Mircze 2015

GMINA MIRCZE

Gmina Mircze jest położona w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego w bezpośrednim sąsiedztwie Ukrainy. To jedna z największych gmin Lubelszczyzny, obejmująca swoim zasięgiem 30 miejscowości wiejskich i 29 sołectw. Jej wielkim atutem jest nieskażona przyroda, duże kompleksy leśne, wiejskie, rolnicze krajobrazy oraz produkcja zdrowej żywności.

Nasza gmina stanowi obszar o bardzo wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Jej wschodnia część leży w granicach Dołhobyczowskiego i Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego. Można tu spotkać rzadkie i chronione gatunki zwierząt i ptaków, jak również znaleźć wspaniałe warunki do turystyki pieszej, rowerowej, konnej oraz wędrówek nordic walking. Dzika i malownicza Kraina Bugu, zwana także Krainą Suma, w ostatnich latach przyciąga coraz liczniejszą rzeszę turystów, szukających oryginalnych miejsc wypoczynku blisko natury. Tereny położone w widłach rzek Bugu i Huczwy to jednak nie tylko niezwykły i unikatowy krajobraz. To także prawdziwy raj dla wędkarzy i zapierające dech w piersiach meandrujące szlaki kajakowe.

Spośród licznych zabytków uwagę turystów przykuwają m.in. ruiny średniowiecznego zamku Ostrorogów położone na rzecznej wyspie, neogotycka brama z domkiem odźwiernego, kapliczka św. Mikołaja z wilkiem i cudownym źródłem, z którego jak głosi legenda wypływa uzdrawiająca woda.

Na terenie gminy znajduje się wiele obiektów dokumentujących bogatą

historię regionu, a dzięki aktywnej działalności Towarzystwa Przyjaciół Kryłowa i Okolic oraz licznych regionalistów, bez trudu można dotrzeć do ciekawych opowieści i legend, zarówno poprzez lekturę publikacji dostępnych w naszych bibliotekach, jak i wciąż u nas żywe podania ustne.

Mamy także swoich artystów, pisarzy, poetów i muzyków. To wszystko składa się na niepowtarzalny klimat pogranicza.

W Gminie Mircze funkcjonuje dobrze rozwinięta baza wysokiej klasy gospodarstw agroturystycznych. Dają one możliwość wypoczynku w warunkach wiejskich z dala od zgiełku i pośpiechu, wśród życzliwych ludzi. To oni są naszą największą wartością.

Społeczność Gminy Mircze doskonale się integruje. Nieocenione zasługi w tym zakresie mają sami mieszkańcy, którzy poprzez czynnie uczestnictwo w życiu społeczno-kulturalnym gminy tworzą mocny fundament lokalnej samorządności. Wykazują się troską o lokalną infrastrukturę i walory estetyczne wsi oraz dużą inicjatywą w zakresie organizacji przestrzeni życia społecznego. Rezultatem tego zaangażowania są organizacje i stowarzyszenia działające w naszej gminie.

Dzięki wesołemu usposobieniu i pogodzie ducha naszych mieszkańców wszelkie festyny upływają w radosnej atmosferze, a spotkaniom integracyjnym często towarzyszą tańce i przyśpiewki. Prężne działania członkiń organizacji kobiecych jak i osób indywidualnych w tworzeniu wyrobów artystycznych i sztuki użytkowej sprzyjają promocji rękodzieła na terenie gminy oraz poza nią i potrafią zachwycić najbardziej wybrednych sympatyków sztuki ludowej. Prawdziwą gratką dla smakoszy jest natomiast kulinarna działalność pań z Kół Gospodyń Wiejskich, które potrafią zauroczyć każdego swoją energią, życzliwością i pomysłami. Degustacja ich dań i wypieków to prawdziwa podróż przez krainę smaków regionu.

Wielką aktywnością wykazuje się również nasz Klub Seniora, który poprzez swoją ciekawość świata i kreatywność przypomina, że młodość to nie tyle wiek, co stan ducha.

Celem niniejszej publikacji jest ukazanie walorów Gminy Mircze. Oddając ją w Państwa ręce, wyrażamy nadzieję, że stanie się ona godną wizytówką naszej gminy, a dla tych z Państwa, którzy nie znają Gminy Mircze – zachętą do odbycia podróży w piękne rejony pogranicza.

Wójt gminy Mircze Marta Małyszek

Gmina Mircze Gmina Mircze położona jest na rubieżach Rzeczypospolitej w południowo-wschodniej części województwa lubelskiego. Od wschodu jej naturalną granicę stanowi rzeka Bug. Wyróżnia ją różnorodność znajdujących się tu krain geograficznych m.in.: Kotliny

Hrubieszowskiej, Wyżyny Zachodnio -Wołyńskiej, Grzędy Sokalskiej, zachodnia część gminy leży natomiast w dolinie Huczwy, przechodzącej w Padół Zamojski.

To miejsce idealne do rozwoju turystyki. Największym atutem tych terenów

jest przyroda – nieskażone środowisko naturalne, piękne krajobrazy, rozległe lasy, czy rozlewiska Bugu.

To tu znajduje się jedyna w polskich granicach dawna kresowa twierdza – zamek w Kryłowie.

HRUBIESZÓW

SZYCHOWICE

UKRAINA

844 MODRYNIEC KRYŁÓW

MODRYŃ MAŁKÓW-KOLONIA

ADELINA

MAŁKÓW

BUG

PREHORYŁE

MIĘTKIE -KOLONIA

MIRCZE

MIĘTKIE

TYSZOWCE TOMASZÓW LUBELSKI

AMERYKA SMOLIGÓW

MARYSIN

Planowane przejście graniczne Kryłów-Krecziv Przejście graniczne Dołhobyczów-Uhrynów

844 TUCZAPY

MOŁOŻÓW

844

STARA WIEŚ WERESZYN WISZNIÓW

RADOSTÓW

DOŁHOBYCZÓW

Droga wojewódzka Chełm-Dołhobyczów Odległość z Mircza: Hrubieszów Tomaszów Lub. Zamość Lublin Warszawa

18 km 50 km 55 km 140 km 310 km

Siedziba Urzędu Gminy Mircze.

Mircze to miejscowość położona przy drodze wojewódzkiej nr 844, będąca siedzibą drugiej pod względem wielkości gminy w powiecie hrubieszowskim. Od Lublina dzieli Mircze ok. 140 km, 18 km od Hrubieszowa, 55 od Zamościa i ok. 50 od Tomaszowa Lubelskiego. Tereny gminy Mircze graniczą z gminami Hrubieszów, Werbkowice, Tyszowce, Łaszczów, Telatyn, Dołhobyczów i przez rzekę Bug z Ukrainą.

Pierwsze wzmianki o Mirczu pochodzą już z pierwszej połowy XV w., kiedy to miejscowi książęta utracili wieś, ponieważ nie złożyli hołdu Władysławowi Jagielle, a odzyskali ją dopiero w 1430 roku.

Sesja Rady Gminy Mircze, grudzień 2014

6

Zapraszamy / GMINA MIRCZE

Następnie ziemie te przechodziły do rąk kolejnych właścicieli.

Według spisu powszechnego z 1921 roku, Mircze zamieszkiwało 1404 mieszkańców. Mieszkali tu Polacy, Ukraińcy i Żydzi. Mircze było wówczas największą wsią powiatu hrubieszowskiego. W 1938 roku obszar obecnej gminy zamieszkiwało ponad 20 tysięcy mieszkańców. Druga wojna światowa była czasem krwawych walk polsko-ukraińskich na tych terenach.

W styczniu i w kwietniu 1943 roku polska ludność Mircza została wysiedlona przez hitlerowców w ramach niemieckiej akcji Generalny Plan Wschodni (niem. Generalplan Ost).

Gmina Mircze, po reformie samorządowej w 1973 roku, objęła swym obszarem teren trzech dawnych gromad - Kryłowa, Starej Wsi i Mircza. Gmina jest obecnie jedną z największych i najprężniej rozwijających się gmin województwa lubelskiego.

Siedziba władz gminnych w 2010 roku została gruntownie wyremontowana. Prace współfinansowane były ze środków Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska.

Zmieniono elewację i dach.

W 2011 roku dla wygody mieszkańców rozbudowano także parking przy ul. Kryłowskiej.

Widok Mircza z lotu ptaka

Dla przyszłości następnych pokoleń

Budynek mireckiego gimnazjum, jako jeden z kilku obiektów użyteczności publicznej w gminie, został poddany termomodernizacji.

ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska.

Powstał także parking i droga dojazdowa do szkoły podstawowej i gimnazjum. Ponad 770 m2 nawierzchni parkingu zostało pokryte kostką brukową, nawierzchnię drogi dojazdowej wykonano z betonu asfaltowego.

10 listopada 2011 otwarto Kompleks Boisk Sportowych „Moje Boisko – Orlik 2012”.

W ramach zadania „Odnawialne źródła energii i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w Powiecie Hrubieszowskim”, realizowanego wspólnie z miastem Hrubieszów, wykonano prace budowlane związane z dociepleniem oraz wymianę kotłów centralnego ogrzewania w gimnazjum i szkole podstawowej w Mirczu. Projekt został dofinansowany

8

GMINA MIRCZE

Zespół obiektów szkolnych w Mirczu.

Był to 101. tego typu obiekt oddany do użytku na Lubelszczyźnie.

Inwestycję sfinansowały wspólnie w ramach projektu „Moje boisko Orlik 2012” gmina Mircze, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego.

zestawy do zabaw ruchowych.

W poszczególnych punktach dzieci mają zapewnione zajęcia dydaktyczne zgodne z podstawą programową dla wychowania przedszkolnego oraz zajęcia logopedyczne, gimnastykę korekcyjną, rytmikę, język angielski, wycieczki edukacyjne, wyżywienie.

Dostęp do edukacji przedszkolnej wyrównuje szanse dzieci na sukces w szkole.

Na obiekt składa się boisko z trawą syntetyczną o powierzchni 1860 m2, boisko do piłki siatkowej i koszykówki z poliuretanu oraz budynek sanitarno-szatniowy o powierzchni 60 m2.

