PUK SUW katalog 2014

PUK: SAMONOŚNE UNIWERSALNE WYSTAWY

Szczególne podziękowania dla wujka Andrzeja, całej rodziny Łukaszczuków, Wolszczaków i Puków Special thanks to uncle Andrzej and the families of Łukaszczuk, Wolszczak and Puk

Kumów Plebański 2014

3

PUK: SELF-SUPPORTING UNIVERSAL EXHIBITIONS

4

CO TO JEST?

PUK is another part of the SUW project (Samonośne Uniwersalne Wystawy, Eng. Self-Supporting Universal Exhibitions) initiated in Wroclaw in 2014 by Kamila Wolszczak. SUW originates from the idea of independent curatorial works set in private spaces and directed at different social groups. Moreover, it is supported by the fact that the decisions concerning the programme are made together by the artists and organizers. All the activity within SUW takes place outside the institutional spaces and share a set of universal rules.

This time the project was carried out in a farm property, in the centre of Kumow Plebanski - a small village in Lubelskie voivodeship. The plot has been abandoned since 2010, after the death of the last inhabitants of the Puk family, who were also the ancestors of the author of the project.

The title of the project refers directly to this family name.

5

PUK to kolejna edycja projektu Samonośnych Uniwersalnych Wystaw, zainicjowanego przez Kamilę Wolszczak w 2012 roku we Wrocławiu.

SUW wyrasta z idei niezależnych działań kuratorskich w przestrzeniach prywatnych oraz kolektywnego podejmowania decyzji programowych przez artywstów i organizatorów, zaadresowanych do zróżnicowanych grup społecznych. Działania pod szyldem SUW odbywają się według uniwersalnych zasad w przestrzeniach pozainstytucjonalnych.

Tym razem miejscem realizacji projektu była posesja położona w centrum Kumowa Plebańskiego, wsi w województwie lubelskim. Działka była opuszczona od 2010 roku, tj. śmierci ostatnich mieszkańców rodziny Puk. Tytuł projektu w bezpośredni sposób nawiązuje do nazwiska przodków inicjatorki wydarzenia.

WHAT IS IT?

6

Do domu Puków zaproszono siedmiu młodych artystów, wybranych z otwartego naboru na projekty dostosowane do zastanego miejsc.

Przez siedem ostatnich dni sierpnia w Kumowie Plebańskim artyści prowadzili proces badawczo-twórczy w nowym miejscu.

Efektem pobytu na wsi było przygotowanie i zaprezentowanie jednonocnej wystawy dla mieszkańców oraz przybyłych gości. Realizacja projektu była próbą budowania relacji z odbiorcami defaworyzowanymi w „świecie sztuki’’, angażowania współczesnych artystów do działań niezależnych oraz wchodzenia w interakcje z przestrzenią zastaną.

Seven young artists were chosen in an open call for projects adjusted to an already existing space. For the seven last days of August the artists were researching the new place and working on their projects.

The stay in the village ended with an overnight exhibition prepared for and presented to the villagers and other guests. The project was realised in an attempt to build relations with the recipients disadvantaged in the “world of art” as well as with a view to engaging modern artists in independent actions and interacting with an already set space.

7

7

8

Project PUK was realised in Kumow Plebanski, a village in the eastern Poland, which is inhabited by only about 140 people. You can find there a neoclassical church from the 18th century and a burial chapel of Rzewuscy family.

The few buildings are surrounded with vast landscapes of Chełm Hills bordering the highest section of Lublin Upland – Dzialy Grabowieckie. This is where the project author’s family cultivated crops, potatoes and garlic.

Project PUK revived this farm and reminded us of these enchanting lands. The first week of August was devoted to re-establishing contacts with neighbours, the village leader, and provincial governor, as well as on getting acquainted with new villagers, the curate and the the parish priest.

We also organised several meetings to get to know each other in the local House of Meetings “Na pograniczu kultur” (“On the border of cultures”), situated in the nearby fire station as well as in the Puks’ house. The meetings were mainly revolving around everyday life or the history of the region, just to turn into friendly chats after some time.

GDZIE TO JEST? WHERE IS IT?

9

Projekt PUK odbył się w Kumowie Plebańskim, wsi położonej we wschodniej części Polski. Miejscowość liczy około 140 mieszkańców, na jej terenie znajduje się, między innymi, neoklasycystyczny, XVIII-wieczny kościół i kaplica grobowa rodziny Rzewuskich.

