Jazzmozaïek 2007 nummer 3

België - Belgique

Driemaandelijks tijdschrift - Zevende jaargang - nr . 3 - september 2007 Afgiftekantoor: Gent X – P409123

P.B. 9099 GENT X BC 9585

een brede kijk op jazz in Vlaanderen en de wereld

Philip Catherine Michel Bisceglia Karel Van Marcke Hatzi over Pastorius Dinant Jazz Nights Jazz Hoeilaart Herfstfestivals

Zomer in beeld Dossier: Jazz in Vlaanderen Columns Nieuw op CD

foto: ©Jos Knaepen

Boeken Jazzhistorie (9) Muziek en Recht Muziektheorie Muziekmozaïek-nieuws

Philip Catherine

Verantwoordelijke uitgever en afzendadres: Peter Heyndrickx • Wijngaardstraat 5 • 1755 Gooik

www.jazzmozaiek.be

voorwoord

Vlaanderen boven!

Viel het weer wat tegen, dan zat de sfeer er toch dik in op de Vlaamse zomerfestivals.

Luc De Baets

N

hoofdredacteur, e-mail: redactie.jazzmozaiek@be

aast het Blue Note Records Festival vroeg in juli, bood ook Jazz Middelheim half augustus de jazzliefhebbers soelaas.

Buitengewoon verheugend was de belangstelling, vooral voor Jazz Middelheim, dat op twee dagen al vrij vroeg de kassa moest sluiten wegens uitverkocht. Niet toevallig de dagen waarop Toots Thielemans en Ornette Coleman geprogrammeerd stonden. Maar op de keper beschouwd, was die belangstelling er niet alleen voor deze coryfeeën, maar ook voor de nieuwe Vlaamse jazzambassadeurs als Jef Neve met zijn trio en het kwartet van Bert Joris: geen stoeltje onbezet in de tent! En nog heel wat volk er rond!

In deze editie van Jazzmozaïek - met 64 blz. de dikste sinds onze start in 2000 – vind je naast de traditionele interviews, columns en cd- en

Jazzmozaïek

boekenrecensies en verder heel wat nieuws uit diverse hoeken ook de start van ons gloednieuw Dossier Jazz in Vlaanderen. Hierin willen we het reilen en zeilen van ons jazzwereldje in deze en volgende edities volgen. We gaan hiervoor uit van de studie Meer Armslag Voor Jazz? van Simon Korteweg, die vorig jaar de Vlaamse jazzwereld heeft doorgelicht en conclusies trekt, die geen enkele jazzliefhebber, organisator of promotor onberoerd kan laten.

Nu komen er stilaan vragen, maar ontbreken vaak de antwoorden! Als u, beste lezer, ons daarbij kan helpen of uw mening kwijt wil over één of ander aspect, dan zouden wij, en alle goed menende jazzliefhebbers met ons, dat zeer appreciëren. Misschien kan je zo een steentje bijdragen om de jazzwereld bij ons wat ‘meer armslag’ te geven! (zie p. 32-33)

Inhoud

blz

Jazzmozaïek is het gratis driemaandelijks magazine uitgegeven door de vzw Muziekmozaïek met de steun van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. Het motto is ‘een brede kijk op de jazz in Vlaanderen en de wereld’.

Voorwoord

Michel Bisceglia

“Jazz is mijn speelgoed” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeroen Revalk 8

Secretariaat (abonnementen en administratie): Muziekmozaïek vzw, Wijngaardstraat 5, B-1755 Gooik, tel. 02 532 38 90, fax 02 452 34 94 e-mail: info@muzmoz.be Op het web: www.muziekmozaiek.be of www.jazzmozaiek.be

Focus

Karel Van Marcke & Chroma: “Jazz en Fusion zijn mijn taal”. . . . . . . . . . Georges Tonla Briquet 9

29ste Jazz Hoeilaart

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets 17

Redactie: Jazzmozaïek, Bruggestraat 105, 8755 Ruiselede e-mail: redactie.jazzmozaiek@skynet.be

10 Dinant Jazz Nights

David Linx verenigt jazzvocalisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Herfstfestivals

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

• Samenstelling: Luc De Baets en Bernard Lefèvre • Hoofdredacteur: Luc De Baets • Eindredactie: Bernard Lefèvre • Werkten mee aan deze uitgave: Mischa Andriessen, Paul W. Blair (USA correspondent), Peter De Backer, Dirk De Gezelle, Christine De Keersmaeker, Lisa Del Amo, Arne Depoorter, Frederik Goossens, Leon Lhoëst, Jaap Ludeke, Albert Michiels, Jeroen Revalk, Georges Tonla Briquet, Mik Torfs, Marc Van den Hoof, Marc Van de Walle, René Vandewalle, Jack van Poll, Marinus Vromans, Bert Vuijsje.

• Fotografie: Jos L. Knaepen • Redactiesecretariaat: Vincent De Laat • Grafisch ontwerp: Brigid Sullivan Jazzmozaïek graag in de brievenbus?

Stuur je adres naar het secretariaat (zie hoger).

U ontvangt ons magazine gratis in de bus. Voor adressen in het buitenland wordt een vergoeding voor de verzendingskosten gevraagd. Contacteer het secretariaat!

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets 3

Interview: Philip Catherine: “Ik wil het melodische aspect van mijn muziek

dieper uitwerken”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Georges Tonla Briquet 4

Michel Hatzigeorgiou over Jaco Pastorius, twintig jaar geleden overleden

“Hij blijft mijn muzikale held” . . . . . . . . . . . . . . Peter De Backer 14 de

Jazzmozaïekjes/JazzLab series. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Zomer in beeld

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Dossier

Jazz in Vlaanderen: Meer vragen dan antwoorden!. . . . . . . . . . . . . . . . Luc De Baets 32

Columns

Jack’s Groove: North Sea Jazz Tentet. . . . . . . . . . . . . Jack van Poll 34 Album Souvenir: Yannick Bruynoghe . . . . . . . . Marc Van den Hoof 35 Swing Streets of New York . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Paul W. Blair 36 Holland Muziekland: Een vrolijke bende. . . . . . Mischa Andriessen 37

Nieuw op CD

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

De fotopagina van Jos:

Don Friedman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jos L.Knaepen 49

De Jazzlezer

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bert Vuijsje 50

Boeken

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50-52

Muziekmozaïek Nieuws

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Muziek en Recht

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marinus Vromans 57

Jazzhistorie (9) Muziektheorie:

Jazzconcours in België vanaf 1928 (deel 1). . . . . . . Albert Michiels 58 Slash Cords . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leon Lhoëst 60

Laatste Noot

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

© Copyright (teksten en foto’s): Zonder voorafgaandelijke en schriftelijke toestemming van vzw Muziekmozaïek mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook. Iedere redacteur is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn tekst. Publiciteitsteksten en bijhorende illustraties vallen onder de verantwoordelijkheid van de betrokken adverteerder. Teksten en fotomateriaal kunnen door de redactie van Jazzmozaïek geweigerd worden zonder dat deze beslissing dient te worden gerechtvaardigd.

Jazzmozaïek 2/2007

3

“Ik wil het melodische aspect van mijn muziek dieper uitwerken”

E

en interview met Philip Catherine is altijd opnieuw een avontuur. Deze keer spraken we af in zijn nieuwe Brusselse uitvalsbasis. Door een overvloed aan mails had hij onze afspraak over het hoofd gezien en niet genoteerd in zijn agenda. Toch was hij bereid onmiddellijk tijd vrij te maken toen we hem een half uur voordien contacteerden. Niet evident bij iemand als Catherine die voortdurend van huis is en constant honderd en één zaken moet regelen.

Hij kwam net terug van een tournee met Ron Carter. De hele voormiddag was hij druk bezig zijn gitaarpedalen te herstellen en een paar uur later had hij afspraak bij de tandarts. De koffiezetmachine had het de dag voordien begeven maar toch slaagde hij erin om een (su-

Philip Catherine Trio

4

Jazzmozaïek 2/2007

In november wordt Philip Catherine vijfenzestig. Naar aanleiding hiervan organiseert Audi Jazz een groots concert in het Paleis voor Schone Kunsten. Bovendien zijn net de opnamen afgerond van een solo-cd en ondertussen werkt hij al aan een volgende plaat. Tijdens de meest recente editie van Brosella gaf hij een schitterend concert in gezelschap van Alexandre Cavaliere en Quentin Liégeois en met Soledad was hij tevens te gast op het BNRF. Verder toert hij ook nog voortdurend rond. Redenen genoeg om wat bij te praten.

per sterk) kopje koffie te zetten. Kortom chaos alom maar improviseren is bij hem duidelijk een levensstijl. Eens aan de praat haalt hij de meest boeiende verhalen boven. Dan pas weer besef je wat een wereldartiest Catherine wel is want hij musiceerde en musiceert nog steeds met de grootste namen uit de jazz. En dan nog meestal op hun vraag.

Philip Catherine: “In een trio bijvoorbeeld hoor ik graag de baslijnen.”

Laten we beginnen bij je recente passage op Brosella. Je was daar omringd door twee jonge muzikanten, violist Alexandre Cavaliere en gitarist Quentin Liégeois. Miles Davis zocht indertijd ook steeds het gezelschap op van jongeren om zo voor vernieuwing te zorgen.

Ik heb Alexandre en Quentin niet gevraagd omwille van hun leeftijd maar gewoon omdat het heel goede muzikanten zijn. Ik weet dat Henri Vandenberghe (artistiek directeur van Brosella, gtb) dat aspect wat dikker in de verf gezet heeft maar persoonlijk trek ik mij dat minder aan, evenmin als de nationaliteit van mijn begeleiders of hun geslacht. Het moet gewoon klikken.

(foto: © Jos Knaepen)

Georges Tonla Briquet

Philip Catherine 65!

Wat Miles betreft, die was echt sterk in het ontdekken van jong talent. Bovenal was hij echter een fantastisch leider van kleine combo’s. Hij liet zijn muzikanten ook veel ruimte. Wat hij gedaan heeft op het gebied van de ritmesectie in de jaren vijftig en zestig blijft toch heel sterk. Daarna volgde zijn fusionperiode maar dat was iets anders.

Hoe bepaal je of je akoestische of elektrische gitaar speelt?

Die keuze is eerder intuïtief. En natuurlijk speel ik sommige stukken liever akoestisch terwijl het voor andere net omgekeerd is. Ik hou van mijn akoestische gitaar want ze klinkt goed.

Akoestisch is voor mij ook synoniem voor een meer percussieve speelstijl. Ik vind de klank van mijn elektrische gitaar, een Gibson 175, toch wel ronder. De keuze tussen beide tijdens een concert hangt eveneens af van hoe de set opgebouwd is. Ik heb geen zin om constant te wisselen.

Heb je er ooit aan gedacht om een plaat op te nemen met een pianist?

Heel dikwijls zelfs. Alleen schrik ik er wat voor terug omdat heel veel pianisten de neiging hebben om te overdrijven. Ik heb geen zin om iemand steeds te moeten intomen. Sommigen eisen echt wel teveel plaats op wat het ritme betreft. In een trio bijvoorbeeld hoor ik graag de baslijnen. Als de piano dat overneemt, interesseert het mij niet meer. Daartegenover staat dan weer dat ik voor de uitwerking van de harmonieën piano of synthesizer verkies. Ik ben ook gek op de klank van een Hammondorgel.

Gisterennacht kon ik niet slapen en zag ik op tv nog een concert van Joey DeFrancesco. De aanpak was weliswaar traditioneel maar de uitwerking klonk zoals ik het graag heb. Een orgel geeft een extra meerwaarde aan de klank van een gitaar. In mijn prille beginperiode speelde ik trouwens in een dergelijke combinatie. Dat was met Lou Bennett. Ik ging zelfs nog naar school toen ik met Lou toerde. We hebben een week lang het voorprogramma gedaan van Thelonious Monk en trokken samen op met zijn muzikanten. Op college mochten ze dit niet weten want een student die in het verdorven jazzmilieu zat, dat kon natuurlijk niet.

(foto: © Jos Knaepen)

Hoe ga je te werk voor het componeren?

Soms op gitaar maar ook heel dikwijls via de computer. Met een pc heb je het voordeel dat je kan horen wat je geschreven hebt. Indertijd heb ik zelfs veel op piano gecomponeerd. Het voordeel was dat ik mij met de rechterhand kon concentreren op de melodie en met de linkerhand andere dingen kon uitproberen. Met een gitaar kan je dat niet. In de jaren tachtig heb ik de piano echter volledig opgegeven.

Philip Catherine

Philip Catherine: “Akoestisch is voor mij ook synoniem voor een

meer percussieve speelstijl.”

Waar ik steeds van opkijk, is dat jazzmuzikanten zich zo goed herinneren wanneer ze met wie op het podium stonden.

Hoe jonger je bent, hoe gevoeliger je voor een aantal zaken bent en des te dieper die in je geheugen gegrift staan. Zo werkt de menselijke geest nu eenmaal. Je onthoudt beter de dingen die ver in het verleden liggen dan de meer recente gebeurtenissen. Ik herinner me inderdaad heel veel maar ik ben ook veel vergeten.

Hoe ver staat het met de opnamen van je solo-cd?

Alles staat op band, zelfs meer materiaal dan nodig. Nu moet ik nog een selectie maken. Het hele idee was om steeds met twee gitaren te wer-

ken. Twee akoestische, twee elektrische en ook al eens een combinatie van beide. Soms kwam er zelfs een extra gitaar bij. Het zal allemaal op de hoes vermeld worden. Wat het repertoire betreft, kan ik je zeggen dat het hoofdzakelijk eigen nummers zijn aangevuld met werk van o.a. de Braziliaanse componist Guinga.

Eind oktober is er je verjaardagsconcert in het PSK. Heb je al enig idee wat het wordt? (het interview had plaats op 31 juli) Niet echt. Ik weet dat het tijd wordt om mij daar mee bezig te houden. Ideeën heb ik al wel maar ze moeten nog uitgewerkt worden. Ik weet ook niet wie vrij is die avond want ik heb nog niemand gecontacteerd. Eigenlijk heb ik

Jazzmozaïek 2/2007

5

(foto: © Jos Knaepen)

nog niet beslist of het wel totaal verschillend moet zijn van wat ik gewoonlijk breng. Ik zou bijvoorbeeld kunnen optreden met al mijn verschillende trio’s. Waarom niet?

Philip Catherine

Philip Catherine: “Nog een ander project dat me

nauw aan het hart ligt, is een plaat met enkel standards.”

Zijn er andere projecten of ideeën waar je van droomt?

Heel veel. Zo wil ik het melodische aspect van mijn muziek dieper uitwerken. Dat is een kant die niet genoeg naar voor komt op mijn platen, vind ik. Momenteel ben ik eveneens bezig met de opnamen van een cd samen met toetsenist Philippe De Cock. De man is een groot klassiek pianist maar is eveneens actief in het lichtere genre. Ik hou van de manier waarop hij ruimte creëert. Die samenwerking behoort tot een van de mogelijke scenario’s voor het verjaardagsconcert. Nog een ander project dat me nauw aan het hart ligt, is een plaat met enkel standards. Maar probeer zo iets maar eens uit te brengen. Het is nu al een ramp. Bij Dreyfus vragen ze me steeds een, twee of zelfs drie jaar te wachten eer de volgende plaat kan verschijnen. Die hele problematiek houdt me bezig.

Nu heb je zoiets als MySpace. Heel wat sympathieke mensen vragen mij trouwens om via die weg hun ‘vriend’ te zijn. Daarvoor heb ik helaas geen tijd. Ik ben net terug van een tournee met Ron Carter en er staan daar een vijftigtal dergelijke aanvragen klaar. Ik antwoord niet als ik niets gehoord of beluisterd heb. Maar als ik dat moet doen, zelfs al is het telkens maar vijftien minuten, tel dan maar eens uit hoeveel uren ik kwijt ben. Als ik op tournee ben, heb

6

Jazzmozaïek 2/2007

ik geen tijd om me daar mee bezig te houden.

Dan kom ik thuis, zit mijn mailbox vol, ligt er een berg post, moet ik allerlei technische reparaties uitvoeren en komt er nog een journalist aanzetten (lacht). Ik stel me soms de vraag wat ik doe in het leven.

nummers gespeeld of daar kwam nog iemand die Daniel uitgenodigd had het podium op.

Bleek dat niemand minder te zijn dan Sonny Stitt! Beeld je in: mijn allereerste jam in een jazzclub en ik sta daar in gezelschap van mannen als Daniel Humair en Sonny Stitt.

Zijn er concertherinneringen die je absoluut wil vergeten? Erbarmelijke omstandigheden bijvoorbeeld of een onmogelijk publiek.

Het ligt nooit aan het publiek, wel aan de muzikanten. Ik heb vrijwel allemaal goede herinneringen. Toch is er een concert dat ik het liefst wil vergeten. Dat was zo een twintig jaar geleden. Ik had toen echt te veel gedronken.

Het was zo erg dat ik mijn vingers niet meer in beweging kreeg. Verschrikkelijk was dat want voor de rest was alles en iedereen perfect in orde. Enige verzachtende omstandigheid was dat het in Polen was waar je zoiets natuurlijk moet doen (grijnslacht). Gelukkig was ook Biréli Lagrène op het podium en die speelt voor twee gitaristen. Zo bleef de schade nog wat beperkt.

In diezelfde periode heb ik hetzelfde nog eens voor gehad tijdens een benefietconcert voor De Morgen. Peter Hertmans heeft me toen moeten vervangen. Dat zijn echt twee verschrikkelijke herinneringen. Gelukkig zijn die problemen ondertussen al lang achter de rug.

(Philip geraakt nu helemaal op dreef).

Een paar jaar later heb ik ook met Dexter Gordon gespeeld. Dat was in 1963 of 1964 tijdens een festival in Stockholm. Om maar te zeggen dat ik sinds het begin wel wat geluk gehad heb.

Woonde ik toen niet in Brussel maar in een of ander provincienest, dan had ik niet op de expo gespeeld, had Humair mij niet gehoord en had ik zijn pianist van toen niet ontmoet.

En nu komt het. Vijfentwintig jaar later komt diezelfde Kaufman naar mij na een concert in Washington. Hij wilde mij per se meetronen naar een andere club om een zangeres aan het werk te horen. Ik had er echt geen zin in. Het was al laat en ik wilde gewoon gaan slapen.

Maar die vent bleef maar aandringen. Uiteindelijk liet ik mij dan toch overhalen. Bleek dat het veel verder was dan hij aanvankelijk gezegd had en toen we in de club aankwamen stond er zelfs niemand op het podium. Ik was echt in een rothumeur. Even later zette zich dan toch een dame achter de piano en kreeg ze het gezelschap van een zwarte bassist en een zwarte drummer wiens cimbalen nota bene heel hoog opgesteld stonden als bij een fusion- of een rockdrummer.

Mijn humeur zakte nog dieper. Tot de dame in kwestie begon te spelen en te zingen. Na dertig seconden zat ik aan de grond genageld. Weet je wie het was? Shirley Horn. Voor mij toen nog totaal onbekend. Maar wat een impact. Je moet goed beseffen dat ik daar echt met een heel negatieve instelling toegekomen was en om dan zo onder de indruk te geraken, “J’étais sur mon cul”. Eenmaal terug in België heb ik iedereen over haar verteld maar niemand kende haar, zelfs Toots niet. De eerste die wist over wie ik het had, was Billy Hart. Van hem vernam ik dat Miles zijn muzikanten meenam om naar Shirley Horn te gaan luisteren. En inderdaad, op een aantal van zijn platen hoor je die invloed doorsijpelen.

Net als deze van Ahmad Jamal, maar dit terzijde.

Kortom, dat is een ervaring die ik nooit zal vergeten: zelfs als je totaal geen zin hebt om naar iets of iemand te luisteren, kan het resultaat toch verbluffend zijn.

Daartegenover heb je natuurlijk tientallen positieve verhalen. Wil je er eentje uitpikken? (zonder aarzelen) De drie concerten in de Blue Note in 1961 met Lou Bennett en Oliver Jackson die toen de drummer was van Buck Clayton. Het was de eerste keer dat ik een dergelijke groove hoorde en vooral zelf meemaakte. Terrible.

Je zette je eerste stappen op een podium in 1958. Volgend jaar is het eveneens vijftig jaar geleden dat de expo plaats had. Je woont ondertussen ook terug in Brussel. Misschien een extra gelegenheid om iets speciaal te doen?

Dat doet me denken aan mijn eerste jam. Dat was in La Rose Noire in het Beenhouwersstraatje. Daniel Humair had me daar uitgenodigd. Hij had me daags voordien aan het werk gezien op de expo en vond me blijkbaar goed genoeg om eens met hem te jammen. Naast Humair was er nog een bassist en een pianist, een zekere Harold Kaufman, die later psycholoog geworden is in Washington. We hadden nog maar drie

Philip Catherine live 21-09: 27-09: 29-09: 31-10:

Dinant Jazz Nights (met het BJO & David Linx) Jazz Hoeilaart Django D’or (Dinant) Paleis voor Schone Kunsten

Discografie en ander nieuws op philipcatherine.com

Michel Bisceglia over zijn

Inner you Jeroen Revalk

“Jazz is mijn speelgoed”

T

ijdens de voorstelling van de nieuwe cd Inner you kon Jazzmozaïek even bijpraten met Michel Bisceglia in Garage 29, zijn nieuwe stek in Brussel.

Michel Biseglia: Ik was al heel lang op zoek naar een plek in Brussel. Ik woon in Genk, ik ben er geboren en getogen, maar ik voelde dat ik een optrek moest vinden in het Brusselse of het Antwerpse om dichter bij het centrum van alles aanwezig te zijn. Ik kan hier overnachten, klanten ontvangen en repeteren. Heel wat beter dan jaarlijks hopen geld uit te geven aan de huur van repetitielokalen. Ik heb dit pand vorig jaar gekocht, het is meer dan 100 jaar oud. Het is een voormalige stalling van koetsen, vermoed ik, en het heeft een ongelofelijk artistiek karakter. Ideaal voor kleine concerten of cd-presentaties. Op de voorgevel staat het woord ‘garage’ gegraveerd. En het huisnummer is 29. De naam was dus snel gevonden.

En ik vind het zo toepasselijk voor de muziek omdat iedere muzikant ooit eens begint in een garage. En ik vond dat zo juist. Ik dacht dit wordt het gewoon: Garage 29.

Je zit dan wel in je garage maar je bent niet bepaald een beginneling. Tien jaar geleden verscheen je debuut onder eigen naam en nu is er je vierde cd Inner You. Hoe voelt dat?

Het is een reis. Tien jaar geleden nam ik een initiatief met een serieuze voorbereiding vooraf. Ik vind nu dat een goede plaat zichzelf maakt. En daarmee bedoel ik dat het niet allemaal met voorbedachten rade ontstaat.

Tien jaar geleden deden we een concert in een studio en ik had mijn vaste technicus, Pino Guarraci, gevraagd om alles op te nemen. Je weet maar nooit. We hebben zo’n twee uur muziek bij elkaar gespeeld. Dat was leuk en geweldig maar er waren twee nummers die er echt uitsprongen. Toen dacht ik: rond die twee nummers wil ik een plaat maken. Zo probeer ik al mijn eigen platen te maken. Niet vanuit het idee: ‘het is een paar jaar geleden, tijd om nog eens wat studio te boeken en een cd op

8

Jazzmozaïek 2/2007

In het voorjaar verscheen eindelijk nog een puur jazzalbum van pianist Michel Bisceglia en zijn trio met bassist Werner Lauscher en drummer Marc Léhan. Bisceglia heeft scherpe oren en een open geest. Als componist, arrangeur en dirigent werkte hij met grote internationale en Belgische artiesten, van pop en chanson tot opera en symfonische muziek. Maar jazz is en blijft zijn ding.

te nemen’. Zo werkt het niet. Ook Inner you is er eerder toevallig gekomen. Ik had wat materiaal voorhanden en we besloten de studio in te gaan, zonder speciale repetities vooraf.

We repeteren in ieder geval regelmatig samen.

In de zomer van 2006 trokken we de studio in en hebben een hele dag muziek gespeeld. En een half jaar later, op 11 januari 2007, hebben we een tweede sessie gespeeld. Ik had dan wat nieuwe composities bedacht die we intussen ook al met publiek getoetst hadden. Zonder te weten wat die eerste sessie had opgeleverd Dirk Swartenbroeckx van Buscemi heeft al verschillende keren met Michel Bisceglia gewerkt:

Michel is zo veelzijdig. “ Hij kan alles aan: jazz, pop, klassieke muziek. Ik vind het niet zo vanzelfsprekend om mijn eigen nummers aan iemand anders te geven om te arrangeren, maar hij doet dat fantastisch.

”

hebben we toen nog zes stukken opgenomen. ‘s Namiddags was er nog wat tijd over om de beide sessies te beluisteren. En ja, dat was een verrassing. Zo werk ik trouwens ook als ik composities schrijf of arrangementen maak.

Zodra ik denk ‘dit is het’, laat ik het liggen en ga ik wandelen. En als ik dan terugkom en het is nog steeds goed, dan ben ik zeker. Want soms kan je eigen enthousiasme zo fout zijn dat je daardoor verraden wordt.

Een van de songs op Inner You heet Traveller. Gaat dat over de reis die jullie als trio maken?

Figuurlijk wel. Ik zie het een beetje zoals thuiskomen. We zijn met dit trio 17 jaar aan het

spelen. We hebben heel veel meegemaakt, we zijn enorm geëvolueerd. En we zijn heel ver gegaan, in sommige muzikale passages in bepaalde periodes was het heel extreem.

We hebben geprobeerd alle uithoeken op te zoeken, met een bepaalde identiteit die je altijd meedraagt natuurlijk. En die Traveller beschrijft dat een beetje. Dat doorkruisen van wegen en plaatsen en momenten en emoties.

Het nummer is heel simpel maar het zegt alles, vind ik. Het is wat je noemt een instant composition: ik ga aan de piano zitten en ik begin gewoon te spelen. Ik schrijf het zelfs niet op, ik neem het even met een walkman op of zo.

Weet je, ik schrijf heel veel voor symfonische orkesten en dat is een gigantisch werk. Heel veel noten, duizenden noten, moeilijke ritmieken, alles wat je wil. En met dit trio zoek ik juist het tegenovergestelde. Ik wil zo weinig mogelijk opschrijven maar toch muziek kunnen maken. Dat is de sterkte van dit trio: we hebben heel weinig nodig om er iets mee te doen.

Melodie en sfeer Je had het daarnet over identiteit. Jij bent een Italiaanse Belg, in hoeverre is die Italiaanse afkomst ook in je muziek te horen?

Zin voor melodie, dat vind ik heel belangrijk.

Hoe ouder ik word, hoe belangrijker ik het vind, dat is heel vreemd. Mijn spel is geëvolueerd. Ook doordat ik veel met grote orkesten bezig ben, ben ik anders met het fenomeen muziek beginnen om te gaan. Maar ik heb die zin voor melodie ontwikkeld, en ben daar nog meer belang aan gaan hechten. En ik denk dat dat misschien wel met mijn afkomst en identiteit te maken heeft. Er wordt gezegd dat in de klassieke muziek, de Puccini’s en dergelijke, in die tijd in Napels de mooiste melodieën zijn geboren.

Maar ik voel mij thuis hier. Dit is mijn thuis. Als ik in Italië ben, ben ik een toerist, zo simpel is dat. Oké, mijn ouders zijn Italiaans, we spreken thuis meer Italiaans dan Nederlands, maar hier is mijn thuis, niet daar, nee.

Rocco Granata:

die jongen “alIkveleapprecieer jaren. Ik heb hem links en rechts gevolgd tijdens jazzconcerten en ik vind hem een hele grote. Ik heb hem gekozen als mijn arrangeur voor mijn nieuwe cd. Eerst zouden we met een klein orkestje tarantella’s opnemen en uiteindelijk is het een productie geworden met 42 muzikanten. In het titelnummer Paisellu miu, dat is in het dialect van Calabria ‘mijn lieve dorpje’, doet ook Toots mee. En elke keer als ik zijn solo hoor dan begin ik te wenen, echt waar.

Maar je speelt wel een song van Rocco Granata, dat gaat over mijn dorp?

Ja, dat raakt me wel. Je zou de tekst van Rocco moeten lezen, dat gaat zo diep. Dan besef je wat mijn ouders eigenlijk hebben moeten meemaken. Het gaat alleen maar om emotie, hè. Maar zo’n exodus, een land achterlaten, vaarwel ik zie je nooit meer terug… De dag van vandaag gebeurt dat over de hele wereld nog steeds maar we beseffen dat eigenlijk niet.

Toen ik met Rocco Granata aan zijn nieuwe cd aan het werken was, had ik alleen nog maar het melodietje van Paisellu miu. Rocco heeft er dan tekst op gezet en toen hij dat voor de eerste keer voor mij zong... mijn haren gingen rechtstaan en hij kreeg tranen in zijn ogen.

Dus dat was even heel pakkend.

Ook heel mooi vind ik het openingsnummer Sandino. Als je dat naast het laatste nummer legt, die Traveller van daarnet, dan lijken die twee elkaar te spiegelen.

Ja, misschien is het een het negatief van het andere, in de zin van een fotonegatief. Sandino met een bepaalde traditie, pure jazz, heel traditioneel, maar toch ook met verrassende momentjes, verrassende wendingen in de melodie en akkoorden. En Traveller heeft echter helemaal geen changes, het is gebaseerd op een ostinato baslijntje.

Dat me trouwens erg doet denken aan Song For My Father van Horace Silver.

Ja, dat is me nog gezegd. Ik ken dat natuurlijk

(foto: © Jos Knaepen)

”

Michel Bisceglia

Michel Bisceglia: “Mocht ik als kind een viool gehad hebben, zou ik

misschien wel violist geworden zijn.” wel maar het is me zelf niet eerder opgevallen. Maar Sandino is een nummer van Charlie Haden dat ik ken in de trio-uitvoering met Geri Allen en Paul Motian op de cd Etudes. Die plaat heb ik via drummer Eric Thielemans ontdekt en daar ben ik hem nog zo dankbaar voor. Ik spreek nu over 1994 of zo, die plaat vond ik zo sterk van sfeer van opname en van spel. En die Sandino draagt de hele sfeer van die plaat.

Daar zit alles in. Ik heb het nummer nooit gespeeld maar ineens vond ik dat het op onze plaat perfect zou passen. We hebben het zelfs niet gerepeteerd, ik heb het zo meegenomen in de studio en we hebben er twee takes van opgenomen. En ik ben heel blij dat ik dat heb gedaan want ik speel het heel graag.

Symfollies en speelgoed Naast je jazztrio ben je ook met heel andere dingen bezig. Je werkt met popmuzikanten, maakt filmmuziek, en je schrijft en dirigeert ook symfonische muziek.

Ja, symfonisch werken heeft mij altijd geboeid.

Mocht ik als kind een viool gehad hebben, zou ik misschien wel violist geworden zijn. Strijkers hebben mij altijd geboeid. Ik heb die scholing niet, ik deed geen conservatorium, ik heb mij wel verdiept in analyses, orkestraties bestudeerd en getracht te begrijpen, en heb zelf transcripties gemaakt. En opeens kreeg ik opdrachten binnen. Mijn eerste opdracht was een compositie die ik geschreven had voor een Broadway-show

Jazzmozaïek 2/2007

9

(foto: © Jos Knaepen)

Michel Bisceglia Trio

in Duitsland. De intendant van het theater van Aken vroeg mij een versie voor een 80-man sterk orkest. Ik had dat toen nog nooit gedaan maar op zoiets zeg ik altijd ja. Omdat je daarvan kan leren, zie je. Zo’n kans grijp je. Met alle gevolgen vandien, dat is afzien natuurlijk, zeker zo’n eerste keer. Het resultaat was best behoorlijk, al zou ik het nu heel anders gedaan hebben. Daarna volgden gelijkaardige opdrachten, o.a. van Jari Demeulemeester van de Ancienne Belgique. Met de kwantiteit en de routine krijg je métier. En dan verfijn je dat en begint dat te groeien. En ik heb

Jari Demeulemeester, goede vriend en directeur van de Ancienne Belgique in Brussel:

Bisceglia groeide “vanMichel een kleine jongen uit een armoedig Italiaans gezin rond de koolmijn in Waterschei tot een muzikaal figuur die eigenlijk internationaal mee kan draaien. En hij heeft dat allemaal gedaan op eigen kracht. En volgens mij is hij nog lang niet aan het einde van zijn mogelijkheden.

”

10

Jazzmozaïek 2/2007

Michel Bisceglia: “Ook doordat ik veel met grote orkesten bezig ben, ben ik anders met het fenomeen muziek beginnen om te gaan.” het geluk gehad om sinds 1999 voor Symfollies te werken. Dat is een Belgische productiefirma van tekenfilms, waarbij klassieke muziek gearrangeerd wordt om het verhaaltje te vertellen.

Ondertussen heb ik al zo’n 250 orkestraties gemaakt. En ik besefte op een gegeven moment: als ik mijn orkestraties wil verfijnen, moet ik zelf kunnen dirigeren. Niet om dirigent te worden, maar om nog gedetailleerder te kunnen orkestreren. Dus heb ik me daar ook op toegelegd.

Ik heb privé-lessen genomen, en ik heb mij een paar jaar opgesloten met video’s van de allergrootste dirigenten. Symfollies was voor mij de gelegenheid om daarmee te beginnen. De eerste keer was moeilijk omdat je de knepen van het vak nog niet kent, maar goed. Dat is springen, duiken en zwemmen, en dan lukt dat wel.

Is jazz het summum van muziek maken voor jou?

Nee, zo zie ik het niet. Weet je, jazz is eigenlijk speelgoed voor mij. En het is heel belangrijk om speelgoed te hebben. Want als ik dat speelgoed niet heb, kan ik al de rest ook niet doen. Jazz is avontuur; dat is zich soms begeven op heel los zand, maar wij met het trio weten hoe daarmee om te gaan. En ik heb dat echt nodig. Om dan daarnaast ten dienste te staan van anderen, om platen te producen voor Rocco Granata, Jo Lemaire, Johan Verminnen, Kris De Bruyne. Ik heb er onlangs ook eentje gedaan voor Miel Cools, met veel plezier en veel respect. En ik geniet er ook van. Maar als ik mijn speelgoed niet heb, dan heb ik een probleem.

Recente discografie • Michel Bisceglia Trio - Inner You (Prova Records). Zie bespreking (****) op p.30 van Jazzmozaïek nr 1/2007 (maart 2007).

• Cattleya – Diary (Prova Records) is een andere trio-cd met zijn Duitse trio, die ook eerstdaags zal verschijnen. Zie recensie in dit nummer.

• Ook de in dit nummer besproken cd van Rony Verbiest – Nature Boy is een productie van Michel Bisceglia en verscheen op zijn Prova Records label. www.michelbisceglia.com

Schitterende saxofonist. Op de radio.

Op Klara geniet u met uw ogen dicht van de mooiste concerten. Maar er gaat nog altijd niets boven livemuziek. Veel plezier met Jazz Hoeilaart!

De cultuurradio.

Antw. FM 96.4 Antw.-stad FM 92.0 Vl.-Brabant FM 89.5 O.-&W.-Vlaanderen FM 90.4 Limburg FM 89.9 en via DAB | klara.be

Georges Tonla Briquet

Karel Van Marcke

& Chroma

“Jazz en fusion zijn mijn taal”

Karel Van Marcke won al tweemaal de prijs voor beste compositie tijdens het concours van Jazz Hoeilaart. Met Jambangle ging hij de fusiontoer op. Via zijn nieuwste project Chroma ontwikkelt hij opnieuw een eigen dialectiek in het verlengde van fusionjazz. De filmische ondergrond van de muziek is echter onweerlegbaar terwijl er tevens duidelijke links opduiken met rock en pop.

D

aarnaast componeerde hij in het verleden ook al voor het Vlaams Radio orkest en het Nationaal Orkest van België. Hij was eveneens betrokken bij Symfollies (de reeks tekenfilmpjes met klassieke muziek, gtb) terwijl hij ook muziek schreef voor initiatieven van multimedia. Wie de man enkel beschouwt als een jazzartiest doet hem dus veel te kort. We hadden een verhelderend gesprek met deze gedreven componist-muzikant.

Bij Jambangle waren jullie met zestien.

Chroma is een kwintet. Werd het te onoverzichtelijk of geraakte je uitgekeken op de formule?

Ik wilde vooral nieuwe horizonten verkennen en liefst met totaal andere mensen om op die manier weer een frisse start te kunnen nemen.

Eerlijk gezegd had ik op een bepaald moment genoeg van het hele jazzwereldje. Vooral de praktische organisatie was er teveel aan. Ik moest alles steeds zelf regelen. Zakelijk gezien was een groep van zestien muzikanten te log geworden. Daardoor kreeg ik niet meer verwezenlijkt wat ik echt nastreefde. Vandaar dat ik een sabbatperiode inlaste. Althans op jazzgebied want ondertussen bleef ik wel verder componeren voor o.a. het Vlaams Radio Orkest.

Karel Van Marcke: “Bij Chroma is er een hechte band, we voelen elkaar goed aan.”

Heb je de nieuwe composities geschreven met de muzikanten in je achterhoofd of heb je eerst een groep samengesteld en ben je dan beginnen componeren?

Een aantal nummers had ik al in voorraad maar ik kon er indertijd bij Jambangle niet mee weg.

Het was nu een mooie kans om ze terug op te vissen. Daarnaast heb ik ook nieuwe composities geschreven, rekening houdend met de specialiteiten van deze muzikanten. Toch komt het er uiteindelijk op neer dat zij zich moeten

12

Jazzmozaïek 2/2007

aanpassen aan mijn stijl en niet omgekeerd. Ik weet hoe ver ik kan gaan. Mijn bedoeling was om te werken met echte virtuozen en die heb ik wel. Met virtuozen bedoel ik dat ze niet alleen technisch heel goed zijn maar dat ze tevens luisteren naar elkaar. Bij Chroma is er een hechte band, we voelen elkaar goed aan. Soms lopen we wel eens tegen de lamp omdat we bepaalde grenzen te ver gaan leggen op het podium zonder iets op voorhand af te spreken. Het gebeurt dan dat er een probleempje ontstaat maar dat moet kunnen. Ook heel belangrijk is het gevoel voor humor. Bovendien vind ik het nodig dat de muzikanten mijn muziek durven doorprikken. Ik sta daar helemaal voor open. Dat was bij Jambangle soms een probleem. We waren met teveel om echt te experimenteren.

Karel Van Marcke: “Muzikanten begrijpen ook hoe

moeilijk het voor een componist is om zijn ding te kunnen doen.”

Je slaagt er telkens in je te omringen met de juiste muzikanten. Hoe vind je ze elke keer opnieuw?

