04 september 2014
Ronald van Eijck:
“ Data verzamelen om opbrengsten te verhogen” Data laten spreken pagina 8
schakel in succes voor ondernemers in de tuinbouw, akkerbouw en veehouderij
ptimaal benutten O van regenwater pagina 13
‘ Kip van Morgen is prachtig werken’ pagina 23
In dit nummer
Altijd scherp blijven Als ondernemer zijn uw bedrijfsprincipes zeer
Jongerendag 2015 Agrifirm op EuroTier Splitsing Boerenbond Welkoop
3 4 5
belangrijk en de basis voor succesvol ondernemen. Agrifirm kent ook drie eenvoudige en heldere bedrijfsprincipes. Passie voor ons vak
De klanten van Agrifirm ondernemen met passie
Sectorpromotie op bulkwagens
6
voor hun vak, de Agrifirm medewerkers doen dat ook. Wij zetten graag dat stapje extra. Passie voor de sector, uw bedrijf, is daarbij een belangrijke drijfveer.
Bouw nieuwe pluimveestal Business Excellence Steeds meer af erf leveren
7 8 12
Werken aan morgen
Inspelen op toekomstige ontwikkelingen, voorop lopen in innovatie, de drive om het morgen beter te doen. Dat zit bij Agrifirm in de genen.
Optimaal benutten van regenwater
13
Mooie fruitoogst met hagelnetten
14 16
Brancheorganisatie Akkerbouw
Uw bedrijfsresultaat staat voorop: dat is de basis voor de continuïteit van uw bedrijf. Ook de komende maanden introduceren we weer nieuwe innovaties. Altijd scherp blijven
De marges in de agrarische sector zijn veelal smal. Dat vraagt scherpte en alertheid. Voor Agrifirm betekent dit dat we u ondersteunen met proactieve advisering. En dat we zelf ook elke dag scherp zijn
Open dagen in beeld
17
Bodemgezondheid melkveehouderij
18 20 22
om onze kosten laag te houden en ons werk efficiënt en effectief te doen. In deze Schakel in Succes kunt u lezen over ons
Grote stap ontwikkeling zeugenbedrijf Elke ronde beter
Business Excellence programma. Een aanpak die er simpelweg op gericht is om het zowel in Nederland als in het buitenland elke dag beter te doen. Ook hier werken we, zoals u kunt lezen, met Passie om het Morgen weer beter te doen.
‘Kip van Morgen is prachtig werken’
23
Samenspel
24
on Loman T voorzitter hoofddirectie Agrifirm Group
2
schakel in succes september 2014
Jongerendag Agrifirm 7 januari 2015:
‘Limits of risk’
Een greep uit onze vacatures
Hoe ver wil je als jonge ondernemer
Risicomanagement staat centraal
> Monteur | Veghel | Abemec
je grenzen opzoeken en verleggen als
tijdens de Jongerendag 2015. Zijn de
> Bedrijfsleider | Steenbergen |
het gaat om het nemen van risico’s?
‘limits of risk’ in kaart te brengen, te
De land- en tuinbouw kent veel risico’s.
verzekeren en te beheersen? Of moet
Het weer, de kapitaalsverstrekking, in-
je maar accepteren dat ze je bedrijf
specialist bloembollenteelt |
vesteringsrendement, oogstzekerheid
‘hard’ kunnen raken? We kijken ook
Noord-Holland | Agrifirm Plant
maar ook je gezondheid. Omgaan met
naar andere sectoren en bijvoorbeeld
deze risico’s staat centraal op de jaar-
naar extreem sporters. Soms gaan
lijkse Agrifirm Jongerendag 2015.
ze op zoek naar succes over grenzen heen. Prachtige succesverhalen, maar
Verzeker je een kapitaalsintensieve
ook ontnuchterend realisme over wat
teelt of accepteer je het toenemende
mis ging.
Abemec > Jong talent voor opleiding tot
> Medewerker verkoopondersteuning tuinbouw | Zwaagdijk | Agrifirm Plant > Specialist akkerbouw | regio NoordNederland | Agrifirm Plant > Specialist vollegrondsgroenten/ akkerbouw | Noord-Holland | Agrifirm Plant
risico door klimaatverandering en houd je het premiegeld in je portemonnee?
De Agrifirm Jongerenraad nodigt
En hoe staat het met het verwerven
jullie van harte uit om 7 januari 2015
van kapitaal voor je bedrijf? Is de
alvast te reserveren in de agenda.
bank je vaste financier of durf je op
Een inspirerende dag met verrassende
andere manieren aan geldwerving
sprekers in het Orpheus theater en
te doen?
congresgebouw in Apeldoorn.
> Specialist Zeug en Big | heel Nederland | Agrifirm Feed > Specialist Vleesvarkens | heel Nederland | Agrifirm Feed > Verkoopmanager Varkens Brij | heel Nederland | Agrifirm Feed > Verkoopmanagers Rundvee | regio Noord en regio Zuid | Agrifirm Feed > Specialisten Voeding Rundvee | regio Noord en regio Zuid | Agrifirm Feed
Innovatiefonds zoekt nieuwe ideeën
Kijk voor de functiebeschrijving en -eisen van deze en andere actuele vacatures op www.agrifirm.com/werkenbijagrifirm
Ook in 2014 stelt het Innovatiefonds voor Telers een financiële beloning beschikbaar voor telers met een vernieuwend idee binnen tuin- of akkerbouw. Het Innovatiefonds is een initiatief van Abemec, Agrico, Agrifirm Plant, BASF, Bayer CropScience, KWOOT, OCI Agro en Syngenta. Akkerbouwers en telers kunnen jaarrond hun innovaties insturen. Een onafhankelijke vakjury beoordeelt het innovatieve karakter van de aanvragen en kent daaraan eventueel een bedrag van maximaal €5.000 toe. Uw innovatie is geld waard! Meld u aan voor 15 november. Stuur uw innovatie in op www.innovatiefondsvoortelers.nl
schakel in succes september 2014
3
Evenement Agrifirm Belgium
Agrivent trekt veel bezoekers Zaterdag 21 juni stond bij Agrifirm
“Dit jaar vieren we het 25-jarig bestaan
de coverband Desperated Company.
Belgium in het teken van Agrivent.
van onze productielocatie in Grobben-
Tot in de late uurtjes werd er flink
Personeel, klanten en relaties waren
donk,” vertelt Adrie Brands, algemeen
gefeest. Brands: “De reacties van onze
deze dag welkom voor een hapje, een
directeur bij Agrifirm Belgium. “Daar-
bezoekers waren ontzettend positief.
drankje en een kijkje in de fabriek.
om vonden we het de hoogste tijd om
Iedereen heeft lekker gegeten en met
De dag was een groot succes. Meer
onze klanten en relaties een keer in de
collega-veehouders kunnen netwerken.
dan 1.000 mensen bezochten de
watten te leggen.” ’s Middags waren
Ook het weer was ons goedgezind,
locatie in Grobbendonk.
zo’n 650 bezoekers aanwezig voor een
wat maakte dat een groot gedeelte
rondleiding in de fabriek en een
van ons event buiten plaats kon vinden.
dinerbuffet. De kinderen konden zich
De dansvloer stond tot in de vroege
uitleven op springkussens, het voetbal-
uurtjes vol. Onze missie om er een
veld of in de peuterhoek. Daarnaast
onvergetelijk feest van te maken is
waren er workshops cupcakes versieren
geslaagd!”
en dierensleutelhangers maken. De bezoekers van het avondprogramma
Bekijk de foto’s van Agrivent op de
werden getrakteerd op een walking
facebookpagina www.facebook.com/
diner, gevolgd door een optreden van
AgrifirmBelgium
Agrifirm op EuroTier 2014 Agrifirm staat van 11 tot 14 november
komende jaren zal ontwikkelen en wel-
we bezoekers bovendien genieten van
op de EuroTier in Hannover, de groot-
ke producten daarvoor nodig zijn. Als
de hoogwaardige producten die de
ste veehouderijbeurs van Europa.
toonaangevende partij in diervoeding,
veehouderijsector produceert.
