ISBN 978-83-937797-3-4
Projekt graficzny i skład:
Pracownia graficzno–wydawnicza KKWADRAT Kamil Kawałko www.kkwadrat.com
Druk:
ATTYLA Władysław Kardasz, Jacek Kardasz Spółka Jawna ul. Partyzantów 61 22-400 Zamość, Polska tel./fax: 84 627 19 16, 84 639 12 13 e-mail: biuro@attyla.eu www.attyla.eu
Zdjęcia: Archiwum firmy Attyla, Tadeusz Gil, Kamil Kawałko, Sebastian Kawałko, Michał Szałata, Jacek Kardasz
Zamość 2015
Minęło 25 lat… (1990-2015)
Zdecydowaliśmy się wydać tę książkę ze względu na ludzi, którzy przez te wszystkie lata tworzyli historię firmy ATTYLA. To dzięki pracy dziesiątków pracowników, czasem ciężkiej i mozolnej, ale zawsze twórczej i artystycznej, dającej na koniec wiele satysfakcji, osiągnęliśmy dzisiejszy poziom. Spróbujemy przedstawić czytelnikom jak firma się narodziła, jak przetrwała ciężkie chwile, jak się zmieniała, i na jakim poziomie jest obecnie. Życzymy miłej lektury.
Sylwia i Jacek Kardasz
[6]
Attyla - 25 lat
Przypomnijmy… Pierwsze spotkanie przyszłych założycieli firmy odbyło się na parę miesięcy przed założeniem spółki. To były ciężkie czasy. Rok 1989 znany jest w historii jako rok upadku reżimów komunistycznych w Europie Środkowej i Wschodniej, rok zwycięstwa demokracji nad totalitaryzmem. Faktem jest, że to Polacy otworzyli nowy rozdział w dziejach Europy, zapoczątkowany jednak własnym dramatem politycznym. Lata 80. XX wieku to czas katastrofalnej sytuacji gospodarczej, która zamieniła życie Polaków w koszmar. Brakowało podstawowych artykułów, a te, które były, najczęściej niskiej jakości, w cenie rosnącej z dnia na dzień, zdobywano stojąc w poniżających kolejkach. Wzrastała liczba samobójstw, nasiliła się emigracja. W końcu kryzys, manifestacje uliczne i strajki zmusiły rząd do nawiązania dialogu z opozycją. W grudniu 1988 roku powstał Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”, którego zadaniem było przygotowanie strony opozycyjnej do rozmów Okrągłego Stołu. Ze wszystkich państw satelickich ZSRR Polska posiadała najsilniejszą opozycję. Pomimo licznych represji ze strony władz, dysponowała dużą liczbą ugrupowań podziemnych, na czele właśnie z „Solidarnością”, której lider – Lech Wałęsa otrzymał w roku 1983 Pokojową Nagrodę Nobla. 23 grudnia 1989 r. Sejm przyjął tzw. ustawę Wilczka o wolności inicjatywy gospodarczej, a 31 stycznia 1989 r. ustawę o komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych.
[7]
Zakładanie prywatnych firm stało się wyjątkowo łatwe, a obrót dewizami stał się legalny. Umożliwiło to wielu obywatelom założenie własnej firmy. W lutym 1989 roku rozpoczęły się Obrady Okrągłego Stołu, zakończone w kwietniu 1989. Zgodnie z ich postanowieniami, 7 kwietnia Sejm zmienił konstytucję PRL wprowadzając instytucję Senatu i Prezydenta, uchwalił nową ordynację wyborczą oraz nowe „Prawo o stowarzyszeniach”. 17 kwietnia 1989 r. ponownie została w Warszawie zarejestrowana NSZZ „Solidarność”. 4 czerwca 1989 r. odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory w historii powojennej Polski zakończone przytłaczającym zwycięstwem „Solidarności”. W lipcu Zgromadzenie Narodowe wybrało przewagą jednego głosu gen. Wojciecha Jaruzelskiego na urząd prezydenta PRL. W sierpniu 1989 r., po zakończonej fiaskiem misji tworzenia rządu przez gen. Czesława Kiszczaka, kluby poselskie ZSL i SD opowiedziały się za utworzeniem rządu z „Solidarnością”, a prezydent Jaruzelski powierzył to zadanie nowemu premierowi Tadeuszowi Mazowieckiemu. 12 września 1989 r. Sejm zatwierdził rząd Tadeusza Mazowieckiego, w skład którego weszli działacze opozycji antykomunistycznej. Jesienią 1989 roku rozpoczął się dynamiczny proces zmian w Europie Środkowej i Wschodniej, nazwany później „jesienią ludów”. Upadła żelazna kurtyna. Przyniosło to wolność słowa i demokrację w dawnych krajach bloku komunistycznego, jednak jeszcze długo nie przyniosło mieszkańcom dobrobytu na poziomie znanym w krajach Europy Zachodniej.
