30JO82622
Hey ey yo ou! Vind jij het leuk om andere jongens en meiden te helpen? En wil jij je tijd nuttig besteden? Meld je dan aan voor het Peer to Peer project! In het Peer to Peer project kunnen jongeren van 13-18 jaar via chat informatie, advies en ondersteuning krijgen van leeftijdsgenoten. Misschien wel van jou!
oon De Kindertelefo
zoekt jonge
ar) ja 9 -1 6 (1 ligers
vrijwil
Gevraagd: jongens en meiden van 16-19 jaar t die zich goed kunnen verplaatsen in anderen t tt die minimaal 1x per 2 weken van 17.30-20.30 uur beschikbaar zijn tt die de Nederlandse taal goed beheersen tt en die een jaar willen aanblijven als vrijwilliger
Aangeboden: ervaring in het voeren van gesprekken tt ‘training on the job’ waarin je leert hoe jij via de chat jongeren kan helpen tt ondersteuning door ervaren vrijwilligers en beroepskrachten tt interessante en sociale contacten in een gezellige groep mensen
Interesse? Laat ons ns weten dat je geïnterresseer es d bent. Stuur een mail naar rotterdam@kindertelefoon.nl
Eerst meer info over de Kindertelefoon? Check de site: www.kindertelefoon.nl
r, Hallo 'LEES'e
en. S in je hand E E L e in z a g ma itie van het d e te s w u ie ol Je hebt de n eer boordev w t e h t a ta s as, S gewend w 'LEES'ers. E E L n a v je Net als wat fo en weetjes voor alle in p de bank. o is interessante u th f o e auz l alles van illen in de p a h c h r c e k to k je le r aa S kun je op school (w s Met de LEE le " ie a a s een " Je kunt ook leuker maken! tuk azine weten g weet) een s a m f e ti a form r , kleurig en in blad betalen, is hij voo k u le n e e e het en w Met dit hebb mdat de adverteerders no te maken. E ratis! lg S. jou helemaa nieuwe LEE e z e d t e m n be zier zult heb le p l e e v je t Ik hoop da . De Redaktie
uitgave van: LEES is een evers BV tg Ui es nd La 3 71 s Postbu achten 9200 AS Dr 2) 541707 Telefoon (051 evers.nl @landesuitg es nd la l: ai Em ers.nl ev tg ui es nd w.la Internet: ww
wijze op enigerlei . Niets mag st copyright de uitgever. n ru Copyright: e va in g az in m ag m m van dit elijke toeste ontleend. Op de inhoud zonder schrift ten worden enigvuldigd en geen rech nn ku e worden verm av tg ui ud van deze Aan de inho : ng di ei pr Vers iotheken Scholen, bibl
Druk: Scholma Vormgeving: io Landes Stud l esuitgevers.n landes@land : ie ct Reda a Janna Bosm evers BV Landes Uitg
Sense: voor al je vragen over seks Ben jij al aan seks toe? Of wacht je liever nog
Dennis 17:
even? Wat je ook doet: het is jouw keuze. Jij
In mijn gymklas hebben de meeste jongens hun schaam-
beslist wanneer je seks wilt, niet de ander.
haar eraf. En mijn vriendin zegt ook dat ze zich scheert.
Ken je eigen wensen en grenzen en maak deze
Is het normaal om dit te doen? Moet ik het ook afsche-
duidelijk aan je partner. Op die manier kun je
ren?
zorgeloos van elkaar en van de seks genieten.
Je mag zelf weten of je je schaamhaar afscheert of laat staan. De een vindt schaamhaar mooi en de ander vindt
Carina 15:
het lelijk. Je kunt het helemaal afscheren of bijvoorbeeld
Ik ben verliefd op een jongen van school. Ik wil graag
kort houden. Het is maar net wat je zelf wilt. Je zou het
verkering met hem, maar hoe pak ik dat aan?
ook kunnen uitproberen. Vind je het niet mooi, dan is je
Het is best eng om iemand te laten weten dat je hem leuk
schaamhaar zo weer aangegroeid.
vindt. Misschien kun je eerst uitzoeken wat hij van jou vindt. Kijkt of lacht hij wel eens naar je? Weten je vrien-
Desi 16:
dinnen meer, of zijn vrienden? Je kunt hem een leuke sms
Ik vergeet vaak de pil, en dan moeten wij weer een con-
sturen, of toevoegen op je MSN of Hyves. En vetrouw
doom gebruiken. Is er advies om te zorgen dat dit niet
op je gevoel, vaak voel je wel aan of de ander jou ook
nodig is?
leuk vindt. En als hij jou niet leuk vindt, is er ook niks aan
Als je vaak je pil vergeet, zijn er tips om er beter aan te den-
de hand. Je hoeft je niet te schamen. Het is voor die
ken:
ander toch een mooi compliment?
• gebruik de wekker van je mobiel als herinnering, • bewaar je pilstrip bij je make-up of tandenborstel,
Abdel 19:
‘s ochtends bij het opmaken of tandenpoetsen word
Ik vrij altijd veilig en nu heb ik toch een soa! Hoe kan
je er dan aan herinnerd,
dat?
• maak van één pilstrip een reservestrip en neem deze
Veilig vrijen houdt in dat je een condoom gebruikt als je
altijd mee. Als je de pil thuis vergeten bent, kun je
seks hebt en ervoor zorgt dat je geen sperma of menstrua-
hem alsnog innemen,
tiebloed in je mond krijgt. Je hebt dan veilige seks voor hiv.
• stap over op een andere vorm van anticonceptie
Veilig vrijen beschermt je ook voor een groot deel tegen
waar je minder vaak aan hoeft te denken, bijvoorbeeld
andere soa’s, maar niet helemaal. Dit komt doordat de bac-
de prikpil of een spiraaltje.
teriën en virussen die soa’s veroorzaken, besmettelijker zijn dan hiv. Je kunt door orale seks (pijpen en beffen),
Sense: zeker over seks
door wederzijdse masturbatie (vingeren en aftrekken) of
Sense.info is dé website over seksualiteit, verliefdheid,
door 'droogneuken' (waarbij de penis tegen de vagina of
relaties, je lijf, soa’s en anticonceptie. Stel al je vragen
anus aanwrijft) ook een soa oplopen.
aan een deskundige via de telefoon, e-mail of chat.
