The evolution of the population of Niki__Project by Delimpasi Anna / Poupaki Joanna by Joanna Poupaki

Μωβ: Αρχικός Οικισμός Πορτοκαλί: Συνοικισμός προσφύγων Πράσινο: Νέος Οικισμός Κίτρινο: Πυρήνες Ανάπτυξης Αρχικού και Νέου (Εκκλησίες)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Γενικές πληροφορίες για τη Νίκη

2. Χατζόμπασι, η έκταση του οικισμού επι τουρκοκρατίας

2.1.Μετονομασία του οικισμού Χατζόμπασι

2.2.Αρχική μορφή του οικισμού

3. Ο σχεδιασμός της Νίκης μετά την τουρκοκρατία

4. Διανομή προσφύγων το 1928

5. Σεισμός του 1955

6. Αποξήρανση της Λίμνης Κάρλας, αλλαγές και επιπτώσεις (1962)

7. Περεταίρω ανάπτυξη της Νίκης

7.1.Κτίζεται η πλατεία

7.2.Συμπληρωματική διανομή του 1977

7.3.Διανομή - Αναδασμός 1982

8. Τωρινή κατάσταση(2016)

8.1.Καθίζηση-ρήγματα

8.2.Μαρασμός του οικισμού

9. Βιβλιογραφία και άλλες πηγές

10. Χρονοδιάγραμμα Έρευνας

1. Γενικές πληροφορίες για τη Νίκη

1.1 Δορυφορική φωτογραφία θέσης Νίκης (επεξεργασία χάρτη από wikimapia.org.)

Η τοπική κοινότητα Νίκης (Δημοτική ενότητα Κιλελέρ), ανήκει στον δήμο Κιλελέρ της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας που βρίσκεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας (σύμφωνα με την διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”1) Η επίσημη ονομασία είναι «η Νίκη» την οποία πήρε το 1918 ενώ παλαιότερα ονομαζόταν Χατζόμπασι. Έδρα του δήμου είναι η Νίκαια και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας. Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”2, μέχρι το 2010, η Νίκη ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Νίκης, του πρώην Δήμου ΑΡΜΕΝΙΟΥ του Νομού ΛΑΡΙΣΗΣ. Άνηκε στους παρακάρλιους οικισμούς, δηλαδή τους οικισμούς που βρίσκονταν στην περιοχή της λίμνης Κάρλας.

1.2, 1.3. Φωτογραφίες από τον οικισμό (2016)

Πρόγραμμα Καλλικράτης, ακριβέστερα Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης, ονομάζεται ο ελληνικός νόμος3852/2010, με τον οποίο μεταρρυθμίστηκε η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας το 2011 και επανακαθορίστηκαν τα όρια των αυτοδιοικητικών μονάδων, ο τρόπος εκλογής των οργάνων και οι αρμοδιότητές τους 2 Νόμος Καποδίστρια ή Σχέδιο «Καποδίστριας» είναι η συνηθισμένη ονομασία του νόμου 2539/97 του ελληνικού κράτους. Σύμφωνα με τον νόμο έγινε συνένωση κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους με σκοπό τη βελτιστοποίηση της δημόσιας διοίκησης στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η διοικητική διαίρεση που προέκυψε με το νόμο αυτό ίσχυσε μέχρι το τέλος του 2010, οπότε και αντικαταστάθηκε από τη νέα διοικητική διαίρεση που προβλέπει το σχέδιο «Καλλικράτης». Ο Νόμος Καποδίστρια εισήγαγε το νέο όρο των «δημοτικών διαμερισμάτων» (οι παλαιές κοινότητες). Λόγω της κατάργησης των κοινοτήτων έτυχε σημαντικής αντίδρασης σε ορισμένες περιοχές.

2. Χατζόμπασι, η έκταση του οικισμού επί τουρκοκρατίας

2.1.Η αρχική έκταση του οικισμού (επεξεργασία σχεδίου από αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

2.1. Μετονομασία του οικισμού Χατζόμπασι Μέσα από συζήτηση στις 15 Ιανουαρίου 2016, σύμφωνα με τον Ιωάννη Αραμπατζή, κάτοικο και πρώην πρόεδρο του οικισμού «Τα σπίτια τα παλιά οι Τούρκοι τα κάνανε, Χατζόμπασι το λέγανε. Μας λέγαν Χατζημπάσιδες γιατί ήταν εδώ ένας Τούρκος που λεγόταν Χατζημπέις. Και έγιναν αγώνες εδώ τότε από τους αγρότες να πάρουν τα κτήματα από τους Τούρκους. 1910 βγήκε εδώ ο κόσμος να πάρει τα κτήματα, έγιναν συλλαλητήρια και ο Τούρκος διέταξε το στρατό, έβαλε το στρατό να χτυπήσουν από μέσα και σκοτώθηκαν. Αφού κάναν τις διαμαρτυρίες το 1918 πήγαν στα δικαστήρια κατά των Τούρκων. Έγινε ένα δικαστήριο στον Άρειο Πάγο στην Αθήνα και βγήκε απόφαση τα κτήματα να τα πάρουν οι Έλληνες. Αφού βγήκε η απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο πριν προβεί στη σπορά των κτημάτων παρόλο που υπήρχε απόφαση να τα πάρουμε εμείς, αυτός προέβηκε(Χατζομπέις) στη σπορά δηλαδή τα έσπειρε. Λοιπόν και εδώ οι κάτοικοι και από άλλα χωριά τον κατήγγειλαν τον τούρκο και έγινε δικαστήριο επι τόπου. Από όλα τα χωριά που είναι εδώ Αρμένιο, Σωτήριο, και έγινε επι τόπου το δικαστήριο και βγήκε απόφαση τα κτήματα να πάρουμε εμείς. Και βγήκε η απόφαση ότι νικήσαμε εμείς. Νίκη! Βγήκε το χωριό οι πρώτοι που δοιηκούν το χωριό υπήρχε ένας Συνεταιρισμός Σύλλογος Ακτιμόνων Καλλιεργητών και πήγαν οι μισοί στο χωριό και οι άλλοι περιμένανε εδώ να μάθουν τι θα γίνει. Αφού βγήκε εκεί Νίκη τρέξαν να πούνε νικήσαμε. Νίκη! Νίκη! Για αυτό και ‘ύστερα το 1920 βγήκε η ονομασία του χωρίου Νίκη! Και το 1928, μετά από 8 χρόνια, έγινε εδώ αναδασμός. Δώσανε τα κτήματα εδώ έγινε το χωριό και με βάση αυτό το γεγονός πήρε επίσημα την ονομασία το χωριό Νίκη.»