Wykonano również oświetlenie, ogrodzenie, kolektory słoneczne do podgrzewania wody, chodniki i drogi dojazdowe.

W 2012 roku rozpoczęła się realizacja projektu „Edukacja przedszkolna z gminą Mircze”. Był on dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Główny cel tego działania to wyrównanie szans edukacyjnych dzieci w wieku 3-5 lat z terenu gminy, poprzez zapewnienie im alternatywnej formy wychowania pr zedszkolnego oraz dostępu do wczesnej e du k a cj i .

W ramach projektu powstały trzy punkty przedszkolne przy Zespole Szkół w Mirczu, Zespole Szkół w Kryłowie oraz Szkole Podstawowej w Wiszniowie. Zostały one wyposażone m.in. w meble, pomoce dydaktyczne, zabawki oraz

Otwarcie Orlika uświetniło swoją obecnością wielu gości.

Na zdjęciu od lewej: Janusz Kawałko, Krzysztof Grabczuk , Lesław Ćmikiewic z, Andrzej Strejlau i Lech Szopiński.

Z nowego boiska korzysta nie tylko młodzież szkolna.

Obiekt zachęca do aktywności ruchowej wszystkich mieszkańców gminy Mircze.

Dla przyszłości następnych pokoleń / GMINA MIRCZE

9

Świadkowie ludzkich losów 24 września 1939 roku kwaterujących w Miętkiem Polaków zaatakowali Sowieci. Polacy byli bez szans i musieli się poddać. Ocalałych żołnierzy rozstrzelano i pochowano bez pogrzebu w zbiorowym grobie w rogu prawosławnego cmentarza. Dzięki cudem

ocalałym świadkom wiemy, że zginęło 14 żołnierzy i sanitariuszka.

30 kwietnia 2009 odbyły się uroczystości pogrzebowe, a szczątki poległych przeniesiono po ekshumacji do kwatery żołnierskiej na cmentarzu w Mirczu.

Mogiła Żołnierska w Mirczu.

Przy fasadzie Gminnego Ośrodka Kultury w Mirczu zbudowano specjalną grotę, w której umieszczono figurę św. Floriana - patrona strażaków. Ten święty z początków chrześcijaństwa patronuje także miejscowym strażakom z OSP Mircze.

Dawny areszt - w budynku, gdzie niegdyś znajdował się gminny areszt, w latach 70 XX w. mieściła się siedziba Poczty Polskiej. Budynek powstał ok. 1870 roku.

10

Świadkowie ludzkich losów / GMINA MIRCZE

Pomnik ofiar wojny upamiętnia bohaterów i poległych w czasie II wojny światowej, która na przygranicznych terenach miała wyjątkowo dramatyczny charakter. Pomniki takie, jak ten przypominają i stanowią przestrogę dla przyszłych pokoleń.

Władze gminy celebrują ważne dla naszego kraju rocznice patriotyczne.

Uroczystości uświetniające odzyskanie niepodległości, rocznice wybuchu powstań, czy wojny mają pokazywać pokoleniom młodzieży, jak ważna jest pamięć o dokonaniach naszych przodków. Przy siedzibie Urzędu Gminy umieszczono pamiątkowy obelisk, który ma przypominać wszystkich bezimiennych bohaterów z tych okolic - obrońców ojczyzny, powstańców, żołnierzy legionów, polskiego państwa podziemnego, więźniów obozów koncentracyjnych i łagrów, a także osoby wysiedlone z tych terenów w czasie II wojny światowej.

Parafialny cmentarz rzymskokatolicki w Mirczu, powstał z dawnej unickiej nekropolii. Założono go ok. połowy XIX w. dla greckokatolickich wiernych. Cmentarz ma kształt wydłużonego czworoboku o pow. 1,35 ha.

W pobliżu głównej bramy znajduje się charakterystyczny krzyż i napis nad ogrodzeniem głoszący „W Tobie nadzieja życia”.

Przy ogrodzeniu kościoła parafialnego pw. Zmartwychwstania Pańskiego znajduje się pomnik upamiętniający odzyskanie niepodległości w 1918 roku. Ufundowała go miejscowa inteligencja jeszcze przed II wojną światową - w 1928 roku, aby uczcić dziesiątą rocznicę odrodzenia Polski po 123 latach zaborów.

Rzymskokatolicki kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Mirczu jeszcze do 1919 roku był greckokatolicką cerkwią pw. Świętych Kosmy i Damiana. Świątynia została ufundowana przez Wincentego Rulikowskiego w 1814 roku, w miejsce poprzedniej, spalonej w 1772 roku. Kościół to przy-

Pomnik poświęcony partyzantom i mieszkańcom Smoligowa i okolic, którzy tragicznie polegli w dniu 27 marca 1944 r.

kład późnobarokowego stylu. W I poł.

XIX wieku na przykościelnym placu zbudowano także dzwonnicę. Jeden z 3 dzwonów cerkiewnych został skonfiskowany przez Rząd Tymczasowy powstania listopadowego w 1831 roku na rzecz Mennicy Warszawskiej.

W latach 1915-18, w prawosławnej

wówczas świątyni, Niemcy urządzili szpital wojskowy, a zmarłych żołnierzy chowano na placu wokół kościoła.

Warto zwrócić uwagę także na zabytkowy drzewostan rosnący w obrębie kościelnego ogrodzenia.

11

12

ulice mircza / GMINA MIRCZE

Przebudowa dróg lokalnych i parkingów W ramach Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych w Mirczu zmodernizowano trzy ulice: Kościelną, Ogrodową i Lipową. Oficjalny odbiór inwestycji odbył się 19 października 2011.

Asfaltem wyłożono łącznie około kilometra nowej 6-metrowej jezdni, drogę oznakowano i oświetlono, wybudowano także ścieżkę rowerową, która została połączona z wcześniej istniejącą przy ul. Hrubieszowskiej.

Teraz w bezpieczny i wygodny sposób można dojechać rowerem lub dojść z wózkiem m.in. do ośrodka zdrowia, stadionu, szkoły, biblioteki i kościoła.

W ramach inwestycji wykonano też kilka parkingów przy bibliotece, ośrodku zdrowia, kościele i w centrum Mircza oraz położono nowe chodniki.

Remont objął także parking przy ul. Kościelnej. Powstały nowe, przestronne miejsca postojowe w centrum miejscowości.

Zejście na stadion w Mirczu.

Ul. Lipowa po przebudowie jezdni i chodnika.

ulice mircza / GMINA MIRCZE

13

Do szkoły dojeżdża się wygodną nową drogą, a parking przed placówką wyłożono kostką brukową.

Nowe, dobrze oznakowane ścieżki rowerowe zachęcają do aktywności, zapewniając bezpieczeństwo rowerzystom.

Nowy parking przy ul. Kościelnej.

Gmina Mircze inwestuje również w rozwój infrastruktury i drogi w innych miejscowościach. Komfort podróżowania w ciągu ostatnich 10 lat znacząco się poprawił, co przekłada się w prosty sposób na bezpieczeństwo zarówno kierowców jak i pieszych.

Dobra komunikacja pozytywnie wpływa również na rozwój lokalnych firm oraz zachęca przedsiębiorców do inwestowania na terenach przygranicznej gminy.

Szerokie chodniki, dobrze oświetlone drogi doskonale spełniają swoją funkcję i poprawiają komfort życia mieszkańców.

Inwestycje gminne zrealizowane w ostatnich latach wpłynęły nie tylko na wygodę, ale i na estetykę Mircza.

Skrzyżowanie z drogą wojewódzką 844, która prowadzi do Hrubieszowa i do przejścia granicznego w Dołhobyczowie.

ulice mircza / GMINA MIRCZE

15

INWESTYCJE

Infrastruktura, kultura, środowisko...

Dla bezpieczeństwa mieszkańców ważne są inwestycje także w takie dziedziny, jak działalność ochotniczych jednostek straży pożarnej. W 2008 roku zakupiono nowy wóz ratowniczo-gaśniczy marki MAN dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Mirczu.

Kapitalny remont objął także hydrofornię i stację filtrów w Mirczu. Inwestycję wykonano dzięki wsparciu środków z Region alnego Program u Operac yjnego Wojewó dztwa Lubelskiego. Modernizacja ujęcia wody ma na celu poprawę jakości życia mieszkańców gminy.

16

INWESTYCJE / GMINA MIRCZE

Budynek, w którym mieści się biblioteka ma długą historię. Został zbudowany w 1870 roku i miał tu swoją siedzibę urząd gminy. Upływ czasu odcisnął na nim swoje piętno, ale włodarze gminy chcieli, aby zabytkowy obiekt o takich tradycjach mógł służyć nadal gminie i być świadectwem dawnej architektury drewnianej tych okolic.

Budynek został odnowiony w 2009 roku. Inwestycja została zrealizowana w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego PROW na lata 2007-2013, Ponad połowa inwestycji została sfinansowana z PROW. Oficjalne otwarcie obiektu odbyło się 11 czerwca 2010 roku.

O ś r o d e k Z d r ow i a w Mirczu to jeden z budynków wyremontowanych w ramach dużego projektu termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej w gminie, współfinansowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. Dzięki pozyskanym środkom można było m.in. ocieplić dach i budynek, zmienić elewację, wymienić okna, przeprowadzić izolację fundamentów, a także wymienić instalację centralnego ogrzewania.

Położona przy ul. Lipowej placówka służy mieszkańcom całej gminy, a jej remont znacznie wpłynął na jakość świadczonej tam opieki zdrowotnej.

Budowę oczyszczalni ścieków w Mirczu rozpoczęto w listopadzie 2010 roku. Zadanie, w ramach którego rozpoczęto inwestycję, nosiło nazwę

„Budowa kanalizacji sanitarnej, oczyszczalni ścieków oraz modernizacja ujęcia wody w miejscowości Mircze” i było dofinansowane z Regionalnego

Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013.

W ramach projektu powstały w Mirczu także 3 przepompownie ścieków.

