Innovating for a Innovating for a healthier, more healtier, more sustainable world
sustainable world
Executive summary Context
target group and problem wil be determined. After
As result of the babyboom period there is a
this proces, research wil be done to determine
substantial majority of 65+. At the moment they
trends in the technological branch which are
are the biggest target group that could use extra
applicable to the smart-object. It is important to
support. Especially now there is a lot of economic
think innovatively and to see what it has to offer for
retrenchment whereby this group especially
the future.
has been affected. It is therefore important to investigate this subject so new solutions can be
This information will be the base of the smart-
developed.
object. A physical and digital prototype must be made. The prototype must be substantiated with
Philips is a company that is engaged in many
a draft report so the client can work this out. All
different areas. In addition to the well known
of this will be pitched tot the client (Philips) on a
light, display and audio products they also have a
professional way.
medical branch called Philips Healthcare. This part of the company is actively engaged with elderly.
Project plan
They develop products specifically aimed at older
The research was started by choosing a target
people that gives them a useful addition in their
group. The project team choose to focus on the
daily life.
beginning phase of Alzheimer. The reason for this is that the members of the group all have their
Assignment
own personal experience with this and it created a
Regarding the care for the elderly Philips asked
strong motivation to further explore the subject.
students of Avans University of Applied Science to develop a smart-object. The object should help
Desk and field research shows that the target
elderly and give support in general daily activities.
group misses structure and overview. This makes
were needed. Before the start of the development
them dependent on outside assistance. Help is
of the object it is important to focus on a specific
offered through support and unburden them in
target group. Through desk and field research the
activities that became difficult. The relinquishment 2
of daily activities (tasks) gives these people a
automatically raise their self-confidence. Besides
feeling of not being not useful for their social
that it is also important that they remain to be
environment. This results in a decrease of the
active since this is a positive effect on the brains. It
self-confidence and increases de feeling of
will not stop the proces of Alzheimer but it slows it
dependency for this group.
down.
Since the target group wants to be independent
The smart cutting board wil be interactive. It has
as much as possible it is important to focus on
an interface and a holographic cookbook which is
this aspect. The focus will be on stimulating and
linked to a recipe database. The cutting surface
maintaining the confidence of these people. The
helps the user by advising cutting lines, and
goal of this is to stimulate self-confidence whereby
showing the weight of the product. The cookbook
the elderly people get the feeling of being useful
serves as a cooking helper that step by step will
and independent again. In addition this wil improve
explain what is expected from the user. Through
the general feeling of satisfaction and happiness.
the steps and example videos it will be a fill in exercise for the elderly. In this way cooking will
This thought fits into the idea of Philips, since
be a lot easier. Also the user wil get the feeling
Philips has the ideals to innovate useful
that he is not cooking on his own what makes
developments that change the lives of people.
it more enjoyable. The recipe database will be
Especially because Philips focuses on the
developed in co-operation with Albert Heijn. This is
relevance for the target group.
a convenient feature because this way the elderly can order their ingredients for the next meal.
Product To tackle this problem the project group developed a smart cutting board. The cutting board improves the independency of the elderly during cooking. To be able to cook independently gives these people the feeling that they are useful again. This will 3
Executive summary (NL) Context (NL)
bepaalde doelgroep in kaart te brengen met een
Als gevolg van de babyboom is er op dit moment
specifiek probleem. Doormiddel van desk en field
een forse meerderheid aan 65 plussers. Op dit
research word de doelgroep en het probleem
moment zijn zij de grootste doelgroep die er is
vastgesteld. Na dit proces word er onderzoek
en kunnen extra hulp goed gebruiken. Zeker nu
gedaan naar bepaalde trends in de technologische
er in deze tijd veel bezuinigingen worden gedaan
branche die van toepassing kunnen zijn voor
binnen de de zorg. Hierdoor worden zij getroffen
het te ontwikkelen smart-object. Belangrijk is om
zonder dat ze hier enige invloed op hebben. Het is
innoverend te denken en te kijken wat dit voor
dan ook belangrijk dat hier onderzoek naar word
de toekomst kan bieden.Met deze informatie
gedaan waaruit nieuwe oplossingen ontwikkeld
start je het ontwikkelen van het smart-object. Er
kunnen worden.
word verwacht een fysiek en digitaal prototype gemaakt te worden. Dit alles word onderbouwd
Philips is een bedrijf die zich op veel verschillende
met een ontwerp rapportage en een pitch zodat het
gebieden inzet. Naast de wel bekende licht,
overgedragen kan worden aan de opdrachtgever
beeld en geluid producten heeft philips ook
en gerealiseerd kan worden.
een medische kant namelijk Philips Healthcare. Daarmee zetten zij zich actief in voor de ouderen.
Project plan (NL)
Ze ontwikkelen producten die specifiek gericht zijn
Het onderzoek werd gestart met de keuze van de
op ouderen die ze een zinvolle toevoeging geeft in
doelgroep. Het project team heeft zich gericht op
de het dagelijks leven.
de beginnende fase van Alzheimer. Deze keuze is gemaakt aangezien de leden binnen het team
Assignment (NL)
allemaal een persoonlijke ervaring hebben met
Omtrent de zorg voor ouderen heeft Philips
personen die een vorm van Alzheimer hebben.
studenten van Avans Hogeschool gevraagd
Dit zorgde voor een sterke motivatie om te gaan
om een smart-object te ontwikkelen. Het object
verdiepen in het onderwerp.
dient als doel te hebben de ouderen hulp en ondersteuning te bieden op punten waar nodig is. Voor het ontwikkelen is het van belang een 4
Uit desk en field research is gebleken dat de
Product (NL)
doelgroep structuur en overzicht mist. Hierdoor
Om dit probleem te bestrijden is er een smart-
zijn ze afhankelijk van hulp buitenaf. Hulp word
snijplank ontwikkeld. Deze snijplank bevorderd en
geboden in het ondersteunen of ontlasten bij
behoud de zelfstandigheid van ouderen tijdens
bepaalde taken waar deze mensen moeite mee
het koken. Het zelfstandig kunnen blijven met
hebben. Het project team constateerde dat dit
bijvoorbeeld koken geeft deze ouderen het gevoel
niet de juist aanpak is van het probleem. Het
weer nuttig te kunnen zijn voor anderen. Dit zorgt
uithanden geven van dagelijkse handelingen geeft
ervoor dat hun eigenwaarde stijgt wat automatisch
de ouderen het gevoel niet nuttig te zijn voor hun
meer zelfvertrouwen creëert. Naast dat is het ook
omgeving. Dit resulteerde in een daling van het
belangrijk dat ze actief blijven wat positief effect
zelfvertrouwen. Aangezien de doelgroep graag
heeft op de herensen.
‘zelf’ dingen wil blijven doen is het belangrijk om hier op in te spelen. De focus ligt op het stimuleren
De snijplank is interactief. Het beschikt over
en behouden van de zelfstandigheid van de
een interface die verwerkt is in de plank en een
doelgroep. Het doel hiervan is het geven van meer
holografisch kookboek met een recepten database.
zelfvertrouwen waardoor hun eigen waarde stijgt
Het snij oppervlak helpt de gebruiker bij het snijden
en ze zich weer nuttig voelen naar de mensen
door het aan geven van de snij richting. Het
om zich heen. Iets wat ze voldoening geeft en
kookboek dient als kookhulp die stap voor stap
gelukkig maakt. Deze gedachte pas in het plaatje
uitlegt wat er van de gebruiker verwacht word.
van Philips. Aangezien Philips de idealen heeft als
Doormiddel van bepaalde stappen en voorbeeld
“het ontwikkelen van zinvolle innovaties die het
videos word het een simpele invul oefening voor
leven van mensen verbeterd” is het goed om op dit
de ouderen. Dit geeft de gebruiker het gevoel
vlak een smart-object te ontwikkelen. Zeker omdat
niet alleen te zijn tijdens het koken wat het een
Philips vooral de focus legt op de relevantie voor
stuk prettiger maakt. De recepten-database word
de doelgroep.
ontwikkeld in samenwerking met Albert Heijn. Dit is een handige bijkomstigheid aangezien de gebruiker hiermee zijn ingrediënten kan bestellen voor de volgende maaltijd. 5
Inhoud 1 Inleiding
7
2 Doelgroep beschrijving
8
3 Marktbeschrijving
14
4 Doelstelling
4.1. Product design-briefing
17
5 Idee-ontwikkeling
5.1. Idee-richtingen
20
5.2. Feedback / Ruw concept
24
6 Concept-ontwikkeling
6..A. Product ontwerp
26
6.2.Vormgeving
46
7 Evaluatie
7.1. Terugkoppeling naar doelgroep
52
7.2. Plaatsing in maatschappelijk context
54
7.3. Plaatsing in technologische context
58
8 Bronvermelding
64
9 Bijlage
9.1. Interactieve snijplank
70
9.2. Paper prototyping
80
9.3. Product vormgeving
84
6
1 Inleiding Context project Als gevolg van de babyboom is er op dit moment een forse meerderheid aan 65 plussers. Zij zijn op het moment de grootste doelgroep die er is en kunnen extra hulp goed gebruiken.
Het project team is daarom aan de slag gegaan met het maken van een smart-object voor Philips. Het product is gerichticht op mensen met een beginnende vorm van Alzheimer. Uit onderzoek is gebleken dat deze groep mensen vooral een gemis heeft aan overzicht en structuur. Het team probeert vooral hier op in te spelen zodat de doelgroep hun zelfstandigheid behoud en hun eigenwaarde stijgt.
Deze rapportage is gemaakt om inzicht te krijgen over dit project. De behalndelde factoren zijn: • Doelgroep • Markteschrijving • Doelstelling • Idee ontwikkeling • Concept ontwikkeling • Evaluatie
7
2 Doelgroep
beschrijving
Het project draait rondom het thema Ouderen.
Omschrijving
Het team heeft zich binnen dit kader gefocust op
De doelgroep waarop het team zich richt zijn
de beginnende fase van Alzheimer. Aangezien
ouderen (55+) met een beginnende vorm
Philips de idealen heeft om zinvolle innovaties te
van alzheimer. Zij wonen veel al thuis en zijn
onwikkelen is de gedachten om deze mensen hun
afhankelijk van hun (klein)kinderen of partner.
zelfstandigheid te stimuleren en te behouden. Doordat zij hulp-behoevend zijn ontstaat er
Probleem
frustraties aan beide kanten wat voor onnodige
Uit desk en field research is gebleken dat de
problemen kan zorgen. Naast de ziekte die de
doelgroep zich te vaak nutteloos voelt aangezien
ouderen hebben, hebben zij ook gebreken die
er wegen hun Alzheimer te veel werk uithanden
iedereen krijgt wanneer hij of zij ouder wordt,
genomen word. De reden die hiervoor vaak
namelijk het achtruigaan van de gezondheid of de
gegeven word is deze mensen moeite hebben
lichamelijke beperkingen die kunnen ontstaan.
met bepaalde handelingen en in het bijzonder
Deze ouderen verliezen door hun gebreken sneller
meerdere taken tegelijk. Maar is het uit handen
de structuur en overzicht in het dagelijks leven wat
nemen van taken wel de juiste oplossing? Deze
slecht is voor hun zelfvertrouwen en daarnaast het
mensen willen juist graag ‘zelf’ dingen doen en
gevoel krijgen dat ze niet nuttig kunnen zijn.
ondernemen. Het zelfstandig kunnen functioneren geeft ze meer zelfvertrouwen, hun eigen waarde stijgt en ze krijgen het gevoel weer nuttig te kunnen zijn voor de mensen om hen heen.