Ik opteer er sowieso altijd voor om te werken met jonge muzikanten omdat die nog volop evolueren en dat ongelooflijke spontane in zich hebben. Zelf ben ik nog altijd fulltime muziekleraar. Op die manier blijf ik op de hoogte van wie wat kan. Daarnaast is er natuurlijk de mond aan mond reclame. Saxofonist Joachim Badenhorst kwam erbij omdat onze vibrafonist Pascal Schumacher zei dat hij de perfecte man was.

Dit bleek meteen ook zo bij de eerste repetitie.

Idem voor bassist Cédric Waterschoot die bij de groep kwam op aanraden van mijn vroegere bassist Wouter Berlaen. Zo heb ik al dikwijls de luxe gehad om met de beste muzikanten van België te kunnen werken. Dat is vooral omdat ze weten dat ik er telkens helemaal voor ga.

Daar hebben ze respect voor. Ze beseffen daar-

bij dat de budgetten die ik aanbied niet hoog zijn maar ze weten ook dat ik het uiterste uit de kan haal voor hen. Dat gaat vlug rond in het wereldje. Op die manier bouw je credibility op. Muzikanten begrijpen ook hoe moeilijk het voor een componist is om zijn ding te kunnen doen. Daarom proberen ze mij zoveel mogelijk te steunen, wetende dat ik heel correct ben. Zelf kwam ik jarenlang aan de kost als muzikant en werd ik langs alle kanten uitgebuit. Dergelijke onrechtvaardigheden wil ik in elk geval uitsluiten voor wie met mij werkt.

Met zangeres Geike Arnaert (Hooverphonic) haal je iemand binnen uit een totaal verschillende wereld waarin andere normen gehanteerd worden. Stelde dat geen probleem?

Ik contacteerde haar op aanraden van producer David Poltrock (bekend van zijn werk met popartiesten als Yasmine en Stash, gtb).

Ze was onmiddellijk akkoord om mee in dit avontuur te stappen. Natuurlijk zijn er financiële consequenties maar gelukkig draait het bij Geike niet enkel daar om. Zij is iemand die haar grenzen wil verleggen en haar werk met hart en ziel doet. Het bewijs: nog voor de officiële optredens van start gingen, kwam ze regelmatig meezingen als we ergens speelden, gewoon om zich al beter te kunnen inwerken. De eerste maal was dat zelfs in De Hopper. Daar werd ze zowat voor de leeuwen geworpen. Toen ondervond ze echt hoe jazzmuzikanten denken en handelen als ze live spelen. Bij ons gebeurt alles heel organisch. Wij zitten niet in een strak keurslijf zoals bij popmuziek. Dat vraagt een grote aanpassing van Geike. Van meet af aan heeft ze echter bewezen dat ze lef heeft en dat ze het aankan. Voor haar is het een mooie leerschool terwijl het natuurlijk klopt dat wij vruchten plukken van haar naambekendheid.

Was je vertrouwd met de muziek van Hooverphonic?

Totaal niet. Het toeval wil dat ik de eerste dag nadat we met Geike in de studio gezeten had-

den, een leerling van de academie moest begeleiden die een partituur meegebracht had van Hooverphonic.Ik kende het nummer niet maar vond het mooi. Dat was eigenlijk mijn eerste bewuste kennismaking met hun muziek.

Ondertussen heb ik wel hun platen beluisterd, iets wat ik haast nooit doe.

De naam Diederik Wissels is gevallen en dan is David Linx meestal niet ver weg. Hij is tevens gastzanger op Radea.

Toen de eerste cd van Jambangle net uit was, moest bassist Wouter Berlaen zijn eindexamen spelen aan het conservatorium. Hij deed dat met de hele groep erbij. David had dit gehoord en kwam daarna naar mij met de vraag om in de toekomst samen eens iets uit te werken. Ik heb er indertijd heel lang over nagedacht om dat te doen op de tweede plaat van Jambangle maar de muziek zat al zo vol dat ik het toen niet opportuun vond. Met Radea wist ik meteen dat het kon. Ik zou graag nog veel meer met hem samenwerken maar organisatorisch is dat problematisch want hij heeft natuurlijk een aantal prioriteiten.

(foto: © Jos Knaepen)

Hoe blijf je dan op de hoogte? In je muziek zitten nochtans vele invloeden verdoken.

Er zijn een aantal platen waar ik veel van hou, vooral dan in het klassieke genre. Die beluister ik regelmatig. Voor het overige ben ik vooral bezig met mijn eigen ding en probeer dat zo goed mogelijk uit te bouwen. Ik weet van mezelf dat ik zeer beïnvloedbaar ben. De titeltrack Radea bijvoorbeeld is gecomponeerd de dag nadat ik Streams met Diederik Wissels aan het werk gehoord had tijdens Jazz in ’t Park. Ik geef ook toe wie mij geïnspireerd heeft, zelfs al gebeurt dat geheel onbewust.

Karel Van Marcke

Karel Van Marcke: Van wie zijn de teksten?

Die zijn van Alain Pringels, theaterschrijver en artistiek verantwoordelijke van toneelgroep De Appel in Den Haag. We leerden elkaar kennen via het multimediaproject De Zotte Koning.

Op een dag ben ik het NTG in Gent binnengestapt met de vraag of ik iemand van de tekstschrijvers kon ontmoeten rond het idee over een bepaald schilderij dat ik wilde uitwerken.

Alain was erbij toen ik mijn uitleg deed. Hij is het bewuste schilderij gaan bekijken en zag de samenwerking wel zitten. Nadien heb ik hem gevraagd gedichten te schrijven geïnspireerd op mijn muziek. Aan de hand daarvan zijn de uiteindelijke songteksten ontstaan. We zijn beiden zo tevreden over het resultaat dat we al aan een volgende cd denken. Mijn componeren is een continue zoektocht naar contacten met andere media. Daarom is het frustrerend dat ik als jazzmuzikant bestempeld word terwijl ik ook heel veel klassieke werken componeer.

“Mijn componeren is een continue zoektocht naar contacten met andere media.”

Daarnaast zou ik ook heel graag soundtracks schrijven. In Radea zitten niet toevallig heel wat filmische elementen verwerkt. Helaas geraak ik niet binnen in dat wereldje. De coconmentaliteit is zeer sterk. Nochtans zijn er mensen die achter mij staan maar ze durven blijkbaar geen risico nemen. Velen raden mij aan om eens een zuiver filmische plaat te maken. Daar geef ik echter niet aan toe. Jazz en fusion zijn mijn taal. Ik ga geen concessies maken om toch ooit eens filmmuziek te mogen schrijven. Ze moeten maar goed luisteren naar mijn muziek, het zit er allemaal in. Het probleem is dat er in de filmwereld veel mensen bewegen die niets van muziek kennen terwijl ze wel de beslissingen nemen. Ik wil niet schoppen naar andere com-

ponisten maar als ik bepaalde scores hoor, dan krijg ik daar een slecht gevoel bij.

Iemand met wie je veel contact hebt, o.a. via je werk voor ‘Symfollies’, is Michel Bisceglia.

Hij was mijn leraar en heeft mij zeker beïnvloed al durf ik ook te zeggen dat het wederzijds is.

Voor mij is hij de grootste muzikant die ik ken, zeker hier in België. Ik kijk onwaarschijnlijk op naar hem. We hebben zowat dezelfde dromen en dezelfde visie. Bovenal hebben we een groot respect voor elkaar. De ervaring die ik opgedaan heb met Symfollies is onbeschrijflijk. Hij is voor mij echt een soort mentor. Zulke mensen heb je nodig om je ding te kunnen blijven doen.

Jazzmozaïek 2/2007

13

Michel Hatzigeorgiou over Jaco Pastorius,

twintig jaar geleden overleden

Peter De Backer

“Hij blijft mijn muzikale held” Geen elektrische bassist die de geschiedenis van zijn instrument zo heeft beïnvloed als Jaco Pastorius. Twintig jaar na zijn tragische dood, wordt hij niet alleen door collega’s muzikanten vereerd: “Jaco was niet alleen een fenomenale bassist. Hij was gewoon een poëtisch muzikant, die me zeer diep geraakt heeft.”

A

rius ook persoonlijk goed heeft gekend. Boven de tafel bij hem thuis in Brussel, hangt een mooi portret van Jaco in volle actie. Een foto

(foto: © Jos Knaepen)

an het woord is Michel Hatzigeorgiou (45), virtuoos elektrisch bassist van Aka Moon en talloze andere projecten, die Pasto-

Michel Hatzigeorgiou

Michel Hatzigeorgiou over Pastorius: “Hij heeft me tot in het diepste van mijn ziel geraakt.”

14

Jazzmozaïek 2/2007

uit de goede jaren. Want ook al is hij slechts 35 geworden, aan zijn gewelddadige dood gingen jaren van miserie vooraf. Jaco’s manischdepressief gedrag nam na zijn vertrek uit Weather Report, de supergroep rond Joe Zawinul en Wayne Shorter, zo’n monsterachtige vormen aan, dat niet alleen zijn muzikale carrière geruïneerd raakte. Jaco werd zo agressief en onhandelbaar, dat normale sociale omgang met hem uitgesloten was. Op een dramatische avond in september 1987 werd hij aan de deur van een nachtclub zwaar in elkaar geslagen.

Enkele dagen later, op 21 september, overleed hij aan de gevolgen.

“Ik herinner me nog goed hoe ik het nieuws over zijn dood heb moeten vernemen”, vertelt Michel Hatzi. “Ik was zelf nog aan het herstellen van een zwaar verkeersongeval, toen ik thuis bij mijn ouders in Charleroi ’s morgens vroeg telefoon kreeg. Een journalist zei me koudweg: ‘Jaco is dood, wat is uw reactie?’ Ik kon geen woord uitbrengen en heb de hoorn neergegooid.”

Een complete verrassing was het nochtans niet. “Ik had hem rond nieuwjaar ‘87 nog gebeld. Hij was toen goed bij zijn verstand: ik oefen weer elke dag op mijn bas, vertelde hij mij. Van andere mensen hoorde ik hoe beroerd hij er in werkelijkheid aan toe was. Ik had dat vreselijke nieuws dus wel zien aankomen. Die hele periode dat ik hem heb gekend was hij zeer rock’n roll. Jaco was oncontroleerbaar. De ene keer liep hij naakt de straat op. Een andere keer kieperde hij zijn bed door het raam. Als we naar een jazzclub gingen, stormde hij het podium op, griste de bassist zijn instrument uit de handen en begon ontstellend luid te spelen. Het zal u niet verbazen dat we overal werden buitengezet. Eén keer hebben we zelfs samen de nacht op het politiekantoor moeten doorbrengen, in Rochester (VS). Daar zouden we spelen met muzikanten die we gewoon van straat hadden gehaald. Want de grote namen wilden niet meer met Jaco optreden. Iedereen had toen al schrik van hem.”

Toots Voor èlke jonge bassist is Pastorius een referentie, ook vandaag nog. Maar dertig jaar geleden - na die fenomenale debuutplaat - was Pastorius zowat de Jimi Hendrix van de basgitaar, een halfgod. “Ik had er echt alles voor over om hem eens te ontmoeten”, zegt Hatzigeorgiou. “In 1981 zat ik in de band van Toots Thielemans, die toen net met Jaco had opgenomen. Hij moedigde me aan om hem op te zoeken. Ik ben zo blij dat ik het uiteindelijk heb gedaan.”

Michel Hatzi was Pastorius per toeval wel eens tegen het lijf gelopen, toen hij als gitarist met Plastic Bertrand op tournee was door Frankrijk. “Ik liep achter hem aan en riep: ‘Hé, mister Jaco! Ik ben Michel, ook een bassist. ‘F*** you!’, antwoordde hij. Pas toen ik vertelde dat ik ook met Toots speelde, heeft hij me geaccepteerd.”

Het bleef toen bij een kort gesprek. “Een jaar later, in 1984, was onze ontmoeting veel intenser. Ik was met een vriend-gitarist, Stéphane Martini, speciaal naar Martinique (een van de Caraïbische eilanden) getrokken, omdat Jaco er als eregast een jazzstage zou leiden. Toen we daar arriveerden, viel Jaco niet te bespeuren. Pas nadat zijn manager zijn instrumenten had opgestuurd, kwam Jaco de dag nadien opdagen. Die eerste drie dagen was hij echt super: Jaco gaf zijn masterclass, was charmant, buitengewoon. Lesgeven deed hij eigenlijk niet. We konden hem wel alles vragen, en dan speelde hij het gewoon voor. Maar vanaf die vierde dag is het fout beginnen lopen.”

“Jaco had veel meer zin om te spelen dan om demonstraties te geven. Hij gaf nog een ongelooflijk duoconcert met drummer Rashied Ali. Van de 24 studenten waren we uiteindelijk nog met twee die Jaco niet wilden laten vallen. Hij stopte mij zijn bas in handen en zei: ‘hier Michel, toon jij maar hoe het moet’. En hij is zwaar aan de zuip gegaan. De organisatoren hebben nog toeren moeten uithalen om hem weer weg te krijgen. Hij heeft zelfs een airhostess aangevallen omdat hij wist dat hij dan van het vliegtuig zou worden gezet.”

Ook na dat bizarre avontuur op Martinique heeft Michel hem nog ontmoet. “Jaco kwam naar België voor een concert. Ik heb die tournee met hem verdergezet in Nederland. Maar lang heeft dat niet geduurd. De manager blies alle resterende concerten af omdat Jaco’s gedrag echt wel vreselijk was. Later ben ik nog een maand bij hem op bezoek geweest in New York. Vreselijke dingen heb ik daar meegemaakt. Manische depressie is geen ziekte: je kunt er niet van genezen. In het beste geval krijg je het onder controle. Maar de medicamenten waren destijds nog lang niet zo effi-

ciënt als vandaag. Als Jaco zijn medicatie al nam, was hij tot niks meer in staat. Dan zat hij daar maar stilletjes voor zich uit te staren en kon hij niet spelen. Hij wilde dat niet meer.

Maar als hij zijn medicatie niet nam, werd hij gek. Soms herpakte hij zich, en was hij weer zichzelf. Dan gedroeg hij zich opnieuw als de perfecte gentleman en speelde hij opnieuw virtuoos. Je dacht: wauw, Jaco is terug! Helaas duurde dat nooit lang. Zijn gemoedsstemmingen wisselden razendsnel: van peilloos verdriet tot zo’n exuberant enthousiasme dat hij weer uitriep: ‘I am the best!’ Wat ook wel zo was, maar goed. Dat viel niet vol te houden.

Uiteindelijk ben ook ik moeten vluchten.”

Michel Hatzigeorgiou over Pastorius: “Hij heeft de geschiedenis

van de bas veranderd: er is voor Jaco, en er is na Jaco.”

Genie “Al die verhalen over Jaco halen hem als mens zwaar naar beneden. Maar vergeet toch niet dat hij een groot muzikaal genie was én een mooie mens. Tijdens zijn creatieve periode –grofweg tot zijn vertrek uit Weather Report in 1981 – was hij perfect clean: hij rookte niet, dronk alleen water, en gebruikte geen drugs.

Hij werkte altijd: op de bus, in het vliegtuig.

Overal kon hij componeren, ook zonder dat hij een piano in de buurt had. Muziek, muziek, muziek: dat was zijn leven. Een jazzmuzikant in strikte zin was hij zeker niet. Eigenlijk heeft hij de jazzstandards pas ontdekt ten tijde van zijn debuutplaat. Hij hield van alle muziekstijlen, van Stevie Wonder, Fela Kuti, Frank Sinatra over de Beatles en Elvis Presley tot James Brown en hedendaags klassiek. Hij is begonnen als drummer. Gaf je hem een sax, dan was hij daar drie dagen later al mee weg. Hij speelde ook voortreffelijk piano. Voor mij blijft Jaco een grote muzikale meester. Hij heeft de geschiedenis van de bas veranderd: er is voor Jaco, en er is na Jaco.”

“Er waren al goede bassisten geweest, hoor: Stanley Clarke, Anthony Jackson. Vooral van die laatste hield ik veel. Maar Jaco was meer dan zomaar een uitstekend solist. Ja, hij kon snel en virtuoos spelen. Maar hij was ook zo’n poëet, zo’n muzikale verteller, met een unieke klank, vol liefde. Hij heeft me tot in het diepste van mijn ziel geraakt. Zijn composities zijn zo onwaarschijnlijk mooi. Three Views of a Secret: ik ben telkens bang om daar nog naar te luisteren omdat het me zo verdrietig maakt. Of John and Mary, warop hij nauwelijks bas speelt: wat een

7 topwerken van

Jaco Pastorius

(1 dec.1951-21 sept.1987) Na zijn dood verschenen talloze liveopnames van Jaco. Sommige ervan doen zijn genie vooral oneer aan, omdat ze dateren uit zijn laatste, dramatisch moeilijke jaren. Hij zou ze zelf nooit hebben laten uitgeven. Dit zijn vijf cd’s die Jaco volgens Michel Hatzi wel in al zijn grootsheid laten horen:

Pastorius, de titelloze * Jaco debuutplaat (1976) Weather Report: Heavy * Weather (1977) Report: Mr. Gone * Weather (1978) Pastorius: Word of Mouth * Jaco (1981) Joni Mitchell: Hejira (1976) * Recent uitgebracht: Pastorius: The Essential * Jaco – 2cd – Epic/Sony BMG McLaughlin, * John Tony Williams, Jaco Pastorius: Trio of Doom – Epic/Sony BMG

prachtig stuk! Men belt me nog regelmatig om zijn muziek te gaan spelen. Tijdens zijn leven heb ik dat nooit willen doen, maar vijf jaar na zijn dood voelde ik me er klaar voor. Voor het eerst heb in toen een hommage gespeeld. Jaco had het me trouwens zelf gevraagd, die allerlaatste keer dat ik hem in levenden lijve heb ontmoet, in New York: ‘Michel, can you please keep my music alive when I’m gone?’ Hij voelde het echt wel aan dat hij zou sterven, hij wilde het zelfs. ‘I’ll try, it’s a promise, ik zal het proberen, beloofd’, heb ik hem geantwoord.”

“Voor die bijzondere hommageconcerten in ’96 in Hoei en ‘99 op Jazz Middelheim en in Gouvy heb ik me twee maanden begraven. Zijn muziek is zo monsterlijk moeilijk om te spelen.

Maar het resultaat waren twee mooie concerten onder leiding van Peter Graves, en met Felix en Julius, twee zonen van Pastorius. Vooral aan Gouvy bewaar ik mooie herinneringen. Als men het mij vraagt speel ik nog wel eens zijn muziek. Met plezier, maar ook met veel stress.

Want je moet die virtuoze baspartijen echt wel onderhouden. Laat je dat zes maanden liggen, dan lukt het niet meer. Echt zoals Jaco spelen, zal nooit lukken. Waarom zou je het ook willen?”

Jazzmozaïek 2/2007

15

Jazz Hoeilaart Twe n t y - n i n t h

Een organisatie van Muziekmozaïek en de Rand

GC de Bosuil -

Intern’l Contest Jezus-Eik 27-28-29 sept. 2007

Philip Catherine Trio

27/09

Green Serene (Noorwegen) trio Pierre Anckaert Trio (België) trio

Contracuarteto (Chili) kwartet Christian Pabst Trio (Duitsland) trio 29/09 The Duet (Israël) - Laureaat Jazz Hoeilaart 2006 Jazz Brothers (Rusland) duo Flux (Denemarken) kwintet Info: 02 532 38 90 - info@muzmoz.be - www.jazzhoeilaart.be - Tickets: 02 657 31 79 - info@debosuil.be - www.debosuil.be

Verantwoordelijke uitgever: Vzw Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, 1755 Gooik - Foto’s: © Jos Knaepen

Bert Joris Quartet

28/09

met Dado Moroni

29

Jazz Hoeilaart

lke dag wordt afgesloten met een topact zoals het Philip Catherine Trio (27/09), het Bert Joris Quartet (28/09) en op zaterdag 29/09 met concerten van The Duet (winnaar 2006) en de kersverse winnaar van de Jazz Hoeilaart Intern’l Contest 2007.

De wedstrijd wordt opgenomen en zal verschijnen op de JH cd 2007 op het label Evil Penguin Records.

Het concours werd sinds vorig jaar hertekend en uitgebreid tot een driedaagse manifestatie met bescheiden festivalambities. Nu loopt het concours gespreid over drie dagen. Slechts twee finalisten per avond met afsluitend een concert van een bekende artiest maken het programma een stuk aantrekkelijker. De finalisten krijgen iets meer tijd en ruimte om zich te profileren en vanaf 22 uur is het de beurt aan de hoofdact. Zaterdag na het concert van The Duet volgt nog de proclamatie en het laureatenconcert. De selectie gebeurde dit jaar uit 50 kandidaten uit 15 verschillende landen, overwegend uit Europa, maar ook uit Rusland, de V.S., Canada en Chili.

Jazz Hoeilaart begon in 1979 in het kader van het gerenommeerde internationaal druiven- en wijnfestival, maar voer al snel een eigen koers. In al die jaren zijn er zo’n 1700 kandidaturen geweest uit ruim 50 landen. België, Polen en Zweden leverden tot op heden de meeste laureaten. Vooral in de laatste jaren heeft Jazz Hoeilaart een sterke reputatie gekregen in het buitenland.

FINALISTEN 2007 Green Serene (Noorwegen), Pierre Anckaert Trio (België), Contracuarteto (Chili), Christian Pabst Trio (Duitsland), Jazz Brothers (Rusland), Flux (Denemarken).

JURY De preselectie gebeurde deze keer door Kris Lemmens, Peter Heyndrickx, Jan Muës, Guy Dossche, Peter Hertmans en Miel Vanattenhoven. De jury voor de finale bestaat uit Eric Moseholm, voorzitter (Denemarken), Joachim Ullrich (Duitsland), Jan Formannoy (Nederland), Pablo Zuniga (Spanje) en onze landgenoten Frank Vaganée, Nathalie Loriers en Walter Eicher. Secretaris is Peter Heyndrickx.

PRIJZEN Naast de traditionele geldprijzen die variëren van € 350 tot € 2.000 voor de laureaat, mag deze rekenen op een tournee langs de Belgische podia - in aanloop naar de volgende editie - een optreden op het Getxo Jazz Festival in Spanje en op Jazz Copenhagen. Er is ook een optreden voorzien op Jazz Middelheim 2009 voor de groep die door

(foto: © Jos Knaepen)

E

Jazz Hoeilaart (27-29 september) gaat opnieuw op zoek naar internationaal jazztalent.

Nieuw is de omkadering met optredens van Belgische topartiesten. Zes vooraf geselecteerde groepen van het jongerenconcours musiceren gespreid over drie dagen voor een internationaal gerenommeerde jury en publiek in GC De Bosuil, Jezus-Eik (Overijse).

(foto: © Jos Knaepen)

Luc De Baets

ste

Omer Klein, The Duet

Haggai Cohen Milo, The Duet

Laureatenconcerten The Duet - zie cd-recensie op p.42 15/09: OdeGand, Gent 21-09: Jazz à Verviers, Verviers 22/09: De Werf, Brugge & Jazz Station,

Brussel 23-09: Jazz Onder den Toren,

Mol & De Sjruur, Maaseik

Radio 1 wordt gekozen voor de Elias Gistelinck prijs uit de laureaten van de twee voorgaande jaren.

Deze prijs wordt de Elias Gistelinck Prijs genoemd als hulde aan de betreurde componist, Radio 1 productieleider en stichter van Jazz Middelheim.

Reken daarbij de prijzen voor de beste solisten, de bekroning voor de beste uitvoeringen van Belgische werken in samenwerking met BAP van SABAM en contracten in binnen- en buitenland.

LAUREATEN OP BELGISCHE PODIA Eerst en vooral was de Franse groep Le Monde de Kota te gast op Jazz Middelheim 2007. Zij waren de winnaars van het concours in 2005 en werden bedacht met de eerste Elias Gistelinck Prijs, een tweejaarlijkse bekroning van de VRT, die hen op het programma van dit festival bracht. De winnaars van vorig jaar, het Israelische duo, The Duet, pianist Omer Klein en bassist Haggai Cohen, maken in aanloop naar Jazz Hoeilaart 2007 een tournee van tien concerten langs Vlaamse podia, van Brugge

25-09: Muziekinstrumentenmuseum, Brussel 27-09: De Zeyp, Ganshoren 28-09: De Singer, Rijkevorsel 29-09: 29th Jazz Hoeilaart Intern’l Contest, Jezus-Eik 30-09: Den Egger, Scherpenheuvel

tot Maaseik. The Duet speelt ook op OdeGand (15 september – www.odegand.be), de feestelijke opening van het Festival van Vlaanderen in Gent.

Daar speelt ook het kwartet van Magnus Lindgren, in begeleiding van de zwarte operadiva Barbara Hendricks, die een ode aan Billie Holiday brengt.

Magnus Lindgren was met zijn Zweedse kwartet de laureaat van Jazz Hoeilaart 2000.

SABAM prijs Componist en gitarist Peter Hertmans uit Gent krijgt dit jaar de compositieprijs jazz van de Belgische Artistieke Promotie van de Belgische Vereniging van Auteurs, Componisten en Uitgevers (SABAM).

De bekroonde compositie, Titrone Song, wordt het opgelegde werk voor de finalisten van de wedstrijd Jazz Hoeilaart in september voor jongerenorkesten. De 47-jarige Hertmans leidt zijn eigen trio en is lid van het Philip Catherine Guitar Orchestra.

Jazzmozaïek 2/2007

17

10de Dinant Jazz Nights

Bernard Lefèvre

David Linx verenigt

topvocalisten Na de speciale ECM-editie van vorig jaar, wordt eind september de tiende verjaardag van het festival gevierd. David Linx is dit keer peter om het thema zang luister bij te zetten. En daar hoort een grande finale bij met vocale topacts verenigd op het podium.

I

(foto: © Jos Knaepen)

n Ciney, waar Jean-Claude Laloux in 1998 zijn jazzfestival begon, brengt David Linx het eerste weekend (21/9) in première de voorstelling van zijn nieuw album Changing Faces, samen met het BJO en Philip Catherine. De Franse zangeres/actrice Laika Fatien verzorgt het voorprogramma. In Parijs geboren in 1968 uit een vader van Ivoorkust en een Marokkaansjoodse moeder, woont ze nu in Spanje met haar man, de drummer Daniel Garcia-Bruno. In 2006 bracht ze het in de Franse pers bejubelde album Look At Me Now (2006) uit met o.a. David El Malek (ts) en Dré Pallemaerts (d).

David Linx

Django D’or De twaalfde Django d’Or, de Belgische Trofees van Jazz, zullen voor het eerst tijdens het Dinant Jazz Nights Festival uitgereikt worden. Het Philip Catherine trio zorgt voor de muzikale omkadering. Om het jaar worden Vlaamse en Franstalige jazzmuzikanten onderscheiden. Dit jaar langs Franstalige zijde, volgend jaar komen de Vlaamse laureaten aan bod en zal de uitreiking tijdens het Blue Note Records Festival van Gent gebeuren.

De Django d’Or (naar de beroemde muzikant Django Reinhardt, die in Liberchies, in België is geboren) wordt nu al uitgereikt in Frankrijk, België, Zweden, Denemarken en Italië. De jazzmuzikanten worden door de nationale jury’s geselecteerd.

De nominaties voor de Django d’Or zijn: Django d’Or jong talent: Pascal Mohy, Robin Verheyen.

Django d’Or (gevestigd muzikant): Sal La Rocca, Ivan Paduart en Pierre van Dormael

Tentoonstelling: de

jazzzangers

Vocalisten hebben een belangrijke rol gespeeld in de evolutie van de jazz. Om dit te illustreren, wordt er van 27 september tot 14 oktober in het cultureel centrum van Dinant een dubbele tentoonstelling rond jazzzangers en -zangeressen georganiseerd.

Naast tekeningen van Cedric De Lievre zijn foto’s te bewonderen van de beste jazzfotografen Jos Knaepen, Jacky Lepage en Jacques Joris.

18

Jazzmozaïek 2/2007

(foto: © Jos Knaepen)

Een uniek concert (22/9) belooft de Braziliaanse pianiste/zangeres Eliane Elias, die hier Toots Thielemans uitnodigt. Ze stonden vorig jaar samen in Carnegie Hall. Ze heeft al een indrukwekkend parcours afgelegd: fusion met Steps Ahead, in duo met Herbie Hancock, Braziliaanse projecten o.a. met Toots, haar samenwerking met Gilberto Gil en de vertolking van Jobim klassiekers. In haar jongste album Around The City (2006) zingt ze een uiteenlopend repertorium van bebop over Bach tot bossa nova.

In Ciney treedt ze op met Marc Johnson (b), Ricardo Vogt (g) en Satoshi Takeishi (d).

Gonzola Rubalcaba

Er is een bijzondere relatie tussen de bossa nova en de jazz. De componisten van beide genres hebben elkaar beïnvloed. Hoe ver-

(foto: © Jos Knaepen)

Eliane Elias en Toots

klaart u die wederzijdse aantrekkingskracht?

Eliane Elias: Wat is dat, bossa nova? Het ritme van de samba, een feestelijk tempo, dat wordt vertraagd en daar worden dan jazzritmes aan toegevoegd. Neem nu Antonio Carlos Jobim die meer dan 300 liedjes heeft gecomponeerd, het ene al mooier dan het andere. Hij is de vader van de Braziliaanse standards. Voeg daar dan nog de sensuele harmonieën aan toe. Al die elementen hebben jazzmusici zoals Stan Getz, maar ook Frank Sinatra en Sarah Vaughan, tot die muziek verleid. Het is heel natuurlijk dat de beide genres elkaar hebben gevonden.

Er is heel wat verscheidenheid in uw albums: sommige zijn Braziliaans getint, andere dan weer jazzy, daarnaast is er ook fusion…en ook opnames waarbij u tegelijk zingt en piano speelt.

Op alle albums wil ik vooral de kwaliteit van de muziek voor ogen houden. De schoonheid, de waardigheid, de overtuiging waarmee ik de muziek breng. Op enkele vroegere albums was ik vooral pianist. Daarbij lag het accent op de virtuositeit. Andere projecten waren vooral gericht op mijn composities en andere weer op het vinden van een precies evenwicht tussen piano en zang. Op mijn recente albums begeleidt de pianiste Eliane Elias de zangeres. Het was niet echt mijn idee. De platenmaatschappij vond dat ik een album moest opnemen waarop ik zong. Dat heb ik aangenomen onder voorwaarde dat het

Wereldpremière In Dinant opent het festival het daaropvolgend weekend (28/9) in de Collegiale kerk met een wereldpremière: Omara Portuondo & Gonzalo Rubalcaba.

Als enige zangeres van de Cubaanse groep Buena Vista Social Club en met het gelijknamige album (1996) en later de film van Wim Wenders werd Omara Portuondo (Havana °1930) wereldberoemd. Ze bracht recent op het World Circuit label nog twee albums uit: Presents Omara Portuondo (2000) en Flor de Amor (2004).

De pianist Gonzalo Rubalcaba (Havana °1963) kwam wereldwijd in de belangstelling met Charlie Haden (Montreal Tapes, Nocturne).

Hij personaliseert zowel Latijnse invloeden als standards alsof hij ze zelf heeft gecomponeerd. Zijn laatste project was solo (2006) wat ook in Dinant aan bod zal komen (29/9).

In het voorprogramma van Portuondo &

Eliane Elias en Toots Thielemans

met orkest zou gebeuren, want dat maakte herinneringen los aan de arrangementen van Claus Ogermann met Joâo Gilberto of Jobim. Ik ben zeer tevreden met het resultaat vooral ook dat het album (Dreamer – Bluebird/BMG 2004 – nvdr) zeer goed onthaald werd in Frankrijk en Japan.

Vertel ons eens wat over de samenwerking met Toots. Hij speelt op uw albums en u op die van hem.

Toots is een buitengewoon musicus. Hij speelt met zoveel kracht en ziel. Laatst belde hij me nog en zong een van mijn liedjes uit mijn album: Call Me. Hij zei dat hij dat zo’n prachtig album vond.

Rubalcaba staat het Trio Midnight dat mee aan de basis ligt van het ontstaan van het festival.

De echtgenote van Jean-Claude Laloux bracht hem in Hongarije in contact met dat trio en terug in België bouwde hij met hen zijn eerste jazzfestival in Ciney. Kalman Olah (p) is de spilfiguur met als gasten Stéphane Belmondo en Steve Houben.

Naast de uitreiking van de Django D’or (zie kaderstuk) vinden de concerten op 29/9 plaats in het cultureel centrum van Dinant.

Philip Catherine luistert de Django D’or op en dan volgt het kwartet van de Franse zangeres Elisabeth Kontomanou. Ze is van Grieks-Guineese afkomst en werd gelauwerd als beste vocaliste in de Victoires du Jazz 2006. Binnenkort verschijnt een nieuw album Back To My Groove (Nocturne 2007) . Ze verbleef een tiental jaren in New York vooraleer terug naar Frankrijk te keren. Ze zingt met het gemak en de klasse van een zelfzekere diva, krachtig en genuanceerd.

Hij is echt geweldig.

Je talent als zangeres komt nu meer en meer op de voorgrond. Is het niet moeilijk om ook nog piano te spelen terwijl je zingt?

In feite niet. Het is anders om piano te spelen om te begeleiden. Mijn rechterhand speelt de melodie en mijn linkerhand begeleidt. Het is waar dat op mijn jongste opnames de rol van de piano wat minder uitgesproken is en daardoor wat verdrukt wordt…maar de zangeres is absoluut tevreden met het resultaat.

Patrick Bivort

En zoals het hoort is de peter van het festival alomtegenwoordig en op 29/9 is dat samen met zijn compagnon de route Diederik Wissels in het Maria Joâo Sextet. Maria Joâo heeft als Portugese de fado in het bloed en studeerde aan de jazzschool in Lissabon. Met de pianist Mario Laginha nam ze een aantal albums op met eigen werk en covers (Blackbird, God Only Knows, From Both Sides Now).

Op de slotdag zondag 30/9 opent de jonge Italiaanse zangeres Petra Magoni (echtgenote van Stefano Bollani). Dan volgt het Susanne Abbuehl Quartet, om dan het podium over te laten aan de all-star vocalisten of de Bebop Vocal Summit met Sheila Jordan, Deborah Brown, Mark Murphy, Giacomo Gates, David Linx begeleid door Paolo Fresu, Sal LaRoca, Dré Pallemaerts en Kalman Olah.

Dit zangfestijn belooft vuurwerk, en iedereen mag zich al opwarmen om mee te zingen.

Info en tickets: www.dinantjazznights.org

Jazzmozaïek 2/2007

19

jazz in de Academiezaal

abonnementsformule: € 29,00 voor de vier concerten

Bobo Stenson Trio zaterdag 10 november 2007 € 16,00/€ 15,00 (55+)/€ 8,00 (-26)

Pascal Schumacher Kwartet vrijdag 7 december 2007 € 12,00/€ 11,00 (55+)/€ 6,00 (-26)

Koppel-Andersson-Riel Trio donderdag 17 januari 2008 € 12,00/€ 11,00 (55+)/€ 6,00 (-26)

Dave Samuels & David Friedman € 18,00/€ 17,00 (55+)/€ 9,00 (-26)

Info en reserveringen: CC de Bogaard l Capucienessenstraat 8 l 3800 Sint-Truiden l 011-70 17 00 l www.academiezaal.be l www.debogaard.be

© Fotograaf: Jos L. Knaepen

vrijdag 7 maart 2008

Herfstfestivals an 21 tot 23 september heeft het Festival Free Music XXXIV in deSingel plaats.

De stichter van het festival Fred Van Hove (70) vormt een trio met Jim Black (d) en Peter Evans (t). Deze laatste treedt ook solo op. Jim Black (°1967) woont sinds 1991 in Brooklyn en maakt deel uit van Tim Berne’s Bloodcount, Dave Douglas’ Tiny Bell trio, Ellery Eskelin Trio en de groepen Pachora en Human Feel. Met Chris Speed en Skuli Sverrisson heeft hij een eigen band AlasNoAxis opgericht en verschillende albums opgenomen.

Altijd in voor spektakel komt Mischa Mengelberg met zijn ICP Orchestra en een andere getrouwe gast is Alexander von Schlippenbach met 12 Tone Tales #1. Bijzondere projecten zijn Eric Thielemans A Snare is A Bell, Fabian Fiorini & Benoit Delbecq en Michiel Braam Nopera.

Jim Black

Meer info en tickets: www.desingel.be.

Audi Jazz Festival (22/09-10/12) Europa is het thema van de 22ste editie van AudiJazz en dat hoeft niet te verwonderen aangezien het ‘oude continent’ meer en meer gangmaker is van de jazz (lees het dossier in dit nummer er op na!).

Richard Galliano trakteert op een verrassend dubbelconcert (21/10 PSK): het eerste deel, een mix van tango, bolero, samba tot zelfs reggae en salsa met zijn Tangaria Quintet en als special guest Hamilton de Holanda. Het tweede deel van de avond vult Galliano in met een kwartet met vibrafonist Gary Burton. Ook Europese jazzstemmen van vandaag laten zich zien: Stacey Kent (24/10 Théatre 140) , Maria João (25/10 De Roma), die haar jongste album Joâo zal voorstellen en de sterk opkomende Elizabeth Kontomanou (11/10 Flagey).

Jazzy atmosferen, film noir in orkestrale arrangementen, dat belooft het Engelse The Cinematic Orchestra (9/10 AB). Op hun recente album

Radio Blood Money verlegt Le Peuple de l’herbe nog maar eens de grenzen van hun eclectische sound. Ze komen hun plaat dan ook graag voorstellen (25/10 Botanique en 26/10 Petrol).

De Noorse saxofonist Jan Garbarek (12/10 cc Hasselt) en het Zweedse Esbjorn Svensson Trio (28/10 Flagey) zijn van de partij. Verder nog in Flagey Egberto Gismonti (12/10) en het formidabele Belmondo/Lateef Sextet (24/11).

Maar ook de Belgische muzikanten zijn goed vertegenwoordigd. Philip Catherine nodigt allen uit om samen met hem zijn 65ste verjaardag te vieren (31/10 PSK). En gegarandeerd full house als Jef Neve (14/10 AB) met zijn trio virtuoos uitpakt.

Nog heel wat concerten in Sounds Jazz Club (Chris Joris Quartet 16 en 17/11, Peter Hertmans Quartet 24/11 en VVG Trio en gasten 26/11) en ook in Garage 29 (Rony Verbiest Quartet 12/11, Alano Gruarin Trio 13/11, Cattleya 14/11).

Het programma van het Motives Festival in Genk (Casino Modern) is bij het afsluiten van onze redactie nog ver van volledig. Toch kunnen we al enkele premières aankondigen: ‘Jazz & Videogames’ met Kurt d’Haeseleer en Jon Hassell, Othin Spake feat. Andrew d’Angelo en Bojan Z’s Tetraband.

Othin Spake is de groep rond drummer Teun Verbruggen met Mauro Pawlowski en Jozef Dumoulin. Andrew d’Angelo (as) is lid van Nic Thijs & The 68 Monkeys en trad daarmee op op Jazz Middelheim. Hij is in Seattle geboren, verhuisde in 1968 naar New York, verbleef daarop vijf jaar in Boston om terug in New York te belanden.