Το αγρόκτημα Χατζόμπασι κηρύχτηκε απαλλοτριωμένο και εκτελέστηκε μια σειρά συμφωνητικών στα οποία ορίστηκαν οι γεωργικοί κλήροι, τα καλλιεργήσιμα στρέμματα και τα στέμματα του βάλτου. Ορίζεται επιπλέον διπλός κλήρος για το Ναό και το διδακτήριο του χωρίου. Επίσης ορίζει διάφορες ιδιοκτησίες ιδιωτικές και μη ως αλλοτριωμένες μεταξύ των αγροκτημάτων Χατζόμπασι και Μπουραζάν(Αχίλλειο).Οι κύριοι ιδιοκτήτες μέχρι τότε ήταν ) Μεχμέτ Χατζημέτσι 2) Χουχουγιά χώρας Χαμούτ Χατζημέτσι 3) Οσμάν, Χουσεϊν και Ραϊφ Χατζημέτσι 4)Σωτηρίου Χατζηγιάννη 5) Ιφακάς Χουσεϊν Κερμεχή 6) Αγεμ Χουσεϊν 2.2. Οι οικισμός ονομάζεται Νίκη το 1918(ΦΕΚ Κερμελή 7) Κ. Χατζηγιάννη 8) Παν. 91/30.04.1954 (απόκομμα από ΦΕΚ μέσω www.et.gr) Χατζηγιάννη κ’ 9) Μουλά και το χώρα Μαχμούτ Χασάν.

2.2. Αρχική μορφή του οικισμού Αρχικά ο οικισμός Χατζόμπασι βρισκόταν 500 μ. πιο κατω από το τη σημερινή του θέση. Συμφώνα με κάτοικο «Το χωριό ήταν μισό από την μια πλευρά και το μισό από την άλλη. Για αυτό έχει άλλη εκκλησία κάτω και άλλη τώρα στη μέση.» Η εκκλησία του αρχικού οικισμού ήταν ο Άγιος Χαράλαμπος. Σήμερα βρίσκεται στην άκρη του οικισμού αλλά τότε ήταν στο κέντρο του χωριού και γύρω από αυτόν αναπτυσσόταν ο οικισμός. Σύμφωνα με τον Ι. Αραμπατζή «Για αυτό η εκκλησιά στη μέση ήταν ο μισός μαχαλάς από πάνω και ο άλλος από κάτω.» Από τον παλιό οικισμό έχουν μείνει μόνο ξηλώματα. Τα σπίτια ήταν πλίθινα. Είχε διατηρηθεί μέχρι το 2013 τμήμα από το κονάκι του Χατζημπέη. Σύμφωνα με την Ι.Αραμπατζή «Ένα σπίτι μόνο υπάρχει που έμενε ο Τούρκος, που γκρεμίστηκε και έχει μείνει το ισόγειο.» 2.4. Σύμφωνα με Ι. Αραμπατζή «Το νεκροταφείο έγινε το 1910. Η καμπάνα έγινε το 1875, το έγραφε πάνω όταν την κατεβάσαμε.» (αρχείου Κτηματολογικού Λάρισας, και wikimapia.org)

3. Ο σχεδιασμός της Νίκης μετά την τουρκοκρατία

3.1. Σύγκριση αρχικού και νέου οικισμού. (επεξεργασία σχεδίων αρχείου Κτηματολογικού Λάρισας)

Αυτή την περίοδο γίνονται διάφορες αναδιαμορφώσεις στον οικισμό. Γίνεται η αρχική διανομή των εκτάσεων, ανασχεδιάζεται ο οικισμός και καθορίζεται η νέα του θέση. Γίνεται το σχέδιο της πλατείας με το σύστημα «ιστός αράχνης». Σχεδιάζεται νέα εκκλησία ο Άγιος Αχίλλειος η όποια βρίσκεται στο κέντρο του νέου οικισμού και η παλαιότερη εκκλησία ο Αγ. Χαράλαμπος είναι πλέον στην άκρη του νέου οικισμού (όπως έχει αναφερθεί). Παράλληλα γίνεται μελέτη για νέο σχολείο στο κέντρο της πλατείας (το αρχικό βρισκόταν στην εκκλησία του Αγ. Χαράλαμπου).

3.2. Ο Αγ. Χαράλαμπος στην άκρη του νέου οικισμού (αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

Σύμφωνα με τον Ι. Αραμπατζή «Η πλατεία έγινε δεκαετία του ’70. Ο σχεδιασμός είχε γίνει πιο πριν, άσχετα το πότε κτίστηκε.

3.3. Σχέδιο για τον οικισμό 1929 (αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

Αν πάρεις το σχέδιο βλέπεις ότι έχει το σχέδιο της Ομόνοιας, όλοι οι δρόμοι πέφτουν στην πλατεία. Σχέδιο έγινε το ’22. Άρχισε ο κόσμος να χτίζει σπίτια στην καινούρια θέση του χωριού.» Το πολεοδομικό σύστημα της πλατείας Ομόνοιας στην Αθήνα διαθέτει έναν κεντρικό πυρήνα στον τον οποίο φτάνουν δρόμοι που διαπερνάνε όλη την πόλη. «Η Ομόνοια είναι μια λίμνη στην οποία εκβάλλουν διάφοροι ποταμοί. Είναι αλληγορικοί ποταμοί και είναι καθαρώς νοητοί ποταμοί…» όπως αναφέρει ο Γ. Ιωάννου (Ομόνοια 1980, Κέδρος , Αθήνα 1987, σελ.36). Ο σχηματισμός αυτός παραπέμπει στο σύστημα «Ιστός Αράχνης»3. Στο πυρήνα αυτού του ιστού βρίσκεται η πλατεία

3.4. Πολεοδομικό σύστημα «Ιστός Αράχνης» (από The power and pleasure of grids στο humantransit.org )

