ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ τεύχος 154

ΚΕΜΠΚΡ 558

ΚΩΔ. ΕΝΤΥΠΟΥ: 2408

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ

Έτος 33ο • Τεύχος 154

Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος 2013

Σπύρου Δοντά 10, 117 43 Μακρυγιάννη

ΣΕΛΑΧΑΣ Α.Β.Ε.Ε. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΣΦΑΓΕΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΡΕΑΤΩΝ ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ - SUPER MARKET

ΚΑΛΛΟΝΗ ΛΕΣΒΟΥ Τηλ.: 22530 22814 ΣΦΑΓΕΙA Τηλ./Fax: 22530 29222

περιεχόμενα Πρώτη σελίδα……………………..............................….. 3 Τα εν οίκω... (Οι δραστηριότητες του Συλλόγου) ............ 4 Αύγουστος, ο μήνας που προβλέπει τους δώδεκα ….. 5 Το σύκο: Ένα ξεχασμένο φρούτο ………..……………. 9 Φθινοπωρινό ουρλιαχτό αγάπης, ποίημα …..…......…. 9 Σεπτέμβριος, τρύγος και σπορά ................................… 10 Τι δείχνει και τι υπονοεί μια φωτογραφία του 1941 στο Κεράμι Καλλονής …................................ 13 Του Λουτρού ο πλάτανος …...........................………… 14 Εκδηλώσεις: Μουσικοθεατρική βραδιά

στο Λουτρό Καλλονής ……..............…… 16 Οι πρώτοι Καλλονιάτες στην Αμερική ……................. 18 Όσα ακούει η πλατεία ……………......................……. 24 Ειδήσεις - Σχόλια - Διάφορα .......................................... 26 Βιομηχανία: Μηχανή πετρελαίου Made in Lesvos …. 29 Τα Μοναστήρια της Λέσβου (Β΄ Μέρος)……............… 30 Αθλητισμός ….......………………...........................… 32 Η Καλλονή βγήκε στη στεριά ………........…………… 35 Μια γιαγιά συμβουλεύει …………….......…………… 36 Ανακοίνωση…………….........................................…… 37 Κοινωνική ζωή - Συνδρομές ……..................……….. 38 Τα Καλλονιάτικα κόμικς……………...................…….. 41 Η σελίδα των νέων: Διασκέδαση & νεολαία στην Καλλονή 43 Βιβλιοπαρουσίαση: «Αλμύρα», Αντ. Δουκέλλη «Η πρωτοβάθμια εκπ/ση στην Καλλονή» Στρ. Μισγίρη ... 44 ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΤΗΚΑΝ ΑΝ. ΤΥΡΟΣ, ΑΡ. ΚΥΡΙΑΖΗΣ, Χ. ΣΤΑΥΡΑΚΟΓΛΟΥ, Δ. ΒΑΝΕΛΛΗΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΡΟΥ, ΑΙΜ. ΛΙΤΙΝΑ, Δ. ΔΕΛΗΒΕΗΣ, ΑΝΤ. ΜΩΡΟΥ, Θ. ΜΥΖΙΚΑΣ, ΣΤ.ΒΑΛΤΑΣ, ΑΓ. ΓΚΑΓΚΑΝΕΛΛΗ, ΣΤΡ. ΜΟΥΦΛΟΥΖΕΛΛΗΣ, ΡΑΝΙΑ ΒΑΛΤΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, ΤΣΕΡΕΜΕΓΚΛΗ ΕΛΕΝΗ ΒΡΑΤΣΑΝΟΥ, Μ. ΤΡΑΠΕΖΑΝΛΗΣ, ΝΙΚΗ ΚΥΡΑΤΖΗ-ΣΚΑΛΟΧΩΡΙΤΟΥ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΚΟΡΔΑΣ, ΒΑΣΩ ΑΛΒΑΝΟΥ.

Περιοδικό του Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου ΕΤΟΣ 33ο • ΤΕΥΧΟΣ 154 • ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ • ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ: €0,02 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ΛΕΣΒΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΔΟΝΤΑ 10, 117 43, ΑΘΗΝΑ Τηλ./Fax: 210 9242492 . web: www.takalloniatika.gr ΕΚΔΟΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ Ξ. ΒΑΛΤΑΣ ΘΗΡΑΣ 15, 153 44, ΓΕΡΑΚΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 210 6047116, 6992 887809 . e-mail: instaval@yahoo.com ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΩΡΟΥ ΕΥΕΡΓ. ΓΙΑΒΑΣΗ 73, 153 41 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Τηλ.: 210 6544573 . e-mail: antimor@otenet.gr ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΣΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ 147/951522-49 ΙΒΑΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ GR60 0110 1530 0000 1539 4544 975 Τη μακέτα του τίτλου σχεδίασε αφιλοκερδώς για το περιοδικό ο ταλαντούχος σχεδιαστής ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤ. ΣΠΕΡΤΟΣ

Πρώτη Σελίδα Αγαπητέ Καλλονιάτη, φίλη Καλλονιάτισσα, Το καλοκαιράκι πέρασε και μας άφησε μια πολύ γλυκιά γεύση. Ήταν ο γλυκός, ενθαρρυντικός σου λόγος για το πρώτο μας περιοδικό πάνω στην πλατεία ή μες στην αγορά ή στα καφενεία. Ήταν το απρόσμενο τηλεφώνημά σου για καλή συνέχεια. Ήταν πιο πολύ η ζεστή αγκαλιά, όταν συναντιόμασταν στις γειτονιές, και έλεγες αυθόρμητα τη σκέψη σου για τούτο και για κείνο. Ο Καλλονιάτης θέλει να εκφράσει τη γνώμη του, διάβασε το περιοδικό προσεκτικά, έκανε καλόπιστη κριτική. Κάποιοι έγιναν για πρώτη φορά συνδρομητές, κάποιοι άλλοι πρότειναν νέες συνεργασίες. Το καλοκαίρι φέτος ήταν γεμάτο στην Καλλονή. Η Γιορτή της Αντάμωσης, η Μουσικοθεατρική βραδιά στο Λουτρό. Όλα μέσα στην Καλλονή για τους Καλλονιάτες και τους καλούς τους γείτονες. Γιατί ο Καλλονιάτης εκτιμά τον πολιτισμό, την πολιτιστική εκδήλωση, το άνοιγμα στην κοινωνία, την ιστορία, την αισθητική, την ανθρωπιά. Θα ακολουθήσουν κι άλλα τέτοια καλοκαίρια, κι άλλες εκδηλώσεις, να αγκαλιάσουμε την Καλλονή μας, να χαρούν οι ντόπιοι, να αναγαλλιάσουν οι ξενιτεμένοι, να αισιοδοξήσουν τα νέα παιδιά. Φίλε αναγνώστη, σιγά σιγά χτίζουμε μια σχέση εμπιστοσύνης. Ξέρουμε ότι εσύ ζεις τα προβλήματα του τόπου, της πόλης μας, ότι αυτά μεγαλώνουν τον χειμώνα. Ωστόσο εμείς οι σκορπισμένοι Καλλονιάτες θέλουμε να σταθούμε δίπλα σου, να ακούσουμε τα παράπονά σου, να αγωνιστούμε μαζί σου, αν χρειαστεί, ενώνοντας τις φωνές μας και μέσα απ’ το περιοδικό. Ποιος ξέρει, μπορεί, όταν μας δουν ενωμένους και δυνατούς, να μας ακούσουν καλύτερα, να σκύψουν πάνω απ’ τα προβλήματα του τόπου μας, να δώσουν επιτέλους λύσεις. Ας γίνει το περιοδικό μας χώρος αφύπνισης, μνήμης, κάλεσμα στην ομορφιά, στη συνεργασία, στην αγάπη.... Ένα «καλοκαίρι» που δεν τελειώνει, όταν φεύγουμε, αλλά συνεχίζεται όλες τις εποχές μες στις ψυχές μας... Τούτο το περιοδικό σου κλείνει το μάτι, φαίνεται πως μυρίζει καλοκαίρι, τραγουδά όμως του φθινοπώρου τα καλά, θυμάται του Σεπτέμβρη τα σταφύλια, ενώ ονειρεύεται τα καλλονιάτικα σύκα!

ΕΞΩΦΥΛΛΟ: Λουτρός τη νύχτα, Φωτό: Γιάννης Κεραμιδάς ΗΛ. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ - ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ - ΠΑΡΑΓΩΓΗ: DIATHLASIS ΑΙΟΛΟΥ 71, 15354, ΓΛΥΚΑ ΝΕΡΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Τηλ.: 2106613813. e-mail: info@diathlasis.com.gr

Αντιγόνη Μώρου, υπεύθυνη σύνταξης

Τα εν οίκω...

συλλόγου οι δραστηριότητες του

Ήρωες Ανάμεσά μας - Βραβεία (04/07/13) Στη βράβευση του παπά Στρατή Δήμου από τον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 και την εκπομπή ΗΡΩΕΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΜΑΣ, που έγινε την Πέμπτη 4/7/13 στη ΣΤΕΓΗ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ & ΤΕΧΝΩΝ, Λεωφόρος Συγγρού 107-109Αθήνα, παρευρέθησαν εκ μέρος του ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΩΝ ο πρόεδρος Σ Βαλτάς, η αντιπρόεδρος Ολ. Χατζηευστρατίου και η γραμματέας Αν. Μώρου.

Τη γιορτή τίμησαν με την παρουσία τους ο Σεβασμιότατος μητροπολίτης Μηθύμνης Χρυσόστομος, ο Δήμαρχος Λέσβου Δ. Βουνάτσος, ο Αντιδήμαρχος Λέσβου Δημήτρης Ζαφειρίου, ο Πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Θανάσης Ελευθερίου και ο Αντιπρόεδρος της ΠΑΕ Α.Ε.Λ. ΚΑΛΛΟΝΗΣ Κώστας Παπαδόπουλος. Η γιορτή άρχισε με τον χαιρετισμό του προέδρου του Συλλόγου Καλλονιατών Σταύρου Βαλτά ο οποίος είπε: Συμπατριώτες Καλλονιάτες, Σεβασμιότατε, αξιότιμε Δήμαρχε, κύριε Αντιδήμαρχε,… Σήμερα η Καλλονή γιορτάζει! Έχει ανοίξει την αγκαλιά της και υποδέχεται τα ξενιτεμένα της παιδιά. Σ’ ένα μεγάλο λαϊκό πανηγύρι που γίνεται εδώ και 30 χρόνια από τον Σύλλογο Καλλονιατών.

Η Γιορτή της Αντάμωσης (16/08/13) Γλέντι τρικούβερτο έγινε στη γιορτή της αντάμωσης στα Χάνια την Παρασκευή 16/8/13. Πλήθος κόσμου διασκέδασε μέχρι το πρωί και μερικοί συμπατριώτες μας πέρασαν για λίγο και μας χαιρέτησαν, γιατί δεν έκλεισαν έγκαιρα τραπέζι! Το κέφι πυροδότησε η πολυάριθμη και νεανική παρέα των φιλάθλων της Α.Ε.Λ. ΚΑΛΛΟΝΗΣ των Συνδέσμων της Καλλονής και της Αθήνας.

Οι Καλλονιάτες σμίγουν με τους εν εξωτερικώ διαμένοντες συμπατριώτες μας. Αλλά σμίγουν και με τους εν Ελλάδι (κυρίως εν Αθήναις) Καλλονιάτες. Γιατί κι εμείς ξενιτεμένοι είμαστε μακριά απ’ την Καλλονή. Ο ένας μαθαίνει απ’ τον άλλον τα νέα της πόλης μας. Ευτυχώς τώρα με το διαδίκτυο και την ιστοσελίδα μας τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα. Κι όμως η νοσταλγία υπάρχει, η έγνοια για τα προβλήματα της Καλλονής μας υπάρχει. Φίλοι, ο Σύλλογος κύριο μέλημά του έχει αυτή τη συνύπαρξη: είτε μέσα απ’ το περιοδικό που ταξιδεύει όπου υπάρχει Καλλονιάτης είτε μέσα από εκδηλώσεις σαν τη σημερινή και σαν τη μεθαυριανή στο Λουτρό, όπου ο πολιτισμός θα μας φέρει όλους κοντά. Ενώνοντας όλοι οι Καλλονιάτες τις δυνάμεις μας, υλικές, πνευματικές και ψυχικές, θα κατορθώσουμε να ανεβάσουμε πάλι τον τόπο μας. Σήμερα μαζευτήκαμε να διασκεδάσουμε εδώ στα Χάνια, την παλιά εμπορική γειτονιά της Καλλονής που ταυτόχρονα αποτελούσε και την είσοδο στο χωριό μας. Διαλέξαμε το μέρος της Αντάμωσης να είναι μέσα στην Καλλονή για να έρθετε όλοι απ’ όλες τις γειτονιές. Έχουμε ανάγκη αυτό το λαϊκό πανηγύρι, ο λαός μας πάντα εύρισκε τρόπο και στα πιο δύσκολα να γλεντά, να τραγουδά και να χορεύει! Καλή διασκέδαση Καλλονιάτες! Χαιρετισμό στη γιορτή εκφώνησαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Χρυσόστομος, ο Δήμαρχος Λέσβου Δ. Βουνάτσος και ο Αντιπρόεδρος της ΠΑΕ Α.Ε.Λ. ΚΑΛΛΟΝΗΣ Κώστας Παπαδόπουλος.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Αύγουστος

α κ ε δ ώ δ ς υ ο τ ι ε π έ λ β ο ρ π υ ο π ς α ν Ο μή > του Σταύρου Βαλτά

Αιώνες πριν εξελιχτεί η σύγχρονη μετεωρολογία ο άνθρωπος είχε αναπτύξει μια πρακτική γνώση για την πρόβλεψη του καιρού που μεταδιδόταν από γενιά σε γενιά και επιζεί στις μέρες μας.

Τα μερομήνια! Πιστεύεται ότι ο Θεός έδωσε τα μερομήνια σαν σημάδια του καιρού και εμφύτευσε νου και γνώση στους ανθρώπους και τους βοήθησε να μπορούν να τα διαβάζουν, ώστε να προγραμματίζουν και να σχεδιάζουν για το επόμενο καλλιεργητικό έτος. Οι άνθρωποι της υπαίθρου εξετάζοντας συστηματικά κάποια φυσικά φαινόμενα ή «σημάδια» στον ουρανό, μπορούσαν να μαντέψουν ή να «δουν» τα μερομήνια, δηλαδή να αποκωδικοποιήσουν τον καιρό ολόκληρου του επόμενου έτους. Τα μερομήνια αμφισβητούνται από την επίσημη μετεωρολογία, η οποία υποστηρίζει ότι μακροχρόνιες προβλέψεις δεν είναι δυνατόν να γίνουν. Έχουν όμως πολυάριθμους υποστηρικτές ανάμεσα στους γεωργούς, τους κτηνοτρόφους και γενικά τους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στην ύπαιθρο.

πολύ γρήγορα. Πρόσεχαν πολύ την κάθε εκδήλωσή τους. Δεν έκαναν γάμους και προξενιά τις ημέρες των μερομήνιων, διότι πίστευαν ότι οι γάμοι θα διαλύονταν και τα προξενιά θα χαλούσαν. Οι γυναίκες δεν λούζονταν την νύχτα και δεν έβγαιναν έξω από το σπίτι. Τα μερομήνια δεν περιγράφονται, είναι θέμα γνώσης και πρακτικής και όχι θεωρίας. Είναι υπόθεση πείρας και αντίληψης που χρήζει μιας ιδιαίτερης προσοχής. Μπορεί αρκετοί άνθρωποι να παρατηρούν το ίδιο πράγμα αλλά να έχουν διαφορετικές αντιλήψεις και οι προβλέψεις τους να μην ταυτίζονται. Η διαφορά δεν θα είναι ακραία, μα η πρόβλεψη του καθενός μπορεί να μη συμπέσει ως προς την ένταση του φαινομένου. Είναι κατάλοιπο παλαιών αστρολογικών αντιλήψεων που απόκτησε ο άνθρωπος εξετάζοντας τα καιρικά φαινόμενα με βάση τα άστρα. Πίστευαν ότι μπορούσαν να μαντέψουν τον καιρό που θα έχει κάθε μήνας, αν εξέταζαν τις πρώτες τρεις ή έξι ή δώδεκα μέρες των μηνών Ιουλίου ή Αυγούστου, κατ’ άλλους του Μαρτίου ή Ιανουαρίου. Τα Μερομήνια (μήνας +ημέρα) είναι γνωστά και ως Μηναλλάγια (Μήνας + αλλαγή). Σε άλλες περιοχές της χώρας μας είναι γνωστά ως Μεραμήνια, Μηνολόγια, Καταμήνια, Νερομήνια, Κεφαλομήνια, Καταμηνάτα, Αλλαξομήνια, Προφάνερα ή Φανερά, Λογομήνια, Δρίμες, Δρίματα κ.λπ.

Μερομήνια ονομάζει ο λαός τις δώδεκα πρώτες ημέρες του όγδοου φεγγαριού του έτους, δηλαδή του Αυγούστου. Παρατηρώντας τα καιρικά φαινόμενα αυτών των πρώτων ημερών τους, οι άνθρωποι μάντευαν την καιρική κατάσταση των επόμενων δώδεκα μηνών. Μερομήνια ονομάζονται οι μέρες για τις οποίες γίνεται η πρόβλεψη, από τις λέξεις «μέρα» και «μήνας», γιατί σε κάθε μέρα από αυτές αντιστοιχεί ένας πλήρης κύκλος του φεγγαριού (γιόμιση και χάση) ή ένας μήνας. Για το πότε ξεκινάμε να παρατηρούμε τις μέρες, οι γνώμες διίστανται. Κάποιοι ξεκινούν να παρατηρούν τα μερομήνια από 1η Αυγούστου έως και την 12η Αυγούστου, ενώ άλλοι ξεκινούν με το παλιό ημερολόγιο, ήτοι από τις 14 Αυγούστου έως και τις 25 Αυγούστου. Προσέχουν δε τις καιρικές συνθήκες ολόκληρου του εικοσιτετράωρου. Σε αρκετές περιοχές, υπάρχει η αντίληψη ότι οι μέρες αυτές είναι αποφράδες. Έτσι, τις ημέρες των μερομήνιων απαγορεύονταν οι εργασίες. Πίστευαν ότι, αν τις ημέρες εκείνες ο ξυλουργός έκοβε ξύλα, η ξυλεία θα σάπιζε. Αν οι νοικοκυρές έπλεναν τα ρούχα, τότε αυτά θα φθείρονταν

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Πώς ερμηνεύονται τα «μερομήνια» Υπάρχουν τρεις περίοδοι πρόβλεψης του καιρού, η μακροπρόθεσμη, η μεσοπρόθεσμη και η βραχυπρόθεσμη. Για την μακροπρόθεσμη πρόβλεψη ο λαός χρησιμοποιούσε τα μερομήνια, για τη μεσοπρόθεσμη τα άστρα, ιδίως το φεγγάρι, και για τη βραχυπρόθεσμη τα ζώα, τα πουλιά και τα έντομα. Για παράδειγμα, όταν εκείνη την ημέρα έχει αέρα, ο καιρός του αντίστοιχου μήνα θα είναι άστατος. Όταν υπάρχουν άσπρα σταθερά σύννεφα, ο καιρός του αντίστοιχου μήνα θα είναι βροχερός. Όταν υπάρχουν άσπρα σύννεφα που τρέχουν, ο καιρός του αντίστοιχου μήνα θα είναι χιονιάς. Όταν υπάρχουν σκούρα σύννεφα, ο καιρός του αντίστοιχου μήνα θα είναι κρύος. Όταν ο ουρανός είναι καθαρός, ο καιρός του αντίστοιχου μήνα θα είναι καλός. Υπάρχει, επίσης, μια παροιμία που λέει «Ξάπλα το φεγγάρι, όρθιος ο καραβοκύρης. Όρθιο το φεγγάρι, ξάπλα ο καραβοκύρης.». Δηλαδή, όταν το φεγγάρι εμφανίζεται ξαπλωμένο, στο επόμενο φεγγάρι, δηλαδή μετά από ένα μήνα, θα έχει κακοκαιρία κα ο καπετάνιος θα είναι ανήσυχος, για να κουμαντάρει το καράβι, ενώ όταν το φεγγάρι εμφανίζεται όρθιο, τον επόμενο μήνα από τη μέρα που εμφανίζεται το φεγγάρι, ο καπετάνιος μπορεί να κοιμάται ήσυχος λόγω καλοκαιρίας. Μια άλλη ενδιαφέρουσα μέθοδος, που προέρχεται πιο πολύ μέσα από την εμπειρία και την επαφή με τη φύση, είναι η πρόβλεψη του καιρού σύμφωνα με τη συμπεριφορά διάφορων ζώων. Παλιά, οι άνθρωποι ζούσαν κυριολεκτικά στη φύση, αφού εκεί ήταν τα χωράφια τους, έτσι δεν πήγαιναν για μέρες σπίτι τους και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μια ιδιαίτερη σχέση του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης. Έτσι λοιπόν, ανάλογα με το άκουσμα του κελαηδίσματος συγκεκριμένων πουλιών, κατάφερναν να διαπιστώσουν τι καιρό θα κάνει τις αμέσως επόμενες ημέρες.

Οι τσοπάνηδες, μάλιστα, την πρωταυγουστιά έχουν και τη «σκυλομαντεία». Σηκώνονται πολύ πρωί, βαθιά σχεδόν χαράματα, και κοιτάζουν τα σκυλιά πώς κοιμούνται. Κι αν αυτά κοιμούνται ξάπλα με τεντωμένα τα πόδια, λένε: «Καλοχειμωνιά θα ’χουμε και γλυκοκαιριά». Αν δούνε όμως πως αυτά κοιμούνται μαζεμένα, κουλουριασμένα με το κεφάλι χωμένο στα πόδια τους, τους ακούς να λένε: «Κακοχειμωνιά θα ’χουμε φέτος, κακοχειμωνιά με χιόνια και παγοβροχιές». Στην Ερεσό της Λέσβου παρατηρούνε τις σφίγγες. Αν οι σφίγγες το καλοκαίρι είναι πολλές ο χειμώνας είναι βαρύς. Επίσης στο ίδιο χωριό παρατηρούνε τις δώδεκα πρώτες μέρες του Αυγούστου τα φύλλα της συκιάς που έχουν πέσει στη γη, που κοιτάζουν, στον ουρανό ή στη γη και αναλόγως προβλέπουν. Στη Λέσβο ο συστηματικότερος παρατηρητής των μακροχρόνιων προβλέψεων του καιρού, τα μερομήνια, ήταν ο Στέλιος Πάγκας εκ Νάπης, ο επονομαζόμενος και Κλουμουδιώτης. Τις προβλέψεις του τις τύπωνε σε φυλλάδια τα οποία πουλούσε. Άλλος συστηματικός παρατηρητής στην περιοχή της Καλλονής, είναι ο Μανώλης Θεοδοσίου από την Σκάλα Καλλονής. Διδάσκαλος πολλών παρατηρητών παλαιών(Μανώλης Θεοδοσίου) και σύγχρονων (Γιάννης Κεραμιδάς, Ιωάννα Χατζηδιάκου από την Καλλονή της Λέσβου), ήταν ο Θεόδωρος Χατζημήτρος από την Ανεμώτια Λέσβου. Σχεδόν αιωνόβιος έπαιζε πρέφα με πολύ νεωτέρους του και όταν τους κέρδιζε στο παιγνίδι, αυτοί για να τον πικάρουν του ευχόταν να τα εκατοστίσει! Υπάρχουν και σήμερα στην Λέσβο, άνθρωποι που ασχολούνται με την μακροχρόνια πρόβλεψη του καιρού, τα μερομήνια και αρκετοί όχι μόνο κάτοικοι της υπαίθρου αλλά και των πόλεων που τρέχουν να τους συμβουλευτούν. Βλέπετε η υψηλή τιμή του πετρελαίου θέρμανσης, φέρνει στο στόμα όλων την ερώτηση: Τι καιρό θα κάνει το χειμώνα; Εδώ σας θέλω…

• Λαμνάτος Βασίλης, Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας, Αθήνα, 1982.

• Ψυχογιός Ντίνος, «Ηλειακά», διάφορα περιοδικά, Λεχαινά Ηλείας.

• Παπαρηγόπουλος Πάνος, Λαογραφικά Καλαβρύτων, Αθήνα, 1979.

• Παπανικολάου Κώστας, Ομφάλιος Λώρος, Πάτρα, 1987.

• Κριμπάς Πάνος, Μνήμες - Ιστορικολαογραφικά Πολιανής Μεσσηνίας, Αθήνα, 1986.

• Μεγάλη Πελοποννησιακή Εγκυκλοπαίδεια, εκδόσεις Κολοκοτρώνης, 1958.

• Παπαδόπουλος Σωτήριος, Αθήνα, 1997.

• Λεωνίδας Αναγνωστόπουλος, Η Λαογραφία της Βυτίνας, Αθήνα, 2004.

• Τουτούνης Ηλίας, Συλλογές & καταγραφές ανά την Ελλάδα.

• Πάπυρος Larousse Britannica.

• Λεξικό “Ήλιος”.

• Η Εφημερίδα των Συντακτών, 1/8/13, Μετέωρος.

λογοτεχνία

Το σύκο Ένα ξεχασμένο φρούτο Δημήτριος Δελήβεης Ήταν κατακαλόκαιρο, όταν ξεκινήσαμε μια πρωινή εκδρομή, με τα πόδια φυσικά σε ένα από τα επισκέψιμα θέρετρα της όμορφης Λέσβου μας. Στο τέλος της διαδρομής απολαύσαμε ένα δροσερό μπάνιο στη θάλασσα και στη συνέχεια καταφύγαμε σε παραθαλάσσια ταβέρνα για το πατροπαράδοτο ούζο μας. Η δροσιά της θάλασσας συμπληρωνόταν με τις σκιές των δέντρων, κάτω απ’ τα οποία ήταν αναπτυγμένα τα τραπεζοκαθίσματα. Τότε δέχομαι την πρόσκληση-πρόκληση από μέλος της παρέας: «Για κοιτάχτε, τι ωραία που είναι τα σύκα!» Σηκώθηκα, πήγα στην κοντινή συκιά κι έκοψα δέκα φρέσκα σύκα από τη σκιερή πλευρά, και τα έφερα στην παρέα. Ανάμεσα στην ευθυμία και τα γέλια μας, δεχθήκαμε το παρακάτω ερώτημα από κυρία της διπλανής παρέας: «Καλέ, τι είναι αυτά που τρώτε; Είναι φρούτα; Είναι καλά;» Κι ο αθυρόστομος της παρέας μας απαντά κοφτά: «Ναι, κυρία μου, είναι σύκα και τα τρώμε για να μας ανοίξει η όρεξη και να καθαρίσει το στομάχι μας.» Βουβαμάρα απ’ τη διπλανή παρέα. Σκεφτήκαμε λοιπόν όλοι ταυτόχρονα: -Ρε παιδιά, μήπως αλλάξαμε πλανήτη; Τόσο πολύ μακριά είμαστε απ’ το χτες, που κυνηγούσαμε όχι μόνο τα αγροτόπαιδα αλλά και οι συνομήλικοι των πόλεων τα σύκα, τα σταφύλια, τα κορόμηλα-τζάνερα-ιρίκια, τα σκάμνα, τα βατόμουρα και τα τόσα άλλα φρούτα; Ναι, μωρέ! Να φάμε δυο σύκα, φρέσκα ή ξερά, καλοκαίρι ή χειμώνα, να γεμίσει το στόμα μας με άρωμα, με γλύκα, με ιχνοστοιχεία για μια καλλίτερη ημέρα! Κι ας ξεχάσουμε για λίγο τις μπανάνες, τα μάγκος, κι άλλα εξωτικά που είναι κοστίσιμα και εισαγόμενα. Βάλτε κι εσείς μια συκιά στην αυλή σας, αν μπορείτε, και θα δείτε τη ζωή με άλλο πρόσωπο!

ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ

Φθινοπωρινό ουρλιαχτό αγάπης Μιχάλης Τραπεζανλής Στον ομιχλώδη ουρανό…. Το γέλιο σου αναζητώ… Με τον αέρα αδερφό…. Πάλι ουρλιάζω σ’ αγαπώ… Μακάρι νάσουνα εδώ… Αυτό το γκρίζο πρωινό… Στο δρόμο η ψυχή μου σέρνεται… Σα φύλλο κίτρινο, ξερό… Μη με θυμάσαι όταν γιορτάζω… Να με θυμάσαι όταν πονώ… Μ’ αρέσει η δύσκολη αγάπη… Το εύκολο δεν το μπορώ… Μέσα στο κλάμα της βροχής… Τα δάκρυά σου εγώ φιλώ… Λουλούδι η καρδιά μου μάδησε… Βιβλίο είναι πια κλειστό… Μακάρι νάσουνα εδώ… Αυτό το γκρίζο πρωινό… Και το ποίημα που γράφω… Νιώθει ότι το μισώ… Μη με θυμάσαι όταν γιορτάζω… Να με θυμάσαι όταν πονώ… Μ’ αρέσει η δύσκολη αγάπη… Το εύκολο δεν το μπορώ…

Σεπτέμβριος, τρύγος και σπορά Ελευσίνια Μυστήρια, των πρώτων καρπών η προσφορά > της Αντιγόνης Μώρου

Μ

ήνας ιδιαίτερα σημαντικός ο Σεπτέμβριος, είναι από τη μια ο μήνας της συγκομιδής των καρπών, κυρίως των σταφυλιών, γι αυτό λέγεται και Τρυγητής1. Από την άλλη, η 1η Σεπτεμβρίου σε αρκετά μέρη της Ελλάδας γιορτάζεται ως πρωτοχρονιά (εκκλησιαστικό έτος) με τις συνηθισμένες για το καλό του χρόνου ευχές, γιατί πλησιάζει η περίοδος της σποράς. Στη Λέσβο ιδιαίτερα για τους γεωργούς η πρώτη του Σταυρού - όπως ονομάζουν τον Σεπτέμβριο απ’ τη μεγάλη γιορτή της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού - είναι πολύ σημαντική μέρα. Δεν βάζουν σπίτι τους άνθρωπο, αν δεν κάνουν πρώτα αγιασμό2. Τη μέρα τούτη στέλνουν και τον σπόρο στην εκκλησία να τον ευλογήσει ο παπάς. Ανάλογες συνήθειες έχουμε και την 14η Σεπτεμβρίου, που αποτελεί σταθμό στις αγροτικές εργασίες. Στο Γενέθλιο πάλι της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου) ή της Παναγιάς της Αποσοδειάς ή της Σταφυλόψης κόβουν σταφύλια και τα πάνε στην εκκλησιά κι, αφού τα ευλογήσει ο παπάς, τα μοιράζουν στον κόσμο (Αιτωλία, Καστοριά, Σινώπη)3. Το ίδιο έθιμο συναντάμε στη Λέσβο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρα (6 Αυγούστου), σε αρκετές περιοχές, και μάλιστα στην Καλλονή4. «Τρύγος, θέρος, πόλεμος», λέει ο λαός, γιατί και στον θερισμό και στον τρύγο οι αγρότες είναι σε κατάσταση εγρήγορσης και ετοιμότητας, σα να βρίσκονται σε καιρό πολέμου. Αυτές οι αντιλήψεις συνδέονται με τα αγροτικά έθιμα του θέρους. Σε πολλά χωριά αφήνουν στον θερισμό ένα μέρος του αγρού αθέριστο, γιατί φοβούνται ότι θα χαθεί η ευφορία την άλλη χρονιά. Σε κάποιες μάλιστα περιοχές, όπως στο νησί μας, οι θεριστές παίζουν τον λαγό και τον κυνηγό, έθιμο που διασώζεται και σε αρκετούς ευρωπαϊκούς λαούς5. Πρόκειται για τη δοξασία ότι κάποιο πνεύμα σχετικό με το σιτάρι (δαίμονας σιταριού) εμφανίζεται με μορφή λαγού και οι θεριστές το κυνηγούν με τα δρεπάνια τους, γιατί πιστεύουν ότι πρέπει να σκοτωθεί για να διατηρηθεί η δύναμή του και να μεταδοθεί στο νέο στάχυ. Τις ίδιες ιδέες ξαναβρίσκουμε στον τρύγο, όπου «όταν αποτρυγάνε, αφήνουν ένα κλήμα άτρυτο, πηγαίνει ένας και φέρνει ένα κανάτι αμίλητο νερό και νίβονται όλοι πάνω στο κλήμα»6. Κατά τον μελετητή της αρχαίας ελληνικής θρησκείας M. Nilsson, τα αγροτικά έθιμα προηγήθηκαν των θεών, είναι μαγικές τελετές που αργότερα συνδέθηκαν με κάποια θεότητα. Έτσι, ο αγρότης βλέπει στη μορφή της

Η Περσεφόνη, κόρη της Δήμητρας και του Δία, μάζευε λουλούδια στο Νύσιο πεδίο με τις κόρες του Ωκεανού, όταν είδε έναν υπέροχο νάρκισσο. Μόλις έσκυψε να τον κόψει, άνοιξε η γη και πετάχτηκε ο Πλούτων που την κατέβασε στο χθόνιο βασίλειό του για να την κάνει γυναίκα του, αφού είχε και τη συναίνεση του Δία. Η Δήμητρα έψαξε να βρει τη χαμένη της κόρη αλλά κανείς θεός ή θνητός δεν της έλεγε την αλήθεια, μόνο ο Ήλιος τόλμησε να της αποκαλύψει τι έγινε. Τ ότε η θεά εγκατέλειψε τον Όλυμπο, μεταμορφώθηκε σε γριά και περιπλανιόταν, ώσπου έφτασε στην Ελευσίνα. Εκεί της ανατέθηκε η ανατροφή του Δημοφώντα, γιου του βασιλιά Κελεού. Η θεά προσπάθησε να τον κάνει αθάνατο, αλλά η μάνα του, όταν είδε κρυφά τη Δήμητρα να πετάει το παιδί στη φωτιά, την αποπήρε. Η θεά θύμωσε, ξαναπήρε τη μορφή της, έφυγε από το παλάτι και σταμάτησε τη γονιμότητα της γης, οπότε οι άνθρωποι κινδύνεψαν να χαθούν. Τότε παρενέβη ο Δίας και ο Πλούτων επέτρεψε στην Κόρη να ανέβει στον πάνω κόσμο και να δει τη μητέρα της, αφού όμως πρώτα της έδωσε να φάει ένα σπυρί από γλυκό ρόδι, ώστε να μη μείνει μαζί της για πάντα. Μάνα και Κόρη ανέβηκαν πάλι στον Όλυμπο, όπου ο Δίας πρότεινε να κατεβαίνει η Περσεφόνη μόνο τρεις μήνες το χρόνο στον Άδη και τους υπόλοιπους εννιά να μένει στη γη. Η Δήμητρα δέχτηκε, ξανάκανε γόνιμη τη γη και μύησε τους ανθρώπους στα Ελευσίνια Μυστήρια, που τελούνται στον ναό της στην Ελευσίνα και λατρεύεται η θεά μαζί με την Κόρη της.

Δήμητρας το μαγικό πνεύμα του σιταριού («Μάνα του σιταριού») και στην θυγατέρα της, Περσεφόνη, την Κόρη του σιταριού, που με τη σπορά ανεβαίνει στη γη για να ενωθεί με τη μητέρα της, θεά της γεωργίας. Εξάλλου, ο θερισμός των σταχυών εθεωρείτο εξαιρετικά ιερή τελετή στα μυστήρια της Δήμητρας στην Ελευσίνα7. Μ’ αυτήν συνδέονταν η επίσης ιερή προσφορά στη Θεά των πρώτων καρπών, που κατέληγε (μετά τον καθαρμό) στη βρώση αυτών των καρπών απ’ τους λάτρεις των μυστηρίων. Ας θυμηθούμε όμως τον γνωστό μύθο της Δήμητρας και της Κόρης για να πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή. Υπάρχει η λαϊκή «ανάγνωση» του μύθου, σύμφωνα με την οποία η Δήμητρα είναι η μάνα Γη που γονιμοποιεί όλα τα ζωντανά, αυτή που διδάσκει τη γεωργία και δίνει στους ανθρώπους την τροφή. Η Περσεφόνη - Κόρη συμβολίζει τον σπόρο, τη νέα ζωή που φυτρώνει κάθε άνοιξη. Απ’ την άλλη, η μυητική διδασκαλία των Μυστηρίων ερμηνεύει την αρπαγή της Κόρης και την κάθοδό της ως την ιστορία της Ψυχής, την περιπλάνησή της στα σκοτεινά βάθη της γήινης/απατηλής ύπαρξης μέχρι την άνοδό της στο φως και στη λύτρωση. Μ’ αυτόν τον μύθο έρχεται να ταιριάξει ο μύθος του Διονύσου. Είδαμε ότι ο θεός αυτός συμβολίζει την πρώτη αρχή, τον δημιουργό των πάντων (Φάνης)8. Θεός της γονιμότητας και πνεύμα της βλάστησης, συνεχίζει τη λατρεία του κρητικού Δία - Ζαγρέα. Εξάλλου ως θανατωμένος και αναστημένος, παρουσιάζεται σαν τον μοναδικό θεό που μπορεί να απαλλάξει τον άνθρωπο από την ύλη και να νικήσει την ταπεινή του φύση, άρα να λυτρωθεί ψυχικά. Για τον μύστη λοιπόν ο Διόνυσος συμβολίζει τα πάθη του ανθρώπου και ταυτόχρονα τη δύναμή του να εξαγνιστεί και να ανυψωθεί μέσα απ’ τα μυστήρια ως τη Θεϊκότητα. Ας δούμε όμως τι ήταν τα Ελευσίνια Μυστήρια που δίδαξε η θεά της Γονιμότητας στους ανθρώπους.

1. Μέγας, Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας, Εστία, γ΄εκδ., Αθήνα, 2003, σ. 283 2. Π. Νικήτας, Το Λεσβιακό μηνολόγιο, στα Λεσβιακά, τομ. Α΄, τεύχ. Α΄, β΄εκδ. Μυτιλήνη, 2001, σ. 131 3. Μέγας, ό. π. σ. 286 4. Για την Καλλονή και τρύγο βλ. Χρ. Τραγέλλης, Τα γεωργικά της Λέσβου, ο κάμπος της Καλλονής, εκδ. Δήμου Καλλονής, Αθήνα, 1999, σ. 137-145. Και σε άλλα χωριά υπάρχει το έθιμο, όπως στα Παππιανά Καλλονής και στην Ανεμότια.

5. Μέγας, ό. π., όλη η αναφορά σ. 291-294, για Λέσβο 293, για ευρ. λαούς 294 6. Μέγας, ό. π., σ. 300 (έθιμα από Βούρβουρα Κυνουρίας) 7. Nilsson, Ιστορία της αρχαίας ελληνικής θρησκείας, μετ. Αικ. Παπαθωμοπούλου, εκδ. Παπαδήμα, Αθήνα, 1987, σ. 120-121 8. Α. Μώρου, «Διόνυσος, ο λαϊκός θεός της Λέσβου….», 1ο, στα Καλλονιάτικα, τ. 150, σ. 13 9. Αυτοκρατορική επιγραφή που δηλώνει ρητά την χρονική περίοδο και ότι οι τελετές γίνονταν «κατά τα αρχαία νόμιμα»: Corpus inscr. attic., t. III, 5 10. Βασική μας πηγή για τα Ελευσίνια Μυστήρια είναι η διδ. διατριβή του M. D. Foucart, Les Grands Mysteres d’ Eleusis, Memoires de l’ Academie des Inscriptions et Belles Lettres, t. XXXVII., Paris, Imprimerie Nationale MDCCCC (μνημειώδες έργο, όπου παρατίθενται όλες οι αρχαίες πηγές).

11. Παρατίθεται από J. Harrison, Αρχαίες ελληνικές γιορτές, μετ. Ε. Παπαδοπούλου, Ιάμβλιχος, Αθήνα, 1996, σ. 209 12. Στράβων, X, III, 11 13. Foucart, ό. π., σ. 137

Καταρχήν, γνωρίζουμε από ασφαλή πηγή9 την ημερομηνία των Ελευσινίων, ότι άρχιζαν την 13η ημέρα του Βοηδρομιώνα, δηλαδή στα τέλη Σεπτεμβρίου, περίοδο επομένως συγκομιδής που περιλάμβανε τους όψιμους καρπούς και ιδιαίτερα τα σταφύλια. Μιλάμε για «τελετή» στην οποία μεταφέρονταν από τους Εφήβους (υπό την επίβλεψη ιερειών) την 13η ημέρα ορισμένα ιερά αντικείμενα, «sacra» από την Ελευσίνα στο Ελευσίνιον στους πρόποδες της Ακρόπολης και αντίστροφα από την Αθήνα προς την Ελευσίνα στις 19 του ίδιου μήνα10. Την 15η μέρα λάμβανε χώρα ο αγυρμός η συγκέντρωση των λάτρεων, ενώ την 16η μέρα ετελείτο μια πολύ σημαντική τελετή, το «άλαδε μύσται» (με την κραυγή «στη θάλασσα μύστες»), που ήταν «πομπή» με σκοπό τον καθαρμό των λάτρεων στη θάλασσα. Οι πιστοί θυσίαζαν ένα χοίρο πριν τον καθαρμό, αφού ο χοίρος ήταν το πιο φθηνό και σύνηθες προς θυσία ζώο (τόσο σημαντικός όμως ο χοίρος γι αυτή την τελετή, ώστε, όταν αργότερα η Ελευσίνα έκοψε νόμισμα, επέλεξε τον χοίρο ως σύμβολο των μυστηρίων της). Ο καθαρμός είναι η ουσία των μυστηρίων, έπρεπε πριν τη μύηση μέσα στο Ελευσίνιον και τη βρώση των πρώτων καρπών οι λάτρεις να έχουν εξαγνιστεί. Μια επιγραφή της Ελευσίνας του 5ου αιώνα π. Χ. μαρτυρεί ότι «κατά τα μυστήρια οι Έλληνες θα προσφέρουν τους πρώτους καρπούς σύμφωνα με προγονική συνήθεια…. Όσοι τα κάνουν αυτά, θα έχουν πολλά καλά, καλή σοδειά…»11 Ακολουθούσαν τελετές με θυσίες, όπως στο ιερό Αθηνάς την 17η ημέρα, τα Επιδαύρια ή Ασκληπιεία προς τιμήν του Ασκληπιού που είχε μυηθεί στα Μυστήρια την 18η ημέρα. Στη συνέχεια, την 19η μέρα οι ιερείς με τα sacra σε πομπή έφταναν στο Ιακχείον (Δίπυλο), απ’ όπου έπαιρναν το ξόανο του Ίακχου και το μετέφεραν στην Ελευσίνα διαμέσου της Ιεράς Οδού. Ο ρόλος του Διόνυσου/Ίακχου στα Μυστήρια δηλώνεται ρητά από τον Στράβωνα «Ίακχον τε και Διόνυσον καλούσι και τον αρχηγέτην των μυστηρίων της Δήμητρος δαίμονα»12. Ακολούθως στο «Τελεστήριον» ελάμβαναν χώρα μυστικές τελετές με κορυφαία τα δρώμενα σχετικά με τον μύθο της Δήμητρας και της Κόρης. Ο Foucart θεωρεί ότι παιζόταν από τους ιερείς Ιερό Δράμα που αναπαρίστανε τα πάθη Κόρης και Μάνας13. Επίσης, υποθέτει τη μίμηση ενός δευτερεύοντος δράματος σχετικού με την ένωση Δία και Δήμητρας. Τέλος, εικάζει ότι ο ιεροφάντης καθοδηγούσε τους μύστες σε ένα ταξίδι της ψυχής στον κάτω κόσμο, κατά το οποίο περνούσαν διαδοχικά τα δύο μέρη του βασιλείου της Δήμητρας και του Πλούτωνα, διδάσκοντάς τους πώς θα έχουν αίσια έκβαση. Στο πρώτο δοκιμάζονταν με εμπόδια, ενώ στο δεύτερο, που παρίστανε τα Ηλύσια πεδία με εκθαμβωτικό φως, το ταξίδι ολοκληρωνόταν πιθανά με την αποκάλυψη των sacra μέσα στο «μέγαρον».

Μετά τις τελετές αυτές οι λάτρεις θα κατέληγαν στο μυστήριο της προσφοράς και βρώσης των πρώτων καρπών. Ο Κλήμης διασώζει τον τύπο της ομολογίας του μύστη: «Νήστευσα, ήπια τον κυκεώνα, πήρα από την κίστη, έβαλα πίσω στο καλάθι και από το καλάθι στην κίστη»14. Μιλά δηλαδή για την πόση του κυκεώνα και τη μεταφορά ορισμένων sacra. Συγκρίνοντας και με άλλες τελετές, τα βασικά συστατικά του κυκεώνα πρέπει να ήταν το σιτάρι και το κρασί (σταφύλια). Αν μ’ αυτά συνεξετάσουμε τη διπλή ευχή-προτροπή των πιστών πρώτα προς τον ουρανό («Βρέξε») και ύστερα προς τη γη («Κυοφόρησε»), η οποία παραπέμπει σαφώς στη γονιμική ένωση Ουρανού/Δία και Γης/Δήμητρας, αλλά και λάβουμε υπόψη μας τη μυστηριακή τελετή του θερισμού/ σταχυού, η αναφορά των μυστηρίων στη Γονιμότητα είναι σαφέστατη. Καταλήγοντας, πιστεύουμε ότι στα Ελευσίνια Μυστήρια η μεν Δήμητρα με την Κόρη της συμβολίζονται από το σιτάρι/ στάχυ και την αντίστοιχη προσφορά δημητριακών από λάτρεις, ο δε Διόνυσος από τα σταφύλια και το κρασί. Εξάλλου, θεωρούμε σωστή την άποψη της Harrison για τη σημασία του καθαρμού στα μυστήρια ως προκαταρκτικό στάδιο της γεύσης των πρώτων καρπών. Άγνωστος στη λατρεία των Ολύμπιων θεών, ο καθαρμός γίνεται η βασική τελετή τόσο των Ορφικών όσο και των Ελευσίνιων Μυστηρίων. Γιατί εν τέλει ο βαθύτερος και απώτερος σκοπός των Μυστηρίων ήταν η θεοποίηση του ανθρώπου, μέσα από την κοινωνία - βρώση της σάρκας του θεού. Αυτό είναι το νέο τελετουργικό στοιχείο (που έλειπε από την επίσημη θρησκεία). Ο άνθρωπος εξαγνίζεται από τη θνητότητα για να μεταλάβει της θείας κοινωνίας και να σώσει την Ψυχή του.

14. Κλήμης Αλεξανδρεύς, Προτρεπτικός προς Έλληνας, ΙΙ, 18

τα χωριά της καλλονής

Τι δείχνει και τι υπονοεί μια φωτογραφία

του 1941 στο Κεράμι Καλλονής

> του Αριστείδη Στυλ. Κυριαζή

Α

Από μικρός, είτε ως επτάχρονος ποδηλάτης, μαθητής τότε του δημοτικού σχολείου Καλλονής, είτε ως εποχούμενος οδηγός σήμερα ό,ποτε πήγαινα στον Κόλπο για μπάνιο, περνούσα από τα τέσσερα κατά σειρά χωριά Αργειανά, Κεράμι, Παππιανά, Αγία Άννα για να χαιρετήσω με χαρά στο δημοτικό σχολείο Κεραμίου την δασκάλα Σαπφώ ΚαρέκουΚυριαζή, την μητέρα μου, όσο δίδασκε επί δεκαοκτώ χρόνια εκεί, και τώρα για να τη θυμηθώ. Πριν φθάσω στο δημοτικό σχολείο σταματώ στο Κεράμι, στον κεντρικό δρόμο και συχνά επισκέπτομαι την από το 1733 μικρή μονόκλιτη βασιλική του Αγίου Ιωάννου για να θαυμάσω τις λεπτομέρειες από τις παλιές αγιογραφίες με τα χτυπητά κόκκινα και πράσινα χρώματα, και στη συνέχεια στο από το 1911 γωνιακό καφενείο παραγγέλλω ένα αναψυκτικό, καφέ ή ούζο με μεζέ, που με μαεστρία και πάντα πρόσχαρα προσφέρει ο φίλος Στράτος Βουγιούκας. Στο εσωτερικό του μαγαζιού, ψηλά σε δυο συνεχόμενους τοίχους, παρατηρώ τα μικρά σωζόμενα τμήματα λαϊκής ζωγραφικής του Θεόφιλου και αναπλάθω στη μνήμη μου τις αντίστοιχες κατεστραμμένες εικόνες, την πρώτη με τον τότε ιδιοκτήτη καφετζή Παναγή Γάλα καθιστό σε καρέκλα με τον σκύλο του δίπλα στα πόδια του, και τη δεύτερη με τον καβαλάρη Άγιο Δημήτριο που με το τόξο του καταδίωκε τους Τούρκους. Στις 22 Αυγούστου 2013, σταμάτησα ξανά στον απέναντι πλάτανο του καφενείου έχοντας μαζί μου την φωτογραφία της στήλης, προκειμένου να ρωτήσω τους υπαίθριους θαμώνες του καφενείου για τα ονόματα των εικονιζόμενων γυναικών. Στάθηκα τυχερός μιας και συνάντησα εκεί τον Κεραμιώτη Ευάγγελο Ψαραδέλλη, ο οποίος ανασύροντας με την ισχυρή και αλάνθαστη μνήμη του πρόσωπα και γεγονότα μου είπε: Στην πάνω σειρά, η πρώτη από αριστερά με το αδράχτι είναι η Μαρία Βογιατζή από το Κεράμι, ακολουθούν οι αδελφές Φρόσω και Μαρία Διαλεκτού πρόσφυγες από τον Κασαμπά της Μικράς Ασίας (σ.σ.: ο Κασαμπάς, Κεφαλοχώρι στα ελληνικά, βρίσκεται 85 χιλιόμετρα ανατολικά της Σμύρνης) και η Στυλιανή Κουτσίλα πεθερά του Νικόλα Χ# Μακρή από το Κεράμι. Στην κάτω σειρά πρώτη από αριστερά με το πένθιμο περιβραχιόνιο στο αριστερό χέρι είναι η δασκάλα του δημοτικού σχολείου Κεραμίου Νίκη Ροσοχατζάκη από τη Μυτιλήνη και ακολουθούν η Αφροδίτη Συμεών από το Κεράμι, η Στυλιανή Βουγιούκα από τον Κασαμπά, γιαγιά του καφετζή Στράτου Βουγιούκα και η δασκάλα μας, η Σαπφώ Καρέκου, η μητέρα σου, που κρατά το λινάρι - χτένι για την επεξεργασία του μαλλιού. Για τo τι δείχνει και τι υπονοεί η φωτογραφία, η κόρη μου Ρηνιώ μαγνητοφώνησε το 2002, στο σπίτι μας, στο Μουράγιο της Καλλονής, τον παρακάτω διάλογο με τη γιαγιά της: - Η φωτογραφία στον τοίχο του σαλονιού είναι από τα προπύλαια του σχολείου στο Κεράμι;

- Ναι! Είναι τότε που πλέκαμε τ’ απογεύματα, μετά το μάθημα του σχολείου με Κεραμιώτισσες φίλες, κάλτσες και πουλόβερ για τον Άγνωστο Στρατιώτη του 1940.

- Και γιατί οι δυο δασκάλες φορούσατε πένθος; - Γιατί από τις 29 Ιανουαρίου 1941, που πέθανε ο Ιωάννης Μεταξάς, μέχρι να περάσουν σαράντα μέρες οι δασκάλες φορούσαμε υποχρεωτικά το πένθος. Όσοι εκδηλωνόταν αντίθετα, τους έδιωχναν. Έτσι έκαναν στον εμφύλιο με τον δάσκαλο Σταύρο Αγριτέλλη από τα Παράκοιλα, όταν ήλθαν οι χωροφύλακες και τον συνέλαβαν στην αίθουσα διδασκαλίας του δημοτικού σχολείου Κεραμίου, ενώ έκανε μάθημα στα παιδιά της τάξης του.

Πάνω σειρά από τα αριστερά: Μαρία Βογιατζή, Φρόσω και Μαρία Διαλεκτού και Στυλιανή Κουτσίλα. Κάτω σειρά από αριστερά: Νίκη Ροσοχατζάκη, Αφροδίτη Συμεών, Στυλιανή Βουγιούκα και Σαπφώ Καρέκου-Κυριαζή.

-Εσύ πώς αντέδρασες; -Ως διευθύντρια του δημοτικού σχολείου Κεραμίου, πήγα την ίδια μέρα στη φυλακή και τον υπερασπίστηκα. Με ρώτησαν αν ήταν κομμουνιστής, που ήξεραν ότι ήταν, και τους απάντησα πως δεν εξέφραζε στο σχολείο τα φρονήματά του, προσθέτοντας ότι ήταν καλός άνθρωπος, άριστος δάσκαλος και ιδιαίτερα μορφωμένος. Με ρώτησαν αν έλειπε από το σχολείο και τους απάντησα πως ήταν παρών καθημερινώς, γιατί αγαπούσε τα παιδιά και τη δουλειά του. Με ρώτησαν αν τις Κυριακές συνόδευε τα παιδιά στον εκκλησιασμό και τους απάντησα: Βεβαίως! Αυτό το τελευταίο για τον εκκλησιασμό ήταν το μόνο μου ψέμα.

-Τον τιμώρησαν; -Απελύθη από την υπηρεσία ως κομμουνιστής και ηργάσθη στη συνέχεια ως λογιστής!

aristeidis2007@gmail.com

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

13

λογοτεχνία > της Αγλαϊας Γκαγκανέλλη

Του Λουτρού ο πλάτανος Την άνοιξη ο ποταμός του Αχερώνα που χώριζε την Καλλονή στα δύο δεν ήταν πλούσιος σε νερά. Ένα ρυάκι, μια νεροσυρμή, διέτρεχε την πλατειά κοίτη του, που την εποχή αυτή ήταν καταπράσινη από ένα τρυφερό χορταράκι και ερχόταν σε αντίθεση με τις πέτρινες κάτασπρες όχθες που τις ασβέστωναν κάθε χρόνο μετά τον χειμώνα. Μικρές πέτρινες σκαλίτσες βοηθούσαν στην ανάβαση και κατάβαση του ποταμού, χτισμένες και στις δυο όχθες. Τέσσερα μεγάλα γεφύρια σε ίσες αποστάσεις οδηγούσαν από τη μια προς την άλλη πλευρά του ποταμού στα σπίτια και στην αγορά. Αυτά τα σπίτια ήταν τα περισσότερα αρχοντόσπιτα και ομορφοχτισμένα και μερικά με ωραίους σιδερένιους φράχτες με πράσινα κάγκελα. Λουλούδια λογής λογής ανθούσαν στις βραγιές, και απ’ τη μία και από την άλλη του ποταμού, σειρές σειρές από μουριές ίσκιωναν το δρόμο και το ποτάμι.

