05 december 2014
Simon Alberda:
“Grond ruilen met akkerbouwer: we worden er allebei beter van� Ruwvoer telen Pagina 8 - 11
schakel in succes voor ondernemers in de tuinbouw, akkerbouw en veehouderij
Succesvol pionieren met SOLIQ Pagina 16 - 17
Plaatsspecifiek bekalken met taakkaarten Pagina 20-21
In dit nummer
De kracht van samenwerking Agrifirm lanceerde onlangs Ruwvoer Totaal®. Een totaalconcept voor de (rund)veehouderij,
50 jaar proefboerderij Laverdonk Jongerendag 2015
3 4
waarbij de kennis van Agrifirm Exlan, Agrifirm Feed en Agrifirm Plant gebundeld is. Met die bundeling wordt de Agrifirm-kennis op het gebied van bodem, bemesting, gewassen, oogst en diervoeding bij elkaar gebracht. Om daarmee
Soja oogst 2014
Werken bij Agrifirm Ruwvoer telen
5
opbrengsten en kwaliteit van voedergewassen op een veel hoger niveau te brengen. Ruwvoer Totaal® is een uniek concept waar de
6 8
kracht van de samenwerking tussen de bedrijven binnen de Agrifirm Group wordt ingezet ten behoeve van onze klanten. Agrifirm is daarmee het enige Nederlandse bedrijf dat kennis van
‘Scherp zijn op voersaldo’
12
plant én veehouderij zo dicht bij elkaar brengt. Een combinatie waarmee voor de klanten steeds meer synergie wordt gecreëerd.
Varkenshouder optimaliseert bedrijfsvoering 14 Succesvol pionieren met SOLIQ
16
Deze combinatie blijft ook in de toekomst gehandhaafd. De Agrifirm-Ledenraad heeft namelijk de nieuwe strategie goedgekeurd, waarbij deze unieke combinatie van plantaardige en veehouderij activiteiten tot hoeksteen van de
’De kunst van bemesten’
18
Agrifirm-strategie is aangewezen. Deze kracht van samenwerking staat in dienst
20 Bodem in balans door BemestingsNavigator 21 Aaltjes bestrijden met de Veris bodemscan
van onze klanten/leden. Hun succes staat voorop, mede mogelijk gemaakt door Agrifirm! Ton Loman voorzitter hoofddirectie Agrifirm Group
2
Plaatsspecifiek bekalken
22
Samenspel
24
schakel in succes december 2014
Agrifirm Group op EuroTier Agrifirm was voor het eerst aanwezig en actief op EuroTier in Hannover; de grootste Europese veehouderijbeurs in Europa. De aandacht voor de kwaliteitsproducten uit de land- en tuinbouw, via de ‘mede mogelijk maken’-campagne, viel op en kreeg waardering.
Proefboerderij Laverdonk
Al 50 jaar onderzoek in veehouderij 50 jaar geleden startte proefboerderij
het Agrifirm Innovation Center. En het
Om het 50-jarige jubileum te
Laverdonk met onderzoek in de
bewijs dat Agrifirm veel waarde hecht
vieren ontvangt elke veehouderijklant
veevoeding en -houderij. Grote
aan onderzoek en innovatie gericht op
een jubileumgids. Een gids met een
vernieuwingen werden eerst in de
de (veehouderij) leden/klanten.
terugblik, een tijdsbalk met de mooie
stallen uitgetest, waarna de praktijk het met gerust hart kon toepassen.
resultaten uit de praktijk en een blik Laverdonk vervult een grote rol bij de
op toekomstgericht onderzoek.
vertaling van de resultaten naar de Na 50 jaar zijn de stallen op proef-
praktische toepassing. Voor de akker- en
De jubileumgids is toegevoegd aan
boerderij Laverdonk in Heeswijk Dinther
tuinbouw zijn onderzoek en innovatie
deze Schakel in Succes.
nog steeds een belangrijk onderdeel van
geconcentreerd binnen Agrifirm Plant.
schakel in succes december 2014
3
Voorzitter Jongerenraad aan het woord
Thema Jongerendag: ‘Limits of risk’ De Agrifirm Jongerendag 2015 vindt
Waarom zou ik, als jonge ondernemer,
tegen zitten. Daarnaast komt er een
plaats op woensdag 7 januari. Het
naar de Jongerendag komen?
inspirerende collega-ondernemer aan
thema is ‘Limits of Risk’, oftewel
“Het onderwerp, risicomanagement,
het woord, die om zijn bedrijf te kunnen
risicomanagement. Johan Barendregt,
is actueler dan ooit. Bedrijven worden
starten, in het diepe moest springen.
voorzitter van de Jongerenraad, vertelt
steeds groter, en daarmee groeien ook
Ook hebben we sprekers uit andere
waarom de Jongerendag ook in 2015
de risico’s. Daarnaast is het helaas zo
sectoren. Frank Krake schreef het
de moeite waard is.
dat in veel sectoren de prijzen onder
boek De rampondernemer. Hij kreeg
druk staan. Juist als de marges krimpen,
als ondernemer te maken met alle
is het belangrijk om je risico’s inzich-
tegenslag die je je voor kunt stellen.”
telijk te hebben en te beheersen.”
“Geen succesverhaal, maar wel een
WAAR
verhaal over doorzettingsvermogen
ZET JIJ OP IN?
7 januari 2015 van 09.45 - 15.30 uur, Schouwburg en Congrescentrum Orpheus Apeldoorn
AGRIFIRM JONGERENDAG 2015
LIMITS OF RISK
Hoe ziet het programma eruit?
waar we allemaal van kunnen leren.
“We hebben erg leuke en boeiende
En om te laten zien dat risico’s niet
sprekers gevonden, die risicomanage-
alleen bij ondernemers horen,
ment op een verrassende manier onder
ontvangen we bergbeklimster Katja
de aandacht brengen. Cees Maas, van
Staartjes, die als eerste Nederlandse
DCA, weet bijvoorbeeld alles van het
vrouw de top van de Mount Everest
afdekken van risico’s en grip houden
bereikte.”
op de markt. Godert Tegelberg, COO Pork van VION, weet als geen ander
Hoe kan ik me aanmelden?
hoe je in een moeilijke markt omgaat
Ga voor meer info over de Jongerendag
met ondernemersrisico’s en het tij
naar www.agrifirm.com/jongerendag.
kunt keren als de omstandigheden
Hier kun je je ook aanmelden.
KANS OF RISICO? Hoe ver wil jij gaan als jonge ondernemer bij het nemen van risico’s? Of denk je vooral in kansen? De land- en tuinbouw kent vele uitdagingen: de kapitaalsverstrekking, het investeringsrendement, de oogstonzekerheid, noem maar op. Het nemen of juist vermijden van risico’s staat centraal op de Agrifirm Jongerendag 2015. Kom luisteren naar hoe onder meer Nederlands meest succesvolle bergbeklimster Katja Staartjes en ‘ramp ondernemer’ Frank Krake omgaan met de ‘limits of risk’. In deze wereld van onzekerheden is één ding zeker: je zult een boeiende dag beleven! Ga voor meer info en je aanmelding naar www.agrifirm.com/jongerendag #limitsofrisk facebook.com/agrifirm
Mestinvesteringsfonds steunt project Kumac Schakel in succes
Het Mestinvesteringsfonds steunt de
technologie om met behulp van infra-
fosfaat bevat (Fertraat). Met de installatie
investering van Kumac in een mestver-
rood panelen de dikke fractie van de
wordt extra verwerkingscapaciteit voor
werkingsinstallatie. Het is het derde
mest te hygiëniseren. De dikke fractie
ruim 200.000 kg fosfaat gerealiseerd.
project dat dit jaar wordt afgerond.
kan daarna worden geëxporteerd.