Ο πολεοδομικός αυτός σχηματισμός διαθέτει έναν κεντρικό πυρηνα στον οποίο βρίσκεται συνήθως μια πλατεια και περικυκλώνεται από μια ακτινωτή διάταξη των δρόμων και των οικοπέδων. Προκύπτει λοιπόν ο κυκλικός κάναβος (radial) ή αλλιώς ονομάζεται σύστημα ιστού αράχνης. Το σύστημα ‘ιστού αράχνης’’ διαθέτει έναν κεντρικό πυρήνα που αποτελεί το κέντρο του οικισμού και οργανώνει ένα κάναβο γύρω από αυτόν τον πυρήνα. Πάρα το κυκλικό κέντρο, λειτουργεί σαν έναν κανονικό κάναβο καθώς είναι δυνατή η χρήση των περιφερειακών δρόμων χωρίς να είναι απαραίτητη η προσπέλαση από το κεντρικό σημείο. Αυτή η πολεοδομική διάταξη είναι επαρκής όταν το κεντρικό σημείο υπερισχύει πολύ περισσότερο του κανάβου που μπορεί και φέρει τις κύριες κοινωνικές λειτουργίες. Είναι σημαντικό το σύστημα να μην πάρει τεράστιες διαστάσεις καθώς ο περιφερειακός κάναβος αποδυναμώνεται όσο απομακρύνεται από τον κεντρικό πυρήνα. Ένα σημαντικό πρόβλημα του συστήματος είναι το γεγονός ότι οι περιοχές οι οποίες πρόκειται να αναπτυχθούν είναι προκαθορισμένες από την αρχή. Το κεντρικό δηλαδή σημείο που αναπτύσσεται εσωτερικά του κάναβου προορίζεται να πάρει όλες τις λείτουργιες της κοινωνικής ζωής πέρα της κατοικίας. Έτσι δεν δίνεται εύκολα η δυνατότητα δημιουργίας ενός αλλού πυρήνα ζωής.

όπου διακλαδίζονται οι κύριοι οδοί κυκλοφορίας. Γύρω από την πλατεία είναι οργανωμένα τα κύρια σημεία κοινωνικοποίησης του οικισμού. Σε αυτά εντάσσονται το σχολείο, η νέα εκκλησία(Άγιος Αχίλλειος), κοινοτικά καταστήματα κτλ.

4. Διανομή προσφύγων το 1928 Μετά τη μικρασιατική καταστροφή οι προσφυγές που φτάνουν στο νομό Θεσσαλίας αριθμούν τους 34.659 που αποτελεί 2,84 % των προσφύγων επί του συνόλου του προσφυγικού πληθυσμού. Σύμφωνα με τη απογραφή προσφύγων του 1923 ο συνολικός αριθμός προσφύγων που εγκαταστάθηκαν στην επαρχία της Λάρισας ήταν 6.148. Συγκεκριμένα στο χωριό Χατζόμπασι ήρθαν 4 πρόσφυγες ( 2 γυναικείου φύλλου και 2 αντρικού). Σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Τέγο, κάτοικο της Νίκης «Τώρα αυτά τα λένε προσφυγικά νομίζω, το ’22 και με τα χρονιά ‘24 νομίζω κόψαν ένα μέρος από το χωριό και τους δώσαν οικόπεδα και συγχρόνως κάποια χωράφια σαν προσφυγές εδώ μείναν οι ντόπιοι οι κάθε αυτού ντόπιοι είναι και 2 οικογένειες Σαρακατσιανεοι. Κάτι άλλες οικογένειες φύγανε πήγαν Λάρισα- βόλο, τώρα κάποια σπίτια μείναν τα παιδιά τους, φύγαν οι παππούδες από τη ζωή». Σύμφωνα με τον Ι. Αραμπατζή «[…] ήρθαν Μικρασιάτες. Το ’28 έγιναν κτίστηκαν 6 σπίτια δώσανε σε δώδεκα οικογένειες.» Η επιπλέον διανομή προσφύγων φαίνεται σε αρχεία της οριστικής διανομής του 1929 αγροκτήματος Νίκης. Συνολικά να ήρθαν περίπου 40 άτομα. Αυτοί διανεμηθήκαν σε κατοικίες που αναγέρθηκαν δίπλα στον οικισμό και τους μοιράστηκε και καλλιεργήσιμη γη. (ΦΕΚ 396, 18.12.1930). Ο αριθμός των προσφύγων που διανεμηθήκαν στη νίκη είναι αρκετά μικρός συγκριτικά με άλλους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής. Σύμφωνα με τον κάτοικοι της Νίκης «[…] μοιραστήκαν σε όλα τα χωριά εδώ γύρω. Εδώ ήρθα 12 οικογένειες. Χωριά μεγάλα από πρόσφυγες είναι το Νέο 4.1. Διανομή Προσφύγων 1928, οι εκτάσεις που διανεμήθηκαν στους Μοναστήρι, η Αγχίαλος.» πρόσφυγες. (από αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

4.2. Διανομή προσφύγων 1928, τοποθέτηση των «προσφυγικών» βορειανατολικά του νέου οικισμού. (επεξεργασία σχεδίων από αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

Κατά τον αναδασμό του 1982 σύμφωνα με ένσταση των προσφύγων το συνοικισμού βρέθηκε ότι η διανομή του 1928 δεν έγινε κανονικά. «Βάση του άρθρου 4 Ν.Δ. του διαγράμματος συνοικισμού προσφύγων Νίκης, δεν έγινε κανονικά και η επιτροπή πήρε βάση όπως είναι φραγμένα σήμερα. Παρακαλούμε την επιτροπή οριστικών διανομών όπως ελέξει το παλαιό σχεδιάγραμμα προσφυγικός συνοικισμός Νίκης.» (Ομαδική ένστασης Προσφύγων συνοικισμός Νίκης Λαρίσης, Αναδασμός 1982)

4.3., 4.4. Πλέον στα «προσφυγικά» μένουν μόνο τρείς οικογένειες(μια Ελλήνων και δυο Αλβανών). Τα περισσότερα σπίτια είναι εγκαταλελειμμένα. (φωτ. 2016)

