MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Ten geleide
Deze cursus (een “work in progress!”) bevat een naar het NL vertaalde selectie uit de engelstalige tutorial. Het zou moeten volstaan om met de info in deze cursus je eerste stappen te zetten wat betreft het annoteren van een filmfragment. Blijf je op je honger zitten, raadpleeg dan zeker de Engelstalige tutorial. Die is bijzonder goed en vrij volledig samengesteld. Laat het Engels geen barrière zijn en ga er gewoon mee aan de slag. Je kan het! Je kan me uiteraard altijd contacteren (info@lucnijs.be) mocht je met een probleem zitten.
-‐ 1 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Voorbereiding
documents & settings
AO_jouwinitialen
AO_jouwinitialen_Filmpjes AO_jouwinitialen_Elanfiles
1. Creëer een map “AO_jouwinitialen” Bvb. ACTIEONDERZOEK_LN 2. Creëer hierin een map “AO_jouwinitialen_FILMPJES” en een map “AO_jouwinitialen_Elanfiles”. a. In de map “AO_jouwinitialen_FILMPJES” sla je alle opnames van de lessen die je gaat annoteren Elk filmpje geef je een naam als volgt: jouwinitialen_datum[jaarmaanddag]_lesuur Bvb. LN_20130317_les2 !! Noteer deze naam steeds op je lesvoorbereiding-‐document !!
b. In de map “AO_jouwinitialen_Elanfiles” sla je later de annotaties op. Elk filmpje geef je een naam als volgt: jouwinitialen_datum[jaarmaanddag]_lesuur Bvb. LN_20130317_les2
-‐ 2 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Een nieuwe ELAN-‐file maken 1. klik op “bestand” in de menubalk
2. klik op “nieuw” in de menubalk
Er opent een venster, aan de hand waarvan we onze video-‐file kunnen koppelen aan de Elanfile.
-‐ 3 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
3. klik op “voeg Mediabestand toe…”
Er opent een venster (“verkenner”) aan de hand waarvan je kan navigeren naar de map “AO_jouwinitialen_Filmpjes”.
4. Navigeer naar de map “AO_jouwinitialen_Filmpjes”
-‐ 4 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs 5. Dubbelklik het filmpje (“jouwinitialen_datum[jaarmaanddag]_lesuur”) dat je gaat annoteren. (of klik 1keer op het filmpje en dan op “open”)
6. Heb je meer dan 1 filmpje van dezelfde les (bvb vanuit twee hoeken)? Herhaal dan stap 1.5 en klik op “ok” zodra alle filmpjes geselecteerd zijn.
BELANGRIJK! Het is aangeraden om van elk filmpje ook een aparte geluidsfile te maken en ook deze geluidsfile in te laden als gekoppeld bestand.
-‐ 5 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Een ELAN-‐file opslaan & weer openen 1. Opslaan: ga naar “Bestand” en selecteer “Opslaan als…”
Navigeer naar de map “AO_jouwinitialen_Elanfiles” in de map “AO_jouwinitialen” Geef je Elan-‐file een naam zoals beschreven in het eerste deel (“Voorbereiding”) van deze cursus: jouwinitialen_datum[jaarmaanddag]_lesuur Klik op “Opslaan”.
-‐ 6 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs 2. Openen: ga naar “Bestand” en selecteer “Open…”
Navigeer naar de map “AO_jouwinitialen_Elanfiles” in de map “AO_jouwinitialen” Selecteer de Elan-‐file van de les die je wil annoteren.
-‐ 7 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Annoteren met ELAN: enkele basisconcepten 1. Gekoppelde bestanden Dit zijn de bestanden die ingeladen worden en geannoteerd kunnen worden. Aanpassingen kunnen gemaakt worden via “Bewerken” in de menubalk: selecteer vervolgen “Gekoppelde bestanden”:
Klik op “Toevoegen” om een bestand toe te voegen.
Klik op de bestandsnaam en vervolgens op “verwijderen” of “aanpassen” om een gekoppeld bestand te verwijderen of aan te passen (bvb als je een andere versie van het film-‐bestandje hebt). Klik op “Toepassen” om je verandering door te voeren.
-‐ 8 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
2. Tiers Elk annotatie-‐bestand (Elan-‐file) kan bestaan uit verschillende “tiers”. Een “tier” is een reeks van annotaties, die gegroepeerd zijn op basis van een bepaalde parameter (bvb structuur, inhoud). Een tier maak je aan via “Tier” in de menubalk: selecteer “Voeg Nieuwe Tier Toe…”
-‐ 9 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Geef de Tier een naam (“Tier Naam”). Noteer steeds wie de “Annoteerder” is (jouw naam dus). Als je werkt met onafhankelijke tiers, selecteer je “none” bij “Ouder Tier” Als je werkt met hiërarchisch gestructureerde tiers, kies je een “Ouder Tier” Via het “Tier” menu, kan je heel wat handelingen m.b.t. tiers uitvoeren, zoals het verwijderen ervan of het veranderen van de eigenschappen. 2.1. Tier Eigenschappen Je kan de eigenschappen van een Tier veranderen via het “Tier”-‐menu: selecteer “Verander Tier Eigenschappen…”
-‐ 10 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs Zo kan je bvb. de “Tier Naam”, de “Ouder Tier” en het “Linguistisch type” veranderen.
