ΚΕΜΠΚΡ 558
ΚΩΔ. ΕΝΤΥΠΟΥ: 2408
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ
Έτος 35ο • Τεύχος 162
Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2015
Σπύρου Δοντά 10, 117 43 Μακρυγιάννη
περιεχόμενα Πρώτη σελίδα …………………....................................... 3 Τα εν οίκω... (Οι δραστηριότητες του Συλλόγου) ............ 4 Λαογραφία & παράδοση: Τα Μελτέμια …...................… 5 Ο Παγωτατζής …...........................................................… 8 Όσα ακούει η πλατεία ...................................................... 10 Τα Πολιτιστικά του Καλοκαιριού 2015 ....................… 12 «Όπως Τότε και Τώρα!» .................................................. 13 Ταξίδι στη Μυτιλήνη ….................................................... 14 Όσα Ακούνε... τα Παρασκήνια ......................................... 16 Τα Καλλονιάτικα Κόμικς ……...................................…. 18 Βριλησσός: Τα Μονοπάτια Ανθρωπιάς και Εθελοντισμού στη Λέσβο ....................................... 20 Ο Ναυαγός ........................................................................ 21 Ειδήσεις - Σχόλια - Διάφορα ……...........……...……. 22 Ιστορικά Μνημεία ……...........……......................……. 23 Η Σελιδα των Νέων .....................................................… 24 Ο Βαγγέλης Γελαγώτης & το Όνομα της Καλλονής ….. 25 Κοινωνική ζωή …………................…………………. 26 Συνδρομές ……...................……………………...…… 28
ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ Α. ΚΥΡΙΑΖΗΣ, Β. ΑΛΒΑΝΟΥ, ΑΝΤ. ΜΩΡΟΥ, ΣΤ. ΒΑΛΤΑΣ, Θ. ΜΥΖΙΚΑΣ, Δ. ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ, Α. ΓΚΑΓΚΑΝΕΛΛΗ, Γ. ΤΥΡΙΚΟΣ - ΕΡΓΑΣ, Ρ. ΒΑΛΤΑ, Α. ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ, Π. ΧΡΥΣΙΔΗΣ, Κ. ΚΟΝΤΟΣ, Δ. ΡΑΔΙΤΣΑΣ, Σ. ΜΟΥΦΛΟΥΖΕΛΛΗΣ, Ρ.Ν. ΑΓΙΑΣΣΩΤΟΥ, Α. ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, Γ. ΜΑΡΑΓΚΟΣ, Α. ΤΣΕΡΕΜΕΓΚΛΗ, Γ. ΤΣΟΥΜΑΡΗΣ, Γ. ΚΟΝΤΟΣ.
Περιοδικό του Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου ΕΤΟΣ 35ο • ΤΕΥΧΟΣ 162 • ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2015 ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ • ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: €0,02 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΔΟΝΤΑ 10, 117 43, ΑΘΗΝΑ Τηλ./Fax: 210 9242492 . web: www.takalloniatika.gr ΕΚΔΟΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Ξ. ΒΑΛΤΑΣ ΘΗΡΑΣ 15, 153 44, ΓΕΡΑΚΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 210 6047116, 6992 887809 . e-mail: instaval@yahoo.com ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΩΡΟΥ ΕΥΕΡΓ. ΓΙΑΒΑΣΗ 73, 153 41 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τηλ.: 210 6544573 . e-mail: antimor@otenet.gr ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΠΑΠΑΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΔΙΑΛΕΧΤΟΥ-ΑΓΟΡΑΣΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΡΑΓΟΣ ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ 147/951522-49 ΙΒΑΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ GR60 0110 1530 0000 1539 4544 975 Τη μακέτα του τίτλου σχεδίασε αφιλοκερδώς για το περιοδικό ο ταλαντούχος σχεδιαστής ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤ. ΣΠΕΡΤΟΣ Φωτό Εξωφύλλου: Εκπαιδευτήρια Καλλονής (Γιώργος Κοντός) ΗΛ. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ: DIATHLASIS ΑΙΟΛΟΥ 71, 15354, ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 2106613813. e-mail: info@diathlasis.com.gr
Πρώτη Σελίδα Νάμαστε πάλι μαζί, αργήσαμε, πέρασε το καλοκαιράκι, ήρθε το φθινόπωρο. Επιτέλους τα καταφέραμε, βγάλαμε το περιοδικό μας, με λιγότερες σελίδες, ελπίζουμε όχι με λιγότερο ενδιαφέρον. Ένα παράξενο καλοκαίρι το φετινό. Η ανθρώπινη αγωνία να σκιάζει τη ξεγνοιασιά μας, οι εικόνες των ταλαιπωρημένων μεταναστών δίπλα στην καλοκαιρινή μας παρέα. Να κάνεις μπάνιο στη θάλασσα της Πέτρας και να βλέπεις αναπάντεχα να αράζει το καϊκι και να βγαίνουν δεκάδες άνθρωποι, οι περισσότεροι νέοι, με ένα σακίδιο στον ώμο, η μοναδική τους περιουσία. Ή να γυρίζεις απ’ την παραλία με το αυτοκίνητο και να προσπαθείς να περάσεις τον δρόμο χωρίς να πατήσεις τους οδοιπόρους μετανάστες, που έχουν ξεκινήσει την βασανιστική τους πορεία προς το λιμάνι της πόλης. Με ενδιάμεσο σταθμό βέβαια την Καλλονή. Προβληματιστήκαμε όλοι. Πώς να αντιμετωπίσουμε ένα ζήτημα τόσο σοβαρό; Η Καλλονή με την Μ.Κ.Ο. «Αγκαλιά» να φιλοξενεί κάθε μέρα μέσα κι έξω απ’ τον χώρο της πλήθος μεταναστών, να περιθάλπει άλλους, χώρια τα απρόοπτα, κάποιο παιδί άρρωστο, μια γυναίκα ετοιμόγεννη. Το καλοκαίρι πέρασε, τα προβλήματα συνεχίζουν, το νησί μας έγινε διάσημο λόγω της διάσωσης πολλών ζωών, αλλά και της φιλοξενίας των μεταναστών. Μαθαίνουμε πια στις ειδήσεις για τα τελευταία γεγονότα στη Λέσβο. Για τα κλιμάκια των πολιτικών και επίσημων από την ελληνική κυβέρνηση και το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο, που καταφθάνουν για να συνεδριάσουν και να βρουν λύσεις στο θέμα της ακούραστης ροής προσφύγων. Εμείς αποδείξαμε την ανθρωπιά μας. Ας δείξει και η πολιτεία το πολιτισμένο της πρόσωπο. Να ενδιαφερθεί για τούτο το ακριτικό νησί. Με τα πολλά προβλήματα, αλλά και τις πολλές προκλήσεις στον πολιτισμό. Αλλά και η Ευρώπη ας χαλαρώσει τη θηλιά στο λαιμό μας. Όταν μικρά νησιά του Αιγαίου επιτελούν τέτοιο ανθρωπιστικό έργο, ας περιμένουν οι «δόσεις» και τα χρέη. Ας δοθούν ευκαιρίες στους νέους να γυρίσουν στον τόπο τους και να δουλέψουν. Να προωθηθούν τα τοπικά μας προϊόντα. Να αναπτυχθεί ο τουρισμός μας. Ας ανακαλύψουν Έλληνες και ξένοι τις μοναδικές ομορφιές του νησιού μας όχι σαν «ντεκόρ» σ’ ένα οδυνηρό θέαμα σαν αυτό της προσφυγιάς. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του φετινού καλοκαιριού (στις οποίες είναι αφιερωμένο το τεύχος μας) αναδεικνύουν για άλλη μια φορά την αγάπη όλων στον τόπο μας: και των δημιουργών και προπάντων των θεατών, του κοινού, που είστε όλοι εσείς οι Καλλονιάτες και φίλοι των γύρω χωριών. Σας ευχαριστούμε.
Αντιγόνη Μώρου, υπεύθυνη σύνταξης
Τα εν οίκω...
συλλόγου οι δραστηριότητες του
Λέσβου από την Αντιπλοίαρχο του Λιμενικού Ελένη Κέλμαλη. Ολοκληρώθηκε με προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Γράμματα από την Αμερική» του συμπατριώτη μας σκηνοθέτη Λάκη Παπαστάθη. Περισσότερα για την εκδήλωση στο αφιέρωμα του περιοδικού.
«Η γιορτή της αντάμωσης» (Σάββατο 16/08/2015)
Ελληνοισπανικό μουσικό μεσημέρι (Κυριακή 3/05/2015)
Στα γραφεία του Συλλόγου μας έγινε μια αλλιώτικη εκδήλωση. Ήταν μια συνάντηση Ελληνοισπανική, μουσική και... γαστρονομική! Έλαβαν μέρος: Στο ελληνικό μέρος ο μουσικός μας Δημήτρης Ραδίτσας στην κιθάρα και η Στεφανία Γκίκα στο τραγούδι. Στο ισπανικό μέρος ο εκπληκτικός Ισπανός καλλιτέχνης (showman) Alan Santin στο τραγούδι μαζί με τον Άλκη Κουκουλίδη στα πλήκτρα. Στο γαστρονομικό κομμάτι της εκδήλωσης έδωσε «ρέστα» με την απίθανη παέλια της η σεφ και αντιπρόεδρος του Συλλόγου Τζένη Παλαιολόγου, χωρίς βεβαίως να υπολείπεται το Καλλονιάτικο κατσικάκι της Ελευθερίας Καλογήρου! Μια Latin εκδήλωση με ατέλειωτο κέφι και χορό που θα μας μείνει αξέχαστη!
Ο Σύλλογος Καλλονιατών και ο Σύνδεσμος Φίλων και Φιλάθλων Αττικής της Α.Ε.Λ.Κ. διοργάνωσαν και φέτος την καθιερωμένη γιορτή της αντάμωσης, αφιερωμένη όπως κάθε χρόνο στους αποδήμους της Καλλονής. Η φετινή γιορτή πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο ΠΕΛΑ στη Σκάλα Καλλονής. Ένα μεγάλο ευχαριστώ από τα Δ.Σ. των δύο Συλλόγων στο Οινοποιείο Αφών Μαυρομάτη για τη χορηγία του στο κρασί της εκδήλωσης και σε όλους τους επαγγελματίες της Καλλονής για τα δώρα της λαχειοφόρου αγοράς. Εκτιμώντας την επιλογή του χώρου και την ποιότητα των παροχών, πιστεύουμε ότι πρέπει να ξαναδούμε την κορυφαία εκδήλωσή μας το καλοκαίρι στον γενέθλιο τόπο με άλλη «ματιά». Αναλαμβάνουμε εξ ολοκλήρου την ευθύνη σαν ΔΣ και υποσχόμαστε ότι είναι η τελευταία φορά που έγιναν τόσα πολλά λάθη σε μια εκδήλωση.
Θεατρική παράσταση «Κόφτου τα φτερά» (Τετάρτη 19/08/2015)
Σε κείμενο των Σταύρου Βαλτά, Αντιγόνης Μώρου και Παναγιώτη Χρυσίδη. Η θεατρική παράσταση ανέβηκε στο Δημοτικό Σχολείο Καλλονής, παρουσία διακοσίων και πλέον θεατών, οι οποίοι όρθιοι στο τέλος χειροκροτούσαν. Περισσότερα για την εκδήλωση σε άλλες σελίδες του περιοδικού.
Εκδρομή στο Ναύπλιο (Κυριακή 17/05/2015)
Καλοκαίρι μύρισε και το Ναύπλιο, που είναι ένας προορισμός μαγευτικός όλες της εποχές! Είχε μπάνιο στη θάλασσα, ωραίο φαγητό σ’ ένα παραθαλάσιο εστιατόριο στο Ναύπλιο, που έκλεισε για μας το μέλος του ΔΣ Παναγιώτης Τράγος, περιήγηση στα Ναυπλιώτικα στενά και στο κάστρο, καφεδάκι στην κεντρική πλατεία και αναχώρηση με τις καλύτερες εντυπώσεις!
«Μετανάστες όπως τότε και τώρα» (Τετάρτη 12/08/2015)
Στο ΕΠΑΛ Καλλονής πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για το κύμα των μεταναστών στη Λέσβο. Χαρακτηρίστηκε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις του καλοκαιριού στη Λέσβο (12/09/2015, εφημερίδα «ΕΜΠΡΟΣ»). Η εκδήλωση άρχισε με χαιρετισμό του προέδρου του Συλλόγου, Σταύρου Βαλτά, ακολούθησε ομιλία του Γιώργου ΤυρίκουΕργά, καθώς και παρουσίαση του μεταναστευτικού προβλήματος της
«Χαράσσοντας τα μονοπάτια της Καλλονής» (Τετάρτη 26/08/2015)
Στο Δημοτικό Σχολείο της Καλλονής πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση για τη σηματοδότηση και τον καθαρισμό των μονοπατιών της Καλλονής από τη Φυσιολατρική Κίνηση της Αθήνας «Βριλησσός», στα πλαίσια της εθελοντικής δράσης του «Βριλησσού» στη Λέσβο από 21 έως 31 Αυγούστου 2015. Μια πρωτότυπη εκδήλωση ανάδειξης και αξιοποίησης των μοναδικών σε κάλος μονοπατιών της Καλλονής. Ένα μεγάλο ευχαριστώ του Δ.Σ. του Συλλόγου στους επαγγελματίες ΣΕΛΑΧΑΣ Α.Β.Ε.Ε., κρεοπωλείο ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ, Ούζο Βαρβαγιάννη και στο Κρασί Πατερέλλη για τη δωρεά τους στην εκδήλωση. Περισσότερα για την εκδήλωση σε άλλες σελίδες του περιοδικού.
λαογραφία & Παράδοση
τα μελτέμια τεχνία, ο γ ο λ η τ σ ύ ιο ιρ α λοκ ο αγέρας του κα δοση. ρά πα ή ϊκ λα τη σ ι κα α ρί το ισ στην …Ο έρωτας Το καράβι του Κι η αμεριμνησία των μελτεμιών του Κι ο φλόκος της ελπίδας του Στον πιο ελαφρό κυματισμό του ένα νησί λικνίζει Τον ερχομό. Το τραγούδι του Αρχιπελάγους (Έρωτας) Οδυσσέας Ελύτης
…Κατόπι άρχισε να βραδιάζη κι οι κοπέλες βγήκανε στην προκυμαία, στο σεργιάνι. Βγήκανε να δούνε τάχα το ηλιοβασίλεμα, που απλώνει στα βουνά μπουκαμβίλιες ανθισμένες. Βγήκανε να σεριανίσουν τάχα τα κύματα να κυλιούνται πάνω στον κατάγιαλο, χαρχαλεύοντας τα βότσαλα τα κύματα τα καλοκαιρινά με τις άσπρες νταντελένιες τραχηλιές να χορεύουνε ένα γύρω στο νησί. Μα τις είδανε τα μελτέμια κι οι μαργιόλες άρχισαν τις πονηροκουβέντες, απ’ αυτές που λένε όλες οι όμορφες κοπέλες όταν τις γαργαλάνε στο πηγούνι τα ερωτόπουλα με τις μεταξωτές φτερούγες. Γιατί στ’ αλήθεια βγήκανε μόνο για να τις δούνε τα παλικάρια. Γι’ αυτό τα μοτόκλαδά τους πεταλουδίζουν έτσι νευρικά, γι’ αυτό είναι έτσι στολισμένες. Μα τις είδανε τα μελτέμια, κι έτσι που ήταν αραδιασμένα στο κατάγιαλο άρχισαν να φυσάνε με τα φουσκωμένα των μάγουλα. Τρυπώσανε κάτι απ’ τις ρόμπες, περάσανε δροσερά βραχιόλια στις γυμνές γάμπες, χιμήξανε στα ντεκολτέ, μυρμηδίσανε κάτω από τις χνουδωτές μασχάλες, τυλίξανε κατάσαρκα όλη τη δροσερή νειότη τους με τις αναπνοές τους που μοσκοβολούσαν θαλασσάρμη… Τα μελτέμια στο νησί Στρατής Μυριβήλης
> του Σταύρου Βαλτά instaval@yahoo.com
“…ο αγέρας του καλοκαιριού, το μελτέμι που έρχεται από τη θάλασσα φυσά δυνατά” Ηλίας Βενέζης
…. Μερικές μέρες κατόπι, αρχίζει κι ο τρυγητός. Δε χωράτευε του τρυγητού η δουλειά. Κάθε τζίτζικας γίνουνταν τώρα μερμήγκι και μάζευε, μάζευε για το χειμώνα. Απ’ έξω στέκουνταν ο χειμώνας και περίμενε να μπει. Πλάκωναν τα πρωτοβρόχια, τάραζαν τη θάλασσα τα μελτέμια, μια στιγμή να χάσουμε δεν είχαμε. Άμε κι έλα γλήγορα γλήγορα με το καλάθι στον ώμο, να μη χάσουμε τα μαξούλια. Κι έτσι, γλύτωσαν τα μαξούλια… Φυλλάδες του Γεροδήμου Αργύρη Εφταλιώτη
E
ίναι γνωστό ότι η σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο είναι βιωματική, καθορίζεται δηλαδή από τις εργασίες κάθε εποχής του έτους, πάντα στο πλαίσιο της αλληλεπίδρασης της τοπικής κοινωνίας με το φυσικό περιβάλλον, το κλίμα και τον χαρακτήρα της τοπικής οικονομίας. Οι άνεμοι είναι γνωστό ότι παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κλίματος, αλλά και στην καθημερινή ζωή, στην εργασία, στα ταξίδια, στην αναψυχή, στις διακοπές και στη ψυχοσύνθεσή μας. Το μελτέμι είναι περιοδικό μετεωρολογικό φαινόμενο, σταθερά επαναλαμβανόμενο κάθε καλοκαίρι στον γεωγραφικό χώρο του Αιγαίου, της ανατολικής ηπειρωτικής Ελλάδας και γενικότερα της ανατολικής Μεσογείου. Είναι γνωστό στους νησιώτες κατοίκους του αρχιπελάγους από τα αρχαία χρόνια. Η ονομασία «μελτέμι» προέρχεται από την τουρκική λέξη meltem και σημαίνει εποχικός άνεμος.
Τα μελτέμια στην αρχαιότητα Ο Ησίοδος για πρώτη φορά τον 8ο αιώνα πΧ. παρατήρησε και κατέγραψε την περιοδικότητα αυτών των ανέμων τους καλοκαιρινούς μήνες, στους οποίους έδωσε το όνομα “ετησίαι”.
