434-23.12.2011

петок. 23 декември. 2011 (weekend izdanie) пет. max. -20 C min.-110 C

саб. max. -10 C min. -90 C

нед. max. 10 C min. -70 C

МБИ 10

1.952,93

-0,52%

Извор: Македонска Берза

МБИД 2.097,23

-0,21%

ОМБ

120,68

+0,01%

Македонија во 2012 ќе се фокусира на НАТО со стратегија која нема амин од Вашингтон 7 НЛБ МАКА МАЧИ СО ДИРЕК ТОРИТЕ 13

Пропадна тендерот за ХЕЦ Чебрен и Галиште?!

9

СВЕДОЧЕЊЕ НА МАКЕДОНСКИ ДИПЛО МАТ ЗА „КАПИТАЛ“: Во Северна Кореја од секаде ве гледа „Големиот водач“ 14

ЕМУ

€

61,496 $ 47,11 САД

Курсна листа на Народна банка на Македонија

КРИЗАТА УДРИ ПО БДП. ВО ТРЕТИОТ КВАРТАЛ РАСТ ОД САМО 2,3% 4-5

Поглед лед д на денот д со Љ Љупчо у Зиков...

ТЕНДЕРСКАТА НДЕРСКАТА ЕКОНОМИЈА Е ВТОРИОТ ТОРИОТ ЧИН ОД ПРИВАТИЗАЦИЈАТА! ИВАТИЗАЦИЈАТА! 5

www.kapital.mk

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

број 434 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

КАПИТАЛ“ НА ТЕРЕН ВО Џ УМАЈЛИЈА

Имотот на агрокомбинатот се раскрчмува. Џумајлија ќе стане новиот Сведмилк?!

СТР.

2-3

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

АЛЕКСАНДАР ПАНОВ

генерален директор на Макстил

петок 23/12/2011

КОМЕНТАР

Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

Игри без граници

foto: FILIP POPOVSKI

З

ачудувачки мирно поминува во јавноста информацијата која ја објави „Капитал“ дека Електрани на Македонија ќе & доплати на словенечката компанија Рико 10 милиони евра за изградбата на хидроцентралата Света Петка. Шок! Ниту ЕЛЕМ, ниту Владата зборува, ниту пак Рико нешто сака да каже (а, што и ќе зборува Рико кога на крајот, сума сумарум ќе си добие допонителни 10 милиони евра!). Тука нешто не штима?! Прво, во 2006 година Рико најави дека ХЕЦ Света Петка ќе почне да произведува струја во летото 2008 година. Но, луѓе, 2012 година сме, а Света Петка уште не е готова, сега се одложи за уште пет месеци. Рико бара отштета од ЕЛЕМ затоа што значително поскапеле електро и градежната опрема на светските пазари, дека се променил Законот за градење и дека изведувачот има индиректни трошоци поради одложениот рок. А, која паметна држава менува закони кои ќе направат штета (ако воопшто Законот за градење е пресуден за Рико да бара пенали)?! Второ, ЕЛЕМ неколкупати досега беше гласен дека Рико првпат сега ќе гради брана на хидроцентрала, дека има проблеми на терен, дека ќе бара пенали од Словенците затоа што не го испочитувале рокот за давање клуч на рака... И сега ЕЛЕМ ќе плаќа 10 милиони евра! Од каде ова?! Ако некој мисли дека одреден договор е штетен, нека излезе и јасно и гласно нека каже. Трето, инвестицијата уште од 2006 година беше проценета на околу 50 милиони евра, а сега се доближи до 70 милиони евра. ЕЛЕМ дури пред извесно време увиде дека со МЕПСО имаат „мал“ проблем, треба да ја предимензионираат опремата во трафостаницата и да изградат нов далновод! Но, ако во тендерската документација с$ е кристално јасно, ако државата знаела дека инвеститорот нема да наиде на бирократски проблеми, зошто сега стигнува одлука ЕЛЕМ да плаќа 10 милиони евра?! Милион прашања, ама одговори нема. А токму молкот може и да се толкува како одговор дека нешто е чудно?! За вакви големи проекти, особено кога државата е инвеститор, треба да се биде максимално транспарентен за да се види дали има и каде е грешката и некој да си понесе одговорност.

“

www.kapital.mk

“

Начинот на формирање на цената на гасот е дискутабилен. Практично во услови на снабдување со гас од монополен систем се создава нездрава конкуренција. Очигледно гасификацијата на земјава е императив и Владата мора да вложи многу за процесот да се забрза, а регулативата да се либерализира за да може да дојде поевтин гас.

Мунлајт и Фунги Микросам доби награда флора претприемачи „Патент на годината“ на годината ронајдокот „Механизам

Д

имитар Сеизов од филмската продукција Мунлајт и Јуре Горгиев од откупниот центар Фунги флора во Радовиш се прогласени за „Претприемач на годината“ во категориите микро и мали претпријатија. Второнаградени се Елеoнора Настова-Димова, управител на рибникот Дошница во Неготино, и Исмаил Османи, сопственик на градежното претпријатие Хулуси Комерц од Куманово.

П

за авоматско сечење и поставување влакна импрегнирани со смола“ на фирмата Микросам и подносителот Текон ДОО ја доби наградата „Патент на годината“ од Државниот завод за индустриска сопственост. Микросам за првпат добива награда за патент на годината, а како што посочи Самоил Самак, еден од членовите на тимот, тие веднаш по Германија се втора фирма која изработува вакви прозиводи и веќе добиваат многу понуди на странскиот пазар.

Имотот на Џумајлија се раскрчмува Се раѓа нов Сведмилк!?

Празни се силосите, не работи млинот, нема стока во фармата, винарската визба работи, но со извршители.

Од д еден д од д најуспешните ју комбинати во Овчеполието, Криминалот којј Џумајлија Џу ј ј е доведен д д пред р д пропаст. р р десет години д д го плетеле браќата р Даневски Д излезе на бараат виделина. иделина. д Вработените р р помош од Владата за Џумајлија да не заврши како Сведмилк Александра Спасевска

Н

spasevska@kapital.com.mk

езасеани полиња, застаната механизација, запечатени врати, испразнети силоси, згаснат м лин. Ваква е сликата деновиве во еден од најголемите агрокомбинати в о д ржав ата, Џ ум ајлија. Краварската фарма неколку месеци е празна, а нема ниту едно јагне, винарската визба е запечатена од извршители, а вработените веќе седум месеци не одат на работа. Од еден од најуспешните комбинати во Овчеполието, Џумајлија е доведен пред пропаст. Криминалот кој 10 години го плетеле браќата Слободан и Зоран Даневски излезе на виделина. Компанијата сега е со долг од над 12 милиони евра.

Долгот кон НЛБ Тутунска банка за кредити е поголем од седум милиони евра, а повеќе од пет милиони евра Џумајлија им должи на вработените, државата, акционерите и на лозарите. Но, се чини дека ова никој не го засега. Поднесена е само кривична пријава против Зоран Даневски поради проневера на 1,5 милиони евра со продажба на државни стокови резерви на жито. Никој не ги слуша барањата на малцинските акционери и на вработените, кои бараат спас за компанијата. „Капитал“ беше во Лозово за да види како живее регионот во кој основна егзистенција е агрокомбинатот Џумајлија. Пред ресторанот Џумајлија, единствената единица од агрокомбинатот која с$ уште работи, се сретнавме со Трајче Ѓорѓиевски,

12

милиони евра се проценува долгот на Џумајлија кон НЛБ Тутунска банка банка, државата државата, вработените и кон акционерите еден од акцио нерите в о Џ ум ајлија, кој веќе 10 години по судниците бара пр ав д а з а кримина л ните з делки на браќата Даневски. Видно разочаран од судскиот систем, тој е упорен да ја врати сопственоста врз акциите кои сега ги поседуваат браќата Даневски. „ Де сет години влас та е с лепа пред криминалот во Џумајлија. Иако судот пред пет години досуди ослободителна пресуда и замижа пред криминалните зделки на Даневски, предметите повторно беа вратени на разгледување. Оттогаш постапките се одложуваат и с$ уште нема решение за проневерите на Слободан Даневски, кој ги оштети компанијата и акционерите со милиониски суми. Тој потоа ги префрли акциите на неговиот брат, кој продолжи по неговите стапки“, вели Трајче Ѓеорѓиевски. Тој истакнува

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Вељко Влаховиќ бр 11, (деловна зграда на Технометал Вардар АД, 2 кат) 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија) УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

WWW.KAPITAL.MK

> БРОЈКА

6,95%

треба да поскапе струјата од 1 јануари следната година. Ова е предлог-одлуката на Регулаторната комисија за енергетика које ќе биде официјализирана во понеделник. Според Комисијата, трите енергетски компании, ЕЛЕМ, ЕВН Македонија и МЕПСО барале струјата да поскапе за околу 12%, но првичните пресметки на регулаторите покажуваат дека струјата треба да поскапе за речиси 7%.

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

3

Германски Кромберг и Шуберт ќе вработи 2.000 лица во фабриката во Битола

> БРОЈКА

С

о инвестицијата од 20 милиони евра германската компанија Кромберг и Шуберт во фабриката што ја гради во индустриската зона Жабени ќе се отворат 2.000 работни места. Министерот за странски инвестиции, Веле Самак, кој го потпиша договорот, истакна дека оваа инвестиција е важна за намалување на невработеноста. Фабриката би требало да почне со производство во третиот квартал 2012 година, а ќе изработува кабелски инсталации за автомобилските производители - Фолксваген, БМВ, Ауди, Мерцедес. „Одлучувачко да инвестираме во Македонија беше квалитетната работна сила и конкурентските

услови“, изјави Волфганг Тупи, претставник на компанијата. Според премиерот Груевски, најважно од оваа инвестиција се новите работни места, но почетокот на работењето на фабриката во Битола ќе отвори и индиректни работни места во транспортот, логистиката, сервисите кои компанијата ќе ги користи.

лидери

20.000

компании останале блокирани бидејќи навреме не ги платиле долговите за фирмарина. Компаниите се жалат дека иако имале пари на сметките, од кои банките можеле да ги наплатат долговите, сепак, тие неколку дена биле блокирани, а згора на тоа, од нив се бара да платат и провизија.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

Во комбинатот до пред неколку месеци биле активно вработени повеќе од 250 лица од Лозово и од околните села, кои сега се испратени дома.

ВЕЛЕ САМАК

Л

егна потписот на министерот за странски инвестиции на договорот за инвестицијата од 20 милиони евра на германската компанија Кромберг и Шуберт во економската зона Жабени

ДРАГИ НАЏИНСКИ

О ТРАЈЧЕ ТРАЈ ТР АЈЧЕ АЈ ЧЕ МАЏОВСКИ МАЏ МАЏ АЏОВ ЏОВ ОВСК СКИ СК И

претседателот на синдикатот на Џумајлија Џ ј ј

Од менаџментот на Тутунска банка ни кажаа дека некоја словенечка компанија била заинтересирана да го купи комбинатот, но откако влегле и виделе колку е задолжена компанијата, се повлекле. дека имотот на комбинатот се раскрчмува, нема производство, никој не го обработува земјиштето. Е ден од нај у п о р ните в о до ка ж у в ањ ето на криминалот во комбинатот е и Гоце Начков, поранешен технички директор на комбинатот, кој вели дека пред да дојдат браќата Даневски, Џумајлија била една од најдобрите компании во Овчеполскиот регион. „Никогаш немавме земено кредит, имавме посадено 4.500 хектари со пченица и со јачмен, имавме залиха од 85.000.000 тони јачмен, пченица, вино, луцерка... За 10 години нема ништо од ова“, потенцира Начков. На главната капија н$ пречека обезбедувањето, кое не ни дозволи да влеземе во комбинатот. „Празни се силосите, работи винарската визба, не работи млинот. Не смее да влезе никој. Од банката имаме забрана да пуштаме кој било. Речиси

ТРАЈЧЕ ЃЕОРЃИЕВСКИ ЃЕОРЃИЕ ИЕЕВС ВСКИ КИ

акционер во Џумајлија

Десет години власта е слепа пред криминалот во Џумајлија. Иако судот пред пет години даде ослободителна пресуда и замижа пред криминалните зделки на Слободан Даневски, предметите беа вратени на разгледување. Оттогаш постапките се одложуваат и с$ уште нема решение за неговите проневери. целиот имот е запленет“, кратко прокоментира чуварот. Тој е еден од малкуте вработени кои с$ уште одат на работа, но вели дека седум месеци не зел плата, иако имаат ветување дека до Нова година ќе добијат барем една плата. Во комбинатот до пред неколку месеци биле активно вработени повеќе од 250 лица од Лозово и од околните села, а сега сите се испратени дома. „Продадена е целата стока која се чуваше во фармата. Нема ни овци, ниту крави. Даневски уште во септември ја испразни фармата. Имаше останато сточна храна, но некои од мештаните ги украле резервите. Почнаа да крадат с$ што ќе успеат, бетонските блокови на нивите, метални столбови“, вели еден вработените во Џумајлија, кого го најдовме пред капијата на комбинатот.

пштина Берово реши да продаде 17 градежни парцели за изградба на викенд-куќи и локации за хотели, што конечно дава надеж за заживување на туризмот во овој крај

не им беше денот

АЛЕКСАНДАР ПЕТРЕСКИ

O

хридскиот градоначалник повторно ветува средување на хаосот со плажите, што не му појде од рака ниедна година, така што, тешко е да се поверува дека ќе му успее во 2012

Синдикатот: Владата нема слух за Џумајлија

Г

ледајќи како пропаѓа комбинатот, синдикатот на Џумајлија неколку месеци бара помош од институциите. Помош побарале и од вицепремиерот Владимир Пешевски, но засега никој не понудил излез од состојбата во која се наоѓа компанијата. Кузман Маџов, претседател на синдикатот на Џумајлија, вели дека минатата недела имале средба со најголемиот доверител, НЛБ Тутунска банка, кој им ветил дека бараат нов деловен партнер што би ги презел долговите на агрокомбинатот. „Од менаџментот на банката ни кажаа дека некоја словенечка компанија била заинтересирана да го купи комбинатот, но откако влегле и виделе колку е задолжена компанијата, се повлекле“, објаснува Маџов.