Daar was hij vooral actief in de downtown avantgarde kringen. Hij nam o.a. op met het Matt Wilson Quartet, Bobby Previte, Erik Friedlander en Kurt Rosenwinkel. Met Jim Black en Chris Speed vormde hij in de jaren 90 de groep Human Feel.

Met Ben Street en Jeff Ballard bracht hij als het Squawnk trio in 2000 zijn debuutalbum uit.

Bojan Z komt met zijn nieuwe groep Tetraband, die zijn première beleefde op Jazz à Villette. Seb Rocheford, Christophe ‘Disco Mink’ en Josh Roseman maken er deel van uit en ze brengen een soort jazzpunk.

Voor zover ons bekend, worden de topacts The Bad Plus, Tord Gustavsen Trio en Chris Potter Underground.

Info en tickets: www.motivesfestival.com

(foto: © Jos Knaepen)

V

Motives Festival (14-17/11) (foto: © Jos Knaepen)

Free Music Festival (21-23/09)

Voor een volledig overzicht ga naar www.audijazz.be.

Interesse in

Neem een kijkje op

Jazzmozaïek activiteiten?

www.jazzmozaiek.be

Tord Gustavsen

Jazzmozaïek 2/2007

21

Proef_k.indd 1

8/24/07 2:16:50 PM

14-17 NOVEMBER ‘07 4e EditiE! CASiNO MOdERN, GENK (BE) ALANO GUARiN tRiO (BE) JAZZ & VidEOGAMES feat. JON HASSELL + KURt d’HAESELEER (creatie) JON HASSELL GROUP (US) tHE BAd PLUS (US) BOJAN Z ‘tEtRABANd’ (FR) feat.

S. ROCHEFORd, JOSH ROSEMAN tORd GUStAVSEN tRiO (NO) CHRiS POttER UNdERGROUNd (US) OtHiN SPAKE (BE) (creatie) & VEEL MEER..

Tickets via Fnac www.fnac.be Voor alle info check www.motivesfestival.com .Motives Festival. is een initiatief van Personal Mountains vzw en wordt georganiseerd in samenwerking met de stad en cultuurcentrum Genk.

Brazzaville is de winnaar van Jong Jazztalent in Gent. Brazzaville speelt een verteerbare en dansbare mix van 70’s jazz en funk in de geest van Herbie Hancocks Headhunters en Sly Stone.

From Mali to Jazz in Brugge (15/9) Afrika,

(foto: © Jos Knaepen)

specifiek Mali in beeld in Brugge. Jaarlijks organiseert de Dienst Cultuur van de stad Brugge een ééndaags stadsfestival in de Stedelijke basisschool Ganzeveer in de buurt van de Langestraat. Willy Schuyten (De Werf) heeft onder het thema From Mali to Jazz een knap programma samengesteld, dat vooreerst de Brugse saxofonist Bart Defoort met zijn nieuwe groep Jazzhood laat aantreden. Nieuw is veel gezegd want de groepsleden hebben ervaring zat: pianist Ron van Rossum, bassist Nic Thijs, definitief terug uit New York en Sebastiaan De Krom, de drummer van de overbekende Jamie Cullum. Daarbij komt nog de Italiaanse saxofo-

nist Emmanuele Cisi. (zie ook Jazzlab Series).

Dan is het de beurt aan Bojan Z(ulfikarpasic), ondertussen een internationaal gewaardeerd pianist, hier samen met Remi Vignolo op bas en Martijn Vink op drums. Het slotconcert is tegelijk de officiële release van het album Bamako Jazz, dat uitkomt op het jazzlabel van kunstencentrum De Werf. De samenstelling van de groep weerspiegelt de Afro-Amerikaanse roots van de jazz, met Baba Sissoko uit Mali, Reggie Washington uit de Verenigde Staten en Reynaldo Hernandez uit Cuba. De Belgische driekleur wordt vertegenwoordigd door Jeroen Van Herzeele, Nico Schepers en Free Desmyter.

Baba Sissoko is een meester op traditionele Afrikaanse instrumenten.

Zaterdag 15 september vanaf 18.30 in de Stedelijke Basisschool Ganzeveer, Bilkske, Brugge.

Inkom gratis!

Fred Hersch

Met de Roma heeft Antwerpen een uniek podium, waar het Bert Joris Quartet zijn nieuwe cd Magone voorstelt op 14 september.

Op 2 november is er een dubbelconcert met het Narcissus Quartet en Bobo Stenson, en op 21 november is Fred Hersch van de partij met zijn trio dat recent nog de voortreffelijke cd Night and the Music opleverde. Maar heel wat interessante topacts worden verwacht, ga voor meer info: www.deroma.be.

Op 15 september tussen 14 en 23 uur palmt OdeGand weer de Gentse binnenstad in voor een grandioos muziekfeest met een verbluffend programma op en langs de Gentse binnenwateren.

Het Internationaal Festival van Vlaanderen Gent organiseert al voor de vijfde keer OdeGand.

Zoals elk jaar kan je de hele dag door van muziek genieten: keuze te over uit een bonte mix van wereldmuziek over jazz tot klassieke muziek. De concertlocaties bereik je te voet of per boot. ’s Avonds word je getrakteerd op een prachtig slotconcert met vuurwerk op de Gras- en Korenlei. Tussen klassieke en wereldmuziek ook merkwaardige acts van Marc Moulin, Flat Earth Society, maar ook van twee sterke Jazz Hoeilaart laureaten.

The Duet (Omer klein en Haggai Cohen), winnaars van de editie 2006 en het Magnus Lindgren Quartet, dat niemand minder dan de wereldberoemde operazangeres Barbara Hendricks zal bijstaan in de vertolking van repertoire bekend van Billie Holiday, alvorens het afsluitend

(tekening: © Pieter Fannes)

JAZZ-mozaïekjes

Jeroen Van Herzeele

Gents bekendste en oudste jazzkroeg Opatuur op de Citadellaan 17 houdt er eind van het jaar noodgedwongen mee op. De eigenaar stelt het pand te koop. De 59-jarige uitbater Tuur begon 31 jaar geleden aan de achterkant van het Sint-Pietersstation, toen nog onder de naam Het Uilenkot. Elf jaar geleden moest het café aan de Sint-Denijslaan plaats ruimen voor Tram 21. Opatuur verhuisde toen naar de vroegere dancing Queens aan de Citadellaan. “Graag had ik nog vijf jaar voortgedaan”, zegt Tuur. “Maar de eigenaar heeft beslist het gebouw te verkopen. Eind dit jaar sta ik op straat, tenzij ik van de nieuwe eigenaar toestemming krijg om nog zes maanden door te gaan”, vertelt de eigenwijze, maar sympathieke uitbater. Vanaf september staan er echter nog een flink aantal zondagavondconcerten gepland. Info: www.opatuur.be Op 16 september geven Jeroen Van Herzeele en Nic Thijs de aftrap.

vuurwerk begint. Ook Roby Lakatos, Raymond van het Groenewoud, de Filharmonie, enz… zijn van de partij. OdeGand was vorig jaar volledig uitverkocht! Voor volwassenen en kinderen!

Meer info & tickets: www.odegand.be.

Vooruit in Gent bestaat 25 jaar en dat zal gevierd worden op zaterdag 22 september met een bende muzikale fuifbands. www.vooruit.be.

De Lokerse Jazzklub opende op 5 september het seizoen met een bigband The Semique Jazz Orchestra. Verder concerten met o.a. New Territory (o.a. Tim Armacost), Don Braden-Joris Teepe New York Quartet, David Haney (a Tribute to Herbie Nichols), enz… zie www.lokersejazzklub.be.

Jazzmozaïek 2/2007

23

Happy New Ears (14/9/2007 – 30/9/2007), Dit najaar pendelt JazzLab Series traditiegetrouw tussen het kruim van de jonge jazzstoottroepen en meer

gevestigde, maar even strijdlustige waarden.

N

(foto: © Jos Knaepen)

a een periode van relatieve stilte rond zijn eigen project zal het velen verblijden dat saxofonist Bart Defoort een nieuw kwartet rond zich heeft verzameld. Deze vier vrienden kwamen vorig jaar samen voor een eenmalige reünie, maar de vonken waren zo overdonderend dat de groep besliste een vast bestaan te gaan leiden onder de naam Jazzhood. Voor hun tournee in september brengen zij één van Italië’s meest vooraanstaande saxofonisten mee: Emanuele Cisi. Jazzhoods straight jazz met veel respect voor de traditie gaat in oktober gezwind over in de humor, avant-garde en speelse expressiviteit van Trio Grande. Ook zij hebben een bloedbroeder gevonden voor hun tournee, en wel in de gedaante van de prettig gestoorde jonge pianist Matthew Bourne (UK). Liefhebbers van ontembare creativiteit, onblusbaar speelplezier en onvoorspelbare wendingen à la John Zorn zijn hier aan het juiste adres.

In november is het jonge kwartet van saxofonist Andy Declerck en gitarist Kari Antila aan zet om hun kunnen te bewijzen aan het Vlaamse publiek. Hun eerste cd zendt gloedvolle warmtegolven uit die tijdens een live-ervaring moeiteloos overslaan op het publiek. Dit combo, dat het klappen van de zweep gedurende twee jaar leerde tijdens jamsessies in het Gentse Geuzenhuis, brengt eigentijds gekruide postbop, voornamelijk in eigen composities.

JazzLab Series sluit het jaar af met de winnaar van de wedstrijd Jong Jazztalent in Gent uit 2006. aRTET brengt originele composities van Francois Delporte, bijgekleurd door de herinnering aan Coltrane, Chick Corea, Björk, The Police en – het wordt steeds onwaarschijnlijker – zelfs Metallica. Met een goed gevoel voor dynamiek, groove, sfeer en energie warmen Delporte en zijn kompanen hun muziek op tot stoomtemperaturen.

Mik Torfs

zfonoplaten) van Stad Antwerpen (Antwerpse Openbare Bibliotheken). Hierdoor beschikt JCV over meer dan 12.000 jazzplaten die, samen met tal van boeken, foto’s en knipsels de basis vormen voor het historisch jazzarchief. Alle informatie

24

Jazzmozaïek 2/2007

Op zaterdag 15 september start HnitaHoeve zijn concertseizoen met het Koen Nys Quintet. Monk by Four (i.s.m. cc Zwaneberg) komt donderdag 11 oktober, Ewout Pierreux Trio op zaterdag 13 oktober en op dinsdag 6 november is er het concert met cd-opname van het kwartet Le Petit Cirque de Banff met o.a. Joachim Badenhorst (ts, cl, bcl) en Yves Peeters (d). Op donderdag 22 november staat de Amerikaanse alt- en sopraansaxofonist Vincent Herring en zijn Earth Jazz Agents op het podium. En ook uit de V.S. komt dinsdag 4 december het kwartet van de jonge Amerikaanse gitarist Scott DuBois met verder o. a. Gebhard Ullmann (ts, ss, bcl). Zaterdag 15 december nodigt Chris Mentens Jazz Van Chris Joris uit als gast. Verdere details en info: www.hnita-jazz.be.

Ook dit is Belgisch, dit is de leuze van Jazz at home op zondag 23 september 2007 in Mechelen met een keur aan groepen uit beide gemeenschappen. Jazz at Home 3de editie, legt het accent op Brusselse en Waalse groepen: 17 groepen in de namiddag op 17 locaties in de Mechelse binnenstad bij de mensen thuis (at home) en 2 hoofdacts (o.a. Aka Moon) ‘s avonds in de Stadsschouwburg, Keizersstraat 3 te Mechelen.

Meer info: jazzathome@jazzzolder.be www.jazzathome.be

Andy Declerck / Kari Antila quartet

De volledige kalender met concerten van JazzLab Series voor najaar 2007, evenals meer info over voorjaar 2008 vindt u op www.jazzlabseries.be

Jazz Centrum Vlaanderen in Dendermonde krijgt de jazzcollectie (liefst 8500 jaz-

het festival voor nieuwe muziek in Kortrijk, bouwt ook in 2007 verder aan een kwaliteitslabel op het vlak van muziek en klankkunst.

Hedendaagse, niet-commerciële muziek is de inzet; een geestverruimend, eclectisch programma het resultaat. Minimal electronic music, field recording, internationale geluidskunst en live soundtracks delen daarbij zusterlijk dezelfde affiche. Info: www.happynewears.be

(naam van nummers, opnamedata, uitvoerders, componisten) van die platen wordt digitaal verzameld in een databank en kan door geïnteresseerden worden geraadpleegd. Meer informatie: www.jazzcentrumvlaanderen.be (ook in het engels beschikbaar).

Op vrijdag 5 en zaterdag 6 oktober organiseert de vzw Cultuurschok in het stationsgebouw van Deinze een gratis urban festival, waarbij veel aandacht gaat naar de link tussen jazz en populaire muziekstijlen, en tussen jazz en het stedelijk gevoel. Zijspoor programmeert vanuit die invalshoek vooral moderne, elektronische jazz, met een regelmatige knipoog naar hiphop en soul.

Op vrijdag 5 oktober treden het Teun Verbruggen quartet (11u), Alien Bitesize (15u) en Mo & Grazz (21.30u) op in de reizigersonderdoorgang. Op zaterdag 6 oktober zijn het Mahieu-Vantomme Quartet (18u) en Octurn (15u45) de hoofdact. Zijspoor is ten slotte ook een forum voor jonge muzikanten die met jazz aan de slag willen. Zo werkten een 12-tal jongeren onder de vleugels van Dominique Vantomme aan het Jazz@Palace – project (6

oktober, 11u 50) waarin jazzstandards een eigentijdse bewerking kregen. Dit uitgangspunt vormt ook het basisidee voor Novell Dreamz (zaterdag 6 oktober, 13.30u). Alle optredens zijn gratis en vinden plaats in het NMBS–gebouw, Stationsstraat 12, 9800 Deinze. Meer informatie: www.zijspoor.be.

Vijf jaar geleden heropende Flagey zijn deuren voor het publiek. De verwaarloosde pakketboot was van onder tot boven gerenoveerd en klaar om een nieuw hoofdstuk toe te voegen aan de geschiedenis van dit gebouw, ook wel de beelden geluidsfabriek genaamd. Bij het ter perse gaan was het programma nog niet volledig beschikbaar, maar het nieuwe seizoen belooft heel wat. Op 11 oktober is in de reeks Jeudi Jazz de knappe Elizabeth Kontomanou geprogrammeerd. Voor de derde keer komt het Zweedse Esbjörn Svensson Trio (28/10). Hun tiende album Tuesday Wonderland opent alweer een nieuwe muzikale wereld.

Ook deel van AudiJazz (zie elders in dit nummer) treedt op 24/11 in Flagey het Stéphane Belmondo Sextet op met Yusef Lateef. Info: www.flagey.be.

De eerste indoor editie van het BNRF komt er eind februari 2008. Het wordt een tweedaagse met optredens op 28 februari en 2 maart in de Bijloke van artiesten die ook in die periode in London (Barbican Theatre) en Amsterdam zullen optreden. Het is een samenwerking van North Sea Jazz Festival, London Jazz Festival en BNRF. Onze fotograaf en Jazzmozaïekmedewerker vanaf het eerste uur, Jos Knaepen, - zonder hem zou ons magazine er veel minder aantrekkelijk uitzien! - was de officiële fotograaf van Jazz Middelheim 2007, net als van het Blue Note Records Festival. Tussendoor ging hij ook nog wat beeldjes schieten op diverse andere festivals. Geniet van zijn impressies en foto’s van de zomerfestivals in deze uitgave (p.27).

i.s.m. JaZZCCentrale – werkgroep Jazz

Altsaxofonist Ben van Gelder (1988) heeft de Deloitte Jazz Award 2007 gewonnen. Deze Nederlandse onderscheiding, ondersteund door een bedrag van € 20.000, wordt jaarlijks uitgereikt. De jury o.l.v. Peter Krom bestond uit Hein van de Geyn, Jan Menu, Jacobien Tansma (Jazztronaut) en de journalisten Amanda Kuyper en Bert Vuijsje.

Jazz@Luchtbal programmeert in het najaar het Drew Gress Quintet (4/10), The Leaders feat.Chico Freeman (1/11) en David Murray Black Saint Quartet (22/11). Meer info: www.ccluchtbal.org.

Op 16 november 2007 komt Stefano Bollani naar cc Strombeek. Dit concert met deze briljante jazzpianist kadert binnen de jazzreeks Strombeek-Ternat en binnen het Italië-project dat loopt in het najaar van 2007. Alles vertrekt bij de tentoonstelling Controllata e Garantita dat kadert binnen het samenwerkingsproject bkSM (beeldende kunst Strombeek-Mechelen).

Op 21 november is Sonny Rollins opnieuw te gast in Bozar.

De Palace Music Club is een initiatief van de vrienden van Brosella. Twee keer in de maand gratis concerten in Deco Verre – Crowne Plaza Brussels City Centre - Le Palace, Rue Gineste 3, 1210 Brussel. Info: www.brosella.be.

Piet Noordijk werd op 25 mei 75 en te zijner eer kwamen de collega’s in het Bimhuis musiceren. Ook Jack van Poll was van de partij en er was een reünie van het Misha MengelbergPiet Noordijk kwartet met ook Han Bennink, dat voor de eerste keer sinds 1991 weer bijeen kwam.

Dr. Walter van de Leur (1962), docent en onderzoekscoördinator aan het A’dams Conservatorium is per 1 september 2007 benoemd tot hoogleraar jazz en geïmproviseerde muziek aan de universiteit van Amsterdam. Daarmee wordt een betere samenwerking beoogd tussen conservatorium en universiteit.

Woody Allen, in zijn vrije tijd klarinettist, komt met zijn New Orleans jazz band naar de het PSK op 21 december. Info: www.bozar.be.

NAJAAR 2007

The Duet (winnaars van Jazz Hoeilaart 2006)

Jazz - Aperitiefconcert zo 23/09 • 11 uur • Kapel Ezaart • 9 euro (incl. één aperitief) Omer Klein: piano Haggai Cohen Milo: contrabas

The Jazz Neighbours en Emanuele Cisi Jazzconcert

vr 28/09 • 21 uur • Onder den Toren • 9 euro Bart Defoort: tenorsaxofoon Ron Van Rossum: piano Sal La Rocca: contrabas Sebastiaan De Krom: drums Emanuele Cisi (I): tenor- en sopraansaxofoon

Paul van Kemenade Quintet en Afrikaanse gasten Jazzconcert oktober

vr 19 /10 • 21 uur • Onder den Toren • 9 euro Rein Godefroy (piano en fender) Pieter Bast (drums) Wiro Mahieu (basgitaar) Louk Boudesteijn (trombone) Paul van Kemenade (altsaxofoon) Afrikaanse gasten Feya Faku, Sydney Mnisi, Mousse Pathe en Ferhan Otay

Andy Declerck en Kari Antila Group

Jazzconcert november vr 30/11 • 21 uur • Onder den Toren • 9 euro

Clubs komen en gaan. In Manhattan/New York is dat niet anders Op nr 355 West 8th Street (tussen 5th en 6th Avenue) is er eentje bij gekomen: de Cachaça. Zie www.cachacajazz.com.

Joe Zawinul – Joe Zawinul is zondag 5 auDe vzw Amarant organiseert een reeks jazzcursussen gegeven door onze medewerker, Frederik Goossens. De cursussen beginnen vanaf maandag 15/10 in Rijmenam (OC Sint Maartensberg) en deSingel in Antwerpen vanaf 17/10, telkens op woensdag vanaf 19.30. www.amarant.be.

Jazzconcerten CULTUURCENTRUM ’t GETOUW

gustus in een Weens ziekenhuis opgenomen.

Over zijn ziektebeeld zijn geen mededelingen gedaan. Volgens de Oostenrijkse omroep ORF zou Zawinul ernstig ziek zijn. Een woordvoerder van de toetsenist wilde hier niet op ingaan en vroeg de pers om in deze Zawinuls rechten als persoon en privé-persoon te respecteren.

Al tijdens het afgelopen North Sea Jazz Festival bleek dat de 75-jarige Zawinul lichamelijk niet in topvorm verkeert. (Bron: Nieuwsredactie Jazzflits)

Andy Declerck: tenorsaxofoon Kari Antila (FIN): gitaar Wim Ramon: contrabas Toon Van Dionant: drums

Tribute to Louis Armstrong Jazzconcert december

vr 21/12 • 21 uur • Onder den Toren • 9 euro Bruno van Acoleyen: trompet, zang Peter Verhas: klarinet Steve Yocum: trombone Harry Kanters: piano Ad van Beerendonk: contrabas Emiel Leybaert: slagwerk

Fables of Fungus

Jazzconcert januari vr 25/01 • 21 uur • Onder den Toren • 9 euro Fré Madou: contrabas Bram Weijters: piano Bert Huysentruyt: drums Vincent Brijs: bariton sax Andrew Claes: tenor sax Sara Meyer: alt sax Bart Borremans: tenor sax

PRAKTISCH

Voor al deze voorstellingen kan je reserveren in cc ’t Getouw.

Cultuurbalie 014 33 08 88 of cultuurbalie@gemeentemol.be Of via de website: www.getouw.be

Jazzmozaïek 2/2007

25

JAZZ

JAZZ

in

in

VR 21 SEP: 20U30 • DUBBELE CD-VOORSTELLING

Jokke Schreurs Trio DO 6 SEP: 14U

METROPOOL BIG BAND 5 saxen, 4 trombones, 4 trompetten en de ritmesectie met piano, bas en slagwerk onder leiding van Jean Maryn

VR 14 SEP: 20U30 • CD-VOORSTELLING

BERT JORIS QUARTET: MAGONE Bert Joris (trompet, bugel); Dado Moroni (piano); Ira Coleman (bas); Dré Pallemaerts (drums)

ZO 30 SEP: 15U

VLAD’S BIG BITE Vlad Weverbergh (klarinet); Ariadne Vanden Brande (zang); Marc Goris (trompet); Jan Vandemoortele (sax); Tom Verschoren (trombone); Arne Lagati (drums); Ioan Baranga (bas); e.a.

DO 25 OKT: 20U30

MARIA JOÃO Maria João (zang); Alex Frazão (drums); Demian Cabaud (bas); André Fernandes (gitaar)

VR 2 NOV: 20U30 • DUBBELCONCERT

NARCISSUS QUARTET Robin Verheyen (sopraansax/tenorsax); Harmen Fraanje (piano); Clemens Van Der Feen (bas); Flin Van Hemmen (drums)

BOBO STENSON TRIO Bobo Stenson (piano); Anders Jormin (bas); Jon Fält (drums)

DO 8 NOV: 20U30 • DUBBELCONCERT

ANDY DECLERCK KARI ANTILA GROUP Andy Declerck (tenorsax); Kari Antila (gitaar); Wim Ramon (bas); Toon Van Dionant (drums)

YARON HERMAN TRIO Yaron Herman (piano); Mat Brewer (bas); Gerald Cleaver (drums)

WO 21 NOV: 20U30

FRED HERSCH TRIO Fred Hersch (piano); John Hebert (bas); Nasheet Waits (drums)

ZO 24 FEB: 20U30

DOMINO QUARTET Gianluca Petrella (trombone); Sean Bergin (tenorsax); Antonio Borghini (bas); Hamid Drake (percussie)

Roma_JazzAd.indd 1

ZO 2 MRT: 15U

JACK MILLION BAND Jack Coenen (dirigent); Ellen Bliek (zang); Friso Kuperus (zang); Tom Olaerts (zang); Geralt Van Gemert (zang); Frans Van Libergen (piano); Ron Cuijpers (piano); Rob Zeguers (bas); Patrick Eijdems (drums); Romain Van Beek (gitaar); Daniel Daemen (saxofoon); Tim Paters (saxofoon); Jean-Pierre Mouton (saxofoon); Mike Joos (saxofoon); Rudi Colin (saxofoon); Joris Minten (trompet); Jos Gijzen (trompet); Carlo Nardozza (trompet); Nando Van Westrienen (trompet); Markus Pohlen (trombone); Tim Daemen (trombone); Rob Cober (trombone)

DO 22 MRT: 20U30

TUTU PUANE: SONG Tutu Puane (stem); Ewout Pierreux (piano); Guus Bakker (contrabas); Jasper Van Hulten (drums)

VR 25 APR: 20U30 • PIANODUO

STEFANO BOLLANI & FABIAN FIORINI Een creatie van Happy New Ears 2006.

WO 30 APR: 20U30

MARE NOSTRUM FEAT. PAOLO FRESU, RICHARD GALLIANO & JAN LUDGREN Paolo Fresu (trompet); Richard Galliano (accordeon); Jan Ludgren (piano)

VR 9 MEI: 20U30

BRUSSELS JAZZ ORCHESTRA FEAT. TUTU PUANE & SARAH DE BOSSCHERE: WRITING BILLIE Brussels Jazz Orchestra, Tutu Puane, Sara De Bosschere, Joke Van Leeuwen, Carl Norac, Caryl Philips, Vamba Sherif, André Velter, Paul Verhaeghen en Billie Holiday; productie: Brussels Jazz Orchestra m.m.v. ’t Arsenaal.

Eindregie: Michaël De Cock. Naar een idee van Passa Porta.

DO 5 JUN: 20U30 • CD-VOORSTELLING

JEF NEVE TRIO

Jef Neve (piano); Teun Verbruggen (drums); Piet Verbist (bas)

Jokke Schreurs (gitaar); Sam Stuyck (gitaar, zang); Ben Faes (bas)

Rony Verbiest Quartet Rony Verbiest (baritonsax); Michel Bisceglia (piano); Werner Lauscher (bas); Mimi Verderame (drums)

ZA 29 SEP: 20U30

Bart Defoort ‘Jazzhood’ & Emanuele Cisi Bart Defoort (tenorsax); Ron Van Rossum (piano); Sal La Rocca (bas); Sebastiaan De Krom (drums); Emanuele Cisi (tenor- en sopraansax)

ZA 27 OKT: 20U30

Trio Grande feat. Matthew Bourne Michel Massot (tuba, trombone, zang); Michel Debrulle (percussie, drums); Laurent Dehors (klarinet, saxen, doedelzak); Matthew Bourne (piano)

DO 6 DEC: 20U30

Saxkartel feat. Tutu Puoane Kurt Van Herck (tenorsax); Sara Meyer (altsax); Frank Vaganée (sopraansax); Tom Van Dyck (composities, arrangementen, baritonsax); Tutu Puane (stem)

DO 13 DEC: 20U30

aRTET

Tom Callens (tenorsax); Ben Ramos (bas); Lionel Beuvens (drums); François Delporte (gitaar)

DO 17, VR 18 JAN: 20U30

Djangofollies Voor het vierde jaar op rij doet Rataplan mee aan Djangofollies, een herdenking van de geboortedag van Django Reinhardt.

ZA 19 JAN: 20U30 • DUBBELCONCERT

Jan Rzewski Fabian Fiorini duo

Jan Rzewsku (sopraansax); Fabian Fiorini (piano)

Erik Vermeulen Trio Erik Vermeulen (piano); Manolo Cabras (bas); Marek Patrman (drums)

DO 28, VR 29 FEB: 20U30 • LIVE CD-OPNAME W.E.R.F

Jazzisfaction

Peer Baierlein (trompet); Ewout Pierreux (piano, rhodes); Davide Petrocca (bas); Yves Peeters (drums)

DE ROMA: TURNHOUTSEBAAN 286 - 2140 BORGERHOUT • RATAPLAN: WIJNEGEMSTRAAT 27 – 2140 BORGERHOUT TICKETS: 03 235 04 90 (TOT 14 SEP) • 03 292 97 40 (VANAF 17 SEP) • MA TOT VR: 9U-12U30 EN 13U30-17U30 TICKETS@DEROMA.BE • TICKETS@RATAPLANVZW.BE • NIEUW VANAF 17 SEP: TICKETBALIE OP TURNHOUTSEBAAN 327 BEL OF SURF NAAR WWW.DEROMA.BE EN WWW.RATAPLANVZW.BE VOOR HET UITGEBREIDE PROGRAMMA

21-08-2007 14:06:08

Zomer in beeld Fotografie: © Jos Knaepen

Brosella 2007 Geen mega mediacampagnes of hippe namen maar wel een kwaliteitsvol programma en een prachtig zomerweertje. De combinatie hiervan lokte zo een 15.000 mensen naar het Groentheater voor het jazzluik van Brosella. De dag werd op passende wijze geopend met de swing, jive en rock-’n-roll van Lady Linn & Her Magnificent Seven en dit op de gloednieuwe Clubstage. De locatie hiervan is alleszins een geslaagde zet want mits nog wat kleine structurele aanpassingen groeit deze plek uit tot een volwaardig podium. Het bewijs: een vaste kern nestelde zich hier voor de rest van de dag om verder te genieten van de akoestische gitaarkunsten van het Fabien Degryse Trio, nog meer akoestisch werk van het Vancomezi Quartet en de avontuurlijke klanken van het Noorse Karl Seglem Quintet.

Op het grote podium ging alle aandacht naar de Portugese bigband Orquestra Jazz Matosinhos en de feestelijke virtuositeit van Ivo Papasov & His Wedding Band. Absolute voltreffer hier was het concert van Chris Joris & Bob Stewart. In gezelschap van een aantal begeleiders kregen zij de hele massa muisstil met hun verre van ‘gemakkelijke’ muziek. Een concert om in te lijsten. Philip Catherine sloot perfect af.

Brosella bereikt zo al 31 jaar een nichepubliek, mensen die van goede muziek houden in een ontspannen en vriendschappelijke sfeer. Voelt u zich aangesproken, noteer dan alvast 12 & 13 juli 2008 in uw agenda voor de volgende editie van Brosella.

Georges Tonla Briquet

North Sea Jazzfestival

McCoy Tyner North Sea Jazzfestival

Kritiek op de programmering van het North Sea Jazzfestival is er al jaren en die zal er ook wel blijven. Uiteindelijk gaat dat allemaal om dat woordje jazz in de naam. Het is een feit dat veel van de acts die op het affiche staan niets met jazz te maken hebben, maar het is ook een feit dat de organisatie elk jaar fantastische jazzacts naar Nederland weet te halen. Toppers als Ron Carter en Hank Jones moesten helaas afzeggen, maar veel andere grootheden kwamen wel: McCoy Tyner met Gary Bartz, Benny Golson met Johnny Griffin en natuurlijk Ornette Coleman. Enkele weken tevoren was de zevenzeventigjarige Coleman op het podium onwel worden, zodat voor afzegging gevreesd werd, maar hij was er en hij gaf met zijn band waarin maar liefst drie bassisten speelden, een bijzonder indrukwekkend optreden.

Opmerkelijk goed waren ook de concerten van het Dave Holland Quintet en het trio van Joshua Redman. Dat was allemaal op de zondag van oudsher de dag met de hardcore jazzprogrammering, waarop ook meer avontuurlijke acts op het programma stonden. Op vrijdag en zaterdag was de keuze beperkter, maar er viel nog genoeg te zien. Helaas werd de muziek in sommige zalen overstemd door die uit aanpalende ruimtes waardoor zeker de meer fijnzinnige acts moeilijk te beoordelen waren. Organisatorisch was dat het enig belangrijke minpunt van deze editie, want de overstap naar Rotterdam heeft het festival in veel opzichten goed gedaan. Er waren gelukkig voldoende bands die zich niets van het ongemak aantrokken en er met extra veel energie tegenaan gingen. Het kwartet Erdmann 3000 bijvoorbeeld: frisse, vrolijke en originele muziek die met zeer enthousiasme werd gebracht. Weinig mensen in de zaal, maar aan de zijkant van het podium heel veel Nederlandse en Belgische muzikanten die met volle teugen van het optreden van hun Duitse collega’s genoten. Dat alleen maakt een bezoek aan North Sea Jazz elk jaar weer de moeite waard.

Mischa Andriessen

Jazzmozaïek 2/2007

27

Blue Note Records Festival Opvallend in de begindagen waren de bigbands.

Zeer verscheiden in aanpak trouwens. De band o.l.v. Charles Tolliver was eerder een ‘bende’, die de nogal ruige arrangementen en het gebrek aan samenhorigheid trachtte te compenseren door veel power. Ook de solisten moesten alle registers open trekken om tegen het geweld op te tornen.

Een atletische prestatie vergeleken bij het verfijnde Vanguard Jazz Orchestra, goed op mekaar ingespeeld met uitgebalanceerde composities en bewerkingen, een uitgelezen gezelschap om ook de composities van gastsolist Bert Joris vorm en kleur te geven. Het Lincoln Center Jazz Orchestra is even goed uitgebalanceerd, maar liet vooral een vermoeide indruk. Virtuoos, maar weinig verrassend en eerder saai.

Top was het kwintet van Kenny Werner met nagenoeg hetzelfde repertoire als op de veelbesproken Blue Note cd Lawn Chair Society, maar met een andere bezetting, waarin naast de leider vooral de vinnige Cindy Blackman aan de drums opviel. Ver van de elektronische studiotricks van de cd, viel ook in deze akoestische bezetting de sterkte van Kenny’s composities op.

Nog uitschieters: rietblazer Yusef Lateef, sfeerbepalende figuur in de groep van de Belmondo broers. Met zijn 86 jaren speelt de raadselachtige Lateef vooral fluit en beperkt zich op tenorsax tot korte maar krachtige frases met een sound die meer aan Rollins, dan aan Coltrane herinneren.

Dré Pallemaerts, al goed opgewarmd door zijn optreden in de vorige groep Vaganée-Del Ferro, speelde hier opvallend sterk samen met de jonge bassist Sylvain Romano, een absolute revelatie.

Zondag was de indrukwekkende afsluiter het duo Chick Corea/Gary Burton. Een mooi gevarieerde en zeer ontspannen set, vol affiniteit en finesse, hield de tot de nok gevulde tent anderhalf uur in de ban met ‘kamermuziek’ van hoog niveau.

Cindy Blackman Blue Note Records Festival

Vaganée - Del Ferro Group Blue Note Records Festival

28

Jazzmozaïek 2/2007

Gary Burton - Chick Corea Duo Blue Note Records Festival

(tekening: © Pieter Fannes)

Na de aankomst van de Tour de France op maandag in Gent – een rustdag voor BNRF - begon dinsdag 10/07 een gevarieerde achtdaagse marathon, die op de allerlaatste dag feestelijk besloten werd met een ijzersterk optreden van Elvis Costello & The Allen Toussaint Band. De John Coltrane Tribute de dag voordien bracht de geest van de grote saxofonist tot leven met opeenvolgend een vooral onafgewerkt project van Jeroen Van Herzeele, een groep o.l.v. Coltrane-drummer Rashied Ali, het nostalgische Archie Shepp-Roswell Rudd Quartet en het knappe San Francisco Jazz Collective, dat voor de gelegenheid Coltrane inwisselde voor Monk, want die muziek hadden ze toevallig op het repertoire, met de kanttekening, dat Monk nu ook niet zover uit de buurt van Coltrane ligt… Maar er was uiteraard nog veel meer…

Dit BNRF gespreid over 11 dagen, 43 zeer diverse groepen en 11 dj-sets trok 31.500 bezoekers, een lichte stijging t.o.v. vorig jaar (29.000).

Luc De Baets

Archie Shepp Blue Note Records Festival Jazzmozaïek 2/2007

29

Groovy Gouvy!

Begin augustus zat het weer enorm mee. De tuin van la ferme Madelonne baadde in de zon, alsof dit een stukje Provence was. In deze omgeving is jazz een verademing. Een stevige opener was het kwartet van de talentrijke Hongaarse tenorsaxofonist Gabor Bolla, waarna het trio van Stochelo Rosenberg er duidelijk zin in had en twee uur lang de tent in de ban hield. Django is nog niet vergeten!

Tot slot kreeg de Parkeriaanse alt van Jesse Davis het gezelschap van het huisorkest Hein van de Geyn, Hans van Oosterhout en Bert Van den Brink. Zaterdag (te) vroeg in de namiddag beet Steve Houben (as) met Jacques Pirotton (g) en Stéphane Pougin (d), de spits af, waarna Tineke Postma voor een vollopende tent een stomend concert gaf. Enthousiasme alom! Volop genieten was het van het trio van pianist Mulgrew Miller. Een repertoire van louter standards weliswaar, maar vertolkt door één van de pianogiganten uit de V.S. Om stil van te worden. Waarna Gouvy coryfee Bobby Watson en de zeskoppige groep Jazz Tribe de vlam in de pan liet slaan met gedreven salsa, aangevuurd door percussionist Ray Mantilla.

Impressies van Jos Knaepen

Jesse Davis Gouvy Jazz Festival

Gaume Jazz Festival Dit festival in het zuidelijkste puntje van België, pronkte met grootheden als percussionist Mino Cinelu, Romano/Sclavis/Texier en de Waalse trombonist/vocalist Phil Abraham die hier carte blanche kreeg. Uiteraard was zijn Jazz Me Do band met repertoire van the Beatles van de partij. Frisse arrangementen van tijdloze songs van Lennon en McCartney, gespeeld door de fine fleur van de Belgische muzikanten. We hoorden hem ook in diverse combinaties met o.a. Mino Cinelu, en zelfs solo in de kerk, waar zijn muzikaliteit, fijnzinnigheid en humor zeer gesmaakt werden.

Heel andere koek was de krachtige jazzrock van Rackham, de band van Toine Thys. Andere uitschieters waren het flamboyante Jef Neve Trio en het project van pianist Fabian Fiorini Le voyage de Saint Matthieu. Maar klap op de vuurpijl was het optreden van het beroemde Franse trio Romano/Sclavis/Texier met de African Suite met projectie van werk van de Franse collega-fotograaf Guy LeQuerrec. In aanloop naar Jazz Middelheim speelde hier voor het eerst de groep van Myriam Alter.

Impressies van Jos Knaepen

Phil Abraham Gaume Jazz Festival

30

Jazzmozaïek 2/2007

Jazz Middelheim 2007

Twee dagen uitverkocht, dat hadden ze nog nooit meegemaakt op Jazz Middelheim. Op de derde dag ongeveer 4300 bezoekers met Toots - geweldig in vorm en met een uitstekende pianist Bert Van den Brink - en nog eens zoveel volk op de slotdag, waar al om drie uur de tent volliep voor Jef Neve.

Bert Joris Quartet Jazz Middelheim

Ornette Coleman Jazz Middelheim

Op die zonnige slotdag kon Nic Thijs (met zijn Amerikaanse vrienden waarbij de niet aangekondigde Nasheet Waits op drums) het publiek intens in de ban houden. Dan volgde Bert Joris – al meer dan 20 keer hier opgetreden, maar nu voor het eerst met zijn kwartet in Den Brandt – met het repertorium van zijn jongste cd Magone. Buitengewoon!