[8]
Attyla - 25 lat
[9]
Wojna mocno doświadczyła miasto Zamość i jego mieszkańców. Czasy powojenne jednak i okres transformacji ustrojowej w latach 80., Zamość przeszedł dosyć łagodnie. W okresie powojennym miasto znacznie się rozbudowało. Szczególnie korzystne były dla niego późne lata 70. W 1974 roku Sejm przyjął ustawę o renowacji Starego Miasta. Zamość na kilka lat stał się wielkim placem budowy. Zaniedbane kamienice poddano gruntownemu remontowi. Zrekonstruowano bramy miejskie, bastion VII i przylegającą do niego kurtynę. W latach 1975-1998 Zamość był stolicą województwa zamojskiego. W roku 1989 został powołany Szpital Wojewódzki, a w 1990 r. uchwałą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zamościu nadano mu imię Papieża Jana Pawła II. W nowej rzeczywistości, jaka nastała po 1989 roku powstały nowe możliwości dokończenia inwestycji, pojawiły się nowe źródła finansowania i zniknęły bariery ograniczające dostęp do najnowszych technologii. Również w czerwcu 1989 r. zawarte zostało porozumienie o partnerstwie miast Zamościa i niemieckiego Schwabisch Hall. 14 grudnia 1992 roku zamojskie Stare Miasto zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wydarzenie to było dowodem międzynarodowego uznania niezwykłych walorów urbanistycznych i architektonicznych Zamościa.
[ 10 ]
Attyla - 25 lat
Założenie ATTYLII Na ten czas odwagą i przedsiębiorczością wykazali się: Jerzy Stankiewicz, Joanna Filipowicz, Jerzy Szaruga oraz Paweł Pieniak. We czworo, dnia 3 lipca 1990 roku podpisali umowę założycielską spółki cywilnej o nazwie „Attyla”. Wkład finansowy wynosił po 25% od każdego ze wspólników i łącznie stanowił kapitał w wysokości 100.000 zł. Umowa zawierała zapis o dniu rozpoczęcia działalności, tuż po zakończeniu wszystkich formalności ewidencyjno-finansowych, a mianowicie: 15 lipca 1990 r. W ten oto sposób narodziła się firma ATTYLA. Nazwa firmy została zaproponowana przez Jerzego Stankiewicza, etnografa, który pasjonował się historią i dla którego wódz Hunów był postacią wyjątkową. Nazwa została jednogłośnie zaakceptowana, a dziś stanowi wyrobioną już markę w świecie polskiej poligrafii.
Umowa powołująca do działania spółkę Attyla
Początek lat 90. był okresem wyzwań dla działalności gospodarczej. Jedne z najprężniejszych polskich firm powstały właśnie w latach 1989-1995. Wyzwanie stanowiła każda dziedzina działalności, każda część składowa w organizacji firmy, nikt nie słyszał o logistyce. Zakup maszyn do budowy linii produkcyjnej stanowił najpoważniejszy problem. Na rynku nie działało wiele firm dostarczających maszyny poligraficzne, dodatkowym utrudnieniem była wciąż obowiązująca cenzura, wobec czego nie każdy mógł zakupić taką maszynę. Jeśli już firmie udało się pozyskać maszyny czy urzą-
[ 11 ]
dzenia – zakładając, że środki finansowe nie stanowiły kolejnego wyzwania - to następny problem nastręczał zakup półproduktów, takich jak: farby czy papier. Po raz kolejny wymagało to niezbędnych pozwoleń, a i dostępność była bardzo ograniczona. Dla przykładu papier kupowano w znanej w rejonie papierni w Głuchołazach. Niestety jego jakość pozostawiała wiele do życzenia, był to bowiem papier V czyli najgorszej klasy. Czasem udawało się zdobyć papier „na lewo” w państwowych instytucjach. Farby dostarczała Gdańska Fabryka Farby, później zaś lubelska firma WAB. Finansowanie działalności firmy wymagało przede wszystkim zasobnego kapitału. Stan ekonomiczny gospodarki był bardzo słaby, a dla szarego obywatela stanowił wręcz wielką niewiadomą. W Zamościu działały raptem dwa banki: Bank
Stopka drukarni
Faktura za farby z firmy WAB
[ 12 ]
Attyla - 25 lat
Gospodarki Żywnościowej i Bank Polska Kasa Oszczędności. Cena kredytu była oszałamiająca, inflacja rosła w tempie ekspresowym, a odsetki osiągały pułap nawet 65% w ciągu roku. W związku z tym większość transakcji odbywała się w rozliczeniu gotówkowym. Kolejny bardzo poważny problem stanowił brak specjalistów, brak wykształconej kadry. Żadna szkoła w Zamościu ani w okolicy nie kształciła w zawodzie związanym z poligrafią. Najbliżej, bo w Lublinie znajdowało się liceum, w którym wykształcenie zecera zdobyła m.in. Stanisława Ewa Szulakiewicz. Z pracowników dla przykładu pan Marek Marcola uczył się zawodu poligraf w Technikum Chemicznym we Wrocławiu, pan Stefan Skiba, maszynista typograf w Technikum Przemysłu Papierniczego w Łodzi. Szkoły zawodowe oferowały jedynie kursy przygotowujące do zawodu, m. in. z nich wielokrotnie korzystał Władysław Kardasz, późniejszy wspólnik ATTYLII. Pierwszą siedzibą spółki ATTYLA była ulica Przyrynek 1 (późniejszy Plac Stefanidesa 1). Właśnie w tym miejscu mieściła się księgarnia należąca do spółki. Przez krótki okres czasu w 1991 roku część poligraficzna Firmy mieściła się przy ul. Szczebrzeskiej 20, a potem od czerwca 1991 przy ulicy Akademickiej 1 w skrzydle Pałacu Zamoyskich. W roku 2000 spółka przejęła firmę DrukBank z siedzibą przy ulicy Partyzantów 61. Przez rok funkcjonowała pod tymi dwoma adresami, a w czerwcu 2001 roku całość zakładu produkcyjnego przeniesiono na ul. Partyzantów gdzie mieści się do dnia dzisiejszego. Przy Placu Stefanidesa 1 pozostała jednak księgarnia należąca do ATTYLII.
