442-11.01.2011

среда. 11 јануари. 2012 сре. max. 00 C min. -70 C

чет. max. 30 C min. -70 C

пет. max. 50 C min. -70 C

МБИ 10

1.984,66

+0,03%

Извор: Македонска Берза

МБИД 2.063,53

-0,01%

ОМБ

120,74

0,00%

ЕМУ

€

61,50

САД

$

48,32

Курсна листа на Народна банка на Македонија

“КАПИТАЛ“ ДОЗНАВА:

ГРУЕВСКИ НА 25 ЈАНУАРИ ВО БРИСЕЛ, НА ЗАГРЕВАЊЕ ПРЕД САМИТОТ НА НАТО ВО ЧИКАГО! 7 Долгот на државата во 2012 ќе расте, како ќе се трошат парите? 11

30% ПОРАСНА БРОЈОТ НА БЛОКИРАНИ СМЕТКИ ВО 2011. ФИРМИТЕ ГО ПЛАЌААТ ДАНОКОТ НА КРИЗАТА! 4-5 30 законски измени за администрација

КАДЕ СЕ РЕФОРМИТЕ?

6-7

ВЛАДАТА И РЕГУЛАТОРИТЕ МУ УГОДИЈА НА МАКПЕТРОЛ?! 2-3 Поглед на денот со Љупчо Зиков...

МНОГУ РАСИПАНО!

5

www.kapital.mk

број 442 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата идејат ј е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

Владата и позајми 4 милиони евра на Топлификација, монополска компанија со профит од 2 милиони евра! СТР.

9

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

МИТ РОМНИ

кандидат за претседател на САД

среда 11/01/2012

КОМЕНТАР

Максим Ристески risteski@kapital.com.mk

Совет за радиоконфузија!

П

о дефиниција, регулаторно тело е национална институција на државата, која со силата на законот дава и одзема дозволи, и врши надзор над вршењето на дејноста што е во нејзината надлежност. Оваа единствена смисла на постоењето регулаторите ја исполнуваат само ако се „ловци на ајкули“, а не на „ситни риби“, односно, ако си ја заслужуваат платата издвоена од парите на граѓаните бранејќи ја демократијата во „морето“ од оние кои се однесуваат како да се посилни од државата и законите. Немоќта, во овој контекст, на регулаторот од областа на радиодифузијата, со години е зацементирана од фактот дека од 2005 година, кога е донесен Законот за радиодифузна дејност, не е решен главниот проблем од медиумската сфера – недозволениот брак меѓу политиката и медиумите, овозможен преку противзаконска сопственичка структура на највлијателните медиуми составена од политичари, носители на јавни функции. А дури и меѓу народот одамна не се лицитира со имиња, зашто точно се знае кои се политичките функционери што истовремено се газди на медиуми. Во меѓувреме, Советот за радиодифузија ревносно расчистува со недозволената медиумска концентрација, но кај радиото Скај плус од Берово, или со неисполнувањето на законската обврска за доставување ценовник за платено политичко рекламирање од изборниот период, кај струшкиот телевизиски канал Калтрина Мазар Татеши. Тукушто ќе помислиме дека овие налети на регулаторното тело против прекршителите се само загревање пред потрагата по вистински улов, Советот ќе н$ разочара, и нема да најде за потребно да ги испита сериозните индикации за, на пример, недозволена медиумска концентрација околу сега притворениот, Велија Рамковски, тогаш сопственик на најгледаната телевизија, или дека одделни медиуми противзаконски биле најголеми донатори на ланските избори, на кои само ВМРО-ДПМНЕ потроши неколку милиони евра. Заклучокот е неизбежен - регулатори кои постојат за да не постои вистинско спроведување на регулативата, подобро е воопшто да не постојат.

“

www.kapital.mk

“

САД нема да даде ни цент за спас на еврозоната, која мора сама да се спаси, бидејќи самата падна во проблеми по своја вина. Германија, Франција и Италија имаат извори за покривање на своите долгови и токму тие можат да ја решат кризата.

Од 1 февруари некои генерички лекови нема да се продаваат?!

> БРОЈКА

332

Н

а 20 дена од стапувањето во сила на намалените цени на лековите, ниту една фармацевтска компанија не се повлече од македонскиот пазар, но сепак, неколку лекови договори за отуѓување градежно веќе нема да се продаваат во земјава. земјиште склучило Министерството Откако министерот Никола Тодоров ја прогласи за транспорт во 2010 година. за успешна реформата за намалување на цените на лековите, истакна дека, сепак, до крајниот Според Државниот завод за рок за неколку лекови немало доставено ревизија, поголем број од сопствениците кои се јавуваат како барање за утврдување на цената. Тој смирува дека станува збор за генерички лекови за купувачи на државното земјиште конкуренцијата на пазарот е голема и не го испочитувале крајниот рок за кои доставувачите немале економска оправданост обезбедување дозвола за градба, да ги работат. Тодоров потенцира дека новата со што се доведени во прашање политика ќе овозможи здравствениот систем целите за отуѓување на земјиштето. поефикасно да ги троши парите.

Владата и регулаторите му угодија на Макпетрол?!

Законот за енергетика “извиси“?! Владата, Регулаторната комисија за енергетика и Макпетрол најверојатно се договорија Промгас да продолжи да ги снабдува со гас 30-ината индустриски гиганти, а за возврат регулаторите да ги донесат подзаконските акти до март, кои најверојатно ќе му дозволат двојна трговска маржа на Макпетрол?! Катерина Попоска

poposka@kapital.com.mk

Н

а тајна средба, зад затворени врати директорот на Макпетрол, Андреја Јосифовски, претседателот на Регулаторната комисија за енергетика, Димитар Петров, министерот за економија, Ваљон Сараќини, и вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски, вчера најмалку три часа водеа преговори за проблемот со запрениот гас од Макпетрол Промгас, дознава „Капитал“. Епилогот од преговорите с$

уште не се објавува бидејќи веднаш по тричасовните разговори регулаторите се затворија и дебатираа дали и во која форма да ги прифатат барањата на Макпетрол. За деталите од преговорите колективно се молчи. Дел од присутните на состанокот, кои сакаат да останат анонимни, за „Капитал“ информираат дека Јосифовски и Петров на крајот најверојатно и ќе си подадат рака. Неофицијално, Јосифовски предложил до март Регулаторната комисија да ги донесе сите подзаконски акти што го

тангираат бизнисот со гас, а тој да & наложи на фирмата-ќерка Промгас да ги одврти вентилите и 30-ината компании повторно да го добиваат овој енергенс.

Дали Владата и регулаторите попуштија пред уцените на Макпетрол?!

Зачудува фактот што воопшто Владата и регулаторите седнаа на преговарачка маса со Јосифовски кога цела недела тврдат дека Макпетрол Промгас го крши Законот за енергетика со самоволното запирање на испораката на гасот на 1 јануари годинава, со што на 30-ина индустрикси гиганти им нанесе штета од десетици илјади евра. И Владата и регулаторите преговорите не ги сметаат за преговори, туку за разговори за што поскоро да се реши проблемот, бидејќи секогаш биле „на страната на добрата бизнис-клима“. Но, ниту еден од присутните на вчерашниот состанок јавно не сака да објасни дали со најавите за „скорешно позитивно решение“, Законот за енергетика се подведе под силата на „најсилниот“. Дел од присутните на состанокот информираат дека

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцаковиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија) УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

3

Со попуст од државата шефицата на кабинет на Јанакиески основаше фирма

> БРОЈКА

26.000 компании се наоѓаат на „црната листа“ на Централниот регистар, објави директорот на оваа институција, Ванчо Костадиновски. Компаниите завршуваат на оваа листа најчесто по основ на блокирани сметки, поради кривично дело и судска пресуда и поради отворена стечајна постапка.

А

нета Стојановска, шеф на кабинетот на министерот за транспорт и врски, Миле Јанакиески и нејзиниот сопруг, познатиот кошаркар Ристе Стефанов, отворија винарница. Стефанов вчера дури доби и попуст за основање на фирмата затоа што ја регистрираше како прва на студент. Според податоците објавени на Централниот регистар, винарницата е основана на 9 јануари под името

> БРОЈКА

0,5%

Наша Винарија доо увозизвоз, со адреса во Скопје. Винарницата е основана со паричен влог од 5.000 евра, а како сопственици се јавуваат и Стојановска и Стефанов. Управител на фирмата е Стефанов. Основната дејност е производство на вино од грозје. Анета, која е шеф на кабинетот на Јанакиески од 2006 година, и кошаркарот Стефанов стапија во брак пред три месеци.

е намален надоместот за пензиско осигурување. Двете пензиски друштва кои управуваат со задолжителни пензиски фондови го намалија надоместот од 4,5% на 4% на придонесите во задолжителното капитално и финансирано пензиско осигурување. Од Агенцијата за супервизија на капитално и финансирано пензиско осигурување, МАПАС велат дека ваквото намалување е во согласност со максималниот лимит, кој е определен со Законот за задолжително капитално и финансирано осигурување. Остварениот принос на доброволните пензиски фондови во периодот за две години сведен на годишно ниво кај НЛБ Пензија плус-Скопје изнесува 4,18%, а кај КБ Прв отворен доброволен пензиски фонд-Скопје 6,02%.

лидери

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

АНГЕЛА МЕРКЕЛ

Н

е прашувајте зошто се случи криза во еврзоната, ако знаете дека во ноември Германија оствари рекорден суфицит во трговијата со странство и раст на извозот

МИЛЧО МАНЧЕВСКИ

М

акедонскиот режисер е годинашен добитник на наградата на Централноевропската иницијатива затоа што со неговите дела го поттикнува дијалогот меѓу културите

не им беше денот

Н

е сме повеле постапка против ниту еден од учесниците на пазарот со природен гас, бидејќи засега не сме утврдиле дека некој ја злоупотребува доминантната позиција на пазарот. Детално ја следиме состојбата. Ако утврдиме дека постои можност за евентуална повреда на Законот, можеби ќе поведеме постапка. Макпетрол инсистирал што поскоро да се донесе новиот тарифник за утврдување на цените за дистрибуција на гасот и сите подзаконски акти со кои компанијта би остварувала подобри резултати. Токму новиот тарифник автоматски ќе значи и повисока цена на гасот, во корист на Макпетрол, односно ќе се задоволи нивната „уцена“ до регулаторите за прифаќање на двојна трговска маржа. Наместо Промгас, сега фирмата-мајка Макпетрол ги снабдува компаниите со гас, но не по регулирана цена, туку поскапо, по пазарна. Со ова, признаваат регулаторите, Макпетрол го крши Законот за енергетика. „Нарушена е правната рамка во моментот. Трговецот Макпетрол и понатаму снабдува со гас дел од тарифните потрошувачи, иако според Законот за енергетика тоа смее да го прави само со квалификуваните потрошувачи, како што се Топлификација и Те-То. Прекршочната постапка е мала правна мерка која ние може да ја преземеме за вака крупен прекршок на Законот. Точно е дека ингеренциите за каква било санкција се кај Регулаторната комисија, но засега ние не сме покренале никаква постапка против Макпетрол, Промгас или Га-Ма. За ова е известена и Владата. Точно е дека вчера имавме средба со претставници на Макпетрол Промгас, но за деталите од разговорите ќе бидете дополнително известени“, искоментира вчера член на Регулаторната комисија. Според неофицијалните информации, Макпетрол барал сите околу 30 тарифни потрошувачи што

поскоро да станат квалификувани и сами да можат да купуваат гас на слободниот пазар, што веќе е предвидено во Законот за енергетика. Макпетрол Промгас, пак, наскоро треба да биде фирмата-снабдувач во краен случај. Законот за енергетика овозможува ако Макпетрол поради извесни причини не ги снабди компаниите со гас, тоа да го прави фирмата-ќерка Промгас, но по регулирани цени од Регулаторната комисија за енергетика. Во самоволното запирање на испораката на гасот од страна на Промгас засега проблем не детектирале ниту од Комисијата за заштита на конкуренцијата. „Не сме повеле постапка за ниту еден од учесниците на пазарот со природен гас, бидејќи не сме утврдиле дека некој ја злоупотребува доминантната позиција на пазарот. Детално ја следиме состојбата. Ако понатаму утврдиме дека постои можност за евентуална повреда на Законот, можеби ќе поведеме постапка“, тврди Валентина Николова, раководител на секторот за анализи и оценка на конкуренцијата од Комисијата за заштита на конкуренцијата. Иако на Министерството за економија и на Регулаторната комисија им стојат на располагање неколку правни инструменти за да го санкционираат прекршувачот на Законот, засега никој не презема ништо. Нејасно е и зошто и како се водат преговори меѓу два ортаци - Макпетрол Промгас како дистрибутер на гас и државата како партнер со Макпетрол во преносниот ситем Га-Ма?!