Het Mestinvesteringsfonds is een
Daarmee is een totale verwerkings-
Kumac heeft ruime ervaring met de
samenwerking van 24 voerbedrijven,
capaciteit gerealiseerd voor 430.000
verwerking van mest. Met de bestaande
waaronder Agrifirm, die met achter-
kilo fosfaat.
installatie in Deurne wordt sinds 2007
gestelde leningen de ontwikkeling van
varkensmest gescheiden in een dikke
voldoende mestverwerkingsprojecten
De investering ondersteunt bestaande
fractie (Fertex), en een stikstof/
ondersteunt. Het fonds heeft meer dan
technologie van Kumac, namelijk de
kali-concentraat dat nagenoeg geen
80 aanvragen ontvangen.
4
schakel in succes december 2014
Soja oogst 2014 Jakob Bartelds uit Tweede Exloërmond oogst de eerste soja verbouwd door de Maatschap Bartelds. “We hebben geoogst op 4 oktober, als de combine normaal al in de winterstalling staat. De combine is uitgerust met autocontour, waarbij het maaibord van 7,5 m breed aan beide kanten even hoog boven de grond blijft. Daarnaast heb ik het mes van de combine maximaal naar voren geschoven, om te voorkomen dat peulen die open springen voor het maaibord vallen”, vertelt Bartelds. “De teelt en de oogst zijn goed verlopen. De opbrengst lag net boven de 3 ton.” Bartelds levert de soja aan Agrifirm.
Onderzoek Agrifirm Innovation Center
Voer van Europese origine Het Agrifirm Innovation Center (AIC)
Het gebruik van Europese grondstoffen
en omdat de nutritionele waarden
onderzoekt in samenwerking met
in plaats van overzeese eiwitten heeft
verschillen. Het AIC onderzoekt het
Agrifirm Feed de mogelijkheden om
voordelen voor klimaat, bodem,
effect van enkel Europese grondstoffen
enkel Europese grondstoffen voor voer
biodiversiteit en maatschappij.
op het technische en financiële
te gebruiken. Hiermee speelt Agrifirm
Het brengt echter ook hogere kosten
resultaat van veehouders, om te
in op de stijgende interesse voor
met zich mee omdat niet op de
bepalen of deze richting toekomst
regionaal geteelde eiwitten.
wereldmarkt kan worden ingekocht
heeft.
schakel in succes december 2014
5
Werken bij Agrifirm?
Kom naar de Agrifirm Ambitiedag Heb jij de ambitie om bij de beste werkgever* binnen de agrarische sector te werken? En ben jij die enthousiaste HBO of WO student die op zoek is naar een interessante stageopdracht, een uitdagend traineeship of die fantastische baan binnen de agrarische sector? Dan zijn wij op zoek naar jou! Ontdek op 6 maart 2015 welke mogelijkheden Agrifirm jou te bieden heeft tijdens de eerste Agrifirm Ambitiedag in het kantoor van Agrifirm te Apeldoorn. Meer informatie, het programma en aanmeldformulier voor deze Ambitiedag vind je vanaf januari a.s. op onze website www.agrifirm.com/werkenbijagrifirm of volg ons op twitter @agrifirmjobs. *Top 20 meest aantrekkelijke werkgevers onder studenten 2014, onderzoek uitgevoerd in opdracht van V-Focus.
Een greep uit onze vacatures >V erkoopmanager | Regio Zuidwest | Agrifirm Feed > Medewerker BIM | Apeldoorn | Agrifirm Feed > J unior Procestechnoloog | Apeldoorn | Agrifirm Feed > Nutritionist Varkens | Apeldoorn | Agrifirm Feed >V erkoper | regio Midden-Brabant | Abemec
Kijk voor de functiebeschrijving en – eisen van deze en andere
>V erkoper | regio Zeeuws Vlaanderen | Abemec
actuele vacatures op www.agrifirm.com/werkenbijagrifirm
>V erkoper Services | Veghel | Abemec
of volg ons op twitter @agrifirmjobs
6
schakel in succes december 2014
Kennis bundelen voor ideale jongveestal >
De ideale jongveestal volgens Agrifirm Feed en Agrifirm Exlan, met helemaal links het compartiment voor de jongste kalveren.
Hoe ziet de ideale jongveestal eruit?
je vooral dat het goed loopt. Dat
vergunningen en het bouwtraject.
Om een antwoord te geven op deze
verhoogt je werkplezier. De stal gaat
De jongveespecialist van Agrifirm Feed
vraag sloegen Agrifirm Exlan en
uit van de ideale situatie: wat heb je
begeleidt de veehouder bij de keuzes van
Agrifirm Feed de handen ineen. Het
nodig om de beste stal te bouwen. In
de inrichting van de stal en helpt hem
resultaat: een basisontwerp voor een
de praktijk gebruiken we dit ontwerp
de stal optimaal te gebruiken. Zo zijn
stal die de opfok van jongvee naar een
als een uitgangspunt. Op basis hiervan
we allemaal een schakel in het traject.”
hoger plan tilt.
hebben we al meerdere stallen gerealiseerd. Per stal hebben we wat
Snelle terugverdientijd
“Agrifirm Feed werkt met het concept
aanpassingen gedaan, zodat de stal
De kosten van de ideale jongveestal
OPFOK24, een totaalaanpak voor een
paste bij de wensen van de veehouder.
bedragen zo’n 2000 tot 2500 euro
optimale opfok. Agrifirm Exlan heeft
We kijken samen met de veehouder
per dierplaats, vertelt De Lange.
een jongveestal ontwikkeld die aan-
naar de investeringsmogelijkheden
“Deze kosten worden snel terug-
sluit bij dit concept”, legt Bé Duitman,
en de praktische uitvoerbaarheid.
verdiend omdat een goed opgefokte
specialist Jongvee bij Agrifirm Feed, uit.
Zo maken we een stal op maat die
vaars al snel €600 per jaar extra
Deze stal is ingedeeld in compartimen-
exact past bij het bedrijf.”
opbrengst geeft. Je moet vooral kijken wat je er op termijn mee verdient.”
ten voor de verschillende leeftijdsgroepen (0 - 14 dagen, 14 dagen –
Kennis bundelen
Duitman: “Het is een investering in
4 maanden, 4 - 6 maanden, ouder
In het plan- en realisatietraject werken
de toekomst van je bedrijf.”
dan 6 maanden). Het deel waar de
Agrifirm Exlan en Agrifirm Feed nauw
jongste kalveren staan is mechanisch
samen, vertelt Duitman. “Als specialist
geventileerd en goed geïsoleerd.
Jongvee kom je regelmatig bij de
Verder is er een voerkeuken en een
veehouder op het bedrijf en ken je
hygiënesluis.
zijn wensen en werkwijze. Deze kennis
Bé Duitman Specialist Jongvee Agrifirm Feed
kunnen we gebruiken om de beste Werkplezier
stal te bouwen voor die specifieke
Johan de Lange, Senior adviseur be-
veehouder.” De Lange: “We bundelen
drijfsontwikkeling bij Agrifirm Exlan:
alle kennis die we binnen de Agrifirm-
Johan de Lange
“Een goede jongvee opfok resulteert in
organisatie hebben om de stal te
Senior Adviseur
robuuste vaarzen en een hogere levens-
bouwen. Agrifirm Exlan begeleidt
Bedrijfsontwikkeling
productie. In het quotumloze tijdperk
de veehouder bijvoorbeeld bij het
Agrifirm Exlan
telt iedere koeplaats. Als veehouder wil
ontwerp, met de aanvraag van de
schakel in succes december 2014
7
Kennis delen en samenwerken
Ruwvoer telen: weten wat je van je land haalt De succesvolle teelt van een gewas vraagt om een gezonde bodem, de juiste bemesting binnen de kaders van de regelgeving en een goede oogst. Of het nu gaat om aardappels of uien, gras of maïs. Naarmate de ruwvoerteelt belangrijker wordt voor melkveehouders, liggen er steeds meer kansen voor samenwerking tussen veehouders en akkerbouwers. “Een veehouder weet vaak precies
“We onderscheiden eigenlijk vijf pijlers
Bodem
hoeveel melk zijn koeien geven, maar
die van belang zijn voor een optimale
In heel veel gevallen is de bodem het
niet wat hij van zijn land haalt”, legt
ruwvoeropbrengst en benutting van
knelpunt. “De bodem is letterlijk en
Toine Heijmans, productmanager
het ruwvoer: bodem, bemesting,
figuurlijk de basis van een goede teelt
Ruwvoermanagement bij Agrifirm
koe, gewas en oogst. Al die factoren
en daar kan heel veel mee mis gaan”,
Feed, uit. “Een akkerbouwer weet dat
moeten in orde zijn en vier van deze
stelt accountmanager Rob van de
wel. Logisch ook, voor de akkerbouwer
vijf punten hebben duidelijke raak-
Lindeloof van Agrifirm Plant.
is de bodem zijn belangrijkste
vlakken met de akkerbouw.”