En dan een aardig kwieke Ornette Coleman die zijn klassiekers Turnaround en Lonely Woman altijd anders weet in te kleden en de zaal op zijn hand kreeg met een Bach cellosuite. Een energiek ensemble (met drie bassen en zoon Denardo op drums) dat met de karakteristieke snerpende altsaxtonen van de meester lang nazinderde in de nachtregen…

Het festival begon anders erg rustig op Moederdag: Tineke Postma was charmant, Tania Maria flamboyant, Myriam Alter passionant, Dianne Reeves spitant. Lee Konitz – ook als special guest bij Toots – kleurde iets te mooi tussen de lijnen met het BJO. De tweede dag verraste Mâäk’s Spirit die Mischa Mengelberg opzweepte tot één lange improvisatie.

Het hele programma stak vol van contrasten - altijd al een kenmerk van dit festival – met jong geweld en ervaren jazzmuzikanten: Enerzijds Briskey Big Band en dan Buscemi die de tent omtoverde tot een danstempel. En anderzijds de immer ontroerende Toots die grandioos eindigt voor een laaiend enthousiast en zeer gemengd publiek met Bluesette/What A Wonderful World.

De meest opmerkelijke drummer van nagenoeg alle zomerfestivals was Dré Pallemaerts die hier onvoorzien voor het eerst samenspeelde met Eric Legnini. Schitterend maar vroeg concert, jammer genoeg met iets minder publiek. Ook al een contrast met het net ervoor geprogrammeerde Nils Wogram kwartet die de ‘Rachmaninov van de jazz’ Simon Nabotov had uitgenodigd. En ‘jazz is fun’ vind Matthew Herbert die zijn bigband kranten laat verscheuren en propjes naar elkaar laat gooien, ballonnen laat opblazen en loslaten, en wild zijn elektronica bespringt.

Opvallend hoe op deze editie de Belgische artiesten het mooie weer maakten. Wie zou ooit hebben durven dromen dat talent van eigen bodem een dergelijk festival optilt tot ongekende hoogte, en jong en oud massaal aantrekt! Dat is nochtans de balans van deze editie 2007 die 15.000 bezoekers telde.

Bernard Lefèvre

Dianne Reeves Jazz Middelheim Jazzmozaïek 2/2007

31

R

E DOSSI

Luc De Baets

JAZZ

V

eel vragen in één keer? In deze en komende edities willen we een aantal aspecten naar voor brengen.

No Europe, no jazz!

Opmerkelijk is dat de Europese jazz aan een versnelde opmars bezig is en de Amerikaanse er op achteruit gaat. Je hoeft er maar de programma’s van de festivals op na te gaan om te constateren dat de Amerikanen lang niet meer het leeuwendeel naar zich toe halen. Zelfs het North Sea Jazz festival, vroeger de verzamelplaats van de Amerikaanse grootheden, heeft dit jaar merkwaardig genoeg overwegend Europese groepen op het programma gehad. Een trend die zich al langer op de Europese festivals doorzet.

In een artikel in de Nederlandse Volkskrant (18/7) gaat Koen Schouten dieper in op dit fenomeen, waarbij hij aanstipt dat de meeste nieuwe muziek uit het oude Europese continent komt. Jazz is een exponent van de tijdsgeest.

“Uit Amerika komt echter bitter weinig dat met het hier en nu te maken heeft”. En hij citeert Steve Swallow, die beweert dat hij zonder zijn werk in Europa, alleen nog in Amerikaanse Holiday Inn’s zou spelen. Promotor George Wein, lang de sterke man van grote festivals in de V.S. zoals Newport, maar ook in Frank-

in Vlaanderen

Meer vragen dan antwoorden!

Het is een cliché dat jazz in de lift zit en dat de belangstelling voor Europese jazz groeit. Na Toots en Philip Catherine zijn het BJO, Bert Joris, David Linx en Jef Neve onze nieuwe helden.

Krijgen onze podia voldoende mogelijkheden om deze en andere Vlaamse muzikanten in the picture te plaatsen? Hoe zit het met het subsidiebeleid? Moet er ‘meer armslag voor jazz’ komen zoals de studie van Simon Korteweg suggereert?

rijk met la Grande Parade du Jazz in Nice stelt ronduit: “No Europe, no jazz!”. In de V.S. wordt jazz gecatalogeerd bij het entertainment, in Europa bij de cultuur, ja zelfs bij de kunsten ingedeeld.

Nu dienen vele Amerikaanse jazzmuzikanten hun land, waar de jazz een eeuw geleden ontstond, te verlaten om elders in de wereld, vooral in Europa en Japan, speelgelegenheid te vinden en brood op de plank te krijgen.

Merkwaardig! Jazz is immers in Europa op de rails gezet door de Amerikanen vooral in de jaren na de tweede wereldoorlog, toen heel wat Amerikaanse troepen in Europa waren gestationeerd en jazz nog entertainment was. Amerikaanse muzikanten toerden ook langs de Europese podia, bleven hier vaak ook een tijd rondhangen en vestigden zich soms definitief in het oude Europa. Jazzmuziek was in en vele Europese musici waren weg van jazz. Na vooral als sidemen gespeeld te hebben voor de Amerikaanse collega’s, kwam er stilaan een Europese jazzscene op gang, die tot op vandaag steeds maar groeit.

Meer armslag voor jazz?

Maar het zijn vooral de jazzopleidingen in het muziekonderwijs, die vanaf de jaren tachtig, gekoppeld aan een subsidiebeleid, in landen

als o.a. Nederland (Bimhuis) en Frankrijk (ONJ) een stimulans vormden voor de verspreiding bij vooral de jongeren.

“De volledige internationalisering van de jazz, waarbij niet langer de ontwikkelingen in Amerika de dominante inspiratiebron vormen, leidt ten eerste tot voortdurende vruchtbare contacten tussen jonge musici uit de meest uiteenlopende landen. Tegelijkertijd staan deze musici meestal open voor beïnvloeding vanuit andere muzieksoorten, zoals de pop en de wereldmuziek, wat vaak verdere verrijking en vernieuwing van het jazzidioom tot gevolg heeft. Doordat aan de improvisatorische grondslag van de jazz deze twee nieuwe elementen - internationalisering en het leggen van dwarsverbanden met andere genres - zijn toegevoegd, heeft deze muziek de afgelopen decennia aansluiting gevonden bij de belevingswereld van een groeiend deel van het jeugdige publiek. Dit sluit aan bij de ervaringen van veel organisatoren van jazzconcerten en festivals in Vlaanderen, die melden dat aan de periode van toenemende vergrijzing van de bezoekers in de afgelopen periode een einde is gekomen.” zegt Simon Korteweg in De Morgen van 16 augustus.

In ons land hinkt het subsidiebeleid flink achterop. Ook de administratieve rompslomp die daarmee gepaard gaat is voor vele organisaties

Cultuur via de digitale snelweg:

Jazz Middelheim plus I

n een persbericht van 13 augustus wijst de VRT op het vernieuwde VRT-cultuuraanbod, de zgn. Cultuurdelta, die sinds half maart op de sporen is gezet. Intussen werd ook de organisatiestructuur van de VRT grondig aangepast aan de crossmediale toekomst en kan het productiehuis Cultuur de eerste stappen naar de zogenaamde cultuurdelta zetten. Jazz Middelheim Plus is het allereerste project om de cultuurliefhebber, die op radio en tv steeds meer moet wijken voor kijkcijfers genererend amusement, een alternatief te bieden. Im-

32

Jazzmozaïek 2/2007

mers het eerder aangekondigde apart digitaal themakanaal komt er niet, wegens financieel onhaalbaar. Deze eerste ervaring met de cultuurdelta houdt in ieder geval beloftes in. De Jazz Middelheim Plus site ontsluit bovendien een stuk van het rijke jazzarchief van de VRT en biedt de gebruiker faciliteiten van audio en video met de opnamen van Jazz Middelheim 2007. Ook zijn er interactieve mogelijkheden en links naar andere sites. Begin september volgt een tweede project binnen de cultuurdelta, rond het KlaraFestival.

en vzw’s een bijna onoverkomelijke hindernis.

Dank zij de studie ‘Meer armslag voor jazz?’ (*) van diezelfde bij ons goed ingeburgerde Nederlandse journalist en jazzkenner Simon Korteweg is eind vorig jaar ook in Vlaanderen de kat de bel aangebonden.

De studie in opdracht van het Agentschap Kunsten en Erfgoed is bedoeld als een voorzet voor discussie en reflectie. “Uit het onderzoek rijst het beeld op van een levendige muziekpraktijk waarin een grote verscheidenheid, creativiteit en interactie met andere kunstvormen - zoals hedendaags klassiek, pop, dans en wereldmuziek – voorop staan en die steeds meer een aandachtig publiek weet te trekken. Maar ondanks deze positieve ontwikkelingen en de grote inspanningen van een aantal voortrekkers lukt het tot nu toe niet los te komen van een enigszins marginale positie binnen het cultuurleven in Vlaanderen.” zegt Korteweg nog in zijn inleiding.

In onze zomereditie deden we een algemene oproep om de mening van de betrokken partijen (organisatoren, promotoren, podia, clubs, enz …) te kennen, een gesprek op te zetten, maar tot op vandaag (eind augustus) zonder noemenswaardig resultaat. Nochtans komt de studie tot conclusies, die de betrokken partijen gelukkig zouden moeten maken.

Enkele grotere en geheel of gedeeltelijk gesubsidieerde organisaties hebben de draad al opgepikt. Kleinere spelers, vooral de tot op heden niet gesubsidieerde (club)podia, moeten echter ook een vinger in de pap hebben.

Zij hebben er alle belang bij de studie ernstig te nemen en zich te verenigen. Immers in een land waar de regelgeving steeds maar complexer wordt en de organisatiekosten oplopen, is de klus voor een kleine organisator steeds moeilijker te klaren.

De organisatoren van The Flemish Jazz Meeting (6-9 september) en meer specifiek het Muziekcentrum Vlaanderen zijn zich daarvan bewust en wellicht kan er op die meeting iets in gang gezet worden. De Commissie voor Cultuur van het Vlaams Parlement zal op 10/10 een hoorzitting houden over de nota, waar behalve de auteur van de nota ‘Meer Armslag voor Jazz’, Simon Korteweg, waarschijnlijk ook Rik Bevernage (De Werf-Brugge) en Bertrand Flamang (Blue Note Records Festival Gent) en wat de muzikanten betreft Peter Hertmans het woord zullen voeren. Ook zal de nota op de Flemish Jazz Meeting aan de orde komen op een internationaal debat over de subsidiëring van jazz door overheden. Daarover meer in een volgende editie.

De rol van de media Kranten zijn, sinds de verzuiling is afgebrokkeld, commerciële ondernemingen geworden, cultuur is verwaterd tot lifestyle en jazz komt te weinig aan bod. Maar de kwaliteitskranten en een paar weekbladen doen ten minste nog iets en coveren de grote evenementen. Maar wat met de openbare radio en televisie, die werkt met geld van de belastingbetaler, ook dat van de jazzliefhebber? Hoe meer mensen in jazz geïnteresseerd raken, hoe meer de openbare zender doet of zijn neus bloedt. Op televisie is cultuur al langer het ondergeschoven kindje en ik kan me heus niet herinneren hoe lang het geleden is dat de Vlaamse openbare omroep nog een jazzconcert op het scherm heeft gebracht.

Maar niet getreurd! De crossmediale toekomst is ook bij de VRT begonnen. Jazzliefhebbers moeten maar blij zijn dat de zogenaamde Cultuurdelta op de sporen is gezet. Alles wat een nichekleurtje of geurtje heeft wordt naar die andere planeet, het alom tegenwoordige internet, weggeschoven. Jazz Middelheim Plus was de eerste test.

Zijn er nog vragen?

In de volgende edities van Jazzmozaïek willen we een antwoord zoeken op nog meer vragen.

• Wat hebben de colloquia en het overleg op de Flemish Jazz Meeting opgeleverd?

• Moeten de jazzopleidingen herbekeken worden? Centralisatie, specialisatie, strengere selectie van de kandidaten? Moeten er verschillende niveaus en verschillende diploma’s komen?

• Vlaanderen is te klein en beperkt qua podia.

Kan er meer samenwerking komen onder de regio’s en taalgemeenschappen in onze federale staat? Is Europa een wingewest of moet het nog verder?

• Wat is de rol van het Muziekcentrum Vlaanderen, Muziekmozaïek en de Jazzlab Series?

• Hoe zit het met de opname, uitgave en distributie van jazzmuziek?

• enz…

Zoals in onze vorige editie al gemeld: Wie vragen heeft of zelfs over deze problematiek een boom wil opzetten, kan zich wenden tot redactie.jazzmozaiek@skynet.be of tel. 0477 28 56 75.

Wij zijn benieuwd naar uw reactie!

(*) De studie ‘Meer Armslag voor Jazz’ is te lezen en te downloaden via www.wvc.vlaanderen.be/muziek/ documenten. Klik op document ‘Meer armslag voor jazz’. De studie plus de daaraan gekoppelde parlementaire vraag van Dany Vandenbossche en het antwoord van minister Anciaux kan U ook lezen op www.muziekcentrum.be/news/newsdetail.asp?Id=4904. Een must voor iedereen die ook maar met jazz begaan is en verplichte kost voor organisatoren en promotoren!

Maakt Radio 1 er een potje van?

D

e VRT reorganiseert grondig Radio 1.

Nicheprogramma’s zoals Club Tropical, Cucamonga, Het Concertgebouw, In De Club of De Grote Boodschap behoren definitief tot het verleden. Op het FM-kanaal komt daar ook niet veel voor in de plaats.

Maar er wordt wel een en ander mogelijk via internetradio. Geen volwaardige webradio, maar gepersonaliseerde internetradio, die kan worden samengesteld op basis van de individuele smaak van de luisteraar, zo stond eerder nog in De Morgen te lezen.

Volgens Vlaams minister van Media Geert Bourgeois (N-VA) mag een dergelijk initiatief “nooit ten koste gaan van het lineaire aanbod. Het kan niet de bedoeling zijn om bepaalde opdrachten, zoals het brengen van Nederlandstalige muziek, weg te stoppen op het internet”, luidt het. Dany Vandenbossche (SP.A), voorzitter van de commissie Media in het Vlaams Parlement vindt dat de VRT in de eerste plaats “zijn opdracht (moet) vervullen via de open netten. Dat mag absoluut geen excuus worden om bepaalde muziekgenres als jazz of folk te verbannen naar het internet”.

Het oplaaiende protest in het voorjaar van diverse verenigingen en muziekliefhebbers tegen deze hervorming, werd door de VRT gewoon naast zich neergelegd.

“Programma’s over jazz, folk, klassiek, alternatieve rock, de zogenaamde nicheprogramma’s, zijn kennelijk obstakels in de flow die de nieuwe Radio 1 wil creëren.

Terwijl een openbare omroep een zo breed mogelijk aanbod moet hebben, voor grote en kleine publieksgroepen. Je moet zoveel mogelijk mensen laten luisteren, maar ook zoveel mogelijk groepen. Het gevaar is dat alle netten op elkaar gaan lijken. Nu al neemt Klara deels de taak van Radio 1 over. Op Radio 1 hoor ik dan weer dingen die op Radio 2 thuishoren.” zegt Miel Vanattenhoven, radioproducer op VRTRadio 1 en producer van Jazz Middelheim.

(De Standaard van 13/8/2007) Blijkbaar bepalen de marketeers (musketiers?) de manier waarop de openbare radio moet functioneren. En richten zich daarbij op de concurrentie met de commerciële zenders. Alsof we er daar al niet genoeg van hebben! Kijkcijfers en daaraan gekoppelde reclame-inkomsten zijn bepalend.

Tot slot nog deze bedenking van David Attenborough (BBC): “De taak van de openbare omroep is dingen met anderen te delen. Net het tegenovergestelde van elitarisme.”

Jazzmozaïek 2/2007

33

Jack’s Groove

North Sea Jazz Tentet Jack van Poll Twintig jaar geleden woonde ik in Kapellenbos (een wijk van de gemeente Kapellen) en Hein van de Geyn bivakkeerde bij mij. Dat was daar hartstikke tof, wij gedroegen ons als twee vrolijke vrijgezellen en de contrabas en

ein en ik hebben toen het plan opgevat om samen een recording band op te richten met muzikale maten waar wij in die tijd mee optraden.

Twee trompettisten: Bert Joris en Jarmo Hoogendijk, drie saxofonisten: Kurt van Herck, Toon Roos en Erwin Van Slembrouck. Bart van Lier op trombone en Tjeerd Oostendorp op de C tuba.

Als drummer hadden Hein en ik Marcel Serierse, de zoon van Koos – de bekende Nederlandse bassist (nvdr) – gekozen. Dit tentet is in het najaar van 1987 op het September label uitgekomen.

Het bedenken van een naam voor deze groep was een koud kunstje als je weet dat dit een band was gevormd met Vlaamse en Nederlandse muzikanten en dat onze beide landen aan de Noordzee grensden. Dus leek me het North Sea Jazz Tentet de perfecte naam.

Na enkele repetities in Kapellenbos was de generale repetitie een optreden tijdens het Middelheim Jazz Festival 1987.

Daarop aansluitend hebben we op 17 en 18 augustus dit album opgenomen in de studio van Max Bolleman in Monster in Nederland.

Toen de cd in de winkel terechtkwam, kregen we ineens te maken met een onverwacht probleem.

We werden er via een telefoontje van het North Sea Jazz Festival aan herinnerd dat de naam beschermd was en dat we beter de distributie van dit album konden stopzetten. Wat gebeurde. De rest staat nog steeds in de voorraadruimte van Fever Music Belgium.

De reden om dit verhaal nu – twintig jaar na datum - naar buiten te brengen is dat het achteraf bekeken een unieke combinatie muzikanten is gebleken. Je hoeft de namen maar te lezen in de bezetting om te beseffen wat een potentieel aan talent toen al in deze groep opgenomen was. Al deze muzikanten hebben op hun manier aan de weg getimmerd en behoren nu in vele gevallen bij de Europese top.

(foto: Archief Jack van Poll)

de vleugel stonden altijd klaar.

H

Bovenaan (van links naar rechts): Tjeerd Oostendorp (tba) Toon Roos (ts, ss), Marcel Serierse (d), Hein van de Geyn (cb), Erwin Vann (ts, ss), Jack van Poll (p) Onderaan (van links naar rechts): Bart van Lier (tb), Bert Joris (t, bug), Jarmo Hoogendijk (t), Kurt Van Herck (as)

34

Jazzmozaïek 2/2007

Bert Joris (1957) hoort ontegenzeggelijk bij de Europese top, zowel als componist, arrangeur, muzikant en pedagoog.

Hij heeft een onmetelijk aantal composities en arrangementen geschreven en is als trompettist niet te evenaren.

Jarmo Hoogendijk (1956) maakte zijn entree in 1983 als co-leader van het Ben van den Dungen/Jarmo Hoogendijk Quintet en behoort sindsdien tot de top van de Nederlandse trompettisten. Hij geeft les (o.a. aan het Kon. Conservatorium in den Haag) en speelt momenteel minder door

problemen met zijn embouchure.

Kurt Van Herck (1965) stamt uit de school van John Ruocco (evenals Erwin van Slembrouck). Hij was toen al een van de favoriete talenten van John Clayton, in wiens ‘akoestische’ bigband hij plaats nam. Nu is hij een van de drijvende krachten van het Brussels Jazz Orchestra. Geeft les aan het Kon. Conservatorium in Antwerpen.

Toon Roos (1964) Sinds zijn debuut op het N.S.J.F Den Haag 1984 heeft hij de halve wereld afgereisd, heeft met ontelbare grootheden gewerkt en heeft door de jaren heel veel succes geoogst met zijn eigen kwartet en groep. Speelt sinds de oprichting in het Dutch Jazz Orchestra. Geeft les aan het Conservatorium in Den Haag.

Erwin van Slembrouck (1963) startte zijn carrière in 1985 en is intussen beter bekend onder de naam Erwin Vann. Als saxofonist, werkte hij met grootheden zoals Wayne Shorter, Kenny Wheeler, Karl Berger e.a., maar ging al snel een unieke loopbaan tegemoet als componist. Hij werkte met o.a. de bekende choreograaf, de Canadees David Pressault, en schreef voor film en theater. Met Dré Pallemaerts, Michel Hatzi en Jozef Dumoulin vormde hij de groep Let’s Call Ed. Bart van Lier (1950) is de nummer één trombonist van Nederland. Hij heeft een nieuwe generatie trombonisten opgeleid en heeft met zijn groep Barts Bones Europese bekendheid gekregen. Met zijn broer Eric had hij daarvoor al het spraakmakende orkest van Peter Herbolzheimer van een stevige trombonesectie voorzien en is sinds geruime tijd het hoofd van de trombonesectie van het Metropole Orkest. Hij geeft les aan het Conservatorium in Rotterdam en treedt op in diverse formaties.

Tjeerd Oostendorp speelt de C tuba in dit tentet. Tjeerd maakt deel uit van het Asko Ensemble, toonaangevende formatie op het gebied van de hedendaagse gecomponeerde muziek. Tjeerd heeft een nieuwe tuba ontwikkeld en laten bouwen en daarmee een instrument met een breder klankbereik gecreëerd. Hij begeeft zich ook op het terrein van de geïmproviseerde muziek.

Hein van de Geyn (1956) heeft een carrière opgebouwd met lange samenwerkingen o.m. met Philip Catherine, Chet Baker, Dee Dee Bridgewater, daarna met zijn eigen groep Baseline. Als componist staat hij in het Sher The European Real Book opgenomen. Hij is eigenaar van het Challenge Jazz label. Schreef recent een imposante Comprehensive Bass Method, 950 geïllustreerde pagina’s verdeeld over twee boekwerken. Is hoofddocent aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Hij leidt het workshopgebeuren tijdens het North Sea Jazz Festival in het Rotterdams’ Conservatorium.

Hij is de eerste jazzmuzikant die de Prins Bernard prijs mocht in ontvangst nemen.

De Nederlandse drummer Marcel Serierse nam hier de plaats van Dré Pallemaerts in, die toen niet vrij was.

Ik ben er van overtuigd dat bovenstaande namen samen meer onderscheidingen verzameld hebben, dan in de prijzenkast van ‘den Beerschot’ te vinden zijn.

Album Souvenir

Yannick Bruynoghe Marc Van den Hoof Niet dat ik het echt nodig heb, maar ik heb het graag in de buurt: een heel dun, volkomen onluxueus boekje: de catalogus van een tentoonstelling twintig jaar geleden in het museum van Elsene van foto’s uit het archief

et zijn foto’s die niets spectaculairs hebben, niets voyeuristisch. Een soort familiefoto’s, gemaakt uit vriendschap, uit verwantschap. Don Byas met z’n tenor met die kunstig gewrochte octaafklep languit in een strandzetel, een ‘transatlantieker’, op een koertje in een Belgisch zonnetje. Lucky Thompson in close-up aan de voet van het Brusselse manneke. Een ongewoon alerte Paul Gonsalves. Louis Armstrong in een heus fiacre door de stad gevoerd. Lionel Hampton bij het in ontvangst nemen van een eredoctoraat aan de Luikse universiteit… En in de autobiografie van Buck Clayton ga ik in het register wel eens op zoek naar de pagina’s waarop hij het over z’n Belgische vriend Yannick Bruynoghe heeft. Die foto’s eerst, en dan zo’n onooglijke vermelding in de memoires van een held van de jazz: het geeft me een geruststellend gevoel van samenhorigheid. Yannick Bruynoghe. Ik kende z’n naam al heel lang: toen ik met de jazzliefhebberij begon, was z’n biografie van Big Bill Broonzy, Big Bill Blues, net verschenen en in het catalogusje dat achteraan aan m’n drie 45-toeren platenalbum van Benny Goodman’s Carnegie Hall Jazz Concert was toegevoegd, stonden de hoezen afgebeeld van enkele Broonzyplaten op Philips. Een zoveelste samenloop van omstandigheden die in het geheugen van een door de jazz geraakte adolescent een onuitwisbaar zijspoortje achterlaat. (foto: Archief Marc Van den Hoof)

van Yannick Bruynoghe.

H

Interesse in

Neem een kijkje op

Later werd ik Leuvenaar en kon ik niet anders dan in de Diestse straat de platenwinkel ontdekken van Albert Mommens: benevens het heel populaire aanbod van schlagers en mortierorgel vond je er een uitzonderlijk assortiment van klassieke en religieuze muziek, én een geheel onvermoede jazzkeuze. (Jarenlang heeft er de 45-toeren versie gestaan van Freddie The Freeloader uit Kind Of Blue, maar dan zonder de solo van Wynton Kelly, zodat het niet te lang was voor de juke-box!) En de verhalen. Verhalen over alle groten van de jazz die de platenwinkelier ooit in levenden lijve had gezien, ontmoet. En over de jeugdvriend Yannick, zoon van professor Bruynoghe van de Franstalige sectie van de toen nog unitaire katholieke universiteit. Yannick die rechten studeerde, maar die ter compensatie van de niet al te gelukkige jeugd waarmee z’n ouders hem hadden bedacht, al kort na de oorlog naar de Verenigde Staten mocht reizen, waar hij de jazz aan den lijve ondervond en de jazzspelers z’n vrienden werden. En toen haalden ze Willie ‘The Lion’ Smith naar Leuven, en wat later Buck Clayton enzovoort enzovoort. Lucky Thompson, lees ik in de Dictionnaire du Jazz à Bruxelles et en Wallonie, liet hij optreden met Jean Warland, Bodache en Jacques Pelzer.

(Sim Simons heeft me ooit een copie gemaakt van een opname waarop Warland met Thompson Cherokee speelt, zoals Don Byas en Slam Stewart zich met I Got Rhythm de eeuwigheid inkatapulteerden.) Een paar keer heb ik daarna ook Margot Bruynoghe ontmoet, toen er voor het eerst sprake was van zoiets als het BJO vs. The Big White Screen: aanvankelijk een initiatief van Paul Buekenhout bij, denk ik, de VZW Paleis. Als producer bij de RTB had Yannick Bruynoghe immers niet alleen de Ciné-Club de Minuit bedacht, maar had hij ook jazz- en bluesprogramma’s gemaakt waaraan z’n vrouw de herinnering bewaarde. En om de foto’s van Yannick Bruynoghe en de herinnering aan de tentoonstelling in Elsene helemaal onuitwisbaar te maken, staat in de catalogus daarvan een tekst van de grote vriendelijke schrijver Pjeroo Roobjee, woonachtig te Ellezelle, in de portierswoning van de voormalige weverij van de onvergetelijke dweilen die waren afgeboord met de Belgische driekleur, ten teken van ons nimmer tanend streven naar properteit, dat er ongetwijfeld mede toe heeft bijgedragen de schilder-schrijver ervan te overtuigen dat hij beter zoude stoppen met roken, een voornemen waarbij ik hem veel succes wens en hem de raad geef af en toe vertroosting te zoeken in het dunne, gedeeltelijk door hemzelf bezorgde, catalogusje van de tentoonstelling van de foto’s van Yannick Bruynoghe in het museum van Elsene: het geeft, zoals ik al zei, een geruststellend gevoel van samenhorigheid.

Jazzmozaïek activiteiten?

www.jazzmozaiek.be Jazzmozaïek 2/2007

35

Swing Streets of New York

Lee, Phil et les autres…

Paul Blair (correspondent Jazzmozaïek in New York)

Ooit al eens pianist Eric Reed aan het werk gezien? Hij liet zich opmerken als sideman in diverse formaties van Wynton Marsalis vooraleer hij zelf zijn eigen weg ging. In de Dizzy’s Club Coca-Cola trof ik hem met zijn Tenor Madness Quintet: de achtenswaardige Stacy Dillard en Seamus Blake op saxen, de jonge Marco Panascia op bas en een bijzonder uitstekende drummer genaamd Willie Jones III. Nu kijk ik echt uit naar opnames in diezelfde bezetting, want Eric’s recentste cd’s – de jongste bij MaxJazz – zijn trio-releases.

R

ietspeler Marty Ehrlich was co-leader bij een heel ander soort kwintet dat een aantal nachten optrad in de Sweet Rhythm in Greenwich Village. Hij was vergezeld van trombonist Ray Anderson (die geregeld met Ehrlich speelt de jongste jaren), pianist James Weidman, bassist Chris Lightcap en Pheeroan akLaff, al lang een van mijn favoriete percussionisten. Afwisselend op sopraansax en basklarinet brachten Marty en zijn vrienden nieuwe interpretaties van eerder opgenomen tunes van zowel hemzelf: Malinke’s Dance, The Welcome, Seeker’s Delight en Here You Say, als bv. van Julius Hemphill: Georgia Blues.

Waarom Ehrlich’s naam nog geen topplaats inneemt in de jazzpolls, is mij een raadsel. Marty’s News on the Rail (Palmetto) en The Long View (Enja) behoren tot mijn uitverkoren albums van de jongste periode.

Doet de naam Alan Ferber een belletje rinkelen?

Ik hoorde deze trombonist op een aantal cd’s (Scenes From An Exit Row en The Compass) uitgebracht onder het imprint Fresh Sound. In een nieuwe gelegenheid, Tea Lounge in de omgeving van Brooklyn’s Park Slope, kon ik hem meemaken en ik was niet teleurgesteld. Ferber schreef arrangementen voor een groep van negen en voegde daar nog eens vier gasten, een stringkwartet, aan toe. Resultaat: prachtige solomomenten en verrassend hechte passages, helemaal niet evident voor een pas gevormde groep.

Hoewel de Duitse orgeliste Barbara Dennerlein zelden in de V.S. optreedt, heeft ze een heleboel Amerikaanse fans. Die zaten opeen gepakt in Joe’s Pub aan Lafayette St. op een avond midden augustus, waar ze één enkele set speelde. We vinden het gewoon dat Hammond B3-spelers met

Phil Woods

saxofonisten en gitaristen het podium delen, maar Dennerlein kreeg enkel steun van een drummer – en ze vertrouwde ons toe nooit eerder samen te hebben gespeeld noch te hebben gerepeteerd.

Deze erg energieke orgeliste mag wat ons betreft gerust wanneer ook terugkomen. Overigens kan je ze op YouTube aan het werk zien.

De enige show op het JVC New York Jazz Festival waar ik besloot naartoe te gaan deze zomer was de viering (in Zankel Hall, net onder Carnegie Hall op W.57th St.) van Lee Konitz 80ste verjaardag. En dat was een bijzonder goed uitgewerkt programma: Lee in trio (met Steve Swallow en Paul Motian), dan het trio met stringkwartet, dan zijn New Nonet (met arrangementen door de jonge acoliet Ohad Talmor) en tenslotte met bigband Orquestra Jazz de Matossinhos, overgevlogen voor deze gelegenheid vanuit Portugal.

Niemand weet de sound van Lee Konitz te evenaren, die ruimtelijke toon op de altsax, wat hem direct herkenbaar maakt. Of ook die altijd zo onverwacht trefzekere melodische lijnen in zijn spel. (Hoe zou Lee klinken met een orgelist?

Recent hoorde ik de nieuwste Steeplechase cd Organic Lee waarop hij speelt met Gary Versace, die eerder het laagregister beroert en wiens stijl veel soberder is dan Mevr.Dennerlein.)

Het andere concert dat niet in een club plaatsvond en ik toch de moeite waard vond was aan de 92nd St. bij Y op de Upper East Side. Daar bracht de Y-gelauwerde Phil Woods – een heftige altist tegenover de cool van Konitz – als onderdeel van de langdurige reeks ‘Jazz in July’ een achtkoppig ensemble samen. Ze speelden arrangementen van Phil’s opnamen met zijn twee meest fameuze bewonderaars: Quincy Jones en Oliver Nelson. Pianist Bill Charlap, die Dick Hyman opvolgde als Jazz in July curator, zorgde voor de all-star groep en tipte Brian Lynch op trompet. Zijn solos, samen met die van Woods, waren de hoogtepunten van de avond.

Jaren geleden bracht het label Jazzed Media, die de voortdurende krachttoeren van Phil Woods documenteert een boeiende cd uit: This Is How I Feel About Quincy. Daarop gebruikte hij een gelijkaardige instrumentatie en verschillende van diezelfde Jones composities.

Voor mij was dit een geweldig concert en zelfs meer dan een encore waard!

(foto: © Jos Knaepen)

Onze correspondent Paul Blair woont in Brooklyn, brengt maandelijks in New York het jazz magazine Hot House uit en gidst groepen langs minder bekende en historisch belangrijke paden door The Big Apple. Voor meer info over de walking tours: www.SwingStreets.com.

(vertaling: Bernard Lefèvre)

36

Jazzmozaïek 2/2007

Holland Muziekland

Een vrolijke bende Mischa Andriessen In het prachtig verzorgde boek Ho-

rizons Touched over de geschiedenis van het Duitse ECM-label zijn Nederlanders dun gezaaid. Dit najaar verschijnt bij ECM de cd Currents van de Nederlandse pianist en componist

(foto: © Jos Knaepen)

Wolfert Brederode.

B

rederode is daarmee de enige Nederlandse bandleider die bij het roemruchte Duitse label onder contract staat. Eén Nederlander, wat zegt dat? Misschien weinig.

Vanaf het begin brengt ECM alleen platen op de markt die de persoonlijke goedkeuring van oprichter en producer Manfred Eicher. Die heeft weliswaar een heel brede smaak, maar ook die kent grenzen en er zijn een aantal vaste waarden in te ontdekken. Eicher heeft in elk geval een voorliefde voor verzorgde en sfeervolle muziek.

Dat Wolfert Brederode bij ECM onderdak vindt, is niet verwonderlijk. Brederodes muziek is altijd uiterst stijlvol. De cd’s die hij uitbracht met de uit Zwitserland afkomstige zangeres Susanne Abbuehl, met de groep Nimbus of zijn duo met drummer Joost Lijbaart zijn daar prachtige voorbeelden van. Currents wordt opgenomen met een ge l e ge n he i d s k w a rtet dat bestaat uit de Noorse bassist Mats Eilertsen, de Zwitserse slagwerker Samuel Rohrer en de eveneens Zwitserse klarinettist Claudio Puntin.

Prachtige muzikanten allemaal die garant staan voor een uiterst smaakvolle en sfeerrijke plaat die in de hoogwaardige catalogus van ECM niet zal misstaan.

In Horizons Touched komen nog twee Nederlanders aan bod al Wolfert Brederode hebben zij nooit voor

het label opgenomen. In het hoofdstuk over de geschiedenis van de Europese jazz wordt als een van de mijlpalen van de vrije jazz uit de jaren zestig Peter Brötzmann’s Machine Gun genoemd en natuurlijk de twee Nederlanders die eraan meewerkten: Willem Breuker en Han Bennink. Voor Breuker en Bennink is sfeer ook heel belangrijk, maar zij verstaan er wel compleet iets anders onder dan Brederode. De kristallen akkoorden van Brederode zijn breekbaar en subtiel, terwijl Breukers en Benninks idee van sfeervol altijd is geweest de boel in het honderd laten lopen. Op zijn minst een beetje.

Kevin Whitehead vergeleek in zijn boek over de Amsterdamse improvisatiescene Benninks onevenaarbaar swingende brushes met de slagen van een schaatser op ijs. Hollandser kan niet, maar even typerend is die behoefte aan het ontregelen en dwarsliggen. Niet doen wat er van je verwacht wordt en als je het dan toch doet, doe je het heel overdreven. Bij Han Bennink is dat zeker niet veranderd. Hij is net vijfenzestig geworden, maar zijn recalcitrantie is met de jaren eerder toe- dan afgenomen. Op dit moment speelt hij onder meer in een prachttrio met pianist Michiel Borstlap en bassist Ernst Glerum.

Zo gauw een van hen een mooi akkoord aanslaat of een gevoelige solo speelt, begint Bennink zijn drumsticks op de grond te gooien of slaat hij met zijn kruk op de bekkens. Hè gezellig, denkt het Nederlandse publiek dan, want voor Bennink, Breuker en heel veel van hun landgenoten is een geslaagd feest een feest dat een beetje uit de hand loopt. Het toppunt van sfeer is een vrolijke bende!

Steve Lake and Paul Griffiths Horizons Touched: The Music of ECM, 448 p, Granta Books 2007 - ISBN: 1862078807.

Kevin Whitehead New Dutch swing, 338 p., Billboard books 1998 - ISBN-10: 0823083349 - ISBN-13: 978-0823083343.

JAZZFLITS DE JAZZNIEUWSBRIEF

LEES HET NIEUWSTE NUMMER OP

www.jazzflits.nl

Jazzmozaïek 2/2007

37

JAZZ AND BEYOND! 25 JAAR VOORUIT EEN FEEST!

MAGIC MALIK & OCTURN - XPS

ZA 22/09

WO 26/09

Met o.m.

Octurn, één van ’s lands meest originele jazzensembles, verbroedert met de virtuoze Franse fluitist Magic Malik.

FUKKEDUK THE EX FEAT. GETATCHEW MEKURIA BABA ZULA FEAT. FRED FRITH FLAT EARTH SOCIETY & GASTEN ….

JIMI TENOR MEETS FLAT EARTH SOCIETY /

MARKKU PELTOLA &

BUSTER KEATON DO 13/12

Met: Magic Malik (fluit, compositie), Guillaume Orti (altsax), Laurent Blondiau (trompet), Bo Van der Werf (baritonsax, compositie), Fabian Fiorini (piano), Jozef Dumoulin (fender rhodes), JeanLuc Lehr (bas), Chander Sardjoe (drums), Gilbert Nouno (electronics) & Nelson Veras (gitaar)

Tijdens de tweede editie van Etoiles Polaires bouwt Jimi Tenor, Fins manusje van alles, een feestje met de anarchistische bigband FES. Markku Peltola is naast steracteur (zie Man without a past) tevens één van Finlands best bewaarde jazzgeheimen!

INFO & TICKETS: T. 09 267 28 28 – WWW.VOORUIT.BE

Presenteren ...

JAZZacademie

Cursus JAZZ lessenreeks van 10 lessen op zondagnamiddag (periode september ’07 – december’07)

Jazzacademie Maaseik

(leslokatie: Stedelijke Muziekacademie Maaseik)

Vzw Sjruur Live

Kleine Kerkstraat 19, 3680 Maaseik 089 85 31 95 – sjruur@skynet.be – www.sjruur.be

OPEN DAG

JEZUS-EIK: 29 september (14u tot 15u30)

Jazzacademie Jezus-Eik (leslokatie: GC De Bosuil,Jezus-Eik)

Vzw Muziekmozaïek

Wijngaardstraat 5,1755 Gooik 02 532 38 90 – info@muzmoz.be – www.muziekmozaiek.be

Jazzmozaïek klasseert in deze rubriek de cd’s (nieuwe releases en heruitgaven) in alfabetische volgorde en illustreert het betere werk met de afdruk van de hoesjes. Een eenvoudig sterrensysteem staat symbool voor de globale beoordeling van iedere plaat door de ondertekenende recensent.