Φ

αντάζεται λοιπόν ο καθένας πόσο γραφική ήταν η Καλλονή τότε. Το ποτάμι αυτό, που διέσχιζε το χωριό, ήταν η μικρή του θάλασσα. Τον χειμώνα ύστερα από αρκετές βροχές άρχιζαν να κατεβαίνουν τα νερά και να γεμίζουν την κοίτη και σχεδόν να φτάνουν μέχρι το ύψος της κάθε όχθης. Παιδιά τότε του Δημοτικού και βλέποντας απ’ τα παράθυρα τη βροχή να πέφτει ακατάπαυστα, φανταζόμαστε το φούσκωμα του ποταμού και δεν βλέπαμε την ώρα να χτυπήσει το τελευταίο κουδούνι για να ξεχυθούμε μέσα στη βροχή και να δούμε τα ορμητικά νερά να κατεβαίνουν. Μερικές φορές κατέβαιναν παλιοί κορμοί δέντρων και κλαδιά, ακόμη κατέβαιναν παρασυρμένα απ’ τα νερά μεγάλα πουλιά, πάπιες με χρυσοπράσινα φτερά – αγριόπαπιες- ακόμη και μεγαλόσωμες αγριόχηνες.

14

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Κατά μήκος των οχθών ανάμεσα στις μουριές υπήρχαν και μερικά πλατάνια. Σήμερα πολύ λίγα σώζονται. Το μεγαλύτερο που υπάρχει ακόμη, χωρίς να έχει υποστεί καμιά καταστροφή απ’ τον χρόνο και τις συνέπειές του, είναι το πλατάνι του Λουτρού. Βρίσκεται στο μικρό πλάτωμα που κάνει ο παλιός παραδοσιακός Λουτρός και η δυτική όχθη του ποταμού. «Πλατάνι διογέννητο, στοιχειό ανεμοθρεμμένο, με μια ολοπράσινη ζωή, στα σύννεφα υψωμένο!» Το φθινόπωρο τα φύλλα του δέντρου κοκκινοκιτρινίζουν και πέφτουν σωροί ολόκληροι στο ποτάμι και στους πλάγιους δρόμους. Κανένας ζωγράφος δεν θα μπορούσε να πετύχει αυτή την καταπληκτική σύνθεση των χρωμάτων των πλατανόφυλ-

καιρα τραγούδια κι όταν έκριναν τα κορίτσια πως αρκετή ώρα είχε κουνηθεί το κορίτσι της κούνιας, δίνοντας μια γερή σπρωξιά στην κούνια τραγουδούσαν «Μιαν αψλή, μια χαμλή, ώσπου να φτάσει στο τσαρσί. Το τσαρσί το λεν κρουστάλι, έβγα συ να μπει και άλλη. Μια κουλούρα με τα’ αυγό, έβγα συ να μπω κι εγώ.» Ξεφωνητά ανάμεικτα από χαρά αλλά και φόβο έβγαζαν οι κοπέλες σε κάθε κούνημα. Για μια στιγμή το σώμα βρισκόταν σχεδόν στη γη και την άλλη κρεμόταν αρκετά μέτρα πάνω απ’ την κοίτη του ποταμού. Τα παλικάρια σιγοντάριζαν κι αυτά το τραγούδι και πολλές φορές παίρναν την πρωτοβουλία για κανένα λιανοτράγουδο. Συνάμα πείραζαν τις κοπέλες με διφορούμενα πειράγματα ή «τσαντίσματα», όπως τα έλεγαν. Εκείνες κοκκίνιζαν από ντροπή ή και ευχαρίστηση. Το αεράκι έπαιρνε τη φούστα λίγο ψηλότερα κι αποκάλυπτε τα πόδι τα γραμμένα. Στις κούνιες μπλεκόταν και πολλά ειδύλλια που κάποτε είχαν και ευτυχή κατάληξη. Έτσι οι κούνιες ήταν καλοδεχούμενες, φέρνανε τραγούδι και χαρά και συχνά άφηναν ωραίες αναμνήσεις. Τα «σουξέ» της εποχής ακουγόταν κατά κόρον κι ανάμεσα στα πιο αγαπημένα ήταν το «Άστα τα μαλλάκια σου ανακατεμένα», «Της θάλασσας της έταξα μεταξωτές κορδέλες», «Θαλασσάκι μου» κι άλλα πολλά. Στη δροσιά του πλάτανου τα καλοκαίρια πολλές απ’ τις γειτονικές οικογένειες έστρωναν μια κουρελού κι εκεί περνούσαν, «βελόνιαζαν» τον καπνό τους, με παρέα, κουβεντούλα, τραγούδι κι αναμετάδοση των νέων του χωριού. Όμως πέρα απ’ αυτά τα τετριμμένα, ο πλάτανος γινόταν πολλές φορές και «θέατρο» σπουδαίων γεγονότων που αφορούσαν όλο το χωριό. Αξέχαστο θα μου μείνει το «Λαϊκό δικαστήριο» που λειτούργησε κάτω απ’ τον πλάτανο, μετά την απελευθέρωση απ’ την κατοχή και στις αρχές του εμφυλίου. Άνθρωποι απλοί, που τύχαινε να ξέρουν κάποια γράμματα, διορίζονταν δικαστές και εισαγγελείς και δίκαζαν άλλους χωριανούς, που υπήρξαν δοσίλογοι ή σκανδάλισαν τα ήθη της εποχής με την ανήθικη ζωή τους. Πλήθος κόσμου παρακολουθούσε τις δίκες αυτές, μάλιστα όταν οι αποφάσεις ήταν ακραίες ξεσήκωναν τον κόσμο σε χειροκροτήματα και ικανοποιούσαν το αίσθημα της ανταπόδοσης. λων. Πρασινωπά και κόκκινα, κίτρινα και φαιά τα φύλλα με τις εντομές τους, μπορούν μαζί με λίγο απ’ το κλαδί τους να στολίσουν αριστοτεχνικά ένα κρυστάλλινο βάζο. Η πιο όμορφη εποχή για τον ποταμό και τον πλάτανο ήταν αυτή που συνδεόταν με τις κούνιες. Ανήμερα του Πάσχα, μετά τη Δεύτερη Ανάσταση, κίναγαν μπουλούκια μπουλούκια γελαστές και χαρούμενες κοπέλες απ’ όλες τις γειτονιές του χωριού, με κατεύθυνση τον πλάτανο. Καταπόδι μελισσολόι τα μικρά παιδιά με τραγούδι και φωνές. Παλικάρια δεκαοκτάχρονα, μεγαλύτερα και μικρότερα. Ακόμη και γυναίκες μεγάλες απ’ τις γύρω γειτονιές ερχόταν να απολαύσουν το θέαμα του εθίμου της κούνιας. Σκάλωναν μεγάλα και χοντρά σχοινιά στα δυνατά μπράτσα του πλάτανου, τα έδεναν στη βάση και περνούσαν ανάμεσα κάποιο σκαμνί μ’ ένα μαξιλάρι. Πάνω του καθόταν κάποια όμορφη κοπέλα και οι άλλες με δύναμη έπιαναν τα σχοινιά και την κουνούσαν με τη συνοδεία χαρούμενων τραγουδιών. Συνήθως άρχιζαν με το «Χριστός Ανέστη», όπως το καλούσε η μέρα. Ύστερα συνέχιζαν με διάφορα επί-

Θυμάμαι την εποχή που ο Λουτρός ήταν στην ακμή του, το σαββατιάτικο ξεσήκωμα σε πολλά σπίτια, οι μπόγοι που ετοιμαζόταν με τα καθαρά και σιδερωμένα ρούχα, τα λουλακιασμένα σεντόνια για να σκουπιστούν οι νοικοκυρές μετά το μπάνιο τους, και τα πρόχειρα μεζεδάκια που ετοίμαζαν για να τα γευτούν με όσες τύχαινε να είναι μαζί. Τα αστεία, «σκαμπρόζικα» πολλές φορές, τα τραγούδια και τα ανέκδοτα, ήταν πράγματα συνηθισμένα σ’ ένα κοινωνικό λουτρό, όπως ήταν της Καλλονής. Ακόμη θυμάμαι τη μαρμάρινη βρυσούλα με την πελεκητή γούρνα για το ζεστό νερό και τα ρομβοειδή ασπρόμαυρα πλακάκια που, καθώς ήμουν παιδί, τα πρόσεχα μέσα στην άχνα απ’ το ζεστό νερό, που μαζί με τα γέλια και τη φασαρία των γυναικών μου φέρναν κάποιες φορές λιγοθυμιά…. Τα τελευταία χρόνια ο Λουτρός ανακαινίστηκε, άλλαξε χρήση, έγινε πνευματικό κέντρο, λαογραφικό μουσείο, άλλωστε το κάθε σπίτι στο χωριό έχει το δικό του λουτρό. Μόνο ο πλάτανος έμεινε ο ίδιος. Ο σταχτής του κορμός δεν κουφάλιασε, τα κλαδιά του είναι ακόμη ακμαία, τα φύλλα του καταπράσινα την άνοιξη και το καλοκαίρι. Ο ίσκιος παχύς και ελαφρός και χιλιάδες πουλιά κάνουν τις φωλιές τους πάνω του για να ανανεώσουν τη ζωή. Πόσων χρόνων ζωή έχει ο πλάτανος αυτός, δεν ξέρω. Η ζωντάνια του όμως δείχνει πως για πολλούς αιώνες ακόμη. Αυτό το «στοιχειό το ανεμοθρεμμένο» θα στέκει εκεί και θα διαφεντεύει με το ύψος και τη δύναμή του τη γειτονιά του Λουτρού, ενώ γύρω του όλα θα αλλάζουν…..

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

15

Εκδηλώσεις > Καλοκαίρι 2013

μουσικοθεατρικήβραδιά στολουτρόκαλλονής Ο Σύλλογος Καλλονιατών στις 18 Αυγούστου διοργάνωσε και πραγματοποίησε στον αύλειο χώρο του Λουτρού μια μουσικοθεατρική βραδιά που αξιοποίησε τα δημιουργικά στοιχεία του τόπου και την παράδοση του νησιού. Το Λουτρό Καλλονής, που πριν λίγο καιρό έγινε Λαογραφικό Μουσείο, λειτούργησε πρώτη φορά ως χώρος καλλιτεχνικής έκφρασης. Το πρόγραμμα περιελάμβανε στο πρώτο του μέρος τη θεατρική αφήγηση «Φωνές της Μικρασίας» σε κείμενο Αντιγόνης Μώρου και Σταύρου Βαλτά: ηθοποιοί του Ε.Θ.Ο.Κ. μοιράστηκαν μνήμες και εικόνες του ξεριζωμού του 1922, ενώ τα τραγούδια που ακούστηκαν συνέδεσαν το τότε με το τώρα.

Το δεύτερο μέρος ήταν μουσικό αφιέρωμα στα σαντούρια του Αναγνωστηρίου Αγιάσου. Νεαρά παιδιά, μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου, ανέδειξαν ξεχωριστές ικανότητες στην παραδοσιακή μουσική. Το κοινό υποδέχθηκε με ιδιαίτερη συγκίνηση τα σαντούρια, απόλαυσε τα μουσικά κομμάτια και χειροκρότησε τους νεαρούς μουσικούς που δίνουν ελπιδοφόρα μηνύματα για τη συνέχιση της μουσικής παράδοσης στον τόπο μας.

16

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Στο διάλειμμα μέλη του Συλλόγου πρόσφεραν αναψυκτικά και σπιτικά εδέσματα στους θεατές δημιουργώντας μια ζεστή ατμόσφαιρα στον όμορφο χώρο που έχει διαμορφωθεί έξω από το παραδοσιακό κτίσμα του Λουτρού. Η αθρόα προσέλευση του κοινού καθώς και οι θερμές αντιδράσεις του στο τέλος της βραδιάς (σηκώθηκαν όρθιοι χειροκροτώντας τα σαντούρια που έκλεισαν το πρόγραμμα) έδειξαν ότι ο κόσμος διψάει για εκδηλώσεις που αναδεικνύουν τον πολιτισμό και την παράδοση και αναγνωρίζει ιδιαίτερα κάθε προσπάθεια που πραγματοποιείται από νέους ανθρώπους.

καλωσόρισμα στο λουτρό Σας καλωσορίζουμε απόψε σ΄ αυτόν τον παραδοσιακό χώρο του Λουτρού της Καλλονής. Χτισμένο το 1910 με δωρεά ομογενών της Αμερικής, το Λουτρό ή ο Λουτρός, όπως λένε οι παλιοί, συνδέθηκε όμορφες στιγμές της κοινωνικής ζωής των Καλλονιατών. Για αρκετά χρόνια ήταν το δημόσιο λουτρό, χώρος καθαριότητας και εξαγνισμού, το δικό μας χαμάμ. Κάποιοι Καλλονιάτες θυμούνται ακόμη το σαββατιάτικο ξεσήκωμα στα σπίτια τους να ετοιμάζουν τους μπόγους με τα καθαρά σιδερωμένα ρούχα, αλλά και τα μεζεδάκια που έπαιρναν οι νοικοκυρές για να απολαύσουν το χρόνο τους μετά το μπάνιο. Γιατί το χαμάμ ήταν και χώρος κοινωνικής ζωής, ανταλλαγής νέων, κυρίως για τις γυναίκες που εύρισκαν ευκαιρία για να ξεσκάσουν, να πουν τα αστεία και τα ανέκδοτά τους. Πριν λίγο καιρό το Λουτρό έγινε λαογραφικό μουσείο. Στο εσωτερικό του φιλοξενούνται πολλά εκθέματα τόσο από τη Μυτιλήνη όσο και από την ευρύτερη περιοχή της Καλλονής και δη από τη μονή Λειμώνος. Ελπίζουμε να λειτουργήσει σύντομα το μουσείο - κόσμημα του πολιτισμού της πόλης μας. Κι ας γίνει αυτή η μικρή εκδήλωση αρχή για πολλές άλλες.

πρόγραμμα • Καλωσόρισμα από τη Γραμματέα του Συλλόγου Καλλονιατών, Αντιγόνη Μώρου με δυο λόγια για το Λουτρό • Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο του Συλλόγου Καλλονιατών, Σταύρο Βαλτά • Χαιρετισμός από την Πρόεδρο του Συλλόγου Μικρασιατών, Μένη Ατσικμπάση • «Πώς πήρε την ονομασία της η Καλλονή από τη Νεράιδα Λευκοθέα - Καλλονή» από τον Άρη Κυριαζή Θεατρική αφήγηση «Φωνές της Μικρασίας» Κείμενο: Αντιγόνη Μώρου - Σταύρος Βαλτάς Ο λόγος της αφήγησης μοιράζεται ανάμεσα σε πέντε γυναίκες, έναν γέρο κι έναν στρατιώτη. Ο καθένας λέει με τον δικό του προσωπικό τρόπο μνήμες της Μικρασίας του 1922. Παίρνουν μέρος οι ηθοποιοί του Ε.Θ.Ο.Κ.: Στρατής Καλαντζής, Μαρία Κέλμαλη, Ηλίας Ελευθερίου, Έφη Αλεξανδρή, Κλεάνθη Παντελίδου - Διαλεκτού, Ελένη Βρατσάνου Συμμετέχουν οι: Γεωργία Ροδίτη (αφήγηση, τραγούδι), Φρόσω Ροδίτη (τραγούδι) και οι μουσικοί Κώστας Καλογήρου, Δημήτρης Ραδίτσας. ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ Μουσικό πρόγραμμα από τα σαντούρια του Αναγνωστηρίου Αγιάσου Συμμετέχουν οι μουσικοί: Κώστας Ζαφειρίου (δάσκαλος - κιθάρα), Μιλτιάδης Αργύρας, Άρτεμις Γεωμηλά, Πηνελόπη Ζαφειρίου, Μυρσίνη Καρακωνσταντή, Δημήτρης Σκλεπάρης (σαντούρια), Μιχάλης ΚουτσκουδήςΒουρλής (τουμπελέκι), Γιάννα Καρακωνσταντή (τραγούδι).

Ευχαριστούμε για τη συμβολή τους: • Τον αντιδήμαρχο Λέσβου Δημήτρη Ζαφειρίου • Τον δημοτικό σύμβουλο Καλλονής Θανάση Ελευθερίου • Τον Πολιτιστικό Σύλλογο ΕΘΟΚ • Και όλους όσους συνέβαλαν στη πραγματοποίηση της μουσικοθεατρικής βραδιάς.

• Ιδιαίτερα ευχαριστούμε το Αναγνωστήριο Αγιάσου για την ευγενή ανταπόκρισή του στην πρόσκλησή μας.

το πολιτιστικό καλοκαίρι και οι πρωτεργάτες του Ανταμώσαμε στ’ αλήθεια τούτο το καλοκαίρι, στην πλατεία, στα Χάνια, στην αγορά, στις γειτονιές, παντού… Ακόμη και στο Λουτρό, που έγινε λέει Λαογραφικό Μουσείο, αλλά ήταν κλειστό. Ε, λοιπόν, το ανοίξαμε... Έγινε η Μουσικοθεατρική μας βραδιά με θέατρο και μουσική, μια όμορφη πολιτιστική εκδήλωση με μνήμες, συγκίνηση και ανθρώπινη ζεστασιά... Κι ήρθε απρόσμενα πολύς κόσμος. Προπάντων γυναικοπαρέες απ’ τις γειτονιές της Καλλονής αλλά κι απ’ τα γύρω χωριά. Με τον καλό τους λόγο, το ζεστό αγκάλιασμα... Γιατί οι γυναίκες δώσανε φέτος ένα δυναμικό παρόν, όπως δίνουν απλόχερα σε εθελοντικές δράσεις, σε πολιτιστικούς συλλόγους, σε τοπικά δρώμενα. Να τολμήσουμε να πούμε πως οι γυναίκες κρατάνε στα χέρια τους όχι μόνο το παρόν αλλά και το μέλλον της πόλης μας. Ίσως γιατί έχουν μάθει να συνεργάζονται χωρίς τα παιχνίδια της ανταγωνιστικότητας και της εξουσίας των αντρών. Ίσως γιατί απ’ τη φύση τους διαθέτουν μεγαλύτερη υπομονή και επιμονή1. Να πούμε δυο λόγια και για τους πρωτεργάτες της εκδήλωσης. Καταρχήν για τους ερασιτέχνες ηθοποιούς του Ε.Θ.Ο.Κ., αλλά και τους υπόλοιπους που προστέθηκαν στην ομάδα. Όλοι με το ήθος, τη συνέπεια και κυρίως με το πάθος τους για το θέατρο, την τέχνη, κατόρθωσαν το δύσκολο: να κάνουν μια θεατρική διαδρομή μέσα σε ένα σχεδόν μήνα. Ξεκινήσαμε τέσσερις και βρεθήκαμε αργότερα οκτώ. Ο ένας παρέσυρε τον άλλον σ’ αυτή την καλοκαιρινή περιπέτεια. Πήραν το ρίσκο και μπράβο τους, γιατί αυτό και μόνο δείχνει την υψηλή αίσθηση τέχνης, αλλά και τη δύναμη επικοινωνίας τους. Καλή συνέχεια στις προσπάθειές τους! Τέλος θα αναφερθούμε στα νεαρά παιδιά που παίξαν με τον μοναδικό τους τρόπο στην εκδήλωσή μας, τα Σαντούρια του Αναγνωστηρίου Αγιάσου. Είχαμε την ευκαιρία να μιλήσουμε και πριν και μετά μαζί τους, να ακούσουμε τις σκέψεις τους, να νιώσουμε την αγάπη τους στην παραδοσιακή μουσική, αλλά και το ομαδικό πνεύμα που διακρίνει τις προσπάθειές τους. Είναι αξιοσημείωτο πως αυτά τα παιδιά της Γ΄ Γυμνασίου και των δύο πρώτων τάξεων Λυκείου ταξιδεύουν από πόλη σε πόλη μέσα στο νησί με αποσκευές τα σαντούρια (που από γενιά σε γενιά έχουν διαφυλάξει), σκορπίζοντας παντού το ελπιδοφόρο μήνυμα της τοπικής μουσικής. Παράλληλα δίνουν και ένα παράδειγμα στη νεολαία μας, για το πώς μπορεί να διοχετεύσει το δυναμικό της ηλικίας της καθώς και τα ταλέντα της στην τέχνη. Τι πιο ωραίο, τι πιο καθαρό και πιο πρόσφορο για ομαδικές συμπεριφορές, απαραίτητες πια όπως φαίνεται στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα...

1. Ένα ξεχωριστό ευχαριστώ στη θεια Αμερσώ για την υποστήριξή της, ηθική και υλική, στην εκδήλωσή μας στο Λουτρό.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

17

Οι πρώτοι Καλλονιάτες στην Αμερική > της Αλεξάνδρας Τσερεμέγκλη

Το μεγάλο ταξίδι των Ελλήνων προς τον Νέο Κόσμο ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα. Όμως το μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα από τη Λέσβο καθώς και από την υπόλοιπη χώρα πραγματοποιήθηκε μεταξύ του 1900- 1920 και συνεχίστηκε σε μικρότερο βαθμό τις επόμενες δεκαετίες. Έχει υπολογιστεί ότι μέχρι το 1920 είχαν εγκατασταθεί στην νέα ήπειρο πάνω από 370.000 Έλληνες1.

Α

Όλοι πίστεψαν ότι θα πλουτίσουν και θα γυρίσουν πίσω στην πατρίδα τους. Λίγοι όμως το κατόρθωσαν. Πολλοί από τους πρώτους μετανάστες, που δεν είχαν σύζυγο και παιδιά, δεν γύρισαν ποτέ. Άλλοι πάλι γύρισαν πίσω χωρίς τον προσδοκώμενο πλούτο. Δεν ήταν και λίγοι αυτοί που γύρισαν για να συμμετάσχουν στους Βαλκανικούς Πολέμους2 ως ονειροπόλοι πατριώτες, όνειρο που για μερικούς νεότερους φαντάζει ως ουτοπία! Μερικοί γύρισαν και τη δεκαετία του ΄30, μετά το μεγάλο οικονομικό κραχ, που κλόνισε τη λαμπρή μέχρι τότε αμερικανική οικονομία και οδήγησε σε πολύ μεγάλη φτώχεια και ανεργία.

Άνθρωποι, οι περισσότεροι αγράμματοι και φτωχοί, που δεν είχαν απομακρυνθεί ποτέ άλλοτε από το χωριό τους, ξεκίνησαν το δρόμο της ξενιτιάς αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον.

Το 1910 το εισιτήριο για τα μεγάλα υπερωκεάνια κόστιζε 25$ και έφτασε τα 50$ μετά το 1920, αρκετά μεγάλο ποσό για την εποχή εκείνη. Έτσι πολλοί κατέφευγαν σε τοκογλύφους για να εξασφαλίσουν το απαραίτητο για τα ναύλα ποσό. Οι πράκτορες και οι τοκογλύφοι ζητούσαν εγγυήσεις και έτσι πολλοί αναγκάστηκαν να υποθηκεύσουν τα κτήματά τους ή να τους δώσουν τα λιγοστά υπάρχοντά τους. Οι πολλοί φτωχοί δεσμεύονταν από τις ενδιαφερόμενες εταιρίες, με συμβόλαια εργασίας-σκλαβιάς για να εργαστούν στους σιδηροδρόμους και στα ορυχεία με αντάλλαγμα τα χρήματα για τα ναύλα. Βέβαια μετανάστευσαν και άνθρωποι που δεν άνηκαν στο φτωχό αγροτικό πληθυσμό, ελπίζοντας σε μια καλύτερη ζωή γεμάτη ευμάρεια .

φηναν την πατρίδα τους, μια χώρα οικονομικά εξουθενωμένη, πολιτικά ασταθή, μερικώς τουρκοκρατούμενη (η Λέσβος απελευθερώθηκε το 1912) προσδοκώντας μια καλύτερη ζωή. Σημαντικό ρόλο για τη μετανάστευσή τους έπαιξαν και οι στρατιωτικές κινητοποιήσεις, οι ελληνοτουρκικοί πόλεμοι, οι έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις και κυρίως τα σκληρά χρόνια του εθνικού διχασμού (από το 1915 και μετά). Οι περισσότεροι όμως Έλληνες των νησιών του βορειοανατολικού Αιγαίου, που ακόμα ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, μετανάστευσαν για να αποφύγουν την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, αφού τους αφαιρέθηκε και το δικαίωμα της καταβολής χρηματικού αντισηκώματος, δηλαδή η χρηματική εξαγορά της θητείας τους, μετά την επανάσταση των Νεότουρκων.