Ο φιλόσοφος Αριστοτέλης1, (384-322 π. Χ.) γράφει στο βιβλίο του «Μετεωρολογικά» (395α): «Ορισμένοι από τους ανέμους που επικρατούν τον χειμώνα, όπως οι νότιοι, και οι άνεμοι του καλοκαιριού που ονομάζονται «Ετησίαι» (Μελτέμια), είναι ένα μίγμα από βοριάδες και ζεφύρους. Εκείνοι δε που καλούνται «Ορνιθίαι» ως εαρινοί άνεμοι είναι γενικά βόρειοι». Αναφερόμενος στο διπλανό σχέδιό του γράφει στα Μετεωρολογικά (365α): «Οι Ετησίαι, για τους κατοίκους της Δύσης πνέουν από τον Απαρκτία, τον Θρασκία, τον Αργέστη και τον Ζέφυρο και για αυτούς που κατοικούν στην Ανατολή πνέουν από τον από τον Απαρκτία μέχρι τον Απηλιώτη». Ο Ερέσιος Θεόφραστος2, (372-287 π. Χ.), στο βιβλίο του «Περί Σημείων» γράφει: «Ἐὰν ἐτησίαι πολὺν χρόνον πνεύσωσι καὶ μετόπωρον γένηται ἀνεμῶδες, ὁ χειμὼν νήνεμος γίνεται, ἐὰν δ᾽ ἐναντίως, καὶ ὁ χειμὼν ἐναντίος». Αν τα μελτέμια φυσούν για μεγάλο διάστημα και ακολουθήσει φθινόπωρο με πολλούς ανέμους τον χειμώνα επικρατούν νηνεμίες. Ενώ αν συμβεί το αντίθετο, συμβαίνει και το αντίθετο με τον χειμώνα. Επίσης ο Θεόφραστος, στο βιβλίο του «Περί ανέμων» (2,11) γράφει: «Για ποιο λόγο οι «Ετησίαι» (Μελτέμια) πνέουν το καλοκαίρι και με τόση ένταση και γιατί κοπάζουν στο τέλος της ημέρας και δεν φυσούν τη νύχτα, κατά μεγάλο ποσοστό εξηγείται από την ακόλουθη αιτία, στο ότι, δηλαδή, οι άνεμοι αυτοί προκαλούνται από το λιώσιμο του χιονιού. Όταν λοιπόν ο ήλιος αρχίζει να λιώνει τον πάγο και να κυριαρχεί, εμφανίζονται οι βορειοανατολικοί άνεμοι που προηγούνται και στη συνέχεια πνέουν οι Ετησίαι. Το γεγονός ότι οι Ετησίαι σταματούν με τη δύση του ηλίου και δεν φυσούν τη νύχτα οφείλεται στο ότι το χιόνι σταματάει να λιώνει όταν δύει ο ήλιος, οπότε τη νύχτα δεν λιώνει, επειδή ο ήλιος έχει δύσει. Ωστόσο μερικές φορές φυσούν και τη νύχτα, όταν το λιώσιμο είναι μεγαλύτερο».
Ναυμαχία της Σαλαμίνας: Ένα μελτέμι ήταν η αιτία Κατά τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας οι Ελληνες είχαν το τακτικό πλεονέκτημα, αντιμετώπισαν τους αντιπάλους τους σε στενό χώρο, όπου εκείνοι δεν μπορούσαν να ελιχθούν, και επιπλέον είχαν σύμμαχό τους τον καιρό. Ο Θεμιστοκλής ήταν γνώστης των ανέμων. Το μελ-
τέμι είχε αρχίσει ίσως από την προηγουμένη και το έλαβε υπόψη του, ήταν θέμα στρατηγικής. Γι’ αυτό και φρόντισε να μην παρατάξει τα πλοία του αντιμέτωπα προς τα βαρβαρικά προτού φθάσει η συνηθισμένη ώρα, κατά την οποία πάντοτε πνέει δυνατός άνεμος στη θάλασσα και φέρνει κύμα προς τα στενά, γιατί αυτός ο άνεμος, ενώ δεν έβλαπτε τα πλοία τα ελληνικά που ήταν χαμηλά και δεν εξείχαν πολύ από τη θάλασσα, θα έπεφτε όμως στα βαρβαρικά πλοία, τα οποία είχαν ορθές πρύμνες και υψηλά καταστρώματα και ήσαν βαριά πλοία και θα τα παρέδιδε πλαγίως προς τα ελληνικά πλοία. Έτσι έγινε, αν κρίνει κανείς και από σχόλιο του Ηροδότου, που αναφέρει ότι οι Κερκυραίοι δεν μπόρεσαν να λάβουν μέρος στη ναυμαχία, επειδή τους εμπόδισαν οι ετησίαι άνεμοι να περάσουν τα ακρωτήριο Μαλέα. Στην περιοχή της Σαλαμίνας με γενικό σύστημα «ετησίων» συγκλίνουν άνεμοι ΒΑ από την πεδιάδα της Ελευσίνας αλλά και ΒΔ από την πεδιάδα των Μεγάρων και λόγω της συγκλίσεως δημιουργείται ισχυρός κυματισμός στα ανοιχτά της Σαλαμίνας. Επομένως, εκτός από την περιστροφή των περσικών πλοίων, οι πέρσες τοξότες από τα καταστρώματα δεν ήταν σε θέση να στοχεύσουν με επιτυχία τους οπλίτες και τους κωπηλάτες των ελληνικών τριήρεων λόγω του κλυδωνισμού των πλοίων. Έτσι, από τα 1.207 περσικά πλοία - σήμερα οι περισσότεροι ιστορικοί θεωρούν ότι ήταν 600-800 - χάθηκαν 200, αλλά και μεγάλος αριθμός πολεμιστών, πολλοί από τους οποίους πνίγηκαν στη θάλασσα καθώς δεν γνώριζαν κολύμπι, ενώ από τις 378 τριήρεις οι Ελληνες έχασαν τις 40.
Δεισιδαιμονίες και λαϊκή παράδοση Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ο Προφήτης Ηλίας είναι ο έφορος των μετεωρολογικών φαινομένων, δηλαδή αυτός που ρυθμίζει τη βροχή, τον κεραυνό και τα άλλα φαινόμενα. Ο λαός λέει ότι, όταν αστράφτει και βροντά, είναι ο Αϊ-Λιάς που πάνω στο άρμα του καταδιώκει κάποιο δράκο ή τον διάβολο με όπλο του τον κεραυνό. Πώς, όμως, έγινε η σύνδεση του προφήτη Ηλία με τον καιρό; Η λατρεία ______________________________________________ 1,2. Οι αναφορές στον Αριστοτέλη, τον Θεόφραστο τον Ερέσιο,
καθώς και το σχέδιο του κειμένου έγιναν από τον ερευνητή - συγγραφέα και φίλο Αριστείδη Στυλ. Κυριαζή, τον οποίον και ευχαριστώ.
του προφήτη Ηλία πάνω στις κορυφές των βουνών είναι κατάλοιπο της αρχαίας θρησκείας, καθώς ο Άγιος ταυτίστηκε με τον Ήλιο (Ήλιος-Ηλίας). Στην αρχαιότητα ο Ήλιος με τη θεϊκή του ιδιότητα ταυτιζόταν με τον Δία, ο οποίος ως θεός των μετεωρολογικών φαινομένων λατρευόταν πάνω στις βουνοκορφές. Έτσι, στη θέση των ναών του Ηλίου που βρίσκονταν στις κορυφές των βουνών κτίστηκαν τα εκκλησάκια του προφήτη Ηλία. (Ν. Γ. Πολίτης, Λαογρ. Σύμμ. Β’147). Όπως αναφέρει ο Γ. Α. Μέγας στο βιβλίο του Ελληνικές Γιορτές και Έθιμα της Λαϊκής Λατρείας: «Με αυτόν τον τρόπο οι εκχριστιανισμένοι Έλληνες αντικατέστησαν τη λατρεία του θεού Ηλίου με τη λατρεία του προφήτη Ηλία». Ενισχυτικό της άποψης αυτής είναι και το γεγονός ότι ο Δίας ως ρυθμιστής των μετεωρολογικών φαινομένων λατρευόταν στην αρχαία Ελλάδα την ίδια εποχή που γιορτάζεται σήμερα ο προφήτης Ηλίας. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας πιστεύουν ότι από του Προφήτη Ηλία αρχίζουν τα μελτέμια:«Από τ’ Αϊ-Λιός ο καιρός γυρίζει αλλιώς». Ο φόβος για τα μελτέμια εμφανίζεται καταγεγραμμένος στο λαϊκό υποσυνείδητο. «Ο λαός ανησυχεί για το «κακό» και προσπαθεί να πείσει με στόχο την πρόληψή του, αναπτύσσοντας ποικίλους αποτρεπτικούς μηχανισμούς», εξηγεί η κυρία Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, διευθύντρια του Κέντρου Ερευνας της Ελληνικής Λαογραφίας στην Ακαδημία Αθηνών. «Με επίκεντρο τον Αύγουστο, κατά τον οποίο έχουμε αέρηδες και άρα αυξημένο τον φόβο του πνιγμού των λουομένων, εντοπίζουμε ισχυρότατες προλήψεις. Για παράδειγμα, απαγορευόταν να κάνει κανείς μπάνιο από την πρώτη ως την έκτη ημέρα του μήνα, καθώς εθεωρείτο ότι η θάλασσα ήταν στοιχειωμένη από κακά πνεύματα». Ο Νίκος Καζαντζάκης μάς πληροφορεί ότι στην Κρήτη τον βοριά τον λένε «αρσενικό» άνεμο, ως ισχυρότερο των άλλων, στοιχείο που ερμηνεύει και τη λαϊκή αντίληψη, σύμφωνα με την οποία θεωρούσαν ότι κατά τη διάρκεια των μελτεμιών συλλαμβάνονται αρσενικά παιδιά - δοξασία που κρατάει από την αρχαιότητα, από τον Αριστοτέλη και τους λατίνους συγγραφείς (πίστευαν ότι, αν την ημέρα του γάμου πνέει βόρειος άνεμος, θα γεννηθούν αρσενικά παιδιά).
εμφάνισή τους σε αναρίθμητα τραγούδια «Πάρε, καιρέ, τα σύννεφα, και συ, Βοριά, τα λόγια, κι αμέτε τα της μάνας μου να λέη μοιρολόγια» ή «Κούγω τον άνεμο κι αχάει, μωρέ παπά, ντελή παπά, τον κούγω και μαλώνει, ντελή παπά λεβέντη», ενίοτε και σε γαμήλια «Πάψετε, αέρες, πάψετε που φέρνουνε τη νύφη», ακόμη και σε νανουρίσματα «Και σεις, άνεμοι, σιγάτε...», ενώ την ίδια στιγμή τηρούνται έθιμα για τον «εξευμενισμό» τους, με χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτά της Καρύστου, την Πέμπτη της Διακαινησίμου, όπου χορεύεται ο αρχέγονος, λατρευτικός χορός του κυρ Βοριά, αλλά και της Σίφνου, κατά τη διάρκεια της Αποκριάς.
Τα μελτέμια στα καλύτερα μας χρόνια! Τα νεανικά μας χρόνια ήταν συνδεδεμένα με το ποδήλατο. Πολύ φυσικό λόγω του πεδινού εδάφους της Καλλονής Λέσβου, να γίνεται η μετακίνηση με το ποδήλατο. Βέβαια οι δρόμοι οι περισ-
σότεροι -για να μη πούμε όλοι- ήταν χωματόδρομοι σε κακή κατάσταση. Τον χειμώνα με τις βροχές και τα κρύα η μετακίνηση με το ποδήλατο δεν ήταν ευχάριστη και οι διαδρομές περιοριοριζόταν στις απόλυτα αναγκαίες. Την άνοιξη όμως και το καλοκαίρι, δεν το συζητάμε, το ποδήλατο «αλώνιζε» τον κάμπο! Τα μπάνια στη Σκάλα Καλλονής το καλοκαίρι με το ποδήλατο ήταν η καλύτερη μας βόλτα! Το καλοκαίρι λοιπόν αγκαζέ με τα μπάνια ερχόταν και τα μελτέμια. Τα μελτέμια που τα είχαμε σύμμαχο, όταν πηγαίναμε για μπάνιο στη Σκάλα , σύμμαχο και κατά τη διάρκεια του μπάνιου και …….εχθρό όταν επιστρέφαμε! Αν τύχαινε δε κατά την επιστροφή και μας έπιανε λάστιχο, πράγμα που μας ανάγκαζε να σέρνουμε το ποδήλατο μέχρι την Καλλονή, τα μελτέμια γινόταν ο μεγαλύτερος εχθρός! Τι τα θέλεις, ό,τι και να παθαίναμε, τα νεανικά μας χρόνια ήταν τα καλύτερα μας χρόνια! Που έφυγαν, πάνε και δεν ξαναγυρνάνε…!
Προσωποποιούμενα ως μικρά παιδιά που φυσούν με τα μάγουλα φουσκωμένα, τα μελτέμια προσλαμβάνουν και ανθρώπινες ιδιότητες: ο αέρας τους λυσσά, χουγιάζει, βογκά, ουρλιάζει, σαρώνει, αλλά και χορεύει, τραγουδά, χαϊδεύει. Αναπόσπαστα κομμάτια της ζωής στο Αιγαίο, κάνουν την
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
7
λογοτεχνία
Ο Παγωτατζής ερό πηγαδίσιο νερό, Απομεσήμερο καυτό. Το δροσ ματόδρομο της γειτομε το οποίο ράντιζαν τον χω έσως, το εξάτμιζε κι νιάς, ο ήλιος το ρουφούσε αμ ύτερη κάψα στη γειέφερνε σε λίγο ακόμα μεγαλ στες επαναλάμβαναν τονιά κι οι γυναίκες ακούρα ρι που βαριόταν πια ξανά και ξανά το βρέξιμο, μέχ ν. Γιατί τότε οι δρόκαι κουρασμένες σταματούσα εια των σπιτιών και μοι στις γειτονιές ήταν η συνέχ πιο πολλές ώρες έξω περνούσαν το καλοκαίρι τις υ έπεφτε απ’ όσα σπίαπό το σπίτι. Στον ίσκιο, πο στα πέτρινα κορδόνια τια ήταν ψηλά, μαζεύονταν χρειαζόταν συντροφιά. κι εκεί έκαναν δουλείες που ν υκιά ακόμη στο στόμα έτρεχα Τα παιδιά με την τελευταία μπο της ς όσω Φρ πέτρινη σκάλα της και έπαιρναν θέση στη μεγάλη ανάμεσα στους δύο ψηλούς τοίταν Φωκιανιάς, που σχηματίζον τις την χτυπούσε ο ήλιος εκτός από χους του σπιτιού και ποτέ δεν πρωινές ώρες. ένα με κεραμίδι στο σχήμα του Τα σκαλοπάτια όλα ήταν χαραγμ ος δύο καθισμένα έπαιζαν με πάθ «τριάπετρου» και τα παιδιά ανά ική ευτ γορ απα ν που η ζέστη ήτα το αγαπημένο τους παιγνίδι, μια ν κίνηση και τρέξιμο. Κι εκεί ντα ιάζο για άλλα παιγνίδια που χρε
> της Αγλαΐας Γκαγκανέλλη
στο φόρτε της ζέστης του απο μεσήμερου και στο ξάναμμα του παιγνιδιού, ξαφνικ ά οι φωνές και τα μαλώματα για τις αναπόφευκτες «ζούντζες» σταματούσαν απότομα. Αυτοί που ήταν στα ψηλότερα σκαλιά πηδούσαν τρέχοντας πάνω από κείνους που ήταν στα χαμηλά και τα πετ ραδάκια του παιγνιδιού σκορπίζονταν «τήδε καχ είσε « στο διάβα τους. Απέναντι απ’ το ντερσάκι της Μυρίντζαινας πρόβαλε το καροτσάκι κι αμέσως η στεντόρια φωνή που ξεσήκωνε τη γειτονιά και τις…γειτονιές: «Το κάνει η μαμά μου Μαζί με τη μπαμπά μου Καϊμάκ!» Όλα τα παιδιά στο πόδι. Κανένα όμως δεν απομακρυνόταν από τον ίσκιο του σπι τιού της Φρόσως. Περίμεναν εδώ. Ο παγωτατζή ς θα ερχόταν να τα βρεί. Το ήξεραν. Ψαχούλευαν τις τσέπες τους για κανένα πενηνταράκι και προγώ νταν τη γλύκα και τη δροσιά του παγωτού. Το καροτσάκι καλολαδωμένο στις ρόδες του κι η φωνή του παγωτατζή συνέχιζε ….ακάθεκτη.
«Το κάνει μια δασκάλα Πουν’ άσπρη σαν το γάλα Καϊμάκ!» Καλύτερη διαφήμιση για ένα τέτοιο προϊόν απ’ το τραγουδάκι αυτό το χαρωπό δεν μπορούσε να γίνει. Οι «μπόμπιρες» με πρόσωπα γελαστά με μάτια όλο λάμψη, ξερογλείφοντας τα χείλη τους, είχαν στραμμένα στο καροτσάκι που πλησίαζε «και νου και καρδιά και σκέψη». Τίποτε άλλο δεν υπήρχε γι’ αυτούς παρά μόνο το κάτασπρο καροτσάκι και η φιγούρα του παγωτατζή ντυμένη στα άσπρα και ο σκούφος του κι αυτός κάτασπρος. Και καθώς πλησίαζε στα παιδιά για να τα ξεσηκώσει ακόμη περισσότερο να τα …προϊδεάσει συνέχιζε υποσχόμενος δροσιά και γλυκύτητα μέσα στην κάψα του καλοκαιριού. «Είναι και κρύο μπούζι Γλυκό σαν το καρπούζι, Καϊμακ!» Τώρα γύρω απ’ το καροτσάκι στριμώχνονταν όλα τα παιδιά κι αυτά που είχαν το πενηνταράκι κι αυτά που δεν είχαν... οβολό. Η λαχτάρα απλωμένη στα πρόσωπα. Πρόσωπα ευτυχισμένα, χαρούμενα, γελαστά! Κι άλλα με την απόγνωση ζωγραφισμένη πάνω τους, γεμάτα ζήλια που θα έμεναν έξω από της πανδαισίας τη χαρά. Τα πιο πολλά παιδιά έπαιρναν το «χωνάκι» γιατί ήταν πιο φθηνό. Λίγοι έπαιρναν το «κασάτο». Ο παγωτατζής έβαζε μια μικρή ορθογώνια γκοφρέτα σε μια μικρή συσκευή που είχε κινούμενη βάση και μια λαβή σαν τις σφραγίδες. Από πάνω έβαζε με μια σπάτουλα το παγωτό κι από πάνω άλλη γκοφρέτα. Έσπρωχνε τη βάση προς τα πάνω και το «κασάτο» ήταν έτοιμο. Όσο για τα υλικά του παγωτού, κατά πάσα πιθανότητα ήταν παγωμένο μυρωδάτο πεπόνι και ζάχαρη. Υπομονή δεν είχαν να το αρπάξουν απ΄τα χέρια του παγωτατζή και ν’ αρχίσουν να το γλύφουν ηδονικά. Τα άλλα έβλεπαν και ξερογλείφονταν ή έτρεχαν στις μανάδες μήπως και την τελευταία στιγμή γίνει κάποιο θάμα και βρεθεί το πολυπόθητο πενηνταράκι για ένα «χωνάκι» παγωτό. Κι αν το αποτέλεσμα της προσπάθειας ήταν θετικό, έ τότε να δείτε χαρές κι ευτυχία! Ενώ οι πρώτοι είχαν κιόλας καταβροχθίσει το δικό τους παγωτό κι έγλειφαν τα δάκτυλά τους, όπου είχε τρέξει το παχύρευστο υγρό, οι τελευταίοι μόλις άρχιζαν την τελετουργία αργά, χαρούμενα, ηδονικά... Τι «τερψιλαρύγγειο» ήταν αυτό; Τι ηδονή των θεών, τι νέκταρ και αμβροσία μαζί; Γιατί έτσι το ένοιωθαν τότε αυτό το αναψυκτικό μικροί και μεγάλοι. Στα σπίτια δεν υπήρχαν ψυγεία. Ούτε ακόμη και με πάγο. Και δεν μπορούσαν να φαντασθούν ότι αυτό το θεσπέσιο έδεσμα ήταν δυνατόν να κατασκευασθεί στο σπίτι. Όμως εγώ ήξερα πως η θεία Ροζαλία στη Μυτιλήνη είχε μια συσκευή που την έλεγαν «παγωτιέρα», έβαζε μέσα γάλα και άλλα υλικά, δεν ξέρω ποια, σε ένα δοχείο και γύρω γύρω πάγο και αλάτι. Ήταν κάτι πολύ ωραίο. Όμως δεν ήταν το παγωτό που το’ φερνε στις γειτονιές ο αγαπημένος των παιδιών παγωτατζής, που το τρώγαμε μαζί με τόσους φίλους μέσα σε μια ευθυμία ανεπανάληπτη.