Sense Infolijn: 0900-4024020 (0,05 ct/min) • E-mail: infolijn@soaaids.nl Chat: ma-vr van 16:00 tot 18:00 uur via msn: infolijn@soaaids.nl
! T I R I P S E H T T O G WE
DE NIEUWE HAARLIJN VOORJAAR/ZOMER 2014 HEET SPIRIT EN DE ENERGIE SPAT ERVAN AF! DE KAPSELS VOOR HET KOMEND SEIZOEN HEBBEN MEER LENGTE, VOLUME EN BEWEGING. het afgelopen Na de korte kapsels van r terug. Bij de najaar komt de lengte wee oen gaat er coupes voor het komend seiz tourlengtes daarom niet zoveel van de con knipt en -geaf, maar wordt er vooral inge tig en soepel sneden om het haar zo luch gt voor een zor Dat mogelijk te laten vallen. variaties ing styl ideale basis voor diverse uur nat lijk wel met veel pit. Voorwaarde is s – dat je haar – zeker bij wat langere lengte de conditie supergezond is en in goe verkeert. STRATEGISCHE KLEUREN r alle kanten Met kleur kun je dit voorjaa bruin; veel is del uit. Blond, roodkoper, mid
op de subtiele kleuraccenten die mogelijk. Wat wél opvalt zijn zó, s r worden aangebracht. Som strategische plekken in het haa d goe nauwelijks opvallen en pas dat ze in eerste instantie is haar beweegt. Hoe verrassend tevoorschijn komen als je je seitels zijn. De trend van vorig dat? Die kleuren kunnen pas sen was ver er me iets de tinten zijn zoen zet namelijk door, maar t of ltin ame car lle er een gloedvo en minder heftig. Heb je liev wat en kiez net zo goed, jij kan andere nuances? Dan kan dat past bij jouw spirit. ENERGIEKE STYLING Door seizoen één motto: leef je uit! Wat styling betreft geldt dit den kapsels heb je alle mogelijkhe de lengte en de laag jes in de adyn r naa n tale ver rsgevoel te om jouw enthousiaste voorjaa sleu het is e um vanaf spat. Vol mische looks waar de energie de uit hair knipoog naar het high telwoord, met een speelse krultang, volumepoeder, een XLjaren 60. Dat maken een re wax of hairspray tot onmisba toupeerkam en een stevige ukook voor fillers: zachte ‘opvulst tools dit voorjaar. Dat geldt taskunt bevestigen voor een fan ken’ waar je je haar omheen die rs love hair g lon r voo Een must tisch volume-opsteekkapsel. ld bee oor bijv van s ige kunststukje zich vergapen aan de geweld de pop- en filmsterren.
OR EEN DUS HEB JIJ DE SPIRIT VO PSALON NIEUWE LOOK? BIJ DE KA STAAN ZE TE POPELEN!
Jij wil? Wij weten de weg! Wij als rijschool bieden iedere individuele leerling de begeleiding die hij/zij nodig heeft.
<ƌƵŝƐĂŬŬĞƌǁĞŐ Ϯϰ ϴϬϴϰ > ͚ƚ ,ĂƌĚĞ
ϬϱϮϱ ϲϱϭ ϭϮϯ ǁǁǁ͘ĂĐĐĞƐƐ-ƌŝũŽƉůĞŝĚŝŶŐĞŶ͘Ŷů ŝŶĨŽΛĂĐĐĞƐƐ-ƌŝũŽƉůĞŝĚŝŶŐĞŶ͘Ŷů ĐĐĞƐƐ Zŝũ-ŽƉůĞŝĚŝŶŐĞŶ
Wij zijn tevens gespecialiseerd in leerlingen met ADHD, Autisme, PPD-NOS, faalangst etc.: www.rijles-en-autisme.nl
Tel: 06-24997062 | www.wienholts.nl
Onze rijschool is actief in de regio Tiel, Buren, Geldermalsen, Culemborg en omgeving. Wij geven les volgens de RIS (rijopleiding in stappen) methode dat zeer geschikt is voor leerlingen met Autisme en ADHD. Wij zijn erkende rijinstructeurs Autisme en ADHD en ook gespecialiseerd in rij- en faalangst. Wij verzorgen rijopleidingen in een schakelauto en automaat. Voor meer info aanmelding kijk op onze site www.rijschooldebetuwe.nl
Je rijbewijs halen, ook als je autisme of ADHD hebt. Het kan! Tegenwoordig kun je al starten met lessen als je 16,5 jaar bent en met 18 jaar je rijbewijs binnen hebben. Maar hoe zit dat als het halen van je rijbewijs niet zo vanzelfsprekend is, bijvoorbeeld als je autisme of ADHD hebt? Autisme en ADHD zijn informatieverwerkingsstoornissen. Dat wil zeggen dat informatie net wat anders binnenkomt en anders wordt verwerkt dan bij de meeste andere mensen. Het zegt echter helemaal niets over hun intelligentie of rijvaardigheid. Toch moeten zij met een aantal zaken rekening houden, zowel op het gebied van de wetgeving, de eisen vanuit het CBR, als op het gebied van het leren zelf. Rijgeschiktheid bij Autisme en ADHD Er bestaan nogal wat vooroordelen over mensen met autisme of ADHD. Als jij de diagnose hebt, zul je hier vast wel voorbeelden van kennen. Ook op het gebied van rijlessen en veilige deelname aan het ver-
keer bestaan veel misverstanden. Maar zoals voor iedereen geldt; de één heeft het zo geleerd en de ander heeft wat extra tijd en begeleiding nodig. Dat geldt ook voor iemand met autisme of ADHD. Echter, omdat de ernst van de diagnose op het persoonlijk functioneren behoorlijk kan verschillen van persoon tot persoon, is het goed dat er zorgvuldig wordt gekeken naar iemands mogelijkheden. CBR Het CBR vraagt je hiertoe een zogenaamde ‘Eigen verklaring’ in te vullen. Deze verklaring bestaat uit elf vragen over je lichamelijke en geestelijke gesteldheid en wordt gebruikt om je rijgeschiktheid te kunnen beoordelen. In sommige situaties heeft het CBR meer informatie nodig en verwijzen ze je door naar een medisch adviseur voor nader onderzoek, eventueel aangevuld met een speciale rijtest. De Eigen Verklaring Hoe kom je aan de Eigen verklaring en hoe moet je deze invullen? Een ‘Erkend instructeur autisme en ADHD’ (zie kader rijles-en-autisme.nl) kan je hierover
voorlichten. Drie vragen zijn echter van bijzonder belang. Zo wordt er gevraagd of je onder behandeling bent (geweest) voor een psychiatrische stoornis, of je medicijnen gebruikt en of je nog andere aandoeningen hebt die het besturen van motorrijtuigen moeilijker maken. Als je autisme of ADHD hebt, zul je op één of meerdere vragen met ‘ja’ moeten antwoorden. Waarom de Eigen verklaring eerlijk invullen? Er zijn nogal wat jongeren die de verklaring niet eerlijk invullen en alle vragen met ‘nee’ beantwoorden. Best begrijpelijk, want er komt nogal wat bij kijken als je een vraag met ‘ja’ beantwoordt. Maar het kan ook vervelende gevolgen hebben. Als je bijvoorbeeld een verkeersongeluk zou veroorzaken, kan de politie hiervan melding maken bij het CBR. Het CBR start dan een onderzoek met mogelijk grote gevolgen voor je rijbewijs en je verzekering. Een te groot risico dus!
