en beplanting besparen al veel werk. Mijn volledige tuin is een halve hectare groot, maar meer dan de helft bestaat uit een boomgaard en weide met meidoornhagen.’ Info www.durftuinierenzonder.be
W
WEDSTRIJD
IN
1 luxestoomreinigerr van Kärche
De stoomreiniger SC 1402 ZS (winkelwaarde: € 349,95) is een ideale schoonmaakhulp voor thuis. De stoom doet zonder reinigingsproreinigingspro ducten het hardnek hardnekkigste vuil loskomen en laat geen kalkresten of strepen achter. Stoom heeft een temperatuur
van 100ºC en maakt met een minimum aan water hygiënisch schoon. Dankzij de meegeleverde hulpstukken kun je vloeren dweilen met het gemak van een stofzuiger tot in de moeilijkst bereikbare hoekjes en voegen. Je kunt de stoomreiniger ook gebruiken om kalkaanslag rond kranen te verwijderen, tegelwanden en toiletten te reinigen, diepvriezers te ontdooien en veel meer. Ecologische en efficiënte reiniging van de bovenste plank. Info www.karcher.be
Wedstrijdvraag: met welk sopje maak je houten vloeren het best schoon? A. azijn en water B. citroen en melk C. water met zuiveringszout Hoe deelnemen? Bel 0905 56 007 (€ 0,50/oproep) of SMS naar 3507 (€ 0,50/SMS). De wedstrijd loopt tot en met 26 juni 2009. Neem je deel via SMS? Stuur dan je antwoord als volgt: stoom spatie een van de drie mogelijke antwoorden (A, B of C).
praktisch 09
Ken je
water Leidingwater is goedkoper en ecologischer dan flessenwater. Maar wat zit er precies in het water dat uit je kraan stroomt? We haalden onze chemiedoos vanonder het stof en zetten de belangrijkste stoffen op een rij.
F
ijnproevers hebben het waarschijnlijk al gemerkt: op vakantie smaakt het water uit de kraan anders dan thuis. Dat heeft niets met de waterkwaliteit te maken, maar alles met de samenstelling. Water is een natuurproduct en de afkomst bepaalt sterk welke elementen erin voorkomen. Toch zijn er enkele stoffen die je bijna altijd terugvindt.
Kwaliteit tot aan de kraan
Natuurlijke mineralen
De herkomst van het water bepaalt sterk welke elementen erin voorkomen
In de eerste plaats bevat kraantjeswater een pak levensnoodzakelijke mineralen, zoals sulfaten, magnesium, calcium en ijzer. Sulfaten helpen bij de spijsvertering, magnesium en calcium zorgen voor stevige beenderen, ijzer regelt de zuurstofopname. Water met veel magnesium en calcium, ook wel hard water genoemd, is dus heel gezond water. Het heeft wel als nadeel dat het kalkafzetting kan veroorzaken rond de kraan of in huishoudtoestellen (zie ook p. 12, nvdr.). Leidingwater bevat ook natrium, dat een rol speelt bij de waterhuishouding en het samentrekken van de spieren. De hoeveelheid blijft wel altijd onder de 150 mg per liter. Ook als je een zoutarm dieet volgt, kun je dus probleemloos kraantjeswater drinken.
Om gezond te zijn, mag water natuurlijk geen bacteriën en andere ziekteverwekkers bevatten. Daarom wordt aan het leidingwater wat natriumhypochloriet toegevoegd. De hoeveelheid blijft altijd ver onder de norm van 0,25 mg per liter. Ondanks die kleine hoeveelheid kan het water uit de kraan wel licht naar javelwater ruiken.
Om dat op te lossen, kun je het kraantjeswater het best even laten rusten in de koelkast. Het resultaat: een lekkere en gezonde dorstlesser. In het grond- en oppervlaktewater in België bevinden zich soms nitraten. Dankzij hoogtechnologische methodes wordt het drinkwater echter zo goed gefilterd, dat de nitraten onder de wettelijke norm van 50 mg per liter blijven, zoals bepaald door de Wereldgezondheidsorganisatie. Ook pesticiden en herbiciden kun-
nen tot op heel lage concentraties opgespoord en verwijderd worden dankzij technieken als ozonisatie en actievekoolfiltratie.