Η δουλειά στη γειτονιά τελείωνε κι ο παγωτατζής έσερνε τώρα το καροτσάκι σε άλλες γειτονιές. Από μακριά ακουγόταν η μπάσα φωνή του. Πάρτε να ξεπουλήσω Να πάω να σεργιανίσω Την προίκα μ’ να μαζέψω Τη μάνα μ’ να παντρέψω…. Αυτοί οι τελευταίοι στίχοι έφερναν γέλια στα παιδιά «Ακούς να παντρέψει τη μάνα του», έλεγαν με εύθυμη απορία. Στον απόηχο των τελευταίων στίχων η γειτονιά ηρεμούσε. Τα παιδιά ανέβαιναν και πάλι τη σκάλα της Φρόσως και άρχιζαν ξανά το παιχνίδι. Ο θόρυβος των πετραδιών που μετακινούνταν στο τριάπετρο, η ωραία ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί, η γλυκιά γεύση που ήταν ακόμη στο στόμα, αυτά όλα ήταν η ευτυχία. Σήμερα στις μέρες της πλησμονής και της αλόγιστης κατανάλωσης ποικίλων αγαθών και περισσότερο εκείνων, που συνηγορούσης της εικόνας και των χρωμάτων, διαφημίζονται με χίλιους τρόπους στην τηλεό ραση, είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσει κανείς, πώς ένιωθαν εκείνα τα δύστυχα και μαζί ευτυχισμένα χρόνια , τα παιδιά με τόσο λίγα και τόσο φθηνά πράγματα! Μα τι σημασία έχει αυτό; Το ζητούμενο είναι η ευτυχία, η χαρά, η ικανοποίηση.. Κι αυτά δεν βρίσκονται στην πληθώρα, στην ποικιλία, τα ακριβά πράγματα που φέρνουν τον κορεσμό. «Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλά εν τω ευ το πολύ», έλεγαν οι αρχαίοι. Τότε σε κείνες τις αξέχαστες μέρες όλα είχαν γεύση και ομορφιά. Σήμερα είναι αδύνατον να νιώσει κανένας όπως τότε με την εκτέλεση των άπειρων συνταγών που κυκλοφορούν και διαφημίζονται και μιλούν για γεύσεις του παρελθόντος, για μεσογειακή για γαλλική και διεθνή κουζίνα και για εκλεπτυσμένα εξωτικά και πανάκριβα υλικά. Η σοφία του παρελθόντος μας διδάσκει πως «κάθε πράγμα στον καιρό του και τ’ αυγά το Μέγα Πάσχα». Έτσι ένα βαθύ πιάτο με κρετόσουπα με αυγολέμονο και άφθονο μυρωδάτο λεμόνι δεν συγκρίνεται με τίποτα άλλο παρά μόνο με μια ωραία μπριζόλα του γάλακτος ψημένη στα κάρβουνα. Μιλάμε για χειμώνα και η σούπα να’ ναι ζεστή. Και το καλοκαίρι, τι καλύτερο από μια ωραία κρύα σαλάτα «μ’ ούλα τα μυρωδικά», όπως διαλαλούσε ο μανάβης του τότε Ζαφείρης. Και σαν επιδόρπιο κρύο καρπούζι ή πεπόνι. Κρύο, όχι παγωμένο. Έτσι και τότε. Μαζί με όλα τα απλά ωραία υγιεινά και ωφέλιμα φαγητά, τα φτιαγμένα με μεράκι που αντικα θιστούσε τα πλούσια υλικά του σήμερα, το δροσερό από μυρωδάτο πεπόνι παγωτό του παγωτατζή της γειτονιάς, που σερβιριζόταν επί τόπου μαζί με το ανάλογο τραγουδάκι στους μπόμπιρες που περίμεναν στη σειρά , δεν συγκρινόταν με τίποτα άλλο παρά μόνο με μια φέτα δροσερό καρπούζι . Άλλωστε το’ λεγε και ο παγωτατζής Είναι και κρύο και μπούζι Γλυκό σαν το καρπούζι. Είναι και παγωμένο Κι απ’ το βουνό φερμένο!
όσα ακούει η πλατεία γράφει ο Σταύρος Βαλτάς
Αυτοβιογραφία
Τέλειωσε άλλο ένα καλοκαίρι, ένα καλοκαίρι παράξενο, με τους μετανάστες στις παραλίες, με τους μετανάστες στους δρόμους μέσα στο λιοπύρι, με τους μετανάστες ατάκτως ερριμμένοι να στενάζουν στην προκυμαία της Μυτιλήνης, περιμένοντας το πλοίο της ελπίδας για τη συνέχιση του ταξιδιού τους στην Εσπερία! Με διαφορετικούς προορισμούς και στόχους, οι πελαργοί, τα χελιδόνια και εμείς, αφήσαμε την Καλλονή, αφήσαμε τη Λέσβο, με την υπόσχεση του χρόνου να ξανασμίξουμε πάλι στον γενέθλιο τόπο, στα αγιασμένα χώματα των προγόνων μας! Τέλειωσε άλλο ένα καλοκαίρι, ένα μικρό καλοκαίρι, φτωχό καλοκαίρι, που έγινε φτωχότερο με τον χαμό του παπά Στρατή Δήμου, του μπαμπά Νουρ των μεταναστών που θα πει «πατέρας από φως»! Άφησε την τελευταία του πνοή στα 57 του χρόνια. Αφήνει κληρονομιά την «Αγκαλιά», την ΜΚΟ οργάνωση που βοήθησε χιλιάδες μετανάστες αλλά και ντόπιους που είχαν ανάγκη, τα τελευταία χρόνια. Πάνω απ’ όλα όμως, αφήνει κληρονομιά το παράδειγμά του να γίνουμε καλύτεροι και δικαιότεροι άνθρωποι σ΄ έναν βαθιά άδικο κόσμο. Πέταξε λοιπόν για τον παράδεισο, ο παπα Στρατής που στη σύντομη ζωή του έκανε πράξη τον θεμέλιο λίθο της χριστιανικής θρησκείας, το «Αγαπάτε Αλλήλους»! Έτσι τέλειωσε άλλο ένα καλοκαίρι!
ΣΚΕΨΕΙΣ ΑΝΤΙΚΡΙΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ
ΤΟ ΤΣΙΜΕΝΤΟ ΠΟΥ ΣΚΕΠΑΖΕΙ ΤΗ ΜΝΗΜΗ Ομολογουμένως στην Καλλονή έπεσε πολύ τσιμέντο! Ο Αχερώνας σκεπάστηκε, οι λεύκες στην κοίτη του κόπηκαν, το ίδιο και τα πλατάνια, δεν μιλάμε βέβαια για τα μικρότερα, τις λυγαριές και τις καλαμιές! Όλα τα σκέπασε το τσιμέντο! Το τσιμέντο έφτιαξε την πλατεία, που άλλαξε την όψη της πόλης (τρομάρα μας) και όλα αυτά που σκέπασε με τον χρόνο
10
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
Τα πουλιά υπερασπίστηκ αν τα λάθη μου κάνοντας κύκλους στα εντός, εκτός και επί τα αυτά της ζωής μου. Τα πρωινά, κελαηδούσα ν την Ωρ μήπως και μετανιώσω αιότητα, για όσα έκανα. Κι εγώ, μέχρι τον «τελευταίο χα ιρετισμό» να επιμένω την ατραγούδιστη πλευρά των τραγουδιών ν’ αποκαλύψω. Από τη συλλογή «Ο Κύ κλος της Κοντινής Ξαδέλφ ης»
Φαίδων Θεοφίλου
ξεχάστηκαν! Οι άνθρωποι όμως που πέρασαν από το ποτάμι; Οι άνθρωποι που πέρασαν και «φιλοξενήθηκαν» στην κοίτη του; Μπορεί το τσιμέντο να σκεπάσει τη θύμηση αυτών των ανθρώπων; Στη φωτογραφία (την οποία κάπου είχα δει πριν χρόνια και που τυχαία έπεσε στα χέρια μου) Καλλονή, Σεπτέμβριος του 1922, διακρίνουμε τη θλίψη, την απόγνωση και τον πόνο αποτυπωμένο σε κάθε προσφυγικό πρόσωπο. Τις μεγάλες πέτρες του ποταμού να οριοθετούν μαζί με τη λεύκα τον ζωτικό χώρο της οικογένειας και να χρησιμοποιούνται σαν καθίσματα. Τις εικόνες των αγίων, κρεμασμένες στις πέτρες της όχθης, (κρηπίδωμα) κάτω από το μουράγιο, με τα όρια του χωμάτινου δρόμου που μόλις διακρίνονται. Στο κατακόρυφο κρηπίδωμα του ποταμού, διακρίνεται επίσης κρεμασμένο ένα καλάθι, που πρέπει να περιείχε ψωμί και άλλα τρόφιμα. Στη ρίζα της λεύκας διακρίνεται μπακιρένιο σκεύος, που περιέχει νερό, μια κούπα και λίγο πιο πέρα μια λεκάνη. Από την οικογένεια αυτή λείπουν οι άντρες που ας αφήσουμε την φαντασία μας να τους ψάξει: Λεπίδι; «Αμελέ ταμπουρού»; ή επό-
μενο πλοίο (στην καλύτερη περίπτωση)! Το μόνο ευχάριστο είναι ότι ο χείμαρρος ήταν ξερός ακόμα από το καλοκαίρι και μπόρεσε να φιλοξενήσει για λίγο τους πρόσφυγες. Αυτά, για να μη καλύπτει το τσιμέντο και τη μνήμη!
ΣΚΕΨΕΙΣ ΑΝΤΙΚΡΙΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ
ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΤΣΙΜΕΝΤΟ Στη φωτογραφία Καλλονή, Σεπτέμβριος του 2015, διακρίνουμε την ηρεμία, την καρτερικότητα, αλλά και την κούραση αποτυπωμένη στο πρόσωπο των μεταναστών. Τα υπάρχοντά τους μέσα σε σύγχρονα σακβουαγιάζ, υποστρώματα, πλαστικά μπουκάλια με εμφιαλωμένο νερό και κινητά τηλέφωνα στα χέρια! Οι περισσότεροι είναι νέοι σε ηλικία που ξέφυγαν από το λεπίδι του πολέμου και κοιτάζουν το μέλλον τους, στις πόλεις της Εσπερίας. Οι διαφορές των δύο φωτογραφιών πολλές, βεβαίως μεσολάβησε σχεδόν ένας αιώνας που βελτίωσε ομολογουμένως πολλά επουσιώδη. Η ουσία όμως που λέγεται πόλεμος, που λέγεται προσφυγιά, δεν άλλαξε καθόλου! Πλην... του τσιμέντου της πλατείας που σκεπάζει τώρα πια τον Αχερώνα! Ελπίζουμε να μην σκεπάζει και την μνήμη μας!
ΛΟΥΚΕΤΑ! Με λίγα λόγια γραμμένα στην κλειστή πόρτα του μαγαζιού του στην Αρίσβη, ο λαϊκός ποιητής Μιχάλης Σαμαράς περιγράφει την αιτία των «λουκέτων» όπως την αισθάνεται ο ίδιος!
ΕΔΕΣΜΑΤΑ ΜΟΝΑΔΙΚΑ Ένα ταξίδι στη γεύση, ένα ταξίδι στο νησί! Το καλοκαίρι στη Λέσβο αναζητάμε τις γεύσεις που αναπολούμε έναν ολόκληρο χρόνο μακριά της! Αρχίζουμε με το κισκέκ και τον τραχανά! (φρέσκο)
Παρασκευή του κισκέκ στα Παπιανά 14/08/15 . Εξ αριστερών προς τα δεξιά: Ευστρατιος Ρουμελιωτης, Τούμπαζόγλου Γιώργος, Στέλιος Ψαραδελλης, Σταύρος Βαλτάς, Παναγιώτης Ιωάννου, Ιγνάτιος Πάντας και Γιάννης Βακιρλής. Την φωτογραφία τράβηξε ο Γρηγόρης Τσουμαρης.
μια πανδαισία γεύσης και παράδοσης! Προχωράμε στις σύγχρονες γεύσεις, στο κρέας και στο ψάρι! Το «λεπίδι» που βρίσκεις στην Καλλονή δεν το βρίσκεις πουθενά! Τα κταβέλια (μικρά σκυλοψαράκια, μέγεθος μεγάλου γαύρου, τηγανητά), που βρίσκεις στα ΒΑ και Α παράλια του νησιού, δεν τα βρίσκεις όπου κι’ αν πας! Βέβαια όλα αυτά μπορείς να τα συνοδεύσεις με τα μοναδικά παστά ψάρια, τη μοναδική σαρδέλα Καλλονής, τους κολιούς, τον γαύρο καί τη μαρίδα (σμαρίδα). Ακόμα και μέλαινα παστή δοκιμάσαμε στο Γενί Λιμάνι (Λιμάνι της Κάπης) και ήταν καταπληκτική! Για ποτό δεν το συζητάμε... ούζο με χίλια... και πάνε τα καραφάκια σύννεφο! Άντε στην υγειά μας και του χρόνου!
ΥΓ. 1. Είμαι τυχερός, δύο βιβλία πρόλαβα και διάβασα το καλοκαίρι που πραγματικά άξιζαν. Το «Αϊβαλί» του Αντώνη Νικολόπουλου Soloup και τα «Καλλονιάτικα παραμύθια» του Στρατή Μισγίρη. Έπεσαν στα χέρια μου λοιπόν, δύο διαμάντια! Όσο αφορά τα παραμύθια, (που συνήθως τα συνδιάζουμε με τζάκι και χειμώνα), καλοκαιριάτικα με 40ο θερμοκρασία, σας διαβεβαιώνω ότι με δρόσισαν! Απίστευτα πέρασα με τα δυό αυτά βιβλία συντροφιά, που με ταξίδεψαν στο Αϊβαλί το ένα και στα απέραντα όρια της Καλλονιάτικης φαντασίας το άλλο. Επειδή τα παραμύθια έχουν συνδυαστεί με τον χειμώνα, θα το ξαναδιαβάσω, για να μην πω ότι μ’ αυτό θα ξεχειμωνιάσω! 2. Μ’ αυτά και με τούτα μπήκαμε για τα καλά στο φθινόπωρο,
γρήγορα περνά ο καιρός... Τα μερομήνια προβλέπουν για φέτος γερό χειμώνα Γενάρη και Μάρτη και ακόμα χειρότερο τον Φλεβάρη που είναι και δίσεκτος! Δε βαριέστε την υγειά μας να ‘χουμε και καλώς να ορίσει! Καλό φθινόπωρο Καλλονιάτες όπου κι αν είστε!
Αιγαιοπελαγίτικοι Αγώνες Στίβου Οι Αιγαιοπελαγίτικοι Αγώνες Στίβου αποτελούν τον σημαντικότερο περιφερειακό αγωνιστικό θεσμό στίβου στη χώρα μας και τον παλαιότερο στον Αιγαιοπελαγίτικο χώρο. Για πρώτη φορά στην Καλλονή έγιναν το 2000 στο νεόδμητο στάδιο γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία, ευρείας δε προβολής έτυχαν αθλητές των τοπικών συλλόγων. Οι Αιγαιοπελαγίτικοι Αγώνες Στίβου διεξάγονται ανελλιπώς τριάντα και πλέον έτη, με συνέπεια τη δημιουργία ενός δικτύου σύγχρονων αθλητικών εγκαταστάσεων σ’ όλη την έκταση του νησιωτικού συμπλέγματος του Αρχιπελάγους. Επιπλέον αποτέλεσαν αιτία δημιουργίας αθλητικών σωματίων με πανελλήνιες διακρίσεις, αλλά και την ανάδειξη πολλών Ολυμπιονικών, Παγκόσμιων πρωταθλητών, εκατοντάδων μελών Εθνικών ομάδων διαφόρων κατηγοριών. Είναι απορίας άξιο ότι από τους τέσσερις θεσμούς που διεξάγονται σε ετήσια βάση (ιστιοπλοϊκοί, κωπηλατικοί και θεατρικοί) αγώνες, μόνο οι αγώνες Στίβου ματαιώθηκαν. Δεν θα ερευνήσουμε γιατί ανατέθηκαν στη Ρόδο και όχι στη Λέσβο (διενέργεια στάδιο Καλλονής), ελπίζοντας ότι το τρέχον έτος θα επανέλθουν κανονικά στο φιλόξενο στάδιο Καλλονής. Δημήτρης Κουτρουλής
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
11
τα πολιτιστικά του καλοκαιριού 20Ι5 μετανάστεςθέατρομονοπάτια
[αφιέρωμα]
12
Φέτος οι εκδηλώσεις του καλοκαιριού ξεκίνησαν απ’ την ανάγκη μας να δώσουμε το παρόν στην τοπική κοινωνία που αντιμετώπισε χωρίς να είναι προετοιμασμένη το σοβαρό ζήτημα ενός συνεχούς κύματος μεταναστών. Βέβαια, η πραγματικότητα ξεπερνά κάθε σκέψη και φαντασία. Ζήσαμε όλοι το καλοκαίρι το δράμα των ξεριζωμένων απ’ τον πόλεμο ανθρώπων, ήρθαν στο μυαλό μας μνήμες προσφυγιάς. Λιτή και ουσιαστική η εκδήλωσή μας για τους μετανάστες «Όπως τότε και τώρα». Μια τελετή όπου τον πρώτο και τελευταίο λόγο είχε η «Αγκαλιά» με τον αείμνηστο παπαΣτρατή. Κι ας μην ήρθε πολύς κόσμος. Όσοι παρευρέθηκαν άκουσαν, αισθάνθηκαν, δυνάμωσαν την ανθρωπιά τους. Την άλλη φορά θα είμαστε περισσότεροι...
Η θεατρική μας σάτιρα «Κόφτου τα φτερά» ήρθε να ψυχαγωγήσει τόσο τους Καλλονιάτες, όσο και τους φίλους μας απ’ τα γύρω χωριά. Κι ας ήταν σκληρό και πικρό το θέμα της, η κρίση στη ζωή μας. «Μια κριτική ματιά στη Νέα Τάξη πραγμάτων που τα τελευταία χρόνια ενέσκηψε στη χώρα μας μέσα από κωμικοτραγικές καταστάσεις που συμβαίνουν στη Λέσβο». Εμείς οι Μυτιληνιοί ξέρουμε να διακωμωδούμε τα δυσάρεστα, να γελάμε ξορκίζοντας «το κακό». Για μια ακόμη φορά έλαμψαν οι ηθοποιοί μας με τη φυσική και ψυχική τους ομορφιά, και βέβαια τη συλλογικότητα της δουλειάς τους. Σε μια μουσικο-θεατρική παράσταση που αποκάλυψε τον πλούτο των εκφραστικών τους μέσων, αφού στην υποκριτική προστέθηκε η ερμηνεία τραγουδιού.