8
9
Harry Engelenhaar, gepensioneerd
‘Zolang ik alles kan heb ik geen Alzheimer’ Naam: Harry Engelenhaar
Achtergrond.
Leeftijd: 85 jaar.
Dit is Harry, hij is 85 jaar en al 65 jaar gelukkig
Baan: Klokkenmaker.
met zijn vrouw Gerda. Harry leidt aan beginnende
Opleiding: Hij volgde de opleiding tot
Alzheimer, hij praat hier liever niet over. Zolang ik
horlogemaker aan de Christiaan Huygensschool in
alles kan heb ik geen Azlheiemer, aldus Harry. Zij
Rotterdam.
hebben drie kinderen: Bert (55), Jet (52) en Dirk
Familie: Getrouwd met Gerda en hebben samen
(50). Zij hebben allen al een eigen gezin met
drie kinderen en acht klein kinderen.
kinderen. Elke ochtend staat Gerda een ontbijt te
Woonplaats: Oud- bijerland.Inkomen: Hij heeft
maken voor zichzelf en Harry, dit vinden ze een
een pensioeninkomen van € 767,39 per maand.
belangrijk moment. Samen de dag beginnen met een goed ontbijtje. Beiden zijn ze al met pensioen, Harry was vroeger klokkenmaker. Hij had een eigen bedrije aan huis waar hij zelfstandig klokken maakte. Gerda was huisvrouw, hierdoor hadden ze heel de dag contact met elkaar. 10
Harry komt een uit een grote familie met negen
Gebruik.
kinderen. Hij heeft veel herinneringen aan het eten,
Harry is erg bewust van het feit dat hij ouder wordt
er was weinig maar het was er altijd gezellig. Dit
en dingen op den duur niet meer kan. Samen met
hebben Harry en Gerda altijd belangrijk gevonden,
Gerda koken ze nog elke dag zelf, ze zouden er
zelf koken en samen eten. Ze wonen in een twee
niet aan moeten denken om dit niet meer zelf te
onder een kap koopwoning, bij de woning staat
kunnen doen.
een garage wat vroeger diende als werklpaats voor Harry.
Wensen. De wensen van Harry zijn simpel, zolang hij zijn
Nu is dit de hobby ruitme, waar Harry sinds zijn
familie nog veel ziet, zijn hobby’s kan doen en op
pensioen veel tijd doorbrengt. Hij heeft nu eindelijk
zijn eigen plek kan wonen is hij een tevreden man.
tijd voor zijn hobby’s. Harry ziet zijn kinderen en kleinkinderen wekelijks, er komt altijd wel iemand
Behoeftes.
op bezoek. Samen met zijn zonen gaan ze vaak
• - Zelf blijven koken.
bbqen, dit doen ze al vanaf dat de kinderen klein
• - Blijven wonen waar hij woont.
waren.
• - Liefde van familie ontvangen.
Inmiddels sluiten de kleinkinderen ook vaak aan bij de bbq partijdjes. Harry vind het belangrijk dit nu nog veel te doen, voor je het weet is het niet meer mogelijk. Harry geniet elke van zijn leven, maar vooral geniet hij van zijn vitaliteit.
11
Els van den Vlier, Tantartsassistent
‘Echte Brabantse gezelligheid aan de eettafel’ Naam: Els van den Vlier
Achtergrond.
Leeftijd: 57 jaar.
Dit is Els, ze getrouwd met Diederik. Samen
Baan: Tantartsassistent
hebben ze twee kinderen Treintje (23) en Pieter
Opleiding:MBO niveau 4
(20). De kinderen zitten nog op school, iedere
Tandartsassistent, Eindhoven
ochtend maakt Els lunchpakketjes voor de
Familie: Getrouwd met Diederik en hebben samen
kinderen en haar man. Dit doet ze met veel plezier,
twee kinderen.
daarna gaat ze naar haar werk.
Woonplaats: Hij heeft een pensioen inkomen van € 2851,- per maand.
Ze werkt als tandartsassistent, binnenkort gaat ze dit partime doen. Els heeft namelijk Alzheimer, in de eerste fase. Hierdoor kan ze nog alles, maar dit kan snel veranderen. Els is bewust van het feit dat ze het steeds meer achteruitgaat met haar gezondheid. Dit weerhoud haar er niet van om verder te leven zoals ze altijd deed.
12
Echter sinds de constatering van Alzheimer is ze
Gebruik.
meer gaan genieten. Ze besteed veel aandacht
Els is bewust van haar Azlheimer, ze wil er alles
aan haar familie en vrienden. De familie is een
aan doen om zo lang mogelijk vitaal te blijven.
hechte familie, samen ontbijten en avondeten. Echte Brabantse gezelligheid aan de eettafel zoals
Wensen.
Els altijd zegt.
Els haar wensen zijn simpel, lang en gelukkig leven.
Haar man Diederik heeft een fulltime baan als machinist, hij denkt nog niet zo aan de hoe het in
Behoeftes.
de toekomst zal gaan met Els. Zolang ze alles nog
• Zelfstandig blijven zolang het kan.
zelf kan is er geen reden voor paniek.
• Veel leuke dingen doen met de familie. • Ondernemend blijven en niet bij de
Els heeft steeds vaker last van het feit dat ze
pakken neer zitten.
dingen vergeet, de hele familie helpt mee om dit om te zetten naar iets positief. Ze bedenken er spelletjes omheen zodat ze er om kunnen lachen. Ze willen allemaal graag dat Els zo lang mogelijk zelfstandig blijft, en alle klusjes in huis kan blijven uitoefenen. .
13
3 Marktbeschrijving Philips Missie
Belangrijke innovaties
De missie van Philips is het bedenken en
De kracht van Philips is dat ze steeds blijven
ontwikkelen van producten die het leven van
innoveren in zinvolle ontwikkelingen die het leven
mensen verbeteren. Ze leggen dus vooral de
van mensen verbeterd. Dit is wat ze al doen
‘’focus op de relevantie’’ voor de klant/doelgroep.
sinds het begin van het bedrijf. Dit heeft geleid
Daarnaast zijn er nog een aantal uitgangspunten
tot een aantal belangrijke uitvindingen, zoals
waar Philips zich als bedrijf voor inzet:
röntgenapparatuur, de compacte audiocassette en
• De wil om te winnen
de CD.
• Het heft in handen nemen • Samen uitstekend presteren
Geschiedenis Philips werd opgericht in 1891 in Eindhoven om te
Visie
voldoen aan de groeiende vraag naar
Philips wil doormiddel van hun innoverende
gloeilampen na de toenemende beschikbaarheid
producten de wereld om ons heen gezonder en
van elektriciteit. Rond 1930 ging Philips opzoek
duurzamer maken. Denk bijvoorbeeld aan de
naar een handelsmerk dat het merk Philips op een
betaalbaarheid van de zorg, de noodzaak om
unieke manier zou vertegenwoordigen. De wel
zuinig met onze energiebronnen om te gaan en het
bekende cirkel met de golven en steren ontstond
streven naar persoonlijk welzijn. Het doel daarbij
hieruit. Philips bracht rond die tijd veel radio’s en
is om over een aantal jaar (2025) de levens van 3
grammofoonspelers uit. Het Philips van nu is in
miljard mensen te hebben verbeterd. Daarnaast
zo verre geïnnoveerd dat ze zich nu veel meer
is de relatie tussen bedrijf en personeel erg sterk
focussen op de wensen van de klant wat weer
door de passie die ze met elkaar delen waardoor
terug komt in het merkslogan ‘innovation and you’.
ze een grote meerwaarde creëren voor hun klanten en aandeelhouders.
14
Philips en ouderenzorg Philips is een bedrijf die zich op veel verschillende gebieden inzet. Naast de wel bekende licht, beeld en geluid producten heeft philips ook een medische kant namelijk Philips Healthcare. Daarmee zetten zij zich actief in voor de ouderen. Ze ontwikkelen producten die specifiek gericht zijn op ouderen die ze een zinvolle toevoeging geeft in de het dagelijks leven. Philps stelt dat er vier aspecten izjn die bijdragen aan gezond ouder worden: • vergrijzing van de samenleving • persoonlijk ervaren van ouder worden • vaardigheden • publieke/private beleidsregels
Deze vier aspecten gebruiken ze om na te denken over oplossingen voor de vergrijzende samenleving die tot positieve veranderingen kunnen leiden om zo een samenleving tot stand te brengen waarin gezondheid en het welzijn van een vergrijzende bevolking centraal staat.
15
4
Doelstelling Het probleem Ouderen met een beginnende vorm van Alzheimer heben moeite met het houden van overzicht en structuur. Hierdoor zijn deze mensen afhankelijk van de hulp buitenaf. Door het uithanden nemen van taken krijgen deze mensen het gevoel niet nuttig te zijn voor hun omgeving en dat resulteerd in het dalen van hun zelfvertrouwen. Het is daarom belangrijk om te zorgen dat mensen met een beginnende vorm van Alzheimer zoveel mogelijk zelfstandig kunnen blijven wat positieve bijdrage leverd aan hun eigenwaarde en zelfvertrouwen.
De doelgroep De focus ligt op de thuiswonende 55 plusser die een beginnende vorm van Alzheimer heeft. Ze zijn hulpbehoevend en krijgen vaak steun van hun partner of (klein) kinderen. Naast Alzheimer hebben ze ook te maken met de reguliere ouderdomsverschijnselen waardoor ze het extra zwaar hebben.
16
4.1 Product-design briefing
Functionaliteit & usability
Om in te spelen op het probleem van de
De functionaliteit van de snijplank is voornamelijk
gekozen doelgroep ontwikkelt het projectteam
te helpen met het voorbereiden voor het koken,
een smartsnijplank. Het smart-ojbect helpt deze
maar niet om het over te nemen. Het is niet
mensen zelfstandig te blijven koken. Het is
vervangend, omdat deze mensen zo lang mogelijk
relevant voor Philips aangezien zij staan voor het
zelfstandig willen blijven. Voorbeeld: Iemand wilt
ontwikkelen van zinvolle innovaties die het leven
bijvoorbeeld aardappels met vlees bereiden.
van mensen verbeterd.