5. Σεισμός του 1955 Τη δεκαετία του 50 στην περιοχή της Θεσσαλίας υπήρξε μια σειρά από σεισμικές δονήσεις που αποδείχθηκαν καταστροφικές για την ευρύτερη περιοχή. Συγκεκριμένα στο Βόλο δύο σεισμοί, στις 19 Απριλίου(6.2 ρίχτερ) και στις 21 Απριλίου 1955(5.8 ρίχτερ), κατέστρεψαν σχεδόν το ένα τέταρτο των κτισμάτων και η πόλη άλλαξε φυσιογνωμία. Οι σεισμικές αυτές δονήσεις επηρέασαν και τις γύρω περιοχές και χωρία. Την ίδια δεκαετία, πιο συγκεκριμένα το 1957, έγινε σεισμός των 6.8 ρίχτερ με επίκεντρο το Βελεστίνο. Η καταστροφή στο Βελεστίνο ήταν πολύ μεγάλη και επηρέασε και τα γύρω χωριά του νομού Λαρίσης. «Εσημειώθησαν βαρύταται ζημίαι κυρίως εις τα χωρία Βελεστίνον, Αερινόν, Περίβλεπτον, Κόκκινα, Αγ. Γεώργιος Φερρών, Ρυζόμυλοι, Αγ. Δημήτριος Φερρών, Στεφανοβίκιον, Μικρό Μοναστήρι, Αρμένιον, Αγροσυκιές, Μοσχοχώρι, Μικρό Χαλίτσι, Σοφόν, Χατζόμπασι, Κυψέλη, Αγναδέορι και Κυπάρισσον, Εις την περιοχήν αυτήν εσημειώθησαν ζημίαι εις 2000 περίπου οικίας, Μέχρι τούδε ανεφέρθησαν τραυματίαι 29μ αγνοούμενος είς» (Η Ελευθερία των Αθηνών) Όσον αφορά τις ζημίες υπήρξε κρατική χορήγηση για τα κατεστραμμένα σπίτια. Το κράτος έδωσε δάνεια των 36.000 δραχμών για νέες κατοικίες, τα οποία όμως έφταναν μόνο για «καραγιαπί», για τα καταστήματα δεν παραχωρήθηκαν δάνεια παρά μόνο για το απολεσθέν εμπόρευμα(το οποίο έφτανε τις 18.000 δραχμές). Ο στρατός βοήθησε στην ανοικοδόμηση και τις ανακατασκευές στην περιοχή της Μαγνησίας. Στρατιώτες του μηχανικού σώματος εργάστηκαν για την κατεδάφιση των ετοιμόρροπων κτιρίων και την εκκαθάριση των ερειπίων στις σεισμόπληκτες περιοχές. Σύμφωνα με τον Ι.Αραμπατζή «Έδωσε το κράτος κτήματα. Βγάζαν τα πλήρως επιβλαβημένα που ήταν 36.000 τότε και τα βαρέως επιβλαβημένα 18.000), όσοι είχαν χρήματα τα 18 τα έφτιαχναν μόνοι τους σπίτια, μόλις βρήκαν τα χρήματα τα 36.000 γίναν σπίτια και τα 18.000 τα φτιάχνανε ίσα ίσα, περιορίζονταν σε λιγότερα τετραγωνικά. […] Τα έδωσαν (τα δανεικά) για να τα εισπράξει πάλι το κράτος. Τότε είχε έρθει ο Καραμανλής και είχαμε πάει να τον ακούσουμε και του είπαμε να μας χαρίσει τα δάνεια. Και λέει ο Καραμανλής εγώ Δεν χαρίζω Δάνεια, διότι αν γίνει ένας σεισμός στην Πελοπόννησο εγώ από πού θα τα δώσω; Θα τα εισπράξω από εσάς και θα τα δώσω εκεί. Και ο Παπανδρέου ο Γιώργος είπε εγώ αν βγω θα τα χαρίσω. Και βγήκε και τα χάρισε. Ήμασταν τυχεροί δηλαδή.»

6. Αποξήρανση της Λίμνης Κάρλας, αλλαγές και επιπτώσεις (1962) 6.1. Χάρτης Ν. Γεωργιάδη, Η Θεσσαλία, 1880 (από εργασία ου 7 Λυκείου Λάρισας)

Στην περιοχή της Θεσσαλίας υπήρχε μέχρι το 1962 (που αποξηράνθηκε) η λίμνη Κάρλα, ή «Βάλτος» για τους ντόπιους πληθυσμούς. Η λίμνη ως τότε επηρέαζε αρκετά την Θεσσαλία και κυρίως τους παρακάρλιους οικισμούς στους οποίους ανήκει και ο οικισμός της Νίκης. Άλλοι οικισμοί είναι τα Κανάλια, το Καλαμάκι, η Αμυγδαλή, το Καστρί, η Πλασσιά, τα Νάματα, το Αρμένιο, το Αχίλλειο, το Στεφανοβίκειο και ο Ριζόμυλος. Για πολλές 6.2. Καλύβες ψαράδων στη λίμνη Κάρλα. γενιές οι κάτοικοι των παρακάρλων οικισμών ήταν ψαράδες και είχε αναπτυχθεί ένας λιμναίος πολιτισμός, μια υδάτινη πολιτεία4 5. Ομάδες ανδρών 2-5 ατόμων έφευγαν κυρίως από τα χωριά τους και πήγαιναν βόρεια προς τα χωριά της Λάρισας, προς το Καλαμάκι. Παράλληλα όμως, η λίμνη δημιουργούσε και αρκετά προβλήματα στις κοντινές καλλιέργειες όταν πλημύριζε από τις έντονες βροχοπτώσεις. Τα νερά έφταναν μέχρι και το Καλαμάκι, αλλά η μεγαλύτερη έκταση 6.3. Η λίμνη μετά την αποξύρανση. (εικόνες ήταν βάλτος. Παλαιότερα η λίμνη από εργασία 7ου Λυκείου Λάρισας) τροφοδοτούνταν από τον Πηνειό αλλά λόγο αναχωμάτων που έγιναν πριν τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, δε μπορούσε να γεμίσει μόνο με τις βροχές και έτσι έγινε βάλτος. Σταδιακά μειώνονταν η ποσότητα των αλιευμάτων, και λόγο του βάλτου υπήρχε έντονη παρουσία εντόμων(επιδημίες ελονοσίας από κουνούπια). Αυτά σε συνδυασμό με την ανάγκη για την αύξηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων οδήγησαν στην αποξήρανση της λίμνης6. Η αποξήρανση εν τέλει είχε μόνο δυσμενείς επιπτώσεις και για το περιβάλλον και για τους κατοίκους. Τα χωράφια που προήλθαν είχαν έκταση περίπου 78.000 στρέμματα. Όμως η γη αυτή είχε πολλά εδαφολογικά προβλήματα, υπήρχε συσσώρευση αλάτων στο έδαφος από την πρώην λίμνη που δεν ευνοούσε τις καλλιέργειες και δεν απέδωσαν όπως αναμενόταν αφού συνέχιζαν να γίνονται πλημύρες (αν και μειώθηκαν). Επιπλέον πηγές αναφέρουν ότι η δεν πραγματοποιήθηκε σωστή διανομή της αγροτικής γης. Όσον αφορά όμως τον οικισμό της Νίκης είχε πραγματοποιηθεί συμπληρωματική διανομή γης το 1962 στα σύνορα Νίκης-Καλαμακίου όπου βρισκόταν

