Kwartalnik Energetyczny ch Banków Żywności S i e c i P o l sk i nr 3 – wiosna 2012
Drzewo rozrasta się!
Bank Żywności w Ciechanowie - nowy członek Federacji s.
8
Banki Żywności działają pełną parą! projekty Banków Żywności w 2012
Zupa dyniowa czyli smak
codzienności Banku Żywności w Lyonie s.
Mocne tczewskie partnerstwo – poznaj Bank
Żywności w Tczewie! s.
20
18
Agnieszka Bielska Agnieszka.bielska@bankizywnosci.pl
Od Redakcji Drodzy Czytelnicy, z nadejściem słońca Pomarańczowe Drzewo kwitnie! Pojawił się na nim kolejny smakowity owoc! Otóż w połowie lutego Federacja powiększyła się o nowego członka – Bank Żywności w Ciechanowie. Zapraszam do poczytania na ten temat, na stronach 8-9. Drzewo liczy zatem już 28 pomarańczy oraz 7 mniejszych dojrzewających pączków, czyli kandydujących Banków Żywności. Trzeci numer kwartalnika obfituje w wiele inspiracji, wśród ciekawych tematów między innymi: projekt edukacyjny warszawskiego Banku Żywności skierowany do seniorów, zimowa akcja „Gorąca Zupa” Śląskiego Banku Żywności, łańcuch dystrybucji żywności produkowanej z dotacji unijnych, porady o tym jak skutecznie pisać projekty oraz francuski Bank Żywności pod lupą Wojciecha Jarosa. Banki Żywności opowiadają także o tym, jak cennym wsparciem są wolontariusze w wieku powyżej 50 lat, partnerzy bankowi natomiast dzielą się dobrymi doświadczeniami współpracy. Wszystko to z myślą o tym, by zapobiegać marnowaniu żywności i przekazywać ją potrzebującym. Zachęcam do czytania oraz włączenia się w redakcję kolejnych numerów – zgłaszania tematów, pisania tekstów. Miłej lektury!
Agnieszka Bielska
Spis treści
Redakcja
4 O czym szumią drzewa…
6 Pomaganie to korzystna sytuacja – rozmowa z Jarosławem Lepką Nutricia
8 Pomarańczarnia
8 Realny wpływ na rzeczywistość – rozmowa z Dorotą Jezierską – Prezesem Fundacji Bank Żywności w Ciechanowie
10 O tym wypada mówić – projekt edukacyjny dla seniorów Banku Żywności SOS w Warszawie 11 Przetrwać zimę! – szybka reakcja na potrzeby ubogich – Śląski Bank Żywności 13 Wolontariusze Seniorzy - Filary Banków Żywności 14 Nie marnuj jedzenia – myśl ekologicznie 16 Z Brukseli na talerz – łańcuch dostaw PEAD
18 Powiew Zagranicy
18 Zupa dyniowa czyli smak codzienności Banku Żywności w Lyonie
Redaktor naczelna: Agnieszka Bielska Autorzy numeru: Monika Archicińska, Agnieszka Bielska, Paweł Brylski, Marek Borowski, Michał Chabel, Joanna Galek, Maria Gosiewska, Grzegorz Idziak, Wojciech Jaros, Agnieszka Krzyżak, Piotr Lot, Piotr Mirski, Dorota Osowska, Dorota Szumska, Katarzyna Ziębińska Korekta: Dorota Szumska, Agnieszka Bielska Druk: KF Partner Opracowanie graficzne i skład: Joanna Jarco Kontakt z redakcją: pomaranczowedrzewo@bankizywnosci.pl „Pomarańczowe Drzewo” Federacja Polskich Banków Żywności Al. Solidarnośći 101, 00-144 Warszawa tel.: 22 654 64 00
20 Jak w Banku
20 Mocne tczewskie partnerstwo – Bank Żywności w Tczewie
22 Soczysta Pomarańcza
22 Aktualności w projekcie PO KL
23 Poradnia
23 Jak napisać dobry projekt?
Publikacja realizowana w ramach projektu PO KL 5.4.2. Banki Żywności – sprawna i aktywna sieć organizacji.
Wstępniak
Szanowni Państwo, wraz z nadejściem wiosny działania Banków Żywności w 2012 nabierają coraz większego tempa. Uruchomiliśmy kolejną edycję Programu PEAD, przeprowadziliśmy wielkanocne akcje pomagania najuboższym, za nami szkolenia i spotkania regionalne, ale też mozolny okres składania sprawozdań rocznych, rozliczeń z dotacji i planowania nowych projektów. Najwyższy czas zacząć kolejne działania! Zapraszam do współpracy. Rok 2012 będzie obfitował w szereg wyzwań dla Federacji Polskich Banków Żywności, które są niezmiernie ważne dla przyszłości Banków Żywności i realizacji naszej misji.
Po pierwsze, kampania „Nie marnuj jedzenia – myśl ekologicznie”, w której chcemy pokazać, jak dramatyczne skutki dla środowiska ma marnowanie jedzenia. W marcu i kwietniu dzięki wsparciu szeregu firm, patronów i sponsorów będziemy mogli dotrzeć do społeczeństwa za pośrednictwem spotów, bilbordów, informacji prasowych i materiałów multimedialnych. Kampania będzie miała swoje lokalne odsłony w wielu miastach dzięki zaangażowaniu poszczególnych członków Federacji. Kolejne bardzo ważne działanie w tym roku to projekt na rzecz rozwoju wolontariatu stałego w Bankach Żywności i usprawnienie współpracy z wolontariuszami akcyjnymi. Europejski Rok Wolontariatu zapoczątkował myślenie o udoskonaleniu tej współpracy. Efektem tego było przygotowanie projektu, który ma nie tylko pomóc Bankom Żywności zidentyfikować potrzeby w tym zakresie, ale również przybliżyć dobre praktyki i rozwiązania. Kluczowe będzie też dla nas dążenie do zmiany przepisów w zakresie zwolnienia z podatku VAT od darowizn dystrybutorów żywności. Wciąż współpraca z sieciami handlowymi nie jest możliwa w zakresie, w jakim odbywa się ona w innych krajach. Mam nadzieję, że przyjęta przez Parlament Europejski 19 stycznia br. rezolucja: „Jak uniknąć marnotrawienia żywności” ułatwi nam to zadanie. Jeśli się uda namówić do zmian polskiego ustawodawstwa, z pewnością będziemy potrzebowali rzeszy wolontariuszy do sortowania i zagospodarowania świeżej żywności dla osób potrzebujących. To tylko niektóre działania kluczowe dla Federacji Polskich Banków Żywności. Poza tym prowadzimy nasze codzienne, niemniej ważne, zadania koordynujące i promujące zbiórki żywności, wspierające realizację programu PEAD, pozysk żywności od producentów, czy edukację nt. prawidłowego odżywiania, przeciwdziałania niedożywieniu i marnowaniu jedzenia. Korzystając z okazji dziękuję wszystkim naszym darczyńcom, sponsorom, partnerom w projektach. Bez tej pomocy nasza praca nie byłaby możliwa i nie przynosiłaby żadnych owoców. 2012 rok zapowiada się na bardzo pracowity i pełen wydarzeń. Najważniejsze, że wszystkie działania podyktowane są naszą misją niesienia pomocy ludziom potrzebującym i wspierania organizacji w organizowaniu pomocy żywnościowej.
Kalendarium działań Federacji Polskich Banków Żywności w 2012 29-30.03 Płock, seminarium dla Banków Żywności niezrzeszonych w Federacji 23-25.03 Wielkanocna Zbiórka Żywności
03
start kampanii „Nie marnuj jedzenia – myśl ekologicznie” trzecia seria spotkań w ramach budowania partnerstw lokalnych między Bankami Żywności 29.03 Warszawa, Federacja Polskich Banków Żywności prezentuje projekt „Wyklikaj Żywność: na Targach CSR 19.04 Warszawa, przyznanie Nagrody im. Jacka Kuronia dla Darczyńcy Roku
04 Warszawa, szkolenie dla Banków Żywności
„Budujemy standardy współpracy z odbiorcami żywności. Jak skutecznie docierać z pomocą?”
05
10-12.05 Wilno, Walne Zebranie Europejskiej Federacji Banków Żywności FEBA 23-24.05 Rzeszów, Walne Zebranie Federacji Polskich Banków Żywności oraz Forum Dobrych Praktyk Banków Żywności, PO KL 5.4.2. czwarta seria spotkań w ramach budowania partnerstw lokalnych między Bankami Żywności, PO KL 5.4.2. Francja, zagraniczna wizyta studyjna w ramach
06 projektu szwajcarskiego: „Świadomy wolontariat rozwija społeczeństwo oraz organizację”
Włochy, zagraniczna wizyta studyjna w ramach projektu szwajcarskiego: „Świadomy wolontariat rozwija społeczeństwo oraz organizację” wizyty studyjne w Bankach Żywności, PO KL
07 5.4.2.
27-28.08 koncert inaugurujący akcję „Podziel się Posiłkiem” szkolenie dla Banków Żywności „Rozwój
08 wolontariatu. System do zarządzania wolon-
tariatem”, w ramach projektu szwajcarskiego: „Świadomy wolontariat rozwija społeczeństwo oraz organizację” 28-29. 09 ogólnopolska Zbiórka Żywności Podziel się Posiłkiem Leszno, szkolenie: „Piszemy strategię rozwoju
09 Banku Żywności. Długofalowe planowanie.”
Targi Polagra Food 2012 oraz rozpoczęcie zbiórki żywności wśród producentów z hasłem „Światowy Dzień Żywności” 1–16.10 kampania „Nie marnuj jedzenia - myśl ekologicznie” – obchody Światowego Dnia 10 Żywności 16.10 Strajki Żywności 22.10-22 11 kampania „Świadomy wolontariat rozwija społeczeństwo oraz organizację”
11 Warszawa, konferencja ogólnopolska „Rola pomocowych organizacji pozarządowych w zarządzaniu kryzysowym” 7-9.12 XVI Świąteczna Zbiórka Żywności Warszawa, szkolenie: „Budujemy standardy współpracy z odbiorcami żywności. Jak skute12 cznie docierać z pomocą?” cz.2., PO KL
Marek Borowski prezes
Federacji Polskich Banków Żywności
12-13.12 Warszawa, spotkanie wigilijne Banków Żywności
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
3
O czym szumią drzewa?
Minister Rolnictwa patronuje działaniom Federacji
„Gdybyśmy chociaż w połowie ograniczyli marnowanie żywności, rozwiązalibyśmy problem niedożywienia” - powiedział Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki podczas wspólnej konferencji prasowej z Prezesem Federacji Polskich Banków Żywności - Markiem Borowskim. Spotkanie z dziennikarzami odbyło się 6 lutego w Sejmie RP. Minister w obecności kamer przekazał oficjalny patronat, jakim objął wszystkie działania Federacji Polskich Banków Żywności mające na celu ograniczenie marnowania jedzenia, w tym nad kampanią edukacyjną „Nie marnuj jedzenia – myśl ekologicznie”
mieszkańców Unii Europejskiej żyje w zagrożeniu Według najnowszych danych biura statystycznego Unii Europejskiej – Eurostat, 115 milionów osób czyli 23,4 % populacji Unii Europejskiej jest zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym. Dane pochodzą z raportu opublikowanego 8 lutego br. W Polsce odsetek ten jest jeszcze większy - problem dotyczy 27,8%, czyli 10,4 miliona Polaków. Najbardziej dotknięte problemem są dzieci. Aż 30,8% z nich jest zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.