Het recept wordt geprojecteerd voor hem/haar en vervolgens kan je het vlees afwegen op de
Omschrijving
weegschaal. Als je het daarna op de snijplank legt
Het is een snijplank die de doelgroep moet helpen
komen er hulplijnen om je te laten zien hoe je het
bij de voorbereiding voor het koken. Deze snijplank
beste kan snijden. Op het messenblok licht er een
heeft namelijk verschillende functies:
lampje op bij welk mes je het beste kan gebruiken.
• Hij geeft op het snijvlak aanwijzingen hoe
De snijplank houdt er rekening mee hoeveel je van
iets nodig hebt, zodat je genoeg voedingsstoffen
je vlees/vis/etc. het beste kan snijden.
• Hij heeft een ingebouwde weegschaal.
binnen krijgt. Zo werkt het met alles wat je moet
• Hij laat je stap voor stap zien hoe je
snijden en op de snijplank legt. We hebben het
het recept moet volgen, door middel van
bewust eenvoudig gehouden, omdat we de
een holografische projectie.
essentie van het koken niet willen afnemen.
• Hij meet hoeveel bacteriën er zowel op het
product als de snijplank zit.
De snijplank staat ook in verbinding met een messenblok, deze geeft aan welk mes je het beste kan gebruiken voor welk product. En deze houdt ook bij wanneer een mes vies is als je het terugstopt, zodat je het nog moet schoonmaken. 17
Techniek
Look & feel
• Recepten: Als je een recept aanklikt
De look van de snijplank wordt een strak en simpel
op de snijplank ontstaat er een hologram
design. De snijplank is rechthoekig en bevat geen
die projecteerd in de lucht. Hierop kun je
hoekige randen. De snijplank wordt voornamelijk
vervolgens het recept volgen ngebouwd
van hout gemaakt, maar het heeft kunststof details.
in de snijplank, dit is makkelijk, omdat je zo
Je kan het concept zien bij het beeldmateriaal.
niet nog een keer moet communiceren
met een ander apparaat maar alleen met de
Het doel is om de eigenwaarden van de gebruiker
snijplank.
te stimuleren door een hulpmiddel te geven, wat
• Snijvlak: Op het snijvlak worden hulplijnen
niet als een hulpmiddel aanvoelt. Het smartobject
door middel van een LED panel laten zien,
helpt de gebruiker langer zelfstandig te koken.
zodat je makkelijk het product kan snijden,
Met behulp van de snijplank wordt er overzicht
• Snijblok: Het snijblok door middel van
gecreëerd zodat de gebruiker weer ondersteund
word maar toch het gevoel heeft zelfstandig bezig
bluetooth in contact met de snijplank.
• Bacteriesensor: De snijplank houdt bij of je
product nog vers is en ook of deze zelf
schoon is of dat je hem moet schoonmaken.
Dit zit ook in het messenblok, zodat je geen
vieze messen terugstopt.
te zijn met koken.
• Foutmelding: De snijplank houdt ook bij als je
teveel of te weinig snijdt. 18
‘ We motivate your
trust‘
Value proposition
Het project team is van mening dat het koken
Philips is vooruitstrevend en focust zich
niet van deze mensen afgenomen mag worden.
op het persoonlijk maken van hun producten zodat
Het zelfstandig koken heeft namelijk positieve
mensen zolang mogelijk hun eigen beslissingen
invloed op hun eigenwaarden en zelfvertrouwen.
kunnen blijven maken. De producten moeten
De propositie ‘ We motivate your trust’ is ontstaant
eenvoudig zijn om te gebruiken waarbij de
omdat letterlijk het doel is om mensen vertrouwen
gebruiker centraal staat.
willen geven en te ‘stimuleren’. Doormiddel van het smartobject laat de gebruiker inzien nog
De gebruikers willen zo lang mogelijk zelfstandig
prima zelfstandig te kunnen koken waardoor ze in
kunnen handelen. Dit is iets wat bijdraagt aan
zichzelf blijven geloven.
het behouden van hun eigenwaarde. Door ondersteuning te bieden bij hun handeling stimuleren wij het zelfvertrouwen van de gebruiker. 19
5 Idee-ontwikkeling 5.1 Idee richting Bij het ontwikkelen van het idee heeft het team zich gefocust op het stimuleren en behouden van zelfstandigheid doormiddel van structuur en overzicht. De eerste concepten zijn vooral gericht op de dagelijkse handelingen zoals het koken, het bijhouden van de agenda en het kwijtraken van spullen. Dit resulteerde in de volgende concepten:
Interactieve agenda De interactieve kalender is een hulpje die het overzicht houd voor mensen met Alzheimer. Naast
Vandaag
Agenda Gezondheid
de normale taken van een kalender zoals het bijhouden van afspraken en het aantonen van de
Bloeddruk
Temperatuur
Datum
Hartritme
Slaap
Gewicht
dag geeft de kalender ook adviezen. Hij attendeert de gebruiker dat er een belangrijke afspraak staat te gebeuren zoals naar de dokter gaan of dat ze die dag hun tanden nog moeten poetsen.
Interactieve agenda, interface
Naast deze taken geeft de interactieve kalender ook medisch advies. Hij meet bijvoorbeeld de bloeddruk, hartritme en lichaamstemperatuur. Dit staat gekoppeld met de Philips Health suite. Zo is het mogelijk om hulp aan huis te bieden.
20
Smart-cooker, concept visual
Smart-cooker
De gebruiker kiest een recept uit de lijst van
Smart-cooker is een assistent die mensen met
voorgeprogrammeerd maaltijden en kan beginnen
een beginnende vorm van Alzheimer helpt om
met koken.
zelfstandig te blijven koken. Doormiddel van het
Het interface toont de gebruiker alles wat hij nodig
startobject wat bevestigd word onder de afzuigkap
heeft om zelfstandig te blijven koken. Denk hierbij
veranderd de kookplaat ineen invul oefening zodat
vooral aan warmte indicatie (is de kook plaat
ouderen stap voor stap begeleid worden tijdens
nog heet?), tijd indicatie, stappen van het recept
hun kookproces. Dit gebeurd doormiddel van een
en waarschuwingen. Door geluiden en visuele
interface wat geprojecteerd word uit het object.
aanduidingen zal de gebruiker ten alle tijden op de
Daarbij herkend hij de handelingen die gedaan
hoogte worden gesteld van wat er gebeurd.
worden en registreerd dit. Zo weet het smartobject wat er gebeurd tijdens het kookproces en kan zo weten wanneer hij de volgende stap moet tonen. 21
Smartkast, schematische werking
Smart kast (Lost and found) Mensen met Alzheimer misplaatsen vaak objecten die ze zien liggen om ze op te ruimen, hierbij leggen ze niet meer de link waar het object hoort en word deze vaak op een onlogische plek gelegd. Zo belandt een stekker van een iPad bijvoorbeeld in een lade van de keukenkast.
Dit probleem word voorkomen door de smart kast. In de kast heeft alles een vaste plek. De objecten zijn doormiddel van RFID-tags gekoppeld met de kast. Wanneer een object niet op op zijn vaste plek ligt meld de kast dit en laat hij zien waar het object gebleven is. 22
Interactieve snijplank, visual interface [p. 70]
Interactieve snijplank
De snijplank zelf beschikt over meerdere functies
Koken is belangrijk voor iedereen. Voor mensen
dan alleen een snijvlak. Het laat zien hoe je
met Alzheimer is dit vaak lastig omdat ze moeite
het best bepaalde ingredienten kunt snijden
hebben met het onthouden en uitvoeren van
doormiddel van oplichtende snijlijnen. Het heeft
meerdere handelingen.
een ingebouwde weegschaal. Dit verbeterd de workflow van het hele kookproces. In de snijplank
De interactieve snijplank helpt deze mensen bij het
is ook een holografisch kookboek verwerkt. Deze
gehele kook proces. Voorbeelden hiervan zijn de
beschikt over een database met verschillende
voorbereidingen, het snijden, het weergeven van
recepten. De gebruiker kan een recept kiezen
een recept en filmpjes die de tussestappen van
en vervolgens stap voor stap doorlopen. Hierbij
een recept verduidelijken. Door het bieden van
worden ze ondersteund met videomateriaal
deze hulp kunnen mensen met een beginnende
waardoor ze het gevoel krijgen niet alleen
vorm van alzheimer zelfstandig blijven koken wat
staan te koken. Tevens zorgt het er voor dat
positieve bijdrage levert aan hun zelfvertrouwen.
onduidelijkheden voorkomen worden. 23
5.2 Feedback / Ruw concept Uit de proef pitch is gebleken dat de smartcooker het meest aansprak. De feedback gaf aan dat koken een intressant onderwerp is om op te focusen. Naast dat het goed is voor de zelfstandigheid van gebruiker is het ook een goede manier om bewust bezig te zijn met je gezondheid.
Ook waren er een aantal verbeter punten en opmerkingen. Er werd getwijfeld aan de begrijpbaarheid van het object aangezien er veel technische elementen in verwerkt waren. Dit zorgde er ook voor dat er getwijfeld werd aan de match met Philips.
Na team overleg is besloten om verder te gaan met de interactieve snijplank. Naast dat dit product beter paste binnen het plaatje van Philips is het ook een specifieker product met minder technische moeilijkhede. Het doel is het zelfde gebleven maar de potentie is ook een stuk hoger aangezien het een likeable product is.
24
25
6 Concept-ontwikkeling 6.A.1 Inleiding
ziekteverschijnsel aanwezig is en dit het dagelijks
Philips heeft de communicatie en multimedia
leven sterk negatief beïnvloed, pas dan is er echt
design studenten van de Avans de opdracht
sprake van dementie.
gegeven om een Smart object te ontwikkelen voor ouderen. Binnen deze doelgroep word er gefocust
Bij de ziekte van Alzheimer is het zo dat de
op een specifiek probleem die onderbouwd dient te
hersencellen afsterven, letterlijk. Het is zo namelijk
worden. Het project team heeft zich gefocust op de
dat op en duur in de ergere vormen van Alzheimer
vorm van beginnende Alzheimer.
letterlijk stukken hersenen er niet meer zijn. Het is niet zo dat die mensen het alleen zijn vergeten, ze
6.A.2 Doelgroep onderzoek
kunnen het zich ook nooit meer herinneren, omdat het echt weg is. De volgende afbeelding kan dit
Dementie is geen geheugenverlies.
heel mooi illustreren, deze afbeelding heeft ons
Het is misschien een beetje een rare uitspraak,
ook aan het denken gezet. Doordat het zo cruciaal
dementie is geen geheugenverlies. Dit is niet
is wat er nog bij wijze van ‘overblijft’ van de
letterlijk bedoeld, maar voor het onderzoek
hersenen als je aan Alzheimer lijdt. Er is gefocust
is er ook als eerst ‘de fout’ ingegaan door te
op de beginnende fase van Alzheimer, stadium 1.
denken dat dementie geheugenverlies is, of dat geheugenverlies dementie is. Dit is niet het geval.