17

Produkcja, usługi, handel...

W gminie działa kilka przedsiębiorstw. Dzięki stałemu rozwojowi tych firm, zwiększa się również liczba zatrudnianych przez nie osób. Lokalni przedsiębiorcy są nagradzani w ogólnopolskich i lokalnych konkursach promujących dobre praktyki biznesowe, właściwą politykę kadrową i zrównoważony rozwój .

18

Nadleśnictwo Mircze wywodzi się z utworzonego w 1944 roku Nadleśnictwa Dołhobyczów. W roku 1951, w ramach tzw. „korekty granic państwowych”, nastąpiła znaczna zmiana powierzchni, a siedzibę nadleśnictwa przeniesiono do Mircza. W 1995

roku dokonano korekty granic zasięgu terytorialnego nadleśnictw Mircze i Tomaszów Lubelski.

Wtedy też do Mircza zostały przyjęte leśnictwa Telatyn i Tarnoszyn. Po tej zmianie powierzchnia Nadleśnictwa wynosi 9501 ha (w tym 8971 ha lasów).

Przy ul. Kryłowskiej 29 mieści się siedziba mireckiego oddziału Banku Spółdzielczego w Dołhobyczowie.

Początki spółdzielczej działalności kredytowej na tych terenach datuje się

na rok 1928, kiedy to powołana została do życia spółdzielnia z nieograniczoną odpowiedzialnością, jako „Kasa Stefczyka” w miejscowości Kosmów. www.bsdolhobyczow.pl

Firma FAST-CHEM istnieje na rynku polskim od 1991 roku. W 2006 roku przedsiębiorstwo zostało zakwalifikowane do grona najdynamiczniej rozwijających się firm i dołączyło do Elitarnego Klubu Gazel Biznesu.

W 2008 roku firma Fast-Chem uplasowała się na wysokiej pozycji w XII. rankingu najlepszych firm Lubelszczyzny organizowanym przez Dziennik Wschodni. 4 grudnia 2010 firma otrzymała tytuł i certyfikat „Przedsiębiorstwo Fair Play 2010”. 24 listopada 2012

roku firma świętowała jubileusz 20-lecia. FAST-CHEM zatrudnia obecnie 20 pracowników, z których większość to mieszkańcy gminy.

Podczas gali AgroLigi 2014 – konkursu którego celem jest promocja

rolników oraz firm potrafiących produkować bardzo dobre wyroby na coraz bardziej konkurencyjnym rynku wyróżniona została Firma FAST-CHEM z Mircza. Nagrodę z rąk prezydenta Komorowskiego odebrał właściciel przedsiębiorstwa Stanisław Fabrowski.

Max-Plon Józefa Wąsiela w Mirczu.

Firma rozpoczęła działalność w 1991 roku. W 2010 roku przy pomocy środków z UE rozbudowano i unowocześniono powierzchnię magazynową, a obecnie Max-Plon dysponuje silosami o łącznej pojemności ponad 10000 ton. W 2011 roku firma rozszerzyła działalność o oddział w Kosmowie, gdzie prowadzi skup zboża, sprzedaż nawozów, węgla i kruszyw. W 2012 Max-Plon zakupił magazyn w Teratynie, co znacząco poprawiło możliwości firmy.

Piękne krajobrazy, świeże powietrze...

Przy stawie, będącym miejscem spacerów i spotkań mieszkańców Mircza, umieszczono Kapliczkę Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Autorem figury jest Dariusz Smoll. Kapliczkę poświęcono 3 maja 2010 roku.

Niezaprzeczalnym atutem całej gminy Mircze są piękne krajobrazy, ciekawa historia i bogate dziedzictwo kulturowe. Rozwijająca się z roku na rok baza turystyczna stwarza okazję do lepszego poznawania tych terenów.

Stale powstają nowe szlaki i produkty turystyczne. Mieszkańcy nie zapominają jednak o ważnych na

20

mapie gminy miejscach związanych z historią, dbają o nie i systematycznie, w miarę możliwości poddają renowacji.

Ekologiczne walory przyciągają turystów, a wiejskie powietrze zaostrza apetyt na regionalne potrawy przygotowywane z miejscowych produktów.

Mireckie stawy to miejsce stworzone z myślą o mieszkańcach - ich wygodzie, rekreacji. Powstało niebanalne miejsce spacerowe i raj dla wędkarzy w samym sercu Mircza.

W 2012 r. stawy zostały gruntownie z rew i t a li zow an e i nabrały zupełnie innego charakteru.

Ważnym projektem realizowanym po części w gminie Mircze jest Gotania. Zasięg tego projektu obejmuje także 7 innych gmin powiatu hrubieszowskiego, 2 gminy powiatu tomaszowskiego i 1 zamojskiego.

Ruiny Zamku w Kryłowie są ważnym

Powstałe w ostatnich latach Stowarzyszenie Szwadron Ziemi Hrubieszowskiej im. 2 Pułku Strzelców Konnych może już poszczycić się uznaniem prestiżowego Zrzeszenia Kół Pułkowych Kawalerii II RP w Londynie. Mireckie stowarzyszenie otrzymało „patent”, czyli prawo i przywilej przejęcia tradycji, barw, wyróżników oraz miana Pułku, który wybrano za wzorzec.

punktem Szlaku Gockiego, który jest jednym z elementów tego działania.

Projekt zakłada budowanie kapitału społeczno-gospodarczego poprzez budowę ponadlokalnej marki, która będzie kojarzyła się potencjalnym inwestorom i turystom z tymi okolicami.

Odpocznij w pięknym zakątku Polski...

Duże zainteresowanie turystów terenami gminy Mircze sprawia, że rozwija się baza noclegowa, powstają gospodarstwa agroturystyczne. Mieszkańcy gminy dbają o komfort swoich gości.

Dom Weselny Jaśko to nie tylko lokal, gdzie można urządzić rodziną uroczystość - na gości czekają również miejsca noclegowe, dobra kuchnia i elegancka sala bankietowa. Dużym atutem obiektu jest przestronny i wygodny parking mogący pomieścić dużą ilość pojazdów. Często goszczą tu zagraniczni goście, głównie myśliwi, korzystający z bogactwa miejscowych lasów. www.jasko-mircze.pl Zajazd Dworek to restauracja i hotel w Mirczu. Jest stosunkowo nową inwestycją, ponieważ obiekt istnieje dopiero od 2010 roku. Zajazd oferuje gościom noclegi, oganizację imprez okolicznościowych, a w restauracji potrawy kuchni polskiej i europejskiej. To urokliwe i eleganckie miejsce zadowoli najbardziej wymagających gości. www.zajazd-dworek.pl

AGROTURYSTYKA Gospodarstwo Agroturystyczne „Nad Strugą” Ewelina i Radosław Macheta Prehoryłe 112 tel. 663 383 845 lub 661 760 066 www.agroturystyka.krylow.eu 12 miejsc noclegowych

Gospodarstwo Agroturystyczne Lucyna Szczur Kryłów ul. Zielona 6 tel. (84) 651 98 90, 785 390 069 www.krylow.net.pl 4 miejsca noclegowe

Gospodarstwo Agroturystyczne Kazimierz Martyniuk Prehoryłe 38 tel. (84) 651 98 35 8 miejsc noclegowych

Pokoje noclegowe „NAD DOLINA BUGU” Małgorzata Jurkiewicz ul. Nadbużna 41, Kryłów nad.dolina.bugu@interia.pl

Gospodarstwo Agroturystyczne Alina Przykaza Wereszyn 45 tel. (84) 651 97 55 10 miejsc noclegowych

Pole Biwakowe „Pod Strzechą” TURYSTYKA POD STRZECHĄ Agnieszka Mazur-Leśniak ul. Krótka 2, Kryłów tel. 606857117 28 miejsc noclegowych Baza turystyczna / GMINA MIRCZE

23

Koła Gospodyń Wiejskich KOŁO GOSPODYŃ WIEJSKICH W SZYCHOWICACH

KOŁO GOSPODYŃ WIEJSKICH W MIĘTKIEM

KOŁO GOSPODYŃ WIEJSKICH W MIRCZU

Koło Gospodyń Wiejskich w Szychowicach powstało w roku 1969. Reaktywowane w czerwcu 2010 roku.

Obecnie działa przy nowo wyremontowanej świetlicy. Prowadzona działalność jest niezwykle ważna i potrzebna lokalnej społeczności, propaguje życie kulturalne wsi oraz kultywuje lokalne tradycje i obyczaje.

Członkinie KGW w Szychowicach tworzą Zespół Śpiewaczy „Szychowianki”, który powstał w 1975 roku. Zespół uświetnia swoimi występami wiele lokalnych imprez, zdobył również wiele nagród i wyróżnień na różnego rodzaju przeglądach i konkursach.

Do Koła Gospodyń Wiejskich w Miętkiem należy 17 członkiń. Założone zostało w 2010 roku i od tamtej pory bierze aktywny udział w życiu gminy Mircze . KGW Miętkie było jednym z pierwszych reaktywowanych po wielu latach kół w gminie.

Upór, trud i ogrom pracy włożonej przez członkinie koła skutkuje rozwojem miejscowości Miętkie. Znakiem rozpoznawczym KGW Miętkie są żółte bluzki, białe spódnice i zielone korale. Aktywne kobiety z Mietkiego pokazują jak można w dzisiejszych czasach zjednoczyć mieszkańców i razem dobrze się bawić.

Koło Gospodyń Wiejskich powstało 28 października 2014 roku. Koło jest młode, ale ogromnie zmobilizowane do aktywnego działania przez co w ciągu roku ożywiło tak liczną grupę mieszkańców poprzez organizację różnych wydarzeń.

Gospodynie wiejskie z Mircza mają nie lada zadanie - integrację i rozwój kulturalny najliczniejszej miejscowości w gminie, co mimo krótkiego stażu działalności wychodzi im niebywale dobrze. Znakiem rozpoznawczym Koła Gospodyń Wiejskich z Mircza są kolorowe chusty z przewagą koloru chabrowego oraz korale o takim samym odcieniu.