“Bodemgezondheid, bodemvrucht-
productiemiddel. Daardoor is er in de
baarheid en bodemleven zijn allemaal
akkerbouw veel kennis beschikbaar
thema’s die van groot belang zijn voor
over bodem, bemesting, teelt en oogst.” Heijmans verwacht dat deze akkerbouwmatige kennis voor veehouders heel waardevol kan zijn om de ruwvoeropbrengst te verhogen.
8
schakel in succes december 2014
“De bodem is letterlijk en figuurlijk de basis van een goede teelt.”
de uiteindelijke opbrengst. Veehouders zullen zich daar verder in moeten verdiepen. Daarnaast wordt de mineralenefficiëntie een steeds belangrijker thema. De strenger
Door een akkerbouwmatige benadering van de ruwvoerteelt ontstaan er kansen voor samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders. wordende bemestingsnormen, in
de pH van de bodem in kaart brengt,
te laten aan een expert. Soms betekent
combinatie met de hoge ambities
om op basis daarvan gericht te kunnen
dat dat de veehouder het landwerk
die veehouders met hun land hebben,
bemesten of bekalken. “Maïs is bij
uitbesteed aan een akkerbouwer, in
vragen om een hoge mineralen-
uitstek een gewas dat heel gevoelig
andere gevallen koopt de veehouder
efficiëntie.”
is voor schommelingen in de pH, dus
het ruwvoer aan bij de akkerbouwer.”
hiermee bespaar je niet alleen op Meten is weten
kalk- of meststof, maar verhoog je
Landruil
Van de Lindeloof merkt dat veehouders
de opbrengst ook aanzienlijk.”
Een andere vorm van samenwerking
zoeken naar manieren om hun
die voor beide partijen voordelen heeft,
ruwvoeropbrengst te optimaliseren.
Uitbesteden
is landruil. Een veel voorkomende
“Principes die we in de akkerbouw
Door de akkerbouwmatige benadering
situatie is dat de akkerbouwer
toepassen, kunnen hier zeker aan
van de ruwvoerteelt ontstaan er ook
(poot)aardappelen verbouwt op grond
bijdragen en bovendien zorgen voor
steeds meer kansen voor samen-
van de veehouder en dat de veehouder
een betere mineralenefficiëntie.
werking tussen akkerbouwers en
op zijn beurt gras of maïs teelt op
In de akkerbouw zijn we bijvoorbeeld
veehouders. “Niet alle veehouders
het bouwland van de akkerbouwer.
heel ver met het toepassen van
kunnen of willen zich intensief bezig
Een vergelijkbare situatie komt veel
satellietbeelden en GEO-informatie,
houden met de teelt van hun ruwvoer”,
voor in de bollenteelt, met telers die
waarmee in de veehouderij ook grote
weet Heijmans. “Sommige veehouders
land huren van andere ondernemers.
slagen kunnen worden gemaakt.”
kiezen er bewust voor om zich voor
“Vanuit de akkerbouwer of teler bezien,
Als voorbeeld noemt Van de Lindeloof
100 procent te richten op hun koeien
is landruil in de eerste plaats gunstig
de Veris bodemscan, die plaatsspecifiek
en de melk, en de ruwvoerteelt over
voor de bodemvruchtbaarheid”, stelt
schakel in succes december 2014
9
>
Akkerbouwer Thomas Keur uit Nagele
‘Het gras heeft een gunstig effect op de bodem’ “We teelden altijd 1 op 3 consumptieaardappelen en tarwe, maar dat bracht niet meer genoeg op. Zowel financieel als qua uitdaging. Ik besloot daarom pootaardappelen te gaan telen en kwam toevalligerwijs in gesprek met een veehouder uit de buurt. Hij stelde voor om land te ruilen. Afgelopen jaar hebben we 18 hectare geruild, komend jaar 28 hectare. Eigenlijk huur ik grond van hem en hij weer van mij, voor een marktconform bedrag. Grond voor pootgoed is immers duurder dan voor gras. Op de helft van mijn land staat nu gras. De veehouder bewerkt dat zelf en na twee jaar ploegen we het weer onder. Ik verwacht dat het tweejarige gras en de rundveemest een gunstig effect hebben op de onkruiddruk en de bewerkbaarheid. Daarnaast kunnen we nu beiden zoveel mogelijk hectare telen van het gewas waar we het mee moeten verdienen, zonder de grond uit te putten.”
> Van de Lindeloof. “De bodem heeft
Exlan. “Akkerbouwers moeten bij-
is bijvoorbeeld duurder om te huren
baat bij teeltwisseling en zeker bij
voorbeeld voldoen aan de eisen voor
dan grasland. In ruil voor de waarde-
gewassen als pootaardappelen is het
gewasdiversificatie. Dat betekent dat
vollere grond, kan de akkerbouwer
noodzakelijk om een rotatieschema
ondernemers met meer dan 30 hectare
dan extra plaatsingsruimte aan de
toe te passen. In de praktijk telen
grond minimaal drie gewassen moeten
veehouder bieden, of meer grond in
veehouders binnen zo’n samenwerking
verbouwen. Als dat niet in het bouw-
de ruil inbrengen dan de veehouder.
vooral maïs, maar ik zie juist voor gras
plan past, kan het een oplossing zijn
Froklage: “Je moet elkaar daarin wel
veel voordelen. Gras voegt veel meer
om op een deel van het areaal gras of
kunnen vinden en het zo afspreken
toe aan de bodem, qua organische stof
maïs te verbouwen. Andersom hebben
dat beiden er voordeel van hebben.
en bodemleven.” Voor veehouders is
melkveehouders minimaal 80 procent
Er is een wereld aan varianten mogelijk,
een voordeel van landruil dat ze het
grasland nodig om binnen de derogatie
van het simpelweg verhuren van land
grasland met hoge regelmaat kunnen
te vallen. Landruil kan het dan mogelijk
tot een intensievere samenwerking.”
vernieuwen en daardoor kunnen
maken om toch meer maïs te verbou-
Zeker in dat laatste geval is het van
profiteren van nieuwe, hoogproductieve
wen.”
belang om de voor- en nadelen voor
grasmengsels. Ook betekent het vaak,
iedere ondernemer in beeld te brengen
afhankelijk van de gemaakte afspraken,
Succesvol samenwerken
en open met elkaar te bespreken.
extra plaatsingsruimte voor de mest.
Het ruilen van land kan ook nadelen,
De winst die voortvloeit uit de samen-
of risico’s met zich meebrengen. Voor
werking, zowel in euro’s als in arbeid
Regelgeving
een succesvolle samenwerking is het
en ruimte in wetgeving, wordt zo
Daarnaast kan landruil in sommige
van belang dat de ondernemers de
inzichtelijk. Froklage: “Het is belangrijk
gevallen een antwoord zijn op de eisen
mogelijke voor- en nadelen vooraf
om goede afspraken te maken waarbij
die binnen het nieuwe GLB aan zowel
benoemen en afspreken wat men
er voor beide partijen voldoende
akkerbouwers als veehouders worden
van elkaar verwacht. Het is niet altijd
voordeel te behalen is. Dan word je
gesteld. Dat zegt Arnold Froklage,
voor de hand liggend om één op één
er beiden beter van en dat is natuurlijk
adviseur Mestregelgeving bij Agrifirm
grond te ruilen. Grond voor pootgoed
altijd het doel van samenwerking.”