Веднаш потоа пратиле писмо до вицепремиерот Пешевски, во кое побарале Владата да интервенира. „Го информиравме дека имаме ветување од банката дека ќе се потруди да најде нов деловен партнер, да не ја одземе концесијата за земјиштето, бидејќи тоа е единствениот ресурс од кој може да работи комбинатот. Побаравме да ни обезбеди и нафта за механизацијата, бидејќи агрокомбинатот располага со семенски материјал за да посее 2.000 хектари, кои сега стојат необработени“, објаснува Маџов. Но, одговорот од вицепремиерот бил дека Владата не може да помогне, бидејќи Џумајлија не е државна, туку приватна компанија.

Првиот човек на компанијата Фуд консалтинг, директорката Александра Марковска, покажа дека кај нас, сепак, постојат луѓе кои препознаваат големи можности за македо македонските компании и за зг зголемувањето на нивнио нивниот извоз. Компан Компанијата цели две години напорно работеше во насо насока на промоција АЛЕКСАНДРА на Хал Халал стандардот, чија цел е македонските МАРКОВСКА производи да станат поконкурентни на пазарите каде што има муслимански потрошувачи. Во соработка со Стопанската комора на Македонија, Марковска активно учествуваше во бројни обуки на кои компаниите за прв пат можеа да се запознаат со предностите на Халал стандардите. Резултатите веќе се видливи. Фуд конлатинг од денес може да се пофали со три македонски компании кои добија сертификат за Халал. Тоа се скопските компании Виго 48 и Пик Пи Ко, како и Макпрогрес од Виница Виница.

_

ГУБИТНИК Грчката економија го достигна критичниот момент, а на премиерот на коалиционата влада, Лукас Пападимос, не му се предвидува светла иднина. Ако се земе фактот дека рецесијата од сегашната криза до 2012 година ќе „изеде“ 20% од брутодомашниот производ на ЛУКАС ПА, земјата, а секој четврти ПАДИМОС граѓанин ќе биде без работа и с$ понеизвесно станува кредитирањето на земјата од меѓунар меѓународните партнери, ЕУ и ММФ, слободн слободно може да се каже дека грчката економи економија се движи кон ќор-сокак. Од друг друга страна, наместо да се насочи кон решавање на економските проблем проблеми, премиерот Пападимос е опколен со дневно-политички прашања, како негодувањето на коалиционите партнери од Нова демократија дека нема да гласаат за новите мерки за штедење пред Нова Година, бидејќи тие треба да бидат на товар на новата влада.

мисла на денот

АНДОНИС САМАРАС

И

ако банкротот веќе една година тропа на вратата на Грција, партијата Нова демократија е против нови мерки за штедење пред изборите, што е наспроти сите интереси на државата

НАЈЗНАЧАЈНАТА СОСТОЈБА ВО РЕЦЕПТОТ ЗА РЕЦЕПТ УСПЕХ Е ЗНАЕЊЕТО КАКО ДА Д СЕ СПРАВИШ СО СПРАВИ ЛУЃЕТО. ЛУЃЕТО

Теодор Рузвелт поранешен претседател на САД

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО НА Д ДЕНОТ...

Пораст на продажбата на мало 8,20%

Sub-Saharska Afrika

7,50%

4,50%

Azija i Avstralija

5,50% 4,20% 4,60%

Isto~na Evropa i Rusija

4,00% 4,00%

Latinska Amerika

Zapadna Evropa

П

фото: ФИЛИП ПОПОВСКИ

2,90% 3,20%

Sreden Istok i severna Afrika

Severna Amerika

2011 2012

2,10% 1,20%

-0,40% 0,30%

Извор: The Economist

родажбата на мало идната година ќе оствари благ пораст во речиси сите делови во светот. Најмал раст од 0,3% се очекува во земјите од Западна Европа, кои се соочуваат со тешка финаниска криза која веројатно ќе заврши како рецесија, додека пак, најголем пораст се прогнозира во Супсахарска Африка, од 8,2% на годишно ниво.

светот низ медиумите...

The New York Times Th Ак Актуелната состојба во Ирак, која се комплицира Ир по повлекувањето на американските војници ам од земјата, повторно е на насловната страница на весникот. Владата во Багдад покажува дека не ја Ба контролира ситуацијата ко

Vecernji List Ve

Хр Хрватскиот весник настапува со изјавата на Давор Бернардиќ, уште еден моќен Бе член на СДП кој сака да се чл кандидира за градоначалник ка на Загреб на местото на Милан Бандиќ. И двајцата М кандидати се од владејачката ка партија. па

The Financial Review

Намалувањето на продуктивноста, инвестициските фондови се во фокусот на австралискиот бизнисвесник, кој во едно од своите предбожиќни изданија ги анализира состојбите во изминатата година.

Frankfurten Allgemeine Zeitung

Германскиот весник се занимава со состојбите во Европската централна банка и со притисоците кои таа ги трпи во релациите со комерцијалните банки во еврозоната, кои се константно под притисок во последните три години.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1 2

Стигна македонскиот Пирели

3

д лични пр р Заминав од МРТ од причини – не поради ревизорскиот орскиот извештај! из

4

Билборди стари со месеци „го о китат“ Скопје

Митот над сите митови – Приватизацијата!

Т

утунарите во Лозово чекаат пред откупниот пункт на Соко табак да го предадат овогодишниот род. Велат дека откупот на тутунот засега е добар. Цената е 220 денари за прва класа, 160 денари за втора класа, 110 денари за трета класа и 50 денари за четврта класа, односно просечно околу 150 денари за килограм тутун.

Кризата го стопира раст Во третиот квартал порас 6%

5%

Движење вижење жење на БДП по квартали ква

5,1%

4%

5,3%

3,8%

3%

2,0%

2%

1,5%

1%

0% -1%

1 кв.

4к 4кв.

2,3%

2,1%

-0,5%

3 кв.

-1,4%

-2%

-2,4%

-2,1%

-3%

Иако првите два квартали од годината покажаа силен раст на економијата од 5,1% и 5,3%, финансиската криза што ја зафати Европа го наруши економското закрепнување.

Александар Јанев janev@kapital.com.mk

Е

вропската криза го стави на пауза економскиот раст во Македонија. Статистиката покажа сериозно забавување на економската активност во третиот квартал од 2011 година со раст од само 2,3%. Иако првите два квартали од годината покажаа силен раст на економијата од 5,1% и 5,3%, финансиската криза што ги зафати Европа и најголемите трговски партнери на земјава создадоа сериозни ризици, кои го нарушија закрепнувањето. Главен двигател на домашната економија и во третиот квартал е градежништвото, со раст од 12,3%, особено поради ангажираноста на градежните компании во проектот „Скопје 2014“. Пораст е евидентиран и во секторот за угостителство, од 7% и во земјоделството, од 6%. Според расходниот метод, најголем придонес во економскиот раст имаат бруто-инвестициите, со 42,5%. Приватната потрошувачка се зголемила за 1,8%, но трошењето на државата има негативен придонес, бидејќи е намалено за 7,9%. Лоши се остварувањата и на извозот, кој во третиот квартал пораснал само 3,4%, додека увозот се зголемил дури 12,3%, што значи дека нето-ефектот врз економските параметри е негативен.

Забавувањето на економскиот раст не е изненадувачко, бидејќи статистиката уште пред неколку месеци најави дека кризата се враќа. Индустриското производство веќе неколку месеци по ред паѓа, а главните столбови на домашната економија – металната, рударската и текстилната индустрија - се срушија. Лошите вести од металната индустрија за пад од 14,5% во октомври ги навести комбинатот за производство на феросилициум Силмак, кој ги згасна печките, а вработените останаа дома. Кај рударската индустрија главен проблем за падот на производството е трендот на намалување на цените за околу 20% годинава, бидејќи тоа ја намалува профитабилноста. Најголема криза во производството е лоцирана во текстилната индустрија, која вообиачено прва реагира на негативните промени во економијата. Неколку големи и помали текстилни фабрики веќе ги затворија погоните. „Високите стапки на раст над 5% од почетокот на годината не беа изненадувачки, бидејќи вообичаено, во пострецесивни периоди, кога основата за споредба со претходните години е ниска, економиите растат со побрзо темпо. Но, продлабочувањето на финансиската криза во Европа ги тера економиите повеќе

да штедат, нарачките од нашите трговски партнери се намалуваат, а со тоа и извозот во тие земји, што значи дека растот забавува. Постојат силни ризици, така што раст од 3% до крајот на годината во услови на нестабилно глобално закрепнување би бил одличен резултат“, изјави универзитетскиот професор Димитар Ефтимовски. Меѓународните финансиски институции имаат различни проценки за порастот на македонската економија годинава. Виенскиот економски институт прогнозира дека македонската економија оваа година ќе порасне за 2%, колку што предвидува и Европската комисија. Европската банка за обнова и развој пак, прогнозира дека растот ќе достигне 2,5%, а најоптимистичко сценарио предвидува ММФ, раст од 3%. Проекциите на Владата и на Народната банка се пооптимистички, за раст на БДП од 3,5%.

Владата признава дека растот од 4,5% за 2012 е невозможен Откако меѓународните финансиски институции ги ревидираа своите прогнози за економскиот раст во 2012 година кон попесимистички, владини извори потврдуваат дека веќе ниту Владата не верува дека раст од 4,5% е реално остварлив. Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) предупреди дека доаѓа ураган, а Народната банка почна да се подготвува за најлоши сценарија. Според економистите на ММФ, македонската економија идната година ќе порасне само 2%, а Светската банка и Народната банка

WWW.KAPITAL.MK

3 ФАКТИ ЗА...

У

89 1.777 К Б 104

гостителски објекти привремено затвори пазарниот инспекторат, за непочитување Законот за заштита од пушење

онтроли спровел инспекторатот во последните два месеци

арања за поведување прекршочни постапки се поднесени во судовите во Скопје, Тетово, Гостивар и Кичево

ПРОЦЕНКИ... МУСА ЏАФЕРИ

вицепремиер за рамковен договор

Уште не е спроведен Охридскиот, не е време за нов договор!

В

о однос на барањата на некои политичари за нов договор за уредувањето на државата, вицепремиерот задолжен за спроведување на Рамковниот договор, Муса Џафери, посочи дека дел од начелата на Охридскиот с$ уште не се докрај спроведени. Дури откако тоа ќе биде направено целосно јавноста и инстутуциите треба да решат дали е потребна реформа, смета тој:„Уште трае процесот на подобрување на правичната застапенот, не само на квантитативен, туку и на квалитативен план“, изјави Џафери.

29,3% тот на БДП. ст од само 2,3%! Главен двигател на економијата и во третиот квартал е градежништвото, особено поради „Скопје 2014“, но голем е негативниот ефект од јавната потрошувачка и од увозот

во октомври порасна нетооткупот на девизи на менувачкиот пазар споредено со октомври минатата година. Според извештаите на НБРМ, нето-откупот на девизи во првите десет месеци од 2011 година е повисок за 1,8% во споредба со истиот период претходната година.

900

илјади македонци живеат во странство. Бројката е многу блиска до 1.298.000, колку што живеат во земјава според последниот попис од пред десет години, а со последните миграции, многу е возможно бројката на дијаспората да се изедначи со бројот на Македонци во Македонија.

12,3% 7%

и од најзагрозените европски земји, сепак, ќе ги секне кредитите за македонските компании, што во услови на изразена неликвидност пораст во третиот квартал од 2011 е ја ослабнува евидентиран кај градежништвото одбранбената позиција на бизнисот од кризата. „Нам ни се неопходни радикални мерки за да овозможиме брзо закрепнување на македонската раст има во секторот за економија. Тоа значи угостителство, во кој работат да се овозможи хотелите и рестораните одржување на производството во време на рецесија со што поевтин капитал. Очекувам да се направат сериозни промени пораст во третиот квартал има во во монетарната политика и другите секторот земјоделство економски политики за македонската очекуваат раст од 2,5%. индустрија да ја преживее Разликите во проекциите се кризата. Без такви промени критични за полнењето на ќе биде многу тешко. Мене државниот Буџет. Доколку ми е страв да кажам колку ќе се остварат прогнозите на трае кризата, ама во ваква ММФ, приходите во државната економска рамка, многу наши каса ќе бидат покуси за 160 компании, па и Mакстил, ќе милиони евра, што значи бидат во потешка состојба“, дека Владата ќе мора уште на изјави претседателот на почетокот на 2012 година да Бордот на директори на направи ребаланс на Буџетот. Макстил, Минчо Јорданов. Најпогодени од новата криза Бизнисмените оценуваат ќе бидат компаниите од дека Владата мора да скрати реалниот сектор, а банките дел од непродуктивните засега остануваат стабилни, трошоци од Буџетот, а парите иако се очекува лошите да ги инвестира во развојни кредити нагло да пораснат. проекти, кои најмногу ќе & Но, доминантното присуство помогнат на економијата да ја на странски акционери во преживее кризата. банкарскиот сектор, меѓу кои

6%

ПОГЛЕД НА ДЕНОТ...

КРИСТИН ЛАГАРД

извршен директор на ММФ

ММФ ќе ја намали прогнозата на светскиот раст во 2012

Р

ечиси е сигурно дека Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) ќе ја намали прогнозата за светскиот економски раст во 2012 година од прогнозираните 4% во септември поради кризата во еврозоната, изјавила денеска извршната директорка на ММФ, Кристин Лагард. “Речиси сум сигурна дека прогнозата ќе биде ревидирана на пониско ниво во јануари“, изјави Лагард, потенцирајќи дека “густите облаци, особено над Европа, значат дека мора да ја снижиме нашата прогноза“.

15>3?

МИТОВИ ДА ГИ ЗАКОШТО ТРЕБА ТИЕ ДА НЕ ЗАПАМЕ, ПРЕД КОПААТ НАС!

КОМЕНТАР

Љупчо Зиков

zikov@kapital.com.mk

Тендерската економија е вториот чин од приватизацијата!