KOŁO GOSPODYŃ WIESJKICH W WERESZYNIE

KGW Modryń-Kolonia II

24

W 2016 roku KGW z Mircza obchodzić będzie 50-lecie istnienia

Koło Gospodyń Wiejskich po ponad dwudziestu latach zostało reaktywowane w styczniu 2011 roku. Obecnie tworzy je 13 gospodyń w różnym wieku dzięki czemu doświadczenie uzupełnia młodzieńczy zapał. Kobiety z Wereszyna słyną z cudownej kuchni, wypieków, smacznych nalewek, biorą czynny udział we wszelkich wydarzeniach kulturalnych na terenie gminy Mircze, gdzie prezentują regionalne wyroby.

Koła Gospodyń Wiejskich / GMINA MIRCZE

KOŁO GOSPODYŃ WIEJSKICH W STAREJ WSI KGW w Starej Wsi powstało w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku.

Po pewnym okresie braku działalności kilka lat temu nastąpiła reaktywacja. Dzięki przynależności do tej organizacji kobiety mają możliwość przyjemnego i aktywnego spędzania czasu wolnego. Umiejętności kulinarne gospodynie podnoszą także biorąc udział w warsztatach, które kończą się przyjemną degustacją potraw. Dzięki dobrze wyposażonej kuchni i jej zapleczu mają sprzyjające warunki

KOŁO GOSPODYŃ WIEJSKICH W MARYSINIE Koło Gospodyń Wiejskich w Marysinie zostało założone 15.02. 2015 r., a powstało ono z potrzeby integrowania środowiska wiejskiego.

Koło skupia się na budowaniu więzi międzyludzkich, pomaganiu sobie w trudnych momentach, spędzaniu wspólnie w sposób atrakcyjny czasu.

Celem priorytetowym koła jest odnowienie kapliczki wiejskiej. W planach jest remont świetlicy wiejskiej oraz aranżacja starego sklepu na siłownię z prawdziwego zdarzenia.

KGW Stara Wieś

do organizacji różnych uroczystości.

Przynależność do Koła Gospodyń Wiejskich otwiera przed członkiniami różne możliwości, likwiduje nudę, poszerza horyzonty, daje satysfakcję z robienia czegoś dla siebie i innych.

KOŁO GOSPODYŃ WIEJSKICH W MODRYŃ-KOLONII II Koło Gospodyń Wiejskich Modryń-Kolonia II powstało w lutym 1966 roku i działało aktywnie ponad 30 lat, następnie zawiesiło swoja działalność.

11 lutego 2013 roku zostało reaktywowane. Koło działa przy świetlicy wiejskiej w Modryń-Kolonii. Kobiety działające w kole podtrzymują ludowe i lokalne tradycje: wykonują papierowe ozdoby, kwiaty, pisanki, kraszanki, stroiki wielkanocne i bożonarodzenio-

we, palmy, wieńce dożynkowe, uczą się także nowych technik zdobienia, organizują okolicznościowe imprezy, przygotowują tradycyjne potrawy i uczestniczą w kursach kulinarnych.

KOŁO GOPODYŃ WIEJSKICH W MODRYŃCU ZACHODNIM Koło Gospodyń Wiejskich w Modryńcu Zachodnim powstało w 2015 roku. Jest to jedna z najmłodszych grup w gminie Mircze. Aktywne kobiety działają przy nowo wyremontowanej świetlicy w Modryńcu. Gospodynie słyną z przepysznych wypieków, smacznej kuchni i wybornych nalewek. Członkinie są inicjatorem wielu spotkań wiejskich, których celem jest szeroko pojęta integracja miejscowości.

KGW Wereszyn

KGW Mircze

25

IMPREZY KULTURALNE

Kalendarz imprez kulturalnych gminy Mircze jest różnorodny i bardzo bogaty. Poza wydarzeniami na dużą skalę - nie tyle wojewódzką, co międzynarodową, odbywają się spotkania bardziej kameralne, nie mniej jednak ważne.

Imprezą, która ściąga najwięcej gości i cieszy się największym zainteresowaniem są Europejskie Dni Dobrosąsiedztwa, organizowane wspólnie z sąsiadami z Ukrainy połączone z Piknikiem Historycznym. W luźnej atmosferze pikniku można obserwować rekonstrukcje historyczne i pokazy edukacyjne. Impreza jest też możliwością dla lokalnych artystów ludowych, aby zaprezentować swoją twórczość, a dla miejscowych Kół Gospodyń, aby promować lokalne potrawy.

Wydarzenie odbywające się w Kryłowie na stałe wpisało się w kalendarz ważnych imprez kulturalnych w regionie.

Co roku odbywają się także mniejsze w swym zakresie imprezy, które odgrywają bardzo ważną rolę integrujacą lokalną społeczność. Staramy się 26

Imprezy kulturalne / GMINA MIRCZE

doceniać inicjatywy skierowane do mieszkańców każdej miejscowości i przekazywać w ten sposób najmłodszym pokoleniom zarówno tradycję, jak i wartości cenne społecznie - aktywność, otwartość, kreatywność.

Promujemy lokalne rękodzieło i działalność miejscowych zespołów artystyczno-wokalnych. Staramy się animować mieszkańców tworząc dogodne warunki rozwoju ich aktywności w świetlicach wiejskich. Wiele obiektów tego typu udało nam się w ostatnich latach zmodernizować i dostosować do potrzeb współczesnych mieszkańców wsi.

Dużą wartość rodziny podkreślamy ogranizując co roku Złote Gody dla par małżeńskich z ponad pięćdziesięcioletnim stażem wspólnego pożycia.

Obchody połączone są zazwyczaj z uroczystą mszą świętą oraz obiadem dla par i zaproszonych gości.

Ciekawy charakter mają także

zawody wędkarskie Święto Suma w Prehoryłem, gdzie zmaganiom pod patronatem lokalnych struktur Polskiego Związku Wędkarskiego towarzyszy także festyn dla widzów, podczas którego można podziwiać lokalnych wykonawców muzycznych i wyroby twórców rękodzieła. Organizatorem i animatorem wielu ważnych dla gminy wydarzeń jest Gminny Ośrodek Kultury. Przy Ośrodku działa m.in. klub seniora, powstały w 1966 roku zespół śpiewaczy „Echo”, Zespół Śpiewaczy „Szychowianki” z Szychowic, kapela „MOCH-BAND”. W koloryt gminy wpisuje się także lokalny zespół „Arabeska”. Zespoły uświetniają swoimi występami lokalne święta, promują gminę w czasie imprez, festynów i konkursów, uświetniają także wydarzenia takie

jak Dożynki Gminne, rocznice patriotyczne i różne święta ważne dla społeczności gminy. Gminny Ośrodek Kultury jest też organizatorem licznych konkursów i inicjatyw promujących kulturę, sztukę i czytelnictwo.

Zespół Śpiewaczy „Szychowianki” z Szychowic

Zespół Śpiewaczy „Echo” z Mircza

Kapela „MOCH-BAND”

Zespół wokalny „Arabeska” z Mircza

DOBROSĄSIEDZTWO Odbywające się cyklicznie od 2004 roku Europejskie Dni Dobrosąsiedztwa, to jedyne tego typu i tak ważne przedsięwzięcie na wschodniej granicy Unii Europejskiej.

Imprezie przyświeca idea dobrosąsiedztwa - organizatorzy po obu stronach granicy chcą łamać stereotypy narosłe przez lata. Impreza ma łączyć ludzi, pokazywać kulturę wschodnią i zachodnią, ma także uczyć współpracy.

Doświadczenie ostatnich lat pokazuje, że wspólne działanie społeczności, które na co dzień dzieli granica, pomogło w lepszym poznaniu specyfiki kulturowej, społecznej, językowej i ekonomicznej sąsiadów, dzięki czemu wzrosło wzajemne zrozumienie i zaufanie. Systematycznie rośnie też ilość inicjatyw podejmowanych wspólnie ponad granicami.

Tradycją jest już tworzenie na czas imprezy pontonowego mostu na Bugu i otwieranie przejścia granicznego

dla gości. W ostatniej edycji EDD, po obydwu stronach granicy polskoukraińskiej, wzięło udział około 20 tysięcy osób.

W 2012 roku po raz pierwszy wręczono także pamiątkową statuetkę „Kangura Kryłowskiego” za wspieranie zarówno organizacji imprezy, jak również szeroko rozumianej budowy mostów, przyjaźni i współpracy między Polakami i Ukraińcami. Statuetkę otrzymał inicjator transgranicznych spotkań, prezes Fundacji Kultury Duchowej Pogranicza ksiądz mitrat Stefan Batruch.

W organizacji wydarzenia gminę Mircze wspiera szereg instytucji i organizacji – Fundacja Kultury Duchowej Pogranicza, Wojewoda Lubelski, Marszałek Województwa Lubelskiego, Starosta Hrubieszowski, Nadbużański Oddział Straży Granicznej w Chełmie i Izba Celna w Białej Podlaskiej oraz Gminny Ośrodek Kultury i Gminna Biblioteka Publiczna w Mirczu, a także Towarzystwo Przyjaciół Kryłowa i Okolic.

Pontonowy most jest już tradycją dobrosąsiedzkiego spotkania

W 2012 roku publiczność Europejskich Dni Dobrosąsiedztwa bawił kabaret „Świerszczychrząszcz”.

Symboliczne spotkanie przedstawicieli dwóch narodów na moście granicznym w Kryłowie. W tym wypadku rzeka nas łączy, a nie dzieli.

Ideę dobrosąsiedztwa wspierają także bractwa rycerskie i sympatycy kultury starożytnych Gotów

Europejskie Dni Dobrosąsiedztwa zostały nominowane do ogólnopolskiego konkursu na Najlepszy Produkt Turystyczny Województwa Lubelskiego 2011 roku przez Lubelską Regionalną Organizację Turystyczną, która doceniła wspólne polsko-ukraińskie przedsięwzięcie. W ten sposób wyróżnia się najlepiej przygotowane produkty turystyczne, tworzone w oparciu o atrakcje kulturowe, przyrodnicze, sportowe i biznesowe. Coroczna impreza organizowana w gminie Mircze zajęła miejsce w pierwszej dziesiątce.