10
schakel in succes december 2014
Veehouder Simon Alberda uit Dronrijp
‘We worden er allebei beter van’ “Ik ruil ieder jaar grond met een akkerbouwer uit de buurt. Hij teelt pootaardappelen op mijn grond, ik verbouw snijmaïs op zijn land. Zo doen we het al jaren. Ik heb 65 hectare grond en met 125 melkkoeien is dat voldoende, maar op deze manier kan ik regelmatig mijn grasland vernieuwen en daardoor met de nieuwste mengsels werken, die een veel hogere productie opleveren. Afgelopen jaar hebben we goede resultaten behaald met rode klaver. Dat betekent voor de akkerbouwer een heel mooie voorvrucht, voor mij een productief perceel zonder kunstmest. Ieder jaar zitten we samen om tafel om goede afspraken voor dat jaar te maken. Komend jaar zijn er veranderingen in de wetgeving, bijvoorbeeld de regelgeving rondom toeslagrechten en mestverwerking. We moeten daardoor weer zoeken naar een nieuw evenwicht, zodat ik bijvoorbeeld wel voldoende plaatsingsruimte overhoud en de bodemvruchtbaarheid voor beiden goed is. We moeten er wel allebei beter van worden.”
De hoogste ruwvoeropbrengst Door constant onderzoek, proeven en praktijkervaring is er binnen Agrifirm Exlan, Agrifirm Feed en Agrifirm Plant veel kennis aanwezig op het gebied van regelgeving, teelt en voeding. In het nieuwe concept Ruwvoer Totaal® bundelen de drie bedrijven alle kennis die ze in huis hebben. Dat maakt het mogelijk om factoren als bodem, bemesting, gewas en oogst perfect op elkaar af te stemmen voor een hogere ruwvoeropbrengst en een betere mineralenefficiëntie. Uitgangspunt is dat de verschillende factoren elkaar allemaal beïnvloeden en kunnen versterken, zoals de pionnen op een schaakbord. De juiste zetten zorgen voor de hoogste ruwvoeropbrengst.
schakel in succes december 2014
11
feed
Erik van Grinsven
‘ Scherp zijn op voersaldo’ <
Erik van Grinsven
Is er een lage of juist een heel hoge
De puntjes op de i zetten. Dat is de uitdaging van melkveehouder
herkauwactiviteit? Al deze gegevens
Erik Van Grinsven. Het nieuwe concept Gemengd Voeren 2.0 van
koppel je aan het rantsoen en de cijfers
Agrifirm Feed helpt hem om zijn bedrijf te optimaliseren.
die je verzameld hebt. Dat zijn allemaal stukjes van de puzzel.” Messen vervangen
Erik van Grinsven heeft een melk-
2.0 zorgt ervoor dat wij een rantsoen
Deze puzzelstukjes probeert Van
veebedrijf met 215 melkkoeien in
neer kunnen leggen aan het voerhek
Grinsven op de juiste plaats te leggen.
het Brabantse Sint Michielsgestel.
dat exact aansluit bij de behoefte van
Van Grinsven vertelt: “We zagen te
De melkveehouder is een man van
de koeien. Elke hap van elke koe is
veel variatie in de mest en dan ga je
de cijfers: hij brengt veel aspecten
hetzelfde, selectie wordt voorkomen.
alles nalopen. Ik had er nog nooit bij
van zijn bedrijf in kaart en stuurt,
De koeien krijgen een gelijke vertering
stil gestaan, maar Cees kwam met de
waar nodig, bij. Sinds een jaar of 6 is
en dit resulteert in een betere voer
tip: vervang de messen van de voer-
hij al bezig met voerefficiëntie. Steeds
efficiëntie.”
mengwagen. Ze leken wel scherp, maar dat bleek niet zo te zijn. Het wisselen
meer krijgt hij daar grip op. Eén van de manieren om een hoge voerefficiëntie te behalen, is een korte tussenkalftijd, die nu 388 dagen is. Zijn voerefficiëntie ligt inmiddels op 1,56. Van Grinsven:
“ Elke hap van elke koe is hetzelfde”
van de messen heeft zeker resultaat gehad, het voer is nu een mooier, homogener mengsel.” Naast de nieuwe messen in de voermengwagen besloot Van Grinsven ook het advies
“Met het verdwijnen van het melk quotum wordt het nog belangrijker
Puzzel
van Oomen op te volgen om langer te
om scherp te zijn op je voersaldo.”
De aanpak verschilt per bedrijf, legt
mengen. “Dit komt de homogeniteit
Van Grinsven werkt sinds juni vorig
Oomen uit. “Je gaat vooral kijken naar
van het mengsel ook ten goede.”
jaar volgens de principes van Gemengd
de signalen die je oppikt in de stal. Is er
Voeren 2.0. Agrifirm Feed adviseur
selectie aan het voerhek? Zijn koeien
Drogestof ruwvoer
Rundvee Cees Oomen legt uit wat dit
aan het roeren of vissen. Hoe zit het
Wat voor de veehouder ook een
concept inhoudt. “Gemengd Voeren
met de homogeniteit van de mest?
belangrijke stap is geweest, is de
12
schakel in succes december 2014
Bedrijfsgegevens
> Vet 4,45 %
Van Grinsven VOF
> Eiwit 3,68 %
Erik en Marian van Grinsven
> Gemiddelde levensproductie:
> 215 melkkoeien
> Totale voerkosten per 100 kg
42.801 kg bij afvoer > 2.300.000 kg melk > Hectare grond: 79 > Rollend jaargemiddelde: 10.518 kg melk per koe
meetmelk: 12,42 > Waarvan 7,60 krachtvoer en bijproducten > Voerefficiëntie: 1,56
<
E rik van Grinsven (l) en Agrifirm Feed adviseur Rundvee Cees Oomen beoordelen de mest.
aanschaf van een drogestofmeter. “We
veranderen, zag de veehouder.
van om het nóg beter te willen doen.
meten nu regelmatig het drogestofge-
“Bij het voerhek zagen we kuilen in
“Ik ben nu bezig met het optimaliseren
halte van de maïs en de graskuil. Als je
het rantsoen. Het meel zakte uit het
van het ruwvoer, de bodem verbeteren
een kuil van 70 meter bemonstert,
mengsel en de koeien likten het meel
voor een hogere opbrengst. Daar heb
neem je op slechts drie plaatsen een
ertussen uit. Het gevolg: een wisselen-
ik de laatste tijd veel over geleerd en is
monster. Dus dat houdt in dat op de
de mestsamenstelling. De oplossing
nog veel te leren. Er is nog veel winst te
plaats waar je voert een grote afwijking
was simpel: we hebben water toe
behalen in het ruwvoer, in de kwaliteit
kan zitten. Dan ben je het rantsoen tot
gevoegd aan het voer, zodat het meel
en de kwantiteit.” Oomen: “Dat klopt.
drie cijfers achter de komma uit aan
meer plakte. Het resultaat was vrij snel
Een goede kuil is en blijft de basis
het rekenen, terwijl het drogestof-
zichtbaar: de mest van de koeien werd
van een gezonde koe. Erik blijft altijd
gehalte zomaar hele procenten af kan
veel homogener. Ik vind deze resultaten
zoeken naar hoe het nog beter kan.
wijken.”
heel opzienbarend. Het zijn simpele
Dat is zijn uitdaging.” “Het is relatief
dingen, maar het werkt wel!”
gemakkelijk om iets op een hoger plan te brengen, het is lastiger om iets op
Homogene mest
Naast de aanpassingen in de voer-
Hoger plan
een hoger plan te houden. Daar werk ik
mengwagen en de droge stofmetingen,
Van Grinsven is tevreden met de resul-
elke dag aan”, sluit Van Grinsven af.
moest er ook aan het voerhek wat
taten, maar dat weerhoudt hem er niet
Boer on Tour naar Engeland Melkvee
In september ging de Boer on Tour voor Young Dairy Farmers naar het zonnige Engeland. Het thema was: ‘Hoe organiseer ik mijn bedrijf en waarin investeer ik bij krappe marges?’. De dagverslagen en foto’s vindt u op www.agrifirm.com/boerontour Geiten
Begin oktober gingen maar liefst 60 geitenhouders richting Engeland. Mooie bedrijven en een goede sfeer in de groep maakte het een zeer geslaagde Boer on Tour Geit. Bekijk de reisverslagen en alle foto’s op www.agrifirm.com/boerontourgeit
schakel in succes december 2014
13
feed
Bedrijfsvoering doorgelicht
‘ Het loopt beter en ik heb er veel meer plezier in’ <
J oop Langelaan bij zijn vleesvarkens.