1
Budynek Sądu w Zamościu, pierwsza siedziba drukarni Attyla
3
Budynek drukarni przed remontem w 2014 r.
2
Budynek na Placu Stefanidesa 1, w którym do 2007 r. mieściła się księgarnia firmy Attyla
4
ul. Partyzantów 61, obecna siedziba drukarni Attyla po remoncie
[ 13 ]
1
3
2 4
Zamość z lotu ptaka. 2013 r.
Siedziba drukarni Attyla, ul. Partyzantów 61
1
ul. Partyzantów 61 - obecna siedziba drukarni Attyla
2
Plac Stefanidesa 1 - księgarnia i pierwszą siedzibą spółki ATTYLA
3
ul. Akademicka 1 - pierwsza siedziba drukarni Attyla w skrzydle Pałacu Zamoyskich, budynku Sądu w Zamościu
4
ul. Szczebrzeska 20. W 1991 roku mieściła się tam część poligraficzna firmy
[ 16 ]
Attyla - 25 lat
Działalność poligraficzna
Powielacz
Start działalności usługowo-poligraficznej spółki ATTYLA zaczął się od inwestycji w dwie maszyny offsetowe formatu A4 i kserografu zakupionych 15 stycznia 1991 roku oraz zatrudnienia specjalisty w dziedzinie poligrafii – Władysława Kardasza. W roku 1991 nastąpiły w spółce zmiany: na początku roku ze spółki odszedł Paweł Pieniak, a na jego miejsce w dniu 31 stycznia 1991 r. wstąpił Jarosław Matuszewski. Skład spółki powiększył się poprzez przyjęcie 1 października 1991 roku Władysława Kardasza jako wspólnika. Formalnie zwiększono również zakres działalności aneksem do umowy spółki z dnia 17 września 1991 r., o następującej treści:
W maju 1991 roku spółka ATTYLA podjęła decyzję o zakupie Filii nr 4 Lubelskich Zakładów Graficznych. 27 maja 1991 roku podpisano protokół przejęcia, natomiast przeprowadzka z ul. Szczebrzeskiej nastąpiła trzy dni później. Sprawy przejęcia ze strony spółki negocjował Władysław Kardasz, a ze strony Lubelskich Zakładów Graficznych – Pan Wałyga. Od tej pory zakład poligraficzny był dominującą częścią działalności spółki. Wraz z przejęciem Lubelskich Zakładów Graficznych spółka zatrzymała u siebie paru Klientów, m.in. jedno z pierwszych zleceń na książeczki lekarskie. Zlecenie to bardzo pomogło finansowo w spłacie
[ 17 ]
kredytu, zaś wykonanie zajęło drukarni półtora miesiąca, przy pracy całą dobę na wszystkich dostępnych wówczas maszynach, z przerwą codzienną pomiędzy 4, a 6 rano przeznaczoną na konserwację i przesmarowanie maszyn. To pokazuje, jak długą drogę pokonała nie tylko ATTYLA, ale i cała dziedzina poligrafii. Dziś, podobne zlecenie to 24 godziny pracy jednej z maszyn. Aneks potwierdzający przyjęcie Władysława Kardasza jako udziałowca do spółki Attyla
Pracownicy Zakładu Poligraficznego nr 4 w Zamościu. Rok 1984
[ 18 ]
Attyla - 25 lat
W latach 1991 – 2000 zakupiono szereg maszyn zwiększających możliwości produkcyjne zakładu poligraficznego. Linię produkcyjną utworzyły m.in. Romayory 313 kupione w Czechach, dominant 724, zszywarka z polskiej fabryki Introma, dominant 514, krajarka Czeska Maxima MS115, maszyna sitodrukowa poznańskiej firmy Bestel o symbolu BS-103, falcerka M2, wykrawarka, oraz maszyny drukujące typograficzne takie jak: grafopressy, Victorie, maszyny do odlewania tekstu – rosyjskiej produkcji – Linotype 2.
Kaszta czyli szuflada zecerska z przegródkami (króbkami), zawierającymi czcionki
Trzon w Lubelskich Zakładach Graficznych Filia nr 4 stanowiły wyłącznie maszyny typograficzne. Dopiero po przejęciu zakładu przez ATTYLĘ pojawiły się maszyny offsetowe. Na potrzeby druku offsetowego zakupiono maszyny do robienia matryc: kopiorama od firmy „Graf-Art. S.C.” z Lublina, kopiorama BAH-2 z warszawskiej firmy Antoniego Husarzewskiego, wywoływarka Horsel 840. Postawiono też na rozwój „komputerowy”. W latach 90 zakupiono parę komputerów, począwszy od pierwszego mono AT z warszawskiej firmy Comptrade s.c. 16 lipca 1991 roku, skończywszy na Power MAC 7100, który zresztą ze względu na brak wykształconych grafików nie do końca się sprawdził w drukarni. W 1993 roku kupiono komputer PC 486SX z dyskiem twardym o pojemności 120MB i pamięcią operacyjną 4MB wraz z oprogramowaniem DOS 5.0, Windows
[ 19 ]
Krajarka MAXIMA 115MS
Grafopress
3.1, oprogramowaniem graficznym CorelDraw 3.0 oraz programem do składu tekstu TAG 2.06 – całość dostarczyła firma Infonet S.C. Marek Szumowski i Grzegorz Kogut z Zamościa. Do tego zestawu dokupiono również drukarkę igłową Seikosha OP104 oraz skaner SkanMaker II. W 1994 roku kupiono z firmy Anica system S.C., drukarkę laserową HP Laser Jet 4P oraz faxmodem FC-9624V, który najprawdopodobniej zapoczątkował dostęp do internetu dla ATTYLII. W maju 1995 roku od Firmy Infonet S.C. zakupiono kolejny komputer PC z oprogramowaniem do składu PageMaker oraz Recognita 1.25 z dodatkowym wyposażeniem – skaner Mustek 1200 oraz drukarkę laserową HP 5MP.