Strenge controles Kraantjeswater is dus prima drinkwater dat erg streng gecontroleerd wordt. Kraanwater moet aan zestig kwaliteitseisen voldoen. Dat het zonder verpakking 24 uur per dag bij jou thuis wordt geleverd, is uiteraard mooi meegenomen!
Hoe zit het in jouw gemeente? Wil je de samenstelling van jouw kraantjeswater weten? Op de website www.vmw.be kom je het zo te weten. Kies eerst rubriek ‘drinkwater’, dan ‘waterkwaliteit’ en ‘samenstelling leidingwater’. Als je op die pagina het postnummer van je gemeente invult, krijg je zowel info over de herkomst en samenstelling als over de hardheid van je leidingwater.
10 weekend
Gezellig Geraardsbergen
Gesloten systeem voor oudste Manneken Pis Het Geraardsbergse Manneken Pis is lang niet zo bekend als zijn Brusselse naamgenoot. Nochtans is het Geraardsbergse beeld het oudste van de twee. De Oost-Vlamingen plaatsten hun manneken in 1459, ruim 150 jaar voor de Brusselaars. In die tijd stonden op de markt in Geraardsbergen vier fonteinen om de bevolking van drinkwater te voorzien. Het manneken kwam in de plaats van een leeuwenbeeld dat door Gentenaars was gestolen. Oorspronkelijk plaste het water dat afkomstig was uit een natuurlijke waterbron. Vandaag plast een bronzen kopie van het beeld leidingwater dat via een gesloten circuit wordt hergebruikt. Om te voorkomen dat het systeem droog valt, wordt het verdampte water bijgevuld volgens het vlotter-principe waarmee ook een toiletreservoir wordt gevuld.
rubriek 11 11 Je hoeft geen wielerfanaat te zijn om Geraardsbergen met hellingen als de Muur of de Bosberg uit de Ronde van Vlaanderen te associëren. De historische stad ligt in de pittoreske Vlaamse Ardennen. Maar ook wandelaars kunnen hun hartje ophalen langs de kronkelende Dender of in het recreatiedomein De Gavers.
Mattentaart op de Kapelberg Als we arriveren in onze vakantiewoning ’t Vijverhof, blijkt dat we de perfecte uitvalsbasis hebben uitgepikt om tijdens een dicht-bij-huisweekendje de batterijen op te laden. We logeren in een vakantiehuis van een actieve boerderij op een vier hectare groot domein. De tuin – of beter het park – is een oase van rust met bloemen, paadjes en graspleinen rondom een natuurlijke vijver. Veel idyllischer kan het niet, behalve dan dat de zon nog iets te vaak achter de wolken schuift. We besluiten om na het eten al snel onder de wol te kruipen, zodat we zaterdagochtend vroeg de streek kunnen verkennen. Na een stevig ontbijt vertrekken we voor een rustige fietstocht met picknick. Via de fietsknooppunten verlaten we de landelijke deelge-
win
Wat kan je winnen?
We verwennen twee lezers met een gratis weekend in de vakantiewoning voor vier personen van ’t Vijverhof in Geraardsbergen (waarde 300 euro). Bij aankomst word je verwelkomd met lekkers uit de streek: een Sint-Adriaansbier en mattentaart.
een verwenweekend
meente Viane en rijden we in de richting van Geraardsbergen-centrum. Daar fietsen we over de Dender, waarna ons een steile klim richting marktplein wacht. We zetten de fietsen opzij en verkennen te voet het stadscentrum met zijn steegjes, het stadhuis en Manneken Pis (zie ook hieronder, nvdr). Kort voor de middag beklimmen we de beruchte Oudenberg, ook bekend als de Muur, die op het einde in de Kapelberg overgaat. Toegegeven, het laatste stuk leggen we te voet af, maar dat maakt het uitzicht boven – en de smaak van de onderweg gekochte mattentaart – er niet minder op.
