Jouw Omgeving blended hulpverlening
Jouw p2
Reik is het expertise- en behandelcentrum in het Noorden voor de behandeling, begeleiding en ondersteuning van kinderen, jongeren en volwassenen met een licht verstandelijke beperking
Omgeving Jouw Omgeving
p3
Jouw Omgeving is… een afgeschermde online plek die speciaal ontwikkeld is voor mensen die behandeling, begeleiding of ondersteuning krijgen. Naast hun afspraken met hulpverleners kunnen zij op elk gewenst moment inloggen op dit digitale platform. Cliënten hebben in Jouw Omgeving een
Dagboek: plek voor het persoonlijke verhaal.
persoonlijk profiel met eigen foto, achtergrond en kleuren. Via een keuzemenu - met duidelijke pictogrammen kunnen ze doorklikken naar bijvoorbeeld: berichtenservice, dagboek, vragenlijsten, werkdoelen/ leerpunten, beloningkaart, chatfunctie, rapportages en dossier. Alles op één plek. De enige mensen die toegang hebben tot Jouw Omgeving zijn de cliënt zelf, de betrokken hulpverlener(s) en soms ook de ouders, een leerkracht van school of andere mensen die belangrijk zijn voor het behandelproces.
p4
Favorieten: cliënt geeft vorm aan zijn eigen omgeving met behulp van foto’s, favoriete websites en filmpjes.
Jouw Omgeving is interessant voor cliënten omdat… het een compleet nieuwe dimensie toevoegt aan de behandeling, begeleiding of ondersteuning. Gebruikers kunnen altijd terecht op het online platform en kunnen dus tussen de afspraken door hun ervaringen en gedachten delen of vragen stellen. De behandelaar kan daardoor beter inspelen op de vorderingen van de cliënt. Meer diepgang en maatwerk dus, waardoor mogelijk sneller een positieve ontwikkeling op gang komt. Dit wordt versterkt als belangrijke mensen uit het netwerk ook kunnen inloggen op Jouw Omgeving, om zo de cliënt in het dagelijkse leven beter te kunnen ondersteunen en stimuleren. Bovendien hebben cliënten zelf op Jouw Omgeving hun eigen doelen/werkpunten veel beter in beeld. In combinatie met het beloningsysteem is het ook nog veel leuker om nieuw gedrag te oefenen en vorderingen bij te houden. Omdat Jouw Omgeving is ontwikkeld in samenspraak met cliënten zelf, sluit het online platform goed aan bij hun leefwereld.
Werkplan: op maat behandelplan samenstellen door middel van zelf geformuleerde werkpunten en acties.
Jouw Omgeving
p5
Berichten & chat: veilig berichtenverkeer tussen cliënt, ouder en hulpverlener.
Het vernieuwende van Jouw Omgeving is… dat de digitale mogelijkheden helpen om cliënten écht centraal te stellen: één gezin en één plan, met centrale regie vanuit Jouw Omgeving. Omdat cliënten altijd kunnen inloggen, hebben zij veel meer invloed op hun eigen behandeling. De wisselwerking wordt immers groter: door de extra contactmomenten komen behandelaars meer te weten over het leven van de cliënten. Andersom krijgen de cliënten meer inzicht in hun eigen ontwikkeling, door de 24/7 online toegang tot het hele behandelproces: van intake tot eindverslag. Cliënten zijn door het online platform vaker en bewuster bezig met hun leerproces. Kortom, Jouw Omgeving heeft een groot effect en beïnvloedt zelfs de manier van behandelen. Bovendien zijn er nog heel veel interessante mogelijkheden te ontdekken nu dit online platform eenmaal bestaat! Interactieve hulpmiddelen: online hulp visueel en interactief gemaakt: stoplicht, thermometer, sociale netwerkkaart, GGG schema en meer.
p6
Toelichting op het project Jouw Omgeving In 2011 is vanuit het toenmalige Tjallingahiem (nu Reik) het initiatief genomen om samen met de stichting e-hulp.nl een projectplan op te stellen voor de ontwikkeling van blended hulpverlening. Vervolgens zijn met Driever’s Dale (nu ook Reik) en Ambiq de partners gevonden om met vereende krachten een digitale hulpverleningsomgeving in te richten voor mensen met een licht verstandelijke beperking. In het nu volgende deel beschrijven we in hoofdlijnen de uitgangspunten en de resultaten van het project.