С

С$ уште сме на МИТОТ 1, кој вели дека „демек криминалната приватизација е причината за катастрофалните резултати во економијата“!!! Овде одговорно пишувам дека ова е крајно неточен и замајувачки МИТ, произведен во партиските лаборатории на двете најголеми македонски партии во власта и во опозицијата! За свои ситни потреби!? Еве какви: Всушност, почитувани читатели на „Капитал“, од почетокот на 90-тите години до денеска се случуваше следното: партиските врхушки во двете најголеми македонски партии, составени од ликови без некоја позначајна политичка приказна зад себе дотогаш, сега одеднаш се најдоа затечени во политичкиот живот! Да прават држава низ демократски политички процес, не така лесен и кој бара голем ентузијазам, наивност и посветеност на државата или, пак, да прават „камен“ за себе и блиските околу себе! Овие партиски ликови се најдоа во „макази“ бидејќи избирајќи ја политичката кариера и партиската посветеност како своја животна определба, во исто време сфатија дека приватизацијата како историски процес без запирање ќе регрутира нова моќна елита на сопственици на компаниите, кои работејќи ќе создадат богатство. Во демократски услови партиите се само менаџери на овој процес, а нивните ликови де факто остануваат надвор од процесот! Нашиве во тоа време, а и денес, не можат да се помират со тоа... Така партиите неодговорно влегоа длабоко во приватизацијата, ставајќи се во улога на арбитер и судија! Сево ова ги ослабна компаниите. Новите газди, поранешни службеници и директори сега требаше да изберат - да создадат силни независни компании, кои ќе излезат надвор од тесните македонски граници, или да останат да играат локално внатре од Табановце до Богородица, служејќи пред с$ на бедните партиски нагони на „социјалните случаи“ кои се редеа еден по еден во власта! За жал, и за наша катастрофа, го одбраа второто! Погубно! Историската грешка се направи, а денес резултатот е повеќе од видлив! Токму во оваа точка на односот меѓу двете спротивставени елити се роди терминот олигархија во Македонија, кој никој никогаш овде не се ни обиде да го објасни! Оти требаше да зборуваат за себе! А сите го злоупотребија за рекетирање и корупција! Во сите важни ткива на општеството! Немоќни за пазарна битка на Балканот, и фирмите и политичарите овде беа кумови на силната „тендерска економија“! Државниот Буџет драматично порасна во 20-те години независност! Денес речиси се израмнети ставките „капитални инвестиции“ и „договорни услуги“, што само по себе ја отсликува оваа неодржлива ситуација! Растот на економијата зависи исклучиво од активностите на Владата! Сите се крстат во неа! Секоја трета фирма е трговска и се основа само за работа со Владата! Тендерската економија произведе нова елита моќни „таканаречени бизнисмени“! Доволно е само да сте член на партија – на вистинско место, со вистинските ликови од партиите, во вистинско време! Не треба да знаете да работите! Во исто време извозот падна, фабриките се затвораа, компаниите слабееја, а сите ние се чудевме – како бре овие прават пари!? Клучното е што токму овие ликови денес се појавуваат на сцената! Полни со кеш, тие се промотори на секундарната приватизација – ПОДРУМСКИ ПРЕЗЕМАЊА! Денес, всушност, имаме „заложничка драма“! Двете најголеми политички партии две децении докажуваат кој бил поголем крадец! Не разбираат дека во наредната трета деценија тоа што го „украдоа“ ќе нема никаква вредност! Оти с$ им е заложено кај банките! А, банките на крајот ќе го отворат последниот чин на приватизацијата – продажба на голиот имот на новата генерација инвеститори! Денес, сопствениците од „прима приватизацијата“ и тие од „секундарната приватизација – преземања во подруми“, се соочуваат со голем проблем! Немаат менаџери! Оти сопствениците, иако с$ уште млади, се затруени од неограниченото количество „испушени пури“ и „испиено виски“! Сега им се мати во главата! Кој да им работи сега? Кој да им менаџира! Заслепени од „тендерските зделки“ тие заборавија да изградат тимови за „пазарна тепачка“! Затоа сега ќе испумпуваат кеш за себе, а имотот на фирмата ќе го остават на располагање на банките или евтино ќе го продадат! Примерот на Зоран Даневски од Џумајлија од деновиве! Ви текнува!? Во понеделник ќе го завршам првиот МИТ! Митот над сите митови – причината за сите современи проблеми, комплекси и фрустрации во македонското општество! Во понеделник ќе заклучиме што треба да се стори!? Крајно време е! Убав викенд!

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

БЕРЗА

МБИ 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000

07/10

08/10

10/10

12/10

02/11

04/11

06/11

1.952,93 2010/2011 2010/2011

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 2.059,92

На Македонската берза вчера се склучи една системска блок-трансакција, со 1.450 обични акции на ЗК Пелагонија Битола по цена од 2.328 денари за акција, што е 0,53% од основната главнина на друштвото. Вкупната вредност на трансакцијата е 3.375.600 денари. Главниот берзански индекс МБИ-10, пак, падна за 0,52% и трговскиот ден го заврши со вредност од 1.952,93 индексни поени.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Стопанска банка Битола

2.200,00 +165,00

+8,11% 8 11%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Скопски пазар

5.225,00 -174,00

-3,23% 3 23%

DOW JONES 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000 9.500

07/07

27/07

16/08

05/09

25/09

12.146,87 +0,32%

По неколкудневни падови, цените на акциите на Европските берзи вчера пораснаа. Познавачите сметаат дека причина за позитивниот тренд е надежта дека Америка ќе ја стабилизира глобалната економија. Голем дел од азиските берзи вчера беа во минус.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.441,78 8.395,16 1.243,72 2.588,31 5.830,26 723,12

VALUTI

£ €

СТАПКА

+0,97% -0,77% +0,19% +0,40% +0,67% -0,35%

€ $

1,2012 ПРОМЕНА

0,00%

СТАПКА

1,3047 ПРОМЕНА

-0,1%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.609,80 -0,24% 0 24% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA ф р BRENT

107,98 +0,25% 0 25% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

МАЈК ЛЕНОФ

Ако постои фактор кој може да го закрепне пазарот, тогаш тоа е САД.

“

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА > пари > држава > администрација

www.kapital.mk петок 23/12/2011

Намибија н$ призна под уставното име

Р

епублика Намибија денеска ја призна Македонија под уставното име. Вчера во Њујорк двете земји воспоставија дипломатски односи на амбасадорско ниво. Амбасадорите на двете земји во Обединетите нации, Пајо Авировиќ и Вилфрид Емвула, го потпишаа заедничкото соопштение, кое ќе биде дистрибуирано до сите земји-членки на Обединетите нации.

Кривични пријави за злоупотреба во јавните набавки

Д

иректорката на ЈЗУ Здравствен дом од Берово заработи кривична пријава за злоупотреба на службената положба и овластување. Таа се товари дека спротивно на Законот за јавни набавки, извршила набавка на инвентар - мебел и канцелариски столови за Одделот за итна медицинска помош на начин што целокупната набавка ја разделила на два посебни договори со пониска вредност со цел да избегне постапка утврдена со Законот. На овој начин пријавената го оштетила буџетот на Здравствен дом-Берово за износ од 650 евра. СВР Охрид поднесе кривична пријава против пет лица членови на Комисијата за јавни набавки при НУ Охридско лето, исто така за сторено кривично дело злоупотреба на службената положба и овластување. Комисијата склучила договор со фирмата Блинкер за набавка на експлозивни материјали, иако знаела дека фирмата не е специјализирана за таа дејност. Со тоа Блинкер остварила противправна имотна корист од шест илјади евра.

Македонија во 2012 ќе се ф со стратегија која нема ами

Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

О

ПОЛ ВОЛЕРС Американскиот амбасадор во интервју за „Капитал“ порача дека пресудата од Хаг не го решава проблемот со Грција и дека Македонија ќе добие покана за членство во НАТО откако ќе го реши спорот. Во МНР велат дека ги примале овие пораки, ама тие не влијаеле да се откажеме од нашите замисли кои биле аргументирани!

стварувањето на македонските евроатлантаски интеграции и н а р е д н а т а г о д и н а ќе биде врвен приоритет на на двор ешната политика соопшти министерот Никола Попоски пред собраниската комисија з а на двор ешни раб оти. Министерот заклучи дека Македонија останува фокусирана на членство во НАТО и отворање на пристапни преговори со ЕУ, но од неговиот настап се виде дека државата практично нема да понуди нова стратегија во остварувањето на овие цели освен онаа која се потенцираше во последниот период. Тоа е обид да се убедат и Унијата и Алијансата да ги отворат вратите за Македонија и без договор со Грција, а за решение на спорот за името да се остави временска рамка. Попоски вели дека јасна е пораката на новиот грчки премиер, Лукас Пападимос дека тој нема намера да се занимава со ова прашање во текот на неговиот технички мандат, но смета дека Грција нема право

да не ја почитува пресудата од Хаг. Во МНР брифираат дека всушност, целата стратегија на Македонија во наредната година ќе се базира токму на пресудата. Македонската власт сите посети, средби и разговори кои ќе ги има со официјални претставници на држави-членки на ЕУ и на НАТО ќе ги користи за убедување дека Атина го прекршила меѓународното право со повреда на Привремената спогодба, а тоа е доволна причина да се дозволи билатералниот спор се решава паралелно со процесот на интегрирање. Но, меѓународната заедница се чини не е воодушевена од оваа наша идеја - прашањето кое се наметнува е како Македонија целата стратегија ќе ја базира на оваа поента, кога европските челници јасно порачаа ден по пресудата од Хаг дека без решен спор за името, датумот за преговори изгледа невозможен. Дополнително, и американскиот амбасадор во Скопје, Пол Волерс, во интервју за „Капитал“, прашан за очекувањата за Самитот напролет изјави дека пресудата не смее да ја дефокусира Македонија

од главната цел – влез во НАТО, што без решен спор за името нема да се случи. Оттука, Волерс повтори и потенцираше дека Македонија ќе добие покана за влез во Алијансата откако ќе се дојде до компромис со Грција. Ваквите пораки, кои веќе не се ни дипломатски завиени, во МНР велат дека ги примаат и ги разбираат: „Јасни ни се пораките. Го видовме интервјуто на американскиот амбасадор и ја видовме неговата изјава. Но, тоа не значи дека ние сега треба да се откажеме од нашата стратегија за која сметаме дека е исправна и за која имаме аргументи. За Македонија пресудата има и тоа какво значење. Во наредниот период ќе имаме широка дипломатска активност, контакти со земји-членки на НАТО и кај многу од нив наидуваме на поддршка. Многу од нив и веднаш по изрекувањето на пресудата ни се јавија да ни кажат дека н$ поддржуваат. Јасно е дека имаме засилено лобирање, но за кои држави станува збор не би откривале“, вели за „Капитал“ портпаролот на МНР, Борче Стамов. Поранешниот премиер Владо Бучковски во чиј мандат Македонија доби кандидатски статус вели дека пресудата од Хаг секако има политичка тежина, но според него, таа не смее да остане единствена стратегија

Законот не им може ништо на политичарите - медиумски газди!? Законската дупка овозможува неказнето да се прекршува членот 11 – регулативата донесена во 2005 година е нејасна и не предвидува конкретни казнени одредби Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

З

аконот за радиодифузна дејност не им може ништо на политичарите кои незаконски владеат со медиуми, с$ дури Советот за радиодифузија не почне расправа од која би произлегло решение за овој голем проблем на македонскиот медиумски бизнис. Во недореченоста на Законот и во дупките што таа ги отвора со години паѓаат сите обиди да се спречат злоупотребите на релација политика - медиуми што се резултат на феноменот главните телевизии во државата да ги поседуваат политичари, вршители на јавни функции. Во Законот, конкретно во членот 11, пишува дека носител на јавна функција и членовите на неговото семејство не можат да вршат радиодифузна дејност, односно да бидат сопственици на медиум. Но, регулативата не предвидува како ќе се санкционира евентуалното прекршување на членот 11, што очигледно се случува кај телевизиите Канал 5 и Сител – според податоците на Советот за радиодифузија првата е во целосна сопственост на Емил Стојменов, син на пратеникот Борис Стојменов, а втората ја поседува компанијата Монтеко, чиј косопственик е семејството на пратеникот Љубисав Иванов – Ѕинго. Во прилог на двете

телевизии им оди законската дупка која овозможува неказнето да го прекршуваат членот 11 – регулативата донесена во 2005 година ги обврзува новите баратели на дозвола за емит ување да наведат податоци за сопственичката структура, односно нивните газди не смеат да имаат законски пречки да поседуваат медиум, што не ва жи за Сител и Канал 5, чии лиценци се постари. За двете моментално најгледани телевизии важи законската обврска да пријават евентуална промена на сопственичката структура, но тоа повторно не ги тангира, зашто нивните газди се исти од почетокот.

Советот е на потег... веќе цела година!

Барањето на претседателот на Советот за радиодифузија, Зоран Стефановски, регулаторното тело да расправа за тоа дали радиодифузерите го почитуваат ч л е н от 11, е то к му в о н асо ка д а се надминат недостатоците на Законот. Советот во март оваа година испратил допис до радиодифузерите со барање да испратат информација заверена на нотар дека сопственоста им е во рамките на Законот. Сител и Канал 5 не се меѓу

Синот на пратеникот Борис Стојменов, Емил е стопроцентен сопственик на Канал 5, а семејството на пратеникот Љубислав Иванов во Регистарот на радиодифузери фигурира како косопственик на Сител медиумите кои ја испочитувале обврската кон Советот чија должност е да врши надзор над спроведувањето на Законот, вели Стефановски. Во Советот се двоумат како да го санкционираат, доколку утврдат прекршување на членот 11 – дали да понудат рок во кој медиумите со незаконска сопственост треба да се усогласат со регулативата или автоматски да им ја одземат лиценцата. Од одговорните во телевизиите Сител и Канал 5 не успеавме да дознаеме зошто не ја испратиле информацијата што Советот ја побарал од нив. Од правната служба на ТВ Сител не можеле да кажат

ништо, бидејќи правничката била неодамна вработена во телевизијата. Во Канал 5 одговорија дека немале компетентна личност да одговори на ова прашање. Претходно сопственикот Емил Стојменов не знаеше дали воопшто неговиот медиум испратил информација до регулаторното тело, но рече дека стручните служби на Канал 5 тоа сигурно го направиле. Претседателот на Советот веќе цела година не успева да издејствува расправа за тоа дали се почитува членот 11. На последниот обид со својот глас му пресудија девет, од петнаесетте членови на Советот.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

7

Доставена интерпелацијата за Јанкулоска

МНР: Ефтим Гаштов веќе е дипломат

> БРОЈКА

К

омисијата за надзор над следењето на комуникациите ќе му предложи на Собранието да ја утврди политичката одговорност на министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска, поради „понижувачкиот и неодговорен однос кон Комисијата и непочитување на Законот за следење на комуникациите“. Како одговор пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Павле Саздов, побара да биде разрешен претседателот на Комисијата, Тито Петковски, но тоа беше одбиено. Комисијата за надзор над комуникациите од септември расправа за случајот со лидерот на Обединети за Македонија, Љубе Бошкоски, односно дали тој бил прислушуван пред неговото апсење, и смета дека МВР ја попречува нејзината работа.