18

Oι περισσότεροι έμπαιναν πρώτη φορά σε μεγάλο πλοίο, γι’ αυτό το μακρύ ταξίδι, που θα τους οδηγούσε στο όνειρο. Με ένα μπόγο ρούχα και ελάχιστα χρήματα, γεμάτοι αγωνία για το άγνωστο ταξίδεψαν για να γλυτώσουν από την πείνα, τη φτώχεια , τη δυστυχία, τις άθλιες συνθήκες ζωής του τότε αγροτικού κόσμου, και όσοι ήταν ακόμα υποδουλωμένοι από την υποχρέωση να καταταγούν στον τουρκικό στρατό.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Το ταξίδι για τις ΗΠΑ διαρκούσε 25 μέρες, κάτω από άθλιες συνθήκες. Πλοία μόλις 5-6 χιλιάδων τόνων, μετέφεραν 1.200-1.300 επιβάτες. Όμως χειρότερες ήταν οι συνθήκες για τους επιβάτες της τρίτης θέσης, στην οποία ταξίδευαν σχεδόν όλοι οι μετανάστες από την Ελλάδα. Στο πλοίο η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική. Η πολυκοσμία, η έλλειψη στοιχειώδους καθαριότητας, οι κλειστοφοβικές καμπίνες με τις στενές ξύλινες ή σιδερένιες κουκέτες, το κακομαγειρεμένο φαγητό σε καραβάνες (παρόλο που οι ρεκλάμες των πρακτορείων διαφήμιζαν φαγητό υγιεινό και θρεπτικό) έκαναν το ταξίδι αφόρητο. Τα περισσότερα κράτη άργησαν να θεσπίσουν νόμους για τα δικαιώματα των επιβατών και έτσι οι ακτοπλοϊκές εταιρείες εκμεταλλεύονταν τους φτωχούς μετανάστες. Σε κάθε επιβάτη δίνονταν με την επιβίβασή του ένα κουτάλι, ένα πιρούνι και μια καραβάνα που χρησιμοποιούσε σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Οι τουαλέτες ήταν κοινές και διέθεταν κυρίως θαλασσινό νερό. Σε αυτές ήταν τοποθετημένες και οι λεκάνες για το πλύσιμο των πιάτων και των ρούχων, τις περισσότερες φορές χωρίς σαπούνι. Έπειτα από αυτό το κουραστικό, πολυήμερο ταξίδι, το πλοίο αγκυροβολούσε στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, σε έναν από τους ντόκους του Μανχάταν ή απέναντι στο Χομπόκεν. Οι επιβάτες της πρώτης και της δεύτερης θέσης, ύστερα από ένα σύντομο έλεγχο (ιατρικό και τελωνειακό) μέσα στο πλοίο, αφήνονταν ελεύθεροι. Όμως οι επιβάτες της τρίτης θέσης επιβιβάζονταν σε βάρκες της Υπηρεσίας Αλλοδαπών για το Έλλις Άιλαντ3- «Καστιγγάρι» το ονόμαζαν οι Έλληνες- ένα μικρό νησάκι στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης. Εκεί υπόκειντο σε εξονυχιστικό και πολλές φορές εξευτελιστικό διοικητικό και ιατρικό έλεγχο, γιατί στην Αμερική τότε δέχονταν μόνο ανθρώπους που μπορούσαν να φανούν χρήσιμοι για την χώρα. Ένας αμερικανικός νόμος του 1907 όριζε : « Οι ακόλουθες τάξεις αποκλείονται εκ των Ηνωμένων Πολιτειών: οι ηλίθιοι, οι ασθενείς το πνεύμα, οι επιληπτικοί, οι φρενοβλαβείς, οι επαίτες, οι σωματικώς ελαττωματικοί, οι καταδικασθέντες για κακουργήματα, οι πολυγαμικοί, οι αναρχικοί, οι γυναίκες ερχόμενες δι΄ ανήθικους σκοπούς κλπ…». Επίσης ανεπιθύμητοι κρίνονταν όσοι δεν είχαν συγγενείς ή φίλους στην Αμερική, που θα τους 1. ΕΤΗ 1871-1880 1881-1890 1891-1900 1901-1910 1911-1920 1921-1924 1924-1930

1930-1939 1947-1949

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 210 2.300 16.000 167.500 184.000 4.890 (το1921 ψηφίστηκε ένας περιοριστικός νόμος για τη είσοδο των μεταναστών) 730 και άλλοι 7000 ως σύζυγοι και ανήλικα τέκνα (το 1924 ψηφίστηκε νέος σκληρότερος περιοριστικός νόμος) 3.000 και 6000 ως σύζυγοι και ανήλικα τέκνα 4.000

έδιναν κάποια τροφή και στέγη για τις πρώτες μέρες της άφιξής τους ή ακόμα και αυτοί που δεν φαίνονταν αρκετά γεροί για να δουλέψουν στις σιδηροδρομικές γραμμές ή στα μεταλλεία. Επιπλέον έπρεπε να διαθέτουν τουλάχιστον $25, για να μπορούν να επιβιώσουν ώσπου να βρουν δουλειά, γι΄ αυτό εξάλλου δήλωναν τα χρήματα που είχαν μαζί τους. Όσοι τελικά κρίνονταν ανεπιθύμητοι έπρεπε να επιστρέψουν πίσω και μάλιστα την υποχρέωση αυτή είχε η ακτοπλοϊκή εταιρεία που τους είχε μεταφέρει.

2. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων(1912-1913) και του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψαν στην Ελλάδα συνολικά 57.000 , η επιστροφή των εθελοντών συνεχίστηκε ως το 1922. Στην απελευθέρωση της Λέσβου το 1912 συμμετείχε και η Λεσβιακή Φάλαγγα που τη συγκροτούσαν 210 εθελοντές Λέσβιοι της Αμερικής και ενισχύονταν οικονομικά από άλλους ομογενείς της Αμερικής.

Στην αρχή η μετανάστευση, είχε προσωρινό χαρακτήρα. Πίστευαν ότι θα έβγαζαν αρκετά χρήματα και σύντομα θα επέστρεφαν στην οικογένειά τους, γι΄ αυτό μετανάστευσαν κυρίως άνδρες. Βέβαια οι απώλειες για την ελληνική οικονομία ήταν τεράστιες, αφού έχανε ένα σημαντικό κομμάτι του ενεργού εργατικού δυναμικού της.

3. Το νησί Ellis Island ανήκει στην Νέα Υόρκη και υπήρξε κύριος σταθμός υποδοχής των μεταναστών από την 1/1/1892 έως 12/11/1954 όπου έκλεισε. Σε αυτό το διάστημα δέχτηκε πάνω από 20.000.000 μετανάστες από όλο τον κόσμο. Ψηφιοποιημένα αρχεία με ονόματα μεταναστών δεν υπάρχουν από το 1924 και μετά.

Σε έκθεσή του ο γεωπόνος Τιμολέων Αρχοντόπουλος στις 8 Δεκεμβρίου του 1912 αναφέρει «…Όπως εμποδισθή με παν μέσον η εις Αμερικήν μετανάστευσις των κατοίκων της Μυτιλήνης, μετανάστευσις η οποία κατά τελευταία έτη, ένεκα των επαχθών

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

19

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗ

Agamalis Georgios Calloni Agamallis Michail Calloni Alescandris Demetrios Caloni Aletra Constantina Kaloni Alvanos Aristomenis Kalani Alvanos Panagiotis Caloni Alvanou Kalliopi Kaloni Angelidis Tricoupis Calloni Antoniadis Nicolaos Callain Antoniou Constantinos Kaloni Antoniou Panagiotis Caloni Antonis Nicolaos Calloni Arize Kiani Calloni Asctiotis Pantelis Caloni AsurogitlisVassilios Calloni Avapannos Iossif Kalloni Axioti Panteli Meteline Axiotis John Meteline Bantis Stylianos Dafia Barkalis Demetrio Caloni Bazavani Aristidis Caloni Bebon Prodromos Caloni Bebou Malis Calloni Bernos Joannis Caloni Billilis Stavros Callani Bongionka Stylianos Calloni Bonyonkos Fotini Meteline Bonyonkos Mich Meteline Calavandis Panagiotis Caloni Calogrezos Paulos Papiana Cambizas Michaeil Calloni Cambours Coconi Meteline Cambours Pan Meteline Camburelis Timoleon Calloni Carabetsos Dimitrios Caloni Carabetsos Rocopios Calloni Caralarnbou George Caloni Carotan Ignatios Callan Carotou Grigorios Calloni Castrinon Panayotis Meteline Ceodorachelli/Teodorachelli Efstratio Caloni Chahalios Georgios Calloni Chandaca Rafael Calloni Chandaka Angheliki Meteline Chandakas Charilaos Calloni Chandakas Menelaos Mitilini Chandakas P.Ignatios Saloni Charalambon Demetrios Calloni Charambon Pan Meteline Chliaras Panagiotis Caloni Chrissotomou Georg Caloni Colotsonan Afroditi Calloni Condanan Fotios Calloni Constantinow Pgnantios Cerami Contanon Stylianni Calloni Corcodilos Georgios Cerami Corcodilos Nicolaos Caloni Cotrelis Evangelos Kaloni Cyriazio Efstratios Calloni Dadoulis Michail Caloni Dalas Dimitrios Caloni Dandoulis John Caloni Demetriou Maria Kaloni Demetriou Ralou Kaloni Detelis Stavros Caloni Diabektos Apostolos Cerami Dialectos Constantinos Kalloni Dialektos George Cerami

20

ΗΜ/ΝΙΑ ΑΦΙΞΗΣ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

ΟΝΟΜΑ ΠΛΟΙΟΥ

*

38 30 23 22 51 22 21 19 31 28 26 30 20 16 30 43 17 29 21 35 25 20 18 35 19 18 28 30 18 24 18 33 35 35 19 24 18 25 20 20

26/09/1915 28/08/1912 27/03/1909 21/03/1916 01/10/1916 11/06/1911 28/08/1912 14/03/1912 30/06/1912 21/03/1916 18/12/1910 29/09/1907 03/09/1907 27/03/1909 17/03/1909 16/10/1908 04/05/1907 04/05/1907 24/03/1907 09/03/1907 13/08/1912 24/03/1907 11/12/1906 09/03/1907 23/06/1907 17/09/1909 04/05/1907 04/05/1907 18/12/1910 24/08/1915 27/07/1912 04/05/1907 04/05/1907 05/12/1911 08/07/1912 23/08/1915 03/09/1907 25/02/1909 18/06/1907 04/05/1907

Ioannina Carpathia Cedric Patris Themistocles Martha Washington Carpathia Patris Martha Washington Patris Themistocles Francesca Laura Cedric Martha Washington Oceania Konigin Luise Konigin Luise Sofia Hohenberg Giulia Columpia Sofia Hohenberg Gerty Giulia Gerty Martha Washington Konigin Luise Konigin Luise Themistocles Vasilefs Constantinos Patris Konigin Luise Konigin Luise Martha Washington Macedonia Themistocles Giulia Laura Gallia Konigin Luise

M M S S M S S S S S S M S S S M S M S M S S S M S S M M S S S M M M S S S S S S

29 18 19 26 20 20 20 25 44 26 35 23 19 18 19 23 22 18 30 30 25 28 10 36 40 22 18 18

27/03/1909 13/05/1909 10/05/1907 04/05/1907 04/03/1909 23/08/1912 16/07/1905 18/12/1910 04/05/1907 18/12/1910 02/09/1910 08/12/1908 08/12/1908 11/06/1911 08/02/1912 24/10/1911 04/03/1912 16/07/1905 06/04/1912 03/08/1912 29/09/1910 03/08/1912 02/10/1923 02/10/1923 21/11/1906 11/06/1911 24/04/1911 11/06/1911

Cedric Argentina Sofia Hohenberg Konigin Luise Oceania Themistocles La Bretagne Themistocles Konigin Luise Themistocles Florides Oceania Oceania Martha Washington Oceania Martha Washington Argentina La Bretagne Atlanta Pannonia Oceania Pannonia Constatinople Constatinople Sofia Hohenberg Martha Washington Patris Martha Washington

M S S S S S S S M M M M S S S S S S M M S M S M M S S S

ΤΟΠΟΣ ΗΛΙΚΑΤ/ΓΗΣ ΚΙA

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

φόρων και κυρίως προς αποφυγήν της στρατιωτικής θητείας, έλαβε πολύ μεγάλας διαστάσεις και ήρχισε να επιρεάζει σπουδαίως την γεωργικήν και βιομηχανικήν ανάπτυξις της νήσου ημών. Υπολογίζονται εις πλέον των 20 χιλιάδων οι μέχρι σήμερον μεταναστεύσαντες εκ της όλης νήσου εις Αμερικής…» 4. Το «αμερικανικό όνειρο» όμως δεν ήταν καθόλου εύκολο. Οι μετανάστες με όπλο μόνο τη σωματική τους δύναμη και ελάχιστες γνώσεις (οι περισσότεροι ήταν αγράμματοι ή απόφοιτοι δημοτικού) ξεκίνησαν το μακρύ ταξίδι. Έγιναν εργάτες σιδηροδρόμων, λατομείων, εργοστασίων, λαντζέρηδες, δουλειές δύσκολες και όχι τόσο επικερδείς. Σύντομα διαπίστωσαν ότι οι υποσχέσεις των πρακτόρων των μεταναστευτικών γραφείων και των ακτοπλοϊκών εταιριών, καθώς και οι περιγραφές κάποιων συγγενών και φίλων δεν ήταν απόλυτα ειλικρινείς. Οι συνθήκες ζωής στην Αμερική για πολλούς ήταν άθλιες. O ρατσισμός ήταν έντονος5. Ζούσαν στριμωγμένοι σε ανήλια δωμάτια, με κακή διατροφή και πολύωρη σκληρή εργασία .

4. «Η Λέσβος το 1912» εκδόσεις Αιολίδα, σ. 109 5. Η εθνική περιχαράκωση, η άγνοια της αγγλικής γλώσσας, η έλλειψη επαφών με τους ντόπιους, το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο της πλειονότητας των Ελλήνων, η εγκληματικότητα και οι συχνοί διαπληκτισμοί στις συνοικίες είχαν οδηγήσει στην εχθρική αντιμετώπιση των Ελλήνων στις μεγάλες πόλεις των Η.Π.Α. Ενδεικτική του κλίματος είναι η δήλωση της εφημερίδας Daily News του Canton, Ohio: «Τους Έλληνας πρέπει να τους συναθροίσωμεν, να τους βάλωμεν όλους μαζί σ΄ ένα σιδερένιο κλουβί και να τους στείλωμεν εις την Ελλάδα»…Οι Έλληνες των νοτίων πολιτειών διέτρεχαν και το κίνδυνο από τη δράση της Ku Klux Klan, που δεν τους θεωρούσε καν λευκούς, αλλά μιγάδες. Η εικόνα για τους Έλληνες άλλαξε το 1940, μετά τις μεγάλες νίκες των Ελλήνων στα βουνά της Ηπείρου και της Αλβανίας, που από τότε όλος ο Αμερικανικός Τύπος άρχισε να πλέκει εγκώμια για τους ηρωικούς Έλληνες.

Η μηνιαία εφημερίδα «Ατλαντίς» τον Απρίλιο του 1912 γράφει: «Ζώσι καθ΄ομάδας και έχουσι κοινήν τράπεζα. Εις τα πόλεις ενοικιάζουν δεκα πέντε εργάται εν διαμέρισμα εις μιαν πενιχράν οικίαν, όπου μαγειρεύουν το φαγητόν των εκ περιτροπής, έχουν τας συναναστροφάς των καθ΄εσπέραν…Εις πολλά μέρη οι έλληνες εργάται των εργοστασίων κατορθώνουν και ζουν επί βλάβη βεβαίως της υγείας των, με δύο δολλάρια την εβδομάδα…» Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία ενός μετανάστη «..Το 1915 ο αδελφός μου στην Αμερική τακτοποιήθηκε και με ειδοποίησε να βγάλω εισιτήριο… Είχα εισιτήριο για ένα φορτηγό πλοίο που το έλεγαν «Πατρίς». Ήταν γεμάτο αγελάδες. Είχα αγοράσει πράγματα για να φάω αλλά είχε μέσα και μπουφετζή. Όταν έβρεχε κοιμόμουν σε μία κουβέρτα κάτω στ΄ αμπάρια με τις αγελάδες. Όταν δεν έβρεχε ανέβαινα στο κατάστρωμα. Έφθασα στη Νέα Υόρκη σε ρεκόρ μέρες τριάντα. Αυτό το καράβι στο ταξίδι της επιστροφής κάηκε. Εκεί με περίμενε ο αδελφός μου. Όταν φθάσαμε στην Νέα Υόρκη μας βάσταξαν καραντίνα μια εβδομάδα για να μας βγάλουν τις ψείρες. Ήθελαν να μας απολυμάνουν και ύστερα να μας αφήσουν να φύγουμε. Το απολυμαντήριο αυτό το λέγανε «καστιγκάρι» και ήταν στο Έλλις Άιλαντ... Εκεί στη Νέα Υόρκη κοιμούμεθα

Dilivighis Georges Doncas Gabriel Doukas Stylianos Ectoros S.Nicolaon Eftathion Dimitrios Enthyrnion Apostolos Evangelidis Evripidis Evangelu Andreas Fanaras Demetrius Fanaras Elias Fanaras Mihail Fanaras Panayioti Frangulis Panayotios Gala Anastassia Gala Maria Galas Ioannis Galas Xenofon Galerakis Iohannis Gallas Joannis Gallas Xenofon Gavriel Dimitrios Georgandas Malakos Georganta Stavroula Georgantas S.Georgios Georgios Ignatios Georgiou Christos Gianneaeis Georgios Giannikaros Stylianos Giovanelis Feroniki GiovanelisTheophilos Gondelis Thrassivoulas Gorgando(a)s Eleftherios Goudeli Eleni Goudeli Panayiotis Grigora Ignantios Grigorion John (Stylianos Grigoriou) Hadjihriston Auraam Handaka Olga Handaka Paraskevas Handakas Nicolaos Hantakas Ahillevs Haralambos Pandelis Harelis Nicolaos Harjioglou Paraskevas Hatzoglou Gregorio Hissimelis Efstatios Hliaras Chitsofas Horalambinos Panteli Joakim Fatima Kalfas Micael Kamali Anastassia Kamali Possoula Kamalis Efstratios Kamani Fossula Kamani Stratis Kamidaker Ralluda Kefalas Pavlos Kefalas Pericles Kiriocon Constantinos Klidarsa Vassilios Kontos Athanassios Kyriaeu Georgios Kytilianos Gerogios Lafioniatou Angeliki Lafioniatou Maria Lambelis Anastassia Lambelis Egnatios Lambros Stratis Lambrou Nicos Lazelis Ignautia Lazos Evaigelos Liavakis Andre

Calony Meteline Kerami Caloni Kalous Meteline Kaloni Calloni Caloni Coloni Calloni Kaloni Caloni Kerami Kerami Callani Kalloni Calloni Kaloni Caloni Callon Callani Kallones Caloni Callon Kalloni Kaloni Kalloni Calloni Calloni Calloni Meteline Kaloni Kaloni Cerami

25 22 27 18 28 20 39 20 18 43 18 18 18 33 58 25 22 19 40 25 19 25 24 18 18 35 38 19 21 47 44 20 15 16 18

22/10/1906 04/05/1907 22/02/1920 27/03/1909 03/08/1912 04/05/1907 29/10/1919 10/05/1907 27/04/1914 21/12/1907 11/12/1906 03/08/1907 17/03/1909 25/12/1913 25/12/1913 23/06/1907 16/10/1908 27/07/1912 07/03/1916 18/12/1910 25/03/1909 23/06/1907 02/08/1922 27/03/1909 03/09/1907 01/10/1907 21/03/1916 06/04/1912 07/07/1922 07/07/1922 17/01/1914 04/05/1907 13/02/1917 13/02/1917 16/08/1911

La Gascogne S Konigin Luise S Megali Hellas S Cedric S Pannonia M Konigin Luise S Megali Hellas M Sofia Hohenberg S Martha Washington S Alice M Gerty S Francesca S Martha Washington S Laura S Laura M Gerty S Oceania S Patris S Vasilefs Constantinos M Themistocles S Atlanta S Gerty S Constatinople S Cedric S Laura S Massilia M Patris M Atlanta S Acropolis S Acropolis W Belvedere M Konigin Luise S Patris S Patris S Argentina S

Meteline 25 04/05/1907 Konigin Luise Caloni 18 08/07/1912 Macedonia Dafia 22 01/09/1923 Byron Calloni 23 03/09/1907 Laura Caloni 35 14/01/1907 Sofia Hohenberg Kalloni 47 02/08/1922 Constatinople Calloni 26 01/05/1913 Martha Washington Calloni 20 26/09/1915 Ioannina Kerami 35 01/10/1907 Massilia Calloni 20 14/09/1910 Prinzess Irene Dafia 36 07/03/1916 Vasilefs Constantinos Kerami 22 11/06/1911 Martha Washington Meteline 22 04/05/1907 Konigin Luise Papiana 18 11/06/1911 Martha Washington Caloni 17 27/03/1909 Cedric Kaloni 9m 07/03/1916 Vasilefs Constantinos Kaloni 35 07/03/1916 Vasilefs Constantinos Kaloni 8 07/03/1916 Vasilefs Constantinos Papiana 27 11/06/1911 Martha Washington Papiana 5 11/06/1911 Martha Washington Caloni 17 16/01/1917 Dante Alighieri Caloni 20 18/12/1910 Themistocles Caloni 19 08/07/1912 Macedonia Calloni 36 27/06/1907 Madona Kalloni 26 28/02/1921 The King Alexander Callani 21 23/06/1907 Gerty Papiana 18 11/06/1911 Martha Washington Caloni 20 25/03/1909 Atlanta Kallones 24 02/08/1922 Constatinople Kallones 65 02/08/1922 Constatinople Kaloni 38 28/08/1912 Carpathia Kaloni 38 28/08/1912 Carpathia Calloni 40 05/12/1911 Martha Washington Caloni 14 28/08/1912 Argentina Calloni 29 06/04/1912 Atlanta Calloni 22 27/11/1911 Argentina Kerami 19 01/05/1913 Martha Washington

S S M S M M S S M S M S S S S S M S M S S S S M S S S S S M S M M S S S S

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

21

Loamnn Thesjosio (Ioannin Theodosio) Lojiotaton Ignatios Lucas Stavros Lucos Efstatios Malakis Khristos Manaskas Aggelis Manolakis Dimitrios Manolakis Nicolaos Mantatis Ioannis Margianos Georgios Marianou Olga Marino Theofresto Marinou Amersaida Mariolas Stavros Melonas Panagotis Menemenas Panagiotis Mermega Ignansio Michail Stylianos Miclalaras Jean Miconiatis Ignatios Mihailaras Dimitrios Milonas Thomas Mirmigkelis Ignatios Moyssi Angela Moyssis Constantinos Moyssis Evstratios Moyssis Maria Mylonas Mihail Nicolaou Kleopatra Nicolaris Dimitrios Ouilafidis Efstratis Palacologos Constantin Panayoton Leandro Panayoton Michael Panayoton Nicolas Papadopoulos Panag.

Parash Aptoullach Parashon Michel Passara Chariklia Passara Sophia Passaras Georgios Patackelis Stavros Pavlon Jean Pericleous Timoleon Petrianos Georgios Petrianos Ignatis Petrianos Stavros Petsouli Marianthi Pititis Evangelia Pititis Marianthi Pititis(Psitis) Mich Pitsouli Maria Platis Panaghiotis Politis Antonios Politis Georgios Procapian Dimitrios Psaradeli Despina Psaradelis Antonios Psiras Ioakim Ralli Amerso Ralli Anastasia Ralli Ralouda Rallis Cominos Rallis Ignatios Rallis Tgmatios Sapnas Theodossios Sapnaveli Anna Sapnaveli Marianthi Sapuadelis Achileus Scoundas Costas Sefit Monarem Semeon Nicolaos

22

Caloni Coloni Calloni Calloni Dafia Calloni Calloni Caloni Calloni Caloni Caloni Cerami Kerami Metelini Calani Calloni Caloni Calloni Calloni Calloni Koloni Kaloni Calloni Kalioni Kalloni Kalioni Kalioni Calloni Kalloni Kaloni Calloni Calloni Meteline Meteline Meteline Kaloni Calloni Meteline Calloni Calloni Calloni Caloni Meteline Calloni Kaloni Caloni Kaloni Kalloni Meteline Meteline Meteline Kalloni Kaloni Caloni Calloni Calloni Calloni Calloni Calloni Calloni Calloni Kaloni Caloni Calloni Calioni Caloni Caloum Caloum Callani Caloni Calloni Kaloni

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

32 20 25 30 16 32 36 26 30 26 25 20 34 17 16 20 29 30 26 17 38 28 40 40 14 15 12 33 20 19 32 20 17 3 28 20 26 17 32 7 30 18 25 20 18 20 27 25 3 35 44 13 50 19 29 36 22 18 38 32 14 20 27 18 18 25 6 28 19 26 20 40

27/03/1909 20/05/1912 03/05/1907 10/05/1907 29/03/1916 05/12/1911 25/12/1913 25/12/1913 25/02/1909 18/10/1907 28/08/1912 11/06/1911 29/05/1916 15/11/1907 29/09/1907 04/03/1912 27/03/1909 23/08/1915 27/06/1907 10/05/1907 21/03/1916 03/08/1907 08/07/1912 02/10/1922 02/10/1922 02/10/1922 02/10/1922 01/05/1914 02/10/1922 23/06/1907 25/02/1909 25/02/1909 04/05/1907 04/05/1907 04/05/1907 25/05/1906 25/02/1909 04/05/1907 17/10/1914 17/10/1914 17/10/1914 08/07/1912 04/05/1907 11/12/1906 23/06/1907 18/12/1910 01/11/1923 06/08/1916 04/05/1907 04/05/1907 04/05/1907 02/10/1922 21/03/1916 24/10/1911 23/08/1915 25/02/1909 07/07/1922 23/06/1907 03/08/1907 08/09/1912 08/09/1912 02/07/1921 21/11/1906 16/08/1911 11/06/1911 24/03/1907 28/08/1912 28/08/1912 23/06/1907 28/08/1912 03/05/1907 29/05/1916

Cedric Martha Washington Giulia Sofia Hohenberg Ioannina Martha Washington Athinai Athinai Laura Laura Carpathia Martha Washington Ioannina Moraitis Francesca Argentina Cedric Themistocles Madona Sofia Hohenberg Patris Francesca Macedonia Constatinople Constatinople Constatinople Constatinople Ioannina Constatinople Gerty Laura Laura Konigin Luise Konigin Luise Konigin Luise La Provence Laura Konigin Luise Themistocles Themistocles Themistocles Macedonia Konigin Luise Gerty Gerty Themistocles Byron Vasilefs Constantinos Konigin Luise Konigin Luise Konigin Luise Constatinople Patris Martha Washington Themistocles Laura Acropolis Gerty Francesca Patris Patris The King Alexander Sofia Hohenberg Argentina Martha Washington Hohenberg Carpathia Carpathia Gerty Carpathia Giulia Ioannina

Μ S M M S M S S S S S S M S S S M S S S M M M M S S S M S S S S S S M S M S M S M S S S S S S S S M M S M S S S M S M M S S M S S M S M S S S M

πολλοί μαζί σ΄ ένα δωμάτιο , γιατί τα δωμάτια ήταν ακριβά. Εμείς κοιμούμασταν έξι στο δωμάτιο και από πάνω μας περνούσε ο εναέριος σιδηρόδρομος. Στη Νέα Υόρκη δούλευα τέσσερα πατώματα κάτω από τη γη. Έπλενα όλη μέρα πιάτα…»6 Πολλοί έμειναν εργάτες σε όλη τους τη ζωή. Κάποιοι άλλοι έγιναν μικροέμποροι (έστησαν καροτσάκια πουλώντας φρούτα, λαχανικά και λουλούδια), κάποιοι ξενοδοχοϋπάλληλοι, αλλά και ιδιοκτήτες ανθοπωλείων, ζαχαροπλαστείων και εστιατορίων. Οι περισσότεροι από αυτούς τους τελευταίους έμειναν μόνιμα στη μακρινή αυτή ήπειρο, νοσταλγοί της μακρινής πατρίδας τους, ελπίζοντας ότι κάποια μέρα, πριν ¨κλείσουν τα μάτια τους¨, θα την επισκεφτούν ξανά. Κάποιοι περισσότερο τυχεροί το κατόρθωσαν, κάποιοι άλλοι πάλι δεν επέστρεψαν ποτέ! Βέβαια μερικοί κατάφεραν να «πλουτίσουν» και μετά από λίγο καιρό πήραν κοντά τους και την

Sevastos Nicolaos Kaloni Sfika Christofos Mityline Sfika Chryssoula Mityline Sfika Sofia Mityline Sfikas Char.