Jouw Omgeving
p7
Waarom blended hulpverlening?
Zorg- en dienstverlening moet interactiever en effectiever tegen lagere kosten, hoe gaan we dat doen? Bij blended hulpverlening is sprake van een combinatie van face to face ĂŠn online contact.
p8
Door gebruik te maken van de mogelijkheden en de kracht van blended hulpverlening!
De kracht van blended hulpverlening
‘Geactualiseerde’ behoeftepiramide Bron Maurits Kaptein
1. Sluit aan op een behoefte.
2. Wetenschappelijk bewezen.
3. Praktijkervaringen laten zien dat het werkt.
Jouw Omgeving
p9
Doen wat werkt!
Het Landelijk Kenniscentrum LVB heeft een richtlijn opgesteld met zes punten waaraan een gedragsveranderende interventie moet voldoen wil er een grotere kans zijn om te werken bij jongeren met een licht verstandelijke beperking.
De zes werkzame factoren zijn: Uitgebreidere diagnostiek Afstemmen van de communicatie
Wat veel wordt gedaan maar niet werkt…
Concreet maken van de oefenstof Voorstructureren en vereenvoudigen Betrekken van het netwerk en aandacht voor generalisatie Veilige en positieve leeromgeving
Jouw Omgeving voldoet aan 5 punten (2 t/m 6) van de ‘Werkzame Factoren’ ...te theoretisch en te ver verwijderd van de echte situatie.
p 10
‘Dashboard’ of Homepagina
Jouw Omgeving
is een integrale benadering Met Jouw Omgeving richten we ons niet zoals de meeste
online hulpverlening op één specifiek onderwerp of één functie (bijv. de behandeling van een stoornis of het geven van voorlichting over seksualiteit), maar is er een breed scala aan mogelijkheden die passend bij de cliënt ingezet worden. We kiezen voor deze (unieke) integrale aanpak omdat dit noodzakelijk is voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Daarmee willen we voorkomen dat cliënten en medewerkers te maken krijgen met uiteenlopende losse programma’s en apps.
(gebruikers kiezen zelf hun favoriete achtergrond)
Jouw Omgeving
p 11
Jouw Omgeving…
Dossier k
Intake
lij Persoon plan
Risico inventarisatie
Middelen en maatregelen
ie
alle informatie op één plek
p 12
Afspraken blad
t ua
l
a Ev
Gespreksverslag
gamification d.m.v. beloningspunten (scoren met werkpunten)
een platform om kennis te ontsluiten en toegankelijk te maken (bibliotheekfunctie)
Voor al je vragen
over seks
vergroot de mediawijsheid en helpt digitale uitsluiting voorkomen
E-inclusie: ‘In de nabije toekomt zal het geen toegang hebben tot en het niet kunnen omgaan met informatie- en communicatietechnologie de voornaamste reden van (maatschappelijke) uitsluiting vormen’ (Van de Hagen 2011)
Jouw Omgeving
p 13
Sociale netwerkkaart
Jouw Omgeving‌
bevordert en ondersteunt participatie en eigen kracht (meer contactmogelijkheden en betrokkenheid van netwerk) hulp op basis van dialoog en eigen regievoering
p 14
onafhankelijk van tijd en plaats (casus van cliĂŤnt op Curacao)
(personen zijn fictief)
maakt maximale transparantie mogelijk - één gezin - één online plan - één regie
integrale hulp in de keten (digitale regie)
te allen tijde inzicht in de rapportage (voortgang) voor alle betrokkenen
Jouw Omgeving
p 15
Jouw Omgeving is baanbrekend concept De uitspraak ‘ik wil wel delen, maar niet praten’ blijkt sterk van toepassing op jongeren met een licht verstandelijke beperking. Reik is aangenaam verrast door de openhartigheid van hun cliënten op het online platform Jouw Omgeving. “Dit concept brengt echt een revolutie teweeg in de hulpverlening”, stelt groepsleider en online coach Niels Bloembergen. “Er ontstaat een totaal nieuwe vorm van communiceren die een belangrijk verschil kan maken.”