In de afgelopen maanden nam vleesvarkenshouder
eindelijk op afgerekend”, legt Agrifirm
Joop Langelaan uit Luttelgeest zijn hele bedrijfsvoering onder
Feed adviseur Varkens Frank Spiekker
de loep. Het leverde hem een beter technisch en financieel resultaat en meer werkplezier op.
uit. Samen met Spiekker besloot Langelaan de schouders eronder te zetten en gestructureerd te werken aan het verbeteren van de resultaten.
Joop Langelaan heeft 1.200
is er veel meer rust in de stal en het
Rust
vleesvarkens en 50 stuks melkvee.
loopt gewoon beter.”
Om de rust bij de varkens terug te brengen, begonnen ze met het
De varkenstak van het bedrijf werd in de afgelopen maanden compleet
AutoFOM
aanpassen van de instellingen van
doorgelicht en geoptimaliseerd. Van
De belangrijkste aanleiding voor de
de computergestuurde droogvoer
de klimaat- en voerinstellingen tot het
optimalisatieslag waren de AutoFOM
installatie (cdi). “Frank heeft het zo
drinkwater en het voer. Het resultaat
punten, die iets achterbleven bij het
ingesteld dat de computer om 9.30
is een wereld van verschil, vindt Joop
streven. “De scores lagen structureel
gaat voeren. Ik controleer de varkens
Langelaan. “De varkens lopen minder
onder de 100 en dat moest hier
altijd om half zes ’s ochtends en dan
uiteen in groei en ze zijn gezonder.
gewoon beter kunnen. Joop levert zijn
moet er overal nog voer in de bakken
Daardoor is de uitval lager en de
varkens in Duitsland en daar vragen ze
zitten. Ze zitten dus maximaal een paar
classificatie van de varkens, de
toch wat luxere varkens. Dat bepalen
uur zonder voer en dat brengt veel
AutoFOM punten, beter. Bovendien
ze met AutoFOM, daar word je uit
meer rust in de stal”, vertelt Langelaan.
14
schakel in succes december 2014
feed
aan het water toe te voegen en in
geplaatst. Dat was eigenlijk het laatste
plaats daarvan het zuur via het voer
puntje op de i.” Om de vinger aan de
toe te dienen. “We gebruiken nu de
pols te houden, zit Langelaan iedere
Effect-lijn, waar extra zuren aan zijn
vier maanden om tafel met de veearts,
toegevoegd om salmonella goed onder
de handelaar en Agrifirm. Spiekker
controle te krijgen. Dat hebben we ook
komt maandelijks op het bedrijf en
samen met de dierenarts besloten, in
geeft tussentijds terugkoppeling over
Duitsland wordt salmonella hard
de technische cijfers.
afgestraft.” Als eindvoer krijgen de varkens de Vleesvarken Robustior
Werkplezier
Effect, een voer op basis van een nieuw
Beiden zijn tevreden met de stappen
grondstofwaarderingssysteem dat
die in de afgelopen maanden zijn gezet.
rekening houdt met de behoeften van
“Er is veel veranderd”, vindt Spiekker.
vleesvarkens boven de 75 kg. Dat zorgt
“De ondernemer en de stal zijn
voor een hogere karkaskwaliteit met
hetzelfde, de rest is bijgesteld. Het is
minder spek op de varkens.
gewoon belangrijk om gestructureerd te werken, bij de basis te beginnen en
Klimaat
dan kun je in korte tijd veel bereiken.”
Tot slot liepen Langelaan en Spiekker
De aanpak betaalt zich in de eerste
het klimaat in de stal na. Ook daar
paar maanden al terug: de AutoFOM-
bleek nog wat te winnen. “We hebben
scores stegen met gemiddeld 1,20
de onderdruk gemeten, de ventilatoren
punten en stijgen nog steeds verder.
nagemeten en de instellingen van de
Bij een opbrengstprijs van € 1,40 is dit
klimaatcomputer nagelopen”, vertelt
een financieel voordeel van 4.47 per
Spiekker. “Naar aanleiding daarvan
plaats per jaar. Langelaan: “Het draait
“Dat werkt prettiger, maar het is ook
hebben we de inlaatventielen
beter en ik heb vooral veel meer plezier
beter voor het beenwerk en ik heb
veranderd om beter te kunnen
in het werk.”
daardoor minder uitval.” De cdi zelf
ventileren en tochtstrips om de deur
bleek heel goed te functioneren.
<
werd ook helemaal doorgelicht en Joop Langelaan (r) met Agrifirm Feed adviseur Frank Spiekker.
Water en voer
Als tweede agendapunt stond het drinkwater op de agenda. Hoewel Langelaan leidingwater gebruikt, was de waterkwaliteit niet optimaal. Spiekker: “Water is het belangrijkste nutriënt voor een varken, dat moet goed zijn. We hebben een reinigingsprotocol opgesteld en op basis daarvan de waterleidingen gereinigd. Joop had zuur op het water staan, om salmonella tegen te gaan, maar dat kwam niet ten goede van de waterkwaliteit.” Spiekker adviseerde daarom om niets
schakel in succes december 2014
15
feed
Succesvol pionieren met SOLIQ
‘ Hoge productie, lage voerconversie’ <
C hiel en Eveline Gielen.
Pluimveehouders Chiel en Eveline
motoren in de voergoot. De capaciteit
technische cijfers. “Ze blijven veel beter
Gielen uit Biddinghuizen zijn niet bang
van de motoren hield bij ons al niet
produceren en zitten goed in de veren.
om iets nieuws uit te proberen. Bij de
over en het vochtige voer is zwaarder.”
De uitval is vanaf het begin laag. De productie is hoog en de voerconversie
introductie van SOLIQ waren ze dan ook de eersten die instapten. “Ik was altijd al geïnteresseerd in vochtig voeren”, vertelt Chiel. “Als kippen niet selectief pikken, en met vochtig voer kunnen ze dat niet, krijgen ze veel meer
“Halverwege de eerste ronde heb ik de investering al half terugverdiend.”
laag. Daarnaast wordt er veel minder uitgesorteerd bij het pakstation.” Investering
SOLIQ vergde voor Gielen een investering van ongeveer een euro per hen. “Dat heb ik nu, halverwege de
nutriënten binnen. Dat is beter voor de Eerste resultaten
eerste ronde, al wel half terugverdiend.
Het droge voer, een mengsel van
Zoals het er nu uit ziet, heb ik het er
Aanpassingen
kernvoer, tarwe en kalksteen, komt op
aan het einde van de ronde uit.” Bij 60
Eind vorig jaar werd SOLIQ geïntrodu-
de gebruikelijke manier de stal binnen.
weken is de productie van 92,3% met
ceerd, net voor het einde van de ronde
Aan het begin van de voergoot wordt
een cumulatieve voerconversie van 2,10.
bij Gielen. De pluimveehouders grepen
de vloeibare legmix toegediend en de
“Het draait gewoon echt goed, daar zijn
dat moment aan om het voersysteem
spiraal mengt dit samen tot een stevig,
wij ook heel blij mee”, lacht adviseur
aan te passen, zodat ze de nieuwe
vochtig mengsel. “Ik merkte meteen
Legpluimvee Jaap Temmermans. “Het
gezondheid, en dus voor de productie.”
ronde begin dit jaar met SOLIQ konden
dat de kippen het beter vraten”, vertelt
echte verschil zie je ongeveer vanaf
beginnen. “We hadden het geluk dat
Gielen. “Ze vinden het lekker en, zoals
week 45. Normaal komen dan de
we al een Bridolay voerspiraal hadden.
de bedoeling was, vreten ze ook al
eerste slijters. Deze ronde zag je dat
Die heb je ook wel echt nodig, met een
het voer op. Niet alleen de lekkerste
nauwelijks. De goede hennen doen
ketting gaat dit niet lukken. Er is een
deeltjes.” Halverwege de ronde, tevens
het net zo goed als altijd, de slechtere
pomp geïnstalleerd, een tank, het
de eerste ronde met hennen van het
hennen doen het veel beter. Het koppel
bijbehorende leidingwerk, de schakel-
ras H&N Brown Nick, kan Gielen de
is uniformer en daardoor blijven de
kast en daarnaast, in ons geval, extra
eerste resultaten ook terugzien in de
gezondheid en de productie op peil.”