АНГЕЛ НАКОВ

Т

уристичката сезона му почна на 31 декември, а му заврши на 8 јануари, откако 60 туристи останаа заробени на Кожуф затоа што не може да се исчисти снегот од 12 километри пат

Ако во услови на криза некоја државна институција се обидува да спроведе реформи за да му олесни на бизнисот, тоа секако е Централниот регистар. Изминатата година домашните фирми добија низа олеснителни околности да основаат фирма, а поволности имаше дури и за странските фирми кои сакаа да отворат ВАНЧО КОСТА0 претставништво во ДИНОВСКИ земјава преку само еден клик по електронски пат. Ваква можност сега добија и студентите, кои по ниски цени и по електронски пат можат да основаат фирма. Додека некои институции с$ уште ја немаат спроведено првата фаза од едношалтерскиот систем, Регистарот веќе ја имплементира и втората. Оваа институција ја обелодени и црната листа со дисквалификувани фирми, електронски се поврза со неколку клучни државни институции, а ги намали и цените за основање фирма преку Интернет. Времето за регистрација на фирма е само четири часа, со што Македонија ја смести во топ пет земји во светот за почнување бизнис.

_

ГУБИТНИК Директорката на Државниот завод за статистика, Благица Новковска, откако дозволи целосно да биде маргинализирана клучната институција при прекинувањето на пописот, никаде ја нема ниту во оваа фаза, кога треба да се расчистува крахот на статистичката операција. Опозицијата предложи БЛАГИЦА закон за попис идентичен НОВКОВСКА со тој што беше на сила при неуспешното попишу попишување, владејачкото мнозинство едногла едногласно го одби, а Новковска не најде за потребно ниту да го искомен искоментира. Реакција од неа не испрово испровоцира ниту расправата за предмет предметот што е во нејзина исклучива надлеж надлежност, што е пописната методол методологија, откако ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ излегоа со став дека Евростат има ниски стандарди за македонски поим. Сепак, најнеодговорно е упорното молчење на Новковска за тоа колку милиони евра н$ чинеше неодговорноста на тие што доведоа до пропаѓање на пописот.

мисла на денот

ЈАДРАНКА КОСОР

П

оранешниот министер за внатрешни работи Томислав Карамарко & ги помати сметките во намерата да остане претседател на Хрватската демократска заедница

СУШТИНАТА НА РАБОТАТА КОНЦЕНТРИ Е КОНЦ РАНАТА РАНАТ ЕНЕРГИЈА. ЕНЕРГИ

Волт Волтер Беџхот британски бизнисмен

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

Број на домаќинства во 2040 0

100

милиони домаќинства 300 400 500

200

ФОТО НА Д ДЕНОТ...

600

220

Severna Amerika

240

Evropa

670

Kina 325

Indija 210

Latinska Amerika 85

445 Извор: Energy Forum

П

роценките до 2040 година покажуваат дека бројот на домаќинства рапидно ќе расте, особено во Кина и Африка. Со тоа овие области остануваат да бидат најмногубројни со што вкупниот број на домаќинства ќе надмине една милијарда. Во Европа, бројот на домаќинства до 2040 година ќе надмине 220 милиони.

The Daily Telegraf Th

Про Проблемите во здравствениот систем на Велика Британија сис и недоволната н стручност и посветеност на персоналот што пос понекогаш може да значи и пон губење човечки живот е една од губ темите за која пишува англискиот тем весник. вес

Jornal Do Comercio

2006

2007

2008

2009

2010

0 2011 Извор: НБРМ

91.033

92.649

94.029

95.676

97.900

100.506

102.893

104.770

јан.11

фев.11

мар.11

апр.11

мај.11

јун.11

Juli-11

авг.11

113.101

89.232 дек.10

ное.11

87.160 ное.10

60.000

40.000

Блокирани сметки

83.640

80.000

60.000

20.000

100.000

80.000

110.916

120.000

2005

100.000

окт.11

Бразилскиот економски весник пишува за најавената владина поддршка во производството на храна, зголемените субвенции и што тоа ќе значи како за индивидуалните производители, така и за големопоседниците на земја.

2004

120.000 113.101

Блокирани сметки на фирми и физички лица

108.555

30% ПОРАСНА БРОЈОТ НА СМЕТКИ ВО 2011. ФИРМИ ПЛАЌААТ ДАНОКОТ НА К

сеп.11

Пла Планираното поскапување на цените ц на транспортот во подземната железница во под САД е на насловната страница на аамериканскиот весник. Иако официјално се најавува Иак поскапување од само 5% пос тоа реално ќе биде многу поголемо, бидејќи се укинуваат пого бројни привилегии кои бро патниците ги имаа претходно. патн

89.232

The Washington Post Th

о Детроит, Северна Америка, моментално се одржува меѓународно Auto Show, еден од најголемите светски самити за автомобили. Најновите модели на автомобилските гиганти годинава ќе ги изложуваат своите модели до 22 јануари годинава.

56.313

светот низ медиумите...

В

26.269

120

16.086

Rusija

12.583

Afrika

9.131

Sreden Istok

700

5.571

4

WWW.KAPITAL.MK

40.000

Капитал

20.000

За првпат во Бугарија државна компанија објавила конкурс за избор на банка во која планирано е да се вложи депозит од 93 милиони евра. Ова е вест од насловната страница на вчерашниот број на бугарски Капитал.

окт.10

0

Извор: НБРМ

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

До 2015 Македонија ќе должи колку што произведува денес

2

Орка холдинг нов сопственик еник на „Дневник“, „Утрински весник“ есник“ и „Вест“

3 4

Макпетрол Промгас уценува со рол Промг р р двојна маржа за д да пушти гас?! Македонија извезува услуги, Владата увезува

Централниот регистар секојдневно објавува податоци за затворање фирми, што директно укажува на фактот дека стопанството ја губи битката со неликвидноста. Во ноември се регистрирани 113.000 фирми со блокирани сметки Соња Јованова

А

s.jovanova@kapital.com.mk

лармантно расте задолженоста на фирмите. Главните економски индикатори веќе најавија дека годинава ќе биде прилично нестабилна на економски план, но податокот дека бројот на блокирани сметки за неполна година се искачи на 113.000 го вклучи алармот за загриженост. Во ноември лани, споредено со истиот месец во 2010 година, бројот

на блокирани сметки е зголемен за 30%, односно за една година се блокирани 25.141 жиро-сметки и трансакциски сметки. Освен поради долгови меѓу самите фирми, блокадите се и по однос на долгови кон банките и кон државата, што потврдува дека граѓаните и компаниите с$ помалку можат да ги сервисираат обврските и поради тоа присилно им се наплаќаат пари од сметките. Во услови на с$ поголема внатрешна

8.000

компании со години не поднесуваат годишни сметки во Централниот регистар и се водат како неактивни задолженост во државата расте бројот и на фирми кои воопшто не успеале да издржат финансиски

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

23,7

Е

вра се потребни за еднодневен престој во Софија што ја прави најевтин град за туристите во Европа, објави Price of travel

Д

118,7 Е 103,5

олари му се потребни на еден турист за еднодневен престој во Цирих, што го прави најскап туристички град во Европа

вра се потребни за еднодневен престој во Осло, што го прави втор најскап град во Европа

и биле принудени да затворат. Според податоците од интернет-страницата на Централниот регистар, само за два дена биле избришани околу дваесетина компании, иако директорот тврди дека поголем е бројот на новоотворени, наспроти затворени компании. Причините за блокирање на сметките на компаниите и граѓаните се различни. Само пред Нова година, Град Скопје блокира околу 20.000 фирми поради тоа што не платиле комунална такса повеќе од две години. Од друга страна, „бумот“ со кредитните картички во 2007 година ја зголеми задолженоста на населението, но економската криза го зголеми бројот граѓани кои не можат редовно да ги плаќаат ратите на кредитите. Иако блокираните сметки и затворените фирми се знак дека стопанството е неликвидно, експертите укажуваат дека проблемот е подлабок и за негово надминување мора да се преземат сериозни мерки и во делот на монетарната, но и во фискалната политика на државата. „Тоа што не се пласираат доволно кредити значи дека фирмите немаат пари да си ги сервисираат обврските. Но, и државата не си ги сервисира обврските навреме. Тоа е една цела спирала и нема единствен причинител за зголемување на бројот на блокирани сметки. Но, алармот е вклучен и мора да се преземат низа мерки за средување на состојбите. Мора да паднат каматите на благајничките записи за да паднат каматите и кај банките, кои пак ќе бидат принудени да издаваат и поризични кредити и да бараат поиздржани проекти за финансисрање. Од друга страна и државата мора да си ги плаќа долговите, односно да си го компензира долгот со побарувањата што ги има од компаниите“, велат експертите.

Нема нови мерки од Владата

Роковите за наплата и до седум и повеќе месеци, кои

ПОГЛЕД НА ДЕНОТ...

БЕРЗА

САЛИ МЕКНАМАРA

аналитичар на американската фондација Херитиџ

Обама да и обезбеди влез на Македонија во НАТО

Д

а се обезбеди прием на Македонија во НАТО годинава ќе значи дека претседателот Барак Обама вистински ја разбира примарната улога на Америка во креирањето и одржувањето на глобалниот демократски поредок, пишува Сали Мекнамара, аналитичар на американската фондација Херитиџ. Во мај, пишува таа, претседателот Барак Обама ќе има шанса не да застане само за она што е фер кон Македонија, туку и за нешто многу поважно: визијата за Европа - цела, слободна и во мир.

300 А БЛОКИРАНИ

ИТЕ ГО КРИЗАТА!

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

се наметнаа во домашната економија откако изби финансиската криза, им создадоа најголем проблем на компаниите, кои се соочија со сериозен недостиг од ликвидни средства. Фирмите имаат проблеми со наплатата, а ДДВ на државата & плаќаат со самото доставување на фактурата. Затоа бизнисмените многупати потенцираа дека е неопходно државата да креира инструменти за сигурна наплата на долговите. Таков инструмент е задолжницата, која треба наскоро да се воведе, но која фирмите најавија дека нема да ја применуваат с$ додека државата не им ги плати побарувањата. Ако ја применат без државата да се раздолжи, уште повеќе ќе се зголеми бројот на фирми со блокирани сметки. Во Централниот регистар не се согласуваат со податокот дека расте бројот на компании со блокирани сметки. Директорот Ванчо Костадиновски вели дека бројката е варијабилна и се однесува на компании кои извесен период не се активни или не си ги извршиле своите обврски. За во иднина јавува нови мерки, со кои ќе се избришат компаниите кои со години не ги регулирале редовните обврски по основ на неподнесени годишни сметки или кои ја немаат заврешено постапката за регистрација уште кога биле преземани од судовите, а сепак се водат во Централниот регистар. „Тука спаѓаат и оние кои не обезбедиле внатрешен број во Државниот завод за статистика, кои не ги потврдиле податоците во едношалтерскиот систем, кои по службена должност судот донел решение за ликвидација, меѓутоа ликвидаторот не ја дозавршил ликвидационата постапка, кај нив се појавуваат и блокирани сметки и тие влегуваат во вкупниот број“, вели Костадиновски.

делегати од повеќе од 90 земји од светот ќе ја посетат Македонија на 65-тата Годишна конференција на ИАЕСТЕ. Од 20 до 27 јануари годинава Македонија за првпат ќе биде домаќин на најголемата студентска конференција организирана на Балканот. Повеќето од гостите се еминентни професори на врвни образовни институции и претставници на успешни компании.

38.390 се намалил бројот на невработени лица во ноември, споредено со истиот месец минатата година, објави Агенцијата за вработување на Македонија. Според објавените податоци за движење на бројот на невработени, заклучно со ноември 2011 година, Агенцијата регистрирала 283.236, што е за 3.917 лица помалку, споредено со претходниот месец. Во ноември минатата година се регистрирани 321.626 невработени лица во Агенцијата за вработување.

ИВИЦА ИВИЦ ИВ ИЦА ИЦ ЦА МУ МУДР МУДРИНИЌ ДРИН ДР Д ИНИЌ Ќ

претседател р д на бордот рд на директори на Хрватски телеком

Хрватскителеком Хрватски р телеком дели 450 откази

О

Отказите ќе бидат врачени поради новите трендови на телекомпазарот, новите околности на работење, намалувањето на приходите и целокупниот телекомуникациски пазар во земјата, растот на конкуренцијата, измените во прописите и намалувањето на куповната моќ во Хрватска“, изјавија од компанијата, која медиумите ја прогласија за „најголем извор на технолошки вишок“.