Οι κάτοικοι ψαράδες ζούσαν σε καλύβες, από καλάμια πάνω στην επιφάνεια της λίμνης, για εννιά μήνες κάθε χρόνο και επέστρεφαν στους οικισμούς όταν ήταν η περίοδος ανάπτυξης των ψαριών. 5 Σύμφωνα με τα μητρώα των ψαράδων για τα έτη 1948-1961 υπήρχαν 597 ψαράδες από τα χωριά της Μαγνησίας και 107 από τα χωριά της Λάρισας. Συγκεκριμένα από το νομό Μαγνησίας υπήρχαν 323 ψαράδες από τα Κανάλια, 173 από το Κεραμίδι, 96 από το Στεφανοβίκειο και 5 από το Ριζόμυλο. Από το νομό Λάρισας ήταν 4 από τη Γλαύκη, 2 από τη Μελία, 2 Από το Αρμένιο, 5 από τη Νίκη, 2 από τα Νιάματα, 4 από το Καστρί, 9 από το Σωτήριο, 15 από το Καλαμάκι, 7 από την ΄Ελαφο, 15 από τον Πλατύ- καμπο και 46 από την Αμυγδαλή.… 6 Αρχικά δεν προβλεπόταν να γίνει ολική αποξήρανση της λίμνης αλλά η δημιουργία ενός ταμιευτήρα 64.700 στρεμμάτων, σήραγγας καθώς και τάφρων πεδινών υδάτων, ώστε να χρησιμοποιηθεί η η λίμνη για άρδευση. Τα έργα όμως δεν ολοκληρώθηκαν στο σύνολό τους και τελικά κατασκευάστηκε σήραγγα για την ολοκληρωτική εκκένωση της λίμνης.

αρχικά ο «Βάλτος»7. Συμπέρασμα είναι ότι στη Νίκη δεν είχε τέτοιο πρόβλημα, ή οτι η διανομή αυτή δεν κάλυπτε όλη την νέα έκταση οπότε ίσως κάποιοι καλλιεργητές εκμίσθωναν κάθε χρόνο έναντι ανάλογου τιμήματος τις εκτάσεις. Άλλες επιπτώσεις της αποξήρανσης ήταν και κοινωνικο-οικονομικές αφού οι άνθρωποι που ήταν ψαράδες έμειναν χωρίς εισόδημα και έπρεπε να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση και να γίνουν γεωργοί. Κατά συνέπεια έχουμε μεταβολή των παραγωγικών δραστηριοτήτων και οικονομικό μαρασμό που προκαλούν ένα αυξημένο κύμα αστυφιλίας. Επιπτώσεις που εμφανίζονται πιο μακροπρόθεσμα είναι η ραγδαία πτώση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα, η εισχώρηση του θαλάσσιου μετώπου στον ευρύτερο χώρο της 6.4. Συμπληρωματική Διανομή 1962 (αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας) περιοχής της Κάρλας και επομένως τα νερά σε ορισμένα σημεία γίνονται υφάλμυρα, καταστροφή γεωτρήσεων και ξήρανση πηγών, αδυναμία υδροδότησης πόλεων και οικισμών, και η εμφάνιση ρηγμάτων. Για το τελευταίο θα μιλήσουμε σε επόμενο κεφάλαιο καθώς επηρεάζει σημαντικά την σημερινή κατάσταση του οικισμού της Νίκης.

6.5. Χάρτης Κάρλας και οικισμών, ανώτατη, κανονική και κατώτατη στάθμη. ου

6.5. Χάρτες λίμνης Κάρλας και παρακάρλιων οικισμών. (επεξεργασία εικόνας από εργασία 7 Λυκείου Λάρισας)

«Στη γαλλική αποικία του Abidjan, στην Ακτή Ελεφαντοστού διαχωριζόταν ο οικισμός με τη βοήθεια κάποιου φυσικού εμποδίου όπως ένας βάλτος ή κάποια τάφρος. Στη Γαλλική πολεοδομική πρακτική η ζώνη αυτή ονομάστηκε cordon sanitaire και η σκοπιμότητα της καθοριζόταν, πρωτίστως από λόγους υγειηνής : μετά το 1899 είχε απολύτως επιβεβαιωθεί η σχέση ανάμεσα σην ελονοσία, τα κουνούπια και στα στάσιμα νερά.» όπως αναφέρει ο Καρύδης, ΔΝ (Τα επτά βιβλία της Πολεοδομίας, 2008, σελ.149)

7. Περεταίρω ανάπτυξη της Νίκης 7.1 Κτίζεται η πλατεία Μέτα από τον σεισμό κτίστηκε η πλατειά που είχε αρχικά σχεδιαστεί το 1929 και ολοκληρώθηκε ο νέος οικισμός. Σύμφωνα με κάτοικο της Νίκης «Μετά το σεισμό φτιάχτηκε. Υπήρχε η πλατεία αλλά δεν είχε αυτό το στυλ, ας πούμε, γιατί κοινωνικά είναι όλα αυτά, γύρω γύρω η εκκλησία είναι κοινωνικά.» ‘Όπως έχει αναφερθεί η πλατεία σχεδιάστηκε τη δεκαετία του ’20, την περίοδο που έγινε η μετάβαση από τον αρχικό στο νέο οικισμό και κτίστηκε πολύ αργότερα τη δεκαετία του ’70.