“We wisten van tevoren dat jongeren via de computer gemakkelijker over gevoelens praten dan face to face. Dat blijkt uit onderzoek en daarom heeft Reik online coaching ontwikkeld”, vertelt Niels. “Maar het effect blijkt nog veel groter dan voorzien. Jongeren delen op het afgeschermde platform hun interesses, vragen, wensen, onzekerheden, eigenlijk alles wat hen bezighoudt. Ook de heftige dingen. Ze geven online gemakkelijker signalen als ze gepest of
van onze jongeren. Bovendien blijkt het platform een plek
geslagen worden. Of als ze diep van binnen heel ongelukkig
waar de jongeren zich meer gezien, gehoord en gewaardeerd
zijn. Kortom, er komt informatie boven tafel die een nieuwe
voelen. De interactie en betrokkenheid zijn groter door al
richting kan geven in de reguliere behandeling en begeleiding
die ogenschijnlijk kleine contactmomentjes.”
p 16
Nader tot elkaar De grote winst van online hulp en coaching is volgens Niels de gelijkwaardigheid. “We komen letterlijk nader tot elkaar via Jouw Omgeving. De jongeren delen meer met ons, maar wij delen ook meer met hen. De hulpverleners rapporteren bijvoorbeeld ook online over het behandeltraject. Een bewuste keuze die als boodschap aan de jongeren geeft: het gaat over jou, dus er zijn geen geheimen. Die openheid brengt rust én hernieuwde motivatie. Want wat blijkt? Veel cliënten hadden voorheen het idee dat rapportages vooral over hun minder rooskleurige kanten gaan. Terwijl ze nu ontdekken dat er juist ook veel positieve punten in hun ontwikkeling worden benoemd. Dat geeft natuurlijk een heel ander gevoel!” Open en direct Van behandelaars en begeleiders vraagt online hulpverlening een flinke omslag in denken en doen. Om te beginnen vraagt online rapporteren om een toegankelijke schrijfstijl. “De jongeren moeten het snappen, dus we formuleren kort, SMART, heel open en direct. Het is zoals het op dat moment is, positief of negatief, zonder verdere aannames of verklaringen.
Mocht het nodig zijn om als collega’s onderling informatie of vragen te delen, dan kan dat binnen de groepsrapporten of een speciale map voor calamiteiten en bijzonderheden waarin cliënten geen inzage hebben. Toch blijkt zoveel mogelijk openheid handig, want de jongeren spreken ons erop aan als we bijvoorbeeld hun uitspraken of gedrag anders hebben opgevat dan bedoeld. Zo voorkomen we misverstanden en merken de jongeren dat wij hen serieus nemen. Dat we het echt sámen doen.” Procesversnelling De grootste verandering schuilt voor hulpverleners in het extra contact met de jongeren. “Met Jouw Omgeving kunnen we dagelijks volgen wat cliënten bezighoudt. Dat biedt prachtige kansen, maar we kunnen onmogelijk hele dagen online zijn”, benadrukt Niels. “Daarom is het nodig om verwachtingen af te stemmen en duidelijke afspraken te maken, bijvoorbeeld over reactietijd. Overigens kunnen we de extra tijdsinvestering in online hulpverlening dubbel en dwars terugverdienen.