КОМЕНТАР

Н

Љупчо Зиков

zikov@kapital.com.mk

Многу расипано!

Наместо правилно да се чита нашиот став искажан на ова место завчера, за тоа што мислиме за скандалот со блокадата на гасот за корисниците од страна на приватната компанија Макпетрол, како и за чудната позицијата на државната Регулаторна комисија, со што на скандалозен начин се „кине“ бизнисот на повеќе клучни македонски компании и на цели сектори, вчера одредени кругови на многу простичок начин ме обвинија дека ние во Капитал, обвинуваќи го Макпетрол, не сме им мислеле добро на македонските компании!? И себеси не сме си мислеле добро!? Молам? И замислете јас преку „Капитал“ го рекетирам Макпетрол за реклами!? Гаднооо!? Ова беше пуштено од лабораториите на кругови блиски таму!? И не толку блиски, туку во некои расипани деловни одоси таму (!?), во стилот на поголеми католици од папата! Тие што долгорочно ги читаат изданијата на Капитал знаат дека ние не отвораме проблеми без потреба! Ние решаваме проблеми! Досега сме отвориле и решиле многу! Многу наши иницијативи се усвоени, многу пати и без да биде посочено дека се иницијативи на Капитал! Оттука, ние не се плашиме да кажеме дека монополите и картелите се најголемата опасност за развојот на Македонија (утре повеќе за ова). Во тој контекст ќе кажеме дека токму поради ова што се случува деновиве компании како Макпетрол треба да бидат во стопостотна државна сопственост, како многу такви на Балканот! Па, вака поставени акционерски друштва со високи цени по единица акција (а, акции за купување нема), со видни акционери под 5% на кои идентитетот не им се открива, со стотици милиони годишен монополски обрт, можат да водат и „лица со посебни потреби“, бре! Лесно е вака Андреја, мој драг директоре! Тие бизниси едноставо сами си одат оти се силно заштитени. Затоа директоре Вие не сте менаџер, туку „штитеник“!? Од друга страна, на оние од кабинетите на неспособните директори на важни компании, како и на самите такви директори (знаат кои с$), ќе им порачам да си ги затворат устите пред и ние пошироко да ги отвориме нашите!? Да не се фаќаме за таков тип „оружје“... Тие ќе изгубат! Капитал никогаш не рекетирал!!! Ниту тоа некогаш ќе го прави. Потврда за тоа нека им биде нашиот став дека с$ додека е овој директор на Макпетрол, Капитал Медиа Гроуп нема да прими на разгледување ниту една понуда за соработка со компанијата, иако тие многу сакаат да н$ заќутат, а во последните месеци имаше и разни дојави за тоа! Со договор да ни ја купат душичката. Не се мачи директоре... не ти личи на обртот од близу 400 милиони евра годишно и командитните друштва што ги поседуваш наоколу! Но, затнете им ја устата на гавазите наоколу што ги плаќате!?.. Капитал нема да се крие зад нечија сила (мал акционер во големата компанија, кој само поради тоа што е под 5% во капиталот нема обврска да се појави во јавноста и со име и презиме да обвинува). А може да „шири измет насекаде“ дека рекетираме! И уште нешто – Капитал, во името на својата „битка“ со монополите и акционерската нетранспарентност, ги замолува компаниите кои претрпеа штети од прекинувањето на гасот по Нова година принципиелно да тужат и да си побараат отштета од судот! Ако не побарат судска заштита, Капитал ќе смета побара под маса и тие се договараат, што би дека по бесрамно! било бе Од друга дру страна, Капитал Медиа Гроуп денови консултира со адвокати за можноста се конс ние да покренеме тужба за нарушување на јавниот и деловниот интерес во функција на заштитата на пазарот и конкуренцијата, а по претходно како бел ден утврдено нарушување на пазарните услови за дистрибуција на гас од страна на Макпетрол! За да покажеме позитивен пример за тоа за што се залагаме, како управа на нашата компанија, деновиве ќе побараме од секој наш вработен, особено од новинарите и од уредниците, јавно на нашиот електронски портал да ги објавиме акциите што ги поседуваме во македонските акционерски друштва! Како нашите колеги во Хрватска, Словенија и во ЕУ. За да знае јавноста што пишуваме и за што се залагаме! Ова е израз на демократски нагон за добро корпоративно и етичко управување и практика насекаде во развиениот и демократски свет.

МБИ 10 3.000

2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

1.984,66 2010/2011 2010/2011

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 2.059,92

На Македонската берза вчера беше остварен промет од 4.435.878 денари од редовното тргување, кое на дневно ниво се зголеми за 43,99% во споредба со претходниот трговски ден. Главниот берзански индекс МБИ-10 на дневно ниво порасна за 0,03% и трговскиот ден го заврши со 1.984,66 индексни поени. Македонскиот берзански индекс МБИД падна за 0,01%, а Индексот на обврзници ОМБ остана ист.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Топлификација

2.476,00 +66,00

+2,75% 2 75%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК Макстил

120,00 -3,00

-2,44% 2 44%

DOW JONES 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07 06/08 05/09 05/10 04/11 04/12 03/01

12.502,39 0 89% +0,89%

И eвропските и aмериканските и aзиско-пацифичките брзи вчера беа обоени во зелено. Аналитичарите коментираат дека постепено се враќа оптимизмот кај светските инвеститори, како резултат на што цените на акциите вчера одеа само нагоре.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.697,26 8.422,26 1.293,06 2.710,72 6.162,39 731,93

VALUTI

£ €

СТАПКА

+1,51% +0,38% +0,97% +1,28% +2,41% +0,32%

€ $

1,2074 ПРОМЕНА

-0,5%

СТАПКА

1,2808 ПРОМЕНА

+0,6%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.636,00 +1,73% 1 73% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР 11

NAFTA ф р BRENT

113,33 +0,78% 0 78% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

ВОЛФГАНГ ШОЈБЛЕ

Фондот за спас на еврозоната има проблеми со привлекување странски инвеститори

“

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА > пари > држава > администрација

Нема отворени политички прашања меѓу Македонија и Косово

М

ојата посета на Косово дава уште еден поттик на соработката меѓу двете држави. Можам да изразам задоволство дека немаме никакви отворени политички прашања меѓу двете држави, а на мое лично задоволство, се интензивира донесувањето ратификации на договори и спогодби меѓу двете држави во Собранието на Република Македонија и тоа од повеќе области, рече спикерот на Собранието, Трајко Вељаноски, по средбата со неговиот косовски колега, Јакуп Красниќи.

www.kapital.mk среда 11/01/2012

> БРОЈКА

1 до 15

април годинава е периодот за кој опозициските партии СДСМ, НСДП, ЛП и ПЕИ бараа да се одржи пописот на населението, домаќинствата и становите, преку предлог-закон кој Собранието вчера не го усвои. Текстот на одбиениот предлог-закон е речиси идентичен со законот кој беше во сила за време на ланскиот неуспешен обид да се попишеме, поради што, според оценката на власта, не нуди решенија за проблемите што доведоа до прекин на статистичката операција.

Стефановски пак ќе пука, но ќе ги промаши медиумските газди-функционери!? Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

Н

ов обид на претседателот на Советот за радиодифузија, Зоран Стефановски, да се стави крај на незаконското владеење со медиумите тој најавува дека наскоро п о вто р н о ќе го с тави на дневен ред почит увањето на членот 11 од Законот за радиодифузија, кој забранува вршители на јавни функции да бидат и медиумски газди. Но, тешко дека Стефановски ќе успее да ја погоди високо поставената цел - самиот признава дека прво треба да добие зелено светло од мнозинството во Советот, кое досега бегаше од оваа расправа. Зошто Стефановски мисли дека овој пат ќе успее - не открива. „Точката за почитување на членот 11, кој забранува носители на јавни функции и нивните семејства да бидат сопственици на радиодифузери, повторно ќе ја ставам на дневниот ред на некоја од наредните сед н и ц и, н о п р ет ход н о тр е б а д а се договорам со колегите во Советот за да не се случи пак да гласаат против“, изјави Стефановски за „Капитал“. Првиот регулатор вели дека нема да дозволи мнозинството во Советот проблемот да го пикне под тепих, но стратегијата според која планира да го „бутка“ понатаму се базира на принципот

- што би било кога би било. „Ќе одиме понатаму, зашто претходниот пат мнозинството од членовите на Советот одбија да расправаат за членот 11 поради недостиг од информации за некои од радиодифузерите, но кога би ги имале тие информации, нема да постои овој аргумент“, вели Стефановски, кој веднаш потоа се правда дека не постојат санкции за медиумите кои ќе одбијат да испратат информација за тоа дали го почитуваат Законот во однос на сопственичката с т ру к т у р а. П р и то а, п р в е н с т в е н о се мисли на телевизиите Сител и Канал 5, кои се во рацете на семејствата на пратениците Љубисав Иванов–Ѕинго и Борис Стојменов. „Нема санкции ако Сител и Канал 5 не испратат информација до Советот. Не верувам дека овие две телевизии ќе дадат изјава дека работат согласно членот 11, што е мотив повеќе за Советот да разговара на оваа тема“, се надева претседателот на регулаторното тело. Стефановски реагира и на прашањето што неодамна го постави „Капитал“ – зошто тој не го решил проблемот со незаконската сопственичка структура пред власта да му „инсталира“ (како што опозицијата обвинуваше) шест нови членови

во Советот. „В о ж ив отот не р аб ота м на пр епа д, туку по законска обврска. Не работам за опозицијата и причините поради кои проблемот порано не е решен не се во тоа што тогаш постоеше А1 телевизија. Зарем требаше во периодот кога власта најави дека Советот ќе добие шест нови членови јас набрзина да протуркам некои одлуки“, искоментира Стефановски. Како своевиден вовед во евентуалната расправа за почитувањето на членот 11 од

страна на радиодифузерите, Советот на следната седница што ќе се одржи утре ќе ја разгледа информацијата за исполнувањето на обврската на радиодифузерите за објавување на податоците согласно член 20 од Законот за радиодифузна дејност. Стефановски вели дека и оваа обврска не ја исполнуваат сите медиуми, а истата предвидува годишна обврска за објавување податоци за сопственичката структура, за органите на управување и раководење и за изворите на финансирање.

30-ина законски измени за администрација ИВО ИВАНОВСКИ Стратегијата за реформи во администрацијата не соодветствува со состојбата што е на терен. Нема јасна слика за тоа колав и каков кадар е потребен за администрацијата да функционира добро. Вработувањата по партиски клуч ги заобиколија сите пропишани процедури за вработување. Наместо преку Агенцијата за администрација, с$ почесто се вработува преку агенциите за привремени вработувања, а истите се исплаќаат од други буџетски сметки, а не тие што се наменети за плата и надоместоци - му порачуваат експертите на министерот

Габриела Делова

delova@kapital.com.mk

Н

аместо кратење и професионализација на администрацијата, реформата на државните и на јавните слу жбеници се претвори само во процес на менување и дополнување на законите. Помпезно најавените реформи на почетокот на 2011 година станаа само процедура со која се озаконуваат вработувањата кои незаконски влегле во администрацијата. Вака дел од експертската јавност ги коментира секојдневните измени и дополнувања на законите кои ги регулираат државните и јавните службеници. Само Законот за државна администрација и Законот за јавна администрација, кои вчера повторно се најдоа во Собранието за дополнителни измени и дополнувања, се променети по десет пати најмалку во последните четири години. Поконкретно, Законот за државна администрација, донесен во 2000 година, досега е изменет 28 пати, а 11 пати само во последните четири години. Законот за јавни службеници пак, кој е донесен на почетокот на 2010 година, досега е изменет само три пати. Последната измена во двата закони се однесува на мобилноста на службениците од институција во институција. Во зависност

од потребата и квалификациите, тие ќе се шетаат низ бирократските лавиринти. Со тоа, велат експертите, ќе се озакони процесот со кој партиските вработувања, кои ги пренатрупаа институциите, па повеќе службеници делат едно биро, ќе се мобилизираат во институциите каде што с$ уште може да се вработува. Ваквиот процес, заклучуваат аналитичарите, не само што ги става во забуна службениците, кои веќе не знаат што ги чека утре, туку дополнително ја стопира реформата на администрацијата, а со тоа ја доведуваат и до апсурд, заклучуваат тие. „Коренот на целиот проблем со реформата на јавната администрација е во самата стратегија. Таа не соодветствува со состојбата што е на терен. Нема јасна слика за тоа колав и каков кадар е потребен за администрацијата да функционира добро. Вработувањата по партиски клуч ги заобиколија сите пропишани процедури за вработување. Наместо преку Агенцијата за администрација, с$ почесто се вработува преку агенциите за привремени вработувања, а истите се исплаќаат од други буџетски сметки, а не тие што се наменети за плата и надоместоци. И токму таквата практика мора да се врами

