ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ τεύχος 166

ΚΕΜΠΚΡ 558

ΚΩΔ. ΕΝΤΥΠΟΥ: 2408

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ

Έτος 36ο • Τεύχος 166

Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος 2016

Σπύρου Δοντά 10, 117 43 Μακρυγιάννη

περιεχόμενα Πρώτη σελίδα …………………....................................... 3 Τα εν οίκω... (Οι δραστηριότητες του Συλλόγου) ............ 4 Λαογραφία & παράδοση: Τι είναι οι χρειγιές ................ 5 Η Μνήμη της Καλλονής ................................................. 6 Όσα ακούει η πλατεία ...................................................... 10 Η Κόρη του Μάκαρα, η Μεγακλώ, έφερε τις εννέα Μούσες στη Λέσβο! ....................................... 12 Στη Μνήμη του Πατρός Νικόδημου Παυλόπουλου ..... 14 Μουσικοθεατρική Παράσταση: «Όταν η Λήγουσα είναι Μακρά» ……......................…. 16 Τα Καλλονιάτικα Κόμικς ……...................................…. 18 Λογοτεχνία: «80 Χρόνια Πίσω», «Καλλονή μου» ........ 19 Ειδήσεις - Σχόλια - Διάφορα ……...........……...……. 20 Ξανά, Μανά! ...….........................................................…. 22 Κοινωνική ζωή …………................…………………. 23 Επιτυχόντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα …. 25 Η Σελίδα των Νέων ….................................................... 26 Βιβλιοπαρουσίαση: «Μεγαλώνοντας στο Μόλυβο» .... 27 Συνδρομές ……...................……………………...…… 28 ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΑΝΤ. ΜΩΡΟΥ, ΣΤ. ΒΑΛΤΑΣ, ΑΠ. ΒΑΛΤΑΣ, Α. ΚΥΡΙΑΖΗΣ, Μ. ΛΗΜΝΑΙΟΣ, Α. ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ, ΑΣ. ΚΟΝΔΙΝΟΥ, Θ. ΜΥΖΙΚΑΣ, ΑΓΓ. ΠΑΣΚΟΣ, Ν. ΒΑΛΤΑ, Β. ΛΑΓΟΥΤΑΡΗΣ, Π. ΣΚΟΡΔΑΣ, Δ. ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ, Σ. ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ, Π. ΧΡΥΣΙΔΗΣ, Γ. ΕΡΓΑΣ-ΤΥΡΙΚΟΣ, ΕΙΡ. ΒΑΡΒΑΡΕΣΣΟΥ, ΑΛ. ΤΣΕΡΕΜΕΝΤΛΗ, Γ. ΚΟΝΤΟΣ, ΧΡ. ΣΑΜΑΡΑΣ, Δ. ΤΑΛΙΑΝΗΣ, ΑΓ. ΓΚΑΓΚΑΝΕΛΛΗ.

Περιοδικό του Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου ΕΤΟΣ 36 • ΤΕΥΧΟΣ 166• ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2016 ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ • ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: €0,02 ο

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΔΟΝΤΑ 10, 117 43, ΑΘΗΝΑ Τηλ./Fax: 210 9242492 . web: www.takalloniatika.gr ΕΚΔΟΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Ξ. ΒΑΛΤΑΣ ΘΗΡΑΣ 15, 153 44, ΓΕΡΑΚΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 210 6047116, 6992 887809 . e-mail: instaval@yahoo.com ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΩΡΟΥ ΕΥΕΡΓ. ΓΙΑΒΑΣΗ 73, 153 41 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τηλ.: 210 6544573 . e-mail: antigon.mo@gmail.com ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΠΑΠΑΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΔΙΑΛΕΧΤΟΥ-ΑΓΟΡΑΣΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΡΑΓΟΣ ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ 147/951522-49 ΙΒΑΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ GR40 0110 1470 0000 1479 5152 249 Τη μακέτα του τίτλου σχεδίασε αφιλοκερδώς για το περιοδικό ο ταλαντούχος σχεδιαστής ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤ. ΣΠΕΡΤΟΣ Εικόνα Εξωφύλλου: Δημήτρης Ταλιάνης Καραβούλια, εκβολές του Αχερώνα ΗΛ. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ: DIATHLASIS ΑΙΟΛΟΥ 71, 15354, ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 2106613813. e-mail: info@diathlasis.com.gr

Πρώτη Σελίδα Νάτο και το καλοκαιρινό μας τεύχος που όλοι περιμένατε με τόση ανυπομονησία. Γιατί το καλοκαίρι είναι η ξεχωριστή εποχή που όλοι ντόπιοι και ξενιτεμένοι ανταμώνουμε στην Καλλονή και τα γειτονικά χωριά. Πίνουμε τα καφεδάκια μας στην πλατεία, συζητώντας τα πιο ενδιαφέροντα νέα, συναντιόμαστε στην εκκλησία τις Κυριακές, όπου πάλι θα μας δοθεί η ευκαιρία μιας σύντομης χαιρετούρας, και βέβαια θα δούμε φίλους και γνωστούς στη θάλασσά μας στη Σκάλα ή στα Καραβούλια σε πιο χαλαρές στιγμές πίνοντας τα ούζα μας με το απαραίτητο μεζεδάκι, την παπαλίνα του κόλπου... Φέτος το καλοκαίρι τολμήσαμε ένα δύσκολο πολιτιστικό άλμα. Να ανεβάσουμε μια παράσταση αφιερωμένη στον αξέχαστο Μυτιληνιό ρεμπέτη, τον Γιώργη Μουφλουζέλη. Θέατρο και Μουσική αποτέλεσαν τους δυο άξονες του θεάματος. Ηθοποιοί και μουσικοί ξεκίνησαν σαν δυο χωριστές ομάδες, με πρόβες στα τραγούδια και στις σκηνές δράσης αντίστοιχα, για να ενώσουν στη συνέχεια τις δημιουργικές δυνάμεις τους σε ένα πολυφωνικό αρμονικό σύνολο. Παλιοί και νέοι στις ομάδες, μεγάλοι και μικροί, όλοι αγκαλιάστηκαν και έδεσαν μεταξύ τους. Κάθε ρόλος σχολιάστηκε και τελειοποιήθηκε με τη βοήθεια όλης της ομάδας. Γιατί αυτό σημαίνει ομαδική δημιουργία, κανένας δεν είναι πρωταγωνιστής. Φίλοι, γνωρίζετε ότι η καλύτερη ανταμοιβή μας είναι η δική σας καλοκαιρινή ψυχαγωγία. Όταν ακούμε τα επαινετικά σας σχόλια, παίρνουμε δυνάμεις για να συνεχίσουμε το πολιτιστικό μας καλοκαίρι. Ανταμοιβή μας όμως είναι και η αναγνώριση της προσφοράς των συμμετεχόντων στις ερασιτεχνικές ομάδες, που ανιδιοτελώς διαθέτουν τον χρόνο τους για να δημιουργήσουν ένα καλλιτεχνικό έργο αντάξιο των προσδοκιών σας. Είναι άτομα που οδηγημένα απ’ το μεράκι του θεάτρου και της μουσικής έρχονται να μας χαρίσουν το ταλέντο τους. Να σημειώσουμε πως φέτος οι πολιτιστικές μας εκδηλώσεις μπήκαν για πρώτη φορά στο «Λεσβιακό καλοκαίρι 2016». Η Καλλονή δεν είναι απομονωμένη απ’ τον πολιτιστικό χάρτη του νησιού. Και δεν πρέπει να είναι!

Αντιγόνη Μώρου, υπεύθυνη σύνταξης

Τα εν οίκω...

συλλόγου οι δραστηριότητες του

Μουσικές παρουσίες στην Καλλονή Νύχτα καλοκαιριού ή αλλιώς... Νύχτες μαγικές ονειρεμένες ...Καλλονιάτικες !!! Η πρώτη μας εκδήλωση (12.08.2016) Διακόσιοι και πλέον θεατές απόλαυσαν έναν τρίωρο μουσικό χείμαρρο! Η Ρένα και ο Κώστας Καλογήρου μαζί με τον Δημήτρη Ραδίτσα μας ταξίδεψαν σε πανέμορφα μουσικά μονοπάτια! Γεμίζουμε από Καλλονή για να παλέψουμε τον χειμώνα που έρχεται!

Η γιορτή της αντάμωσης Γιορτή της αντάμωσης όνομα και πράμα! Έσβησε ό,τι μας χωρίζει, έσβησε τη μικρή Καλλονή των παθών και ανέστησε τη μεγάλη Καλλονή των ονείρων μας! Πλήθος κόσμου κατέκλυσε τα Χάνια και το φιλόξενο κέντρο του Τρύφωνα και χόρεψε μέχρι πρωίας! Στην κορυφαία γιορτή του Συλλόγου μας παραβρέθηκαν και χαιρέτησαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μηθύμνης Χρυσόστομος, η Περιφερειακή Σύμβουλος Μαρία Νικολάρα, ο Βουλευτής Λέσβου Χαράλαμπος Αθανασίου, ο Αντιδήμαρχος Λέσβου Ταξιάρχης Βέρρος, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Διαμερίσματος Καλλονής Ιγνάτιος Τίτος Καραθεοδώρου, o υποψήφιος Δήμαρχος με την παράταξη «ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ» Γεωργούλας και οι Πρόεδροι των πολιτιστικών συλλόγων ΘΕΟΦΙΛΟΣ και Σκάλας Καλλονής Αχιλλέας Χιωτέλλης και Αντώνης Δουκέλλης αντίστοιχα. Ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. του Συλλόγου Καλλονιατών ευχαριστούν τους επαγγελματίες της Καλλονής για τα πολλά και πλούσια δώρα που προσέφεραν για την λαχειοφόρο κλήρωση της γιορτής.

Το θεατρικό γεγονός του καλοκαιριού Με τα χειροκροτήματα τριακοσίων και πλέον θεατών επιβραβεύτηκε η Μουσικοθεατρική παράσταση «ΟΤΑΝ H ΛΗΓΟΥΣΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΡΑ», που ανέβηκε αποκλειστικά από Καλλονιάτες στην αυλή του Δημοτικού Σχολείου Καλλονής, ως αφιέρωμα στον Μυτιληνιό ρεμπέτη Γιώργη Μουφλουζελη. Ηθοποιοί: Στρατής Καλατζής, Γιώργος Γιαννακός, Μαρία Κέλμαλη, Κλεάνθη Παντελίδου, Δημήτρης Καμίτσος, Παναγιώτης Χρυσίδης, Γιώργος Αξιώτης, Νικηφόρος Λεγάκης, Σπύρος Ατσικμπάσης και ο μικρός Νικόλας Στυλιανός. Τραγούδι: Στρατής Καλατζής, Γιώργος Γιαννακός, Γεωργία Χατζηκωνσταντή, Δημήτρης Καμίτσος, Παναγιώτης Χρυσίδης. Μουσικοί: Δημήτρης Ραδίτσας, Γεωργία Χατζηκωνσταντή, Νικηφόρος Λεγάκης, Γιάννης Κεραμιδάς, Κώστας Καλογήρου, Θάνος Τικφεσλής. Σκηνοθεσία: Αντιγόνη Μώρου. Σενάριο: Σταύρος Βαλτάς. Μουσική επιμέλεια: Δημήτρης Ραδίτσας. Σκηνικά: Στράτος Χυσιμέλλης. Περισσότερα σε άλλες σελίδες του περιοδικού.

Σηματοδότηση στα μονοπάτια Το περασμένο καλοκαίρι (2015) μια ομάδα της φυσιολατρικής κίνησης «Βριλησσός» επισκέφθηκε την πόλη μας και είχε την καλοσύνη να προβεί στη διάνοιξη μονοπατιού, στην περιοχή της Μονής Λειμώνος. Φέτος (2016) μας χορήγησαν πινακίδες σήμανσης του μονοπατιού, οι οποίες τοποθετήθηκαν (31.08.2016) σε δυο καίρια σημεία. Το πρώτο στη θέση του Χριστού στον Ξενώνα των εκπαιδευομένων Νορβηγών και το δεύτερο σε μανδρότοιχο της περίφραξης στη Μονή Λειμώνος. Οι φωτογραφίες εικονίζουν την τοποθέτηση των πινακίδων από τα μέλη του τοπικού συλλόγου «Αγούδουρας».

Τα μέλη του τοπικού συλλόγου «Αγούδουρας» Σταύρος Κουτρουλής, Αργύρης Κεραμιτζής, Δημήτριος Βαμβουκλής μαζί με τον ταμία του Συλλόγου μας Δημήτρη Κουτρουλή και το μέλος Ιγνάτιο Καλογήρου εν δράσει!

λαογραφία & Παράδοση

Tι είναι οι χρειγιές Στον ενικό η λέξη “χρειγιά” έχει τρεις έννοιες στην Λέσβο. Η πρώτη είναι η τουαλέτα, η δεύτερη το χρειαζούμενο, το ωφέλιμο και η τρίτη το νοικοκυριό, τα πράγματα του σπιτιού, τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε. (Αντώνης Θανασσέλης) Μια ομάδα από χρειαζούμενα είναι οι χρειγιές. Η ευθεία έννοια της χρειγιάς είναι εκείνη του χρειαζούμενου, άλλωστε είναι φανερή η κοινή τους ρίζα. Όμως, τις χρειγιές επικαλούνταν κυρίως, όταν η ομάδα σκευών-εργαλείων που αναφερόταν με αυτή την επίκληση αφορούσε κυρίως είδη εργαλείων-σκευών, που ήσαν αποδέκτες-φορείς κάποιων παρασκευαζόμενων ή συλλεγόμενων αγαθών. Απαραίτητα σε εργασίες που δεν έπαιρναν αναβολή, γι’ αυτό και τα αντικείμενα αυτά δύσκολα τα δάνειζαν (τσ’ χρειγιές δε τσ’ βγάζου απ’ του σπιτ’). Π.χ, Στο μάζεμα της ελιάς χρειγιές ήταν τα ελαιόπανα, τα δίχτυα, τα καλάθια, τα τσουβάλια. Άλλο παράδειγμα: Τελειώνοντας τον τρυγητό της ημέρας οφείλαμε να μαζέψουμε τις “χρειγιές” τα καλάθια, κοφίνια, καφάσια κ.ά., όπου συλλέγαμε τα σταφύλια. Το ίδιο ίσχυε, όταν συλλέγαμε τα παντός είδους κηπευτικά. Ακόμα, και στα χοιροσφάγια, όπου και πάλι ο τελικός στόχος ήταν εκείνος της “συλλογής” του χοιρινού σε αναλώσιμη μορφή, η εργασία απαιτούσε διαφόρων κατηγοριών “χρειγιές”, που στο τέλος όφειλαν να συλλεγούν και να τακτοποιηθούν-φυλαχθούν.

> του Σταύρου Βαλτά instaval@yahoo.com

Μία σοβαρή και ενιαία ομάδα ήταν και οι χρειγιές του ζυμωτού. Αυτή η ομάδα αφορούσε π.χ, τα κόσκινα για το αλεύρι, τη σκάφη, που φτιάχναμε το ζυμάρι, το σοφρά που πλάθαμε το ψωμί, τις τάβλες που θέταμε τα άψητα ψωμιά. Ακόμα, μια ομάδα χρειγιές ήσαν εκείνες για το ξεφούρνισμα: τα σκεύη όπου θα βάζαμε τα ψωμιά τα παξιμάδια για μεταφορά -φύλαξη στο σπίτι του νοικοκύρη (πχ καλάθια, κοφίνια, λευκά υφαντά σακιά). Οι χρειγιές στα χωριά ήταν πολλές φορές η αφορμή για καυγάδες μεταξύ του κατόχου και του δανειστή, όταν αυτός δεν τις επέστρεφε με πρόχειρες δικαιολογίες ότι έσπασε, χάθηκε, χάλασε για να τις οικειοποιηθεί! Με αφορμή λοιπόν τον δανεισμό και τη μη επιστροφή ενός κόσκινου ή καλαθιού ή κοφινιού, μιας χρειγιάς δηλαδή, οικογένειες ολόκληρες, (σόγια) ήταν μαλωμένες για πολλά χρόνια τόσο, ώστε στο τέλος ξεχνιόταν η πραγματική αιτία της έχθρας! Αφορμή που σε πολλές περιπτώσεις ήταν η ασήμαντη σε χρηματική αξία αλλά πολύτιμη για τη συγκεκριμένη (τότε) εργασία χρειγιά.

και τρεις χρειώδεις παραπομπές α) Λεξικό Ελληνικής Γλώσσης (Greek-English Lexicon by Henry Liddell and Robert Scott, New York 1883): 1) χρεία, (χράομαι-χρώμαι) χρήσις, ωφέλεια, κέρδος, χρησιμότης, 2) το μέρος το προς εκπλήρωσιν της φυσικής ανάγκης, χρήσιμον, αφοδευτήριον, απόπατος καθ’ ά Ησύχιος: κάθηνται εις τας χρείας. 3) Πληθυντικός: χρείαι φίλων ανδρών: αι υπ’ αυτών γενόμεναι υπηρεσίαι, ή ωφέλεια αυτών. 4) χρείαι ναυτικαί: εξοπλισμοί πλοίων, (Αιλιανός Ρήτωρ, Περί ζώων, Ποικίλη Ιστορία 10). β) Πλούταρχος: Βίοι Παράλληλοι, Λύσανδρος-Σύλλας, 12: «υπό λιμού συνηγμένην ήδη τη χρεία των αναγκαίων εις τον έσχατον καιρόν». γ) χρειγιά ότι είνε ωφέλιμον ή αναγκαίον εν τη οικεία οίον, έπιπλον, δωμάτιον και ει τι τοιούτον. Φράσεις: «χρειά δεν σ’ έχου» (ανάγκην). (Σπύρος Αναγνώστου Λεσβιακά, 1903, σελ.157). Τις παραπομπές επιμελήθηκε ο ερευνητής συγγραφέας και φίλος Αριστείδης Κυριαζής.

