TEKST THEO VAN BERGEN EN DAAN HOOGENDIJK
Zoals elke vereniging beschikt NOC*NSF over een mix van middelen en structuren om kennisvraag en -aanbod bij elkaar te brengen. Uniek is dat zij ook de collecties beheert die de geschiedenis van de sport vertellen. De uitdaging is om deze collecties te integreren in deze mix.
#16
In de tijd van Twitter, Facebook en LinkedIn gaat alles zo snel en zijn agenda’s zo vol dat het een verademing is om een half uurtje rond te kijken in het verleden. En om jezelf te realiseren dat het toen moeilijker was om kennis te vergaren. Dat je als sporter vaak veel moest experimenteren met trainingsmethoden en -technieken. Door het virtuele museum www.noc100.nl is dit halve uur nu overal bereikbaar en de kennis breed verspreid. Lang leve internet. Iedereen kan nu elke dag leren van de mentaliteit van topsporters.
HONDERD JAAR
11 september 2012 was het exact honderd jaar geleden dat het Nederlandsch Olympisch Comité, de voorloper van NOC*NSF werd opgericht. Dat was in het Grand Hotel Krasnapolsky. Het honderdjarig jubileum is gevierd met allerlei activiteiten, zoals de Papendal Sport Parade op 3 november. Al in het voorjaar opende NOC*NSF een speciale website ter ere van het jubileum, met verhalen, films en foto’s uit de Olympische en Paralympische geschiedenis. Www.noc.100.nl is gerealiseerd in nauwe samenwerking met Sportgeschiedenis.nl, CCI IT Groep en Reekx. Het ligt in de bedoeling dat de website op den duur uitgroeit tot een compleet Virtueel Nederlands Olympisch Museum. Dan wordt het mogelijk om alle Olympische voorwerpen, compleet met verhalen over de Olympiërs en de spelen zelf, digitaal te bekijken. Onder die voorwerpen zitten onder andere vele Olympische posters, medailles, kleding en memorabilia. 58
# 16 | VM | DECEMBER 2012
SPORTERFGOED
NOC*NSF wil zich als Nederlandse sportkoepel inzetten voor het behoud van zowel Olympisch als niet-Olympisch sporterfgoed en is sinds 2009 direct verantwoordelijk voor het beheer van in de geschiedenis opgebouwde collecties, onder meer van het voormalig Sportmuseum Olympion. Met name de kroonjuwelen uit de collecties zijn in principe ontsloten via de Olympic Experience, de expositieruimte in het Olympisch Stadion in Amsterdam (beheerd door stichting SESAM). Maar dat is niet voldoende. De totale verzameling is veel groter en vooral in de Olympionperiode buitengewoon snel gegroeid. Particuliere verzamelaars hadden materiaal afgestaan en sportlieden, al of niet Olympisch, hebben hun werkmateriaal, sportkleding, foto’s en trofeeën aan het museum geschonken of geleend.
KERNCOLLECTIE
In de museumwereld is het gebruikelijk om collecties te waarderen aan de hand van drie categorieën (A, B, C). In de collectie van NOC*NSF bestaat de A-categorie (de kerncollectie) uit voorwerpen die uniek en onmisbaar zijn voor het vertellen van het verhaal van de Nederlandse topsport in relatie tot de Olympische Spelen. Als eerste criterium dient de kracht van de relatie die het object heeft met een Nederlandse sporter en als tweede criterium de mate waarin het object uniek is. Het object moet het verhaal vertellen van de Nederlandse betrokkenheid bij de Olympische Spelen. Binnen deze criteria is een
gouden medaille zeer waardevol. Kleding, Olympische schaatsen of andere sportartikelen gedragen tijdens de sportprestatie die leidde tot het behalen van de Olympische medaille, volgen daarna. Een ander voorbeeld zijn de Olympische fakkels. Deze zijn redelijk uniek maar hebben geen directe associatie met de Nederlandse sport. Vanuit deze criteria zijn alle voorwerpen bekeken en geplaatst in de A-kerncollectie, of B- of C-collectie. Een Olympische fakkel zit bijvoorbeeld in de B-categorie en een boek over de Olympische Spelen of een Olympische pen in de C-categorie. Een belangrijk deel van de kerncollectie (collectie A) wordt permanent tentoongesteld in de Olympic Experience en is nu ook te zien op de website. Uiteindelijk zal de hele (A-, B- en C-collectie) in het Virtueel Olympische Museum te vinden zijn.