Elke twee jaar bezoeken circa 150.000
sluit Agrifirm daar graag bij aan. We
ondernemers uit land- en tuinbouw
vertellen de Europese veehouders graag
Nieuwsgierig geworden? Bezoek dan
deze beurs.
meer over onze innovatieve voeders en
Agrifirm tijdens de EuroTier op het
voerconcepten, die er altijd op zijn ge-
‘Messegelände’ in Hannover, Hal 17,
Meer dan 2.500 standhouders uit de
richt het resultaat op het boerenerf te
stand D04. De beurs is geopend van
hele wereld laten zien op welke manier
verhogen. Geïnspireerd door de nieuwe
09.00 tot 18.00 uur. Kijk voor meer
zij denken dat de veehouderij zich de
campagne Mede mogelijk maken laten
informatie op: www.eurotier.com
4
schakel in succes september 2014
Teije de Jong
>
Agri Retail voor 100% van Agrifirm
Splitsing Boerenbond en Welkoop afgerond De ontvlechting van aandeelhouders binnen Agri Retail is voltooid. Daarmee zijn Welkoop en Boerenbond niet langer van dezelfde eigenaar. Agrifirm-dochter Agri Retail is franchisegever van meer dan 150 Welkoop winkels, IJsvogel Holding van de 73 Boerenbond-vestigingen. Omdat naast IJsvogel ook Agruniek
Nederland liggen, was het logisch dat
begeleiden, heeft Agri Retail met
Rijnvallei terugtrad als aandeelhouder,
IJsvogel verder gaat met Boerenbond
de verschillende betrokkenen een
is Agrifirm Group nu enig aandeel
en Agri Retail met Welkoop.”
transitieteam opgericht.
al franchisegever van 24 Boerenbond-
Veranderingen
Landelijke campagne
winkels; die gaan dit najaar onder de
Voor de klanten en personeelsleden
“We gaan bestaande en potentiële
naam Welkoop verder.
verandert er weinig. Klanten kunnen
klanten met een landelijke campagne
houder van Agri Retail. Agri Retail was
gewoon terecht in hun vertrouwde
informeren over de naamswijziging”,
Verschil van inzicht
winkels, terwijl het personeel in dienst
vertelt De Jong. “Met die campagne
Teije de Jong, manager operations Agri
blijft bij dezelfde eigenaren. De 24
zullen we tegelijk het Welkoop-merk
Retail: “We hebben de samenwerking
Boerenbondwinkels die overgaan
verder versterken. Het huismerk
met de IJsvogel Holding beëindigd
naar Welkoop worden dit najaar ver-
Boerenbond Welkoop wordt gefaseerd
vanwege verschil van inzicht over de
bouwd. Zij krijgen dezelfde uitstraling
omgebouwd naar Welkoop. Zo kunnen
winkelformule. Omdat de wortels van
als de andere Welkoop-vestigingen.
we ons als Agri Retail volledig richten
zowel IJsvogel als Boerenbond in Zuid-
Om de totale overgang zorgvuldig te
op één merk.”
Mestinvesteringsfonds blijkt een succes Het bestuur van het Mestinvesterings-
“Zes daarvan zijn nu dus goedgekeurd.
die een zeer goede kans maken om
fonds heeft in de afgelopen maanden
Nog zeker een tiental zeer concrete
goedgekeurd te gaan worden. Dat is
vijf projecten goedgekeurd. Het totale
projecten die nu worden beoordeeld
al voor zeker 1,8 miljoen kilo aan te
aantal projecten dat gebruik maakt
lijken ook kansrijk.”
verwerken fosfaat. Met enkele andere projecten samen gaan we naar ver-
van het fonds komt daarmee op zes en er lopen nog meer aanvragen.
De goedgekeurde projecten krijgen een
wachting al over de oorspronkelijke
achtergestelde lening van maximaal
doelstelling heen. Volgend jaar ver
Het Mestinvesteringsfonds is in het
30 procent van het investeringsbedrag.
wachten we tegen de financiële grenzen
voorjaar van 2013 opgericht door
“Ons startdoel was om op die manier
aan te lopen, maar we verwachten ook
Agrifirm, samen met andere veevoer-
25 procent van het fosfaatoverschot
dat de gefinancierde projecten dan
producenten en sectororganisaties.
dat buiten de Nederlandse landbouw
meer dan 35 procent van het te plaatsen
In totaal heeft het fonds nu rond de
moet worden geplaatst te verwerken.
overschot verwerken. Het fonds blijkt
80 aanvragen ontvangen, vertelt Ruud
Er liggen op dit moment al een fors
dus buitengewoon succesvol en voorziet
Tijssens, director Corporate Affairs.
aantal projecten bij de fondsmanager,
duidelijk in een behoefte.”
schakel in succes september 2014
5
Sectorpromotie op bulkwagens
Trots op de sector delen met het brede publiek Nederlandse veehouders en telers maken prachtige kwaliteitsproducten. Daar mogen we best trots op zijn. Om die trots te delen en te stimuleren, rijden er steeds meer Agrifirm bulkwagens met foto’s van Nederlandse zuivel, vlees, bloemen, groenten en eieren. “We lopen in de Nederlandse landbouw
Dat is immers waar we het allemaal
advertenties waarin ondernemers de
voorop in kwaliteit, efficiëntie en duur-
voor doen”, legt Oostdam uit. “We
hoofdrol spelen. Oostdam: “Acht vee-
zaamheid. Dat vertaalt zich in mooie
willen onze leden en klanten daarom
houders en telers zijn het gezicht van
producten waar miljoenen mensen in
graag ondersteunen bij het versterken
de campagne. Zij vertellen aan collega’s
binnen- en buitenland dagelijks van
van het imago.”
en aan de buitenwereld hoe zij dagelijks
genieten”, vertelt Arno Oostdam,
de mooiste producten produceren.
directeur Communicatie bij Agrifirm.
Video’s
Maar ook alle telers en veehouders
“Als Agrifirm zijn we daar trots op.
Behalve de bestickering van bulkwagens,
kunnen hieraan bijdragen door een
De meer dan honderd bulkwagens die
draagt Agrifirm hier ook aan bij met
eigen video op te nemen en te delen.
iedere dag door het land rijden zijn een
advertenties in landelijke en regionale
Zo delen we de trots op de agrarische
uitgelezen kans om deze trots te delen
dagbladen, korte video’s, de website
sector en maken we gezamenlijk een
met het brede publiek.”
www.medemogelijkmaken.com en
beter imago mede mogelijk.”
Mede mogelijk maken
Agrifirm laat in de komende maanden alle bulkwagens bestickeren met foto’s van de producten die door de Nederlandse telers en veehouders worden geproduceerd. De eerste bestickerde bulkwagens rijden inmiddels op de weg. De actie is onderdeel van de campagne ‘Mede mogelijk maken’, die dit voorjaar van start ging. “In de campagne stellen we de kwaliteitsproducten die onze veehouders en telers maken centraal.
6
schakel in succes september 2014
Agrifirm Exlan begeleidt bouw
‘Gas geven als de regels gunstig zijn’ >
Noud Beijer (r) met Agrifirm Exlan adviseur Gieljan van Iersel.
Pluimveehouder Noud Beijer heeft
omgevingsvergunning bouw.” Het ver-
timing. Het helpt ook enorm dat ik kon
een duidelijke toekomstvisie: een
gunningstraject verliep soepel, vertelt
overleggen met Agrifirm Exlan. Samen
mooie, financieel gezonde onder
Beijer. “Een combinatie van geluk en
bepaal je dan welke acties nodig zijn om
neming achterlaten voor eventuele
op tijd beginnen. Toen ik begon met de
je doel te bereiken.”Na de ruilverkaveling
opvolgers. Om dit te realiseren werkt
aanvragen, was ik eigenlijk nog niet toe
en de bouwblokaanpassing in het be-
hij gestaag aan de uitbreiding van het
aan de bouw. Maar ik heb het toch in
stemmingsplan heeft Beijer ruimte voor
bedrijf. Agrifirm Exlan adviseert en
gang gezet. Nu zijn we twee jaar verder
nóg een stal. Maar voorlopig zal die er
ondersteunt de ondernemer.
en staat de stal er bijna. Ik ben er nu
nog niet komen, lacht hij. “Laten we
klaar voor, en mijn afnemer ook. Dat valt
eerst maar kijken of we met deze stal
mooi samen.”
goede resultaten kunnen behalen.”
Vanaf januari 2015 prijken er vier pluimveestallen op het perceel van Noud en Miriam Beijer in Boven-Leeuwen (Gld.).
Timing
De vierde stal, voor 12.500 vleeskuiken-
Van Iersel prijst de aanpak van de
ouderdieren, krijgt een aparte hanenstal
ondernemer. “Veel ondernemers die
om insleep van ziekten terug te dringen,
starten met de aanvraagprocedure,
3 stallen, vierde in aanbouw
een verbeterde hygiënesluis en een
willen meteen beginnen met de bouw.
Afmeting stallen (per stal):
groot eierlokaal.