Dementie is een omvattend woord voor verschillende ziekteverschijnselen die de gezondheid mentaal of fysiek kunnen verminderen voor mensen. Geheugenverlies is hiervan een onderdeel, ook welk bekend als de ziekte van Alzheimer. Dit is gelijk gecorrigeerd en deze twee dingen zijn van elkaar gesplitst. Wat wel zo kan zijn is dat Alzheimer zich met een ander 26
Alzheimer infographic, aftakeling hersenen
Beginnend Alzheimer (stadium 1)
aan te pakken bijvoorbeeld. Marieke vond het
Binnen het kader Alzheimer is er nog specifieker in
uitgangspunt dat werd voorgelegd heel goed
gegaan op de doelgroep. Er is contact gelegd met
(het stimuleren van zelfstandigheid in zo ver dit
verschillende verzorgers die betrokken zijn met
mogelijk is). Dit punt is vast gehouden en er werd
mensen met beginnend alzheimer.
en er is verder onderzocht naar welke mensen
Er is bijvoorbeeld contact gelegd met Marieke
deze hulp het beste kunnen gebruiken en wat voor
van Werkhoven, Stichting Ketenzorg Midden en
hulp het moet zijn.
Noord Zeeland. Zij heeft uitgelegd dat ieder mens die wordt geconfronteerd met Alzheimer anders is en dat het lastig is om echt persoonlijk hier op in te gaan. Ze heeft de tip gegeven om te proberen om een van de algemene behoeftes proberen 27
Wat mevrouw van Werkhoven ook duidelijk
6.A.3 Product Concept
maakte, was het feit dat mensen met beginnend
Het concept waar onze groep voor heeft gekozen
Alzheimer dit niet graag of snel toe willen geven.
is de interactieve snijplank. Deze snijplank moet mensen met beginnend alzheimer helpen met
De doelgroep die is uitgekozen zijn thuiswonende
zelfstandig te blijven koken.
ouderen vanaf 55 met beginnend Alzheimer. Hiervoor is gekozen, omdat mensen vanaf
Hoe werkt het?
ongeveer 55 jaar het risico lopen om de eerste
De interactieve snijplank is een snijplank die je
symptomen van Alzheimer te krijgen. Vervolgens
als het ware door het kookproces loodst. Zodra
thuiswonenden, omdat mensen nog zo lang en
je het object aanzet komt er een hologram voor
zo veel mogelijk zelfstandig willen doen. Deze
je in de lucht geprojecteerd. Op dit hologram zie
mensen kunnen structuur en overzicht goed
je verschillende gerechten die je kan selecteren,
gebruiken om dit te behalen.
deze gerechten zijn gebaseerd op ingrediënten die goed voor je zijn. Dit wordt weer geselecteerd op je gezondheid en of je een bepaald dieet volgt, deze informatie wordt iedere keer opgeslagen en bijgehouden zodra je het object weer gebruikt.
Als er een gerecht is geselecteerd komt er een stappenplan op het hologram, dit stappenplan loodst je letterlijk door het recept heen. Zodra je een stap hebt volbracht ga je naar de volgende stap door middel van op volgende te klikken op de hologram. De snijplank zelf is helemaal leeg voordat je hem aanzet, vervolgens als je er een ingrediënt op legt dan meet de snijplank hoeveel het weegt en wat voor ingrediënt het is. 28
Zoals vlees, vis, groente, fruit, brood of gevogelte. Als je bij de stap komt dat je het ingrediĂŤnt moet snijden krijg je op de snijplank ook hulplijnen te zien hoe je moet snijden. De snijplank houdt ook bij of hij schoon is en geeft dit dan ook aan wanneer deze gereinigd moeten worden. Onze groep ziet potentie in dit smart object, omdat deze interactieve snijplank de mensen met beginnend Alzheimer helpt om te koken. Het helpt hen door het kookproces heen, maar neemt niks van hen af. Ook zit er potentie in voor de toekomst, omdat het holografie techniek gebruikt moet het nog zeker verder ontwikkeld worden.
29
6.A.4 Gebruikersprofielen
Wonen Johanna woont in Veere op een boerderij. Haar
Johanna de Visser
man zorgt vooral voor het vee en het land en zelf is
Leeftijd: 70
ze vooral binnenshuis actief. Ze zorgt bijvoorbeeld
Beroep: Gepensioneerd
dat er altijd eten klaar staat. Het huis zelf is al een
Relatiestatus: Getrouwd
relatief oud huis, het heeft ook twee schuren erbij
Woonplaats: Veere
en een groot erf. Er horen ook stukken land bij.
Land: Nederland Drie karaktereigenschappen:
Over
Geduldig, rustig en zorgzaam
Johanna is een getrouwde vrouw die al veel heeft
Hobby’s: Breien, koken en tijd met de familie
meegemaakt. Ze is moeder, oma en huisvrouw.
besteden
Dat is ze altijd al geweest. Ze is een rustige vrouw die zich niet te snel of onnodig druk maakt om dingen. Ook is ze altijd een belangrijke schakel geweest in huis als huisvrouw, om het zo maar even te noemen. Ze zorgde altijd dat de was gewassen was, dat het eten klaarstond als haar man thuis kwam en dat de kinderen optijd op school waren. Ze is een zorgzaam persoon die hard haar best doet om het goede te doen.
Ervaring met techniek Johanna heeft persoonlijk niet heel veel ervaring met techniek, omdat ze in haar jeugd nog geen contact hadden met technische elementen. In haar opvoeding en op school was elektronika later ook een beetje een taboe, in verband met haar christelijke uitgangspunt. 30
Aansluiting doelgroep testpersonen Johanna sluit bij onze doelgroep aan, omdat zij altijd hard heeft gewerkt om anderen tevreden te stellen. Ze stond altijd klaar voor iedereen. Ze kookte bijvoorbeeld altijd in huis en naarmate ze ouder wordt, wordt dit er niet bepaald makkelijker op. Soms vergeet ze wat er nou gezond is om te eten of hoe je nou precies iets moet bereiden. Wij denken dat Johanna perfect is om dit prototype te testen, omdat zij dit goed kan gebruiken als ze het nog moeilijker krijgt met het koken.
Gezondheid Johanna heeft al wel eens in het ziekenhuis gelegen en moet ook een aantal medicijnen slikken. Maar ze kan nog relatief veel zelf, ze kan in ieder geval nog het huishouden doen. Al beetje bij beetje worden sommige dingen wel iets lastiger, bijvoorbeeld het koken, het langer volhouden als ze iets in huis aan het schoonmaken is etc.
31
Tineke Terwindt
Wonen
Leeftijd: 76
Tineke woont in Heemstede in een vrijstaand
Beroep: Gepensioneerd
huis. Zij woont al een tijdje alleen. Vaak zijn de
Relatiestatus: Weduwe
kleinkinderen over de vloer. Het huis is een jaren
Woonplaats: Heemstede
dertig huis en is vrij groot. Ook is er een tuin waar
Land: Nederland
het kippenhok staat en een vijver. Tineke werkt
Drie karaktereigenschappen:
nog steeds in haar eigen tuin en plant/onderhoud
Zorgzaam, intelligent, hartelijk
haar bloemen die in de tuin staan. Ook is er een
Hobby’s: Piano spelen, cultuur snuiven en tijd
garage waar de auto en haar fiets in staat en een
doorbrengen met de kleinkinderen
schuurtje voor haar tuinier gereedschappen.
Over Tineke is een moeder van drie kinderen. En een oma van zes kleinkinderen. Zij is een aantal jaar weduwe en zij woont dus alleen thuis. Zij heeft niet alleen haar eigen kinderen groot gebracht, maar ook haar kleinkinderen. De kleinkinderen kwamen vaak na school naar haar toe, omdat hun ouders nog aan het werk waren. Vaak gaat zij leuke dingen doen met haar kleinkinderen, zoals naar het theater, tentoonstellingen of musea gaan. En wanneer zij niet met de kleinkinderen is, is zij met haar vriendinnen op pad. Naast de leuke dingen helpt zij ook haar kleinkinderen met school en dit doet zij met plezier Vaak is dit met Nederlands, aangezien zij een docent Nederlands was. Om alles dus samen te vatten is Tineke een zorgzaam, intelligent en hartelijk persoon. 32
Ervaring met techniek
Gezondheid
Tineke heeft niet veel ervaring met techniek,
Tineke heeft eigenlijk maar één keer een medisch
omdat zij vroeger er niet veel mee bezig was. Veel
probleem gehad. Zij had borstkanker, maar deze is
elektrische apparaten, zoals de televisie, radio
dankzij straling verholpen en is daarna nooit meer
of telefoon zijn geen probleem voor haar. Maar
geconstateerd. Verder rookt zij, maar is voor de
de moderne apparaten zijn voor haar een stuk
rest kerngezond. Vaak gaat zij op de fiets naar de
moeilijker om te kunnen begrijpen en te gebruiken.
markt om ingrediënten te kopen of loopt zij door
Bijvoorbeeld computers of smartphones. Dit komt
het bos met haar hondje.
voornamelijk omdat de besturing te complex of totaal anders is dan dat zij gewend is.
Aansluiting doelgroep testpersonen Tineke sluit bij onze doelgroep aan, omdat zij vaak de kinderen en kleinkinderen over de vloer heeft. En deze eten ook vaak mee met haar. En dan bereid zij altijd speciale gerechten uit haar kookboeken. Soms is het moeilijk om nieuwe en toch gezonde gerechten te koken. Zeker wanneer één van haar kleinkinderen komt eten, want hij is een vegetariër. Dan zoekt zij met plezier geschikte gerechten voor iedereen. En dat is niet altijd even gemakkelijk.
Tineke is geschikt om het prototype te testen, omdat zij de smart object goed kan gebruiken als ondersteuning voor bij het koken.
33
Henk Boertien
Wonen
Leeftijd: 80
Henk woont samen met zijn vrouw en een van
Beroep: Gepensioneerd
zijn zonen in een rijtjes huis in de Krim. Zijn vrouw
Relatiestatus: Getrouwd
zorgt vaak voor het eten en de taken binnenshuis
Woonplaats: De Krim
en krijgt daarbij steun van haar zoon.
Land: Nederland
Het huis ligt vlak bij het bos waar hij dan ook veel
Drie karaktereigenschappen:
tijd doorbrengt. Hij houd voornamelijk zijn eigen
Zorgzaam, zelfbeheersing en liefdevold
moestuin bij of maakt een wandeling door het bos.
Hobby’s: Bijhouden van eigen moestuin, tv kijken,
Achter het huis staat ook een grote schuur waar hij
klussen in de schuur
regelmatig nog klust. Vroeg was dat zijn werkplaats voor het repareren van meublulair.
Over Henk is getrouwd met Trein. Ze wonen samen met een van hun zonen in de Krim. Hen is de laatste tijd een beetje in de war. Aangezien hij een beetje vergeetachtig aan het worden is zie je hem hier van regelmatig balen. Hij wil nog zo graag lekker kunnen doen wat hij wil.