Darowizny żywności od dystrybutorów kontra VAT Nawet 300 tysięcy ton jedzenia (według szacunków FPBŻ) trafia rocznie z sieci handlowych do niepotrzebnej utylizacji z powodu obowiązującej ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z obecnym prawem dystrybutorzy muszą płacić podatek od darowizn, dlatego też handlowcom bardziej opłaca się utylizować żywność niż ratować przed zmarnowaniem i przekazywać na cele charytatywne. O zmianę tych przepisów po raz kolejny wystąpiła Federacja Polskich Banków Żywności, kierując 3 lutego list do Ministra Finansów z prośbą o działania dążące do zmiany obecnej sytuacji.
Parlament Europejski uznał marnowanie żywności za globalny problem W Europie marnuje się coraz więcej żywności, wg szacunków Komisji Europejskiej w ciągu najbliższych 8 lat ilość marnowanego jedzenia wzrośnie aż do 126 milionów ton. Jednocześnie w krajach Unii 79 milionów osób nadal żyje poniżej progu ubóstwa. W odpowiedzi na problem Parlament Europejski przyjął 19 stycznia br. rezolucję „Jak uniknąć marnowania żywności: strategie na rzecz poprawy wydajności łańcucha żywnościowego w UE”, w której wzywa państwa członkowskie do znalezienia źródeł problemu i podjęcia konkretnych kroków na rzecz jego ograniczenia. Tekst rezolucji jest do pobrania na stronie Federacji: www. niemarnuje.pl
4
Goście z Francji, Wielkiej Brytanii i USA W dniach 14-16 lutego 2012 w biurze Federacji Polskich Banków Żywności gościła międzynarodowa reprezentacja firmy McCormick. Stratedzy, marketingowcy, technolodzy i inni specjaliści kadry zarządzającej oddziałów McCormick z Francji, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych przeprowadzili analizę kampanii „Świąteczna Zbiórka Żywności”. 12 osobowy zespół przez dwa dni studiował dotychczasowe działania zrealizowane w ramach akcji, największe problemy i wyzwania związane są z jej organizacją oraz analizował środowisko organizacyjne i społeczne, w jakim zbiórka jest organizowana. Wynikiem konsultacji jest propozycja komplementarnej strategii kampanii na najbliższe lata. Konsultacje odbyły się w ramach modułowego procesu rozwoju kadry zarządzającej firmy McCormick realizowanego metodologią Community Action Learning, prowadzonego przez Impact International. [AK]
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Parlament chce być bliżej NGO Siedemnastu posłów i senatorów z różnych ugrupowań tworzy zespół, który będzie reprezentował interesy i potrzeby organizacji pozarządowych. Parlamentarny zespół ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi został powołany 15 lutego 2012 roku podczas szóstego posiedzenia Senatu. Przewodniczy mu Marszałek Senatu – Bogdan Borusewicz. To kolejna kadencja tego zespołu, w poprzednich latach zajmował się m.in. kwestią zbiórek publicznych, VAT od SMSów charytatywnych, a także podatkami od darowizn żywności. Do najważniejszych zadań zespołu należy konsultowanie programów rządowych dotyczących sektora pozarządowego, inicjowanie oczekiwanych przez organizacje działań rządu oraz podejmowanie inicjatyw ustawodawczych. Zespół na drugie posiedzenie, zaprosił przedstawicieli organizacji pozarządowych aby wysłuchać ich zdaniem zagadnień, którymi powinien zająć się Parlament. Na tej podstawie powstanie plan prac grupy. W spotkaniu udział wziął Marek Borowski – Prezes FPBŻ.
Unia Europejska promuje aktywność seniorów Rok 2012 ogłoszony został Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Osoby powyżej 60 roku życia mają wiele do zaoferowania, a społeczeństwo coraz bardziej to docenia. Aktywne starzenie się polega na korzystaniu z możliwości, jakie wynikają z dojrzałego wieku. Zadanie polityków polega na stworzeniu warunków do tego, by seniorzy mogli przedłużać aktywność zawodową i społeczną, dzielić się doświadczeniem i realizować swoje marzenia. Dla Banków Żywności jest to dobra okazja do rozwijania projektów skierowanych do osób starszych.
Odpowiedzialnie
15 marca Bank Żywności w Łodzi im. Marka Edelmana uczestniczy ł w konferencji zorganizowanej przez Departament ds. Przedsiębiorczości Urzędu zna odpowiedzialność Mar szałkowskiego w Łodzi: „Społec awo wyboru produk tów.” konsumencka. Świadomość i pr e było. Wśród por uszanych teBrzmi poważnie i tak rzeczywiści Nieuczciwe praktyki stosowane matów były takie wykłady jak: ierdzane podczas kontroli jakości przez producentów żywności stw wcz ych - Wojewódzki Inspektorat handlowej artykułów rolno-spoży o-Spoż ywczych w Łodzi, Rola Jakości Handlowej Artykułów Roln j Polityki Rolnej – Izba Celna Służby Celnej w realizacji Wspólne owane przez producentów żyww Łodzi, Nieuczciwe praktyki stos w troli jakości handlowej artykułó ności stwierdzane podczas kon ej dlow Han i Inspektorat Jakości rolno-spoży wcz ych - Wojewódzk Łodzi Kontrola jakości bezpiew zych Artykułów Rolno-Spoż ywc i usług. Ochrona rynku przed naczeństwa i oznakowania towarów tów z kr ajów trzecich - Wojewódzpływem niebezpiecznych produk ej w Łodzi, Biowskaźniki , szybkie ki Inspektorat Inspekcji Handlow Przemysłu Skórzanego – dr Edy ta test y mikrobiologiczne – Inst ytut ci z zastosowaniem innowac yjGrzesik, Produkcja zdrowej żywnoś ar – Dariusz Janicki Również my nej techniki – SOUS VIDE – Intersol Banki Żywności, w kilku słowach mieliśmy okazję zaprezentować i zasady naszego funkcjonowania. przedstawić misję oraz historię ć udział w panelu dyskusyjnym W drugiej czę ści mogliśmy wzią element odpowiedzialnego zarzązaty tułowanym „Żywność, jako blem marnotr awstwa żywności dzania przedsiębior stwem; pro łeczeństwo. „Wnioski z dyskusji i jego wpływ na środowisko i spo ewództwa W. Stępnia, zostaną za pośrednictwem Mar szałka Woj Rolnictwa Panu M. Sawickiemu. przekazane Komisji przy ministr ze ci zwrócili uwagę na poparcie Szczególnie cieszy nas, że paneliś jskiej pt. „Jak uniknąć marnorezolucji Par lamentu Unii Europe z popraw y wydajności łańcucha wania żywności: strategie na rzec lności poparto postulat zmian żywnościowego w UE”. W szczegó ie (zwolnienie z VAT) darowizn prawnych ułat wiających dokony wan ów żywności oraz umieszczania żywnościow ych przez dystrybutor i do sprzedaży i daty przydatnośc dwóch dat – data dopuszczająca an zmi ć noś iecz kon na uwagę do sporzycia. Zwrócono, również h na celu zmniejszenie marącyc maj kiej enc sum kon ci świadomoś notr awienia żywności. [WJ]
o żywności
Sery i mleko z programu PEAD już w magazynach Banków Żywności. Mąka, ryż, kasza i pozostałe produkty dopiero w lipcu. Ruszyły dostawy sera żółtego, topionego i mleka UHT. Pierwsza w 2012 roku tura dystrybucji żywności pochodzącej z Europejskiego Programu Pomocy Żywnościowej PEAD jest realizowana na zasadach przyjętych w czerwcu 2011. Ograniczyły one budżet projektu oraz listę produktów do 1/5. Do magazynów trafiają teraz produkty o łącznej wartości 38 milionów złotych. W lipcu zostaną uzupełnione o pozostałą kwotę oraz o pełniejszą listę produktów: mąkę, ryż, kaszę, makaron, przetwory warzywne i owocowe, produkty mięsne, cukier i olej. Pomoc w ramach programu PEAD trafi z 32 Banków Żywności do ponad 3 tys. organizacji i instytucji pomocowych w całej Polsce.
Przygotował: Paweł Brylski , Koordynator ds. mediów Federacja Polskich Banków Żywności pawel.brylski@bankizywnosci.pl
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
5
O czym szumią drzewa?
Pomaganie to korzystna sytuacja rozmowa z Jarosławem Lepką – managerem CSR
w firmie Nutricia, która od ponad trzech lat stale współpracuje z Federacją Polskich Banków Żywności, wspierając ją bieżącymi darowiznami, angażując się w wolontariat pracowniczy oraz aktywnie uczestnicząc w projekcie Wyklikaj Żywność. Piotr Mirski: 2008 roku to moment, od którego współpraca Nutricii z Bankami Żywności systematycznie się rozwija. Jakie znaczenie ta współpraca ma dla Pana firmy? Jarosław Lepka: Dla naszej firmy bardzo ważne jest, by w ramach odpowiedzialności społecznej nasze działania był zrównoważone, tzn. żeby wpływ na konsumentów, środowisko, partnerów biznesowych był jak najbardziej pozytywny. Dlatego robimy wszystko, co w naszej mocy, żeby nie marnować wyprodukowanej żywności. Współpraca z Bankami Żywności przy dystrybucji produktów z krótkim terminem ważności jest dla nas rozwiązaniem, które pozwala nam wspierać potrzebujących a jednocześnie
Żywności. Udało im się w sprawny sposób dokonać dystrybucji żywności na terenach powodziowych, zaangażować firmy spożywcze, które także przekazywały żywność powodzianom. Dla nas istotne było przekazanie produktów najmłodszym powodzianom – mleka modyfikowanego Bebiko i kaszek dla dzieci BoboVita. Dzięki tej akcji mogliśmy dać wyraz naszemu zaangażowaniu społecznemu na dużą skalę, w krótkim czasie i w sytuacji wymagającej szybkiej reakcji. Od strony organizacyjnej udało się w krótkim czasie zaplanować taki system, który dzięki szybkiemu rozpoznaniu potrzeb, kierował pomoc do potrzebujących, spełniających jednocześnie kryteria przeznaczenia naszych produktów, czyli
JAROSŁAW LEPKA
Corporate S ocial Responsibility M anager NUTRICIA Polska Sp. Z o.o.
PM: Jak od strony logistycznej ocenia Pan współpracę z Bankami, które na co dzień dysponują przede wszystkim własną flotą transportową? Jak wygląda ich skuteczność pod presją krótkich terminów? Czy jest jakiś obszar, w którym można coś usprawnić? JL: To, co na pewno działa, to bardzo sprawna komunikacja z Federacją oraz Federacji z Bankami, dzięki czemu możemy w krótkim czasie przygotować odpowiednie partie towaru do przekazania, a Banki Żywności są w stanie odebrać i zagospodarować te produkty w ciągu maksymalnie 2-3 dni. To jest dla nas bardzo efektywne rozwiązanie. Moglibyśmy usprawnić komunikację między Bankami a nami i Federacją w przypadku reklamacji ze strony Banku. Szybka informacja zwrotna o uszkodzeniach produktów pomogłaby nam skutecznie reagować i podejmować natychmiastowe działania zmierzające do wyjaśnienia takich przypadków. Z drugiej strony cieszy oczywiście fakt, że w ciągu 3 lat naszej współpracy konieczność takiej interwencji pojawiła się tylko raz i w odniesieniu do niewielkiej partii produktów.