λογοτεχνία

Η μνήμη της Καλλονής

> του Απόστολου Βαλτά

“Αναζητώ το πρόσωπο που είχα πριν ο κόσμος πλαστεί” W.B.Yeats

Ο πατέρας γεννήθηκε το 1928. Λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Λέσβου και ακόμα λιγότερα πριν την ανθρωπότητα σκιάξει για τα καλά ο δεύτερος μεγάλος πόλεμος. Όσοι ζήσαν τότε έτυχαν μια μοναδική συγκυρία του χρόνου: την αμετάκλητη αλλαγή του κόσμου από τις καταστροφές αλλά και από το μαγικό φάρμακο και φαρμάκι της τεχνολογίας. Οι γενιές που ζήσαν αυτή τη μεταβολή είναι σα να ‘χαν πολλές ζωές, αναπόφευκτα όμως και τα ανάλογα βάσανα.

6

μοναχικές του εικόνες πρόδιδαν σε αυτούς που τον γνώριζαν την ακάματη αναμόχλευσή τους. Ένα κομμάτι της ψυχής του πάντοτε ζούσε στο παρελθόν που συνεχώς αναπολούσε και ονειροπολούσε. Το παρελθόν κρατούσε μέσα του νοερά, αποφεύγοντας υλικές συνδέσεις με την εξωτερική πραγματικότητα. Το σύμπαν του πατέρα περιλάμβανε ελάχιστα και χρηστικά πάντοτε αντικείμενα. Κοντά ενενήντα χρόνια ζωής με τις ελάχιστες υλικές μαρτυρίες. Ό,τι χειροπιαστό, ευθύς με την εκπλήρωση της χρήσης του, το ξεφορτωνόταν ταχύτατα, χωρίς τον ελάχιστο δισταγμό, καθώς περίττευε στην πάντοτε αυστηρή εξοικονόμηση του χώρου του. Τα άχρηστα αντικείμενα μπόδιζαν τον ακάματο παραστατικό του ρου, όπως τα κλαδιά και το χώμα, αν και καλλωπίζουν την εικόνα του τρέχοντος ύδατος, δεν παύουν να αιχμαλωτίζουν στις όχθες του ποταμού έναν βαθμό από την αέναη κίνηση της γάργαρης ροής του. Έφαγαν τα σκουπίδια πολύτιμα πράγματα, σχεδόν αχρησιμοποίητα ρούχα, παλιά ρολόγια, λογής έπιπλα και αντίκες, μπιχλιμπίδια και στολίδια αλλά και κάποια αμφισβητούμενα και κρίσιμα: τα προσωπικά του παλαιά έγγραφα, τα παιχνίδια των παιδιών του, μα και μετάλλια και επαίνους σχολικών επιδόσεων. Προκειμένου να ξεπερνά τυχόν ενδοοικογενειακές αντιρρήσεις, πάντα είχε έτοιμη τη δικαιολογία: “Παλιό... καμιάς αξίας... μπακίρι σκέτο... δεν έχει χώρο το σπίτι...”

Μέσα στην πολυδύναμη ζωή του ο πατέρας είχε την ευλογία των βιωμάτων της μεγάλης ανάπτυξης της Ελλάδος, μα και του νησιού, που ελάχιστα χρόνια πριν τη γέννησή του είχε λευτερωθεί από τετρακόσια χρόνια Τουρκιάς, αλλά και την κατάκτηση των αιθέρων από το αεροπλάνο, τη στιγμιαία αναμετάδοση του λόγου σ’ όλη την επιφάνεια του πλανήτη, την κατάκτηση του διαστήματος, τη διάσπαση του ατόμου, την νικηφόρο καταπολέμηση ανίκητων ασθενειών, την πραγματοποίηση αυτών που στον παλιό κόσμο έμοιαζαν ακατόρθωτα. Ταυτόχρονα όμως γνώρισαν την κτηνωδία του παγκοσμίου πολέμου, το κρίμα της κατοχής και του σπαρακτικού εμφυλίου που ακολούθησε. Τα ισχυρά γεγονότα που σημάδεψαν τη νιότη του ισόβια μοχθούσε να τα ξεδιαλύνει και να τα τακτοποιήσει στη σκέψη του. Την πλούσια ζωή του αλλά και του χωριού κρατούσε σφικτά για τον σκοπό αυτό στην ατελεύτητη απεραντοσύνη της μνήμης του, και κάποτε μοιραζόταν σε αφηγήσεις. Σαν έφυγε ο πατέρας, η Δήμητρα Καφίδη με τον ακριβή και εμπνευσμένο λόγο της, που κληρονόμησε αυτούσιο από τον αλησμόνητο πατέρα της, τον Γιάννη, είπε: “Σήμερα η Καλλονή χάνει τη μνήμη της”.

Δυο πράγματα πάρα ταύτα ξέφευγαν της μοίρας τους, ως χρόνια, αντιδραστική παραφωνία σε τούτη την ανίκητη ιδιοτροπία. Η επιβίωσή τους στο πάντοτε χρηστικά νέο και τακτικό περιβάλλον του πατέρα ήταν φυσικό να προβληματίσει. Ένα ποδήλατο, μεταπολεμικό μοντέλο Raleigh, λαδί, με λευκές κάποτε ρίγες, με χοντρά σιδερένια φτερά που ακόμα ανακλούν κάποιου βαθμού οίηση μέσα απ’ τα παράσημα της τιμημένης σκουριάς τους, που χρονολογεί μισόν αιώνα αδιάκοπου οργώματος των χωματόδρομων του κάμπου και η εργασιακή του χρήση ξεχειλίζει απ’ τη σκληράδα της φαγωμένης δερμάτινης σέλας του ως τα χιλιοχτυπημένα αδυσώπητα απ’ τις πέτρες των αγροτικών διαδρομών, βαριά πετάλια του. Το άλλο παράδοξα προστατευμένο αντικείμενο είναι ένα φτυάρι ξυλόφουρνου, ιδιοκτησίας του παππού μου, εργαλείο βαρύ από μαύρο έβενο, με τα ίχνη της φθοράς, όχι απ’ τον χρόνο, που σχεδόν δεν άγγιξε την ακριβή του ποιότητα, μα απ’ την παλιά του φλογερή σχέση με τις πυρωμένες πλάκες.

Παράδοξα, τις πλούσιες αναμνήσεις του, ο πατέρας δεν θέλησε ποτέ να στριμώξει σε γραφτό ούτε να συνοδέψει ή επιμεληθεί με υλικά θυμητάρια. Τις μετέφερε σε λόγο προφορικό, με λέξεις ευλαβικά διαλεγμένες, μόνο σαν είχε τη διάθεση, αν και οι συνοφρυωμένες

Το ποδήλατο έβλεπε κανείς για χρόνια ακουμπισμένο γερτά στον τοίχο της αποθήκης, το δε φτυάρι, πολύ περισσότερο, τοποθετημένο πρόχειρα στα μαδέρια της οροφής που συγκρατούν εσωτερικά τη σκεπή της. Μνημεία

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

μιας ζωής πλήρους κίνησης και σωματικού μόχθου. Η ισχυρότερη εικονική μου ανάμνηση της παιδικής ηλικίας από τον πατέρα, είναι του αναβάτη σ’ αυτό το βαρύ δίτροχο, κάπου αόριστα σπεύδοντας, με τον αέρα του επείγοντος. Γιατί άραγε τη μοίρα του ποδηλάτου κυβερνά η στασιμότητα; Μοιάζει ως μόλις να επέστρεψε από την τελευταία ποδηλατάδα, ακλόνητο σε κάθε βούληση απομάκρυνσης ή έστω στην ελάχιστη μέριμνα τακτοποίησης σε θέση συνταξιοδότησης. Τη χρήση του κατέστησε απαγορευτική ένα χειρουργείο ολικής αρθροπλαστικής γόνατος και η σοβαρή πιθανότητα επανάληψής του στο άλλο άκρο. Η απαγόρευση του χειρουργού απρόσμενη και δυσκολόδεχτη. Τον πατέρα τρόμαζε πάντα κάθε λόγος έστω και ελάχιστης ακινητοποίησης. Το ποδήλατο ήταν ο πιστός σύντροφος της εργασιακής του καθημερινότητας. Άραγε η συνταξιοδότηση του συνεργάτη του κινούσε το φόβο του ερχομού της δικής του εργασιακής αποστράτευσης; Η εγκατάλειψη του ποδηλάτου μαρτυρούσε τη δυσκολία της απόφασης, αναδεικνύοντας στη στασιμότητα της μοίρας του το ζήτημα της συναισθηματικής εκκρεμότητας. Το ζήτημα της συναισθηματικής εκκρεμότητας όφειλα να μεταθέσω επίσης στην πολύ αρχαιότερη, αμφίθυμη θέτιση του φτυαριού. Η κεντρική μα πρόχειρη τοποθέτησή του στα θηκάρια της αποθήκης δημιουργούσε στον θεατή μια αίσθηση φαινομενικής ετοιμότητας που εύκολα συνέπαιρνε τη φαντασία πισωγυρίζοντας την σε παιδικά παιχνιδίσματα: πως η αποθήκη είναι ένας φούρνος σε λανθάνουσα κατάσταση και οποιαδήποτε μελλοντική στιγμή φέρει την πιθανότητα μεταλλαγής της στην αληθινή της υπόσταση. Τότε, το εβένινο φτυάρι θα ξεθηκαρωθεί, αυτοκινούμενο, για ν’ αναλάβει ενεργό δράση φουρνίζοντας μυρωδάτα καρβέλια. Το φτυάρι ήταν ο πρώτος πιστός συνεργάτης του πατέρα μέχρι και το 1950, χρονιά που παράτησε τη δουλειά στον φούρνο. Ήταν η πρώτη του εργασία πλήρους ωραρίου και σημάδεψε την πρώιμη εφηβεία του. Μετά τον ξαφνικό θάνατο του παππού και την επακόλουθη φτώχεια, υποχρεώθηκε ν’ αφήσει το Γυμνάσιο της πόλης για να συνδράμει με τη βοήθεια αυτού του φτυαριού στον κορβανά της οικογένειας. Καθώς ο μεσαίος αδελφός ανέλαβε το παντοπωλείο, στον μικρό έλαχε ο φούρνος. Ο πατέρας και ο μεσαίος δούλεψαν σκληρά στο εμπόριο, στα καπνά, στ’ αμπέλια και στις ελιές, ίσαμε ο μεγάλος να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Και ο μεγάλος την αγάπη των αδερφών του επέστρεψε πλούσια, ανταμείβοντας όχι μόνον εκείνους μα και τον κόσμο του νησιού με τις επιτυχίες και τη δράση του, μέσω των σπουδαίων πόστων,

που ακούραστος και ισόβιος εργάτης, υπηρέτησε: οδοντίατρος, πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού, πολλές τετραετίες άξιος κοινοτάρχης. Όμως, ο πατέρας, αντί των εύκολα ευκταίων σπουδών, κατά τις μαρτυρίες τουλάχιστον των δασκάλων του, που ακάματα τον παίνευαν για τη διαύγεια, την άφταστη μνήμη και την επιμέλειά του, χτυπήθηκε απ’ τον κεραυνό της ορφάνιας, και αποκλείστηκε από ονειρεμένες πνευματικές επιδιώξεις, μαχόμενος ολημερίς μ’ αυτό το κομμάτι ξύλο, που υποκατέστησε βίαια τη σχολική γραφίδα, ως επιτακτικό και αναγκαίο εργαλείο ζωής. Ο Εφέσιος είχε μιλήσει κάποτε για τη διπλή σημασία των βιοτικών εργαλείων: τω ουν τόξω όνομα βίος έργον δε θάνατος!

Η σημαντική του βαρύτιμου εργαλείου πλούσια. Ένα φτυάρι σκέπασε τον αδικοχαμένο παππού στον πρόωρο τάφο του. Η παραδοσιακή εθιμοτυπία επέβαλλε στα εναπομείναντα μέλη της οικογένειας, με τη σειρά του το καθένα, ν’ αποδώσει το μερτικό του σε χώμα, στη σωρό, που μόλις είχε όσο πιο μαλακά τεθεί στο αδηφάγο χάσμα της γης. Μέσα στην ταραχή του άξαφνου θανάτου, ξέχασαν τον πατέρα στο σπίτι, την ώρα της κηδείας, ως τον μικρότερο. Ο θείος του, όμως, ο Μανώλης, τον θυμήθηκε και τον αναζήτησε. Κρατώντας τον απ’ το χέρι, τον οδήγησε, εμψυχώνοντας τον σθεναρά, μπροστά στην αδυσώπητη σκηνή του εθίμου. Πού να βρει άραγε τη δύναμη ένα παιδί να φτυαρίσει χώμα στον

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

7

νεκρό πατέρα του; Ο θείος Μανώλης λειτούργησε κατά τις συνήθειες των δασκάλων της αντροσύνης του παλιού κόσμου. Κάποιες φορές που ο πατέρας φούρνιζε τα ψωμιά του χωριού, τις ώρες της κούρασης, της απογοήτευσης, της λύπης ή της οργής, καταστάσεων που βάραιναν ασύμμετρα τους αδύναμους παιδικούς ώμους, λιγοστεύοντας την αναγκαία ώθηση του φτυαρίσματος, αναπόφευκτα κάτι οικείο και συνάμα φρικτό μέσα του δονούνταν, φέρνοντας στη ψυχή τη δίδυμη κίνηση του επίμοχθου σκεπάσματος του γονέα με τη λησμονιά της φύσης. Όλα έγιναν τα χρόνια του μεγάλου πολέμου. Στην ολιγοετή του διάρκεια, άλλαξε η ζωή του δραματικά και καίρια. Την αποζητούμενη δύναμη που στέρησε η ορφάνια αναζήτησε στα βήματα του μεγάλου αδερφού που εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ. Ο παππούς, κάμποσα χρόνια πριν, στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο, αν και μέτοικος στην Αμερική, δεν δίστασε εν μία νυκτί ν’ αφήσει την εκεί ζωή του προκειμένου να τρέξει να συνταχθεί στις ελληνικές δυνάμεις. Οι γιοι του, στην αντίστοιχη συγκυρία, έσπευσαν να μιμηθούν, τιμώντας τον, το παράδειγμά του. Η ψυχραιμία προηγείται πάντοτε της ηλικίας στις αντιστασιακές οργανώσεις. Καβαλίκευε ο πατέρας το άλογό του μεσονυχτίς και κάλπαζε στις Αλυκές, να κρυφτεί στη θαμνώδη βλάστηση, για να καταμετρήσει τις δυνάμεις των ναζί που πατούσαν το νησί. Μάταια όμως, η αντίσταση δεν κατάφερε ν’ αποτρέψει την υποδούλωση. Του πολέμου έπονταν χρόνια πείνας και καταστροφής, χρόνια αιματοβαμμένα. Άραγες πώς θα ξεπερνούσε ο πατέρας όλα αυτά τα κρίσιμα βιώματα; Πώς θα πάλευε στη σκέψη του τα ισχυρά κύματα τους; Η δημιουργία οικογένειας, αν και σχετικά καθυστερημένη, ήταν μεγάλο μπάλσαμο. Η νέα οικογένεια γίνεται ο μεταβατικός τόπος των πρώτων μας γλυκών συναισθημάτων. Στη φροντίδα των παιδιών μας ξαναζούμε και βρίσκουμε έτσι την ευκαιρία να στυλώσουμε δικά μας ερειπωμένα βιώματα. Να μαλακώσουμε τις κοφτερές αιχμές τους.

Ήταν καλός στον ρόλο του, καθώς τη δική του αδιαπραγμάτευτη ελευθερία της σκέψης και των αποφάσεων κατάφερε ν’ αναγνωρίσει και να σεβαστεί και σε μας, είτε το άντεχε είτε όχι. Πρέπει επίσης στις παρηγοριές του να προσθέσω τη διαχρονική χαρά που απολάμβανε μέσω της ενασχόλησης που του υπαγόρευε ο έρωτας της αμπέλου. Είχε μαζί της μια σχέση βαθιάς μυστηριακής απόλαυσης που η μετάληψή της, στις μικρές τονωτικές δόσεις, του ετήσιου κύκλου της φροντίδας του κλίματος, λειτουργούσε θεραπευτικά στις όποιες κατά καιρούς δυσκολίες του. Το ξεχορτάριασμα, το όργωμα, το κλάδεμα, το θειάφισμα, το τρύγημα, το μελετημένο διάλεγμα της ρόγας, η επιμελής απομάκρυνση των πικρών βοστρύχων και το πάτημα. Την αρωματική κύηση του οίνου ευόδωνε με τη θέτιση φύλλων δάφνης μέσα στον βαθύχρωμο, ζεστό, καλλονιάτικο μούστο. Ακολουθούσε η ευλαβική έγχυση του σε πήλινα κιούπια, χωμένα στο χώμα, κατά την άσβεστη συνήθεια των προπατόρων του. Την καθημερινότητα του πάντοτε γέμιζαν κάθε φύσης δουλειές. Όχι όλες αγαπητές. Οφείλω να αντιπαραθέσω στην αγάπη της αμπέλου, την απέχθεια προς την εργασία των καπνών, την πιο βαρειά δουλειά, όπως έλεγε, της ζωής του. Έχω την υποψία επίσης πως δεν αγάπησε ποτέ το εμπόριο, ούτε το υπηρέτησε ολόψυχα, αν και ποτέ δεν ομολόγησε κάτι τέτοιο. Τον έρωτα της αμπέλου θα συναντήσει όμως κανείς θαλερό σε όλη τη ζωή του, αν και οι περιορισμένες συνευρέσεις του μαζί της, εξαιτίας των πολλαπλών του υποχρεώσεων, ποτέ δεν επέτρεψαν στη διακοπτόμενη αυτή σχέση να εξελιχθεί σε γάμο. Μα φτάνουν αυτά τα φάρμακα να ανακόψουν το σαράκι της βιωμένης καταστροφής; Τη δύναμη της ζωής ο άνθρωπος μεταλαβαίνει σα βρει το κουράγιο ν’ αντιμετωπίσει τους κυκλώπειους φόβους που κουβαλούν τα εσωτερικά του βιώματα. Για πολλά χρόνια δεν είχε χρόνο ούτε κουράγιο να σκεφτεί, έστω να προλάβει να χαμηλώσει τα βλέφαρα όχι από κούραση ή ύπνο μα για να θυμηθεί τα περασμένα ίσως ή να κλάψει. Τώρα στα τελευταία που λίγο καταλάγιασε, τα παιδιά του μεγάλωσαν, βρήκε τον χρόνο και την όρεξη να γυρίσει με την καρδιά στην εποχή του μεγάλου πολέμου, που έκαμε τη ζωή του ένα κουβάρι που τον μπόδιζε ν’ αναπολεί λεύτερα τις πολλές του ηλικίες. Εβδομήντα τόσο επέστρεψε στην αγαπημένη του ασχολία, αυτήν που η ορφάνια διέκοψε, το διάβασμα. Διάβαζε μετά μανίας. Μα όχι ό,τι κι ό,τι. Βιβλία μόνο σχετικά με την ιστορία του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Ό,τι απ’ τη χρονική αυτή περίοδο έπεφτε στα χέρια του. Η σκέψη του γύρευε τα αισθήματα της εφηβείας. Το φτυάρι ξεθηκαρώθηκε και χίμηξε στους καυτούς φούρνους της μνήμης των τραυμάτων του παλεύοντας με τις φωτιές. Η μαθητεία, τα γράμματα, είναι εδώ! Δεν χαθήκαν! Στον καινούριο κόσμο τα βιβλία δεν σπανίζουν και πολλά απ’ αυτά μιλούν για τον παλιό. Ύστερα από χρόνια νοερής, σιωπηλής επεξεργασίας των μεσοπολεμικών βιωμάτων, μόλις κατάφερε να νιώσει το παρελθόν με καινούρια καρδιά, πάσχισε να ξαναπιάσει στα χέρια του την παλιά τέχνη του φούρναρη. Την τέχνη που κάποτε δεν κατάφερε ν’ αγαπήσει και στην πρώτη

