Ezra Pound Preview

Երևան Հեղինակային հրատարակություն 2014

EZRA POUND

I am homesick after mine own kind, Oh I know that there are folk about me, friendly faces, But I am homesick after mine own kind.

¾¼ð² ö²àôܸ

Ես կարոտում եմ իմ տեսակին. Օ գիտեմ, մերոնք են իմ շուրջ, մտերիմ դեմքեր, Բայց ես կարոտում եմ իմ տեսակին:

ՀՏԴ 820(73)-1 Փաունդ ԳՄԴ 84.7-5 Փ 304

Փաունդ Փ 304 Տեսանող աչքը: Բանաստեղծություններ/ Է. Փաունդ; Անգլ. թարգմ.` Ս. Մկրտչյան.- Եր.: Հեղ. հրատ., 2014.- 96 էջ:

Ծաղկաքաղ ամերիկացի մոդեռնիստ բանաստեղծ Էզրա Փաունդի (1885-1972)` վաղ շրջանի ստեղծագործություններից:

ՀՏԴ 820(73)-1 Փաունդ ԳՄԴ 84.7-5

ISBN 978-9939-0-1056-6 © 2014, Սամվել Մկրտչյան, թարգմանություն, ձևավորում:

Pound, Ezra, 1885-1972. The Seeing Eye. Translated into Armenian by Samvel Mkrtchyan.

A bilingual edition. Printed by Antares Media Holding. © 2014, by Samvel Mkrtchyan, translation, design.

տեսանող աչքը Բանաստեղծություններ Ողբ 7 Աղջիկ 9 Ողջույն 11 Դաշինք 13 Portrait d'une Femme 15 Coda 17 Դերակատար 19 Ձեղնահարկ 21 Պանը մեռավ 23 Մետրոյի կայարանում 25 Երգ վիրջինալի համար 27 Ալբա 29 Meditatio 31 Monumentum Aere, և այլն 33 Մնացյալները 35 Նկարը 37 Տապանագրեր 39 Տենցոնե 41 Խառնվածքներ 43 Պարտեզը 45 Տեսանող աչքը 47 L'Art 49 Erat Hora 51

Հյու Սելվին Մոբըրլի 53

Ուղիղ երեք տարի, փորձելով լուծել գլխավոր հարցը 55

Դարաշրջանը պատկեր էր ուզում 57 Գորշ խալաթի փոխարեն 59

Սրանք կռվեցին, համենայն դեպս 63

Բյուր մարդիկ մեռան 65 Yeux glauques 67

Siena mi fe; disfesei Maremma 69 Բրենբաում 71

Միսթր Նիքսըն 73

Փլվող տանիքի տակ մի օր 75

«Հովանավորուհին միլեթական» 77

«Կեղևապատ զիստերով Դափնեն 79 Ծանոթագրություններ 81

Կանտո LXXXI 83

Լիբրետտո 91 Ծանոթագրություններ

93

[6]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Threnos No more for us the little sighing.

No more the winds at twilight trouble us.

Lo the fair dead!

No more do I burn.

No more for us the fluttering of wings That whirred in the air above us.

Lo the fair dead!

No more desire flayeth me, No more for us the trembling At the meeting of hands.

Lo the fair dead!

No more for us the wine of the lips, No more for us the knowledge.

Lo the fair dead!

No more the torrent, No more for us the meeting-place (Lo the fair dead!)

Tintagoel.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Ողբ Այլևս չկա մեզ համար հոգոցը փոքրիկ, Այլևս հողմերը մթնշաղին չեն վրդովում մեզ: Նայե՛ք չքնաղ մեռյալներին: Այլևս չեմ վառվում ես: Այլևս մեզ համար չէ թևերի թափահարումը Որ աղմկում էր մեր գլխավերևում: Նայե՛ք չքնաղ մեռյալներին: Այլևս չի ձաղկում ինձ ցանկությունը, Այլևս մեզ համար չէ դողը՝ Ձեռքերի հպման պահին: Նայե՛ք չքնաղ մեռյալներին: Այլևս մեզ համար չէ շուրթերի գինին, Այլևս մեզ համար չէ գիտելիքը: Նայե՛ք չքնաղ մեռյալներին: Այլևս չկա հորձանքը, Այլևս չունենք մեր հանդիպման վայրը (Նայե՛ք չքնաղ մեռյալներին)՝ Թինթագյոլը:

[7]

[8]

Ezra Pound | The Seeing Eye

A Girl The tree has entered my hands, The sap has ascended my arms, The tree has grown in my breast Downward, The branches grow out of me, like arms.