Pomoc powodzianom 2010
mieć pewność, że ta żywność jest bezpiecznie dystrybuowana. Unikamy utylizacji, która w moim przekonaniu powinna być ostatecznym rozwiązaniem. Dzięki współpracy z Bankami Żywności ślad, jaki pozostawiamy po naszej działalności, jest śladem jednoznacznie pozytywnym. PM: Przełomowym momentem była zainicjowana przez Banki 2 lata temu akcja pomocy powodzianom, w którą Nutricia mocno się zaangażowała. Jak Pan ocenia przebieg i rezultaty tej akcji? JL: Tak, uznaliśmy, że w obliczu wielkiej tragedii tysięcy osób powinniśmy udzielić pomocy żywnościowej najbardziej potrzebującym. Akcja wsparcia dla ofiar powodzi w 2010 roku była projektem, który pokazał efektywność całej sieci Banków
6
do niemowląt i najmłodszych dzieci. Było dla nas bardzo ważne, żeby ta żywność trafiła właśnie do nich. Jednocześnie zaangażowaliśmy firmę Żywiec Zdrój by przekazała odpowiednią ilość wody do przygotowania naszych produktów i sporządziliśmy specjalne instrukcje dla rodziców, jak zadbać o bezpieczeństwo przygotowywania posiłków dla najmłodszych. Federacja wykorzystała wsparcie operatora logistycznego (DB Schenker - przyp. PM) . dzięki któremu żywność została szybko dostarczona najmłodszym powodzianom. Za to jesteśmy wdzięczni sieci Banków. Był to dla nas istotny argument za tym, żeby naszą współpracę kontynuować i rozwijać.
PM: Od początku angażujecie się mocno w projekt Wyklikaj Żywność. Kilka dni temu w aplikacji zostało zarejestrowane 5-milionowe kliknięcie. Produkty Nutricii stanowią istotny odsetek żywności, którą Banki przekazują potrzebującym w ramach tej akcji. Jakie postrzega Pan udział Nutricii w tym projekcie? JL: Myślę, że to ciekawy i modelowy przykład akcji związanej z zaangażowaniem społecznym konsumentów, ale też producentów, w której można jednocześnie pomagać i budować pozytywny
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
wizerunek firm, przekazujących produkty spożywcze dla osób nie mogących pozwolić sobie na ich zakup. Jest to pierwsza tego typu innowacyjna i branżowa platforma, która łączy cele promocyjne z celami społecznymi. Była to dodatkowa motywacja, żeby współpracować z Bankami Żywności. Oznacza to możliwość spożytkowania produktów zgodnie z przeznaczeniem a jednocześnie promowania marki. To dla nas korzystna sytuacja i korzystne działania.
Piotr Mirski piotr.mirski@bankizywnosci.pl
PM: Podsumowując, jaki wymiar ma odpowiedzialność społeczna dla Pana i Państwa firmy? JL: Odpowiedzialność społeczna dla firmy Nutricia to prowadzenie działalności biznesowej, która jest w stanie pogodzić cele zorientowane na osiągnięcie zysku z poszanowaniem interesów wszystkich obecnych na poszczególnych etapach tej działalności – pracowników, konsumentów, dostawców, partnerów biznesowych. Ta idea przyświeca nam od wielu lat. Od kilku lat realizujemy strategię społecznej odpowiedzialności, według której identyfikujemy naszych interesariuszy i staramy się wzmocnić współpracę z nimi. Dajemy możliwość zaangażowania naszym pracownikom w wolontariat w programie Wolontariusze HOPE (w tym również na rzecz akcji Banków Żywności i Danone - „Podziel się Posiłkiem”). Na poziomie ogólnopolskim wspólnie z Fundacją Komeńskiego realizujemy program „Od serca dla dziecka” który ma za zadanie stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju najmłodszym dzieciom. Za pośrednictwem Fundacji Nutricia finansujemy badania naukowe i programy edukacji żywieniowej. Ponadto w ramach działalności produkcyjnej w Opolu, Krotoszynie oraz w łańcuchu dostaw, konsekwentnie obniżamy emisję CO2.Działalność w zakresie tak rozumianej odpowiedzialności społecznej jest dla nas bardzo ważna. PM: Czy Banki Żywności są w tej sferze godnym polecenia partnerem dla biznesu? JL: Oczywiście. To, co wyróżnia Banki Żywności to dbałość o skuteczność dystrybucji, jakość współpracy z partnerami biznesowymi, zrozumienie ich potrzeb i bardzo dobra reaktywność na komunikację ze strony firm. To wyróżnia Federację ze środowiska organizacji pozarządowych. To również jedna z przyczyn, dlaczego ta sieć tak dynamicznie się rozwija. Wróżę jej dalszy rozwój, bo obszary niedożywienia są co prawda redukowane, ale jest to długotrwały proces. Życzę Bankom, Federacji, ale też sobie i Nutricii powodzenia w walce o to, by tych obszarów było jak najmniej. Rozmawiał: Piotr Mirski Koordynator ds. współpracy z producentami
Dobra współpraca Federacji Polskich Banków Żywności z biznesem wyróżniona! Projekt Federacji Polskich Banków Żywności „Wyklikaj Żywność” otrzymał główną nagrodę w konkursie zorganizowanym przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu dla organizacji pozarządowych. Konkurs polegał na zgłoszeniu projektu lub dobrej praktyki współpracy z instytucjami biznesowymi. Nagrodą jest bezpłatne stoisko podczas Targów CSR, które odbędą się 29 marca w warszawskim Centrum Nauki Kopernik. „Wyklikaj Żywność” to autorski pomysł Natalii Stańczyk – federacyjnej wolontariuszki. Projekt powstał w 2010 roku i jest internetową aplikacją. Działa w następujący sposób: producenci zgłaszają produkt oraz jego konkretną ilość, następnie ustalana jest liczba kliknięć wymagana do przekazania produktu. Od tego momentu wszystko jest w rękach internautów – klikają w ikonkę produktu na stronie www.wyklikajzywnosc.pl, co zajmuje raptem kilkanaście sekund i nie wymaga żadnych opłat. Po ustalonej liczbie kliknięć jedzenie trafia do Banków Żywności, stamtąd do organizacji i instytucji charytatywnych, które przekazują je prosto w ręce potrzebujących. Łącznie od początku działania aplikacji dzięki internautom, firmy zaangażowane w akcję przekazały ponad 191 tysięcy sztuk różnorodnych produktów żywnościowych o wartości ok. 415 tysięcy PLN, które za pośrednictwem ponad 20 Banków Żywności trafiły do potrzebujących w całym kraju. 17 lutego odnotowano pięciomilionowe kliknięcie na wyklikajzywnosc.pl! Padło na obiadki dla dzieci Bobovita - spaghetti z pomidorami i łagodną mozzarellą przekazane przez firmę Nutricia. [AB/PB]
Zbiórka z jajami
W weekend 23-25 marca odbyła się Wielkanocna Zbiórka Żywności. Produkty ofiarowane przez klientów supermarketów zostały przekazane potrzebującym. W tym roku zbiórkę przeprowadziły Banki Żywności w: Częstochowie, Elblągu, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Krakowie, Lesznie,Ostrowcu Świętokrzyskim, Olsztynie, Pile, Poznaniu, Radomiu, Rudzie Śląskiej, Sied l c a c h , Suwałkach, Tarnobrzegu, Tczewie, Toruniu. Bank Żywności SOS w Warszawie po raz kolejny przeprowadzi Akcję JAJO – 1 kwietnia wolontariusze będą zbierać świeże jajka przy wyjściu z wybranych kościołów. Wyniki oraz relacja ze zbiórki żywności dostępne są na stronie www.bankizywnosci.pl.
Nagroda im. Jacka Kuronia
19 kwietnia poznamy laureatów nagrody imienia Jacka Kuronia. Nagroda jest przyznawana firmom i instytucjom za wyjątkowe zaangażowanie i wsparcie działalności Banków Żywności. Federacja Polskich Banków Żywności przypomina w ten sposób twórcę Fundacji SOS i pierwszego Banku Żywności w Polsce. Przyznanie tytułu Darczyńcy Roku Banków Żywności jest specjalnym podziękowaniem za włączenie się w pomoc potrzebującym. W 2011 roku nagrodę otrzymali przedstawiciele Studia Filmowego ODEON - za wyjątkowe zaangażowanie i wsparcie medialne działań Banków Żywności. Przyznano także dwa wyróżniania dla Jedynki Polskiego Radia oraz Fundacji Bre Banku.
żywności
Federacja Polskich Banków Żywności Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
7
Pomarańczarnia
Realny wpływ na rzeczywistość rozmowa z Dorotą Jezierską – Prezesem Fundacji „Bank Żywności w Ciechanowie”
Od lutego już 28 Banków Żywności zrzeszonych w Federacji! Fundacja „Bank Żywności w Ciechanowie” dzięki determinacji, entuzjazmowi i imponującym wynikom dołączyła do Federacji Polskich Banków Żywności. Akt członkostwa został nadany 17 lutego 2012r. Najmłodszy w Polsce Bank Żywności spełnił wymagania konieczne by dołączyć do Federacji Polskich Banków Żywności. Warunki dotyczą powierzchni magazynowej, chłodni, zasobów kadrowych, własnego pozyskiwania żywności rzędu 50 ton rocznie oraz działania zgodnie z wytycznymi Europejskiej Karty Banków Żywności. Fundacja „Bank Żywności w Ciechanowie” powstała 23 kwietnia 2010 roku na bazie utworzonego w 2009 roku Centrum Dystrybucji Żywności Banku Żywności SOS w Warszawie, które magazynowało i przekazywało żywność na rzecz potrzebujących za pośrednictwem lokalnych organizacji społecznych. W 2011 Bank Żywności w Ciechanowie przekazał 941 ton różnorodnych produktów żywnościowych o wartości 2 048 879 zł. Część żywności pozyskał od darczyńców, a ponad 32 tony zgromadził podczas publicznych zbiórek. Bank Żywności w Ciechanowie przekazuje żywność na rzecz potrzebujących za pośrednictwem organizacji społecznych działających na terenie powiatów: ciechanowskiego, mławskiego, pułtuskiego, płońskiego, makowskiego, przasnyskiego i żuromińskiego. W roku 2011 wsparciem żywnościowym objęto 18 382 osoby. [PB/AB]
DSZ: A jakie masz plany na rozbudowę zespołu Banku Żywności? DJ: Oj, ale my już jesteśmy rozmnożeni! Dostaliśmy dofinansowanie z Powiatowego Urzędu Pracy. Mamy teraz dwóch stażystów na okres 6 miesięcy i dwóch pracowników na 9 miesięcy. Poza tym, chcemy pociągnąć w naszym Banku akcje związane z wolontariatem. Dzisiaj dostałam maila od Moniki Archicińskiej (koordynator federacyjnych projektów związanych z wolontariatem), że zakwalifikowaliśmy się do federacyjnego projektu związanego właśnie z wolontariatem! To jest dla nas bardzo ważne, bo uruchomiliśmy Ciechanowskie Centrum Wolontariatu przy
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Dorota Szumska dorota.szumska@bankizywnosci.pl
8
Dorota Szumska: Dorota, wejście Waszego Banku Żywności do Federacji poszło bardzo szybko, co o tym zadecydowało? Dorota Jezierska: Wiesz, my mamy dosyć specyficzną sytuację. Wywodzimy się z warszawskiego Banku Żywności, który był naszym patronem zanim staliśmy się członkiem Federacji. Mamy więc, te same standardy. Dziewczyny z Warszawy, od razu starały się wprowadzić nas na dobrą i skuteczną drogę wejścia do Federacji. Często jeździliśmy na spotkania i szkolenia. Korzystaliśmy z oferty Federacji na tyle ile tylko mogliśmy. W zasadzie byliśmy wszędzie, tak by móc potem, w sposób naturalny włączyć się w struktury sieci. Nie ukrywam kryteria wejścia do Federacji są trudne, ale czytelne, wystarczy więc je spełnić i… się jest!