5

општини од 1 јануари 2012 година влегуваат во втората фаза од фискалната децентрализација. Станува збор за Охрид, Делчево, Виница, Вранешница и Желино. Од сите општини во земјава останува уште Пласница да ги исполни условите, за што ќе добие помош од Министерството за локална самоуправа. Со влегувањето во втората фаза, овие општини ќе добијат поголем број обврски и можности кои ќе можат да ги спроведуваат во наредниот период, односно ќе имаат поголема можност да управуваат со своите финансии, кредитно да се задолжуваат, како и да го градат својот кредитен рејтинг.

фокусира на НАТО ин од Вашингтон!

5 амбасадори се враќаат во Скопје – резултатите од евалуацијата на дипломатската мрежа ќе се знаат во јануари!

М

арија Ефремова од Лондон, Методија Белевски од Мадрид, Љупчо Арсовски од Љубљана, Мухамед Халили од Брисел и Данчо Маркоски од Загреб - ова се петмината амбасадори на кои им истекува мандатот и ќе бидат вратени во Скопје. Евалуацијата на дипломатската мрежа е исто така влезена во приоритетите на МНР. До крајот на годината таа ќе заврши, ќе се достави како информација до Владата и потоа до 15 јануари ќе се знаат резултатите од оценувањето на работата на нашите дипломати, информираат од Министерството. Кој ќе ги наследи овие петмина и каде с$ ќе има прераспределба на амбасадори (како што е најавено) од МНР уште не откриваат. ние како држава мораме да креираме една силна стратегија за лобирање. Пресудата да се искористи, но да не биде с$ базирано на неа, зошто пораките се јасни. А јас не гледам иницијатива за ваква сериозна стратегија и тоа е она што загрижува“, вели Бучковски Тој смета дека Макеоднија има поголем проблем отколку што изгледа: „Нам не ни е проблемот Грција. Не треба да ја убедуваме Грција да попушти. Ние

НИКОЛА ГРУЕВСКИ

ЃОРГЕ ИВАНОВ

НИКОЛА ПОПОСКИ

Тројцата носители на македонската надворешна политика според Уставот, во 2012 година ќе се фокусираат пред с$ на Самитот на НАТО во Чикаго! Стратегијата која досега не даде резултати – да се убедат меѓународните организации да ни се дозволи интеграција без решен спор за името и натаму ќе остане главна алатка, сега засилена со пресудата од Хаг. во борбата за влез во НАТО. За Европската унија, во 2012 година тој вели дека и така нема да може да се очекува некаков

напредок: „ЕУ ќе се фокусира на Црна Гора догодина. Нам најважен ни е Самитот на НАТО. Затоа,

П

оранешниот извршен директор на МРТ, Ефтим Гаштов, уште пред неколку недели ја почнал својата дипломатска кариера во Словенија, откриваат од Министерството за надворешни работи за „Капитал“. „Гаштов е назначен на функција во Секторот задолжен за културни прашања во македонската амбасада во Словенија“, вели портпаролот на МНР, Борче Стамов. Во интервју за „Капитал“, Гаштов изјави дека доколку му се даде доверба за работа во дипломатијата, „ќе даде с$ од себе земјата да ја претстави најдобро што може“. Тој си поднесе оставка само неколку дена по контроверзниот извештај на Државниот завод за ревизија за работењето на јавниот сервис.

треба да го убедуваме НАТО дека не треба да се солидаризира со својата членка и дека треба да дозволи влез на држава која има отворен билатерален спор. За тоа потребна е силна стратегија за решавње на условувањето кое ни се наметнува – практично не од Грција, туку од цела една организација“.

ВЛАДО БУЧКОВСКИ

поранешен премиер

„Македонија има поголем проблем отколку што изгледа. Не треба да ја убедуваме Грција да попушти. Ние треба да го убедуваме НАТО дека не треба да се солидаризира со својата членка и дека треба да дозволи влез на држава која има отворен билатерален спор. За тоа потребна е силна стратегија за решавње на условувањето кое ни се наметнува – практично не од Грција, туку од цела една организација.“

Зафировски ќе ја вжештел линијата со Обвинителството!?

Марија Севриева

sevrieva@kapital.com.mk

И

ницијативите за кривично гонење на СДСМ и на А1 телевизија поради прекршувањето на Законот за финансирање на партии и Изборниот законик кое Антикорупциска го утврди, тешко дека до крајот на оваа година ќе стигнат до Обвинителството. Претседателот Воислав Зафировски неколкупати најави дека нивните наоѓања ќе бидат пратени до Обвинителството, но во изминатиов период интензивно работеле на Државните програми поради што може да дојде до одложување на иницијативите за почетокот на идната година. „Комисијата беше обврзана со рокови кои мораше да ги исполни за креирањето на Државните програми. Се надевам дека ќе стигнеме до крајот на годината да ги реализираме иницијативите“, вели Зафировски во изјава за „Капитал“. Иако долгонајавувана, информацијата на Комисијата за примена на законските прописи во предвремените парламентарни избори 2011 беше дочекана на нож. Комисијата утврди незаконско финансирање на СДСМ во спрега со веќе поранешната телевизија А1, што од опозицијата беше протолкувано како заклучок излезен од „кујната на ВМРО-ДПМНЕ“, додека за експертите остана нејасно како владејачката партија ќе ја покрие дупката од 3,5 милиони евра во наменската сметка.

Програмите готови, но не и јавни

Државните програми за спречување на корупција и судир на интереси Зафировски ги п р ез е нти р а ш е н а 9 де кем в р и, Меѓ ународниот ден за борба против корупција, а тие с$ уште не се јавно достапни на нивната интернет-страница. „Програмите се отворени, предвидени се конкретни активности, но и индикатори на ефективност кои ќе помогнат при преземањето конкретни мерки за спречување и санкционирање на чинителите на корупција“, истакна Зафировски. Областите кои се опфатени во програмите: политичкиот и правосудниот систем, јавна администрација, органите за спроведување на законот, царината (која е посебно издвоена), јавниот и приватниот сектор, за првпат обра зованието и спортот, здравството и социјалната политика, медиумите, и досега беа посочувани како најголеми извори на корупција. Разликата во програмите овојпат, потенцира Зафировски, е во тоа што сега ќе се разгледуваат на ниво на Комисијата која доколку утврди неправилности и корупција ќе може соодветно да реагира. „Здравството кое за првпат влегува како област во која ќе се скенира состојбата со коруптивното однесување. Отсекогаш била симптоматична спрегата меѓу, на пример, фармацевтските компании и здравствените установи, но сега ќе можеме дирекно да

Антикорупциска с$ уште на погрешна адреса го бара купопродажниот договор за Топилница

За случајот „Топилница“, за којшто Зафировски вели дека бил многу обемен, повторно е отворен предмет. Иако од Министерството за економија изјавија дека купопродажните договори не се кај нив, Антикорупциска повтрно ги бара од нивна адреса. „Прво да го видиме договорот па потоа повторно ќе ги отвориме и претходните иницијативи. Постојат силни индикации за корупција, но без договорите не можеме да тврдиме ништо“, додава Зафировски. вршиме контрола во таа сфера“, вели Зафировски. Неодамна првиот антикорупционер се пофали дека професионализираната Комисија и со недоволен капацитет успеала да поднесе 4 кривични иницијативи, 4 барања за прекршочна пстапка и реагирале

641 случај за време на изборите, но проблемот бил во Обвинителството кое не постапувало по нивните иницијативи. Од друга страна, пак, земјава падна на листата „Индекс на перцепција на корупцијата“ на Транспаренси интернешнал од 62 на 67 место.

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

WWW.KAPITAL.MK

8 ИНТЕРВЈУ

Македонија е лесно достапна и за бизнис и за туризам

околу 100 лица. Во втората година, сакаме да го зголемиме капацитетот и со тоа и бројот на вработените, но ова ќе зависи од тоа колку ефикасен почеток ќе имаме. Дали производите ќе бидат наменети за македонскиот пазар или за странските пазари? Производите е предвидено да се продаваат на пазарот за работна облека во целата Европска унија. Македонската влада во последниов период применува нова стратегија на воспоставување директни контакти меѓу македонската власт и странските бизнисмени, преку организација на бизнис-форуми и презентација на причините зошто треба да го одберете македонскиот пазар како најдобро место за инвестирање на вашите пари. Кое е Вашето мислење во врска со овој чекор и дали сметате дека може да помогне во процесот на привлекување странски директни инвестиции? Благодарение на директните контакти со македонската власт, полесно разговараме за бизнис-плановите и добиваме директен фидбек. На состанокот кој го имавме во Холандија во рамките на Македонско– холандскиот бизнис-форум пред две недели, беше очигледно дека холандските бизнисмените ја ценат можноста за директен пристап на македонската влада. Многупати сте дошле во Македонија. Можете ли да забележите напредок во различни области од македонското општество во последниве години? Сега е полесно да се работи во Македонија и уште поинтересно е да се посети вашата земја. На почетокот, не можев да замислам самиот да возам автомобил и да се шетам низ оваа прекрасна земја. Денес, патиштата и патните знаци се подобрени и стана возможно, освен да посетувам фабрики, да уживам и сам во природните богатства, без да имам преведувач. С$ повеќе и подобро се зборува англискиот јазик. Во однос на бизнисот, административните процеси се рационализирани, комплексноста и трошоците се намалени. Јасно се гледа дека постои силна желба и визија за привлекување инвестиции и развој на бизниси. Македонија е лесно достапна и за бизнис и за туризам.

Директорот на холандската текстилна компанија Ван Паунбрук Текстиел, која преку Хавеп импекс ќе инвестира два милиони евра за изградба на фабрика за производство на работна облека во Илинден за „Капитал“ зборува за причините поради кои ја избрале Македонија за вложување на нивниот капитал

РОБ КВАСПЕН

INTERVIEW

Директорот на холандската текстилна компанија Ван Паунбрук Текстиел

Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

Што Ве натера да инвестирате во Македонија? Која беше главната причина да го одберете македонскиот пазар, дали тоа е можеби евтината работна сила или инвестициските услови воопшто? Ние произведуваме работна облека од 1865 година. Поради изменетите побарувања на клиентите на европскиот пазар, сакаме да имаме сервисен оддел за брзи одговори. Македонија е логичен избор за нова инвестиција, бидејќи ние веќе повеќе од 40 години произведуваме работна облека во Македонија. Токму познавањата за производството на облека и логистиката го поттикнуваат нашиот интерес да инвестираме во к

о

м

е

р

ц

и

ј

Македонија. Имаме канцеларија, Хавеп импекс, во Скопје и обезбедуваме работа за петмина соработници во Македонија. Дали сте задоволни од поволностите кои ги добивате во Македонија како странски инвеститор? Зошто не одбравте некоја од слободните економски зони за вашата инвестиција? Бидејќи не сме во индустриска зона, за нас нема многу поволности. Информирани сме за индустриските зони и за бенефициите што ги нудат тие, но, сепак, претпочитаме новата фабрика да ја отвориме на сегашната локација што ја избравме во Илинден. Текстилната индустрија, на пример, производството на работна а

л

е

н

о

г л

а

с

облека, не е технолошка специјалност, а инвестициската зона Бунарџик е технолошка зона. Како и да е, повеќе сакавме да градиме во оваа област и затоа ја одбравме сегашнава локација. Можете ли да ни кажете нешто повеќе за новата инвестиција и капацитетот на фабриката што сега ќе ја отворате? Инвестицијата вклучува целосно нова фабрика и машинерија. Со ова ќе можеме да развиваме нови производи и ќе имаме мала предност на пазарите каде што ги продаваме нашите производи. Вкупната инвестиција ќе изнесува околу два милиони евра. Колку вработени ќе има? Во првата година сакаме да вработиме к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

9

КОМПАНИИ ПАЗАРИ Критики за идејата за LCD монитори низ Скопје

К

Жи-Ва е Супербренд за 2011/12 година

> БРОЈКА

омпаниите кои се занимаваат со надворешно рекламирање сметаат дека новите 150 LCD монитори, кои градот Скопје планира да ги постави во строгиот центар, се економски неисплатливи. „Сега има вкупно 550 билборди, а градот сака тој број да го дуплира и да воведе LCD монитори, кои постојат само на аеродромски, железнички или автобуски терминали во градови како Париз, Лондон или Хонг-Конг“, велат во Лазов груп, еден од концесионерите. Ни во Скрин медиа не се согласуваат со предлогот на Град Скопје за LCD панелите. „Не го разбираме предлогот. Нема простор каде што може да се постават, иако според консултантите тоа е изводливо“, велат оттаму.

29,6%

Б

рендот Жи-Ва е избран за Супербренд за 2011-2012 година, а признанието го доби од Superbrands Македонија. Одлуката за избор на најдобрите македонски брендови по меѓународни стандарди ја донесe 50-членото жири на Стручниот совет и 8.000 гласачи, кои преку интернет-страницата на Superbrands Македонија имаа можност цела година да гласаат за своите фаворити. „Овој сертификат е од големо значење за компанијата затоа што претставува признание за квалитетот на сите производи (месо, јајца, брашно, леб, сувомесно и слатки) и доказ дека повеќегодишното вложување во производството и технологија секогаш резултира со успех“, изјавија од Жи-Ва.

или околу една третина од вкупната изложеност на банките кон физички лица е кон лица со примања до 15.000 денари. Во овој сегмент има пад во однос на крајот на 2010 година, кога изложеноста изнесуваше 31,1%. Највисока е изложеноста врз основа на негативни салда по тековни сметки и кредитни картички (40%), која е со најнизок степен на обезбедување.

