A j croce by kalien blonden

2014 SEPTEMBER

LEVEN EN DOEN

Singer- songwriter A.J. Croce over zijn legendarische vader Jim pagina 6

#"%$!

www.trouw.nl |

Z AT E R DA G

tijd

Vaders en zonen

Hoeveel vader Deze week toert de Amerikaanse singer-song writer A.J. Croce door Nederland. Hij zingt en speelt zijn eigen muziek en de laatste jaren, hĂŠĂŠl af en toe, een liedje van zijn vader, de legendarische Jim Croce, met wie hij altijd vergeleken wordt. Hoe treed je als muzikant uit de schaduw van je vroeg gestorven vader? TEKST KALIEN BLONDEN

Jim Croce met zijn zoon

kan een zoon hebben? 6

ZATE R DAG 2 0 S E P TE M BE R 2 0 14

A.J. Croce

f I could save time in a bottle. Een zinnetje uit de grote hit van de Amerikaanse singer-songwriter Jim Croce die ik al honderden keren heb gehoord. Maar in de uitvoering van A.J. Croce, de zoon van Jim, ontvouwt zich een ontroerend full circle moment. Jim Croce schreef dit lied toen hij hoorde dat zijn vrouw in verwachting was. Het lied voor zijn kind werd zijn grote doorbraak. Na jaren sappelen, optreden in bars naast een baan als vrachtwagenchauffeur, werd hij in een klap wereldberoemd. Maar van tijd sparen kwam het niet. In 1973 kwam hij om het leven bij een vliegtuigongeluk. Jim Croce was 30, zijn zoontje pas twee jaar oud. De ﬂes was nog niet voor de helft gevuld. Ondanks zijn vele nummer 1 hits had Jim Croce nog nauwelijks geld verdiend met zijn muziek. Wel liet hij tientallen liedjes na en een onvergetelijke naam. Een erfenis die voor zijn zoon zowel een lust als een last zou blijken. Ik hoorde Jim Croce voor het eerst een paar jaar na zijn dood. Ik was dertien en net verhuisd van hartje Randstad naar een dorpje achter een dijk. Op mijn tienerkamer luisterde ik naar zijn muziek. Don’t you know that I gotta get out of here, I’m so alone. Ja, dacht ik, weg hier! De tragiek van zijn vroege dood sprak tot mijn verbeelding, de boodschap van zijn liedjes werd er nog intenser door. Zoals de meeste tieners was ik dwars, dromerig, verdrietig, verliefd en vooral: op zoek naar wie ik was en wilde zijn. Jim Croce nam me bij de hand. Like a fool I am and I always be. (…) They can change their minds, but they can’t change me. Hier zong iemand die mij helemaal begreep. Troost en belofte. Ooit zou de wereld voor mij openliggen. Rolling me down the highway. Nieuws over Jim Croce ben ik blijven volgen en zo ontdekte ik A.J. Croce en zijn muziek. De kleuter van twee is inmiddels 42. Deze week is hij in Nederland om zijn nieuwe album ‘Twelve Tales’ te promoten, waarvoor hij door heel Amerika reisde om met zes producers twaalf nummers op te nemen. Hij zingt en speelt zijn eigen muziek en de laatste jaren, héél af en toe, een liedje van zijn vader. Hij ontkomt hoe dan ook nooit aan de vergelijking. “Soms denk ik dat mensen mijn vader willen horen. Ze willen zijn liedjes horen. Dan denk ik: ga dan naar zijn platen luisteren, daarop klinkt het veel beter!” Jim Croce had mij geholpen mijn eigen identiteit te vinden, maar hoe moet dat als je zijn zoon bent, als twee druppels water op hem lijkt, en een eigen muzikale carrière ambieert? Jarenlang