Banku Żywności. Ono służy przede wszystkim nam, natomiast chcemy by Ci wolontariusze, mieli możliwość angażować się też w innych organizacjach. W naszym mieście nie ma centrum wolontariatu. DSZ: Jednym słowem postawiliście na wolontariat! DJ: Tak! Jak najbardziej. Wkrótce chcemy zaangażować dwie osoby do promocji wolontariatu. 8 czerwca organizujemy festiwal organizacji pozarządowych i wolontariatu. Przecież Bank Żywności w naturalny sposób ma kontakt z innymi organizacjami, w których mogą działać wolontariusze. Chcielibyśmy, by podopieczni organizacji odbierających żywność angażowali się w wolontariat. To pomoże im odzyskać niezależność i pewność siebie. Kiedyś taka pani – podopieczna pewnego ośrodka dostała dyplom za udział w zbiórce żywności. Wzruszyła się i powiedziała, że to jej pierwszy w życiu dyplom. DSZ: A jakie macie plany na najbliższą przyszłość? DJ: Nasz Bank chce zajmować się nie tylko rozdawnictwem żywności, ale także akcjami edukacyjnymi, np. o niemarnowaniu żywności czy o zdrowym odżywianiu się. Szykujemy się do projektu edukacyjnego Winiary - „Jedz Smacznie i Zdrowo”. Może być tak, że program PEAD się skończy, a przecież BŻ mają dużo szerszą misję niż dystrybucja żywności, stąd chcemy pracować nad różnymi projektami, nie tylko nad zbiórkami żywności. DSZ: Kto jest kim w Ciechanowie? DJ: No właśnie, bo zaraz wyjdzie, że ja tu jestem od wszystkiego. Tak naprawdę Bank Żywności to dziecko Przemka. On był najpierw kierownikiem centrum dystrybucji warszawskiego Banku Żywności. On też, wymyślił powstanie naszej fundacji i był jej pierwszym prezesem, potem mi przekazał zadania. Uznał, że z innym doświadczeniem będę mogła zająć się promocją i rozwinięciem działalności. Przemek zajął się budżetem i logistyką. I to jest bardzo dobry tandem!
DSZ: Jak wygląda organizacja Banku? DJ: W projekcie BORISa otrzymaliśmy bezpłatną księgowość na 21 miesięcy! Przemek pełni funkcję magazyniera. Mamy też pomocników magazyniera, dofinansowanych z Urzędu Pracy. Jest szansa, że jeden z nich przejmie stanowisko magazyniera. Przemek zajmuje się również „papierkową robotą”, w czym też pomagają mu stażyści. Ich także przygotowujemy do samodzielnych stanowisk w przyszłości. Dzięki wejściu do Federacji będziemy mogli złożyć swój pierwszy projekt inwestycyjny. Mamy pomysł na zmianę magazynu, który teraz w całości jest chłodnią. Chcemy wydzielić miejsce na mniejszą chłodnię by zmniejszyć koszty jego utrzymania. Brakuje nam wózków widłowych. Cały czas staramy się zdobyć wsparcie od różnych samorządów i instytucji. DSZ: Skąd masz tyle energii? Podziwiam! DJ: Dorotko, ja jestem matką trzech synów i mam przecież jeszcze męża. Jak się ma tylu chłopów na głowie to trzeba mieć energię! Poza tym lubię działać! Założyłam klub bokserski Viktoria Ciechanów, jestem w radzie rodziców w szkołach, do których chodzą moi synowie. Lubię się angażować, bo jestem osobą, która gdy widzi problem to od razu chce go rozwiązać. Na początku chciałam w Banku Żywności być tylko przez jedną kadencję a potem zająć się czymś innym, teraz wiem, że nikt nie wyrwie mnie z Banku Żywności. Praca w ngo ma bardzo duży wpływ na rzeczywistość i realną pomoc innym. DSZ: Czyli teraz czujesz się w swoim żywiole? DJ: Tak, teraz tak! W końcu! Rozmawiała: Dorota Szumska, Federacja Polskich Banków Żywności administracja biura Z arządu
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
9
p r o j e k t y
b a n k ó w
ż y w n o ś c i
O tym wypada mówić Każda grupa wiekowa, ma swoje przyzwyczajenia oraz specyficzne potrzeby. Bank Żywności SOS w Warszawie zaangażował się w rozmowy z seniorami na temat ich nawyków żywieniowych. „Edukacja żywieniowa seniorów” – projekt Banku Żywności SOS w Warszawie Rok 2011 był dla Banku Żywności SOS w Warszawie przełomowy pod wieloma względami. Zakupiliśmy regały wysokiego składowania oraz nowy wózek elektryczny, pobiliśmy kolejne rekordy w ilości zebranej żywności podczas zbiórek w sklepach, otrzymaliśmy tytuł „Organizacja Przyjazna Wolontariuszom” przyznany przez Sieć Centrum Wolontariatu w Polsce. Rozpoczęliśmy również nowy projekt edukacyjny, dotyczący zasad prawidłowego żywienia. Do tej pory edukowaliśmy tylko dzieci uczęszczające do świetlic środowiskowych. Zachęceni powodzeniem projektu „Zdrowe Danie, Dziecięce Gotowanie”, postanowiliśmy spróbować czegoś nowego i przygotować nowy projekt skierowany do osób dorosłych. Tak narodził się pomysł przeprowadzenia edukacji żywieniowej seniorów. Czy to wypada? Na początku mieliśmy obawy, czy „wypada” tłumaczyć osobom dorosłym, które z racji swojego wieku mają duże doświadczenie w zakresie żywienia siebie oraz swoich rodzin i być może znają się na prawidłowym żywieniu lepiej od nas. Z drugiej strony docierały do nas sygnały, iż seniorzy nie zawsze zdają sobie sprawę ze swoich potrzeb związanych z żywieniem. Osoby długowieczne to specyficzna grupa społeczna, która wymaga odpowiedniego sposobu odżywiania, ze względu na zmiany wynikające z procesów starzenia się: brak apetytu, nieodczuwanie smaków i zapachów, zmieniona praca przewodu pokarmowego. Osoby starsze często znajdują się w ciężkiej
sytuacji materialnej, co dodatkowo uniemożliwia prawidłowe odżywianie. Dodatkowo na zły stan odżywienia mogą wpływać przebyte choroby, hospitalizacja, przyjmowanie leków. Zastanawialiśmy się również nad tym, czy znajdą się chętni do prowadzenia takich zajęć. I jak zwykle mogliśmy liczyć na naszych wolontariuszy, a właściwie wolontariuszki. Dziewczyny z wielką chęcią i zapałem zgłosiły się do projektu. Tym oto sposobem we wrześniu 2011 roku przystąpiliśmy do realizacji projektu „Edukacja żywieniowa seniorów”. Dla każdego odpowiednia dieta Założeniem projektu było przeprowadzenie cyklu dwóch zajęć edukacyjnych z zakresu prawidłowego odżywiania, układania jadłospisów, zamienników, typu diet dla poszczególnych schorzeń (chorób układu krążenia, nowotworów, otyłości). Zajęcia prowadzone były w formie prezentacji multimedialnej oraz pogadanki na poszczególne tematy z zakresu żywienia, wybrane przez uczestników. Uczestnikami tych spotkań byli przedstawiciele poszczególnych organizacji pozarządowych. Zajęcia prowadzone były w taki osób, aby osoby te mogły przekazać zdobytą wiedzę na spotkaniach z pozostałymi członkami organizacji. Projekt zakończył się w grudniu 2011 roku. Był na tyle satysfakcjonujący dla jego odbiorców, że w tym roku planujemy jego kolejną edycję. Wzięło w nim udział 8 organizacji pozarządowych - głównie Związki Emerytów, Koła Seniorów oraz 18 wolontariuszek - studentki i absolwentki takich kierunków studiów jak dietetyka czy żywienie człowieka. W ramach projektu została wydana broszura na temat zasad zdrowego żywienia pt. „Wskazówki dla liderów wolontariatu Banku Żywności SOS w Warszawie. Edukacja żywieniowa seniorów”. Joanna Galek Koordynator ds. odbiorców i dystrybucji żywności Fundacja Bank Żywności SOS
Seniorzy - uczestnicy projektu edukacyjnego
10
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Joanna Galek Joanna.galek@bankizywnosci.pl
Pomarańczarnia
Przetrwać zimę s z y bk a r e a k c j a n a p o t r z eb y u b o g i c h
Bardzo niskie temperatury, choć typowe dla tej pory roku, wymagają szczególnej troski o osoby, które są ubogie i nie mają swojego ciepłego kąta - „domowego ogniska”. Bezdomni i najubożsi w taki czas doświadczani są całym wymiarem srogości losu. Mamy moralny i społeczny obowiązek pomóc im godnie przetrwać ten trudny czas. Śląski Bank Żywności wspólnie
z Górnośląskim Towarzystwem Charytatywnym w Katowicach od 1 lutego do końca marca – organizował całodzienny punkt wydawania gorącego posiłku. Bank przekazał do dyspozycji niezbędne towary spożywcze a GTCh gotował i w swojej jadłodajni przy ulicy Jagiellońskiej 15 w Katowicach zapewniał godziwe warunki do ogrzania się i spokojnego spożycia posiłku.
Piotr Lot czestochowskibz@op.pl
Zimowe mrozy już dawno za nami. Mało kto pamięta 15 stopni poniżej zera. Banki Żywności chcą odpowiadać na bieżące sytuacje kryzysowe najuboższych. Dobrym przykładem takiego działania jest projekt Śląskiego Banku Żywności „Przetrwać zimę”.