Genieten van de stilte We verlaten het centrum en passeren langs het waterrijke natuurgebied Moenebroek. Onder een heerlijk lentezonnetje volgen we een tijdje het jaagpad langs de Dender, dat ons tot vlakbij het recreatiedomein De Gavers brengt. Omgeven door bomen en groen vind je er een waterplas van twintig hectare, waar je kunt zwemmen, zonnen, surfen, kajakken, minigolfen en meer. Na onze strandpicknick belonen we onszelf met een ijsje op het terras rechtover de overvolle speeltuin. We overwegen even om een wandeling langs het reigerpad te maken, maar stappen dan toch maar meteen terug op de fiets. In het stiltegebied Dender-Mark luisteren we naar vrolijk lentegetjilp en via de
Bosberg keren we geleidelijk terug naar onze startplaats. Onze teller geeft aan dat we een 25-tal kilometer hebben afgelegd. Op aanraden van Carine en Kristof, de uitbaters van ’t Vijverhof, gaan we ’s avonds uitgebreid en lekker tafelen in restaurant Belle Vue, dat hoog uittorent boven de regio en zijn naam niet gestolen heeft. Aan tafel voelen we onze toch niet zo getrainde wielerbenen zwaar worden. We besluiten het ’s anderendaags dan
De tuin is een oase van rust met bloemen, paadjes en een natuurlijke vijver maar wat rustiger aan te doen en alleen een kleine wandeling in het Raspaillebos te maken. Na een korte autorit zitten we even later op het terras voor onze vakantiewoning. Moe, maar voldaan genieten we na van de voorbije dag en van de natuurgeluidjes in ons eigen stiltegebied rondom de vijver. Info www.toerismevlaamseardennen.be www.toerismevlaanderen.be www.vijverhof-geraardsbergen.be
Wedstrijdvraag: Hoe groot is de waterplas in het recreatiedomein De Gavers? A. 20 are B. 2 hectare C. 20 hectare
Hoe deelnemen? Bel 0905 56 016 (€ 0,50 / oproep) of sms naar 3507 (€ 0,50 / sms). De wedstrijd loopt tot en met 31 juli 2009. Neem je deel via sms? Stuur je antwoord als volgt: vijverhof spatie A, B of C.
✁
I
n het zuiden van de provincie OostVlaanderen ligt de regio van de Vlaamse Ardennen met zijn glooiende landschappen. De streek is geliefd bij wielerliefhebbers, en ook niet-wielerfanaten komen er aan hun trekken. De ongerepte natuur- en stiltegebieden zijn een paradijs om te wandelen of van het uitzicht te genieten. Bovendien vind je er steden met historische stadskernen als Oudenaarde en Geraardsbergen, met zijn neogotisch stadhuis en bekend om zijn drie M’s: de Muur, Manneken Pis en Mattentaarten.
bon
Weekendarrangement van 175 euro voor twee personen (in plaats van 200 euro) in vakantiewoning ’t Vijverhof in Geraardsbergen. Het arrangement omvat twee overnachtingen. Bij aankomst word je verwelkomd met lekkers uit de streek: een Sint-Adriaansbier en mattentaart. Actie geldig tot en met 31 juli 2010, bij afgifte bon en op basis van beschikbaarheid. Gelieve bij reservatie de bon te vermelden.
12 trends
VMW-water wordt
zachter
Een betere leefomgeving, daar wil de VMW graag aan meewer- Wanneer de korrels zo groot zijn als een luciferkop, worden ze verwijderd. ken. Bijvoorbeeld door zachter water aan te bieden. Want met minder kalk in het water, heb je minder wasmiddelen nodig en Niet te veel, niet te weinig Dankzij de reactor wordt de hardheid van het water beperkt tot vijftien Franse graden. Dat gaan huishoudtoestellen langer mee. betekent dat er nog altijd wat calcium aanwe-
H
ard water smaakt niet alleen goed, het is ook gezond. Het bevat veel calcium en magnesium, mineralen die ons lichaam nodig heeft. Maar hard water heeft ook minder aangename gevolgen. Als het in contact komt met lucht, kan kalkafzetting ontstaan, zoals je kunt merken aan douchekoppen en kranen. Ook wanneer je hard water verwarmt, bijvoorbeeld in vaatwassers of wasmachines, krijg je kalkvorming. Door de kalklaag verbruiken die toestellen meer energie en gaan ze minder lang mee. Bovendien heb je
met hard water meer wasmiddel nodig in wasmachines en vaatwassers.