Adobe Photoshop podobnie jak Attyla obchodzi w tym roku jubileusz 25-lecia
Dziś telefony posiadają nieporównywalnie więcej pamięci niż zakupiony w 1993 r., bardzo dobry wówczas, komputer
[ 20 ]
Attyla - 25 lat
Faktura za zakup Apple Power MAC
Pod koniec lat 90. zakupiono pierwszą cyfrową maszynę do druku A3 – Xerox DocuColor 5750 od firmy AC&C Andrzej Czyż. Ta sama firma chwilę później dostarczyła pierwszą naświetlarkę do filmów z RIPem Harlequin. 31 października 1999 roku ze spółki wystąpiła Pani Joanna Filipowicz. Zostało troje wspólników z równymi udziałami.
W 1999 r. Attyla zakupiła kolorową cyfrową maszynę Xerox DC 5750
[ 21 ]
Konkurencję na rynku lokalnym stanowiły firmy poligraficzne Pana Janusza Greszty i Pani Zuzanny Kitki. W roku 1995 powstała drukarnia przy Banku PKO o nazwie DrukBank. Firma drukowała głównie na potrzeby banku, ale z czasem dostawała także zlecenia komercyjne. Z uwagi jednak na fakt, że bank nie mógł prowadzić działalności innej niż usługi finansowe, postanowiono zakończyć działalność tej drukarni po 5 latach jej pracy. DrukBank został przejęty wraz z maszynami, załogą, budynkami przez spółkę ATTYLA w roku 2000. W tym samym roku powstał kolejny zakład poligraficzny ZamDruk Pana Dariusza Górskiego. Wraz z przejęciem w 2000 roku firmy „DrukBank” park maszynowy ATTYLII wzbogaciły m.in. maszyny drukujące takie jak: Polly, Heidelberg oraz maszyny introligatorskie: linia zbierająco-broszurująca Bourg. W latach 90. przez krótki okres - około 2-3 lat - firma ATTYLA miała swoje filie w Tomaszowie Lubelskim i w Tarnobrzegu. Ze względu jednak na kłopoty z nadzorowaniem produkcji i niewielkie przychody zrezygnowano z prowadzenia zewnętrznych oddziałów firmy.
Maszyna ofsetowa POLLY 725
Uchwała o zakupie DrukBanku
[ 22 ]
Attyla - 25 lat
Naświetlarka CtP PTR4100
Adast Dominant 547
W latach 2000 – 2006 zakupiono między innymi: ploter SummaCut do cięcia folii, oklejarkę do oprawy miękkiej EuroThema 435, laminator Foliant 520T, Adast 315. Bardzo ważną decyzją był zakup nowej czterokolorowej maszyny offsetowej Adast Dominant 547, która zdecydowanie podniosła jakość wykonywanych prac oraz skróciła czas realizacji zleceń. Dodatkowo zdecydowano się na zakup naświetlarki CtP, a wybór padł na System CtP PTR4100 z firmy Reprograf. Właścicielami firmy Attyla od 20.10.2006 r. są Władysław i Jacek Kardasz
W październiku 2006 roku przyszedł czas na kolejne poważne zmiany. Najpierw 10 października podpisano wstępne umowy o przeniesieniu praw i obowiązków spółki, a potem 20 października Aktem Notarialnym w Kancelarii Notarialnej Pani Kamilli Kosickiej, Pan Jerzy Stankiewicz sprzedał swoje udziały Jackowi Kardaszowi, a Pani Urszula Szaruga sprzedała swoje udziały Władysławowi Kardaszowi. Od tego dnia wspólnie: Władysław Kardasz i jego syn Jacek prowadzą ATTYLĘ po dzień dzisiejszy.