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

7

Груевски во Брисел на „загревање“ пред Чикаго!? Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

С

илната дипломатска активност која ја најавува македонскиот државен врв до самитот на НАТО во Чикаго ќе се прекрши н а к р ај о т н а м е се ц о в в о Брисел – на состанокот на северноатлантскиот совет на 25 јануари премиерот Никола Груевски треба да ги убеди земјите-членки дека е време Македонија да добие покана з а членс тво. Од Минис тер с твото з а надворешни работи велат дека покрај амбасадорот во НАТО, Мартин Треневски и министерот Никола Попоски, веројатно е и присуството на премиерот Груевски, кој во своето обраќање би посочил дека Македонија има нов аргумент - пресудата од Хаг за Алијансата да ги отвори вратите за членство. „Тој состанок ни е практички првата и последна поголема можност за директно

Состанокот на северноатлантскиот совет, кој на 25 јануари ќе се одржи во Брисел, е првата и последна поголема можност да се убедат земјите-членки дека Македонија на самитот на НАТО во Чикаго треба да добие покана за членство – брифираат од МНР и најавуваат дека ќе се лобира лично премиерот да има свое обраќање

да се обратиме до земјите-членки на НАТО – да ја земат предвид пресудата од Хаг и Македонија, која ги исполни сите потребни реформи за влез во Алијансата да добие покана за членство. Има иницијатива за премиерот Груевски да се обрати пред амбасадорите. Неговото учество с$ уште не е официјално потврдено, но пожелно е да имаме претставник на највисоко ниво“, брифираат нашите дипломати. Паралелно со подготовките за овој состанок, во МНР велат дека во тек се и постојаните контакти на сите наши амбасадори со власта на земјите-членки. „Од некои се добиваат совети, со други се договара поддршка, важно нашата дипломатија е активна и амбасадорите се максимално вклучени во процесот на лобирање. Стратегијата е јасна – ние имаме пресуда во наша корист, која не може да нема никакво влијание и која ќе ја користиме за да добиеме покана за членство под референцата ФИРОМ, додека спорот за името го решаваме паралелно, со дадена временска рамка“, велат нашите извори.

Како би играле поранешните премиери?

В

ремето не е на наша страна и мора да ги мобилизираме сите ресурси и цела дипломатска енергија и знаење за да се профитира напролет во Чикаго, велат за „Капитал“ поранешните премиери Љубчо Георгиевски и Владо Бучковски, кои исто така даваат насоки во кои треба да се движи македонската власт во периодов. Бучковски вели дека апсолутно е потребно Груевски да има свое обраќање на

ВЛАДО БУЧКОВСКИ

северноатлантскиот совет, затоа што тоа е начин преку амбасадорите да се допре до земјите-членки. Во исто време, тој му порачува на Груевски да се обиде да издејствува и директна средба со генералниот секретар на НАТО, Андрес Фог Расмусен. „Ова не е време за попусто губење енергија и политички суети. Нека се направи еден тим составен од силни правни експерти кои ги имаме, од поранешните наши НАТО-амбасадори и од луѓе кои добро знаат како функционира внатрешната организација на Алијансата. Тие нека изготват стратегија за настап на државата и за следните чекори кои треба да се преземат. Мора да имаме сериозен пристап“, вели тој. Бучковски порачува и дека Груевски треба да го искористи и својот личен меѓународен авторитет и пријателствата кои ги стекнал со некои светски лидери. Турција и Словенија ни се традиционални пријатели и тука треба засилено лобирање, вели тој. Еден од неговите претходници, Љубчо Георгиевски, е скептик во однос

а - каде се реформите? во Законот, па оттаму и потребата за секојденвни измени и дополнувања“, вели аналитичарот Суат Мисини. Тој додава дека во вакви услови државниот апарат ќе ја донесе државата до банкрот. Излез од ваквата состојба гледа само во еден вид „земјотрес“ после кој администрацијата ќе треба одново да се гради. Скептик за реформите во администрацијата е и професорот по административно право Темелко Ристески. „Добро е што се менуваат законите, бидејќи со тоа се создава поголема нормативна сигурност. Но, освен напишано на хартија, Законот треба да се изврши. Факт е дека оваа влада повеќе ја гледа формата отколку суштината. Се сомневам дека реформата на администрацијата ќе се спроведе во практика. За таква реформа во моментов не гледам волја кај владејачката гарнитура“, вели Ристески.

Рамковните вработувања не се товар за администрацијата, партиските се!

Во последните неколку години државната и јавната администрација се на удар на с$ повеќе рамковни вработувања. На почетокот од секоја година Секретаријатот за спроведување на Охридскиот договор изготвува годишен план за ваквите вработувања. Така, само изминатата година согласно овој план беа вработени 600

„рамковци“. И така, од година во година, што логично го наметнува прашањето дали досега квотата од 25% проценти застапеност не е задоволена. Но, експертите велат дека е погрешно да се верува дека рамковните вработувања ја трупаат администрацијата. Тие велат дека таквата практика е само несреќна последица на многубројните врботувања кои се прават по партиска основа. „Рамковните вработувања не се тие што ја прават администрацијата пренатрупана. Тие се само последица на дивеењето што претходно се случуваше и с$ уште се случува. Напоредно со секојдневните вработувања по партиска основа, расте администрацијата, а со тоа и потребата од довработување службеници по рамковна основа за да се задоволи процентот“, вели аналитичарот Мисини. Во меѓувреме, вработувањата продолжуваат. Со последниот оглас на Агенцијата за администрација се бараат 25 нови службеници во Собранието на Република Македонија. Уште колку ќе бидат ангажирани преку агенциите, никој не знае. Со месеци веќе се чека и на формирање на фамозниот регистар, кој треба покаже колку брои администрацијата. За таквата бројка се чекаше на податоците од јавните претпријатија. Согласно последните информации, недостигаат уште бројките од две институции.

на целиот самит – вели дека не очекува Македонија да биде ставена на дневен ред, воопшто. „Изјавите по пресудата го покажаа внатрешниот консензус во НАТО и поддршката што се дава на Грција, па не верувам дека сега земјите-членки ќе ја стават Атина во непријатна ситуација да мора да става вето“, вели тој. Георгиевски има и конкретен предлог што треба да правиме. „Да затвориме еден дел од проблемот, да прифатиме име Северна или Горна Република Македонија и јазикот да биде македонски и потоа да влеземе во деталите на преговорите. Ако ова го направиме сега, заедно со пресудата од Хаг, ќе ги вратиме симпатиите на целата меѓународна позиција и ќе покажеме дека имаме јасна идеја што правиме“, вели Георгиевски.

ЉУБЧО ГЕОРГИЕВСКИ

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Милионски долгови и мизерни услови на клиниките - СДСМ бара соочување со Тодоров!

Преку допис до Собранието опозициските пратеници побараа очи во очи со министерот Никола Тодоров да ги анализираат состојбите во, како што велат, колабираниот здравствен систем

Експертите оценуваат: Јавното здравство е на најниско ниво досега!

П

ознавачите на здравствениот сектор се категорични - рекламите не можат да ја сменат реалноста, за која најголеми сведоци се пациентите. Поранешниот директор на Фондот за здравствено осигурување, Никола Пановски вели дека ситуацијата во јавното здравство е хаотична. „Пред с$ како пациент, сметам дека условите во болниците се крајно лоши. Хигиената е на многу ниско ниво, а не функционира ниту организацијата во целокупниот здравствен сектор. Сепак, тоа што најмногу ми пречи е строгата казнена политика и честите обвинувања упатени кон сите учесници во јавното здравство. Со целодневни реклами не правиме ништо. Треба да се отворат картите и здраво да се дебатира“, вели Пановски.

Викторија Милановска

Н

milanovska@kapital.com.mk

езадоволни здравствени работници со намалени плати, револтирани матични лекари, породувања на светло од мобилен телефон, скандалозни јавни набавки и милионски долгови на клиниките. Вака опозицијата ја опиша состојбата во јавното здравство во информацијата која пред два дена стигна на адреса на претседателот на Собранието, Трајко Вељаноски. Преку овој допис опозициските пратеници бараат очи во очи со министерот Никола Тодоров да ги анализираат состојбите, во како што велат, колабираниот здравствен систем. „За пет месеци, колку што е министер за здравство Тодоров, освен што секојдневно се појавува во јавноста, не успеа да промовира програма со која ќе се обиде да реши дел од проблемите. Освен што ги навредува и ги дискредитира сите субјекти што го чинат здравствениот систем, не прави ништо друго. Изјавите на Тодоров воопшто не се разликуваат од тие на к

о

м

е

р

ц

и

ј

неговите претходници и истите постојано отвораат проблеми во здравството. Иако тој има законска обврска да ги разреши неспособните менаџери, упорно ги штити и ги толерира на штета на пациентите“, се вели во информацијата доставена до Собранието. Тодоров вчера ја прифати фрлената ракавица од страна на опозицијата. „Мислам дека во најскоро време ќе дадам позитивен одговор на барањето на опозицијата. Точно е дека има проблеми во здравството, но тоа е така во сите земји во светот. Очекувам дека од таа расправа ќе излезат позитивни предлози и решенија, коишто ќе придонесат за подобрување на здравствениот систем. Подготвен сум да ги прифатам сугестиите од опозицијата. Па ова е демократија“, рече Тодоров. Опозицијата обвинува и дека над пет месеци доцнат исплатите за боледување и за породилно отсуство, дека пациентите се заложници на вештачки листи на чекање и дека долговите на клиниките достигнале скандалозни 50 милиони евра. Покрај тоа, ја оспоруваат набавката на медицинска а

л

е

н

о

г л

а

с

НИКОЛА ТОДОРОВ

опрема, за која велат дека не само што ги надмина првичните ветувања за 28 милиони евра, туку и дека се набавува без никаква анализа на терен. Опозициските пратеници прашуваат каде е долгонајавуваниот клинички центар во Скопје, ветениот дијагностички центар во Тетово и помпезно најавениот проект бесплатно здравство. Владата на Груевски не води здравствена политика, туку бизнис-политика во здравството, обвинува опозицијата во дописот до Вељаноски.

министер за здравство

Т

очно е дека има проблеми во здравството, но тоа е така во сите земји во светот. Очекувам дека од расправата со опозицијата ќе излезат позитивни предлози и решенија. Подготвен сум да ги прифатам нивните сугестии. Па ова е демократија!

“Економист“: Македонија на врвот на најмизерните

М

акедонија е на врвот на листата на лондонски „Економист“ според Индексот на мизерија. Во својата редовна рубрика во која објавува по еден графикон дневно весникот ја опишува земјава како најмизерна држава, главно поради комбинацијата од два клучни индикатори, невработеноста и инфлацијата. Гледано низ призмата на „Економист“, Македонија има највисок индекс на мизерија во споредба со 92 држави, а земјава ги има надминато и Иран, Јужна Африка, Шпанија, Грција, Венецуела. Вицепремиерот за економски прашања, Зоран Ставрески, вели дека земјава според разни параметри веќе

била оцената од релевантни меѓународни институции и се огради да коментира новинарски текстови. Според графиконот на „Економист“, Македонија има ниска инфлација во споредба со останатите држави, но многу голема невработеност. Според нивната анализа, цените енормно растеле во државите богати со нафта, но и во земјите со нестабилна економска политика, како што се Венецуела и Иран. Во својата публикација „Економист“ пишува и за смртта на првиот претседател на независна Македонија, Киро Глигоров, за кој вели дека бил прилично игнориран од странците, главно поради тоа што истите биле повеќе загрижени за можноста за избивање на нова нуклеарна војна на Корејскиот Полуостров.