8

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

ευκαιρία εγκατέλειψε, γιατί απλά του επεβλήθη κι έπρεπε αγόγγυστα να ανταλλάξει με την υψηλή τέχνη της μαθητείας στα γράμματα. Άρχισε έτσι στα ογδόντα να ψήνει καρβέλια. Καρβέλια ψυχωμένα με προζύμι, φιλοτεχνημένα με χρυσαφένιο σουσάμι στην πέτσα, που ρόδιζαν φουσκώνοντας και σκορπούσαν μυρουδιές λαχταριστές. Δεν του πήρε καιρό ν’ αγαπήσει το αλλοτινό μαρτύριο. Στα ψωμιά σύντομα προστέθηκαν τα παξιμάδια. Το εβένινο φτυάρι ακίνητο στα δοκάρια της αποθήκης. Μα η καρδιά βρήκε πια τα αναγκαία εργαλεία και δούλευε ακάματα να σκεπάσει τον γεννήτορα που η ζωή εξέλιξε σε πυρπολητή της ύπαρξής του. Είναι ισόβια νωπός ο θάνατος του γονιού στις μικρές ηλικίες. Τώρα όμως που ο πατέρας γέρασε, που ζύγωνε τον δικό του θάνατο, που κατάφερε να ψηλαφήσει νοερά τις φρίκες του, ψυχώθηκε πια να σύρει το στάσιμο φτυάρι απ’ την αμφισβητούμενή του ανάπαψη. Πολλά χρόνια δεν μπορούσε ούτε ν’ αγγίξει σκέψεις που ακουμπούσαν στον πατρικό θάνατο καθώς αυτός πάγωσε τα τρυφερά παιδικά του χρόνια. Στο λόγο του σπάνια αναφερόταν σε κείνον. Όμως τελευταία οι αφηγήσεις του γέμισαν από την παρουσία του. Ο παππούς ανεδύθη αειθαλής από τη μνήμη του, ακάλυπτος στον ζωντανό αυτό τόπο απ’ τα ξερά φύλλα της λήθης. Τα όμορφα στερνά του χρόνια στην Καλλονή, που ακολούθησαν την πολύχρονη μετοίκησή του στην Αμερική, τα έζησε κυρίως στην πλατεία της. Μέσα στη χώρα της μνήμης, ο παππούς βρισκόταν ράθυμα, αιώνια στρογγυλοκαθισμένος κάτω απ’ τον πλάτανο, ανάμεσα στους επιδέξιους φίλους του και μπροστά στον κεντρικό ποταμό, που στόλιζαν οι εξέδρες των καφενείων και τα δίδυμα σπίτια με τις λουλουδιαστές αυλές. Χαιρόταν ολημερίς τους ναργιλέδες, τα ούζα, τους μεζέδες, τις μουσικές, τα τραγούδια και τα χωρατά. Ερχόντουσαν τα μεσημέρια οι ξωμάχοι και ξαπόσταιναν με δροσιστικά ποτά. Τ’ αχάραγα πρωινά και τα απογέματα ήταν οι ώρες των αγροτών. Οι βραδινοί θαμώνες της πλατείας μαγαζάτορες, δημόσιοι υπάλληλοι και αφεντάδες. Τις σχόλες όλοι περιποιημένοι, φρεσκοξυρισμένοι, με τα μουστάκια κερωμένα, λαμποκοπούσαν μέσα στις ομορφοκεντημένες μαύρες βράκες τους. Οι φίλοι του παππού διαλεχτοί απ’ όλα τα σινάφια. Και η εικόνα του προς όλους σημαντική. Σα γύρισε απ’ την Αμερική καθυστέρησε τη διαμονή του στην πόλη μέχρι να του φέρουν απ’ το χωριό τις βράκες του, μην τυχόν και τον δούν οι χωριανοί φραγκοφορεμένο. Βρακάδες ήταν οι περισσότεροι στο νησί εκείνα τα χρόνια. Και οι κοπέλες με τις πλεξούδες δεμένες σταυρωτά μες στα τσεμπέρια, φορούσαν υφαντά, σκουρόχρωμα, μακριά φουστάνια, ίσαμε τη γης. Πηγαίνοντας στη βρύση να γιομώσουν τα λαγήνια, ανασήκωναν λίγο τ’ ακροφούστανο μη συρθεί στη σκόνη και τις λάσπες των σοκακιών. Σαν πρόβαλλαν οι λεπτές κνήμες στο φως, οι άντρες αναστέναζαν φουσκωμένοι στον σεβντά. Ο αγέρας του χωριού ευωδίαζε μούστο κάθε φθινόπωρο και πυρήνα ελιάς κάθε χειμώνα. Έβρεχε το χώμα η συλλογή τους και το άρωμά τους διστακτικά πότιζε την αναπνοή σε δόσεις θυμιάματος για μήνες. Η επιβίωση δύσκολη, μα οι μέρες του γλεντιού απαράβατες. Βρέξει χιονίσει, με πόλεμο ή καταστροφές, τα πανηγύρια κρατούσαν μερόνυχτα ολάκερα. Μα και όλο το χρόνο η πλατεία γιόμιζε κελαρυστές φωνές που έφερνε ο αγέρας απ’ τ’ ανοιχτά παραθύρια, από λογής μικρομάγαζα, επαγγελμάτων που χαθήκαν μαζί με τον παλιό κόσμο: του μπασματζή, του μουμτζή, του κουγιουμτζή, του μαλαματή, του πεταλωτή, του γανωματή. Ο καθείς στους καφενέδες μοιραζόταν τις παραστάσεις του με συντοπίτες, μα και ξένους περαστικούς. Κάποτε ο χρόνος ταίριαζε μοναδικές φυσιογνωμίες που ‘χαν αφηγήματα από ταξίδια ως την άκρη της γης, λογής εμπειρίες για τον κόσμο που άλλαζε, παράξενα συναπαντήματα με το ορατό και το αόρατο. Και η πλατεία τα κρατούσε όλα αυτά μέσα στην κυκλωτή φτιαξιά της και με τη δύναμη της ηχούςπαρηχούς της, που τελετουργούσε το μελίσσι -ανθρωπομάνι της,

σοφά τα μετάλλαζε, πότε σε τρόμο, πότε σε δράμα, πότε σε ειρωνεία, πότε σε γέλιο και χωρατό, σταλάζοντας μοναδικά αποστάγματα στις πεινασμένες ψυχές των θαμώνων της. Όλος αυτός ο παλιός κόσμος ζούσε αξεθώριαστος στην ψυχή του πατέρα μου, αν και χάθηκε ανεπίστρεπτα, από την εξωτερική πραγματικότητα λίγα χρόνια μετά τον δεύτερο μεγάλο πόλεμο. Η κοινωνία γέμισε τραύματα, πάθη και άσβεστα μίση. Μαζεύτηκε και κλείστηκε σε μικρότερες ομάδες για να λιγοστέψει την οδύνη της. Η πλατεία άλλαξε. Τα μίση έσχισαν την παλιά της ενότητα. Δεν είναι πια μια ψυχή. Οι ζωντανές μνήμες του πατέρα γύρευαν την παλιά ομοψυχία, που στην παιδική ψυχή ενορχήστρωνε, η ακοίμητη ανάγκη της πατρικής παρουσίας. Η κύρια θέση του πατέρα στην οικογένεια είναι να προστατεύει τα τέκνα του από πιθανά λοξοδρομήματα. Η ζωή του με τις αυστηρές επιταγές της, με το διαρκές μέλημα να μην αδικήσει κανέναν, να κρατήσει το όνομα της οικογένειας άσπιλο, θα μπορούσε να λογαριαστεί ως μια ζωή αφοσίωσης στον μεγάλο νεκρό που χρόνια πολλά κρατούσε άταφο μέσα του. Τις φανταστικές πατρικές ορμήνιες μοχθούσε με όλους τους τρόπους να ικανοποιήσει. Ονειρικά τον παρακολουθούσε ή τον έκρινε και είχε πάντοτε την κρυφτή αγωνία της τελικής επιδοκιμασίας. Το άξιο τέκνο, εποπτευόμενο απ’ τη φανταστική πατρική έγνοια, ποτέ δεν λοξοδρόμησε. Ποτέ δεν έθρεψε μίση και ούτε στιγμή δεν λιγοψύχησε στο βάρος της αταβιστικής συνέπειας. Μαρτυρίες της πιστής σύνταξής του στο κέλευσμα της ακάματης πατρικής εποπτείας κρατούν η σημαντική του εργατικού ποδηλάτου καθώς και η διπλή σημαντική του φτυαριού. Κατόπιν της συμφιλίωσης και του γεφυρώματος των παλιών χασμάτων, μέσω της πολύχρονης επεξεργασίας τους, άνοιξε ο δρόμος πια για το ξόδι του τραυματικού χαμού του πάππου που κινδύνεψε να πάρει μαζί του όλο τον παιδικό κόσμο του πατέρα, αυτόν που και οι σύγχρονοι του βλέπαν να ψυχορραγεί μέσα στους πολέμους, στις καταστροφές και στις επιδρομές της τεχνολογίας. Όμως να, όλα είναι στη θέση τους πια, ακέραια, στη μεγαλόψυχη χώρα της μνήμης. Τίποτα δεν χάνεται. Η συνειδητοποίηση αυτή σα λευκό σπαθί τέλεψε το γόρδιο πένθος. Ο πατέρας, στα τελευταία χρόνια του, τις ώρες της σιωπής, δεν έδειχνε πια βλοσυρός. Ανεμπόδιστα γυρνούσε πλέον η σκέψη του στα βιώματα της πλούσιας ζωής του. Λεύτερος από την ορφάνια και τον πόνο της απώλειας μπόρεσε ν’ αντικρύσει με δυνατή καρδιά τον θάνατο μα και τη ζωή. Μια στιγμή, τόση δα μικρή, από τις μεγάλες στιγμές του χρόνου, που γευόμενος το αφράτο παξιμάδι, ευλογήθηκα ν’ αγγίξω κάτι, απ’ τα άρρητα μυστικά του πατέρα μου, βαθύ ρίγος με περόνιασε, καθώς συνειδητοποίησα τη συγκυρία της συμμετοχής μου στο νεκρόδειπνο του πάππου μου, που δεν είχα την τύχη να γνωρίσω ποτέ. Ένα νεκρόδειπνο που σιωπηλά ετοιμαζόταν εβδομήντα τόσα χρόνια. Ένα ξεχασμένο τάμα απ’ τα τόσα του μεγάλου πολέμου. Σα στοχάζομαι τα κεραυνοβολήματα της μνήμης στο βίωμα του χρόνου, λογαριάζω πάντα τον Εφέσιο: Τα πάντα οιακίζει κεραυνός! Η πηδαλιούχος αστραπή που κύκλωσε τον χρόνο, εν προκειμένω, είναι η ενθύμηση, η πονετική μαία των λησμονημένων, ενδεδυμένη με την αραχνοϋφαντη στολή του ήρωα αφηγητή των πρώτων ονείρων.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

9

όσα ακούει η πλατεία γράφει ο Σταύρος Βαλτάς

Το καλοκαίρι ξεψύχησε μέσα στα κίτρινα φύλλα, στα πρώτα ξεροβόρια, και στις αραιές ψιχάλες του φθινοπώρου... Ένα καλοκαίρι ζεστό και μικρό, όπως και τα προηγούμενα, όπως και αυτά που θα έλθουν! Η γεύση πικρή, η επίγευση έχει τη στιφάδα του φθινοπώρου, ενώ ο χειμώνας έρχετα... Τι πάει να πει ήπιος; Ο χειμώνας είναι πάντοτε χειμώνας!

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΑ... ΚΑΠΟΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

«Άλλοι τούτοι πάλι, νέ οι Εντιμότατοι γενναίοι Πατεντάτοι Δολοφόνο ι, Που χτυπούνε την Ελ λάδα Από την πλάτη! Φτύστε τους μη βασκαθ ούν! Να χαθούν! Τούτος είνε ο Γερμανός ! Χτεσινός, σημερινός κι Αυριανός. Νόμο έχει την Αδικία, Αρετή του την Κακία Και για Νου τ” αχόρτα γο Στομάχι, Φτου, κακοχρονάχει! Τυφλοπόντικας κουφός Δεν ακούει ποτές Αλήθ εια Και πειράζεται από το φως»,

Στρατής Παπανικόλας Εφημερίδα «Τρίβολος» 11 Απριλίου 1941

Παιδί Ρομά, κορίτσι, περίπου δέκα ετών ζητιανεύει έξω από το μαγαζί. Πιάνουμε κουβέντα. «Πότε είναι τα Χριστούγεννα», ρωτάει. «Σε τριάντα μέρες». «Πόσο είναι τριάντα μέρες» Ανοίγω τις παλάμες μου. Ταχύρρυθμα μαθήματα μαθηματικών....»Αυτά είναι δέκα δάχτυλα. Τρεις φορές δέκα δάχτυλα. Γιατί ρωτάς;» Χαμογελάει. «Είκοσι και είκοσι;» ρωτάει. Δεν κατάλαβε. «Όχι. Είκοσι και δέκα. Είναι καλύτερα τα Χριστούγεννα από θέμα χρημάτων ε;» «Ναι, δίνουν πιο πολλά». «Τι τα κάνεις τα λεφτά». «Δεν είναι δικά μου». «Τότε;» «Αν βγάλω πολλά, μου είπαν πως θα πάρω κινητό». «Κινητό; Τι να το κάνεις; Με ποιον θα μιλάς;» «Με κανένα. Έχει παιχνίδια μέσα και θα παίζω». Η φράση με χτυπάει σα σφαλιάρα. Είχα ξεχάσει πως μιλώ με ένα παιδί. «Γιατί δεν φοράς παπούτσια; Κάνει κρύο». Οι πατούσες της καταλερωμένες. Στον ένα της αστράγαλο ένα μπιχλιασμένο βραχιολάκι. «Έψαξα το πρωί στο σπίτι, δεν είχε.» «Το βραχιολάκι όμως το φόρεσες!» «Είμαι κορίτσι, γι’ αυτό».

10

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Και δεύτερη σφαλιάρα. Είχα ξεχάσει πως μιλώ σε ένα κορίτσι. Πήγαμε και αγοράσαμε ακριβώς στο διπλανό κατάστημα δυο ζευγάρια croc, τέσσερα ευρώ το ένα. Είχε και μικρή αδερφή που ζήλεψε. Ήταν τα τελευταία λεφτά από τη λοταρία της συναγρίδας. Δοκιμάζοντας νούμερα έφευγαν κομμάτια βρωμιάς από τα πόδια τους. Μεγαλώνοντας μου έμαθαν πως «εντάξει, είναι συνηθισμένοι οι γύφτοι στο κρύο και τα μικρόβια.» Μου έμαθαν πως «ξέρεις πόσα έχουν κρυμμένα αυτοί στις τράπεζες;» Μου έμαθαν να αυτο-λοβοτομούμαι μπροστά στην ασχήμια και να μη νιώθω. ΓΙΩΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣ - ΤΥΡΙΚΟΣ Όπως στο κόμικς, έτσι και στην πολιτική γελοιογραφία διακρίνεται ο «δικός» μας Ανδρέας Σταυράκης. Ένα μικρό δείγμα του αστείρευτου ταλέντου του!

Μια σοβαρή παράλειψη που δεν τρίτωσε!

σκέψεις με μφιαία παλιά φωτογρα

Όταν έπεσε η αυλαία της επιτυχημένης παράστασης «Όταν η λήγουσα είναι μακρά» και παρουσίασα στο θεατρικό κοινό, ως όφειλα, όλους τους συντελεστές, που συνέβαλαν για την επιτυχία της, παρέλειψα δύο. Τον συγχωριανό μας Μανώλη Βαλτά (φωτισμός ηχητικά) και τον πολύ καλό μας φίλο Στρατή Χυσιμέλλη (σκηνικά!) Η κακή αρχή έγινε. Στη συνέχεια έγινε η διόρθωση των συντελεστών στο βίντεο που επακολούθησε και εκεί «αποκαταστάθηκε» μόνο ο Μανώλης και αυτός σαν … εταιρεία! Φαίνεται ότι υπάρχει δαίμονας και στο βίντεο, τι να πει κανείς!!! Εδώ λοιπόν στο περιοδικό, δεν θα τριτώσει το κακό! Μάθαμε τόσα χρόνια και το ξορκίζουμε! Τα πολύ όμορφα σκηνικά της παράστασης είναι έργο των χειρών του Στρατή Χυσιμέλλη, ο οποίος με βοηθό τον ταμία του Συλλόγου Δημήτρη Κουτρουλή, φάγανε τον ήλιο και τη ζέστη με το κουτάλι για να τα στήσουν !