Η τελευταία μας εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στη δράση στο νησί μας του φυσιολατρικού συλλόγου Βριλησσός. Βασικός σκοπός του συλλόγου είναι η γνωριμία με την ελληνική φύση, η ανάπτυξη φυσιολατρικού πνεύματος και η αναζήτηση πολιτιστικών διαδρομών. Η δραστηριότητά του είναι αποτέλεσμα της εθελοντικής προσφοράς των ανθρώπων που τον απαρτίζουν. Ο «Βριλησσός» ήρθε στη Λέσβο ύστερα από πρόσκληση του Συλλόγου Καλλονιατών για το διάστημα από 21 έως 31 Αυγούστου 2015 και, σε συνεργασία με τον Δήμο Λέσβου, τη Μονή Λειμώνος, την ΟΛΣΑ και άλλους τοπικούς φορείς (Ομάδα Εθελοντικής δράσης Καλλονής, ΜΚΟ «Αγκαλιά», Περιπατητική Ένωση «Αγούδορας»), πραγματοποίησε τον καθαρισμό, διάνοιξη-σηματοδότηση-συντήρηση και ψηφιακή χαρτογράφηση (GPS) δύο μονοπατιών στην ευρύτερη περιοχή της Μονής Λειμώνος καθώς και ενός στην περιοχή Κλοπεδής της Αγίας Παρασκευής. Στην εκδήλωσή μας «Χαράσσοντας τα μονοπάτια της Καλλονής» τόσο ο πρόεδρος του «Βριλησσού», όσο και μέλη του περιέγραψαν τις φάσεις και τις δυσκολίες της δουλειάς τους, μας έδειξαν βίντεο με τις δραστηριότητές τους, οι οποίες αγκάλιασαν ακόμη και προβλήματα των προσφύγων, αναδεικνύοντας το πώς η κοινωνική ευαισθησία χαρακτηρίζει αυτό που ονομάζουμε «πολιτισμό». Η παρουσία της εθελοντικής ομάδας θα βοηθήσει την προώθηση του εναλλακτικού τουρισμού στο νησί, γι’ αυτό πρέπει να στηρίξουμε αυτή την προσπάθεια, η οποία είναι η πρώτη που πραγματοποιείται στη Λέσβο και σχεδιάζεται να λειτουργήσει πιλοτικά με την προοπτική επέκτασής της σε συνεργασία με τον Δήμο Μυτιλήνης και σε άλλες τοπικές εθελοντικές ομάδες. Αντιγόνη Μώρου
ε τ ό τ ς ω «Όπ και τώρα!» Την Τετάρτη 12 Αυγούστου 2015, πραγματοποιήθηκε στην Καλλονή εκδήλωση από τον Σύλλογο Καλλονιατών, η οποία χαρακτηρίστηκε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις του καλοκαιριού στη Λέσβο. (12.09.2015 εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ), με αφορμή το μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Συρία και άλλες χώρες της Ανατολής. Στον χαιρετισμό του ο πρόεδρος του συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου Σταύρος Βαλτάς τόνισε μεταξύ των άλλων: «Έξω από την πόρτα του σπιτιού μας, στέκουν ανθρώπινα ναυάγια άνθρωποι που ξερνά το Αιγαίο, άνθρωποι που κάνουν την ίδια διαδρομή που έκαναν οι πρόγονοί μας από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι το τραγικό 1922, άνθρωποι ατάκτως ερριμμένοι που στενάζουν στην προκυμαία της Μυτιλήνης και σε άλλες παραλίες του νησιού, έρμαια της ίδιας υψηλής στρατηγικής που έκανε τις πατρίδες τους συντρίμμια και τη δική μας προτεκτοράτο». Επίσης αναφερόμενος στον απόντα λόγω προβλημάτων υγείας παπα Στρατή Δήμου, είπε: «Δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον συμμαθητή μου, πρωτοπόρο παπα Στρατή Δήμου,και στη ζεστή και στοργική «Αγκαλιά» του, που με τη δράση της κάνει πράξη τον θεμέλιο λίθο της χριστιανικής θρησκείας, το «Αγαπάτε Αλλήλους!» Ο εκπρόσωπος της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Αγκαλιά», Γιώργος Τυρίκος- Εργάς, στην ομιλία του σημείωσε μεταξύ άλλων: «Η αγκαλιά λειτουργεί εδώ και δέκα χρόνια. Επίσημα έχουμε συσταθεί από το 2008 και ας σημειωθεί ότι, αντίθετα από άλλες μεγάλες ΜΚΟ, δεν δεχόμαστε καμία βοήθεια από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους. Δουλεύουμε με προσφορές ανθρώπων που παρακολουθούν το έργο μας και πολλοί από αυτούς έρχονται και βλέπουν τι κάνουμε. Εάν έλθετε ένα βράδυ να μοιράσουμε μαζί φαγητό και δείτε τις συνθήκες που επικρατούν, πιστεύω ότι θα δείξετε κατανόηση για το θέμα των προσφύγων. Στην «Αγκαλιά» δουλεύουμε με ντόπιους και ξένους εθελοντές και υπολογίζουμε ότι στα χρόνια της λειτουργίας μας, έχουμε βοηθήσει-περιθάλψει περισσότερα από δέκα χιλιάδες άτομα. Είναι ενδεικτικό ότι από τα άτομα αυτά οι 5,5 χιλιάδες έχουν περάσει από την «Αγκαλιά» τους τρεις τελευταίους μήνες». Ο ομιλητής αναφέρθηκε επίσης σε μια δραματική οικογενειακή του ιστορία λέγοντας: «Κατάγομαι από την Κάλυμνο, η οποία το 1943 ήταν σε γερμανική κατοχή αμέσως μετά την ιταλική. Η γιαγιά μου, η Ελένη Παύλου, ήταν τότε 6 χρόνων και με τη μητέρα της, τη θεία της και την εξαδέλφη της, εξαιτίας των βομβαρδισμών από τους συμμάχους της Ελλάδας, που βομβάρδιζαν αδιάκριτα, πούλησαν ό,τι είχαν και με χρυσές λίρες και χρυσαφικά πλήρωσαν ντόπιους Έλληνες δουλέμπορους από την Κάλυμνο και την Κω και πέρασαν απέναντι στην Αλικαρνασσό απ’ όπου πήγαν με τα πόδια στη Συρία και μείνανε 6 χρόνια εκεί και στη Γάζα. Η γιαγιά μου πάντα θυμάται ότι παρότι αρχικά έμειναν σε κατώι της οικογένειας Σύρων, που τους περιέθαλψε, δεν τους έλειψε ποτέ το φαγητό. Όταν ήρθαν οι πρώτοι πρόσφυγες από τη Συρία και τη Γάζα στην Κάλυμνο, εκείνη ηλικιωμένη και ταλαιπωρημένη σηκώθηκε από το κρεβάτι της, αγόρασε σταφύλια και τους τα πρόσφερε, χαιρετίζοντάς τους στα αραβικά». Στην εκδήλωση μίλησε εκ μέρους του Λιμεναρχείου Λέσβου η Καλλονιά-
τισσα ανθυποπλοίαρχος του Λιμεναρχείου Μυτιλήνης, Ελένη Κέλμαλη, παραθέτοντας μαζί με αποκαλυπτικές εικόνες τα εξής εντυπωσιακά στοιχεία: «Τη φετινή χρονιά οι ροές μεταναστών και προσφύγων σημειώνουν αλματώδη αύξηση. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι είχαμε τις εξής αφίξεις ατόμων κατά τους τρείς τελευταίους μήνες: Μάιος 8,110, Ιούνιος 15.524 και Ιούλιος 23.014, ενώ στους αντίστοιχους μήνες πέρυσι είχαμε συνολικά 2.388 αφίξεις. Από την αρχή της χρονιάς, από τις 140.000 περίπου αφίξεις στην Ελλάδα, οι 75.000 έγιναν στη Λέσβο». Στο τέλος της άρτια οργανωμένης εκδήλωσης προβλήθηκε η ταινία μικρού μήκους «Γράμματα από την Αμερική», σχετική με τη μετανάστευση των Ελλήνων στα δύσκολα χρόνια πριν από τον πρώτο βαλκανικό πόλεμο του 1912, που διέθεσε αφιλοκερδώς ο διακεκριμένος Λέσβιος σκηνοθέτης, Λάκης Παπαστάθης. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Γ.Γραμματέας της Ο.Λ.Σ.Α. Μανώλης Παπουτσής, με εύστοχες παρατηρήσεις στην συζήτηση που ακολούθησε, και η πρόεδρος του Συλλόγου Πετριανών Μαριάννα Θωμά. Σ.Ξ.Β.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΤΗΝ «ΑΓΚΑΛΙΑ» Nα βάζεις στο χέρι Σύρου πρόσφυγα πενήντα ευρώ κι εκείνος να μη τα δέχεται με τίποτα λέγοντας «Εγώ είμαι ένας, θα τα καταφέρω, δώσε τα σε μια οικογένεια». Να συζητάς νύχτα στην «Αγκαλιά» που δεν έχει ρεύμα για την «Καρδιά του Σκότους» του Κόνραντ, παρέα με Πακιστανό καθηγητή Αγγλικής Φιλολογίας από το Πανεπιστήμιο της Λαχώρης. Να σου απαγγέλλει νεαρός Αφγανός στίχους της Σαπφούς και να σου λέει πως λυπάται που ήρθε βρώμικος πρόσφυγας στο νησί της. Να στέκεσαι σαν μαλάκας ακούγοντας από νεαρό Παλαιστίνιο μηχανικό-μηχανολόγο για τον Ηρόστρατο και τις υδραυλικές του μελέτες. Να τρως χοντρή ήττα στο σκάκι (τέσσερις φορές απανωτά) από δεκαπεντάχρονο από τη Σρι Λάνκα... Να λαμβάνεις με το ταχυδρομείο δεκάδες δέματα με τακτοποιημένα ρουχαλάκια από όλο τον πλανήτη και με σημειώματα «Υπομονή», «Βαστάτε». Σταγόνα στον ωκεανό, μα σταγόνα. Να έρχεται ο μεροκαματιάρης, στην ηλικία σου και να σου δίνει μια τσάντα αναλγητικά που αγόρασε κάνοντας έρανο στη δουλειά του και να έχουν τσοντάρει όλοι. Να σχολάει dj από τη νυχτερινή του βάρδια σε μπαρ, να τον πετυχαίνεις εφτά η ώρα το πρωί ξενύχτη και να σου δίνει εβδομήντα ευρώ, ό,τι έβγαλε ολόκληρο το βράδυ «για να βοηθήσω τους ανθρώπους» και να φεύγει χαμογελώντας κάνοντας και μια σούζα. Να μην ξέρεις να εξηγήσεις στον παππού από το Χαλέπι πως αυτό που πάτησε βγαίνοντας από τη βάρκα είναι αχινός, να μη ξέρεις τη λέξη στα αγγλικά και να πετάγεται μια στρουμπουλή κοπελίτσα και να σε ταπώνει με προφορά χαμογελώντας «sea urchin!» Να έρχεται Έλληνας μετανάστης από Γερμανία και να σου λέει πεταχτά, ενώ χάνεσαι, πως θα πάει να προπληρώσει φρούτα και να καταλαβαίνεις πως σου πλήρωσε τα φρούτα όλου του επόμενου μήνα και βάλε και να μην ξέρεις καν το όνομά του να πεις ευχαριστώ. Να σου στέλνει μήνυμα ο Σύριος με την υπέροχη οικογένεια που πέρασε από την Αγκαλιά πριν ένα μήνα και να σου λέει «Είμαστε Γερμανία, τα καταφέραμε, είμαστε ζωντανοί». Είπα να μην κάνω άλλη ανάρτηση γι’ αυτή την εβδομάδα, μα τέτοια πράγματα, αν δεν τα μοιραστώ, θα σκάσω... Καταστάσεις που δεν είχαμε τη δύναμη να φανταστούμε. Αλήθεια δεν έχω δικαίωμα να μην πω τι ζούμε, τα καλά και τα κακά, δεν έχω το δικαίωμα... ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΥΡΙΚΟΣ- ΕΡΓΑΣ
ταξίδιστημυτιλήνη
[αφιέρωμα]
> της Ράνιας Βαλτά 6:30 πμ το πλοίο φτάνει στο λιμάνι της Μυτιλήνης. Οι καλοκαιρινές διακοπές μου ξεκινούν. Ανυπομονώ να επισκεφτώ το νησί μου, με τις όμορφες παραλίες, το καλό φαγητό, και τους ανοιχτόκαρδους ανθρώπους και να ξεκουραστώ από έναν δύσκολο χειμώνα. Με τη χαρά ζωγραφισμένη στο πρόσωπο και τη βαλίτσα μου ανά χείρας αποβιβάζομαι και αποφασίζω να περπατήσω μέχρι το τελωνείο της Μυτιλήνης. Η βόλτα στα Τσαμάκια μου άρεσε από τότε που ήμουν μικρή, όταν οι γονείς μου με πήγαιναν να δω το άγαλμα της ελευθερίας. Να το λοιπόν, στέκει μπροστά μου. Η γυναίκα με το μακρύ φόρεμα που χορεύει παρασυρμένο απ τον άνεμο και με τον πυρσό υψωμένο στο δεξί της χέρι με καλωσορίζει στο νησί. Την ανταμώνω και εγώ με χαμόγελο και χάνομαι για λίγο κοιτάζοντας τα πρωινά χρώματα του ουρανού. Τα μάτια μου δεν έχουν συνηθίσει ακομα στο φως της μέρας και εξαιτίας της κούρασης μου απ το βραδινό ταξίδι δεν αντιλαμβάνομαι αμέσως τι υπάρχει κάτω απ το άγαλμα... Βλέπω λογιών λογιών χρώματα και ανθρώπινες σκιές. Πλησιάζω με γοργό βήμα και κάπου εκεί το χαμόγελό μου ξεθωριάζει. Βλέπω δεκάδες πρόσφυγες, γυναίκες με μωρά στην αγκαλιά, ταλαιπωρημένους άντρες και ηλικιωμένους να κάθονται γύρω απ το άγαλμα της ελευθερίας. Το άγαλμα της ελευθερίας φιλοτεχνήθηκε το 1930, δημιουργός του φέρεται να είναι ο γλύπτης Γρηγόριος Ζευγώλης, ενώ το σχέδιο επιμελήθηκε ο Λέσβιος ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης. Το1930, 8 χρόνια μετά τον Β’ διωγμό του ελληνισμού απ τα μικρασιατικά παράλια, 8 χρονια μετά απ’ την τραγωδία της μικρασιατικής καταστροφής. Οι πρόσφυγες το 1930 δεν είχαν προλάβει βέβαια ακόμα να ενσωματωθούν πλήρως. Τα προβλήματα της εγκατάστασης, των ασθενειών και της επιφυλακτικότητας απ τους ντόπιους εξακολουθούσαν να υπάρχουν και η πλήρη ενσωμάτωση έφτασε τελικά τις κρίσιμες στιγμές του 1940. Σήμερα αυτές οι χιλιάδες ψυχές που έρχονται στο νησί μας, δεν διαφέρουν πολύ από εκείνους τους πρόσφυγες. Μπορεί να μην μιλάμε την ίδια γλώσσα και να μην έχουμε κοινή καταγωγή, αλλά είναι άνθρωποι δυστυχισμένοι και κατατρεγμένοι που δεν επέλεξαν την μοίρα τους. Κάνουν ένα μεγάλο ταξίδι προς την ελευθερία, την οποία πιθανόν δεν θα ανταμώσουν. Και το ταξίδι αυτό έχει ως πρώτο σταθμό το άγαλμα της ελευθερίας στο λιμάνι της Μυτιλήνης.
Η γνωριμία μου με την Ροούζ Οι διακοπές στο νησί έφτασαν στο τέλος τους και να με πάλι μετά από μια εβδομάδα ξεκούρασης πίσω στο λιμάνι για να πάρω το δρόμο του γυρισμού. Στη μπουκαπορτα του πλοίου τα λογίων λογίων χρώματα και οι ανθρώπινες σκιες που συνάντησα στο άγαλμα της ελευθερίας πήραν σάρκα και οστα. Έγιναν άνθρωποι που επιβιβάζονται όπως και εγώ στο πλοίο με την άδεια παραμονής και τα εισητήρια τους στο χέρι. Η ουρά για το πλοίο τεράστια αλλά οι συνταξιδιωτες μου ήταν υπομονετικοί και ευδιάθετοι. Παρέες παρέες μιλούσαν μεταξύ τους γελούσαν και περίμε-
14
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
Από το «ελευθερία ισότητα αδερφοσύνη» στο «άγαλμα της ελευθερίας» ναν. Μπήκα στο πλοίο και εκατσα στη θέση μου. Είδα γύρω μου ανθρώπους να δυσανασχετούν για τους πρόσφυγες, να θέλουν να απομονωθούν, να προσέχουν υπερβολικά τα υπάρχοντά τους και άλλα. Λίγο έξω απ τη Χίο με πλησίασε ένα γελαστό κοριτσάκι σήκωσα την τσάντα μου για να κάτσει δίπλα μου. Ηταν η Ροούζ. Κάθισε δίπλα μου, με ρώτησε στα αγγλικά το όνομά μου, την ηλικία μου και την καταγωγή μου. Ήταν δέκα χρονών. Τα ματάκια της έλαμπαν. Είχε διάθεση για παιχνίδι όπως κάθε παιδί στην ηλικία της. Μου είπε ότι ζούσε στη Συρία. Γίναμε φίλες. Πάνω στην κουβέντα έφυγε από δίπλα μου και γύρισε με τη μαμά της. Ήθελε να γνωρίσει τη φίλη της κόρης της. Μου έδωσε το χέρι της και κάθισε δίπλα μου. Γνωριστήκαμε. Μου είπε ότι ταξιδεύει για την Γερμανία. Θα διασχίσει την Ελλάδα τα Σκόπια και άλλες ευρωπαϊκές χώρες περπατώντας μέχρι να φτάσει εκεί. Μου είπε ότι κατάγεται απ την Παλαιστίνη αλλά έφυγε από κει με τον άντρα της για να σπουδάσουν αραβική φιλολογία. Μου έδειξε φωτογραφίες του γιου της που ζει στη Γερμανία, των συγγενών της και του σπιτιού της. Ο γιος της ζει δύο χρόνια τώρα στη Γερμανία και έχει αρραβωνιαστεί εκεί. Ο άντρας της πολεμάει στη Συρία. Το πιο σοκαριστικό ήταν η εικόνα του σπιτιού τους μισογκρεμισμενου με κάνες όπλων να ξεπροβάλλουν απ τα παράθυρα. Το ακόμα πιο σοκαριστικό είναι ότι τις εικόνες αυτές μου τις έδειχναν μάνα και κόρη με απόλυτη φυσικότητα. Είχαν συνηθίσει την τραγωδία, είχαν εξοικειωθεί μαζί της. Δεν θρηνούσαν, δεν δάκρυζαν. Και στη σκέψη της νέας τους ζωή στη Γερμανία χαμογελούσαν. Η φίλη μου έφυγε και ξαναγύρισε με ενα κινητό βγάλαμε φωτογραφίες μου είπε ότι έχει κάνει πολλούς φίλους και ότι θα κάνει και άλλους μέχρι τη Γερμανία. Και μετά από λίγο μοιράστηκε το γεύμα της μαζί μου.