Meteline Simidjis Miltiadis Calloni Sirelis Nicolaos Calony Skalohoritis Andonis Kalloni Skountas Dimitrios Kaloni Songioltzis Themistocles Calloni SouIlzis Ignandios Caloni Soumas Mersini Kaloni Soumas Vassilios Kaloni Stylianos Antonian Caloni Stylianos Panagiotis Kaloni Symrneos Johannig Calloni Taboris Efstratios Kaloni Theofinon/Cheofinon Giorgio Caloni Therapontas Tzylianos Calloni Thoma Georgio Kalloni Thomas Stavros Ceramion Tragou Ignatios Caloni Trapounzali Fotios Kaloni Tsakyrellis George Calloni Tsandarliotis Antonios Kerami Tsaradelis Ioannis Calloni V.Jean Januaki Calloni Valtas Emmanuel Callan Valtas Stavros Caloni Vatussian Stavros Calloni Vazanon Vassilios Callan Veros Armodios Metelini Veros Demetrios Kaloni Veros Henofon Kalloni Veros Jean Calloni Verou Raliouda Metelini Verrou Hrissoula Kaloni Vevou Mersini Calloni Vomvelis Eleftherios Caloni Vougioukas Tuannis Caloni Yovanakis Nicola Meteline Zoannsu Gregoris Caloni

42 8 9 38 35 40 26 39 25

22/04/1920 26/02/1913 26/02/1913 26/02/1913 04/05/1907 15/04/1916 22/10/1906 09/05/1913 29/05/1916 16y 6m 23/08/1915 19 28/08/1912 35 23/08/1920 6 23/08/1920 23 21/09/1910 18 29/09/1907 16 23/08/1915 22 29/05/1916 16 17 22 18 30 28 18 17 32 19 30 25 20 21 41 36 43 38 32 17 18 20 18 27 22

27/03/1909 01/05/1914 24/04/1911 03/09/1907 18/12/1910 03/08/1912 11/11/1909 25/12/1913 23/06/1907 14/09/1910 25/02/1909 16/05/1915 11/06/1911 25/02/1909 07/05/1922 04/03/1907 28/02/1921 24/12/1909 07/05/1922 23/08/1920 07/07/1922 09/03/1907 17/03/1909 04/05/1907 21/11/1906

Megali Hellas Oceania Oceania Oceania Konigin Luise Themistocles La Gascogne Laura Ioannina Themistocles Carpathia Themistocles Themistocles Florides Francesca Themistocles Ioannina

M S S M M M S M S S S M S S S S S

οικογένειά τους από την Ελλάδα. Άλλοι έκαναν εκεί οικογένεια επιδιώκοντας τις περισσότερες φορές σύντροφο από την πατρίδα. Πολλοί έκαναν και ταξίδια πίσω στην πατρίδα αναζητώντας Ελληνίδα σύντροφο ή διάλεγαν «νύφη» από φωτογραφίες7.

Cedric Ioannina Patris Laura Themistocles Pannonia Prinzess Irene Laura Gerty Prinzess Irene Laura Patris Martha Washington Laura Themistocles Friedrich der Grosse The King Alexander Prinzess Irene Themistocles Themistocles Acropolis Giulia Martha Washington Konigin Luise Sofia Hohenberg

S S S S S M S S M S S S S S M M M M M S S S S M S

7. Η φτώχεια και η εξαθλίωση ανάγκασε πολλές οικογένειες να στείλουν τα κορίτσια τους στην Αμερική να παντρευτούν με προξενιό. Ξεκινούσαν ένα αβέβαιο ταξίδι, για να συναντήσουν άνδρες που είχαν δει μόνο σε φωτογραφίες, με την ελπίδα να μπορέσουν να βοηθήσουν και άλλα μέλη της οικογένειας τους να αποκτήσουν την πολυπόθητη είσοδο στην Νέα Ήπειρο ή να στείλουν κάποια οικονομική βοήθεια. Όταν έφταναν φορούσαν ένα καρτελάκι με το νούμερό τους και με τη φωτογραφία των μελλοντικών συζύγων στο χέρι, τους αναζητούσαν στο λιμάνι όπου αυτοί περίμεναν. Οι βαποριές-βαποριές με νύφες σταμάτησαν το 1922 με περιοριστικό νόμο.

* Μ=ΕΓΓΑΜΟΣ , S=ΑΓΑΜΟΣ, W=ΧΗΡΟΣ

Τα παραπάνω στοιχεία με τα ονόματα των Καλλονιατών μεταναστών είναι καταγεγραμμένα, όπως ακριβώς δίνονται από το αρχείο του Ellis Island. Επειδή όμως καταγράφηκαν από τις χειρόγραφες και πολλές φορές κακογραμμένες λίστες των πλοίων, έχουν αρκετά λάθη. Πρέπει να τονιστεί πως πολλοί μετανάστες κατά την απογραφή άλλαζαν το όνομά τους. Συνήθως, αν ο υπάλληλος που διενεργούσε τον έλεγχο δε μπορούσε να προφέρει το όνομά, το άλλαζε κατά προσέγγιση σε πιο σύντομο και απλό κυρίως αν ο νεοφερμένος δεν ήξερε γραφή και ανάγνωση Αγγλικών, κάτι που ήταν σχεδόν δεδομένο. Τέλος σημειώνεται ότι στον παραπάνω κατάλογο αναφέρονται μόνο τα ονόματα επιβατών που είχαν δηλώσει ως τόπο καταγωγής την Καλλονή ή βεβαιώθηκε αυτό με κάποιο άλλο έγγραφο. Δεν καταγράφηκαν όσοι είχαν δηλώσει τη Μυτιλήνη ή κάποιον άλλο τόπο καταγωγής.

Σήμερα στην Αμερική ζουν 1.153.295 άτομα ελληνικής καταγωγής, με βάση τα στοιχεία της δημοσκόπησης του 2000. Παιδιά δεύτερης, τρίτης ή και τέταρτης γενιάς συνεχίζουν να ζουν στη γη που διάλεξαν γι΄ αυτούς πριν αρκετές δεκαετίες οι παππούδες τους.

6. Περιγραφή από το βιβλίο του Τουλουμάκου «Ελλάδα έξω από τα σύνορα», σ. 17

ΠΗΓΕΣ 1. Ηλιού Μαρία, Το ταξίδι - Το Ελληνικό όνειρο στην Αμερική 1890-1980, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, 2008 2. Μαρκέτος Μπάμπης, Οι Ελληνοαμερικανοί- Ιστορία της ελληνικής ομογένειας των Η.Π.Α., εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2006 3. www.ellisisland.org 4. Παπαδόπουλος Γιάννης, Η μετανάστευση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Αμερική (19ος αιώνας -1923) οι ελληνικές κοινότητες της Αμερικής και η αλυτρωτική πολιτική της Ελλάδας, διδ. Διατριβή, Πάντειο Παν/μιο, 2008 5. Τουλουμάκου Ιωάννη, Η Ελλάδα έξω από τα σύνορα, εκδ. Μαλλιάρη-Παιδεία, 1996 6. www.ellinikoarxeio.com 7. Η Λέσβος το 1912, επιμέλεια Αντ. Βογιατζής, εισαγωγή Μαρκεζίνη, εκδ. Αιολίδα, Μυτιλήνη, 2011 (β΄εκδ.)

* λόγω της χρονοβόρας αναζήτησης των ονομάτων στις καταστάσεις των πλοίων, η έρευνα συνεχίζεται.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

23

όσα ακούει η πλατεία γράφει ο Σταύρος Βαλτάς

Καλό χειμώνα Βρισκόμαστε στις αρχές του φθινοπώρου ωστόσο ο απόηχος του καλοκαιριού είναι έντονος. Άλλο ένα καλοκαίρι πέρασε, τα ίχνη του χάνονται στις πρώτες φθινοπωρινές σταγόνες. Αν μείνει κάτι, σαν δροσερές νότες απ’ τον γενέθλιο τόπο, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του Συλλόγου μας! Αξέχαστη η Μουσικοθεατρική βραδιά στο Λουτρό, το τρικούβερτο γλέντι της αντάμωσης στα Χάνια! Δυνατές φωτογραφίες στη θύμηση, αποκούμπι για τον χειμώνα που έρχεται…

Καλό χειμώνα

...θέλουν την Ελλάδα πόρνη να τους ανο ίγει τα σκέλια στην ποδιά της Ακρόπολης να προμηθεύει μισοτιμής το ρίγος της αμα ρτίας στις μαραγκιασμένες από τον που ριτανισμό ψυχές τους. Μας θέλουν γκαρσόνια ταβερνιάρηδες μαστροπούς βαρκάρηδες επιβήτορ ες καμπαρετζήδες μπουζουξήδες χασισέμ πορους αχ αμάν αμάν και συρτάκι αμέ και Ζορμπά δη γκρηκ κι’ αυτοί ν’ αρμέγου ν τον τόπο...

Χαμένη Άνοιξη (Στρατής Τσίρκας, 1976)

Ένα μικρό διάλειμμα ευθυμίας στις μέρες που ζούμε…

ΣΚΥΛΟΠΑΡΕΑΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ ΑΝΑΒΑΣΙΣ

Οι παλιές χρυσές εποχές, που έδεναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα ή τα λουκάνικα με τα σκυλιά, αυτό δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί, πέρασαν και πάνε. Στις μέρες που ζούμε της κρίσης και του ζόφου, χάθηκαν τα λουκάνικα ακόμα και από τα λεξικά. Η πείνα έριξε το πέπλο της πάνω σε ανθρώπους και σκυλιά. Οι μεν άνθρωποι σκλαβώθηκαν σε τραπεζίτες και τοκογλύφους, τα δε σκυλιά ελευθερώθηκαν, έφτιαξαν αγέλες και γυρίζουν στις γειτονιές και στις πλατείες, δημιουργώντας ένα μοναδικό οικοσύστημα, το λεγόμενο σκυλοσύστημα Καλλονής! Μοναδικό και ανεπανάληπτο ήλθε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των επιστημόνων, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και όλου του κόσμου. Τόσο περίφημο, όσο και η σαρδέλα Καλλονής! Τόσο διάσημο, όσο και η ομάδα της Καλλονής! Όλη τη μέρα οι αγέλες των σκύλων τριγυρίζουν ελεύθερες και βοηθούν σημαντικά στο καθάρισμα (γλείψιμο) των κάδων αποκομιδής των σκουπιδιών, απ’ ό,τι φαγώσιμο και οργανικό υπάρχει. Έτσι όταν έλθει επιτέλους η αλησμόνητη ημέρα της αποκομιδής των σκουπιδιών, (οι μέρες αυτές ως γνωστόν έχουν κηρυχτεί αργίες όχι μόνο στη Καλλονή αλλά και σε ολόκληρη σχεδόν τη Λεσβιακή ύπαιθρο), δεν βρίσκουν κανένα οργανικό υπόλειμμα να μαζέψουν. Έτσι πρώτον μειώνονται αισθητά τα

24

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

έξοδα αποκομιδής (πετρέλαιο, υπάλληλοι, χωματερές) και δεύτερον γίνεται ταυτόχρονα η ανακύκλωση των σκουπιδιών, με την καλύτερη δυνατή διαλογή. Μεγάλο κέρδος για τον πολυάσχολο, αλλά και τόσο ευέλικτο δήμο Λέσβου!!! Ενώ αυτά συνέβαιναν την ημέρα, το βράδυ περίμενε τους Καλλονιάτες κάτι το μοναδικό… Η συμφωνική της σκυλοπαρέας!!! Συναυλία πολυφωνική με όλων των ειδών τα γρυλίσματα, με όλων των ειδών τα γαβγίσματα, για να είναι ο ύπνος των Καλλονιατών ελαφρύς και από πάσης σατανικής φαντασίας απαλλαγμένος!!! Τι ομορφιά ! τι μαγεία μοναδική, με ένα σκυλοσύστημα αρωγό και συμπαραστάτη στις δύσκολες τούτες μέρες ! Τα ωραία πράγματα δεν κρατάνε για πολύ, δυστυχώς η ζωή τους είναι εφήμερη. Η σκυλοπαρέα και το σκυλοσύστημά της μπήκε στο μάτι της πρωτεύουσας, στο μάτι της Μυτιλήνης, που έσπευσε αμέσως να το οικειοποιηθεί! Ό,τι έκανε πάντα, όπως με το Δήμο, παλαιότερα με το αεροδρόμιο, πρόσφατα με το λιμάνι του Σιγρίου, το γήπεδο, την ΑΕΛΚ, τις δημόσιες υπηρεσίες κλπ Ό,τι καλό και ωραίο υπάρχει στη Λεσβιακή ύπαιθρο, πρέπει

Καλό χειμώνα

Κοτζάμ Μυτιλήνη να μην έχει σύνδεσμο φιλάθλων της Α.Ε.Λ. ΚΑΛΛΟΝΗΣ;! Δηλαδή και εδώ ισχύει…Στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλάμε για σχοινί;!!! (φευ)

Καλό χειμώνα

Το όνομα της ομάδας είναι ΚΑΛΛΟΝΗ για όλες τις αθλητικές εφημερίδες και ιστοσελίδες. Για τους Μυτιληνιούς ΑΕΛΚ, για τον εκφωνητή του αγώνα με τα Γιάννενα, ενός ραδιοφωνικού σταθμού των Αθηνών, ομάδα της Μυτιλήνης, νησιωτική ομάδα, Μυτιλήνη (σκέτο), Αιολικός …!!! Το όνομα θυμίζει τίποτα; Πχ. Σκόπια; ! Λέμε τώρα!

Καλό χειμώνα να μεταφερθεί στη Ρώμη, συγγνώμη στη Μυτιλήνη! Αυτό κρατάει από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, χωρίς κανένα χρονικό διάλειμμα! Το θράσος όμως της πρωτεύουσας ξεπερνά κάθε προηγούμενο, μαζί με την σκυλοπαρέα απαιτεί τον πρωτοπόρο, καλύτερα λειτουργούντα και πιο οργανωμένο, βιολογικό Καλλονής! Φτάνει πια! Κάτι πρέπει να μείνει και στη Καλλονή! Ο κόσμος ξεσηκώνεται! Μεγάλες διαδηλώσεις λαμβάνουν χώρα στην πλατεία Καλλονής! Συνθήματα, όπως τα παρακάτω, δονούν την Καλλονή: Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΗ ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΙΣΜΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΕΣΒΟΥ ΤΑ ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΟΝΗ ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΚΑΛΛΟΝΗΣ Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΝΗΚΕΙ ΣΤΑ ΣΚΥΛΙΑ Μερικοί άρχισαν απεργία πείνας κάτω από το άγαλμα του Ελ. Βενιζέλου στην πλατεία και άλλοι κάτω από το άγαλμα του Παπαγιώργη στη Ζωοδόχο Πηγή! Λέτε να καταφέρουν κάτι;

Καλό χειμώνα

Το Λαογραφικό μουσείο του Λουτρού της Καλλονής άνοιξε! Επιτέλους, ο Σύλλογος Καλλονιατών κατάφερε και το άνοιξε! Ανοίξαμε για το κοινό το αξιόλογο Λαογραφικό μουσείο της Καλλονής στο Λουτρό, ύστερα από τη Μουσικοθεατρική βραδιά της 18ης Αυγούστου. Καθοριστική η συμβολή του αντιδημάρχου Δημήτρη Ζαφειρίου και του προέδρου της δημοτικής κοινότητας Θανάση Ελευθερίου. Καθημερινά ανοικτό... Η αρχή έγινε!!!

Μαζί και φέτος θα ξεχειμωνιάσουμε παρέα, με το περιοδικό μας, με την ιστοσελίδα μας www.takalloniatika.gr, την ομαδάρα μας την Καλλονή μας, και τις ποικίλες πολιτιστικές και όχι μόνο δραστηριότητες του Συλλόγου μας! Πράγματι θα περάσουμε... Καλό χειμώνα! Κυρία Μέρκελ, αν έγινε πάρτι στον Νότο, το αλκοόλ το έφεραν οι Γερμανοί και δεν το λέω εγώ κοτζάμ Σολάνα το λέει…!

ΥΓ.

1. ΚΟΥΙΖ: Λειτουργεί ο βιολογικός της Καλλονής; 2. Παιγνίδια παίχτηκαν πολλά φέτος το καλοκαίρι. Η έκπληξη

ήταν στο... Μετόχι!!!

3. Παιγνίδια και με το γήπεδο της ΚΑΛΛΟΝΗΣ. Εδώ όπως φαίνεται θα πάει μακριά η βαλίτσα!

4. Πόσο άκαιρο είναι ακόμα το σύνθημα: ΓΗΠΕΔΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΛΟΝΗ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΟΝΗ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ;!!!

5. Ακούστηκαν φέτος: ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΓΛΕΝΤΗΣΑΜΕ ΠΕΝΤΕ ΜΕΤΡΑ ΑΠ’ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ! ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΛΟΥΤΡΟ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΞΕΡΑΜΕ!

6. Πριν δέκα δεκαπέντε χρόνια το Τούρκος τουρίστας στη Λέσβο ήταν ανέκδοτο. Σήμερα; 7. Τούρκος τουρίστας Έλληνας…ΜΠΑΤIΡιστας!!!

8. Η έκπληξη στη γιορτή της αντάμωσης, που από ατυχία δεν πραγματοποιήθηκε, ήταν το κεσκέκ ή κισκέκ ή κισκέτς. Δεν έχει σημασία πώς θα το προφέρεις γιατί η λαχτάρα σου να το γευτείς παραμένει έντονη. Του χρόνου με το καλό θα πρέπει να ξορκίσουμε και τον δαίμονα του... μαγειρείου!!!

9. …. κάτι απ’ την σοφία της Ανατολής! Η ζωή μοιάζει με νερό μέσα σε ραγισμένο ποτήρι Και να το πιεις και να μην το πιεις, θα τελειώσει… Γι αυτό κοίτα να απολαμβάνεις την ζωή, Γιατί και να την ζήσεις και να μην την ζήσεις, αυτή θα τελειώσει… (Νεϊζέν Τεβφίκ) 10. Επί του πιεστηρίου: Στη Λέσβο, δημιουργούνται 4 δήμοι: Δήμος Μυτιλήνης με έδρα τη Μυτιλήνη Δήμος Ολύμπου με έδρα το Πλωμάρι Δήμος Ταξιαρχών με έδρα την Αγία Παρασκευή Δήμος Ερεσού Καλλονής με έδρα την Καλλονή Δεν κολλάμε στα ονόματα μακάρι να γίνει να σταματήσει η ταλαιπωρία του κόσμου Καλό χειμώνα Καλλονιάτες όπου κι’ αν βρίσκεστε!!!

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

25

ειδήσεις | σχόλια | διάφορα | σκόρπια & ανέλεγκτα Μέσα από τις σελίδες του Κυβερνοχώρου ...και όχι μόνο > Επιμέλεια: Αντιγόνη Μώρου και Σταύρος Ξ. Βαλτάς

Κατέκτησε τα Βαλκάνια η Κεραμιδά Χρυσό στα 200μ., ασημένιο στα 100μ. Το χρυσό κορίτσι της Λέσβου, διέπρεψε και στους Βαλκανικούς Αγώνες. Η μία μετά την άλλη έρχονται οι διακρίσεις για την Καλλονιάτισσα Γρηγορία Κεραμιδά, που δεν σταματά να συλλέγει μετάλλια από τους αγώνες στίβου στους οποίους παίρνει μέρος, αποδεικνύοντας ότι είναι μία από τις σημαντικότερες Ελληνίδες αθλήτριες της γενιάς της. Μετά το χρυσό μετάλλιο που κατέκτησε κατά τη διάρκεια του Πανελλήνιου Πρωταθλήματος Στίβου Ανδρών - Γυναικών στο ΟΑΚΑ στα 200 μέτρα, το οποίο την έστειλε στους Βαλκανικούς Αγώνες στη Βουλγαρία, ήρθε να προστεθεί το ασημένιο που κέρδισε στα 100 μέτρα στην παραπάνω διοργάνωση. Η πρώην αθλήτρια του Αρισβαίου, τερμάτισε με χρόνο 11.73, βελτιώνοντας έτσι και το προσωπικό της ρεκόρ (11.78). Μία ημέρα αργότερα, την Κυριακή 28 Ιουλίου ήρθε και το χρυσό μετάλλιο στα 200 μέτρα. Με χρόνο 23.68, η Κεραμιδά άφησε πίσω τις υπόλοιπες αθλήτριες και ανέβηκε στην κορυφή του βάθρου. Δυστυχώς η επίδοσή της αυτή δεν θα την στείλει στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Μόσχας, αφού το χαμηλότερο όριο της διοργάνωσης είναι 23.30, ενώ η αθλήτρια, που αγωνίζεται πλέον για τον Τρίτωνα Θεσσαλονίκης, έχει καλύτερο φετινό χρόνο 23.30.

Εκδήλωση του Παραρτήματος του Πανεπιστημίου του Άγκντερ Νορβηγίας, στο Μετόχι (31/07/13) «Χάρη στη φιλοξενία του ηγουμένου της Μονής Λειμώνος, π. Νικοδήμου και τη συμπαράσταση των κατοίκων της περιοχής, το Πανεπιστήμιό μας έχει τη δυνατότητα να οργανώνει μαθήματα και σεμινάρια σ’ αυτόν τον πανέμορφο και ιστορικό τόπο», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι διοργανωτές. Ειδικότερα, φοιτητές και καθηγητές, κυρίως από τη Νορβηγία, έρχονται κάθε χρόνο στο Μετόχι των Αγίων Αναργύρων, για να πάρουν μέρος σε μαθήματα φιλοσοφίας, ηθικής, ιστορίας και θρησκειολογίας. Πολλοί από αυτούς εντυπωσιάζονται από την ιστορία και την ομορφιά του νησιού μας και επιστρέφουν για να το επισκεφθούν μαζί με τις οικογένειές τους.

Σημαντική η δουλειά του Πανεπιστημίου τού Άγκντερ της Νορβηγίας, στο Μετόχι Αγίων Αναργύρων της Καλλονής Στην εκδήλωση παρέστη ο Δήμαρχος Λέσβου, Δημήτρης Βουνάτσος στον χαιρετισμό του, καλωσόρισε τους Νορβηγούς φοιτητές και καθηγητές και τόνισε τη μεγάλη σημασία και τα πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν από τη συνεργασία του Πανεπιστημίου του Άγκντερ, με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης και στο πλαίσιο της σύσφιξης επίσημων δεσμών του Πανεπιστημίου του Άγκντερ με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, οι εκπρόσωποι των δυο Πανεπιστημίων συνυπέγραψαν γενική συμφωνία διαπανεπιστημιακής συνεργασίας, καθώς επίσης και συμφωνία συνεργασίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Έρασμος», με στόχο την ανάπτυξη κοινών ερευνητικών προγραμμάτων και την ανταλλαγή φοιτητών. Οι Νορβηγοί ευχαρίστησαν το Δήμαρχο για την παρουσία του και

26

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

όλοι μαζί παρακολούθησαν τη μουσική εκδήλωση με ορχήστρα και χορωδία, ενώ στο δείπνο που ακολούθησε προσφέρθηκαν τοπικά παραδοσιακά φαγητά.

3η Γιορτή Εθελοντισμού και Κοινωνικής Προσφοράς Εθελοντικές ομάδες και φορείς, 22 στον αριθμό, συμμετείχαν στην 3η Γιορτή Εθελοντισμού και Κοινωνικής Προσφοράς, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου στη Σκάλα Καλλονής. Κατά τη διάρκειά της, η ΑΜΚΕ «Ηλιακτίδα» συγκέντρωσε, στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικές Δομές Αντιμετώπισης της φτώχειας στο Δήμο Λέσβου - «Ακτίνες Ζωής», σχολικά είδη για τα παιδιά οικογενειών που έχουν ανάγκη.

και Δωρητών Οργάνων Σώματος Μυτιλήνης, ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών και Προληπτικής Ιατρικής Ευεργέτουλα, ο Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων Καλλονής «Η Ευποιία», ο Σύλλογος Μέριμνας Απροστάτευτων Ζώων «Η Κιβωτός», το Σωματείο Εθελοντών Πυροσβεστών Νήσου Λέσβου.

Ο Αρισβαίος Α.Ο. Την Παρασκευή 4/10/13, η αποστολή του Α.Ο. Αρισβαίου θα είναι κατευθυνόμενη προς την Χιο για τους 26ους Αιγαιοπελαγίτικους αγώνες στίβου.

Σκοπός της Γιορτής είναι να ευαισθητοποιηθούν και να ενεργοποιηθούν οι πολίτες, να ενισχυθεί στη συνείδησή τους η έννοια της Κοινωνικής Προσφοράς, όπως επίσης να ενημερωθούν σχετικά με την ύπαρξη και το έργο των εθελοντικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στο νησί και όχι μόνο. Αναλυτικότερα, στις 11 το πρωί της Κυριακής έγινε καθαρισμός του υδροβιότοπου και της παραλίας της Σκάλας Καλλονής και στις 6 το απόγευμα έγινε παρουσίαση των δράσεων των εθελοντικών ομάδων. Μία ώρα αργότερα, προβλήθηκε βίντεο και διαβάστηκαν κείμενα από το Σύλλογο Μέριμνας Απροστάτευτων Ζώων «Η Κιβωτός», σχετικά με τα δικαιώματα των ζώων και τις υποχρεώσεις των πολιτών, ιδιοκτητών ζώων και μη, απέναντι σ’ αυτά. Στις 7:30 ακολούθησαν ομιλίες από ειδικούς προσκεκλημένους και πιο συγκεκριμένα από την πρόεδρο του Συλλόγου «Φίλοι Προστασίας Περιβάλλοντος ΕΛΙΞ Χίου», Γιούλα Αργυρούδη, την εκπρόσωπο του εθελοντικού οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» Μαριλένα Βατού, τον πρόεδρο του ελληνικού παραρτήματος της διεθνούς οργάνωσης «Γιατροί του Κόσμου», Νικήτα Κανάκη, τον εκπρόσωπο του Σωματείου Εθελοντών Πυροσβεστών Νήσου Λέσβου Χαράλαμπο Πετρέλλη, τη βιοπαθολόγο και διευθύντρια του Σταθμού Αιμοδοσίας του Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης, Έφη Τσιρώνη, και τον εκπρόσωπο της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπή τής UNICEF, Γρηγόρη Φελλώνη. Ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση μεταξύ των μελών των εθελοντικών ομάδων και στις 9 το βράδυ μέλη της Ένωσης Μικρασιατών Καλλονής, του Πολιτιστικού Συλλόγου Παρακοίλων και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ιππείου «Άγιος Προκόπιος» χορέψαν παραδοσιακούς χορούς. Οι εθελοντικές ομάδες που συμμετείχαν είναι η «HELP - Βοήθεια για το Παιδί και τον Έφηβο», το παράρτημα της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης στη Λέσβο, το παράρτημα του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, η αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία «Ηλιακτίδα», το Κέντρο Πρόληψης και Συμβουλευτικής κατά των Εξαρτήσεων Ν. Λέσβου «Πνοή», το ΚΕΘΕΑ Μυτιλήνης, η Κίνηση «Συνύπαρξη και Επικοινωνία στο Αιγαίο», η Λέσχη Lions Μυτιλήνης, η Λέσχη Εθελοντικής Προσφοράς Γυναικών Λέσβου, η M.K.O. «Αγκαλιά», το Μικτό Κέντρο Διημέρευσης Ημερήσιας Φροντίδας για ΑμεΑ «Κυψέλη», η Ομάδα Εθελοντικής Δράσης Καλλονής, η Ομάδα Εθελοντών Ιππείου, η Ομάδα Εθελοντών Αιμοδοτών Παρακοίλων «Η Ρανίς», ο Παγγεραγωτικός Σύλλογος Γέρας, ο Ροταριανός Όμιλος Μυτιλήνης, η Εστία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Σίτισης Καλλονής «ΣιτίΖω», ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών

Εικόνες σαν κι αυτή θα δούμε στην Χίο. Η Προετοιμασία συνεχίζεται, στις 18:00 ξεκινάει σήμερα 27/9/13 η προπόνηση. Επίσης οι εγγραφές νέων αθλητών συνεχίζονται. Θεόφιλος Μυζίκας

Η Ευποιΐα και ο κόσμος της Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού το Δ.Σ. του Συλλόγου «Ευποιϊα» ασχολήθηκε με τη ψυχαγωγία των μελών του, με φιλανθρωπίες σε πάσχοντες συναδέλφους μας και συμμετοχή στην εθελοντική δράση για τον ευπρεπισμό του χωριού μας. Στις 2 Ιουνίου 2013, ημέρα Κυριακή, πραγματοποιήσαμε την ετήσια εκδρομή στην Άντισσα με εκκλησιασμό στην εκκλησία του Αγίου Ιωάννου, επίσκεψη και φαγητό στη μαγευτική Λιώτα και τέλος επίσκεψη στο ψηφιακό μουσείο Γ. Ιακωβίδη στα Χίδηρα. Γνωρίσαμε τα έργα του μεγάλου ζωγράφου με προβολή βίντεο και μέσω ψηφιακής τεχνολογίας. Τα μέλη που συμμετείχαν (σύνολο 46) έμειναν ευχαριστημένα, διασκέδασαν και πέρασαν μια υπέροχη μέρα. Στις 29 Ιουνίου ταξιδέψαμε στη γειτονική Χίο για ένα διήμερο. Την εκδρομή διοργάνωσε το πρακτορείο NATURA μαζί με τη βοήθεια της προέδρου του συλλόγου και των μελών του Δ.Σ. Η συμμετοχή ήταν ικανοποιητική (32 άτομα). Επισκεφθήκαμε όλη τη νότια Χίο, τη Μονή του Αγίου Μηνά, ιστορικό μοναστήρι (1822), τα ξακουστά Μαστιχοχώρια, όπου γνωρίσαμε τα μαστιχόδεντρα αλλά και τα μεσαιωνικά καστροχώρια. Ακόμη το βυζαντινό μοναστήρι της Νέας Μονής, μνημείο πολιτισμού υπό την προστασία

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

27

ειδήσεις | σχόλια | διάφορα | σκόρπια & ανέλεγκτα της UNESCO και στη συνέχεια τα πέτρινα χωριά Αυγώνυμα και Ανάβατο με προσκύνημα στην πολιούχο του νησιού Αγία Μαρκέλλα. Η ξενάγηση ολοκληρώθηκε με επίσκεψη στη μαγευτική τοποθεσία Δασκαλόπετρα, όπου ο Όμηρος, λένε, δίδασκε τους μαθητές του. Οι εντυπώσεις από το διήμερο έμειναν σε όλους αξέχαστες.