Tree you are, Moss you are, You are violets with wind above them.

A child - so high - you are, And all this is folly to the world.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Աղջիկ Ծառը մտել է ձեռքերիս մեջ, Բուսահյութը բարձրանում է իմ բազուկներով, Ծառը կրծքիս մեջ է աճել Դեպի ներքև, Բազուկների պես` ճյուղերը դուրս են աճում ինձնից: Ծառ ես դու, Մամուռ ես դու, Մանուշակներ ես հողմերի ներքո: Երեխա ես դու - բարձր այնքան, Եվ այս ամենը անմտություն է աշխարհի համար:

[9]

[10]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Salutation O generation of the thoroughly smug and thoroughly uncomfortable, I have seen fishermen picnicking in the sun, I have seen them with untidy families, I have seen their smiles full of teeth and heard ungainly laughter.

And I am happier than you are, And they were happier than I am; And the fish swim in the lake and do not even own clothing.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Ողջույն Սերունդ լիապես ինքնագոհների և լիապես անհարմար սերունդ: Ես տեսել եմ ձկնորսների խնջույքն արևի տակ, Տեսել եմ նրանց՝ փնթի ընտանիքներով, Տեսել եմ նրանց ժպիտները՝ ատամներով լի, լսել եմ նրանց ծիծաղն անճոռնի, Եվ ես երջանիկ եմ առավել, քան դուք, Եվ նրանք ինձնից երջանիկ են, Եվ ձկները լողում են լճում ու նույնիսկ չունեն հագուստ:

[11]

[12]

Ezra Pound | The Seeing Eye

A Pact I make a pact with you, Walt Whitman I have detested you long enough.

I come to you as a grown child Who has had a pig-headed father; I am old enough now to make friends.

It was you that broke the new wood, Now is a time for carving.

We have one sap and one root Let there be commerce between us.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Դաշինք Ես դաշինք եմ կնքում քեզ հետ, Ուոլթ Ուիթմեն, Երկար ժամանակ քամահրեցի քեզ, Հիմա գալիս եմ որպես հասուն մի երեխա, Որը բթամիտ հայր է ունեցել: Ես հասուն եմ՝ քեզ հետ ընկերանալու համար: Դու առաջինը փայտը կոտրեցիր: Փորագրելու ժամանակն է հասել հիմա: Մենք նույն հյութն ու նույն արմատն ունենք. Մեր միջև թող շփում լինի:

[13]

[14]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Portrait d'une Femme Your mind and you are our Sargasso Sea, London has swept about you this score years And bright ships left you this or that in fee: Ideas, old gossip, oddments of all things, Strange spars of knowledge and dimmed wares of price.

Great minds have sought you — lacking someone else.

You have been second always. Tragical?

No. You preferred it to the usual thing: One dull man, dulling and uxorious, One average mind — with one thought less, each year.

Oh, you are patient, I have seen you sit Hours, where something might have floated up.

And now you pay one. Yes, you richly pay.

You are a person of some interest, one comes to you And takes strange gain away: Trophies fished up; some curious suggestion; Fact that leads nowhere; and a tale for two, Pregnant with mandrakes, or with something else That might prove useful and yet never proves, That never fits a corner or shows use, Or finds its hour upon the loom of days: The tarnished, gaudy, wonderful old work; Idols and ambergris and rare inlays, These are your riches, your great store; and yet For all this sea-hoard of deciduous things, Strange woods half sodden, and new brighter stuff: In the slow float of differing light and deep, No! there is nothing! In the whole and all, Nothing that's quite your own.