16
schakel in succes december 2014
SOLIQ in de praktijk zien? Chiel en Eveline Gielen doen op 14 januari mee met de BOER&VOER dagen van Agrifirm Feed. Collega’s kunnen dan terecht in Bidding huizen om het bedrijf en het SOLIQ voersysteem met eigen ogen te bekijken Daarnaast krijgen ze een rondleiding op de productielocatie van Agrifirm Feed in Meppel. Aanmelden kan via www.agrifirm.com/ boerenvoerdagenlegpluimvee
<
Chiel Gielen (l) en adviseur Legpluimvee Jaap Temmermans.
Pionieren
ondernemers bij wie dit past”, vindt
SOLIQ is een samenwerking van
Temmermans. “SOLIQ is een systeem
Agrifirm Feed, Bonda en Roxell.
voor de innovatieve pluimveehouder,
Het voersysteem van Gielen werd
die echt het maximale uit zijn bedrijf
Mts. Gielen-Dielissen
geïnstalleerd door Roxell-dealer
en uit zijn koppel wil halen. Hij moet
44.500 vrije uitloophennen
SmitsAgro. Gielen “We waren natuurlijk
het niet erg vinden om daar dan wat
45 hectare akkerbouw
het eerste bedrijf, na de testbedrijven,
meer mee bezig te zijn. Die investering
Resultaten 60 weken:
dus het is voor iedereen nog nieuw.
betaalt zich terug, maar het moet bij je
Uitvalpercentage cumm.: 2,35%
We hebben dan ook veel contact gehad
passen.”
Ei per ophok hen: 251,3
Bedrijfsgegevens
Voederconversie cumm.: 2,10
met SmitsAgro en met Agrifirm, zeker in het begin. Het was in het begin een
De foto’s zijn genomen voordat de
Legpercentage: 92,7%
beetje pionieren, maar dat vind ik ook
ophokplicht naar aanleiding van de
2e soort eieren: 3,7%
wel mooi.“ “Chiel en Eveline zijn echt
vogelgriepuitbraak van kracht werd.
Taart voor een uitstekend resultaat Arend en Janneke Hoekstra uit Nijega schakelden twee jaar geleden om van eenden naar vleeskuikens. In deze twee jaar is er veel kennis opgedaan en de resultaten zijn steeds verder verbeterd. De afgelopen ronde waren de kuikens op 36 dagen 2277 gram, met een VC van 1.16. Een fantastisch resultaat. Agrifirm Feed, sector Vleespluimvee, heeft een taartactie voor bedrijven die topresultaten behalen. Arend en Janneke kregen hun welverdiende taart uitgereikt door Agrifirm Feed adviseur Vleespluimvee Rein Ybema.
schakel in succes december 2014
17
plant
www.meststoffen.nl
‘ De kunst van bemesten’ Goed bemesten is niet altijd eenvoudig. Het is een kunst om de verschillende soorten meststoffen in de juiste combinatie, op het juiste tijdstip en op de juiste manier toe te passen. Met de nieuwe website www.meststoffen.nl helpt Agrifirm telers om meer rendement uit hun meststoffen te halen. Ton Stoorvogel (Productmanagement meststoffen) vertelt over de visie van Agrifirm op bemesten. Wat maakt bemesten zo
het beste resultaat. Het luistert heel
zijn maatwerk advies te leveren, gericht
gecompliceerd?
nauw om de bemesting zo uit te
op specifieke bedrijfssituaties.”
“Mede door de constant veranderende
voeren dat het gewas het beste uit de
wet- en regelgeving wordt bemesting
verf kan komen. Dat vergt niet alleen
steeds complexer. Het is soms een hele
kennis van de teelten maar ook kennis
goed assortiment meststoffen
kunst om tot de optimale bemesting
van producten en innovaties. Om de
nodig. Hoe wordt dat samengesteld?
te komen. Daarbij moet niet alleen
kennis van bemesting en bemestings-
“We bieden bewust een breed palet
gekeken worden naar de situatie op
producten binnen Agrifirm op een
aan producten en diensten, om telers
het bedrijf maar ook naar de vele
hoog niveau te houden doen wij ieder
optimaal te kunnen bedienen. Denk
verschillende soorten meststoffen,
jaar veel eigen onderzoek. In 2014 zijn
naast korrelmeststoffen bijvoorbeeld
de verschillende toepassingstechnieken
er 25 proeven uitgevoerd in een grote
ook aan vloeibare meststoffen,
en het toepassingstijdstip.”
diversiteit van gewassen en op ver
bladmeststoffen, bodemverbeteraars
Behalve kennis, is natuurlijk ook een
schillende grondsoorten. Specialisten
en organische mest. Nieuwe producten
Wat is de visie van Agrifirm op
van Agrifirm worden regelmatig
worden pas opgenomen als in
bemesten?
bijgeschoold zodat zij beschikken over
literatuuronderzoek of in eigen proeven
“Bemesting moet altijd gericht zijn op
up to date kennis waarmee zij in staat
in het veld is bewezen dat ze iets
18
schakel in succes december 2014
toevoegen. We kopen meststoffen in bij een groot aantal producenten en daarnaast maken wij onze eigen productlijnen, zoals Top Mix, Grasmix en Top Soil. Exclusief door Agrifirm ontwikkelde lijnen met extra toegevoegde waarde op het gebied van kwaliteit, hogere opbrengst en gebruikersgemak. Producten waarmee de teler meer uit zijn meststoffen kan halen.” Hoe past de website meststoffen.nl binnen het assortiment van Agrifirm?
“Op de site staat ons volledige assortiment, met technische gegevens van de verschillende meststoffen en specifieke bemestingsoplossingen per sector of gewas. Daarnaast vindt u op deze site
Hoogwaardige kuilfolie voor een optimale bescherming
het laatste nieuws over regelgeving, aanbod van organische mest en wordt
Een goed ingekuild product vertegenwoordigt een grote waarde.
er regelmatig aandacht besteed aan
De besparing van een paar tientjes op een goedkopere folie weegt vaak niet op
resultaten uit onderzoek.”
tegen mogelijke beschadigingen en conserveringsverliezen. Kies daarom voor een hoogwaardige Excellent Kuilfolie van Agrifirm.
Haal meer uit uw bodem met Top Soil calcium
Om de kwaliteit van het ingekuilde product te behouden, is het belangrijk om de kuil luchtdicht af te dekken. Hiervoor kan onderfolie worden gebruikt. Onderfolie is dun, soepel en trekt rondom het product, waardoor er minder lucht in de kuil komt. Daaroverheen komt dan de kuilfolie.
Een optimale teelt start met een goede vruchtbare bodem. De nieuwe
Soorten folie
Top Soil calcium lijn van Agrifirm Plant
In sommige gevallen is het bovendien raadzaam een kuilkleed of wandfolie
is een op maat gemaakte bodem-
te gebruiken. In het geval van een gronddek zorgt een kuilkleed over het folie
verbeteraar op basis van jonge
dat de grond niet van de kuil afglijdt. Ook voorkomt het beschadiging van de
zeekalk. Een zeer snel werkende
kuilfolie. Bij een sleufsilo is het aan te raden om een wandfolie aan te brengen,
kalksoort die makkelijk door de bodem
die de wanden van de sleufsilo beschermt tegen kuilzuren.
opgenomen wordt. Hierdoor is er minder kans op uitspoeling van de mineralen. Met Top Soil calcium blijft
Voorkoop
de beschikbaarheid van nutriënten in balans en stabiliseert de pH.