Jouw Omgeving
p 17
Behandelaars die met Jouw Omgeving werken, winnen namelijk tijd en kwaliteit in hun face to face contact met jongeren. Je kunt immers meteen tot de kern komen als je weet wat zich die week eerder allemaal heeft afgespeeld. Sterker nog, vaak hebben ze door tussentijdse online reacties alweer nieuwe processen in gang gezet, waardoor ontwikkelingen sneller gaan. Ook de begeleiders en coaches hebben veel intensiever contact en kunnen sneller anticiperen op wat er bij de jongeren speelt.”
begeleidingstrajecten, ontstaan interessante nieuwe perspectieven. Ook dit is een kwestie van maatwerk en voortdurend toetsen en evalueren. Maar het staat als een paal boven water dat we een (snel)weg zijn ingeslagen die baanbrekende effecten zal hebben op ons werk.”
Wereld te ontdekken Niels is er van overtuigd dat het effect van online coaching zo groot is omdat jongeren het echt leuk vinden er mee te werken. “Hiermee sluiten we direct aan op hun belevingswereld. Zij willen graag experimenteren met internet en met Jouw Omgeving bieden we hen daarvoor een beschermde omgeving. Aan de slag gaan met werkpunten verloopt veel speelser en met meer plezier, omdat we het serieuze met het aangename verbinden. En we staan pas aan het begin, want er valt nog een hele wereld te ontdekken. Door de integratie van Jouw Omgeving in bestaande behandel- en Kijk voor meer interviews op www.reik.nl/jouwomgeving
p 18
Met dank aan… Regelmatig komen ICT-projecten in het nieuws omdat ze zijn
Speciale dank gaat uit naar de project- , werkgroepleden
vastgelopen of omdat ze te maken hebben met gigantische
en bouwers: Sietske Triemstra, Martine Slingenbergh,
budgetoverschrijdingen. Dit geldt niet voor Jouw Omgeving.
Chantal Veldhuis, Frank Nijhuis en Frank Lauwers (Ambiq),
De enorme gedrevenheid waarmee alle betrokkenen, van
Robbert Slotman, Dennis Bunskoek en Bart Heesink (bouwers
bouwers tot medewerkers en cliënten zich hebben ingezet,
en ontwerpers), Wouter Wolters en Uilke Duinstra (e-hulp.nl)
heeft er voor gezorgd dat dit project een groot succes is
Tamara Bouius, Sandra Metting, Jitske Bouwma,
geworden. Jouw Omgeving is met zijn vele mogelijkheden en
Marriët Romme en Niels Bloembergen (Reik).
door zijn gebruiksvriendelijkheid inmiddels een voor velen onmisbaar middel geworden.
Tot slot
Dat geldt zowel voor cliënten als medewerkers
De door ons ingeschakelde ontwerpers en bouwers waren dermate enthousiast over de toepassingsmogelijkheden van Jouw Omgeving dat zij een eigen bijdrage leveren in de vormgeving en de technische realisatie in ruil voor het recht om van het platform een te vermarkten product te maken. Dit onder de naam van Jouw Omgeving B.V. Deze bundeling van krachten tussen de zorg en het bedrijfsleven komt ten goede aan de kwaliteit van de zorg- en dienstverlening voor mensen met een licht verstandelijke beperking.
van Ambiq en Reik en voor nieuwe gebruikers, zoals De Lichtenvoorde, Lijn5 en Jeugd GGZ (o.a. Accare en De Bascule). Daarom bedanken we alle cliënten en medewerkers die hebben willen pionieren en een onmisbare bijdrage hebben geleverd aan het eindresultaat.
Ype Brada | Projectleider Jouw Omgeving
Jouw Omgeving
p 19
Hoofdkantoor: Sixmastraat 3, 8932 PA Leeuwarden Postadres: Postbus 418, 8901 BE Leeuwarden
Telefoon: 088 - 0595 000 Email: info@reik.nl
www.reik.nl