πρωτοβουλία του συγχωριανού μας ομογενή απ’ τη Γαλλία, κ. Απόστολου Μυζίκα, και της συζύγου του Έλλης, προσκυνηματική επίσκεψη στον Άγιο Ραφαήλ Θερμής. Στην εκδρομή συμμετείχαν 30 συγχωριανοί μας. Όλα τα έξοδα ήταν ευγενική προφορά του κ. Μυζίκα, που ο σύλλογος ευχαριστεί ιδιαιτέρως, εκείνον και τη σύζυγό του.

Στο επόμενο διάστημα το Δ. Σ. ασχολήθηκε με φιλανθρωπίες. Βοηθήσαμε με χρηματικά ποσά άπορες οικογένειες και άπορη νεαρή κυρία που είχε άμεση ανάγκη χειρουργικής επέμβασης στην Αθήνα. Επίσης, προσφέραμε τρόφιμα και είδη υγιεινής σε ανάλογες οικογένειες. Τέλος συμμετείχαμε στην ομάδα εθελοντικής δράσης Καλλονής για τον καθαρισμό και ευπρεπισμό του πάρκου απέναντι στο Δημοτικό σχολείο. Στις 17 Ιουλίου εορτάσαμε την Αγία Μαρίνα, προστάτιδα του συλλόγου μας, στο εκκλησάκι της στο λόφο της αρχαίας Αρίσβης, με αρτοκλασία και κέρασμα σε όλους τους προσκυνητές. Η τελευταία επίσκεψη του καλοκαιριού με μεγάλη συμμετοχή ήταν στην Αγιάσο στις 2 Αυγούστου, στην παράκληση της Παναγίας. Ευχόμαστε η Χάρη της να δίνει σε όλους υγεία. Με εκτίμηση, Η Πρόεδρος για το Δ. Σ., Ευαγγελία Αβαγιανού

Συνεχίζουμε επίσης τη φιλανθρωπική μας δράση με προσφορές αγάπης και αλληλεγγύης προς τους συνανθρώπους μας, που όμως θεωρούμε ότι δεν πρέπει να δημοσιοποιούνται.

Ενοριακός Σύλλογος Δαφίων Αγαπητό περιοδικό, Ο Ενοριακός Σύλλογος Δαφίων συνεχίζοντας τις εκδηλώσεις και δραστηριότητές του σας ενημερώνει σχετικά με το διάστημα του καλοκαιριού: Στις 2 Ιουνίου, Κυριακή της Σαμαρείτιδας, λειτουργήθηκε το εξωκκλήσι του συλλόγου μας, η Αγία Φωτεινή. Ακολούθησαν κεράσματα στους συγχωριανούς μας με άρτους και λουκουμάδες. Στις 15 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε ολοήμερη εκδρομή, στην οποία συμμετείχαν πολλές συγχωριανές αλλά και συντοπίτισσες απ’ τις γύρω περιοχές. Ακολουθήσαμε τη διαδρομή ΑσώματοςΑγ. Ανάργυροι-Μυλέλια-Πέραμα-Αύλωνας-Παπάδος (με επίσκεψη στο Μουσείο Βρανά)-Σκόπελος-Αγία Μαγδαληνή. Στις 7 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Δαφίων εορταστική εκδήλωση στην οποία ήταν προσκαλεσμένη η χορωδία του Ε.Θ.Ο.Κ. Τα μέλη της μας τραγούδησαν παλιά και νέα τραγούδια. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκε μονόπρακτο που εμπνεύστηκε και ερμήνευσε η κ. Ασπασία Ταταλιά μαζί με τον κ. Δημήτρη Καμίτσο. Η εκδήλωση έκλεισε με γεύμα (προσφορά του Δ, Σ.) γλέντι και χορό. Στις 27 έως 31 Αυγούστου διοργανώσαμε ταξίδι στα απέναντι παράλια της κεντρικής και νότιας Τουρκίας: Αϊβαλί–Μοσχονήσια (Ναός Ταξιάρχη)–Πέργαμος (αρχαιότητες, Ασκληπιείο)–Κιρκιντζέ–Αρχαία Έφεσος–Κουσάντασι–Βουρλά–Αλάτσατα–Φώκαια– Τσεσμέ–Σμύρνη–Κορδελιό–Μπουρνόβα–Αγία Φωτεινή. Ήταν μια πολύ όμορφη εκδρομή, που μας συγκίνησε ιδιαίτερα. Στις 31 Αυγούστου πραγματοποιήθηκε απ’ τον σύλλογό μας, με

28

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Σας ευχαριστούμε Η Πρόεδρος Χ# Μπελαντέρη Ευστρατία

Η Γραμματέας Μαργαρίτου Στέλλα

Επιτακτική αναγκαιότητα η διαίρεση του Δήμου Λέσβου Ο Σύλλογος Καλλονιατών Λέσβου, ύστερα από απόφαση του Διοικητικού του Συμβουλίου, και, αφού εξέτασε την μέχρι τώρα πορεία του ενός και μοναδικού Δήμου Λέσβου με την εις το ανατολικό άκρο του νησιού πρωτεύουσά του, καθώς και τα μέχρι στιγμής διαδραματιζόμενα για τη διαίρεση του Δήμου Λέσβου σε περισσότερους του ενός λειτουργικούς Δήμους, επισημαίνει την επιτακτική αναγκαιότητα της κατάθεσης και ψήφισης σχετικού άρθρου σε νομοσχέδιο από τον υπουργό Εσωτερικών κ. Ιωάννη Μιχελάκη. Ταυτόχρονα καλεί τον συντοπίτη υπουργό κ. Χαράλαμπο Αθανασίου καθώς και τους βουλευτές του Νομού κ.κ. Παύλο Βογιατζή, Γιάννη Ζερδελή και Νίκο Σηφουνάκη να εντείνουν τις οφειλόμενες νομοθετικές προσπάθειές τους για τον παραπάνω στόχο. Καλεί επίσης τον περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου κ. Αθανάσιο Γιακαλή, τον πρόεδρο της ρυθμιστικής Αρχής Λιμένων κ. Κώστα Μουτζούρη και τον νυν δήμαρχο Δημήτρη Βουνάτσο να συνδράμουν προς την κατεύθυνση αυτή. Οι επί μέρους απόψεις φορέων που μέχρι σήμερα διατυπώθηκαν πρέπει και μπορούν να χρησιμεύσουν στη δημιουργία περισσότερων του ενός δήμων, ώστε να επανεύρει το νησί την ηρεμία του και την κοινωνική, οικονομική και διοικητική δραστηριότητά του. Ενδεχόμενη συνέχιση της σημερινής κατάστασης θα είναι γεωμετρικά καταστροφική στις επόμενες τετραετίες για ολόκληρη τη Λέσβο εις βάρος ακόμη και των παραγόντων που σήμερα λόγω ίδιων βραχυπρόθεσμων συμφερόντων εθελοτυφλούν ως προς τη διατήρηση του αποκαλουμένου από όλους τους κατοίκους “δήμου τέρατος”. Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Σταύρος Βαλτάς

Η Γραμματέας Αντιγόνη Μώρου

[βιομηχανία] > του Στρατή Μουφλουζέλλη

ΤΩΡΑ ΤΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΥΜΕ;

Φαντάζει απίστευτο ΜΗΧΑΝΗ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ MADE IN LESVOS Η θρυλική πετρελαιομηχανή “ΣΟΦΙΑΣ” 5HP που κατασκευαζόταν εξ ολοκλήρου στη Λέσβο στο εργοστάσιο του Ι. ΑΘ. ΚΟΤΖΑΠΕΤΡΟΥ από το 1922. Το εργοστάσιο ήταν στο μεγάλο κτίριο στη Μυτιλήνη, που βρίσκεται πίσω από τα υπεραστικά Κ.Τ.Ε.Λ.. Αναδύθηκε από το παρελθόν, φόρεσε τα καλά της... και κορδώνεται πλέον στο ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΕΣΒΟΥ. Ανήκε στον ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ και πότιζε το κτήμα του στον ΠΟΔΑΡΑ ΜΕΣΟΤΟΠΟΥ.

Η θρυλική πετρελαιομηχανή “ΣΟΦΙΑΣ“ πλήρως αποκατεστημένη.

Πριν αποκατασταθεί στον Ποδαρά Λέσβου.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

29

τα μοναστήρια μεροσ 2ο

της Λέσβου

Μητροπολη Μυτιληνης Το μονύδριο της Παναγίας του Μώλου. Η θέση πιθανολογείται στα σημερινά Λαδάδικα. Η μονή του Οσίου Γεωργίου. Ιδρύθηκε τον 9ο και διαλύθηκε το 13ο αι. Πρέπει να βρισκόταν ανάμεσα στη Μυτιλήνη και τον Άνω Χάλικα. Η Μονή των Οσίων Πατέρων. Ιδρύθηκε και αυτή τον 9ο αι. και λειτούργησε ως την άλωση της Λέσβου. Η θέση της πιθανολογείται στον Άνω Χάλικα. Η Μονή του Αγίου Ανδρέα της Γλίστρας. Λεγόταν έτσι, γιατί ήταν χτισμένη στην απότομη πλαγιά του Προφήτη Ηλία έξω από τον Άνω Χάλικα. Ιδρύθηκε και αυτή τον 9ο αιώνα. Το μετόχι της μονής των Αγίων Πατέρων βρισκόταν μέσα στο κάστρο και ιδρύθηκε το 13ο αιώνα. Η Μονή των Αγίων Ακινδύνων βρισκόταν στην παραλία των Μιστεγνών και πρέπει να ιδρύθηκε τα νεότερα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Στην περιοχή του Κάτω Τρίτους υπήρχαν δύο μονές: του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, που ήταν αρκετά παλιά και λειτούργησε μέχρι την άλωση και των Ταξιαρχών στη θέση του ομώνυμου εξωκκλησίου. Ερημώθηκε πολλά χρόνια πριν το 1850. Στην περιοχή της Σκούντας κοντά στο σημερινό υδραγωγείο του Ιππείου υπήρχε η μονή του Αγίου Γεωργίου του Μοναστηριακού. Στην περιοχή της Γέρας έχουμε τη Μονή του Οσίου Γρηγορίου κοντά στο Σκόπελο, τη Μονή των Αριστών πάνω σε ένα νησάκι στο στόμιο του κόλπου και το Μοναστηράκι στην περιοχή Ασώματος, κοντά στο Πέραμα. Στην περιοχή του Πλωμαρίου είχαμε τρία μοναστήρια. Το ένα ανάμεσα στον Ποταμό και το Μεγαλοχώρι, του Αγίου Γεωργίου, το Μοναστηράκι, κοντά στο Μεγαλοχώρι και της Ευαγγελιστρίας κοντά στον Τρίγωνα, που ιδρύθηκε το 1919, συγκέντρωσε δέκα μοναχές και διαλύθηκε ύστερα από δέκα χρόνια. Στην περιοχή του Πολιχνίτου είχαμε το Δαμάνδρι και το μονύδριο του Αρχιστρατήγου Μιχαήλ, 4 χιλιόμετρα Ν.Δ. του Πολιχνίτου. Υπήρχαν και άλλα και μάλιστα και στη θέση των σημερινών Μελαντών. Στην περιοχή Ερεσού-Σιγρίου έχουμε, εκτός από το Υψηλού και το Πιθάρι, τη Μονή του Σωτήρος που βρισκόταν στη Σκάλα Ερεσού και διαλύθηκε το 1850, οπότε έγινε μετόχι του Υψηλού, τη Μονή του Αγίου Γεωργίου, που βρισκόταν στα βόρεια του χωριού στην πλαγιά του βουνού και λειτούργησε ως την άλωση, το μοναστηράκι που υπήρχε στο νησί του Σιγρίου και το ασκητήριο της Φανερωμένης.

Μητροπολη Μηθυμνησ Στην επαρχία αυτή ο μοναχισμός ήταν ανέκαθεν ακμαίος, αφού, όπως είδαμε, παρ’ ότι ήταν μικρότερη σε έκταση και πληθυσμό από τη Μητρόπολη της Μυτιλήνης, είχαν ιδρυθεί πολύ περισσότερα μοναστήρια. Σ’ αυτή τη Μητρόπολη ανήκει και η τιμή ότι πρώτη εκείνη ξεκίνησε την αναγέννηση του μοναχισμού ύστερα από την άλωση του νησιού, με την πρωτοβουλία του Αγίου Ιγνατίου.

30

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

> του Χρήστου Σταυράκογλου Στην περιοχή της Καλλονής, εκτός από τις μονές του Λειμώνος και της Μυρσινιώτισσας, οι οποίες θα παρουσιαστούν με το DVD που θα ακολουθήσει, είχαμε τις εξής μονές: α) του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου που βρισκόταν στη θέση του σημερινού μητροπολιτικού ναού του Αγίου Ιωάννου. Ήταν βυζαντινής περιόδου και αναφέρεται ότι επισκευάστηκε από τον Άγιο Ιγνάτιο. β) Το Παρασίγειο. Ήταν αρκετά μεγάλη βυζαντινή, και ίσως παλαιοχριστιανική μονή αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Ήταν χτισμένη κοντά στη θάλασσα στις Εννιά Καμάρες. Σήμερα σώζεται εξωκκλήσι που φαίνεται από το δρόμο. Η ιστορία της μονής συνδέεται με μια συναξαριακή αφήγηση, σύμφωνα με την οποία ο Άγιος Γεώργιος έσωσε ένα νέο που τον είχαν απαγάγει οι Σαρακηνοί πειρατές τον 9ο αιώνα (γνωστή είναι η εικόνα του Αγίου με τον νέο πίσω του στο άλογο). Το 1578 η μονή ερημωμένη σχεδόν αφιερώθηκε στη μονή Λειμώνος και γίνεται πλέον μετόχι της. Κατά καιρούς διεκδικήθηκε από τη μητρόπολη, παρέμεινε όμως τελικά με απόφαση του Πατριάρχη στη μονή Λειμώνος. Διαλύθηκε μάλλον το τέλος του 17ου αιώνα. Στο μοναστήρι αυτό λειτούργησε και φροντιστήριο αντιγραφής χειρογράφων. γ) Η μονή των Αγίων Αποστόλων στη σημερινή ομώνυμη τοποθεσία του κάμπου της Καλλονής. Διαλύθηκε κατά την άλωση και δεν ανασυστήθηκε. δ) Η μονή της Παναγίας της Ξηροκαστρινής. Είναι γνωστή η θέση της. Σήμερα σώζονται ερείπια ναού που αποτελούσε το καθολικό της μονής. Είναι γνωστό ότι εκεί υπήρχε παλιός οικισμός που ερημώθηκε πριν το 1600. ε) Γυναικείο μονύδριο στην περιοχή της αρχαίας Αρίσβης. Ήταν βυζαντινό μοναστήρι που πιθανόν βρισκόταν στη θέση του σημερινού εξωκκλησίου της Αγίας Ειρήνης. Και στ) βυζαντινό μοναστήρι πιθανόν στη περιοχή της Καλής Λαγκάδας. Στην περιοχή της Αγίας Παρασκευής έχουμε α) τη μονή του Αγίου Γεωργίου του Χαλινάδου. Ο σπουδαίος αρχαιολόγος Ορλάνδος ανέσκαψε και αναστύλωσε το 1937 μεγάλη παλαιοχριστιανική βασιλική. Σύμφωνα με αυτόν τον αρχαιολόγο, στη θέση αυτή υπήρχε και μοναστήρι από το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα. Στη ευρύτερη αυτή περιοχή υπάρχει θέση που ονομάζεται Λειμώνες. Αυτό σημαίνει κατά τον Μουτζούρη ότι υπήρξαν εκεί και άλλα μοναστήρια. β) την Κλοπεδή που ήταν

σκόταν, άγνωστο για ποιους λόγους, σε κατάσταση διάλυσης. Έγιναν προσπάθειες από το Πατριαρχείο, ακόμα και από τις τουρκικές αρχές, για να διασωθεί, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Η ακίνητη περιουσία του περιήλθε στο τουρκικό δημόσιο και τα κινητά σκεύη κλπ στη μονή Υψηλού και Λειμώνος. Περιοχή Στύψης – Υψηλομετώπου. Εξαιρετικά σημαντική είναι η παλαιχριστιανική βασιλική που βρίσκεται στα νότια του Υψηλομετώπου, σε απόσταση μισής περίπου ώρας από το χωριό. Ήρθε στο φως, καθώς ήταν καλυμμένη κάτω από προσχώσεις, το 1913 και ανασκάφτηκε συστηματικά και αυτή από τον Ορλάνδο. Στη θέση αυτή υπήρχε και μοναστήρι, όπως δείχνουν τα υπολείμματα των κελιών. Κοντά στη Στύψη υπάρχει τοποθεσία «Τα Μοναστηρέλια». Σίγουρα εκεί υπήρχαν μοναστήρια για τα οποία δεν έχουμε πληροφορίες. Στην περιοχή Σκουτάρου – Λαφιώνας υπήρχαν δύο μοναστήρια. Ένα του Ταξιάρχη έξω από το Σουτάρο στη θέση Καμάκια και το άλλο στη Λαφιώνα, του Αγίου Αλεξάνδρου , στον γνωστό χώρο του ασκητηρίου του Αγίου. Τέλος, πρέπει να πούμε ότι μικρά μοναστήρια λειτούργησαν στον χώρο της εκκλησίας της Πέτρας, πάνω στο βράχο, τρία στην περιοχή της Κλειούς, για τα οποία δεν έχουμε στοιχεία, στον Ταξιάρχη του Μανταμάδου και ο Παρθενώνας στον Μόλυβο, όπου εμόνασε η Αγία Θεοκτίστη. Σήμερα τα μοναστήρια που λειτουργούν στη Λέσβο είναι πέντε έως έξι. Σ’ όλη την Ελλάδα, σύμφωνα με την απογραφή του πληθυσμού του 2001, καταγράφονται 230 μοναστήρια. Απ’ αυτά τα 21 έχουν ερημωθεί. Ο συνολικός πληθυσμός τους ήταν 5884. Ο πληθυσμός αυτός είναι μικτός από μοναχούς και λαϊκούς που διαμένουν στα μοναστήρια. μετόχι της μονής Λειμώνος. Ο εκεί ναός του Ταξιάρχη χρονολογείται στο 1864. Άλλοτε ονομάζεται μετόχι και άλλοτε μοναστήρι. Και γ) το ασκητήριο της Αγίας Παρασκευής. Στην περιοχή της Ανεμώτιας έχουμε τρία μοναστήρια: α) Της Καλής Λαγκάδας που ήταν στη θέση Κρυφή Παναγιά και ερημώθηκε κατά την άλωση χωρίς να ξαναλειτουργήσει, β) το μονύδριο της Παναγίας των Βουκόλων στη σημερινή θέση Λαγκάδι της Παναγίας που ερημώθηκε το 17ο αιώνα και γ) το μοναστήρι των Εισοδίων της Παναγίας που αναφέρεται και ως μετόχι του Λειμώνος και βρίσκεται 2 περίπου χιλιόμετρα έξω από το χωριό. Στην περιοχή της Φτερούντας έχουμε μια ιδαίτερα ενδιαφέρουσα περίπτωση. Στο δασωμένο βουνό που βρίσκεται στα ΝΑ της Φτερούντας, Λίβανος -η ονομασία του πιθανότατα προέρχεται από τον ασιατικό Λίβανο, όπου άκμασε ο μοναχισμός- λειτούργησαν από τη βυζαντινή εποχή σε μια μικρή σχετικά περιοχή 14 μοναστήρια. Το 1620 λειτουργούσαν πια μόνο δύο. Των Πέντε Αγίων με δύο μοναχές και του Αγίου Αντωνίου, που ανήκε στη Βατούσα, με είκοσι. Μαρτυρίες έχουμε για τα μισά περίπου απ’ αυτά. Στην περιοχή της Άντισσας έχουν εντοπιστεί οκτώ μοναστήρια. Τα πιο γνωστά είναι του Κρεωκόπου και της Περιβολής. Το Κρεωκόπου ήταν μεγάλη και πλούσια βυζαντινή μονή. Βρισκόταν λίγα χιλιόμετρα ανατολικά της Άντισσας. Το 1620 είχε 25-30 μοναχούς. Κατά τα τέλη του18ου αιώνα βρι-

Τα μοναστήρια σε όλη τη διαδρομή της ιστορίας τους πρόσφεραν σημαντικό πνευματικό και κοινωνικό έργο. Προήγαγαν τη θεολογική επιστήμη, ενδυνάμωσαν την ορθόδοξη πίστη, καλλιέργησαν τα γράμματα και τις τέχνες, ενίσχυσαν την παιδεία, αποθησαύρισαν την πνευματική μας παράδοση, περιέθαλψαν και ανακούφισαν φτωχούς και πάσχοντες, ξεκούρασαν οδοιπόρους, προστάτευσαν καταδιωκόμενους. Σήμερα με την πνευματική τους παρουσία και την αισθητική τους, πέρα από το οποιοδήποτε πνευματικό και κοινωνικό τους έργο, προσφέρονται στον άνθρωπο τον καταπονημένο από την ταραχή των πόλεων ως χώρος αναψυχής και ψυχικής γαλήνης. Θα πρόσφεραν πολύ περισσότερα, αν έκαναν με μεγαλύτερη συνέπεια πράξη τον θείο λόγο, τον λόγο του Ευαγγελίου. Και κυρίως, αν δεν κυριεύονταν από «τον ιερό ζήλο» της επιδίωξης της αύξησης των περιουσιών τους, κάτι που δυστυχώς παρατηρείται ως τις μέρες μας. Περιττεύει, νομίζω, να επισημάνω πόσο αντίθετη είναι αυτή η τακτική προς την προτροπή του Χριστού στον πλούσιο νέο που υπήρξε και το βασικό κίνητρο για τους πρώτους αναχωρητές.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

31

αθλητισμός Καλλονή όνομα και πράγμα! Η ομάδα της ΑΕΛ Καλλονής ξεκίνησε το «παρθενικό» της ταξίδι στην Superleague με αρκετά μεγάλες φιλοδοξίες αλλά και με εγκωμιαστικά σχόλια όλου του φίλαθλου κόσμου της Ελλάδας. Παρά το γεγονός ότι ηττήθηκε στην πρεμιέρα από τον Ολυμπιακό, έδειξε πως δεν είναι διατεθειμένη να ηττάται, αλλά ούτε να παραδίνεται, με όποιον αντίπαλο κι αν αγωνίζεται. Η συνέχεια ήταν η ανάλογη... Τρείς συνεχόμενες νίκες με Γιάννινα, Άρη και Απόλλων Σμύρνης, έφεραν στην ομάδα 9 βαθμούς, που ήταν ικανοί να την φέρουν για 2 αγωνιστικές στην δεύτερη θέση του βαθμολογικού πίνακα πίσω από τους «ερυθρόλευκους» του Μίτσελ. Ωστόσο, το δύσκολο πρόγραμμα στη συνέχεια με Αστέρα Τρίπολης (3ος πέρυσι 56β) και Ατρόμητο (4ος πέρυσι 46β) δεν επέτρεψαν στη «νεοφώτιστη», να συνεχίσει τις υψηλές πτήσεις της, αναγκάζοντας της σε δυο συνεχόμενες ήττες, που την έφεραν στην 7η θέση της βαθμολογίας - μέχρι την ώρα που γράφεται το κείμενο.

32

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Η Καλλονή όμως δεν έχει να αντιμετωπίσει μόνο τα δύσκολα παιχνίδια σε μια άγνωστη γι’ αυτήν κατηγορία, αλλά και την μεγάλη ταλαιπωρία των ατελείωτων χιλιομέτρων που διανύει. Η απουσία γηπέδου στη Λέσβο, η ολιγωρία των τοπικών «αρχόντων» αλλά και η ασυμφωνία μερικών εξ’ αυτών, καταδικάζουν την ομάδα του Νίκου Μιχαλάκη, η οποία εκτός των πολύωρων ταξιδιών σε πολύ μικρά χρονικά διαστήματα, έχει να αντιμετωπίσει και ένα μεγάλο οικονομικό κόστος. Μπορούμε να αναλογιστούμε τα έξοδα που δαπανάει η ομάδα ανά αγώνα: 70 αεροπορικά εισιτήρια (αν αγωνίζεται στη Θεσσαλονίκη γίνονται τα διπλά), λεωφορεία (αν χρειάζεται), 20 δωμάτια ξενοδοχείου για 2 βραδιές, ενοικίαση ΟΑΚΑ όταν η ομάδα αγωνίζεται εντός. Άρα λοιπόν καταλαβαίνουμε το κόστος που καλείται να αντιμετωπίσει συνυπολογίζοντας και την κόπωση η ομάδα. Γι’ αυτό λοιπόν πρέπει κάποια στιγμή, το πολυσυζητημένο θέμα του γηπέδου να σταματήσει στα λόγια και τις θεωρίες, και να δούμε εργάτες να δουλεύουν για την έδρα της Καλλονής, η οποία μετέπειτα θα κατακλειστεί από πλήθος κόσμου, για να δουν τη κορυφαία ομάδα του νησιού, στη μεγαλύτερη κατηγορία της Ελλάδας. Μάλιστα, σε περίπτωση που το γήπεδο δεν είναι έτοιμο μέχρι τον Δεκέμβρη, η οργή των Λέσβιων φιλάθλων θα μεγαλώσει, καθώς πέραν του ότι χάθηκε το παιχνίδι με τον Ολυμπιακό, η Καλλονή την 14η και 15η αγωνιστική παίζει απανωτά με Παναθηναϊκό και ΠΑΟΚ αντίστοιχα, άρα λοιπόν οι 3 εμπορικότερες ομάδας της Ελλάδας, δεν θα παίξουν στο νησί, αλλά στο ΟΑΚΑ.