Śląski Bank Żywności zapewnił wsad do sporządzenia co najmniej 6 000 porcji gorącej zupy z makaronem lub ryżem. Piotr Lot Członek Z arządu Śląskiego Banku Żywności
Bal w Gdyni
Jednym z zimowych działań Banków Żywności jest przekazywanie żywności na zajęcia organizowane dla dzieci i młodzieży podczas ferii. Pomorski Bank Żywności angażuje w takie działania swoich „wolontariuszy zbiórkowych”. Związek Stowarzyszeń Pomorski Bank Żywności w okresie zimowym był jednym ze współorganizatorów Balu Karnawałowego dla dzieci organizowanego przez Zespół Pracy Socjalnej w Gdyni Orłowie, podlegający pod Dzielnicowy Ośrodek Pomocy Społecznej Nr.1 w Gdyni. Bank Żywności wsparł organizację balu dostarczając napoje i słodycze. Bal karnawałowy jest imprezą cykliczną, realizowaną przez pracowników socjalnych i co roku wspieraną przez Bank Żywności. Skierowany jest do dzieci klientów korzystających ze wsparcia ośrodka pomocy społecznej. Co roku zaproszonych jest od 40-70 dzieci w wieku 1-12 lat wraz z opiekunami. Dzięki zaangażowaniu kadry pedagogicznej, uczniów Zespołu Szkół Administaracyjno-Ekonomicznych w Gdyni, którzy stanowią także człon wolontariatu podczas akcji zbiórkowych organizowanych przez Pomorski Bank Żywności, oraz wielu osób wielkiego serca, co roku organizowana jest ta impreza o zasięgu lokalnym. Michał Chabel Pomorski Bank Żywności pomorskibank@free.ngo.pl
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
11
Pomarańczarnia
Świadomy wolontariat rozwija społeczeństwo i organizację
Celem realizacji projektu jest zwiększenie zaangażowania społeczności lokalnych w rozwiązywanie problemu ubóstwa poprzez promocję stałego zaangażowania wolontarystycznego oraz zbudowania systemu do koordynacji akcji zbiórkowych w sieci Banków Żywności. W ramach projektu zaplanowane jest powstanie systemu do rekrutacji wolontariuszy stale współpracujących z Bankami Żywności oraz do zarządzania akcjami zbiórkowymi. Budowa aplikacji i sposób jej funkcjonowania będzie efektem badań na temat kondycji wolontariatu na obszarze działania Banków Żywności oraz innych konsultacji z Bankami Żywności w Polsce, a także we Francji i we Włoszech. W celu promocji rozwiązań technicznych aktywizujących do współpracy wolontariuszy zostanie przeprowadzona ogólnopolska kampania promocyjna. Działania podejmowane w ramach projektu przyczynią się do rozwoju skali działań Banków Żywności, co jest związane ze
12
zwiększeniem ilości pomocy dla najuboższych w społecznościach lokalnych, w których działają Banki Żywności. Dodatkowo aplikacja powstająca w ramach projektu umożliwi społecznościom lokalnym uzyskanie informacji o możliwości wzięcia udziału w akcjach zbiórkowych organizowanych przez Banki Żywności oraz zarejestrowania się jako zespół wolontariuszy do organizacji takiej akcji. Organizacje pozarządowe oraz grupy nieformalne które już współpracują z Bankami Żywności w tym zakresie, zyskają możliwość lepszej komunikacji z Bankami Żywności na temat organizowanych zbiórek żywności. Aplikacja będzie działała również po skończeniu realizacji projektu, a jej używanie będzie promowane w ramach stałych akcji Banków Żywności – m.in. zbiórki Żywności ,,Podziel się Posiłkiem”, ,,Świątecznej Zbiórki Żywności”. Projekt dofinansowany z Funduszy Szwajcarskich w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej. [MA]
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Nie ma w Federacji, Banku Żywności, który nie byłby zasilany energią i pracą wolontariuszy. Delikatność, stabilność i trwałość zaangażowania to nieocenione wartości, które wnoszą do Banków Żywności wyjątkowi wolontariusze... Pracują z nami:
Ryszard, emeryt, 63 lata: W Banku
Pan Janusz, wolontariusz Wielkopolskiego Banku Żywności
Pan Ryszard, wolontariusz Wielkopolskiego Banku Żywności
Parlament Europejski ogłosił rok 2012 Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej. Celem obchodów tego roku jest upowszechnianie wiedzy o szansach i wyzwaniach wiążących się z dojrzałym wiekiem. Wolontariat propaguje idee solidarności działań na rzecz dobra wspólnego, wzmacnia poczucie przynależności do społeczeństwa, promuje postawę aktywności życiowej. Dlatego tematyka aktywizowania ludzi starszych, jako wolontariuszy, powinna być jednym z filarów obchodów tego roku.
Żywności zajmuje się pracami magazynowymi, rozładunkiem i załadunkiem produktów, odbiera żywność. Uwielbia prace gospodarcze i majsterkowanie. Swoją pracą służy od 2003 roku. Był podopiecznym jednej z organizacji partnerskich Banku, przyjechał odebrać żywność i... został już z nami na stałe. Nie ma takiej palety, której nie przemieści. Jego ulubione słowa w czasie gorączki magazynowej to: „POCZEKAJ, POCZEKAJ!” Zenon, emeryt, 63 lata: Współpracuje z nami od trzech lat. Wiele nie mówi, ale za to dużo pracuje. Konkretny w działaniu, dobrze zorganizowany, szarmancki w kontakcie z innymi. Sortuje, pakuje, wydaje i pilnuje porządku. Swoją pracę wykonuje od A do Z. Hodowca koni, uwielbia je i dopieszcza nas historyjkami o nich. Zaskoczenie roku: TORT na Walentynki dla wszystkich bankowców! Janusz, emeryt, 63 lata: Z Bankiem Żywności związany od trzech lat. Samodzielnie zgłosił się do Banku, oferując swoją pomoc. Pomaga przy sortowaniu, dzieleniu i wydawaniu żywności. Posiada wiele zdolności manualnych. Specjalista od wszystkiego. Pracowity, nie ma rzeczy, której nie widział, nie dotknął, nie wykonał i miejsca w którym nie pracował (jedyny wyjątek- stanowisko Prezydenta naszego kraju....). Wybitny orator.
Większość Banków Żywności w Polsce na co dzień współpracuje z wolontariuszami. Jak pokazują statystyki z 2011 roku Banki Żywności współpracowały z około 70 wolontariuszami stałymi, z czego około 20% stanowili seniorzy, a także osoby w wieku 50+. Katarzyna Bielawska, koordynator wolontariuszy, Wielkopolski Bank Żywności
Urszula Kuźnia, koordynator wolontariuszy, Świętokrzyski Bank Żywności
O niewątpliwych zaletach dojrzałych życiowo wolontariuszy opowiada Katarzyna Bielawska z Wielkopolskiego Banku Żywności: „Wielkopolski Bank Żywności w Poznaniu współpracuje z grupą wolontariuszy - seniorów. Są to osoby codziennie uczestniczące w pracach Banku. Każda z tych osób to ogromny potencjał naszej organizacji, filary bez których Bank nie funkcjonowałby. Cenimy sobie nie tylko ich pracę, ale to kim są i jak wiele radości wnoszą w naszą codzienność.
Swoimi doświadczeniami podzieliła się również Urszula Kuźnia ze Świętokrzyskiego Banku Żywności: „Świętokrzyski Bank Żywności współpracuje z wolontariuszami w wieku 50+. Osoby te, uczestniczą w codziennych pracach Banku Żywności i są dla nas nieocenionym wsparciem. Jesteśmy z nich bardzo dumni! „Pan Krzysztof przychodzi codziennie na 7 godzin. Jeździ samochodem dostawczym Renault Trafic oraz rozładowuje
Monika Archicińska monika.archicinska@bankizywnosci.pl
Wolontariusze Seniorzy – Filary Banków Żywności
i załadowuje towary wózkiem widłowym. Jest bardzo sumienny, spokojny, pracowity. Lubiany przez „załogę”, przychylnie nastawiony do ludzi biednych – jest dla nich wyrozumiały i potrafi ich wysłuchać. Zawsze można go poprosić o dodatkową pomoc przy różnych pracach. Pan Stachu przychodzi rzadziej, przeważnie gdy są tiry do rozładunku, ponieważ ma uprawnienia operatora wózka widłowego. Jest bardzo pomocny. Jest osobą cichą ,spokojną, pracowitą. Warto podkreślić, że dużo swojego czasu poświęca dla nas, pomimo tego, że pracuje zawodowo w innym miejscu.” Według danych GUS-u w 2010 roku 35% społeczeństwa polskiego stanowiły osoby powyżej wieku 50+. Według prognoz udział tej grupy wiekowej w 2030 wyniesie 45%. Wśród osób starszych przeważają osoby, które już nie pracują (są na rencie i emeryturze), lub zbliżają się do końca swojej aktywności zawodowej. Warto podkreślić, że wśród polskich emerytów jest duża grupa osób, która wcześniej przeszła na emeryturę. Osoby w wieku 50 + i seniorzy posiadają dużo doświadczenia zarówno życiowego jak i zawodowego oraz umiejętności. Dzięki temu mogą wzmocnić działania organizacji, z którą współpracują swoim unikatowym doświadczeniem i profesjonalizmem. Posiadają także dużo wolnego czasu i patrzą na podejmowane zaangażowania długoterminowo, więc ich zaangażowanie może być stabilniejsze i trwalsze. Warto takim wolontariuszom powierzyć działania specjalistyczne: księgowość, tłumaczenie, inżynierię, które z powodzeniem wykonywali już wcześniej. Zasady organizacji współpracy wolontarystycznej z osobami w wieku 50+ oraz z seniorami są podobne do ogólnie przyjętych zasad związanych z organizacją wolontariatu. Warto jednak pamiętać by wziąć pod uwagę stan zdrowia oraz przyzwyczajenia potencjalnych wolontariuszy, aby zapewnić im jak najlepsze warunki pracy. Z pewnością będą cennym i stabilnym wsparciem działalności organizacji. Monika Archicińska Koordynator akcji społecznych Federacja Polskich Banków Żywności
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
13
Pomarańczarnia
ia n e z d je j u n r a m ie N – myśl ekologicznie Federacja Polskich Banków Żywności realizuje kolejną odsłonę kampanii „Nie marnuj jedzenia”. W tym roku głównym tematem jest kwestia wpływu marnowania żywności na środowisko naturalne. Cel kampanii to edukacja konsumentów dotycząca negatywnych dla środowiska Jak skutków marnowania żywności oraz promowanie dobrych nawyków, szczególnie nie marnować w zakresie gotowania i przechowywania żywności i chronić środowisko produktów spożywczych. Takie dobre naturalne? Trzymać się zasad! przyzwyczajenia mogą znacząco wpłynąć na ograniczenie marnowania jedzenia w domowych kuchniach. Kampania jest realizowana za pomocą środków masowego 1. PLANUJ → tygodniowe menu, zakupy przekazu, strony internetowej www.niemarnuje.pl 2. PRZETWARZAJ → rób przetwory, wykorzystuj oraz fanpage-a „Nie marnuj żywność do końca, przedłużaj termin spożycia prawidłowo przechowując produkty jedzenia” na Facebook-u. Kampanię finansuje Narodowy 3. PODZIEL SIĘ → żywnością, którą masz Fundusz Ochrony Środowiska w nadmiarze z sąsiadem, przyjaciółmi, potrzebującymi i Gospodarki Wodnej.
zasada
Czy przyszłość planety zależy od kanapki z serem ?