}

Zodra het over mijn vader ging, verdween ik

wilde A.J. niet in het openbaar over zijn vader praten. “Zodra het over hem ging, verdween ik. Het ontnam mij mezelf, wie ik was. De meeste mensen die een ouder verliezen, worden daar na verloop van tijd niet meer elke dag aan herinnerd. Maar als je vader beroemd was, laten mensen je dat nooit vergeten.” Inmiddels is het gespreksonderwerp geen taboe meer. Toch kan ik me voorstellen dat hij er moe van wordt dat achter hem altijd weer zijn vader opdoemt. Niettemin reageert hij enthousiast op mijn verzoek en we spreken elkaar via Skype. A.J. kroop als kind achter de piano en kwam er eigenlijk nooit meer achter vandaan. Op zijn zeventiende ging hij voor het eerst op tournee en speelde met artiesten als Ray Charles, James Brown, Aretha Franklin en Hank Williams. Hij zit al meer dan twintig jaar in het vak en heeft negen albums op zijn naam staan. Hij wordt alom geroemd als veelzijdig artiest maar er bestaat geen enkel artikel over hem waarin zijn vader niet wordt genoemd. Ik zeg, voorzichtig, dat me dat niet altijd leuk lijkt. A.J. glimlacht berustend. Hij heeft de vraag vaker gehoord. “Ik zit niet zozeer met de fysieke gelijkenis met mijn vader waarop mensen altijd reageren, you can’t ﬁght genetics, maar de vergelijking met zijn muziek vind ik frustrerend. We zijn twee unieke artiesten. Ik denk dat ik muzikaal gezien meer gemeen heb met mensen als Leon Russell of Allen Toussaint (een bekende muzikant en topproducer die meewerkte aan zijn laatste album, red.) dan met mijn vader. Voor mij is het appels met peren vergelijken, het doet ons geen van beiden recht.” Het dubbele was: in de periode dat A.J. zijn vader in interviews probeerde te vermijden, was hij tegelijkertijd bezig diens muziek levend te houden. Toch was het juist die muzikale erfenis die ook voor een keerpunt zorgde. “Mijn vader heeft honderden werktapes nagelaten. Hij nam thuis aan de keukentafel alles op wat hij speelde. Op een gegeven moment was ik die tapes aan het beluisteren en ik hoorde mijn vader oude blues en countryliedjes spelen. ▶

#"%$! T I J D

Jim Croce, 1973 FOTO GETTY IMAGES

}

Ik was dertig toen ik zijn tapes beluisterde, ongeveer even oud als mijn vader was toen hij ze opnam

OPTREDENS van A.J. Croce 21 september Festival Breda Barst, Breda 24 september Roepean, Ottersum 25 september Paard van Troje, Den Haag 26 september Hedon, Zwolle 27 september Paradiso, Amsterdam

ZATE R DAG 2 0 S E P TE M BE R 2 0 14

Hij speelde nummers van Amerikaanse artiesten als Bessie Smith, Fats Waller en Hank Williams – en dat bleken precies dezelfde liedjes te zijn die ik al vanaf mijn twaalfde speel. Niet de voor de hand liggende songs maar de obscure nummers die bijna niemand kent. Ik kreeg er rillingen van. Dat hij zijn inspiratie heeft gehaald uit exact dezelfde nummers als ik, het was bijna eng. Maar het was ook alsof hij me een hand gaf, door de tijd heen. We bleken een muzikale connectie te hebben waarvan ik me nooit eerder zo bewust was.” Op een andere tape is A.J. getuige van het ontstaan van het nummer dat zijn vader voor hem schreef. “Het is een tape uit begin 1971. Mijn moeder is zwanger van mij. Na een uur coversongs hoor ik ineens dat hij ‘Time in a bottle’ begint te spelen. Ik hoor hoe hij de eerste akkoorden uitzoekt, hoe het eerste couplet ontstaat. Het geklik als hij de band aan en uit zet. Dan speelt hij ineens het hele nummer. En ik hoor hoe hij zijn eigen klank en stem vindt. Natuurlijk is er een verband met de folkmuziek waardoor hij beïnvloed werd, maar in dit nummer wordt hij een individu. Hij kopieert niet meer alleen de muziek waarvan hij hield, maar hij maakt echt iets nieuws.” Het is een cruciaal moment voor A.J. dat voor hem de weg vrij maakt om over zijn vader te kunnen praten en zelfs een aantal van zijn nummers te vertolken. “Ik was dertig toen ik deze tapes beluisterde, ongeveer even oud als mijn vader was toen hij ze opnam. Ik realiseerde me dat hij zijn muzikale identiteit ook pas laat heeft gevonden, net als ik. Vanaf dat moment kon ik praten over onze band en stond ik open voor het spelen van zijn muziek.” Rond dezelfde tijd besluit A.J. naast piano ook gitaar te leren spelen, het instrument van zijn vader. Naast zijn naam en zijn liedjes liet Jim Croce zijn zoon nog iets na: een zeldzame akoestische Gibson uit 1933. “Die gitaar is me heel dierbaar. Hij staat naast mijn bed en ik schrijf er al mijn liedjes op. Hij is te kwetsbaar om mee te nemen op tournees maar je kunt hem horen op vier van mijn albums. Ook op mijn laatste album heb ik nummers op die gitaar gespeeld. Een prachtig, uniek geluid.” ‘Time in a Bottle’ voert hij maar zelden live uit. “Het is zo’n emotioneel nummer voor mij, ik kan dat alleen maar als de omstandigheden precies goed zijn, en dat gebeurt zelden.” Maar ‘Lover’s Cross’, ‘Box Number Ten’ en ‘Operator’ speelt hij graag. “Ik heb een paar jaar gezocht naar mijn manier om ze spelen. Ik wil mijn va-