[ 23 ]
W lutym 2007 roku wspólnicy podjęli decyzję o sprzedaży księgarni, a zakupiła ją pracująca w niej Pani Małgorzata Szcześniakowska, nadając jej nazwę „Zamościanka”. 29 sierpnia 2008 roku Polska Izba Handlu Zagranicznego potwierdziła Certyfikatem nr 685/2008, że Firma ATTYLA Władysław Kardasz, Jacek Kardasz spełnia wymagania normy PN-EN ISO 9001:2001 w zakresie usług poligraficznych. Wysoką jakość organizacji pracy w firmie Attyla od 2008 r. potwierdza certyfikat ISO. Aktualny certyfikat ISO 9001:2009 ważny do 21.08.2017 r. wydany został przez Europejskie Centrum Certyfikacji
[ 24 ]
Attyla - 25 lat
Największe zakupy spółka poczyniła w roku 2009 wykorzystując możliwości dofinansowania ze środków unijnych w oparciu o projekt o nazwie: „Wdrożenie w Drukarni Attyla innowacyjnej w skali międzynarodowej technologii druku offsetowego”. Wniosek o dofinansowanie złożony został w 2008 roku, ale praca nad nim rozpoczęła się jeszcze w 2007 r.. Prawie rok Jacek Kardasz jeździł po Polsce w poszukiwaniu informacji i odpowiednich maszyn. W 2008 roku odwiedził także największe branżowe targi, które odbywają się w Niemczech – DRUPA2008, a rok później Targi „Poligrafia” w Poznaniu. W roku 2008 przy współpracy z Panią Anną Zubiak z Banku BPH SA o/Zamość i Panem Jerzym Kroletjanu z firmy PM Consulting z Wrocławia, udało się spiąć projekt finansowy nowej inwestycji. Właśnie na ten czas pomiędzy złożeniem wniosku, a jego rozpatrzeniem i rozpoczęciem inwestycji przyszła zła wiadomość z rynków amerykańskich i zachodnioeuropejskich o kryzysie ekonomicznym. Co prawda wniosek zakładał rozliczenie w polskiej walucie, ale za wszystkie oferowane maszyny należało zapłacić w euro. W czasie składania wniosku euro kosztowało około 3,5 złotego, natomiast w trakcie realizacji inwestycji, tj.: podpisywania umów i zakupów, kurs wzrósł powyżej 4 zł, zbliżając się niemal do 5 złotych. Nietrudno obliczyć, na jak wielkie ryzyko naraziło to nie tylko całą inwestycję, ale i kondycję finansową firmy. Temu wyzwaniu sprostali wspólnicy ATTYLII. Plan inwestycyjny został zrealizowany i spółkę wzbogaciły maszyny takie jak: naświetlarka Screen PTR 4300s, maszyna drukująca z lakierem w linii KBA Rapida 754L, krajarka Perfecta 92, falcerka GUK, foliarka Printlam Smart 52, oklejarka Bourg BB3002, dwu-wieżowa linia broszurująca Bourg, bigówka BP500 oraz sztanctygiel MLP930. Instalacje maszyn w siedzibie drukarni rozłożone w czasie zajęły 7 miesięcy. Wymagało to przede wszystkim dobrego logistycznego przygotowania: zgrać terminy produkcji maszyn z ich dostawami, transport, instalacje, próby i szkolenia. Dla przykładu wyprodukowanie maszyny drukującej Rapida 75 zajmuje fabryce około 4-5 miesięcy. Jej instalacja w firmie wymagała badania podłoża. W razie gdyby podłoże było za niskie lub za słabe trzeba by wylewać fundamenty pod ważącą około 25 ton maszynę.
[ 25 ]
Dzięki uprzejmości przedstawicieli firmy KBA-GRAFITEC Jacek Kardasz odwiedził kilka razy fabrykę produkującą maszynę na zamówienie spółki, podziwiając stopniowy proces jej powstawania, precyzję i profesjonalizm inżynierów nadających „formę i treść” potężnemu urządzeniu do druku.
Maszynę Rapida 75 transportowano na dwóch TIR-ach, rozładunek i montaż w hali zajął firmie instalacyjnej trzy dni. Zamówiono również i zainstalowano przyłącze energetyczne specjalnie pod Rapidę. Następnie technik z fabryki przez kolejnych 5 dni szkolił maszynistów. Z pozostałymi maszynami było już zdecydowanie łatwiej, większość z nich wymagała 1-dniowej instalacji i 1- lub 2-dniowego przeszkolenia. Nowe maszyny przyniosły ze sobą nowe możliwości i pozwoliły pozyskać nowych Klientów. Wszystko to pomogło Firmie podjąć decyzję o udziale w kolejnym projekcie dofinansowanym ze środków unijnych. Na początku 2014 roku ATTYLA otrzymała akceptację wniosku w Lubelskiej Agencji Wpierania Przedsiębiorczości i przystąpiła do realizacji zakupu zestawu maszyn do oprawy twardej tzw. „trylogii” tj. montaż okładki + zawieszanie
Wizyta w fabryce KBA 18.05.2009 r.
Sterowanie dotykowe
Talkowanie arkuszy
Fotokomórki zapewniające bezpieczeństwo
Przedłużone wykładanie
Suszenie lampami IR oraz gorącym powietrzem
Wieża lakierująca (mat lub błysk)
Ekologiczny druk bezalkoholowy
Półautomatyczne zapinanie matryc
23 sekcje nafarbiania na każdym zespole drukującym
Podwójnej średnicy cylindry dociskowe
Podciśnieniowy stół spływowy
Automatyczne mycie gum i cylindrów dociskowych
Blokada krzywego lub podwójnego arkusza
[ 29 ]
bloków + prasa z wypalaniem rowków) oraz dwóch maszyn cyfrowych - jedna do druku czarno-białego, druga do druku kolorowego. W wyniku konkursu ofert wybrano zestaw do oprawy twardej włoskiej firmy SAMED, a maszyny do druku cyfrowego - firmy XEROX. Firma starała się we własnym zakresie zajmować serwisem maszyn, ale korzystała również z usług firm zewnętrznych. Na początku współpracowano z firmami: GRAFOMASZ s.c. Grzegorz Korycki, Andrzej Kubat z Radomia, LIDOGRAF Krzysztof Wójcik z Radomia. Mechaników do maszyn sprowadzano z Czech. ATTYLA wiele zawdzięcza zwłaszcza Janowi Dvorakowi, który okazał się być później wielkim przyjacielem firmy.