Goed nieuws
idingsmoSpectrum Brabant. Instructeurs die alle ople bijscholen dules hebben doorlopen én zich jaarlijks en ADHD’ mogen zich ‘Erkend rijinstructeur Autisme van alle noemen. Een volledig en actueel overzicht vind je op bijgeschoolde rijinstructeurs in Nederland staan per www.rijles-en-autisme.nl. Rijinstructeurs provincie vermeld.
Aangepast lesstijl instructeur nu Maar wat weet en kan die bijgeschoolde eigenlijk? erd wat In de eerste plaats heeft de instructeur gele zwakke kanautisme en ADHD is en wat de sterke en eren met ten zijn voor iemand in het verkeer. Bij jong veel strucautisme biedt de instructeur bijvoorbeeld en uitleggen tuur, werkt in stappen en zal niet rijden instructeur tegelijk. Bij jongeren met ADHD zorgt de ere regels die onder andere voor veel herhaling en held . De erkende je makkelijk kunt onthouden en uitvoeren me-protorijinstructeurs werken met het speciale autis . Ook de col en ADHD-protocol voor tijdens de rijles examinatodeskundigen bij het CBR (zoals de speciale ren) gebruiken deze protocollen.
Spectrum Brabant heeft vorig jaar campagne is voor gevoerd in het kader van Autisme en RijgeWe kunnen stellen dat er al veel verbeterd is ne campag de van at Resulta eid. buurt schikth mensen met autisme of ADHD! Kijk in jouw ing herkeur rd standaa te verplich is bedat de welke rijinstructeur over de benodigde kenn onderAnder aft! afgesch is jaar) 3-5 verklaring (elke schikt. Vraag tijdig om hulp en vul de Eigen rekehoge de was ne campag de van werp naar waarheid in. Veel succes! ning je die zelf moet betalen voor de medische keuring. Het CBR is met het Ministerie en de Nederlandse Zorgautoriteit in gesprek om deze bij te stellen. Hopelijk e.nl Rijles-en-Autism eel van Spectrum wordt deze nog flink naar beneden bijgenl is een onderd e. m is ut -A en sRijle onderwijs. Spec steld. rum voor zorg en n nt ce va n n ve ee le t, t an he Brab tot doel a. o. lf ze ch zi t el eenvoutrum Brabant st ADHD een stukje of Rijles bij Autisme en ADHD e m tis au et en volalle mensen m or zelf kinderen do Erkende rijinstructeurs Autisme en ADHD s jd zi er En . or te maken derzijds ook do Sinds een aantal jaar kunnen rijinstructeurs diger leiden, maar an ge be elijk og te m n el ne ve se was delen met zo zich professioneel laten bijscholen om te te e is rt pe ex aminatohun kennis en structeurs en ex in leren lesgeven aan iemand met autisme of rij s al zo , en trumbrageïnteresseerd ie op www.spec at ADHD. De opleiding is ontwikkeld door het rm fo in r ee m ren. Kijk voor e.nl. centrum voor autisme en ADHD van rijles-en-autism bant.nl en www.
Autorijschool KOPpelingOP Nijmegen
• Wij leiden op tot veilige en enthousiaste bestuurders • Iedere leerling en iedere rijles uniek • Kleine organisatie, snelle communicatie • Erkend rij-instructeur Autisme & AD(H)D • Ook Automaat Wij vinden het een uitdaging om mensen die langere tijd niet gereden hebben, en mensen die bang zijn, een gevoel van veilig rij- en weggedrag te geven.
Tel.: 06-54 725 459 06-54 737 282 info@koppelingop.nl • www.koppelingop.nl
Rijschool
van Herpt
Instructeur Joop van Herpt
Lindeboomlaan 56 6874 BS Wolfheze telefoon: (026)4821444 mobiel: (06)51820569 info@rijschoolvanherpt.nl www.rijschoolvanherpt.nl
Kwaliteit, flexibiliteit en vooral plezier beleven tijdens je rijles? Schrijf je dan nu bij ons in! Door 2toDrive kun je vanaf 17 jaar rijexamen doen! Ben jij enthousiast? Bekijk dan snel onze website! Gespecialiseerd in: - Dyslexie - Dispraxie - Autisme - Autisme verwant - ADHD - ADD Kijk voor meer informatie op www.dickvdvliet.nl of schrijf je in via info@dickvdvliet.nl of via 055-5410422
STUDIEFINANCIERING
Wat je echt moet weten Je hebt studiefinanciering aangevraagd. In deze folder vind je informatie over een aantal zaken die belangrijk zijn als je studiefinanciering ontvangt.