Αυτή ήταν η δεκάχρονή μου φίλη 10.000.000 Σύριοι ο μισός πληθυσμός της Συρίας έχει πάρει το δρόμο της ξενιτιάς. Ο εμφύλιος έχει πάρει μέχρι σήμερα στη δίνη του 240.000 ανθρώπους εκ των οποίων τα 11.000 είναι παιδιά σαν την Ρόουζ. Ας βοηθήσουμε όσο μπορούμε τους πρόσφυγες που περνούν απ τη χώρα μας για να βρουν την Ιθάκη τους και ας σταθούμε λιγότερο επιφυλακτικοί απ ότι στο παρελθόν. Σίγουρα ακόμα και εν καιρώ κρίσης τα μέσα που διαθέτουμε είναι πιο πολλά και πιο αποτελεσματικά από αυτά του 1922. Οι Έλληνες και ειδικά οι Λέσβιοι γνωρίζουμε από προσφυγιά και δεν πρέπει να λησμονούμε την ιστορία μας. Γνωρίζουμε επίσης τι θυσίες κάνει ο άνθρωπος και τι δύναμη αποκτά μια χούφτα ανθρώπων για να κερδίσουν την ελευθερία τους.
Αναγνωρισμένη από το κράτος (ΦΕΚ 1434/Β/10-07-2015)
τείς
τρόπος να εκφρασ
• Το Δώρο της μουσικής ανήκει σε όλους, κατακτήστε το στη Μουσική Σχολή Καλλονής Λέσβου. • Τα παιδιά μυούνται στη μαγεία της μουσικής, με προπαιδεία από την ηλικία των τεσσάρων έως επτά ετών. • Οι νέοι προετοιμάζονται για τα τμήματα μουσικών σπουδών ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων. • Εκμάθηση κλασσικών παραδοσιακών και σύγχρονων μουσικών οργάνων. • Θεωρία της μουσικής, ιστορία, μορφολογία, οργανογνωσία, σολφέζ, ντικτέ, ανώτερα θεωρητικά, Βυζαντινή Εκκλησιαστική μουσική, χορωδίες και οργανικά σύνολα.
Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2253024760, 6945614487 Ώρες Λειτουργίας: Δευτέρα - Παρασκευή: 11.30 - 13.30 και 15.30 - 21.00 και Σάββατα: 10.00 - 14.00
[αφιέρωμα]
. . . ε ν ύ ο κ όσα α α ι ν ή κ σ α ρ α τα π Εύθυμα και σοβαρά απ’ την καλοκαιρινή θεατρική μας παράσταση
Σ
ε μια Λέσβο παράξενη φέτος, με τους μετανάστες στις παραλίες να πετούν τα πορτοκαλί γιλέκα και να σηκώνουν το βλέμα τους στον ουρανό νιώθοντας ευλογημένοι που πάτησαν γη. Τους τουρίστες, Τούρκοι οι περισσότεροι, να συνεχίζουν ανενόχλητοι τις διακοπές τους. Τις αντοχές των κατοίκων του νησιού από την πεντάχρονη λιτότητα να δοκιμάζονταν συνεχώς… Ενώ τον σουρεαλισμό αυτόν «εκτόξευαν» στιγμές, όπως αυτή που ταλαιπωρημένοι μετανάστες περπατούσαν κάτω από τον ήλιο προς Μυτιλήνη ή προς Καλλονή χωρίς καμμία βοήθεια, με τους ντόπιους και τους τουρίστες να τούς προσπερνούν αδιάφορα.
16
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
Παράλληλες ζωές, διαφορετικά ζητούμενα, ετερόκλητες εικόνες και εμείς μέσα στον καλοκαιρινό καύσωνα να κάνουμε πρόβες για να ανεβάσουμε την αναβληθήσα από πέρυσι θεατρική παράσταση, στον γενέθλιο τόπο μας, την Καλλονή. Το καθημερινό μας ραντεβού ήταν με την δύση του ήλιου, στην αυλή του Δημοτικού σχολείου Καλλονής, μπροστά από την κεντρική σκάλα που οδηγεί στο εσωτερικό του πανέμορφου αυτού οικήματος. Δεκαεννιά και τριάντα μαζευόμαστε όλοι, ερασιτέχνες ηθοποιοί με βερμούδες και παντόφλες, μουσικοί με τα όργανα, η σκηνοθέτης με τα χαρτιά της όρθια και εγώ πρόθυμος κάθε φορά να ντουμπλάρω τους απόντες στον ρόλο τους. Σε ένα εντελώς καλοκαιρινό σκηνικό, με ανέμελη διάθεση αλλά με πολλή όρεξη και κέφι η θεατρική ομάδα μας προετοίμαζε το θεατρικό έργο Κόφτου τα φτερά, που ανέβηκε τελικά στην Καλλονή στις 19 Αυγούστου 2015.
Θα αναφερθώ ονομαστικά στον καθένα συντελεστή της παράστασης και στο ρόλο του αρχίζοντας από τον μικρότερο, τον Παναγιώτη Χρυσίδη και στο ρόλο του το «Χρήμα», που έγραψε και ερμήνευσε ο ίδιος! Το μεγάλο ταλέντο είναι ο επιεικέστερος χαρακτηρισμός για έναν μαθητή που εισέπραξε τα περισσότερα χειροκροτήματα από τους διακόσιους και πλέον θεατές της παράστασης. ΧΡΗΜΑ: Λένε πως είμαι ο ίδιος ο σατανάς! Εγώ είμαι ένας απλός τρόπος συναλλαγής! Αν ήξερες πώς να με χρησιμοποιήσεις, ούτε φτώχεια ούτε πλούτος θα υπήρχε! Θα υπήρχε ευζωία και τότε ίσως να έφερνα την πραγματική ευτυχία… Αλλά εσείς οι άνθρωποι, που είστε και οι δημιουργοί μου, έχετε αυτή την τρομερή επιθυμία να διαφέρετε από τους άλλους! Είμαι πηγή του καλού, όταν ικανοποιώ τις ανάγκες σας και είμαι πηγή του κακού, όταν ικανοποιώ το αίσθημα της απληστίας σας! Μήπως εσείς οι ίδιοι με θέλετε κακό; Όταν δε ο Παναγιώτης ερμήνευσε το τραγούδι των Λ. Παπαδόπουλου - Γ. Χατζηνάσιου «Ο ανθρωπάκος», όρθιο το κοινό τον αποθέωσε! Για την Έφη Αλεξανδρή ήταν ο τρίτος χρόνος που ήταν μαζί μας, μια νεανική διακριτική παρουσία. Της ταίριαζε γάντι η ερμηνεία του ρόλου του δικαστή, ειδικά στην Γ΄Σκηνή, όπου αποκαλύπτει τον «εσωτερικό της κόσμο». ΔΙΚΑΣΤΗΣ: (Χτυπάει κουδούνα) Ησυχία, ησυχία! Πρέπει να δικάσω….αλλά τι να δικάσω. Να δικάσω τον Στρατή Να δικάσω τον Κώστα, την Ευρυδίκη Καλύτερα να δικάσω εμένα….. κι εγώ σαν κι αυτούς είμαι! Δικάστε εσείς Πάρτε το κουδούνι, πάρτε την έδρα… Εδώ θα σταθώ, στην Κλεάνθη Διαλεκτού που ταυτίστηκε τόσο πολύ με τον ρόλο της Ξένης Δύναμης και συγκεκριμένα με τη Γερμανίδα καγκελάριο, ώστε από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής της στη σκηνή να αναγνωρίζεται από το κοινό ως η Μέρκελ! Η ερμηνεία της
στα τραγούδια της παράστασης και του υπόλοιπου μουσικού προγράμματος μπορεί να χαρακτηριστεί επαγγελματική! ΞΕΝΗ ΔΥΝΑΜΗ: Μόνο στη χώγα αυτή γίνονται αυτά!!! Στη Γεγμανία και γενικά στις άλλες χώγες της Ευγώπης δεν γίνεται αυτό!!! Είστε ντεμπελολαχανάδες... Η Μαρία Κέλμαλη είναι η ψυχή της θεατρικής μας ομάδας, που την.. «ταλαιπωρούμε» για τρίτο χρόνο και αυτή μας αποζημιώνει πάντοτε με τη ζεστή και ανθρώπινη ερμηνεία της, ακόμα και σε ρόλους αντίθετους με την ψυχοσύνθεσή της, όπως ο ρόλος της Δημοτικής Αρχής, αποσπώντας το θερμό χειροκρότημα των θεατών. ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΑΡΧΩΝ: Έχασα τον ύπνο μου από τότε που ήρθαν οι Γερμανοί. Αυτοί τα κανονίζουν όλα, αυτοί διατάζουν κι εμείς σούζα…Εκτελούμε χωρίς να ρωτούμε τι και πώς….Και να βλέπαμε και φως! Σκοτάδι, έρεβος, ….και η εκτέλεση εκτέλεση! Θα μπορούσα να αρνηθώ αλλά η εξουσία είναι γλυκιά. Μ’ αρέσει να είμαι στην πρώτη θέση στους επισήμους…Ο κόσμος δεν τα καταλαβαίνει αυτά, με βλέπουν με μισό μάτι, περιμένουν να σταθώ δίπλα τους να σκύψω στα προβλήματά τους, όμως εγώ έπρεπε να διαλέξω………. Δύο γλυκές γυναικείες φωνές, μεστές και ατόφιες, οι αδελφές Γεωργία και Φρόσω Ροδίτη, και αυτές τρίτο χρόνο μαζί μας, να
Φωτό: Τσερεμέγκλη ΤΑΑλεξάνδρα ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
17
Ανδρέας Σταυράκης
Καταγωγή: Λέσβος (γιός του Τζανετή Σταυράκη και της Ράνιας Βαλτά) , Μόνιμη κατοικία: Αθήνα Φοιτητής της Σχολής Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης στα Ιωάννινα
ερμηνεύουν μοναδικά, δημοτικά και μικρασιάτικα τραγούδια από τις αλησμόνητες πατρίδες, σκορπώντας ρίγη συγκίνησης στους θεατές. Η Γεωργία ερμήνευσε τον ρόλο του ψευδομάρτυρα τόσο ζωντανά και φυσικά, που έκανε τους θεατές να ξεκαρδιστούν στα γέλια αποσπώντας θερμό χειροκρότημα! Περνάμε τώρα στους ανδρικούς ρόλους με τον Δημήτρη Καμίτσο από τον Μόλυβο και την υπέροχη ερμηνεία του στον ρόλο του διοικητή της αστυνομίας που επιβάλει την τάξη έχοντας όμως και τις επαφές του με την παρανομία! ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ: Από μικρός ήθελα να γίνω Αστυνόμος, να φοράω τη Στολή και να επιβάλω την Τάξη! Αλλά το ριζικό μου ήταν άλλο. Πώς να επιβάλεις τάξη σε έναν τόπο που όλοι πεινάνε, όλοι ζηλεύουν όποιον έχει δυο παράδες, ένα σπίτι που δεν είναι χρεωμένο, ένα χωράφι, ένα ζωντανό που να πηγαίνει στο χωράφι…… Έπρεπε να φαίνομαι πολύ αυστηρός απ’ τη μια, κι απ’ την άλλη να βρω μια λύση να προστατέψω αυτούς εδώ τους κακόμοιρους…….Το πρόβλημα είναι οξύ….η πείνα….όλοι χρωστάνε…….όλοι έχουν υποθηκεύσει τα υπάρχοντά τους……όλοι έχουν παιδιά μικρά που πηγαίνουν στο σχολείο μεγαλύτερα που ζητάνε δουλειά…..που θέλουν να παντρευτούν να κάνουν οικογένεια.
Μουσικοί με βερμούδες στις πρόβες, με διάφορες ατυχίες που ξεπεράστηκαν στο παρά πέντε ευτυχώς, με όργανα λαϊκά και παραδοσιακά, έντυσαν με νότες την παράσταση και εισέπραξαν δίκαια το χειροκρότημα των θεατών. Ο μαέστρος Κώστας Καλογήρου με την κιθάρα, ο σολίστας Δημήτρης Ραδίτας με το μπουζούκι του και ο νεοφερμένος τρίτος της παρέας Νικηφόρος Λεγάκης, άριστος οργανοπαίκτης, με το παραδοσιακό ούτι του. Η Αντινόνη Μώρου η σεναριογράφος και σκηνοθέτης της παράστασης να φροντίζει κάθε λεπτομέρεια, να εμπνέει στους ηθοποιούς πνεύμα συνεργασίας, συλλογικότητας και φιλίας! Μας έκανε όλους μια παρέα, μια παρέα δημιουργική! Τέλος, μπορεί να απαλλάχτηκε από την αφεντιά μου η παράσταση, αφού ερμήνευα αναγκαστικά τον ρόλο του απόντος κάθε φορά (ευτυχώς όλες οι ατυχίες φέτος ήταν μέχρι το παραπέντε). Δεν απαλλάχτηκε όμως ούτε φέτος από τη σεναριογραφία μου! Καλά τη βγάλαμε και φέτος! Ο κόσμος ζητά κάθε χρόνο να δει κάτι καινούργιο και το επιβραβεύει με την παρουσία και το χειροκρότημα του. Εμείς όλοι, η θεατρική ομάδα ή καλύτερα η θεατρική παρέα, τώρα που έπεσε η αυλαία και σβύσανε τα φώτα της ράμπας, σας δίνουμε ραντεβού για του χρόνου! ΣΤΑΥΡΟΣ Ξ. ΒΑΛΤΑΣ instaval@yahoo.com
Βρες εσύ τη λύση! Το μηδέν είναι ένας αριθμός που δεν διαιρείται. Τους κάλυψα….παιδιά έχω κι εγώ…. και τα δικά μου πεινάνε…..Για τον Νόμο δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία, οι Νόμοι δεν έχουν στομάχι! Τέλος οι «Διόσκουροι», οι Στρατήδες μας. Ο Χυσιμέλλης και ο Καλατζής σε ρόλους δύο λαϊκών τύπων, του Παναγή και του Ιγνάτη αντίστοιχα με τη λεσβιακή ντοπιολαλιά να κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον των θεατών με τα παθήματά τους και με το άφθονο γέλιο που έβγαζαν με τις ερμηνείες τους. «Διόσκουροι» πραγματικοί, αφού όσες φορές χρειάστηκε να ντουμπλάρω στις πρόβες τον Καλατζή που απουσίαζε, ο Χυσιμέλλης δεν μπορούσε να παίξει λέγοντας: «Δεν τα λες με τη λεσβιακή διάλεκτο, τα λες με την αθηναϊκή και ξεχνώ τις ατάκες μου!» ΠΑΝΑΓΗΣ: Η Μήτρους που δε ξερ τι έχ’ κατεύτσι για τν Ιφουρία; Τουν χαράτσουσι τσι ίρτι να πληρώσ’; ΙΓΝΑΤΙΟΣ: Μα τι λες ρε Παναγή η Μήτρους κι φέτους ίχι ιπιστρουφή ! ΠΑΝΑΓΗΣ: Ιπιστρουφή; Δεν υπαρχ’ πια Θιός! ΙΓΝΑΤΙΟΣ: Αμ΄τι νόμζις βρε κακουμοίρ’ είδις κανέ πλούσιου να πληρών’; Τι νόμζις ετσ’ γν’όντιν τα λιφτά; Αλλά άκσι να σ’ τιλιώσου τν’ ιστουρία. Για τον συμμαθητή μου και φίλο Στρατή Καλατζή, θα ήθελα να σχολιάσω την «επαγγελματική» του ερμηνεία στα τραγούδια της παράστασης και όχι μόνο. Εδώ θα μου επιτρέψει να τον χαρακτηρίσω λαϊκό τζουκ μποξ! Είναι από τους λίγους τραγουδιστές που ζεί το τραγούδι! Με λίγα λόγια τραγουδάει με την ψυχή του!
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
19
Σ Ο Σ Σ Η Λ Ι ΒΡ
[αφιέρωμα]
τα μονοπάτια ανθρωπιάς και εθελοντισμού στη Λέσβο
Η εθελοντική ομάδα του «Βριλησσού» για τα μονοπάτια έφτασε Σάββατο, 22 Αυγούστου, στο νησί μας. Το απόγευμα τούς περιμέναμε στη Μονή Λειμώνος, όπου ο ηγούμενος πάτερ Νικόδημος είχε την ευγένεια να τη φιλοξενήσει σε ομαδικό κοιτώνα της μονής. Τα μέλη του «Βριλησσού» ξεναγήθηκαν στο μοναστήρι και κάναμε ένα πρόγραμμα για το πώς θα οργανώσουμε τη δουλειά μας.
Στις 23 του μήνα, Κυριακή, άρχισε η δουλειά στα μονοπάτια. Παράλληλα πέντε εθελοντές του «Βριλησσού» πήγαν στη Μ.Κ.Ο «ΑΓΚΑΛΙΑ», διένειμαν τρόφιμα και παπούτσια σε ομάδα εφήβων προσφύγων που μόλις έφτασαν στην Καλλονή, και στη συνέχεια καθάρισαν τον χώρο. Στα εργοτάξια στην αρχή υπήρχαν κάποια προβλήματα, δηλαδή δεν έχουν βρεθεί από τον Δήμο όλα και τα σωστά εργαλεία, δεν έχουν γίνει συνεννοήσεις για την επιλογή διαδρομών κτλ. Από τη δεύτερη μέρα με την βοήθεια όλων η κατάσταση καλυτερεύει, η δουλειά της ομάδας μπαίνει σε μια σειρά. Στις 24, τη Δευτέρα, ξεκίνησε η συστηματική δουλειά στα εργοτάξια που ήταν τρία. Το πρώτο ήταν το μονοπάτι από τη μονή Λειμώνος προς το μετόχι Αγίων Αναργύρων. Παλιό λιθόστρωτο μονοπάτι (ντοσιμές), την αρχή του οποίου ο εργολάβος απέφυγε να καθαρίσει και πέρασε για ευκολία μέσα από ελαιώνα. Ο ηγούμενος Νικόδημος όμως εξήγησε στα μέλη της ομάδας ότι ο παλιός «ντοσιμές» περνάει δίπλα στη ρεματιά. Έτσι έγινε διάνοιξη «εκ του μηδενός», αφού ο ντοσιμές είχε γίνει ζούγκλα από σκληρούς θάμνους και δέντρα και οι περισσότερες πέτρες του είχαν γίνει μάντρα. Οι εθελοντές βγήκαν στο παλιό μονοπάτι με παράκαμψη του ελαιώνα, μετά από τρεις μέρες σκληρής δουλειάς, σε ένα μήκος πάνω από μισό χιλιόμετρο. Την έλλειψη εργαλείων των πρώτων ημερών καλύπτει ένας από μηχανής βοσκός. Ο κ Νίκος, κτηνοτρόφος, γείτονας στο μοναστήρι, δάνεισε στους εθελοντές ένα αλυσοπρίονο, το οποίο χειρίστηκε με φοβερή δεξιότητα ο Νίκος Κοντογιάννης. Το άλλο μονοπάτι (εν μέρει ντοσιμές, εν μέρει άγριο) ξεκινούσε από το Μετόχι Αγίων Αναργύρων προς άγνωστη κατεύθυνση. Μετά από συνάντηση με ντόπιους πεζοπόρους και μια δύσκολη αναγνωριστική πορεία αποφασίστηκε από τους υπεύθυνους του «εργοταξίου» Νίκη και Δήμητρα να γίνει νέα διάνοιξη (μέσα από το πυκνό «ρουμάνι») σε κυκλική διαδρομή που να καταλήγει στη μονή Λειμώνος. Έτσι τώρα μπορεί κάποιος, που θα επισκεφτεί τη μονή και θέλει να περπατήσει, να κάνει μια πορεία από ανηφορικό παλιό ντοσιμέ και όμορφη θέα και να καταλήξει ξανά στη μονή. Το τρίτο μονοπάτι ξεκινούσε από την Αγία Παρασκευή και περνούσε από τον αρχαιολογικό τόπο της αρχαίας Κλοπεδής, έναν χώρο πανέμορφο, όπου πηγαίνει μόνο χωματόδρομος και μονοπάτι. Μετά από λίγο χωματόδρομο έφτανε στο Μετόχι Ταξιαρχών και ξαναγύριζε με μονοπάτι και εν μέρει καλντερίμι στην Αγ. Παρασκευή.