Yet this is you.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Portrait d'une Femme* Ձեր միտքը և դուք մեր Սարգասյան ծովն եք, Ահա քսան տարի Լոնդոնն է ողողել ձեզ. Խելոք նավերն իրենց վարձերն են ձեզ թողել՝ Մտքեր, հին բամբասանք, մնացուկներ տարբեր, Գիտելիքի կայմեր, ապրանքներ մթին: Մեծերն են ձեզ փնտրել՝ չգտած ուրիշ մեկին: Դուք միշտ երկրորդն եք եղել: Ողբերգությո՞ւն: Ոչ: Այդպես ավելի գերադասելի էր. Ձանձրալի մի մարդ, կնոջն՝ անդավաճան, Միջին մի ուղեղ՝ նվազող մտքերով: Ո՜վ համբերատար. նստել եք ժամերով Մինչև ինչ-որ բան ջրի երես կելներ: Հիմա վճարում եք: Այո, առատաձեռն: Որտեղ դուք՝ այնտեղ շահ: Գալիս են ձեր տուն Ու յուրօրինակ ավար են տանում՝ Կարթով որսած գանձեր, արտառոց առաջարկ, Մոլորեցնող փաստ, մասնավոր պատմություն, Հղի՝ մարդախոտով, կամ մի բանով, որ պիտ Օգտակար լիներ, սակայն երբեք չեղավ, Չգտավ իր պատշաճ անկյունը տան մեջ, Կամ իր ժամն՝ օրերի ճախարակի վրա. Փայլազուրկ, ճոռոմ, հրաշալի հին գործ. Կուռքեր, մշրունի, բացառիկ ներդրվագՍրանք են ձեր գանձերը, ձեր խանութը միակ, Ծովային պահուստը թափվող իրերիԿիսանեխ փայտեր, նոր ստացած ապրանք՝ Լույսի և խորքի դանդաղ ծփանքի մեջ. Ո՛չ, ո՛չ, չկա՛ ոչինչ այս ամեն ինչում, Ոչինչ, որ ասեք ձերն է: Սակայն՝ սա եք դուք: * Կնոջ դիմանկար (ֆր.)։

[15]

[16]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Coda O my songs, Why do you look so eagerly and so curiously into people's faces, Will you find your lost dead among them?

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Coda Ով իմ երգեր, Ինչո՞ւ եք այդպես անհամբեր ու պրպտուն հայացքով նայում դեմքերին մարդկանց. Մի՞թե կգտնեք նրանց մեջ ձեր կորուսյալ մեռյալներին:

[17]

[18]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Hirion No man hath dared to write this thing as yet, And yet I know, how that the souls of all men great At times pass athrough us, And we are melted into them, and are not Save reflexions of their souls.

Thus am I Dante for a space and am One Francois Villon, ballad-lord and thief, Or am such holy ones I may not write Lest blasphemy be writ against my name; This for an instant and the flame is gone.

'Tis as in midmost us there glows a sphere Translucent, molten gold, that is the "I" And into this some form projects itself: Christus, or John, or eke the Florentine; And as the clear space is not if a form's Imposed thereon, So cease we from all being for the time, And these, the Masters of the Soul, live on.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Դերակատար Տակավին ոչ ոք սիրտ չի արել գրել այս մասին, Բայց ես գիտեմ՝ ինչպես են մեծն այրերի հոգիները հաճախ Անցնում մեր միջով, Ու մենք հալչում ենք նրանց մեջ, Մենք անդրադարձումներն ենք նրանց հոգիների: Հետևաբար ես Դանտե եմ մի միջոցի համար և եմ Մի Ֆրանսուա Վիյոն՝ բալլադի արքա ու գող, Կամ՝ սուրբ, որի մասին կարող եմ չգրել՝ անունս Սրբապղծությունից զերծ պահելու համար. Սա տևում է մի ակնթարթ, ու մարում է բոցը: Միայն մեր հոգու ամենախորքում է վառվում գունդը՝ Լուսե, հալած ոսկի, որ կոչվում է «ես». Նրա մեջ է կերպը արտացոլվումՔրիստոս, կամ Հովհաննես, նաև ֆլորենտացին. Եվ ինչպես որ չկա մաքուր միջոց, երբ կերպը Ընդամենը պարտադրվում է նրան, Այդպես էլ մենք ժամանակին պոկվում ենք գոյից, Իսկ նրանք՝ Վարպետները Հոգու, շարունակում են ապրել:

[19]

[20]

Ezra Pound | The Seeing Eye

The Garrett Come, let us pity those who are better off than we are.

Come, my friend, and remember that the rich have butlers and no friends, And we have friends and no butlers.

Come, let us pity the married and the unmarried.