JE STUDIEFINANCIERING Prestatiebeurs Voor mbo-opleidingen op niveau 3 en 4 én voor opleidingen aan hbo of universiteit krijg je een prestatiebeurs. Dat betekent dat je de basisbeurs, aanvullende beurs en het studentenreisproduct krijgt als een voorlopige lening. Hoeveel aanvullende beurs je krijgt, hangt af van het inkomen van je ouder(s). Als je binnen tien jaar (de diplomatermijn) je diploma behaalt, wordt de prestatiebeurs omgezet in een gift. Haal je je diploma niet of niet op tijd, dan moet je de prestatiebeurs met rente terugbetalen. Voor een mbo-opleiding op niveau 1 en 2 zijn de basisbeurs, aanvullende beurs en het studentenreisproduct direct al een gift. Lenen Naast je basisbeurs en aanvullende beurs kun je een lening aanvragen. Over deze lening wordt rente berekend. Het rentepercentage wijzigt jaarlijks. Kijk op www.duo.nl voor het actuele rentepercentage. Je kunt de hoogte van je lening elke maand aanpassen via Mijn DUO. Twee jaar na afloop van je studiefinanciering moet je de lening in maandelijkse termijnen terugbetalen. Hoe duur is lenen? Op www.duo.nl staat een handige rekenhulp waarmee je kunt uitrekenen hoe duur lenen is. Bijverdienen Naast je studiefinanciering mag je een bedrag bijverdienen. Als je méér dan een bepaald bedrag bijverdient, gaat de overheid ervan uit dat je geen financiële hulp nodig hebt om een opleiding te volgen. Dit bedrag heet de bijverdiengrens. Wil je weten wat de bijverdiengrens is in een bepaald jaar of wil je weten wat de gevolgen zijn van te veel bijverdienen? Kijk dan op www.duo.nl. Controles DUO controleert de gegevens die je hebt doorgegeven. Zo controleren we je inkomen bij de Belastingdienst. Maar we controleren ook of je staat ingeschreven voor je opleiding.
Als je op kamers woont, moet je adres overeenkomen met het adres dat je hebt doorgegeven aan de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Als bij een controle blijkt dat je niet op het GBA-adres woont, dan is er sprake van misbruik. Je uitwonendenbeurs wordt dan omgezet naar een (lagere) beurs voor thuiswonende studenten. De te veel ontvangen studiefinanciering moet je terugbetalen en je krijgt een boete. Betaling De studiefinanciering wordt aan het einde van de maand uitbetaald. De betaaldata vind je op www.duo.nl.
JE STUDENTENREISPRODUCT Week of weekend? Onderdeel van je studiefinanciering is het studentenreisproduct. Het studentenreisproduct is een weekabonnement of een weekendabonnement. Je hebt een persoonlijke OV-chipkaart nodig om je studentenreisproduct te kunnen gebruiken. Je moet zelf een OVchipkaart regelen bij een OV-bedrijf of via www.ov-chipkaart.nl.
Weekabonnement • vrij reizen van maandag 04.00 uur tot zaterdag 04.00 uur (behalve op feestdagen en vanaf 16 juli 04.00 uur tot 16 augustus 04.00 uur) • korting van zaterdag 04.00 uur tot maandag 04.00 uur • korting op feestdagen van 04.00 uur tot 04.00 uur de volgende dag • korting van 16 juli 04.00 uur tot 16 augustus 04.00 uur. • informatie over het reizen op en rond feestdagen vind je op www.duo.nl. Weekendabonnement • ivrij reizen van vrijdag 12.00 uur tot maandag 04.00 uur • ivrij reizen op feestdagen van 04.00 uur tot 04.00 uur de volgende dag • ikorting op maandag vanaf 04.00 uur, op dinsdag tot en met donderdag vanaf 09.00 uur en op vrijdag van 09.00 tot 12.00 uur. • iinformatie over het reizen op en rond feestdagen vind je op www.duo.nl.
Als je een mbo-opleiding volgt, heb je recht op een studentenreisproduct zolang je studiefinanciering ontvangt. Volg je een hbo- of universitaire opleiding, dan krijg je een studentenreisproduct tijdens de duur van je prestatiebeurs en tijdens het eerste jaar van je leenfase. Ophalen Om met je studentenreisproduct te kunnen reizen, moet je eerst aan de Klantenservice OV-chipkaart het nummer van je OV-chipkaart doorgeven. Dit kun je online doen: je krijgt vanzelf een brief met inloggegevens van de Klantenservice OV-chipkaart. Heb je het nummer doorgegeven? Dan kun je je abonnement ophalen bij een ophaalautomaat. Je kunt je abonnement ophalen vanaf de 15e van de maand die voorafgaat aan de maand waarin je voor het eerst studiefinanciering krijgt. Je kunt er dan op de ingangsdatum van je studiefinanciering meteen mee reizen. Wisselen Je krijgt automatisch een weekabonnement. Wil je liever een ander abonnement? Dan kun je wisselen. Je mag twee keer per kalenderjaar gratis wisselen. Je kunt niet wisselen van 1 mei tot 1 september. Een wissel regel je via Mijn DUO. Buitenland Studeer je in het buitenland? Dan krijg je automatisch een vergoeding in plaats van een abonnement. Ga je voor je opleiding tijdelijk naar het buitenland, bijvoorbeeld voor een stage? Dan kun je een maandelijkse vergoeding aanvragen met het formulier Aanvragen OV-vergoeding buitenland. Stopzetten Zodra je geen recht meer hebt op je studentenreisproduct, moet je deze stopzetten. Dat doe je bij de ophaalautomaat. Zorg ervoor dat je dit op tijd doet. Op tijd is vóór of op de vijfde werkdag van de eerste maand waarin je geen recht meer hebt op studiefinanciering. De uiterste stopzetdata vind je op www.duo.nl. De OV-chipkaart, het pasje, mag je na het stopzetten houden. Daarop kun je andere reisproducten en saldo laden.