1.

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ

2.

ΠΑΟΚ

3.

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ

4.

ΕΡΓΟΤΕΛΗΣ

5.

ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ

6.

ΑΣΤΕΡΑΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ

7.

ΚΑΛΛΟΝΗ

8.

ΠΑΝΘΡΑΚΙΚΟΣ

9.

6 15 5 0 14-1 13 6 13 4 1 1 11-5 6 11 3 2 1 7-6 6 10 2 4 0 6-3 6 10 3 1 2 8-6 6 9 2 3 1 10-7 5 9 3 0 2 6-4 6 9 2 3 1 7-6 5 7 2 1 2 7-5 6 7 2 1 3 4-9

ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ

10. ΣΚΟΝΤΑ ΞΑΝΘΗ 11. ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΣ 12. ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ 13. ΑΠΟΛΛΩΝ ΣΜΥΡΝΗ Σ 14. ΒΕΡΟΙΑ 15. ΠΛΑΤΑΝΙΑΣ 16. ΛΕΒΑΔΕΙΑΚΟΣ 17. ΟΦΗ 18. ΑΡΗΣ

6

6

6

6

6

6

6

5

6

5

6

5

6

4

6

2

1 3 1 3 2 0 1 2 0 5 1 2 0 4 0 2

2

3-4

2

6-8

3 3 2 4

2 1 -5 2 1 -1 1 2

-1 0 4 6-14 -8 1 1 2-5 -3 0 4 2-9

Για να γίνει αυτό όμως, θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη πρόκριση στο επαναληπτικό παιχνίδι στην έδρα τους, και εδώ γεννάται ένα μεγάλο ερώτημα, το που δηλαδή θα διεξαχθεί ο αγώνας. Το Δημοτικό Στάδιο Μυτιλήνης, αδυνατεί να φιλοξενήσει ποδοσφαιρική αναμέτρηση επαγγελματικής κατηγορίας, δεδομένης της απουσίας καθισμάτων, αλλά και της κατάστασης των αποδυτηρίων. Έτσι, οι σκέψεις των διοικούντων, είναι η ομάδα να επιστρέψει για επίσημο αγώνα στην φυσική της έδρα, μετά απο 3 ολόκληρα χρόνια. Βεβαίως αυτό έχει γεμίσει με ντελίριο ενθουσιασμού τους κατοίκους του λεκανοπεδίου της Καλλονής, και όλα τα χωριά της Βόρειας και Δυτικής Λέσβου, ζητώντας όλοι από νωρίς να προμηθευτούν εισιτήρια. Ας δούμε όμως, την αναλυτική βαθμολογία της Superleague, καθώς και τις επόμενες αγωνιστικές της ομάδας της ΑΕΛ Καλλονής:

Λεβαδειακός-Καλλονή Καλλονή-Ξάνθη Παναιτωλικός-Καλλονή Καλλονή-Πανιώνιος Βέροια-Καλλονή

2

5-6

Στο διάστημα αυτό όμως, ο Γιάννης Μαντζουράκης και οι ποδοσφαιριστές του, μπήκαν επιτυχώς και στον θεσμό του κυπέλλου, καθώς επικράτησαν με 1-2 στην Κατερίνη επί του Πιερικού, με τα γκολ των Γκάσιτς και Περόνε, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα αποφασιστικό βήμα για να βρεθούν στη Τρίτη φάση του θεσμού.

Επόμενες αγωνιστικές: 7η αγωνιστική 06/10 8η αγωνιστική 20/10 9η αγωνιστική 28/10 10η αγωνιστική 03/11 11η αγωνιστική 10/11

0 0 6-1 5 3 6 3 0 0 8-1 7 1 3 1 0 6-2 4 3 1 1 0 3-1 2 2 3 0 0 5-1 4 3 2 1 0 7-3 4 2 1 0 1 1-1 0 1 2 0 0 3-1 2

-2 1 1 7-12 -5 2 0 6-7 -1 1 0

4 1

2

-7 0 2

0

6-2

4

0

3-0

3

0

2-0

2

1

4-3

1

1

7-6

1

2

3-3

0

0

5-5

0

1 0 1

1 0 8-0 8 1 1 1 3-4 -1 0 1 1 1-4 -3 1 3 0 3-2 1 0 1 2 3-5 -2 0 2 1 3-4 -1

2 0 0 3 0 0 0 0

0 1 3-7 -4 0 1 2-2 0 0 0 1-3 -2 0 0

5-3

1

4-5 -1 1-3 -2

2 3

0 1 0 2 0 0 0 2

1

2 1 3 1 1 2

2

1-9 -8 1-4 -3 2-5 -3 0-6 -6 3-4 -1 0-1 -1

2

3-7 -4 0-3 -3

3

1-6 -5

12η αγωνιστική 24/11 Καλλονή-Πλατανιάς 13ηαγωνιστική 01/12 ΟΦΗ-Καλλονή 14η αγωνιστική 08/12 Καλλονή- Παναθηναϊκός 15η αγωνιστική 15/12 Καλλονή-ΠΑΟΚ 16η αγωνιστική 18/12 Πανθρακικός-Καλλονή 17η αγωνιστική 22/12 Καλλονή-Εργοτέλης -ΤΕΛΟΣ ΠΡΩΤΟΥ ΓΥΡΟΥΣκορερς: 1) Λεοζίνιο 1 2) Γκαρσία 1 3) Αναστασιάδης 1 4) Μανούσος 1 5) Πίντο 1 6) Μαρσέλο 1 Ασίστς: 1) Λεοζίνιο 3 2) Ποντάνι 1 3) Γκαρσία 1 Παίκτες με περισσότερο χρόνο συμμετοχής (σε λεπτά): 1) Σιδεράκης 567 2) Λεάντρο Πίντο 567 3) Χωριανόπουλος 567 4) Ποντάνι 5) Λεοζίνιο 546 6) Μανούσος 542 MVP 6 πρώτων αγωνιστικών (με βάση στατιστικής): ΛΕΟΖΙΝΙΟ

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

33

αθλητισμός Υπόδειγμα Συνδέσμου! Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΦΙΛΑΘΛΩΝ και ΦΙΛΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΑΘΛΗΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΛΕΚΑΝΟΠΕΔΙΟΥ ΚΑΛΛΟΝΗΣ είναι υπόδειγμα συνδέσμου και δεν το λέμε εμείς... η επιστολή της ΠΑΕ του ΑΣΤΕΡΑ ΤΡΙΠΟΛΗΣ το επιβεβαιώνει!

34

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Η Καλλονή βγαίνει ά ι ρ ε τ σ η τ σ

Δ

εν θα έπρεπε, εσείς οι Έλληνες, να βλέπετε Σουλεϊμάν στην τηλεόραση, ύστερα απ’ όσα έκανε εναντίον σας, με δεξί του χέρι μάλιστα έναν δικό σας. Ποιος μιλάει έτσι, δίχως να φοβάται μήπως τον ακούσουν είτε ο Αλλάχ στον ουρανό είτε η Ρεπούση σε παραλία κοντινή; Ένας σύγχρονος Αττίλας, επισκέπτης τακτικός και ένθερμος της Λέσβου, του Μολύβου ειδικά. Ούτε θηριώδης ούτε μάστιγα. Νεόπλουτος επιχειρηματίας από την Κωνσταντινούπολη, γυναίκα νεαρή, δυο παιδιά, για το μωρό Φιλιππινέζα.

> του Ανδρέα Τύρου

καμιά ποδοσφαιρική παράδοση, τι ρόλο καλείται να παίξει η ομάδα της Καλλονής, αιφνιδιάζοντας με την συμμετοχή της στο μεγάλο εθνικό πρωτάθλημα την τοπική κοινωνία, πρώτα, κι ύστερα τους υπόλοιπους; Μέχρι τώρα, ο περίφημος κόλπος της, γνωστός στην αρχαιότητα και στον Αριστοτέλη, που πρώτος κατέγραψε τον πλούτο της, ταυτιζόταν σχεδόν με την παπαλίνα, το σπάνιο είδος της σαρδέλας που εντός ελαχίστων ωρών προσφέρεται ως μεσογειακό «σούσι».

Αν ο τουρισμός του τρίτου μεγαλύτερου νησιού μας αφηνόταν στο έλεος του Θεού, του Αγίου Ραφαήλ ή των οργανωμένων προσκυνητών, δεν θα γινόταν λόγος. Το ίδιο κι αν σημειωνόταν αύξηση οριακή του γυναικείου κύματος που δίνει ραντεβού στην Ερεσό, για την Σαπφώ με την ποιητική αυθαιρεσία ή τον Θεόφραστο με την αρχαϊκή οικολογία. Μόνον χάρη στον «συνωστισμό» που για τρίτο συνεχόμενο καλοκαίρι προκαλούν ζευγάρια κι οικογένειες που αποβιβάζονται απ’ τις μικρασιατικές ακτές, ο απολογισμός δεν είναι αρνητικός. Όσο νια την παραίνεση του γείτονα, σύντομα διαλύεται με την βοήθεια του χρήματος, των μεζέδων και του ούζου. Απ’ το μπαλκονάκι, άλλωστε, της «Μπλε Αλεπούς» με τον μπακλαβά, το λιμανάκι και την θάλασσα στο πιάτο, ξεχνάς κι αν είδες ποτέ σου τηλεοπτικές σειρές. Δεν προλαβαίνουν ν’ απομακρυνθούν τα ιστιοφόρα, μόλις δοθεί η εκκίνηση για την Ρεγκάτα του Αιγαίου, και το βλέμμα εγκαταλείπει την δική τους ρότα, λοξοδρομώντας προς την διαδρομή από το Σκαλοχώρι για Βατούσα και Άντισσα, ώσπου ν’ ανηφορίσει στην κορφή του Ορδύμνου, να προσπεράσει την Μονή του Υψηλού και ν’ αγκαλιάσει, δυτικά, το ηλιοβασίλεμα σ’ ατέρμονη γραμμή, από το Σίγρι ως την Φανερωμένη, που με τα νερά της και νεκρούς ανασταίνει. Υπερβολές, σίγουρα. Τρία νησιά σε ένα, δεν μοιάζει με κανένα. Ή, για την ακρίβεια, πώς να εξομολογηθεί δημοσίως τον πολύχρονο δεσμό του ένας εραστής-αφηγητής. Ναι, όσα κι αν απομένουν ν’ ανακαλύψεις ή, καλύτερα, να σου αποκαλυφθούν, χρόνο με τον χρόνο, ταξίδι με το ταξίδι, θαρρείς πως η μυθολογία του νησιού είναι ανεξερεύνητη. Δεν πρόκειται για μυρωδιές και γεύσεις, για υδραγωγεία και ελαιοτριβεία, για τον Θεόφιλο τον ταπεινό ή τον ψηφιακό Ιακωβίδη, για τα ιαματικά ή τα κεραμικά, για την διάλεκτο και τα κάστρα, για την Ανεμώτια και τον Μανταμάδο, το έπος του Υψηλομέτωπου και της Χαμηλοβλεπούσας, για τις μονές και τα ξωκλήσια, για τ’ αρχοντικά στην Σουράδα και το Απολιθωμένο Δάσος, μόνον. Είναι, κυρίως, η αόρατη κι ανείπωτη αντίληψη καθημερινής ζωής, ένα διαρκές, ανεπίσημο δημοψήφισμα μ’ αποτέλεσμα την αντίσταση στις σειρήνες της μόδας και της ομοιόμορφης «ανάπτυξης», στο μέτρο του δυνατού εννοείται.

Για τους επιστήμονες, οικολόγους και παρατηρητές, εξαιρετικό ενδιαφέρον προκαλεί ο υδροβιότοπος της περιοχής, ελάχιστα χιλιόμετρα από το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας, στην Αγία Παρασκευή. Πλέον, ύστερα κι από την έκλειψη του Γιώργου Κεντέρη, στον αθλητικό χάρτη πραγματοποιείται η ολική επαναφορά. Εργοτέλης, ΟΦΗ και Πλατανιάς απ’ την Κρήτη. Ανά εποχές, η Ρόδος, η Κέρκυρα. Γεννημένος στον Σκουτάρο της Λέσβου, ο Κ. Μιχαλάκης γίνεται ο δεύτερος, μετά τον ιδιοκτήτη της ΑΕΚ Δ. Μελισσανίδη, που επενδύει σ’ ελληνική ομάδα ενώ η επιχειρηματική του δραστηριότητα βρίσκεται στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Έπαινοι και σχόλια, ώμοι που ανασηκώνονται, φήμες που οργιάζουν. Από την αφάνεια της ερασιτεχνικής κατηγορίας, η Καλλονή αντίπαλος του Ολυμπιακού και νικήτρια του Άρη στην Θεσσαλονίκη. Άφωνη η Μυτιλήνη, παρακολουθεί την αλλαγή των εσωτερικών ισορροπιών, καθώς η επένδυση δεν θα περιοριστεί στο γήπεδο αποκλειστικά.

Περικυκλωμένη από πετρόκτιστους οικισμούς, βυζαντινούς ναούς, ελαιώνες και μουσεία, μιαν ορισμένη πνευματική μα

1η Δημοσίευση: Επενδυτής, 31-08-2013

Πιο πέρα, στο Μετόχι του Αγίου Ιγνατίου, Νορβηγοί από το Πανεπιστήμιο του Κρίστιανσεν αφυπνίζουν το αντίστοιχο του Αιγαίου, με ετήσια συνέδρια για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Ως φαίνεται, ο πλούτος του κόλπου αρχίζει να πατάει σε στέρεο έδαφος.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

35

μια γιαγιά συμβουλεύει Χαρισμένο στους νέους και σε όποιους θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους χωρίς προβλήματα και να μην πούνε κάποια μέρα στη ζωή τους τη λαϊκή ρήση «στερνή μου γνώση να σ΄ είχα πρώτα». Όταν ο κάθε άνθρωπος ξεπεράσει τα όρια του μέτρου και η ζωή του είναι χωρίς κανόνες και προτεραιότητες, δίχως να το πάρει είδηση «αυτοκαταστρέφεται». Αρχίζει να κάνει λάθη στα πρέπει της ζωής του και να μην τηρεί τους νόμους που του επιβάλλει η καθημερινότητα. Τότε βλάπτει τον εαυτό του και τους άλλους που τον αγαπούν. Πρέπει ο καθένας από εμάς να έχει σωστή δομή στη ζωή του, αυτοέλεγχο στις πράξεις του και σε όλα που λειτουργούν γύρω του. Όπως ο Μέγας Βασίλειος είπε: «Οι μέλισσες όταν πάνε στα άνθη παίρνουν μόνο το νέκταρ, έτσι και οι νέοι να ωφελούνται σε ότι είναι το καλό και να αποφεύγουν ό,τι είναι το κακό και το ανώφελο». Στη ζωή μας υπάρχει ναρκισσισμός, θέλουμε να αρέσουμε τους άλλους. Πολλές φορές κάνουμε πράγματα εις βάρος μας χωρίς να τα ελέγχουμε και να έχουμε επιπτώσεις σοβαρές. Δίχως να πολυσκεφτούμε δοκιμάζουμε τις ναρκωτικές ουσίες και λέμε: «έλα μωρέ μια φορά να δοκιμάσουμε και τι έγινε». Τότε αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση και η καταστροφή δεν αργεί να φανεί. Πηγαίνεις στον κατήφορο και φτάνεις στο τελευταίο βάθρο της κοινωνίας. Σε ό,τι κάνουμε πάντα να βάζουμε μπροστά τη λογική και τη σύνεση την εγκράτεια και πάνω απ΄ όλα χάνουμε την υγεία μας και σιγά σιγά τελειώνουμε χωρίς να το πάρουμε είδηση. Παιδιά μου, όταν έχουμε προβλήματα θα προσπαθήσουμε να βρούμε τις λύσεις χωρίς όμως να είναι σε βάρος μας. Ο Θεός βλέπει ακούει και προστατεύει και βοηθάει σε όποιον απευθύνεται σ΄ αυτόν. Τι να πω για τα σύγχρονα μηχανήματα, τα λεγόμενα κομπιούτερς και τα facebook που δεν υπήρχαν στα χρόνια μου. Τα παραδέχομαι, όταν τα μεταχειριζόμαστε για το καλό της ανθρωπότητας. Όχι όμως για την αυτοκαταστροφή μας. Πατάμε τα πλήκτρα και δεν ελέγχουμε τις ώρες που περνούν και τι κάνουμε με αυτά και τι περίεργα παιχνίδια παίζονται εις βάρος μας. Μάνα ξέχασε το παιδί της νηστικό και πέθανε. Οικογένειες διαλύονται γιατί ερωτεύονται με αγνώστους στα facebook. Κοριτσάκια ξελογιάζονται με αγνώστους και άλλα πολλά παράλογα. Έτσι αρχίζει ο χορός του παραλόγου. Οι νέοι αφοσιώνονται σ΄ αυτά με τις ώρες. Παραμελούν τα μαθήματά τους χάνουν τη λογική τους μένουν αδιάβαστοι, τα αφήνουν για την άλλη μέρα, γιατί δεν προλαβαίνουν και το μέλλον κινδυνεύει και χάνεται σιγά σιγά χωρίς να πάρουν είδηση. Έχουν χάσει κάθε επικοινωνία με τους δικούς τους ανθρώπους και βρίσκονται σε χάλια ψυχολογική κατάσταση.

36

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

Παιδιά μου, οι αρχαίοι μας πρόγονοι έλεγαν «μηδέν άγαν» τίποτα το υπερβολικό. Όλα με μέτρο. Να κάνετε υγιεινή διατροφή, άσκηση, σωστή επικοινωνία με σωστούς ανθρώπους. Πάνω απ΄ όλα οραματιστείτε για ένα καλό μέλλον προτού να είναι αργά. Δώστε αγάπη στους δικούς σας ανθρώπους και επικοινωνήστε σωστά μαζί τους για να νοιώσετε καλύτερα. Η επιτυχημένη ζωή απαιτεί υπομονή, θάρρος και προσευχή στο Θεό για να σας δίνει δύναμη και λογική για να έχετε αν μέλλον σωστό και επιτυχημένο για το καλό το δικό σας. Το αφιερώνω σε σας όλους. Μια γιαγιά που αγαπά τα εγγόνια της και τα νοιάζεται και τα παιδιά όλου του κόσμου. Με άπειρη αγάπη Βάσω Τσαμουρά Αλβανού

ανακοίνωση Η Διεύθυνση και το διδακτικό προσωπικό του Κέντρου Ξένων Γλωσσών ΑΝΘΟΥΛΑ ΠΑΡΜΑΚΕΛΛΗ - ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΟΥ συγχαίρουμε τους μαθητές μας για την επιτυχία τους στις εξετάσεις του Πανεπιστημίου του MICHIGAN και στις εξετάσεις EDEXCEL, PALSO και ΚΡΑΤΙΚΟΥ. Συγχαρητήρια και στους καθηγητές που προετοίμασαν τους μαθητές μας για τις εξετάσεις.

E.C.C.E ( LOWER)

T.O.E.I.C

Ζερβόγλου Παναγιώτης Μαραγκός Γεώργιος Ζερβόγλου Βασιλική Πιτσώνης Γεώργιος Μασάαντ Βασίλειος

Σιμινή Φυλίτσα Αργυριάδου Μυρσίνη Χαλκιώτης Χρήστος Χιώτης Γεώργιος

100% Επιτυχία

EDEXCEL ΕΠΙΠEΔΟ 2 (Β1) Βαρδαξή Ουρανία Καλογερέλης Γεώργιος ΕΠΙΠΕΔΟ 3 (Β2) Αλέξανδρος Πετρίδης Αναστάσιος Κουδουνάς Μπεμπεδέλλη Ραλλού Λευκίας Ηλίας Φραγκογιάννης Παναγιώτης

Βαγιανού Αντιγόνη Κλειδαρά Αγγελική Κακκάρου Κασσάνδρα Σελάχας-Ευσταθίου Παναγιώτης Ιωακείμ Ζαχαρούλα

ΕΠΙΠΕΔΟ 5 (PROFICIENCY) Xαχάλη Μαρία Καλλιπολίτη Μαρία

ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ (ΚΡΑΤΙΚΟ) Χρυσίδης Παναγιώτης Μόλβαλη Χρυσάνθη

ανακοινώσεις ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΑΜΦΙΚΛΕΙΑ Ο Σύλλογος Καλλονιατών πραγματοποιεί ημερήσια εκδρομή το Σάββατο 23/11 στην Αμφίκλεια Παρνασσού με συμμετοχή στη γιoρτή άρτου και επίσκεψη στο μουσείο άρτου της περιοχής. Η εκδρομή περιλαμβάνει ακόμα, επίσκεψη στην Πολύδροσο-Σουβάλα για φαγητό και τέλος στη Λιλαία (ο αδικημένος Παρνασσός).

Η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΛΟΝΗΣ Την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2013 και ώρα 11 π.μ. στα γραφεία του Συλλόγου μας θα γιορτάσουμε την Απελευθέρωση της Καλλονής, με ομιλίες των Άρη Κυριαζή και Ντίνας Βάκα με θέμα ΤΑ ΦΟΒΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΟΝΗ και Η ΛΕΣΒΙΑΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ ΣΤΗΝ ΚΑΛΛΟΝΗ (προβολή διαφανειών). Αμέσως μετά θα δοκιμάσουμε τους υπέροχους μεζέδες που θα φτιάξουν οι κυρίες του Συλλόγου μας, το καλλονιάτικο κρασί του Γιάννη Μαυρομάτη και θα διασκεδάσουμε με το υπέροχο συγκρότητα ΤΑΡΑΤΣΟΓΑΤΟΙ των φίλων μας από το Χαϊδάρι.

Οι επιτυχόντες στα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα του 2013 βρίσκονται αναρτημένοι στην ιστοσελίδα μας www.takalloniatika.gr

PALSO ΕΠΙΠΕΔΟ PRE-A1 Καραγιάννης Κωνσταντίνος Καμπέρος Στέλιος Μιχαλάκη Γαβριέλλα

ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 Χαλκιώτης Παναγιώτης

ΚΕΝΤΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΑΝΘΟΥΛΑ ΠΑΡΜΑΚΕΛΛΗ-ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΟΥ ΚΑΛΛΟΝΗ τηλ./φαξ: 2253022477 - ΦΙΛΙΑ τηλ. 2253098900 e-mail:anthoula.parmakelli@gmail.com

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

37

κοινωνική ζωή βαπτίσεις • Η Βαξεβάνη Μυρσίνη και ο Χυδεριώτης Γεώργιος βάπτισαν τον γιό τους και του έδωσαν το όνομα Σταύρος.

• Η Δήμητρα Δαρδαμάνη και ο Γιώργος Χρυσόπουλος βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Μαρήλια.

• Η Γεωργέλλη Αγγελική και ο Πέτρος Καλογήρου βάπτισαν τον γιό τους και του έδωσαν το όνομα Βασίλειος Ραφαήλ.

• Η Μίστρου Φωτεινή και ο Κοντάρας Ιγνάτιος Μάριος βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Μυρσίνη.

• Η Καμτσαδέλλη Ευστρατία και ο Γούνης Γεώργιος βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Μαρία - Αναστασία.

• Η Κουρλή Μαρία και ο Κοτοπούλης Νικόλαος βάπτισαν τον γιό τους και του έδωσαν το όνομα Ιγνάτιος - Ηλίας.

• Η Θεοδοσίου Μερσίνα και ο Ζουμπουρλής Αναστάσιος βάπτισαν τον γιό τους και του έδωσαν το όνομα Αναστάσιος.

• Η Ελευθερίου Ολυμπία και ο Σεβαστέλλης Παναγιώτης βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Άννα.

• Η Σωτηροπούλου Ραφαέλλα - Ελένη και ο Τάγαρης Ευθύμιος βάπτισαν τον γιό τους και του έδωσαν το όνομα Παναγιώτης- Αθανάσιος.

• Η Αθηνά Μισγίρη και ο Παναγιώτης Τσούνης βάπτισαν την κόρη τους και της έδωσαν το όνομα Ευστρατία.

• Η Κέλη Καλογήρου και ο Μάνος Ράλλης βάφτισαν την κόρη τους και τις έδωσαν το όνομα Δέσποινα. Να τους ζήσουν.

γάμοι • Η Πήτα Ιγνατία και ο Βακιαρέλλης Αντώνιος παντρεύτηκαν στο Κεράμι.

• Η Grace Pe He και ο Γιώργος Κατέχος παντρεύτηκαν στο Λονδίνο.

• Η Στυλιανέλλη Μαρία και ο Ιωαννίδης Θεόδωρος παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο στην Καλλονή.

• Η Μυκωνιάτη Μαριάνθη και ο Κατανάκης Κωνσταντίνος παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο στην Καλλονή.

• Η Γρημανέλλη Ευανθία και ο Κατσιάνος Ιωάννης παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο στην Καλλονή.

• Η Καραθανάση Νόρα και ο Θεοδώρου Φωκίων- Γεώργιος παντρεύτηκαν στα Παππιανά.

• Η Τέτοκα Αλεξάνδρα και ο Κουμέλλης Παναγιώτης παντρεύτηκαν στην Καλλονή.

• Η Δελήμπαση Αφροδίτη και ο Κουλιαδέλλης Ιγνάτιος παντρεύτηκαν στα Δάφια.

• Η Ελένη Σελάχα και ο Καραγεωργίου Ιωάννης παντρεύτηκαν στα Δάφια. Να ζήσουν ευτυχισμένοι.

πένθη • Πέθανε στην Μελβούρνη η Παρασκευούλα Καζάζη στις 4/7/13.

38

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

• Πέθανε στην Καλλονή η Ραλλού Ματθαίου στις 6/7/13.

• Πέθανε στη Μυτιλήνη η Λασκαρίδου Ραλλιώ στις 7/7/13.

• Πέθανε στη Μυτιλήνη ο Στυλιανέλλης Ευστράτιος του Νικολάου στις 9/7/13.

• Πέθανε στη Καλλονή η Κουτρουλή Μαρία στις 10/7/13.

• Πέθανε στη Μυτιλήνη ο Γεωργάκης Ιγνάτιος του Βασιλείου στις 9/7/13.

• Πέθανε στα Δάφια ο Ζόλκου Περικλής του Αποστόλου στις 13/7/13.

• Πέθανε στην Καλλονή η Βόλετζικ Θωμαίς στις 27/7/13.

• Πέθανε στην Καλλονή η Καθηγητή Γαλήνη στις 8/8/13.

• Πέθανε στην Καλλονή η Κιουλάφα Όλγα στις 10/8/13.