Maszyny cyfrowe zainstalowano w lipcu i sierpniu 2014 roku.
Bieżącym serwisem maszyn i urządzeń zajmują się: firma POLMASZ Mariusz Drejka z Warszawy, firma AVARGRAF – serwis maszyn introligatorskich oraz MARWIR Zamość - firma serwisująca IT. ATTYLA ściśle współpracuje ze swoimi partnerami biznesowymi, a jednocześnie dostawcami półproduktów, w tym m.in.: Firmą WAB z Lublina – dostarczającą chemię do poligrafii, farby i lakiery, ZING – dostawcą papierów, głównie kartonów do produkcji opakowań, ale także papieru kredowego i offsetowego, ANTALIS – dostawcą papierów produkcyjnych, papieru kredowego i offsetowego, papieru do druku cyfrowego, AGFA Graphics – dostawcą matryc, XEROX – dostawcą materiałów do druku cyfrowego, TRODAT – dostawcą urządzeń i materiałów do produkcji pieczątek.
Jan Dvorak, mechanik z Czech zajmował się serwisowaniem maszyn drukarskich w Attylii
[ 30 ]
Attyla - 25 lat
Nie tylko poligrafia… Wyrób pieczątek w spółce pojawił się wraz z przejęciem Lubelskich Zakładów Graficznych i jest częścią działalności po dziś dzień. Technologia najpierw polegała na wylewaniu polimeru i utwardzaniu go ultradźwiękami, przez parę lat funkcjonowała równolegle technologia flashowa, a dzisiaj to grawerowanie laserem w specjalnej gumie. Na początku półprodukty do wytworzenia pieczątek dostarczała firma Bazarnik, obecnie ATTYLA współpracuje z firmą Trodat. Dział pracowni reklamy powstał w 1993 roku i zajmował się głównie wyklejaniem szyldów. Na potrzeby działania pracowni zakupiono ploter tnący SummaCut D500 z firmy Atrium z Opola. Obecnie agencja reklamy dysponuje: ploterem solwentowym ROLAND RS-640 do druku wielkoformatowego, ploterem frezującym CNC 1520 oraz laserem grawerującym firmy TROTEC. Zajmuje się szeroko pojętą reklamą w zakresie out-door i in-door, w tym: szyldy, reklamy przestrzenne, bilboardy, banery reklamowe, kasetony, grawertony, usługi oklejania aut na zamówienie. W roku 2006 została założona firma-córka ATTYLII – GREENart uzupełniająca działalność drukarni. Na chwilę obecną przejęła cały dział reklamy zewnętrznej i funkcjonuje pod tym samym adresem co drukarnia. Obecnie drukarnia współpracuje z wieloma firmami, a także agencjami reklamowymi z całej Polski i zagranicy. Kompleksowo ATTYLA obsługuje działalność wydawniczą w zakresie druku oraz oprawy introligatorskiej książek, albumów oraz kalendarzy książkowych, działalność marketingową: od projektów, pieczątek przez proste druki: wizytówki, ulotki po bardziej złożone: foldery, teczki, kalendarze, aż po gadżety i reklamę szeroko pojętą. ATTYLA oferuje również obsługę firm produkcyjnych w zakresie etykietowania, tabliczek znamionowych, naklejek oraz opakowań. Park maszynowy firmy - w każdej z tych dziedzin – pozwala na realizację złożonych projektów wymagających najwyższej jakości i najnowocześniejszych technologii w zakresie uszlachetnienia druku, jak i sposobów oprawy, klejenia, szycia.
[ 31 ]
Działalność charytatywna i wspieranie rynku lokalnego Przez wiele lat firma ATTYLA wspierała lokalne inicjatywy kulturalne i społeczne, o czym świadczą dyplomy i podziękowania. Współpraca odbywała się na różnych płaszczyznach jako sponsoring, pomoc w organizacji czy finansowaniu, a nawet czynny udział wspólników czy pracowników w różnego rodzaju przedsięwzięciach sportowych, koncertach, festiwalach, a także projektach społecznych. W zakresie działalności kulturalnej i społecznej ATTYLA podejmuje współpracę na rzecz m.in.: Fundacji Szpitala Wojewódzkiego im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu, Komitetu Odnowy Cmentarza Parafialnego, Parafii Wojskowej p.w. Św. Jana Bożego, Stowarzyszenia Upamiętnienia Polaków Pomordowanych na Wołyniu, Biura Wystaw Artystycznych - Galeria Zamojska, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość, a także Stowarzyszenia „Nowa Szansa” w Zamościu w projekcie aktywizacji zawodowej. ATTYLA otrzymała również Certyfikat PIW EQUAL w systemie przeciwdziałania powstawaniu bezrobocia
Wyróżnienie dla Attyli jako najlepszego podatnika podatków i opłat lokalnych w 2004 r.