JE GEGEVENS Wijzigingen doorgeven Als er iets verandert in je situatie, dan moet je dat doorgeven aan DUO. Bijvoorbeeld: • je hebt een nieuw rekeningnummer • je bent inwonend of uitwonend geworden • je doet een andere opleiding • je bent klaar met je opleiding Je bent zelf verantwoordelijk voor het doorgeven van
Checklist studiefinanciering • Ingeschreven bij de gemeente op het juiste adres • In bezit van DigiD mét sms-authenticatie • Mijn gegevens gecheckt in Mijn DUO • Voorkeuren in Mijn DUO ingesteld • Ja, ik weet van de bijverdiengrens een wijziging. Geef een wijziging altijd zo snel mogelijk door aan DUO. De meeste wijzigingen geef je snel en makkelijk door via Mijn DUO. Je kunt op Mijn DUO inloggen met je DigiD. App Op www.duo.nl kun je ook onze app downloaden. Met de app krijg je informatie over betaaldata, veelgestelde vragen en een rekenmodule om te berekenen hoeveel je moet terugbetalen als je leent. Berichten digitaal Je kunt ervoor kiezen om de berichten over je studiefinanciering niet meer per post te krijgen, maar alleen nog digitaal. We zetten de berichten dan voor je klaar in Mijn DUO. Heel veilig, omdat je eerst moet inloggen met je DigiD. Op deze manier bewaar je al je berichten van DUO handig bij elkaar. Informatie per e-mail Je kunt je in Mijn DUO aanmelden om per e-mail informatie van ons te krijgen. We sturen je dan bijvoorbeeld een e-mail over: • het nieuwe rentepercentage • de feestdagen voor het studentenreisproduct • wanneer de studiefinanciering wordt uitbetaald. Meld je aan, dan ben je snel op de hoogte.
HEB JE NOG VRAGEN? Wil je meer weten? Heb je na het lezen van deze folder nog vragen? Kijk op duo.nl als je vraag gaat over je studiefinanciering of je recht op het studentenreisproduct. Ga naar studentenreisproduct.nl als je een vraag hebt over de OV-chipkaart of over hoe je kunt reizen met je studentenreisproduct.
Heb jij al een bijbaantje? Je kent het wel: beltegoed op, je moeder is morgen jarig, volgend weekend dat feest en die schoenen wil je eigenlijk ook wel graag hebben. Het liefst maak je geen keuze en koop je gewoon alles: beltegoed, die parfum die je moeder zo lekker vindt, nieuwe schoenen en houd je bovendien voldoende geld over voor dat feest. Maar waar haal je het geld vandaan? Aan het werk? Ja, natuurlijk kun je aan geld komen door te gaan werken. Maar werken kun je na je studie nog lang genoeg. Je wilt nu gewoon doen waar je zin in hebt, zonder al teveel verplichtingen. Chillen met vrienden en leuke dingen doen. Werken is saai. Toch? Mathijs (17) vindt van niet. Hij is vakkenvuller bij de plaatselijke supermarkt. Mathijs werkt één avond per week en bijna iedere zaterdag. Het levert hem maandelijks zo'n € 90,00 op. Mathijs: ‘Via een vriend van me heb ik dit baantje gekregen. Ik ben gaan werken omdat ik geld nodig had. Ik ken nu iedereen binnen de supermarkt en we hebben ontzettend veel lol met z'n allen. Natuurlijk is het soms best hard werken maar de tijd gaat altijd snel. Een paar van mijn collega's zijn inmiddels goede vrienden geworden.’ Waarom een bijbaantje Naast het verdienen van een zakcentje heeft een bijbaan meer voordelen. Zo leer je bijvoorbeeld beter met geld omgaan. Omdat je voor je geld moet werken, ontwikkel je een gevoel van waarde voor geld. Het besluit of je die dure broek nu wel of niet koopt, kun je afwegen tegen het aantal uren dat je ervoor moet werken om het geld bij elkaar te krijgen. Een bijbaantje kan je ook helpen bij het maken van de juiste studiekeuze. Door te werken kom je er vanzelf achter wat je wel leuk vindt aan een baan en wat je juist niet wilt. Daarnaast doe je werkervaring op. Ook al is het misschien niet het type werk wat je na je studie zoekt, het staat toch goed op je cv. Het suggereert dat je over bepaalde vaardigheden beschikt en dat je bereid bent om te werken. Bovendien ontmoet je nieuwe mensen en leer je veel in de praktijk.
een uitzendbureau. Bedrijven die meerdere mensen zoeken, melden hun vacatures vaak bij een uitzendbureau. Het uitzendbureau gaat vervolgens op zoek naar geschikte kandidaten. Hierbij kijken ze eerst naar de mensen die zich hebben ingeschreven. Het inschrijven bij een uitzendbureau verplicht je tot niets. Je kunt dus ook zelf beslissen of je het werk aanneemt wat het bureau je biedt. Als er een bedrijf is waar je graag zou willen werken, dan kun je ook direct dat bedrijf benaderen. Dit kan schriftelijk via een sollicitatiebrief met cv, of je neemt telefonisch contact op en vraagt of ze mensen nodig hebben. Je kunt ook gewoon even binnenlopen en vragen of ze werk voor je hebben. Wat voor werk wil je doen? Misschien kun je zo werk noemen wat je leuk lijkt, of misschien wat je juist niet wilt doen. Naast je eigen wensen rondom een bijbaantje, stelt ook de wet bepaalde eisen. Deze eisen hebben te maken met de leeftijd van degene die het werk doet. Hoe ouder je bent, des te meer mag je doen. Zo mogen 13- en 14-jarigen bijvoorbeeld wel klusjes doen, maar niet achter de kassa in een winkel werken. Iemand van 15 jaar mag wel vakken vullen en kranten bezorgen, maar niet in een fabriek werken. Ook is wettelijk vastgelegd hoeveel uren je mag werken en hoeveel pauze je moet hebben tussendoor. Wil je weten wat voor jou geldt, kijk dan op www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/jongeren-en-werk. Loon Om jongeren vanaf 15 jaar te beschermen tegen uitbuiting en onderbetaling is het Wettelijk Minimum Jeugdloon (WML) vastgesteld door de overheid. Dit houdt in dat een werkgever je minimaal een bepaald bedrag per uur moet betalen. Dit bedrag is afhankelijk van je leeftijd. Uiteraard mogen ze je wel meer betalen dan het WML. Cijfers Het Nibud heeft eind 2010/begin 2011 een onderzoek uitgevoerd naar het financiële gedrag van scholieren tussen 12 en 19 jaar. Hieruit bleek dat 42% van de scholieren die VMBO, HAVO en VWO volgen een bijbaantje heeft naast hun studie. De werkende scholieren verdienen gemiddeld € 117,- euro per maand. De tabel hieronder laat de Top 5 van bijbaantjes zien onder jongens en meiden:
Berber (16) werkt sinds drie maanden in de bediening. Berber: ‘Mijn moeder had gehoord dat ze hier mensen zochten, dus toen heb ik gebeld en na een gesprek met de manager ben ik aangenomen. In het begin was het wel even wennen. Ik moet ook bestellingen opnemen en dat was eerst wel een beetje eng. Maar iedereen is erg aardig en nu vind ik het juist leuk om zoveel contact te hebben met mensen. In de zomervakantie wil ik extra gaan werken zodat ik een scooter kan kopen.’ Jongens Krant bezorgen Hoe kom je aan een bijbaantje In de supermarkt Er zijn verschillende manieren om een bijbaantje te vinden. Karweitjes/ klusjes Soms loop je er zo tegen aan en zie je een aanplakbiljet Horeca hangen bij bijvoorbeeld een winkel of horecazaak. Je kunt Bij de boer ook informeren bij familie en vrienden en houd ook de (lokale) kranten goed in de gaten. Hier staan van tijd tot tijd Scholierenonderzoek vacatures voor scholieren in. Je kunt je ook inschrijven bij Top 5 bijbanen
% 15 8 6 5 4
Meiden Babysitten Krant bezorgen In de supermarkt Horeca In winkels overig
Nibud 2010/2011:
% 18 10 7 6 6
Gespecialiseerd in begeleiding en behandeling bij autisme: Individuele begeleiding/behandeling (cognitieve gedragstherapie, EMDR), relatietherapie, ouderbegeleiding
Drs. Elke Ederveen, psycholoog NIP Weezenhof 3526 â&#x20AC;˘ 6536 HB Nijmegen â&#x20AC;˘ Telefoonnummer: 06-41147826 elkeederveen@psychologenpraktijkvoorautisme.nl www.psychologenpraktijkvoorautisme.nl
EEN ND GEZO ST VA HOU
Vakantie? V Va aka ant ntie? ie e? Hou Hoou je j hoofd hooofd offd fd koel koel ko en e n vr vrij rij ve rij veilig! eilig g! Vakantie
soa
kater ongewenst zwanger -
-
-
-
-
gratis en anoniem Sense-spreekuur
sense.info
www.nix18.nl ons op Facebook Like ons Like og nog /ggddn com/gg ook..com facebbook face
Klaar met school Sommige mensen weten van kinds af aan al wat ze later willen worden. Anderen rollen toevalligerwijs in een beroep, doen iets wat hen eigenlijk totaal niet boeit. Het maken van een carrièreswitch op latere leeftijd is ook een hele stap. Gemiddeld ben jij 22 jaar als je met je diploma's op zak aan de slag gaat bij je eerste echte werkgever. En waarschijnlijk zal je zo rond je 67e met pensioen gaan. Dat betekent dat je gemiddeld genomen ongeveer 45 jaar moet werken. Dat is best lang. Je kunt er dan ook maar beter voor zorgen dat je werk doet wat je leuk vindt.
Keuzes
De eerste stappen naar jouw uiteindelijke beroepskeuze zijn al gezet. Het voortgezet onderwijs wat je nu volgt bepaalt in grote lijnen al welke mogelijke beroepen je later uit kunt voeren. Het vakkenpakket wat je kiest, brengt daarin nog meer focus aan. Het uiteindelijke diploma wat veronderstelt dat je beschikt over een bepaald kennisniveau op een serie vakgebieden, biedt toegang tot een aantal vervolgopleidingen. De vervolgopleidingen waar je met jouw specifieke diploma voor in aanmerking komt, liggen in dezelfde lijn als de door jouw gevolgde examenvakken. Voor de meeste beroepen is het voltooien van de vervolgopleiding voldoende om aan het werk te kunnen gaan. Er zijn een aantal specialistische beroepen die een aantal jaren relevante praktijkervaring vragen voordat het beroep daadwerkelijk mag worden uitgevoerd. Dit is vaak het geval bij beroepen die bepaalde risico's met zich mee brengen. Zo moeten een architect gebouwen ontwerpen die stevig genoeg zijn om niet in te storten en een fout van een arts kan een mensenleven kosten.
Stufi
Studeren is vrij duur. Om jongeren te stimuleren om toch te gaan studeren voorziet de overheid studenten van een tegemoetkoming in de studiekosten. Om voor studiefinanciering in aanmerking te komen moet je over de Nederlandse nationaliteit beschikken en een opleiding volgen aan een hogeschool of universiteit. Aan MBO-studies worden specifiekere eisen gesteld. Op dit moment heb je als HBO-, WO- en MBO student (niveau 3 en 4), recht op 10 jaar studiefinanciering. Dit wordt in de eerste instantie neergezet als een lening van de overheid aan jou. Deze lening wordt ook wel de prestatiebeurs genoemd. Als je de studie afrondt binnen de termijn die daar voor staat, wordt die lening omgezet in een gift. Doe je langer over de studie dan moet je een deel terug betalen. Wil je weten hoe het precies in elkaar zit en wat op jou van toepassing is, ga dan naar: www.ibgroep.nl/particulieren.
Vervolgopleiding
Het kiezen van de juiste vervolgopleiding is dus belangrijk. Maar welke opleiding past nu bij jou? Bij het maken van die keuze zijn een aantal aspecten van belang. Ten eerste zijn dat jouw interesses. Wat vind je leuk om te doen? Wat zijn je hobby's? Vaak ben je ook goed in de dingen die je leuk vindt om te doen. Wellicht dat je hier een aantal aanknopingspunten vindt. Hou je bijvoorbeeld van sporten, dan zou je kunnen denken aan een sportopleiding. Ben je handig met computers, dan is de ICT misschien een goede opleidingsrichting voor jou. Een volgende vraag die je jezelf zou moeten stellen is: vind je het leuk
en dan....?!