Пропадна тендерот за ХЕЦ Чебрен и Галиште?! Од Владата јавно ниту признаваат ниту демантираат дека тендерот за изградба на Чебрен и Галиште ќе пропадне. Само велат дека понудите на PPC и CWE с$ уште се разгледуваат Катерина Попоска

poposka@kapital.com.mk

И

ако пристигнаа две понуди, од грчката PPC (Public Power Corporation S.A.) и од кинеската CWE (China International Water&Electric Corp.), тендерот за изградба на деценискиот проект - хидроцентралите Чебрен и Галиште најверојатно ќе пропадне, дознава „Капитал“ од извори во Министерството за економија. Минатиот четврток PPC и CWE доставија понуди за изградба на ХЕЦ Чебрен. Но, од Министерството откриваат дека и двете понуди имаат недостатоци. Кинеската CWE барала веќе изградената ХЕЦ Тиквеш веднаш да влезе во проектот, наместо како што бара Владата откако ќе се изгради ХЕЦ Чебрен. CWE барала од Владата и поголеми државни гаранции за откупот на струјата и ослободување од ДДВ, неофицијално дознава „Капитал“. Иако CWE понуди 40,5% учество на државата во проектот, сепак неофицијалните информации се дека кинескиот конзорциум има значително големи барања од Владата, надвор од тендерската документација. Грчката PPC, пак, според неофицијални информации, ќе се повлече од тендерот, бидејќи најверојатно нема доволно пари за да го изгради ХЕЦ Чебрен. „Понудата на грчката компанија е комплетна во однос на техничките параметри. Но, оваа компанија понуди 28% учество на државата во Чебрен и Галиште, помало за разлика од тоа на CWE од 40,5%. Но, Комисијата с$ уште ги рзгледува понудите на компаниите“, велат за „Капитал“ анонимни извори. Од Министерството за економија додаваат и дека дополнително ќе се консултираат со Меѓународната финансиска корпорација (IFC), консултант на Владата за проектот, по што ќе одлучат дали тендерот ќе пропадне или не. Од Тендерската комисија не сакаат јавно да зборуваат. Велат дека најдоцна до почетокот на јануари конечно ќе кажат -

Токму учеството на државата во проектот преку ХЕЦ Тиквеш е пресудно дали и кој ќе биде инвеститор на хидроцентралите Чебрен и Галиште. одат ли Чебрен и Галиште во историјата или државата ќе бара начин сама да ги финансира. Од Владата ниту демантираат ниту потврдуваат дека и шестиот обид за изнаоѓање стратешки инвеститор за Чебрен и Галиште пропаѓа. „Ќе почекаме тендерската комисија да се изјасни за понудите. Таа с$ уште работи и во овој момент не би сакал да шпекулирам дали некоја понуда е прифатлива или не. За Владата да одлучи дали нешто е прифатливо или не прво треба да добиеме извештај од Тендерската комисија. Во моментот кога ќе го добиеме извештајот ќе се произнесеме. До тој момент с$ е само шпекулација. Ние не водиме разговори со Тендерската комисија“, вели вицепремиерот Владимир Пешевски. Според тендерската документација, инвеститорот добива концесија над Црна Река кај Мариово на 57 години. Откако ќе ја изгради Чебрен, за што се потребни околу осум години, државата ќе им ја к

о

м

е

р

ц

и

ј

даде на користење ХЕЦ Тиквеш. По 57 години, за кои инвеститорот треба да ја поврати инвестицијата и да направи профит од продажбата на струја од Чебрен и евентуално од Галиште, државата ќе ги добие хидроцентралите во своја сопственост. Ако и овојпат Владата не најде инвеститор за Чебрен и Галиште, проектот од Министерството за економија се сели во Министерството за животна средина, бидејќи Законот за управување со водите е во нивна надлежност. Но, можното пропаѓање и на овој тендер го отвора прашањето дали овој проект ќе замине во историјата или ако државата оцени дека е навистина стратешки за македонскиот електроенергетски систем ќе најде начин сама да вложи најмалку 400 милиони евра за изградба на ХЕЦ Чебрен. Очекувањата се дека ако почне реализацијата на Чебрен и Галиште, во време на градење нето ефектот врз БДП ќе биде за дополнителни 2% на годишно а

л

е

н

о

г л

а

с

400 милиони евра чини изградбата на ХЕЦ Чебрен

ниво, од она што е нормално како раст на македонската економија. Според грубите пресметки, Македонија годишно губи 30 милиони евра поради тоа што ги немаме овие значајни централи, па фрламе пари на скап увоз. Македонија веќе 45 години бара инвеститори за овие две хидровентрали на Црна река кај Мариово. Дуру во последниот тендер, Владата направи отстапка па дозволи за почеток да се гради само Чебрен, наместо двете во исто време.

КАПИТАЛ ПеТоК 23.12.2011

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари „Стоби флипс“ и „битолски јогурт“ совршена комбинација

П

овеќе од четири тони смоки „стоби флипс“ и 100 тони „битолски јогурт“ се продадени од почетокот на акцијата за комбинација на брендовите на Бимилк и на Витаминка. Двата бренда поединечно се најбарани во својот пазар и спаѓаат во најпрепознатливите македонски брендови, а нивното комбинирање се покажа многу успешно. „Слоганот на Витаминка долги години е ’Свет на вкусови‘, па така оваа комбинација од вкусови се вклопи во нашата идеја. Акцијата на „стоби флипс“ и на Бимилк ја повторуваме вторпат, што е знак дека навистина по вкусот на нашите потрошувачи станува збор за совршена комбинација”, изјави Владимир Трпаноски, комерцијален директор на Витаминка. Витаминка и Бимилк постојат повеќе од 50 години и се препознатливи по квалитетот на производите.

општествена одговорност од Дajнерс клуб

кластери за мелничкопреработувачка индустрија, полјоделство и семенарство

Д

> БроЈка

70%

К

ластери за мелничкопреработувачка индустрија, полјоделство и семенарство беа формирани во Сојузот на стопански комори. За претседател на Кластерот за мелничко-пекарската индустрија е назначен Томе Ѓорѓевски од Кадино индустри, на чело на Кластерот за полјоделство е Никола Петковски од Полјоделство Ерџелија, а Бубе Трајковски од Агростарт на Кластерот за семенарство. Целта на кластерите е да се зголеми конкурентноста на овие сектори.

ajнерс клуб мак донираше опрема за нега на децата заболени од церебрална парализа. Опремата е неопходна за децата кои се под заштита на Центарот за социјални работи во Министерството за труд и социјална политика. Парите се пренаменети од средствата за купување, печатење и дистрибуирање рекламен новогодишен материјал, кои оваа година Дajнерс клуб реши да ги подари во целост на Центарот.

од општините во земјата ги имаат исполнето условите за управување со државно градежно земјиште. „Четиринаесет општини може да располагаат со градежното земјиште, што е исто така, во функција на децентрализацијата. Уште еден добар дел од општините ги исполнуваат условите така што во наредниот период оваа бројка значително ќе се зголеми, истакна Сашо Стефановски, државен секретар во Министерството за локална самоуправа.

Само три македонски фирми со виза за влез во исламски земји

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

,32%

Макпрогрес, Виго 48 и Пик Ко кои добија Халал сертификати, сега се чекор поблизу до освојувањето нови странски пазари, каде што има потенцијални потрошувачи од исламска вероисповед

,62% ивана колева

М

koleva@kapital.com.mk

,31%

,52%

а NASDAQ

,72%

рзата во Сао

,11%

мпании

,51% компании од

,21%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка

акпрогрес, Виго 48 и Пик Ко се трите македонски компании кои добија сертификати за имплементирани Халал стандарди, доделени од Стопанската комора на Македонија во соработка со Агенцијата за сертифицирање Халал во Босна и Херцеговина, Исламската верска заедница на Македонија и компанијата Фуд консалтинг од Скопје. Халал стандардот, според компаниите, ќе служи како виза за влез на македонските производи на сите странски пазари каде што потенцијални потрошувачи се муслиманите. Според Глигор Цветанов, извршен директор на Макпрогрес од Виница, сертификатот е доказ за сите досегашни напори на компанјата за контрола на квалитетот и безбедноста на храната. „Брендовите Винчини и Хармонија досега беа присутни на повеќе пазари, меѓу кои и на земјите од Блискиот Исток. Но, сега се надеваме дека ќе извезуваме и во други европски земји, каде што муслиманите се присутни во голем број. Имплементацијата на Халал не беше тешка, бидејќи ги имаме воведено останатите стандарди, но процесот сепак траеше околу една година“, вели тој. Регионалниот менаџер на трговската компанија која увезува суровини и функционални додатоци за прехранбената индустрија, Пик Ко, Викторија Сотаровска, истакна дека тие го вовеле сертификатот за да бидат во чекор со конкурентите од регионот, но и за да задоволат одредени барања на познати реномирани компании за кои тие се претставници во регионот. Од Виго 48, пак, се надеваат дека сега ќе можат да ја зголемат продажбата во муслиманските земји, кои зафаќаат 1/3 од светското население. „Досега сме присутни на балканскиот пазар и на некои земји од Европската унија, а ова ќе биде виза за влез и на некои други земји за извоз“, вели Златко Димитриевски,

ни на берзата

22.12.2011

Стопанска бан. Битола РМДЕН10

22.12.2011

Скопски пазар Топлификација Гранит Макстил ОКТА

раст

+8,11% +0,01%

пад

-

-3,23% -2,97% -2,83% -2,29% -1,17%

нова цена

2.200,00 91,00

нова цена

5.225,00 2.232,00 447,00 128,00 1.520,00

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,40% 2,60%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,80% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 4,00% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,20% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

Еуростандард банка

2,50%

3,00%

4,60%

5,10%

3м

6м

12м

1м

Euriborпазари, (EUR) 1,12% Турција, 1,41% Албанија, 1,66% Босна 2,00% голем играч на странските Косово, и Libor (EUR) 1,05% 1,35% 1,61% 1,98% препорачуваме да развива соработка Херцеговина и Кипар се пазарите со со регионалните компании. Така ќе муслимански потрошувачи Libor (USD) 0,29% 0,57% 0,80% во кои 1,12% има доволно количиниLibor и квалитетни нашата има извоз. Најголем (CHF) 0,03% земја 0,05% 0,10% 0,33% суровини за да ја задоволи партнер меѓу нив е Косово. Светскиот побарувачката. Многу компании кога МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИпазар СТАПКИна Халал производи на годишно зборуваат за Халал сертификатот нивоноќ прави промет од Рочност преку 1 недела 1м850 милијарди 3м зборуваат за некои пазари како Катар, долари и е3,18% еден од 4,18% најбрзо растечките СКИБОР 2,20% 4,98% Саудиска Арабија, Обединетите пазари со стапка на раст од 40%. МКДОНИА 2,20% Емирати, а забораваат дека само Идниот раст се проценува на 50% на Балканот има околу 5ОСНОВНИ милиони годишно. Ако на тоа се додаде и фактот КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ потенцијални корсиници на Халал. дека дури 70% од муслиманите во Основна кам. стапка Стапка на инфлација Во Европа има околу 20 милиони светот ги следат Халал принципите, Народна банка на Македонија 5,20% муслимани кои се потенцијални тогаш јасно 4,00% е каков бенефит може да 13,40% 12,00% корисници“, вели тој. Народна банка на Србија имаат нашите извозници од стандардот.

четврток - 22.12.2011 6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 5,00% 5,50% 6,00% 5,50%

24м 7,70% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,80% 7,80% 9,00% 8,50%

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,40% 8,10% 9,50% 9,00%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,40% 2,60%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,80% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 4,00% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,20% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

6%

Еуростандард банка

2,50%

3,00%

4,60%

5,10%

5%

Валута евро долар фунта франк долар долар

Среден курс во 61,4969 47,1096 73,8879 50,4486 45,818 47,5136

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

4%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

2,50% 3,60% 2,20%

6,00%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

1м 1,12% 1,05% 0,29% 0,03%

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,40% 8,10% 9,50% 9,00%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

Народна банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,30% 4,60% 5,00% 4,50%

24м 7,70% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,80% 7,80% 9,00% 8,50%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

+

,82%

ирани на

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 5,00% 5,50% 6,00% 5,50%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

раководител за продажба во компанијата. Според Љубица Нури, директор на Стопанската комора во Македонија, стандардот е најстар симбол за доверба. „Тој ги намалува трошоците во работењето, отвора нови пазари и е одлична референца. Но, доколку го немате може да биде и нетарифна бариера за извоз на производите“, вели таа. Додава дека според некои истражувања, околу 2,1 трилион долари се оствариле преку трговијата со Халал производи само во 2010 година. Директорот на агенцијата за сертифицирање Халал во Босна и Херцеговина, Амир Сакиќ, вели дека најголем развој на Халал во регионот имало во прехранбената индустрија, каде што вкупно 73 компании имаат сертификат, а најмногу од нив се босански и хрватски. „Ако која било земја сака да биде

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,30% 4,60% 5,00% 4,50%

3м 1,41% 1,35% 0,57% 0,05%

6м 1,66% 1,61% 0,80% 0,10%

12м 2,00% 1,98% 1,12% 0,33%

Илирика Глобал-Растечки пазари 41.505.794,06 ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ Иново Статус Акции 16.064.746,89

0% 01/10 03/10 05/10 06/10 08/10 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11

3M

6M

1Y

YTD

0

-2,30%

-8,39%

-21,76%

-25,59%

-26,51%

21.12.2011

1,08%

-0,30%

-9,23%

-20,30%

-20,94%

21.12.2011

-1,95%

-5,66%

-11,61%

-8,49%

-7,74%

21.12.2011

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

1%

3м 4,98%1M

Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 41.068.100,19 1,06% Народна банка на Македонија 4,00% 5,20% КД Нова ЕУ 20.963.800,02 -2,38% 13,40% Народна банка на Србија 12,00% КБ Публикум - Балансиран 22.668.980,98 -1,89% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% КБ Публикумбанка - Обврзници 35.038.478,07 0,24% 3,60% Централна на Црна Гора КБ Публикумбанка Паричен 52.946.050,43 0,26% 2,20% Централна на Словенија

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

2%

Извор: Државен завод за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ Рочност преку ноќ ФОНД 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд 2,20% СКИБОР 3,18% 4,18% Нето вредност МКДОНИА Илирика Југоисточна Европа 2,20% 24.010.040,11

3%

камата 4,00% 5,50%

0,23%

-8,81%

-15,06%

-15,29%

21.12.2011

-10,02%

-27,28%

-31,00%

-30,90%

21.12.2011

-5,61%

-14,41%

-15,32%

-15,34%

20.12.2011

-0,21%

0,85%

0,00%

0,00%

20.12.2011

0,80%

1,60%

0,00%

0,00%

20.12.2011

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПеТоК 23.12.2011

Ќе се формираат туристички развојни зони

Нови членови во Одборот на директори на ЗК Пелагонија

К

омитетот за туризам одлучи дека преку туристички развојни зони на брегот на Охридското, Преспанското и Дојранското Езеро да создаде можности за привлекување инвеститори во туризмот во земјава. Комитетот, со кој заседаваше премиерот Никола Груевски, донесе одлука и за унапредување на инфраструктурата, што ќе помогне за збогатување на туристичката понуда. Ќе се формира и нова институција, Македонска национална туристичка организација, која ќе ја замени постојната Агенција за промоција и поддршка на развој на туризмот, а која се очекува да почне со работа на почетокот на следната година.