Maar een vergunningstraject kost nu
115 meter x 15 meter
eenmaal tijd. Als je de tijd neemt om
Aantal vleeskuikenouderdieren
Vergunningen
alles goed op een rijtje te zetten, kun je
na uitbreiding: 50.000
Gieljan van Iersel, senior adviseur be-
anticiperen op toekomstige regelingen
Bekledingsmateriaal dak en
drijfsontwikkeling bij Agrifirm Exlan,
en bepalingen. Op het moment dat de
wanden: sandwichpanelen
begeleidt Beijer bij het vergunnings
regels gunstig zijn, moet je gas kunnen
Constructie: Stalen spanten met
traject. Van Iersel: “We hebben Noud
geven.” Beijer beaamt: “Zo heb ik het
trekstang en stalen gordingen
geholpen met de aanvraag van de
stuk land naast de huiskavel kunnen
Legnestensyteem en verdere
omgevingsvergunning milieu, de na-
verkrijgen via ruilverkaveling en kunnen
inventaris: Big Dutchman
tuurbeschermingswetvergunning en
profiteren van de aanpassing van het
Ventilatie: Lengte ventilatie in
de bouwvergunning. Ook maakten
bestemmingsplan. De omgevings
combinatie met warmtewisselaar.
we rapporten van geluid-, fijnstof- en
vergunning, heb ik via een verklaring
Voer: Agrifirm Feed
geurberekeningen en een berekening
van geen bedenkingen van Provincie ge-
Opfokdieren: Pluvita
beheersbaarheid van brand voor de
regeld. Allemaal een kwestie van goede
Beijer Pluimveebedrijf
schakel in succes september 2014
7
Business Excellence
‘ Data laten spreken’ <
Veel ondernemers verzamelen en vergelijken data.
Hoe verbeter ik mijn bedrijfsresultaat verder? Het is een vraag
gerond. De projecten variëren van
die veel ondernemers bezighoudt. Ook Agrifirm werkt continu
het optimaliseren van productie en het
aan het verbeteren van resultaten. Haar eigen bedrijfsresultaat, maar vooral ook het resultaat van haar klanten.
transport van veevoer tot het optima liseren van de leverbetrouwbaarheid bij Agrifirm Plant. Dochteronderneming Abemec heeft een succesvol project afgerond om het onderhoudstraject
Onder de noemer Business Excellence
benoemd, data wordt verzameld en
van machines te verbeteren (zie kader).
werkt Agrifirm met een vast stappen-
geanalyseerd en vervolgens wordt
Ook bij andere dochtermaatschappijen,
plan aan het verbeteren van verschil-
er een plan van aanpak gemaakt en
zoals Agrifirm Polen, Agrifirm België,
lende bedrijfsprocessen. Met als doel:
uitgevoerd. Tot slot volgt er een
Agrifirm Hongarije en Nuscience, zijn
een hogere klanttevredenheid en
evaluatie van het project.
goede resultaten behaald.”
werken. De uitgangspunten van
Rudy Hectors is Manager Business
Klant en data centraal
Business Excellence zijn niet alleen
Excellence bij Agrifirm Group. Samen
“In alles wat je doet, staat de klant
toepasbaar bij een organisatie als
met zijn collega’s begeleidt hij de
centraal en willen we er voor zorgen
Agrifirm, maar ook op het boerenerf.
Business Excellence projecten binnen
dat de Agrifirm producten en diensten
de organisatie. “Door processen intern
bijdragen aan de resultaten van al onze
Business Excellence
beter te stroomlijnen, kunnen we de
klanten”, vertelt Hectors. “We willen
Agrifirm werkt sinds 2010 aan het
service naar onze klanten verbeteren
met de blik van onze klanten naar
verbeteren van interne processen
en ook de kosten verlagen. De af
ons bedrijf kijken, het zogenaamde
met de Business Excellence aanpak.
gelopen jaren zijn er in alle Agrifirm
outside-in denken. Alleen dan kunnen
De werkwijze is altijd hetzelfde.
bedrijven zo’n 25 projecten opgestart
er oplossingen komen die voor een
Knelpunten in de organisatie worden
en het merendeel is succesvol af
klant nuttig zijn.” Agrifirm is, volgens
betere prestaties door efficiënter
8
schakel in succes september 2014
Efficiënt produceren, tegen lagere kosten Het project ‘Order to Cash’ binnen Agrifirm Feed richt zich op het exact uitvoeren van iedere order in lijn met vraag van de klant. Hiervoor wordt het hele ordertraject in kaart gebracht, van bestelling tot en met facturatie. Wat gaat goed, wat kan er beter? Met het project wil Agrifirm Feed knelpunten boven tafel krijgen en ervoor zorgen dat er binnen het ordertraject niets meer mis kan gaan. Alle aspecten worden onder de loep genomen, van productie tot planning en van transport tot administratie. Zo is Agrifirm Feed in staat om zich constant te verbeteren. Met als doel een betrouwbare partner te zijn voor klanten en nog efficiënter te kunnen produceren, tegen een lagere kostprijs.
Hectors, daarnaast nóg meer een data
Efficiënter plannen, minder kilometers
gedreven organisatie geworden, waarin beslissingen worden genomen op basis
Dit Business Excellence project van Agrifirm Feed is gericht op het
van feiten en steeds minder gebaseerd
verbeteren van de efficiëntie van het logistieke proces. Afdelingen
op aannames, veronderstellingen en
als Productie, Transport en Planning werken nog nauwer samen om
onderbuikgevoel.
het transport zo efficiënt en energiezuinig mogelijk te organiseren. De samenwerking heeft als basis de IDEX (Integrated Daily Excecution)
Kritisch
- principes. Vanuit deze basis wordt dagelijks informatie verzameld die
Agrifirm is niet alleen scherp richting
de medewerkers helpt bij het efficiënter plannen van de bulkwagens,
de resultaten van de klant, maar kijkt
waardoor minder kilometers per afgeleverde ton voer nodig zijn.
ook kritisch naar de eigen resultaten.
Bij het IDEX-project van Agrifirm Feed in Veghel steeg de beladingsgraad
Business Excellence kan hierbij een
van de bulkwagens van 90 procent naar 96 procent en het aantal
goede tool zijn. Onno Jacobs, financieel
kilometers per ton vracht daalde met 6,3 procent (van 6.35 km/ton
directeur van Agrifirm Feed legt uit:
naar 5.95 km/ton). De totale opbrengst van alle IDEX projecten is
“Agrifirm Feed wil vanuit haar innova-
uitstekend. Het efficiënter laden van de wagens heeft ervoor gezorgd
tieve concepten en advies het verschil
dat er ongeveer 1000 vrachten minder per jaar nodig zijn om dezelfde
maken in de markt, maar zal daarnaast
hoeveelheid voer te vervoeren.
ook haar kosten goed onder controle moeten houden. Dit doen we door onze processen verder te optimaliseren. Business Excellence kan ons hierbij
Gemotiveerd om het nog beter te doen
ondersteunen.” Agrifirm Plant Adjunct directeur Vincent Roelofs sluit zich
De logistiek van Agrifirm Plant is ingericht op het bieden van voordeel en
daarbij aan: “Wij vinden het van het
gemak. Efficiënt als het kan, spoed als het moet. Dat is het uitgangspunt.
allergrootste belang dat een klant
Leverbetrouwbaarheid is voor Agrifirm Plant ontzettend belangrijk. Klanten
kan vertrouwen op een goede levering
moeten er blindelings op kunnen vertrouwen dat Agrifirm Plant producten
van onze producten. Daarom proberen
op tijd bij hen levert. Daarom werkt Agrifirm Plant er hard aan om deze
we het met behulp van Business
leverbetrouwbaarheid te optimaliseren. Business Excellence brengt in kaart
Excellence elke keer weer een stukje
hoe het staat met de leverbetrouwbaarheid van de producten en geeft inzicht
beter te doen.”
welke factoren aangepast kunnen worden om ervoor te zorgen dat het nog beter wordt. Veel klanten zijn inmiddels tevreden over de leverbetrouwbaarheid
Individuele data
van de organisatie. Deze is inmiddels 98 procent. Deze positieve respons
Een van de uitgangspunten van
motiveert Agrifirm Plant om het in de toekomst nóg beter te willen doen.
Business Excellence is het werken met >
schakel in succes september 2014
9
> individuele data, in plaats van werken
maken, kun je als ondernemer gestruc-
ook op het boerenerf. Ook binnen een
met gemiddelden. Hectors: “Business
tureerd veranderingen doorvoeren. Door
agrarisch bedrijf kunnen processen
Excellence laat je inzien dat op ge
het verbeteren van je bedrijfsprocessen,
worden verbeterd en aangescherpt.
middelden spreiding zit. Gemiddelden
verbeter je ook je bedrijfsresultaat. “Als
Meten is weten, dat is kortgezegd de
kunnen een vertekend beeld geven,
Agrifirm hebben we geleerd dat het
vertaling van Business Excellence naar
je hebt immers vaak uitschieters naar
reduceren van variatie in onze processen
het boerenerf. Roelofs: “Veel boeren
boven en beneden. Deze gemiddelde
tot enorme verbeteringen kan leiden.”
passen op hun eigen bedrijf al Business
cijfers helpen je niet altijd die aspecten
Excellence toe, alleen noemen ze het
te benoemen waar nog verbetering no-
Op het boerenerf
niet zo. Veel ondernemers werken aan
dig is.” Door stap voor stap individuele
De uitgangspunten van Business
het optimaliseren van hun werkproces-
data in kaart te brengen, de cijfers te
Excellence zijn niet alleen toepasbaar
sen, ze verzamelen data en vergelijken
analyseren en een plan van aanpak te
bij een organisatie als Agrifirm, maar
hun gegevens met gegevens van
Erik Hermans
‘ Niets is zo vervelend als een machine die het niet doet’ “Als een boer of loonwerker zijn machine bij ons brengt voor reparatie, wil hij hem natuurlijk zo snel mogelijk weer terug. Elk uur dat een machine stilstaat, is er immers één te veel”, vertelt Martijn Hoorn, bedrijfsleider Abemec Waalwijk. “Daarom wilden we met behulp van Business Excellence het totale traject van reparatie tot en met facturatie optimaliseren. We startten met het verzamelen van gegevens en het analyseren van die data. Vervolgens zijn we aan de slag gegaan om daadwerkelijk veranderingen aan te brengen in onze manier van >
Erik Hermans
werken. En met resultaat! Een van de aanpassingen die we gedaan hebben, is dat we pas gaan werken aan een machine als alle onderdelen binnen zijn.