* = ontgoochelend ** = kon beter *** = goed **** = beter ***** = CD

Redactie: Mischa Andriessen I Luc De Baets I Peter De Backer I Dirk De Gezelle I Lisa Del Amo I Frederik Goossens I Bernard Lefèvre I Jaap Lüdeke I Jeroen Revalk I Marc Van de Walle I René Vandewalle

DEADLINE: Te bespreken cd’s, dvd’s en ander audiovisueel materiaal graag ten laatste op 1 november 2007 op de redactie: Jazzmozaïek, Bruggestraat 105, 8755 Ruiselede

Platenzaak, e-commerce of download?

Jerry Bergonzi Tenorist

G

overdreven bij als een staatsman, maar de autoriteit van Jerry Bergonzi op de tenor staat buiten kijf. Hij heeft veel over het saxofoon spelen geschreven, veel les gegeven en gezien zijn lange carrière relatief weinig platen uitgebracht. Misschien komt daar verandering in want een jaar na Tenor of the times is er nu Tenorist waarop Bergonzi speelt met John Abercrombie (g), Dave Santoro (b) en Adam Nussbaum (d).

Tenorist bevat vooral eigen werk dat gekenmerkt wordt door een relaxt tempo waarin Nussbaum excelleert en dat Bergonzi optimaal de gelegenheid geeft de sterren van de hemel te spelen.

Zoals hij speelt, verwacht je geen van zijn boeken nodig te hebben; iets wat moeilijk is makkelijk te laten klinken is alleen voorbehouden aan de groten. Nadeel is misschien dat vele nummers in hetzelfde tempo worden gespeeld, maar daar brengen de ballads van Monk (Pannonica) en Kenny Dorham (La Mesha) uitkomst. Als het al problematisch was.

Mischa Andriessen

ezien de relatief lage kostprijs om een cd’tje te maken komen er steeds meer zilveren schijfjes in

omloop, en steeds minder vaak via de gekende labels en geijkte distributiekanalen. Muzikanten en groepen verkiezen dit medium nog altijd als visitekaartje, om mee onder de mensen te komen en optredens te ver-

sieren. Maar de fysieke cd moet steeds meer rekening houden met het downloaden van muziek en fenomenen als MySpace en YouTube.

Zelfs platenmaatschappijen gaan soms de markt eerst aftasten met nieuwe producten via download, alvorens het album op de markt te brengen. Ook meer cd’s tracht men aan de man te brengen via e-commerce (Amazon en aanverwanten), of via een muzikantencollectief als Artistshare, maar ook via de persoonlijke website van de betrokken muzikant of groep. En daar loopt het vaak fout. Het fysieke product is er wel, maar promotioneel schort er heel wat. Is er een verdeler hier te lande?, waar en hoe is die cd te vinden?, het is vaak een open vraag voor vele lezers. Platenmaatschappijen zijn dus toch niet onmisbaar, maar selecteren streng uit het aanbod, vaak niet ten onrechte! Vandaar dat je in deze rubriek naast de naam van het label niet altijd nog een distributeur zult vinden in onze besprekingen. Vaak google je dan maar naar de website of de space van de betrokkene op hoop van zegen.

Luc De Baets

Savant/ZYX Records – 57:24

*** * zit hij er wat Op de hoesfoto’s ( )

Paul Berner Back Porch

Twister Records – 53:44

*** * die de in Nederland De muziek ( )

wonende en werkende Amerikaanse bassist Paul Berner voorstaat, is persoonlijk en

direct. Hij heeft een voorliefde voor pakkende melodieën en gebruikt daarom vaak folk- en popliedjes die hij grotendeels intact laat en niet van ingewikkelde arrangementen voorziet.

Een dergelijke aanpak slaagt alleen met zeer sterke muzikanten die niet bang zijn zichzelf bloot te geven en veel van zichzelf in de muziek durven te leggen. Rietblazer Michael Moore is zo iemand, de twee gitaristen Peter Tiehuis en Ed Verhoeff bewijzen hier dat zij die kwaliteit ook in huis hebben. Voor Berner geldt natuurlijk hetzelfde.

Back Porch is daardoor een cd geworden met ‘verdacht mooie muziek’. Zelfs Billy Prestons You are so beautiful dat in het origineel toch wat klef klinkt, komt hier zeer goed uit de verf.

Dat de muziek zo prettig in het oor ligt, getuigt echter van zeer veel persoonlijkheid en techniek. In Amerika zeggen ze: “If it sounds too good to be true, it is”. Je moet Amerikanen niet zomaar geloven.

Mischa Andriessen

Véronique Bizet – Bert van den Brink Quiet Hearts

Mogno Records/AMG – 55:48

*** Dit is een ‘open’ treffen tussen

twee gevoelige pianozielen. Ze improviseren op eigen losse ideeën en pakken ook Charlie Haden’s First Song en Kenny Wheeler’s Inspired By A Gentle Piece aan. De klassieke achter-

grond van beide pianisten komt sterk op de voorgrond. Prachtig hoe ze spontaan op elkaar inspelen. Melodische, eerder introverte stukjes met een vleugje onderkoelde jazz. Zoals de titel suggereert om intens stil van te genieten. Eerder ging Bizet op hetzelfde label een confrontatie aan met Eric Thielemans (Moon At Sunrise).

Bernard Lefèvre

Paul Bley Solo in Mondsee ECM Records/Universal Records – 55:11

****

Paul Bley heeft meer dan honderd cd’s op zijn actief. De man heeft zo’n beetje met iedereen gemusiceerd, en vooral zijn muzikale evolutie is interessant. Hier horen we hem solo, opgenomen in april 2001 in Schloss Mondsee (Oostenrijk).

De Bösendorfer Imperial klinkt voortreffelijk, en Bley weet deze Mondsee Variations steeds boeiend te houden, bijna op een klassieke manier. De variaties schommelen tussen het ingetogene en het uitbundige, maar nooit verzandt hij in een

Jazzmozaïek 2/2007

39

Jaki Byard Sunshine of my Soul Highnote/Challenge Records – 61:14

****

vervolg ... excessief exhibitionisme. Het begint allemaal met het atonaal gedonder van de Bösendorfer, waarna de muziek fragmentarisch benaderd wordt. Hier en daar hoor je verwijzingen naar standards en andere muziek (A Tisket a Tasket bv.), maar het geheel wordt samengehouden door Bley’s intellectualistische benadering van de improvisatie. Beheersing is het woord dat we onthouden na beluistering van dit werk. De variaties bieden een mooi palet van de pianistieke mogelijkheden die Bley onder de handen heeft.

Vooral de achtste variatie is ons bijgebleven, wegens een mooi evenwicht tussen jazz en modern klassiek musiceren.

Marc Van de Walle

Jeanie Bryson sings songs of Peggy Lee Some Cats Know Telarc Jazz/Codaex – 58:44

*** Hoewel ik Dizzy Gillespie een

keer tijdens een workshop op het tegenwoordig Koninklijk Conservatorium in Den Haag heb horen zeggen dat ie geen kinderen heeft, moet zijn dochter Jeanie Bryson toen al een tiener zijn geweest. Vreemd.

De moeder is niet Dizzy’s vrouw Lorraine maar Connie Bryson. Zij staat te boek als componist en tekstschrijver. Dat klopt wel.

Het laatste stuk op de cd is van Connie, titel: Where in the World are You? De cd is in 1995 opgenomen, Dizzy overleed in 1993, dus die vraag van Connie is totaal overbodig. Jeanie stortte zich destijds op de door Peggy Lee bekend geworden stukken en qua timbre lijkt het ook wel wat op Miss Lee. De timing is best wel in orde maar al met al heeft het eindresultaat een iets te hoog zoetgehalte. Om de jazzstatus van deze registratie wat op te vijzelen spelen ook een stel blazers mee. Het zijn: tenorist Red Holloway, klarinettist Paquito D’Rivera (niet mijn favoriet) en de onbekende wel aardig boppende trompettist Ronnie Buttacavoli.

Dit jaar maakt Jeanie Bryson een

40

Jazzmozaïek 2/2007

tournee in de VS met de Dizzy Gillespie Songbook, dat ter gelegenheid van haar vaders 90ste geboortejaar. Het wachten is op die cd; gezien het uiterlijk van Jeanie mag het ook een dvd wezen.

Jaap Lüdeke

Kenny Burrell 75th Birthday Bash Live!

Blue Note records/EMI – 65:14

****

Op 31 juli 2006 werd Kenny Burrell 75. Dat werd gevierd met een vijfdaagse gig in Yoshi’s Jazz Club (Oakland, California), waar de grootmeester (en Ellingtonbewonderaar) nog eventjes zijn virtuositeit etaleerde. Op deze cd vind je swingend werk, samen met de band van Gerald Wilson, met het eigen combo, en de laatste nummers – spetterend gewoon – met o.a. Joey DeFrancesco. Het gitaarspel van deze onbetwiste bigshot heeft nog niets aan dynamiek, warmte en muzikaliteit verloren en hij heeft er hier duidelijk zin in, hij laat zich ook vocaal gaan op Stormy Monday en Take The A Train. Onvoorstelbaar hoe hij bv. Don’t Get Around Much Anymore op een schitterende manier nieuw leven inspeelt: onbewust zit je mee te tikken met je voet op het aanstekelijke ritme. Burrell toont zich niet alleen een uitstekend solist, maar ook een fijn begeleider.

Het mooie, ingetogen Lament is zeker één van de hoogtepunten van de plaat. Dat dit een professioneel gecontroleerd live gebeuren is, geeft de cd nog een meerwaarde.

Marc Van de Walle

Jaki Byard is een van die fenomenale pianisten die in een stuk van enkele minuten het hele palet van de jazzgeschiedenis kan laten weerklinken, soms zelfs aangevuld met heel modern-klassieke ingrediënten. Live at Maybeck is een uitstekend voorbeeld van wat Byard had te bieden: wat stride, ragtime, bop, een snuifje Monk en wat invloeden van Aaron Copland.

Veel van Byard’s opnamen zijn vandaag onvindbaar. Acht jaar na zijn gewelddadige dood – Byard werd in zijn New Yorks appartement vermoord – is dit soloconcert in de Keystone Corner van San Francisco daarom een geweldig geschenk voor de jazzliefhebber.

Byard maakte in de jaren zestig faam aan de zijde van bassist Charles Mingus, van wie hij hier een medley brengt. En net als op die fenomenale Enja-platen (Mingus in Europe) speelt Byard een lichtjes aangepaste hommage aan Art Tatum en Fats Waller, dit keer European Episodes geheten.

Verder vooral eigen werk, met zelfs een boogie woogie nummer, een vleugje humor, veel virtuositeit, èn een merkwaardige versie van Besame Mucho, jawel. Warm aanbevolen, en een uitstekende introductie voor wie Byard nog niet kent.

Peter De Backer

Vinicius Cantuária Cymbals Naïve/PIAS – 41:01

****

van supersterren als Caetano Veloso, Chico Buarque en Gilberto Gil. Braziliaanse stijlen als de baião, de maracatú, de samba en bossa nova zijn duidelijk aanwezig in zijn composities, waarmee hij in Brazilië vrij populair is. Maar Vinicius Cantuária omringt zich het liefst met vooraanstaande muzikanten uit de jazz en wereldmuziek. Hij werkt graag samen met meer avant-gardistische collega’s als Arto Lindsay, David Byrne en Marc Ribot. Op deze cd heeft hij assistentie van saxofonist David Binney, cellist Eric Friedlander, pianist Brad Mehldau en gitarist Marc Ribot. Alhoewel de invloed van A.C. Jobim duidelijk is, is de wisselwerking met de New York scene duidelijk. Luchtig, verleidelijk en zeer toegankelijk met een flinke scheut melancholie (Voce e eu, Champ de Mars), speels swingend ( (Chuva, Voce Esta Sumindo), maar met smaak omkaderd.

Lisa del Amo

Cattleya Diary

Prova Records/LC Music – 52:47

*** Michel Bisceglia ontplooit zich in

diverse genres als een polyvalent musicus. Lees het interview in dit nummer. Enkele maanden terug bracht Michel met zijn trio de alom geprezen cd Inner You uit, gekoppeld aan een Jazzlab tournee. Hier is Bisceglia met een ander trio, Cattleya, dat in Duitsland gevormd werd. Drummer Harald Ingenhag is de stichter en met bassist Volker Heinze begon dit drietal ruim tien jaar terug aan een avontuur dat nog steeds blijft voortduren. Nu heeft dit gezelschap ook een cd uit. Van ’t zelfde? Absoluut niet!

Vanzelfsprekend zijn de pianistieke kwaliteiten van Bisceglia niet anders, maar de alchemie in ieder trio is verschillend en een ander repertoire en andere medeplichtigen laten de muziek duidelijk een andere richting uitgaan. Smaken verschillen, maar mijn voorkeur gaat duidelijk naar het trio van Inner You. Luc De Baets

André Ceccarelli Golden land Camjazz/ZYX – 57:28

**** De carrière van zanger, componist en gitarist Vinicius Cantuária begint in de stad Manaus in het Amazonegebied en leidt via Rio de Janeiro naar New York. De drie steden drukken een stempel op zijn muziek. Cantuária valt op door zijn subtiele, precieze spel.

Hij verwierf faam als begeleider

Verbluffende cd met frisse, dynamische muziek van een viertal (4 plus 1) dat vaak in elkaars gezel-

schap heeft gespeeld, zeker Ceccarelli, Hein van de Geyn en Enrico Pieranunzi. Zij krijgen hier het gezelschap van tenorsaxofonist David El-Malek en in een tweetal stukken van vocaliste Elisabeth Kontomanou. Het is eeuwen geleden dat we Kontomanou, toen een beginnend sterretje live hebben gehoord.

Nu zingt ze met het gemak en de klasse van een zelfzekere diva, met krachtige stem, volgehouden spanning en genuanceerde expressie. Om Dee Dee Bridgewater jaloers te maken! Ook saxofonist David-El-Malek kan een solo neerzetten. Zijn gedragen frasering en pure sonoriteit creëren in Hein van de Geyn’s Tough Dreamers Die een sfeer, die de song alle eer aandoet!

In This Side Up bopt hij voortreffelijk met gladde, soepel swingende lijnen. Daarnaast is er de klaterende piano van de onvolprezen Enrico Pieranunzi. Deze ervaren en breed muzikaal georiënteerde pianist demonstreert hier opnieuw zijn grote klasse. Hij behoort onbetwistbaar tot de beste jazzpianisten van deze wereld, van Bill Evans tot Hancock, Jarrett, Barron en Bley. Luister maar naar de ballade en titelsong Golden Land en Just One Thought and A Half. De meeste stukken zijn van de hand van DéDé Ceccarelli en Baptiste Trotignon.

Luc De Baets

Chicago Underground Trio Chronicle Delmark/Music & Words – 73:34

** Oppervlakkig gezien is het Chicago

Underground Trio een trompettrio.

Rob Mazurek speelt trompet, Jason Ajemian bas en Chad Taylor drums.

Maar elke muzikant dubbelt wel op diverse andere instrumenten, zoals bamboefluit, Chinese cimbalen, marimba, vibrafoon, en allerlei elektronica. Het resultaat klinkt als één lang uitgesponnen improvisatie van meer dan 70 minuten, alleen maar opgedeeld in zes stukken om het de luisteraar iets makkelijker te maken. De vraag is of velen tot meerdere luisterbeurten geneigd zijn. Want deze registratie van een live-concert in een cultureel centrum in Chicago, vergt vooral veel inspanning als je het visuele aspect moet missen.

Eigenlijk boeit de muziek vooral als Mazurek gewoon trompet speelt, en al het belgerinkel of andere trucs achterwege laat.

Andere versies van het Chicago Underground Trio – zeker die met Jeff Parker op gitaar – waren net iets pakkender. Misschien blijft de DVD die ook van dit concert is uitgebracht wat langer aan de ribben plakken.

Peter De Backer

Chroma Radea

Homerecords/AMG – 46:12

****

Zijn het popsongs die een jazzjasje krijgen aangemeten, of jazzstukken die popachtig klinken? In ieder geval zijn dit stuk voor stuk sterke composities, die bij elke luisterbeurt iets meer van hun schoonheid prijsgeven.

Allemaal zijn ze van de hand van Karel Van Marcke, die hier niet alleen de (elektrische) piano beroert, maar net zo goed een sappig Hammondorgel of zelfs een Wurlitzer.

Van Marcke maakte al indruk met de sound van zijn bigband Jambangle. Met deze fusiongroep Chroma brengt hij een toegankelijke, actuele en hedendaagse jazz die toch niet vervalt in oppervlakkigheid. Naast zijn basisgroep met drummer Lionel Beuvens, bassist Cedric Waterschoot, rietblazer Joachim Badenhorst en vibrafonist Pascal Schumacher zijn er opvallende gastvertolkingen. Dankzij Geike Arnaert – van Hooverphonic – kreeg de groep extra media-aandacht. Arnaert heeft een mooie stem maar moet dringend iets doen aan haar Engelse uitspraak (te beginnen met de woorden pretty, show en perfectly…). David Linx en Ingrid Weetjens maken minstens evenveel indruk. Zeker Linx is in het openingsnummer ijzersterk.

Gitarist Peter Hertmans sleept het rustige slotnummer naar een intense climax, en Tuur Florizoone kleurt onder andere het vrolijk huppelende titelstuk mooi bij.

De muziek is kleurrijk en speels.

Hier en daar duikt zelfs een Zappaiaans motiefje op, zeker als Pascal Schumacher op de voorgrond treedt.

Peter De Backer

The Jimmy Cobb Quartet Cobb’s

Chesky Records/Challenge Records – 56:52

** *

( )

Een gelegenheidskwartet met als leider Jimmy Cobb, vergezeld van een andere veteraan, Ronnie Matthews op piano, verder Peter Washington op bas en trompettist Roy Hargrove in de frontline. Een repertoire zonder risico’s, maar ook solistisch worden geen potten gebroken.

Alles wordt heel clean gespeeld en al even zuiver en koel opgenomen in Super Audio voor het audiofiele Chesky-label. Ook hier is het geheel niet gelijk aan de som van de delen. Bij momenten slaapverwekkend! In Book’s Bossa, een compositie van Walter Booker, lijkt er plots wat meer vaart in te zitten en er komt ook een mooie afsluiter met My Ship.

Luc De Baets

Chick Corea and Béla Fleck The Enchantment

Concord Records/Universal Music – 54:23

**** *

( )

Anat Cohen & The Anzic Orchestra Noir Anzic Records – 52:12

*** Anat Cohen Poetica

Anzic Records/ anzicstore.com – 65.14

****

De jonge Israëlische rietblazer Anat Cohen werd dit jaar door de Amerikaanse jazzjournalistenvereniging uitgeroepen tot meest belovende muzikante. Zij brengt nu tegelijk twee heel ambitieuze cd’s op de markt waarop zij verschillende kanten van haar talent en interesses voor het voetlicht brengt. Noir is een tribuut aan bigband- en Braziliaanse muziek waarop Cohen wordt bijgestaan door een grote bezetting waarin veel gerenommeerde muzikanten waaronder haar broers Yuval en Avishai zitting hebben. De sound is fris, het vakmanschap evident en de arrangementen van Oded LevAri zijn subtiel, maar misschien toch wat te geraffineerd. De subtiele kracht van Cohen’s spel op sax, maar vooral op klarinet komt veel beter tot zijn recht op Poetica. Cohen speelt hier in kleinere bezettingen. Met een pianotrio of met een strijkkwartet. Haar loepzuivere toon en de logische opbouw van haar solo’s verraden klassieke scholing. Ofschoon nog zeer jong is Cohen bovendien in staat zonder loos vertoon van virtuositeit een boeiend verhaal te vertellen. Haar songkeus is daarbij opmerkelijk divers: Israëlische en Braziliaanse muziek, Jacques Brel en John Coltrane. Poetica is een prachtige plaat waarop de techniek volledig in dienst staat van de expressie.

Mischa Andriessen

De combinatie van piano en banjo, in de beginjaren van de jazz zo natuurlijk en populair, was in de loop der jaren almaar minder te horen. De gitaar nam over, en de banjo werd niet zo dikwijls meer gebruikt als soloinstrument. Corea en Fleck hebben er goed aan gedaan om die combinatie nieuw leven in te blazen. En hoor: het resultaat mag er wezen. De typische Corea loopjes passen wonderwel bij het percussieve karakter van Fleck’s instrument, en dat maakt de muziek echt boeiend om te beluisteren. De twee muzikanten inspireren elkaar voortdurend, de wisselwerking is totaal.

Dit is een verrassende, frisse plaat die ons confronteert met een zeer mooie en eigenlijk voor de hand liggende combinatie van twee (virtuoos bespeelde!) instrumenten. Luister maar eens naar Mountain: Fleck trekt daar Corea echt op gang, en eenmaal op dreef wordt het samenspel een echte delicatesse. Of naar het vloeiend, bijna klassieke Waltse For Abby: hoe complementair zijn deze instrumenten (en instrumentalisten). Een cd die ons bijzonder kon bekoren wegens zijn originaliteit, zowel op het vlak van compositie, melodie en sonoriteit. Gewoon briljant en érg mooi!

Marc Van de Walle

Kenny Cox And The Contemporary Jazz Quintet Introducing …

Blue Note records/EMI – 79:48

*** De Connoisseur-serie van Blue

Note brengt al heel wat jaren nagenoeg vergeten platen en/of artiesten weer in de belangstelling. Een aangename manier van vals spelen tegen de geschiedenis want dat die platen in hun eigen tijd niet op waarde werden geschat heeft vaak een plausibele reden. De twee lp’s die het kwintet van pianist Kenny Cox eind jaren zestig uitbracht en die nu samen op deze cd staan, zijn daar een mooi voorbeeld van.

Brilliant Jazz/Foreign Media – 10 cd

** **** —

Radio days are back! Dit zijn opnamen van de orkesten, die in de jaren 1960-80 regelmatig op de Nederlandse NCRV-radio te horen waren. Entertainment in brede zin met de nodige nostalgie en met soms verrassende ensembles, die ook in die jaren met één voet in de jazz en de andere in het meer populaire genre stonden.

M

aar olie drijft boven. Zo ook hier het kwintet van violist Frans Poptie. Hij was in diverse genres actief, maar was duidelijk een fan van Stéphane Grappelli en het Hot Club de France Quintet, dat hier een Nederlandse versie kreeg, wat meer gepolijst maar oh zo smaakvol en vederlicht swingend. De oh zo bekende Millers spelen hier een mix van Victor Sylvester en de mainstream-swing, naar mijn smaak toch wel vrij gedateerd.

Het Orkest Roy Bernie (1966-1967) was in feite gelijk aan The Skymasters (AVRO), maar speelde onder een andere naam voor de VPRO, en laat hier knap werk horen van getalenteerde arrangeurs als Walter Kalischnig en Jaap Hofland. Uitstekende saxofoonsectie toen! Verder ensembles o.l.v. Cees Smal (tp, tb), met het Fifty Fifty Quintet, waarbij een opvallende ritmesectie met Koos Serierse en Evert Overweg, ook oudgedienden van de Nederlandse jazzscene.

Joop Postma (tp) deed steevast beroep op pianist Paul Ruys, die het swinggehalte in vele formaties hoog hield. Opvallend ook de aanwezigheid van vibrafonist Eddy Sanchez, die met zijn eigen kwartet eerder de populaire toer opging, maar toch in andere formaties een waardevolle solist blijkt. Verder nog opnamen van diverse bands o.l.v. Pi Scheffer, die andere stijlvolle violist Sem Nijveen, de Nederlandse Benny Goodman, Ad Van Den Hoed,

zanger John De Mol en accordeonist Mat Matthews, die later naar de V.S. uitweek en toch wel zijn invloed liet gelden op heel wat volgelingen. Afsluiter is het album van die andere accordeonist Harry Mooten, een autodidact die ook zijn stempel drukte op een aantal volgelingen, zelfs bij ons, Roger Eggermont en in zijn beginjaren Rony Verbiest. Ach ja, de populaire Kilima Hawaians, een fenomeen in Nederland vele tientallen jaren, passeren ook nog de revue.

Maar meer bij de tijd is het trio van pianist Lex Jasper, dat niet alleen zangeres Ria Joy omkaderde, een van de weinige zangeressen in deze uitgave die vandaag nog genietbaar zijn, maar ook de onderschatte West Coast georiënteerde tenorsaxofonist Ruud Brink (in mijn herinnering eeuwig verbonden aan een live versie van Skylark, trouwens ook op deze cd). Een extra vermelding verdient het trio van pianist Paul Ruys, dat met een viertal stukken cd 7 (1969) van de Jo Jackson Four, waarvan hij deel uitmaakt, afsluit. Het trio met bassist Victor Kaihatu en drummer Tony Nüsser trekt hier alle registers open en swingt de pan uit. Melodisch en harmonisch absoluut nog bij de tijd! Puur natuur! Wat ons betreft mogen zulke opnamen als deze laatste subito presto van de radiozolder gehaald worden. Skip Voogd, waarop wacht je?

Luc De Baets

Jazzmozaïek 2/2007

41

eens duidelijk het kaliber van de formatie: Light 6 laat je prachtig samenspel horen, netjes gedoseerd, mooi opgebouwde soli, goed gestructureerd. Een aanrader!

Marc Van de Walle

The Duet: Omer Klein – Haggai Cohen Milo Duet Fresh Sound-New Talent – 46:08

*** *

vervolg ...

( )

De muzikanten (onder meer Joe Henderson’s jongere broer Leon op tenor) zijn bijzonder goed en ook de eigen composities zijn sterk. Dat de groep toch nauwelijks opviel, ligt besloten in de naam van het vijftal, een naam die de lading niet dekte. Eind jaren zestig was de freejazz op zijn hevigst en Miles zette de eerste stappen richting fusion, terwijl Cox en zijn mannen voortborduurden op hardbop. Hun eigen, complexe variant weliswaar, maar niet zo extreem als wat bijvoorbeeld Andrew Hill deed en ook die kreeg toen niet de eer die hij verdiende. Bijna dertig jaar na dato hoeft deze groep niet meer op eigentijdsheid te worden beoordeeld en telt alleen dat wat zij klaarblijkelijk zonder meer kon: goede muziek maken.

Mischa Andriessen

zelfs letterlijk met een stuk dat heet Déja Vu MJQ van Roger Kellaway. Maar de tenorsax, die hij zolang als lid van het Thad JonesMel Lewis Orchestra had gespeeld, alvorens zich toe te leggen op de klarinet, krijgt hier terug een belangrijke plaats. En opnieuw met die mooie omfloerste sonoriteit en Brecker-achtige souplesse.

Op klarinet is hij nog steeds de perfecte virtuoos met zijn mooie gladde toon. Dit is een stomende sessie, waarin Daniels opteert voor swing en klankschoonheid.

“Nowadays it’s either balls-tothe-wall screaming or trying to be out and contemporary!”, zegt Daniels. En dat is blijkbaar niet zijn ding!

Luc De Baets

Eddie Daniels Homecoming: Eddie Daniels at the Iridium

Seventh String Music – 57:06

IPO Recordings/ www.iporecordings.com – 2 cd - 52:52 + 59:37

Andy Declerck & Kari Antila Group 1000 Miles Away

****

Candy Dulfer Candy Store

****

Klarinettist/tenorsaxofonist Eddie Daniels, die sinds vijftien jaar niet meer in New York had gespeeld hij woont al die tijd in New Mexico - heeft voor deze live-opname in oktober 2006 in Iridium in hartje Manhattan een groep samengesteld met zijn trouwe West Coast gezellen, pianist Tom Ranier en drummer Joe La Barbera. Aangevuld met bassist Dave Finck en vibrafonist Joe Locke greep Daniels terug naar een souvenir uit de jaren zeventig, toen hij gevraagd werd om klarinet te spelen bij het Modern Jazz Quartet. Met deze gelijkaardige bezetting, brengt hij de sfeer van die tijd terug met een lange versie van Django en

42

Jazzmozaïek 2/2007

Geen pianosolo als intro, maar een klinkende bassolo brengt de luisteraar in de stemming. Het was september 2005 toen twee Israëlische vrienden samen een studio betrokken in Boston en gingen studeren aan het gereputeerde New England Conservatory of Music. Samen liepen ze school, speelden ze in hun appartementje, in de klaslokalen en in een workshop, Rutman’s Violins, rechtover de deur in Boston, waar ze een publiek opbouwden. Dit duo, pianist Omer Klein en Haggai Cohen Milo, is samen in de muziek gegroeid, tot ze de tijd rijp vonden om dit album op te nemen en in dezelfde tijd op Jazz Hoeilaart 2006 met de prijzen te gaan lopen. In al hun jeugdig enthousiasme klinkt al een zekere rust en ervaring door, een volwassenheid die je niet zou verwachten. De muziek vertrekt van eigen materiaal, is open minded, melodieus, evenwichtig geconstrueerd en gevarieerd, kortom dit is een sterke twee-eenheid die velen zal kunnen bekoren.

Luc De Baets

Heads Up/Codaex – 54:10

** Een nieuw label en volgens DulSaxofonist Andy Declerck studeerde bij John Ruocco en Bob Mintzer, zijn Finse gezel gitarist Kari Antila bij Philip Catherine en Peter Hertmans. Zij vormen hier een kwartet met drummer Toon van Dionant en bassist Wim Ramon. De opener Belgian Exercise n° 1 brengt ons meteen ritmisch maar getemperd in de stemming en de hele cd door wordt een hoog muzikaal peil aangehouden met vrij ‘klassiek’ gespeelde jazz maar vol inspiratie, melodieus, fijnzinnig en netjes onderbouwd. Telkens krijg je het gevoel dat alles op de juiste plaats en op het juiste moment gebeurt. Dit is kwaliteit, die alweer illustreert dat je geen beeldenstormers nodig hebt om kwaliteitsjazz te maken. De afsluiter illustreert nog

fer een ‘echt eigen geluid’, dat is Candy Store. De drie musketiers die naast Candy Dulfer tekenen voor de composities zijn Chance Howard (bas, synth, zang), Thomas Bank (kb) en Ulco Bed (g). Het is een mix van funkjazz en soulpop met invloeden van bands en artiesten waar ze mee toerde zoals Prince, Sheila E. en COED, enz. Trijntje Oosterhuis is van de partij op het feestelijke Summertime en het duidelijk aan Prince ontleende My Philosophy. Al wegen de popinvloeden zwaar door, er blijft gelukkig nog ruimte voor de typische Candyfunk (of vonk).

Live is Candy altijd een belevenis zoals recent nog bleek op het NSJF waar ze met Marcus Miller last minute moest invallen voor Amy Winehouse en ze duchtig meeblies op Rehab.

Bernard Lefèvre

Erdmann 3000 Supermicrogravity Enja/Codaex – 47:26

*** * Möbus is onderGitarist Frank ( )

hand een nestor van de Berlijnse vrije jazzscene, terwijl saxofonist Daniel Erdmann een van de coming men is. Supermicrogravity is de derde cd van dit kwartet en al doet de groepsnaam anders vermoeden, Erdmann 3000 is een hechte band waarin het aandeel van bassist Johannes Fink en drummer John Schröder net zo groot is als dat van Möbus en Erdmann. Hier wordt het viertal op twee tracks bovendien bijgestaan door de Franse trombonist Yves Robert. Meest opvallend bij Erdmann 3000 is het vruchtbare contrast tussen Erdmanns beweeglijke sax en Möbus’ heldere, repetitieve gitaarpatronen. Dat resulteert in heel speelse muziek, die vooral door het creatieve ritmeduo zeer energiek wordt gebracht. Möbus is bovendien een van de zeldzame gitaristen die een keur aan stijlen beheerst en toch altijd als zichzelf klinkt. Enig nadeel is dat de productie nogal dun is, waardoor de krachtige spontaniteit die de groep live etaleert hier niet optimaal tot zijn recht komt.

Mischa Andriessen

Ellery Eskelin Quiet Music

Prime Source – 2 cd – 59:12 + 59:32

*** *

( )

De titel Quiet Music is ongetwijfeld bedoeld om de luisteraar op het verkeerde been te zetten. Zowel accordeonist Andrea Parkins als drummer Jim Black zijn meesterlijk in het creëren van nerveuze, spanningsrijke klanken die een zinderende ondergrond voor Eskelins soms jachtige, maar altijd donkerwarme tenor vormen. De bijzondere zangeres Jessica Constable voegt daaraan een vervreemdend effect toe, waardoor Quiet Music een zeer intrigerende plaat is geworden die de volle lengte van de beide cd’s de aandacht moeiteloos vast houdt.

Heel toegankelijk is de muziek van Eskelin misschien niet, maar hij koppelt zijn vernieuwingsdrift altijd aan het beste wat de traditie te brengen heeft, waardoor zijn werk altijd soulvol en to the point klinkt. In een enkele song wordt de compositorische lijn nu en dan doorkruist door de broeierige nervositeit, maar het merendeel van de stukken is adembenemend. Nummers als 48 A & B, Like I Say en La Berceuse d’Angela zijn onalledaags en vaak onwerkelijk fraai.

Mischa Andriessen

Ethnic Heritage Ensemble Hot ‘n’ Heavy

Delmark/Music&Words – 66:27

*** * is al jarenlang een Kahil El’Zabar ( )

steunpilaar van de avant-garde jazz en de muzikantenorganisatie AACM. In kleine ensembles biedt de drummer altijd ruimte voor lang uitgesponnen improvisaties, pakkende melodieën, en uiteraard stevig onderbouwde percussie. Op deze live-opname van zijn Ethnic Heritage Ensemble kun je van vijf uitvoerige stukken genieten. Het gaat allemaal wat traag vooruit, maar er wordt vurig gemusiceerd, met wat enthousiast geschreeuw erbij om de pret van de muzikanten te onderstrepen.

Corey Wilkes, de nieuwe trompettist van het Art Ensemble of Chicago, illustreert zijn talenten.

Soms speelt hij zelfs tegelijkertijd trompet en bugel. En gitarist Fareed Haquee, in een ver verleden ooit miscast als flauw fusiongitarist, blijkt vandaag een rijpe virtuoos die zijn Pakistaans-Chileense wortels vertaalt in een vrij unieke gitaarstijl. Ook saxofonist Ernest Dawkins past perfect in de muziek: mooi afgeronde solo’s, met een warme toon.

Wie houdt van traag opgebouwde spanning komt hier aan zijn trekken. Wie het allemaal snel en flitsend wil, laat deze kelk maar aan zich voorbij gaan.

Peter De Backer

Floratone Floratone

Blue Note records/EMI – 48:17

*** De ontstaansgeschiedenis van

deze cd mag dan bijzonder zijn, het uiteindelijke resultaat klinkt wel doodgewoon als een nieuwe Bill Frisell-opname, de zoveelste in de rij. Van hoge kwaliteit, dat wel, maar alle poeha over het groepsproject Floratone ten spijt, draait ook hier alles rond die zo persoonlijke klankkleur van Frisell’s gitaar, die onversneden Americana, die traag vorderende muziek, die spaarzame elektronica, die loop hier of daar. En met trompettist Ron Miles, bassist Victor Krauss en violist Eyvind Kang doen opnieuw een aantal oudgedienden van de gitarist mee.

Wat er dan zo speciaal aan is?

Alle stukken zijn geboren uit oeverloze jamsessies van de gitarist uit Seattle, met zijn stadsgenoot en rockdrummer Matt Chamberlain. Die maakte ooit deel uit van de oerversie van Pearl Jam, maar raakte vooral bekend aan de zijde van Tori Amos. Het resultaat van de duosessies bezorgden ze

aan producers Tucker Martine en Lee Townsend, die al dat gejam verknipten tot 18 hapklare brokken. Uiteindelijk hield Frisell er elf van over, schreef voor vijf ervan blaaspartijen voor zijn favoriete trompettist en vulde die aan met wat cello en viool. Bassist Krauss mocht alle nummers van een fundament voorzien.

Maar ook met al die voorkennis zullen de fans van Frisell – en er zijn er velen – in Floratone vooral een nieuwe aanvulling van ’s mans al zo omvangrijke oeuvre zien. Gelijk hebben ze.

Peter De Backer

we konden smaken. Maar verder vonden we het geheel toch wat teleurstellend: composities met weinig harmonische en ritmische spanning, allemaal zeer gladjes en routinematig gebracht, té gestroomlijnd. De grens met populaire deuntjes is flinterdun, en jazz met klasse kun je dit niet noemen, ook al doet de dame haar best. Maar we vrezen dat haar stem toch iets te licht uitvalt voor het beter doorvoelde werk.

Marc Van de Walle

Roberto Gatto Traps

Blue Jack Jazz/AMG – 63:27

Camjazz/ZYX Records – 56:22

*** *

( )

Drummer Roberto Gatto draait al vele jaren mee op de Italiaanse jazzscene. Hij speelde er met zowat iedereen, van Franco d’Andrea over Enrico Rava en Paolo Fresu tot Stefano Bollani. Dat hij een degelijk percussionist is, ligt dus voor de hand.

Maar Gatto blijkt ook een voortreffelijk componist. Dat bewijst hij met deze cd, zijn elfde al onder eigen naam. Het is een toegankelijke hedendaagse vorm van wat we maar als mainstream hardbop zullen omschrijven.

Met gevoel voor warme klanken, iets waar Gatto met zijn zuiders temperament prat op gaat.

Het titelnummer is zo’n raak, dansend melodietje dat meteen in je hoofd blijft hangen en dat zich vrolijk laat meeneuriën. In Monkish betuigt Gatto zijn bewondering voor een van de grootste componisten die de jazz ooit voortbracht. Dit is leuke, lichtvoetige, pretentieloze jazz van een hechte band.

Want Daniele Tittarelli op alt- en sopraansax, Luca Mannutza op piano en Luca Bulgarelli op bas verrichten voortreffelijk werk.

Peter De Backer

Rigmor Gustafsson Alone With You ACT/Challenge records – 53:33

*** Jazz en pop kunnen combine-

ren op een adequate wijze is een verdienste. Het is vanuit dit perspectief dat je deze plaat best beluistert. Als introductiecd, als opstap naar de jazz zeg maar. Rigmor Gustafsson’s vorige Close to You leverde goud op in Zweden plus een Grammy Award. De dame laat zich ook omringen door uitstekende muzikanten. Het Jacky Terrasson Trio is niet meer van de partij, maar Östholm, Schultz, Danielsson en Hartland zorgen echt wel voor een stevige fundering, die

Rivers daar blijkbaar goed raad mee, want vooral zijn gloedvolle solo’s maken Change een zeer welkome toevoeging aan de steeds omvangrijker wordende Hill catalogus. Behalve aan Hill is deze heruitgave bovendien een mooi eerbetoon aan de jong gestorven, maar heel bijzondere drummer J.C. Moses voor wie dit zijn enige Blue Note date was.