Το βράδυ της Τετάρτης 26 Αυγούστου, ο Σύλλογος Kαλλονιατών, με τη στήριξη του Δήμου Λέσβου, διοργάνωσε εκδήλωση παρουσίασης της εθελοντικής δράσης του «Bριλησσού» στο νησί μας, στον αύλειο χώρο του ωραίου νεοκλασικού Δημοτικού σχολείου της Καλλονής. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ο ηγούμενος της Μονής Λειμώνος, ο οποίος εξήρε το θεάρεστο έργο του Βριλησσού, καθώς και την προσαρμογή της ομάδος στη μοναστηριακή ζωή. Έγινε σύντομη προβολή των δράσεων του συλλόγου με ταυτόχρονη αναλυτική περιγραφή των δραστηριοτήτων της εθελοντικής ομάδας από τον πρόεδρο του «Βριλησσού» Διαμαντή Παπαδόπουλο. Στη συνέχεια, ο Δημήτρης Βελισσαρίου, μέλος της ομάδος, παρουσίασε τα ενδημικά και σπάνια αυτοφυή της Λέσβου. Στο τέλος της βραδιάς η μουσική ομάδα του πολιτιστικού καλοκαιριού του Συλλόγου Καλλονιατών έπαιξε Σμυρνέικα και Αϊβαλιώτικα, ενώ οι ψήστες του Βριλησσού ετοίμασαν γευστικά εδέσματα. Την Παρασκευή, τελευταία μέρα στα εργοτάξια, η δουλειά ολοκληρώνεται με προσεκτική σηματοδότηση των μονοπατιών, που φροντίζουν η Δήμητρα με τη Νίκη, με την πολύτιμη βοήθεια των κοριτσιών (Θεοδώρα και Μαρία). Στο τέλος γίνεται και ψηφιακή καταγραφή (GPS) των διαδρομών που καθαρίστηκαν. Τα μέλη του «Βριλησσού» υπόσχονται στον Ηγούμενο και στους Καλλονιάτες πεζοπόρους να φτιάξουν και να στείλουν ξύλινες επιγραφές για τις εισόδους των μονοπατιών. Το ίδιο απόγευμα πραγματοποιήθηκε συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν ο Δήμος Λέσβου και ο «ΒΡΙΛΗΣΣΟΣ» στο παλιό Δημαρχείο Λέσβου. Στη συνέντευξη παρευρέθηκαν για λογαριασμό του Δήμου Λέσβου, ο Αντιδήμαρχος Έργων και εκτελών χρέη Δημάρχου Στρατής Τζιμής και ο Εντεταλμένος Σύμβουλος Τουριστικής Ανάπτυξης της Επιτροπής Τουρισμού Πάνος Πίτσιος και ο πρωτεργάτης αυτής της δράσης Μιχάλης Ανδρεαδέλλης. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Μυτιλήνης Πάνος Πίτσιος ξενάγησε την ομάδα του «Βριλησσού» στο κέντρο της πόλης και στην Ερμού. Ακολούθησε δείπνο που παρέθεσε η Δημοτική Κοινότητα Μυτιλήνης σε παραδοσιακή ταβέρνα στην Επάνω Σκάλα. Η δουλειά στα μονοπάτια της εθελοντικής ομάδας του φυσιολατρικού συλλόγου «Βριλησσός» ήταν ένα κομμάτι μόνο των δραστηριοτήτων του συλλόγου. Η πιο σημαντική τους προσφορά ήταν αυτή στους πρόσφυγες, όπως η κινητοποίησή τους να μαζέψουν χρήματα για να αγοράσουν ένα αναπηρικό καροτσάκι για ένα προσφυγόπουλο. Όσα είδαμε και ζήσαμε μαζί τους αυτές τις λίγες μέρες ήταν μεγάλα μαθήματα ζωής. Τιμή μας που προσκαλέσαμε και φιλοξενήσαμε την εθελοντική ομάδα «Βριλησσού»! Μας έδειξε τα μονοπάτια της Λέσβου αλλά και τα μονοπάτια της ανθρωπιάς... Δημήτρης Ραδίτσας
Ο ΝΑΥΑΓΟΣ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΜΕ ΑΙΣΙΟ ΤΕΛΟΣ 8.30 βράδυ χθες, με τη μηχανή βόλτα χάζευα τη φουρτουνιασμένη θάλασσα, καθώς πήγαινα παραλιακά προς Σκάλα Σκαμιάς. Καθώς ανέβαινα μιά ανηφόρα σαν να μου φάνηκε ότι κάτι άκουσα βαθειά μέσα στη θάλασσα. Συγκεντρώθηκα και τη δεύτερη φορά που άκουσα αυτή τη βαθειά φωνή, σταμάτησα και έσβησα τη μηχανή. Βγάζω το κράνος και φωναζω κι εγώ. Απαντάει αμέσως!!! ΩΩΩ γαμώτο, άνθρωπος στη θάλασσα! Βράδυ, φουρτούνα, απόκρημνα και το κινητό δεν εχει σήμα να ειδοποιήσω το λιμενικό.Να γυρίσω να ειδοποιήσω το λιμενικό, ίσως να είναι αργά γι’ αυτόν που ζητούσε βοήθεια. Τι να κάνω... Χωρίς να το καταλάβω άρχισα να κατεβαίνω την απόκρημνη πλαγιά και φθάνω στη θάλασσα. Βγάζω τα ρούχα, βρίσκω ένα σωσίβιο, το φοράω, αρπάζω και ένα μεγάλο κομμάτι φελιζόλ εκεί δίπλα και προσπαθώ να αποφύγω τα μεγάλα κύμματα που θα με κολλούσαν χαλκομανία πάνω στα βράχια. Μετά δυο τρεις προσπάθειες ανοίχτηκα στα βαθειά κολυμπώντας προς τη φωνή φωνάζοντάς του ότι τον πλησιάζω. Δεν κατάλαβα για πότε τον έφτασα, γιατι η υψηλή συνκένρωση αδρεναλίνης σε κάνει να χάνεις την αίσθηση του χρόνου. Του απλώνω να κρατήσει το φελιζόλ, του δίνω θάρρος και σιγά σιγά επιστρέφουμε δίπλα δίπλα κρατώντας και οι δύο το φελιζόλ κουνώντας πόδια και το ένα ελεύθερο χέρι.Βλέπω το φως απο ένα μηχανακι να περναει ψηλά στο δρόμο και φωνάζω βοήθεια. Το μηχανάκι κοντοστέκεται και σε λίγο γυρίζει προς τα πίσω. Πλησιάζοντας στην ακτή βγαίνουμε μπουσουλώντας. Ο εικοσάχρονος ΦΑΜΑ (που ήταν υπέρβαρος) δεν μπορούσε να σηκωθεί στα πόδια του. Ζαλιζόταν και τα είχε χάσει.Τον έβαλα να καθήσει σε ένα βράχο και σκεφτόμουν τι να του βάλω στα πόδια γιατί ήταν ξυπόλητος. Πάνω σ’ εκείνη την ώρα εφτασε βοήθεια. Ήταν το παιδί με το μηχανάκι και ο Γιώργος με ένα φίλο του που έμεναν εκεί κοντά. Ψάξανε και του βρήκαν παπούτσια απ αυτά που εγκαταλείπουν στην παραλία. Παραταίρια βέβαια αλλά του έκαναν. Με τη φουρτούνα ένα σκάφος κόπηκε στα δύο με 51 επιβαίνοντες, μου λέει ο Γιώργος μια ώρα πριν. Τους μάζεψε το λιμενικό.Υπάρχει ένας αγνοούμενος (ο 51ος). Αρα είναι ο ΦΑΜΑ!!! Σιγά σιγά ο ναυαγός συνήλθε. Σηκώθηκε, μ’ αγκάλιασε και μου φιλούσε τα χέρια να μ’ ευχαριστήσει!!! Τον πήρα από το χέρι και αργά-αργά ανεβήκαμε ψηλά στο δρόμο από ένα μονοπάτι που ήξεραν τα παιδιά. Ανεβήκαμε στη μηχανη και σε λιγο ήμασταν στο λιμεναρχείο. Τον δήλωσα και ο Παναγιώτης από το λιμενικό μου είπε που θα βρούμε τους υπόλοιπους της ομάδας του. Τον νόμιζαν για πνιγμένο και εκλαιγαν. Το τι πανηγύρι έγινε, όταν τον είδαν, δεν φαντάζεστε!!! Γυρίζοντας σπίτι η μέρα έκλεινε όμορφα!!! Ειχα δέσει τον κόμπο στο προσκοπικό μου μαντήλι... Στρατής Μουφλουζέλλης
ειδήσεις | σχόλια | διάφορα | σκόρπια & ανέλεγκτα Μέσα από τις σελίδες του Κυβερνοχώρου ...και όχι μόνο > Επιμέλεια: Θεόφιλος Μυζίκας
Δημοσιογράφος - Kalloninews.gr
Έκρηξη στα σφαγεία «ΣΕΛΑΧΑΣ» Έκρηξη στο σφαγείο «ΣΕΛΑΧΑΣ» στην Καλλονή σημειώθηκε στις 27/06 το πρωί. Πιο συγκεκριμένα, στην μονάδα πυρολυτικού κλιβάνου αποτέφρωσης σημειώθηκε ισχυρή έκρηξη απο άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία. Η έκρηξη ευτυχώς δεν είχε δυσάρεστες συνέπειες σε κάποιο εργαζόμενο ή παρευρισκόμενο, με τη ζημιά να είναι αρκετά μεγάλη οικονομικά για την επιχείρηση. Στο σημείο έσπευσαν αμέσως πυροσβεστικά οχήματα, τα οποία έθεσαν σε έλεγχο την κατάσταση.
Νέο συμβούλιο στον Πολιτιστικό Περιβαντολλογικό Σύλλογο Σκάλας Καλλονής Πραγματοποιήθηκαν την περασμένη Κυριακή οι εκλογές του «Πολιτιστικού και Περιβαλλοντικού Συλλόγου Σκάλας Καλλονής» για την ανάδειξη νέου ΔΣ. Το νέο ΔΣ του του «Πολιτιστικού και Περιβαλλοντικού Συλλόγου Σκάλας Καλλονής» που προέκυψε από τις εκλογές της 21ης Ιουνίου: Πρόεδρος: Αντώνης Δουκέλλης, Αντιπρόεδρος:Φρόσω Τραπουζανλή-Βαμβουκλή, Γραμματέας: Ιγνάτιος Κακάμπουρας, Αν. Γραμματέας: Χριστίνα Νανίδου-Αγαδέλλη, Ταμίας: Μαριάνθη Κυριαζή-Δουνιά, Οργανωτικός Γραμματέας: Φώτης Παυλέλλης, Υπεύθυνη Πολιτισμού: Αναστασία Καρακωνσταντή-Πουλιόγλου,Υπέυθυνος Περιβάλλοντος: Γιώργος Σγουρνιός.
22
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
Σημαντικές ασφαλτοστρώσεις στην Καλλονή Σημαντικές ασφαλτοστρώσεις σε καίρια σημεία πραγματοποιήθηκαν στην Καλλονή, ανακουφίζοντας τους καταστηματάρχες των περιοχών αυτών. Η Δημοτική ενότητα Καλλονής, μετά απο ένα μεγάλο διάστημα προσπαθειών, τελικώς κατάφερε να προχωρήσει στις ασφαλτοστρώσεις δυο σημαντικών δρόμων, που εδώ και καιρό ταλαιπωρούσαν πολίτες και καταστηματάρχες, ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες.
Πιο συγκεκριμένα, ο δρόμος από τη νέα στάση του ΚΤΕΛ που περνάει πίσω απο το Κέντρο Υγείας αλλά και ο δρόμος που διασχίζει κατά μήκος την Καλλονή λίγο μετά το Ειρηνοδικείο Καλλονής, πλέον είναι στρωμένοι και νοικοκυρεμένοι αλλάζοντας όψη στην Καλλονή. Ένα σημαντικό έργο που περίμενε πάρα πολύ καιρό για να ολοκληρωθεί τελικά βρήκε λύση. Μακάρι όλες αυτές οι προσπάθειες και ενέργειες να συνεχιστούν στην ευρύτερη περιοχή.
Εργασίες καθαρισμού στην Καλλονή Μπορεί ορισμένα πράγματα στη ζωή ενός
ανθρώπου να είναι αυτονόητα, ωστόσο όταν αυτά δεν γίνονται για καιρό και έπειτα υλοποιηθούν, «αλλάζουν» το όλο τοπίο. Στον δρόμο Καλλονής-Σκάλας Καλλονής, αλλά και στον δρόμο Καλλονής-Αγίας Τριάδος Καλλονής, τις ημέρες του καλοκαιριού έγιναν εργασίες κοπής των χόρτων δεξιά και αριστερά του δρόμου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα δυο δρόμοι, που εξυπηρετούσαν εκατοντάδες αυτοκίνητα καθημερινά, να έχουν μια εξαιρετικά ικανοποιητική εικόνα, που βοηθάει τους οδηγούς στην οδήγηση παρουσιάζοντας μια άλλη αισθητική.
Οι δηλώσεις του Αντιδήμαρχου κ. Ταξιάρχη Βέρου «Τελείωσαν σήμερα οι εργασίες ασφαλτόστρωσης σε δυο δρόμους στην Καλλονή. Έτσι τελείωσε το μαρτύριο της λάσπης και της σκόνης που ταλαιπώρησε για μια δεκαετία δεκάδες συνδημότες μας.Θέλω δημόσια να ευχαριστήσω τον κ.Μ.Ανδριώτη, συνάδελφο πολιτικό μηχανικό, υπεύθυνο του έργου κατασκευής της νέας οδού Καλλονής –Σιγρίου, που μας διέθεσε δωρεάν τα υλικά κατασκευής της υπόβασης και του ασφαλτοτάπητα και έτσι στάθηκε δυνατή η πραγματοποίηση της κατασκευής. Συγκινητική η προσφορά του σε αυτούς τους χαλεπούς και-
ρούς και φωτεινό παράδειγμα από έναν μη Καλλονιάτη σε όλους εμάς. Προχωράμε σαν Δημοτική Ενότητα και θα προσπαθήσουμε μέχρι τον επόμενο χρόνο να μην υπάρχει χωματόδρομος στον αστικό και περιαστικο ιστό της Καλλονής.
Επιχείρηση απεγκλωνισμού στην πλατεία! Επιχείρηση απεγκλώβισης στήθηκε το απόγευμα της Τρίτης(21/07) στην πλατεία Καλλονής, καθώς ο ένας εκ των δυο «παραθεριστών» πελαργών της πλατείας, είχε μπλεχτεί, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να φύγει απο τη φωλιά και να αναζητήσει φαγητό. Έτσι ο κίνδυνος για να πεθάνει ήταν ορατός. Ο πελαργός όμως ήταν ιδιαίτερα τυχερός, καθώς πολίτες που σύχναζαν στα γύρω μαγαζιά αντιλήφθηκαν με την παρατηρητικότητά τους ότι κάτι στην φωλιά δεν πάει καλά. Ο Ευστράτιος Μουφλουζέλλης και η «Αγροτική Στέγη» κατέφθασαν στο σημείο με γερανοφόρο όχημα και προσωπικό, για να αρχίσουν την επιχείρηση διάσωσης, η οποία τελικώς στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία.