In december starten Agrifirm Plant en Agrifirm Feed de voorkoop van kuilfolie,
De bodemstructuur wordt hierdoor
kuilkleden en zandslurven, tegen extra aantrekkelijke prijzen.
onderhouden en de bewerkbaarheid van de grond verbetert.
Wilt u bestellen of meer informatie? Neem contact op met uw specialist of de afdeling Verkoopondersteuning 088 488 12 10.
schakel in succes december 2014
19
plant
Proefvelden aangelegd
Aaltjes bestrijden met Veris bodemscan <
Gert Veninga (r) en Hans Kuper controleren de wortels van de bollen.
Lelies zijn zeer gevoelig voor wortellesieaaltjes (Pratylenchus penetrans). Vorig jaar is Agrifirm Plant gestart met uitgebreide proeven om aaltjesschade in lelies te voorkomen. De Veris bodemscan blijkt een zeer nuttig wapen in de strijd tegen aaltjesschade. “De Veris bodemscan geeft een gede-
in aaltjesschade te meten. Dit heeft
(Dr). De teler is enthousiast over deel-
tailleerd beeld van een perceel. Het
onder andere te maken met een
name aan de proeven. “Al jaren zoeken
meet het organische stof percentage,
variatie in het organische stof gehalte
we naar manieren om aaltjesschade te
de pH-waarde en de EC waarde van de
van de bodem, de pH-waarde en de
voorspellen. Het ontbrak ons nog aan
bodem”, vertelt Hetty Regeer, project-
textuur van de bodem. “Als we de
een manier om de bodem objectief in
leider R&D van Agrifirm Plant. “Op
verzamelde waarden over elkaar leggen
beeld te brengen. Dat kan nu met de
basis van de scan maakt Agrifirm Plant
en dat koppelen aan de verschillende
Veris bodemscan. Mijn percelen zijn
perceelkaarten die de variatie van deze
bodemvariabelen, kunnen we in de
behoorlijk bont, binnen de percelen
variabelen in beeld brengt. De teler kan
toekomst mogelijk een voorspelling
variëren pH-waarde, organische stof
dan gericht bodemmonsters laten
doen voor aaltjesschade”, vertelt Kuper.
en EC. Voor ons is het dus erg belangrijk
nemen en plaatsspecifiek de aaltjes-
”Deze voorspelling kun je dan koppelen
om de samenstelling van de grond te
populatie laten bepalen.”
aan een advies”, aldus Regeer. “Dat kan
vergelijken met het aantal aaltjes in de
een bestrijdingsadvies zijn, of een teelt-
bodem. Op basis daarvan kunnen we
Voorspelling
advies. Er kan bijvoorbeeld worden
het risico op aaltjesschade inschatten.
Agrifirm Plant teamleider bloembollen
gekozen voor een lelieras dat minder
Het bestrijden van aaltjes wordt steeds
klei Hans Kuper vertelt: “Met behulp
gevoelig is voor aaltjes. Ook kan een
lastiger nu we bijvoorbeeld een middel
van de gegevens die we verzamelen
plaatsspecifieke behandeling met kalk
als Monam bijna niet meer kunnen
met de Veris bodemscan willen we een
helpen om de pH-waarde van de grond
gebruiken. Dat maakt deze proeven
techniek ontwikkelen die bijdraagt aan
te verhogen.”
nog belangrijker dan dat we bij
het voorkomen van aaltjesschade in de
aanvang al dachten.”
bollenteelt. Onze ervaring is dat de
Een objectief beeld
mate van aantasting door aaltjes per
Een van de percelen waar Agrifirm
Vragen of meer informatie?
grondsoort verschilt.” Binnen een
Plant proefvelden had liggen, was het
Neem contact op met uw specialist.
perceel zijn zelfs grote verschillen
perceel van Gert Veninga uit Hijken
20
schakel in succes december 2014
Bodem in balans door BemestingsNavigator <
In 2013 heeft Agrifirm Plant bemestingsonderzoek gedaan in winterprei. Dit
Ronald Hendriksen (r) en Rolf van Dijck.
resulteerde dit jaar in de introductie van de BemestingsNavigator Prei. Ook voor asperges ontwikkelt Agrifirm Plant samen met Altic een BemestingsNavigator. De BemestingsNavigator meet meer-
Een andere aanpassing is het inzichtelijk
van de proeven zal iets anders zijn dan
dere keren per groeiseizoen of een
maken van het stikstofgehalte van de
bij prei, omdat het bij asperges om
gewas over voldoende stikstof, kali en
bodem met twee cijfers: een cijfer
een meerjarige teelt gaat. De eerste
magnesium kan beschikken voor een
stikstof-nitraat en een stikstof-
groeifase na het planten van de kronen
optimale groei, opbrengst en kwaliteit.
ammonium cijfer. Deze werden bij
is bepalend voor de ontwikkeling van
De navigator voor prei is toe aan zijn
elkaar opgeteld, wat een vertekend
het gewas. Er zijn nog niet vaak proeven
eerste evaluatieronde, vertelt Ronald
beeld kan geven. Zo wordt de navigator
geweest in de asperges, dus we komen
Hendriksen, specialist vollegronds-
verder doorontwikkeld.”
nu al tot veel interessante waarnemingen.
groente van Agrifirm Plant.
Die geven ons inzicht in de elementen die Asperges
van invloed zijn op wortelontwikkeling.
gebreksziektenveld
De ontwikkeling van de navigator voor
We willen gerichter sturen op deze
“De BemestingsNavigator Prei is
asperges is nog in de beginfase, vertelt
elementen voor behoud van productie,
ontstaan uit onderzoeken van ons
Rolf van Dijck, specialist Akkerbouw/
en waar mogelijk zelfs de productie te
gebreksziektenveld in Rolde (2013),
Vollegrondsgroenten. “Op het gebreks-
verhogen.”
PPO prei onderzoek uit verleden en de
ziektenproefveld in Rolde , bij PPO
kali trappen proef Agrifirm Plant (2014).
Kooijenburg, voert Agrifirm Plant in
evenwicht
Dit jaar zijn zo’n 10 bedrijven gestart
samenwerking met veredelingsbedrijf
Voor een optimale groei van het gewas,
met de navigator. Na het introductie-
Limgroup uit Horst een tweejarig
zowel prei als asperges, is het vooral
jaar hebben we de BemestingsNaviga-
onderzoek uit in de aspergeteelt.
van belang dat alle elementen in de
tor iets bijgeschaafd. De Bemestings-
Daarnaast worden percelen van negen
bodem in evenwicht zijn, vervolgt
Navigator voert nu twee keer een
aspergetelers gemonitord. Door de
Van Dijck: “Elementen kunnen elkaar
bodemanalyse uit. Vijf weken na plant
planten nauwgezet te volgen, gaan we
onderdrukken, of bevorderen juist
kijken we naar de bodemvoorraad, tien
elementengebreken sneller herkennen
de opname van elkaar. Dat moet je
weken na plant naar de bodem én de
en onderscheiden. We kunnen tevens
zorgvuldig afstemmen. De Bemestings-
plant: het groeistadium van de plant
onderzoeken welk element effect heeft
Navigator is hierbij een zeer nuttige
en de gewenste oogstdatum.
op de groei van de asperge. De opzet
tool.”
schakel in succes december 2014
21
plant
Plaatsspecifiek bekalken
‘Het is belangrijk om bodem in kaart te brengen’ De juiste bemesting op de juiste tijd en plek. Het wordt steeds
kan de taakkaarten gebruiken om
belangrijker voor akkerbouwers om hun bodem optimaal te
plaatsspecifiek te bekalken.”
bemesten. Loonwerker Gerwin Peters weet dit als geen ander.