Wokół nielicznych zabudowań rozciągają się krajobrazy pogranicza pagórów chełmskich i działów grabowieckich. To właśnie tam rodzina autorki projektu przez pokolenia zajmowała się uprawą zboża, ziemniaków i czosnku. Aby nie zapomnieć o tych urokliwych terenach, projekt PUK ożywił gospodarstwo raz jeszcze.

Pierwszy tydzień sierpnia był czasem na odświeżenie kontaktów z sąsiadami, sołtysem, wójtem, zapoznanie się z nowymi mieszkańcami, wikariuszem i proboszczem.

Organizowane były spotkania zapoznawcze w lokalnym Domu Spotkań „Na pograniczu kultur”, w pobliskiej remizie Ochotniczej Straży Pożarnej oraz w domu Puków.

Tematyką spotkań było na ogół życie codzienne oraz historia regionu, z czasem rozmowy przeradzały się w przyjacielskie pogawędki.

10

CO SIĘ DZIAŁO? WHAT WAS HAPPENING?

Marek, 8 lat I’ve made a cape by myself and I’m fighting so that we could have a good life, and so that the world was good, and the people took care of each other Marek, 8 years old

11

Zrobiłem samodzielnie pelerynę i walczę, żeby było nam dobrze, i żeby Świat się dobrze kręcił, a ludzie dbali o siebie

The preparatory works began on 1st August. Meetings with local people were rich in new experiences and ideas for holidays. Those engaged in the organisation of the project spent their days on cleaning the house and tidying the farm in the anticipation of the arrival of guests. As a part of August preparations, we organised two different workshops for the kids living in the neighbourhood. Together with the participants: Marek, Magda and Marek, we tried to discover the world of natural artistic materials.

11

Działania trwały od pierwszego sierpnia, spotkania z lokalną społecznością owocowały w nowe doświadczenia i pomysły na wakacyjne działania. Osoby zaangażowane w organizację wydarzenia w Kumowie całymi dniami sprzątały dom i gospodarstwo, z niecierpliwością czekając na gości. Dwukrotnie w ramach sierpniowych działań odbyły się warsztaty dla chętnych dzieci z sąsiedztwa. Wspólnie odkrywaliśmy świat naturalnych materiałów plastycznych.

12

Brałam udział w warsztatach krawieckich PUK. Z pomocą i wskazówkami Kingi, z resztek materiału uszyłyśmy wspaniałe eko-torby na zakupy. Mogłam je zabrać do domu. Bardzo mi się przydają, noszę je prawie codziennie. W czasie pracy z Kingą bez przerwy rozmawiałyśmy i żartowałyśmy. Warsztaty te najbardziej zapadły mi w pamięć; może dlatego, że torby ciągle mi o nich przypominają...

Paulina, 14 lat

13

I took part in the sewing workshops. Thanks to Kinga’s help and directions we were able to make great shopping eco-bag from the scrapes of fabric. I could take them home. They are very useful, I carry them almost everywhere. We were chatting and joking all the time during the workshops. I’m sure will remember them for a long time, maybe because the bags keep reminding me about them.

Paulina, 14 years old

In the second week we invited a guest, Kinga Krzymowska, who is an artist creating original accessories and jewellery – EkoKinga. She conducted workshops for the girls and women from the neighbourhood invited to participate.

W kolejnym tygodniu do Kumowa przyjechała Kinga Krzymowska, która zajmuje się wykonywaniem oryginalnych akcesoriów i biżuterii – EkoKinga. Do otwartych warsztatów szycia na maszynie zaprosiliśmy nasze sąsiadki.

14

The farm in Kumow Plebanski 44 proved to be a perfect meeting place. We’ve experienced many acts of kindness and support from the villagers and local authorities. Everyone was eagerly anticipating the arrival of the artists who were to come with their ideas of what to do on the Puks’ farm. Young artists, selected by competition, stayed in Kumow from 25th to 31st August. The projects were already known to organizers, while the presentations took place during meetings with the villagers. We mostly focused on examining the area and getting to know people by taking day-long walks in the village, by countless talks in the kitchen and fire station, and by meetings with the village leader, provincial governor, councillors, neighbours and guests. After five days of interviews, discussions, consultations, dilemmas and admiration the artists started preparing their exhibitions in seven different places on the farm.

KTO TAM BYŁ?

WHO WAS THERE?

15

Gospodarstwo w Kumowie Plebańskim 44 okazało się miejscem spotkań. Otrzymaliśmy mnóstwo oznak życzliwości i wsparcia od mieszkańców i lokalnej władzy.