Γεύμα εργασίας! Μα τι λες τώρα; Τι σχέση έχουν τα ξενέρωτα του σήμερα με τα απίθανα, απρόοπτα και ατέλειωτα γλέντια του χτες! Γλέντια με το τίποτα, που αρκούσε μόνο η καλή καρδιά! Καλά το έστησαν στο τσαγκαράδικο του Νίκου Κιοσκλή στα Χάνια, ακόμα και εν απουσία του!

Η ταμπέλα και το τεφτέρι! Χρόνια είχαν να εμφανιστούν αυτές οι ταμπέλες στα καταστήματα των χωριών μας. Το τεφτέρι για βερεσέ στον μπακάλη που είχε για δεκαετίες εξαφανιστεί, εμφανίζεται όλο και συχνότερα, μια και έγιναν αόρατοι οι μισθοί και οι συντάξεις! Την πινακίδα αυτή τη βρήκαμε σε καφενείο της Αγιάσου. Ε, δεν είναι μακριά η … Αγιάσος!

Τους «έζεψε», κατά την προσφιλή του έκφραση, ο Τάσος Κιοσκλής, αδελφός του Νίκου, δεύτερος αριστερά στη φωτογραφία. Έχει από δεξιά του τους φίλους Κίμωνα Βογιατζή από τα Δάφια και αριστερά τον Μιχάλη Ματθαίου απ’ τον Συνοικισμό. Δίπλα στον Μιχάλη Ματθαίου, ο «Νέστορας» της παρέας μπάρμπα Μιχάλης Ορφανίδης (πατέρας του Ηρακλή, αναψυκτικά), που κατά καιρούς πήγαινε και βοηθούσε στο τσαγκαράδικο. Ακολουθούν οι Νίκος Καραμπέτσος και Μπάμπης Ματθαίου. Τη φωτογραφία τράβηξε ο Καλλονιάτης φωτογράφος Στέλιος Καρακάσης. Όλοι τους έχουν μετοικίσει στη γειτονιά των αγγέλων και η φωτογραφία αυτή των 60’S μένει πια για να μας τους φέρνει στη θύμηση.

ΥΓ.

1. Η ανομβρία στην Καλλονή έσπασε κάθε προηγούμενο…! Μια λιτανεία, κάτι να γίνει τέλος πάντων, κάποιος να πατήσει το κουμπί! ΕΛΕΟΣ!

2. Ούτε τώρα που έπεσε στην Football League έχει σκοπό να επιστρέψει στη Καλλονή η μεγάλη μας αγάπη! Η Καλλονή μακριά από την έδρα της έναν χρόνο ακόμα. Κακό πράγμα το πείσμα... vσε καλό να της βγει αν και... «Το γινάτι βγάζει μάτι»!

3. Επιτέλους ξανά κοντά σας ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ αν και τα οικονομικά τους προβλήματα δεν λένε να τελειώσουν. Η οικονομική κρίση που πλήττει τη πατρίδα μας έχει πλήξει όλους σχεδόν τους πολιτιστικούς συλλόγους, των οποίων τα έσοδα στηρίζονται στις συνδρομές των μελών τους. Τι να κάνουμε, θα παλέψουμε όλοι μαζί στη φουρτούνα! Περνά ο καιρός, πότε είχαμε καλοκαίρι και τώρα να οι γιορτές των Χριστουγέννων! ΝΑ ΠΕΡΝΑΤΕ ΚΑΛΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΕΣ ΟΠΟΥ ΚΙ ΑΝ ΕΙΣΤΕ!

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

11

Η κόρη του Μάκαρα, η Μεγακλώ, έφερε τις εννέα Μούσες στη Λέσβο! Μακαρία μου, εγγονή μου! Να σου πω ένα παραμύθι; Στα πολύ παλιά χρόνια, ο βασιλιάς Μάκαρ, ο πρώτος Λέσβιος παππούς σου, που καταγόταν από την Αίγυπτο, έφθασε από τη Ρόδο στα Μάκαρα, στην πανέμορφη παραλία, δυτικά από την είσοδο του Κόλπου Καλλονής.1) Ήταν δισέγγονος της Ρέας και του Κρόνου του αδελφού του Δία, εγγονός του Ποσειδώνα και της Αλίας, και γιος του Ήλιου και της Ρόδου η οποία είχε αδέλφια τους Τελχίνες από την Κρήτη που ανέθρεψαν τον Ποσειδώνα. Ο Ήλιος και η Ρόδος εκτός από τον Μάκαρα απέκτησαν άλλους έξι γιους και μια κόρη, που από τον πατέρα τους Ήλιο ονομάστηκαν Ηλιάδες και είναι γνωστοί για την αγάπη τους στην παιδεία, την ασχολία τους με την αστρονομία και το χωρισμό από αυτούς της ημέρας σε ώρες. Ο Μάκαρ μαζί με άλλα τρία αδέλφια του, από ζήλια, σκότωσαν τον εξυπνότερο αδελφό τους, τον Τενάγη και αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν, ο Μάκαρ στη Λέσβο, ο Κάνδαλος στην Κω, ο Ακτίς στην Αίγυπτο και ο Τριόπας στο ακρωτήριο της Καρίας της Μικράς Ασίας.2 Ο Μάκαρ, ήλθε στα Μάκαρα το 1826 π. Χ., με τις έξι κόρες του: Ίσσα, Άντισσα, Αρίσβη, Μήθυμνα, Μυτιλήνη και Μεγακλώ και με τους τέσσερις γιους του: Έρεσο, Κερδόλαο, Νέανδρο και Λεύκιππο και αποκτώντας μεγάλη δύναμη από τον πλούτο της Λέσβου και από το δίκαιο τρόπο που βασίλευε, μεγάλωσε το βασίλειό του, φτιάχνοντας αποικίες με αρχηγούς τους γιους του στα νησιά Χίο, Σάμο, Κω και Ρόδο, που μαζί με τη Λέσβο, από το όνομά του, τα έλεγαν: "Μακάρων νήσοι".3 Ο πρώτος παππούς μας, βασίλευσε στη Λέσβο με δικαιοσύνη και από την αρχή της βασιλείας του καθιέρωσε ένα δίκαιο νόμο, ιδιαίτερα

Η βραχώδης προεξοχή του Κούκκου, όπου βρίσκονται οι τρεις Μυκηναϊκοί τάφοι του 1130-1190 π. Χ., στα Μάκαρα, στο χαμηλό λόφο ανατολικά της παραλίας.

12

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

του Αριστείδη Στυλ. Κυριαζή

χρήσιμο για το κοινό συμφέρον, που τον ονόμασε "Λέοντα" από τη δύναμη και την τόλμη του λιονταριού.4 Στις έξι πόλεις της Λέσβου: Ίσσα, Άντισσα, Αρίσβα, Μήθυμνα, Μυτιλήνη και Ερεσό ο βασιλιάς Μάκαρ έδωσε τα ονόματα από τις πρώτες πέντε κόρες του και έναν απο τους γιους του. Μακαρία μου, που μακάρια με ακούς, σύμφωνα με ένα μύθο για τις εννέα Μούσες, που έγραψε ο Μυρσίλος από τη Μήθυμνα, τον 3ο π. Χ. αιώνα, και τον παραποίησε ο Κλήμης από την Αλεξάνδρεια τον 2ο μ. Χ. αιώνα: *** «Ο λυρικός ποιητής Αλκμάν, του 7ου αιώνα π. Χ., θεωρεί τις εννέα Μούσες ως κόρες του Δία και της Μνημοσύνης και οι υπόλοιποι ποιητές και συγγραφείς τις εκθειάζουν και τις σέβονται, καθώς μέχρι τώρα όλες οι πόλεις και τα Μουσεία για εκείνες φτιάχνουν ιερά. Όταν ο Μάκαρ βασίλευε στη Λέσβο και συνέχεια φιλονικούσε με τη γυναίκα του, η κόρη του, η Μεγακλώ, παίρνοντας το μέρος της μητέρας της αγανακτούσε και σκεπτόταν τι έπρεπε να κάνει. Οπότε αγόρασε από τη Μυσία εννέα θεραπαινίδες Μύσες, ισάριθμες με τις Μούσες και τις ονόμασε Μοίσες, σύμφωνα με την Αιολική διάλεκτο. Στη συνέχεια τους δίδαξε να παίζουν κιθάρα και συγχρόνως να τραγουδούν μελωδικά τα παλαιά κατορθώματα, οπότε εκείνες συνέχεια κιθαρίζοντας και τραγουδώντας θεσπέσια, έθελγαν τον Μάκαρα και σταματούσαν την οργή του. Για το λόγο αυτό η Μεγακλώ ανταποδίδοντας το καλό που εκείνες έκαναν στη μητέρα της, αφιέρωσε εννέα χάλκινα αγάλματα πανομοιότυπα με τις εννέα θεραπαινίδες και διέταξε να τιμούν αυτά τα αγάλματα στη Λέσβο για πάντα ως ιερά».5

*** Η πανέμορφη σαν και σένα Μεγακλώ, γνωρίζοντας ότι ο πατέρας της ήταν γενναίος, οργανωτικός, δίκαιος, φιλελεύθερος, πρωτοπόρος νομοθέτης, αλλά και φθονερός αδελφοκτόνος και εριστικός σύζυγος, ανέδειξε τις αρετές του Μάκαρα και έφερε την οικογενειακή ηρεμία στο παλάτι. Η πανέξυπνη σαν και εσένα Μεγακλώ, με την πρώτη ειδωλολατρική πράξη της στη

Λέσβο, να φιλοτεχνήσει στην εποχή του χαλκού, εννέα χάλκινα αγάλματα, είδωλα, πανομοιότυπα με τις εννέα θεραπαινίδες και να τα επιβάλλει στη Λέσβο ως λατρεία στις ισάριθμες Μούσες, έφερε την πλούσια φιλόμουση ασχολία στους Λέσβιους, που συνεχίστηκε με την δεκάτη Μούσα όπως κατέγραψε ο Πλάτωνας την ποιήτρια Σαπφώ της Ερεσού, με τον Τέρπανδρο της Άντισσας που ανακάλυψε την επτάχρονη λύρα, και με τον Αρίωνα της Μήθυμνας που μάγεψε ακόμα και τα δελφίνια τραγουδώντας τους τον "όρθιο νόμο" του. Η φιλόμουση σαν και εσένα Μεγακλώ, θέλησε να αναδείξει τη δόξα και να σβήσει τα πάθη του πατέρα της με τον θαυμαστό τρόπο που εκφράζει ξεχωριστά η κάθε μία από τις εννέα Μούσες: Η Ουρανία, του ουρανού, η Μούσα της αστρονομίας, που μελέτησε ο Μάκαρ με τα αδέλφια του. Η Μελπομένη, της μελωδίας, η Μούσα της τραγωδίας, που προσπαθούσε να λυτρώσει τον Μάκαρα από τις τύψεις της συμμετοχής του στον φόνο του αδελφού του Τενάγη. Η Κλειώ, του κλέους, δηλαδή της δόξας, η προστάτιδα της ιστορίας που ύμνησε τη δόξα του «Λεόντιου» νόμου και της δίκαιης βασιλείας του στη Λέσβο. Η Καλλιόπη, με το κάλλος της όψης, με την καλή φωνή, η Μούσα της επικής ποίησης, που ύμνησε τα ηρωικά κατορθώματα του Μάκαρα στις κατακτήσεις του στα νησιά των Μακάρων. Η Τερψιχόρη, που τέρπει χορεύοντας, η προστάτιδα του χορού, που ισορροπούσε τη βιαιότητα που ο Μάκαρ είχε αποκτήσει στην αντιπαλότητα με τους διεκδικητές των αποικιών του. Η Ευτέρπη, που ευχάριστα τέρπει, που ως μούσα της επιστήμης με τη συνοδεία του αυλού ισορροπούσε την καθημερινότητα της ταραγμένης οικογενειακής ζωής του Μάκαρα. Η Θάλεια, που θάλλει και ανθίζει στην ύπαιθρο, η προστάτιδα της βουκολικής ποίησης και της κωμωδίας, που εξυμνούσε την ειρηνική ζωή των υπηκόων του Μάκαρα στη δασώδη Λέσβο. Η Πολύμνια, με τους πολλούς ύμνους, η Μούσα της ιερής ποίησης, που τιμούσε στοχαστικά τους θεούς και κυρίως τον πατέρα του, τον Ήλιο, που λατρεύτηκε ως Απόλλωνας στη Λέσβο. Η Ερατώ, του έρωτα, η Μούσα της λυρικής και της ερωτικής ποίησης, που έφερε ξανά τη χάρη, τον έρωτα και τη μαγεία στην ταραγμένη σχέση του πατέρα και της μητέρας της Μεγακλώς. Μακαρία μου, εγγονή μου, τις εννέα Μούσες, στο πρόσωπό σου ειδωλολατρικά ακολουθώ, σύμφωνα με το δρόμο που χάραξε η Μεγακλώ, η κόρη του προπάτορά μας, του Μάκαρα, εμπνεόμενος δημιουργικά από σένα στην κάθε μου κίνηση, από την πρώτη στιγμή της γέννησής σου!

Ο παππούς σου, Αριστείδης

Ο Καλόχτιστος, με την πανάρχαιη Λεσβία δομή, στα Μάκαρα, στο πλάτωμα του βουνού δυτικά της παραλίας Παραπομπές 1. Σταυράκης Αναγνώστης, Λεσβιάς Ωδή, Σμύρνη 1850, σ. 68-69: «ὁ ἀναφερόμενος οὗτος Ἥλιος, ὁ τοῦ Μακαρέως πατήρ, πρέπει νά ἦτο ἀνήρ τις, ἱστορικῶς θεωρούμενος, ἐπίσημος, καί ὡς εἷς ἐκ τῶν πρώτων μεταναστῶν ἐκ τῆς Αἰγύπτου εἰς τήν Ἑλλάδα βεβαίως, ὡς καί ὁ Αἰγιαλεύς, φερ᾽ εἰπεῖν, καί ὁ Δαναός, καί ὁ Ἴναχος, καί ὁ Κέκροψ, καί ὁ Κάδμος, καί οἱ λοιποί, μεταβάς ἐκεῖθεν εἰς Ρόδον».

2. Διόδωρος Σικελιώτης, βίβλος 5, 57: «οἱ δ’ Ἡλιάδαι διάφοροι γενηθέντες τῶν ἄλλων ἐν παιδείᾳ διήνεγκαν καί μάλιστ’ ἐν ἀστρολογίᾳ. εἰσηγήσαντο δέ καί περί τῆς ναυτιλίας πολλά καί τά περί τάς ὥρας διέταξαν. εὐφυέστατος δέ γενόμενος Τενάγης ὑπὸ τῶν ἀδελφῶν διά φθόνον ἀνῃρέθη· γνωσθείσης δέ τῆς ἐπιβουλῆς οἱ μετασχόντες τοῦ φόνου πάντες ἔφυγον. τούτων δέ Μάκαρ μέν εἰς Λέσβον ἀφίκετο».

3. Διόδωρος Σικελιώτης, βίβλος 5,82: «ἔνιοι δέ φασιν αὐτάς μακάρων νήσους ὠνομάσθαι ἀπό Μακαρέως». Η καταγωγή του Μάκαρα διαμφισβητείται από τους συγγραφείς επειδή στην πρώτη καταγραφή του Διόδωρου Σικελιώτη (5,57) αναφέρεται ότι έρχεται από την Ρόδο με το όνομα Μάκαρ και στη δεύτερη (5,82) από την Αχαΐα με το όνομα Μακαρεύς. Για το θέμα αυτό το 1826 ο Severus Lucianus Plehn θεωρεί στο βιβλίο του "Lesbiacorum", σ. 24, ως ασήμαντη την "μεταβολήν του Μάκαρος εις το Μακαρεύς". Ένα σημείο που πιστοποιεί ότι τα ονόματα Μάκαρ και Μακαρεύς αφορούν το ίδιο πρόσωπο προκύπτει από το ότι ο Διόδωρος Σικελιώτης ενώ στην καταγραφή του για τις "μακάρων νήσους" χρησιμοποιεί τη γραφή "Μακαρέως", που είναι γενική του ενικού του ονόματος "Μακαρεύς" και στον πληθυντικό απαντά ως "Μακαρέων", εν τούτοις επιλέγει για τα νησιά Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Ρόδο τον προσδιορισμό "μακάρων", λέξη η οποία είναι γενική πληθυντικού του ονόματος "Μάκαρ".

4. Διόδωρος Σικελιώτης, βίβλος 5,82: «αὐτός δ’ ὁ Μακαρεὺς ἐν τῇ Λέσβῳ βασιλεύων {πρῶτον μέν} νόμον ἔγραψε πολλά τῶν κοινῇ συμφερόντων περιέχοντα, ὠνόμασε δ’ αὐτόν λέοντα, ἀπό τῆς τοῦ ζῴου δυνάμεως καί ἀλκῆς θέμενος τήν προσηγορίαν».

5. Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, (150-216 μ.Χ.), Προτρεπτικός πρός Ἕλληνας, Κεφάλαιο 2, τμήμα 31: «Τάς δέ Μούσας, ἅς Ἀλκμάν Διός καί Μνημοσύνης γενεαλογεῖ καί οἱ λοιποί ποιηταί καί συγγραφεῖς ἐκθειάζουσιν καί σέβουσιν, ἤδη δέ καί ὅλαι πόλεις μουσεῖα τεμενίζουσιν αὐταῖς, Μυσάς οὕσας θεραπαινίδας ταύτας ἐώνηται Μεγακλώ ἡ θυγάτηρ ἡ Μάκαρος. Ὁ δέ Μάκαρ Λεσβίων μέν ἐβασίλευεν, διεφέρετο δέ ἀεί πρός τήν γυναῖκα, ἠγανάκτει δέ ἡ Μεγακλώ ὑπέρ τῆς μητρός. τί δ᾽ οὐκ ἔμελλε; Καί Μυσάς θεραπαινίδας ταύτας τοσαύτας τόν ἀριθμόν ὠνεῖται καί καλεῖ Μοίσας κατά τήν διάλεκτον τήν Αἰολέων. Ταύτας ἐδιδάξατο ᾄδειν καί κιθαρίζειν τάς πράξεις τάς παλαιᾶς ἐμμελῶς. Αἱ δέ συνεχῶς κιθαρίζουσαι καί καλῶς κατεπᾴδουσαι τόν Μάκαρα ἔθελγον καί κατέπαυον τῆς ὀργῆς. Οὗ δή χάριν ἡ Μεγακλώ χαριστήριον αὐτάς ὑπέρ τῆς μητρός ἀνέθηκε χαλκᾶς καί ἀνά πάντα ἐκέλευσε τιμᾶσθαι τά ἱερά. Καί αἱ μέν Μοῦσαι τοιαίδε . ἡ δέ ἱστορία παρά Μυρσίλῳ τῷ Λεσβίῳ».

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

13

Στη Μνήμη του Πατρός Νικόδημου Παυλόπουλου Με την ευκαιρία της πρόσφατης αποδημίας του Ηγουμένου της Ιεράς Μονής Λειμώνος, του πατέρα Νικόδημου Παυλόπουλου, να καταθέσω, για χάρη της Ιστορίας, το παρακάτω περιστατικό: Είμαστε στο σχολικό έτος 1971-1972. Εγώ, μαθητής της Τετάρτης Γυμνασίου (Πρώτη Λυκείου θα λέγαμε σήμερα), στο Γυμνάσιο της Καλλονής, ήμουν τρόφιμος στο οικοτροφείο του μοναστηριού, που είχε ιδρύσει δυο-τρία χρόνια πριν, ο αείμνηστος πατέρας Νικόδημος. Τη χρονιά στην οποία αναφέρομαι, γύρω στα είκοσι οχτώ του χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, για το οικοτροφείο: Κατεβαίναμε το πρωί με πούλμαν στο σχολείο, στην Καλλονή και το μεσημέρι, με την λήξη των μαθημάτων, επιστρέφαμε στο μοναστήρι. Στη συνέχεια φαγητό, μελέτη των μαθημάτων, ελεύθερος χρόνος για παιχνίδι, ηθικοπλαστικές συζητήσεις με τον πατέρα, εκκλησιασμός (συχνά θα έλεγα), κλπ. Τα σαββατοκύριακα πηγαίναμε στα χωριά μας. Αυτή η συλλογική ζωή, και μάλιστα στα κρίσιμα χρόνια της εφηβείας μας, μόνο θετικά μπορεί να αποτιμηθεί. Ένα μεσημέρι λοιπόν, πρέπει να ήταν Μάιος του 1972, με καλεί εμπιστευτικά ο αείμνηστος και μου λέει: «Μιχαλάκη είσαι διατεθειμένος να κάνεις μια μικρή θυσία για χάρη μου;» «Βεβαίως, γιατί όχι πάτερ», απάντησα αυθόρμητα εγώ. «Περί τίνος πρόκειται;» συνεχίζω εγώ μετά από λίγο, όταν αυτή η «μικρή θυσία» άρχισε να μου τριβελίζει το μυαλό. «Τέσσερις ώρες ποδαρόδρομος» μου απαντά. «Εντάξει, κανένα πρόβλημα από μένα» και έληξε εδώ η κουβέντα, αφού μου ζήτησε να μην κοινοποιήσω σε κανέναν το θέμα. Το ίδιο έγινε, όπως έμαθα αργότερα, και με τον μαθητή της Εκτης Γυμνασίου, Δημήτρη Τελωνιάτη, από την Φίλια. Τώρα θα μου πείτε, γιατί εμάς τους δυό και όχι κάποιον άλλο μαθητή. Ισως έκρινε ότι είμαστε οι περισσότερο έμπιστοί του. Βλέπεις, εγώ και ο Δημήτρης, τα απογεύματα δεν μελετούσαμε με όλους τους άλλους τροφίμους στην μεγάλη αίθουσα του οικοτροφείου, αλλά στο γραφείο του Ηγουμένου (που σήμερα είναι το «Αρχονταρίκι» του Μοναστηριού) στην κεντρική είσοδο-στοά. Μας είχε επιλέξει για να απαντάμε στα εισερχόμενα τηλεφωνήματα, όταν ο ίδιος απουσίαζε από το γραφείο. Το βράδυ, ύστερα πάλι από το φαγητό, μαζευτήκαμε, συνωμοτικά θα έλεγα, εγώ, ο Δημήτρης, ο επιστάτης τότε του μοναστηριού, γέροντας Παντελής Ατσικμπάσης από την Ανεμώτια και ο αείμνηστος π. Νικόδημος. Μας εφοδίασε με ένα κλεφτοφάναρο, από αυτά τα «πλακέ», που ήταν τότε της μόδας και ένα προσκοπικό κοντάρι στον καθένα. Ξεκινάμε κατά τις δέκα η ώρα. Μπροστά ο επιστάτης, οδηγός, που γνώριζε τον δρόμο, καβάλα στο μουλάρι, με δυο κασόνια, δεξιά και αριστερά (από αυτά που χρησιμοποιούσαν οι τσομπάνηδες για την μεταφορά του γάλακτος, χωράει το καθένα ακριβώς δύο μεγάλους γκαζοτενεκέδες) και πίσω εμείς οι τρεις. Πήραμε πρώτα τον δρόμο, δηλ. το μονοπάτι, προς τον κόλπο της Καλλονής και κάποια στιγμή ανταμώσαμε τον ποταμό «Ποταμιά», βγήκαμε στην δυτική όχθη του, και μπροστά ο μπάρμπα Παντελής, πίσω του οι άλλοι τρεις μας, φθάσαμε κάποτε στον προορισμό μας. Η αίσθηση της νυχτερινής πορείας μας, θυμάμαι ακόμα, ήταν υπέροχη. Βασίλεψε κάποια ώρα ο δεύτερος οδηγός μας, το φεγγάρι, κι ανάψαμε τους φακούς μας, με τα αηδόνια της ανοιξιάτικης νύχτας να μην σταματάνε το τραγούδι τους σ’ όλο το μήκος της διαδρομής, μέσα στη «ντερεδιά». Σκέτη μαγεία! Στον δρόμο μάθαμε τον σκοπό της ενέργειάς μας: Την εποχή αυτή, είχαν σημειωθεί κρούσματα κλοπής Βυζαντινών εικόνων από αφύλακτα παρεκκλήσια, όπως αυτό του νεκροταφείου

14

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

> του Μιχάλη Λημναίου

του μοναστηριού, όπου αναπαύεται τώρα ο αείμνηστος. Τέσσερις τέτοιες βυζαντινές εικόνες, πολύ μεγάλης αξίας κατά τα λεγόμενα του ηγουμένου, της τάξης των τεσσάρων εκατομμυρίων δραχμών (με τέτοια χρήματα έχτιζες τότε ολόκληρη πολυκατοικία), υπήρχαν στο μετόχι του μοναστηριού μας, που βρισκόταν σε αγροτική περιοχή της Ανεμώτιας, (λέγεται και «Μοναστηρέλλι») και τιμάται επ’ ονόματι των «Εισοδίων της Θεοτόκου», αν δεν κάνω λάθος. Ο σκοπός μας λοιπόν ήταν να μεταφέρουμε αυτές τις εικόνες στο ασφαλές μουσείο, που είχε ήδη δημιουργηθεί στο μοναστήρι, γιατί υποτίθεται κινδύνευαν να κλαπούν από το μετόχι. Και θα ρωτήσει κάποιος: Γιατί αυτή η μεταφορά να μην γίνει με το φως της μέρας και από τον κανονικό αμαξιτό δρόμο; Η απάντηση: Δεν το επέτρεπαν με κανένα τρόπο, λέει, οι κάτοικοι του χωριού, όπου βρίσκεται το μετόχι! Οπότε η μεταφορά έπρεπε να γίνει με «καταδρομική» ενέργεια! Γι αυτό η νύχτα, γι αυτό η υπερδιπλάσια διαδρομή με ποδαρόδρομο, γι αυτό και η εχεμύθεια. Φθάσαμε λοιπόν κάποια στιγμή στο μετόχι. Δύο η ώρα τη νύχτα. Ανοιχτή η εξώπορτα του περιβόλου του μετοχιού, αλλά σιδερόφραχτη η πόρτα του καθολικού. Σιδερένια πόρτα με κλειδαριά τύπου κυλίνδρου, αλλά και ένα τεράστιο λουκέτο. Ανοίγουμε με το κλειδί της πρώτης κλειδαριάς που είχαμε (άλλο αντίγραφο είχαν, λέει υπεύθυνοι από το χωριό), τι γίνεται όμως με το λουκέτο; Αρχίσαμε τότε την απέλπιδα προσπάθεια να αφαιρέσουμε την κάσα της πόρτας, σκάβοντάς την περιφερειακά με πέτρες! Γίνονται αυτά τα πράματα; Και τότε μου «έφεξε»: Μπαίνοντας στο μετόχι είδα φυτεμένα σε μια άκρη ανοιξιάτικα λαχανικά, κρεμμυδάκια κλπ. Να κοιτάξω, σκέφτομαι, όσο νάναι θα υπάρχει κανένα τσαπάκι εδώ. Με την βοήθεια του φακού εντόπισα έναν τεράστιο κασμά ακουμπισμένο δίπλα. Κραδαίνοντάς τον όρθιο, τον παρουσίασα στους υπόλοιπους, που είχε αρχίσει να τους κυριεύει η απαισιοδοξία για την αποτυχία του εγχειρήματος. Αυτό ήταν: τον αρπάζει ο Δημήτρης, που ήταν και ο πιο χεροδύναμος απ’ όλους μας, και σε ένα λεπτό, νταπ-ντούπ, η πόρτα ήταν ορθάνοιχτη. Προσκυνήσαμε τις εικόνες που θα μεταφέραμε και τις φορτώσαμε στο μουλάρι, στα κασόνια. Τέτοια ήταν η βιασύνη μας και το άγχος της στιγμής, που εγώ σκόνταψα με το κεφάλι σε κρεμαστό καντήλι και λαδώθηκα. Στην αυλή σκόνταψε ο πατήρ Νικόδημος σε κρεμασμένη «μπακίρα» γεμάτη γάλα. Την είχε, λέει, εκεί για να την μεταφέρει το πρωί, κάποιος τσομπάνης, που κοιμόταν μέσα σε ένα κελί. Πού να τολμήσει να ξεμυτίσει ο κακομοίρης με τον χαλασμό που άκουγε έξω! Επιστρέψαμε από τον ίδιο δρόμο. Φθάσαμε στο μοναστήρι στις έξι το πρωί, κατάκοποι! Αλλά «γεμάτοι» ψυχικά από το αίσιο τέλος της αποστολής μας. Εκείνη τη μέρα δεν πήγαμε σχολείο. Θυμάμαι έγινε μεγάλος ντόρος γύρω από το θέμα. Εμάς όμως τα παιδιά δεν μας ενόχλησε κανείς. Μόνο το Σαββάτο που γύρισα στο χωριό μου, στην Αγία Παρασκευή, με το φακό, δώρο και ενθύμιο, (αν ψάξω στο πατρικό μου κάπου θα βρίσκεται ακόμα), παραλίγο να φάω ξύλο από τον, πάντα νομοταγή, πατέρα μου, όταν του διηγήθηκα τα συμβάντα! Και εγώ που περίμενα «εύφημο μνεία»... Ας είναι όμως. Από τότε οι εικόνες κοσμούν το μουσείο στο Μοναστήρι του Λειμώνα. Και ποιος ξέρει, ίσως αυτή η «παράτυπη» ενέργεια στην οποία συμμετείχαμε, να προφύλαξε αυτόν τον βυζαντινό θησαυρό από τίποτα βέβηλα χέρια! Ας είναι αιωνία η μνήμη του πατέρα Νικόδημου και ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει!

Αναγνωρισμένη από το κράτος (ΦΕΚ 1434/Β/10-07-2015)

τείς

τρόπος να εκφρασ

• Το Δώρο της μουσικής ανήκει σε όλους, κατακτήστε το στη Μουσική Σχολή Καλλονής Λέσβου.

• Τα παιδιά μυούνται στη μαγεία της μουσικής, με προπαιδεία από την ηλικία των τεσσάρων έως επτά ετών.

• Οι νέοι προετοιμάζονται για τα τμήματα μουσικών σπουδών ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων.

• Μαθαίνουν κλασσικά, παραδοσιακά και σύγχρονα μουσικά όργανα.

• Μαθαίνουν θεωρία της μουσικής, ιστορία, μορφολογία, οργανογνωσία, σολφέζ, ντικτέ, ανώτερα θεωρητικά, Βυζαντινή Εκκλησιαστική μουσική, χορωδίες και οργανικά σύνολα.

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2253024760, 6945614487 Ώρες Λειτουργίας: Δευτέρα - Παρασκευή: 11.30 - 13.30 και 15.30 - 21.00 και Σάββατα: 10.00 - 14.00

Μουσικοθεατρική Παράσταση

Όταν η λήγουσα είναι μακρά Αφιέρωμα στον Γιώργη Μουφλουζέλη - Καλοκαίρι 2016

Σενάριο: Σταύρος Βαλτάς Σκηνοθεσία: Αντιγόνη Μώρου Μουσική επιμέλεια: Δημήτρης Ραδίτσας Σκηνικά: Στρατής Χυσιμέλλης Παίζουν οι μουσικοί: Κώστας Καλογήρου, κιθάρα - Δημήτρης Ραδίτσας, μπουζούκι - Γεωργία Χατζηκωνσταντή, ακορντεόν - Γιάννης Κεραμιδάς, μπαγλαμά - Νικηφόρος Λεγάκης, ούτι Θάνος Τικφεσλής, τουμπερλέκι Τραγουδούν: Στράτος Καλατζής - Γιώργος Γιαννακός - Γεωργία Χατζηκωνσταντή - Δημήτρης Καμίτσος - Παναγιώτης Χρυσίδης Παίζουν οι ηθοποιοί: Στράτος Καλατζής - Γιώργος Γιαννακός Μαρία Κέλμαλη - Κλεάνθη Παντελίδου - Δημήτρης Καμίτσος - Παναγιώτης Χρυσίδης - Γιώργος Αξιώτης - Νικηφόρος Λεγάκης - Σπύρος Ατσικμπάσης - Νικόλας Στυλιανός

16

Γεννημένος στη Μυτιλήνη το 1912, ο Γιώργης Μουφλουζέλης μπήκε από μικρός στη βιοπάλη δουλεύοντας είτε ως χτίστης είτε ως μουσικάντης αργότερα. Η λαϊκή μουσική ασκούσε από νωρίς πάνω του μια ισχυρή έλξη. Εξάλλου το περιβάλλον της ιδιαίτερης πατρίδας του ήταν πλούσιο σε μουσικές: δημοτικοί ρυθμοί, ο νησιώτικος καρσιλαμάς, ο καλαματιανός, το ζεϊμπέκικο, το σμυρνέϊκο, ήταν ήχοι που απ’ τα μικράτα του γέμιζαν τα αυτιά και την ψυχή του. Επηρεασμένος απ’ αυτά τα ακούσματα θα συνθέσει τα δικά του λαϊκά τραγούδια. Γνώρισε σπουδαίους καλλιτέχνες, κάποιοι στάθηκαν δίπλα του, όπως η Παπαγιαννοπούλου και ο Καλδάρας, όμως τη θέση του στο λαϊκό τραγούδι την κέρδισε με το πηγαίο ταλέντο του και το σπάνιο ήθος του.

Φέτος το καλοκαίρι ανεβάσαμε μια μουσικοθεατρική παράσταση βασισμένη στο βιβλίο «Όταν η λήγουσα είναι μακρά» του Φώτη Μενεσθαίου για τον ρεμπέτη Γιώργη Μουφλουζέλη. Κάτι σαν αφιέρωμα στον δικό μας λαϊκό συνθέτη που όλοι γνωρίσαμε και αγαπήσαμε τα τραγούδια του. Να σημειώσουμε πως αρωγό στην προσπάθειά μας είχαμε τον γιο του Γιώργη, Σταύρο Μουφλουζέλη. Το εγχείρημα δύσκολο για μας, έπρεπε να δουλεύουμε παράλληλα τα τραγούδια και το θεατρικό μέρος. Όμως χάρη στη σκληρή δουλειά και το μεράκι και των δύο ομάδων (μουσικών και ηθοποιών) καταφέραμε μέσα σε ένα μήνα να συντονίσουμε τα δύο επίπεδα και να ενώσουμε στη σκηνή τραγούδι και δράση. Κλείνοντας το μάτι στον θεατή δώσαμε στην ορχήστρα και τους μουσικούς μόνιμο ρόλο στη σκηνή, ενώ οι σκηνές ανάμεσα στα τραγούδια αναδείκνυαν με λιτότητα χαρακτηριστικές στιγμές και επιλογές τόσο της προσωπικής ζωής του ήρωα, όσο και της καλλιτεχνικής του πορείας στο τραγούδι. Ευτύχησε η παράσταση φέτος γιατί τη θεατρική μας ομάδα ενίσχυσαν με την παρουσία τους νέα παιδιά από 10 χρονών ως δεκαοκτώ, δίνοντάς της ζωή και φρεσκάδα. Ευτύχησε η παράσταση και γιατί την ορχήστρα μας πλαισίωσαν νέοι μουσικοί που μας χάρισαν γενναιόδωρα το ταλέντο τους . Και όπως κάθε καλοκαίρι, το κέφι και η ανθρώπινη ποιότητα της ερασιτεχνικής μας ομάδας έδωσε το στίγμα της δουλειάς μας... Οι θεατές μας, το κοινό της Καλλονής και των γειτονικών χωριών, απολαύσανε την παράσταση, τη χειροκρότησαν με την ψυχή τους, μας αγκάλιασαν με τα ζεστά τους λόγια… Κι αυτό ήταν η καλύτερη ανταμοιβή για την προσπάθειά μας!!