Mischa Andriessen

Axel Hagen Quartet As Long As There’s Music

Andrew Hill Change

Blue Note records/EMI – 55:35

*** *overleden pianist AnDe dit jaar ( )

drew Hill heeft de herwaardering voor zijn muziek gelukkig nog mee gemaakt. Kort geleden was alleen zijn vroege meesterwerk Point Of Departure in de winkels voorradig. Tegenwoordig kan de liefhebber dankzij een uitgebreide reeks heruitgaven uit veel meer Hill titels kiezen. Change is de nieuwste re-release. Een van de vele in de jaren zestig opgenomen platen waarmee Hill zijn tijd vooruit was en die daarom destijds niet werden uitgebracht.

Change is opgenomen met een kwartet waarin vooral saxofonist Sam Rivers opvalt. Iemand die Hill qua originaliteit en zeggingskracht zeer na komt. De muziek op Change neigt meer naar freejazz dan Hills andere werk, maar de kenmerkende ritmische en melodische verschuivingen voeren ook hier de boventoon. Anders dan veel collega’s wist Sam

Upshot Records/ www.lindseyhorner.com – 63:03

**** Die drie Amerikanen die onder

de naam Jewels and Binoculars opereren hebben allemaal een duidelijke link met de lage landen. Bassist Lindsey Horner

woonde twee jaar lang in België. Rietblazer Michael Moore en drummer Michael Vatcher wonen

Bert Joris Quartet Magone

*** Swingende

mainstream bop van Duits-Nederlandse origine, met de Nederlandse oude leeuwen pianist Frans Elsen en bassist Jacques Schols. Het kwartet onder de leiding van de Duitse gitarist Axel Hagen brengt een dozijn jazzstandards uit vervlogen tijden, met als uitschieters Billy Strayhorn composities als Star Crossed Lovers en Chelsea Bridge, Duke’s Daydream en een paar Tad Dameron stukken. Een uitschieter is het weinig gespeelde Segment van Charlie Parker. Hagen, die aan het Conservatorium gevormd werd door gitaristen als Pieter Nieuwerf en Wim Overgauw, maar ook door pianist Frans Elsen, hield deze laatste te vriend en heeft nu Elsen na zovele jaren nog eens in de studio gebracht. Hier deelt hij met Hagen het meeste solowerk, smaakvol en relax swingend.

Luc De Baets

Jewels and Binoculars Ships With Tattooed Sails

Dreyfus Jazz/Foreign Media – 66:33

****

tot

CD Hier is de eerste van Bert Joris voor een sterk buitenlands label, waarvoor ook Philip Catherine zijn recente werk heeft opgenomen, één zelfs samen met het BJO en Bert Joris. Bert moet indruk gemaakt hebben want hij kreeg een contract voor twee cd’s met optie op een derde, hoewel dat niet van een leien dakje verliep. Bert wou absoluut met zijn eigen kwartet, waarmee hij al jaren samenspeelt, opnemen en zijn eigen composities spelen. Iets waar Dreyfus uiteindelijk kon inkomen.

**** Hij is er vijftig voor moeten worden, maar voor Bert Joris lijkt het nu plots allemaal vanzelf te gaan. Het is een levensdroom die de voorbije weken in vervulling ging met zijn optreden met het Vanguard Jazz Orchestra op het Blue Note Records Festival in Gent, gevolgd door een schitterend concert met zijn kwartet voor een propvolle tent op Jazz Middelheim. Nu blijkt ook de cd van diezelfde groep een voltreffer.

Met pianist Dado Moroni, bassist Philippe Aerts en drummer Dré Pallemaerts heeft Joris een fantastische groep gemaakt. En zijn composities zijn als altijd ijzersterk. Dit is verfijnde jazz van een virtuoos stylist met een hoogst persoonlijke klank, of hij nu de trompet of de bugel ter hand neemt.

Peter De Backer

**** Opvallend is de afwisseling in structuur en klankkleur van de composities met als uitschie-

ters het verrassende Signes et Signatures, het verfijnde Anna, het aandoenlijke Magone, het speelse Triple, het zuiders (New Orleans) gekleurde Alone At Last en het vrolijk huppelende Benoit, gebaseerd op het Beiaardlied van de Vlaamse componist Peter Benoit.

De muziek van Bert Joris drijft op creativiteit en expressie en is vaak pure poëzie – Miles en Chet luisteren mee! Bert blijft zoeken naar de juiste klankkleur, dynamiek en gepaste nuances, zowel in zijn composities, bewerkingen als solowerk. Dado Moroni, Philippe Aerts en drummer Dré Pallemaerts delen hier in het applaus. Jaren van samen spelen maakt van dit kwartet het perfecte labo voor de creatieve impulsen van Bert Joris! Het speelplezier straalt er af, luister maar naar Benoit, een live versie van BNRF in 2005. Bert Joris zet met dit album duidelijk zijn voet naast landelijke collega’s als Toots en Philip Catherine.

Luc De Baets

TOP-CD

Deze begenadigde lyricus is zonder enige twijfel één van onze beste jazztrompettisten, iemand die in de eerste plaats muziek zoekt te maken, doorleefd en ‘doorgecomponeerd’, zonder virtuositeit te willen etaleren. Dat siert hem. Hij wordt daarin bijgestaan door een ritmesectie om u tegen te zeggen: Philippe Aerts op bas en Dré Pallemaerts op drums. De Italiaanse pianist Dado Moroni schuift wonderwel akkoord na akkoord onder de soli en soleert zelf schitterend.

Op twee tracks gebruikt hij een Fender Rhodes, op de overige een akoestische piano, en dat is erg bepalend voor de moderne sound van de plaat.

Marc Van de Walle

Jazzmozaïek 2/2007

43

gast Defunkt kopstuk Joseph Bowie, de trombonist uit St. Louis, USA, die sinds enkele tijd New York geruild heeft voor Gorkum.

Hij maakt deel uit van uiteenlopende Europese formaties van jazz tot funk en is hier te gast bij Monsieur Dubois. Deze muziek vind je in hetzelfde vakje als Bugge Wesseltoft, Nils Landgren Funk Unit, State of Monc, …

René Vandewalle

vervolg ... en werken al heel lang in Nederland. Ships With Tattooed Sails is volledig gewijd aan de muziek van Bob Dylan. Zijn songs krijgen een vrije benadering waarin de kracht van de melodieën echter gewaarborgd blijft. Geen gefreak, wel heel sterk spel.

Avontuurlijk en speels, maar met precies voldoende respect voor Dylans werk. Vatcher speelt vaak ingetogener dan wij hem kennen. Horner is een fantastische bassist met evenveel gevoel voor melodie als voor drive en Michael Moore’s warme toon op zowel sax als klarinet is perfect voor dit werk Op drie nummers doet ook gitarist Bill Frisell mee die zich eveneens goed raad weet met de aansprekende helderheid van Dylans liedjes.

Mede daardoor is It’s alright ma (I’m only bleeding) een van de hoogtepunten van deze cd die ook veel minder bekende Dylan songs herbergt, maar geen zwakke momenten kent.

Mischa Andriessen

Nils Landgren Funk Unit Licence to Funk ACT/Challenge Records – 63:49

*** Net als trombonist Nils Land-

gren, hebben drummer Wolfgang Haffner en saxofonist Magnus Lindgren hun sporen al ruim verdiend. Haffner was in de jaren tachtig een beloftevol jazzdrummer, die ook op Belgische podia present was en Magnus Lindgren was winnaar van Jazz Hoeilaart 2000. Beiden zijn op vele fronten actief en zijn echte profs. Op 15 september is het Magnus Lindgren Quartet bijvoorbeeld te gast op de opening van het Festival van Vlaanderen, OdeGand en zijn ze de begeleiders van operadiva Barbara Hendricks in een Billie Holiday Tribute. Zet daarbij een aantal toppers uit Detroit als gitarist Ray Parker Jr. en bassist Magnum Coltrane Price en je hebt een stevig funkende (vonkende) dance-jazzformatie. Ondanks dat de body hier het belangrijkste doel is, is ook

44

Jazzmozaïek 2/2007

de soul aanwezig. Volg de raad van George Clinton: “Free your mind and your ass will follow!”

René Vandewalle

Kate McGarry The Target

Palmetto/Codaex – 55:32

*** Ze wordt al eens vergeleken met

Patricia Barber om de minimalistische aanpak en het prevelend zingen. Toch laat ze haar pure jazzstem overheersen en dat is beslist te horen in originele interpretaties van standards als It Might As Well Be Spring en Blue In Green. Maar ze waagt zich evengoed aan popsongs zoals Sting’s Sister Moon. Ze wordt daarin passend en uitstekend begeleid door Gary Versace (p, org, acc), Keith Ganz (g) en de ritmetandem Reuben Rogers (b) en Greg Hutchinson (d). Op de titeltrack, The Lamp Is Low en She Always Will mag Donny McCaslin (ts) dromerig meeblazen.

En dat is doorheen het album wel de toon die Kate McGarry aanhoudt, ergens tussen mijmering en reflectie. Voor koude winteravonden bij het haardvuur.

Bernard Lefèvre

Monsieur Dubois Soul Integration with Joseph Bowie Challenge Records/ Challenge Records – 71:32

*** Nederland kan met The New

Cool Collective al terugkijken op een jazzband, die ook de dansers bevalt. Ondertussen krijgt ook deze Monsieur Dubois, een naam die hier staat voor een stel Rotterdammers, die met overwegend akoestische dansbare hardjazz – zoals de band het zelf noemt – het volk aan het bewegen krijgt op festivals, in clubs en discotheken. Wij kunnen nog een pak namen voor deze muziek verzinnen, als funk, souljazz, afrobeat, junglebeat, je kiest maar uit, maar een mix van hardbop met funk en souljazz is wellicht het dichtst bij de waarheid. Na Ruff is er nu de nieuwe Soul Integration met als

Paul Motian Trio 2000 + Two Live at Village Vanguard Vol.1

ten der aarde, maar zijn trio met Ulf Wakenius (gitaar) en Jonas Johansen (drums) en zijn werk met Oscar Peterson’s kwartet (om maar twee wapenfeiten te noemen) vormen een mijlpaal in de jazzgeschiedenis. Deze live-cd, deels opgenomen in het Aalborg Kunstmuseum en deels in de Rolf-Liebermannstudio in Hamburg (maart 2005) moet een beeld geven van het werk en de stijl van de meester, die zonder enige twijfel moet bijgezet worden bij de

jazziconen met een héél eigen en herkenbare stem. Het trio heeft er wel zin in: Pedersen zelf laat horen dat hij zowel in de klassieke muziek, in de jazz als in de volksmuziek goed thuis is. Zijn sterke rechterhand, zijn zachte tonaliteit, zijn precisie als solist en zijn timing drijven hoorbaar boven. Met zijn trio huppelt hij van Bach over Hammerstein, Parker, Deense en Scandinavische volksliederen naar composities van Wakenius en zichzelf. Een mooie hom-

Winter & Winter/Harmonia Mundi – 56:51

*** * is hij en nog altijd Zesenzeventig ( )

op zoek naar nieuwe vormen.

Paul Motian werd wereldberoemd door zijn werk met de pianisten Bill Evans, Paul Bley en Keith Jarrett, en later door de samenwerking met Bill Frisell en Joe Lovano, maar hij onderneemt gelukkig nog altijd pogingen om vanuit de traditie tot iets nieuws te komen. Op de lauweren rusten is er voor Motian niet bij. Opvallend op deze in de legendarische Village Vanguard opgenomen live-cd, zijn de hoekige ritmes en melodielijnen die aan zowel Monk als Andrew Hill herinneren. Motian Trio 2000 dat behalve de oude meester bestaat uit Larry Grenadier (b) en Chris Potter (ts) is voor de gelegenheid uitgebreid met Masabumi Kikuchi (p) en Greg Osby (as). Vooral Osby is deze zoekende, hinkende speelstijl op het lijf geschreven, maar ook Potter redt zich, zoals eigenlijk altijd, wonderwel. Door de slepende manier van spelen, krijgen de basale maar pakkende melodieën een sterk melancholische lading, waardoor de balans tussen techniek en emotie precies in evenwicht is.

Mischa Andriessen

Niels Henning Örsted Pedersen The Unforgettable NHØP Trio Live ACT/Challenge Records – 59:60

****

The Dane with the never ending name overleed véél te vroeg – hij was pas 58 – in april 2005.

Hij speelde met zowat alle gro-

Enrico Pieranunzi, Marc Johnson, Joey Baron Live in Japan CD Camjazz/ZYX music – 2cd - 59:38 + 51:42 Wat een trio! Enrico Pieranunzi, die hier regelmatig in deze kolommen opduikt heeft met Marc Johnson al een lange weg afgelegd. Met Joey Baron erbij ligt dit in de lijn van de trio’s van Keith Jarrett en Brad Mehldau. De elegante en intelligente Italiaan - zowel in de omgang als in zijn pianospel - laat op deze live-opname in Japan horen tot wat hij werkelijk in staat is. Met zijn twee spitsbroeders voelt hij zich overduidelijk in zijn sas en de interactie tussen deze drie heeft hier geleid tot stukken als Impronippo, Improleaves en Improminor die voor zijn doen nogal gewaagd lijken. Vooral op Impronippo lijkt de muziek uit het niets te ontstaan, maar de elegante manier waarop het stuk wordt uitgebouwd is toch typisch Pieranunzi: een sterke intro, waarop de bas van Marc Johnson het motief overneemt en een antwoord verzint, tot Joey Baron op kousenvoeten het stuk binnensluipt. Het wordt een uitgesponnen verhaal met een mooie climax, waarin iedereen zijn zegje mag doen. Verder ook composities van zijn hand of van filmcomponist Ennio Morricone, waarmee hij lang heeft samengewerkt. Het zijn meestal eenvoudige charmante melodietjes, die uitnodigen tot improviseren en de heerlijke, breed ademende melodische lijnen van Pieranunzi in de verf zetten.

Ook hier halen de Italiaan en zijn zielsgenoten het onderste uit de kan. Swingend vuurwerk!

We hebben Pieranunzi al zoveel beluisterd en bewonderd, maar wat hij met dit trio hier doet is ronduit verbluffend. De registratie van deze live-opname, tijdens een tournee in Japan, is van een audiofiel niveau. Deze uitgave van het Italiaanse label is bovendien heel verzorgd met foto’s en liner notes, iets wat we trouwens van Camjazz al gewoon zijn. Dit is top!

Luc De Baets

mage, waar liefhebbers van goede traditionele (gitaar)jazz zeker veel plezier zullen aan beleven. “A great voice has left us”, schrijft Wakenius in de liner notes, en dit is zeker niet overdreven…

Marc Van de Walle

Oscar Peterson Trio … last Call At The Blue Note Telarc Jazz/Codaex – 62:20

*** * derde deel van een Dit is het ( )

drieluik van de reünie van Oscar Peterson’s origineel trio met Ray Brown en Herb Ellis in 1990.

Het was de afsluiter van de opnames in de Blue Note jazzclub in Manhattan. Het is een opname waarin Oscar Peterson alles behoorlijk dicht plamuurt.

Ray Brown speelt zijn rol als altijd maar gitarist Herb Ellis, die vroeger een prominente rol speelde in het geheel, vindt het hier allang goed als hij af en toe eens mag soleren. Te meer omdat Bobby Durham, hier achter de drums, Ellis ontslaat van zijn vroegere functie als ritmegitarist. Peterson was hier nog in opperbeste conditie, in een vruchtbare periode vóór zijn trombose (1993). Zijn energie en zijn technische vaardigheid hadden een hoogtepunt bereikt. Hij was een orkest op zichzelf dat niet echt veel omkadering nodig had, tenzij misschien zijn trouwe bassist Ray Brown, de enige die – naast NHOP - de handschoen nog met de geweldenaar kon opnemen.

Toch heeft dit album iets wat de andere twee niet hadden, een behoorlijk aantal Peterson composities waaronder Adagio, Bach’s Blues, March Past en Blues Etude. Vooral de medley met Our Waltz/Adagio/Bach’s Blues is indrukwekkend. In andere stukken overheerst te vaak de vingervlugge virtuositeit van Peterson.

Luc De Baets

Tineke Postma A Journey That Matters

Foreign Media Jazz/Foreign Media Music – 60:52

****

Is Candy Dulfer een baken in de jazzy funk, dan is Tineke Postma de meest frisse ver-

schijning in de funky jazz. Zij heeft een warmere sonoriteit op haar instrument dan Candy, is in haar frasering een stuk creatiever en welsprekender dan funky Candy en … heeft zich nog niet laten inpakken door de commercie. Tineke heeft een soepel swingende, logische frasering, zonder dat dit leidt tot de clichés, die we al te vaak horen in dit soort muziek.

Ook compositorisch staat dit vrouwtje vrij goed haar mannetje. Alle composities zijn van haar hand, behalve een drietal uit het Duke Ellington bandbook. Met een knap kwartet, waar de ervaren bassist Frans Van der Hoeven en de Amerikaanse Terri Lyne Carrington de vaste dienst uitmaken, laat ze deze keer een drietal pianisten het werk verdelen, titularis Marc van Roon, de ervaren Rob van Bavel, en de verrassende Randal Corsen. Het openingsnummer Bar Celta laat meteen horen dat dit een gezelschap van internationale klasse is.

Andere stukken zijn opgefleurd door gitarist-vriend Edoardo Righini en een drietal met een blazersensemble, dat wat bijkleurt in meer exotische stukken als Fleurette Africaine, A Journey that Matters en The Experience. Dat maakt dit album tot een zeer afwisselend uurtje jazz van zeer genietbaar niveau, met een merkwaardige versie van Billy Strayhorn’s A Flower is A Lonesome Thing als afsluiter, een korte hommage aan altsaxofonist Johnny Hodges.

Luc De Baets

Marcel Powell Aperto de Mão

BHM / ZYX Music – 29:34

*** Met dit album treedt de vijf-

entwintig jarige gitarist Marcel Powell in de voetsporen van zijn vader, de bekende Braziliaanse componist en gitarist Baden Powell (1937–2000). Marcel Powell toont zich op Aperto de Mão een fijnbesnaarde musicus. Hij speelt met gevoel, articuleert duidelijk en streeft in elke aanraking van de snaren schoonheid na. Zijn gevoel komt mooi tot uiting in Itanhangùa en Saudades de Baden, twee eigen composities. Verder prijkt er op de plaat naast een mooie interpretatie van de onsterfelijke jazzstandard Round Midnight van Thelonious Monk ouder werk van Braziliaanse makelij, geschreven door o.a. componisten Noel Rosa (Ultimo Desejo) en Johnny Alf (Rapaz de Bem).

Dirk De Gezelle

Gespecialiseerde

jazzplatenzaken Wij hebben getracht aan de hand van diverse inlichtingsbronnen een round-up te maken van de gespecialiseerde jazzplatenzaken in Vlaanderen. Deze lijst is hopelijk maar een begin en kan uiteraard aangepast en aangevuld worden. Mail naar redactie.jazzmozaiek@skynet.be.

Antwerpen

MARK SOUND

Brugge

ROMBAUX

Brussel

MUSIC INN Waterloosteenweg 1354, tel. 02 375 19 36 - Luc Quintard

De Panne

SERENADE

Hasselt

CODA

Ieper

SHUFFLE

Wolstraat 6, tel. 03 233 64 03 Mallebergplaats 13, tel. 050 33 25 75

Zeelaan 50, tel. 058 41 31 86 Molenpoort 10 bus 3, tel. 011 22 31 47

Kraainem (Stokkel) MARK SOUND Leuven

Rijselsestraat 40, tel. 057 21 57 43 Potaardestraat 4, tel. 02 731 63 62

SAX worldmusic

Parijsstraat 31, tel. 016 22 48 59

Adressen van de Fnac winkels kunt u vinden op www.fnac.be. Hou er echter rekening mee dat het aanbod van jazz in sommige vestigingen afgebouwd wordt.

André Previn Alone

Emarcy/Universal Music – 45:46

*** *

( )

Pianist André Previn, in Berlijn geboren als Andreas Ludwig Priwin, week al als kind met zijn familie uit naar de V.S. om te ontsnappen aan de jodenvervolging door het Nazi regime. Hij groeide op en studeerde verder in Los Angeles. Pianist Art Tatum was een openbaring. In de jaren 50, debuteerde hij als jazzpianist met o.a. Shelly Manne en Benny Carter. Daarnaast zocht hij zijn weg als componist van filmmuziek in Hollywood en zou hij uiteindelijk als dirigent en muzikaal directeur van verschillende gereputeerde klassieke orkesten een beroemdheid worden. Maar af en toe keert Sir André Previn terug naar zijn muzikale roots, meestal in duo of trio, maar hier solo aan de Bösendorfer Imperial. Hier balladeert de kwieke zeventiger (78) met plezier, maar charmant en zonder bravoure door een aantal klassiekers. Met verfijnde harmonische en melodische subtiliteiten geeft hij dit repertoire een duidelijk persoonlijke stempel. De stukken zijn kort gehouden, meestal ongeveer drie minuten. Tussen vele bekende Broadway- en filmmelodieën (Angel Eyes, Night and Day, I Can’t Get Started, My Ship, …) horen bijna vanzelfsprekend ook een drietal eigen stukken, zoals Darkest Before The Dawn,

dat hij samen met Johnny Mercer schreef en het mooie You’re Gonna Hear from Me. Luc De Baets

RadioKUKAorkest Songs for Broadcast Werf/AMG – 69:07

groepsleden, maar ook werk van Fabian Fiorini, Eric Satie en bassist Michael Formanek zorgde hier voor de inspiratie.

Luc De Baets

Josh Roseman New Constellations: Live In Vienna

Enja/Codaex – 70:09 *** Dit ensemble is ontstaan op vraag van KLARA om het livepro- *** Op zichzelf is jazz al een menggramma Kunstkaravaan muzikale ondersteuning te geven.

Bassist Kristof Rosseeuw stelde een vrij ongewoon ensemble samen dat naast de veelzijdige Tom Wouters ook nog de niet voor één gat te vangen cellist Lode Vercampt en accordeonist Philippe Thuriot bevatte. De bezetting met contrabas, cello, klarinet en accordeon laat vrij intimistische muziek vermoeden.

Dit is hier slechts ten dele waar.

Want er wordt speels en vaak zeer dynamisch gemusiceerd.

Klarinettist Tom Wouters gaat soms achter het drumstel plaats nemen om nog wat meer leven in de brouwerij te brengen. Ook de klankkleur van dit ensemble is niet helemaal die van een modern kamerensemble, zoals je zou verwachten. De ideeën, het repertoire en de uitwerking liggen eerder in de wereld van de moderne gecomponeerde en geïmproviseerde muziek. De heren staan ook vocaal hun mannetje, en voorzien hun kwartet aldus van een achtergrondkoortje. De muziek is overwegend van de

vorm van verschillende genres en veel jazzmusici proberen nog altijd een link naar andere muzieksoorten te leggen. Trombonist Josh Roseman mixt bijvoorbeeld al een aantal jaar jazz met reggae en aanverwante stijlen als dub en ska. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want net als bij bijvoorbeeld hiphop staat de strakke, consequent aangehouden beat, haaks op wat voor jazz zo wezenlijk is: vrijheid. Roseman heeft dat probleem opgelost door een aantal bijzonder getalenteerde muzikanten om zich te verzamelen die wel raad weten met zo’n eclectische benadering van muziek. Gitarist Marvin Sewell bijvoorbeeld en drummer Justin Brown. Saxofonist Peter Apfelbaum heeft net als Roseman zelf een opmerkelijk vet geluid en een explosieve manier van soleren.

De ingezette dubeffecten maken de muziek soms wat chaotisch, maar New Constellations biedt een intrigerende verkenning van de grenzen van de jazz.

Mischa Andriessen

Jazzmozaïek 2/2007

45

vergezeld van een wervende reclamecampagne, een uitgebreide tournee gaan maken, opdat iedereen overtuigd kan raken van zijn vaardigheden op jazzgebied.

Die studenten geeft hij dan maar voor een heel jaar huiswerk mee.

Jaap Lüdeke

vervolg ...

Richard Rousselet – Marie-Anne Standaert Special Quintet Live at The Laiterie AZ-Talia/AMG – 68:29

*** * en orkestleider RiTrompettist ( )

chard Rousselet heeft als pedagoog altijd oog en oor gehad voor jonge talenten. Hier heeft hij een kwintet rond zich verzameld dat hardbop met invloeden van de West Coast jazz speelt.

Het repertoire bulkt van pareltjes van o.a. Dizzy Gillespie (Birk’s Works, Manteca, Ow), Art Farmer (Mox Nix), Jimmy Heath (Ginger Bread Boy) en Thelonious Monk (Rhythm-A-Ning). Bij Rousselet primeert de melodie en zijn de bewerkingen helder van constructie, met gevoel voor ruimte. Het spel van de jonge trompettiste MarieAnne Standaert, geconfronteerd met dat van ‘professor’ Rousselet komt echter nog wat kracht en precisie te kort. De gedrevenheid en de ervaring van Rousselet geven de muziek net dat ietsje meer

glans, met die bekende vette toon, intensiteit, swing en dynamiek. Bert Joris, die de liner notes schreef bij dit album, staat nog steeds vol bewondering voor één van zijn eerste grote voorbeelden.

De ritmesectie is een pluspunt met een steeds beter spelende Bas Cooymans (wat een sonoriteit en drive!) en drummer Laurent Mercier, een perfecte timekeeper, krachtig maar beheerst. In een tweetal stukken komt vocaliste Julie Dumilieu de band versterken.

Deze geschoolde muzikante heeft een krachtige stem, maar heeft als zangeres nog heel wat werk voor de boeg.

René Vandewalle

Ruocco - Simtaine - Rassinfosse Trio A Ghost of a Chance AZ Productions/AMG – 61:42

**** * is niets moeilijker In de jazzmuziek ( )

dan met innemende overtuiging een ballad spelen. Langzame

stukken dwingen je in een tempo, waarin je met nog meer overleg je muzikale gedachten vorm moet geven. Er is dan geen plaats voor faken. Daar is trouwens in dit geval ook absoluut geen sprake van. John Ruocco, hier op tenorsaxofoon, is volgens mij bekender als docent dan als uiterst toffe vertolker van muziek die we ‘in het algemeen’ nog steeds jazz noemen. Ruocco is een stylist van bijzondere klasse. Dat gold tijdens deze opname uit 1999, maar ook ver daarvoor en nu nog steeds. Toon, syncopering en die niet aflatende stroom ideeën genereren herhaaldelijk een artistiek resultaat. Bassist Jean-Louis Rassinfosse produceert constant een donkerbruin geluid dat wel een inspiratie zal zijn voor zijn goedgeplaatste noten. Drummer Félix Simtaine fuseert succesvol met de leden van het trio en swingt.

Punt uit! Hij deed dat al een paar jaar eerder op de cd Lew Tabackin Trio: L’Archiduc-Round about Five (Igloo 127) met tenorsaxofonist Lew Tabackin en Philippe Aerts.

Het leverde bassist Aerts een baan op in het nu niet meer bestaande orkest van Toshiko Akiyoshi en Lew T. Dat terzijde.

John Ruocco moet maar eens,

Pascal Schumacher Quartet Silbergrau Igloo Records/AMG – 63:09

****

Naast leider Pascal Schumacher op vibrafoon, pianist Jef Neve, bassist Christophe Devisscher is Jens Düppe nu de drummer i.p.v. de veel gesolliciteerde Teun Verbruggen. Düppe woont in Keulen, volgde een muziekopleiding eerst in zijn geboorteland, later in Amsterdam en New York. Teun Verbruggen opvolgen is geen cadeau maar Düppe laat duidelijk een frisse wind waaien door dit kwartet.

Het Pascal Schumacher Quartet speelt in de geijkte MJQ bezetting: vibrafoon, piano, contrabas en drums. Dergelijke bezetting opent vele mogelijkheden van fijnzinnige kamermuziek tot dynamisch en swingend samenspel. Het recept van de Schumacher boys is in het bestaan

ENJA-juweeltjes terug uit

Archie Shepp Steam

Deze live performance op 14 maart 1976 is één van de beste die Archie Shepp in die jaren heeft laten opnemen. Zelf meent Shepp dat zijn sound nooit beter is opgenomen. Zijn medeplichtigen zijn bassist Cameron Brown en drummer Beaver Harris.

46

Jazzmozaïek 2/2007

Eric Dolphy The Stockholm Sessions (1961)

Deze sessies werden opgenomen toen hij voor het eerst naar Europa kwam (1960). De Zweedse ritmesectie met assistentie van Jimmy Woode ontmoet hier een Dolphy in absoluut grote doen op altsax, fluit en vooral op basklarinet. De soloversie (a-capella) van God Bless The Child op basklarinet is op zichzelf al een meesterwerk.

Ook trompettist Idrees Sullieman kan sporadisch zijn steentje bijdragen. Dolphy is in topvorm en deze opname klinkt voortreffelijk.

Franco Ambrosetti The Movies (1986)

Een knap album van de meest ‘elegante’ trompettist van Europa, Franco Ambrosetti. Hier in een opname gewijd aan The Movies, filmthema’s, die hij hier een heel andere, vaak plezierige zwier meegeeft met de hulp van o.a. gitarist John Scofield, pianiste Geri Allen en Daniel Humair. Uitstekende klankkwaliteit! (Rudy van Gelder studio)

van de groep en in drie albums duidelijk gerijpt en gebruikt alle troeven die zo’n bezetting biedt.

De verbeelding en de sterke melodische spankracht blijven sterke troeven. Maar op dit album hebben de stukken nog aan klankkleur en sfeer gewonnen. Schumacher, Devisscher en ook Jens Düppe tekenen voor de composities. Het album vangt aan en eindigt met een stukje collectieve impro. Maar daartussen zit een vrij boeiend stuk muziek in negen delen, waar de vier steevast elkaar aanvullen, uitdagen en opvangen. Als Pascal Schumacher de remmen losgooit (bijvoorbeeld in Toast and Salty Butter of Sita’s Walk)) spatten de vonken er af. Ook de uitbundige virtuositeit en de poëzie van Jef Neve zijn hier opnieuw sterke troeven. Christophe Devisscher ontpopt zich ook weer tot het ideale bindmiddel tussen beide solisten, maar vertelt ook geregeld solistisch zijn verhaal, zoals in het titelstuk Silbergrau.

Dit is een collectief met een duidelijk evenwicht, waar iedereen de handen uit de mouwen steekt.

Ook de opname en de mixing zijn zeer verzorgd en het digipack is een juweeltje met prachtig artwork van Michel Welfringer.

Luc De Baets

Daniel Smith The Swingin’ Bassoon

Zah Zah Records/ Guild GmbH – 49:57

*** *

( )

Daniel Smith is niet de eerste de beste in de klassieke muziek: hij

Luc De Baets

Chet Baker Peace (1982)

Chet Baker’s melodische inventiviteit is legendarisch en groeide met de jaren. Dit album uit 1982 met muziek van David Friedman is een speciaaltje.

Walter Norris Drifting (1974)

West Coast pianist Walter Norris, die later toetrad tot het Thad Jones-Mel Lewis ensemble, week in 1970 naar Europa uit (Berlijn). Hier op Drifting speelt hij met de toen al verbazingwekkende bassist George Mraz overwegend eigen composities, die hem in allerlei toenmalige recensies op hetzelfde niveau plaatste als een zekere Keith Jarrett.

Klankopnames van het Enja-label, meestal al vrij goed in de basisversie, hebben nog heel wat gewonnen aan kwaliteit in deze geremasterde 24-bit versie. Kwaliteit voor audiofielen, maar ook muzikaal meestal hoogstaand. Een verrijking voor de discotheek. Reeks wordt vervolgd. Het label Enja uit München wordt bij ons verdeeld door Codaex.

heeft o.a. Vivaldi, Mozart en Elgar vertolkt. Merkwaardig is dat de man nu ook Monk, Parker, Ellington, Rollins en andere jazzreuzen op fagot onder handen neemt. Dat is geen gemakkelijke klus: fagot is een aartsmoeilijk houtblaasinstrument dat zich niet direct leent voor de snelle jazzloopjes. Daar komt bij dat er geen enkel voorbeeld is om zich naar te richten. Smith levert hier dus (zachtjes uitgedrukt) pionierswerk, en moet zijn stijl volledig zelfstandig vorm geven.

Het is trouwens al zijn tweede poging, na Bebop Bassoon. Op deze cd musiceert hij in kwartetvorm met twee Roy Haynes bandleden (Martin Bejerano, piano, en John Sullivan, bas) en Ludwig Alfonso, gerenommeerd New Yorks drummer (o.a. Spiro Gyra). De lijnen die Smith op deze cd blaast zijn inderdaad niet altijd zuiver; je hoort de muzikant duidelijk in gevecht met zijn fagot. Een merkwaardige cd (van de énige man ter wereld die de fagot in jazz én klassiek hanteert) die toch muzikaal blijft boeien door het experiment en de ietwat vreemde sonoriteit van de fagot, ongewoon in een jazzbezetting.

Marc Van de Walle

Baptiste Trotignon – David El-Malek Fool Time Naïve/PIAS – 2 cd – 46:59 + 54:14

****

Naïve is een Frans label dat een breed gamma muziek uitbrengt.

Ook jazz, die vooral de Franse scene documenteert. Hier is dat een groep waar de speerpunten de pianist Baptiste Trotignon en saxofonist David El–Malek zijn.

Ze hebben er beiden een vrij lange samenwerking opzitten. De bassist is Darryl Hall en de drummer Dré Pallemaerts. Dré heeft zich sinds zijn benoeming aan het Conservatorium in Parijs (i.p.v.

Daniel Humair) blijkbaar vele vrienden gemaakt, die alleszins zijn spel kunnen waarderen, want plots vinden we hem bij onze zuiderburen in allerlei Franse en internationale groepen terug.

Deze dubbel-cd, een live-opname in de Parijse club Duc des Lombards in september 2006 is er eentje om in te lijsten. Het klinkt als een studio-opname, zowel

qua klank als qua productie lijkt alles in de puntjes verzorgd. De lof van saxofonist David El-Malek hebben we elders in deze kolommen reeds gezongen. De pure sonoriteit en frasering van deze bijna autodidact herinneren aan Joe Henderson. De meer beslagen Trotignon speelt hier opvallend sober en de ritmesectie met Darryl Hall en Dré Pallemaerts speelt hier puur functioneel. Geen bravoure, maar ten dienste van het geheel en dat levert meestal grote muziek op. De eerste cd bevat de langere stukken, de tweede iets kortere, maar fascinerende nummers als At Night en Bolero, beiden van Trotignon. Hier allemaal eigen composities trouwens van de twee leiders, behalve die ene, Inner Urge van Joe Henderson, logisch toch!

Luc De Baets

Marcos Valle & Victor Biglione Live in Montreal

BHM/ZYX Music – 65:45

*** Ter gelegenheid van de viering

van 500 jaar Brazilië traden bossa nova grootheid Marcos Valle en de in Argentinië geboren gitarist Victor Biglione in 2001 op in het Corona Theater in Montréal.

De opname verscheen recent bij het Duitse BHM, dat zich lijkt te specialiseren in het uitbrengen van Braziliaanse muziek. De cd heeft een voortreffelijke sound.

Beide muzikanten grasduinen door een gevarieerd repertoire, dat voor een belangrijk deel bestaat uit klassiekers die Marcos Valle in zijn lange loopbaan bijeenschreef. We denken daarbij aan Samba da Verão, Os Grilos, Terra de Ninguém. De bijdragen van Victor Biglione zijn een plus en ook een strak in het maatpak zittende begeleidingsband (met o.a. saxofonist/fluitist Jean Pierre Zanella en zangeres Patrícia Alvi) kwijt zich meer dan behoorlijk van zijn taak. Geen essentiële plaat, wel een aangenaam, licht verteerbaar schijfje voor een breed publiek.

Dirk De Gezelle

Rony Verbiest Nature Boy

Prova/Bisceglia Music – 65:53

*** *

( )

Toen in de jaren negentig de accordeon terug overal opdook, greep saxofonist Rony Verbiest terug naar dit instrument van zijn jeugdjaren. In luttele tijd werd hij in ons land de pionier van The New Musette in navolging van Richard Galliano in Frankrijk.

Maar hier keert hij terug naar zijn eerste liefde, de baritonsax. Een zangerige vol klinkende sonoriteit en een lui swingende frase-

CD-mozaïekjes D

e dvd-rubriek is wegens plaatsgebrek verschoven naar volgend nummer.

Op 4 september zag een nieuwe reeks Jazz Icons dvd’s het licht. Archiefopnamen van Charles Mingus, Dave Brubeck, Dexter Gordon, Duke Ellington, John Coltrane, Sarah Vaughan en Wes Montgomery. Het is opnieuw een serie met zeldzame opnames van artiesten in de jaren 50-70, soms van tv-uitzendingen, maar nooit op video uitgebracht.

Verwacht op Blue Note Records: nieuw werk van Jacky Terrasson (vanaf 27/8), A Tale Of God’s Will: A Requiem For Katrina van Terence Blanchard (25/9) en The 1958 Newport Jazz festival opname van Horace Silver (17/9).

Het stond in de sterren geschreven: een confrontatie van het BJO en David Linx moest er wel eens komen. Deze Vlaamse zanger, weliswaar met uitvalsbasis Parijs, en het al even Vlaamse Brussels Jazz Orchestra behoren beiden momenteel tot de Europese top. De Braziliaanse singer-songwriter Ivan Lins, de Portugese zangeres Maria Joâo en de Franse diva Nathalie Dessay vervullen een gastrol, verder is er de medewerking van gitarist Manu Codjia en de Argentijns-Franse percussionist Minino Garay.

Een zeer uiteenlopend repertoire werd aan verschillende arrangeurs toegewezen en in

ring zijn fraaie kenmerken van zijn spel. Zoals altijd primeert eenvoud en directe emotie, opvallend in ballades als Stardust en Nature Boy. Maar het kan er ook hard swingend aan toegaan zoals in I Hear A Rhapsody (op het hoesje staat I Heard a Rapsody). Het repertoire is een boeket overbekende standards als Laura, Out of Nowhere, Tenderly, twee evergreens van Hoagy Carmichael, The Nearness of You en Stardust, maar ook Triste van Jobim. Aan de piano zit Michel Bis-

het voorjaar 2007 in de HoGent studio’s in het Bijlokecomplex opgenomen. Er is voor een vrij gevarieerd repertoire gekozen met twaalf stukken, die door verschillende arrangeurs werden bewerkt. Het album zal half oktober in de winkel liggen maar al ter gelegenheid van de Dinant Jazz Nights (zie bijdrage in dit nummer) worden voorgesteld. De Vlaamse avant-première is voorzien in cc De Spil in Roeselare op 23 september a.s.

Prova Records is een nieuw Belgisch label, geleid door de Genkse pianist, producer, componist, arrangeur en orkestleider Michel Bisceglia. Dit vlijtig baasje opende in Garage 29 in de ‘de Moerkerkestraat 29’ in Brussel de nieuwe vestiging van Prova – Biscegliamusic. Bovendien biedt Garage 29 concert- en repetitieruimte. In november organiseert het label daar een reeks cd-voorstellingen, met de artiesten van het label, het Rony Verbiest Quartet (12/11), het Alano Gruarin Trio (13/11) en Cattleya (14/11).