DIGITAAL
In de aanloop naar het jubileumjaar 2012 is het besluit gevallen om de collecties en collectieonderdelen te registreren en te digitaliseren en de collectie digitaal te gaan presenteren. Met de website denkt NOC*NSF het publieksbereik van de collecties te kunnen vergroten. De website vestigt de aandacht van het publiek op het honderdjarig bestaan van NOC*NSF en op de sportgeschiedenis en het sporterfgoed. Bezoekers kunnen het virtuele Olympisch museum bezoeken, door collecties snuffelen en door verhalen, objecten of presentaties verrast worden. Tevens geeft het andere instanties, die met NOC*NSF samenwerken, de mogelijkheid de sportgeschiedenis en het -erfgoed te ontsluiten en aan te bieden aan hun doelgroepen.
EDUCATIE
Een belangrijke doelstelling van de website is educatie. NOC*NSF wil zowel jongeren als ouderen kennis bijbrengen over de Nederlandse Olympische sportgeschiedenis. Daarnaast wil NOC*NSF jongeren en ouderen de mogelijkheid bieden om individuele objecten en gerelateerde objecten te bekijken en te bestuderen. Bovendien is het spannend om te zien welke relaties en ordeningen bezoekers aanbrengen. Naast algemeen educatieve doelen ziet NOC*NSF veel mogelijkheden voor toepassingen in het onderwijs: thema’s uit de Nationale sportcanon i.o., die een relatie met Nederlandse Olympische sportgeschiedenis hebben, worden gepresenteerd en onderwerpen als ‘Olympische Spelen 1928’ of ‘succesvolle hockeydames’ kunnen als exposities met aanvullende lesinformatie gepresenteerd worden. En natuurlijk probeert NOC*NSF via de realisatie van deze website een bijdrage te leveren aan het stimuleren van de Nederlandse sport tot Olympisch niveau waarvoor brede belangstelling voor sport een voorwaarde is.
REGISTRATIE
De verbetering en verdieping van de collectieregistratie is een doelstelling die samenhangt met het online toegankelijk maken van het sporterfgoed. Duizend objecten zijn voorzien van voor de doelgroepen relevante inhoudelijke informatie en zijn conform de procedures van NOC*NSF (opgesteld in 2010) gedigitaliseerd. Met partners worden afspraken gemaakt over het koppelen of opnemen van hun objecten in de gezamenlijke portal. Dit zijn Sportgeschiedenis.nl, Olympic Experience/Olympisch Stadion, Beeld en Geluid en Infostrada. In de toekomst kunnen ook andere partners meedoen.
MONUMENT
Noc100.nl heeft ook een sterke uitstraling richting de bonden. Een blijvende herinnering van momenten die als een baken kunnen dienen. De reden van tien jaar hard werken in de sport is soms een kippenvelmoment van ÊÊn minuut. In die minuut waren alle inspanningen het helemaal waard. Inspiratie van sporters is vanzelfsprekend. Iedereen kan leren van helden. Sporthelden zijn daar heel goed voor. Zij laten zien wat je kunt bereiken met doorzetten, volharden, doorgaan, focus, doelgerichtheid. Bij het maken van de website zijn wij aangestoken door het NOC 100-virus. Ook wij vinden dat eigenlijk elke school hier tijd en energie in zou moeten steken. Gameboy en Nintendo afwisselen met sportgeschiedenis. De website zien wij niet als project maar als monument. Een blijvend eerbetoon aan alle Olympische topmomenten. Teksten, foto’s en film bij elkaar gezocht en gezet door enthousiaste redacteuren die dat met veel passie en snelheid hebben gedaan. Wij kijken nu al uit naar fase twee. We hopen op aanvullingen zoals meer bewegend beeld en sportemolumenten. De website noc100.nl is tot stand gekomen door met een groep mensen snel te schakelen en te starten. Behalve de auteurs waren dat de woordvoerder van NOC*NSF Geert Slot, redacteur Richard Schoonderwoert en Jurryt van de Vooren en Micha Peters van Sportgeschiedenis.nl. Ÿ Daan Hoogendijk IS PARTNER BIJ ##) )4 'ROEP Theo van Bergen IS SENIOR PROJECTMANAGER BIJ 2EEKX
Met www.noc100.nl realiseerde de sportkoepel een virtueel museum. Zo kan de uitgebreide collectie herinneringen, documenten en voorwerpen uit de sportgeschiedenis ontsloten worden en toegankelijk blijven voor een groot publiek. VM | DECEMBER 2012 | # 16
59