7.1. Κεντρικά του οικισμού βρίσκεται η πλατεία και γύρω της αναπτύσσονται κοινοτικές λειτουργίες. (αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

7.2, 7.3. Λήψεις από την πλατεία του οικισμού το 2016

7.2 Συμπληρωματική διανομή του 1977 Αποφασίζεται στη συμπληρωματική Διανομή του αγροκτήματος να διανεμηθεί τεμάχιο της οριστικής διανομής, έκταση η οποία ανήκει στην περιοχή Βάλτος και σύμφωνα με επίσημο έγγραφο: «[…] έχει αποχαρακτηρισθεί από κοινόχρηστη και χαρακτηρίστηκαι ως έκταση που θα διατεθεί στους κληρούχους που πήραν κλήρο στο αγρ/μα αυτό […] […]Παραχωρεί το δικαίωμα συμπληρώματος στους παρακάτω κληρούχους ή τους κληρονόμους αυτών και στην ίδια περίπου θέση που βρίσκεται σήμερα το τεμάχιο που πήρε ο καθένας στην προσωρινή ιδιωτική διανομή που έχουν κάνει ήτοι[…]»

7.4 Συμπληρωματική διανομή 1977 (αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

7.3 Διανομή - Αναδασμός 1982

7.5, 7.6 Αναδασμός του 1928, διανομή αγρών. (αρχείο Κτηματολογικού Λάρισας)

Γίνεται ο διαχωρισμός του όλου προς αναδιανομή αγροκτήματος Νίκης σε τρείς περιοχές «[…]Στην κάθε περιοχή και την αναδιανομή θα καταβληθεί προσπάθει ώστε να ώστε να πάρει ο κάθε ιδιοκτήτης την ιδιοκτησία του που έχει σε κάθε περιοχή σε ένα και μόνο τεμάχιο, και γίνεται αυτό γιατί στο αγρόκτημα αυτό υφίσταται από περιοχή σε περιοχή έντονος ανομοιομορφία εδάφους και κατά συνέπεια την παραγωγικότητας. Επίσης αποφασίζεται όπως η παραχώρηση των νέων αγροτεμαχίων γίνει χωρίς κλήρωση. […]» (Πρακτικό Συνεδριάσεως Επιτροπής αναδασμού του αγροκτήματος Νίκης Λαρίσης 1982) Επιπλέον γίνεται έλεγχος της οριογραμμής του κτήματος με τα γειτονικά αγροκτήματα και μερικός ορθογωνισμός της. Εξαιρέθηκαν οι δρόμοι των ατομικών ιδιοκτησιών και καταλήγουν σε αγροτικούς ή επαρχιακούς δρόμους, και όλα τα τεμάχια έχουν προσπέλαση σε αγροτικούς δρόμους. (Φύλλο Ελέγχου Αναδασμού Αγροκτήματος Νίκης Ν. Λάρισας 1982) Ο αναδασμός του 1982 είχε αρχίσει το 1980 και διακόπηκε λόγω έλλειψης μελέτης έργων Κάρλας. Η έκταση χωρίστηκε σε δέκα κυρίως κατηγορίες ποιότητας γαιών ανάλογα με την αξία τους και δωθηκαν σύμφωνα με την επιθυμία των ιδιοκτητών και όχι με κλήρωση(όπως είχαν γίνει οι υπόλοιπες διανομές). Επειδή όμως η διανομή αυτή έγινε ύστερα από την παρέλευση πολλών ετών και στη περιοχή είχαν ανεγερθεί κτίσματα, αυτή προσαρμόστηκε σύμφωνα με την υφιστάμενη κατάσταση. (Εκθεση Αναδασμού Αγρο/τος ‘’ΝΙΚΗ’’ Λαρίσης 1982) (Πρακτικό Συνεδρίαση Επιτροπής οριστικών διανομών συνοικισμού ΝΙΚΗΣ 1982)

8. Τωρινή κατάσταση(2016) 8.1 Καθίζηση-ρήγματα Η σημαντική πτώση του υδάτινου ορίζοντα της περιοχής λόγω της συνεχούς άντλησης ύδατος για αγροτικές καλλιέργειες, της ανεπάρκειας τεχνικών έργων για την καλύτερη αξιοποίηση των επιφανειακών υδάτων και της αποξήρανσης της λίμνης Κάρλας(όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενο κεφάλαιο) οδήγησε στην εμφάνιση ρηγμάτων στο έδαφος και σε κατοικίες διαφόρων οικισμών. Στη Νίκη (καθώς και στο Στεφανοβείκειο και τον Ριζόμυλο) έχουμε από το 1980 συνεχή πτώση της στάθμης με μερικές ανακάμψεις. Από το 1990 εμφανίζονται ρήγματα στην ευρύτερη έκταση της αποξηραμένης λίμνης σε οικισμούς όπως ο Μελιάς, η Χάλκη, η Νίκη, ο Ριζόμυλος και το Στεφανοβείκειο. Τα ρήγματα εμφανίζουν μια σχετικά παράλληλη διάταξη κατά μήκος του επιμήκη άξονα της λίμνης. Στον οικισμό της Νίκης αλλά και σε άλλες περιπτώσεις τα ρήγματα διέρχονται και από το κέντρο του οικισμού θέτοντας σε άμεσα κίνδυνο την δομική ακεραιότητα των οικημάτων (και άλλων κατασκευών) προκαλώντας ανησυχία στους κατοίκους. Σύμφωνα με κατοίκους του χωριού «Εδώ έχουμε κι πρόβλημα άλλο τώρα, έχουμε ρήγμα. Έχει καθίζηση το έδαφος.» « Μισό μέτρο καθίζηση έχουμε. Τρία ρήγματα.»

8.1. Καταγραφή των ρηγμάτων που περνάνε μέσα από τον οικισμό. ( Διεύρυνση των εμφανισθέντων επιφανειακών ρηγματόσεων σε οικισμούς του Νομού Λάρισα, 2004)

8.2, 8.3. Οι επιπτώσεις της καθίζησης στους δρόμους της Νίκης (φωτογραφίες 2016).