С

обранието на акционери на ЗК Пелагонија именуваше нови членови на Одборот на директори. Според информацијата објавена на Македонската берза, за нови членови се избрани Цветан Панделески, Весна Белешовска-Бунтеска, Зорица Арсовска, Кристина Камчева-Стојческа, Јованче Танасковски, Драги Петровски, Ристе Бошевски, Томислав Давков, Драги Митевски. Арсовска и Тасковски се независни членови на Одборот на директори. Мандатот на сите директори е четири години.

11 E-commErcE платформата е достапна за клиентите кои имаат соработка со банката на корпоративно ниво и нуди можност за продажба преку интернет за македонски компании

Макстил бара нови економски политики за спас на индустријата Во услови кога паѓаат цените на металите, а растат на енергенсите и на транспортот, металуршката индустрија паѓа во длабока криза

М

индустрија задаваат и цените на транспортот, особено железничкиот, од кој е зависен овој сектор. Според Панов, домашните цени за железнички транспорт се повисоки за дури 50% споредени со тие во соседството, а поради монополот на Железници, компаниите се принудени да плаќаат високи цени. „Плаќаме и најскап гас во регионот и во Европа. Нашиот гас е над 150 долари по 1.000 метри кубни, поскап од другите. Кога ќе се земе сево ова, блокади од Грција и други надворешни фактори делуваат негативно“, додава Панов. Првите луѓе на Макстил велат дека во услови кога земјата длабоко навлегува во рецесија на бизнисмените им е неопходен евтин капитал, затоа што цената на задолжувањето во банките влијаела на зголемување на цената на крајниот производ. Минчо Јорданов, претседател на УО на Макстил, вели дека партнерите на компанијата плаќаат дури три пати пониски каматни стапки во споредба со Макстил. „СитеФЈУЧЕРСИ светски економии го поттикнуваат развојот, што е економски оправдано, а тоа го прават со НАФТА поевтини пари. Партнерите на Макстил плаќаат три пати поевтини кредити ПРИРОДЕН ГАС во однос на нас. Отсуството на евтини пари не може да се компензира во 3,19/ММБТу услови на потенцијална рецесија“, вели Јорданов.

Соња Јованова

s.jovanova@kapital.com.mk

акстил бара промена на економските политики со цел да & се помогне на индустријата да ја преживее кризата што се очекува во 2012 година. Сумирајќи го постигнатото за 2011 година, раководството на компанијата истакна дека и покрај кризата, успеале да произведат исто толку колку и во најдобрата 2007 година. Но, поради падот на цената на металите, растот на цената на енергенсите и намалените нарачки, за догодина проектирале 30% помало производство во челичарницата и 20% помало производство во валавницата. Генералниот директор на Макстил, Александар Панов, БЕРЗА најавиМАКЕДОНСКА дека проекциите се за првиот МБИ 10 квартал од 2012 година, период во 1.952,93 и рационализација на кој најавуваат трошоците. МБИД Отпуштања на работници засега не се најавуваат, иако поголем 2.097,23 ОМБ 120,68

-0,52% -0,21% +0,01%

дел од нив ќе го користат годишниот одмор. Проекциите на Макстил се најава за с$ поизвесна рецесија во металната индустрија. „Од почетокот на годината цените на финалните производи континуирано се намалуваат, за на крајот на годината да достигнат просек 15%, со тенденција за уште поголемо намалување. За разлика од тоа, цените на старото железо, како основна металуршка суровина, се зголемени во просек за 10%, додека кај енергенсите, како исклучително значајна трошковна ставка, бележат континуиран раст. На електрична енергија за 27%, за природниот гас 39% и на старото железо за 10%. Кога ќе се земе податокот дека старото железо и енергијата учествуваат со 80% во цената на производот, јасно е колку е кризна состојбата“, објаснува Панов. Во услови кога сериозно поскапуваат ЛЕСНА СУРОВА влезните инпути во производството, 99,54$/барел дополнителен удар на металуршката

+0,88% +0,43%

BRENT

108,17$/барел

ЗА ЗАТОПЛ.

292

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, четврток - 22.12.2011

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000 МБИ10

-0,52% +0,32%

SASX 10 752,39

МБИД CROBEX 2.097,23 1.740,23 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 120,68

-0,21% SOFIX 314,75 +0,01% ATHEX

Главен индекс на Белградската берза

-1,45%

657,29

Главен индекс на Љубљанската берза

НИКЕЛ 3.000 3.000 3.000

1.602,60$/унца

18.887,50

29,10$/унца

1.910,25

7.519,50

540.00$/унца

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

Главен индекс на Атинската берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

NASDAQ +0,32% 492,89 +0,34% 12.148,84 2.591,41

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

BELEX15 +0,52% +0,32% 492,89

SASX 10 752,39

616,75$/бушел

берзата, без финансиски компании

3.000 3.000 3.000

берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 2.600 2.600 2.600 Паоло, Бразил

-1,45%

ATHEX 2.400 2.400 2.400 657,29 2.200 2.200 ЕВРОПА ИНДЕКСИ 2.200

Главен индекс на Љубљанската берза

+1,44%

FTSE 100 5.449,76

+0,34% +1,09% SWISS

DAX12.148,84 Заеднички индекс 30 5.854,56

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

CROBEX КАФЕ 1.740,23 2,20 $/бушел

SOFIX СОЈА 314,75 1.162,75$/бушел

5.834,31

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

SBITOP 574,60

-1,45%

Главен индекс на Атинската берза

+1,11%

2.000 2.000 2.000

07/10 07/10 07/10 08/10 08/10 08/10 10/10 10/10 10/10 12/10 12/10 12/10 02/11 02/11 02/11 04/11 04/11 04/11 06/11 06/11 06/11

DOW JONES Тигар 460,00 12.148,84

+4,55% +0,34%

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

+0,52% S&P 500 +0,51% 1.249,83

NASDAQ 2.591,41

-11,79%

Напред ГП

1,16

BRAZIL BOVESPA +0,49% +0,72% 57.062,10 АЗИЈА ИНДЕКСИ

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

-0,21%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

-0,35%

+0,82%

3.074,11

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

15.813,40 +1,44%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 5.854,56

FTSE 100 5.449,76

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

+1,09%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

3.074,11

Индекс на 100 најголеми британски котирани на Лондонска берза

+1,92%

99,54$/барел

BRENT 108,17$/барел

+1,09% -16,67%

84,99

+0,51% 8.395,16

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Аеродром Љубљ.

10,20

SWISS Сава 5.834,31 12,52

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +8,11% 2.200,00

+0,01% -0,77%

+1,80%

+0,51% -8,57%

112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

+0,88% +0,43%

ПРИРОДЕН ГАС 3,19/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

292

+1,11% +0,46%

1.602,60$/унца

СРЕБРО 29,10$/унца

БАКАР 7.519,50

МЕТАЛИ

-0,68% -0,53% +1,3%

НИКЕЛ

18.887,50

АЛУМИНИУМ 1.910,25

ЧЕЛИК 540.00$/унца

+1,9% +0,4% /

HANG SENG 91,00 18.378,20

ПЧЕНКА 616,75$/бушел

ПЧЕНИЦА 617,00$/бушел

КАФЕ 2,20 $/бушел

СУРОВИНИ

+1,48% +1,52% +0,00%

КАКАО

2244.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1.162,75$/бушел

+0,00% +3,45% +0,69%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

-0,21%

Индекс на најголемите јапонски компании

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

TOPIX

BSE 30

Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска берза котирани на швајцарскиот пазар на капитал

116116 116

+6,09%

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Стопанска бан. Битола РМДЕН10 NIKKEI 225

-0,45%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Лавчевиќ

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Белградска, Загрепска и Љубљанска берза компании

22.12.2011

SWISS 5.834,31

-6,10%

+1,44% 5.449,76 ЉУБЉАНСКА БЕРЗА +1,11%

4.250,00

+1,11%

10,00

265,65

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Горење .

DAX НФД холд.

5.854,56 0,10

+3,77% +0,52%

Хотел Белви ЕВРОПА ИНДЕКСИ -30,43% -11,45% FTSE 100

Хотели

-0,77%

TOPIX CAC 40 723,12

+14,05%

3,49

NIKKEI 225 HANG 8.395,16 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 18.378,20 ДЕН ДО 15Ч.

ЛЕСНА СУРОВА

ЗЛАТО

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Чачанска банка

120120 120

-0,31%

BRAZIL BOVESPA +0,49% +0,72% 57.062,10 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 16,00 CAC 40 SENGПаоло, Бразил

NASDAQ Јединство 5.500,00 2.591,41

ОМБ ОМБ ОМБ

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Магма

Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

ATHEX 657,29

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DOW JONES

+0,32% +1,52% +0,26% +0,00%

+0,00% +0,32% +3,45% +2,62% +0,69%

-0,31% АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

ПЧЕНИЦА

2244.000$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 752,39

Главен индекс на Белградската берза 617,00$/бушел

+0,72% +2,62%

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 57.062,10 314,75

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

S&P 500 1.249,83

124124 124

котирани на пазарот на јавно поседувани друштва

СУРОВИНИ ИНДЕКСИ КАКАО РЕГИОН +1,48%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

+0,26% +0,49%

CROBEX S&P 500 1.740,23 1.249,83

CAC 40 3.074,11

+0,07%

-0,68% 2.800 +1,9% 2.600 2.600 2.600 2.800 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.800 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.600 2.600 СРЕБРО МБИ 10 -0,53%2.600 +0,4% 2.200 2.200 2.200 2.400 2.400 2.400 -0,52% 1.952,93 +2,62% 2.000 2.000 2.000 2.200 2.200 БАКАР ЧЕЛИК МБИД +1,3%2.200 / -0,21% 1.800 1.800 1.800 2.000 2.000 2.000 2.097,23 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 ОМБ -0,31% +0,01% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни120,68 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании

+0,32%

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 574,60

SBITOP 574,60

МБИД МБИД 3.200 3.200 3.200 МБИД МЕТАЛИ

+0,06%

ЗЛАТО

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

+0,26%

BELEX15 DOW JONES

“Годинава ни беше повеќе подготвителна за наредниот циклус инвестиции, посебно за оперативниот план за добивање еколошка дозвола, која ни е обврзувачка до 2014 година, односно дотогаш да се спроведе првата фаза, а до 2017 година се надеваме дека Владата ќе ни излезе во пресрет да ја завршиме и втората фаза. До 2014 година треба да инсталираме нов систем, кој чини 13-15 милиони евра. До средината на јануари ќе знаеме која компанија ќе ја произведува опремата“, вели Александар Панов, генерален директор на Макстил.

+1,11% +0,46%

Извор: Македонска Берза

МБИ 10 BELEX15 1.952,93 492,89

До 2014 година Макстил ќе инвестира за еколошка дозвола

Тигар

460,00

+4,55%

Јединство

5.500,00

+3,77%

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Честите законски измени го кочат бизнисот

Пречестите измени на Законот за работни односи и на Законот за градење и неприменувањето на Законот за стечај, според здруженијата на бизнисмените, се голем проблем за бизнисот во земјава Викторија Милановска milanovska@kapital.com.mk

О

рганизацијата на работодавачи на Македонија се жали дека честите измени на законите и нивната неприменливост им го кочат бизнисот на фирмите. Дел од законите кои треба да ја подобрат бизнис-климата не се спроведливи во практика, а често предизвикувале и судски постапки, објаснуваат оттаму. Оваа сфера ја регулира огромно законодавство. Од Владата завчера соопштија дека за три години се донесени дури 451 закон, кои треба да го олеснат работењето на компаниите. Фирмите најмногу се жалат на пречестите измени на Законот за работни односи и на Законот за градење и на неприменувањето на Законот за стечај, за кој велат дека е совршен, ама само на хартија. Од Организацијата на работодавачи велат дека честите законски измени ги збунуваат бизнисмените, а таквите конфузни ситуации немаат добра завршница ниту за работодавецот, ниту за работникот. „На фирмите најмногу им пречи кога главните закони кои го регулираат бизнисот се менуваат секој месец. Нашите членки во овој период не можат да кренат глава од Законот за работни односи, кој од к

о

м

е

р

ц

и

ј

2005 година е изменет сигурно 10 пати. Некои закони навистина се неспроведливи, па дури се и во колизија со други закони. На пример, нејасните и непрецизни одредби на Законот за работни односи најчесто завршуваат со судски постапки“, вели Светлана Антиќ, координатор во ОРМ. Од Конфедерацијата на работодавачи велат дека законите, особено тие кои го регулираат бизнисот, не смеат туку така да се препишуваат од европското законодавство. „На нашето национално законодавство му треба усогласување, односно дијалог, размена на искуства и совети од реалниот сектор. Недостиг од имплементација постои секогаш кога претходно нема добар договор, односно кога се препишуваат закони или не се консултираат сите страни. Имаме дојави а