4P
4. POSEGREGUJ →
oddzielaj bioodpady od innych śmieci
Wraz z wyrzucanym do kosza jedzeniem marnują się hektolitry wody oraz energia zużyta do produkcji żywności, jej transportu, przechowywania i przygotowania. Wyrzucając nawet jedną kanapkę do śmietnika przyczyniasz się do degradacji środowiska! Żyjemy coraz szybciej. Kupujemy w pośpiechu, nie planujemy zakupów ani posiłków. Potem równie szybko uznajemy jedzenie za śmieci. Jedna trzecia pełnowartościowego jedzenia ląduje w śmietniku. Nie zdajemy sobie często sprawy, jak bardzo produkcja jedzenia ingeruje w środowisko. Jego marnowanie to poważny problem ekologiczny. Wyrzucona kanapka z serem to aż 90 litrów zmarnowanej wody, kilogram ziemniaków to 300 litrów. Żeby wyprodukować kilogram wołowiny, potrzeba 5 – 10 tysięcy litrów wody. Jedynie z powodu zmarnowanej żywności Europejczycy doprowadzili w ubiegłym roku do niepotrzebnej emisji 170 milionów ton dwutlenku węgla.
14
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Tak zwana „kultura” konsumpcjonizmu stała się jednym z istotnych problemów współczesnego świata. Ogromna część z nas często kupuje więcej, niż naprawdę potrzebuje. Oznacza to marnowanie żywności, energii, dodatkowe odpady opakowaniowe ale i wydane niepotrzebnie pieniądze, które mogłyby zostać przeznaczone na coś sensownego. Dofinansowując projekt „Nie marnuj jedzenia” mamy nadzieję, że uda nam się choć trochę tę nadkonsumpcję ograniczyć. Bartosz Jakubowski - D yrektor Departamentu Komunikacji, NFOŚiGW Edukacja w zakresie ograniczenia marnowania żywności ma szansę zmieniać nasze nawyki i przyzwyczajenia żywieniowe sprzyjając środowisku natrulnemu. Maria Gosiewska Koordynator ds. projektów edukacyjnych FPBŻ
Podczas przyrządzania posiłków oraz przechowywania żywności, warto pamiętać o kilku zasadach, które zapobiegają marnowaniu jedzenia a także pomagają ograniczyć zużycie wody i energii w domu:
1.
Myj i płucz produkty możliwie jak najkrócej pod bieżącą wodą.
Rada ds. Racjonalnego Wykorzystywania Żywności. Systemowo na temat ograniczania marnowania.
Po raz trzeci, od chwili powołania, w pełnym składzie obradowała Rada ds. Racjonalnego Wykorzystywania Żywności przy FPBŻ. Podczas obrad wybrano władze. Przewodniczącym został prof. dr hab. Andrzej Kowalski z Instytutu Ekonomii Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Dokonano także wyboru dwóch zastępczyń przewodniczącego: Wiceprzewodniczącą ds. badań została prof. dr hab. Danuta Kołożyn-Krajewska, Prezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności, natomiast Wiceprzewodniczącą ds. edukacji - dr Barbara Perepeczko z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk. Rada została powołana przez Federację Polskich Banków Żywności w 2011 roku i działa pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Skupia przedstawicieli instytucji, ośrodków naukowych i organizacji branżowych. Ma na celu tworzenie warunków dla racjonalnego wykorzystywania żywności na każdym etapie – od produkcji po konsumpcję.
Opracowanie: zespół kampanii „Nie marnuj jedzenia. Myśl ekologicznie” – Maria Gosiewska, Agnieszka Krzyżak, Paweł Brylski, Federacja Polskich Banków Żywności
2.
Gotuj krótko, w małej ilości wody i pod przykryciem. Warzywa i owoce wrzucaj do gorącej wody.
3. Gotuj i smaż na palniku dostosowanym do wielkości naczynia, dzięki temu unikniesz strat energii.
4. Wstawiaj schłodzone produkty do lodówki, a zapobiegniesz podwyższeniu się w niej temperatury, która mogłaby spowodować psucie się jedzenia. Zmniejszysz przez to zużycie energii.
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
15
Pomarańczarnia Ponad Milion osób w Polsce D korz ysta z programu PEA
Z Brukseli na talerz - łańcuch dystrybucji żywności z programu PEAD
2
1 Fragment linii produkcyjnej serów podpuszczkowych, Spółdzielnia Mleczarska w Grajewie
Wszystkie produkty spożywcze z programu PEAD są oznakowane
W ramach unijnych dotacji polscy przedsiębiorcy produkują artykuły spożywcze, które trafią do najbardziej potrzebujących osób w całej Polsce. Polska jest co rocznie jednym z największych beneficjentów programu PEAD. Jest to największy program pomocy żywnościowej w kraju.
3
Produkty dostarczane w ramach programu PEAD spełniają rygorystyczne wymagania jakościowe określone przez Agencję Rynku Rolnego. Wymagania szczegółowo określają stosowanie dozwolonych dodatków, dane fizykochemiczne żywności, a także sposób pakowania i znakowania poszczególnych artykułów spożywczych. W roku 2012 Banki Żywności dostarczać będą 17 różnorodnych produktów spożywczych. w tym: mąka, makarony, kasze, produkty owocowe-warzywne, mięsne a także sery, masło i mleko.
Kierowca oraz pracownik Banku Żywności po zweryfikowaniu ilości, sposobu zapakowania oraz gwarancji jakości żywności potwierdzają przyjęcie dostawy do magazynu BŻ
Wyprodukowana żywność transportowana jest wg ścisłe określonych harmonogramów do magazynów Banków Żywności. Po sprawdzeniu upoważnień, gwarancji jakości żywności, poprawności zapakowania, artykuły spożywcze przyjmowane są do magazynu Banku Żywności. Jednocześnie wystawiony zostaje protokół przyjęcia-odbioru oraz wprowadzane są dane do systemu magazynowego.
16
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
dostawa sera żółtego do Banku Żywności w Tczewie
4 Dostawa żywności do organizacji odbierającej żywność – Chrześcijańskie Stowarzyszenie Dobroczynne
6
Sortowanie w organizacji odbierającej żywność – Polski Czerwony Krzyż Odział Rejonowy w Zawierciu
Rozdawanie żywności przez organizację odbierającą żywność – Polski Czerwony Krzyż Odział Rejonowy w Zawierciu
Z magazynów Banków Żywności artykuły spożywcze odbierane są przez ponad 3 tysiące organizacji charytatywnych w całej Polsce. Są to w większości organizacje pozarządowe wspierające najuboższych mieszkańców naszego kraju w tym bezdomnych, rodziny wielodzietne, matki samotnie wychowujące dzieci czy niepełnosprawni. W 2012 roku dostawy odbędą się w II turach: pierwsza z 3 produktami z grupy mlecznej ruszyła w marcu, druga tura dostaw z produktami zbożowymi, owocowo-warzywnymi i mięsnymi ruszy w lipcu.
By dowiedzieć się jak otrzymać żywność z programu PEAD lub jak włączyć się jako organizacja w łańcuch dystrybucji skontaktuj się z najbliższym Bankiem Żywności lub zajrzyj na stronę www.bankizywnosci.pl
Przygotował: Łukasz Beier Federacja Polskich Banków Żywności koordynator programu PEAD oraz Lilianna Olczak Bank Żywności w Częstochowie i Dorota Osowska Bank Żywności w Tczewie
Fundacje i stowarzyszenia razem z pomocą żywnościową często pomagają walczyć swoim podopiecznym z wykluczeniem społecznym i aktywizują ich zawodowo. żywność z programu PEAD dociera do ponad miliona osób w Polsce. Przekazywana jest w formie paczek żywnościowych lub żywienia zbiorowego wzbogaconego produktami unijnymi. Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Łukasz Beier lukasz.beier@bankizywnosci.pl
5
Wychowankowie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczy w Tczewie – organizacji odbierającej żywność
17
Powiew zagranicy Zupa dyniowa czyli smak codzienności Banku Żywności w Lyonie Łódź i Lyon dwa bratanki
Lyon to piękne miasto, które jak mawiają miejscowi, leży nad trzema rzekami: Rodanem, Saoną i Beaujolais. Jest to najstarsze miasto we Francji (zostało założone przez Rzymian w 43 r. p.n.e.). Nie wszyscy wiedzą, że to tutaj bracia Lumière zbudowali swój kinematograf i nakręcili pierwszy film. Miasto jest tradycyjnym ośrodkiem przemysłu włókienniczego i to właśnie dzięki tej tradycji istnieje więź pomiędzy Lyonem i Łodzią, od 1991 roku są to miasta partnerskie. W 2000 roku zapragnęliśmy nawiązać współpracę i wysłaliśmy mail z propozycją wymiany wolontariuszy. Rzeczą, na której nam najbardziej zależało była możliwość uczestnictwa w pracach banku. I tak, nasi francuscy koledzy zaprosili nas do swojej siedziby.
18
W pierwszym wyjeździe uczestniczyli m.in. Mariusz Kania i Paweł Drobnik. Mariusz: …wtedy byliśmy wolontariuszami banku w Lyonie, jeździliśmy do mroźni, sortowaliśmy żywność, wydawaliśmy ją organizacjom. Wróciliśmy z ciężarem doświadczeń i marzeniami, że kiedyś też będziemy mieli taki ogromny magazyn. Taki był początek naszej współpracy ale myślę, że nie popełnię nadużycia, jeśli powiem również przyjaźni. Jesienią ubiegłego roku udało nam się zrealizować kolejną, długo odkładaną wizytę. Choć codziennych prac i obowiązków jest moc to, zdecydowaliśmy się tam pojechać. Pretekstem było poznanie nowego prezydenta Banku a także zwiedzanie nowego magazynu.Program pobytu nie tylko zakładał poznanie banku, ale również zwiedzanie miasta oraz po prostu pogadanie o tym i owym.
Serce systemu to patent wolontariusza
Bank znajduje się na obrzeżach Lyonu, z dobrym połączeniem komunikacyjnym, nieco na uboczu. Budynek robi wrażenie. Wielka, biała hala magazynowa wraz z przyległą częścią biurową zbudowana w większości ze szkła. Wchodzimy. Część biurowa składa się z kilku pokoi, w których „urzędują” stali pracownicy: dyrektor, pracownik administracyjny,
2 kierowców, księgowa i człowiek „od wszystkiego”. Są także: duża kuchnia, jadalnia i…. serwerownia. To ostatnie pomieszczenie zbudziło moje szczególne zainteresowanie. Program magazynowo-księgowy, podobnie jak u nas (BEZET), przygotowany został dla wszystkich banków we Francji, ale wewnętrzna sieć to już patent lokalny. Dzięki pracy wolontariusza - emerytowanego informatyka, zbudowano profesjonalną sieć komputerową. W małym pomieszczeniu pełnym kabli i migających urządzeń z odpowiednią temperaturą i z ograniczonym dostępem tylko dla upoważnionych znajdowało się serce systemu, który zapewnił stabilną pracę wszystkich stanowisk tych biurowych, ale również magazynowych. Serwerownia, serwerownią, ale chyba ważniejsza jest kuchnia i jadalnia. To tutaj można pobyć razem, pożartować i zjeść. W czasie naszego pobytu zostaliśmy zaproszeni na zupę dyniową i łososia ze szparagami. To bardzo ważne, bo w banku pracują głównie wolontariusze (82 osoby) a wspólnie spędzany czas jest głównym wynagrodzeniem.
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
że kwota przekazywana na rzecz banku była na tyle niewysoka, ze nie stanowiła żadnego problemu, aby ją zapłacić. Odniosłem wrażenie, że wpłacane kwoty dawały poczucie zaangażowania we wspólną sprawę , która przynosi wiele korzyści i dla nich i dla innych. Stawiało ich to w zupełnie innej roli, nie proszącego o jałmużnę lecz równorzędnego partnera.