Индекс на мизерија. Стапка на невработеност плус стапка на инфлација, 2011 изразена во % ранг 1

Катар 1% 3%

2,0%

Невработеност Инфлација

0,5%

2

Швајцарија

3

Данска

7%

2,0%

4

Кина

7%

5,5%

6

Бразил

13

Индија

17

Грција

45 51 74 91 92

6,50%

6,0%

10%

8,0% 17% 3,0%

Шпанија Јужна Африка

22%

2,0%

23,50%

4,5%

14%

Иран

19,5%

7,50%

Венецуела

26,5% 32% 3,0%

Македонија 0%

10%

20%

30% Извор: Економист

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

9

Владата & позајми 4 милиони ¤ на Топлификација, монопол со профит од 2 милиони ¤! Зошто Владата на овој начин одговори на уцените од Хаџимишев? Спасијка Јованова

jovanova@kapital.com.mk

Н

а уцените од Димитар Хаџимишев, директорот на Топлификација Скопје, дека ќе го запре парното греење, Владата одговори со заем од четири милиони евра за приватната компанија да купи мазут и гас. Иако Топлификација редовно работи профитабилно – добивка од два милиони евра во 2010 и од 530.000 евра во првите девет месеци од 2011 – сепак, на доби пари од државата за да ја извршува дејноста за која е регистрирана. Зошто за три месеци се случи драстичен пресврт во односите меѓу Владата, Регулаторната комисија за енергетика и Топлификација? Тоа што во ноември личеше на војна, во јануари се претвори во партнерски однос, од корист за Топлификација. Зошто Топлификација не прифати мазут од државните резерви, како што предложила Владата, или не побарала кредит од банка ако & бил толку неопходен за мазут и гас? Спорното е што Топлификација е монополска компанија и уште добива помош од државата. Дали само работењето на Топлификација е причината за заемот? Неофицијалните информации на „Капи-

Како се развиваа односите Влада-Топлификација од ноември до јануари?

2

милиони денари вредат акциите во Те-То што ги даде како залог Топлификација за заемот од 240 милиони денари, кој е обезбеден и со меничен залог од заемопримачот и неговите гаранти тал“ се дека зад целиот проблем најверојатно стои и неизвесниот старт на термоелектраната и топланата Те-То поради необезбедени гаранции за набавка на гас. Ова никој не го потврдува. Пробното работење на Те-То почна на 28 декември иако официјалниот старт беше најавен за јануари 2010. Токму акциите во Те-То ги искористи Хаџимишев како залог за кредитот од ЕЛЕМ и од МЕПСО. Според информацијата објавена на Македонската берза, Топлификација позајми 240 милиони денари со рок на враќање до 15 август годинава, а во залог стави осум обични акции на Топлификација во Те-То. Ако се земе последната просечна цена на една акција од 244.725 денари, излегува дека вредноста на залогот е околу два милиони денари. Каматната стапка на кредитот е 9% на годишно ниво.

ВЛАДИМИР ПЕШЕВСКИ

вицепремиер за економски прашања

С

игурно е дека Владата нема да стои настрана. Во контакт сме со Топлификација, но сепак, се работи за приватен субјект чии односи се дефинирани во Законот за енергетика. Ќе ја разгледаме можноста евентуално да помогнеме со стоковите резерви на мазут.

Kapital Akademija...

ДИМИТАР ХАЏИМИШЕВ

директорот на Топлификација Скопје, воопшто не се огласи во јавноста за проблемите во последните неколку месеци.

1. Хаџимишев бара државна гаранција од 5 милиони евра за да купи гас и мазут или ќе го остави Скопје без парно?!

2. Топлификација формира нова фирма, Производство на топлинска енергија; 3. Топлификација не е задоволна од цената на топлинската енергија, бараше поскапување од 13%, доби од 8,4%; 4. Топлификација ја врати лиценцата за производство на топлинска енергија до Регулаторната комисија за енергетика; 5. Владата покажа заби со Законот за експропријација и се закани со национализација на Топлификација; 6. Ништо од забите на Владата - државните компании МЕПСО и ЕЛЕМ одобрија заем од 4 милиони евра за Топлификација.

member of KAPITAL MEDIA GROUP m

објавува ј у

АКАДЕМИЈА ЗА ПРОДАЖБА Февруари - Јуни 2012

Клучен резултат на секоја деловна компанија е обемот на продажбата. Сите компаниски функции на овој или оној начин мораат да ја поддржат оваа витална функција или компанијата може да ја загуби својата позиција на пазарот. Со цел да создадеме основа за долгорочно унапредување на деловните резултати, креиравме програма на обуки кои покриваат повеќе важни аспекти на продажбата.

ОБУКИТЕ СЕ ПОДЕЛЕНИ ВО ДВЕ ГРУПИ: 1. ОРГАНИЗАЦИЈА НА ПРОДАЖБАТА

2. ПРОДАЖНИ ВЕШТИНИ

ШТО ЌЕ ДОБИЕТЕ?

ЗА КОГО Е НАМЕНЕТА ПРОГРАМАТА:

(наменета на продажниот менаџмент) 1.1. Подготовка на продажна стратегија и план на продажбата 1.2. Организација на продажбата и продажен менаџмент 1.3. Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти 1.4. Customer Rela(onship и Customer Experience менаџмент

(наменети на продажната сила на компанијата) 2.1. Водење на продажен разговор и продажна презентација 2.2. Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите 2.3. Известување и пратење на продажбата

Сите учесници на Академијата за продажба ќе добијат низа менаџерски алатки за управување со продажбата и за унапредување на вештините на продажните тимови. Работните материјали опфаќаат: краток пресек на теоретската основа, студии на успешни случаи од праксата на компании од светот и од регионот, низа препорачани обрасци за изработка на сопствена документација за управување со продажбата, поширок список на препорачана литература за унапредување на стекнатите знаења.

Менаџери за продажба Комерцијалисти Account менаџери Сопственици на мали и средни бизниси Сите останати кои учествуваат во процесот на продажба на производи и услуги

ПРЕДАВАЧ ДАНИЕЛ ТЕВЧИОСКИ е sovetnik i predava~ so pove}e od 10

Програмата е креирана како основа за развој на сопствена продажна сила на секоја компанија. Пристапот е прилагоден на праксата на компаниите кои работат на околните пазари и ги зема во предвид специфичностите на работата во регионот.

godini prakti~no iskustvo vo Republika Srbija i Balkanot, specijaliziran za temi povrzani so marketing i proda`na strategija, upravuvawe so proda`bata i uslugata, unapreduvawe na odnosite so klientite. Del od referentnite kompanii koi gi koristat negovite uslugi se: Tarket, Mercedes, Koka Kola, Soni, Simens, Rajfajzen banka, Sosiete @eneral, Galenika, ITM, Delta, Telekom Srbija.

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

КАПИТАЛ средА 11.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари Еуролинк стана втора најголема осигурителна компанија во македонија

И

склучителните резултати во 2011 година и континуираниот раст што го реализира Еуролинк низ годините придонесоа над 250.000 осигуреници да му укажат доверба, што е потврда за угледот на друштвото во земјата и за неговото значење во националната економија. Заклучно со третиот квартал 2011 година, Еуролинк осигурување се позиционира на второ место на пазарот на осигурување во земјава, со полисирана премија од 611 милиони денари. Друштвото и понатаму е лидер во имотните осигурувања, осигурувањето од одговорност и патничко осигурување. „Иако 2011 беше економски предизвик не само за осигурителната индустрија, туку и за националната економија, успесите на друштвото докажуваат дека со мотивираност, стручност, посветеност и енергија може да се оствари планираното и да се реализира најголем раст од основањето на компанијата. Во пресрет на 10- годишнината од основањето на Еуролинк, ќе продолжиме со истиот ентузијазам и посветеност за уште позначајни успеси”, изјави Александра Наќева-Ружин, генерален директор на Еуролинк осигурување.

пријавувањето за данок на имот до крајот на јануари

> БроЈка

2

Д

о крајот на месецот сите правни и физички лица имаат рок да го пријават својот непријавен недвижен имот или, пак, да известат за промена на сопственоста над имотот, се вели во соопштението на Град Скопје. Пријавувањето на недвижниот имот или промената на сопственост на имотот се врши во Град Скопје, барака број 16, Сектор за финансии. Кон пријавата потребно е да се достават и копија од имотен лист или купопродажен договор, или наследно решение, договор за подарок (правниот основ со кој се врши стекнувањето или промената на имотот) и лична карта на увид.

фирми, винарницата Наша винарија и млекарницата Млечно царство се првите основани од студенти по намалени цени. Станува збор за владината мерка со која за 50% се намалија трошоците за регистрирање фирма по електронски пат во Централниот регистар. Решенијата на Ристе Стефанов и на Синиша Станоевиќ, сопственици на компаниите, вчера им ги додели министерот за финансии, Зоран Ставрески, порачувајќи им во нивните бизниси да имаат многу инвестиции и работни места.

Наместо увозна, Владата да користи повеќе домашна експертиза КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка

рзата во Сао

,43%

мпании

,92% компании од

,73%

ни на берзата

+

,22%

ирани на

07.01.2012

раст

Топлификација Комерцијална банка Македонијатурист Реплек НЛБ Тутунска банка

+2,75% 2.476,00 +0,78% 2.720,00 +0,74% 2.570,00 +0,28% 36.101,00 +0,10% 2.300,00

07.01.2012

Макстил УСЈЕ Макпетрол Алкалоид Мак. Телеком

нова цена

пад

-

нова цена

-2,44% 120,00 -1,19% 23.000,00 -0,91% 18.827,00 -0,19% 3.900,00 -0,17% 515,00

-6,40 Уни банка

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,80% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 4,00% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,20% 4,30%

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

2,50%

3,00%

4,60%

5,10%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Рочност СКИБОР МКДОНИА

преку ноќ 1 недела 2,20% 3,18% 2,20%

1м 4,18%

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 5,00% 5,50% 6,00% 5,50%

24м 7,70% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,80% 7,80% 9,00% 8,50%

3,60% 2,20%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,40% 8,10% 9,50% 9,00%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,40% 2,60%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,80% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 4,00% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,20% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

6%

Еуростандард банка

2,50%

3,00%

4,60%

5,10%

5%

Валута евро долар фунта франк долар долар

Среден курс во 61,5008 48,3193 74,6369 50,6638 46,9974 49,3269

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

4%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 0,89% 0,84% 0,30% 0,03%

3м 4,98%

економските оператори. Сите тие Препорачуваат државата на јавните КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ примери наведуваат наОСНОВНИ размислување тендери да ЗЕМЈИ им даде предност на дали е неопходно постојано да домашните квалитетни Основна кам. стапка Стапка консултанти на инфлација увезуваме know-how однадвор, што и да размислува да Народна банка на Македонија 4,00% како на долг рок 5,20% според експертите, јаНародна чини нашата од кој подоцна може да 13,40% банка на Србија гради кадар 12,00% земја и до десет пати Народна поскапо. црпи многу 6,00% поевтино знаење. 2,50% банка на Хрватска Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,30% 4,60% 5,00% 4,50%

12м 1,88% 1,84% 1,13% 0,33%

-16,50 €

2008

2007

2006

Извор: НБРМ

-14,20

1м 3м 6м -12,00 €1,55% 0,89% 1,27% € -13,10 € 0,84% 1,22% 1,50% 0,30% 0,59% 0,81% 0,03% 0,05% 0,09%

2010

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

вторник - 10.01.2012

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

€

Еуростандард банка

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,40% 8,10% 9,50% 9,00%

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,40% 2,60%

2009

,64%

корпорација (ИФЦ), како дел од групацијата на Светска банка, за кои власта најави дека ќе платат 20% од договорот за консултантски услуги или вкупно 100.000 евра. Бројни примери за увоз на странска експертиза има и кај изградбата на патишта и концесијата на аеродроми во земјата. Ревизорите на Министерството за транспорт и врски пак, му забележуваат на Министерството дека не утврдило прецизни и доволно јасни образовни и професионални квалификации за консултантите кои сакаат да учествуваат во договорот за концесија на аеродромите во Скопје и во Охрид и изградбата на новиот карго-аеродром во Штип. Со тоа Министерството од вкупно 10 отфрлило седум понуди и ја нарушила конкуренцијата меѓу

НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

2005

а NASDAQ

о последните шест години континуирано расте дефицитот кај ставката владини услуги во трговскиот биланс на земјава, покажуваат податоците на НБРМ. Ако од 2003 до 2006 година Македонија била извозник на владини услуги и остварувала суфицит од 3,5 милиони евра, веќе од 2006 година владините услуги за прв пат бележат дефицит од 6,4 милиони евра. Оттогаш увозот секоја година се продлабочува, за до 2010 година тој да достигне највисока вредност од 16,5 милиони евра. На што се должи ваквото владино трошење на буџетски пари за странски услуги?! Од Министерството за финансии немаат одговор на ова прашање, ниту пак, имаат одговори за каква намена се трошат овие средства. Од Министерството за економија пак, велат дека ова прашање треба да се посочи на друга адреса. Но, фактографијата јасно покажува дека изминативе години државата постојано користи странски консултанти и експертиза за разни владини проекти. Таков е, на пример, случајот со загубарите Емо Охрид, Еурокомпозит, Охис и Тутунскиот комбинат од Прилеп. За загубарите државата, покрај консултанти од Делоит, ангажираше и бугарски консултанти од Булброкерс, кои требаше да кажат како докрај државата да ги приватизира овие компании. Хрватски консултанти неодамна ангажираше и град Скопје, за кои плати шест милиони денари. Тие изготвија предлог-проект кој предвидува целосна реорганизација на огласувањето на билборди низ градот, за кој постојните концесионери остро критикуваа дека концептот на странските консултанти отсликува тотално непознавање на состојбите на пазарот. И за помпезно најавуваниот нов Клинички центар во Бардовци, од кој до ден денес нема ни трага, кој Владата неодамна го најави како досега најголема инвестиција во здравството, Министерството за здравство ангажираше француска консултантска куќа, а за трошоците плати Европската инвестициска банка. На тендерот за изградба на хидроелектраните Чебрен и Галиште пак, Владата ги ангажираше консултантите од Меѓународната финансиска