Καθαρισμοί στους χειμάρους Καλλονής Την εμφάνιση του έκανε το φθινόπωρο και, όπως είναι φυσιολογικό και αναγκαίο, οι τοπικοί φορείς ξεκίνησαν τον καθαρισμό των χειμάρρων και ποταμιών έτσι, ώστε να είναι όλα έτοιμα για τις πρώτες σημαντικές βροχοπτώσεις. Το πρόβλημα της Καλλονής με την στάθμη των χειμάρων και ποταμών είναι γνωστό από πάντα. Χιλιάδες κυβικά νερού από βουνά, γύρω χωριά αλλά και δρόμους καταλήγουν όλα στους χειμάρους Καλλονής, καθώς αυτοί βρίσκονται στην πεδιάδα της κωμόπολης και μάλιστα τη διασχίζουν. Έχουμε δει στο πρόσφατο παρελθόν καταστηματάρχες να χάνουν τα υπάρχοντα τους απο πλημμύρες, όπως βέβαια και σπίτια να καταστρέφονται. Έτσι λοιπόν η πρόληψη και ο ενδελεχής καθαρισμός είναι απαραίτητα στην περιοχή της Καλλονής για την μείωση του κινδύνου αυτού. Οι τοπικοί φορείς λοιπόν ξεκίνησαν τον καθαρισμό και αναμένονται να είναι όλα έτοιμα το χειμώνα.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ Τα μνημεία είχαν και έχουν σκοπό να τιμήσουν (και να τιμούν) τους πεσόντες υπέρ πατρίδος, που δεν ανευρέθησαν, γιά να ταφούν και να τιμηθούν, επωνύμως όπως το αξίζουν. Στην αρχαία Αθήνα την κοιτίδα του πολιτισμού και της Δημοκρατίας, όπως αναφέρεται από το μεγάλο Έλληνα ιστορικό Θουκυδίδη στον «Επιτάφιο Λόγο» του Περικλή (το 431... π.Χ.) η Πολιτεία τιμούσε τους πεσόντες στο πόλεμο για την υπεράσπιση της Πατρίδος και μεριμνούσε για την ανατροφή, την μόρφωση και την αποκατάσταση των παιδιών τους. Στην εποχή μας συμβαίνει; Στους μεταγενέστερους χρόνους της ιστορίας (γενικότερα) και συγκεκριμένα μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-18) ανηγέρθησαν μνημεία «ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΓΝΩΣΤΟΥ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ» σε διάφορες πόλεις των περισσότερων χωρών, που έλαβαν μέρος σ΄ αυτόν το πόλεμο, στα οποία κατατίθενται στέφανοι στους Επιτειακούς εορτασμούς. Στην Ελλάδα το πρώτο «ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ» του Εθνικοαπελευθερωτικού πολέμου αποφασίστηκε να ανεγερθεί από τον Δήμο Ερμουπόλεως Σύρου την 16 Ιανουαρίου 1858 και πραγματοποιήθηκε με δαπάνη των Δημοτών το έτος 1889. Στην Αρχαία Ελλάδα τιμωρούσαν τους βέβηλους των Ιερών Μνημείων (θρησκευτικών και εθνικών) μέχρι και τη ποινή του θανάτου. Είναι γνωστό από την ιστορία τι επακολούθησε στην Αθήνα με την «κοπή των κεφαλών των Ερμών», που υπήρχαν στην πόλη. Στη σύγχρονη Ελλάδα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή επιβραβεύονται όσοι προβαίνουν σε προσβλητικές και ανίερες πράξεις κατά των μνημείων (αναγραφή συνθημάτων, ρύπανση, υβριστικά σκίτσα κ.λ.π.) και δυστυχώς με το προνόμιο της ατιμωρησίας. Είναι ιερό καθήκον και ευθύνη όλων μας η προστασία των από οιανδήποτε παρέμβαση. Δημήτριος Κουτρουλής Υποσ/γος ε.α
ΨΗΦΙΣΜΑ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣ: 1. κ.κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ, 2. ΑΝΑΠ/ΤΗ ΥΠ/ΓΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ Κύριε Πρωθυπουργέ και συναρμόδιε Υπουργέ. Σας γνωρίζουμε ότι είμαστε από την ακριτική Λέσβο, λειτουργούμε ως διακομιστές των τοπικών προβλημάτων, τα οποία μεταφέρουμε στα εκάστοτε κέντρα αποφάσεων και προσδοκούμε την κατά το δοκούν επίλυσή των. Τα τελευταία έτη τα προβλήματα είναι συσσωρευμένα και γενικευμένα, με αποκορύφωμα το μεταναστευτικό που ζουν και βιώνουν οι συμπατριώτες μας σε καθημερινή βάση. Παρά τις δυσκολίες οι κάτοικοι του νησιού και οι συγχωριανοί μας προσπαθούν με κάθε τρόπο να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που ανακύπτουν. Εκείνο το πρόβλημα που είναι ανυπέρβλητο είναι η ασφάλεια της πόλης και του μεγαλύτερου τμήματος του νησιού, που σήμερα διασφαλίζεται από το υπάρχον Αστυνομικό Τμήμα στο κέντρο του νησιού, την Καλλονή. Το Αστυνομικό Τμήμα Καλλονής είναι το παλαιότερο μαζί με την Αστυνομική Διεύθυνση Μυτιλήνης. Λόγω της θέσεώς του, της ελαχιστοποίησης της απόστασης από τα γύρω χωριά, της άμεσης προσέγγισης με τα μέσα μεταφοράς, το Αστυνομικό Τμήμα Καλλονής έχει διαδραματίσει, όλα αυτά τα χρόνια παρουσίας του, πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση κάθε προβλήματος απλού ή γενικευμένου. Η Καλλονή είναι κεφαλοχώρι που μέχρι πρότινος συγκέντρωνε το σύνολο των δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών, πέραν της πληθώρας των εμπορικών καταστημάτων και κέντρων αναψυχής. Τους θερινούς μήνες συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό τουριστών ομογενών και αλλοδαπών με αυξημένα προβλήματα. Πέραν των αστικών προβλημάτων στην περιοχή υπάρχουν και αντίστοιχα, που σχετίζονται με την αγροτική γη, η οποία είναι η μεγαλύτερη στο νησί (κάμπος Καλλονής). Πολλά εκ των προβλημάτων αυτών αντιμετωπίζονται από το υπάρχον στην Καλλονή Αστυνομικό Τμήμα, μετά την κατάργηση της Αγροφυλακής. Έτσι όλα αυτά τα χρόνια η τοπική κοινωνία, εκτός από την αναγνώριση της προσφοράς και του έργου που παρείχε και παρέχει στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία το Αστυνομικό Τμήμα Καλλονής, θεωρεί δεδομένη την αναγκαιότητα παραμονής του στη θέση που είναι σήμερα, διότι χωροθετικά, πληθυσμιακά, συγκοινωνιακά και λειτουργικά είναι η καταλληλότερη. Αναγνωρίζουμε τις δυσκολίες που υπάρχουν στην πατρίδα μας και μάλιστα στον τόπο μας, ας μην αποτελέσει μία επιπλέον αιτία επιβάρυνσης των ήδη υπαρχόντων προβλημάτων η απομάκρυνση του Αστυνομικού Τμήματος από την Καλλονή σε άλλο τόπο ή και αυτή καθεαυτή η κατάργησή του. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι προστάτες των ακριτικών νησιών και των τοπικών κοινωνιών είναι και παραμένουν οι στρατεύσιμοι και οι αστυνομικοί. Με τιμή Ο Πρόεδρος του Συλλόγου Καλλονιατών
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
23
η σελίδα των νέων
το μεταναστευτικό πρόβλημα της Λέσβου μας υν τη χώρα ς που μαστίζο τα έω α ρ μ ευ ι λή α β κ ο ολιτική γα τα πρ π λί η , ι ή να ικ εί μ νο νι εν Δ χρό α οικο διάστημα. Η τα τελευταία ι τα εί ρ τη α ρ το τελευταίο α άστιες διακρίση που π υν πάρει τερ υς τους ο έχ υ ο π η κοινωνική , λο ματα εμφανή ρα μας σε ό είναι προβλή εάσει τη χώ ρ και γίνεται η ι α επ ετ ν θ υ τί ο έχ μα προσ λη ιο β ό στάσεις και ρ π ς, ω σο είναι το ίδ ακόμα, όμ χρόνο. Ωστό ίο τα τομείς. Ένα υ λε τε ν ιληπτό το ιδιαίτερα αντ α. χιπροηγούμεν τα ένων, δυστυ έντονο με ταλαιπωρημ ν, ου π ω , έν ιά σ γμ νη ιω ληνικά ώπων δ ελ ρ νθ τα α ά ς ό ιν ρ ερ ω Σ υρκία. αθημ σεγγίζουν κ η από την Το σμένων προ χετικά κοντινή απόστασ υν τους εγκαταλείψο ινήσε σ να ν υ ο ίζ σ α βρίσκονται φ ξεκ ιβίωσης απο ιχειρούν να ς Για λόγους επ ς τόπους τους και επ ωρίζουν πω ένου ισσότεροι γν ερ ι π α ι κ Ο βομβαρδισμ . ια ά ρ τι ά κ νι , παλι δι για τη ξε τους. Άνδρες ε μ ίο σουν το ταξί τα ες υ ίκ λε να τε οι, γυ ναι και το ι ηλικιωμέν ες, μπορεί να εί κιωμένες κα λι εγκυμονούσ η , ι α ιά κ ιδ α α μ π ό κ α , ά λι α το κοπέλες, αγκ από υς μωρά στην ιβιβάζονται επ υ ο π ό νεογέννητα ς ου υς για μια πό τις λέμβ περιουσία το τη αι λη βγαίνουν α ό ς α ι και χάνοντ ρους δίνοντ ύς πνίγοντα το ιο υ ο α π σωματέμπο ό ά π κ α ν ί ς δου ή. Πολλο βάρκες μόλι . ς ει τι έξ καλύτερη ζω ν υ λλ ο υ ίζ ισ κ σ τους περ α. Άλλοι σ σ να λα α ά γι θ α ι π τη σ γίζε όσω τους προσεγ δα διακρίνεται στα πρ ά σκάφος να μ α διάο έν χλ ι ν α υ κ νο μάτια ν και κά ύ το σ α ιβ Φοβισμένα β ο π να φτάσουν υν. Αφού α λιόμετρα για χι ν α σ όσων φτάνο τό α ροορισμό τη χωρούν άλλ ύσουν με π λε π ο λειμμα, προ π α α θ απ’ όπου στο λιμάνι, Καβάλα. ν υν καθημεΑθήνα ή τη η που βιώνο σ τα σ τά α κ ή ν. Ο κόσμος δραματικ άλλων νησιώ ι κάποιες ι α κ Αυτή είναι η υ ο β έσ βάτα ικοι της Λ και τους φο ό. ρινά οι κάτο στες, αλλά νά τον ρατσισμ α σ ετ ά μ κ τι ς υ ισ λε κ ο π α ι επ τα λυπάται το λε ορων ιβος δεν οφεί φορείς διάφ ι να εί να ι φορές. Ο φό α ετ υν τους ι αυτοί ενδέχ να προσβάλο η και ν ύ ο ρ ο π μ Οι άνθρωπο υ ο νάκτησ σθενειών π Επίσης η αγα ς. ύ τηο κίνδυνων α μ σ νι ύν σε ακρό υγιείς οργα ν τους οδηγο ρές επεισόω π υπόλοιπους ώ ρ νθ α φο τών των θεί αρκετές η ένδεια αυ ουν σημειω υλακτικότητα έχ ιφ ς α επ μ ν ί σ τη ι α κ ο β ό τες. Στο νη νφ οκάλεσαν το δια, που πρ υ. ο β έσ Λ ς ν τη των κατοίκω
> του Πάνου Χρυσίδη
Ωστόσο υπάρχουν Μ.Κ.Ο., οι οποίες προσφέρουν αρωγή και φροντίδα σε αυτή την αδύναμη, εξαθλιωμένη και υπέρογκη μάζα. Η «Αγκαλιά», της οποίας ιδρυτής ήταν ο Πάτερ Στρατής Δήμος, ο οποίος «έφυγε» την Τετάρτη 02/09/2015, είναι μία μη κυβερνητική οργάνωση, που με τη συμμετοχή και άλλων Καλλονιατών στηρίζει τους πρόσφυγες. Δυστυχώς η κατάσταση στο νησί της Λέσβου είναι αρκετά κρίσιμη. Το λιμάνι της Μυτιλήνης είναι γεμάτο από πλήθος προσφύγων και από πλοία, τα οποία θα εξυπηρετήσουν αποκλειστικά την μεταφορά των για τον Πειραιά. Οι δρόμοι είναι γεμάτοι από απορρίμματα που αφήνουν στο διάβα τους οι πρόσφυγες, καθώς ο δήμος αδυνατεί να τα περισυλλέξει. Πλέον δόθηκε άδεια να τους μεταφέρουν μέχρι την Μυτιλήνη με λεωφορεία, αλλά και πάλι δεν χωράνε μέσα σε αυτά. Οι περισσότεροι κατευθύνονται με τα πόδια για το κέντρο του νησιού. Εκεί μαζεύονται και τους φιλοξενεί η «Αγκαλιά» μέχρι να φύγουν για τη Μυτιλήνη. Όμως, επειδή το κτίριο σε σχέση με τον όγκο των προσφύγων είναι μικρό, οι περισσότεροι κοιμούνται ακόμα και στον δρόμο. Υπήρξε νύχτα όπου πάνω από 500 άτομα κοιμόταν δίπλα από το κεντρικό δρόμο, έξω από το αστυνομικό τμήμα. Γενικά, μέσα σε οχτώ μήνες στην Ελλάδα έχουν περάσει πάνω από 160.000 παράτυποι μετανάστες. Μόνο τον μήνα Αύγουστο του 2015 στο νησί της Λέσβου, έφτασαν πάνω από 35.000. Αξίζει να σημειωθεί πως από τα τέλη του Αυγούστου μέχρι και αρχές Σεπτεμβρίου γίνεται καθημερινή απόβαση περίπου 3.500 ατόμων. Το φαινόμενο έχει φτάσει πλέον στο απροχώρητο. Μάλιστα ο δήμαρχος Ν. Λέσβου απηύθυνε ανοικτή επιστολή στον αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του πολίτη αιτώντας να κηρυχτεί το νησί σε κατάσταση εκτάτου ανάγκης. Άλλα νησιά που δέχονται αρκετά μεγάλο κύμα μεταναστών, εκτός της Λέσβου που βρίσκεται στην πρώτη θέση και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, είναι η Χίος, η Κως ,η Λέρος και η Σάμος. Το πρόβλημα είναι οξύ και πρέπει η κυβέρνηση, η τοπική αυτοδιοίκηση και φυσικά η Ευρώπη να αντιμετωπίσουν το θέμα και να προστατευθεί η Ελλάδα, που είναι το «πέρασμα» στον Δυτικό κόσμο, στον οποίο επιθυμούν να φτάσουν οι μετανάστες, και ταυτόχρονα να προστατευθούν οι κοινωνίες των νησιών, που βρίσκονται στα παράλια της Τουρκίας.
Ο Βαγγέλης Γελαγώτης και το όνομα της Καλλονής Απεβίωσε στις 20-6-2015, στα 93 του χρόνια ο Καλλονιάτης, με καταγωγή από τα Δάφια, Βαγγέλης Γελαγώτης του Παναγιώτη και της Δέσποινας, η οποία έφερε το επώνυμο Ξενητού, για το οποίο ο Σταύρος Καρυδώνης γράφει ότι η πρεσβυτέρα κυρά Ξενητού, η οποία είχε το 1487 στην ιδιοκτησία της το ναό της Μυρσινιώτισσας με την γύρω περιοχή και τα διασωθέντα κτήματά του, είναι η μητέρα ή η γιαγιά του αγίου Ιγνατίου Αγαλλιανού. Ο κυρ-Βαγγέλης μου είπε πολλά και για τη σύγχρονη Καλλονή και οφείλω να σημειώσω ότι εντυπωσιάσθηκα από το κορνιζωμένο κάδρο στο σαλόνι του σπιτιού του, με την ιδιόχειρη περιγραφή του για τον σεισμό του 1953: ***
Αξέχαστη βραδιά Αγαπητέ μου αναγνώστα. Το έτος 1953, μήνας Μάρτιος και ημερομηνία αυτού 18 και ώρα 9 μ.μ. και ημέρα της εβδομάδος Τετάρτη έγινε ο μεγαλύτερος σεισμός μέσα στο χωριό μας όπου κράτησε επί 32 δευτερόλεπτα της ώρας. Η καταστροφή ήτο μεγάλη πλην από 13 σπίτια όπου δεν είχαν πάθει τίποτε. Σε όλο το χωριό τα άλλα όλα ήταν κατεστραμμένα κυριολεκτικά. Θύματα δεν είχαμε απολύτως ΚΑΝΕΝΑ. Αυτά τα γράφω για να θυμόμαστε αυτή την καταστρεπτική βραδιά. Εν Καλλονή τη 19-3-1953. Ο γράφων Ευάγγελος Γελαγώτης, κάτοικος Καλλονής. *** Ο αγαπητός κυρ-Βαγγέλης, με πλήρη διαύγεια σκέψης, μου εξιστόρησε πέρυσι το καλοκαίρι τα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής, την ένταξή του στο ΕΑΜ, τις επίπονες και άδικες περιπέτειές του στην Αμφιλοχία όπου υποχρεώθηκε να υπηρετήσει στο στρατό τα χρόνια του εμφυλίου και την μετέπειτα Κεντρώα δημοκρατική του προτίμηση. Ως ένας από τους ικανότερους αγρότες και βοσκούς της Καλλονής ήταν πάντα πρόθυμος, με έξυπνο χιούμορ και έκδηλη αγάπη για τη ζωή, να περιγράψει γλαφυρά οποιαδήποτε από τις περιοχές του Κάμπου και των γύρω βουνών, μιας και όλες τις είχε περπατήσει σπιθαμή με σπιθαμή. Θα τον θυμάμαι μαζί με τις όμορφες κουβέντες μας και εκφράζω από αυτές τις γραμμές τα θερμά συλλυπητήρια στην πολυαγαπημένη του Μικρασιάτισσα σύζυγό του Μαρία Καλατζή και στον μονάκριβο γιο του, τον φίλο μου Παναγιώτη. *** Το 2013, ο φιλομαθής κυρ-Βαγγέλης μού ανέφερε την άποψη, που είχε ακούσει από έναν ερευνητή στις παραθαλάσσιες Ζίγρες της Καλλονής, ότι το φυτό «καλλονή» έδωσε το όνομά του στην Καλλονή. Σήμερα τιμώντας την μνήμη του, σημειώνω για το όνομα της Καλλονής:
Ο Αριστοτέλης (4ος αιών π. Χ.) έγραψε για το «άνθος του καλλύντρου» και ο Φρύνιχος Αρράβιος (2ος αιών μ. Χ.) σημείωσε: «κάλλυντρον και κόρημα (σάρωθρον) το σάρον (φρουκάλι)». Τον 18ο αιώνα ο Άγγλος βοτανολόγος Richard Salisbury λαμβάνοντας υπόψη το «κάλλυντρον» ως φυτό του Αριστοτέλη και ως σκούπα του Φρύνιχου ονόμασε «Καλλούνα η κοινή» (Calluna vulgaris), ένα μικρό θάμνο της οικογένειας Ερεικιδών με τον οποίο φτιάχνονται παραδοσιακές σκούπες. Το 1897 o καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Χατζηδάκις λαμβάνοντας υπόψη το «Σαίρει, κοσμεί, φιλοκαλεί, καλλύνει» του λεξικού του Ησύχιου του Αλεξανδρινού (5ος μ. Χ. αιών) γράφει ότι οι μεταγενέστεροι: «είπαν το πιο κομψό φιλοκαλώ ή καλλύνω και με βάση τα ρήματα αυτά ονόμασαν τα φυτά, τα οποία χρειάζεται κανείς για να φτιάξει σκούπες. Έτσι στην φυτωνυμία δημιουργήθηκαν τα εις -έα, ‘‘η φιλοκαλέα ’’ ή αλλιώς ‘‘η καλονέα ’’, από τα οποία με ανομοίωση (σ. σ. αντικατάσταση ενός φθόγγου από όμοιο) έχουμε στη δυτική Κρήτη τα ‘‘η φινοκαλέ’’ ή ‘‘η καλονέ’’ και στην Αθήνα ‘‘το φιρόκαλο’’ δηλαδή ‘‘το φιλόκαλον ’’». Στη Λέσβο λέμε φρουκάλια, τις σκούπες που πλέκονται από το παραθαλάσσιο φυτό «βούρλο». Το 1903 ο Ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Άμαντος ετυμολόγησε την Καλλονή από το φυτό «καλλονή» και το 1968 ο αρχαιολόγος Σεραφείμ Χαριτωνίδης, σημειώνοντας την επικρατέστερη ετυμολογία της Καλλονής Λέσβου από την «Αφροδίτη Καλλονή» που υποστήριξαν τον 19ο αιώνα οι Γερμανοί αρχαιολόγοι και ιστορικοί αλλά και την «θυγατρική» της από το φυτό «καλλονή», έγραψε στο Αρχαιολογικό Δελτίο ότι ο Άμαντος ετυμολογεί: «εκ του φυτού ‘‘καλλονή’’, εξ ού κατασκευάζονται τα σάρωθρα», δηλαδή οι σκούπες. Τέλος το 1938, το Λεξικόν του Δημήτρη Δημητράκου πρόσθεσε: «Καλλονάριον (το), σάρωθρον, σκούπα». Αριστείδης Στυλ. Κυριαζής aristeidis2007@gmail.com
παιδιά ετεροδημοτών Καλλονιατών Η Αϊβαλιώτη Ελπινίκη του Θεοδώρου (εγγονή του Αϊβαλιώτη Βασίλη) εισήχθη έκτη στο τμήμα Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων του Πολυτεχνείου Πατρών. Ο παππούς και η γιαγιά της εύχονται καλές σπουδές και καλή σταδιοδρομία.
Σχετικά με τα Κοινωνικά Οι δημοσιεύσεις των Κοινωνικών γίνονταν πάντοτε σε συνεργασία με το Ληξιαρχείο του Δημοτικού Διαμερίσματος Καλλονής. Πλέον, για λόγους προστασίας των προσωπικών δεδομένων (όπως επικαλείται το Ληξιαρχείο), έχει σταματήσει η δημοσιοποίηση από το Ληξιαρχείο. Για οποιαδήποτε κοινωνικό γεγονός σας αφορά σας παρακαλούμε θερμά όπως επικοινωνείτε με την σύνταξη του περιοδικού.
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
25
κοινωνική ζωή βαπτίσεις - γεννήσεις
Η Θεανώ Γαλανού και ο Ερμής Χατζηευστρατιου παντρεύτηκαν στην Αθήνα. Να ζήσουν ευτυχισμένοι.