Posortowane i poukładane różne towary, cotygodniowy pozysk ze sklepów. Z zaciekawieniem dopytuję o pochodzenie żywności. Na pierwszy rzut oka dominuje żywność PEAD-owa, ale Cloude mój przewodnik wyprowadza mnie z błędu - rzeczywiście żywność z programu pomocowego cierpliwe czeka na wydanie, ale w sumie stanowi ona jedynie 26% żywności obracanej w banku. 31% to żywność pochodząca od producentów. Bank posiada flotę kilku samochodów chłodni, którymi średnio 3 razy w tygodniu odbiera żywność z supermarketów. W ten sposób pozyskiwane jest 1200 ton rocznie (26%). 8% to żywność ze zbiórek, które odbywają się pod koniec listopada – w roku 2010 w ciągu dwóch dni zebrano 356 ton.
Organizacje nie proszą o jałmużnę
Budżet – składki to nie problem
Wszystko co dobre musi się niestety skończyć i tak nasza wizyta niepostrzeżenie się skończyła. Na potrzeby artykułu skoncentrowałem się na garści informacji i statystyk, a zrezygnowałem z historii i anegdot, które zachowuję na spotkania z zainteresowanymi przy wspólnym stole, przy szklaneczce Beaujolais .
Powierzchnia magazynu to 2500 m2 -1200 miejsc paletowych, po prawej regały wysokiego składowania, na podłodze wytyczone linie gdzie można chodzić, a gdzie droga zarezerwowana do jazdy wózka. Osobne wejście dla towaru z tyłu magazynu. Zaraz przy wejściu, osobny wyjazd dla organizacji odbierających żywność. Po lewej 5 komór chłodniczych o łącznej objętości 300 m3 i jedna chłodnia głębokiego mrożenia o kubaturze 60 m3. Niedaleko chłodni coś w rodzaju marketu- miejsce, w którym organizacje wybierają posortowane towary z supermarketów.
No pięknie, ale jak jesteście w stanie utrzymać magazyn, samochody, wózki, chłodnie itd. Z zaciekawieniem dopytuję o budżet banku. Roczny budżet Banku w Lyonie to około 500 000 euro, z czego 20% to subwencje publiczne, 62% to składki członkowskie pozostałe 18% stanowią darowizny. To jest bardzo ciekawy temat, bo jak widać z tej struktury przychodów głównym źródłem przychody są składki członkowskie płacone przez organizacje. Zadałem pytanie przedstawicielom organizacji, które przyjechały po żywność, czy jest to dla nich problem, czy ich to w jakiś sposób nie ogranicza. Okazało się,
Wojciech Jaros bz.lodz@bankizywnosci.pl
Magazyn jak supermarket
Żywność z banku dystrybuowana jest przez około 120 organizacji pozarządowych. Szacuje się, że rocznie trafia ona do 21 600 beneficjentów. Z rozmów, jakie miałem okazje przeprowadzić, współpraca z bankiem jest dla nich bardzo ważna. Dzięki niej praktycznie nie wydają pieniędzy na żywność dla swoich podopiecznych. Ciekawie wygląda model wydawania żywności. Przed wydaniem odbywa się odprawa. Pracownicy banku opowiadają o towarach, które są aktualnie w magazynie, które należy wybrać z uwagi na krótki termin przydatności do spożycia , których jest mało i będą reglamentowane a także o wszystkich innych bieżących sprawach.
Wojciech Jaros Prezes Banku Żywności w Łodzi im. Marka Edelmana
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
19
Jak w banku
Mocne tczewskie partnerstwo Dorota Osowska opowiada o zespole z Tczewa
Zbliża się dziesięciolecie istnienia
Naszą misję rozpoczęliśmy w 2003 roku. Wówczas szlaki tej pracy przecierali Krzysztof Bonikowski i Aleksandra Zielińska. W 2006 mieliśmy zaszczyt wkroczyć w szeregi „drużyny” FPBŻ, co w znacznym stopniu umocniło naszą pozycję w mieście i pomogło nam rozwinąć skrzydła. Kolejne lata to budowanie zaufania pośród mieszkańców naszego regionu i co za tym idzie silnych partnerstw z samorządami i organizacjami pozarządowymi. Od 2008 roku skład zespołu całkowicie się zmienił. Prezesem została Maria Jankowska i funkcję tę wzorowo sprawuje po dziś dzień.
Dorota Osowska
Obrotni i pracowici
Mimo, że zaplecze kadrowe jest skromne – są to tylko 4 osoby - to jednak na co dzień każdy z nas stara się najlepiej jak może wywiązywać ze swoich obowiązków. Marysia – właściwy człowiek na właściwym miejscu. Nasza „matka Polka” i oaza spokoju. Swoim ciepłem i otwartością zyskuje sympatię naszych odbiorców i osób z nami współpracujących. Nie ma drugiej tak obrotnej osoby jak ona; wiele rzeczy potrafi zrobić i załatwić. Romek – co prawda pracuje u nas zaledwie pół roku, ale dał się poznać jako człowiek pracy. Z zawodu jest stolarzem, także w swojej pracy jest bardzo dokład-
Filip Jankowski
ny i precyzyjny. Nie ma rzeczy której nie umiałby naprawić czy zrobić, to taka nasza „złota rączka” od wszystkiego. Filip - również „świeżynka” w naszym składzie. Potrafi nie tylko sprawnie operować wózkami widłowymi, ale częstokroć wykazuje się umiejętnościami związanymi z informatyką np. obsługa różnych programów komputerowych. Dorota – czyli ja pracuję w Banku Żywności już ponad 3 lata. Głównie odpowiedzialna jestem za planowanie dostaw i odbiorów towarów przewijających się przez nasz Bank. Poza tym koordynuję wszelkie działania związane ze zbiórkami żywności.
Maria Jankowska
Roman Kruger
Bank Żywności w Tczewie Rukosin 4, 83-113 TURZE, Tel./Fax.: (58) 588 70 06, email: bztczew@wp.pl
Przekaż 1% KRS 0000164712
20
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Siła wolontariuszy
Kolędowanie
Przeprowadzka
Skład zespołu: Maria Jankowska – prezes, Dorota Osowska – pracownik biurowy, Roman Kruger – magazynier, Filip Jankowski- pomocnik magazyniera
Oprócz pracowników naszą siłę stanowią stali wolontariusze. Dzięki ich pomocy i zaangażowaniu możemy wzajemnie się uzupełniać i rozwijać. Piotr - mąż Marysi to jej prawa ręka. Człowiek wizjoner. Często podrzuca nam innowacyjne pomysły. Poza tym zawodowy muzyk, artysta, perkusista. Pozytywnie zakręcony jak loki na jego głowie ;) Na co dzień mamy też kontakt z osobami z samorządów, które często nieodpłatnie przewożą nam różnego rodzaju darowizny i wspierają nas w każdy im możliwy sposób. Warto zaznaczyć, że członkowie zarządu aktywnie włączają się we wszystkie nasze działania. Szczególny ukłon w ich stronę, gdyż poza pracą zawodową, obowiązkami rodzinnymi, potrafią znaleźć czas na pomoc i wsparcie nas samych i naszej pracy. Przez siedem lat naszej działalności magazyny naszego banku znajdowały się w centrum miasta. Od lipca 2010 przenieśliśmy się do Rukosina, niewielkiej miejscowości nieopodal Tczewa. Dysponujemy dużo większą powierzchnią magazynową, przeszło 850 m2 i placem manewrowym. Poza dodatkowymi przestrzeniami magazynowymi mamy ciszę, spokój i malownicze widoki za oknem, które często pozwalają się wyciszyć w natłoku obowiązków. Z pomocą żywnościową docieramy do 7 powiatów z województwa pomorskiego. Jest to około 45 000 podopiecznych.
W styczniu tego roku zorganizowaliśmy koncert kolęd zespołu New Life, którego jednym z członków jest mąż Marysi-Piotr. Koncert ten był dedykowany wszystkim wolontariuszom oraz firmom wspierającym naszą działalność i zbiórki żywności. Na początku spotkania z udziałem Prezydenta Miasta Tczewa wręczyliśmy wszystkim zaangażowanym i zasłużonym podziękowania, a następnie razem przystąpiliśmy do wspólnego kolędowania. Koncert wypadł rewelacyjnie. Chociaż w ten sposób mogliśmy się odwdzięczyć i docenić pracę wszystkich ludzi dobrej woli. Myślę, że to wydarzenie wpiszę się na stałe w kalendarz naszych działań.
Zarząd BŻ stanowią: Maria Jankowska, Mirosław Nogaczewski, Michał Janiszewski, Dorota Osowska Dorota Osowska• Bank Żywności w Tczewie• bztczew @ wp.pl
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
21
Soczysta Pomarańcza Aktualności w projekcie PO KL Partnerstwa lokalne Na przełomie lutego i marca 2012 roku odbyła się trzecia już edycja spotkań w ramach budowania partnerstw lokalnych. Sieć regionalnej współpracy przybiera coraz bardziej konkretny wymiar. Banki Żywności ustalają cele i działania, wokół których chcą razem współpracować. Celem funkcjonowania poszczególnych grup partnerskich jest skonsolidowanie wiedzy, pracy i kapitału lokalnych Banków Żywności po to, aby osiągnąć zamierzone cele, przyczyniające się do realizacji misji Banków i ich rozwoju. Będą one wspólnie budować zasady współpracy pomiędzy sobą, z podmiotami z sektora organizacji pozarządowych, samorządu lokalnego oraz sektorem biznesu. Opracowywać, opiniować, promować i wdrażać projekty o charakterze społecznym, promocyjnym, naukowym i innym. Będą współtworzyć wizerunek regionalnej sieci współpracy. Najczęściej pojawiającymi się obszarami, wokół których Banki chcą podjąć współpracę, to wspólne projekty o charakterze partnerskim, tworzenie oferty dla biznesu, współpraca pomiędzy bankami np. przy transporcie żywności. Niezwykle cenna wydaje się wymiana doświadczeń dotycząca współpracy z administracją lokalną. Temat ten jest wyjątkowo ważny dla sprawnego funkcjonowania Banków. Dobre praktyki w tym obszarze pokazują, jak wiele można osiągnąć poprzez świadomą i zaplanowana politykę „samorządową”. Wymiana wiedzy na temat codziennych działań „bankowców” to równie ważny aspekt spotkań. Podczas żywych dyskusji często omawiane są dobre praktyki, które dla jednych Banków są codziennością a przez inne, z różnych powodów w ogóle nie są stosowane. Wiedza, jaką posiadają Banki Żywności jest ogromna, unikalna i cenna. W wielu przypadkach nie trzeba wyważać otwartych juz drzwi. Wystarczy zapytać sąsiada. Spotkania w ramach budowania partnerstw odbywają się w kameralnym gronie, do 10 osób, co sprzyja, o czym otwarcie mówią Banki, rozluźnieniu atmosfery, a w efekcie omawianiu tematów, które nie zostałyby podjęte podczas bardziej formalnych zgrupowań. W ramach projektu powstaje pięć partnerstw, w pięciu regionach: 1. mazowieckim, 2. pomorskim i warmińsko-mazurskim, 3. świętokrzyskim, małopolskim i podkarpackim, 4. śląskim, dolnośląskim, łódzkim i opolskim, 5. lubuskim i wielkopolskim. Czwarty cykl spotkań przewidziany jest na czerwiec 2012 r.