Moment wręczenia pamiątkowej figurki „Kangura Kryłowskiego” księdzu mitratowi Stefanowi Batruchowi.

Na uczestników Europejskich Dni Dobrosąsiedztwa czeka wiele atrakcji - także spotkanie z wojskami z odległych epok.

W tłumie uczestników wyraźnie odznaczają się barwne stroje zespołów ludowych tworzących po obu stronach granicy.

dobrosąsiedztwo / GMINA MIRCZE

29

WYDARZENIA W GMINIE Dożynki gminne kończą pełne pracy lato na wsi. W gminie Mircze podziękowanie za urodzaj i plony przygotowywane jest co roku w innej miejscowości. Uroczystościom religijnym towarzyszy część artystyczna

i występy miejscowych zespołów.

Symbolem udanych zbiorów jest bochen chleba, wypieczony z mąki pochodzącej z nowego ziarna, którym zgodnie z tradycją, dzielą się wszyscy przybyli na dożynki. Ważnym elemen-

tem obchodów jest prezentacja twórczości lokalnych artystów ludowych.

Można także spróbować wspaniałych potraw przygotowywanych przez koła gospodyń wiejskich z całej gminy.

z cyklicznych wydarzeń mających miejsce na terenie gminy Mircze są Targi Twórców Ludowych i Sztuki

Kulinarnej, na których prezentowane jest bogactwo kultury wsi naszego regionu związanej głównie z Wielkanocą. Tradycyjnie tydzień przed Niedzielą Palmową w hali sportowej Samorządowego Zespołu Szkół w Mirczu roznosi się zapach wielkanocnych potraw, stoły zdobią niezliczone ilości świątecznych pisanek, palm i innych elementów dekoracji wnętrz a na ścianach zawisają obrazy lokalnych twórców. Największą popularnością wśród odwiedzających targi cieszą się swojskie wędliny i pieczywo, w tym tradycyjny chleb i ciasta, a także różnego rodzaju pisanki, stroiki i palmy, wielkanocne kurki i zajączki. Zgodnie z regulaminem podczas targów jury nagradza najlepsze stoiska, swoją nagrodę przyznaje także publiczność.

Na magię przygranicznego krajobrazu gminy Mircze nie pozostają obojętni także artyści. Jednym

Targi Twórców Ludowych i Sztuki Kulinarnej.

30

wydarzenia w gminie / GMINA MIRCZE

Festiwal Gotania w Kryłowie w lekkiej i przystępnej formie popularyzuje wiedzę o historii Gotów.

Z okazji święta bibliotekarzy i bibliotek Gminna Biblioteka Publiczna w Mirczu organizuje coroczną Galę Cyprianów, na którą zaprasza wszystkich mieszkańców, a w szczególności najlepszych czytelników, którym wręczane są nagrody właśnie w postaci Cyprianów.

Współcześnie ziemniak jest jednym z najważniejszych produktów w polskiej kuchni, bez którego w większości polskich rodzin trudno sobie wyobrazić obiadowe menu. Jego znaczenie od kilku lat podkreślają organizatorzy „Biesiady pieczonego ziemniaka”, która odbywa się w Szychowicach.

Święto Suma jest odbywającą się dorocznie imprezą plenerową połączoną z zawodami wędkarskimi. W rywalizacji startują seniorzy i modzież, warto dodać, że w szranki często stają panie. Piknik uświetniają swoimi występami lokalne zespoły artystyczne.

wydarzenia w gminie / GMINA MIRCZE

31

GMINA MIRCZE

Miejsce Inspiracji Rozwoju Ciekawych ludzi Zabytków Europejskich Dni Dobrosąsiedztwa

Największym bogactwem gminy Mircze są mieszkający tu ludzie. To dla nich inwestujemy w infrastrukturę, drogi, obiekty użyteczności publicznej, ochronę zdrowia, oświatę i kulturę.

Praktycznie w każdej z miejscowości w gminie podjęto prace mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców.

Rozwój obszarów wiejskich gminy Mircze jest zauważalny na wielu płaszczyznach. Władze

gminy pozyskują środki zewnętrzne, dzięki którym możliwe jest dofinansowanie zaplanowanych inwestycji.

W 2006 roku projekt budżetu na inwestycje przewidywał zaledwie 220 tysięcy, by w 2011 roku osiągnąć kwotę 13 mln złotych. Obecnie prawie wszystkie projekty udaje się współfinansować ze źródeł zewnętrznych.

Obraz gminy zmienia się na naszych oczach.

Małków i Małków Kolnia

Pomnik upamiętniający ofiary II wojny światowej i tablica poświęcona zwycięskiej bitwie partyzanckiej stoczonej pod Małkowem przez dowódcę BCH Stanisława Basaja 14 lutego 1944.

Górka Zabłocie

Małków leży w środkowej części gminy Mircze, nad malowniczą rzeką Bukową.

To tutaj w 1942 roku powstał słynny w całej okolicy oddział Batalionów Chłopskich ze Stanisławem Basajem

„Rysiem” jako dowódcą. Postawa mieszkańców wsi w czasie wojny została doceniona poprzez nadanie miejscowości Krzyża Grunwaldu III klasy.

W 1998 roku przeniesiono do miejscowości drewniany kościół pw. MB Częstochowskiej, który pierwotnie znajdował się w miejscowości Aleksandrów w powiecie Biłgoraj. Świątynię na nowym miejscu poświęcił 20 sierpnia 1998 roku bp Mariusz Leszczyński.

Cmentarz prawosławny w Szychowicach położony jest malowniczo wśród drzew.

Szychowice Park Dworski w Szychowicach powstał w II połowie XVIII wieku. Należał on do rodziny Leszczyńskich, a nastepnie Rulikowskich. Z regularnej kompozycji zachowały się nieliczne drzewa: ślad parteru ogrodowego na osi nieistniejącego już dworu, aleje, altany lipowe i jesionowe oraz syngieltonowe

drzewa pomnikowe. W marcu 2011 radni gminy podjęli uchwałę o nabyciu parku, aby przywrócić temu miejscu dawny blask.Pod koniec XVIII wieku założono w Szychowicach cmentarz prawosławny, który jest do dziś użytkowany. Najstarsze zachowane nagrobki pochodzą z XIX wieku. Za-

chowało się ok. 60 nagrobków sprzed 1945 roku. Znajduje się tu symboliczny nagrobek ks. Segriusza Zacharczuka, który został zamordowany w 1943 roku i został ogłoszony świętym Kościoła prawosławnego. Nekropolia należy obecnie do prawosławnej parafii w Hrubieszowie pw. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny.

W pobliżu cmentarza znajdowała się także murowana cerkiew prawosławna - jedyna w okolicy przetrwała akcję rewindykacyjną w 1938 roku, w 1946 roku cerkiew została rozebrana.

Rosnąca w polu rozłożysta lipa jest jedną z niewielu pamiątek po stojącej tu niegdyś cerkwi.

Na zdjęciu charakterystyczna zabudowa Szychowic.

Na szychowickim cmentarzu znajduje się symboliczny nagrobek prawosławnego świętego, ks. Sergiusza Zacharczuka.

Niedaleko cmentarza mozna przekroczyć rzekę Bukową po przebudowanym niedawno moście.

35

Kryłów Kryłów jest miejscem szczególnym na mapie całego powiatu hrubieszowskiego. Pierwszy gród istniał na tych terenach prawdopodobnie już w X w. i należał do zespołu Grodów Czewieńskich. Do naszych czasów przetrwały ruiny zamku Ostrorogów, które są najcenniejszym i jednym z najbardziej znanych zabytków okolic Hrubieszowa. Budowla powstała pod koniec XVI wieku, a położenie na wyspie znacznie podnosiło jej walory obronne. Przygraniczne tereny nigdy jednak nie były spokojne. Liczne najazdy Kozaków, Tatarów i Szwedów przyczyniły się do ostatecznego upadku tego miejsca.

Romantyczne ruiny położone malowniczo na niewielkim wzniesieniu nad Bugiem przyciągają dziś wielu turystów.

Zachowana neogotycka brama wjazdowa wraz z domkiem odźwiernego jest jedynym tego rodzaju obiektem na terenie województwa. W 1820 roku Józef Chrzanowski wzniósł tu dwór wraz z parkiem, którego pozostałością jest brama. Na obiekcie widoczne są herby szlacheckie Leliwa (Wodzickich) i Korczak (Horodyskich).

Ruiny zamku na wyspie pięknie wpisują się w krajobraz romantycznego pogranicza.

Grubość zachowanych murów dochodzi w niektórych miejscach nawet do 3 metrów.

Gmina Mircze realizuje projekt pn. „Pod skrzydłami Natury 2000 – działania edukacyjne na rzecz ochrony różnorodności biologicznej i ekosystemów na terenie Lubelszczyzny” realizowany w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 20092014. W ramach projektu, na terenie Zamczyska w Kryłowie, stworzony ma zostać m.in. punkt widokowy oraz ścieżki edukacyjno - przyrodnicze.

Prowadzący na wyspę most jest jedną z najnowszych inwestycji gminy Mircze.

Leniwie rozlany Bug kusi wędkarzy, kajakarzy i miłośników przyrody.

Piwnice zamkowe charakteryzują się kolebkowym sklepieniem.

Malownicze otoczenie kryłowskiego zamku jest idealnym miejscem na plenerową imprezę kulturalną.

W ramach projektu prowadzone są badania archeologiczne o szerokim zasięgu, mające na celu odkrycie oraz głębsze zapoznanie się z pozostało-

ściami po dawnych konstrukcjach na tym terenie.

37

Usytuowana na centralnym placu miejscowości altana to dobre miejsce zarówno na dobrosąsiedzkie spotkania, jak i rodzinne pikniki. Widoczna w tle zabytkowa świątynia jest także wartym odwiedzenia miejscem.