Verzachtende omstandigheden Om dat probleem te vermijden, maakt de VMW werk van centrale deelontharding. In 2007 gingen we van start met een proefproject in Heers, Limburg. De installatie maakt er gebruik van een milieuvriendelijke reactor waarin zandkorrels rondwervelen. Aan het water dat erdoor stroomt, wordt een base toegevoegd. Die zorgt ervoor dat de kalk zich afzet op de zandkorrels.
VMW investeert in iedere provincie in nieuwe centrale onthardingsinstallaties zig is in het water. En dat is ook nodig: zowel voor onze gezondheid als voor de leidingen. De 4.000 gezinnen in Heers die sinds vorig jaar genieten van zacht water, reageerden alvast positief op de nieuwe situatie. Volgens een onaf-
waterdoop 13
Wat
is zacht water? De belangrijkste parameter voor de hardheid van water is de hoeveelheid calcium en magnesium die in het water aanwezig is. Die wordt meestal in Franse graden uitgedrukt: – Heel zacht: van 0 tot 7 °F – Zacht: van 7 tot 15 °F – Gemiddeld: van 15 tot 22 °F – Vrij hard: van 22 tot 32 °F – Hard: meer dan 32 ° F De verhouding tussen de hoeveelheid calcium en magnesium bepaalt hoeveel kalk er wordt afgezet. Dat wordt aangegeven door de PACCk-waarde, die eveneens in Franse graden wordt uitgedrukt. Als die kleiner is dan 4 °F, is er nauwelijks kalkafzetting. Ontharden is dan ook niet nodig, ook al is de totale hardheid hoog. Hoe hard is het water in jouw gemeente? Ontdek het op www.vmw.be (klik achtereenvolgens op ‘Drinkwater’, ‘Waterkwaliteit’ en ‘Samenstelling leidingwater’).
hankelijk marktonderzoek vindt negentig procent van de verbruikers het water nu voldoende zacht. Tachtig procent ervaart geen problemen meer met kalkafzetting. En het gebruik van antikalkmiddelen liep terug van gemiddeld vijf liter naar drie liter per jaar en per gezin.
Toekomstmuziek Gemotiveerd door deze goede resultaten, besloot de VMW nog meer centrale deelontharders te installeren: één proefinstallatie per provincie. In Kooigem (West-Vlaanderen) zal de installatie eind 2009 in werking treden, Haasrode (Vlaams-Brabant) en Zele (OostVlaanderen) zijn eind 2011 aan de beurt. Goed nieuws dus voor het milieu, maar ook voor de verbruikers van zacht water. Want minder antikalkmiddelen, minder wasproducten en toestellen die langer meegaan, dat betekent ook een pak minder geld uitgeven.
Als kleine jongen dronk wielercommentator Karl Vannieuwkerke liters Meetjeslands drinkwater om even sterk te worden als zijn idolen. We vroegen hem of hij renners intussen nog even sterk bewondert als toen en hoe bewust hij thuis met water omgaat.
Karl Vannieuwkerke
‘Kraanwater om mijn
wielerdroom te realiseren’
A
ls kind was ik zo gefascineerd door de vele kampioenen die het Meetjesland had voortgebracht – Roger De Vlaeminck, Eddy Planckaert, noem maar op –, dat ik iedere keer als we er op familiebezoek kwamen, minstens één glas kraanwater dronk. Zoals elk kind droomde ik ervan om mijn idolen zo dicht mogelijk te benaderen. Toen men mij wijsmaakte dat er in de streek wel eens iets speciaals in het leidingwater kon zitten, ben ik het bij sloten beginnen te drinken. Ik zou zelfs zwembaden hebben leeggedronken, als ik daardoor een even sterk renner als de Meetjeslandse kampioenen had kunnen worden.’