λειωτος για μένα. Βοήθα Μάνα μου γλυκειά με τη δική σου ευλογία να ξαναβρώ αυτό που έχασα την ψυχική μου ηρεμία. Τώρα κατάλαβα ζωή χωρίς τη Μάνα τι σημαίνει. Σπίτι χωρίς αγάπη και φροντίδα και γω χαμένη. Μοιάζει με σκοτεινή και ζοφερή ημέρα Χωρίς τον ήλιο σου μαμά και τον δικό σου αγέρα. Χρειάσθηκε ο Χριστούλης μας έναν άγγελο ακόμη και σένα διάλεξε μαμά με τη δική του γνώμη. Δεν ήτανε μανούλα μου η ώρα για να φύγεις, ήθελα νάσουνα εδώ μαζί μας για να σμίγεις. Καλό ταξίδι άγγελε μανούλα μου καρδιά μου. Σε σένα στρέφω πάντοτε υγρά τα βλέφαρά μου Κι΄αν είναι δύσκολο να ζω χωρις νάσαι κοντά μου, θε να βρεθούμε σύντομα με σε και το μπαμπά μου. ΚΑΛΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΜΑΝΟΥΛΑ ΜΟΥ... ΣΤΗ ΓΕΙΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ... ΡΑΛΛΙΑ ΝΤΕΪΒΙΣ-ΑΓΙΑΣΣΩΤΟΥ
πένθη
Ρήγας Ματθαίου
Η Θεανώ Γαλανού και ο Ερμής Χατζηευστρατίου βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Κυβέλη Όλγα. Να τους ζήσουν.
γάμοι
Πέθανε στην Καλλονή ο Ματθαίου Ρήγας στις 22/11/2014. Πέθανε στην Καλλονή ο Γελαγώτης Ευάγγελος στις 20/6/2015. Πέθανε στην Αθήνα και ετάφη στο Κεράμι ο Δαδάκης Βασίλειος στις 11/7/2015. Πέθανε στην Καλλονή και ετάφη στη Μονή Λειμώνος η Αγιασώτου Δέσποινα στις 3/8/2015. Πέθανε στο Κεράμι ο ιερέας Δήμου Ευστράτιος στις 2/9/2015. Θερμά συλλυπητήρια.
Έφυγε η Δέσποινα Αγιασσώτου Έφυγε από κοντά μας στις 2 Αυγούστου 2015 η Δέσποινα Αγιασσώτου, το γένος Δούκα Μαλακού χήρα Κυριάκου Αγιασσώτη, που νοσηλευόταν στο Βοστάνειο Νοσοκομείο στη Μυτιλήνη σε ηλικία 87 ετών. Η μεταστάσα γεννήθηκε την 1 Σεπτεμβρίου 1928 στην Καλλονή. Ήταν νυμφευμένη με τον Κυριάκο Αγιασσώτη, ο οποίος απεβίωσε στις 12 Αυγούστου του 2008, με τον οποίον απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Την Ιουλία (Λίτσα) Μπήλιου, την Ραλλού (Ράλλια) Ντέιβις, τον Δούκα Αγιασσώτη και τη Πολυξένη (Ξένια) Γεωργοπούλου. Ευτύχησε να ιδεί εγγόνια και δισέγγονα. Ετάφη στον οικογενειακό τάφο στην Ιερά Μονή Λειμώνος. ΑΙΩΝΙΑ ΣΟΥ Η ΜΝΗΜΗ ΠΟΙΗΜΑ ΤΗΣ ΚΟΡΗΣ ΤΗΣ ΡΑΛΛΟΥΣ ΝΤΕΪΒΙΣ: ΣΤΗ ΜΑΝΑ ΠΟΥ ΕΦΥΓΕ... Αντίο Μάνα μου γλυκιά και πολυαγαπημένη. Λύπη αφήνεις στη ψυχή μου χαραγμένη. Αντίο Μάνα μου γλυκιά μοναδική στον κόσμο, στον τάφο σου εφύτεψα βασιλικό και δυόσμο. Αντίο Μάνα μου γλυκιά, καλό ταξίδι Μάνα. Και στο Χριστό μας έκανα για σένανε το τάμα. Να σ’ έχει πάντα δίπλα του χιλιοευλογημένη και η λαμπάδα μου για σε πάντοτε αναμμένη. Αντίο Μάνα μου γλυκιά μόνη μου μην μ’ αφήνεις, φαρμάκι είναι και πικρό το κλάμα της οδύνης. Να έρχεσαι καρδούλα μου και να μου λες πώς τα περνάς Κι’ αν τον γλυκό πατέρα μου εκεί τον συναντάς. Μάνα γλυκιά πια δεν μπορω να ζω χωρίς εσένα ο πόνος μου αβάσταχτος κι’ ατέ-
26
Από την όμορφη γειτονιά μας στην Καλλονή, με τις δεντροστοιχίες, με τον Αγ. Ιωάννη, τη Μητρόπολη, και το ηρώον πεσόντων, πέταξε για την γειτονιά των αγγέλων ο αγαπητός μας Ρήγας. Ευγενής, με λεπτό χιούμορ, με το χαμόγελο και τον καλό λόγο. Ένας καλός οικογενειάρχης, ένας αγωνιστής της ζωής. Μας βλέπει τώρα από ψηλά από τη γειτονιά των αγγέλων και χαμογελά έτσι, όπως μας χαμογελούσε πάντα.
Βασίλης Δαδάκης Στο Κεράμι που τόσο αγάπησε αναπαύεται ο Βασίλης, ένα ξεχωριστό μέλος της Αθηναϊκής μας παροικίας. Αγαπητός σε όλους μας, ενεργό μέλος του Συλλόγου Καλλονιατών και μέλος του Δ.Σ. στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του. Βοήθησε με όλες του τις δυνάμεις τόσο τον Σύλλογό μας, όσο και τον γενέθλιο τόπο του, το Κεράμι. Στη γειτονιά των αγγέλων τώρα παρέα με τους φίλους του και τους συγχωριανούς του συζητά με αγάπη όπως πάντα για το χωριό του.
Στη μνήμη της συζύγου μου Αναστασίας Πέρασαν τρία χρόνια απ’ τον θάνατό σου, σα να ήταν χθες. Έφυγες νωρίς χωρίς να μας κουράσεις. Τα παιδιά σου, τα εγγόνια σου, όλοι σε θυμόμαστε κάθε μέρα για τον καλό σου χαρακτήρα. Γι αυτό υπάρχεις στις καρδιές μας, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Ήσουν περήφανη και ήθελες να προσφέρεις βοήθεια σε όποιον είχε ανάγκη στη ζωή. Σου άρεσε πάντα το δίκαιο και το σωστό και είχες μεγαλείο ψυχής. Δεν φτάνουν τα λόγια, είναι πολύ λίγα για να περιγράψω την ανωτερότητά σου. Σε διέκρινε πάνω απ’ όλα η αξιοπρέπεια και η δικαιοσύνη. Είναι κάποιες στιγμές που σημαδεύουν ανεξίτηλα τη ζωή μας. Μία απ’ αυτές ήταν για μένα ο απ΄ροσμενος θάνατός σου. Θέλω να ξέρεις ότι για μας δεν έχεις φύγει ούτε θα φύγεις ποτέ. Ήσουν και θα είσαι για πάντα κοντά μας μέχρι που να ξαναβρεθούμε πάλι στο βασίλειο των πνευμάτων. Βογιατζής Αγαμέμνων
Στη γειτονιά των αγγέλων ο Παπα-Στρατής... Δυστυχώς απο τις 02/09/20150 η κοινωνία μας είναι φτωχότερη καθώς έχασε έναν άνθρωπο, έναν καλό Σαμαρείτη, που πρώτα βοηθούσε όλους τους άλλους και μετά τον εαυτό του. Η κοινωνία της Καλλονής, και όχι μόνο, πενθεί για τον χαμό του Παπα-Στρατή, ο οποίος έχασε τη μάχη για τη ζωή σε ηλικία μόλις 57 ετών. Τα σοβαρά προβλήματα υγείας, που είχε και πάλευε καιρό, δεν τον άφησαν να ολοκληρώσει το τεράστιο έργο, το οποίο πραγματοποιούσε ολημερίς και ολονυχτίς. Την αλληλεγγύη στον άνθρωπο, στον ξένο, στον ντόπιο, γενικά σε αυτόν που έχει ανάγκη. Δίδαξε πραγματικά τι θα πεί
«αγαπάτε αλλήλους» και μέσα απο τις πράξεις του έδειξε πραγματικά ποιος είναι ο σωστός δρόμος, τι θα πει πραγματικά Χριστιανισμός. Ένας παπάς απο τους ελάχιστους ενεργούς στην προσφορά, με έργο, συμπόνια και στοργή σε οποιαδήποτε φυλή, σε οποιοδήποτε χρώμα. Έδωσε το τεράστιο στίγμα του στην «Αγκαλιά» εδώ και πολλά χρόνια, η οποία μήνες τώρα έχει γίνει κέντρο ενδιαφέροντος για το τεράστιο έργο της απο όλο τον κόσμο. Βοήθησε χιλιάδες, δεκάδες χιλάδες ανθρώπους που είχαν ανάγκη. Προσευχήθηκαν γι’αυτόν όλοι! Θα συγκλονιστούν για τον χαμό του όλοι. Τα λόγια τούτες τις ώρες είναι φτωχά. Με δυο προτάσεις απλές, με νόημα, τον αποχαιρέτισε ο άλλος άνθρωπος που τρέχει καθημερινά στην «Αγκαλιά» και ήταν μαζί σε όλο αυτό απο τη πρώτη στιγμή, ο Γιώργος Τυρίκος-Εργάς, ο οποίος έγραψε «Αντίο παπα Στρατή. Αντίο καλέ μου φίλε.» Εμείς θα προσευχηθούμε για τον Παπα-Στρατή και θα εκφράσουμε την βαθύτατη λύπη μας για τον χαμό του εφημέριου του Αγίου Γεωργίου Κεραμίου, τον εφημέριο όλων μας! Θεόφιλος Μυζίκας
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
27
συνδρομές ΠΟΣΟ (€) ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ 20 ΚΑΡΕΚΟΥ ΑΝΝΑ 86 ΜΑΚΡΗ-ΤΑΚΤΙΚΟΥ ΟΛΓΑ 100 ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ-ΓΩΓΟΥ ΕΛΛΑΣ 86 ΚΛΕΙΔΑΡΑ ΤΑΞΙΑΡΧΟΥΛΑ 50 ΛΑΜΠΟΥ-ΠΕΡΒΑΝΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 50 ΜΑΡΑΘΟΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ 50 ΚΕΛΜΑΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ 50 ΚΑΡΕΚΟΥ ΕΥΡΥΔΙΚΗ 50 ΒΑΛΤΑΣ ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΣ 50 ΧΑΤΖΗΡΑΛΛΗ ΙΣΜΗΝΗ 43 ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ ΝΙΚΗ 20 ΒΟΜΒΕΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 20 ΚΟΥΛΟΥΚΟΥΣΑ ΜΥΡΣΙΝΗ 20 ΚΙΟΣΚΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 50 ΒΑΛΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΥ 70 ΠΑΡΜΑΚΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 20 ΦΑΦΟΥΤΕΛΛΗ ΑΛΙΚΗ 30 ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΡΥΚΛΕΙΑ 50 ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗ-ΛΑΚΑΣΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ 50 ΓΙΟΥΚΑΡΗ ΙΩΑΝΝΗ 10 ΚΟΥΛΟΥΚΟΥΣΑ ΘΕΟΔΩΡΟΥ 58 ΑΛΒΑΝΟΥ ΤΑΚΗ-ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 ΒΟΥΓΑΜΑΛΗ-ΚΡΑΛΗ ΜΑΡΙΚΑ 50 ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΝΙΚΗ 86 ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 30 ΣΤΑΜΑΤΟΓΛΟΥ ΜΑΡΙΚΑ 30 ΚΑΤΕΧΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 20 ΚΑΤΕΧΟΥ ΑΥΡΑ 50 ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 50 ΕΛΛΑΣ ΓΩΓΟΥ (ΔΩΡΟ) 20 ΜΑΛΛΗ ΣΑΠΦΩ 29 ΓΡΥΜΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 50 ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ 30 ΧΑΤΖΗΜΩΥΣΗ ΠΟΠΗ 20 ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ ΚΛΕΑΝΘΗ 20 ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ 50 ΛΟΓΙΩΤΑΤΟΥ ΦΛΩΡΑ 60 ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 100 ΑΔΕΛΦΟΙ ΤΡΥΠΑΤΖΗ (ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ) 20 ΓΕΩΡΓΑΝΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 200 ΓΙΑΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 20 ΣΑΛΛΗ ΣΤΕΛΛΑ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ-ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΡΑΛΛΙΤΣΑ 100 20 ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ 20 ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΚΗ 50 ΤΣΙΡΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΛΗ 20 ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΕΦΗ 20 ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 20 ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ 30 ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ ΣΤΕΛΛΑ 50 ΛΑΓΟΥΤΑΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 20 ΚΑΖΑΜΙΑΣ ΑΡΗΣ 50 ΚΩΛΕΤΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΥ 50 ΒΑΣΤΑΚΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ 50 ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 20 ΤΖΩΓΑ ΓΕΩΡΓΙΑ 61,07 ΒΟΥΡΤΖΟΥΜΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ 40 ΚΥΔΩΝΙΑΤΗ ΑΛΚΙΘΕΑ 20 ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ 20 ΝΙΚΟΛΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ 55 ΛΑΜΠΡΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 53 ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΥ-ΣΕΡΕΜΕΤΗ ΕΥΑΝΘΙΑ (εις μνήμη ανηψιού της ΠαναγιώτηΤσακίρη) 50 ΚΟΜΝΙΝΑΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ (εις μνήμη ανηψιού της γονέων Χρήστου-Δέσποινας & αδελφού Κομνηνού) 30 ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΡΟΠΗ 20 ΚΟΜΝΙΝΑΚΗ ΕΛΕΝΗ 20 ΚΟΡΔΑ ΦΩΤΕΙΝΗ 50 ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΔΩΡΟΥΛΑ 50 ΚΡΗΤΙΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 100 ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ ΕΥΡΥΔΙΚΗ 50 ΤΑΚΤΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
28
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
Μπασέας Ορέστης ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΒΛΑΔΕΛΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΛΕΜΟΝΙΑΣ ΑΝΝΑ (εις μνήμην συζύγου Δημητρίου Λεμονιά) ΜΩΡΟΥ ΕΛΕΝΗ (εις μνήμην συζύγου αδερφής Δημητρίου Λεμονιά)
30 20 30 79,26 $150 50
Σχόλιο για τους νέους Το μεγάλο πρόβλημα για τους νέους είναι το πώς φθάσανε να ζουν σήμερα. Αλλά και πώς θα ζήσουν μετά, όσο περνάει ο καιρός, χωρίς εργασία και χωρίς καμιά προοπτική για το μέλλον. Δυστυχώς αυτή η μιζέρια οφείλεται στην οικονομική κρίση. Με τα σημερινά δεδομένα όλα τα όνειρα και όλες οι φιλοδοξίες των νέων χάνουν την αξία τους. Οι σημερινές σκέψεις τους δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικές και δημιουργούν σύγχυση για το αύριο. Αλλά όσο σοβαρές κι αν είναι αυτές οι σκέψεις, δεν πρέπει να γκρεμίζουν τα όνειρά τους. Βρίσκονται πράγματι οι νέοι σε δύσκολη εποχή. Όσα ακούνε γύρω τους σπέρνουν αβεβαιότητα και φόβο. Κάποτε όμως πρέπει να βάλουν το μυαλό τους να δουλέψει αντίστροφα. Η κατάσταση μπορεί να αλλάξει, τα τωρινά δεδομένα να καλυτερέψουν. Δεν χρειάζονται πολλά πράγματα ούτε μεμψιμοιρίες. Λίγο μεράκι, λίγη αγάπη για τον τόπο, λίγη διάθεση για προσφορά. Και θα βοηθήσουμε κι εμείς οι μεγάλοι όσο μπορούμε. Να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες με τη βοήθεια του Θεού. Γεώργιος Μαραγκός
Μια νότα αισιοδοξίας στα ώριμα νιάτα Μέτρησα τα χρόνια μου και συνειδητοποίησα ότι μου υπολείπεται λιγότερος χρόνος ζωής απ’ ό,τι έχω ζήσει ως τώρα. Αισθάνθηκα όπως αυτό το παιδάκι που κέρδισε μια σακούλα καραμέλες και τις πρώτες τις καταβρόχθισε με λαιμαργία αλλά, όταν παρατήρησε ότι του μένουν πολύ λίγες, άρχισε να τις γεύεται αργά με βαθιά απόλαυση. Κι εγώ κάθισα και σκέφτηκα τώρα που πέρασαν τα χρόνια με τα προβλήματα της ζωής και της υγείας που αντιμετωπίζουμε, άλλαξε ο χαρακτήρας μας και τα βλέπουμε όλα πολύ διαφορετικά. Δεν έχουμε τη δύναμη να πιεστούμε και να συμβιβαστούμε εύκολα. Πρέπει αυτοί που μας καταλαβαίνουν και είναι πιο δυνατοί από μας να μας κατανοούν και να μας δίνουν αγάπη. Δεν έχω χρόνο πια να υπομένω και να λέω σε πολλά πράγματα το ναι, ενώ μέσα μου δεν θέλω να το πω. Αλλά πρέπει στη ζωή μας να λέμε και κανένα όχι, όταν είναι πέρα απ’ τις δυνάμεις μας. Γιατί το όχι είναι εχθρός της κατάθλιψης και του στρες. Δεν ανέχομαι πια τον δήθεν εγωισμό ή τους ζηλόφθονες που προσπαθούν να υποτιμήσουν τους άλλους. Δεν μπορώ να παίρνω μέρος σε συζητήσεις που οι άνθρωποι δεν συζητούν για το περιεχόμενο αλλά μόνο για την επικεφαλίδα, χρόνο για χάσιμο δεν έχω. Θέλω την ουσία και να αισθανθώ ήρεμα και ευχάριστα. Πόσο με ξεκουράζει, όταν έχω φίλους που ξέρουν να με ακούνε και να μου λένε έναν καλό λόγο που αλλάζει την ψυχολογία. Θέλω να ζήσω δίπλα σε πρόσωπα με ανθρώπινη υπόσταση, που μπορούν να γελούν με τα λάθη τους, που δεν υπερηφανεύονται για τον θρίαμβό τους, που υπερασπίζονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και επιθυμούν να βαδίζουν μαζί με την αλήθεια. Το ουσιώδες είναι αυτό που αξίζει στη ζωή. Θέλω να περιτριγυρίζομαι από πρόσωπα που ξέρουν να αγγίζουν την καρδιά και τον νου μου. Θέλω να ζήσω με ένταση όσο μπορώ, τώρα που κατάλαβα στην ωριμότητα το νόημα της ζωής. Σκοπεύω να μην αφήσω να πάει χαμένη καμιά απ’ τις καραμέλες που μου απόμειναν. Το ίδιο εύχομαι και σε σας, γιατί με κάποιον τρόπο όλοι θα γευτούμε αυτές τις καραμέλες, που στο τέλος είναι πιο νόστιμες και οι πιο σημαντικές! Βασούλα Αλβανού
Διαφημιστικές Ειδήσεις
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
29
30
ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ
Ψητοπωλείο Αλεξανδρή Κρέ παραγω ατα γής μα
ς
Πλατεία Καλλονής
Τηλ: 22530 24777
ΣΕΛΑΧΑΣ Α.Β.Ε.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΣΦΑΓΕΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΡΕΑΤΩΝ ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ - SUPER MARKET
ΚΑΛΛΟΝΗ ΛΕΣΒΟΥ Τηλ.: 22530 22814 ΣΦΑΓΕΙA Τηλ./Fax: 22530 29222