Info of reservatie: 02/242 26 36.

Besprekingen van de cd’s van Rony Verbiest en Cattleya in dit nummer.

Genkenaar Alano Gruarin (°1975) behoort samen met Ewout Pierreux en Jef Neve tot een opmerkelijke generatie pianisten die aan het Leuvense Lemmensinstituut in dezelfde periode werden gevormd door Ron van Rossum. Gruarin volgde workshops bij onder

ceglia, het ideale aflossingspunt en hier meteen ook de producer.

Werner Lauscher is de bassist en Mimi Verderame de drummer.

Hoewel de repertoirekeuze wat origineler kon, blijft ‘Nature Boy’ Rony Verbiest door alles heen zichzelf. Luister naar de toch wel zeer persoonlijk gekleurde versie van Tenderly, samen met Stardust het mooiste stuk op dit zilveren schijfje. Jammer dat het riet hier net even tegenstribbelt.

Luc De Baets

anderen Kenny Werner en Brad Mehldau. Binnenkort verschijnt zijn debuut-cd met zijn trio en met gasten als Bert Joris en accordeonist Gwen Cresens. (www.provarecords.com) Pianist Free Desmyter brengt op het Werf-label een album uit, dat in september voorgesteld wordt. De bezetting oogt veelbelovend. Naast Free maken Manolo Cabras(cb) en Marek Patrman (d) met John Ruocco op klarinet het mooie weer. Cd-voorstelling op 22 september in De Werf.

Meer daarover in ons volgend nummer. Free werd onlangs in Duitsland onderscheiden met the ‘German Award for Worldmusic’ met de formatie Ahoar.

Robin Verheyen verblijft momenteel tot eind november in Europa, maar vertrekt dan terug naar New York. Hij werkt hier nog een aantal optredens af met o.a. Bo Van der Werf op het Klara Festival, met het Narcissus Quartet en in trio hier met Eric Vermeulen en in Finland met Aki Rissanen achter de piano. In mei 2008 verschijnt een nieuwe WERF-cd met Bill Carrothers, Remi Vignolo en Dré Pallemaerts, gekoppeld aan een tournee. Meer info op zijn website www.robinverheyen.be, www.narcissusquartet.com en op www.myspace.com/robinverheyen. In een volgend nummer kan u een interview lezen met deze Turnhoutse globetrotter.

Miroslav Vitous Universal Syncopations II

ECM Records/Universal Music – 50:02

*** Negen musici, onder wie de

drummers Gerald Cleaver en Adam Nussbaum participeren aan dit album van Miroslav Vitous. Qua naamsbekendheid vallen vooral de blazers Bob Mintzer (ts, b-kl), Bob Malach (ts), Randy Brecker (tp) op.

Componist en contrabassist

Jazzmozaïek 2/2007

47

vervolg ...

Vitous werkt op het tweede volume van Universal Syncopations uitvoerig met symfonische muziekfragmenten en korte koorpartijen die hij tussen de jazzimprovisaties heen mixt. Het is een goedbedoelde poging om verschillende muzikale werelden met elkaar te verzoenen maar het materiaal is nogal stug en bombastisch.

Deze plaat, die naar ons gevoel eerder thuishoort in de reeks ECM New Series, is voor jazzliefhebbers minder interessant dan zijn voorganger.

Dirk De Gezelle

VVG Trio Tokio Quantize Rat Records – 67:02

****

De melodie van het titelnummer dat deze cd opent, lijkt de perfecte ontkrachting van het postmoderne adagium dat alles al is gezegd. Een melodie die verbaast omdat hij klinkt alsof hij er altijd al is geweest, maar nog nooit is ontdekt. Het VVG trio (Bruno Vansina, Teun Verbruggen en Gulli Gudmundson) gaat hier samen met fluitist Magic Malik en toetsenist Jozef Dumoulin. Deze cd is de registratie van een concert dat het kwintet gaf in het Antwerpse Zuiderpershuis. De aanwezigen daar zullen zeer gelukkig zijn geweest want de opname laat een zeer gedreven band horen die ongemeen krachtige en gevarieerde muziek brengt.

De altsax van Vansina is een perfecte match voor de zangerige fluitpartijen van Magic Malik, klankkleur en intensiteit lijken voor elkaar gemaakt. De veelzijdigheid van Dumoulin is ook hier een belangrijke troef, terwijl Verbruggen en Gud-

48

Jazzmozaïek 2/2007

mundson zich opnieuw als sterk ritmetandem bewijzen. Een energieke stamper als Stacks Of Tracks waarin de Rhodes bijna als een rockgitaar klinkt, wordt opgevolgd door een verstild en sferisch nummer als Too Soon.

Stuk voor stuk indrukwekkende proeven van het grote talent van deze groep. De vormgeving van de hoes suggereert dat dit een tussendoortje is, maar Tokio Quantize is pure klasse.

Mischa Andriessen

Cedar Walton Trio & Dale Barlow Manhattan After Hours

Challenge jazz/Challenge Records – 68:10

*** Pianist Cedar Walton en de Au-

stralische tenorsaxofonist Dale Barlow hebben er al een lange samenwerking opzitten. Beiden hebben op verschillende tijdstippen weliswaar in Art Blakey’s Jazz Messengers gespeeld.

Walton is één van de pianisten, die met nog vele andere groten heeft gespeeld (J.J. Johnson, John Coltrane, Dexter Gordon, Ornette Coleman, enz…), een eigen trio heeft gevormd en ook de groep Eastern Rebellion.

Twee andere gevestigde waarden, bassist Dave Williams en drummer Billy Higgins maken deel uit van Walton’s trio en zijn dus ook op dit album aanwezig.

Billy Higgins zou echter in 2001 overlijden, nauwelijks zes maanden na deze opname. Deze eerder in de V.S. op Twinz Records uitgebrachte cd is nu heruitgegeven op het Challenge label.

Barlow heeft een droge sound en vertelt met een wat aparte frasering een eigen verhaal.

Walton zorgt zoals steeds voor een degelijke basis met het trio en soleert vakkundig met een logische opbouw. Het repertoire is een mix van jazzstandards en bopklassiekers, waarin de vier zich hier blijkbaar uitstekend thuis voelen, want de opname werd in één dag (15 nov. 2000) geklaard.

René Vandewalle

Europese jazzlabels

Steeplechase: van John Abercrombie tot Peter Zak Niettegenstaande de laagconjunctuur blijven de meeste onafhankelijke jazzlabels gewoon opnemen en uitgeven op cd. Downloaden is zelfs bij sommigen nog niet eens een optie. Nogal wat Europese labels zijn daarbij, bijvoorbeeld het Nederlandse Criss Cross, het Spaanse Fresh Sound, het Deense Steeplechase, …om er enkele te noemen.

H

et Deense Steeplechase Records van producer Nils Winther documenteert de jazz nu al ruim dertig jaar en biedt zo een ruim aanbod van traditionele en moderne jazz. De start van het label loopt samen met de bloei van de jazz in Europa in de jaren zeventig, meer bepaald in Denemarken. In feite was het Jazzhus Montmartre in Kopenhagen het geboortehuis van Steeplechase. Student en jazzfreak Nils Winther was daar niet weg te slaan en kwam er luisteren naar de Amerikanen die de V.S. hadden verlaten en in Europa toerden of zich specifiek in Denemarken hadden gevestigd, o.a. Dexter Gordon, Ben Webster en Kenny Drew. Aangevuld met lokale ritmesecties en muzikanten, waren zij verantwoordelijk voor een echte jazzhype in die glorierijke jaren. Het duurde niet lang of Nils maakte vrienden onder de muzikanten. Kenny Drew bracht hem in contact met Jackie McLean, van wie hij de toelating kreeg een droom waar te maken: zijn concert in de Montmartre van 8 augustus 1972 op te nemen. Hij speelde er met Kenny Drew (p), Bo Stief (b) en Alex Riel (d). In een apart kamertje werd een opnamestudio in elkaar geknutseld en het concert kwam op tape

te staan. Toen McLean de opname had gehoord gaf hij de toelating om dit concert uit te brengen. Jackie McLean Live At Montmartre werd de eerste lp van een hele reeks lp’s en cd’s tot op vandaag.

Steeplechase, genoemd naar een bebopstuk dat in die jaren veel werd gespeeld, was geboren. Steeplechase betekent ook een wedstrijd met hindernissen. Symbolisch voor de start van het label? Deense humor? Het verhaal gaat dat Nils Winther het geld van zijn studiebeurs gebruikte om de eerste persing van 500 lp’s te doen. Winther werd bovendien genoodzaakt om overdag als leraar wat bij te verdienen om zijn zaak verder te kunnen ontwikkelen.

In 1974 trok hij voor ’t eerst naar New York om er een nieuw album van zijn geluksbrenger Jackie McLean op te nemen. De studio was op voorhand gereserveerd. Maar Winther had ook een lijstje bij van muzikanten, die hij daar ter plaatse ook in de studio wou krijgen.

Hij begon gelijk een zoektocht naar o.a. Andrew Hill, enkele dagen later was er contact.

Hill, die eerder voor Blue Note had opgenomen, zat sinds 1969 zonder platencontract en wou

maar al te graag de studio in.

Zo kwam de lp Invitation (1974) tot stand. Ook Dexter Gordon nam vanaf 1974 op voor Steeplechase. Gordon, die problemen had met drugs en alcohol, was uitgeweken naar Kopenhagen, waar hij zijn leven opnieuw trachtte op te bouwen.

Winther hielp hem daarbij. De eerste The Apartment (1974) werd een succes en er zouden er nog een tiental volgen.

Ondertussen is de cataloog van Steeplechase uitgegroeid tot een stuk jazzgeschiedenis met heel veel bekende namen: Duke Jordan, Horace Parlan, Anthony Braxton, Lee Konitz, Doug Raney, Paul Bley, Chet Baker, Stan Getz, Archie Shepp, Thad Jones, enz… Later ook Deense muzikanten als de legendarische bassist Niels Henning Örsted Pedersen, tot de helden van vandaag, als o.a.

Chris Potter, Mark Turner, Dick Oats, Rich Perry, Ari Ambrose, Jed Levy, Steve Laspina, Ryan Kisor, Greg Tardy, Dave Ballou, Andy Laverne en Gary Versace.

De jonge garde is verzameld op een nieuwe reeks, Jam Session, waar tot op heden een twintigtal albums zijn op verschenen.

Meer op www.steeplechase.dk Luc De Baets

Don Friedman Bij Biblo-Kalmthout, maart 2007 foto: Š Jos Knaepen

Chet Baker eindelijk compleet

B

ijna twintig jaar na de oeruitgave verschijnt nu eindelijk de uitgebreide Nederlandse versie van Jeroen de Valks Chet Baker, en ook de liefhebbers die het boek uit 1989 al in de kast hebben staan, doen er verstandig aan deze nieuwe editie aan te schaffen. De auteur schat dat hij slechts een derde van de oorspronkelijke tekst heeft gehandhaafd, een derde is drastisch herschreven, en een derde is geheel nieuw.

Jeroen de Valks hoofdthese is dezelfde gebleven: anders dan in Amerika vaak wordt beweerd, heeft Chet Baker ook in zijn latere Europese jaren veel jazz van de hoogste kwaliteit gespeeld. Maar mede door de zegeningen van internet en e-mail heeft hij tal van nieuwe bronnen kunnen aanboren, zoals componist Bob Zieff, bassist Bob Whitlock, drummer Artt Frank en andere musici uit diverse fasen van Chet Bakers leven. Ook over de Italiaanse avonturen van de trompettist (onder meer zijn gevangenisstraf van anderhalf jaar) heeft de Valk veel nieuwe informatie verzameld dankzij Bakers vriend Cecco Maino.

En het beschikbare platenoeuvre van Chet Baker is na 1989 geweldig gegroeid. Destijds waren er 150 Chet Baker-albums bekend. In de

nieuwe editie behandelt Jeroen de Valk maar liefst 250 cd’s. Daarbij hanteert hij een eigen variant op de gebruikelijke 5-sterren-waardering.

1* betekent: ‘Schaam je!’

2* is: ‘Niet goed genoeg voor uitgave.’

3* is: ‘Goed genoeg voor uitgave.’

4* is: ‘Goede plaat.’

5* is: ‘Kopen!’

Tot die laatste supercategorie heeft de Valk slechts drie albums toegelaten: The Best Of Chet Baker Sings (Pacific Jazz, 1953-’56), Russ Freeman: Quartet (Pacific Jazz, 1956) en Chet Baker In Tokyo (dubbel-cd, Evidence, 1987).

Maar de liefhebber wordt ook de weg gewezen naar zes albums die vierenhalf scoren: Chet Is Back (met Bobby Jaspar en René Thomas, RCA, 1962), She Was Too Good To Me (CTI, 1974), Diane (duetten met Paul Bley, Steeplechase, 1985), Chet’s Choice (met Philip Catherine, Criss Cross, 1985), Live From The Moonlight (dubbel-cd, Philology, 1985) en The Last Great Concert (dubbel-cd, Enja, 1988).

• Jeroen de Valk – Chet Baker: Uitgeverij Van Gennep, Amsterdam, Nederland.

(foto: © Jos Knaepen)

Bert Vuijsje

In 1989 publiceerde Jeroen de Valk zijn eerste jazzbiografie: Chet Baker – Herinneringen aan de lyrisch trompettist. Het boek, een jaar na Bakers dood verschenen, vond ook internationaal weerklank. Achtereenvolgens kwamen er vertalingen uit in Duitsland (1991), Amerika (2000 en 2003) en zelfs Japan (2005). Die edities waren niet identiek aan de oorspronkelijke Nederlandse uitgave, want de Valk zette zijn Chet Baker-research na 1989 onvermoeibaar voort.

Chet Baker

www.bebopbusiness.com Bebop Business is ook elke donderdagmiddag vanaf 17.30 uur te horen via http://studio6.radio6.nl/

New Orleans

B o e ken

Het boek New Orleans – De hartslag van de jazz van Gentenaar Jean Pierre De Smet is de beschrijving van de reis die de jazz in het begin van vorige eeuw begon vanuit New Orleans naar Chicago, New York en later naar Engeland en Europa.

Luc De Baets

D

e auteur volgt het hele parcours en plaatst de muziek in het tijdsbeeld. Van de brassbands, Buddy Bolden en Jelly Roll Morton over Joe “King” Oliver en het succes van de jazz in Chicago, Louis Armstrong en de revival met Bunk Johnson en George Lewis tot de tradjazz in Engeland, Nederland en België.

50

Jazzmozaïek 2/2007

Ook is er heel wat aandacht voor de New Orleans revival in Vlaanderen in de jaren vijftig en zestig met bands als The Roof Jazzband, The Cotton City Jazzband en Rudi Balliu’s Society Serenaders.

De auteur is ereburger van New Orleans en gidst al dertig jaar groepsreizen naar New Orleans en het diepe zuiden van de V.S. Hij stond hier aan de wieg van The Lazy River Jazzclub in Gent en lag ook aan de basis van de Delta en Magnolia Brassbands, die in vele steden en dorpen een brok New Orleans folklore brachten. In 1991 schreef Desmet reeds New Orleans,

Parel van het diepe Zuiden.

In een volgende editie van Jazzmozaïek volgt een gesprek met de auteur over zijn boek, zijn geliefkoosde New Orleans en de New Orleans revival in Vlaanderen.

• Jean-Pierre De Smet – New Orleans – de hartslag van de jazz is uitgegeven bij EPO. Het is een paperback van 272 pagina’s met zeldzame foto’s. Verkoopprijs: € 20. ISBN 9789064454417. www.epo.be

B o e ken

Lennie Tristano: Om de tijd om de tuin te leiden Wellicht zal niemand ooit tenvolle begrijpen hoe het werkt in de jazzgeschiedenis: toen die ons midden jaren vijftig door Joachim-Ernst Berendt voor het eerst uit de doeken werd gedaan, was Lennie Tristano zowat het eindpunt van wat voorbij was en het begin van iets geheel nieuws.

Marc Van den Hoof

H

ij had z’n ‘school’ – een ketterse maar tegelijk aantrekkelijke gedachte leek het dat je jazz op zo’n min of meer academische manier zou kunnen leren – en bovendien: hij zocht aansluiting bij Bach en waagde zich tegelijk aan de vrije improvisatie…

Veel later, in ‘The Swing Era’, het monumentale tweede deel van Gunther Schuller’s jazzgeschiedenis, was het andermaal Lennie Tristano die met z’n trioversie van Yesterdays uit maart 1949 die ‘era’ afsloot en aan het begin stond van een geheel nieuwe periode in de jazzhistorie.

Maar tussendoor en na Schuller opnieuw verdween Tristano telkens weer uit het gezicht om nog een enkele keer op te duiken, bijvoorbeeld toen hij midden jaren zestig voor het eerst naar Europa kwam, en in de vroege jaren zeventig, toen z’n leerlingen Lee Konitz en vooral Warne Marsh dankzij een initiatief van de Deense jazzfederatie werden herenigd en overal in Europa concerteerden en opnamen maakten. Het was volop het ‘postfree’ tijdperk en Tristano’s opnamen Intuition en Digression uit 1949 werden herontdekt als de vroegste specimens van de ‘free music’.

Maar een afdoend antwoord op de vraag wie nu precies Tristano geweest was en wat z’n bijdrage aan de jazzgeschiedenis geweest was, kwam er niet echt. Met het verschijnen respectievelijk in 1997 en 2000 van Billy Bauer’s autobiografie Sideman (eigen beheer) en Safford Chamberlain’s schitterende biografie An Unsung Cat: The Life And Music Of Warne Marsh (Lanham, Scarcrow Press), en twee jaar geleden van Peter Ind’s Jazz Visions: Reflections on Lennie Tristano and His Legacy (London/Oakville, Equinox Publishing), en dezer dagen van Andy Hamilton’s Lee Konitz: Conversation on the Improviser’s Art (The University Of Michigan Press), en vooral eerder dit jaar van Eunmi Shim’s Lennie Tristano: His Life in Music (The University Of Michigan Press) lijkt daar nu voorgoed verandering in te komen. We weten nu meer over Tristano dan ooit tevoren.

Waarmee het telkens weer vergeten en herontdekken van Lennie Tristano te maken heeft, blijkt wellicht al meteen, als ik achteraan in Shim’s boek mag beginnen, uit z’n discografie: ze is uitermate beperkt en leent zich hoegenaamd niet, of niet meer tot commerciële exploitatie.

Wat er aan opnamen is, is er, en het ziet er niet naar uit dat in de nalatenschap van Tristano nog spectaculaire vondsten te verwachten zijn. Uit de biografische schets die de eerste drie hoofdstukken, zo’n honderdtwintig pagina’s, van het boek beslaat, blijkt dat de pianist en leraar het

niet anders zou hebben gewild: de muziek die hij maakte en die hij wou dat z’n leerlingen speelden wou niets met commercie van doen hebben. Eén van de raadgevingen die hij z’n leerlingen meegaf, was dat ze er goed zouden aan doen ervoor te zorgen dat ze voor hun levensonderhoud niet van hun muziek afhankelijk zouden zijn. Van het jazz spelen, zoals hij dat zag, viel er niet te leven, tenzij je toegevingen zou doen die je artistieke integriteit in het gedrang zouden brengen. Tristano’s rigoureuze ideeën hieromtrent zouden tot conflicten leiden met iemand als Chubby Jackson, met een George Shearing, met Stan Kenton en zelfs met z’n eerste leerling Lee Konitz. Dat Konitz die voor een gezin moest zorgen, bereid was bijvoorbeeld met Stan Kenton en Gerry Mulligan/Chet Baker te spelen, werd hem door z’n mentor niet in dank afgenomen: hij werd min of meer in de ban van ‘de school’ geslagen. De volgelingen die hem en z’n opvattingen onvoorwaardelijk trouw bleven, konden anderzijds rekenen op de al even onvoorwaardelijke trouw van Tristano jegens hen.

Shim probeert te beschrijven hoe subtiel en tegelijk onverbiddelijk de leerlingen werden bejegend: Tristano als tegelijk zalvende en bestraffende vaderfiguur.

Een belangrijke episode in heel het verhaal is natuurlijk, rekening houdend met het verdere verloop van de jazzgeschiedenis, dat van de fameuze vrij geïmproviseerde opnamen, Intuition en Digression. Shim beschrijft zorgvuldig de voorzichtigheid waarmee met dit ‘concept’ werd omgesprongen: de musici waren er als de dood voor dat het een vrijblijvend trucje zou worden, een routinenummertje waarvan de artistieke draagwijdte tot nul zou worden herleid. De kans dat het té gemakkelijk werd, was groot. (Het doet denken aan Warne Marsh‘s onwennigheid en achterdocht t.a.v. z’n in 1969 vrij geïmproviseerde opname Touch and Go : hiermee was de kwestie van de vrije improvisatie voor eens en altijd afgehandeld.) Tristano was er zich blijkbaar tegelijk van bewust dat hij de gangmaker was geweest van de vrije improvisatie, maar dat de beoefening daarvan een heel andere wending had gekregen dan wat hij voor ogen had gehad. Het viel te herleiden tot z’n misschien wat raadselachtige onderscheid tussen ‘emotion’ en ‘feeling’.

Zo’n veertig pagina’s besteedt Shim aan Tristano’s onderricht. ‘Ear training’, praktische harmonie, ritmiek, instrumentale techniek, de standards... : het programma was grotendeels dat van de jazzopleidingen die nu in onze conservatoria worden georganiseerd. Een apart as-

pect van Tristano’s methode was de nadruk die hij legde op het leren zingen van volgens hem perfecte soli van de grote solisten: Armstrong, Roy Eldridge, Lester Young, Charlie Chrstian, Billie Holiday, Bud Powell, Fats Navarro en later Konitz en Marsh en ook nog Frank Sinatra, Diana Ross en Freddie Hubbard. Jammer genoeg komen we niet echt te weten welke soli hij voorschreef, al weten we natuurlijk wel dat bijvoorbeeld Lester Young’s soli op Pound Cake en Lady Be Good tot de thesaurus behoorden: ze maakten deel uit van het repertoire van Konitz en Marsh en van Ted Brown en Ronnie Ball. In elk geval waren de eisen die Tristano als leraar stelde zeer streng: wie eraan wou voldoen had jaren van intensieve studie voor de boeg.

In een vijfde en laatste hoofdstuk analyseert Eunmi Shim in detail enkele cruciale Tristanoopnamen: Out On a Limb en Wow, allebei gebaseerd op het akkoordenschema van You Can Depend on Me (misschien heeft dit te maken met de mooie solo van Lester Young op dit thema in februari 1939), de vrije improvisatie Intuition, de controversiële want ‘getrafikeerde’ stukken Line Up en Turkish Mambo op Tristano’s eerste album voor Atlantic (1955), en tenslotte het fameuze Cminor Complex uit het tweede en laatste Atlantic album The New Tristano (1961).

De analyses gaan in op de pianist z’n ideeën i.v.m. tonaliteit, bitonaliteit, poly- en atonaliteit en maken ook z’n streven duidelijk naar ‘het opheffen van de maatstreep’. Tristano bracht z’n leerlingen een eindeloos aantal mogelijkheden bij om de vierkwartsmaat via allerlei ingewikkelde maar uitermate exacte berekeningen en omrekeningen a.h.w. te omzeilen of uit te schakelen. Lennie Tristano verwachtte van z’n drummers dat ze speelden met de exactheid van een metronoom, en als er geen drummer voorhanden was, liet hij de metronoom zelf meetikken. (bijvoorbeeld bij de opname van het album Note to Note, oorspronkelijk in duo met bassist Sonny Dallas, maar later aangevuld met de drumming van Carol Tristano om het getik van de metronoom te verbergen) En dan kwam het er op aan te doen alsof de metronoom niet bestond. Tot je ‘t begon na te rekenen.

En bleek hoe je tegelijk de gevangene van de tijd kon zijn en hem aan je laars lappen. De grote jazzmen zijn de meesters van de tijd.

• Eunmi Shim – Lennie Tristano: His Life in Music - 336 p. University of Michigan Press (2007) - ISBN-10: 0472113461 ISBN-13: 978-0472113460

Jazzmozaïek 2/2007

51

organiseren

FRANK VAGANÉE

DIETER LIMBOURG

BART DEFOORT

ZONDAG 11 & 18 NOVEMBER TURNHOUT

* SCHERPENHEUVEL * GENT

Zie ook . pagina 54

INFORMATIE & INSCHRIJVINGEN:

info@muzmoz.be - (T) 02 532 38 90 - www.muziekmozaiek.be - www.vlamo.be - www.brusselsjazzorchestra.com

Aarlenstraat 75-77 B-1040 Brussel Tel: 02/286 82 11 Fax: 02 230 05 89 http://www.sabam.be e-mail: info@sabam.be

Geniet het vertrouwen van duizenden auteurs

(foto’s: © Jos Knaepen)

Bigband workshops 2007

Vincent De Laat

nieuws Muziekmozaïek

Jazzacademie najaar 2007

Vanaf september staan onze ervaren docenten klaar om geïnteresseerde muzikanten (een-

Folk- en Jazzstage voor jongeren van 15 tot 25 jaar

der welk instrument) gedurende 10 zondagnamiddagen onder te dompelen in een jazzbad!

(foto: © Peter Vandendriessche)

Voor de vijfde keer al krijgen jonge muzikanten van 15 tot 25 jaar gedurende vijf dagen de kans te musiceren met enkele artiesten die toonaangevend zijn in het folk- en jazzmilieu.

N

Jazzacademie

D

e Jazzacademie is er voor iedereen, van beginners tot gevorderden. Dankzij de individuele instrumentlessen kan je je instrument leren bespelen op je eigen tempo. Er zijn verschillende niveaus in de groepslessen. Ben je nog niet thuis in jazz, dan start je met theorie niveau 1. Ben je al thuis in partituren lezen, akkoordenschema’s begrijpen en thema’s spelen, dan kan je je theoretische kennis nog aanscherpen in theorie niveau 2.

De prijs voor deze lessenreeks van 10 sessies bedraagt € 220. Elke sessie omvat één uur samenspel of theorie (klassikaal) en een half uur instrument (individueel).

De lessen vinden plaats in Maaseik (Limburg) of Jezus-Eik (Vlaams-Brabant).

iet alleen samenspel komt aan bod, er wordt ook aandacht besteed aan muziektheorie, harmonie, improvisatie en het bewerken van melodieën. De avonden worden muzikaal doorgebracht met workshops, een concert en leuke ontspanningsactiviteiten.

Alle instrumenten zijn welkom, wel zelf mee te brengen met eventuele versterker: jazzinstrumenten als saxofoon, trompet, klarinet, piano/keyboard, bas, slagwerk, bugel e.a. of folkinstrumenten als doedelzak, draailier, hommel, harmonica, accordeon, gitaar of hakkebord. Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen instrument(en). Van de muzikanten wordt wel al een behoorlijk niveau verwacht.

Wanneer en waar? Van zondagavond 28 oktober tot vrijdagavond 2 november in domein Verloren Bos, Nijverheidsstraat 17, Lokeren.

Lesgevers: Wouter Vandenabeele, Tom Theuns en enkele jazz-gastdocenten.

Info & inschrijvingen Maaseik

Info & inschrijvingen Jezus-Eik

Info en inschrijving

vzw Sjruur (René Meuris) Kleine Kerkstraat 19, 3680 Maaseik T. 089 85 31 95 - sjruur@skynet.be www.sjruur.be rekeningnummer: 235-0427931-76 met vermelding JA-Maaseik + Instrument

Vzw Muziekmozaïek (Vincent De Laat) Wijngaardstraat 5, 1755 Gooik T. 02 532 38 90 - info@muzmoz.be

Mail of schrijf naar Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, 1755 Gooik, T. 02 532 28 38, info@muzmoz.be, met vermelding van naam en voornaam, adres, postcode en gemeente, tel/gsm, geslacht, mailadres, geboortedatum en de instrumenten die je meeneemt.

Locatie: Stedelijke Academie voor Muziek en Woord Maaseik, Boomgaardstraat 10, 3680 Maaseik - T. 089 56 08 62 home.scarlet.be/maaseiksamw Introductiedag in Maaseik op 9 september

rekeningnummer: 734-0064446-47 met vermelding JA-Overijse + Instrument Locatie: GC De Bosuil, Witherendreef 1 3090 Jezus-Eik – T.02 657 31 79 www.debosuil.be Introductiedag in Jezus-Eik op 29 september

Deelnemen kost € 200 (incl. volpension), € 185 voor het tweede en volgende gezinslid. Het inschrijvingsgeld moet worden gestort op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, 1755 Gooik. De inschrijving is pas definitief na ontvangst van de betaling.

Jazzmozaïek 2/2007

53

Muziekmozaïek

Hoe neem je (thuis) een demo op?

Bigband Workshops

Website Muziekmozaïek:

meer folk- en jazznieuws

Op zondag 11 en 18 november organiseren Muziekmozaïek, VLAMO en het Brussels Jazz Orchestra hun jaarlijkse bigband workshops.

S

amen met Frank Vaganée, Dieter Limbourg en Bart Defoort kan je je wagen aan een tweedaagse bigbandinitiatie. Dit jaar staat het werk van Bob Mintzer centraal. Deze muzikale expeditie wordt feestelijk afgesloten met concerten van de deelnemers in CC De Warande, Turnhout.

Zondag 11 november (14u tot 18u): • CC De Warande, Turnhout (lesgever: Frank Vaganée) • Concertzaal De Bijloke, Gent (lesgever: Dieter Limbourg) • Den Egger, Scherpenheuvel (lesgever: Bart Defoort) Zondag 18 november (10u tot 15u) • CC De Warande, Turnhout (3 lesgevers) Deelname: € 25 (broodjes worden voorzien op 18 november) Info & inschrijvingen: Vlamo, t.a.v. Mark Coppens Bijlokekaai 8, 9000 Gent, T.09 265 80 04 mark.coppens@vlamo.be - www.vlamo.be

Op de totaal vernieuwde

www.muziekmozaiek.be

zal eind dit jaar vooral meer folk- en jazznieuws te lezen zijn.

E

r komt ook een weblog met links naar nieuws en filmpjes op andere sites en later ook af en toe als podcast een opgenomen fragment van een interessant interview of een (rechtenvrij) concertje.

Muzikanten en groepen die bij Muziekmozaïek aansluiten – dat zijn er momenteel 250 aan folkzijde en een 50-tal met een jazzrepertoire – krijgen meer (promo)ruimte op de nieuwe site. Zij zullen hun gegevens rechtstreeks kunnen invullen, inclusief foto’s, met daaraan gekoppeld een makkelijker te hanteren en uitgebreider zoeksysteem voor iedereen die op zoek is naar folk- en jazzartiesten. Verder krijgen ook folk- en jazzorganisatoren (van clubs tot festivals) van Muziekmozaïek een virtueel platform aangeboden.

Individuele bezoekers zullen voortaan ook rechtstreeks hun zoekertjes en kalenderberichten kunnen posten op de Muziekmozaïekwebstek. Voortaan zal men zich online kunnen abonneren op de tijdschriften Goe Vollek! en/of Jazzmozaïek. Meer daarover in ons decembernummer.

(Peter De Rop)

i.s.m.

Muziekcentrum Noise Gate Je hebt met je muziekgroep of individueel aan je repertoire gevijld en gesleuteld, hard gerepeteerd, geoefend tot alle nummers nu vlekkeloos in je vingers zitten. En dan komt het moment, dat concertorganisatoren je vragen: “Kun je iets laten horen? Heb je een demo?”

Z

o’n demo opnemen kost tegenwoordig geen volledig maandloon meer. Met een kleine investering, wat gezond verstand en de nodige richtlijnen kun je dat zelfs thuis doen.

Tijdens deze workshop kom je te weten hoe je dat doet, wat je daar allemaal voor nodig hebt en waarop je moet letten wat betreft akoestiek en geluidsisolatie. Je krijgt een inleiding op het opnameproces zelf, m.b.t. plaatsen van microfoons, afstellen van opnameniveaus, opnemen, mixen enz. Met de nadruk op het gebruik van akoestische instrumenten zoals draailier, doedelzak, klarinet, trompet, fluit, enz. (foto: © Noise Gate)

nieuws

Meebrengen: instrument, akoestisch of elektrisch, maakt niet uit, gewoon om één en ander uit te proberen. En je lunchpakket voor ’s middags.

Vr.12/10 - CC Strombeek

Bart Defoort ‘Jazzhood’ + Guest Emanuele Cisi Vaste waarden uit de Europese jazzscène

in

Wo.24/10 - CC De Ploter Ternat STROMBEEK Trio Grande featuring Matthew Bourne en TERNAT Ongekend muzikaal samenspel van instrumenten én karakters

Info en reservaties: CC S T RO M B E E K Gemeenteplein, 1853 Grimbergen 02/263 03 43 of tickets@ccstrombeek.be www.ccstrombeek.be CC D E P LOT E R Kerkstraat 4, 1742 Ternat 02/582 44 33 of info@ccdeploter.be www.ccstrombeek.be

Vr.16/11 - CC Strombeek

Stefano Bollani Briljant Italiaans jazzpianist Vr.7/12 - CC De Ploter Ternat

Andy Declerck & Kari Antila Group

Kwartet jonge jazzturken met (internationale) potentie

Do.13/12 - CC Strombeek Saxkartel Airdance with Tutu Puoane

Een mix van instrumentale nummers en songs uit het pop-, jazz- en singer/songwriter repertoire

54

Jazzmozaïek 2/2007

Wanneer en waar? Zondag 21 oktober 2007, van 9u30 tot 17u30, in pop- en rockcentrum Noise Gate, Assesteenweg 218, Ternat (Vlaams-Brabant).

Lesgever: Wannes Gonnissen (www.oneass.be) is zelfstandig producer/componist/geluidstechnicus én vaste p.a. en studiotechnicus van muziekcentrum Noise Gate in Ternat dat met ons samenwerkt voor de organisatie van deze workshop.

Info en inschrijvingen Mail of schrijf naar Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, 1755 Gooik, T. 02 532 28 38, info@muzmoz.be, met vermelding van naam en voornaam, adres, postcode en gemeente, tel/gsm, mailadres, geboortedatum en het/ de instrument(en) die je zou meenemen.

Deelnemen kost € 25. Het inschrijvingsgeld moet worden gestort op rekening 734-0064446-47 van Muziekmozaïek, Wijngaardstraat 5, 1755 Gooik. De inschrijving is pas definitief na ontvangst van de betaling.

Succesvolle workshops op Jazz Middelheim 2007

John Ruocco

Jazzstudio en Conservatorium Antwerpen hielden samen met Muziekmozaïek en dankzij Kunstcampus deSingel en Jazz Middelheim een viertal workshops tijdens de duur van het festival.

I

n totaal kwamen 42 deelnemers, een 10-tal per workshop, intens genieten van de know how van de docenten. Greg Cohen lichtte de contrabastechnieken toe, John Ruocco was de perfecte saxdocent, Jef Neve gaf zich volledig op piano en Dré Pallemaerts mocht drumliefhebbers het vak bijbrengen. Dat met dergelijke topdocenten de deelnemers enthousiast huiswaarts keerden, hoeft geen betoog. Wie deze kans heeft gemist, moet zeker uitkijken naar een volgende gelegenheid!

foto’s: © Hugo Van de Velde

Greg Cohen

Jef Neve

Dré Pallemaerts

In Dialoog

ZAT 17-11-2007 Lemmensinstituut

LEUVEN

DOCENTEN:

www.muzes.be/dagvandeschoolmuziek

o.a. EVA DE ROOVERE FRITS EVELEIN SARAH GOLDFARB LENNAERT MAES PAUL TIMMERMANS JO ZANDERS

met medewerking van

Jazzmozaïek 2/2007

55

Muziekmozaïek

nieuws

De jazzclub van

CC de Meent

5

De gezichten van Muziekmozaïek Muziekmozaïek vzw, de uitgever van Goe Vollek! en Jazzmozaïek, is als Impulscentrum voor Folk en Jazz in Vlaanderen en Brussel een van de negen door de Vlaamse overheid erkende Amateurkunstenorganisaties. Vanuit de hoofdzetel in het vertrouwde Gooik worden niet alleen folk- en jazzmuzikanten ondersteund en begeleid maar worden beide muziekgenres ook op alle mogelijke manieren gepromoot. Graag stellen we u de vijf personeelsleden voor die dit allemaal, samen met vele vrijwilligers, realiseren.

P

eter De Rop (38) heeft als directeur sinds 1 december 2006 de dagelijkse leiding over de enthousiaste personeelsploeg van Muziekmozaïek vzw. Hij is verantwoordelijk voor het algemeen beleid, personeelszaken en de profilering van de organisatie. Peter verzorgt ook de externe relaties van Muziekmozaïek, tekent het communicatiebeleid uit, coördineert de uitgave van het driemaandelijkse folktijdschrift Goe Vollek! en stuurt de artistieke projecten, vormingsactiviteiten en verschillende werkgroepen van Muziekmozaïek aan.

Ilse Coppieters (31) coördineert als folkmedewerker de vormingactiviteiten en evenementen die Muziekmozaïek rond dit muziekgenre opzet. Ilse is ook verantwoordelijk voor het documentatiecentrum en de jongeren- en vrijwilligerswerking van de organisatie.

Vincent De Laat (38) is niet alleen de IT-verantwoordelijke van Muziekmozaïek maar vooral de man die alle jazzprojecten coördineert: van evenementen als Jazz Hoeilaart over ver-

schillende jazz- en bigbandworkshops tot de opleidingen van de Jazzacademie in Jezus-Eik en Maaseik. Vincent verzorgt ook het redactiesecretariaat van het tijdschrift Jazzmozaïek en is de contactman voor jazzmuzikanten en –groepen die zich bij Muziekmozaïek aansluiten.

Walter Evenepoel (54) is niet alleen een logistieke duivel-doet-al, hij is ook verantwoordelijk voor de werking rond het Volksinstrumentenmuseum in Gooik én voor alle regionale samenwerkingsprojecten van Muziekmozaïek in het Pajottenland.

Hilde Kint (56) staat in voor de organisatie van de jaarlijkse Stage voor Traditionele Volksmuziek. Zij verzorgt als deeltijdse folkmedewerker het redactiesecretariaat van Goe Vollek!, coördineert de praktische organisatie van de folkconcerten en -bals van Muziekmozaïek in Gooik én assisteert de directeur bij het administratieve luik van het Impulscentrum voor Folk en Jazz.

Alsemberg 2007-2008

Donderdag 27 september 2007 om 20.15 u.

Bart Defoort ‘Jazzhood’ i.s.m. Jazzlab Series Bart Defoort I Ron Van Rossum I Sal La Rocca I Sebastiaan De Krom I Emanuele Cisi Donderdag 25 oktober 2007 om 20.15 u.

Trio Grande & Matthew Bourne i.s.m. Jazzlab Series Michel Massot I Michel Debrulle I Laurent Dehors I Matthew Bourne Donderdag 20 december 2007 om 20.15 u.