Daarom is hij nog vaak actief in zijn moestuin. Dat is een punt waar hij lekker zijn ding kan doen. Ook in zijn schuur kan hij veel tijd doorbrengen met het het klussen. Vroeger was dit zijn werk omgeving waar hij zich vooral bezig hield met het repareren en stofferen van meubilair.
34
Ervaring met techniek
Gezondheid
Aanervaring met techniek heeft Henk geen gebrek.
De gezondheid van Henk is nog pirma in orde
Hij is vaak bezig geweest met het klussen in zijn
alleen hij krijgt wel steeds meer moeite met
schuur. Hier heeft hij met een grote hoeveelheid
bepaalde handelingen.
apparaten gewerkt en daarnaast deed hij ook vaak de technische klusjes binnnens huis.
Zijn reactie en concentratie vermogen zijn de laatste tijd wat achteruit gegaan. Auto rijden is
Met de technieken die er tegenwoordig zijn heeft
voor hem al een grote opgave. Lange ritten rijd hij
Henk weer wat minder ervaring. Hij maakt maar
daarom ook niet zelf meer.
weinig tot helemaal niet gebruik van zijn laptop, en apparaten als een iPad dat gebruikt hij nooit. Hij heeft wel een mobiel maar die is al redelijk verouderd. Hier kan hij doorgaan wel goed mee overweg.
Aansluiting doelgroep testpersonen Henk is zeker iemand die aansluit bij de doelgroep waar wij ons op richten. Hij is al wat ouder en daarom vaak ook afhankelijker van de mesnen om zich heen. Dat zie je goed terug aangezien zijn vrouw vaak de huishoudelijke taken opzich neemt en daarnaast hulp krijg van zijn zoon.
Wij willen juist deze mensen een stukje zelfstadigheid terug geven waardoor ze een stuk zelfverzekerder worden en een goed gevoel krijgen.
35
Nel Uittenbogaard
Over
Leeftijd: 57
Nel is een getrouwde vrouw die drie kinderen
Beroep: Thuiszorg
heeft. Ze woont in Oosterhout met haar man en
Relatiestatus: Getrouwd
nog één kind. Ze werkt in de thuiszorg en heeft
Woonplaats: Oosterhout
hier de afgelopen jaren door alle bezuinigingen
Land: Nederland
een onrustige periode meegemaakt. Ze werkt 4
Drie karaktereigenschappen:
dagen in de ochtend en 1 hele dag. Wanneer ze
Zorgzaam, rustig en behulpzaam
‘s middags thuis is doet ze thuis het huishouden
Hobby’s: Breien
en heeft ze tijd voor haar hobby. Ze is een erg zorgzaam persoon. vroeger heeft ze ook als oppas voor jonge kinderen gewerkt. Nu werkt ze in de thuiszorg en is ze heel zorgzaam en behulpzaam voor ouderen, ze doet bij de ouderen niet alleen huishoudelijke klusjes maar is heel vaak ook een gesprekspersoon voor ouderen.
Aansluiting doelgroep testpersonen Nel sluit niet direct aan bij de doelgroep voor het smart object maar door haar werk in de thuiszorg heeft ze veel ervaring met ouderen met Alzheimer. Ook heeft ze een aantal korte cursussen gedaan over zorgen voor patienten met Alzheimer, hierdoor heeft ze belangrijke inzichten in hoe patienten met Alzheimer denken en hoe je hiermee om kunt gaan. Om deze redenen denken wij dat Nel een goede testpersoon is omdat ze kan aangeven hoe het object aansluit bij de doelgroep en hoe zei het zouden gebruiken. 36
Ervaring met techniek
goed kunnen beslissen. Aangezien er voor dit
Nel heeft niet veel ervaring met techniek, ze is er
proces geen tijd meer was, is de gebruikersgroep
zelf ook niet veel mee bezig. Wel heeft ze samen
aangescherpt.
met haar man een aantal jaar geleden een tablet aangeschaft.
Er is gekozen om te gaan voor de wat oudere kant van de doelgroep, maar dan zonder Alzheimer.
Gezondheid
Er is voor mensen gekozen die 65+ zijn, omdat
Nel is heel zelfstandig ondanks dat ze een aantal
deze mensen van zichzelf soms al dingen sneller
gezondheidsproblemen heeft. Zo heeft ze last van
vergeten en niet of nauwelijks gewoon zijn met de
hoge bloeddruk en heeft ze last van gewrichtspijn
nieuwe technologieĂŤn. Dit is een prima alternatieve
in haar handen, dit maakt dat sommige
gebruikersgroep om het prototype op te testen,
huishoudelijke taken lastiger worden.
omdat een beginnende vorm van Alzheimer ook herkenbare verschijnselen heeft die mensen ook
Uitleg gebruikersprofielen
hebben als ze al ouder worden van zichzelf.
De gebruikersgroep die in eerste instantie was gekozen waren natuurlijk mensen met beginnend
Er is ĂŠĂŠn testpersoon die niet binnen deze
Alzheimer. Maar na verscheidene mails en
doelgroep past, maar dat is bewust gekozen omdat
telefoongesprekken kwamen de conclusie dat dit
zij wel ervaring heeft met mensen met beginnend
een lastige taak werd. Dit kwam doordat mensen
Alzheimer. Ze heeft altijd gewerkt met mensen die
met beginnend Alzheimer, vooral in het eerste
dit hadden, dus het leek heel handig om ook deze
stadium, het zelf soms al niet willen toegeven dat
kijk mee te nemen in het onderzoek.
ze dit hebben. Dit is soms lastig voor hen om er zo mee geconfronteerd te worden.
Ook heeft een verzorgster uitgelegd dat als je deze mensen het prototype echt wil laten testen, je toestemming nodig hebt van alle nabije familie, omdat deze mensen dus soms zelf niet 37
6.A.5 Methode en doelstellingen
Taakscenario’s:
De methode die is toegpast tijdens het testen is
De taakscenario’s zijn gebaseerd op wat het
paper prototyping. Hiervoor is gekozen,omdat
belangrijkste is wat wij willen dat de gebruikers
het een product is wat op deze manier het beste
begrijpen. Daarom zijn ze zo duigelijk en simpel
geïnterpreteerd kan worden. Door middel van
mogelijk gemaakt om misverstanden tijdens de test
paper prototyping kunnen er verschillende stappen
te voorkomen.
worden behandeld en daarbij gekeken worden of het visueel duidelijk is voor de gebruiker.
Taakscenario 1
Doelstelling: Het doel is om te testen of het
U weet niet goed wat u wilt gaan eten, maar u
product gebruiksvriendelijk is en of het een niet te
wilt niet iets ongezonds gaan eten. Gebruik de
ingewikkelde interface heeft.
interactieve snijplank om uw keuze te maken en het vervolgens te bereiden.
Deelvragen: • Welke problemen de gebruikers ervaren met
Taakscenario 2
U bent op een speciaal dieet, maar u weet niet
het in en uitschakelen van het product.
• Of de gebruikers de interface begrijpen hoe
goed wat voor maaltijd hier het beste bij past.
Gebruik de interactieve snijplank om uw keuze te
hij in elkaar zit.
• Of de stappen die de gebruiker moet volgen,
maken en vervolgens te bereiden.
duidelijk zijn aangegeven.
• Of de gebruikers de iconen, die aangeven
Taakscenario 3
U wilt gaan koken, maar u bent vergeten hoe u
welk soort voedsel het is, duidelijk vinden.
• Of de gebruikers problemen ondervinden met
het beste een stuk vlees kunt snijden en welk mes
hiervoor het handigst is. Gebruik de interactieve
de messen die gelinkt zijn aan de snijplank. `
• Of de gebruikers het product zelf zouden
snijplank om er achter te komen hoe u dit het
makkelijkste doet.
willen gebruiken, nu of eventueel later.
• Of ze toekomst zien in ons concept.
38
Paper prototyping model Het model is gebaseerd op een authentieke snijplank, om herkenning op te wekken. De snijplank is vrij eenvoudig gehouden, omdat we mensen niet onnodig in verwarring willen brengen.
Het prototype dat is gemaakt, is een interface die wordt laten zien op papier. Er is op indesign een interface ontworpen en deze uitgeprint. Op deze manier kon eenvoudig laten zien hoe het product eruit moet zien en hoe hij werkt.
Op de snijplank staan iconen die laten zien wat er op de snijplank ligt, de snijplank voelt dat als het ware aan. Dit is dan ook zodanig uitgelegd aan de testpersonen, dat het hologram nog moet komen en dat dat nu niet gerealiseerd kan worden. Op de snijplank staan iconen, deze zijn niet bewust uitgekozen voor dit prototype. Dit is niet gedaan, omdat er nog apart werd getest wat voor iconen de voorkeur hadden bij de gebruikers. Hiervoor was er een apart document met iconen in verschillende stijlen. Van het prototype is nog een verbeterversie gemaakt, ook deze is nog drie keer getest met ĂŠĂŠn dezelfde gebruiker en twee andere gebruikers. De volledige interface van de prototypes is te vinden in de bijlage van dit document. Dit geld ook voor de iconen. 39
6.A.6 Resultaten Usertest 1
Usertest 2
Bij het eerste prototype zijn twee mensen getest.
Bij usertest twee hebben we de interface zodanig
Dit is bij twee mensen gedaan, omdat hierna
aangepast aan de bevindingen van de eerste
een verbeterversie gemaakt werd om vervolgens
usertest. We hebben de interface uitgebreid
bij meer mensen te testen. Zoals in het vorige
en verbeterd. Dit nieuwe prototype heeft meer
hoofdstuk werd laten zien hoe het prototype
stappen en werd bij twee nieuwe mensen en
eruit zag, zo is het ook getest. De testpersoon is
eenzelfde persoon getest. Zo hebben we van
neergezet en de papieren lagen op tafel voor
verschillende opzichten meningen. Het principe
hem/haar. Vervolgens werd er uitgelegd dat het
van de usertest was hetzelfde als bij de eerste,
bovenste papier een hologram moet voorstellen,
maar dit keer was het een stuk uitgebreider en was
maar dat dat natuurlijk niet goed gerealiseerd
de interface nog een beetje veranderd. Er was dit
kon worden. Er werd een taakscenario verteld en
keer ook betere feedback, omdat de gebruikers
vervolgens moest de gebruiker zijn weg vinden
een betere indruk kregen van de interface en hoe
in de interface. Dit is vastgelegd door middel van
het zou moeten werken. Er was dit keer nog een
camera. De iconen werden ook laten zien en er
andere interface bijgekomen, om de gebruiker zijn/
werd gevraagd aan de gebruiker wat voor voorkeur
haar voorkeur te laen weten over hoe de interface
ze hadden voor welk icoon. De gebruikers vonden
het beste eruit zou zien. Alle resultaten zijn te
het wel lastig om te interpreteren dat je ergens op
vinden in de bijlage.
kon ‘klikken’, maar het werd verder begrepen. De stappen bleken uiteindelijk nogal weinig te zijn, maar hier word later in de rapportage meer over verteld. Nadien is gevraagd aan de gebruikers wat ze positief en negatief vonden en of ze nog op- of aanmerkingen hadden over de usertests.