Zo kunnen we in één keer door sleutelen. 80 procent van alle machines die bij ons binnenkomen, zijn nu binnen één dag de werkplaats weer uit, de reparatietijd aan de machines is verbeterd met 66 procent en de factuurtijd met 60 procent. Verder maken we betere afspraken, intern en extern, over calculaties, eventuele aanvullende werkzaamheden en de aflevering van machines.” Erik Hermans is één van de klanten van Abemec Waalwijk. De loonwerker uit Alphen (Gld.) kocht vorig jaar een zelfrijdende veldspuit via Abemec. Hermans had wat opstartproblemen met de machine. Toch heeft hij geen dag stilgestaan met de machine. Dat is best bijzonder, vindt hij. ”Voor een loonwerker is niets zo vervelend als een machine die het niet doet. Het is erg belangrijk dat technische problemen snel worden opgelost, zodat je weer verder kan. Het eerste jaar heb ik mijn portie problemen wel gehad met de veldspuit. Problemen waar Abemec niets aan kon doen, maar die je wel opgelost wilt hebben. Dat hebben ze echt fantastisch gedaan. Ik heb niets dan lof voor de monteurs van Abemec. Ik moet toegeven, Abemec had bij mij niet zo’n goede naam. Ik twijfelde of ik klant wilde worden, omdat ik gehoord had dat de service wat te wensen overliet. Maar die twijfel is volledig onterecht gebleken. Ze lossen problemen snel en goed op en mijn machine heeft nauwelijks stilgestaan. Beter kan eigenlijk niet. Dit jaar gaat het trouwens stukken beter met de veldspuit. Ik heb gelukkig nog geen beroep hoeven doen op de monteurs van Abemec.”
10
schakel in succes september 2014
Ronald van Eijck
>
Ronald van Eijck
‘ Data verzamelen om opbrengsten te verhogen’ “Precisielandbouw heeft de toekomst. Steeds meer akkerbouwers en loonwerkers zetten precisielandbouw en de verzamelde data in om kosten te verlagen en opbrengsten te verhogen.” Aan het woord is Ronald van Eijck uit Alphen. Van Eijck heeft samen met zijn broer en neef een loonwerkbedrijf met 45 medewerkers. De afgelopen jaren heeft het bedrijf flink geïnvesteerd in machines, geschikt voor precisielandbouw. Van Eijck: “We hebben zaaimachines die op de centimeter nauwkeurig kunnen werken en die automatische besturingssystemen hebben, met onze hakselaar zijn we bezig om opbrengst en voederwaarde te meten. Dit is nog in ontwikkeling. En onze spuitmachines zijn zo in te stellen dat ze op een efficiënte en zuinige manier met de gewasbeschermingsmiddelen omgaan.” Al deze machines verzamelen data. In de toekomst kan de boer met deze resultaten zijn opbrengst verder optimaliseren. Van Eijck: “Hoe meer gegevens worden verzameld, hoe secuurder je kan gaan werken. Met als resultaat: opbrengsten worden hoger en homogener, er zijn geen overlappingen meer in een geer en je kunt flink besparen op zaaizaad en beschermingsmiddelen. Ons streven is om in de toekomst een perceel van A tot Z te bewerken met behulp van precisielandbouw. Bemesten, ploegen, zaaien, kunstmest strooien en oogsten.’ Van Eijck verzamelt niet alleen data voor boeren. “Wij bewerken ook percelen met spinazie, erwten en bonen. De informatie die we verzamelen van die percelen wordt, na toestemming van de klant, rechtsreeks doorgezet naar de verwerkende industrie. Op dit moment is er nog geen koppeling tussen de zaaigegevens en een opbrengstmeting. Dat staat nog in de kinderschoenen. Maar ook dit zal binnen vijf jaar wel mogelijk zijn. De ontwikkelingen gaan hard!”
eerdere jaren. Bij Business Excellence
Toekomst
coöperatie onze leden en klanten
komt altijd een gezonde dosis
Hectors ziet nog veel meer mogelijk
helpen door alle beschikbare data
boerenverstand kijken.” Onno Jacobs
heden voor het toepassen van
naast elkaar te leggen. Dan kunnen
voegt hier aan toe: “Business
Business Excellence op het boeren-
boeren niet alleen hun eigen data
Excellence is niet moeilijk, maar
erf. Ook denkt hij dat Agrifirm op
vergelijken, maar ook de data van
het vergt wel discipline en doorzet-
termijn boeren kan ondersteunen
de boeren in de regio. Het zou mooi
tingsvermogen. De gestructureerde
op dit gebied. “Kijk bijvoorbeeld
zijn als we onze kennis en ervaring op
methode helpt je om stap voor stap
naar de ontwikkelingen op het
het gebied van Business Excellence
je processen inzichtelijk te maken.
gebied van precisielandbouw. Er
kunnen inzetten om het bedrijfs
Als je de stappen volgt, zal het je
komt steeds meer data beschikbaar.
resultaat van onze klanten verder
mooie resultaten opleveren.”
Wij kunnen in de toekomst als
te verbeteren.”
schakel in succes september 2014
11
plant
Steeds meer af-erf leveren
Extreem vroege graanoogst efficiënt verwerkt Vanwege het vroege voorjaar kon het
vanaf het erf te verladen. Gemak en
verder gewerkt aan het centraliseren
graan dit jaar extreem vroeg worden
efficiëntie zijn de belangrijkste redenen
van graanopslag. In Kampen is de
geoogst. Eind juli was een groot deel
om niet meer zelf granen naar een
opslag-capaciteit uitgebreid van
van de granen al oogstbaar. In bepaalde
stortlocatie te brengen. De oogst
65.000 ton vorig jaar, naar 130.000
regio’s brengen steeds minder telers
capaciteit is de laatste jaren zo sterk
ton in oogst 2014. De opslag- en
hun oogst zelf naar een innamepunt;
toegenomen, dat zelf vervoeren tijdens
bewerkingslocaties konden in een
de populariteit van het af-erf leveren
de oogst als onpraktisch wordt ervaren.
korte tijd vlot en slagvaardig grote hoeveelheden graan verwerken.
groeit. Capaciteit uitgebreid
In combinatie met de service van
Gemak en efficiëntie
Agrifirm Plant heeft in meerdere
stortlocaties in de regio en de afhaal-
Agrifirm Plant ziet dat steeds meer
regio’s de afhaalsystematiek uitgebreid
diensten, blijkt dat goed te voldoen
boeren er voor kiezen om hun granen
en geoptimaliseerd. Tegelijkertijd is er
aan de behoefte van telers.
Succesvolle marktintroductie zwarte vlekken test peen NSure en Agrifirm Plant lanceerden eind vorig jaar een innovatieve testmethode voor het vroeg inschatten van het risico op zwarte vlekken in bewaarpeen: de StoreNSure Peen. De resultaten van het afgelopen seizoen zijn zeer positief. Bij de oogst van peen zijn de schimmels
Betrouwbaar resultaat
van de telers geeft aan dat de
die de zwarte vlekken veroorzaken niet
In het eerste seizoen waarin de
“StoreNSure” test een waardevolle
met het oog zichtbaar, maar al wel aan-
StoreNSure Peen test op de markt
aanvulling is op de eigen waarneming
wezig. Met de StoreNSure Peen-test
is gebracht, zijn direct veel testen
omdat de test meer inzicht geeft in
wordt de activiteit gemeten van de
verkocht. Het afgelopen seizoen is ook
het risico op zwarte vlekken.
genen die door infectie met schimmels
gebruikt om de referentiedatabase
actief worden. De mate van de acti
aan te vullen en de betrouwbaarheid
Meer weten?
viteit van deze genen geeft aan in
van de test te controleren.