om te studeren? Zie je het zitten om nog een aantal jaren in de boeken te duiken of ben je liever in de praktijk bezig? Het antwoord op deze vraag kan een voorkeur opleveren voor een BBL (Beroeps Begeleidend Leren) opleiding waarbij je 4 dagen werkt en 1 dag in de week naar school gaat. Dit in tegenstelling tot een BOL (Beroeps Opleidend Leren) opleiding, HAVO of VWO waarbij de meeste tijd in de schoolbanken wordt doorgebracht. Vwo’ers die zich liever na hun diploma meer op de praktijk richten, kunnen kiezen voor een HBO opleiding in plaats van universitair onderwijs. Uiteraard is het niveau van je huidige opleiding ook deels bepalend voor het niveau van onderwijs wat je na je diploma volgt. Zo kun je met een VMBO-diploma niet rechtstreeks naar een hogeschool. Het is tevens verstandig om na te gaan wat de verwachting is voor de toekomstige werkgelegenheid binnen het vakgebied van jouw voorkeur. De decaan op school kan je hier wellicht meer over vertellen.
tips om je Een aantal praktische
op weg te helpen:
nken dat goed kennen wat zij de - Vraag mensen die jou leiding of werk; goed bij jou past qua op t niet ed in bent en wat je juis go je - Zet op een rij waar helpen; j rbi hie je enden kunnen goed kunt. Familie en vri ze vind De in. est of studiekeuzet - Vul een beroepskeuzeet; maten op intern je in allerlei soorten en met na njaar, maar begin op tijd me - Wacht niet tot je exa gstudie; denken over een vervol scholen binnen jouw van n - Bezoek Open Dage interessegebied; tor te on s om een potentiële sec - Gebruik snuffelstage ermen. derzoeken achter de sch
Ben jij géén bikkel? Leer dan opkomen voor jezelf!
Moeite met ‘nee’ zeggen, denken dat je iets niet kunt, moeilijke situaties het liefst uit de weg gaan, je niet op je gemak voelen in een groep: allemaal redenen om deel te nemen aan een Bikkeltraining. Bikkeltrainingen zijn laagdrempelige assertiviteits- en weerbaarheidstrainingen voor alle leeftijden. Maar…wat is dat eigenlijk, assertiviteit en weerbaarheid? Assertiviteit gaat over het opkomen voor je eigen belangen, zonder daarbij anderen te kwetsen. Als je assertief bent, durf je te zeggen wat je voelt, denkt en vindt. Weerbaarheid daarentegen, gaat over wat je wel en niet wilt. Je geeft je grenzen aan en weet wat je moet doen als iemand over jouw grenzen heen gaat. Denk jij nog wel wat te kunnen leren op het gebied van assertiviteit en weerbaarheid? Lees dan vooral verder! De Bikkeltrainingen zorgen er namelijk voor dat je in korte tijd zekerder van jezelf wordt, en met meer zelfvertrouwen nieuwe situaties kunt aanpakken. Bikkeltrainingen zijn er voor verschillende doelgroepen. Een voorbeeld van een reeks Bikkeltrainingen is de training ‘Brugklas Bikkels’, waarin aanstaande brugklassers werden klaargestoomd voor de overstap van de basisschool naar de brugklas. Het gelijknamige boek (zowel zelfstandig als onder begeleiding van een ouder of begeleider te door te werken) is inmiddels online verkrijgbaar. De Bikkeltraining voor jongeren (12 tot 18 jaar) is genaamd ‘Bikkels in de dop’ en richt zich onder andere op het verbeteren van het zelfbeeld en het vergroten van het zelfvertrouwen. Na acht bijeenkomst (eenmaal per week) sta je aanzienlijk steviger in je schoenen en denk je niet bij alles “Oh, maar dat lukt me toch niet…” De thema’s die tijdens Bikkeltrainingen aan bod komen variëren van ‘Wie ben ik?’ en ‘Hoe kom ik over?’ tot het leren omgaan met lastig gedrag van anderen en het herkennen en oplossen van (sociale) problemen. Het Bikkeltraject zorgt ervoor dat je de baas wordt over je gedachten, gevoelens en gedrag in reactie op allerlei gebeurtenissen. Natuurlijk gaat dat niet zomaar: na iedere bijeenkomst wordt huiswerk meegegeven om thuis - in de dagelijkse praktijk - mee aan de slag te gaan, denk bv. aan een andere manier van ergens tegenaan kijken of voor jou nieuw gedrag dat je gaat uitproberen. De Bikkeltrainingen zijn ontwikkeld door psychologen en orthopedagogen van Spectrum Brabant. Spectrum Brabant is een centrum voor zorg en onderwijs , gevestigd in Eindhoven. Toch is de Bikkeltraining geen zwaar psychologisch traject: het is juist een laagdrempelige training, waarin je in een veilige omgeving kunt oefenen met nieuwe vaardigheden. Je wordt niet volledig doorgelicht: er wordt juist voortgeborduurd op wat je al wél kunt en weet! Ook voor de kosten hoeft je het niet te laten: die zijn er namelijk nauwelijks, omdat de kosten van de training gedekt worden door de zorgverzekeraars met wie Spectrum Brabant een contract heeft afgesloten. Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over het volgen van een Bikkeltraining, of wil je meer informatie? Neem dan telefonisch (040-2549348) contact op of bekijk de website (www.bikkeltrainingen.nl).
IN-SPE Ben jij tussen de 14 en 18 jaar oud, woon je in Gelderland, vind je het leuk om jongeren van buiten je school te leren kennen en houd je van organiseren, dan is In-Spe de organisatie voor jou! In-Spe is een Gelderse organisatie van jongeren en voor jongeren. We organiseren jongerenprojecten en ondersteunen jongeren bij het opzetten van projecten. Een paar voorbeelden van (voorgaande) projecten: -
-
Excursies naar Den Haag, Brussel of het provinciehuis in Arnhem. Grote debatten zoals: Op weg naar het Lagerhuis, Dag van het Lagerhuis, Model European Parliament, StudentStem De democratiefabriek, een interactieve tentoonstelling over vrede en democratie
-
O18 (Onder de 18), uitwisselingsproject tussen jongeren en politici. Jongeren laten politici horen wat ze van hen verwachten.