8.2 Μαρασμός του οικισμού Ο οικισμός πλέον και λόγω τον δυσμενών εδαφικών συνθηκών, των ρηγμάτων, καθώς και την μείωση των κατοίκων (όπως και σε πολλά άλλα χωριά) έχει οδηγήσει στον σταδιακό μαρασμό της κοινότητας. Οι κάτοικοι της Νίκης έχουν μειωθεί αρκετά και οι περισσότεροι μένουν στον οικισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Μέσα από συζήτηση στις 15 Ιανουαρίου 2016, κάτοικος της Νίκης αναφέρει «Καμία 70αρια , 70 -80 οικογένειες, απλώς το χειμώνα φεύγουν οι περισσότεροι, έρχονται μόνο το καλοκαίρι για τα χωράφια, τελειώνουν τις δουλείες και φεύγουν. Τα χειμώνα αδειάζει, το καλοκαίρι έρχονται κάνουν κάποιες συνεργασίες. Εμείς τώρα είμαστε εδώ 125 άτομα. Παλιά εδώ υπήρχε πολύς κόσμος. Τώρα είμαστε χωριό γερόντων. Έχουν σκοτωθεί οι περισσότεροι, πολλά ατυχήματα πολλές τράκες.» Άλλος κάτοικος συμπληρώνει «Εκεί κάτω στην άσφαλτο, αριστερά όταν κατεβαίνετε ήταν το μαγαζί εκεί και μια μέρα σκοτωθήκαν κάτι πρόβατα και βγήκαν να τα μαζέψουν μην σκοτωθεί κανείς άλλος και περνάει ένας ταξιτζής Βολιώτης και σκότωσε 4 άτομα.» Ο Ιωάννης Αραμπατζής συμπληρώνει « Και έγινε και μια άλλη τράκα με άλογο, αμάξι δεν θυμάμαι και σκοτωθήκαν άλλοι 8. Ο άλλος τον χτύπησε το ρεύμα.» Κάποια από τα σπίτια είναι τελείως ακατοίκητα, άλλα αρχίζουν να γίνονται ερείπια, άλλα είναι απλά γιαπιά. Σύμφωνα με κάτοικο «[ …] αδειάζουν σιγά σιγά. Πάνε και στις πόλεις. […] έχουν έρθει κάτι οικογένειες Αλβανίδων που ασχολούνται με τα χωράφια.» Οι δύο εκκλησίες, ο Αγ. Χαράλαμπος και ο Αγ. Αχίλλειος, λειτουργούν κατά διαστήματα όπως και το δημοτικό κατάστημα καθώς ούτε ο παπάς ούτε ο δημοτικός εκπρόσωπος κατοικούν στον οικισμό. Σύμφωνα με τους κατοίκους «Η εκκλησιά εδώ λειτουργεί. Την εκκλησία τη φτιάξαμε το ΄67 (15-20 χρόνια μας πήρε να τη φτιάξουμε), μετά το σεισμό. Αγόρασα και εγώ ένα χωράφι κοντά στον Άγιο Νεκτάριο, δεν είχα λεφτά.[…] ήταν το πρώτο εκκλησάκι εδώ και ερχόταν πολύς κόσμος.

Τότε

ήταν

μόνος

Άγιος 8.4. Η εκκλησία του Αγ. Χαράλαμπου (φωτ. 2016) 18

Νεκτάριος τώρα είναι και στο Βόλο και στη Λάρισα και στα Τρίκαλα.[…] Η Εκκλησία Αγ. Χαράλαμπος που είναι κάτω λειτουργεί κατά διαστήματα. Είναι πολύ παλιά, του 1870.» «Παλιά υπήρχαν κοινότητες εδώ σε κάθε χωριό, δήμοι και τέτοια ξέρω ‘γω, υπάρχει πρόεδρος εδώ στο χωριό αλλά δεν έχει… Μέχρι το 1998 κάθε χωριό είχε τη δικά του κοινότητα, ο λεγόμενος Καποδίστριας νόμος, και κάθε 10-15 χωριά μεταφέρθηκε η κοινότητα και έγινε δήμος. 8.5. Η εκκλησία του Αγ. Αχίλλειου στο κέντρο της Τώρα λέγεται Δήμος Κιλελέρ μαζί με 53-54 πλατείας (φωτ. 2016) χωριά με έδρα τη Νίκαια.» Το σχολείο έχει πάψει να λειτούργει εξαιτίας της μείωσης του αριθμού των παιδιών. «Δεν λειτούργει εδώ και 3-4 χρόνια, υπήρχαν 7-8 παιδάκια, περνάει λεωφορείο το πρωί από τα περισσότερα χωριά και πάνε στο Αρμένιο. Δεν έχουμε κανένα παιδάκι τώρα εμείς. Έγινε το 1934 έγινε το κτίσμα και μετά το ’50-’51.» 8.6. Το εγκαταλελειμμένο σχολείο (φωτ.2016)

8.7, 8.8. Υπάρχει ένα υδραγωγείο που λειτουργεί κανονικά για ύδρευση και ένα φαρμακείο για την εξυπηρέτηση των κατοίκων (φωτ. 2016).

Η πλειοψηφία του πληθυσμού είναι αγρότες και η παραγωγή της περιοχής περιλαμβάνει «[…]βαμβάκια, σιτάρια ,καλαμπόκια, ντομάτες και τώρα τελευταία όσπρια (φασόλια, αρακάς και τέτοια)» σύμφωνα με κάτοικο της περιοχής.

Ο οικισμός μοιάζει σαν μια ΠΡΟΚΑΤ πόλη που προοριζόταν να συντελέσει στην ανάπτυξη του τόπου αλλά τελικά δεν ευδοκίμησε.