• Πέθανε στην Αρίσβη η Χατηδημητρίου Χρυσούλα στις 26/8/13. Θερμά συλλυπητήρια

Πέθανε στη Γλυφάδα ο Άρης Ταστάνης στις 20/9/13 «Όμως απόψε θέλω να κοιτάζεις τον ουρανό, / για μένα / να μετράς τ’ αστέρια, / για μένα / σίγουρα θα συναντήσεις στο χάος των αριθμών / και το δικό μου αστέρι. / Καρτερεί χρόνια τώρα, / το άγγιγμα των ματιών σου, / να πάρει φωτιά…», (Από το ποίημα του Άρη Ταστάνη «Το αστέρι»). Παρασκευή του Σεπτέμβρη, απόγευμα, παγωνιά παρά τους 28Ο C. Έφυγε ο Άρης! Η είδηση σαν ηλεκτρικό ρεύμα διαπέρασε το σώμα. Μπροστάρης στους κοινωνικούς αγώνες, μπροστάρης στον αγώνα ενάντια στην αναπηρία του. Ευαίσθητος, ονειροπόλος, μαχητής. Θα μας λείψει. Πάντα ήταν απαραίτητος, τώρα στους γκρίζους καιρούς που ζούμε, ακόμα περισσότερο. Ο Άρης πέταξε για την γειτονιά των αγγέλων. Εκεί πάνω έχει στήσει λακριντί με τους φίλους του, τον Προκόπη Πανταζή και τον Ασημάκη Πανσέληνο. Τους φέρνει τα νέα, αυτοί τον καθησυχάζουν, ρίχνει και ένα χωρατό ο Προκόπης για να σπάσει ο πάγος για τον νεοφερμένο τον μικρό (Έτσι τον φώναζε ο Προκόπης).

Αντίο Άρη

Βιογραφικό Τον Άρη μου τον γνώρισε ο Προκόπης Πανταζής τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Όσες φορές συναντηθήκαμε, τα γέλια και τα χωρατά ακόμα ακούγονται. Μετρ του είδους ο Προκόπης αλλά και ο Άρης δεν πήγαινε πίσω. Τώρα πια έφυγε από κοντά μας ο Άρης Ταστάνης, σε ηλικία 60 ετών, ένας γνήσιος αγωνιστής του πνεύματος και της ζωής, σταθερά προσηλωμένος στις αξίες της Αριστεράς, της Δημοκρατίας και στους αγώνες του λαού. Ο Άρης Ταστάνης μέχρι και χθες συγκέντρωνε υπογραφές και προωθούσε καταγγελίες για τις περικοπές που επιβάλλονται στις δομές Υγείας, ενώ σε όλη

Ασημάκη Πανσέληνο και άλλους φίλους λογοτέχνες θα συναντιόνται τα καλοκαίρια, πότε στο πέτρινο σπίτι του στα Παράκοιλα πότε κάτω από την κληματαριά στο σπίτι του στην Τερψιθέα να συνεχίζουν τις ατέρμονες λογοτεχνικές συζητήσεις τους. Όχι, δεν νίκησες Χάροντα κι ας τρύπησε η ρομφαία σου την καρδιά του γηραιού πατέρα, του αδελφού, της νύφης, της ανηψιάς μα και τις καρδιές της στρατιάς των αγαπημένων φίλων του. Η πληγή με τον καιρό θα επουλωθεί και «δεν θα λυπούνται για τον Άρη που έχασαν αλλά θα χαίρονται για τον Άρη που έζησαν». Αιμιλία Λίτινα τη ζωή του, γνώριμη φιγούρα με το αναπηρικό καροτσάκι του, ήταν στην πρώτη γραμμή του αγώνα, των κινητοποιήσεων, των πολιτιστικών εκδηλώσεων για τα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα. Έπασχε από «μυϊκή δυστροφία των άκρων», καθηλωμένος από 22 ετών. Από παιδί γνώριζε καλά όλες τις αρνητικές πτυχές του νοσηλευτικού συστήματος και της κοινωνικής μέριμνας επανένταξης. Ο Άρης Ταστάνης θα είναι πάντα κοντά μας, γιατί πάνω απ’ όλα αφήνει ένα πλούσιο πνευματικό έργο, με βαθιές ρίζες στη γενέτειρα γη του, τη Λέσβο, και τους δημοκρατικούς αγώνες. Από τα πρώτα του βήματα στην ποίηση, το έργο του γίνεται αποδεκτό, ενώ ο Τάσος Λειβαδίτης θα γράψει το 1977 στην «Αυγή» για τις πρώτες του εκδόσεις («Πίσω από τους γυάλινους τοίχους» και «Αιολικά»), ότι είναι «ο Θεόφιλος της ποίησης». Την ποιητική του διαδρομή σημαδεύουν τα πάθη και οι αγώνες των καθημερινών ανθρώπων. Μαζί πάντα, και ο νόστος και η θύμηση της Αιολίδας. 14 ετών οργανώνεται στη «Δ.Ν. Λαμπράκη». Το 1974, στο «Ρήγα Φεραίο». Το 1980 γίνεται μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. 1985, Διεθνής Αμνηστία.

1981, Επιτροπή Συμπαράστασης Πολιτικών Προσφύγων και Παρέμβαση Αναπήρων Πολιτών. Το 1983 εκδίδει το λαογραφικό περιοδικό «Τα Παρακοιλιώτικα» και το 2002, το πολιτιστικό περιοδικό «Γλυφάδα Άνω - Κάτω». Έχει δημοσιεύσει 11 έργα, ποιήματα και διηγήματα, από το 1976 έως σήμερα. Συνεργάτης πολλών εφημερίδων της Λέσβου όπως: τού «ΕΜΠΡΟΣ» της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗΣ ΛΕΣΒΟΥ του ΠΟΛΙΤΗ επί χρόνια ο Άρης, θα μας λείψει. Θα τον θυμόμαστε. Σταύρος Ξ. Βαλτάς

Αποχαιρετισμός στον Άρη Ταστάνη

Ζήλεψες Χάροντα τον Άρη μας και στις 20 του Σεπτέμβρη, πριν ακόμα κλείσει τα εξήντα του χρόνια, έκοψες το νήμα της ζωής του. Τον ζήλεψες έτσι καθισμένο στο αναπηρικό καροτσάκι σκυμμένο ώρες μπροστά στο γραφείο του πότε να επεξεργάζεται το πλούσιο υλικό που με μόχθο και ενθουσιασμό μάζεψε νια τη Λέσβο, πότε να στέλνει τα αγωνιστικά του μηνύματα για την προάσπιση των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες. Ζήλεψες τον ηρωισμό και την μοναδικότητα του να μετατρέπει για τριανταπέντε ολόκληρα χρόνια τους ψυχικούς και σωματικούς πόνους του, από την μυϊκή δυστροφία των άκρων σε παλμούς αγώνα μα και ποιητικό οίστρο. «Θεόφιλο της ποίησης» τον αποκάλεσε ο Τάσος Λειβαδίτης, από την πρώτη του κιόλας ποιητική συλλογή και ακολούθησαν άλλες έντεκα, με τελευταία στην πνευματική του ωριμότητα τα «Τα ταξίδια μου». Ανάλαφρα πια ανεβαίνει τα σκαλοπάτια για τον παράδεισο και την αιωνιότητα. Τον περιμένει ανάμεσα στα αγαπημένα του πρόσωπα και ο Προκοπής Πανταζής, να τον αγκαλιάσει και να τον συγχαρεί, που συνέχισε τη λογοτεχνική του πορεία και που τον τίμησε στην Καλλονή και στο Κεράμι, με τις αξέχαστες ομιλίες του για τη ζωή και το συγγραφικό έργο του. Μαζί με τον Κόπη, τον

συγχαρητήρια Ο Γεώργιος Μπάνης του Ιωάννου και της Μαρίας (εγγονός του Γεωργίου και Άννας Παφλιωτέλλη) επεράτωσε επιτυχώς με άριστα τις σπουδές του στη Διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο North Eastern της Βοστώνης, καθώς και το Μεταπτυχιακό του. Συγχαίρουμε τον αγαπητό μας Γιώργο και τους ευτυχείς γονείς και παπούδες για τη μεγάλη επιτυχία και τη διάκριση του Γιώργου Μπάνη. Ο οικογενειακός φίλος Δημήτριος Αξιώτης Για την εκλογή του νέου Δ. Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Αρίσβης. Συγχαρητήρια από όλους τους Αρισβαίους στο νέο Δ. Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου μας. Ευχόμαστε καλή επιτυχία στο κοινωφελές έργο του συλλόγου. Θα είμαστε κοντά στο νέο διοικητικό συμβούλιο, έτοιμοι να υπερασπιστούμε τους κοινούς στόχους μας που αφορούν σε όλα τα θέματα του τόπου μας. Προπάντων όμως στα οράματά μας για την πραγματοποίηση ενός σημαντικού πολιτιστικού έργου. Η Αρίσβη αξίζει και της πρέπει ο πολιτισμός. Με εκτίμηση Γιώργος Μαραγκός, πρώην έμπορος

ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ ΛΟΠΑ Νίκη Σκαλοχωρίτου-Κυρατζή Εις μνήμην Μάνα Καλλιόπη, άμα θα πας κάποια στιγμή στον άλλο κόσμο, στείλε να δω αν μ’ αγαπάς, βασιλικό και δυόσμο. Και η ψυχή εκεί ψηλά να’ ναι μαζί με τους αγγέλους, να σκέπτεσαι πολύ γλυκά όλους σου τους αγαπημένους. Στα δυο καλά σου τα παιδιά στα τέσσερα σου εγγόνια, σε γαμπρό και νύφη στέλνε φιλιά για όλα μας τα χρόνια. Και η ψυχή να συναντά

άυλα μονοπάτια, ας έβλεπα για μια στιγμή τα πράσινα σου μάτια. Η καλοσύνη, η στοργή και η μεγάλη αγκαλιά σου, μας συντροφεύουν πάντοτε σαν να’ μαστέ κοντά σου. Των λουλουδιών τα χρώματα που είδες στη ζωή σου, στείλε μου με τα σύννεφα μαζί με την ευχή σου. Μάνα Καλλιόπη, άμα θα πας στον ουρανό, βάλε να φέγγει ένα αστέρι να με φωτίζει για καλό.

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

39

συνδρομές 21-Ιουν ΑΝΩΝΥΜΟΣ 20 26-Ιουν ΛΑΚΑΣΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ 50 29-Ιουν ΠΑΡΜΑΚΕΛΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ 50 30-Ιουν ΣΑΠΦΩ ΜΑΛΛΗ 50 01-Ιουλ ΚΟΥΡΟΥ ΑΝΝΑ 20 02-Ιουλ ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤ.

50 02-Ιουλ ΑΛΒΑΝΟΣ ΤΑΚΗΣ 65,6 02-Ιουλ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΚΛΕΟΝΙΚΗ 98,4 08-Ιουλ ΑΝΩΝΥΜΟΣ 20 09-Ιουλ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΙΝΗ 50 11-Ιουλ ΑΡΓΕΝΤΕΛΛΗ-ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ

ΠΗΝΕΛΟΠΗ 50 14-Ιουλ ΘΕΜΕΛΗ ΒΑΣΩ 50 Στη μνήμη του πατέρα της Νικολάου 15-Ιουλ ΑΝΩΝΥΜΟΣ 50 18-Ιουλ ΛΟΓΙΩΤΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 70 18-Ιουλ ΠΑΠΑΜΜΑΝΩΛΗ ΕΥΡ.

30 19-Ιουλ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 20 20-Ιουλ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΣ ΣΤΡΑΤΗΣ 147,2 22-Ιουλ ΒΑΛΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ 50 22-Ιουλ ΚΑΡΙΜΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 20 24-Ιουλ ΚΙΟΣΚΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 30 24-Ιουλ ΒΑΛΤΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ

ΤΟΥ ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΥ 100 26-Ιουλ ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ 20 29-Ιουλ ΚΟΥΝΕΛΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 98,4 30-Ιουλ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ ΒΑΣΤΑΚΗ ΑΦΡΟΥΛΑ 73,6 30-Ιουλ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 73,6 30-Ιουλ ΜΑΥΡΟΜΑΤΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 50 02-Αυγ ΦΑΦΟΥΤΕΛΛΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 20 03-Αυγ ΓΕΛΑΓΩΤΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ 30 04-Αυγ ΚΥΡΙΑΖΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 30 04-Αυγ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΓΩΓΟΥ ΕΛΛΑΣ 200 Εις μνήμη γονέων Γαβριήλ και Ουρανίας Γώγου 04-Αυγ ΒΑΛΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΤΟΥ ΤΕΡΠΑΝΔΡΟΥ 50 04-Αυγ ΣΑΡΑΝΤΕΛΛΗ ΡΑΛΛΟΥ 20 04-Αυγ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΕΦΗ 20 04-Αυγ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ ΙΓΝΑΤΙΑ 20 04-Αυγ ΑΤΣΙΓΚΜΠΑΣΗ ΜΑΡΙΑΝΘΗ 20 04-Αυγ ΒΟΥΓΑΜΑΛΗ ΗΛΙΑΔΗ ΜΥΡΣΙΝΗ 44,16 04-Αυγ ΒΟΥΓΑΜΑΛΗ ΚΡΑΛΗ ΜΥΡΣΙΝΗ 51,52 05-Αυγ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΟΥ ΜΙΧΑΗΛ 50 08-Αυγ ΒΟΜΒΕΛΛΗΣ ΣΤΑΥΡΟΣ 50 14-Αυγ ΒΟΓΙΑΤΖΗ ΑΛΜΠΑ 20 16-Αυγ ΚΥΠΡΑΙΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ 50 19-Αυγ ΚΟΥΛΟΥΚΟΥΣΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ 20 24-Αυγ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΗ ΡΑΛΙΤΣΑ 30

40

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

24-Αυγ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 50 01-Σεπ ΑΞΙΩΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 50 01-Σεπ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 20 01-Σεπ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ ΚΩΣΤΑΣ 20 02-Σεπ ΤΣΑΚΙΡΕΛΗ ΓΕΩΡΓΙΑ 50 02-Σεπ ΧΟΔΡΟΝΙΚΟΛΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 20 03-Σεπ ΚΥΡΑΤΖΗ ΝΙΚΗ 20 04-Σεπ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ 20 04-Σεπ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥ ΑΓΛΑΪΑ 30 05-Σεπ ΒΑΝΕΛΛΗ ΕΛΕΝΗ 50 05-Σεπ ΤΣΑΒΛΗ ΣΤΕΛΛΑ 30 01-Σεπ ΜΑΞΙΜΙΑΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ $100 AUS 01-Σεπ ΓΩΓΟΥ ΚΟΦΜΑΝ ΜΑΡΙΚΑ 100 Εις μνήμη γονέων Γαβριήλ και Ουρανίας Γώγου 01-Σεπ ΓΩΓΟΥ ΠΙΤΣΑ ΣΙΝΟΥ 100 Εις μνήμη γονέων Γαβριήλ και Ουρανίας Γώγου 01-Σεπ ΛΑΜΠΟΥ ΠΕΡΒΑΝΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ 50 04-Σεπ ΜΙΧΑΗΛΑΡΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ 50 07-Σεπ ΔΡΑΚΟΥΛΗ ΛΟΥΛΑ $50 AUS 13-Σεπ ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 60 14-Σεπ ΠΡΑΓΚΑΣΤΗ ΠΟΠΗ 30 14-Σεπ ΜΑΝΙΚΑ ΑΦΡΟΥΛΑ 20 15-Σεπ ΚΑΒΟΥΡΑΣ ΜΙΧΑΛΗΣ 20 15-Σεπ ΚΑΖΑΜΙΑΣ ΑΡΗΣ 20 15-Σεπ ΒΟΥΓΑΜΑΛΗ

ΧΑΤΖΗΑΓΓΕΛΗ ΑΡΕΤΗ 50

Στη μνήμη της Ραλίτσας Ματθαίου 17-Σεπ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΚΑΡΕΚΟΥ ΑΝΝΑ 20 17-Σεπ DREAM 120 17-Σεπ ΚΟΥΛΟΥΚΟΥΣΑ ΜΥΡΣΙΝΗ 20 17-Σεπ ΛΑΓΟΥΤΑΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 50 18-Σεπ ΣΙΜΟΥ ΜΑΡΙΚΑ 100 19-Σεπ ΒΑΜΒΟΥΚΛΗΣ ΗΛΙΑΣ 150 20-Σεπ ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ 30 21-Σεπ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ 100 21-Σεπ ΚΑΤΕΧΟΥ ΑΥΡΑ 25 29-Σεπ ΜΠΑΣΕΑΣ ΟΡΕΣΤΗΣ 25 02-Σεπ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΑΦΙΩΝ 50 02-Σεπ ΧΑΤΖΗΜΠΕΛΑΝΤΕΡΗ ΕΦΗ 30 11-Σεπ ΕΥΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ Α.

20 27-Σεπ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ 100 Εις μνήμην εξαδέρφων Α. Λάμπου, Κ. Καλογήρου, Γ. Αντωνιάδη 27-Σεπ ΜΥΚΟΝΙΑΤΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ $100 27-Σεπ ΜΥΚΟΝΙΑΤΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ 50 27-Σεπ ΜΥΚΟΝΙΑΤΟΥ ΤΡΙΑΔΑ 20 30-Σεπ ΧΑΤΖΗΜΩΥΣΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 30 30-Σεπ ΚΟΜΝΗΝΑΚΗ ΕΛΕΝΗ 30 30-Σεπ ΜΠΟΥΤΑΤΗ ΕΛΕΝΗ 50 30-Σεπ ΓΙΟΥΒΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 60 30-Σεπ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ 100 30-Σεπ ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΥ ΕΥΡΥΔΙΚΗ 100

Τα καλλονιάτικα κόμικς

ΒΙΝΥΛΙΟ Cafe Καλλονή, Τηλ: 2253024541

Διασκέδαση και νεολαία στην Καλλονή > της Ελένης-Άρτεμης Βρατσάνου

ε μαζί. νεολαία πάν ι α κ η σ α δ έ Διασκ είναι, μικρή κι αν ο σ ό , η λ ό π ε υς νέους Γι αυτό κάθ σελκύσει το ο ρ π α ν ί ε σης, προσπαθ υς διασκέδα ο ρ ώ χ ς υ ο ν ρ ούς συλτης με μοντέ με πολιτιστικ , α τρ ν έ κ ά κ με αθλητι να. πικά δρώμε λόγους και το

λος υ μετά το τέ ο μ ο π τό ν είχε ας στο αρμογή μου σ Επιστρέφοντ ο ρ π η , υ ν μο ιτήτρια των σπουδώ αθμό δυσκολίας. Ως φο β α ς ρυθυ έν ο ή στην αρχ γκεκριμέν υ σ ε μ ζω σε ει να εγκλιματιστώ είχα συνηθίσ να ε επ ρ έπ φνικά μούς και ξα εδομένα. δ α γι καινούρ η Καλλονή τωσα πως ίσ π ια δ ς ω μ αφορά τον Με χαρά ό ποτα όσον τί ε σ εί ρ τε σύγχρονες, μας δεν υσ πό άλλες, α ς η σ α έδ κ τρόπο διασ ις. μεγάλες πόλε

η σελίδα των νέων Καταρχήν, στα μέσα καλοκαιριού, είχα την τύχη να συμμετάσχω στ ην θεατρική – αφηγ ηματική παράσταση «Φωνέ ς της Μικρασίας», που διοργάνωσε ο Σύλλογος Καλλονιατών, και να έρθω σε επαφή με την θε ατρική ομάδα της πό λης μας. Έτσι έμαθα ότι ο πο λιτιστικός μας σύλλ ογος διαθέτει προγράμματα απασχόλησης ατόμ ων, ανεξαρτήτου ηλικίας, με σκοπό την εκμά θηση της ζωγραφικής ή της γλυπτικής τέχνης, προγράμματα χορού και γυμν αστικής. Έχοντας ήδη παρα στεί σε μία από τις εκθέσεις ζωγραφικής και γλ υπτικής, βρήκα τη ν ιδέα να συμμετάσχω κι εγώ η ίδια πολύ ενδιαφέ ρουσα, αφού η εκμάθηση των συγκεκριμένω ν τεχνών αποτελεί έναν ευχά ριστο τρόπο έκφρασ ης του εσωτερικού μας κό σμου καθώς και τρ όπο αξιοποίησης του ελεύ θερου χρόνου μας εποικοδομητικά. Επιπροσθέτως, η πό λη προσφέρει επιλο γές για νυχτερινή έξοδο κα ι καφέ. Οι βραδιές κουίζ, τα πάρτυ των μαθητώ ν για την πολυπόθη τη πενθήμερη εκδρομή τους με ανέτρεξαν με νο σταλγία στα δικά μου μαθη τικά χρόνια και μο υ έδωσαν την ευκαιρία να συ ναντηθώ ξανά με παλιούς, αγαπημένους φίλο υς. Η λειτουργία σινεμά από πέρυσι αποτέλ εσε μία ευχάριστη έκπληξη για τους λάτρεις του κι νηματογράφου στην Καλλ ονή και είναι ένας ιδα νικός τρόπος για να απολ αύσει κάποιος μία όμ ορ ταινία που θα τον χα φη λαρώσει και θα τον ταξιδέψει. Καθώς ζούμε σε πε ρίοδο έντονης κρίσ ης που μπορεί να οδηγήσει τα νέα άτομα σε λά θος επιλογές, η Καλλονή μα ς προσφέρει την επ ιλογή της ψυχαγωγίας, τη δυ νατότητα να ξεφύγο υμε έστω και λίγο από τα πρ οβλήματα της καθη μερινότητας, να έρθουμε κο ντά με τους συντοπ ίτες μας, αλλά και να γνωρίσο υμε νέους ανθρώπο υς. Δίνει η ίδια στον εα υτό της την ευκαιρ ία να αναδειχθεί ως πόλη. Σημείωση Το θέμα προσφέρε ται για έναν ανοιχ τό διάλογο στην ιστοσελίδ α μας. Όποιος νέος θέλει να εκφράσει τη δικ ή του γνώμη για τη διασκέδαση και ψυχαγωγία στην Καλλονή, μπορ εί να το κάνει στέλνοντάς μας το κείμενο στ ην ηλεκτρονική διεύθυνση : antimor@otenet.g r. Αποσπάσματα του διαλό γου θα δημοσιευθο ύν στο επόμενο τεύχος.

[βιβλίοπαρουσίαση] Η ΠρωτοβΑθμια ΕκπαΙδευση στην ΚαλλονΗ

ΑΛΜΥΡΑ

Αντώνη Δουκέλλη Είδος βιβλίου: Μυθιστόρημα Εκδότης: Αιολίδα Βιβλιογραφικά δεδομένα: Μυτιλήνη 2013, σελ. 357 Γεννημένος και μεγαλωμένος στη Σκάλα Καλλονής, ο Αντώνης Δουκέλλης μάς έδωσε πέρυσι το θαυμάσιο λεύκωμα «Η Σκάλα μας (Αγία Άννα), Χθες - Σήμερα - Αύριο». Πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε και το πρώτο του λογοτεχνικό βιβλίο, ένα πολύ ωραίο μυθιστόρημα με τον τίτλο «Αλμύρα».

To νησί και η «Αλμύρα» του έβγαλαν από τα σπλάχνα τους δύο άντρες, έναν πατέρα και ένα γιό, ο καθένας με τη δικιά του ιστορία, τις δικές του χαρές και τις δικές του πίκρες… Ο πρώτος, ήρωας της καθημερινής ζωής και της βιοπάλης, άνθρωπος της θάλασσας, που με την καθαρή του ψυχή βίωσε τον κοινωνικά «αταίριαστο» έρωτα. Ο δεύτερος, καρπός αυτού του μεγάλου έρωτα, με όπλο του την αγάπη για τη γνώση, την πρόοδο και την εξέλιξη και με αφορμή μία υπόσχεση κυνήγησε τα όνειρά του μακριά από το νησί και την πλανεύτρα θάλασσα. Το βιβλίο του Αντώνη Δουκέλλη δεν είναι απλά μια εξιστόρηση δύο ζωών με κοινή αφετηρία, αλλά μια πορεία από τη χαρά στον πόνο, από το αδιέξοδο στην επιτυχία και από την τραγωδία στην κάθαρση, όπως ακριβώς η ίδια η ζωή… Η «Αλμύρα» σε ταξιδεύει στο νησί των περασμένων δεκαετιών, όπου οι ψαράδες μάχονταν για τον επιούσιο αλλά και στη σύγχρονη πραγματικότητα, που φέρνει τον άνθρωπο αντιμέτωπο με δυσεπίλυτα διλήμματα. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα, που με τις γλαφυρές περιγραφές, τους ζωντανούς διαλόγους και την έντονη πλοκή του κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Ένα βιβλίο που διεισδύει στα μύχια της ανθρώπινης ψυχής και πραγματικά αξίζει να διαβαστεί. ΡΑΝΙΑ ΒΑΛΤΑ

Στρατή Μισγίρη Είδος βιβλίου: Εκπαιδευτικό Συγγραφέας: Στρατής Μισγίρης Βιβλιογραφικά δεδομένα: Καλλονή 2013, σελ. 105 «Η θέα του Δημοτικού Σχολείου Καλλονής με εντυπωσίαζε απ’ τα μικρά μου χρόνια. Σε κάθε ευκαιρία στεκόμουν και θαύμαζα την αρχιτεκτονική του μεγαλοπρέπεια και τη συνολική του εικόνα, επικεντρώνοντας την έκπληξή μου στα προπύλαια. Όταν έβλεπα σ’ εφημερίδες και περιοδικά φαντασμαγορικά κτίρια, έφερνα στη σκέψη μου το δικό μας αυτό σχολικό καλλιτέχνημα και το τοποθετούσα φανταστικά δίπλα του, με την προκατάληψη ανωτερότητάς του. Με κίνητρο το συναίσθημα τούτο, άρχισα ν’ αναζητώ το ιστορικό της κατασκευής του και η ερευνητική μου ενασχόληση μου άνοιξε δρόμους καταγραφής της όλης Εκπαίδευσης στην Καλλονή, από τους παλαιότερους χρόνους μέχρι τους τωρινούς. Και βέβαια η αναφορά στο όλο ιστορικό έγινε με στοιχεία, που άρχισα να συγκεντρώνω με επιμονή και πολύχρονη ερευνητική προσπάθεια.» Τα παραπάνω είναι από τον πρόλογο του Καλλονιάτη συνταξιούχου δασκάλου, συγγραφέα και διαρκώς ανήσυχου ερευνητή Στρατή Μισγίρη, ο οποίος συνεχώς ρίχνει φως σε διάφορες πτυχές του παρελθόντος της γενέτειράς του. Με την εκπαίδευση της Καλλονής είχε ασχοληθεί και παλαιότερα γράφοντας το βιβλίο «Η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση στην Καλλονή». Τώρα η ερευνητική του ματιά στράφηκε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Η ολοκλήρωση μάλιστα της μελέτης συνέπεσε με την κατάργηση του 1ου Γραφείου Καλλονής, για το οποίο αφιερώνει ένα ειδικό κεφάλαιο. Στο βιβλίο εξετάζονται ο Δημοτικός Παιδικός Σταθμός, το Νηπιαγωγείο, το Ειδικό Σχολείο, το Δημοτικό Σχολείο. Για όλα παρατίθεται πλούσιο αρχειακό υλικό, υπουργικές αποφάσεις, πρακτικά συλλόγων, δημοσιεύματα και φωτογραφίες. Στο τέλος δίνονται οι βιογραφίες των διευθυντών της Ελληνικής Σχολής - σχολάρχες, των διευθυντριών του Παρθεναγωγείου και των διευθυντών του Δημοτικού Σχολείου. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΚΟΡΔΑΣ

Διαφημιστικές Ειδήσεις

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ

45

46

ΤΑ ΚΑΛΛΟΝΙΑΤΙΚΑ