W centrum wsi znajduje się pomnik upamiętniający ofiary zamordowane w Kryłowie w Niedzielę Palmową 25 marca 1945 roku. Odsłonięcie tablicy miało miejsce w 65-rocznicę tych tragicznych wydarzeń, w 2010 roku.

Na wielbicieli kajakarstwa, zarówno amatorów, jak i profesjonalistów, czeka graniczna rzeka Bug. W Kryłowie organizowane są kameralne spływy kajakowe. W wielu miejscach można także rozbić namiot, zatrzymać się w trakcie podróży camperem, czy skorzystać z gościnności gospodarstw agroturystycznych.

38

Kryłów / GMINA MIRCZE

Rzymskokatolicki cmentarz w Kryłowie jest największą i najstarszą nekropolią w gminie Mircze. Charakterystycznymi obiektami są cmentarna kaplica i 10-metrowy grobowiec rodziny Horodyskich i Chrzanowskich. Znajduje się tu także mogiła żołnierzy I wojny światowej.

28 listopada 2011 roku Wójt Gminy Mircze podpisał umowę o dofinansowanie operacji nazwanej „Rewitalizacja Kapliczki Św. Mikołaja z Wilkiem wraz z elementami małej architektury w miejscowości Kryłów-Kolonii w Gminie Mircze” .

Gmina z własnego budżetu dołożyła 20% kosztów kwalifikowalnych wartości zadania, 80% natomiast pokrył budżet PROW. Prace przy zabytkowym obiekcie polegały na wymianie elementów konstrukcyjnych zadaszenia kapliczki, odnowieniu schodów terenowych wraz balustradami, ustawieniu tablicy informacyjnej, ogrodzeniu terenu i obudowaniu studni.

Zamontowano jednocześnie elementy małej architektury: ławki i tablicę informacyjną. W ramach prac terenowych powstała ścieżka żwirowa

prowadząca od kapliczki do źródełka oraz umocowano skarpy w okolicy źródełka.

Prace zakończono w 2012 roku.

Ciekawym zabytkiem w miejscowości Kryłów jest także kościół parafialny, pochodzący z roku 1859. Powstał on wg projektu Józefa Benedykta Chrzanowskiego. Zachowało się wnętrze, witraże, sklepienia, ołtarz główny oraz organy w stylu neogotyckim.

W północno-zachodnim narożu ogrodzenia usytuowana jest zabytkowa dwukondygnacyjna dzwonnica z 1860 roku.

39

Mecz polskich i ukraińskich samorządowców rozegrany podczas Europejskich Dni Dobrosąsiedztwa w 2012 r.

korzysta młodzież ucząca się w placówce oraz mieszkańcy miejscowości.

Placówka Straży Granicznej w Kryłowie

Placówka Straży Granicznej w Kryłowie została włączona w system ochrony granicy Polski 4 września 2001 r., a jej uroczystego otwarcia dokonał ówczesny Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Marek Biernacki. Pracujący w niej funkcjonariusze chronią 27 km 820 m granicy państwowej przebiegającej przez Bug, a obszar ich pracy obejmuje w części gminy Dołhobyczów, Hrubieszów, Werbkowice oraz Mircze.

40

Kryłów / GMINA MIRCZE

13 grudnia 2011 r. odbyły się uroczystości dziesięciolecia działalności i powstania jednostki. Jubileusz był okazją do podziękowania przedstawicielom władz współpracujących z placówką oraz wręczenia okolicznościowych odznaczeń wyróżniającym się funkcjonariuszom straży granicznej.

W 2010 roku Zespół Szkół w Kryłowie poddano termomodernizacji. Wybudowano także nowe boisko, z którego

Zespół Szków w Kryłowie

Wiejskie świetlice są miejscem spotkań i aktywizacji lokalnych społeczności, dlatego tak ważne jest, aby obiekty tego typu także były w stanie spełniać swoje podstawowe funkcje.

Remont świetlicy w Kryłowie znacząco wpłynął na standard życia okolicznych mieszkańców, powstało centrum kulturalne, gdzie spotykają się m.in. członkowie Towarzystwa Przyjaciół Kryłowa i Okolic. W jednym z pomieszczeń powstanie lokalne muzeum.

W otoczeniu świetlicy powstał plac zabaw, ustawiono gril i altankę, przygotowano boisko do gry w piłkę

Plac zabaw przy świetlicy w Kryłowie

nożną oraz siatkową, które zachęciło młodzież i dzieci do aktywnego spędzania wolnego czasu.

Funkcjonariusze Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej z Kryłowa odbierają odznaczenia z okazji 10-lecia działalności ich jednostki z rąk gen. Jarosława Frączyka.

19 sierpnia 2012 r. odbyły się uroczystości włączenia OSP Kryłów do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.

Kryłów / GMINA MIRCZE

41

Smoligów Od 2000 roku w miejscowości Smoligów działa Zakład Opiekuńczo-Leczniczy „Droga Życia”. Placówka położona jest w spokojnej, malowniczej okolicy i prowadzi stacjonarną działalność leczniczą, polegającą na ograniczaniu skutków choroby u osób przewlekle i obłożnie chorych. „Droga życia” udziela świadczeń osobom niewymagającym hospitalizacji, które ze względu na stan zdrowia i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku domowym wymagają stałego nadzoru lekarskiego, profesjonalnej pielęgnacji i rehabilitacji.

Wereszyn

42

Inne miejscowości / GMINA MIRCZE

Ośrodek jest jednoczesnie jednym z największych zakładów pracy w gminie Mircze. www.opiekasmoligow.pl Dzięki dofinansowaniu (w wysokości 70%) ze środków Unijnego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (w ra-

mach działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju) wymieniono pokrycie dachu i docieplono budynek miejscowej świetlicy. Punkty takie są miejscami spotkań, imprez kulturalych, umożliwiają również aktywność społeczną i obywatelską mieszkańców.

W 2015 roku do użytku oddana została wyremontowana świetlica, która jest miejscem spotkań oraz integracji lokalnej społeczności.

Miejscowość ta to mekka wędkarzy.

Znajdujący się w Wereszynie staw ma ok. 5 ha powierzchni, a gatunkiem dominującym jest karp.

Często odbywają się tu zawody wędkarskie dla profesjonalistów i amatorów – m.in. mistrzostwa spławikowe i nocne zawody wędkarzy, których organizatorem jest Koło Polskiego Związku Wędkarskiego z Mircza.

Radostów W 2011 r., dzięki wsparciu środków z MSWiA, zabezpieczono przed erozją wąwóz lessowy w ciągu drogi gminnej Radostów-Łykoszyn.

W Radostowie znajduje się również zabytkowy cmentarz pochodzący z okresu I wojny światowej. Widoczne są na nim zarysy mogił zbiorowych

oraz kurhan. Znajduje się tu 8 zbiorowych grobów i 36 kwater indywidualnych. Pochowano tu żołnierzy, którzy polegli w walce pomiędzy wojskami austryjackimi i rosyjskimi, w czasie walk ucierpiała również miejscowa ludność. Łącznie życie straciło wówczas około 3000 osób.

Na szczycie górującego nad cmentarzem kopca stoi ponad 4-metrowy krzyż betonowy, pierwotnie wisiał na nim drewniany wizerunek Chrystusa, k tór y po uszkodzeniu został przeniesiony do kościoła w Wiszniowie. Obecnie cmentarz porasta trawa i inne rośliny.

Wymieniono i pomalowano pokrycie dachowe, docieplono budynek, wstawiono nowe okna i wykonano opaski odwadniające.

Obiekt integruje miejscową społeczność. Działa tu Koło Gospodyń Wiejskich, które wielokrotnie nagradzane było za regionalne kulinaria.

Tuczapy

Świetlica wiejska w tej miejscowości została objęta remontem w ramach działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty).

Inne miejscowości / GMINA MIRCZE

43

Wiszniów Na terenie Wiszniowa znajdowało się kiedyś Państwowe Gospodarstwo Rolne. Dziś potrzebne są na terenach dawnych osiedli PGR nowe inwestycje.

Gmina Mircze stara się pozyskać środki także na ten cel. Roboty drogowe wykonane w 2010 roku w Wiszniowie były możliwe dzięki dofinansowaniu ze środków Agencji Nieruchomości Rolnych w Lublinie.

Zabytkowy kościół pw. Świętego Stanisława Biskupa był pierwotnie unicką cerkwią (pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela), którą niedługo po wybudowaniu zamieniono na prawosławną, a następnie, po częściowej przebudowie w 1922 r., erygowano na kościół rzymskokatolicki. Należy do grupy cerkwi powstałych w ostatnich latach przed kasatą unii, którym zaczęto nadawać obce na tych terenach ukształtowanie i zdobnictwo charakterystyczne dla architektury rosyjskiej.

Kościół w Wiszniowie jest obiektem drewnianym. Wyraźnie wyróżnia się prostokątne prezbiterium z zakrystią od północy, znacznie szersza nawa

oraz babiniec, równej szerokości z prezbiterium.

W 2012 zrealizowano projekt „Remont świetlicy wiejskiej oraz zagospodarowanie przestrzeni publicznej w centrum wsi Wiszniów” – w ramach działania Odnowa i rozwój wsi, PROW na lata 2007–2013.

Remont objął m.in. odwodnienie i docieplenie budynku. Dzięki inwestycji w budynku wykonano instalacje wodno-kanalizacyjne, pochylnię dla osób niepełnosprawnych, instalację elektryczną, a także kotłownię wraz z instalacją centralnego ogrzewania i izolacje cieplne.

Utwardzono także chodnik i parking, a także urządzono boisko sportowe.

Inwestycją, która znacząco wpłynie na komfort nauki najmłodszych, jest termomodernizacja budynku szkoły podstawowej im. Mikołaja Ko-

pernika w Wiszniowie. Umożliwił ją wdrażany w całej gminie projekt „Odnawialne źródła energii i termomodernizacja budynków użyteczności

publicznej w Powiecie Hrubieszów” i dofinansowanie ze środków NFOŚiGW w Warszawie.