Tineke Postma quartet Tineke Postma I Marc van Roon I Frans van der Hoeven I Martijn Vink Donderdag 24 januari 2008 om 20.15 u.

Jan Rzewski – Fabian Fiorini duo i.s.m. Jazzlab Series Donderdag 28 februari 2008 om 20.15 u.

MusicAzur Pirli Zurstrassen I Kurt Budé I Alexandre Cavalière I Tuur Florizoone I Daniel Stokart I Piet Verbist I Fred Malempré Donderdag 20 maart 2008 om 20.15 u.

Kris Defoort & Nicolas Thys & Dré Pallemaerts Trio Donderdag 22 mei 2008 om 20.15 u.

Tutu Puane Quartet i.s.m. Jazzlab Series Tutu Puane I Ewout Pierreux I Guus Bakker I Jasper Van Hulten

Tickets en info: CC de Meent I Gemeenveldstraat 34 I 1652 Alsemberg I T 02 359 16 00 I info@demeent.be I www.demeent.be I Tickets: €12, studenten €8

Jazz Twe n t y

Graag een

(foto: © Bart Denolf)

Jazz Hoeilaart affiche?

Een organis Muziekm atie van ozaïek en de Rand

Hoeilaar

GC de Bosuil

Intern

- Jezus -Ei

k

t

’l Con test 27-2829 sep t. 2007

Philip Catherin e Trio

27/09

Green Sere ne (Noorweg Pierre Anc kaert Trio en) trio (België)

trio

aat Jazz

Contrast NL (Ned Flux

erland) sexte t rken) kwint et

Hoeilaart

© Jos Knaepen Gooik - Foto’s:

i Contracuar teto (Chili) Christian kwartet Pabst Trio (België) Duet (Isra ël) - Laure

trio

aat 5, 1755

29/09 The

Bert Joris Quartet met Dad o Moron

2006

ïek, Wijngaardstr

28/09

Jazzmozaïek 2/2007

ilaart.be

- Tickets:

Reserves 1.

2. Franz von Jazz Brothers (Rusla nd) Chossy Trio (Nederland) duo 02 657 31 trio 79 - info@d ebosuil.be - www.debosu il.be

elijke uitgever:

- www.jazzhoe

Verantwoord

bel 02 532 38 90 of mail naar info@muzmoz.be

Info: 02 532 38 90 - info@m uzmoz.be

Vzw Muziekmoza

(Denema

Van links naar rechts: Peter De Rop, Ilse Coppieters, Hilde Kint, Vincent De Laat, Walter Evenepoel

56

-ninth

Muziek

De provider als waakhond?

Wat met de aansprakelijkheid van Internet Service Providers (ISP) in geval van inbreuken op auteursrechten en naburige rechten?

R E C H T

Onlangs veroordeelde de Brusselse rechter Tiscali tot de installatie van het filtersysteem Audible Magic, waarmee illegale muziekbestanden kunnen worden opgespoord. In hoeverre kan een provider aansprakelijk gesteld worden voor de inhoud van onrechtmatige informatie die door derden via haar server wordt doorgegeven of op haar server al dan niet tijdelijk wordt opgeslagen.

e-Commerce richtlijn e e-Commerce richtlijn van 8 juni 2000 van de Europese Unie geeft een regeling voor de aansprakelijkheid van de ISP voor onrechtmatige informatie (o.a. opslaan of uitwisseling van illegale muziekbestanden), die via haar server wordt uitgewisseld of op haar server is opgeslagen. Deze regeling heeft betrekking op 3 specifieke activiteiten van service providers: zgn. mere conduit, caching en hosting.

De Europese wetgever heeft gekozen voor een systeem, waarbij de aansprakelijkheid van de internet provider wordt uitgesloten of beperkt.

In de rechtsliteratuur bestond onduidelijkheid over het antwoord op de vraag, of de rechter, als gevolg van de Wet Elektronische Handel, detectie van ongeoorloofde informatie, waaronder inbreuken op auteursrechten en naburige rechten, zou kunnen opleggen, ervan uitgaande dat aangepaste technieken voor een dergelijke detectie beschikbaar zouden zijn. Een dergelijke detectieplicht lijkt immers haaks te staan op de uitsluiting cq. beperking van aansprakelijkheid van de provider met betrekking tot de inhoud van de informatie die via haar server wordt uitgewisseld of al dan niet tijdelijk op haar server staat.

Belgische Wet Elektronische Handel van 11 maart 2003 België heeft de e-Commerce richtlijn in haar nationale wetgeving omgezet door de Wet Elektronische Handel. Het beginsel van uitsluiting of beperking van aansprakelijkheid van de internet provider geldt alleen voor die gevallen, waar de activiteit van de provider beperkt is tot het in werking houden of het verlenen van toegang tot een communicatienetwerk, waarop informatie, die door derden wordt verstrekt, tijdelijk wordt opgeslagen of doorgegeven. De provider speelt met betrekking tot deze informatie inhoudelijk geen rol. Hij is m.a.w. passief en heeft geen invloed op de inhoud van de informatie, die via zijn website wordt doorgegeven of daarop wordt opgeslagen.

Vonnis Rechtbank van Eerste Aanleg Brussel dd. 29 juni 2007 (SABAM / Scarlet) De Brusselse rechtbank heeft in de zaak SABAM / Scarlet aan de internet provider Scarlet bevolen een bepaald technisch detectiesysteem (Audible Magic) te installeren op grond waarvan illegale muziekbestanden kunnen worden geïdentificeerd.

D

Beginsel: geen algemene toezichtverplichting van de provider De wet bepaalt, dat een provider geen algemene verplichting heeft om te zien of de informatie, die hij doorgeeft of opslaat, al dan niet rechtmatig is, noch om actief te zoeken naar feiten of omstandigheden, die duiden op onrechtmatige activiteiten, zoals uitwisseling van illegale muziekbestanden.

Wel dienen providers de bevoegde gerechtelijke of administratieve autoriteiten in kennis te stellen van vermeende onwettige activiteiten of informatie die door de afnemers van hun diensten worden geleverd. Het is niet duidelijk hoever deze informatieplicht reikt. Volgens sommigen zou het hier alleen gaan om het doorgeven van informatie in verband met strafrechtelijke inbreuken.

Tenslotte dienen de providers voornoemde autoriteiten op hun verzoek informatie te verstrekken, waarmee de afnemers van de diensten van de providers kunnen worden geïdentificeerd. Vanwege het anonieme karakter van internet is het vaak een probleem voor rechthebbenden, de identiteit van inbreukmakers te achterhalen, waardoor een omweg via de provider nodig is.

Audible Magic Het programma Audible Magic – o.a. gebruikt door MySpace – gebruikt een database, die meer dan 70% van de beschermde muziekwerken die via internet uitgewisseld worden, bestrijkt, zodat men effectief 90% van de illegale muziekbestanden op internet kan detecteren. Gelet op een afschrijvingsperiode van 3 jaar en 150.000 abonnees, zou volgens de door de rechtbank aangestelde deskundige, de aanschaf van dit programma voor Scarlet een investering betekenen van maximaal € 0,50 /maand/gebruiker.

Overwegingen van de rechtbank De Brusselse rechtbank overwoog, dat installatie van een zuiver technisch en automatisch werkend filtersysteem niet betekent, dat daarmee het beginsel van uitsluiting of beperking van aansprakelijkheid van de provider overboord wordt gezet.

Zelfs als het filtersysteem niet efficiënt zou werken en toch illegale muziekbestanden zou ‘doorlaten’, zou dat niet automatisch tot gevolg hebben, dat Scarlet daarvoor aansprakelijk zou zijn. Scarlet heeft immers zelf geen enkele invloed op de al dan niet efficiënte werking van het systeem. Scarlet zou alleen aansprakelijk kunnen zijn, indien zij een fout zou begaan.

De Brusselse rechtbank heeft Scarlet bevolen een einde te maken aan de uitwisseling van illegale muziekbestanden d.m.v. de peer-to-peer techniek via haar website. De rechter geeft Scarlet 6 maanden de tijd het filterprogramma Audible Magic te installeren.

Conclusies Gelet op de uitspraak van de Brusselse rechter, dient te worden vastgesteld, dat houders van auteurs- en naburige rechten hun juridische acties wegens inbreuk door derden op deze rechten met succes kunnen richten tegen internet providers.

Vaak hebben zij geen alternatief, omdat het vaak zeer moeilijk en ook kostbaar is, de individuele inbreukmakers te identificeren, laat staan op een efficiënte manier aan te pakken.

Eenzelfde ontwikkeling zien wij in Nederland, waar de Stichting Bescherming Rechten Entertainment Industrie (BREIN) zowel civielrechtelijke en zelfs strafrechtelijke acties voert tegen o.a. ook internet providers, om hen te dwingen namen en verdere gegevens van de afnemers van hun diensten, die illegale muziekbestanden beheren of uitwisseling daarvan faciliteren, vrij te geven en door deze afnemers ingerichte websites van hun servers te verwijderen.

Strafrechtelijke aansprakelijkheid van internet providers zou volgens ons alleen aan de orde kunnen zijn, indien deze providers ook inhoudelijk en/of in min of meer georganiseerd verband bij uitwisseling of opslag van illegale muziekbestanden betrokken zijn.

Omzetting in België van de Europese richtlijn betreffende de handhaving van intellectuele eigendomsrechten De Europese handhavingrichtlijn zal via 2 wetten in België worden omgezet: de wet betreffende de burgerrechtelijke aspecten van de bescherming van intellectuele eigendomsrechten van 9 mei 2007 en de wet betreffende de aspecten van gerechtelijk recht van de bescherming van intellectuele eigendomsrechten van 10 mei 2007. Beide wetten treden in werking op 1 november 2007. Wij hopen u daarover in het eerstvolgende nummer van Muziekmozaïek te kunnen berichten.

Marinus Vromans bRight Legal Solutions (www.brightls.eu) Marinus Vromans is advocaat aan de balies van Brussel en Amsterdam. Met bRIGHT houdt hij zich vooral bezig met intellectuele eigendom, handelspraktijken en mededingingsrecht.

Jazzmozaïek 2/2007

57

Albert Michiels

Jazzhistorie Jazz in België Jazzconcours in België vanaf 1928 (deel 1) vanaf 1920 De geschiedenis van het jaarlijkse Jazz Hoeilaart Intern’l Contest werd al in de eerste helft (9) van de vorige eeuw voorafgegaan door tal van soortgelijke wedstrijden. De organisatie ging

F

aecq was een van de eersten in Europa die in 1924 een jazzmagazine Music lanceerde. In 1927 bracht hij de eerste Belgische jazzplaat met het orkest Chas Remue and his New Stompers uit.

Aan de piano zat niemand minder dan de jonge Constant (Stan) Brenders, de latere leider van het NIR-INR Radio jazzorkest. De opnamen gebeurden in een Londense studio onder het label Edison Bell. De helft van de opgenomen nummers waren composities van toen nog twee onbekende jongeren: David Bee en Peter Packay.

In Music (4e jaargang – n° 4, maart 1928) lezen wij: LES RESULTATS DE NOTRE PREMIER CONCOURS A) le meilleur hot chorus pour trompette sur la musique de When I will see you a été gagné par M. AUGUSTE DELOOF DE SCHAARBEEK. Il gagne la première prime de 100 francs.

B) le meilleur hot chorus pour saxophone alto (mi bemol) sur la musique de I want a little change a été gagné par M. CHARLES HUYSMANS D’ANVERS. Il gagne la seconde prime de 100 francs. …

Nous publions dans le présent numéro les deux compositions gagnantes. Nos vives salutations aux lauréats.

Deze wedstrijd werd een schot in de roos. Door de toekenning van die eerste prijs brak jazzpionier Gus (Auguste) Deloof door. Hij werd een van de beste Europese orkestleiders, arrangeurs, componisten en solisten in talloze orkesten.

Eerste Tournoi de Jazz De Jazz Club van België had vertakkingen in de belangrijkste steden en gemeenten zoals Luik, Antwerpen, Gent, Ronse en Charleroi. Elke afdeling had zijn eigen bestuur. Onder het beschermheerschap van het hoofdbestuur in Brussel werden tal van manifestaties georganiseerd: voor-

58

Jazzmozaïek 2/2007

voornamelijk uit van de Belgische Jazz Club. Deze vereniging werd opgericht in Brussel in 1932 door Felix Faecq. Tot zijn vaste medewerkers behoorden o.a. advocaat-trombonist Robert Goffin, auteur van Aux frontières du jazz en pianist John Ouwerx.

drachten en filmvoorstellingen, het beluisteren van nieuwe platen, het opleiden van jongeren, het inrichten van provinciale jazzwedstrijden en jamsessions.

Faecq organiseerde zijn eerste Tournoi de Jazz (zoals het genoemd werd) op zaterdag 10 december 1932. Het werd een hoogdag in de geschiedenis van de jazz. Na jarenlange tegenkantingen en anti-jazzcampagnes van de conservatoria, muziekscholen en van een eng denkende burgerij werd nu bewezen dat de jazz wat te betekenen had en niet gedoemd was te verdwijnen, zoals meermaals werd voorspeld.

Er werd uitgekeken naar een geschikte locatie. De keuze viel op het Palais Saint Sauveur in Brussel.

Om een zo groot mogelijk publiek aan te trekken, werd tijdens het tornooi een grote dansavond gehouden waarop de winnende groepen zouden spelen. Jazz was in die jaren immers voornamelijk dansmuziek. Omdat de wedstrijd doorging ten voordele van de liefdadigheidswerken van les Crèches du Conservatoire Africain kreeg ze veel bijval maar was ze ook vrijgesteld van taksen. En bovendien verleende het dagblad La Dernière Heure haar medewerking met het publiceren van het programma in alle details. Dagelijks werd aangekondigd hoeveel plaatsen er nog beschikbaar waren. Met als resultaat dat snel alles uitverkocht was.

Het reglement voorzag drie categorieën: a) orkesten van 5-6 muzikanten; b) orkesten van 7- 9 muzikanten; c) orkesten van 10 muzikanten en meer.

De vijf leden van de jury dienden bij de beoordeling rekening te houden met een tiental criteria zoals het ritme, de stijl, de klank, het instrumentaal evenwicht, de orkestratie en de arrangementen maar ook het keurig voorkomen en de manier van optreden van de groep. De jury bestond uit: André Ache, jazzcriticus van Radio Belgique, Marcel Cuvelier van de Filharmonische Vereniging van het Paleis voor Schone Kunsten, Robert Goffin, auteur van Aux Frontières du jazz, Adrien Mayer, Artistiek directeur van de Kursaal van Oostende en Charles Remue, orkestleider. Voor elke categorie waren er belangrijke prijzen voorzien.

De deelnemende groepen speelden drie stukken naar keuze: een quickstep, een foxtrot en een slowfox, en bovendien twee Belgische composities. Door laattijdige inschrijvingen en vervangingen waren er geen kandidaten voor de categorie van 5 tot 6 muzikanten. In totaal namen zes formaties deel. Voor de categorie ‘orkesten van 7-9 muzikanten’ waren dat: 1. The Famous Players (La Louvière) – 2. Jimmy Turner’s Orchestra (Brussel) – 3. Georgy and his hot saxes (Brussel).

De categorie orkesten van 10 en meer bestond uit: 1. Bistrouille Amateur Dance Orchestra (14 muzikanten, Brussel) – 2. Blue Blithe Players (11 muzikanten, Brussel) – 3. Lucien Hirsch et son orchestre (13 muzikanten, Luik).

De Brusselse groep Georgy and his hot saxes werd bekroond in de tweede categorie. Maar de grote revelatie was Lucien Hirsch et son grand orchestre uit Luik. In die rangen zaten muzikanten van zeer hoog niveau waaronder Gene Dersin en Bobby Naret, die een succesvolle carrière kenden als solist, componist en orkestleider.

Omwille van de groeiende belangstelling hadden de tornooien later plaats in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel. De toegangsprijzen schommelden toen tussen 10 en 40 frank.

Ook de provinciale afdelingen van de Jazz Club van België deden het goed. Wij weten dat op donderdag 2 april 1936 in het Théâtre Royal van Gent een eerste jazztornooi voor amateurs plaatsvond dat gevolgd werd door een bal.

Er waren 6 groepen: 1. de Rhythm Kings uit Oostende – 2. Marc Pollet and his Boys uit Kortrijk – 3.

The Night Butterfly’s Jazz uit Aalst – 4. Merry Club uit Gent – 5. Happy Friends uit La Louvière en 6.

Rhythm Club uit Ronse. De jury bestond uit Stan Brenders, die in januari van datzelfde jaar benoemd was tot leider van het NIR-Jazzorkest. De andere leden van de jury waren Jos Breyre en Chas Remue, respectievelijk eerste saxofonist en eerste trombonist van vermeld Radio-orkest. De groepen moesten elk een opgelegd werk spelen: Vladivostok of Bring’m Back Alive (David Bee). Onder de andere vrije keuzestukken waren composities van

(archief Albert Michiels)

In L’Histoire du Hot-club de France schreef Charles Delaunnay: Toen ik met mijn Quintette du Hot Club de France (*) in 1937 op rondreis was in Holland en België heb ik een concours voor amateurs bijgewoond in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten. Ik was echt verwonderd want ik heb daar orkesten gehoord die zeker zo goed speelden als vele Franse ‘professionals’. Toen ik het hier ook probeerde, was ik echt ontgoocheld. Ons land had immers op dat moment nog geen amateurgroepen die konden wedijveren met België…

Ook in zijn verdere uitspraken formuleerde hij de positie van de jazz in zijn land zeer duidelijk.

De jazz in Frankrijk is nooit echt gewaardeerd geworden. Il y avait des fanatiques maar de Fransen verkiezen accordeon en le bal musette. Het is steeds moeilijk geweest om iets met de jazz te verdienen. Ik heb het voldoende ondervonden bij de realisatie van een serie echt goede televisieopnamen, met name Téléjazz die ik gefinancierd had. Deze opnamen heb ik het beste verkocht aan buitenlandse zenders: in Zwitserland, Duitsland, Canada en België…

Robert De Kers, Gus Deloof, Eddie Tower en Peter Packay. Er waren geldprijzen van 100 tot 500 frank en belangrijke prijzen in natura zodat alle deelnemers ruimschoots beloond werden.

Buitenlandse interesse Faecq en zijn team hadden grootse plannen. Er werd overwogen om ieder jaar een bijkomend concours voor amateurs in een ander land te organiseren. Het eerste buitenlandse tornooi had plaats in 1934 in Scheveningen (Nederland).

De Antwerpse Collegians onder de leiding van Jacques Kluger, behaalden er de eerste prijs.

Het Nederlandse jazzmagazine Jazzwereld uit Den Haag blokletterde in 1935: DE LUMIREX MIKE SERENADERS EN JACQUES KLUGER’S COLLEGIANS VEROVERDEN IN BRUSSEL DE INTERNATIONALE JAZZKAMPIOENSCHAPPEN. Grootsche zege voor de Nederlandse deelnemers !!!

Uit het uitvoerig artikel lezen wij: Het door den heer F.R.Faecq, in samenwerking met het Belgische dagblad La Dernière Heure en de weldadigheidsvereniging Conservatoire

Africain op de 9 November in het Palais des Beaux-Arts georganiseerde Jazz Concours is een manifestatie geworden, zoo grootsch van opzet, zoo schitterend bestuurd en zoo magnifiek geslaagd, als ik nog nimmer heb bijgewoond. Zowel de fraaie moderne concertzaal met zijn volmaakte acoustiek, als de door hun enthousiasme tot uiterste inspanning en bezieldheid opgezweepte bands, en het samenzijn van zooveel vurige jazzliefhebbers, alsmede de aanblik van zulk talrijk en elegant publiek, maakten dit concours tot het spannendste en mooiste dat ooit in Europa gehouden werd. Bij al deze gunstige factoren kwamen dan nog bij verrassing de onverwachte prestaties der Nederlanders, die ditmaal in het concourswezen zulk een bijzonder, nieuw element gebracht hebben, dat iedereen er versteld van stond en onze Belgische vrienden niet wisten hoe zij Hollandsche musici en gasten hiervoor voldoende konden huldigen.

Maar laat ik u een zoo volledig mogelijk verslag, met de loop der gebeurtenissen op de hoogte brengen. (…) Daar het Fransche orkest van Charlie Barnes zich wegens ziekte van hun trompettist teruggetrokken had, kwamen als derde band voor de pauze de Lumirex Mike Serenaders.

De Jazz Club van België had in al die jaren verdienstelijk werk geleverd en aan tal van jongeren een succesvolle loopbaan bezorgd. Omdat de deelnemers ook verplicht waren werken van Belgische componisten aan het repertoire toe te voegen, deelden ook zij in het succes. Noem maar op: Peter Packay, David Bee, Robert De Kers, Gus Deloof, Fud Candrix, Eddie Tower, Stan Brenders, Frank Engelen en talloze anderen.

Er werd over de wedstrijd ook onderhandeld met Engeland en andere landen. Meer nog: de winnende groepen zouden als prijs een reis naar de V.S. worden aangeboden om er een reeks galaconcerten te geven en er de Belgische jazz te promoten. Faecq, verdeler voor tal van buitenlandse platenfirma’s, had immers uitgebreide relaties in de zakenwereld en was best geplaatst om al die projecten te realiseren.

Maar het dreigende oorlogsgevaar zou er anders over beslissen. Zo werd het concours 1940 – het negende in de rij – afgelast omwille van de Duitse bezetting en verschoven naar het jaar daarop. Dit werd meteen Faecq’s laatste uitgave op 15 november 1941. Bij het zien van de affiche 1941 kunnen wij haast niet geloven dat we hier de oorlogsjaren beleven. De tekst luidde als volgt: 9e Grand Tournoi de Jazz (Amateurs)…10 Orchestres… 100 musiciens… Places de 10 à 40 Frs…. Suivi du Bal du Jazz Club… Toilette de soirée conseillée mais pas obligatoire…

(*) Delauney’s Jazz, later la Quintette du Hot Club de France werd gesticht in 1933 en bestond uit : Stéphane Grappelly (viool), Django Reinhardt (gitaar) , Joseph Reinhardt (gitaar), Roger Chaput (gitaar), Louis Vola (bas). Tijdens de oorlogsjaren verbleef Stéphane Grappelly in Engeland en werd vervangen door de klarinettist Hubert Rostaing.

Jazzmozaïek 2/2007

59

Muziektheorie

Slash Chords Leon Lhoëst

De term slash chord wordt gebruikt voor een samengesteld akkoord (compound chord)

E

en slash chord is niets anders dan een akkoord met een andere basnoot dan de grondtoon. Het akkoord schrijven we vóór de schuine streep, en de basnoot erná.

Gm7/C betekent aldus: speel het akkoord Gm7, maar speel de noot C in de bas.

Een slash chord is dus akkoord/basnoot.

Er zijn verschillende typen slash chords. Ten eerste onderscheiden we de omkeringen van akkoorden. In C/G bijvoorbeeld is de gevraagde basnoot G: dit is een noot van het akkoord C, nl. de kwint. Gevraagd wordt dus de tweede omkering van C (fig.1).

Door goed gebruik te maken van omkeringen kan men stapsgewijze basbewegingen creëren die de harmonische beweging een grote voorwaartse “drive” geven. In fig.2 de eerste 12 maten van Waltz For Debbie (Bill Evans), gebruik makend van omkeringen.

Een tweede type slash chords zijn de zgn. hybride akkoorden, zijnde akkoorden zonder terts (groot/klein), bijv. G/C (= Cmaj7) of Bb/ C (= C7sus4). De basnoten zijn nu geen akkoordtonen meer. Hybride akkoorden hebben doorgaans een ambigu karakter.

zoals C/E of Gmin7/C. Het akkoordsymbool bestaat uit 2 delen, verbonden met een schuine streep, de zgn. slash. Ook in het Nederlands wordt de term slash chord gebruikt. In tegenstelling tot traditionele akkoordsymbolen geven slash chords een specifieke ligging aan.

1

fig.11 fig.

C

C/G

ß l======== l ww ll & ww

_w _w lÍ l w ll w l======== l ll ?

1

fig.2 fig. 2

E7/G#

D7/F#

«« «« 3 ˙» . « ˙» . ======================= & b 4 »» l «˙« . l »» l ««˙« . l ˙« . l ˙« . =l Fmaj7

Dm7

Gm7

F7/Eb

Bb/D

A7/G

Gm7(b5)/Db

C7/Bb

«« «« «« œ» ««ˆ« «« «« «« «« ««˙« ««ˆ« «« ««ˆ« ««ˆ« ˙»» b Œ ˆ« l ˆ« ˆ« »» =l l « ˆ ˆ« l ˆ« ˆ« ======================= & l l ˆ« l » G7/F

C7/E

C7

etc.

Ieder akkoord kan herschreven worden als een slash chord en vice-versa: bijvoorbeeld C7sus4 = Bb/C of Cmaj7#5 = E/C. Er zijn gevallen waar de context bepalend is bij de bepaling van het akkoordsymbool. Zo is D/C zowel D7 in derde omkering, maar tevens Cmaj7 9/#11/13 (=C lydisch) zonder terts en septiem.

In fig.3 een tabel met alle mogelijke majeur en mineur drieklanken over een basnoot, met hun traditionele akkoordsymbolen. Deze

‘normale’ schrijfwijze maakt het doorgaans eenvoudiger om de harmonische functie van een akkoord te bepalen.

Line cliché’s (Contrapuntal Elaboration of Static Harmony) worden meestal genoteerd met slash chords, zoals te zien in My funny Valentine van R. Rodgers (fig.4).

In het geval van een pedaalnoot gebeurt de

notatie eveneens d.m.v. slash chords. Hier moeten het akkoord en de basnoot echter niet als één harmonische entiteit gezien worden, maar als twee afzonderlijke grootheden, die weliswaar als één akkoordsymbool genoteerd worden, nl. het slash chord. In fig.5 een voorbeeld van een pedaalnoot in Moody Modes van Leon Lhoëst. fig.3a fig.

3a

majeur drieklank/basnoot Db/C

Met name in niet-functionele harmonische situaties of als reharmonisatietechniek worden vaak slash chords gebruikt (fig.6).

Literatuur: Andy Jaffy: jazz harmony - Advance Music Axel Jungbluth: praxis jazz harmonisation Schott 1

E b/C

w _w C l Dbmaj7 l D7 of C lyd. l Cm7 l Cmaj#5 l F l Íl w w w w w w l? l l l l l ====================== =l bw w ß ====================== l & ww l b bwww l #www l b ww l #ww l ww =l C

F#/C

D/C

Ab/C

E/C

F/C

Bb/C

ww bwww www ##www #www #www bw b # ß l====================== # & =l l l l l l l C7sus4 Cdim7 C7 b9/#11 Cmaj7 Ab C7 b9/13 l l l l l l ll Í w w w w w w ll====================== l l l l l l l l l l ? =ll ll fig.

3b fig.3b

G/C

mineur drieklank/basnoot Dbm/C

A/C

E bm/C

B/C

w

bw w ß l====================== & bww l b b bwww l www l b b ww l ww l bww =l Cm

Í

_w

Dm/C

Em/C

Fm/C

l l C7 b9/b13 l Dm7 l Cm7b5 l l Fm l Cm w w w w w w ll====================== l l l l l l l l l l ? =ll Cmaj7

F#m/C

Abm/C

Bbm/C

#www ww b bww #w bwww b bwww ß l====================== & # ww =l l l l bw l w l l C7/9 Cmaj7 9/#11 l C7 b9/#11/13 l l Cdim7 l Am l C7sus4 b9 l ll Í w ll====================== ll ll w ll w ll w ll w =1ll ll ? w Gm/C

fig.4 fig. 4

Am/C

Cm7/Bb

Bm/C

b 4 Œ «« ««ˆ« l «« ««j « « « « «ˆ« «« =l l ======================= & b b 4 _«««˙ ˆ« ˆ« . ˆ« «˙« l _«««ˆ «ˆ« «ˆ« l «ˆ« . «j ˙« 1 Cm(maj7)/B

Cm

Cm6/A

etc.

AJAzz experience

Quintet Lieven Cambré

(B)

14/09/07 20.30 u.

The Duet (ISR)

28/09/07 20.30 u.

FOURtune (B)

19/10/07 20.30 u.

Lol Coxhill (GB)

Alex Maguire (GB) The Wrong Object (B)

27/10/07 20.30 u.

Frank Morgan (VS) Rein De Graaff Trio (NL) 02/11/07 20.30 u.

Dez Mona (B) 17/11/07 20.30 u.

MP4 (B)

30/11/07 20.30 u.

fig.5 fig. 5

«« «« «« . «« .

34 bœ»» . « ««ˆ« ««ˆ« b˙««« « ˆ « ˙ ˙« «j « ˆ » ======================= & l l l =l ˆ« Gm C/G Ebmaj /G Abmaj # /G « « « . ˙» œ»»» bœ»»» œ»»» l ˙»»» bœ» . «« ˆ««« «ˆ« l ˙»»» l »» ======================= & »» =1l l ˆ« j Gm

Fm/G

Am7/G

Gm

7

Bb/Ab

Ab/Bb

F#/C

G/A

F/B

Curios (GB)

28/12/07 20.30 u.

G/Db

««« 44 #œ»œ» bœ»»»œ n »»œœ b nœ»»œ nˆ««j « #ˆ. « » œ » ˆ # ß l====================== & œ»» »»» »»»œ b »»œ _««ˆ l www =” # _ˆ.«««ˆ . l l ” « Íl 4 « « « « « l ” «ˆ« . bˆ«« nˆ«j « l====================== ? 4 «ˆ« bˆ«« nˆ«« l bw =” A/G

15/12/07 20.30 u.

7( 11)

etc.

fig.66 fig.

Ewout Pierreux Trio (B)

de Singer

Bavelstraat 35, 2310 Rijkevorsel INFO & RESERVATIES tel. 03 380 10 10 of luc.de.vrij@pandora.be

www.ajazzexperience.be Jazzmozaïek 2/2007 61

T

Veteraan Johnny Frigo stierf op 4 juli aan de gevolgen van een val. Hij werd 90. De geboren en getogen Chicagoan speelde viool, contrabas en tuba.

Zijn eigen trio Soft Winds bestond uit gitarist Herb Ellis en pianist Lou Carter. Tussendoor was hij actief als studiomuzikant voor radiowerk en tv-commercials, meestal in duo met pianist Dick Marx. In 1981 koos hij opnieuw voor de viool i.p.v. de bas. Hij vormde opnieuw team met Herb Ellis, Ray Brown en Monty Alexander. In de jaren 80 en 90 had hij een druk bezette agenda. Hij nam ook verschillende albums op, waarvan Live From Studio A in New York City, een opname voor het audiofiele Chesky-label met Bucky en John Pizzarelli. Hij was ook componist, o.a. van het bekende Detour Ahead.

George Melly, de flamboyante Engelse jazzzanger, showman en auteur, overleed op 5 juli op 80-jarige leeftijd aan longkanker. Hij was een veelzijdig man, met een brede interesse, die naast schrijver van een aantal boeken, ook een tijd film en tv-criticus was voor The Observer, en het script voor de cartoonstrip van The Daily Mail schreef. Als zanger was hij vooral beïnvloed door de eerste echte jazzzangeres Bessie Smith. Tot zijn ziekte hem dat belette, was hij de zanger in John Chilton’s Feetwarmers.

John Marks was de pianist van de Barry Martyn

Max Roach

Pianist Sal Mosca stierf op 28 juli in White Plains, New York. Hij is tachtig geworden. Deze Tristano-volgeling speelde en nam op met de saxofonisten Lee Konitz en Warne Marsh, ook uit de Tristano-school, maar verder nog o.a. met Billie Holiday, Sarah Vaughan en Stan Getz.

Later begon hij een solocarrière, die hem in 1992 naar deSingel in Antwerpen bracht, een concert dat werd uitgebracht op zijn eigen Zinnia-label op de cd Trickle.

Hij was opnieuw in deSingel op 14 januari van dit jaar in de concertreeks van Come Sunday. Na deze Europese tournee werd hij ziek. Hij was een uitstekend en veel gevraagd pedagoog.

Contrabassist Art Davis is op 73-jarige leeftijd overleden. Hij speelde onder anderen met grootheden als John Coltrane, Thelonious Monk, Dizzy Gillespie, Count Basie, Duke Ellington, Quincy Jones, Bob Dylan en Louis Armstrong. Davis werd in 1982 psycholoog en wisselde sindsdien optredens af met consulten. Hij stierf op 29 juli in zijn huis in het Californische Long Beach aan een hartaanval.

Trompettist Herb Pomeroy is 11 augustus in zijn woonplaats Gloucester (VS) bij Boston aan de gevolgen van kanker overleden. Hij werd 77. In zijn lange loopbaan speelde hij met Stan Kenton, Charlie Parker, Sonny Rollins, Max Roach en Frank Sinatra. In de jaren vijftig had hij een bigband, de beste van Boston volgens Jaki Byard, die in deze band speelde. Rond 1955 begon Po-

(foto: © Jos Knaepen)

Band die in de zestiger jaren regelmatig te horen was in de Honky Tonk jazzclub in Dendermonde, o.a. met Rudy Balliu’s Society Serenaders. Hij overleed op maandag 23 juli in Berlijn.

(foto: © Guy Van de Poel)

ubaspeler Bill Barber stierf op 18 juni op 87jarige leeftijd. Hij was een oudgediende van de bands van Claude Thornhill en Gil Evans, waarmee hij deelnam aan de fameuze Birth of The Cool opname en later ook deelnam aan Blue Miles, Miles Ahead, Porgy & Bess en Sketches of Spain. Hij was er in 1992 opnieuw bij toen Mulligan met zijn Rebirth of The Cool in Carnegie Hall optrad, alvorens met deze band te gaan toeren.

Johnny Frigo

62

Jazzmozaïek 2/2007

meroy les te geven aan de Berklee School of Music, waar hij vier decennia actief bleef. Hij ontwikkelde daar meerdere jazzcursussen, waaronder arrangeren in de stijl van Duke Ellington, en leidde de Berklee Recording Band tot zijn pensioen in 1995. Tot zijn oud-studenten behoren musici als Gary Burton, Alan Broadbent, Toshiko Akiyoshi en Miroslav Vitous. (Bron: Nieuwsredactie Jazzflits)

Big Joe Pelsmaeker, 37 jaar aan het roer van de USA Jazzclub in Antwerpen, is niet meer. Hij overleed op 13 augustus. Hij werd 83. In 1967 organiseerde Joe met vriend Roger Guns zijn allereerste concert, het werden er 354 tot op vandaag. Wijlen Lionel Hampton was een vriend des huizes. Toen Big Joe in 2006 ziek werd gaf hij de fakkel door. Op 5 januari werd hij nog gevierd met een concert in het Dock’s Hotel in Antwerpen, de jarenlange thuisbasis van de USA Jazz Club.

Drummer Max Roach (geb. 10/01/1924), een van de founding fathers van de bebop is op 16 augustus in Manhattan overleden. Hij werd 83. Hij was al langere tijd ziek. Op zestienjarige leeftijd speelde hij als invaller in het orkest van Duke Ellington. Met Charlie Parker, Monk en Dizzy Gillespie speelde hij als jonge man in het gewijde Minton’s Playhouse in New York. Hier werd begin van de jaren veertig de bebop geboren. Hoewel Roach niet de eerste bopdrummer was (Kenny Clarke was de allereerste!) hoorde hij bij heel wat historische sessies op 52nd Street. Roach was geen doetje en eiste meteen zijn plaats op, niet alleen als de man van het ritme, maar zelfs in de frontline, waar hij vooral met zijn spel op de bekkens deelnam aan de melodische vormgeving. Hij was er ook bij toen de fameuze Birth of The Cool sessies werden opgenomen met Miles. Vanaf 1954 zou hij zelf diverse groepen leiden, eerst met Clifford Brown en Sonny Rollins en later met eigen formaties, die niet altijd in de gekende structuren en bezettingen pasten.

Vaak was er geen pianist. Ook ritmisch heeft hij voor heel wat vernieuwing gezorgd. Hij bracht polyritmiek in de jazz . En met We Insist!The Freedom Now Suite met echtgenote Abbey Lincoln ontpopte hij zich in 1960 ook als een voorvechter in de strijd tegen racisme. Ook was er een lange samenwerking met saxofonist Odean Pope en trompettist Cecil Bridgewater. Zijn meest ambitieuze project was wellicht zijn zogenaamd Double Quartet, waar hij aan zijn traditioneel kwartet een strijkkwartet toevoegde, maar niet als begeleiding, maar op gelijke voet, ook wat de improvisaties betrof. Toeval of niet, zijn dochter Maxine was de leider van dit Uptown String Quartet. In zijn nadagen speelde hij nog met zijn kwartet en daarnaast gaf hij les.

15

09

29

09

02

10

12

10

19

10

20

10

30

10

10

11

13

11

za

20u00 za

20u15 di

20u30 vr

20u00 vr

20u30 za

20u00 di

20u30 za

20u15 di

20u00

Toots Thielemans & Fred Hersch Trio cultuurcentrum Hasselt

CM JazzEnsemble feat. Gino Vannelli cultuurcentrum De Kimpel Bilzen

Ab Baars & Ken Vandermark Quartet Kasteel Vilain Xiiii leut - maasmecHelen

Jan Garbarek Group cultuurcentrum Hasselt

Susanne Abbuehl Group cc maasmecHelen

Ali, Gayle, Parker Kunstencentrum BelGie Hasselt

BassDrumBone Kasteel Vilain Xiiii leut - maasmecHelen

Bobo Stenson Trio acaDemiezaal sint-truiDen

Fables of Fungus Boot KanaalKom Hasselt

14 tot 17 wo

19u00

21

11

23

11

02

12

06

12

07

12

14

12

15

12

wo

20u30 vr

20u15 zo

20u30 do

20u30

Motives for Jazz bestaat 10 jaar!

vr

20u15 vr

20u00

De limburgse jazzpodia bieden u dit seizoen een uitzonderlijk feestprogramma met naast jazzconcerten tal van randactiviteiten zoals exposities, films, lezingen, een vinylbeurs en zèlfs een heus ledenfeest.

za

20u00

za

11

19u00

Motives Festival casino moDern GenK

Noah Rosen Trio Kasteel Vilain Xiiii leut - maasmecHelen

Tomasz Stanko Quartet cultuurcentrum De Kimpel Bilzen

Sclavis, Van Bockstal, Merville, Dieltjens cc maasmecHelen

Eric Legnini - solo Kasteel Vilain Xiiii leut - maasmecHelen

Pascal Schumacher Quartet acaDemiezaal sint-truiDen

Bilzen Jazz Night 5 cultuurcentrum De Kimpel Bilzen

What Jazz?! feat. JazzLabFest muzieKoDroom Hasselt

meer info op www.limburg.be/motivesforjazz

Word gratis lid en geniet fikse korting op de toegangsprijzen. Š Guri Dahl

ckp_[aeZheec$X[

Bier drink je met verstand.