л

е

н

о

г л

а

с

и реакции од фирмите и тоа за повеќе закони, како за работни односи, за трговија и за стечај“, вели претседателот на Конфедерацијата, Миле Бошков. Од Сојузот на стопански комори велат дека најважна е анкетата пред донесувањето на одреден закон и дека тие ставаат акцент к

о

м

е

р

ц

и

ј

на таа фаза, наместо на поплаки од фирмите откако законот ќе стапи на сила. Не сакаа да коментираат колку од усвоените закони се применуваат во практика. Вицепремиерот Владимир Пешевски ги сумираше резултатите од регулаторната гилотина и изрази задоволство од тоа што Владата за три години донела 451 закон за бизнисот. а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

13

БАЛКАН

НЛБ мака мачи со директорите Оставката на Божо Јашовиќ од челната позиција на Нова Љубљанска банка е доказ дека тешко опстанува кој било директор на оваа позиција. Дали причината е само продажбата на Меркатор или има и нешто друго? Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

У

ште еднаш Нова Љубљанска банка остана без претседател на Управниот одбор. За две години најголемата банкарска групација во Словенија вторпат останува без прв човек. Официјалната причина за последната оставка од Божо Јашовиќ е притисоци за продажбата на Меркатор. Но, дали само тоа е причината поради која паѓаат директори во НЛБ? Словенечките и хрватските медиуми веќе шпекулираат за причините поради кои претседателот на УО на НЛБ поднесе неотповиклива оставка. Медиумите во Словенија пренесуваат теории на завера, преку кои банкарите и политичарите си ги

остваруваат своите интереси. Во Хрватска пак, оставката на Божо Јашовиќ и понудата за преземање на Пивоварна Лашко (еден од големите акционери во Меркатор) се само уште еден маневар за да се одложи и да се избегне продажбата на Меркатор на Агрокор. На прес-конференција во средата навечер Јашовиќ соопшти дека неотповикливата оставка ја поднел поради „компликации и притисоци во продажбата на Меркатор и неможноста за контрола над банката“. Познавачите на ситуацијата во Словенија, како што пренесува дневниот бизнисвесник „Финанце“, велат дека оставката на Јашовиќ само делумно е поврзана со скандалозната продажба на Меркатор.

НЛБ до гуша во проблеми

С

е чини дека челниците на НЛБ се менуваат многу почесто отколку што регуларно им следува да ја водат банката, а оставката на Божо Јашовиќ не е единствената која е поврзана со скандал и со политика. Претходниот претседател на управата, Драшко Веселиновиќ, поднесе оставка во април 2009 година, по четири месеци раководење со НЛБ. Причината беше правната бура на словенечката политичка сцена, која настана со репрограмирањето на долгот од 150 милиони евра кој банката & го одобри на Инфон холдинг, во чија мнозинска сопственост се наоѓа Пивоварна Лашко. Освен тоа што НЛБ постојано има проблем со мешањето на к

о

м

е

р

ц

и

ј

политичарите во работата на банката, таа има проблеми и со работењето во регионот. Минатата година во Босна и Херцеговина се соочи со кривична пријава поради измами во врска со инвестициите во новиот бизнис-центар во Сараево. Аферата во која НЛБ „изгоре” со над 30 милиони евра кредит одобрен на српската прехранбена компанија Агрожив, за која околу 20 луѓе во Србија беа приведени поради организиран криминал, стана политички проблем во Словенија. Во Македонија пак, НЛБ има проблеми со наплата на побарувањата од пропаднатата млекарница Сведмилк и од агрокомбинатот Џумајлија. а

л

е

н

о

г л

а

с

Компликациите и притисоците во продажбата на Меркатор се официјалните причини за оставката на Божо Јашовиќ од претседател на УО на НЛБ. Според нив, најголемо влијание врз продажбата има новиот словенечки премиер, Зоран Јанковиќ, кој е и поранешен директор на трговскиот синџир. Оставката на Јашовиќ ја коментираа и бизнисмените во Словенија и во Хрватска. Првиот човек на КД Фондови, Роман Андројна, изјави дека со заминувањето на Јашовиќ од НЛБ, „заминува и последниот атом на рационалноста“. „Неговата оставка покажува дека дупката во најголемата државна банка поради улогата на политиката е многу подлабока отколку што можеме да замислиме“, вели Андројна. „Финанце“ пишува дека веќе некое време се знае оти Јанковиќ не му е наклонет к

о

м

е

р

ц

и

ј

на Божо Јашовиќ, а неофицијално се дознава и дека тоа е поради сосема други работи, кои не се поврзани со продажбата на Меркатор. Кавгата, наводно, била од поодамна, кога Јашовиќ одбил да му обезбеди пари на Јанковиќ за да го заврши неговиот проект „Стожице“, спортски центар во Љубљана вреден 223 милиони евра. Меркатор бил последната капка што ја прелила чашата. Според информациите на тесен круг луѓе поврзани со челникот на НЛБ, тој веќе некое време бил незадоволен од мешањето на „другите групи од интерес“ во работата на банката, како во поглед на реструктурирањето и кредитирањето, така и во намерата за продажба на акциите на Меркатор. а

л

е

н

о

г л

а

с

И.бр.204/2011

ЈАВНА ОБЈАВА

(врз основа на член 46-б од Законот за изменување и дополнување на Законот за извршување „Сл. Весник на РМ’’ бр. 8 од 17.01.2008 год.) Извршителот Павел Томашевски од Скопје врз основа на барањето за спроведување на извршување од доверителот КОЦО ГАВРИЛ РАДОМИР од Скопје, засновано на извршната исправа III МВ П.бр 5043/2010 од 20.06.2011 год. на Основен суд Скопје 2 Скопје, против должникот Друштво за нискоградба ВАРДАР АДГ Пелагонија ДООЕЛ Скопје со ЕМБС 5201845, ДБ 4030998277613 и седиште на ул. Првомајска бр. 23, го

ПОВИКУВА Должникот Друштво за нискоградба ВАРДАР АДГ Пелагонија ДООЕЛ Скопје, да се јави во канцеларијата на Извршителот Павел Томашевски од Скопје, со седиште на ул. Венијамин Мачуковски бр. 6-1/3а заради достава на Заклучок за определување на вешто лице кое ќе врши процена на подвижни предмети од 13.10.2011 год. Записник за попис и процена на подвижни предмети (врз основа на член 94 и 95 од ЗИ), од 14.10.2011 год., Забелешка наместо попис (врз основа на член 95 од ЗИ) од 09.11.2011 год., Извештај за извршена процена на подвижни предмети – опрема, Заклучок за начин на продажба на попишаните предмети (врз основа на чл.97 ст.2 од ЗИ) од 12.11.2011 година и Заклучок за продажба на подвижни предмети со усно јавно наддавање (врз основа на член 96 и 97 став 1 од ЗИ) од 12.11.2011 год., ВО РОК ОД 1(ЕДЕН) ДЕН сметано од денот на последното објавување на ова јавно повикување во јавното гласило. СЕ ПРЕДУПРЕДУВА Должникот Друштво за нискоградба ВАРДАР АДГ Пелагонија ДООЕЛ Скопје, дека ваквиот начин на доставување се смета за уредна достава и дека негативните последици кои можат да настанат ќе ги сноси самата странка (должник). Оваа објава се смета за ВТОРА.

ИЗВРШИТЕЛ ПАВЕЛ ТОМАШЕВСКИ

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

WWW.KAPITAL.MK

14 СВЕТ

Бритиш ервејс го купи БМИ

К

омпанијата ИАГ, која е сопственик на најголемиот британски авиопревозник, Бритиш ервејс, ја купи компанијата Бритиш Мидленд (БМИ) од германската Луфтханза. Претставник на ИАГ, кој ја поседува и шпанската компанија Иберија, изјави дека дека зделката со Германците е направена за 172,5 милиони фунти, но предупреди дека купувањето на БМИ ќе предизвика укинување на повеќе работни места во оваа компанија.

Комплетното преземање на Бритиш Мидленд се очекува да заврши во првите три месеци на следната година. Покрај ИАГ, за купувањето на оваа авионска компанија беше заинтересирана и британската Вирџин.

Сосема е неизвесно каде ќе се упати Северна Кореја по смртта на Ким Џонг-ил. Со оглед на тоа што речиси 90% од трговската размена Северна Кореја остварува со Кина и слободните трговски зони се во близина на границата со својот голем сосед, многу е важно внимателно да се слушне што вели Пекинг

С

20% раст на продажбата на автомобили прогнозира јапонскиот гигант Тојота во 2012 година, откако компанијата закрепна од проблемите во производството предизвикани од земјотресот во Јапонија и поплавите во Тајланд.

Северна Кореја е воен џин, а економска мравка!

остојбата во Северна Кореја е повеќе од лоша. Според последните податоци, економијата во земјата доживеа пад во 2010 и во 2009 година (-0,5% и -0,9%) затоа што земјоделското производство потфрли. Намален е и приходот од рудниците, а за 0,3% е намалено индустриското производство. Всушност, сето тоа е само проценка на Централната банка на Јужна Кореја, бидејќи комунистичка Северна Кореја воопшто не ги објавува своите економски показатели, сметајќи ги дури за државна тајна. Тоа и не е толку чудно ако се земе предвид фактот дека Северна Кореја е убедливо на прво место во светот според трошоците за својата војска. За оружје и за своите (се проценува) 1,2 милиони активни војници издвојува најмалку 20% од БДП. Според статистиките на Обединетите нации, барем една третина од 24 милиони жители на Северна Кореја се неухранети, а над две третини се зависни од дневните државни порции храна, која всушност, покрива едвај половина од калориите кои му се потребни на еден возрасен човек. Само за споредба - иако има поголема површина, има двојно помалку жители отколку Јужна Кореја и нејзиниот БДП изнесува околу една четириесеттина (2,6%) од економскиот потенцијал на јужниот капиталистички сосед. Од друга страна, починатиот диктатор Ким Џонг-ил редовно чекаше до последен момент за да дозволи барем минимална самостојна економска иницијатива, но досега тоа никогаш не траело долго. Најголем проблем за економијата на Северна Кореја е хроничниот недостиг од девизи. Еднаш (во 1980 година) мораше да објави неспособност за сервисирање на долговите кон странство, освен долгот кон Јапонија. Но, на Пјонгјанг му требаат девизи и за да ги обезбеди најосновните потреби. Колку што може да се дознае, власта во Северна Кореја прави с$ што

> БРОЈКА

може за барем надворешниот долг да остане на речиси исто ниво, а во 2008 година скокна од 12 на 12,5 милијарди долари.

Обврзници на комунистички начин

Всушност, тоа претставува голем износ со оглед на тоа дека БДП во 2010 година изнесувал околу 24 милијарди долари. Тоа е тешко и да се пресмета, бидејќи трансакцијата на севернокорејската валута (вон) во некоја конвертибилна вредност може да се казни и со смрт. Но, Пјонгјанг е истраен во своите принципи за планска економија, па дури и плаќањето даноци во таа земја е укинато во 1970 година како „остаток од преживеаното општествено уредување“. Секако, тоа не значи дека Северна Кореја е претприемнички рај, бидејќи ситуацијата е токму спротивна - државната планска комисија на претпријатијата им остава само дел од добивката (по правило, тоа се околу 50%) за да ги вложат во производството. Но, хроничниот недостиг во државната каса не го спречи починатиот диктатор од 2003 година да дозволи друг „остаток од капитализмот“ – издавање државни обврзници. Овој начин на собирање пари тешко може да се вброи во некоја економска категорија - „народните животни обврзници“ се издаваат на 10 години, но не нудат никаква камата. Наместо тоа, од сите кои уплатиле со ждрепка, се извлекува среќникот кој по 10 години ќе добие одредена награда. Наместо камата, на раководителите на претпријатијата кои ќе купат поголем износ од обврзниците им се смешкаат плакети и медали, па секако, се претпоставува дека не постои лице кое би можело да купи повеќе обврзници.

Каде води промената?

Сосема е неизвесно каде ќе се упати Северна Кореја по смртта на Ким Џонгил. Едни веруваат дека „младиот капетан Ким“ или „брилијантниот другар“, како

Потегот на ЕЦБ не ги решава проблемите на еврозоната

Т

ригодишните кредити на Европската централна банка (ЕЦБ) претставуваат добар потег во моментов, но со нив може да се купи само време, велат економските експерти. ЕЦБ соопшти дека на 523 банки во еврозоната им одобрила кредити во вредност од 489 милијарди евра на невообичаено долг период од три години, во обид да го урамнотежи финансискиот систем кој е под притисок на должничката криза во еврозоната. Ова е најголема инјекција на кредити од страна на ЕЦБ во 13 години долгата историја на заедничката европска валута.

Сведочење на македонски дипломат: Во Северна Кореја од секаде ве гледа „Големиот водач“

Р

етките Македонци кои ја посетиле Северна Кореја со изразено чудење ја опишуваат оваа крајно изолирана земја. Еве го сведоштвото на еден македонски дипломатски претставник, кој сакаше да остане анонимен, а за време на 80-тите години имал можност да ја посети Северна Кореја. „Зградите и становите се целосно исти. Секој има по одредена квадратура, која следува точно според тоа колку члена има фамилијата. Завесите и ролетните се забранети со закон. Кога се возите по улиците, буквално имате чувство како да шетате покрај излози. Од секаде ве гледа „големиот водач“ (Ким Ил Сунг), а веднаш до него и „драгиот водач“ (Ким Џонг-ил). Тоа е бидејќи на секој ѕид во становите кој се гледа од улиците мора да има прикачено несразмерно големи слики на нив двајцата, кои буквално го покриваат целиот стан. Облеката на луѓето се разликува само по боите. Сите носат исти јакни произведени од една фабрика и исти чизми. Приватен превоз како да нема, воопшто, се користи јавниот,

но не ретко и војнички камиони го превезуваат народот во неработните денови на „доброволни работни акции“ или на митинзи и познатите слетови по стадионите. Надворешните проценки велат дека 70% од населението во Кореја живее од социјална помош, но и таа е премногу мала, бидејќи населението и да сака, нема за што да ја искористи. Храната и облеката се добиваат по принцип на „следување и урамноловки“, односно секој добива еднакво од државата. Ретките дипломатски претставништва кои постоеја во минатото беа обиколени со вистински бетонски бедеми и отсечени од остатокот од светот со ограничена можност за движење. Најинтересен е односот и култот кој се практикува кон владејачката фамилија. Имав можност да видам службеничка во Владата која паѓа во несвест и ја ладат со вода само затоа што слушнала некој кој помислил да го оспори авторитетот на драгиот водач, а тоа не беше глума, бидејќи бев таму и знам што видов“, вели нашиот соговорник.