Wszyscy nie mogli się doczekać artystów, którzy mieli przyjechać z pomysłami na działania stworzonymi specjalnie na działkę Puków. Od 25 do 31 sierpnia trwał pobyt młodych twórców wybranych drogą konkursową. Projekty były znane organizatorom, a prezentacje artystów odbywały się podczas spotkań z mieszkańcami. Całodniowe spacery po wsi, liczne rozmowy w kuchni, remizie, spotkania z wójtem, sołtysem, radnymi, sąsiadami i przybyłymi gośćmi – badanie terenu i poznawanie ludzi, na tym skupiliśmy się najbardziej.

Po pięciodniowych wywiadach, dyskusjach, konsultacjach, dylematach i zachwytach artyści zabrali się za tworzenie wystaw w siedmiu różnych miejscach na gospodarstwie.

Kornelia Dzikowska Instalacja w stodole o dowolnej interpretacji instalacja dźwiękowo-wizualna Installation in the barn with room for interpretation audio-visual installation

Praca przedstawiała dwa wybrane sposoby odbioru wsi. Pierwszy to obraz sielanki i harmonii; z jednej strony miejsce odpoczynku i obcowania z naturą, a z drugiej – ciężkiej fizycznej pracy. Autorka zaobserwowała dualizm percepcyjny i pytała odbiorcę o własną interpretację wsi.

16

Kinga Krzymowska, 26 lat

The work presents two selected ways of perception of a countryside. The first one is a picture of an idyll and harmony while the other is its total opposition. On the one hand, the village is a place of rest and contact with nature, but on the other – a place of hard, physical work. The author observed a perceptual dualism and asked the viewers about their own interpretation of the countryside.

Kinga Krzymowska, 26 years old

17

Anna Kosarewska Przesada performans

18

Exaggeration performance

Artystka zaprezentowała działanie performatywne, projekt Przesada odnosił się do „przymierzenia na siebie” czyjegoś życia, codzienności, przestrzeni. Praca ukazywała wiele antonimów, takich jak brud -czystość, odwaga-strach, życie -śmierć. Autorka pytała o znaczenie tradycji w nowoczesności.

Kinga Krzymowska, 26 lat

19 The artist presented a performative work. The project “Exaggeration” referred to “trying on you” someone else’s life, everyday routines, space. It also showed different contrasts, like dirty-clean, fear-courage, life-death. The author asked about the meaning of tradition in the modernity.

Kinga Krzymowska, 26 years old

Magdalena Kreis Kto tam? tekst

20

Who is it? text

The author decided to interact with the inhabitants of Kumow. Her exhibition was understandable to the viewers of all age. All the guests could write on a white wall of a farm building their answer to the question “what and who comes?” The guests of the overnight vernissage were engaged in conversations, asking the author some questions and filling the gaps on the wall.

Anna Wolszczak, 21 years old

21 Autorka projektu wchodziła w interakcję z mieszkańcami Kumowa. Realizacja była czytelna dla odbiorcy w każdym wieku.

Wszyscy z przybywających gości mieli możliwość napisania na białej ścianie budynku gospodarczego „co i kto przychodzi?”. Goście jednonocnego wernisażu byli zaangażowani w rozmowy, zadawanie pytań autorce oraz dodawanie i wypełnianie luk na ścianie.

Anna Wolszczak, 21 lat

Adam Martyniak Zydel rymarski instalacja

22

Saddler’s folk stool installation

The idea of the project was based on looking for a „nice” object in Kumow. The artist found an original saddler’s stool in the attic of a barn, being a part of Puks’ possession. Next, he highlighted it by closing it in a white room, where several tools put in a white canvas acted as a background. This action referred to modern methods of exposition in a so-called “whitecube”. Thanks to this, the tool, necessary to all saddlers, became an object of admiration.

Kinga Krzymowska, 26 years old

23 Koncepcja projektu opierała się na poszukiwaniu „ładnego” przedmiotu w Kumowie. Artysta znalazł oryginalny zydel rymarski na poddaszu obory, znajdującej się na posesji Puków. Następnie uwypuklił ten przedmiot, zamykając go w białym pokoju na tle zapakowanych w białe płótno narzędzi.

Zabieg ten odnosił się do współczesnych metod ekspozycyjnych w tak zwanym „white cubie” (ang. biały sześcian). W ten sposób narzędzie niezbędne dla każdego rymarza stało się obiektem adoracji.