[ 32 ]
Attyla - 25 lat
[ 33 ]
na terenach słabo zurbanizowanych jako beneficjent projektu. Firma angażuje się w organizację i wsparcie dla imprez sportowych m. in.: z Ośrodkiem Sportu i Rekreacji w Zamościu „Bieg Pokoju Pamięci Dzieci Zamojszczyzny”, z Klubem Tenisowym RETURN w Zamościu, Krytą Pływalnią w Zamościu. Na chwilę obecną ATTYLA stale wspomaga jedną instytucję społeczną, natomiast podatek „1%” przekazuje z każdym rokiem innej lokalnej instytucji pożytku publicznego. 1 lipca 2008 roku firma ATTYLA została przyjęta do Polskiej Izby Druku, a od 2012 roku Jacek Kardasz aktywnie uczestniczy w działalności Izby pełniąc funkcję członka Rady Izby w drugiej z kolei kadencji. Zarządzeniem Prezydenta Miasta Zamość z dnia 12 października 2012 r. Jacek Kardasz został powołany na członka Rady Gospodarczej przy Prezydencie Miasta Zamość jako przedstawiciel środowiska lokalnego biznesu. Władysław Kardasz od 7 lat jest zaś członkiem Unii Szefów Firm Zamojszczyzny, stowarzyszenia powstałego w 1997 roku z inicjatywy przedsiębiorców i ludzi biznesu, którego celem jest działanie na rzecz rozwoju gospodarczego regionu.
[ 34 ]
1 lipca 2008 roku firma ATTYLA została przyjęta do Polskiej Izby Druku
Attyla - 25 lat
Ważnym elementem w prowadzeniu działalności pod szyldem ATTYLII od wielu lat jest współpraca w zakresie kształcenia młodzieży. Przez 25 lat działalności firma wykształciła 8 maszynistów i 16 introligatorów, a osoby te uzyskały kwalifikację zawodową po zdaniu egzaminów czeladniczych. ATTYLA od wielu lat współpracuje i wspiera przedsięwzięcia Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu. Bierze również udział w ogólnopolskich akcjach charytatywnych m.in.: z Młodzieżowym Domem Kultury im. Kornela Makuszyńskiego w Zamościu w kampanii społecznej Fundacji ABC „Cała Polska czyta dzieciom” i akcji „Pomóż dzieciom przetrwać zimę”. 16 marca 2015 roku po długoletniej, owocnej współpracy Pani Alicja Ciupa, Dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Zamościu podpisała z Jackiem Kardaszem porozumienie, na mocy którego szkoła będzie mogła kierować do ATTYLII swoją młodzież na praktyki zawodowe, drukarnia zaś zapewni pomoce dydaktyczne oraz będzie
[ 35 ]
Porozumienie o współpracy podpisują dyrektor ZSP Nr 1 Alicja Ciupa oraz Jacek Kardasz.
współpracować w zakresie organizacji imprez i uroczystości szkolnych, ale przede wszystkim klasa w zawodzie technik procesów graficznych uzyskała patronat drukarni, a dwóch najlepszych absolwentów dostało gwarancję odbycia stażu i zatrudnienia w firmie. Od wielu lat firma organizuje także wycieczki szkolne. Bardzo często odwiedzają drukarnię przedszkola, ale i starsza młodzież, wszyscy jednak jednakowo zafascynowani procesem powstawania drukowanej książki, mieszaniną zapachów papieru i farby drukarskiej czy rozmiarami i potęgą maszyn drukujących.
Jacek Kardasz oprowadza dzieci z Przedszkola nr 10 w Zamościu po drukarni.
Ciekawostka Fajnym zdarzeniem była m.in. historia ze zmianą nazwiska na zaproszeniach ślubnych. Panna młoda zamówiła pewnego dnia zaproszenia (lata 90), czas oczekiwania był około 2-3 tygodni. Mniej więcej w połowie tego okresu Klientka przyszła do drukarni z pytaniem czy zaproszenia już zostały wykonane, uzyskując negatywną odpowiedź zaskoczyła niebywale kolejnym pytaniem, że skoro nie są wykonane to czy może zmienić nazwisko Pana Młodego, ale datę i miejsce zostawiając jak w zamówieniu.
„Dbamy o jakość” to nie tylko slogan. Efektem są nie tylko wysokiej jakości wydruki, ale przede wszystkim zadowoleni Klienci!
[ 36 ]
Attyla - 25 lat
Listy gratulacyjne
[ 37 ]
[ 38 ]
Attyla - 25 lat
[ 39 ]
Ludzie tworzący firmę… Pierwszym grafikiem zatrudnionym w ATTYLII był Jarek Matuszewski, drugim i współpracującym przez wiele lat z firmą był Dariusz Kwiatkowski. Maszynistami byli między innymi: Marek Szulakiewicz, Urszula Kierepka, Paweł Kycko, Grzegorz Załoga, Jarosław Walas, Michał Kitka, Rafał Morawski, Stefan Skiba. Na introligatorni i innych stanowiskach dłużej zatrudnieni byli m.in.: Wiesława Bochniak, Jarosław Kulawiak, Jarosław Bochniak, Artur Świstowski, Małgorzata Skiba, Dorota Świstowska. Spośród najdłużej pracujących, a współpracujących z ATTYLĄ do dziś dnia są m.in.: Stanisława Ewa Szulakiewicz (od 1992 r.), Jan Kusztykiewicz (od 1993 r.), Jerzy Kardasz (od 1994 r.), Zenon Sadło (od 1995 r.), Anna Rembisz (od 1996 r.), Mariola Herman (od 1996 r.).