Dawn enters with little feet like a gilded Pavlova And I am near my desire.

Nor has life in it aught better Than this hour of clear coolness the hour of waking together.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Ձեղնահարկ Եկ խղճանք նրանց ովքեր մեզնից հարուստ են: Եկ հիշենք, բարեկամ, որ հարուստները ծառաներ ունեն բայց ոչ բարեկամներ, Իսկ մենք ունենք բարեկամներ բայց ոչ ծառաներ: Եկ խղճանք ամուսնացածներին և չամուսնացածներին: Լուսաբացը ներս է մտնում փոքրիկ ոտքերով որպես մի ոսկեզօծ Պավլովա,* Եվ ես մոտ եմ իմ ցանկությանը: Կյանքն ավելի լավ բան չի պարունակում Քան այս ժամը զուլալ զովությանմիասին արթնանալու ժամը:

*Աննա Պավլովա (1885-1931). ռուս բալերինա: Լոնդոնում առաջին անգամ ելույթ է ունեցել 1910-ին:

[21]

[22]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Pan Is Dead ‘Pan is dead. Great Pan is dead.

Ah! bow your heads, ye maidens all, And weave ye him his coronal.’ 'There is no summer in the leaves, And withered are the sedges; How shall we weave a coronal, Or gather floral pledges?'

'That I may not say, Ladies.

Death was ever a churl.

That I may not say, Ladies.

How should he show a reason, That he has taken our Lord away Upon such hollow season?'

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Պանը մեռավ «Պանը մեռավ: Մեռավ Մեծն Պանը: Ա՛խ, խոնարհեք ձեր գլուխները, կույսեր, Եվ հյուսեք նրա ծաղկապսակը»: «Ամառ չմնաց տերևների մեջ, Թառամեց սեզը դաշտում. Ծաղկապսակ ինչպե՞ս հյուսենք, Կամ առհավատչյան մեր նախշուն»: «Չեմ կարող ասել, Օրիորդներ. Միշտ էլ բռի է եղել Մահը: Չեմ կարող ձեզ ասել, Օրիորդներ, Թե ինչու այս ագահը Տարավ մեր Տիրոջն՝ ընտրելով Սնամեջ այս եղանակն ու պահը»:

[23]

[24]

Ezra Pound | The Seeing Eye

In a Station of the Metro The apparition of these faces in the crowd; Petals on a wet, black bough.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Մետրոյի կայարանում Ամբոխի միջի այս դեմքերի տեսիլքը. Թաց, սև ճյուղի թերթիկներ:

[25]

[26]

Ezra Pound | The Seeing Eye

A Virginal No, no! Go from me. I have left her lately.

I will not spoil my sheath with lesser brightness, For my surrounding air hath a new lightness; Slight are her arms, yet they have bound me straitly And left me cloaked as with a gauze of aether; As with sweet leaves; as with subtle clearness.

Oh, I have picked up magic in her nearness To sheathe me half in half the things that sheathe her.

No, no! Go from me. I have still the flavour, Soft as spring wind that's come from birchen bowers.

Green come the shoots, aye April in the branches, As winter's wound with her sleight hand she staunches, Hath of the trees a likeness of the savour: As white their bark, so white this lady's hours.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Երգ վիրջինալի համար Ո՛չ, ո՛չ: Հեռացիր: Արդեն լքել եմ ներան: Ես չեմ պղծի ասպարս բծերով անհեթեթ. Իմ օդը հիմա այնքան ջինջ է ու թեթև: Փոքր են ներա ձեռքերը, բայց զորեղ այնքան, Որ ինձ եթերային քողով պատեցին, Ասես՝ քաղցր սաղարթով, ու մաքրությամբ, ասես: Այդ մերձության մեջ մոգություն գտա ես, Որ դառնալու էր իմ փրկության խեցին: Ո՛չ, ո՛չ: Հեռացիր: Մեղմ զեփյուռի հետ Զգում եմ բուրմունքը կեչու անտառի. Ծլում է կանաչը. ապրիլն իր ժիր ձեռքով Ամոքում է ձմռան վերքերը հերթով: Այս տիկնոջ ժամերը ճերմակ են հավետ, Ճերմակ են, ինչպես կեղևը ծառի:

[27]

[28]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Alba As cool as the pale wet leaves of lily-of-the-valley She lay beside me in the dawn.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Ալբա* Սառը ինչպես գունատ ու թաց տերևները հովտաշուշանի, Նե պառկեց իմ կողքին՝ լուսաբացի մեջ:

*«լուսաբացի բանաստեղծություն»:

[29]

[30]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Meditatio When I carefully consider the curious habits of dogs I am compelled to conclude That man is the superior animal.