De StoreNSure Peen-test is beschikbaar voor het ras Nerac.
hoeverre een partij peen risico loopt op het ontwikkelen van zwarte vlekken
Telers-enquête
Belangstellende telers kunnen de
veroorzaakt door Mycocentrospora,
NSure heeft aanvullend een enquête
test bestellen bij hun specialist of
Rhexocercosporidium, Alternaria,
gehouden onder telers die de test
de afdeling Verkoopondersteuning
Chalaropsis en Phytophthora.
gebruikt hebben. Bijna 75 procent
van Agrifirm Plant.
12
schakel in succes september 2014
plant
Bodemuitvloeier Transformer
>
Optimaal benutten van regenwater Goed beregenen van een perceel is niet eenvoudig en niet goedkoop, weet
Akkerbouwer Piet van der Burgt (r) en Agrifirm Plant teeltspecialist Maurice van der Boom.
akkerbouwer Piet van der Burgt. Vooral op droge zandgronden. Met de inzet van bodemuitvloeier Transformer hoopt hij flink te besparen op beregeningskosten. “Wij beregenen intensief. Dat kost veel
kunnen geen water bergen. Met Trans-
tijd en geld. Als we met Transformer
former kun je deze droge pockets weg-
De werking van Transformer uitgelegd
10 procent op de beregeningskosten
nemen. Je krijgt niet meer regenwater in
aan de hand van een turfrondje. Links
kunnen bezuinigen, dan is dat interes-
de grond, 10 mm blijft 10 mm, maar het
een rondje met alleen water(druppels)
sant. Zeker met deze brandstofprijzen.”
water trekt wel gelijkmatiger de grond
rechts een rondje met water inclusief
Aan het woord is Piet van der Burgt,
in. Hierdoor wordt de grond egaler voch-
Transformer. Het rechter turfrondje
akkerbouwer in De Rips. Hij legt uit
tig en intensiever beworteld, de planten
neemt het water beter op.
waarom hij dit jaar proefsgewijs
nemen dan beter nutriënten op.”
gestart is met de bodemuitvloeier Transformer van Agrifirm Plant.
Droog
Op drie percelen vroege aardappelen
“Als een aardappelrug eenmaal droog
heeft hij het product gespoten. Van
is, krijg je deze feitelijk niet meer nat.
der Burgt is positief gestemd. “Na de
Het water blijft op de ruggen liggen
oogst weet ik meer, maar voor nu kan
of loopt er vanaf. Daarom is het
ik wel zeggen: de aardappelen staan
belangrijk om het vochtgehalte op
er fantastisch bij.”
peil te houden”, legt Van der Burgt uit. Transformer is met name geschikt
Pockets
voor toepassing op zand- en klei
Bedrijfsgegevens
Maurice van der Boom, teeltspecialist
gronden. Van den Boom: “Op zand-
VOF van der Burgt-Jansen - De Rips
akkerbouw bij Agrifirm Plant, legt uit
grond is water het meest kostbare
Piet en José van der Burgt
hoe Transformer werkt. “Het vermin-
productiemiddel dat er is. Dat moet
dert de ‘waterafstotendheid’ van
je optimaal benutten. Wij denken
150 ha grond in eigendom,
gronddeeltjes en zorgt voor een ver
dat Transformer voor veel teelten
pacht en deelteelt
betering van de wateropname van
interessant kan zijn.”
40 ha gazonzoden, 30 ha aardappelen
de bodem. Zelfs als een akkerbouwer goed beregent, kunnen er op percelen
Meer weten? Neem contact op met
80 ha schorseneren, waspeen,
droge pockets ontstaan in de grond.
de afdeling Verkoopondersteuning
bonen, mais, suikerbieten
Deze ontstaan vroeg in het seizoen en
(088) 488 12 10.
schakel in succes september 2014
13
plant
Minder schade, betere kwaliteit
‘Met hagelnetten heb je altijd een mooie oogst’ Mooier fruit, bescherming tegen invloeden van buitenaf en een
eigenlijk onzin, maar toen we een nieuw
langer seizoen. Telers Jan Willem Wellner en Aart Blom hebben
stuk gingen aanplanten kwam Agrifirm
goede ervaringen met het overkappen van hun kersen- en appelbomen.
Plant met een offerte voor hagelnetten. Vergeleken met een hagelverzekering vielen de kosten erg mee, zeker op de lange termijn.” Na twee keer oogsten is Wellner overtuigd van de voordelen.
“Kersen zijn gewoon kwetsbaar, die
kwetsbaar. Zonder overkapping moet je
“Je kunt je verzekeren tegen hagel
moet je beschermen. Niet alleen tegen
daarom eerder oogsten. Dat is jammer,
schade, maar dan blijf je zitten met een
hagel, maar ook tegen regen, om
want de kersen worden juist in die laat-
vrijwel onverkoopbaar product. Dat kun
scheuren te voorkomen”, vertelt Aart
ste weken echt groot, mooi rijp en zoet.”
je je gewoon niet meer veroorloven
Blom, kersenteler en directeur van
met de bedrijfsomvang van tegen-
handels- en exportbedrijf Fruitpartners
Appels
woordig en vaste afspraken met
Blom in Deil. Hij teelt ruim 20 hectare
Ook voor hardfruit zijn overkappingen
afnemers. Met hagelnetten heb je
kersen, vrijwel helemaal overkapt.
interessant, stelt Jan Willem Wellner
altijd een mooie oogst.”
“Met overkapping kun je mooiere kersen
uit Meteren. Wellner teelt met name
leveren. Er is geen schade van vogels,
appels en peren en heeft nu voor het
Bescherming
wind en neerslag en ze kunnen beter
derde jaar hagelnetten over de helft
Wellner koos in eerste instantie voor
afrijpen. In de laatste fase zijn ze extra
van zijn appelbomen. “Ik vond het
hagelnetten om de appels tegen hagel
14
schakel in succes september 2014
plant < F ruitteler Jan Willem Wellner (r) met Peter Breedveld, Agrifirm Plant specialist Overkappingen en Ondersteuningsmateriaal.
te beschermen. “Een mooie bijkomstig-
systeem voor een goede prijs dat ge-
Ook bij Wellner staan Frustar hagel
heid is dat de netten de wind breken en
makkelijk werkt. Een voordeel is ook
netten, net als bij Blom met de Kiefer
ook vogels weghouden. Kraaien komen
dat je het al vroeg kunt sluiten voor de
houtenpalen. “Hout is toch wat veer-
er niet onder, duiven zelden. We heb-
vogels en hagel, en later de waterdichte
krachtiger, ik heb het gevoel dat het be-
ben dan ook veel minder schade van
folie kunt sluiten. De kappen zijn maar
ter bestand is tegen storm”, legt Wellner
vogels en ook zonnebrand hoort tot het
enkele weken helemaal dicht. Daardoor
uit. Beide telers werden tijdens de bouw
verleden.” Voor kersen gelden dezelfde pluspunten, vertelt Blom. “Daarnaast hangen de kersen stiller, waardoor ze minder beschadigen. Omdat de kersenkappen waterdicht zijn voorkom je ook regenschade en het klimaat is beter, onder andere door de topbeluchting, en de kersen glanzen veel mooier.” Onderzoek
Omdat hagelnetten in Nederland nog een relatief nieuwe markt is, is er nog weinig onderzoek gedaan naar de effecten. Agrifirm Plant is daarom, in samenwerking met Fruitconsult, bezig met proeven, vertelt Specialist Overkappingen en Ondersteunings <
materiaal Peter Breedveld. “Zijn er
Kersenteler Aart Blom en Peter Breedveld bij de winterberging van het plastic en de kersenkappen
bijvoorbeeld minder bespuitingen nodig omdat de netten insecten weren, en hoeveel invloed hebben de netten
heb je minder lang een hogere tempe-
geadviseerd door Agrifirm Plant.
op insectenwering, kleuring, kwaliteit,
ratuur en dus minder aantasting van
“Toen wij de netten plaatsten was
rijping van het fruit? Allemaal zaken
insecten.” Breedveld vult aan: “Frustar
het nog vrij nieuw”, kijkt Wellner terug.
die we willen onderzoeken, net als de
heeft veel ervaring in het ontwikkelen
“Het was nog wat zoeken voor alle
techniek van het systeem zelf..” Zowel
en aanleggen van hagelnetten. Een
partijen. Nu steeds meer telers voor
Wellner als Blom hebben de ervaring
groot voordeel is dat de hagel er per
hagelnetten kiezen is er ook veel meer
dat de oogst onder een overkappingen enkele dagen later is. “Ik vind dat niet direct een nadeel, je verlengt het seizoen iets en de appels rijpen mooier
ervaring.” Het feit dat Agrifirm Plant
“ De appels rijpen mooier en egaler.”
en egaler”, vindt Wellner.
een specialist overkappingen heeft aangetrokken geeft wel aan dat de belangstelling voor hagelnetten en kersenkappen groot is. “De specialist
rij uitzakt op het rijpad en doordat de
geeft advies tijdens het hele proces,
Frustar
kopakker ook wordt overkapt, komt de
van de eerste oriëntatie tot en met
Blom werkt met verschillende over
hagel niet bij de eerste bomen en vanaf
de opbouw”, vertelt Breedveld.
kappingssystemen, maar koos bij de
de zijkant. Daarnaast is het bijvoorbeeld
“Daarnaast zoeken we ook steeds
meest recente uitbreiding voor het
zo te plaatsen dat de teler er nog met
naar manieren om het proces verder
Frustar systeem dat Agrifirm Plant
een 3-rijenspuit door kan en is de boom-
te verbeteren. Zo komen we stap voor
levert. “Het is een stabiel, eenvoudig
gaard geheel vogeldicht af te sluiten.”
stap steeds verder.”
schakel in succes september 2014
15
plant
Agrifirm Plant in Brancheorganisatie Akkerbouw De verschillende schakels in de Nederlandse akkerbouwketen gaan hun samenwerking versterken in de Brancheorganisatie (BO) Akkerbouw. Agrifirm Plant is een van de initiatiefnemers. Adjunct-directeur en bestuurslid van BO Akkerbouw Vincent Roelofs: <
“Met deze bundeling van belangen versterken we de positie van de sector.”