8.9. Δορυφορική φωτογραφία κέντρου οικισμού. (wikimapia.org)

«Θα πείτε ότι πήγατε στη Νίκη ένα χωριό γερόντων.» (Αραμπατζής Ιωάννης, 15/01/2016)

Βιβλιογραφία Καρύδης, ΔΝ 2008, Τα επτά βιβλία της Πολεοδομίας, Παπασωτηρίου, Αθήνα Περιβαλλοντική Ομάδα 7ου Λυκείου Λάρισας 2003, Η ΚΑΡΛΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ ΘΑ ΞΑΝΑΖΗΣΕΙ ΛΑΡΙΣΑ[13 Δεκεμβρίου 2015] Περιβαλλοντική Ομάδα Λάρισας 2003, Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΤΗΣ ΚΑΡΛΑΣ 7ο Λύκειο Λάρισας[13 Δεκεμβρίου 2015] Περιβαλλοντική Ομάδα Λάρισας 2003, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟΞΥΡΑΝΣΗΣ, 7ο Λύκειο Λάρισας[13 Δεκεμβρίου 2015] Υπουργείο Υγιεινής, Πρόνοιας και Αντιλήψεως-Τμήμα Στατιστικής 1923 ,Απογραφή Προσφύγων .Διαθέσιμο στο <http://www.edemography.gr/ElstatPublications/censuses/docs/eDemography_Metadata_Censu ses_Doc_000063_gr.pdf >[20 Ιανουαρίου 2016] Ντακούλας Π., Θανόπουλος Γ., Μπελέσης Α. & Λαζαρόπουλος Σ. 2004, Διεύρυνση των εμφανισθέντων επιφανειακών ρηγματόσεων σε οικισμούς του Νομού Λάρισας, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος Τμήμα Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας [13 Δεκεμβρίου 2015] Αρχεία Αρχείο Κτηματιλογικού (Πολιτικής Γης) Λάρισας Μαρτυρίες Μαρτυρία Ιωάννη Αραμπατζή, Χαραλαμπου Τέγου και άλλων κατοίκων της Νίκης, Νίκη Λάρισας, 15/01/2016 Ιστοσελίδες Buk , Νίκη Διαθέσιμο στο <http://buk.gr/el/poli-perioxi/niki-2 > [13 Δεκεμβρίου 2015] Human Transit 2010, The power and pleasure of grids. Διαθέσιμο στο <http://humantransit.org/2010/02/the-power-and-pleasure-of-grids.html > [19 Ιανουαρίου 2016] Wikimapia 2015, Ταμιευτήρας Κάρλας. Διαθέσιμο στο <http://wikimapia.org/10809274/el/%CE%A4%CE%B1%CE%BC%CE%B9%CE%B5%C F%85%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B1%CF%82%CE%9A%CE%AC%CF%81%CE%BB%CE%B1%CF%82 > [26 Ιανουαρίου 2016]

Γυμνάσιο Στεφανοβικείου 2014, Φωτογραφίες της Λίμνης (πριν & σήμερα), Διαθέσιμο στο <http://gym-stefan.mag.sch.gr/?p=1479 > [20 Ιανουαρίου 2016]

Δήμος Κιλελέρ 2015, Ιστορικά Στοιχεία. Διαθέσιμο στο <http://www.kileler.gov.gr/el/%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CE%BC %CE%B9%CE%B1-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%81/%CE%B9%CF%83%CF %84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1.html > [13 Δεκεμβρίου 2015] Εθνικό Οπτικοακουστικό Word, Ανοικοδόμηση των σεισμόπληκτων περιοχών της Μαγνησίας. Διαθέσιμο στο <http://mam.avarchive.gr/portal/digitalview.jsp?get_ac_id=2547&thid=12150> [20 Ιανουαρίου 2016] Εθνικό Τυπογραφείο 2009, Διάθεση ΦΕΚ. Διαθέσιμο στο <http://www.et.gr/ > [13 Δεκεμβρίου 2015] ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΡΙΑ, Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης 2016, Το Πρόγραμμα Καλλικράτης. Διαθέσιμο στο <http://www.ypes.gr/el/regions/programma/> [13 Δεκεμβρίου 2015] ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΡΙΑ, Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης 2016, Το Πρόγραμμα Καποδίστριας. Διαθέσιμο στο <http://www.ypes.gr/kapodistrias/index.html> [13 Δεκεμβρίου 2015] Η λίμνη Κάρλα 2006, Ιστορικό. Διαθέσιμο στο <http://www.boebes-karla.gr/sites/03.html > [13/12/2015] Η Μαγνησία στο Πέρασμα του χρόνου 2014, Σεισμός στο Βελεστίνο 8/3/1957. Διαθέσιμο στο <https://volosmagnisia.wordpress.com/2014/03/07/%CF%83%CE%B5%CE%B9%C F%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%B5%CE%BB%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BD%C E%BF/> [20 Ιανουαρίου 2016]

Καραμπερόπουλος, Β. 2007, Ο μεγάλος σεισμός στο Βελεστίνο. Διαθέσιμο στο <http://www.taxydromos.gr/article.php?id=1505&cat=3 > [13 Δεκεμβρίου 2015] Λιθοξόου Δ. 2005, Μετονομασίες των Οικισμών Θεσσαλίας. Διαθέσιμο στο <http://www.lithoksou.net/p/metonomasies-ton-oikismon-tis-thessalias > [20 Ιανουαρίου 2016]

Μιχαηλίδης ΙΔ. 2013, Πληθυσμιακές Ανακατατάξεις στη Σύγχρονη Μακεδονία. Διαθέσιμο στο <http://www.imma.edu.gr/imma/history/17.html> [20 Ιανουαρίου 2016]

Ο τόπος που ζούσαμε 2011, Δήμος Κάρλας, Γεωγραφικά και Ιστορικά στοιχεία. Διαθέσιμο στο < https://sites.google.com/site/otopospouzesame/demos-karlas > [26 Ιανουαρίου 2016]

Χρονοδιάγραμμα Έρευνας 13/11/15 τηλεφωνική επικοινωνία με: Διεύθυνση Τοπογραφικών και Πολεοδομικών Εφαρμογών Λάρισας (δε βρέθηκαν στοιχεία) ( παραπομπή σε Δημοτική Κοινότητα Αρμενίου) Δημοτική Κοινότητα Αρμενίου (δε βρέθηκαν στοιχεία) (παραπομπή σε δημοτικό κατάστημα) Νίκαια Τεχνική Υπηρεσία (δε βρέθηκαν πληροφορίες) Δήμος Κιλελέρ (δε βρέθηκαν στοιχεία) (παραπομπή σε Δήμο Αρμενίου) 27/11/15 επίσκεψη στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (δεν βρέθηκαν στοιχεία) 14/12/15 επίσκεψη στο Κτηματολογικό Γραφείο Λάρισας (Τμήμα Πολιτικής Γης) (βρέθηκε αρχείο) 15/01/2016 επίσκεψη και επί τόπου έρευνα στον οικισμό της Νίκης (βρέθηκαν πληροφορίες από τους κατοίκους και λήφθηκαν φωτογραφίες)