Inne miejscowości / GMINA MIRCZE

45

Stara Wieś Stara Wieś leży na południowym krańcu gminy, w obrębie Grzędy Sokalskiej.

Od 1472 roku w źródłach pojawiają się wzmianki o cerkwi pw. św. Romana i Dawida Męczenników. W 1919 roku cerkiew rekoncyliowano na kościół rzymskokatolicki. W czasie wojny świątynia uległa częściowemu zniszczeniu.

Do 1974 roku stała tu także cerkiew unicka, wybudowana w 1798.

Dawny budynek folwarczny z pocz.

XX w. stanowi ciekawy element krajobrazu miejscowości. Po II wojnie światowej mieściła się tu szkoła, obecnie budynek jest nieużywany.

Straż pożarna w miejscowości ma bogate tradycje. Pierwsza jednostka OSP powstała już w 1931 roku, w 1952 roku zbudowano pierwszą remizę, a nowa placówka powstała w 1982 roku.

Utrzymana w stylu neoromańskim kapliczka św. Jana Nepomucena w Starej Wsi jest ciekawym obiektem architektonicznym o formie rzadko spotykanej w tej części Polski.

W 1974 roku wybudowano w Starej Wsi murowany kościół filialny parafii Nabróż.

Jest to świątynia jedno wieżowa w stylu nowoczesnym.

W 2012 roku zrealizowano projekt nazwany „Remont świetlicy wiejskiej oraz zagospodarowanie przestrzeni publicznej w centrum miejscowości Stara Wieś”.

W ramach operacji przeprowadzono remont budynku świetlicy, wymieniono pokrycie dachowe, wykona-

no docieplenie ścian i odwodnienie, wymieniono instalację elektryczną.

Wstawiono nowe okna i drzwi. Zbudowano kotłownię wraz z instalacją centralnego ogrzewania, izolacje cieplne i wentylację. Wykonano wewnętrzne instalacje wodno-kanalizacyjne.

Świetlica została dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych i rodzin z małymi dziećmi – stworzono podjazd dla wózków, utwardzono także nawierzchnię parkingu i chodnik.

Mołożów Około 400 m na wschód od drogi z Mołożowa do Miętkiego znajduje się cmentarz z okresu Powstania Styczniowego i mogiła zbiorowa z 1863 r..

Pierwszy pomnik został zniszczony podczas okupacji. W 1967 roku obok mogiły wybudowano kolejny pomnik ku czci poległym bohaterom Powstania Styczniowego.

Świetlica wiejska w Mołożowie

Został zagospodarowany teren ogrodu otaczającego obiekt, gdzie powstało miejsce rekreacji. Świetlica stanowi jednocześnie siedzibę OSP Stara Wieś. Warto dodać, że 18 listopada 2011 roku świętowano

jubileusz 90-lecia jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w tej miejscowości. Uroczystość swoją obecnością uświetniło wielu znakomitych gości związanych z powiatem Hrubieszów, gminą Mircze oraz innymi jednostkami Ochotniczej Straży Pożarnej.

Strażacy ze Starej Wsi są mistrzami województwa lubelskiego w zawodach sportowo-pożarniczych mężczyzn i wicemistrzami kobiet.

W 2015 roku drużyna męska OSP Stara Wieś zdobyła II miejsce w kraju w zawodach sportowo-pożarniczych.

Na zdjęciu Nieetatowa Wojskowa Orkiestra Dęta z Zamościa, grupa rekonstrukcji historycznej z Biłgoraja oraz Stowarzyszenie Szwadron Ziemi Hrubieszowskiej im. 2 Pułku Strzelców Konnych

Ochotnicza Straż Pożarna w Mołożowie to jedna z jedenastu jednostek działających w gminie Mircze.

Jednostka założona została w 1966 roku i ma na koncie wiele sukcesów na zawodach pożarniczych, zarówno na szczeblu gminnym jak i na powiatowym. Strażacy z Mołożowa za swoje zasługi są rokrocznie odznaczani medalami i odznaczeniami „Wzorowy Strażak”.

Przy jednostce działa Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza Dziewcząt.

Inne miejscowości / GMINA MIRCZE

47

Modryń, Modryniec, Miętkie Środowiskowy Dom Samopomocy w Modryniu powstał 30 października 2009 roku w odpowiedzi na duże potrzeby lokalnej społeczności w zakresie wsparcia osób chorych, niepełnosprawnych i wymagających pomocy w rozwiązywaniu problemów dnia codziennego.

Dom mieści się w budynku dawnej szkoły podstawowej, gdzie przeprowadzono gruntowny remont, wyposażono sale w podstawowy sprzęt niezbędny do rozpoczęcia działalności, zagospodarowano teren wokół budynku, wykonano parking i ogrodzenie. W dużej mierze inwestycja została sfinansowana ze środków województwa lubelskiego.

Obecnie z pomocy Domu korzysta ponad 35 osób, które mają w nim zapewnione warunki do rozwoju, rehabilitacji i integracji.

Działają tu pracownie gospodarstwa domowego, komputerowa, umiejętności społecznych i zawodowych oraz pracownia plastyczna. Przy placówce działa Stowarzyszenie Nasz Dom. www.sdsmodryn.pl

Rzymskokatolicki kościół w Modryniu pw. MB Królowej Polski jest obiektem wartym odwiedzenia. Świątynia powstała w 1740 roku, z fundacji Rozalii Wilgi, jako greckokatolicka cerkiew pw. Opieki Matki Bożej (w miejsce zniszczonej przez Szwedów świątyni ufundowanej przez Władysława Jagiełłę w 1406 roku).

W 1840 roku świątynia została przekształcona w cerkiew prawosławną.

Kościół został zniszczony i ograbiony w czasie II wojny światowej. Remont przeprowadzono pod koniec lat 70tych XX w. Nadzorował go, pochodzący z Hrubieszowa, profesor Wiktor Zin. Naprzeciwko kościoła, po drugiej stronie szosy wiodącej do Hrubieszowa, znajduje się interesująca kapliczka polna.

Dzięki inwestycjom w remizo-świetlice w gminie może rozwijać się działalność społeczna i kulturalna mieszkańców.

Droga dojazdowa do Koloni Modryń została odnowiona w czynie społecznym przez mieszkańców.

Działający w Modryńcu tartak zajmuje się zarówno produkcją elementów na więźby dachowe, jak i półfabrykatów z drewna drzew liściastych do wyrobu podłóg i mebli.

Nieprzerwanie od 2009 roku firma FOREST uczestniczy w programie Rzetelna Firma, przedsiębiorstwo posiada także certyfikat FSC, który świadczy o wykorzystywaniu surowca drzewnego pochodzącego wyłącznie z obszarów o odpowiedzialnej gospodarce leśnej.

Firma współpracuje z Wydziałem Technologii Drewna Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, jest także członkiem Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego.

Mieszkańcy miejscowości Modryń Kolonia i ich przyjaciele z innych miejscowości, własnymi siłami, w czynie społecznym, zbudowali 340-metrowy odcinek drogi dojazdowej do swych mieszkań i pól.

Przydrożna kapliczka we wsi Modryniec. Mieszkańcy darzą ją dużym sentymentem, między innymi ze względu na ciekawą historię jej losów.

Firma Forest Tartak z Modryńca www.firmaforest.pl

Corocznie organizowany jest „Dzień Miętkiego”. Festynowi towarzyszą różnorodne atrakcje dla dzieci oraz wystawy Kół Gospodyń Wiejskich z terenu gminy Mircze.

Inne miejscowości / GMINA MIRCZE

49

Zakład Zagospodarowania Odpadów w Łaskowie W 2015 roku zakończona została jedna z największych i najbardziej istotnych inwestycji w gminie Mircze – modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Łaskowie. Zakład pełni funkcję instalacji zastępczej do przetwarzania odpadów komunalnych.

Koszt projektu i wybudowania tak kompleksowego obiektu wyniósł ponad 18 milionów złotych, przy dofinansowaniu pochodzącemu ze

środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013. Zakład spełnia najwyższe wymagania jakościowe w zakresie ochrony środowiska, wskaźniki narzucane przez nowelizowane akty prawne oraz wszelkie kryteria najlepszych dostępnych technik. Do Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Łaskowie

Adelina – Mircze – Kryłów 7 maja 2015 r. została podpisana umowa na wykonanie robót budowlanych z Przedsiębiorstwem Robót Drogowych Sp. z o. o. z siedzibą w Zamościu - wykonawcą przebudowy odcinka drogi Adelina – Mircze – Kryłów.

Wykonawcę wyłoniono w wyniku przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem była realizacja zadania pn. „Przebudowa odcinka

50

drogi przygranicznej powiatowej Nr 3429 L Adelina – Mircze – Kryłów”.

13 maja 2015 r. odbyło się protokolarne przekazanie placu budowy wykonawcy. Przedmiotem inwestycji jest przebudowa drogi powiatowej nr 3429L Adelina - Mircze - Kryłów o długości 4 889 m. Inwestorem danej inwestycji jest Powiatowy Zarząd Dróg w Hrubieszowie. Gmina Mircze partycypuje finansowo w realizacji zadania.

Zakład Zagospodarowania Odpadów w Łaskowie / GMINA MIRCZE

trafiają odpady komunalne zmieszane, odpady komunalne zbierane selektywnie, odpady wielkogabarytowe, odpady zużytego sprzętu elektronicznego i elektrycznego, odpady zielone zbierane selektywnie.

Realizacja inwestycji miała na celu wyeliminowanie praktyk nielegalnego składowania odpadów.

Miejsce to zwiększa również udział odzysku, w szczególności recyklingu w odniesieniu do szkła, metali, tworzyw sztucznych oraz papieru i tektury.

Modernizacja Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Łaskowie polegała m.in. na budowie nowej kwatery do składowania odpadów, hali technologicznej mechanicznej i ręcznej segregacji odpadów, budowie kompostowni, placu magazynowego kompostu, placu magazynowego odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz boksów zadaszonych na surowce wtórne.