Ook organiseert In-Spe een aantal workshops: -
Workshop improvisatietheater Workshop leiderschap Training speciaal voor leerlingenraden en jongerenraden Debatworkshop Workshop anti pesten Lesprogramma over het tegengaan van racisme en radicalisering
Nieuwsgierig geworden, wil je ook meedoen? Ga naar www.in-spe.org of mail naar info@in-spe.org
Adres: Zeelandsingel 40, 6845 BH Arnhem, 085-7820370
WWW.IN-SPE.ORG
Altijd perfecte make-up! Steeds meer schoonheidssalons bieden permanente make-up
Wees zeker van je zaak
aan. Permanente make-up is te vergelijken met een tatoeage,
Belangrijk is om jezelf goed af te vragen wat je precies wilt,
maar heeft een tijdelijk blijvend effect. Veel vrouwen zien het
voordat je aan permanente make-up begint. Het blijft zeker drie
als een fijn hulpmiddel. Zo hoeven ze niet iedere dag dezelfde
jaar zitten, dus wees zeker van je zaak. Laat je professioneel
make-up aan te brengen. Permanente make-up kan worden
opmaken met de make-up die je in je hoofd hebt en houd hier-
toegepast als lipcontour, het inkleuren van lippen, eyeliner,
bij rekening met trends die voorbij kunnen gaan. Ben je hele-
wenkbrauwen, sproetjes en schoonheidvlekjes. Permanente
maal tevreden, dan kun je overwegen het permanent te laten
make-up biedt veel voordelen ten opzichte van gewone make-
aanbrengen. De leeftijdsgrens voor permanente make-up is 16
up. Het is heerlijk wakker worden als je eyeliner, wenkbrauwen
jaar, ben je jonger dan kan het soms met toestemming van je
of lippen al helemaal zijn opgemaakt zoals jij het wilt. Je ziet
ouders. Als permanente make-up door een PMU-specialist en
er altijd verzorgd uit, zonder er iets voor te hoeven doen. Ook
onder hygiĂŤnische omstandigheden wordt toegepast, dan is het
voor vrouwen met een make-up allergie biedt permanente
een volkomen veilige methode. Zoek dit goed uit, voordat je je
make-up uitkomst. Dit geldt ook voor vrouwen die bril- of lens-
laat behandelen!
dragend zijn en hierdoor lastig hun oogmake-up goed opgebracht krijgen. De behandeling Voordat de permanente make-up wordt aangebracht, wordt eerst het gebied ingekleurd met pigment in de gewenste kleur. Zo krijg je een goed beeld van hoe het eruit komt te zien. Als je helemaal tevreden bent, wordt met kleine naaldjes kleurpigment in de huid aangebracht. Een behandeling varieert in tijd van een half uur tot een uur, afhankelijk van het gebied. Meestal is nog een tweede behandeling nodig om kleine plekjes bij te werken. De behandeling wordt door de meeste vrouwen niet als erg pijnlijk ervaren, maar mocht je toch verdoving wensen, dan kan dit door middel van een verdovende crème.
Tattoos zijn hot! Je ziet ze steeds vaker op tv, in videoclips, in folders, op straat en op het voetbalveld. De media en televisieseries als LA INK & MIAMI INK hebben de tatoege als lichaamsversiering erg populair gemaakt. Het is in deze shows één en al glitter & glamour en er worden flinke zakken geld verdient. Omdat het hebben van een tatoeage steeds gewoner wordt zien we ze ook steeds meer bij jongeren. Een plakplaatje of een mooie tekening met een pen op je arm, hartstikke leuk! Je wast het er zo weer af. Wanneer je voor een tatoeage kiest, gaat dit niet zo makkelijk. Denk van tevoren goed na of je echt een tatoeage wilt. Overleg het eerst met je ouders of met een goede vriend(in)! Als je toch een tattoo wilt laten zetten, is het de moeite waard om je er eerst flink in te verdiepen. Er zijn een aantal dingen waar je op kunt letten om er voor te zorgen dat je straks rondloopt met een kunstwerkje waar je trots op bent. Ga eens kijken wat er allemaal kan. Als je nieuwe kleren koopt ga je ook verschillende winkels langs om te kijken wat jij mooi vindt. Er zijn zoveel tattoo artiesten met zoveel verschillende stijlen. Ga daarom eens een aantal tattoo shops bezoeken, kijk eens tussen de foto’s van de tattoo’s die daar al gezet zijn, of ga eens met vrienden of je ouders naar een tattoo conventie. Daar zie je echt wat voor kunstwerken er gemaakt kunnen worden met naalden en inkt. Ook is het belangrijk om te kijken of een artiest wel schoon en hygiënisch werkt. Je wilt toch geen tatoeage vol met ontstekingen of dat je er een gratis ziekte bij krijgt? Als de hygiëne in orde is krijgt een tattooshop een certificaat van
de GGD. Kijk zelf ook goed rond in de shop en als je twijfelt kun je beter bedanken en ergens anders heen gaan. Omdat een tatoeage behoorlijk permanent is vinden we dat kwaliteit ook erg belangrijk is. Er zijn veel “wanna be” tattoo artiesten die denken snel rijk te worden. Je ziet steeds vaker dat mensen thuis tatoeëeren of toch een tattoo shop openen, terwijl veel van deze ‘tatoeërders’ eigenlijk niet weten wat ze doen. Daardoor zien we steeds vaker dat mensen rondlopen met tatoeages vol met ‘blow out’ (dan word er te diep geprikt en verspreid de inkt zich onder de huid), ontstekingen of littteken en bindweefsel. Veel van de mensen die zo’n verprutste tattoo hebben krijgen spijt, heel veel spijt. Daarom zijn we in 2010 begonnen met onze website www.tattooplatform.nl Via deze website willen we onze bezoekers zoveel mogelijk informatie geven zodat ze goed voorbereid bij een professioneel tattoo artiest kunnen aankloppen om de tattoo te laten zetten. We willen de verschillen laten zien en we promoten de beter tattoo shops in Nederland. De tattoo artiesten die je op onze website vindt zijn professionals die 99% van de tijd strak werk leveren. Mooie volle kleuren, strakke lijnen en goed schaduw werk. Als je jezelf de moeite waard vind, kies je voor een tattoo die bij je past en die goed is gezet, omdat een tatoeage je hele leven mee gaat, zelf nog iets langer.
VERANTWOORD BRUINEN - 15 min. bruinen v.a. 3,80 euro. - 10x 15 min. bruinen v.a. 34,00 euro. - 18 cabines, met/zonder afspraak, gratis drankje. - 7 dagen per week geopend. HOUTSTRAATSTRAAT 46 6511 JP NIJMEGEN tel. 024-3222598 www.zonnestudioheskes.nl