40
6.A.7Conclusies en analyses
Usertest 1, resultaten overzicht [p.80]
Usertest 1 Interface:
Interesse:
• Indeling word duidelijk begrepen +
• Het word ervaren als een bruikbaar
• Niet alle iconen worden goed begrepen
hulpmiddel +
(Vlees, Kip) “TE ABSTRACT”
-
• Het wordt gezien als een erg handig en zinvol
• Sommige gebruikers zien liever een kunststof
hulpmiddel die veel positieve invloed kan
snijplank -
hebben op de doelgroep. +
• Gebruikers hebben de voorkeur voor een
witte snijplank -
Potentie: • Mensen zien toekomst in dit product
Stappen: • Gebruikers vinden de stappen lastig te volgen
+
• Er zijn suggesties om de doelgroep te verbreden -/+
om dat ze te groot zijn -
• Er is vraag naar meerdere tussen stappen • De stappen zijn voor Alzheimer patiënten
teveel en tegelijk, de stappen moeten kleiner
gemaakt worden -
41
Bruikbaarheid
Aanbevelingen usertest
Het object is op het vlak van bruikbaarheid
Iconen
heel interessant, niet alleen voor ouderen
De iconen moeten een meer realistische
met Alzheimer maar ook voor ouderen in het
vormgeving krijgen zodat de gebruikers sneller en
algemeen. Het word ervaren als een bruikbaar
duidelijke herkenning hebben van de iconen. Uit de
hulpmiddel.
gebruikerstesten bleek dat de gebruikte iconen te abstract vormgegeven waren.
Interface De interface moet qua duidelijkheid en simpelheid behouden worden. Uit de testen bleek dat de gebruikers goed overweg konden met de interface. De interface moet qua stappen uitgebreid worden zodat er een beter beeld ontstaat van het object. Uit de testen bleek dat de gebruikers niet voldoende begrepen wat er met de genoemde stappen bedoeld word.Er kwamen ook tips dat om het hologram zo goed mogelijk in te beelden, dit misschien op een beeldscherm zichtbaar moest worden gemaakt.
42
Usertest 2, resultaten overzicht [p.80]
Usertest 2 Interface:
Interesse:
• De indeling is goed en duidelijk. Toevoeging
van de fase iconen zijn goed bevonden.
• Overzichtelijke interface
+
+
• De tweede interface is aantrekkelijker om te zien
+
• Het is nog steeds een interessant product.
Zeker nu er een goede voorstelling van
gemaakt kan worden. +
• Sommige mensen zijngewend om heel hun
leven al te koken, de snijplank kan de ideale
invulling zijn als hiermee moeite krijgen. +
Stappen: • Nu er met een volledig recept is getest, is het
veel beter begrepen. +
• En er kon goed voorgesteld worden hoe het
in het echt zou gaan werken. +
Potentie: • De gebruikers vinden het leuk om met behulp
van de snijplank te gaan koken. +
• Het product heeft een zinvolle waarde voor de
• De stappen zijn nog steeds te groot, en
doelgroep en kan de doelgroep ook helpen
een beter gevoel te krijgen. +
zouden beter kort in één zin kunnen worden
beschreven. • En sommige stappen kloppen niet vergeleken
met hoe je in het echt kookt.-
• Er gebeurd teveel tegelijk, maakt het voor
Alzheimer patiënten soms onoverzichtelijk. -
43
Bruikbaarheid
Conclusie beide prototypes
Voor de bruikbaarheid is er niet veel verandert.
Vanuit de eerste gebruikerstest kwam vooral naar
Men kan alleen nu zich beter voorstellen hoe de
voren dat het prototype te kort was om te testen.
snijplank in het echt zou werken. En ziet zichzelf er
Er waren te weinig stappen om echt te kunnen
al mee koken.
inschatten of dit een duidelijk genoeg product zou zijn.
Aanbevelingen usertest De indeling en lay out vonden de gebruikers wel Iconen
duidelijk, maar nog redelijk simpel, deze zou nog
De iconen moeten meer overeenkomst hebben
wel wat uitdagender kunnen. Het conceptidee
zodat het voor de gebruiker professioneler
achter dit prototype viel wel beter in de smaak. De
overkomt. Uit gebruikerstesten bleek dat dit
testpersonen vonden het een bruikbaar hulpmiddel
storend werkte.
waar nog wel het een en ander aan verbeterd zou moeten worden, maar er zit zeker een toekomst in.
Interface Het interface moet qua vormgeving aangepast
Bij de tweede gebruikerstest waren er al meer
worden zodat het er profesioneler en werkbaarder
stappen en was het veel beter te volgen hoe de
overkomt. Uit gebruikerstesten bleek dat de
snijplank zou moeten werken en hoe deze zou
huidige vormgeving te simpel was waardoor het
moeten reageren. De testpersonen vonden dit ook
minder handteerbaar was.
zeker meer overzichtelijk en het was duidelijker wat de bedoeling was dat hun deden.
44
0.0 gram
Interactieve snijplank, interface snijblad [p.70]
De iconen waren nog niet aangepast, omdat de
nodigde meer uit om het product te gebruiken.
nieuwe personen ook nog moesten kijken waar
Wat vooral uit deze gebruikerstesten is gekomen
hun voorkeur naar uitging. Het idee voor dit
is dat het conceptidee duidelijk is en dit erg handig
object in de toekomst was ook bij deze mensen
zou zijn voor de doelgroep. Over de interface moet
positief eruitt gekomen. Zij vonden dat het zeker
alleen nog wat meer worden nagedacht en hoe
een toevoeging zou kunnen zijn. Bij het tweede
deze het duidelijkst is.
prototype is er nog een tweede lay-out gekomen, de gebruikers waren hier meer tevreden over dan over de eerste. Deze had meer uitstraling en
45
6.B.1 Inleiding
Producten Philips
Interface en ouderen [p.84]
De producten van Philips zijn uiteenlopend.
Een interface voor ouderen ontwerpen is lastig.
Ons product is gericht op gebruik in de keuken,
Dit is al vele malen gebeurt, er zijn ook veel goede
door de andere keuken producten van Philips
interfaces maar ook zeker veel slechten. Door het
te bekijken kunnen we een beeld krijgen van de
onderzoeken van interfaces voor ouderen zijn we
veelvoorkomende aspecten in de Philips keuken
belangrijke punten tegengekomen:
lijn. Er wordt veel gewerkt met verschillend
• Maak gebruik van duidelijke pictogrammen
kleuren, er wordt wel onderscheid gemaakt in
• Maak teksten groot en leesbaar
donkere kleuren en lichte kleuren.
• Grote knoppen • Rustig ontwerp
Kenmerken:
• Weinig verschillende opties
• Geen harde hoeken, veel afgerond
• Duidelijk onderscheid
• Ovale vormen
• Heldere kleuren
• Veel ronde vormen • Strak design • Wit, zwart, blauw, rood • Weinig knoppen
46
Moodboard, onderzoek snijplanken
Snijplanken Om te kijken wat de trend is in snijplanken is er gekeken wat voor snijplanker er op de markt waren en wat de trend hier in is. In dit proces zijn er veel snijplanken bekeken en vergeleken. Hieruit blijkt dat de houten snijplank het meest wordt verkocht. Dit is nu de trend en deze zal ook nog enige tijd aanhouden. Je ziet ook steeds meer combinaties, een houten snijplank met kunststof afwerkingen.
47
Smartobject, 3d visual
Het smartobject Materiaal snijplank
Vorm
Basis van bamboe. Naast dat houten snijplanken
De basisvorm bestaat uit een rechthoek, zoals als
de trend zijn van de komende jaren heeft bamboe
iedere snijplank. Hierdoor is het duidelijk dat het
ook meer voordelen. Bamboe is een duurzaam
een snijplank is. En geen ander object. Er zitten
materiaal, het is een van de snelst groeiende
geen harde randen aan, alles wordt afgerond,
plantensoorten en na het kappen groeit het weer
zowel de randen als de hoeken. De zijkanten
gewoon door. Bamboe is erg sterk en hard door de
lopen schuin naar beneden. Hierdoor wordt er
compacte vezel. Een snijplank van bamboe neemt
een slanke vorm gecreĂŤerd, hiervoor is gekozen
nauwelijks vocht op en zal veel minder snel
zodat het goed past tussen de rest van de Philips
kromtrekken of scheuren dan een plank van
apparaten (geen massieve blokken).
een andere houtsoort. Ook heeft bamboe van nature een antibacteriĂŤle werking. We hebben bewust niet gekozen voor kunststof. Kunststof bestaat uit kunstoffen en kleurstoffen die niet gezond zijn voor mensen. Tijdens het snijden op een kunststof plank komen er groeven in en komen er kleine splinters vrij. Dit komt in het eten terecht en is niet gezond. 48
Iconen
Messen (is komen te vervallen)
In ons ontwerp zitten veel iconen. Dit moeten
Tijdens de handelingen worden er verschillende
duidelijke iconen zijn die door iedereen begrepen
messen gebruikt. In ons ontwerp zit een systeem
worden. De pictogrammen zijn minimalistisch,
dat helpt de goede messen te gebruiken. Zodra er
hierdoor sluiten we verwarring zoveel mogelijk uit.
een mes nodig is zal deze uit de snijplank komen.
Na het testen onder personen uit onze doelgroep
Dit zit aan de onderzijde voor makkelijk gebruik.
is er een serie iconen ontstaan. Door het testen
Ook is er gekozen voor de onderzijde zodat er
zijn we tot de conclusie gekomen dat dit de beste
geen objecten in de weg kunnen staan. Op deze
reeks iconen is. Ze bestaan uit een kleur, wit.
wijze hoeft er nooit gezocht te worden naar het
Hierdoor behouden we de duidelijkheid.
juiste mes, de snijplank geeft aan welk mes je moet gebruiken. Naast het aangeven van het juiste mes zit er een detectie in zodat er geen vieze messen worden geaccepteerd.
49
Exploded view smart-object, technische onderbouwing
Knoppen
Bediening
We hebben ervoor gekozen om maar een
De bediening wordt gedaan doormiddel van
fysieke knop te gebruiken. Dit om de bediening
handbewegingen. Dit worden natuurlijke
zo makkelijk mogelijk te maken. Er kan geen
handbewegingen, dus bij een knop moet er een
verwarring ontstaan over de bediening. De
drukbeweging worden gemaakt. Hierbij wordt de
knop moet zich op een duidelijke plek bevinden,
natuurlijke handeling nagebootst. Op de interface
makkelijk te vinden. Hij wordt van een groot
zit een makkelijke bediening. Het aantal knoppen
formaat, dit om de zichtbaarheid te verduidelijken.
is teruggebracht tot het minimale, ook zullen alle knoppen duidelijk aanwezig zijn. De kleur wordt afwijkend van de achtergrondkleur om ze beter uit te laten komen.