17

Dream Cafe Bar Πλατεία Καλλονής Τηλ. 22530 23863

λογοτεχνία

80 Χρόνια Πίσω Ασανούλα Χ. Κονδίνου (Αφιερωμένο στο θείο μου Στέλιο Παπαγρηγορίου) Τελευταία στάση.

80 χρόνια πίσω κι ο συρμός σταμάτησε κεντρική πλατεία πλατάνια και βρύσες κτίσματα παρατημένα, ξεχασμένα ή γκρεμισμένα. Το κάρρο με τ’ άλογα κι ο καρροτσιέρης Χυθήκαμε στις χαραμάδες, στις ακακίες, να ψάξουμε στις ακρωτηριασμένες πτυχές Οδός Αγίου Γεωργίου Το κάρρο με τ’ άλογα κι ο καρροτσιέρης Ήχοι του τύμπανου, του σαντουρτζή, του βιολιστή και του τυφλού με το κλαρίνο και την κιθάρα Οι χορεύτριες οι αναθυμιάσεις κι οι μυρουδιές, τα παιχνίδια κλάματα παιδικά κι ευχές της καμπάνας τα σκιρτήματα και των φτωχών το πλήθος των πιστών τα τάματα Το κάρρο με τ’ άλογα Και το τραγούδι του χορευταρά του καρροτσιέρη του ερωτευμένου «Το γελακάκι που φοράς...» «Συννεφιασμένη Κυριακή....» Και ξαφνικά γέμισε η πλατεία πεταλούδες μεγάλες πλούχρωμες πεταλούδες μας μοιάζουν. Δείχνουν να ξέρουν και τη γλώσσα μας Κάτι πασχίζουν να πουν. Γέμισε ο αέρας φτερά πολύχρωμα μηνύματα κι ονόματα κι εμείς που ψάχναμε στους δρόμους με τις ακακίες μπροστά στις ιστορίες στις εικόνες στους καθρέφτες κάποιας στροφής ξεχαστήκαμε κοιτάζοντας Δεν ήμασταν εμείς.

Καλλονή μου Ειρήνη Βαρβαρέσσου Καλλονή μου γλυκειά, του μυαλού μου λημέρι. Καλλονή μου του ήλιου, το ανέσπερο φως. Το ασημί της σελήνης και η λάμψη των άστρων. Της βροχής η δροσιά, τσ’ αστραπής η φωτιά. Απέραντος ο κάμπος σου, σεντόνι λουλουδάτο. Δεκάδες τα ξωκλήσια σου, νάματα Αγιασμένα. Της θάλασσας το πέταλο, γλυκό φιλί σε σένα. Και γύρω τα όμορφα χωριά, ζαφείρια κεντημένα. Με την Αγιά Τριάδα σου και τ’ Άγια Μοναστήρια. Τους δρόμους την πλατεία σου και με τις δυό Εκκλησιές σου. Τον κόσμο που στο σώμα σου, βρίσκει αγκαλιά της μάνας. Κι’ εγώ όπου πάω και σταθώ, εδώ με βγάζει ο δρόμος. Γιατί είσαι καταφύγιο και απάνεμός μου όρμος. Είσαι πηγάδι αρτεσιανό, στην άνυνδρη έρημό μου. Φίλος υπομονετικός, ν’ ακούσεις τον καημό μου. Καλλονή μου αψεγάδιαστη, ζεστή, μοναδική μου. Πάντα η καρδιά μου όταν τρομάζει, θα χώνεται στον μυρωδάτο σου κόρφο.

(04-02-2016)

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

19

ειδήσεις | σχόλια | διάφορα | σκόρπια & ανέλεγκτα Μέσα από τις σελίδες του Κυβερνοχώρου ...και όχι μόνο > Επιμέλεια: Θεόφιλος Μυζίκας

Αρχισυντάκτης - Kalloninews.gr

Διαγραμμίσεις και καθαρισμοί στο λεκανοπέδιο Διαγραμμίσεις πραγματοποιήθηκαν στο λεκανοπέδιο Καλλονής στους δρόμους, οι οποίοι ασφαλτοστρώθηκαν προσφάτως απο την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.

του Α.Ο. Αρισβαίου Καλλονής, Γρηγορία Κεραμιδά, έπειτα απο απουσία δυο ετών! Θυμίζουμε, η αθλήτρια των 200 μέτρων πριν από περίπου δυο χρόνια είχε βρεθεί θετική σε έλεγχο αντιντόπινγκ κοντρόλ, ο οποίος την κράτησε σε τιμωρία για όλο αυτό το διάστημα. Φυσικά, η Κεραμιδά είχε υποστεί τότε ισχυρό σοκ, καθώς όπως απο την πρώτη στιγμή ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν γνώστης για τα συμπληρώματά της, που είχαν απαγορευμένες ουσίες!

Οι εργασίες ασφαλτόστρωσης ολοκληρώθηκαν και σειρά πήραν οι διαγραμμίσεις, όπως προβλέπονται σε όλα τα έργα.

μου πραγματοποιήθηκε η ετήσια γιορτή Σαρδέλας, στη Σκάλα Καλλονής! Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος πραγματοποιήθηκε η γιορτή Σαρδέλας στην «καρδιά» του κόλπου Καλλονής, τη Σκάλα Καλλονής. Ο κόσμος αυτή τη φορά ήταν αξεπέραστος, σημειώνοντας χαρακτηριστική άνοδο στην προσέλευσή του, καθώς τα τελευταία χρόνια είχε παρατηρηθεί μια πτώση. Το κέφι και ο χορός κράτησαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες το βράδυ του Σαββάτου(30/07), με τον Νίκο Οικονομίδη να δίνει «ρεσιτάλ» και τον κόσμο να παραμένει ξεσηκωμένος σε όλη τη διάρκεια της γιορτής.

Όπως μας ενημέρωσε ο Περιφερειακός σύμβουλος Καλλονής, Αλέξανδρος Ροδίτης, ξεκίνησαν και εργασίες καθαρισμών στην ευρύτερη περιοχή της Καλλονής, σε χαντάκια και ρέματα, πλαισιώνοντας τις εργασίες που κάνει ο Δήμος έτσι, ώστε η περιοχή μας να είναι απολύτως καθαρή και ασφαλής.

Όμως, οι αγωνιστικές υποχρεώσεις μετά την μικρή αυτή παρένθεση συνεχίζονται! Την Τρίτη(05/07) αγωνίστηκε και πάλι σε διεθνή μίτινγκ, τερματίζοντας πρώτη στη σειρά της, κάνοντας μάλιστα ρεκόρ αγώνα με χρόνο 23.51! Τα νέα αυτά μόνο ευχάριστα μπορεί να χαρακτηριστούν. Καλή επανεκκίνηση Γρηγορία!

20

Στα γήπεδα και πάλι η Γρηγορία Κεραμιδά!

Με επιτυχία η γιορτή Σαρδέλας στη Σκάλα Καλλονής

Ταρτάν πάτησε και πάλι η άλλοτε αθλήτρια

Με τεράστια επιτυχία και εκατοντάδες κόσ-

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Θλίψη για τον χαμό του Στρατή Μουφλουζέλλη Βυθισμένη στο πένθος είναι η κοινωνία της Καλλονής αλλά και ολόκληρη η Λέσβος, στη είδηση του χαμού του γνωστού και αγαπητού Στρατή Μουφλουζέλλη. Ο γνωστός επιχειρηματίας άφησε την τελευταία του πνοή μετά από ατύχημα, το οποίο έγινε στο 17ο χιλιόμετρο Μυτιλήνης-Καλλονής, όταν συγκρούστηκε με Ι.Χ. αυτοκίνητο. Ο χαμός του έχει γεμίσει θλίψη όλη την κοινωνία, καθώς ήταν ένας άνθρωπος αγαπητός, πλήρως ενεργός, δραστήριος, δημιουργικός. Ένας απο τους καλύτερους

Με επιτυχία οι 28οι Αιγαιοπελαγίτικοι στίβου στην Καλλονή Με μεγάλη επιτυχία και εκατοντάδες κόσμου διεξήχθησαν οι 28οι Αιγαιοπελαγίτικοι αγώνες στίβου στο στάδιο «Κ. Κεντέρης» στην Καλλονή, μετά από δεκαέξι χρόνια. Οι Αγώνες διοργανώθηκαν από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, τον Σ.Ε.Γ.Α.Σ και τον Δήμο Λέσβου. Παρόντες στους αγώνες, που έγιναν την 1η και 2α Οκτωβρίου, ήταν ο πρόεδρος του Σ.Ε.Γ.Α.Σ Κώστας Παναγόπουλος, η Πολιτεία, ο Δήμος, οι θεατές και οι αθλητές των Σωματείων Αρχιπελάγους. επιχειρηματίες με πλούσια δραστηριότητα στον αθλητισμό, στην παράδοσή μας, στα κοινά. Η δραστηριότητά του τόσο πλούσια, που θα λείψει πολύ απ’ όλους μας.

Ο Σύλλογος Καλλονιατών γιορτάζει την απελευθέρωση της Καλλονής και τη νικηφόρα μάχη του Κλαπάδου την

Κυριακή 11 Δεκεμβρίου Θα γίνει εκδήλωση στον Σύλλογο. Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλαμβάνει ομιλία για το χρονικό της ημέρας από τον Αντιστράτηγο Ε.Α. Νίκο Γιοβάνη και προβολή διαφανειών - παρουσίαση του μοναδικού οικοσυστήματος του Κόλπου Καλλονής από τον παρατηρητή πουλιών και φωτογράφο κ. Χρήστο Βλάχο. Φυσικά, με καφέ και βουτήματα σπιτικά!

Ένα κυριακάτικο μουσικό γεύμα ών διοργανώνει Ο Σύλλογος Καλλονιατ μβρίου

εση στις 18 Δεκε Κυριακάτικη Συνεύρ ίο «Καπετάνιος», λε στο μουσικό μεζεδοπω

ιριαδων 160, Αθήνα. Χαμοστέρνας 12 & Κε νού €15 Τιμή πρόσκλησης - με ομα, ένα κιλό νει: Σαλάτα για 4 άτ Το μενού περιλαμβά πιάτο. ς ορεκτικά και κυρίω κρασί για 4 άτομα, 3 υ περιοδικου ι για την ενίσχυση το Η εκδηλωση γίνετα υμε συχνότερα. και για να ανταμώνο ΝΤΩΝΟΥΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΞΕΦΑ του Δ.Σ. ΜΩ ΤΑ ΑΝ ΝΑ Α ΝΤ ΠΑ ς συμμετοχή στα μέλη ΜΕ! Δηλώστε εγκαίρω

Οι αγώνες προσέλκυσαν εκατοντάδες κόσμου, με πάνω απο 400 αθλητές και συνοδούς να κατακλύουν τα ξενοδοχεία του λεκανοπεδίου Καλλονής. Οι αγώνες σημείωσαν τεράστια επιτυχία, χωρίς απρόοπτα και όλα να κυλάν ομαλά με τους τοπικούς φορείς σαφώς ευχαριστημένους. Η Καλλονή φιλοξένησε τους αγώνες με όλη την θέρμη και την ζεστασιά που τους άρμοζαν! Ο Σύλλογός μας συγχαίρει τους διοργανωτές, τους θεατές, τους αθλητές που συμμετείχαν στη διοργάνωση αυτή, καθώς και τους συμπατριώτες μας, που διακρίθηκαν αγωνιζόμενοι με τα σωματεία του Αρισβαίου και της ΑΕΛΚ. Ευχόμαστε ο θεσμός αυτός να αποτελεί φάρο για την αξία της άθλησης, μέσα από την οποία αναδεικνύονται τα αυριανά ταλέντα και γιατί όχι οι νέοι Ολυμπιονίκες.

Ευχαριστήριο Ο Επαμεινώνδας (Νώντας) Κουμέλης τραυματίστηκε σοβαρά σε τροχαίο την 7η Μαΐου στη Σκάλα Καλλονής, σήμερα βρίσκεται σε Κέντρο Αποκατάστασης στη Λάρισα. Η αποκατάστασή του είναι καλή αλλά με συνεχή βελτίωση. Η οικογένειά του ευχαριστεί όλους ανώνυμους και επώνυμους για τη συμπαράστασή τους, καθώς και για την οικονομική συνεισφορά τους. Ειδικότερα τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σκάλας Καλλονής, τον Σύλλογο Καλλονιατών Αθηνών, τον Σύλλογο Ευποιϊας Καλλονής και όλους όσοι στάθηκαν δίπλα στη οικογένεια στις δύσκολες ώρες που πέρασε και περνάει. Θα ήταν παράλειψη, αν δεν ευχαριστούσε και όλους αυτούς, που εκτός από το ενδιαφέρον για τον Νώντα, ενδιαφέρονται και για τα τέκνα του, κύρια γι’ αυτά που φοιτούν σε διαφορετικές πόλεις της ενδοχώρας. Εκ μέρους της οικογένειας. Δημήτριος Κουτρουλής

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

21

Ξανά... μανά! > του Σταύρου Βαλτά

Με αφορμή τις πλημμύρες που σημειώθηκαν στη Καλλονή έχουμε να πούμε δύο λόγια. Στην αρχή εκφράζουμε τη συμπαράστασή μας στους πληγέντες συμπολίτες μας, νοικοκυριά και επαγγελματίες. Η πλημμύρα στην Καλλονή δυστυχώς έγινε πια μόνιμο φαινόμενο!

1

Οι αιτίες πολλές! Η άναρχη δόμηση, τα μπαζώματα των χειμάρρων και των υγροτόπων που δυστυχώς δεν έγινε τίποτα για την προστασία τους. Όταν μπαζώνεται π.χ. η κύτη του Δέλτα του Τσικνιά, ενός από τους μεγαλύτερους χείμαρρους του νησιού με μια τεράστια λεκάνη απορροής, είναι φυσικό το νερό που δεν μπορεί να βρει διέξοδο να πλημμυρίζει τα πάντα. Το ίδιο ισχύει και για τον Αχερώνα, με ουσιαστικά μπαζωμένη την πλατεία της Καλλονής, το νερό του ξεχειλίζει και πλημμυρίζει την πλατεία, τα καταστήματα, το κέντρο Υγείας, τα εμπορικά κέντρα και το Δημοτικό σχολείο! Ο «ατέλειωτος» βιολογικός καθαρισμός που μόνο προβλήματα δημιουργεί κλπ, κλπ. Το πρόβλημα της Καλλονής που πλημμυρίζει δεν είναι σημερινό, χρονίζει. Αν κάθε δημοτική αρχή έλυνε έστω και ένα προβληματάκι από τα πολλά προβλήματα, τώρα τα πράγματα θα ήταν πιο εύκολα!

2 3

Οι προσπάθειες της σημερινής Δημοτικής αρχής για τον καθαρισμό των χειμάρρων με τα οικονομικά μέσα που διαθέτει, είναι αξιέπαινες, όμως δεν αρκούν. Πρέπει να γίνει μια αρχή στην επίλυση των δύσκολων προβλημάτων και η αρχή ας είναι το δημοτικό μας σχολείο που κάθε χρόνο πλημμυρίζει. Μπορούμε το καμάρι μας, να το προστατέψουμε από την πλημμύρα, ιδιώτες, σύλλογοι και δημοτική αρχή. Αρχή λοιπόν από το δημοτικό μας σχολείο... μπορούμε! Για να μην κλαίμε κάθε χρόνο πάνω από τα συντρίμμια.

1. Αρχοντομαχαλάς 2,3. Το δημοτικό σχολείο 4. Σκάλα Καλλονής 5. Λίμνη ο κάμπος

5

22

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

4

κοινωνική ζωή βαπτίσεις Ο Παναγιώτης και η Χρυσούλα Καζάζη βάπτισαν τον γιo τους και του έδωσαν το όνομα Γεώργιος - Ιγνάτιος. Ο Κων/νος και η Μαριάνθη Κατανάκη βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Μυρσίνη. Ο Σταύρος και η Αγγελίνα Ζβιντιρίκου βάπτισαν τον γιo τους και του έδωσαν το όνομα Άγγελος - Ιγνάτιος. Ο Βασίλειος και η Κατερίνα Ντούρλια βάπτισαν τον γιo τους και του έδωσαν το όνομα Παναγιώτης. Ο Ιωάννης και η Θεοφανία Χατζηγιαννιδέλλη βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Χρυσάνθη. Ο Χαράλαμπος και η Άννα Χρήστου βάπτισαν τον γιo τους και του έδωσαν το όνομα Ιγνάτιος. Ο Ανδρέας και η Ελένη Αναγνωστοπούλου βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Μαριάννα. Ο Χρήστος και η Κωνσταντίνα Γώγου βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Παϊσία - Ιωάννα. Ο Ιγνάτιος και η Ειρήνη Ανδριώτου βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Ζίνα - Μαριάμ Ο Ιγνάτιος και η Φωτεινή Κοντάρα βάπτισαν τον γιo τους και του έδωσαν το όνομα Μιχαήλ - Άγγελος. Ο Ευστράτιος και η Μαρία Τατάση βάπτισαν τον γιo τους και του έδωσαν το όνομα Νικόλαος

Πέθανε στην Καλλονή η Τζουβανέλλη Μαρία του Πέτρου. Πέθανε στην Καλλονή ο Καμπιώτης Θεοδόσιος του Ευσταθίου. Πέθανε στην Καλλονή η Ψίλου Αικατερίνη του Πέτρου. Πέθανε στην Καλλονή ο Μουφλουζέλλης Ευστράτιος του Αντωνίου. Πέθανε στην Καλλονή ο Τέρπανδρος Βαλτάς του Αποστόλου. Πέθανε στα Παπιανά η Ψαραδέλλη Ελένη του Αντωνίου. Πέθανε στα Παπιανά ο Βογιατζής Γεώργιος του Νικολάου. Πέθανε στα Παπιανά ο Κριτσιλάτης Ευστράτιος του Βασιλείου. Πέθανε στο Κεράμι ο Γώγος Γεώργιος του Νικολάου. Πέθανε στην Καλλονή η Συμεών Δέσποινα του Βασιλείου. Πέθανε στην Αθήνα ο Κομνινάκης Αριστείδης του Χρήστου. Θερμά συλλυπητήρια.

