A K LEO T H E
@KALEOOHAWAII for BREAKING NEWS, UPDATES, WEB EXCLUSIVES & VIDEO COVERAGE.
www.kaleo.org
Ili ili Leo Hone PHOTO COURTESY OF ALEKA LYMAN
,
_ Na
Serving the students of the University of Hawai‘i at Mānoa.
Follow our Twitter
,
FRIDAY, MARCH 7 to SUNDAY MARCH 9, 2014 VOLUME 109 ISSUE 62
V O I C E
NA K ELI‘I RUTH Aloha mai e nā ‘ili‘ili o Hāloa mai ka mokupuni nui o Keawe noho i ka malu o nā kuahiwi ‘ekolu, ‘o Mauna Kea, Mauna Loa, me Hualālai; a i ka mokupuni kuapu‘u, ‘o Maui a Kama, i kaulana ho‘i i nā wai ‘ehā me nā hono a‘o Pi‘ilani; a i Lāna‘i o Kaululā‘au o nā honu ne‘e o Polihua; me Moloka‘i nui a Hina, i ka ulukukui o Lanikāula; a me Kaho‘olawe o Pu‘u Moa‘ula; a i O‘ahu, ka ‘ōnohi o nā kai ‘ewalu; a i Kaua‘i i ka noe lehua o Wai‘ale‘ale; a i Ni‘ihau o Kahelelani o nā moena pāwehe; me ‘oukou nō ka welina o ke aloha. E kāko‘o mai ‘oukou mai Hawai‘i a Ni‘ihau i kēia wahi kolamu nūpepa hou e pa‘a nei ma ko ‘oukou mau lima, a e pa‘i ‘ia ana ma kēia nūpepa ‘o Ka Leo a e kapa ‘ia ana ho‘i ‘o “Nā ‘Ili‘ili Leo Hone.” Ua hoihoi paha kēia inoa iā ‘oukou. No ke aha i kapa ‘ia ai kēia kolamu no kēia pōhaku li‘ili‘i a mea ‘ole paha? No ka ho‘omana‘o ‘ana iā kākou, ‘o kou nui, a ‘o kou li‘ili‘i, he mea ‘ole ia. ‘O kāu hana nō na‘e ka mea e ‘oi a‘e! Ke ‘ohi‘ohi nui ‘ia mai nā pōhaku nui i kahi ho‘okahi,
a loa‘a he pu‘u pōhaku, ‘o ia wale nō ia, he pu‘u. A ke ho‘onohonoho ‘ia nā pōhaku nui ma ke ‘ano he pā, eia kā, ‘a‘ole hiki, hā‘ule wale nā pōhaku a he pu‘u mau nō ia. Aia a ho‘okomo ‘ia nā ‘ili‘ili, nā hakahaka ho‘i, a ho‘opa‘a pono ‘ia, a laila, hiki ke kūkulu ‘ia he pā a he kahua nō ho‘i. He ‘u‘uku ka ‘ili‘ili, nui na‘e kāna hana i pa‘a maila kekahi kahua hale hou no kākou! Ma kēia kahua nō e kūkulu ‘ia ai a pa‘a kēia wahi hale ‘ōlelo e ho‘olulu ai! ‘A‘ole paha lawa ho‘okahi ‘ili‘ili nāna e ho‘opa‘a i ke kahua, he ka‘au a he kini nō paha, e like loa ho‘i me kākou a me kēia kuleana nui. A ‘auhea ‘oukou e nā mea hula? Ke hula mai nā ‘ōlapa me ka pa‘a pū o nā ‘ili‘ili i nā lima, he keu ho‘i ia a ka nani a he nahenahe ho‘i ke lohe aku. Eia nō na‘e, ‘a‘ohe kani honehone o ka ‘ili‘ili ke ho‘okani ‘ole ‘ia e ka mea hula. Ua like pū ho‘i me ko kākou kīleo. Ke ho‘okani ‘ole ‘ia mai, ‘a‘ohe ona leo e ho‘olele ai. E lilo ho‘i kēia nūpepa i wahi na kākou e ho‘olele ai, e ka‘ana aku ai, a e ho‘okino pū aku ai i ko kākou mau leo pono‘ī! E kani mai nā kīleo!