Szkolenia
Grupa prowadzona przez Karolinę Cyran-Juraszek pierwszego dnia omawiała formy i aspekty prawne działania podmiotów ekonomii społecznej, źródła finansowania (szczególnie POKL VII, FIO IV) oraz dobre praktyki prowadzenia ekonomii społecznej w Polsce. Drugiego dnia Banki Żywności pracowały nad określeniem form ekonomii społecznej odpowiednich dla BŻ.
22
Warsztat okazał się bardzo twórczy - analiza zasobów jakimi dysponują Banki pozwoliła optymistycznie patrzeć na wdrażanie przedsiębiorczości społecznej w życie Banków Żywności. Specjalistyczna wiedza na temat żywienia, umiejętność obrotu żywnością, powierzchnie magazynowe czy środki transportu, to przykłady zasobów, które są unikalne w branży „ekonomii społecznej”. Przemyślana koncepcja oraz dobrze zaprojektowany biznes plan mogą sprawić, że narzędzia te pozwolą na finansowanie statutowych działań BŻ. Z wiedzą wyniesioną ze szkolenia, popartą przykładami oraz zastrzykiem pozytywnej energii, każdy z Baków Żywności ma dobre podstawy do podjęcia wyzwania, jakim jest tworzenie ekonomii społecznej w Polsce. Grupa pracująca nad zagadnieniem PR rozpoczęła warsztat od definicji public relations oraz wskazania codziennych aktywności, które zawierają się w strategii PR. Zdefiniowanie celu warsztatów było punktem wyjścia do prac nad przygotowaniem strategii komunikacji organizacji. Przedstawiciele Banków Żywności, w grupach 3-4 osobowych, opracowywali analizę SWOT wybranego przez siebie działania, która ma posłużyć za główne narzędzie do przygotowania strategii PR. Drugi dzień szkolenia upłynął pod hasłem „Świąteczna Zbiórka Żywności”. Uczestnicy pod okiem trenerki zastanawiali się nad nowymi formami promocji działania na własnym terenie, dzielili się dobrymi praktykami oraz największymi trudnościami, z jakimi mają do czynienia. Przygotowała: K atarzyna Ziębińska Koordynator projektu PO KL 5.4.2. Banki żywności sprawna i aktywna sieć organizacji
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
Katarzyna Ziębińska Katarzyna.ziębinska@bankizywnosci.pl
W dniach 16-17 lutego w Ciechanowie odbyło się kolejne szkolenie realizowane w ramach projektu PO KL - „Banki Żywności - sprawna i aktywna sieć organizacji”. Podczas tych dni Banki Żywności pracowały w dwóch grupach nad aspektami ekonomii społecznej i public relations.
16-17 lutego, szkolenie w Ciechanowie
Jak napisać dobry projekt?
Poradnia
- Grzegorz Idziak „Szkoła Liderów” Od czego zacząć pisanie projektu? Może to banalne stwierdzenie, ale pisanie projektu trzeba zacząć od pomysłu. Powinien on dotyczyć zmiany rzeczywistości, z którą się nie zgadzamy. Może to być np. chęć zmniejszenia ubóstwa wśród jakiejś grupy ludzi czy wzrost zaangażowania młodzieży w wolontariat. Pomysły powinny być adekwatne do rzeczywistości, a zatem opierać się na znajomości środowiska i jego problemów, w czym pomaga rzetelnie przeprowadzona diagnoza.
Czym jest projekt?
Projekt to plan realizacji naszego pomysłu. Bardzo często utożsamiany jest z wnioskiem o dotację. Wyobraźmy sobie jednak, że chcemy rozwiązać jakiś ważny z naszego punktu widzenia problem społeczny. Czy rzeczywiście musimy go opierać o jedno źródło finansowania? Oczywiście, że nie! Przecież możemy finansować realizację naszego pomysłu z dotacji różnych instytucji, ze środków zebranych w ramach 1% podatku, z darowizn uzyskanych od firm, z funduszy zebranych podczas zbiórki publicznej itd…
Co daje gwarancję powodzenia projektu i otrzymania środków na jego realizację?
Z punktu widzenia planowania ważne jest, aby projekt odpowiadał na realne potrzeby społeczne, a nie opierał się tylko na wyobrażeniach osób go przygotowujących. Trzeba rozważyć możliwości jego realizacji, skalkulować koszty i potrzebne zasoby. Najczęściej w tym kontekście myślimy głównie o pieniądzach, należy jednak uwzględnić również inne czynniki, np. lokale, specjalistów gotowych do współpracy, czy gotowość beneficjentów, do których kierujemy działania. Niespełnienie powyższego, drastycznie zmniejsza szanse na otrzymanie dofinansowania. Kto chce finansować niepotrzebne i nierealne projekty? Warto poznać odpowiedź na pytanie „kto i dlaczego może chcieć sfinansować nasz projekt?” W przypadku instytucji publicznych lub dużych fundacji, znajdziemy ją w ogłoszeniach o konkursach dotacyjnych. To w nich opisane są zasady dofinansowania projektów, jakie zadania można sfinansować oraz forma wnioskowania o środki i ich wysokość.
Z jakimi jeszcze dokumentami warto się zapoznać wnioskując o środki na realizację projektu?
Jeżeli składamy wniosek o dofinansowanie projektu w ramach procedury konkursowej, to warto dowiedzieć się, na jakich zasadach będą oceniane składane aplikacje i w jaki sposób będą przyznawane punkty. Informacje takie można znaleźć w samym opisie konkursu, ale także np. w kartach oceny, które często są również publikowane. W niektórych konkursach można otrzymać „bonusowe” punkty za spełnienie dodatkowych warunków. Często w ramach konkursów dotacyjnych podawane są warunki dla składanych ofert, których niespełnienie powoduje automatyczne odrzucenie oferty. Jednym z przykładów jest zgodność realizowanego projektu z celami statutowymi wnioskującej organizacji – trzeba zatem sprawdzić zapisy w statucie swojej organizacji oraz ewentualnych partnerów. Inne dokumenty, to takie, które wskażą zasadność realizacji naszego projektu. Są to różnego rodzaju strategie (np. strategie rozwoju gmin, strategie rozwiązywania problemów społecznych itp.), w których często określone są priorytetowe problemy do rozwiązania w danej społeczności. Powoływanie się na te dokumenty uwiarygadnia to, że nasz projekt jest „potrzebny”.
Jak pisać wnioski o dotacje?
Pod względem formy wniosku musimy dostosować się do wymogów tego, kto daje pieniądze: może to być określony formularz papierowy lub generator wniosków (czasami i to, i to). Niekiedy podane są ograniczenia dotyczące objętości poszczególnych części wniosku. Niedostosowanie się do tych wymogów powoduje najczęściej dyskwalifikację oferty. Trzeba także zadbać o wewnętrzną spójność wniosku: realizowane zadania powinny prowadzić do zakładanych celów, te same zadania powinny mieć odzwierciedlenie w harmonogramie projektu oraz w budżecie. Często popełnianym błędem jest nanoszenie korekt w jednej części wniosku bez skorygowania innych części. Dochodzi wówczas np. do sytuacji, w której mamy w harmonogramie zadania, na które nie ma zaplanowanych środków, ponieważ usunięto je z budżetu, ale nie skorygowano harmonogramu.
Bywa, że projekty ze świetnymi pomysłami są źle rozpisane, dlaczego?
Z mojego doświadczenia największym „problemem” w tej materii są ludzie. Często w organizacjach najbardziej zaangażowani działacze to tzw. „aktywiści”, ludzie czynu, którzy widzą problemy, chcą je rozwiązywać i mają dobre pomysły na ich rozwiązanie. Jednak ubranie tego pomysłu w projekt i wniosek o dotację, uwzględnienie wszystkich czynników wpływających na skuteczność projektu i wymogów związanych z otrzymaniem dofinansowania wymaga innych kompetencji. Ludziom czynu trudno jest najczęściej spędzić kilka lub kilkanaście godzin przy pracy koncepcyjnej, analizie dokumentów, wytycznych itd. Najczęściej obserwuję dwie drogi rozwiązań, obie obarczone dużym ryzykiem niepowodzenia: pierwsza droga – „aktywista” sam zabiera się za pisanie, druga droga – pisanie „zwala się” na kogoś, kto lubi papiery. Najskuteczniejszym rozwiązaniem jest zespołowa praca nad projektami, w której spotkają się obie drogi i połączone zostaną zasoby poszczególnych osób: pomysły, doświadczenie i entuzjazm „aktywistów” oraz umiejętności formułowania wniosków i rozpisywania planów prezentowane przez „pisarzy”. Dodatkowo praca nad projektem w zespole może być naprawdę interesującym twórczym wyzwaniem. Sam doświadczałem tego niejednokrotnie i gorąco taką formę pracy polecam!
Grzegorz Idziak Stowarzyszenie Szkoła Liderów
Energetyczny Kwartalnik Sieci Polskich Banków Żywności • 03-2012
23
Banki Żywności w Polsce Gdańsk Słupsk Nowe Bielice
Elbląg
Suwałki
Tczew Olsztyn
Chojnice
Szczecin
Grudziądz
Piła Toruń Gorzów Wlkp.
Białystok
Ciechanów Płock Warszawa
Poznań Konin
Siedlce
Łódź Zielona Góra Radom
Leszno
Lublin
Wrocław
Jawor
Kielce
Opole
Wałbrzych
Ostrowiec Św.
Częstochowa Tarnobrzeg
Banki Żywności – członkowie Federacji
Ruda Śląska
Banki Żywności – niezrzeszone w Federacji
Rzeszow Kraków
Wspieraj Banki Żywności!
Federacja Polskich Banków Żywności status Organizacji Pożytku Publicznego KRS 0000063599 numer konta bankowego: 48 1540 1157 2115 6612 6809 0001 Al.Solidarności 101, 00-144 Warszawa tel.: 22 654 64 00 e-mail: federacja@bankizywnosci.pl www.bankizywnosci.pl www.niemarnuje.pl www.wyklikajzywnosc.pl
Misją Federacji jest przeciwdziałanie marnowaniu żywności oraz zmniejszanie obszarów niedożywienia w Polsce poprzez działalność własną i wspieranie członków Federacji. Federacja jest zespołem dobrowolnie współtworzonym przez różnorodne Banki Żywności, których wspólne wartości i działania są wspierane i reprezentowane przez Zarząd. Federacja zrzesza 28 Banków Żywności, natomiast 7 ubiega się o członkowstwo w niej.
• Przekaż żywność – Banki Żywności w całej Polsce są przygotowywane do odbioru każdego rodzaju żywności w ilościach hurtowych. Przyjmują żywność bezpłatnie w terminie przydatności do spożycia. Dla firm:
• Zaangażuj swoją firmę w projekty edukacyjne, kampanie społeczne oraz wolontariat pracowniczy. • Wspieraj działalność - przekazując dotacje i darowizny.
Dla osób prywatnych:
• Weź udział w zbiórkach i dziel się żywnością. • Zostań wolontariuszem. • Przekaż 1% wybranemu Bankowi Żywności lub Federacji.
• Wspieraj działalność wpłacając darowiznę – możesz to zrobić on-line. • Nie marnuj jedzenia i zachęcaj do tego innych. • Zostań naszym fanem na Facebooku! • Codziennie klikaj na wyklikajzywnosc.pl