Θερμά συγχαρητήρια Η Μυρσίνη Καραμπέτσου και η Ελευθερία Άνθούσα Καλογήρου στον παλιό συμμαθητή και φίλο Μηνά Τσιτμηδέλη, που πρόσφατα στις 18/2/2016 η κόρη του Μαρίνα και ο γαμπρός του Γιάννης Δέτσης του χάρισαν δύο υπέροχα εγγονάκια, αγόρι και κορίτσι, του ευχόμαστε να είναι γερά, καλότυχα και να του χαρίσουν πολλές χαρές στη ζωή του.

Να τους ζήσουν.

γάμοι Η Καλογήρου Νίκη και ο Κουλουδής Γεώργιος παντρεύτηκαν στη Σκάλα Καλλονής. Η Νικολαϊδου Φωτεινή και ο Καποδίστριας Παντελής παντρεύτηκαν στην Καλλονή. Η Αναγνωστή Βαρβάρα και ο Μαραγκός Χαράλαμπος παντρεύτηκαν στην Καλλονή. Η Τσιρωνά Αγγελική και ο Καραθανασίου Γεώργιος παντρεύτηκαν στην Καλλονή. Να ζήσουν ευτυχισμένοι.

πένθη Πέθανε στο Κεράμι η Γεωργιάδου Χατζηγεωργίου Αναστασία. Πέθανε στη Σκάλα ο Κλαδογένης Παναγιώτης. Πέθανε στα Δάφια η Βαλαβάνη Ασπασία. Πέθανε στα Δάφια η Δανδούλη Μαρία. Πέθανε στην Καλλονή η Ματθαίου Ελένη. Πέθανε στην Ιερά Μονή Μυρσινιωτίσσης η Ηγουμένη Κονινιού Παναγίτσα Ξένη. Πέθανε στην Αρίσβη ο Μαραγκός Γεώργιος του Κων/νου.

Έφυγε ο Τέρπανδρος Νίκος Βαλτάς Φεύγοντας ο Αύγουστος και περνώντας από τον κάμπο της Καλλονής, έσκυψε και πήρε μαζί του ένα από τα επίλεκτα μέλη της, τον Τέρπανδρο Νίκο Βαλτά. Ακούραστος μαχητής από τα παιδικά του χρόνια, καλόκαρδος και γλυκομίλητος στους συνανθρώπους του, έζησε όλα του τα χρόνια προσφέροντας και δημιουργώντας. Το μεγαλύτερο δημιούργημά του είναι η οικογένειά του, που έφτιαξε μαζί με την εκλεκτή σύντροφό του Ασανούλα. Εξαιρετικοί άνθρωποι και λαμπροί επιστήμονες. Όσο για μένα τι να πω; Δεν ήταν ένας απλός κουνιάδος, αλλά ένας πραγματικός καλός αδελφός σ’όλα τα χρόνια της χηρείας μου κι ένας δεύτερος πατέρας για το παιδί μου. Ένα στερνό ευχαριστώ με την ευχή νάναι καλά εκεί που είναι μαζί με τα αγαπημένα του αδέλφια. Νίτσα Σπύρου Βαλτά

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

23

Στον αγαπητό μου Παναγιώτη Λαγουτάρη για τον χαμό της αγαπημένης του Σόφης Εξ ύψους παρηγορία, υπομονή και εγκαρτέρηση. Ξέρω ότι πάντα θα τη θυμάσαι και θα τη νοιώθεις πλάι σου. Σου γράφω ένα σονέτο του Λ. Μαβίλη «Η Λήθη» γιατί νομίζω ότι ταιριάζει στην περίπτωση. Καλότυχοι οι νεκροί, που λησμονάνε την πίκρα της ζωής. Όντας βυθίσει ο ήλιος και το σούρουπο ακολουθήσει, μην τους κλαις, ο καημός σου όσος και να ‘ναι! Τέτοιαν ώρα οι ψυχές διψούν και πάνε στης Λησμονιάς την κρουσταλλένια βρύση· μα βούρκος το νεράκι θα μαυρίσει, α στάξει γι’ αυτές δάκρυ, όθε αγαπάνε. Κι αν πιουν θολό νερό, ξαναθυμούνται, διαβαίνοντας λιβάδι’ απ’ ασφοδίλι, πόνους παλιούς, που μέσα τους κοιμούνται. Α δεν μπορείς παρά να κλαις το δείλι, τους ζωντανούς τα μάτια σου ας θρηνήσουν· θέλουν - μα δε βολεί να λησμονήσουν.

Αγλαΐα Γκαγκανέλλη

Επικήδειος λόγος για τον Στρατή Μουφλουζέλλη Φίλε Στρατή, Βρισκόμαστε όλοι εδώ σήμερα συγκλονισμένοι από τον ξαφνικό και άδικο θάνατό σου. Θα σε θυμόμαστε για πάντα. Ήσουν ένα ιδιαίτερα χαρισματικό άτομο. Η οργανωτικότητα, η τελειομανία, η εφευρετικότητα και το ανήσυχο πνεύμα σου, σε έκαναν να καταφέρνεις πράγματα που εμείς ούτε καν θα ονειρευόμασταν. Δεν ήξερες τι θα πει φόβος, τι θα πει κούραση και δινόσουν ολόψυχα σε ό,τι καταπιανόσουν. Αυτά που κατάφερες το επαληθεύουν. Πέρα από την επιχειρηματική σου δράση - την τόσο σημαντική για την Καλλονή αλλά και τη Λέσβο όλη - ασχολήθηκες ενεργά με τα δημόσια πράγματα επί σειρά ετών ως κοινοτικός και νομαρχιακός σύμβουλος και στα διοικητικά συμβούλια Σωματίου Αγίας Τριάδας, Λέσχης Αρίσβης, Α.Ε.Λ. Καλλονής, Αρισβαίος. Ανέδειξες τις ιπποδρομίες της Καλλονής και ήσουν ο εμπνευστής και το στήριγμα για όλους τους φίλους των αλόγων. Η αγάπη σου για τα ζώα σε έκανε να ασχοληθείς με την κτηνιατρική σαν να την είχες σπουδάσει. Την αγάπη σου για τη γη και την καλλιέργειά της την έδειξες συμπαραστεκόμενος στους γεωργούς και δημιουργώντας ένα μοναδικό αγροτικό μουσείο. Πέρα από τα παραπάνω είχες και χρόνο να ασχοληθείς με τα

24

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

σπορ σε ξηρά-θάλασσα και αέρα, γιατί λάτρευες τη φύση. Θα σε θυμόμαστε να τρέχεις μαραθώνιο, να πετάς, να εξερευνάς σπήλαια, να κάνεις καταδύσεις, να περιθάλπεις ζώα, να βοηθάς οικονομικά ανήμπορους, να σώζεις μετανάστες. Ήσουν από αυτούς τους σπάνιους ανθρώπους που αφήνουν το στίγμα τους και οδηγούν τους υπόλοιπους. Η προσφορά σου στην Καλλονή ήταν σπουδαία γιατί σπουδαίος ήσουν κι εσύ. Καλό σου ταξίδι. Σταύρος Κουτρούλης

Επικήδειο ποίημα για τον Στρατή Μουφλουζέλλη Μόνος όσο ποτέ άλλοτε. Κι εσύ λάτρης της ζωής, πάνω σε τεντωμένο σκοινί στην άκρη του χρόνου. Αγριολούλουδο της ψυχής μου. Εραστής της θάλασσας, εραστής του ουρανού. Μόνος όσο ποτέ άλλοτε. Κι εσύ, εραστής του ήλιου την ώρα που τρυπάει τον χρόνο, εραστής της γρήγορης αναπνοής, εραστής του ιδρώτα, εραστής των γρήγορων κινήσεων. Αγριολούλουδο της ψυχής μου. Κι εγώ, μόνος όσο ποτέ άλλοτε, παρέα με μια μνήμη που ξετυλίγει και ξετυλίγει, και ξετυλίγει. Στο ίδιο πιάτο, στο ίδιο κρεβάτι. Με ενωμένα χερια, κι αυτη η αναπνοή χτυπούσε αλύπητα το χρονο, κι αυτός ο ιδρώτας ανάσταση της σκεψης. Μόνος όσο ποτέ άλλοτε. Αγριολούλουδο της ψυχής μου. Άγγελος Πάσκος

ΟΛΟΘΕΡΜΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ Στον αγαπημένο μας εγγονό Βασίλη Παν. Λαγουτάρη εκφράζουμε τη χαρά και την συγκίνησή μας, για την επιτυχία του στον κλάδο «Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών» στην Πάτρα και του ευχόμαστε η επιλογή του αυτή, ως πρώτης προτίμησης, ν’ αποδειχτεί σωστή και να του δώσει, στο μέλλον, πολλές χαρές, ατομικά και επαγγελματικά! Με αγάπη πολλή Παππούς Βασίλης και γιαγιά Ισμήνη Λαγουτάρη.

----Συγχαρητήρια στον Ιωάννη Ραδίτσα του Δημητρίου και της Αντιγόνης που εισήχθη στο τμήμα Αγγλικής Φιλολογία (Αθήνα) του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Επιτυχόντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 90% 1. ΑΒΑΓΙΑΝΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΟΥΛΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ (ΣΠΑΡΤΗ) ΠΑΝ. ΠΕΛ/ ΝΗΣΟΥ 2. ΑΤΣΙΚΜΠΑΣΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (ΞΑΝΘΗ) ΔΗΜ. ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ 3. ΒΑΓΙΑΝΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΠΑΝ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ 4. ΓΚΕΟΡΓΙΕΒ ΠΕΤΑΡ ΚΟΛΕΒ ΒΑΣΙΛΚΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΜΑΤΙΚΗΣ (ΑΘΗΝΑ) ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝ. 5. ΖΒΙΝΤΕΡΙΚΟΥ ΜΑΡΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΙΡΗΝΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ - ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 6. ΖΕΡΒΟΓΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (ΞΑΝΘΗ) ΔΗΜ. ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ 7. ΖΕΡΒΟΓΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (ΞΑΝΘΗ) ΔΗΜ. ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ 8. ΖΕΡΒΟΜΑΝΩΛΗ ΙΓΝΑΤΙΑ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΛΑΡΙΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 9. ΚΑΚΚΑΡΟΥ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ΓΑΒΡΙΗΛ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΧΗΜΕΙΑΣ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) ΠΑΝ. ΚΡΗΤΗΣ 10. ΚΑΛΛΙΠΟΛΙΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΡΑΛΛΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ 11. ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΩΝ ΑΓΑΘΩΝ (ΚΑΛΑΜΑΤΑ) ΠΑΝ. ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ 12. ΚΑΤΕΡΙΝΕΛΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΩΤΕΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ (ΚΟΜΟΤΗΝΗ) -ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΗΜ. ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ 13. ΚΑΤΣΑΡΟΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 14. ΚΑΦΑΛΟΥΚΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΤΡΙΑΔΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΣΥΡΟΣ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 15. ΚΟΥΓΙΟΥ ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΒΟΛΟΣ) ΠΑΝ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 16. ΚΟΥΛΟΥΔΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΕΝΕΤΙΑ ΛΑΪΚΗΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (ΑΡΤΑ) ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ 17. ΚΟΥΛΟΥΚΟΥΣΑΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΟΝΙΜΩΝ ΥΠΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΟΥ (Σ.Μ.Υ.) - ΣΩΜΑΤΑ ΣΜΥ 18. ΚΟΥΜΕΛΛΗ ΡΑΛΛΟΥ ΧΡΥΣΑ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΒΟΛΟΣ) ΠΑΝ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 19. ΛΑΣΚΑΡΙΔΟΥ ΒΑΪΑ ΜΙΧΑΕΛΑ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 20. ΛΕΥΚΙΑΣ ΗΛΙΑΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΚΑΒΑΛΑ) ΤΕΙ ΑΝΑΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ 21. ΜΑΚΡΕΛΛΗ ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΜΑΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΠΑΝ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ 22. ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε. (ΣΕΡΡΕΣ) ΤΕΙ ΚΕΝΤΡ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ 23. ΜΑΣΑΑΝΤ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΑΜΠΙΛ ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΖΩΪΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ (ΑΘΗΝΑ) ΓΕΩΠ. ΠΑΝ. ΑΘ. 24. ΜΑΣΤΟΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΑΝΝΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 25. ΜΟΥΚΑ ΛΟΡΕΝΤΣ ΤΟΜΟΡ ΑΛΚΕΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ (ΑΛΕΞΑΝ-

ΔΡΟΥΠΟΛΗ) ΔΗΜ. ΠΑΝ. ΘΡΑΚΗΣ 26. ΜΠΛΑΚΑ ΡΟΝΑΛΝΤΟ ΒΑΣΙΛ ΒΑΛΕΝΤΙΝΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΧΙΟΣ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 27. ΝΙΚΟΛΕΛΛΗ ΕΛΕΝΗ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΝΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ (ΦΛΩΡΙΝΑ) ΠΑΝ. ΔΥΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ 28. ΠΑΜΠΟΥΡΤΖΗ ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΙΩΑΝΝΑ ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 29. ΠΑΠΑΜΙΧΑΛΑΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΥΓΕΝΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΣΑΜΟΣ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 30. ΠΑΣΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΘΗΝΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (ΚΑΡΔΙΤΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 31. ΠΑΥΛΕΛΛΗ ΕΥΘΑΛΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ) ΤΕΙ ΔΥΤ. ΕΛΛΑΔΑΣ 32. ΠΑΥΛΙΟΓΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ (ΚΑΡΔΙΤΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 33. ΣΑΡΑΓΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΥΑΝΘΙΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 34. ΣΕΡΕΤΗΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ - ΜΙΧΑΗΛ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΑΦΡΟΔΙΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 35. ΤΑΣΤΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΡΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΠΛΟΥ Τ.Ε. (ΚΑΡΔΙΤΣΑ) ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 36. ΤΙΝΕΛΛΗ ΜΑΡΙΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 37. ΤΣΑΒΔΑΡΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΑΝΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ & ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ 38. ΧΑΜΑΛΕΛΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΚΟΖΑΝΗ) ΤΕΙ ΔΥΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ 39. ΧΑΤΖΗΠΑΝΤΕΛΗ ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (ΡΟΔΟΣ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 40. ΧΡΥΣΙΔΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΛΕΜΟΝΘΕΑ ΘΕΑΤΡΟΥ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1. ΑΛΕΞΕΛΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ Τ.Ε. (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΤΕΙ ΘΕΣ/ΚΗΣ 2. ΖΓΟΥΡΝΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΙΓΝΑΤΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΚΑΒΑΛΑ) ΤΕΙ ΑΝΑΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ & ΘΡΑΚΗΣ 3. ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΞΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΗΓΟΥΛΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΚΟΖΑΝΗ) ΤΕΙ ΔΥΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ 4. ΛΑΜΠΟΥ ΜΑΡΙΑ-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΕΙΡΗΝΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε. (ΣΠΑΡΤΗ) ΤΕΙ ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ 5. ΜΑΡΟΥΣΚΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ 6. ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΓΡΕΒΕΝΑ) - ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΕΙ ΔΥΤ. ΜΑΚ/ΝΙΑΣ 7. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (ΣΕΡΡΕΣ) ΤΕΙ ΚΕΝΤΡ ΜΑΚ/ΝΙΑΣ ΓΕΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ 10% 1.ΜΑΜΟΥΡΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ (ΠΑΤΡΑ) ΠΑΝ. ΠΑΤΡΩΝ ΕΠΑΛ ΚΑΛΛΟΝΗΣ ΠΑΛΑΙΟ 1. ΨΑΡΡΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ ΜΑΡΙΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΥ Τ.Ε. (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΤΕΙ ΘΕΣ/ΚΗΣ

25

Αποκόπτοντας

η σελίδα των νέων

τον ομφάλιο λώρο > του Παναγιώτη Χρυσίδη

π’ ατμόν, αστε όλοι υ Αν και μ ό κ ισ ρ β ι α ει. υκ Τέλος Ιουνίο καλοκαίρι έχει αρχίσ των παντο » α η ρ δ ό ή π ι μ α « την αν κ λεπτομέερδέψει από έχουμε ξεμπ ετάσεων, εκκρεμούν ά και θα εξ τη διαφορ ελλαδικών θα κάνουν ς ίε ο α την υπόπ ο ι ο ρειες, τικό ρόλο γι φήνουμε λυ τα α κ ν υ α ο διαδραματίσ ς. Είναι η περίοδος που ονται με ίζ α ετ μ χ ή σ υ ζω ο η π ιπ ς ο λο αι το άγχ κ η τα μηχασ ε ίε μ π υ ν ετοιμάζο πίσω τη υ ο π ι α κ ές δικ τις πανελλα ς. μα ά σαι έτοιικ φ α νογρ ιο βαθμό εί υ, στο ο π ά κ ει σ λί μιο σφα Έχοντας εξα επιλογή του πανεπιστή και ικαις ει ψ νε ά ά κ γρ ς να μος ν έχει ις εσύ το ιτήσεις. Ότα οποίο θα φο σαι σε θέση να διαλέξε διαλένα εί νοποιητικά, που θέλεις και όχι αυτό ίπτωση ερ π ιο μ ε σ τή ς ισ ω πανεπ θεια είναι π ονται και πολλές λή α Η . α έν ίζ ξει εσ εριορ ήκες δεν ι επιλογές π αποτυχίας ο μενείς οικονομικές συνθ ς μαθηχο σ φορές οι δυ ς, και κάποιος αριστού υγκεκριω σ μ ιο Ό ο ν. π ύ ά ίσει κ ευνοο δεν είχε ορ ντήσει προβλήματα ς ίο ο π ο ο τής, υνα μπορεί να σ ας δηλαδή μένο στόχο, ηχανογραφικό. Έχοντ μ ει κάποιο κάνοντας το ιστημίων ενώ δεν έχ χο του, π στό πλήθος πανε ου να καθορίσει τον π το πελάτη ισ ν σ ο ά έρ φ ο φ π ια ενδ τον ανα ν α σ ει ιο τραπέζι θ ο ώ π εκείνος νι ίου που δεν ξέρει σε ρ ενός εστιατο το μαγαζί είναι άδειο . ώ εν , οιτητών ει τσ ά να κ αιωνίων φ σχον τω ο εν αινόμ ότι οι Το συχνό φ ιβώς στο γεγονός στο ά η αντίρ κ κ λι α ι τε τα ς . Ίσω οφείλε αι επιπόλαια ρα περνάμε όπου ντ ο έγ ιλ επ λές αι τώ αμε καλά κ καθώς δεν ληψη «γράψ ην είναι και η σωστή, οι οποίοι μ θέλουμε» να ουμε. Πόσοι μαθητές, πανεπιέλ θ τι ε μ οποιοδήποτε ξέρου σε κάποιο ούς, τα παράτησαν; ν α σ η θ χ ή εισ αθμ υψηλούς β ε το οποίο στήμιο με τερο λοιπόν στάδιο, μ το πανεό Το σημαντικ αι οι Εισαγωγικές για αξη του ντ ντ νο ώ ρ λη η σωστή σύ ολοκ άσεις, είναι ετ εξ ιο μ τή πισ ικού. ποία ενώ μηχανογραφ παιδιά, τα ο εις της ω ίσ ρ ω γν να εξετάσ Έχει τύχει παιτητικές α ιο π ητές και, ς τι υν ως φοιτ ουραο πέτυχαν σ ίν α χ τυ ο π να α να κ ζωής τους, τησα για ποιον λόγο ώ παρατήσει, ρ ς τα υ το να όταν τέλος το σ τε σ ώ : «ελλιπής ς στεί κάποιο ν όλοι το ίδιο πράγμα κόμα και α σα μου απάντη κάποιους αποφάσιζαν ς ιατρική α ο Γι λλ ». ά η μική, ο κατάρτισ .. Ο ένας νο ε η μαμά ή ο μπας. υ το ίς νε είπ οι γο νο επειδή το υν καταθέμόνο και μό παιδιά αυτά τώρα έχο τα μπάς... Και . λα π σει τα ό