Kinga Krzymowska, 26 lat

Michał Mejnartowicz Nie mam zielonego pojęcia instalacja I’m totally green installation

The artist turned green after he saw the amount of empty bottles disposed behind a local shop and he decided to use them. He created an installation form the broken pieces of glass, where the greenness of the bottles was breaking the clear whiteness, while merging with the nature. The project was intriguing and it led the viewers to various interpretations.

24

Anna Wolszczak, 21 years old

Artysta zzieleniał na widok ilości pustych butelek za lokalnym sklepem i postanowił je wykorzystać.

Z pobitych kawałków szkła wykonał instalację, w której butelkowa zieleń przełamywała czystość bieli, mieszała się z naturą. Projekt był intrygujący i nakłonił odbiorców do wielu, bardzo zróżnicowanych interpretacji.

Anna Wolszczak, 21 lat

25

Marek Ruszkiewicz Obecność działanie przestrzenne

26

Presence spatial arrangement

In front of the house in the Puks’ property there was a wild forest full of greenness. This is exactly where Marek Ruszkiewicz set his project. It consisted of a garden table, made of old, useless pieces of wood found in the vicinity. This work referred to the past of the farm, and its conception was posing a question concerning the two potential paths which the farm can take: ruin or renovation. The piece of furniture symbolised in its form the passing clashed with what is to come – the new.

Anna Wolszczak, 21 years old

Przed domem na działce Puków latem wyrastał dziki ogród pełen zieleni. To właśnie tam Marek Ruszkiewicz umieścił swój projekt.

Był to ogrodowy stół, zrobiony ze znalezionego w okolicy, starego, niepotrzebnego drewna. Praca odnosiła się do przyszłości gospodarstwa, a koncepcja pracy stawia pytanie o kierunek, jaki obierze gospodarstwo: ruiny czy odbudowy. Mebel w swojej formie symbolizował przemijanie, ścierające się z tym, co przychodzi – nowym.

Anna Wolszczak, 21 lat

27

Karolina Włodek 25-30.08.2014 odlewy z wosku i gipsu

28

25-30.08.2014 wax and plaster castings

Projekt to intymny zapis rozmów.

Odlewy ciała były efektem zasłuchania i odbicia pewnych faktur, na których opiera się ręka, noga, łokieć. Artystka znalazła sposób na zatrzymanie momentu poprzez chwytanie odcisków na ciele, wykonując ich odlewy – ślady efemerycznych spotkań z mieszkańcami Kumowa.

Kinga Krzymowska, 26 years old

29 The Project is an intimate record of conversations. The castings of the body parts constituted a result of becoming engrossed in a conversation, during which different textures were impressed on the body - hands, legs, elbows - which were touching different objects.

The artist found a way to seize that moment by recording the imprints on the body through castings – they were the ephemeral signs of meetings with the inhabitants of Kumow.

Kinga Krzymowska, 26 years old

30

Jednonocny wernisaż odbył się w nocy, 30. sierpnia, na który przybyło około 100 osób. Gościliśmy całe rodziny, sąsiadów, lokalne władze i media. Wystawę można było oglądać z mapką i przewodnikami. Każdy twórca starał się przedstawić swój projekt, angażując odbiorcę w poznawanie i własną interpretację prac. Sąsiedzi, bacznie przyglądający się projektowi PUK przez cały sierpień, licznie uczestniczyli w oprowadzaniach, by w trakcie wystawy własnymi słowami przekazać nabytą wiedzę gościom.

Każda edycja SUW niesie za sobą wiele nowych tematów i pytań, co pozwala na poszukiwania lepszych sposobów mediacji w zróżnicowanych sytuacjach i miejscach.

Wiedziałam, że pomagam zrozumieć daną pracę i sens wystawy.

Spojrzenie na dzieło bez docenienia kontekstu nie pozwala zrozumieć jego przekazu. Cieszyłam się, że mogę pomóc w odbiorze dzieła i zrozumieniu jego sensu, idei, procesu powstawania. Obserwowałam ludzi i ich sposób postrzegania prac, a następnie starałam się dostosować język i charakter wypowiedzi do ich reakcji, na przykład podkreślając – czy pogłębiając – to, co budziło emocje lub szczególnie przyciągało ich uwagę.