50
51
7 Evaluatie 7.1 Terugkoppeling naar doelstelling
Conclusie
De doelstelling luidde; Het doel om te testen of
De gebruikers ervaarden geen probleem met
het product gebruiksvriendelijk is en het interface
het in en uitschakelen van het product. Het
niet te ingewikkeld. Bij deze doelstelling zijn
opmerkelijkste punt is vooral dat de knop behoorlijk
verschillende deelvragen opgesteld om zichtbaar
aanwezig was, deze zou eventueel in mindere
te maken wat er wel en niet duidelijk is aan het
maten aanwezig mogen zijn.
product tot nu toe. Het interface werd met behulp van uitleg duidelijk
Deelvragen geĂŤvalueerd
te begrepen. Op het feit na dat niet meteen
Er zijn zeven deelvragen geformuleerd die zijn
duidelijk was dat het interface holografisch was.
gebruikt zijn voor het testen. Deze zijn vervolgens
De layout werd als fijn ervaren aangezien meteen
gecatagoriseerd op negatieve (verbeterpunten)
duidelijk was waar gekeken moest worden en waar
of positieve feedback. Ook is er gekeken naar de
de interactie plaatsvond. Bij het kiezen van een
bruikbaarheid en of deze van toepsassing is op
gerecht was er eninge onduidelijkheid. Gebruikers
de doelstelling. In de conclusie zijn de deelvragen
vroegen zich af of ze zelf het filmpje moesten
terug te vinden met de daarbijhorende feedback
starten of dat het automatisch begint bij het overgaan naar deze stap. Dit is natuurlijk ook lastig te verbeelden aangezien er nog geen werkend hologram is. De iconen zorgde hier en daar nog voor problemen. Vaak werden ze als onduidelijk ervaren aangezien ze te abstract waren.
De eerste variant van de snijplank bevatte messen die verwerkt waren in het snijblad. Uit de gebruikers test kwam dit naarvoren als overbodig. Hier was al enige twijfel over en daarom heeft het projectteam besloten om dit er definitief uit te late. 52
Verder werd het concept zeer goed ontvangen. De gebruikerrs zagen zeker potentie in het object. Het feit dat Ambrosia mensen helpt was duidelijk voor de gebruiker. Een voorbeeld: ÉÊn van de gebruikers had haar hele leven al gekookt en als ze erover nadacht dat ze dit later misschien niet meer kon doen, was dit toch wel een ideale oplossing. Zo had ze het idee toch weer zelfstandig te kunnen zijn maar tegelijkertijd hulp kreeg waar nodig is.
De gebruikers zijn van mening dat ze Ambrosia een handige hulp is wanneer het koken lastiger zou worden. Ze zijn enthousiast en zien zeker toekomst voor dit object met de nodige verbeteringen en perfectie. De achterliggende gedachte is goed nu alleen nog de aanpassingen doorvoeren zodat het voor mensen met beginnend Alzheimer makkelijker geen probleemen opleverd tijdens gebruik.
53
7.2 Plaatsing maatschappelijk context Hans heeft veel last van gewrichtspijn. Hierdoor
druk op mantelzorgers en thuishulpen enorm
heeft hij het vaak lastig met huishoudelijke taken,
verhoogd. Een oplossingen om ouderen in huis te
het schoonhouden van het huis gaat moeizaam
kunnen ondersteunen en motiveren is domotica.
en duurt lang. Hans laat het dan ook vaak
Domotica kan op een aantal verschillende
achterwegen. Ook beweegt Hans niet veel meer,
aspecten ouderen helpen met het langer en
hij zit soms hele dagen op de bank televisie te
zelfstandig blijven wonen. Het is dan ook mijn
kijken of naar buiten te kijken. Sinds zijn vrouw
mening dat het een goede zaak is wanneer er in
een aantal jaren geleden overleden is voelt hij
de toekomst meer gebruik gemaakt zal worden
zich ook steeds eenzamer. Hij komt nog maar
van domotica. Zo kan domotica in de eerste
weinig zijn kamer uit en heeft hierdoor nog weinig
plaats een goede ondersteuning bieden aan
sociale contacten. Bij de thuishulp die een aantal
ouderen bij taken in het huishouden. Denk hierbij
keer in de week komt kan hij ook zijn verhaal niet
bijvoorbeeld aan een vrij eenvoudig voorwerp als
kwijt. Ze heeft het vaak veel te druk omdat het
een stofzuigerrobot. Deze robot, die automatisch
huis schoongemaakt moet worden en dit moet
de woning stofzuigt, kan een onderdeel van het
maar in korte tijd moet gebeuren omdat ze naar
huishouden uit handen nemen van ouderen
verschillende mensen toe moet. Hans zou best
waardoor ze in plaats hiervan het huis uit kunnen
graag weer wat vaker naar buiten gaan en wat
gaan. Zo verteld Gerda Hoekstra in een artikel in
contacten opdoen, maar hij ziet het niet zitten.
de Volkskrant het volgende:
Hij kan het toch niet aan en om het te forceren wordt het ook niet beter van, denkt hij.
“Ik zet hem gewoon aan en ik ga de deur uit. Als de stofzuigerrobot klaar is, gaat hij zelf weer naar
Hoe dramatisch dit ook klinkt het is heel goed
zijn oplaadpunt in mijn slaapkamer.� (Hoekstra)
voorstelbaar dat dit beeld steeds meer bij ouderen gaat voorkomen. De overheid vindt dat ouderen
Maar niet alleen op het praktische gebied zorgt
steeds langer thuis en op zichzelf moeten blijven
domotica ervoor dat ouderen zelfstandig kunnen
wonen en bezuinigd daarnaast flink op
blijven wonen. Voor veel ouderen geeft het ook
de thuiszorg. Door deze bezuinigingen wordt de
een gevoel van veiligheid wanneer ze weten dat 54
er snel contact gelegd kan worden of wanneer
een positief effect heeft, de verzorgers kunnen
iemand valt dit automatisch wordt geregistreerd en
in plaats van standaard huishoudelijke taken
zonder dat er actie ondernomen wordt hulp komt.
aandacht geven aan de patiënt voelen zich meer
Door dit soort ingrepen aan een huis groeit een
betrokken bij de verzorging. Daarnaast voelen
gevoel van veiligheid bij ouderen en ontstaat er
de ouderen zich meer gewaardeerd wanneer de
een vertrouwen om zelfstandig te blijven wonen.
verzorging aandacht heeft voor hen en niet alleen maar het huishouden een aantal keer in de week
Ten tweede is domotica niet alleen instaat om de
komt doen. Zo stelt Jeanette Pols op de website
ouderen zelf te helpen maar ook mantelzorgers
www.socialevraagstukken.nl het volgende:
en thuishulpen. Wanneer er door domotica van te voren al informatie beschikbaar is over de
“De reden voor de grote tevredenheid en de
toestand van een woning is het mogelijk om
gevoelens van veiligheid was dat professionals,
efficiënter te werk te gaan. Zo kan er bijvoorbeeld
meestal gespecialiseerde verpleegkundigen, zich
een betere verdeling gemaakt worden van
veel meer met de patiënten bemoeiden dan ze
huishoudelijke taken die gedaan moeten worden
gewend waren.” (Pols)
door een thuishulp. Daarnaast kan domotica verzorgers verlichten door taken over te nemen.
Maar waar domotica in de thuishulp duidelijke
Zoals bijvoorbeeld de hierboven genoemde
mogelijkheden heeft, liggen
robotstofzuiger. De tijd die een verzorger anders
er misschien nog wel meer kansen voor in de
kwijt is aan deze taak kan nu gebruikt worden voor
gezondheidzorg, oftewel de telezorg. Wanneer er
persoonlijke aandacht. Zo kan er tijd ontstaan
via domotica allerlei gezondheidsfacetten thuis
voor een gesprek met een oudere of kan er
geregistreerd kunnen worden en door gegeven
iets persoonlijks als een fotoalbum door kijken.
kunnen worden aan medische dossiers of aan
Hierdoor wordt de verzorging veel persoonlijker en
artsen kan dit veel voordelen bieden aan het
ontstaat er een hogere mate van betrokkenheid
specifieker en persoonlijker maken van de zorg.
van het zorgpersoneel. Wat voor allebei de kanten
55
Desondanks ligt hier ook een gevaar. Wanneer
“Het blijkt echter dat patiënten zich niet zo snel
gegevens automatisch doorgegeven worden
aangetast voelen in hun privacy, mits zij zelf
kan dit een aanslag zijn voor de privacy van
kunnen beslissen of zij al dan niet aan een vorm
mensen. Mensen kunnen bijvoorbeeld niet zelf
van telezorg meewerken en mits zij zelf kunnen
meer beslissen of ze ergens mee naar een dokter
bepalen wanneer professionals via een monitor
willen. Wanneer er iets peelt komt dit meteen
‘meekijken’.” (Doorten)
in het medisch dossier te staan en is de dokter meteen op de hoogte. Hierdoor wordt er een deel
Hier word duidelijk gemaakt dat patiënten het niet
weggehaald van de vrijheid en de keuzes die
ervaren als een inbreuk op hun privacy wanneer
mensen kunnen maken.
zij zelf controle hebben over hoe en wanneer er contact is met een zorgverlener.
Ook het feit dat mensen continu in de gaten gehouden worden door sensoren en camera’s
Ook zorgt domotica en telezorg voor een
door het hele huis is een gevoel dat mensen
verlichting van het tekort aan zorgpersoneel. Er
beangstigend kunnen vinden. Niet meer de
kan namelijk veel efficiënter en sneller gereageerd
mogelijkheid hebben om in je eigen huis helemaal
worden. Hierdoor kan de capaciteit van
op jezelf te zijn of iets voor je zelf te doen is een
zorgpersoneel beter benut worden.
grote inbreuk op privacy die mensen ervaren. Concluderend liggen er voor domotica voor Maar ondanks dat deze sensoren en camera’s
ouderen enorme kansen. Ouderen kunnen langer
mensen continu in de gaten houden heeft dit
zelfstandig blijven wonen met een hogere mate
voor veel ouderen weinig effect op hun privacy
van veiligheid en wanneer er iets mis gaat kan er
wanneer ze zelf controle hebben. Ze ervaren juist
snel en effectief worden ingegrepen in de zorg.
een groter gevoel van veiligheid doordat er met ze
Waar tevens de werkdruk van verplegers verlicht
‘meegekeken’ wordt, zo blijkt uit een publicatie van
wordt.
het Centrum voor ethiek en gezondheid. Hier zegt Ingrid Doorten: 56
57
Leap motion, exploded view
7.3 Plaatsing technologische context Wat is leap motion?
De werking:
Leap motion is een systeem waarmee je
De Leap motion sensor bestaat uit twee camera’s
een computer kan bedienen doormiddel van
en drie infrarood leds. De camera’s kunnen alleen
handgebaren. Naast de computer kun je dus
infrarood licht zien, zodra je met je hand hand
allerlei andere dingen bedienen die aangestuurd
boven de leap zit zullen de camera’s dit zien.
worden middels software. Op deze manier wordt
Door de combinatie van infrarood led’s en deze
er een compleet andere beleving gemaakt aan het
camera’s heb je geen last van hetgeen dat buiten
bedienen van apparaten. Als leap wordt gebruikt
het bereik van de infrarood valt. Dus dingen aan
kun je zelf bepalen welke handbewegingen gelden
het plafond hebben geen invloed op de beweging.
voor welke acties. Hierdoor is het breed inzetbaar.