Regenwater ‘Vandaag drink ik thuis uitsluitend leidingwater. We hebben een Amerikaanse koelkast die aangesloten is op de waterleiding. Ik vind de kwaliteit en de smaak van het leidingwater in Diksmuide uitstekend en ik zie dan ook niet in waarom we op duur flessenwater zouden overschakelen. Ook niet voor in mijn drink-
bus als ik zelf ga fietsen. In huis zijn alle toiletten aangesloten op onze regenput. De kraantjes buiten ook, dus als ik mijn fiets schoonmaak, doe ik dat nooit met drinkwater. Ik heb ook paarden, ezels en schapen, die allemaal alleen maar regenwater drinken.’ ‘Zo fanatiek als in mijn kinderjaren ben ik niet meer, maar ik heb nog altijd een enorme bewondering voor de grote wielerhelden. Mijn nieuwste boek dat net verschenen is, gaat niet over een Meetjeslander maar over de grootste wielerkampioen ter wereld: Eddy Merckx. Ik heb voor ‘Merckxissimo’ 26 hoofdstukken geschreven over de 26 ritten van de Tour van 1969 en 25 gastschrijvers – zoals Dimitri Verhulst, Jan Mulder, Hugo Camps,… – vertellen over de indruk die onze nationale wielerlegende op hen maakte. Samen levert dat 51 hoofdstukken op, meteen ook het magische rugnummer waarmee Merckx in 1969 zijn eerste Tour won.’
Info www.uitgeverijkannibaal.be
RT
©V
14 water werkt
Zuiver water voor iedereen © Vestergaard-Frandsen
‘Het is fijn om producten te kunnen virussen uit het water haalt. De Safe Water Bag product onder de naam Life Straw Family op de maken voor mensen die het hard was geboren. Eric Scharstuhl: ‘De Safe Water markt. Met succes: de bestellingen, vaak van Bag is ideaal voor kampeerders en rugzaktoe- ngo’s, stromen binnen. Ook de erkenning bleef nodig hebben,’ zegt Eric Scharstuhl, risten. Je hangt de zak op en giet er om het niet uit. In september 2008 ontving het bedrijf afgevaardigd bestuurder van Prime even welk water in. Vanaf dan moet je enkel nog de Innovatie Award uit handen van Vlaams miwachten tot je drinkbaar water hebt. Zonder dat nister Patricia Ceysens. Water uit Lommel. Zijn bedrijf, dat je leidingen of elektriciteit nodig hebt. Je kunt ook VMW-klant is, ontwierp en pro- de Safe Water Bag ook makkelijk schoonmaken Van 25 naar 100 werknemers en hij neemt weinig plaats in.’ Door het succes wil Prime Water de jaarlijkse duceert een revolutionaire waterfilproductiecapaciteit van de Life Straw Family Levens redden opdrijven van honderdduizend naar zes milter die vele levens kan redden.
O
orspronkelijk ontwikkelde Prime Water filters bestemd voor de Belgische markt. De bacteriewerende filters, die onder meer waterleidingen tegen de legionellabacterie beschermen, hebben nog altijd veel succes. Toch wilde Eric, samen met zijn vader Joop, die mee het bedrijf opstartte, zijn product verder verbeteren.
Drinkwater voor hikers De intensieve research van het bedrijf leidde tot een filter die niet alleen bacteriën maar ook
Joop en Eric zagen al snel in welke rol de Safe Water Bag zou kunnen spelen in de ontwikkelingslanden. Eric Scharstuhl: ‘Elke dag sterven zesduizend kinderen door onzuiver water. In Afrika drinken mensen soms water waar kadavers in liggen. Heel wat kinderen krijgen daardoor last van diarree en sterven door uitdroging. Met onze filters kunnen we dat verhelpen, zonder dat je eerst in elektriciteit of lopend water moet investeren.’ Om de waterfilter internationaal te commercialiseren, contacteerde Prime Water het Zwitserse Vestergaard-Frandsen. Dat bedrijf heeft inmiddels een belang in de firma verworven en brengt het
joen. Eric Scharstuhl: ‘Daar hebben we wel zo’n honderd werknemers en drie machines voor nodig, terwijl we nu nog werken met 25 man en één machine. Daar zal nog een paar jaar over gaan. Maar we zijn echt heel blij met het succes. Het is fijn om producten te kunnen maken voor mensen die het hard nodig hebben.’
OPROEP! Ben je professioneel met water bezig en wil je graag in Waterwereld je verhaal kwijt? Stuur een e-mail naar kathleen. de.schepper@vmw.be
spetterpret 15
Leven in
de tuin
Op een zonnige zomerdag kun je heerlijk afkoelen in de tuin. Een fris briesje, de schaduw van een boom, en plaats zat om waterspelletjes te spelen. Ook H2O, onze watermolecule, houdt van waterpret op het gazon. Hij kent tientallen leuke manieren om, met het regenwater dat de planten laat groeien en bloeien, jezelf te trakteren op een unieke, verfrissende ervaring.