Myślę, że wystawa była dyskutowana w domach na wsi. Wiele osób prawdopodobnie drwiło, śmiało się

(to wynika, między innymi, z niezrozumienia, obcości tego typu form), ale myślę, że byli też tacy, którym to się podobało, którzy czuli dumę, że wybrałaś ich wieś na realizację takiego przedsięwzięcia. Jednego dnia usłyszałam rozmowę o Kamili – rozmówcy zastanawiali się, jak to możliwe, że chce jej się coś takiego robić, poświęcać swój czas i energię. Na wsi ludzi z inicjatywą jest bardzo mało. Myślę, że to było dla nich odkrycie na nowo postawy – robienia czegoś w imię idei Olga Smalej, 25 lat

Byłam na tej wystawie – podobało mi się! Należy podziwiać te młode osoby, które podjęły temat w obszarze geograficznym zupełnie nieznanym. Znam tę działkę, ten teren od ponad 30 lat. Jeśli ktoś nie przeczytał opisów na wystawie, nie wiedział zupełnie, o co chodzi.

Pozdrawiam, też nazywam się PUK. Alina Puk, 58 lat

I was aware that I was helping others to understand a given work and the meaning of the exhibition.

A look at an artwork without taking into consideration the context doesn’t allow us to understand its meaning. I was happy to help to understand the work and its sense, or the idea behind it and the process of creation. I observed people and their way of interpretation, then I tried to adjust my language and manner of speaking to their reactions, for example by

highlighting or elaborating on the element which stirred up emotions or attracted attention in a specific way. I think that people discussed the exhibition in their homes. Many people probably mocked and laughed at it (which results from the fact of misunderstanding or from a general absence of this type of forms), but I think there were also people who enjoyed it and who were proud that you chose their village to realize this type of undertaking. One day I heard a conversation about Kamila – people were wondering how is that possible that she wants to do something like this, to devote her time and energy.

In the countryside, there are few people “with initiative”. I think that for them it was a rediscovery of the attitude of doing something for the sake of idea.

31

The overnight vernissage took place at night of 30th August and about 100 people participated in it. We hosted different guests: the whole families, neighbours, local authorities and media. They could use maps and guides to make the exhibition more accessible. Each author tried to present his or her project by engaging the viewers in understanding the art and finding their own interpretation of works. Neighbours, who were watching the project PUK very closely throughout the whole August, participated actively in showing around the other guests, and explaining in their own words what they managed to learn themselves. Each edition of SUW brings many new topics and questions, which allow us to look for even better ways of mediation in different places and situations.

Olga Smalej, 25 years old

I was on his exhibition – and I really enjoyed it! We should admire these young people who decided to take up an action in a totally unknown geographical area. I’ve known this plot, this land for 30 years now. If someone didn’t read the descriptions on the exhibition, they didn’t know what it was about.

Greetings, my name is also PUK. Alina Puk, 58 years old

32

At the moment, the Puks’ farm is undergoing a renovation. The family decided to take care of the house and the farm buildings. There is also a plan to organize a plain air painting for the “Passion” Association from Chelm in the nearest future. Next step might be agritourism. While project PUK turned out to be a starting point for the revitalization of the possession, the plans and ideas for project SUW are being continuously realized and we are looking for a new place to set the 5th edition.

I invite you to follow the project on the blog: kamilawolszczak.wordpress.com/ curatorial-projects/ Kamila Wolszczak

CO DALEJ? WHAT’S NEXT?

33

Obecnie na działce Puków trwa remont. Rodzina postanowiła odnowić dom i budynki gospodarcze. W najbliższym czasie planowany jest plener dla Stowarzyszenia „Pasja” z Chełma. Kolejnym krokiem może okazać się agroturystyka. Projekt PUK okazał się punktem zapalnym dla ożywienia posesji.

Natomiast projekt SUW dalej realizuje swoje plany i jest na etapie poszukiwania nowego miejsca dla piątej edycji.

Zapraszam do śledzenia projektu na blogu: kamilawolszczak.wordpress.com/ curatorial-projects/ Kamila Wolszczak

Koncepcja projektu PUK SUW: Kamila Wolszczak Artyści: Kornelia Dzikowska Anna Kosarewska Magdalena Kreis Adam Martyniak Michał Mejnartowicz Marek Ruszkiewicz Karolina Włodek Dokumentacja: Aleksandra Bełz-Rajtak Projekt katalogu i identyfikacji wizualnej: Marcin Romaniuk

34

Teksty: Kamila Wolszczak Olga Smalej Kinga Krzymowska Anna Wolszczak Paulina Nowak Alicja Puk Tłumaczenia: Izabela Mendyk Korekta: Barbara Kręgiel

_ Kumów Plebański 44 Sierpień 2014

Zrealizowano w ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

36