Vincent Roelofs
De akkerbouwsector moet voldoen
Vooraanstaande positie
De BO Akkerbouw is een geza-
aan steeds hogere eisen aan smaak,
Roelofs: “Agrifirm Plant en de andere
menlijk initiatief van Vakgroep
fytosanitaire risico’s, emissie, bodem-
bedrijven pakken veel vraagstukken
Akkerbouw LTO, Nederlandse
gebruik en biodiversiteit. Door de
individueel op, maar er zijn ook
Akkerbouw Vakbond, NAJK,
krachten te bundelen wil het akker-
zaken die sector overschrijdend zijn.
Cosun, Nederlandse Aardappel
bouwbedrijfsleven hierop inspelen.
Onze vooraanstaande positie als
Organisatie, Avebe, CZAV,
exporterend land hebben we vooral
vlas- en hennep-organisatie i.o.,
Erkenning overheid
te danken aan onze kennis, innovatie
Koninklijke Vereniging het Comité
De Brancheorganisatie Akkerbouw zal
en een hoog fytosanitair niveau.
van Graanhandelaren, Agrifirm
bij de Nederlandse overheid erkenning
Met de branche-organisatie kunnen
Plant, Plantum, Vavi en de
aanvragen als Branche Organisatie naar
we deze positie versterken en uit
Nederlandse Vereniging van
Europees recht. Dan kunnen, als er een
bouwen. Akkerbouwers hebben ook be-
Kwekers van Graszoden.
groot belang is voor publiek of sector,
hoefte aan één brancheorganisatie
afspraken bindend worden verklaard.
voor alle akkerbouwproducten.”
Spruitkoolboulevard 15 november
Proeven en rassendemo spruitkool De Spruitkoolboulevard is een twee
Op de Spruitkoolboulevard is weer
jaarlijks evenement waar telers onder
een diversiteit aan proeven aan-
andere interessante proeven en een
gelegd, onder meer een insecten
de bestrijding van slakken. Hierin liggen
rassendemo kunnen bezichtigen.
bestrijdingsproef. In deze proef
een aantal nieuwe formuleringen van
In 2014 vindt de Spruitkoolboulevard
worden verschillende schema’s met
de metaldehyde korrels. Daarnaast is
plaats op zaterdag 15 november.
elkaar vergeleken op werking tegen
er een rassendemo en is er aandacht
koolmot, koolvlieg, trips, luis en
voor de bemesting in de spruitkool.
De Spruitkoolboulevard wordt iedere
koolwittevlieg. Ook liggen er in de
twee jaar georganiseerd door LTO
insectenbestrijdingsproef een aantal
Het evenement wordt gehouden op
Vollegrondsgroentenet en DLV Plant
interessante hulpstoffen zoals Wetcit.
zaterdag 15 november bij het PPO in
in nauwe samenwerking met CZAV,
Verder ligt er een fungicideproef van
Westmaas. Meer informatie kunt u
Van Iperen en Agrifirm Plant.
diverse fabrikanten en een proef met
vinden op www.spruitkoolboulevard.nl
16
schakel in succes september 2014
plant
Open dagen en proefvelden Agrifirm Plant Vanaf mei tot en met september zijn er veel innovaties en resultaten van proeven getoond aan bezoekers van de diverse open dagen van Agrifirm Plant. Van Noord tot Zuid en van Oost tot West lieten akkerbouwers en tuinbouwers zich voorlichten over de laatste stand van zaken. De proeven leveren veel resultaten op en zijn direct deze winter door te vertalen naar voordeel voor u als teler. Daarnaast maken de bezoekers ook goed gebruik tijden de open dagen om ervaringen met elkaar uit te wisselen. Vraag uw specialist welke innovatie voor uw situatie toepasbaar is.
schakel in succes september 2014
17
feed
Melkveehouder legt nadruk op bodemgezondheid
>
‘Je kunt veel leren van andere sectoren’ Melkveehouder Goffe Jensma (r) en Agrifirm Feed adviseur Gerard Oosterhoff.
Goffe Jensma is melkveehouder in Uithuizermeeden. Hij is overtuigd beweider en werkt dagelijks aan het vinden van de juiste balans tussen maaien en weiden. Een goede bodemgezondheid is volgens Jensma de basis van een succesvolle weidegang en ruwvoerwinning.
Hoe zorg ik ervoor dat mijn 110 koeien
adviseur Rundvee bij Agrifirm Feed, toe.
door de resultaten van akkerbouw
voldoende gras krijgen én dat er ook
”Beweiden is mooi, maar gaat niet van-
collega’s om me heen. De bodem is
nog voldoende van het land afkomt
zelf. Er is veel voordeel bij te behalen,
de basis van alles. Zonder goede basis,
om in te kuilen? Deze vraag houdt
maar het is hard werken.” Jensma:
geen goede opbrengsten.” Deze goede
Goffe Jensma vaak bezig. De melkvee-
“Ik denk dat ik niet het meest optimale
basis bereikt hij door een uitgekiend
houder zoekt constant naar wegen om
weidesysteem heb, maar wel het beste
bemestingsplan waarin gips en KAS
de weidegang op zijn bedrijf verder te
voor mijn situatie. De gemiddelde
Zwavel een belangrijke rol hebben.
optimaliseren én de ruwvoeropbrengst
grootte van mijn weidepercelen is 1,25
Jensma: “Met je bemesting moet je er
van zijn percelen te verhogen.
hectare. Na twee dagen gaan de koeien
rekening mee houden of je gaat maaien
naar het volgende perceel. Optimaal
of beweiden. Bij mij staat het maaien
Hard werken
zou zijn om de koeien elke dag naar een
altijd in dienst van het weiden.”
Voor Jensma is beweiden het mooiste
ander perceel te verhuizen, maar dat is te
wat er is. Hij zou niet anders willen.
arbeidsintensief. Dat krijg ik niet rond.”
Bemestingsplan
Oosterhoff legt het bemestingsplan
“Voor mij staat beweiden voorop, ook mijn eerste snede is voor de koeien.
Bodemkwaliteit
van Jensma uit: “In het voorjaar was
Dat zorgt ervoor dat we in de rest van
Jensma heeft speciale aandacht voor
de bemesting afgestemd op een op-
het voorjaar veel krachtvoer kunnen
de kwaliteit van de bodem. “Ik zit hier
brengst van 3.500 kg droge stof per
besparen.” Makkelijk is het beweiden
midden in akkerbouwgebied, dan zou
hectare. Dit betekende een eerste gift
niet altijd, voegt Gerard Oosterhoff,
het gek zijn als ik me niet liet inspireren
drijfmest van 35 kuub per hectare en
18
schakel in succes september 2014
feed
ruim 100 kilo N uit kunstmest voor de maaisnede. Daarnaast heeft Goffe de afgelopen jaren gips gestrooid op zijn
Aankoopmogelijkheden meststoffen
percelen. Gips verbetert de structuur van de bodem en bevat ongeveer 40%
De zekerheid van productbeschikbaarheid in het voorjaar, het voorkomen van sterke
zwavel.”
prijsfluctuaties en gemiddeld een lagere prijs. Dat zijn de belangrijkste redenen dat steeds meer veehouders ook buiten het groeiseizoen meststoffen kopen.
Ruwvoerwinning
Jensma heeft ook een aantal percelen
Agrifirm biedt, naast bestellen op dagprijs, de volgende mogelijkheden:
op afstand. Deze worden niet gebruikt
> Opslag najaar en voorjaar
voor beweiding maar alleen voor ruwvoerwinning. Oosterhoff: “Op de perce-
Na bestelling wordt het product meteen geleverd, de betaling is later. > Voorkoop
len die beweid worden, gebruikt Goffe
Bij ‘voorkoop’ is het bestel- en betaalmoment tegelijkertijd. De levering is
minder meststoffen. De percelen op
op afroep van de veehouder. De ideale oplossing wanneer er geen opslagruimte
afstand zijn bemest met KAS Zwavel.
beschikbaar is. Agrifirm brengt géén opslagkosten in rekening.