2004

,28%

В

koleva@kapital.com.mk

24м 7,70% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,80% 7,80% 9,00% 8,50%

ВлаДИНИ УСлУгИ (За пЕРИоД ЕВРа)

3,50 € Банка

1,00 €

2003

,71%

ивана колева

6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 5,00% 5,50% 6,00% 5,50%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ2003-2010 ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ Во МИлИоНИ

3,20 €

ДЕФИЦИТ

,38%

СУФИЦИТ

Експертите препорачуваат Владата да им даде предност домашните консултанти, кои исто така се квалитетни, а ,01% на нудат и многу пониски цени од странците за истата услуга

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,30% 4,60% 5,00% 4,50%

3м 1,27% 1,22% 0,59% 0,05%

6м 1,55% 1,50% 0,81% 0,09%

12м 1,88% 1,84% 1,13% 0,33%

Илирика Глобал-Растечки пазари 43.213.515,40 ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ Иново Статус Акции 15.757.352,07

0% 01/10 03/10 05/10 06/10 08/10 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

-1,05%

-2,69%

-22,20%

-27,75%

0,18%

08.01.2012 08.01.2012

1,96%

6,07%

-11,52%

-19,32%

1,81%

-1,61%

-2,85%

-11,31%

-7,76%

0,05%

09.01.2012

8,12%

-7,44%

-12,45%

3,46%

09.01.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

1%

3м 4,98%1M

Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 43.049.979,18 2,69% Народна банка на Македонија 4,00% 5,20% КД Нова ЕУбанка на Србија 20.897.615,69 -2,45% 13,40% Народна 12,00% КБ Публикум - Балансиран 22.898.159,17 -0,33% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% КБ Публикумбанка - Обврзници 35.112.545,52 0,32% 3,60% Централна на Црна Гора КБ Публикумбанка Паричен 53.779.904,59 0,28% 2,20% Централна на Словенија

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

2%

Извор: Државен завод за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ Рочност преку ноќ ФОНД 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд 2,20% СКИБОР 3,18% 4,18% Нето вредност МКДОНИА Илирика Југоисточна Европа 2,20% 24.953.672,50

3%

камата 4,00% 5,50%

-6,70%

-26,22%

-30,99%

-0,70%

09.01.2012

-1,60%

-14,70%

-15,49%

-0,07%

08.01.2012

0,74%

0,64%

0,00%

-0,18%

08.01.2012

0,81%

1,61%

0,00%

0,06%

08.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 11.01.2012

11 Роберт Патаки, нов неизвршен член на Oдборот на директори на Македонски Телеком

Р

оберт Патаки, државјанин на Унгарија, е назначен за нов неизвршен член на Одборот на директори на Македонски Телеком. Според информациите објавени на интернетстраницата на компанијата, на седницата на собранието на акционери, одржана на 30 минатиот месец, Патаки е назначен на новата функција, а неговиот мандат почнува од 1 јануари годинава. Тој доаѓа на местото на Габор Пал, кој како што се вели во информацијата објавена од компанијата, поднел оставка од функцијата неизвршен член на Одборот на директори на Македонски Телеком.

Вилма Учета нов генерален директор на Кроација осигурување-Живот

> БРОЈКА

15

В

илма Учета е назначена за нов генерален директор и извршен член на одборот на директори на осигурителната компанија, Кроација осигуривањеЖивот. Според објавата на Централен регистар, извршена е промена кај овластеното лице и на органот на управување на осигурителната компанија. При промената избришан е досегашниот генерален директор Владимир Поповски од управувачката позиција на Кроација осигурување-Живот и од позицијата извршен член на одборот на директори и на негово место е назначена Учета. Пред да стапи на новата функција, Вилма Учета беше директор за планирање, развој и продажба на животни осигурувања во Кроација осигурување-Живот Скопје.

март годинава е крајниот рок до кога граѓаните треба да поднесат годишна даночна пријава за остварените приходи во 2011 година, информираат од Управата за јавни приходи (УЈП).Под мотото „С$ можеш да заборавиш, ама данок не!“, од УЈП информираат дека законскиот рок за поднесување годишна даночна пријава е до 15 март 2012 година. Даночен обврзник за персонален данок се смета секој македонски граѓанин кој остварил приходи во државата или во странство од повремено вршење услуги, од кирии, од авторски договори, дивиденди и камати, од игри на среќа и наградни игри, од продажба на хартии од вредност, од учество на капитал и од продажба на недвижен имот.

Долгот на државата во 2012 ќе расте, како ќе се трошат парите?

ЈаВниот Долг гоДинаВа ќе ДоСтигне 2,3 милиЈарД ар и еВра арД милиЈарДи

Јавниот долг до крајот на годината се проценува дека ќе порасне на 29,5% од БДП, што во пари изнесува 2,3 милијарди евра. За што ќе ги потроши Владата парите што ќе ги позајми?

2,29 €

1,43 € Во мил

1,38 €

1,71 €

1,59 €

2,03 €

иЈарДи еВра

Александар Јанев

Ј

janev@kapital.com.mk

авниот долг на државата и на нејзините институции до крајот на годината ќе надмине 2,3 милијарди евра, што е 29,5% од БДП. Иако Владата с$ уште не ја објавува Стратегијата за управување со јавниот долг годинава, според проценките на ММФ, долгот на државата само во 2012 година ќе се зголеми за повеќе од 300 милиони евра. Засега се знае дека 200 милиони евра ќе бидат потребни за финансирање на буџетскиот дефицит и уште 100 милиони евра за враќање стари заеми, но не е познато дали некои инфраструктурни проекти ќе се финансираат годинава преку заеми од МАКЕДОНСКА БЕРЗА институции. меѓународните финансиски МБИ 10 Тоа значи дека најголем дел од позајмените пари,1.984,66 кои го билдаат долгот на државата, и годинава МБИДќе се потрошат за тековни потреби – плати на јавната администрација, пензии, 2.063,53 субвенции и социјални давачки, а помалку ОМБ 120,74

за капитални инвестиции. Економистите се согласни дека задолжувањето за 2007 финансирање на тековни трошоци е 2008 нерационално, особено во време кога 2009 Извор: ММФ 2010 пристапот до капитал е отежнат, а каматите 2011 се високи поради нестабилноста на пазарите 2012 на капитал во Европа. „Разумното задолжување подразбира а каматите ќе бидат значително пониски од со ризикот од рефинансирање се очекува поинаков концепт на трошење на позајмените порастот на економијата“, оценува Владимир во 2013 и 2015 година, кога редовно ќе пари. Македонија не може да си дозволи Глигоров од Виенскиот економски институт. достасаат првата и втората еврообврзница расипнички да се расфрла со пари. Тоа не До 2015 година, ММФ проценува дека издадени во 2005 и 2009 година во износ од значи дека не треба да се задолжува, но јавниот долг на Владата ќе се зголеми на 150 и 175 милиони евра“, објаснува Владата. важно е како се трошат тие пари. Владата 2,6 милијарди евра, но ќе остане на ниво Во наредниот период се очекува и умерено мора да обезбеди евтини и подолгорочни од 29% од БДП. Сепак, Владата ќе се соочи намалување на просечното време на кредити, кои ќе ги искористи за развој со сериозни предизвици за одржување на достасување на вкупниот јавен долг од 5,5 на економијата. Тие кредити ќе бидат нивото на јавниот долг. на 4,9 години, што исто така ќе претставува ФЈУЧЕРСИ исплатливи и корисни доколку БДП на земјата Како што и самата признава, ризикот проблем за обезбедување пари за отплата расте побрзо од растот на каматите што се НАФТА од рефинансирање, односно можноста на долгот. Друг важен ризик за јавниот плаќаат за тие заеми.ЛЕСНА Тогаш тоа ниво на јавен да обезбеди пари за навремена отплата долг може да биде промената на каматните СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС долг, без оглед колку102,94$/барел ќе зафаќа од БДП, ќе на обврските со текот на годините ќе се стапки. Ako пораснат за само еден процентен 2,96/ММБТу биде одржливо, бидејќи инвестициите ќе зголемува. поен, тоа би предизвикало пораст на BRENT на економијата, ЗА ЗАТОПЛ. предизвик за ефикасно управување обезбедат забрзан пораст „Особен трошоците за сервисирање за 4,4%.

+0,03% -0,01% 0,00%

+1,61% +0,78%

113,33$/барел

310

-1,63% +0,81%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, вторник - 10.01.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000 МБИ10

МБИ 10 BELEX15 1.984,66 490,34

+0,03% -0,14%

SASX 10 809,78

МБИД CROBEX 2.063,53 1.737,89 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 120,74

-0,01% SOFIX 314,85 0,00% ATHEX

Главен индекс на Белградската берза

-1,19%

625,61

Главен индекс на Љубљанската берза

1.636,60$/унца

19.407,50

29,96$/унца

2.067,50

7.651,00

545.00$/унца

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

Главен индекс на Атинската берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

NASDAQ -0,14% 490,34 +0,87% 12.500,20 2.710,90

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

BELEX15 +1,28% -0,01% 490,34

SASX 10 809,78

654,00$/бушел

берзата, без финансиски компании

3.000 3.000 3.000

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

-1,19%

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 625,61 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

+2,33%

FTSE 100 5.692,56

+0,87% +2,28% SWISS

DAX12.500,20 Заеднички индекс 30 6.154,22

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

CROBEX КАФЕ 1.737,89 2,22 $/бушел

SOFIX СОЈА 314,85 1.232,50$/бушел

SBITOP 570,97

-1,19%

ATHEX 625,61

6.042,83

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

+1,43%

1.800 1.800 1.800

07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 09/11 09/11 09/11 12/11 12/11 12/11

DOW JONES Тигар 490,00 12.500,20

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DOW JONES

+3,16% +0,87%

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

+1,28% S&P 500 +0,92% 1.292,28

NASDAQ 2.710,90

Чачанска бан.

10,00

-4,31%

BRAZIL BOVESPA +0,90% +1,64% 60.051.40 АЗИЈА ИНДЕКСИ

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Истарска бан.

+0,38%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 1.099,00 CAC 40 SENGПаоло, Бразил

+0,73%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

+0,32%

+2,22%

TOPIX CAC 40 731,93

3.200,56

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

16.165,10 +2,33%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

FTSE 100 5.692,56

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.154,22

+8,11%

40,00

NIKKEI 225 HANG 8.422,26 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 19.004,30 ДЕН ДО 15Ч.

+2,28%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

3.200,56 0,35

.

DAX НФД Холд.

6.154,22 0,11

+1,43%

+1,74% +1,28%

12,98

-3,45%

102,94$/барел

BRENT 113,33$/барел

69,98

+2,33% 5.692,56 ЉУБЉАНСКА БЕРЗА +1,43% +2,28% -8,33%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза Заваровалница

10,30

SWISS Сава 6.042,83 11,10

+2,85%

+0,92% -7,50%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Белградска, Загрепска и Љубљанска берза компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

07.01.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +2,75% 2.476,00

TOPIX

112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

+1,61% +0,78%

ПРИРОДЕН ГАС 2,96/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

310

-1,63% +0,81%

1.636,60$/унца

СРЕБРО 29,96$/унца

БАКАР 7.651,00

МЕТАЛИ

+1,73% +4,09% +1,9%

НИКЕЛ

19.407,50

АЛУМИНИУМ 2.067,50

ЧЕЛИК 545.00$/унца

+2,8% +3,6% /

+0,38%

BSE 30

ПЧЕНКА 654,00$/бушел

ПЧЕНИЦА 640,75$/бушел

КАФЕ 2,22 $/бушел

СУРОВИНИ

+1,63% +2,56% -0,09%

КАКАО

2313.00$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1.232,50$/бушел

+6,59% +3,45% +3,01%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Топлификација NIKKEIбанка 225 SENG Комерцијална +0,78% HANG 2.720,00 8.422,26 19.004,30 Македонијатурист +0,74% 2.570,00 Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на најголеми компании котирани на берзата Индекс на 20 најголеми и најликвидни одТокиска берза Реплек компании +0,28% 36.101,00 котирани на во Хонг Конг швајцарскиот пазар на капитал НЛБ Тутунска банка +0,10% 2.300,00

+0,92%

116116 116

+7,64%

270,00

+6,05%

0,00%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Аренатурист

Индустроград. ЕВРОПА ИНДЕКСИ -45,51% -16,34% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза Интереуропа

Индекс на 100 најголеми британски котирани на Лондонска берза

SWISS 6.042,83

ЛЕСНА СУРОВА

ЗЛАТО

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Јубмес бан.