When I consider the curious habits of man I confess, my friend, I am puzzled.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Meditatio Երբ ես ուշիուշով զննում եմ շների արտառոց Սովորությունները, ստիպված եզրակացնում եմ Որ բարձրագույն կենդանին մարդն է: Երբ զննում եմ մարդու արտառոց սովորությունները, Բարեկամս, խոստովանում եմ որ պապանձվում եմ:

[31]

[32]

Ezra Pound | The Seeing Eye

Monumentum Aere, Etc. You say that I take a good deal upon myself; That I strut in the robes of assumption.

In a few years no one will remember the buffo, No one will remember the trivial parts of me, The comic detail will be absent.

As for you, you will rot in the earth, And it is doubtful if even your manure will be rich enough To keep grass Over your grave.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Monumentum Aere*, և այլն Դուք ասում եք՝ ես շատ եմ ինքնասիրահարված. Որ ես ճեմում եմ ամբարտավանության հանդերձի մեջ: Մի քանի տարուց ոչ ոք չի հիշի միմոսին, Ոչ ոք չի հիշի իմ էժանագին դերերը: Զավեշտական մանրամասնը կլինի բացակա: Իսկ դուք... դուք կփտեք հողում, Եվ արդյո՞ք ձեր իսկ գոմաղբը բավականաչափ պարարտ կլինի Որ պահի խոտը Ձեր գերեզմանի:

*Exegi monumentum aere perennius - Ես հուշարձան կառուցեցի՝ բրոնզից էլ հարատև (Horace)։

[33]

[34]

Ezra Pound | The Seeing Eye

The Re O helpless few in my country, remnant enslaved!

Artists broken against her, A-stray, lost in the villages, Mistrusted, spoken-against, Lovers of beauty, starved, Thwarted with systems, Helpless against the control; You who can not wear yourselves out By persisting to successes, You who can only speak, Who can not steel yourselves into reiteration; You of the finer sense, Broken against false knowledge, You who can know at first hand, Hated, shut in, mistrusted: Take thought: I have weathered the storm, I have beaten out my exile.

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Մնացյալները Օ, անօգ քչեր երկրիս, ստրկացած փշուրք: Արվեստագետներ՝ կոտրված, Մոլորյալ, կորած՝ հեռավոր գյուղերում, Արհամարված, ընդդիմացած: Գեղեցկության սիրահարներ, սովահար, Անհաշտ՝ համակարգերի դեմ, Անօգ՝ կառավարման դեմ: Դուք, որ չգիտեք ինքներդ ձեզ մաշել՝ Հաջողությանը անվերջ փակչելով, Դուք, որ գիտեք պոռոտախոսել Եվ չեք էլ կարող կրկնությամբ կռել ինքներդ ձեզ: Նրբիկ մարդիկ, Կոտրված՝ շինծու գիտելիքների դեմ, Դուք, որ ամեն ինչ անգիր գիտեք, Ատելի, փակված, արհամարհված: Հիշեք, Ես փոթորիկն եմ կտրել անցել, Ես կրել եմ իմ աքսորը:

[35]

[36]

Ezra Pound | The Seeing Eye

The Picture The eyes of this dead lady speak to me, For here was love, was not to be drowned out.

And here desire, not to be kissed away.

The eyes of this dead lady speak to me.

Նկարը

Տեսանող աչքը | Էզրա Փաունդ

Այս մահացած կնոջ աչքերը խոսում են ինձ հետ: Այստեղ կար սեր, որը ջրասույզ չի լինում: Այստեղ կար ցանկություն, որը չի ջնջվում համբույրով: Այս մահացած կնոջ աչքերը խոսում են ինձ հետ: Ù Ù Ù ƂƺǏǓƷÙǀƴNjǓÙƱƴǏƴƻLJǑÙƿưǃưǏ@ÙƵưDžƲƴǓÙ Ù Ù Ù Ù

[37]