De software kan zien hoe de hand zich houd, hij
Je kunt natuurlijke bewegingen blijven maken om
herkent de vingers en de hand. Zo is het mogelijk
acties te activeren.
om met vingerbeweging iets te triggeren. 58
Geschiedenis
verschillende snelheden. Door deze weer op
Detectie van bewegingen bestaat al lange
te vangen kon hij deze koppelen aan bepaalde
tijd, iedereen heeft er wel eens mee te
acties. De leap technologie is voor het eerst
maken gehad. Veel mensen hebben thuis
ontwikkeld in 2008. Mede oprichter David Holz
meerdere bewegingsdetectoren. Dit zijn
studeerde toen nog voor een PH.D. in mathmetics.
bewegingsdetectoren in hun simpelste vorm, denk
In 2010 starte hij met Michael Buckwald het bedrijf.
aan een lamp met een sensor die aangaat zodra
Officieel is leap in 2012 gelanceerd. Vanaf toen zijn
je er voorbij loopt. De wortels van de beweging
de ontwikkelingen hard gegaan.
detectie bevinden zich in de sterrenkunde, die duizenden jaren teruggaat. Vroeger keken de boeren naar de hemel en gebruikte de beweging van de sterren om te bepalen wanneer ze gewassen moesten planten, maar ook wanneer ze moesten oogsten. Dit is motion detectie door de mens zelf, maar het principe werkt hetzelfde. Het reageren op bepaalde bewegingen.
Het eerste echte motion detectie systeem is ontwikkeld door Heinrich Hertz. Hertz bestudeerde de eigenschappen van de golven en ondervond dat de golven van voorwerpen afketste met
59
Vergelijkbare producten vishay - gesture control system.
werkt helaas niet zo goed als gehoopt, het
Vishay werkt volgens hetzelfde principe als de leap
onderzoeken hierna is ook niet meer een prioriteit
motion sensor. Echter is deze minder uitgebreid
bij micorsoft.
als de leap, en wordt vooral verkocht als setje om ergens in te bouwen.
http://www.vishay.com/videos/optoelectronics/ gesture-control-system
Gesturetek Gesturetek werkt ook volgens hetzelfde principe
http://www.gesturetek.com/
als de leap. Gesturetek maakt zelf spellen en bevind zich in een beginstadium. Het is nog niet zo
http://www.engadget.com/2015/05/29/atap-project-
goed uitgewerkt als leap.
soli/
Google project soli
http://www.xbox.com/nl-NL/xbox-one/accessories/
Project soli werkt volgens een ander principe. Je
kinect-for-xbox-one
kunt hier acties triggeren doormideel van frequencies’ die met de vingers worden geproduceerd. Hierdoor zijn de opties gering in vergelijking met de leap. Ook is project soli gevoelig voor trillingen van buitenaf, dit maakt het minder stabiel dan de leap.
Kinect De Kinect van microsoft werkt ook doormiddel van camera’s. Deze meet bewegingen die voor de kinect plaatsvinden. Dit is gericht op gaming en werkt met het hele lichaam. Het 60
4R model en BCG matrix
Question mark
Star
Leap Motion
Project Soli
Gesturetek
Kinect
Vishay
Dog
Cash Cow
61
Leap motion, product visual
Zwakke punten Het grootste probleem dat Leap Motion nu heeft is
moet de Leap dan opnieuw opstarten en daarna
dat er nog weinig applicaties/ mogelijkheden zijn
doet het weer zoals voorheen. Maar dit kan erg
voor de computer. Er zijn nu wel een aantal games
vervelend worden als je langere tijd mee bezig
die leuk zijn om te spelen, maar het zal nog een
bent.
tijd duren voordat er triple A games gebruik zullen maken van de techniek. Ook zal het nog wel een
Technische details
tijd duren voordat de Leap de muis en toetsenbord
De Leap Motion is een USB device dat
zal vervangen.Als je met meerdere vingers dingen
verschillende micro-camera’s bevat. Deze
wilt besturen dan raakt de Leap soms door de
camera’s nemen jou hand/vinger bewegingen waar
war. Een manier om dit te voorkomen is om de
en de waarden (x, y, z) worden verstuurd naar jou
besturing met een paar (tot maximaal 4) vingers
computer. Zo kan je heel precies gestures maken.
te beperken.De Leap Motion kan na een lange tijd soms niet meer jou bewegingen herkennen. Je 62
Trends&Technology, timeline 2010
Minimum System Requirements Windows® 7/8 or Mac® OS X 10.7 AMD Phenom™ II or Intel® Core™ i3/i5/i7 Processor 2 GB RAM USB 2.0 port Warranty Terms Windows® 7/8 or Mac® OS X 10.7 Software Leap Motion Software and App Store are available at leapmotion.com/setup .
63
8
Bronnen Alzheimer B.V. Home page. Alzheimer Experience, 2015. http://alzheimerexperience.nl
Alzheimer Nederland. Home page, 2015. http://alzheimer-nederland.nl
Philips B.V. About, 2015 http://philips.nl/about/company/history
Geerdink, FrĂŠderike. Interview met een dementerende, Plus magazine, Nov 2016. http://www.frederike.nl/cgi-bin/scripts/ db.cgi?ID=425&view_records=1&ww=on
De Boer, M.E. DrĂśes C. Jonker, J.A. Eefsting en C.M.P.M. Hertogh. Alzheimercentrum Amsterdam, VuMC/EMGO Amsterdam. 2011. De beleving van beginnende dementie en het gevreesde lijden. http://www.moderne-dementiezorg.nl/onderzoek. php?id=141
64
Breedveld, Boudewijn en Peters,
Wikipedia bijdrage. Leeftijd, Levensfase,
Stephan. Ouderen en voeding factsheet.
Bejaarde, Senior, Levensverwacting,
Voedingscentrum. 2015.
Veroudering. 2015.
http://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Leeftijd
voedingscentrum/Documents/Professionals/Pers/
https://nl.wikipedia.org/wiki/Levensverwachting
Factsheets/Factsheet%20Ouderen%20en%20
https://nl.wikipedia.org/wiki/Levensfase
voeding.pdf
https://nl.wikipedia.org/wiki/Bejaarde https://nl.wikipedia.org/wiki/Veroudering
Van de Berendsen, O. Haveman-Niew, A.M. Groot, A. C.P.G.M. de. Dietary patterns,
Nationaal ouderen fonds. Feiten en cijfers.
cognitive decline, and dementia: a systematic
2015.
review. 2015.
https://www.ouderenfonds.nl/onze-organisatie/
http://www.wageningenur.nl/en/Publication-details.
feiten-en-cijfers/
htm?publicationId=publicationway-343836303432 Goedgevoel. Wat senioren gelukkig maakt: Hendriks, Robert Jan. Gezond eten voor
sociaal contact. 7 februari 2014.
ouderen. 27 maart 2013.
http://www.goedgevoel.be/gg/nl/648/Emoties-
http://www.optimalegezondheid.com/gezond-eten-
begrijpen/article/detail/1789434/2014/02/07/Wat-
voor-ouderen/
senioren-gelukkig-maakt-sociaal-contact.dhtml
Rijksoverheid. Ouderenzorg. 2015. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ ouderenzorg
65
Alzheimer B.V. Home page. Alzheimer
Breedveld, Boudewijn en Peters,
Experience, 2015.
Stephan. Ouderen en voeding factsheet.
http://alzheimerexperience.nl
Voedingscentrum. 2015. http://www.voedingscentrum.nl/Assets/Uploads/
Alzheimer Nederland. Home page, 2015.
voedingscentrum/Documents/Professionals/Pers/
http://alzheimer-nederland.nl
Factsheets/Factsheet%20Ouderen%20en%20 voeding.pdf
Philips B.V. About, 2015 http://philips.nl/about/company/history
Van de Berendsen, O. Haveman-Niew, A.M. Groot, A. C.P.G.M. de. Dietary patterns,
Geerdink, FrĂŠderike. Interview met een
cognitive decline, and dementia: a systematic
dementerende, Plus magazine, Nov 2016.
review. 2015.
http://www.frederike.nl/cgi-bin/scripts/
http://www.wageningenur.nl/en/Publication-details.
db.cgi?ID=425&view_records=1&ww=on
htm?publicationId=publicationway-343836303432
De Boer, M.E. DrĂśes C. Jonker, J.A. Eefsting en
Hendriks, Robert Jan. Gezond eten voor
C.M.P.M. Hertogh.
ouderen. 27 maart 2013.
Alzheimercentrum Amsterdam, VuMC/EMGO
http://www.optimalegezondheid.com/gezond-eten-
Amsterdam. 2011. De beleving van beginnende
voor-ouderen/
dementie en het gevreesde lijden. http://www.moderne-dementiezorg.nl/onderzoek. php?id=141
66
Bronen, Trends & Technologie module. A2C Avans CMD Breda http://www.creativeapplications.net/processing/10most-exciting-new-experiments-with-leap-motion/ http://blog.leapmotion.com/ http://www.vishay.com/videos/optoelectronics/ gesture-control-system http://www.gesturetek.com/ http://www.engadget.com/2015/05/29/atap-projectsoli/ http://www.digitaltrends.com/pc-accessory-reviews/ leap-motion-controller-review/
Voorbeelden leapmotion, Trends & Technologie module. A2C Avans CMD Breda
Link: (Build your own interactive installation) http://blog.leapmotion.com/how-to-build-your-ownleap-motion-art-installation Link: (Humanelectro x leap motion) https://www.youtube.com watch?t=77&v=p9EyDes62sc Link: (Leap motion ball maze) https://www.youtube.com/watch?v=I_-UpOYULxw
67
9 Bijlage Interactieve agenda
Maandag 28 september 2015
2 2
1 2 68
Vandaag
Agenda Gezondheid
Bloeddruk
Temperatuur
Datum
Hartritme
Slaap
Gewicht
69
Interactieve snijplank
70
0.0 gram
120 gram
71
0.0 gram
72
120 gram
73
120 gram
74
230 gram
75
230 gram
76
230 gram
77
0.0 gram
78
433 gram
79
Paper prototyping
80
81
82
83
Product vormgeving
Moodboard, interface & ouderen
84
Moodboard, devices
85
86
Avans Breda, CMD A2C Address: Hogeschoollaan 1 Postcode: 4818 CR Breda Tel: 088 - 525 75 00 87
Avans Breda / CMD A2C / Joris Smit, Jing de Visser, Joren Uittenbogaard, Jesper Boertien, Jelle Deenen