120120 120

-1,71%

BRAZIL BOVESPA +0,90% +1,64% 60.051.40 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

NASDAQ Дунав осиг.

993,00 2.710,90

ОМБ ОМБ ОМБ

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Бадел1862

S&P 500 1.292,28

+6,59% -0,01% +3,45% +0,38% +3,01%

-0,14% +2,56% -0,13% -0,09%

ПЧЕНИЦА

SASX 10 ШЕЌЕР 809,78

-1,71% АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

2313.00$/бушел

Главен индекс на Белградската берза 640,75$/бушел

+1,64% +0,38%

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 60.051.40 314,85

котирани на пазарот на јавно поседувани друштва

СУРОВИНИ ИНДЕКСИ КАКАО РЕГИОН +1,63%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,13% +0,90%

CROBEX S&P 500 1.737,89 1.292,28

CAC 40 3.200,56

124124 124

+1,73% 2.800 +2,8% 2.600 2.600 2.600 2.800 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.800 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.600 2.600 СРЕБРО МБИ 10 +4,09%2.600 +3,6% 2.200 2.200 2.200 2.400 2.400 2.400 +0,03% 1.984,66 +0,38% 2.000 2.000 2.000 2.200 2.200 БАКАР ЧЕЛИК МБИД +1,9%2.200 / -0,01% 1.800 1.800 1.800 2.000 2.000 2.000 2.063,53 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 ОМБ -1,71% 0,00% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни120,74 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании

-0,01%

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 570,97

SBITOP 570,97

-0,01%

НИКЕЛ 3.000 3.000 3.000

Главен индекс на Сараевската берза

-0,13%

BELEX15 DOW JONES

МБИД МБИД 3.200 3.200 3.200 МБИД МЕТАЛИ

+0,03%

ЗЛАТО

2.800 2.800 2.800

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+0,73%

Тигар

490,00

+3,16%

Дунав осиг.

993,00

+1,74%

1

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Има побарувачка, ама нема интерес за отворање на нови бизниси!

Македонскиот пазар има потенцијал за отворање специфични и иновативни бизниси, но неразвиениот претприемнички дух кај граѓаните да се развие нешто поинакво и нестандардно се главна пречка зошто нема понуда Ива Балчева

О

д градски пералници за облека, преку сервиси за шетање домаш-ни миленичиња до такси-сервис за лица во алкохолизирана сос-тојба. Овие услуги кои се дел од секојдневната понуда во земјите од соседството, кај нас с$ уште остануваат незамислива појава. Познавачите на состојбите велат, македонскиот пазар има потенцијал, а има и побарувачка за развој на нови специфични и иновативни бизниси, но недостатокот од финансиски средства, како и неразвиениот претприемнички дух кај граѓаните да се развие нешто поинакво и нестандардно се главна пречка зошто с$ уште нема понуда на вакви услуги кај нас. Велат дека претприемачите не се осмелуваат да ризикуваат да инвестираат во ваков тип услуги, бидејќи сакаат сигурен бизнис за да ги вложат средствата. „Македонија е ултраконзервативно општество во кое, кон секоја нова и поинаква идеја се гледа со резерва. За да се развие таков бизнис, потребно е време за етаблирање на к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

пазарот“, вели Дејан Атанасовски, сопственик на кетеринг-агенцијата Далма. Според него, додека во балканските метрополи може да се најдат хотели за домашни миленичиња, агенции кои вршат превоз на децата и учениците до градинките и училиштата, агенции кои вршат услуга за плаќање на сметките и испорака на основните производи од супермаркетите до домовите, кујна која обезбедува дневен топол оброк за стари и изнемоштени лица, во Македонија не постои дури ни професионална агенција за чување деца. Проблемот го лоцира во константната промена на законската регулатива, немањето правна рамка за регулирање на сивата зона, недоволната посветеност на општеството за промоција на дополнителните услуги. Радмил Поленаковиќ, претседател на Националниот центар за развој на иновации и претприемачко учење, смета дека македонскиот пазар има потенцијал за развој на иновативни бизниси. Според него, иако анализите покажуваат дека во минатите три години, само 20% од компаниите кај нас е

н

о

г л

а

с

Од градски пералници за облека до сервиси за шетање домашни миленичиња. Овие услуги кои се дел од секојдневната понуда во земјите од соседството, кај нас с$ уште се незамислива појава. вовеле некаква иновација од аспект на производ, услуга или процес, тој смета дека македонските компании треба да вложат повеќе ресурси и напор во развој на сопствени иновации. Тој објаснува дека во светот постојат многу бизниси кои нудат нестандардни услуги, кои можат само да го олеснат функционирањето особено во големите градови, а ваквиот тренд полека почнува да доаѓа и во Македонија. „Вакви услужни бизниси кои се развија кај нас во последно време се интернет-страниците за групни попусти, агенции кои нудат специфични обуки како стресменаџмент и обуки за развој на нови производи и услуги и слично“, вели Поленаковиќ . Ванчо Костурски од Колектива, к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

интернет-страница за групни попусти, вели дека со нивната појава на пазарот се појавиле многу нови бизниси што нудат најразлични услуги. Според него, најважно е да се даде дополнителна вредност на производот кој се нуди. „Луѓето се скептици кога станува збор за нови бизниси, но може да се забележи дека менито на вакви услуги се зголемува. Паинтболл, ласерско одвикнување од цигари, чистење на автомобили со пареа, јавање на галички коњи со американски седла прилагодени за ридско-планинските терени, се само дел од услугите кои се неодамна развиени кај нас и кои успешно функционираат. Очекувањата за 2012 година се дека услужните дејности кај нас ќе се развијат повеќе“, вели Костурски. е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

Германци и Кинези ќе градат пруги во Хрватска

З

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

БАЛКАН 13 > БРОЈКА

а изградба на железничката пруга од унгарската граница до Ријека, што е најголем инфраструктурен проект во Хрватска се заинтересирани германската компанија ДБ интернационал, која е дел од групацијата Дојче Бан, односно германската железница, како и една компанија од Кина за која пристаништето во Ријека и пругата би биле влез во ЕУ за нејзините производи, пишува весникот „Вечерњи лист“. Според весникот, оваа инвестиција е тешка 4,6 милијарди евра, а Хрватска тешко дека сама може да ја овозможи со оглед на нејзината задолженост, затоа бара концесионери. Ова е најголемиот инфраструктурен проект кој го најави владата на Зоран Милановиќ во својата предизборна програма.

30%

e намалена продажбата на нови автомобили во Србија во 2011 година во однос на 2010 година, покажуваат последните податоци од Заводот за статистика во Белград. Падот на продажбата во однос на 2008 година изнесува 50%. Во Хрватска падот на продажбата на нови автомобили во 2011 година изнесува 40%.

Пуканиќ знаеше премногу за валканите бизниси во Хрватска Мирјана Пуканиќ беше сведок на подемот на Иво Пуканиќ, сведок на неговите врски и приватни односи со припадниците на политичката елита, а истовремено и со припадниците на финансиската и криминалната елита во Хрватска, но и на Балканот

П

рвпат Мирјана Пуканиќ пробаа да ја замолчат преку незаконска и присилна хоспитализација, кога нејзиниот сопруг Иво Пуканиќ (некогашниот сопственик на хрватскиот политички магазин „Национал“, кој во 2008 година беше ликвидиран токму во дворот пред својата медиумска куќа) со помош на полиција, доктори и центарот за социјална помош се обиде да ја прогласи за луда, додека поедини хрватски медиуми пробаа од неа да создадат слика за тежок зависник од дрога. Од прилика вака започнува приказната за вдовицата на хрватскиот медиумски магнат Иво Пуканиќ, Мирјана, откако таа изминатиот викенд беше пронајдена мртва во својот стан во Загреб. „Не дај Боже Мирјана Пуканиќ да прозбори, може да ја дигне Хрватска во воздух“, изјавуваше таа на неколку наврати по смртта на нејзиниот сопруг. Мирјана Пуканиќ едноставно знаеше премногу. Таа беше сведок на подемот на Иво Пуканиќ, сведок на неговите врски и приватни осноси со припадниците на политичката елита, а истовремено и со припадниците на финансиската и криминалната елита во Хрватска, но и на Балканот. За многумина, таа претставуваше и инсајдер на бројни операции на нејзиниот сопруг. Мрјана очигледно имаше и пристап до многу чувствителни документи кои можеа да го компромитираат не само Иво Пуканиќ, туку и многубројни хрватски моќници кои на каков било начин беа поврзани со него, службено

или приватно. Хрватските медиуми по нејзината смрт пишуваат дека неспорно е тоа што Мирјана Пуканиќ била предозирана од информации на хрватското подземје и на политичката елита. Тие информации, и без оглед на тоа што Иво Пуканиќ е мртов три години, може да ги загрозат неговите бизнис-партнери и пријатели од политичките кругови, но и од криминалното милје, со кои нејзиниот сопруг одржуваше прилично блиски контакти.

Закани од „подземјето“

Иако с$ уште не е разјаснета нејзината смрт (полицијата смета дека е природна, бидејќи не се пронајдени траги на насилство), во политичките кругови нејзината случајна смрт коинцидира со излегувањето на слобода на Хрвоје Петрач, шефот на еден од криминалните кланови кои го контролираат хрватското подземје. Во последното интервју дадено за хрватскиот портал Индекс по повод тригодишнината од смртта на нејзиниот сопруг, Мирјана Пуканиќ & ја разоткрива на јавноста поврзаноста на нејзниот сопруг со припадниците на кланот Османи, за кои смета дека не се виновни за убиството на Иво. Разговорот таа го завршува со зборовите „Сите тајни се дознаваат, порано или подоцна“. Тоа предупредување беа последните зборови на Мирјана Пуканиќ во хрватските медиуми, а тоа интервју само по себе е најважно поради тоа што се споменува поврзаноста на Пуканиќ со братот на криминалниот бос

Грција сака да го изнајмува Акропол

П

оранешниот грчки заменик-министер за здравство, Герасимос Гиакуматос, изјави дека Акропол и другите археолошки наоѓалишта во Грција треба да се дадат под наем за да се ублажи должничката криза. „Ние треба да го издадеме Акропол и другите места за да ги зголемиме приходите на државата, наместо да ги намалуваме пензиите и платите“, истакна Гиакуматос. Тој исто така изјави дека вработените во Министерството за култура треба да прекинат со повремени штрајкови. „Понижувачки е кога турусти од Кина, Финска и од Еквадор ќе пристигнат во Атина и нема да можат да го посетат Партенон поради штрајкот“, изјави Гиакуматос.

Мирјана Пуканиќ, сопругата на контроверзниот хрватски медиумски магнат Иво Пуканиќ, беше пронајдена мртва минатиот викенд во својот стан во Загреб. Нејзината смрт с$ уште не е разјаснета.

Сопственикот на хрватскиот политички магазин „Национал“ беше ликвидиран во октомври 2008 година поради неговата поврзаност со хрватската мафија. Ќазим Османи, Башким, како и нивната поврзаност со српското подземје.

Единствен сведок на тајниот сеф на Иво Пуканиќ

По ова интервју, Мирјана добива бројни смртни закани, со кои знае дека нејзините „денови се изброени“, велат личности блиски до неа. Меѓутоа, за разлика од другите блиски пријатели на Иво Пуканиќ, како Берислав Јелиниќ или кумот на Мило Џукановиќ, Ратко Кенжевиќ, кои и денес добиваат полициска заштита. Мирјана Пуканиќ таква заштита никогаш не доби. Сега, отворено останува прашањето на приватниот сеф на Иво Пуканиќ и тајната која тој ја чува. Имено, овој сеф со доверливи документи на Иво Пуканиќ, по неговата смрт, по наредба на тогашниот министер за внатрешни работи, Томислав Карамарко, сегашен кандидат за претседател на ХДЗ, е однесен на непозната локација, а на тие документи оттогаш им се губи трагата.