Bodem optimaliseren
Met behulp van bodemkaarten, gemaakt door de Veris bodem-
Peters ziet veel voordelen in het
scan, voert Peters plaatsspecifieke bekalking uit.
gebruik van de bodemkaarten en de Veris bodemscan. “Akkerbouwers mogen steeds minder bemesten.
Gerwin Peters heeft een loonbedrijf in
bodemscan, een gezamenlijke
De bemesting die er wél op mag, moet
Odiliapeel. Vorig jaar is hij gestart met
adviesdienst die is ontwikkeld
dan op het juiste moment komen en
plaatsspecifiek bekalken. Hij vertelt
door Agrometius en Agrifirm Plant.
vooral op de juiste plaats. Daarom is
waarom: “We zijn in het bedrijf al
John Albers, specialist loonwerk bij
het essentieel om je bodem goed in
behoorlijk intensief bezig met GPS. Niet
Agrifirm Plant, legt de werking van de
kaart te hebben. Voorheen waren er
alleen met het recht sturen, maar ook
Veris bodemscan uit. “De bodemscan
standaard adviezen voor het strooien
met het aansturen van verschillende
meet onder andere het organische
van kalk. Maar er zijn veel verschillen
zaaimachines. Het werken met bodem-
stof gehalte en de pH-waarde van de
binnen een perceel. Daar werd
kaarten en plaatsspecifiek bemesten
bodem. Agrometius voert de bodem-
helemaal geen rekening mee
past daarom precies bij ons bedrijf.”
scan uit, in opdracht van de akker-
gehouden.” Albers vult hem aan:
bouwer. De gegevens van de scan
“De pH waarde kan binnen een perceel
Bodemkaarten
verwerkt Agrifirm Plant in digitale
zelfs variëren van 6,8 tot 4,2. Dat is een
De bodemkaarten die Peters gebruikt,
kaarten, en wij gebruiken deze kaarten
groot verschil. Als je op een gedeelte
zijn gemaakt met behulp van de Veris
om de teler te adviseren. De loonwerker
van het perceel waar de pH al 6 of
22
schakel in succes december 2014
plant < Loonwerker Gerwin Peters
hoger is, kalk gaat strooien, is dit
houden.” Peters: “Je gaat uiteindelijk
specialist hem aan. “Als je bedenkt
eigenlijk zinloos. Maar als de pH 4,2 is,
voor het beste resultaat voor al je
dat een te lage pH-waarde kan
breng je met een standaard bemesting
gewassen. Niet alleen nu, maar ook
leiden tot een opbrengstverlies van
nog te weinig kalk naar de bodem.
voor de komende jaren. Bekalken doe
20 procent, dan is wat mij betreft een
Plaatsspecificieke bekalking is dus een
je tenslotte voor vier jaar, dus je moet
kalkbemesting niet meer dan logisch.”
uitstekende methode om je bodem en
goed in beeld hebben wat je de komende
Precieze cijfers over wat dan precies
de gewasopbrengsten te optimaliseren.”
vier jaar gaat telen. De pH-waarde in je
die opbrengsten zouden zijn, hebben
perceel zakt ook ieder jaar, dit is iets
de adviseur en loonwerker nog niet.
waar je alert op moet zijn.”
Daarvoor is het te vroeg, leggen ze uit.
Wanneer uitvoeren?
De Veris bodemscan kan het beste
Peters: “Dit is het eerste jaar dat we
uitgevoerd worden in de periode na
Opbrengsten
ermee gewerkt hebben, we kunnen
de oogst, zodat indien nodig in de
“Met een plaatsspecifieke bekalking
nu nog niet heel veel zeggen over de
wintermaanden of in de lente nog een
kun je op een efficiënte manier
resultaten. Het duurt wel zo’n twee
kalkbemesting kan worden uitgevoerd.
omgaan met kalk. Je bespaart kalk op
jaar voordat we uit eigen ervaring
De taakplannen, die binnen 6 weken
plekken waar de bodem het niet nodig
resultaten kunnen zien.” Albers: “De
na de scan gereed zijn, worden volledig
heeft en je geeft de bodem meer kalk
pH-waarde van de bodem komt wel
afgestemd op het bouwplan van de
op plekken waar de pH-waarde laag is.
sneller op peil. We weten uit proeven
akkerbouwer. Albers: “De suikerbieten-
Plaatsspecifiek bemesten lijkt duur,
dat de juiste pH-waarde dé basis is
teelt heeft bijvoorbeeld een hogere
maar de kosten vallen reuze mee.
voor een goede gewasgroei.”
pH-behoefte dan een aardappelteelt.
Vooral als je ziet wat het je potentieel
Als er suikerbieten in het bouwplan
kan opleveren”, aldus Peters. “Grond is
Meerwaarde
zitten, moet je hier rekening mee
schaars en duur”, vult de Agrifirm Plant
Toch twijfelt Peters er niet aan dat de resultaten goed zullen zijn. Peters: “Als
<
Loonwerker Gerwin Peters (r) en John Albers, specialist loonwerk bij Agrifirm Plant.
je hiermee start moet je er vertrouwen in hebben dat het meerwaarde heeft voor de toekomst. Het is een investering in de toekomst die niet meteen tot uitbetaling komt. Dat duurt wel enkele jaren. Maar het is volgens mij ook geen optie om maar gewoon verder te gaan op de voet waarop we het al jaren hebben gedaan. Dat is niet meer van deze tijd. De technieken zijn er nu om het allemaal beter en professioneler te doen. Daar wil ik gebruik van maken, ook om in de toekomst een stukje meerwaarde te blijven bieden aan mijn klanten.” Meer informatie over de mogelijkheden om uw bodem te optimaliseren en de Veris bodemscan inzetten? Neem dan contact op met uw specialist.
schakel in succes december 2014
23
“Vincent investeert in nieuwe technieken en daarmee in de toekomst van zijn bedrijf.” Ton Witte teamleider bloembollen zand Agrifirm Plant
“ Het mestbeleid is complex en verandert continu. Wij zijn hier hele dagen mee bezig en kunnen er dus het maximale uithalen voor de veehouder.” Arnold Froklage adviseur mestregelgeving bij Agrifirm Exlan
“Met Ton kan ik goed sparren. Ik vind het mooi dat hij het resultaat “Ik bespreek de berekeningen altijd met vanen deArend, klant altijd zet.” Agrifirm Exlan zodatvoorop hij overal van op de hoogte is en zich met een Vincent van Gijtenbeek gerust hart op zijnLoonbedrijf koeien kanM.richten.” eigenaar Agrarisch Konijn B.V. Jan de Groot, adviseur Rundvee Agrifirm Feed
Samenspel Vincent van Gijtenbeek is sinds 2004 samen met zijn schoonvader eigenaar van Agrarisch Loonbedrijf M. Konijn B.V. in St. Maartensvlotbrug. De ondernemer heeft zo’n 30 medewerkers in dienst. Het loonbedrijf werkt veel in de bloembollenverzorging en teelt daarnaast, deels op contractbasis, bloembollen, eerste jaar plantuien, winterpeen en waspeen. Van Gijtenbeek heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd in machines die plaatsspecifiek bemesten,- strooien en - spuiten. Ook werkt hij sinds dit jaar met taakkaarten van de Veris scan. De loonwerker wil zijn onderneming verder brengen, zijn resultaten én de resultaten van zijn klanten optimaliseren. Agrifirm Plant teamleider bloembollen Ton Witte helpt hem daar bij. Witte komt nu zo’n drie jaar bij Van Gijtenbeek. Hij bezoekt het bedrijf één samen naar de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van precisielandbouw.
colofon
schakel in succes is het relatiemagazine van Agrifirm en verschijnt 6 keer per jaar. Redactie Afdeling Communicatie Agrifirm (communicatie@agrifirm.com) Fotografie Marcel Bekken, Ivo Hutten, Wim Roefs en Agrifirm Concept en realisatie JEEN bureau voor communicatie Drukwerk Ten Brink, Meppel
ISSN 2211-5811
keer in de twee weken. Ze sparren over teeltverzorging, veranderingen op het gebied van mestwetgeving, het gbm-beleid en ze kijken