Marek Szulakiewicz, maszynista offsetowy
Artur Świstowski, krajacz
ATTYLA obecnie daje zatrudnienie około 30 osobom. Specyfiką działalności poligraficznej jest linia produkcyjna, gdzie każdy ma w zasadzie własne zadania do zrealizowania, ale wszyscy są też twórcami jednego produktu biorąc udział w kilku etapach jego powstawania. Nieuniknionym jest więc wzajemna współpraca oparta o postawę wzajemnego szacunku i zaangażowania w cały proces. Siłą firmy są przecież ludzie, od współpracy których zależy jakość i terminowość realizowanych zleceń. Od czasu do czasu firma organizuje dla swoich pracowników imprezy integracyjne m.in. odbyły się: spływ kajakowy, rajd offroadowy, wycieczka do Lwowa, kulig, mecz w piłkę nożną, zawody kulinarne, turniej w kręgielni, wszystkie one w połączeniu z dobrą zabawą i muzyką.
Introligatornia, na zdjęciu m.in. Wiesława Bochniak, Anna Rembisz, Grażyna Wiater, Artur Świstowski
[ 40 ]
Attyla - 25 lat
Obecni i byli pracownicy firmy ATTYLA Krzysztof Adamczuk Piotr Aurzecki Ewa Barchacka Magdalena Barda Małgorzata Basaj Marcin Błaszczak Jarosław Bochniak Wiesława Bochniak Piotr Bojar Aleksandra Borowska Jan Ciesielski Lucjan Ciurysek Marian Daniłowicz
Adam Drewniak Katarzyna Drozen Zygmunt Dziurkowski Urszula Filipowicz Paweł Firlej Leszek Franc Rafał Franczak Aneta Furtak- Żuliniak Piotr Gać Jerzy Gaj Mateusz Gajos Iwona Gałka Małgorzata Gaudnik
Monika Gmitrowicz Laura Gogojewicz Łukasz Gołębiowski Mariusz Gontarz Jan Goździuk Dariusz Górski Wojciech Górski Iwona Grątkowska Adam Grela Agnieszka Grela Aleksandra Grela Marek Greszta Krzysztof Groszek Tobiasz Grzywiński
[ 41 ]
Mariola Herman Błażej Iwaniak Elżbieta Jabłońska Agnieszka Jedlińska Michał Juszczak Jacek Kamiński Jerzy Kardasz Tomasz Kardasz Marek Kaźmierczak Marek Kendra Jacek Kliza Urszula Kierepka Michał Kitka Mirosław Kitka Mirosława Kobuszewska Zofia Kochman Zbigniew Kociołek- Wrzal Andrzej Kopciowski Wojciech Kościk Ewa Kowalczyk- Pyrczuk Katarzyna Kowalska Dorota Krochmalska Krzysztof Kryk Jarosław Kulawiak Jan Kusztykiewicz Wojciech Kusztykiewicz Janusz Kuśmirek Dariusz Kwiatkowski Paweł Kycko Wiesław Lachowicz Maciej Lechowski Dariusz Lis
[ 42 ]
Attyla - 25 lat
Paweł Litwin Barbara Łagowska Małgorzata Łastówka Henryk Łosiewicz Paweł Machałek Marek Marcola Zygmunt Masłosz Jarosław Matuszewski Gabriela Mazur Tomasz Mazur Wiesław Mazur Krzysztof Mazurek Adam Miazga Jarosław Milczarek Jan Molas Anna Monastyrska Rafał Morawski Marzena Oberda Agnieszka Oseła Tomasz Pastuszak Rafał Paszt Bogusława Pawełczuk Bartosz Pawliszak Jolanta Pazderska Oleksandr Pernat Edward Petryk Marcin Pędrak Edyta Piekarska Anna Pikuzińska Damian Pilczuk Mariusz Piluś Grzegorz Pomarański
[ 43 ]
Mariusz Pomarański Grażyna Popik Elżbieta Porowczuk Arkadiusz Przysiężniak Małgorzta Przytuła-Sak
Rafał Ścibor Marta Śliwińska Leokadia Świca Artur Świstowski Dorota Świstowska
Agnieszka Winnik Elżbieta Witiuk Stanisław Wodyk Piotr Wrzyszcz Mariusz Wujec
Krzysztof Pytka
Magdalena Świstowska
Leszek Wygachiewicz
Anna Rembisz Piotr Rogalski Marcin Romanowski Sebastian Ruszel Alina Rypulak
Mirosław Tiuryn Kamila Trykacz Monika Turczyn
Tadeusz Zabiciel Grzegorz Załoga Stanisław Zieliński Krzysztof Zosiuk Piotr Żdanowski Piotr Żebrowski
Krzysztof Sadło Zenon Sadło Joanna Sęk Przemysław Sienkiewicz Małgorzata Skiba Stefan Skiba Marcin Skiba Irena Skroboń Grażyna Stankiewicz Jadwiga Strumidło Ryszard Sudnik Michał Szaruga Małgorzata Szcześniakowska Dariusz Szcześniakowski Lech Szczygieł Jakub Szewczuk Ewelina Szulakiewicz
Jarosław Walas Grażyna Wiater Dariusz Wichowski Paweł Wiciński
Marek Szulakiewicz Stanisława Ewa Szulakiewicz Anna Szykuła Elżbieta Szykuła Piotr Szymczak
Magdalena Uleryk