Waarom hebben
cactussen
Reuzenbellen blazen
Wat heb je nodig? • een emmer • afwasmiddel, suiker, behangerslijm (poeder) • ijzerdraad of een lege petfles • water Hoe doe je het? Maak minstens een dag op voorhand volgend sopje klaar: 1 dl warm water, 75 ml afwasmiddel,
2 soeplepels behangerslijm en 2 soeplepels suiker. Laat dit papje één nacht staan en doe er ’s anderdaags nog eens 9 dl water bij. Nadat je nog even geroerd hebt, kun je nu met een stuk ijzerdraad naar hartenlust reuzenbellen maken! Je kunt ook creatief zijn: probeer het eens met het afgesneden bovenstuk van een petfles, een tennisraket, een rietje, enzovoort.
stekels?
In de natuur bestaan er verschillende manieren om als plant met weinig water rond te komen. Het bekendste voorbeeld zijn de stekels van een cactus, die ervoor zorgen dat er altijd een lichte schaduw op de plant valt, waardoor er minder water verdampt. Tegelijk beschermen stekels de cactus tegen insecten die naar water op zoek zijn. Iets gelijkaardigs zien we bij planten met een zilverachtige schijn op hun bladeren om het zonlicht te
weerkaatsen. Een andere techniek is die van de vetplant. Daarbij zorgt een vetlaagje ervoor dat regenwater sneller van het bladoppervlak naar de wortels vloeit, waar het beter wordt opgenomen. Verder passen ook de wortels van een plant zich aan om met weinig water te overleven. Cactuswortels kunnen zich bijvoorbeeld over een wijde oppervlakte verspreiden om, als het toch eens regent, zo veel mogelijk water op te zuigen.
16 spetterpret
Groepsspelen met water
Hardnekkige
Zijn je vriendjes of vriendinnetjes in de buurt? Bedenk dan samen een coole watervariant van klassieke groepsspelletjes. Wat dacht je van 10-bal met een natte spons in plaats van een bal? Bedoeling van het spel is om de spons tien worpen lang in de eigen ploeg te houden en niet op de grond te laten vallen. Of heb je al eens zakdoekje leggen gespeeld, met in plaats van je zakdoek ‘hier knijp ik mijn sponsje uit’? Of jagerbal (tikkertje met de bal) met een waterballon in plaats van een bal? Je kunt ook tikkertje spelen met een ziekenhuisspuitje gevuld met water. En zo kun je nog wel even doorgaan. Laat je verbeelding werken!
pesticiden Pesticiden zijn chemische producten die plantenziekten en onkruid bestrijden. Bijvoorbeeld op akkers of in moestuinen. Maar wist je dat die producten nog jarenlang in ons milieu achterblijven? Overblijfselen van pesticiden kunnen op verschillende manieren in de lucht, de bodem en het water terechtkomen. Daar doden ze kikkers en andere diertjes. Sinds een aantal jaar is het gebruik van pesticiden in de landbouw fel verminderd. In tuinen nam het gebruik de voorbije jaren wel nog toe.
5 games
‘Red de aarde, bescherm de oceaan’ voor Nintendo DS Laat de zon het afweten? Dan kun je nog altijd binnen dit nieuwe computerspelletje ontdekken. Met ‘Red de aarde, bescherm de oceaan’ bouw je op een eiland mee aan een reservaat voor uitstervende zeezoogdieren. Net als bij de andere versies van ‘Red de aarde’, moeten er heel
wat gewonde en zieke dieren verzorgd worden. Je kan zelf duiken, zwemmen met baby-dolfijnen en het rijke waterleven ontdekken. Het game is Nederlandstalig en kost in de winkel 29,99 euro. Info www.reddeaarde.com
Hoe deelnemen? Stuur voor 26 juni je favoriete waterspel naar ons door via www.vmw.be/ waterwereld. Je kan ook een tekening sturen naar Kathleen De Schepper, VMW, Belliardstraat 73, 1040 Brussel. Vergeet niet je naam, je leeftijd en je adres te vermelden.
Meer weten over vmw? www.vmw.be Surf ook naar onze jongerenwebsite: www.kids.vmw.be