ANARCHIE IN DE MUZIEKINDUSTRIE WORDT MUZIEK WAARDE(N)LOOS? (De Standaard – 8 april 2008)
Radiohead liet ons zijn cd gratis downloaden. Elke dag worden via het internet miljoenen songs uitgewisseld of gekopieerd zonder dat de auteurs of uitgevers daar één cent van zien. Maar tegelijk verdienen bands beter dan ooit in het livecircuit en hebben bedrijven die mp3-spelers of gsm's verkopen, veel steun aan muziek als glijmiddel voor hun producten. Het roept vragen op over de waarde van muziek vandaag. De Standaard laat acht mensen uit de muziekindustrie aan het woord. Over de huidige crisis in de muziekhandel zijn er evenveel meningen als vragen. Volgens de grote platenfirma's wordt de muziekindustrie beroofd van haar wettelijke inkomsten. Een harde aanpak van de 'dieven' is nodig, en nieuwe zakenmodellen kunnen maar werken als de rechthebbenden zeker vergoed worden. Maar volgens Michel Lambot, sinds jaar en dag de stuwende kracht achter de onafhankelijke platenfirma Pias, is er geen sprake van een crisis. Veeleer stort een systeem in elkaar dat meer op winstbejag dan op muziekliefde geschoeid was. 'Er moet wel absoluut een nieuw evenwicht komen', erkent hij, en dat vindt iedereen. Dat nieuwe evenwicht, die nieuwe marktplaats, is weliswaar een moeilijke zaak. Veel meer spelers roeren zich op de digitale marktplaats en het discours is niet fraai. Artiesten geloven niet langer dat platenfirma's hun belangen goed verdedigen; platenfirma's voeren processen tegen hun klanten; klanten plunderen de catalogi van artiesten en hun uitgevers; uitgevers verkopen hun muziekrechten aan bedrijven die geen zier geven om de ontwikkeling van nieuwe artiesten; en nieuwe artiesten denken dat ze platenfirma's niet meer nodig hebben. Beschuldigingen, verdachtmakingen en ergernissen zijn schering en inslag, en toch drijft in die modderpoel één gedachte als een waterlelie boven. Alles wordt gegangmaakt door de emotionele betrokkenheid van de mensen die muziek maken en de mensen die ze willen horen. Het is ondenkbaar dat een langgerekte oorlog tussen partijen met verschillende belangen die creativiteit zal nekken. De strijd, die overigens ook voor de film- en televisiewereld geldt, draait om enkele grote vragen. Moet de handel wachten op een wetgeving die hopeloos achterloopt? Moeten klanten als fans of als piraten behandeld worden? Kan een artiest een publiek vinden zonder de steun van een platenfirma? En bovenal: wat is de waarde van muziek nog? Het nieuwe album van Hot Chip ligt maandag in de winkel voor pakweg 18 euro, maar is al weken gratis van het internet te plukken. Een concert van 30 euro kan op Ebay een veelvoud van dat bedrag kosten. Aan de andere kant: muzikanten raken veel sneller tot bij de mensen die hen moeten horen, de zalen zitten vol, een hele generatie heeft een muziekcultuur waar de veertigplussers onder ons alleen maar kunnen van dromen. Een platenboer, een manager, een artiest, een consument, een internetpionier en een telecombedrijf, een winkelier (die bestaan dus nog!) en een organisator geven hun mening over wat nu gebeurt, en over wat nog zal gebeuren. (vpb)