Dat merk je goed aan het zwavel gehalte in de kuil. Zwavel is een bouwsteen voor eiwitten. Het beïnvloedt
Koopmogelijkheden meststoffen 2014 / 2015
daarmee de voederwaarde van gras.” De melkveehouder koopt de KAS
Dagprijs
Opslag najaar
Voorkoop
Opslag voorjaar
Zwavel via het Agrifirm Feed voorkoopsysteem (zie voor meer informatie over
Verkoopperiode gehele jaar
11 augustus
11 augustus 8 december
dit systeem het kader rechts op deze
2014 t/m 7
2014 t/m 1
pagina). “Erg handig,” vertelt Jensma.
december 2014 maart 2015 maart 2015
Uitlevering
direct
2014 t/m 1
“En je hebt het product altijd in huis als je het nodig hebt.”
direct
in gewenste direct
week
(vanaf 6 jan
2015)
volgens Jensma niet alleen om kilo-
Minimum
2 ton bulk,
2 ton bulk,
10 ton bulk,
2 ton bulk,
grammen droge stof, maar ook om
ordergrootte*
600 kg BB
2,4 ton BB
10,2 ton BB
2,4 ton BB
VEM, eiwitten en mineralen. “Je kunt
en 25 kg zak en zak
Scherpst van de snede
Een goede ruwvoeropbrengst draait
en zak
veel leren van de aanpak in de fruitteelt en de akkerbouwsector. Daar gaat
Strooigarantie** ja
vanaf 1 sept
ja
ja
het ook om sporenelementen en
2014
heeft veel effect op de pens van de
Prijs
dagprijs
dagprijs
koe. Hoe wordt het gras omgezet in
besteldatum besteldatum
besteldatum besteldatum
verband met de BEX, altijd zijn kuil
Incasso
direct
direct
12 maart 2015
analyseren. “Ik wil graag weten of ik uit
2014
Contract
nee
ja
nee
mineralen. De kwaliteit van de bodem dagprijs
dagprijs
de pens?” Jensma laat, onder andere in 12 december
de grond haal wat ik erin stop en of er voldoende eiwitten en mineralen in de
nee
kuil zitten. Het is echt op het scherpst van de snede acteren, vooral omdat er
* voor Grasmixen® 4 ton bulk en 4200 kg bb en gezakt
nou eenmaal wettelijke beperkingen
** uitgezonderd natriumhoudende meststoffen
zijn op het gebied van bemesting.”
schakel in succes september 2014
19
feed
Grote stap voor zeugenbedrijf
‘Nieuwe stallen mooi uitgangspunt voor toekomst’ Van 185 zeugen gesloten, naar 585 zeugen en 2.200 vlees-
huisvest. “We hebben gekeken of we de
varkens. Het bedrijf van de familie Van der Pas maakte
oude stallen konden gebruiken, maar
afgelopen jaar een grote sprong in de ontwikkeling. De varkenshouders pakten de verbouwing grondig aan.
dat is qua looplijnen niet ideaal en zou alsnog veel verbouwkosten met zich meebrengen. Daarom hebben we alles nieuw gebouwd en gaan we de oude zeugenstallen verbouwen voor vlees-
Voor de bouw van de nieuwe zeugen-
Agrifirm Exlan de ondernemers advi-
varkens.” Eind juni kon de eerste groep
stal was een wijziging van het bestem-
seerde, betekende dat de ontwikkeling
zeugen in de nieuwe stal. “We gaan
mingsplan nodig. Dat kost tijd. Genoeg
van het bedrijf stil stond. “We hadden
werken in een vierwekensysteem, dus
tijd zelfs om een HBO-studie te volgen,
nog geen groepshuisvesting en waren
moesten we in één keer meer dan hon-
zo ontdekte Joost van der Pas. Hij runt
in 2008 begonnen met de plannen, om
derd zeugen insemineren. Voor de ver-
het bedrijf in Heeswijk-Dinther samen
voor 2013 klaar te zijn”, vertelt Van der
bouwing waren het er acht per week.”
met zijn ouders Erik en Hennie. “Er was
Pas. “Uiteindelijk konden we pas in
voor de uitbreiding te weinig werk voor
2014 bouwen, dus hebben we de
Vloervoedering
ons alle drie, dus besloot ik een een
groepshuisvesting provisorisch op
De dekstal is tevens wachtstal, met
jarige opleiding aan de HAS te doen.
moeten lossen. Niet ideaal, we zijn
voerligboxen met uitloop. Vanaf hier
Na die tijd zat er nog geen schot in de
blij dat de stal er nu staat.”
gaan de zeugen in groepen van veertig dieren naar de drachtstal, met vloer-
wijziging van het bestemmingsplan, dus ging ik verder en zo heb ik uit
Vierwekensysteem
voedering. Van der Pas: “Het is goedko-
eindelijk mijn HBO-diploma gehaald.”
De varkenshouders bouwden drie aan-
per bouwen dan voerligboxen en meer
eengesloten stallen, waarin zowel de
maatschappelijk geaccepteerd, zeker op
Provisorisch
dragende zeugen als de kraamzeugen
de lange termijn.” Agrifirm Feed specia-
Het lange vergunningstraject, waarin
en de gespeende biggen worden ge-
list Tom van Bokhoven heeft goede
20
schakel in succes september 2014
feed < Joost van der Pas controleert de laatste aanpassingen in de nieuwe kraamstal.
ervaringen met dit systeem in
eerder dan 3,5 week worden gespeend.
verschillende stallen en systemen in
combinatie met een vierweken
Een nadeel van het vierwekensysteem
de praktijk. “Daarnaast hebben we ook
systeem. “In een weeksysteem zou
is de arbeid, verwacht Van der Pas.
veel met anderen overlegd over de
je ongeveer 30 zeugen per keer spenen.
“Je hebt echt arbeidspieken. In een
plannen, vooral met Tom. Tom komt
Dan komt de hele weekgroep bij elkaar
weeksysteem zou ik het samen met
hier zolang als ik me kan herinneren,
in de drachtstal en is er te veel verschil
mijn vader kunnen doen, in de pieken
hij kent ons bedrijf en hij ziet ook veel
in conditie. Omdat je nu 120 zeugen
gaat dat nu niet. Maar ook dat is op te
andere bedrijven.”
tegelijk speent, kun je drie groepen
lossen, met ZZP-ers of uitzendkrachten.”
maken en sorteren op basis van conditie.”
Oriëntatie
De varkenshouders hebben zich goed
“ Voor de verbouwing insemineerden we acht zeugen per week, nu meer dan honderd.”
Arbeid
georiënteerd op de bouw en inrichting
De varkenshouders kozen voor het
van de nieuwe stal. Van der Pas:
vierwekensysteem om grotere koppels
“We zijn hier en daar wel van inzicht
biggen te kunnen leveren. “Joost
veranderd. In eerste instantie wilden
levert straks 800 biggen per keer,
we bijvoorbeeld voor voerligboxen
dat is een mooie koppelgrootte”,
gaan, maar in de loop der jaren zijn
Opties open houden
vindt Van Bokhoven. “Daarnaast is
we daar toch van terug gekomen.
De stal is zo gebouwd dat Van der Pas
het beter voor de gezondheid en
We hadden de tijd om het goed te
er ook bij veranderende regels of in
goedkoper bouwen omdat je relatief
doordenken. Aan de andere kant geeft
zichten mee vooruit kan. “De kraamstal
minder kraamhokken nodig hebt.”
het ook onrust om de plannen steeds
en biggenstal zijn nu grote afdelingen,
De zeugen worden straks alternerend
bij te stellen.” Van der Pas, tevens
maar er kunnen eenvoudig wanden in
gespeend. De speendag verschuift
jongerenraadslid bij Agrifirm, zag
worden geplaatst. Zo houden we de
iedere 20 weken, zodat de biggen niet
tijdens stages en bijbanen veel
optie open om ooit weer in een weeksysteem te kunnen draaien. We hebben
<
Joost van der Pas (r) en Tom van Bokhoven in de nieuwe zeugenstal.
ook zo gebouwd dat we eventueel in aanmerking kunnen komen voor het Beter Leven kenmerk. Nu speelt dat niet, maar wie weet wat er in de toekomst gebeurt.” Optimaliseren
De komende maanden zijn de dagen van de varkenshouders nog gevuld met het inrichten en afwerken van de zeugenstal, verbouwen van de vleesvarkensstal en het in gebruik nemen van de nieuwe stallen. “Ik verwacht dat we nog een jaar nodig hebben. Daarna kunnen we gaan optimaliseren. Het streven is om bij de betere bedrijven te horen en de nieuwe stallen zijn een mooi uitgangspunt.”
schakel in succes september 2014
21
feed
< P luimveehouder Ben Beerens controleert de legnesten tussen twee rondes.