}

Dat hij zijn inspiratie heeft gehaald uit dezelfde liedjes als ik daar kreeg ik rillingen van der niet alleen maar kopiëren , maar ook mijn eigen identiteit in deze liedjes stoppen.” Hij wil dat mensen de connectie met zijn vader voelen. Het is een deel van zijn geschiedenis dat hij inmiddels omarmt. “Tegelijkertijd maak ik mijn eigen muziek, die heel anders is dan de zijne.” A.J. Croce deed er lang over om zijn plaats in de muziekwereld te veroveren. Hij noemt zijn muziek ‘eclectisch’, het beste van verschillende stijlen, zonder een bepaalde stijl te zijn. Het ene album wordt getekend door blues- en country invloeden, op het volgende zingt hij frisse popliedjes, of croonende pianoballades of rock & roll. Op zijn laatste album, ‘Twelve Tales’, komt alles samen. In zijn veelzijdigheid lijkt hij deﬁnitief hij zijn eigen stem gevonden te hebben. ‘Op wie lijkt hij? Het antwoord is: op zichzelf, A.J. Croce.’ Woorden van Allen Toussaint, een van zijn grote voorbeelden. Hij had A.J. geen groter compliment kunnen maken. Toen hij op zijn twintigste op zoek was naar een manager, vond A.J. er een die hem vroeg wat de belangrijkste dingen in zijn leven waren naast muziek. “Hij wilde dat ik daarover nadacht want hij had genoeg mensen meegemaakt die alles gaven voor een muzikale carrière en op hun zestigste in hun eentje eindigden omdat ze alles en iedereen verwaarloosd hadden. Ik vond het een belangrijke vraag, al had ik er toen geen antwoord op. Ik was alleen maar bezig met muziek maken en op tournee zijn.” Ook nu staat zijn leven nog steeds in dat teken, al reist zijn vrouw, nu hun twee kinderen volwassen zijn, tegenwoordig met hem mee. Ik vraag hem of hij inmiddels een antwoord heeft op de vraag wat hij belangrijk vindt. “Tijd. Tijd om door te brengen met de mensen waar ik van hou. Tijd om te reizen, om boeken te lezen.” Ik durf niet weer over zijn vader te beginnen. Hoewel A.J. Croce tijdens het interview heel ruimhartig is geweest voel ik dat er een grens zit aan hoeveel vader een zoon hebben kan. Maar als hij het over tijd heeft en wat hij daarmee wil doen denk ik het toch. There never seems te be enough time, to do the things you want to do. ■

A.J. Croce

Meer beroemde vaders en zonen in de muziek Tim Buckley en zoon Jeff: Beide singer-songwriters helaas heel jong overleden (vader Tim in 1975 aan een overdosis heroïne, zoon Jeff verdronk in 1997 in de Mississippi). Postuum werd Jeff alsnog beroemder. Bob Marley en zonen Stephen, Ziggy en Damian Reggaelegende Bob overleed in 1981, zijn zonen spelen in steeds wisselende samenstellingen met elkaar. Ze spelen: reggae! John Lennon en zonen Julian en Sean Wat een erfenis: hun vader voormalig lid van een van de beroemdste bands aller tijden en vermoord (1980) bovendien. Toch zijn zowel Julian (1963) als Sean (1975) Lennon in de muziek beland. Vooral de projecten van Julian hebben veel met het muzikale erfgoed van zijn vader te maken. Bob Dylan en zoon Jakob Zijn vader is al sinds 1988 op een zogenoemde ‘Never Ending Tour’ maar of Jakob Dylan (1969) daar veel last van heeft? Jakob speelde in de band The Wallﬂowers, vanaf 2007 richt hij zich hoofdzakelijk op een solocarrière. Loudon Wainwright III en zoon Rufus Singer-songwriter Rufus (1973) groeide, nadat zijn ouders op zijn derde scheidden, op bij zijn moeder Kate McGarrigle (ook muzikante) in Canada, dus wat verder weg van de invloed van zijn vader Loudon, de troubadour. Boudewijn de Groot en zoon Marcel Ook Boudewijn de Groot droeg niet veel bij aan de opvoeding van zoon Marcel (1964), bekende hij eens in Margriet. Desondanks – of juist dankzij dit gegeven – stonden ze de laatste jaren ook samen op het podium. A.J. Croce in 2013

FOTO SHELBY DUNCAN

#"%$! T I J D