26

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Η ώρα του μηχανογραφικού είναι ιερή και η διαδικασία είναι προσωπική... Ποιος είναι ο γονιός που μπορεί να εγγυηθεί ότι σε αυτό το κράτος, το οποίο καταρρέει, το επάγγελμα που υποδεικνύει είναι αυτό που θα σώσει το παιδί του και ότι είναι αυτό που του ταιριάζει; Έτσι όπως έχουμε καταντήσει, κανένας δεν μπορεί να το πει αυτό, καθώς τα πράγματα είναι πιο ρευστά από πότε. Επαγγέλματα που δείχνουν να ακμάζουν, σύντομα μπορεί να γνωρίσουν τον μαρασμό . Η σύνταξη του μηχανογραφικού είναι η στιγμή που το παιδί περνάει στη φάση της ενηλικίωσης, αποκόπτει τον ομφάλιο λώρο και αναλαμβάνει την πρώτη μεγάλη ευθύνη. Πρόκειται να επιλέξει σχολές και πανεπιστήμια ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του. Όμως αυτό σαφώς δεν αρκεί. Οι σχολές που θα δηλώσει πρώτες οπωσδήποτε πρέπει να του είναι γνωστές, δηλαδή να γνωρίζει ο προσεχώς φοιτητής ποιο θα είναι το πρόγραμμα σπουδών του επιλεγομένου πανεπιστημίου, ώστε να μην απογοητευτεί στη συνέχεια. Επίσης να φροντίσει να μάθει τι μπορεί στο μέλλον να του προσφέρει ως επάγγελμα. Αυτές είναι προϋποθέσεις για την καλή σύνταξη ενός μηχανογραφικού. Η επιπόλαιη επιλογή τιμωρείται και δεν είναι λίγα τα άτομα που θέλοντας να δώσουν δεύτερη ευκαιρία στον εαυτό τους δίνουν ξανά πανελλαδικές αναζητώντας κάτι που να ανταποκρίνεται πραγματικά στις προσδοκίες τους. Όταν πια έχει τελειώσει αυτή η διαδικασία του μηχανογραφικού, το παιδί παύει να είναι παιδί και γίνεται ένα σχεδόν ανεξάρτητο άτομο. Αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, ευθύνες και μαθαίνει πώς να ζει. Το επάγγελμα που επιλέγει είναι αυτό που κατά πάσα πιθανότητα θα τον τρέφει στο μέλλον, εκείνον και την οικογένεια του. Είναι ίσως το επάγγελμα που θα τον ακολουθεί μια ζωή. Είναι απολύτως κατανοητό πως πολλές φορές, ακόμα και αν οι βαθμοί των πανελλαδικών είναι υψηλοί, ακόμα και αν ο ίδιος ο μαθητής έχει καταβάλει προσπάθεια γι’ αυτούς, οι οικονομικές δυσκολίες ελαχιστοποιούν τις επιλογές. Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος: «πως να συντηρήσω το παιδί μου και την υπόλοιπη οικογένεια, όταν αυτό σπουδάζει Ιωάννινα, ενώ έχουμε σπίτι στην Αθήνα;» Είναι πραγματικά δύσκολο, όμως είναι δύο οι λόγοι για τους οποίους δεν θα έπρεπε να διατυπώνεται αυτό το ερώτημα. Αφενός ότι είναι το όνειρο του παιδιού για το οποίο αγωνίστηκε, και αφετέρου αφού το αγαπάει αυτό που πρόκειται κάνει και το θέλει τόσο πολύ, θα επιτύχει και θα αγωνιστεί και το ίδιο για την αυτοσυντήρησή του. Η ηλικία των 18 είναι η ηλικία ανεξαρτητοποίησης, όπου τα παιδιά γίνονται μεγάλοι και προετοιμάζονται για να αναλαμβάνουν το μέλλον της χώρας στα χέρια τους. Οι επιλογές των προγενέστερων οδήγησαν σε αδιέξοδο, ενώ των νέων μπορεί να οδηγήσουν σε κάτι ωραίο. Αυτό εξαρτάται και φαίνεται από την ωριμότητα των επιλογών, γιατί αυτές οδήγησαν σε γκρεμό. Και η ωριμότητα είναι αυτή που αναδεικνύεται μέσα από τις επιλογές μας.

[βιβλίοπαρουσίαση] ΜΕΓΑΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΜΟΛΥΒΟ «Μεγαλώνοντας στο Μόλυβο» (Διηγήματα, Αθήνα 2016, σελ. 145 Ο Τζανετής Α. Σταυράκης γεννήθηκε στον Μόλυβο. Φοίτησε στην Ιατρική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εκπαιδεύτηκε στην ειδικότητα της Ορθοπεδικής Χειρουργικής στην Πανεπιστημιακή Κλινική του ΚΑΤ και στην αντίστοιχη Πανεπιστημιακή Κλινική της Οξφόρδης Μεγάλης Βρετανίας. Εκπόνησε διδακτορική διατριβή στην Ιατρική Σχολή Αθηνών. Έγραψε δυο μονογραφίες που έχουν σχέση με την επιστήμη του. Η παρούσα συλλογή διηγημάτων είναι η πρώτη του λογοτεχνική απόπειρα. Το εξώφυλλο του βιβλίου κοσμεί ο γνωστός υπέροχος πίνακας του Σπύρου Βασιλείου «Αγιασμός». Στις σελίδες του στεγάζονται 12 διηγήματα με τους παρακάτω τίτλους: «Ανάσταση στη θάλασσα», «Το μουγκρί», «Ψάχνοντας στη Μικρασία», «Ταξίδι στην Εφταλού», «Αι Αοιδοί του Αυγούστου», «Η θεία Ευτέρπη», «Αλέξανδρος Δέλτα», «Ο Αγούδουρας», «Χριστουγεννιάτικα μπερδέματα», «Το βαρόμετρο», «Σκαμνιές και σκάμνα», «Ο πάγκος». Μικρό δείγμα γραφής ένα απόσπασμα από το διήγημα «Το βαρόμετρο»: «(…) Ενοχοποίησαν τον σεισμό που είχε γίνει προ δύο μήνες κι από τότε συνέβη κάτι που δεν εκδηλώθηκε αμέσως. Τα ‘ριξαν στην καθαρίστρια μήπως στο ξεσκόνισμα πριν τις γιορτές το έριξε κάτω και το χάλασε χωρίς να το αναφέρει με το φόβο

Τζανετής Α. Σταυράκης > του Παναγιώτη Σκορδά μήπως την διώξουν. Μήπως, μήπως, μήπως, χίλια μήπως αλλά τίποτε δεν ταίριαζε με τη λέξη “επιδιόρθωση”. Το γεγονός έγινε θέμα συζητήσεων στους ευρύτερους κύκλους της αγοράς αλλά το πρόβλήμα παρέμεινε άλυτο. Το βλέμμα τους με δόση καχυποψίας χάιδεψε μια δυο φορές τα κεφάλια μας αλλά ευτυχώς για μας δεν σταμάτησε πάνω τους. Όλα αυτά ειπώθηκαν ξανά και ξανά μέχρι και το Πάσχα οπότε και ξεχάστηκαν. Χρόνια πολλά μετά, αγοράκια πια με γκρίζους κροτάφους, ένα Σάββατο μεσημέρι, στην Καισαριανή, μηχανικός αυτός, γιατρός εγώ, στο Οινομαγειρείο “Η Θήρα των Πνευμάτων”, πίναμε και λέγαμε. Όταν μιας έπιασε λίγο το ούζο το γυρίσαμε στα παιδικά μας, στο Μόλυβο. Μοιραίο ήταν να φθάσουμε και στο Βαρόμετρο. Θυμηθήκαμε τον χατά που τους κάναμε, το μυστήριο που δημιουργήσαμε και μας πήραν τα γέλια, γέλια δυνατά μέχρις δακρύων, αποσπώντας μας για λίγο απ’ τα σοβαρά μας προβλήματα. “Άμα συναρμολογείς τις μηχανές, να τις δοκιμάζεις πριν τις κλείσεις”, του πέταξα σοβαρά. Κι αυτός “και συ πριν ράψεις τους αρρώστους σου να το τσεκάρεις μπας και περίσσεψε τίποτα απ’ τα μέσα τους στο χειρουργείο”. Και το ρίξαμε πάλι στα γέλια τσουγκρίζοντας τα ποτηράκια μας, για άλλη μια φορά…».

Ζαχαρίας Καρίμαλης Ασφαλιστικός & Επενδυτικός Σύμβουλος Λ. Κηφισίας 131, 15124 Μαρούσι τηλ.: 6976795638 2104138888 fax: 2106124942 e-mail: zacharias.karimalis@nnadvisors.gr

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

27

συνδρομές ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΑΝΤΑ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΖΑΧΑΡΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΜΟΥΦΛΟΥΖΕΛΛΗΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΘΕΡΑΠΩΝ ΜΠΑΡΜΑΚΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΣΤΡΟΓΙΑΝΝΗ ΝΙΚΗ ΜΠΑΝΗΣ ΦΩΤΗΣ ΧΑΤΖΗΣΤΡΑΤΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΨΑΡΑΔΕΛΛΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΣ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΛΑΜΠΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΙΩΤΗΣ ΦΩΤΑΣ ΚΟΥΤΡΟΥΛΗΣ ΕΥΣΤΡ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΩΛΕΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΛΛΙΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΒΟΥΓΑΜΑΛΗ-ΙΛΙΑΔΗ ΜΥΡΣΙΝΗ ΒΟΥΓΑΜΑΛΛΗ-ΚΡΑΛΗ ΜΑΡΙΚΑ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΚΩΝ/ΝΟ ΒΑΣΤΑΚΗ-ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΛΑΚΑΣΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΡΙΚΛΕΙΑ ΚΑΣΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΔΟΥΚΕΛΛΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΑΝΘΟΥΣΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ (εις μνήμη της μητέρας της Αναστασίας) ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ ΕΛΕΝΗ ΓΚΑΓΚΑΝΕΛΗ ΑΓΛΑΪΑ (εις μνήμη Λαγουτάρη Σόφης) ΛΕΜΟΝΑΚΗ ΜΥΡΣΙΝΗ ΒΑΛΤΑ ΡΙΤΑ ΚΑΤΕΧΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΕΧΟΥ ΑΥΡΑ ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΖΩΓΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΡΟΔΙΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ ΣΤΕΛΛΑ ΠΡΑΓΚΑΣΤΗ ΠΟΠΗ ΒΑΒΛΑΔΕΛΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΡΑΛΛΗ ΙΣΜΗΝΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΕΦΗ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ OLFA ARIS ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΣΩΣΩΝΙΔΟΥ-ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ ΟΛΓΑ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ ΕΥΡΙΔΙΚΗ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΜΠΑΡΜΑΚΕΛΛΗΣ ΑΛΚΙΝΟΟΣ ΜΠΑΡΜΑΚΕΛΛΗ ΙΩΑΝΝΑ ΣΑΡΑΝΤΕΛΛΗ ΡΑΛΛΟΥ ΜΑΝΤΑΤΗ ΤΡΙΑΔΑ

28

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

ΠΟΣΟ (€) 20,00 20,00 59,74 50,00 50,00 125,00 20,00 50,00 42,79 25,00 50,00 40,00 100,00 83,58 50,00 50,00 50,00 25,00 50,74 42,79 20,00 50,00 50,00 30,00 25,00 25,00 50,00 50,00 50,00 25,00 25,00 50,00 20,00 60,00 50,00 20,00 30,00 30,00 30,00 30,00 50,00 20,00 20,00 40,00 30,00 40,00 30,00 50,00 100,00 50,00 20,00 20,00 20,00 50,00

Η μνήμη του χρόνου Ζω και μαθαίνω, αγαπώ και δεν μπορώ να καταλάβω τον κόσμο που ζω. Και προσπαθώ να κατανοήσω ορισμένους κανόνες της ζωής που με προβλημάτισαν. Και θέτω στον εαυτό μου κάποια ερωτήματα. Αλήθεια, τι σημαίνουν οι λέξεις «ευγνωμοσύνη» και «αχαριστία»; Η πραγματική τους ερμηνεία δεν βρίσκεται στα λεξικά. Μόνο μέσα στη ζωή των ανθρώπων μπορείς να τη βρεις. Γνωρίζουμε πολύ καλά όλοι μας τις τρικυμίες της ζωής μας. Τα δύσκολα και τα έντονα βιώματα της καθημερινότητάς μας. Άλλοτε είναι δυσάρεστα και άλλοτε ευχάριστα. Η ζωή δεν κυλάει πάντοτε όπως τη θέλουμε. Αλλά ο καθένας από μας, όσο και να μας φαίνεται παράξενο, όσες προσπάθειες και να κάνουμε διανύοντας τη ζωή μας, βρίσκεται πολλές φορές μπροστά σε εκπλήξεις. Τότε προσπαθούμε να ξεκλειδώνουμε τα βάθη της ψυχής μας για να βρούμε απαντήσεις και προσπαθούμε να βγάλουμε στο φως πολύ μακρινές ιστορίες που μας προβλημάτισαν και μας γεννούν διάφορα ερωτήματα. Αυτοί είναι οι κρυμμένοι θησαυροί που έχουν ξεχαστεί απ’ όλους εκτός από μας. Άνθρωποι που μας βοήθησαν κάποια στιγμή. Το ξέρω ότι δεν πρέπει να τα θυμόμαστε, έγιναν, τελείωσαν. Όταν όμως κάποτε έρθει η ώρα να χρειαστούμε εμείς τη βοήθειά τους, αυτοί θα έχουν χαθεί και θα έχουν όλα ξεχαστεί. Η αχαριστία βασιλεύει και οι πρόχειρες δικαιολογίες κρατούν τη σκυτάλη. Λυπηρό είναι να μην θυμάσαι ότι κάποτε σε βοήθησαν, κι αυτός σήμερα έχει την ανάγκη σου. Μην ξεχνάς ότι ο τροχός της ζωής μας γυρίζει, σήμερα είμαι εγώ, αύριο θα είσαι εσύ. Τότε θα έρθει η ώρα να ψάχνεις μέσα σου τις εξηγήσεις, αλλά ερμηνεία δεν θα βρεις ποτέ γιατί δεν υπάρχει. Ο καθένας μας το εξηγεί διαφορετικά σύμφωνα με τον χαρακτήρα του και το πώς θέλει να δικαιολογηθεί στον εαυτό του και στη συνείδησή του. Όταν κάνεις το καλό, δεν χάνεται. Είναι σαν το προζύμι που βάζεις ένα κομματάκι σε 100 κιλά αλεύρι, θα το φουσκώσει και έχει τη δύναμη να γίνει τεράστιο το ζυμάρι. Με αυτές τις αληθινές ιστορίες, που είναι βγαλμένες απ’ τη ζωή μας, πήρα το δίδαγμα και είπα στον εαυτό μου: «πάντα να κάνεις το καλό γιατί ο θεός βλέπει, ακούει και ανταμείβει σύμφωνα με τις πράξεις σου». Κι εγώ μονολογώ.. Όταν ένα πουλάκι κάθεται στο κλαδί, δεν φοβάται να μην πέσει γιατί στηρίζεται στα φτερά του. Να είμαστε φίλοι μου γεροί και να μας δώσει ο θεός διάρκεια στη ζωή μας για να διανύσουμε το γλυκόπικρο παραμύθι της ζωής μας με τα συν και τα πλην του…. Βασούλα Αλβανού

Διαφημιστικές Ειδήσεις

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

29

30

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Ψητοπωλείο Αλεξανδρή Κρέ παραγω ατα γής μα

ς

Πλατεία Καλλονής

Τηλ: 22530 24777

ΣΕΛΑΧΑΣ Α.Β.Ε.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΣΦΑΓΕΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΡΕΑΤΩΝ ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ - SUPER MARKET

ΚΑΛΛΟΝΗ ΛΕΣΒΟΥ Τηλ.: 22530 22814 ΣΦΑΓΕΙA Τηλ./Fax: 22530 29222