Voer en opfok
Omdat Beerens de broedeieren exporteert naar Rusland, is hij vrij in de keuze van zijn voerleverancier. “Sinds die tijd voeren we van Agrifirm. Ik heb rechtstreeks contact met nutritionist Ria Wiltenburg. Ik wil snel schakelen met degene die het voer maakt.” De pluimveehouder krijgt de jonge dieren via Pluvita
Vleeskuikenouderdieren op twee locaties
van opfokker Jacobs uit Duizel. “Goede opfok is belangrijk. Ik help zelf met kippen wegen en overleg
‘ Elke ronde beter dan de vorige’
regelmatig met Jacobs. Over het lichtschema, of de stalinrichting. Pluvita stuurt iedere paar weken een rapportage met de voortgangs resultaten van het opfokkoppel.”
Pluimveehouder Ben Beerens stelt hoge eisen. Aan zichzelf en aan zijn leveranciers.
Verder komen
Alleen zo kan hij voldoen aan de strenge hygiënenormen die voor de productie van
Beerens streeft ernaar om iedere
broedeieren gelden. En aan zijn eigen streven om het iedere ronde weer beter te doen.
ronde beter te draaien dan de vorige. “Zaken als eieren verzamelen kun je
Pluimveehouder Ben Beerens stelt
Hygiëne
uitbesteden, maar het wegen van de
hoge eisen. Aan zichzelf en aan zijn
Prioriteit nummer één is hygiëne.
dieren en de controle doe ik zelf. Net
leveranciers. Alleen zo kan hij voldoen
“Dat is er echt ingehamerd door mijn
als de afzet en de inkoop van voer en
aan de strenge hygiënenormen die voor
vader, en terecht. Iedere tien weken
kippen. Daar kun je het verschil mee
de productie van broedeieren gelden.
vindt er namelijk bloedonderzoek
maken. Voor een hoger bevruchtings-
En aan zijn eigen streven om het iedere
plaats en om de week moeten we
percentage, hogere productie of lagere
ronde weer beter te doen.
salmonellamonsters nemen. Als die
kosten. Het gaat uiteindelijk om de
Ben Beerens heeft samen met zijn
positief zijn, betekent dat het einde
voerwinst.” Beerens probeert regel
vrouw Karin een bedrijf met 60.000
voor dat koppel.” Tijdens de ronde
matig iets nieuws uit. Andere ver
vleeskuikenouderdieren in Hoogeloon.
komt er dan ook vrijwel niemand
lichting, hennen met onbehandelde
Op het naastgelegen ouderlijk bedrijf
in de stal. “De dierenarts komt op
snavels of een nieuw voerconcept.
houdt hij, in maatschap met zijn
maandagochtend, net als het voer.
“Omdat wij alles heel nauwkeurig
ouders Hendrik en Maria 30.000 ouder-
Maarten Bennenbroek, onze begeleider
bijhouden, is het voor Agrifirm ook
dieren. “Deze locatie willen we door
vanuit Pluvita en Agrifirm Feed, komt
interessant om nieuwe producten bij
ontwikkelen tot 50.000 dieren. Met
in het begin van de ronde en daarna
ons te testen. Iedere ronde verbeteren
twee locaties kun je twee leeftijden
niet meer. We hebben wel bijna
betekent ook iedere ronde iets nieuws
houden en heb je dus spreiding in
wekelijks contact. Over markt
proberen. Alleen zo kun je verder
risico, arbeid en kapitaal.”
ontwikkelingen of technische zaken.”
komen.”
22
schakel in succes september 2014
feed
Oog voor verleden en voor toekomst
‘ Kip van Morgen is prachtig werken’ <
Willy (r) en Pé Roozendaal in hun vleeskuikenstal.
Het bedrijf van de familie Roozendaal bestaat precies een halve eeuw. De pluimveehouders staan stil bij dit vijftigjarig bestaan, maar kijken vooral vooruit. Dit voorjaar begonnen ze als één van de eersten met de ‘Kip van Morgen’. Het was de vader van Pé Roozendaal
jaar in beeld te brengen. “Gewoon
ruimte en strobalen en het is een
die in 1964 de eerste vleeskuikenstal
voor onszelf. Het is mooi om de ont
trager groeiend ras. Per dag groeien
bouwde. Pé: “Hij was tuinder in hart en
wikkeling te zien, de verschillen tussen
ze maximaal 50 gram. Agrifirm heeft
nieren, maar kon daar niet van bestaan.
toen en nu.” Die ontwikkeling gaat ook
daarvoor een speciaal voer ontwikkeld,
Daarom begon hij met de kippen en
in 2014 weer verder. Als één van de
aangepast aan de kip en met verant-
dat beviel zo goed dat hij daar helemaal
eersten stapte Roozendaal over op het
woorde soja.” Daarnaast moet de
in verder ging.” In de jaren erna groeit
‘Kip van Morgen’ concept voor Albert
antibiotica dierdagdosering onder de
het bedrijf in Heerhugowaard tot een
Heijn. “Ik had al eens aangegeven
17 blijven en mogen er minder voet-
omvang van 54.000 vleeskuikens in de
interesse te hebben in scharrelkippen,
zoollaesies voorkomen.
jaren ’70. “In de jaren ‘90 nam ik het
maar daar was een wachtlijst. Begin dit
over en bouwden we twee nieuwe stal-
jaar werden we gebeld of we hieraan
Prachtig
len. Vlak daarna konden we een nabij-
mee wilden doen.”
Het blijkt niet erg moeilijk om aan deze voorwaarden te voldoen. “De kippen
gelegen bedrijf huren en later kopen. Mijn neef Boy, die in 2004 bij ons kwam
Kip van Morgen
doen het echt super. In de eerste drie
werken, is daar nu bedrijfsleider.”
Een absolute voorwaarde was, dat
rondes hebben we nog bijna geen voet-
het niet minder op mocht leveren dan
zoollaesies gezien en nul antibiotica
Boek
gangbaar. “Het grote voordeel van de
gebruikt”, vertelt Roozendaal trots.
Anno 2014 staat er een bedrijf met
Kip van Morgen is dat het geen investe-
“Er is kritiek geweest vanuit de media,
ruim 140.000 vleeskuikens op twee
ring vraagt. Als je wilt kun je dus zo
maar deze kippen zijn prachtig om mee
locaties en bouwplannen op de tweede
weer terug”, legt adviseur Vleespluim-
te werken. Ze zien er zo goed uit, aan
locatie. De pluimveehouders maakten
vee Evert van den Brink van Agrifirm
het einde van de ronde is het gewoon
een fotoboek om de afgelopen vijftig
Feed uit. “De kippen hebben meer
moeilijk om ze te zien gaan.”
schakel in succes september 2014
23
“ Het geeft een goed gevoel om de mineralenadministratie uit te besteden aan Agrifirm Exlan. Zo weet ik zeker dat het goed gebeurt en zelf kan ik me op mijn vee richten.” Arend Visscher melkveehouder in Hasselt (OV)
“ Het mestbeleid is complex en verandert continu. Wij zijn hier hele dagen mee bezig en kunnen er dus het maximale uithalen voor de veehouder.” Arnold Froklage adviseur mestregelgeving bij Agrifirm Exlan
“Ik bespreek de berekeningen altijd met Agrifirm Exlan en Arend, zodat hij overal van op de hoogte is en zich met een gerust hart op zijn koeien kan richten.” Jan de Groot, adviseur Rundvee Agrifirm Feed
Samenspel Arend Visscher heeft, samen met zijn vrouw Gerrita, een bedrijf met 90 melkkoeien en 37 hectare grond. Visscher is een echte vakman, die streeft naar een gezonde veestapel, goed ruwvoer en een mooie melkproductie. De mineralenadministratie is voor hem een nood zakelijk kwaad, dat hij graag uitbesteedt. Sinds een aantal jaren laat Visscher dit verzorgen door Agrifirm Exlan, via het abonnement Mineraal Optimaal. Arnold Froklage en collega’s vullen ieder jaar de BEX en de Kringloopwijzer in, stellen het bemestingsplan op en de hoogte is van de conclusies en eventuele bijzonderheden.
colofon
schakel in succes is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. Redactie Afdeling Communicatie Agrifirm (communicatie@agrifirm.com) Fotografie Marten Aukes, Marcel Bekken, Jan Buwalda, Ivo Hutten, Wim Roefs en Agrifirm Concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie Drukwerk Ten Brink, Meppel
ISSN 2211-5811
verzorgen tussentijdse updates. Agrifirm Feed adviseur Jan de Groot bespreekt de berekeningen met de veehouder, zodat hij altijd op