Gminny Ośrodek Kultury w Mirczu Mieszkańcy gminy Mircze doczekali się ośrodka kultury z prawdziwego zdarzenia. Oficjalne otwarcie obiektu po rozbudowie odbyło się w niedzielę 26 października 2014 roku. Dzięki wsparciu Unii Europejskiej do istniejącego wcześniej obiektu dobudowana została nowa część, a stary budynek Gminnego Ośrodka Kultury został zmodernizowany. Na nowo został też zagospodarowywany teren wokół ośrodka, gdzie powstały nowe chodniki, zieleń i elementy małej architektury. Na ten cel samorząd pozyskał środki z unijnego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Celem remontu Gminnego Ośrodka Kultu-

ry było podniesienie jakości życia kulturalno-społecznego oraz inte-

gracja mieszkańców gminy i turystów odwiedzających gminę Mircze.

Gminny Ośrodek Kultury w Mirczu / GMINA MIRCZE

51

Książki i publikacje o gminie Mircze Bogata historia okolic Mircza inspiruje. Duże zainteresowanie budzi związana z tymi terenami kultura Gotów i unikalność archologicznych odkryć ich cmentarzysk. Burzliwe dzieje pogranicza odbijają się w historii Kryłowa i kolejnych jego właścicieli. Bardzo aktywna społeczność lokalna i związani z okolicami ludzie inicjują również własne projekty, mające

udokumentować i ocalić dla przyszłości dzieje tej „małej ojczyzny”. Powstało wiele opracowań, prac naukowych, popularno-naukowych i popularyzatorskich związanych swą tematyką z ziemią mirecką. Nie sposób wymienić tu wszystkich tytułów, ale wybrane przykłady dobrze odzwierciedlają szeroki wachlarz podejmowanych ujęć i tematów.

w Puchaczowie, studiował na lwowskim Uniwersytecie Jana Kazimierza, ukończył także Państwowy Instytut Nauczycielski w Warszawie, gdzie jego dyplomem była właśnie napisana pod kierownictwem naukowym prof. Stefana Czarnowskiego monografia Mircza (1934). Stanowi ona socjograficzny opis stosunków ekonomicznych, kulturalnych i społecznych miejscowości i jest ważną pozycją dla etnografii Lubelszczyzny.

Jednym z najstarszych opracowań dotyczących Mircza jest monograficzna praca Bolesława Kłembukowskiego „Mircze, wieś powiatu hrubieszowskiego.” Autor był nauczycielem w Hrubieszowie, Drohiczanach, Kopyłowie, Grudziądzu, Sobolewie, w latach 1930–1934 był kierownikiem szkoły w Mirczu. W historii zapisał się jako działacz społeczny i zapalony regionalista. Urodził się w 1897 roku

„Zamek w Kryłowie” Ewa PrusickaKołcon, Witryna Kresowa, Zamość 2010 (wydawnictwo sfinansowane przez Urząd Gminy Mircze) „Warownia miała połączenie z lądem i miastem przez most drewniany. Dziś jego lokalizacja jest trudna do określenia.

W źródłach pisanych wzmiankowany jest również tzw. most zamkowy, usytuowany niewątpliwie od północy, przy bramie wjazdowej. Z obserwcji terenu wynika, że mógł być on zwodzony, bowiem wyraźne zagłębienie terenowe wzdłuż północnego wału kurtyny to nie tylko wynik wybierania ziemi na jego budowę, ale prawdopodobnie także relikty dawnej fosy odgradzającej zamek od pozostałej części wyspy.”

Spotkanie w Kryłowie z Ewą Prusicką-Kołcon

52

Książki i publikacje o gminie Mircze / GMINA MIRCZE

„Dzieje miejscowości gminy Mircze, powiat hrubieszowski” to praca zbiorowa, którą tworzyli Ewa i Józef Niedźwiedź, Ewa Prusicka-Kołcon, Lech Szopiński i Marek Kołcon, a jej wydanie dofinansował Urząd Gminy w Mirczu. Książka jest usystematyzowanym opracowaniem dotyczącym każdej z miejscowości w gminie.

Znajdują się tu informacje dotyczące stanowisk archeologicznych oraz szczegółowo opisane i udokumentowane dzieje tych okolic.

We wstępie do pracy możemy przeczytać m.in.: „Zainteresowanie dziejami miejscowości zapewne należy łączyć nie tylko z wyższą świadomością historyczną i obywatelską, ale także z poszukiwaniem własnej tożsamości i odrębności jako jednostki terytorialnej.”

Wydana w 2008 roku książka Lecha Szopińskiego „Mircze - dzieje dalekie i bliskie” była nominowana przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną im.

Hieronima Łopacińskiego w Lublinie do konkursu Książka Roku, który ma za zadanie promowanie pięknych i wartościowych publikacji dotyczących regionu lubelskiego.

Warto zapoznać się szczególnie z częścią książki poświęconą dramatycznym wydarzeniom wojennym, a także wysiedleniom na terenach dzisiejszej gminy Mircze. Akcja wysiedleńczo-pacyfikacyjna rozpoczęła się w listopadzie 1942 roku i trwała aż do sierpnia 1943 roku, a dotyczyła nie tylko mieszkańców Mircza, ale także Mołożowa, Kolonii Mołożów i Miętkiego.

Autorowi udało się dotrzeć do wielu świadków tamtych i innych ważnych wydarzeń i spisać ich relacje dla potomności.

wej jednostki osadniczej oraz budowania wszystkiego od początku: uprawy ugorów, budowania dachu nad głową, budynków gospodarskich i inwentarskich, gromadzenia podstawowych sprzętów i przedmiotów, zakładania hodowli zwierząt, wzajemnego poznawania się. Jednym słowem tworzenia warunków do życia dla swoich rodzin, budowania elementarnych więzi życia społecznego i kulturalnego oraz zapewnienia bezpieczeństwa.” hrubieszowskiemu i gminie Mircze.

Autor przytacza relacje związane ze skomplikowanymi dziejami wojennymi tych okolic, poświęca również dużo miejsca historii kryłowskiego zamku. „W 1593 r. Mikołaj Ostroróg założył w Kryłowie słynne pięcioklasowe gimnazjum kalwińskie, szkołę z doskonałą kadrą nauczycielską i o wysokim poziomie nauczania, rywalizującą z Akademią Zamojską.”

Stowarzyszenie ds. Rozwoju Gminy Mircze w 2006 roku wydało opracowanie Bogdana Kawałko „Modryniec – Ochotnicza Straż Pożarna w latach 1956–2006”, gdzie autor zebrał bogatą dokumentację dotyczącą pięćdziesięcioletniej historii jednostki OSP w należącej do gminy Mircze miejscowości Modryniec.

Autor tak pisze o utworzeniu jednostki OSP w 1956 roku: „Zorganizowanie jednostki straży pożarnej było tym bardziej ważne, że mieszkańcy stanęli przed wyzwaniem tworzenia no-

Inne pozycje, do których warto zajrzeć, to: »» „Wrzesień 1939 roku na Zamojszczyźnie” Wojciecha Białasiewicza (Warszawa 2011) »» „Kryłów – forteca przeciw Scytom” Jana Góraka (Lublin 2001) »» Zbiorowa praca „Łuny nad Huczwą i Bugiem”, z tekstami Wacława Jaroszyńskiego, Bolesława Kłembukowskiego, Eugeniusza Tokarczuka (Zamość 1992) »» „Cmentarze województwa zamojskiego” Danuty Kawałko (Zamość 1994) »» „Losy dzieci z Zamojszczyzny wysiedlonych do powiatu siedleckiego w latach 1943–1945” Beaty Kozaczyńskiej (Siedlce 2006) »» „Partyzancki kraj: Zamojszczyzna 1 I 1944– 15 VI 1944” Jerzego Markiewicza (Lublin 1980) »» „Wrócę wspomnieniem. Pamiętnik Matki” (fragment) Jadwigi Wincentyny Sieciechowicz (Chełm 2010) »» „Wspomnienia ocalałej z XX wieku” Bronisławy Staszczuk-Walczyszyn (Lublin 2005) »» „Umarli, abyśmy byli wolni”, opracowane przez Zdzisława Kazimierczuka (Mircze 2009)

W wydanej po raz pierwszy 1996 roku (w 2012 roku ukazało się zaktualizowane IV wydanie) przez Oficynę Wydawniczą Rewasz drugiej części przewodnika „Polska egzotyczna” Grzegorza Rąkowskiego znajduje się pasjonujący opis podróży wzdłuż wschodnich granich Polski.

Czytelnik znajdzie tam także obszerny rozdział poświęcony powiatowi

»» „W partyzantce u Rysia: wspomnienie żołnierza I Batalionu Oddziałów Hrubieszowskich BCh” Zbigniewa Ziembikiewicza (Warszawa 1978) »» Henryka Żurawskiego „Historia parafii rzymskokatolickiej w Kryłowie” (Kryłów 2009) i „Cmentarze Kryłowa i okolic” (Kryłów 2012), „Dobra Kryłów w XIX i XX wieku” (Kryłów 2014) »» Jerzy Brzozowski „Dwa kokrzyska, czyli modrynieckie opowieści” (Mircze 2014)

Książki i publikacje o gminie Mircze / GMINA MIRCZE

53

Wydano na zlecenie Gminy Mircze Urząd Gminy Mircze 22-530 Mircze, ul. Kryłowska 20 tel./fax 84 65 19 015, 84 65 19 004 e-mail: gmina@mircze.pl NIP: 919-12-41-907, Regon: 000549068 www.mircze.pl

ISBN 978-83-937797-4-1

Wydawca: Pracownia graficzno-wydawnicza KKWADRAT www.kkwadrat.com Redakcja: Beata Kawałko Projekt i skład: Kamil Kawałko Zdjęcia: Archiwum Gminy Mircze, Kamil Kawałko Zdjęcia lotnicze dzięki uprzejmości pilota Adama Bachty

Druk: ATTYLA Władysław Kardasz, Jacek Kardasz sj. www.attyla.eu

Mircze 2015