Факти и бројки за Северна Кореја 24 милијарди долари изнесувал БДП на Северна Кореја во 2010 24 милиони жители има Северна Кореја 0,9% изнесува падот на економијата во 2010 20% од БДП оди за оружје и за војска 70% од населението живее од социјална помош што државните медиуми досега му ласкаа на Ким Џонг-ун, конечно ќе ја разлабави строгата државна контрола, со оглед на тоа дека уште за време на своето школување во Швајцарија падна во очи поради својата љубов кон компјутерите и кон јапонските стрипови. Од друга страна, самиот факт дека смртта на диктаторот по с$ изгледа се криела два дена и дека токму на денот на објавувањето на веста за смртта на „саканиот водач“ Северна Кореја испали ракета од среден дострел „како вежба“, познавачите на ситуацијата велат дека во Пјонгјанг се води борба за превласт и моќ и дека воопшто не е сигурно дека внукот на основачот на Северна Кореја ќе успее

12,5 милијарди долари изнесува долгот на Северна Кореја во 2008 година 50% од добивката им остава државната планска комисија на претпријатијата за да ги вложат во производството 1970 година е укинато плаќањето даноци во Северна Кореја да се наметне во партискиот и во воениот врв на земјата. Сепак, со оглед на тоа што речиси 90% од трговската размена Северна Кореја ја остварува со Кина и дека слободните трговски зони се во близина на границата со својот голем сосед, што е практички, најважниот економски потенцијал на Северна Кореја, многу е важно внимателно да се слушне што вели Пекинг во оваа ситуација. Кина соопшти дека ќе му помогне на Пјонгјанг, бидејќи воопшто не & одговара нестабилност во Северна Кореја. Дали ова ќе биде доволно за оружјето да остане во арсеналите? На тоа се надева пред с$ Блискиот Исток, а и целиот свет.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ ПЕТОК 23.12.2011

15

ФЕЉТОН ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

„ИГРАЧКИ“ ГЛАВА 6: МОМЧИЊАТА СО

Ем екстремни, ем без концепт

„Русите Русите сакаат да трошат. Немаат концепт на штедење, д , исто како што немаат ни концепт ц за утрешнината“, трешнината“ тврди Марина Старкова, Старкова директор на компанијата Црвениот плоштад

К

онтинуираното френетично трошење што го обзеде Лондон од новопечените богаташи од средината на првата деценија на XXI век сепак не се сведува само на трошењето на олигарсите-милијардери и на нивните сопруги, ќерки и љубовници. Всушност, не е изненадување да се дознае дека олигарсите, главно, претпочитаа да се држат понастрана од центарот на вниманието. Поточно, искушението беше предводено од општественоекономската група која беше едно место подолу според богатите удели, односно од тие што беа само мултимилионери. Тоа беше поголема група поранешни службеници на КГБ, бизнисмени најмени од олигарсите и поновата генерација руски претприемачи кои почнаа да заработуваат од потрошувачкиот „бум“ што се појави во Русија од почетокот на милениумот. Ова може да не е група милијардери, но сепак, тие се еднакво зависни од луксузниот стил на живеење на турбопогон, нешто што Том Форд, човекот кој до 2004 година беше креативен директор на Гучи, го опиша како да се биде „во хард-драјвот на рускиот народ”. В а л ерија М ан о кина, м а жена з а релативно богат Русин, има британски пасош и го дели своето време меѓу

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

Лондон и Москва. Се сеќава на времето кога учела англиски јазик во еден лондонски колеџ во средината на 90-тите години. Поради различните националности во класот - Јапонци, Германци, Французи и Кинези - им бил даден тест во кој требало да го претстават својот карактер во три кругви. Еден круг го претставувал минатото, еден сегашноста, а третиот иднината. Потоа, требало да одговорат што претставуваат круговите за нив и колку многу тие се преклопуваат. „Русите во класот беа единствените што не ги поврзаа сите три кругови”, се присетува. „Минатото и сегашноста се преклопуваа, но кругот што ја означува иднината секогаш стоеше одвоено. Тоа е шокантно, но вистинито - немаме никаква врска со иднината, не се

повикуваме на неа, не ја планираме, не мислиме на неа. Го живеам мојот живот само во моментов. С$ додека уживам во овој момент, не се грижам што ќе се случи утре. Станува збор за тоа да се биде фаталистичен, ние живееме во сегашноста, постојано користиме сегашно време.” Љубовта на Русите кон расипништво ја потврдува и агенцијата Ледбари рисрч, компанија за односи со јавноста чија цел се богатите. Според неа, во 2007 година Русија ги прозвела денешните н а ј в п е ч а тл и в и и н а ј м а р к а н т н и муштерии. Опсесијата потекнува од нивниот фаталистички пристап кон животот. „Русите сакаат да трошат. Немаат концепт на штедење, исто како што немаат ни концепт за утрешнината“, вели Марина Старкова, директор на компанијата Црвениот плоштад. Ев е л и н а К р о мч е н ко, у р е д н и к н а руското издание на „Л`Офисиел“, водечки француски магазин за стил на живеење, вели: „Мора да сфатите дека идејата за штедење за црни денови не се одобрува. Русите веруваат дека ако чувате пари за црни денови, тогаш навистина ќе доживеете црни денови. Нам Наместо тоа, тие мислат дека из треба да излезете и да си купите пар „мано бланик”. Никој нема да чевли „маноло дозволи да & се случат црни денови на девојка што носи такви чевли”.

Британска воздржаност Британск

Во 90-тите ггодини новите богати Руси станаа позн познати по нивната дизајнирана облека, темните, тем модерни костуми, накитот и п по бурните забави. Сепак, тие не беа богаташи кои не работеа. Мног умина од нив беа неуморни, енергечни, френетични преговарачи на зделки - секогаш во движење, разменувајќи озборувања и перчејќи се со своето расипништво. Изгледаа пресреќни што се вклопуваат во нивниот стереотип што се појавуваше: вулгарни, расипнички и индискриминирани купувачи на облека по последна мода, брендови и на дијаманти. „Тоа е облекување по последна мода од глава до петици, а и целосниот изглед според модата, се разбира”, изјави еден набљудувач на модата. „Мислам, разладена вотка, кавијар, екстраваганстност, кеш и трепкање. Брзо стекнаа толку многу пари што им удрија в глава. Тие се како тинејџери подготвени за парење”. С$ повеќе современи руски супербогаташи, во најголем дел, покажуваа поголема дискреција додека одеа д а изнак у п у в аат с$ и сешто. Тие беа претпазливи за да не им бидат

КОЈ ГО СПАСИ БИЗНИСОТ СО МОДА ОД БАНКРОТ? усинките, кои ретко гледаа на етикетите со цена, имаа големо влијание врз лондонската модна сцена. Во 2005 година креторот Џулиен Мекдоналд потврди дека најмногу им продавал на Русинките. „Русите се сон на секој креатор”, изјави. „Тие се спасители на речиси секој гламурозен моден бренд во светот. Без нив, многумина од нас ќе банкротираа многу одамна”. Тоа е процес придвижуван од појавата на нови руски манекенки, како Наталија Водјанова. Во 2005 година „Венити фер” објави слики на голем број руски манекенки на првата станица, најавувајќи ги „новите суперманекенки од зад Железната завеса”. Истата година рускиот „Вог” посвети цело издание на руското влијание, а најголем дел од сликите беа снимени во близина на Црвениот плоштад. Една од жените што се појави како сила во меѓународниот свет на модата е девојката на Роман Абрамович, Дарија Жукова. Нејзината модна куќа Кова&Т, отворена во декември 2007 година во Харвеј Николс, продава во повеќе од 70 продавници низ целиот свет. Тоа е промислен бренд на неформален луксуз, кој не е толку блескав и вклучува едноставни фармерки, кратки маици, блузи со куси ракави, мини-здолниша, кожени и тексас-шорцеви и најпознатото, латекс-хеланки. Модната куќа е дизајнирана да му противречи на тоа што еден моден експерт го опишува како „постсоветска впечатлива блескавост”, која Русите, изгледа, ја прифатија во 90-тите години. Во лондонскиот круг на Жукова спаѓаа лордот Лојд-Вебер, лордот Фреди Виндзор, Камила Фајед и Полина Дерипашка. Типично за новиот сој млади и успешни Руси, мешавина од претприемачи, модни креатори и манекенки што го сочинуваат рускиот џет-сет, и самата таа стана славна.

Р

49

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од разни области: проза, поезија, литература за млади, публицистика, популарна психологија, езотерија... Продажниот салон Египетска сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата литература – од современите македонски писатели, преку англиските к ласици, с$ до детската литература, сето тоа по достапни цени.

• Од домашните автори АЕА издавачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава.

• Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.

по с таву в ани мно г у пр ашањ а в о в р ска со потеклото на нивните пари, а и преокупирани се со безбедноста. Затоа, покрај сопругите, ма жите ги задолж уваат нивните батлери, секретари, службата за процена на производи и разни трети страни да одберат недвижности, да преговараат со договарачи и да одат да купуваат наместо нив. Дури и сопругите почнаа да покажуваат дискреција. Тие можеби продолжија да живеат „високооктански” општествен живот, истовремено китејќи се со скапоцен накит од Булгари, но тоа го правеа подискретно, заштитувајќи ја на тој начин новата желба за анонимност. Н о, ден о в ите на в п е чатл и в ото, вул гар н о прикажување екстравагантност се намалуваа како што се приближуваше крајот на првата деценија од новиот милениум. „Денес с$ повеќе купувачи се разликуваат од тие порано”, вели еден член на џет-сетот. „Нема да видите Русинки како се расфрлаат лево-десно и во центарот на начин на којшто го правеа тоа во 90-тите години”. Нивниот нов стил некој го опиша како „дискретно изобилство”, користејќи лични купувачи или искористувајќи ги предностите на посебните делови во најмодерните продавници. Според Марина Старкова: „Нивниот нов стил не е толку блескав како што беше порано, само Версаче и златни синџирчиња”. Алиона Мучинскаја тврди дека до средината на првата деценија од XXI век нивната впечатлива неумереност избледе. „Во Москва очекувате пријателите да прашаат колку пари чини нова чанта или јакна, но во Лондон трендот е кон британската воздржаност”, вели таа.

(Продолжува) Во следниот број: Додека руските милионери трошат на мода, крупните ѕверки трошат милијарди на уметнички дела. Што се случи во бизнисот со аукции откако се појавија руските олигарси? Дознајте во новото поглавје на Лондонград.

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP m

објавува ј у

АКАДЕМИЈА ЗА ПРОДАЖБА Февруари - Јуни 2012

Клучен резултат на секоја деловна компанија е обемот на продажбата. Сите компаниски функции на овој или оној начин мораат да ја поддржат оваа витална функција или компанијата може да ја загуби својата позиција на пазарот. Со цел да создадеме основа за долгорочно унапредување на деловните резултати, креиравме програма на обуки кои покриваат повеќе важни аспекти на продажбата.

ОБУКИТЕ СЕ ПОДЕЛЕНИ ВО ДВЕ ГРУПИ: 1. ОРГАНИЗАЦИЈА НА ПРОДАЖБАТА

2. ПРОДАЖНИ ВЕШТИНИ

ШТО ЌЕ ДОБИЕТЕ?

ЗА КОГО Е НАМЕНЕТА ПРОГРАМАТА:

(наменета на продажниот менаџмент) 1.1. Подготовка на продажна стратегија и план на продажбата 1.2. Организација на продажбата и продажен менаџмент 1.3. Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти 1.4. Customer Rela(onship и Customer Experience менаџмент

(наменети на продажната сила на компанијата) 2.1. Водење на продажен разговор и продажна презентација 2.2. Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите 2.3. Известување и пратење на продажбата

Сите учесници на Академијата за продажба ќе добијат низа менаџерски алатки за управување со продажбата и за унапредување на вештините на продажните тимови. Работните материјали опфаќаат: краток пресек на теоретската основа, студии на успешни случаи од праксата на компании од светот и од регионот, низа препорачани обрасци за изработка на сопствена документација за управување со продажбата, поширок список на препорачана литература за унапредување на стекнатите знаења.

Менаџери за продажба Комерцијалисти Account менаџери Сопственици на мали и средни бизниси Сите останати кои учествуваат во процесот на продажба на производи и услуги

ПРЕДАВАЧ ДАНИЕЛ ТЕВЧИОСКИ е sovetnik i predava~ so pove}e od 10

Програмата е креирана како основа за развој на сопствена продажна сила на секоја компанија. Пристапот е прилагоден на праксата на компаниите кои работат на околните пазари и ги зема во предвид специфичностите на работата во регионот.

godini prakti~no iskustvo vo Republika Srbija i Balkanot, specijaliziran za temi povrzani so marketing i proda`na strategija, upravuvawe so proda`bata i uslugata, unapreduvawe na odnosite so klientite. Del od referentnite kompanii koi gi koristat negovite uslugi se: Tarket, Mercedes, Koka Kola, Soni, Simens, Rajfajzen banka, Sosiete @eneral, Galenika, ITM, Delta, Telekom Srbija.

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

28 DEKEMVRI, SPECIJALEN PRILOG

BUSINESS STYLE KOI SE NAJDOBRITE MESTA ZA ZIMUVAWE VO REGIONOT NOV TREND VO SKOPJE OTVORAWE NA LANX BAROVI I RESTORANI DRES KODOT NA DELOVNITE LU\E – KOI SE NAJ^ESTITE GRE[KI SOVETI ZA SOVR[EN BIZNIS NOVOGODI[EN PODAROK ZA OVIE I ZA DRUGI AKTUELNI TEMI POVRZANI SO @IVOTNIOT STIL I BIZNISOT ^ITAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG BIZNIS STIL KOJ KE IZLEZE NA 28 DEKEMVRI 2011 VO KAPITAL. ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111

А С