student discount with uh id
2446 Koa Ave. 808-926-6658
www.moku-hi.com/en
Ua ho‘okumu ‘ia ka nūpepa ‘o Ka Leo i ka makahiki 1922, mai ia makahiki a hiki mai i kēia lā nō, ‘a‘ole i pa‘i ‘ia he kolamu ‘ōlelo Hawai‘i kūmau. Ua minamina ka loa‘a ‘ole o kekahi kolamu ‘ōlelo Hawai‘i ma kēia nūpepa a ke Kula Nui nāna e a‘o i ka ‘Ōlelo Hawai‘i. I loko nō o ia mau makahiki he 92 o ka nele i kahi e aloha ‘ia ai kā kākou ‘ōlelo, i kēia manawa, ua loa‘a mai he wahi kūpono. Ua waele ‘ia ke ala e nā kaikua‘ana, a eia mai ka hua o kā lākou hana! E ‘ike ‘ia auane‘i, ‘a‘ole loa kēia he ‘ōlelo e noho wale i ka lumi papa. He ‘ōlelo ola nō ho‘i kēia, a e lohe ‘ia a e heluhelu ‘ia ho‘i mai kahi pae a kahi pae o ka ‘āina. E nā hoa, e ho‘okipa pū kākou i kēia hoa hou o kākou me ke aloha. E pūlama, e hi‘ipoi, a e aloha kākou iā ia. ‘O ka hō‘ili‘ili leo hone nō ho‘i kēia! ‘O kahi kēia e hō‘ili‘ili ‘ia ana ko kākou mau leo! Ua hala aku ka wā hāwanawana, e ‘eleu nui mai kākou! Ma ‘ane‘i nei nō e heluhelu ‘ia ai kā kākou ‘ōlelo e aloha nui ‘ia. No laila, ‘o ko‘u leo noi ha‘aha‘a kēia iā ‘oukou, e o‘u mau hoa heluhelu, i mau mo‘olelo, i mau leka, i mau ‘atikala,
Report
a i kōkua nō ho‘i, i ola mau ai kēia kolamu e aloha nui ‘ia ana e kākou. E maka‘ala kākou i kēia kolamu ‘ōlelo Hawai‘i e pa‘i ‘ia ana ma kēia nūpepa ‘o Ka Leo. E heluhelu mai me ke aloha a mai poina: no kākou, nā hoa ‘ōlelo Hawai‘i, kēia kolamu, a na kākou e mālama iā ia. Mai huli kua, e huli mai ke alo a e ‘auamo pū kākou i kēia kuleana. Ua akāka ke ala hele e hele ai, a ua ma‘a i ka hele ‘ia e ko kākou mau mākua. E hele ho‘i hā! E pa‘i ‘ia ana kēia kolamu nūpepa ‘ōlelo Hawai‘i ‘o “Nā ‘Ili‘ili Leo Hone” i kēlā me kēia Pō‘akolu a Pō‘alima kekahi. Inā makemake e kāko‘o a kākau no kēia kolamu, e leka uila mai: iliilileohone@gmail.com.
This is Ka Leo O Hawai‘i’s fi rst in a new series of Hawaiian language columns, written by students at UH Mānoa. This week’s column explains the meaning behind the name of the column, Nā ‘Ili‘ili Leo Hone. For a complete translation go to kaleo.org.
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
N: W: S: E:
N: W: S: E:
N: W: S: E:
3 -5 f t. 1-3 f t. 0 -3 f t. 1-3 + f t.
15 -3 0 f t. 15-25 f t. 1-3 + f t. 2-5 f t.
15 -25 f t. 8-15+ f t. 1-3 + f t. 1-3 + f t.