Via “Meer Opties…” kan je de kleur van een Tier veranderen.
-‐ 11 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs 2.2. Linguistisch type Elke Tier is gekoppeld aan een “Linguistisch Type”. Elk “Linguistic Type” is gekoppeld aan een “Stereotype”. Er zijn 5 mogelijke stereotypes: 1. None: geen stereotype. De annotatie is direct gekoppeld aan de tijdslijn (onafhankelijke tier!). Annotaties kunnen overlappen. 2. Time Subdivision: De annotatie op een “Ouder Tier” kan onderverdeeld worden in kleinere eenheden die eveneens aan de tijdslijn gekoppeld worden. Let op: Geen onderbrekingen mogelijk tussen deze kleinere annotatie-‐eenheden.
3. Symbolic Subdivision: Gelijkaardig aan de “Time Subdivision”, alleen kunnen de kleinere eenheden niet gelinkt worden aan een tijdsinterval.
4. Included in: Alle annotaties vallen binnen de grenzen van de “Ouder Tier”, maar er kunnen onderbrekingen zijn tussen de verschillende annotaties
5. Symbolic Association: Wanneer de annotaties op de “Ouder Tier” niet verder onderverdeeld kunnen worden, kan er één-‐op-‐één overeenkomst zijn tussen de annotaties op de “Ouder Tier” en de annotaties op de afhankelijke Tier.
-‐ 12 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs Een linguistisch type kan ook gekoppeld worden aan een “Controlled Vocabulary”. Dit is een verzameling op voorhand gedefinieerde annotatie-‐ waarden (bvb. de Flow Indicatoren). Dit wordt verderop in deze cursus besproken. 2.3. Structuur Verschillende Tiers kunnen elk op zichzelf staan of hiërarchisch gestructureerd. Ga naar het Tiers-‐menu in de menu-‐balk en selecteer “Voeg Nieuwe Tier Toe…” of “Verander Tier Eigenschappen…” . Bij “Ouder Tier” selecteer je “none” voor een onafhankelijke Tier of de naam van een bestaande Tier (“Ouder Tier”) waarvan deze Tier afhankelijk moet zijn.
-‐ 13 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
3. Annotaties Er zijn twee manieren om te annoteren, allebei gebaseerd op het selecteren van een tijdsinterval. Het selecteren van een tijdsinterval gebeurt op basis van het afspelen van het filmpje. Voor het afspelen van het filmpje zijn er verschillende controllers die toelaten om op verschillende manieren door het filmpje te navigeren: gewoon afspelen, per frame, per seconde, … Op die manier kan heel precies geannoteerd worden.
Een filmpje kan ook vertraagd afgespeeld worden via de “controls”.
-‐ 14 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs 3.1. Een tijdsinterval selecteren De eerste manier van selecteren bestaat uit het handmatig selecteren door al slepend met de muis een tijdsinterval aan te duiden op de Tier.
De tweede manier bestaat uit het automatisch selecteren via het afspelen van de video in de “selectie modus”.
-‐ 15 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs 3.2. Vrije annotaties Selecteer de Tier waarop je wil annoteren door te dubbelklikken op de Tier Naam (links). Selecteer de passage (handmatig of via de selectie modus). Indien geselecteerd via de selectiemodus, uncheck de selectiemodus. Dubbelklik op het geselecteerde tijdsinterval op de Tier die je hebt geselecteerd.
geselecteerde Tier
In het tekstvak kan je annoteren. Een annotatie wordt vastgelegd met CTRL + ENTER 3.3. Controlled vocabularies (CV) Het is mogelijk om in Elan te werken met een aantal op voorhand vastgelegde parameters of annotatie-‐waarden (bvb. De flow indicatoren).
Via “Veldwaarde” en “Veld omschrijving” kan een annotatie-‐waarde en bijhorende beschrijving toegevoegd worden aan een lijst.
-‐ 16 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Wanneer een CV via een linguistisch type is toegekend aan een Tier, verschijnt bij het dubbelklikken op een geselecteerd tijdsinterval, de lijst met vastgelegde annotatie-‐ waarden (CV). Het dubbelklikken op een waarde, laat de waarde verschijnen in het tekstvak. Via de knop “Meer Opties…” kan ook een sneltoets toegewezen worden aan de annotatie-‐ waarde. In dit geval kan een waarde uit de CV gekozen worden via de sneltoets.
-‐ 17 -‐
MuVo – cursus Elan docent: Luc Nijs
Toepassing
De Flow Indicatoren
-‐ 18 -‐