Дали Мирјана Пуканиќ била единствен сведок на содржината од сефот и ја знаела неговата тајна останува неразјаснето, пишуваат хрватските медиуми. Едно е јасно, таа премногу знаеше за поврзаноста на Иво Пуканиќ со мафијата и за матните бизниси на политичката елита, како и за одредени операции за перење пари во кои Пуканиќ се претпоставува дека бил вмешан. Познатиот хрватски новинар Денис Латин, по смртта на Мирјана Пуканиќ на својот Фејсбук профил коментираше: „Смртта на Мирјана Пуканиќ секако дека е поврзана со демисионирањето на Томислав Карамарко и неговите намери да застане на чело на ХДЗ, како и со затворањето на кругот околу криминалниот клан Османи, околу кој во последните месеци меѓународната заедница опасно го стегна полицискиот обрач. Мирјана беше жена која знаеше премногу! Мирјана е ликвидирана! Кој е следиот?!“.

Јанковиќ пак со мали шанси за премиер на Словенија?!

С

$ помали се шансите дека Зоран Јанковиќ ќе седне во премиерската фотелја на Словенија, откако политичката партија Граѓанска листа на Грегор Вирант одлучи да не ја поддржи кандидатурата за премиер на лидерот на Позитивна Словенија. Вирант изјави дека се решиле на ваков чекор откако оцениле дека програмски се разидуваат со Позитивна Словенија, поради што нема да можат да ја спроведат својата програма во целост. Но, Вирант не прецизира дали ќе влезе во коалиција со СДС на Јанша, само порача дека прво ќе го почекаат гласањето во Парламентот што треба да се одржи денеска. Одлуката која советот на Граѓанска листа ја донесе едногласно, му ги ослабува шансите на Јанковиќ да ги

обезбеди неопходните 46 гласови за да стане премиер и да формира мнозинска влада. Партијата на Вирант (ДЛГВ) донесе ваква одлука по коалициските разговори што оваа партија, која располага со осум мандати, ги водеше со партиите на Јанковиќ и Јанез Јанша, лидерот на Словенечката демократска партија (СДС). Јанковиќ во овој момент има поддршка од 28 пратеници на Позитивна Словенија и потенцијални гласови од 10 пратеници на Социјалдемократската партија (СД), како и од шест пратеници на Партијата на пензионери (ДеСУС), наведува СТА. Јанковиќ, пак, изјави дека со три партии – ДГЛВ, СД и ДеСУС, „начелно“ постигнал договор за коалициска влада, кој на неговата партија ќе & го обезбеди неопходното мнозинство во Парламентот.

Словенечкиот претседател, Данило Турк, минатата недела му го довери мандатот за формирање влада на Јанковиќ, долгогодишен успешен претприемач и подеднакво успешен градоначалник на Љубљана, чија партија на декемвриските избори во Словенија доби релативно мнозинство од 28,5% гласови, односно, 28 мандати во Парламентот од вкупно 90.

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 СВЕТ Катар ќе произведува храна во пустина

П

реку воведување нови технологии, десоланизација на морската вода и хидропонско земјоделство, Катар има намера масовно да го унапреди производството на храна и полупустинските региони да ги трансформира во земјоделски земјишта. Како и останатите земји од Персискиот Залив богати со нафта, но сиромашни со вода, Катар 90% од своите потреби за храна обезбедува преку увоз. Доколку се применат новите технологии и се зголеми ефикасноста во производството, се предвидува дека домашното производство на храна ќе задоволува 60%-70% од побарувачката.

> БРОЈКА

378

милиони долари изнесува надоместот за 2011 година кој ќе го добие новиот извршен директор на технолошкиот гигант Епл, Тим Кук. Овој надомест вклучува и приоритетни акции кои може да се продаваат во текот на следната деценија.

Олимпус ги тужи шефовите за измама

Ј

апонскиот технолошки гигант Олимпус соопшти дека ќе тужи 19 сегашни и поранешни директори поради сметководствена измама вредна 1,7 милијарди долари. Ова беше одлучено по нeзависниот извештај за улогата на управата во овој случај. Преку тужбата компанијата бара отштета од 46,8 милиони долари. Измамата беше откриена откако надзорниот одбор на Олимпус го отпушти извршниот директор Мајкл Вудфорд, кој потоа призна дека постојат сомнителни исплати и дупка во сметководството на компанијата.

Дигитализацијата го сруши Кодак Можното барање за банкрот на Кодак нашироко се третира како приказна за тоа колку лесно еден корпоративен џин може да биде поразен од една единствена револуционерна технологија Васе Целеска

celeska@kapital.com.mk

А

мериканскиот гигант од фотографската индустрија, Истман Кодак, чија бизнисстратегија со години се изучуваше на најпознатите економски факултети низ светот, може да прогласи банкрот и да побара судска заштита до крајот на овој месец, пишува њујоршкиот весник „Волстрит журнал“. Компанијата моментално води преговори со банките за заем тежок милијарда долари, кој на компанијата ќе & овозможи да функционира во текот на реструктурирањето. Добро упатени извори за весникот велат дека компанијата може да прогласи банкрот на почетокот од февруари. На тој начин Кодак ќе продолжи да ги плаќа своите долгови и нормално да работи с$ додека американскиот суд ќе ја заштити компанијата согласно фамозниот член 11 за банкрот на домашните претпријатија под заштита на државата. Весникот наведува дека Кодак може и да продаде дел од своите технолошки патенти на аукција која ќе ја контролира судот. По бурата која ја предизвика економската криза во САД, „ни легендарните компании не се тоа што беа“, пренесуваат американските медиуми. Веднаш по објавувањето на информацијата за намерата на Кодак, акциите на компанијата нагло паднаа за 28%. Откако легендарниот произведувач на филмови и фотоапарати потврди дека за стечајната постапка ја ангажирал адвокатската компанија Џонс Деј, акциите

Ситуацијата во Кодак е далеку од розoва

С

итуацијата во Кодак е с$ само не розoва. Компанијата создадена на темел на филмската целулоидна лента имаше проблеми во прилагодувањето на дигиталната ера. Компанијата неодамна објави дека има намера да позајми 160 милиони долари за „општокорпоративни цели“. Пазарната капитализација на компанијата моментално изнесува 210 милиони долари, додека во 1997 година, кога компанијата беше на врвот, пазарната капитализација изнесуваше 31 милијарда долари. Профитот на Кодак во 2010 година падна за 95% и изнесуваше 7,1 милијарда долари.

210 31 95% милиони долари е пазарната капитализација на Кодак денес

милијарда долари изнесуваше пазарната капитализација на Кодак во 1997 година

на Кодак вртоглаво се намалија за уште 54%. Ангажирањето на правни советници во нормални услови не е причина вредноста на некои компании да се преполови, но канцеларијата на Џонс Деј е позната по спроведување на стечајни постапки и заштитување на доверителите. Токму ова ги подгреа стравувањата на многумина дека компанијата чие име повеќе од 100 години е синоним за аматерски и професионални филмови може да заврши во стечај. Во понеделникот Кодак го демантираше ова сценарио, објаснувајќи дека нема намера да поднесе барање за банкрот. „Во однос на последните шпекулации на пазарот за иднината на Кодак, сакам да кажам дека верувам во можноста до крај да го истераме овој план. Верувам дека до крајот на 2012 година ќе бидеме дигитална компанија која стабилно ќе стои на две нозе“, рече неодамна главниот извршен директор на Кодак, Антонио Перез. Преку конференциски повик со инвеститорите на Кодак во ноември минатата година Перез уверуваше дека готовинскиот тек на компанијата до 2011 година ќе биде доволно силен за да обезбеди здрава финансиска состојба на компанијата дури и без завршување на планираната продажба на ризницата од патенти и други права на интелектуална сопственост. Перез го насочи Кодак кон потрошувачката на професионални печатачи и тонери, но сега компанијата не е во можност да опфати поголем дел од пазарот, на кој конкуренцијата е жестока. Откако Перез ја постави својата

падна профитот на Кодак во 2010 година

оптимистичка прогноза, компанијата почна со ангажирање советници и консултанти и да се подготвува за најлошото. Стечајот сега се чини неизбежен, освен ако не се случи некое чудо.

Корпоративните богатства можe да се променат за миг

Можниот банкрот на Кодак светската јавност го објаснува како приказна за тоа колку лесно еден корпоративен џин може да биде поразен од една единствена револуционерна технологија. Ова веројатно е премногу грубо, но сепак, Кодак ја измисли дигиталната камера, со која, наводно, почна нивниот пад. Кодак направи и грешки поради кои вообичаено пропаѓаат големите компании, како на пример лошите одлуки во цените и безуспешниот влез во фармацевтскиот сектор. Сепак, приказната за Кодак е потсетник дека ништо не е вечно кога е во прашање економијата на слободните пазари. Малкумина жалат по времето кога низ локалниот трговски центар се чекаат „фотографии за еден час“. Најверојатно с$ помалку луѓе ги влечкаат наоколу своите гломазни дигитални апарати во време кога со паметните телефони се добиваат многу квалитетни фотографии. Падот на Кодак не беше лесен за неговите вработени, вклучувајќи ги и оние 19.000 луѓе кои останаа во фирмата. Кодак с$ уште може да го одложува барањето за банкрот ако најде купувачи за

АНТОНИО ПЕРЕЗ

извршен директор на Кодак

В

ерувам дека до крајот на 2012 година ќе бидеме дигитална компанија која стабилно ќе стои на две нозе.

своите 1.100 патенти. Од друга страна, компаниите во САД можат и да се извлечат од банкротот, што е еден од подобрите случаи во кој американскиот капитализам го охрабрува преземањето ризици. Во меѓувреме, сегашните компании, кои јаваат на технолошките бранови што ги испушти Кодак, треба да имаат предвид дека ниту тие не се имуни на бизнисгрешките или на влијанието на новите технологии. Кодак досега успеа да опстои восхитувачки 131 година. С$ уште е неизвесно дали Епл (Apple), Мајкрософт (Microsoft) или Фејсбук (Facebook) ќе постојат во XXII век за да го кажат истото.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 11.01.2012

15

ФЕЉТОН

57

ЛОНДОНГРАД ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

ЕН ГЛАВА 7: ЛОВЦИ НА КРУП

ДИВЕЧ

Хајка по „нафташите“

Во 2003 година д почна истрагата р за Јукос. у Полицијата направи серија упади во канцелариите на нафтената компанија, а еден од главните акционери беше приведен и изнесен со лисици на рацете. Налози за приведување ги чекаа и голем број други извршни директори. Спасот беше Лондон

К

ога британските консултанти за безбедност пристигнаа во главната дирекција на нафтената компанија Јукос во Москва при крајот на летото 2003 година, беа шокирани од нејзината големина, раскошност и од речиси војничката атмосфера. Се покажа дека дирекцијата е импозантен замок во викторијански стил, а името на фирмата беше испишано со големи бронзени букви. Беше оградена со висока ограда од ковано железо со остри шилци и со бодликава жица, а воору жени слу жбеници од обезбедувањето патролираа наоколу. Д о д е к а к о н с ул т а н т и т е о д е а н и з бескрајниот лавиринт од врати, простории и бункери, изгледаше како да влегле во командниот и контролниот штаб на некоја приватна војска. По збунувачкиот број коридори, конечно влегоа во приватната канцеларија на Леонид Невзлин, директор за корпортивни и политички прашања на Јукос и близок доверлив човек на мнозинскиот акционер на компанијата, Михаил Ходорковски. Како да преовладуваше зен-атмосфера во просторијата: само една целосно бела маса, обичен килим и минимален декор. Конечно, слабиот, жилав и напрегнат Невзлин влезе во канцеларијата, облечен во костум на познат моден креатор, со црна свилена кошула. Беше загрижен и нетрпелив. Еден месец пред тоа генералниот обвинител најави почеток

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

на истрага во Јукос. За само неколку дена полицијата се впушти во серија упади во канцелариите на Јукос. Тогаш, на 2 јули 2003 година, Платон Лебедев, десна рака на Ходорковски и еден од главните акционери во Јукос, беше приведен и изнесен со лисици на рацете. Во текот на следната недела беа издадени налози за приведување на голем број други извршни директори. Невзлин беше нервозен поради тоа што други извршни директори би можеле да ги снајде истата судбина како таа на Лебедев. Британските консултанти беа повикани да дадат совети за безбедноста и за заштитата на овој клучен персонал составен од извршни директори.

Голготата на Бурганов

Непосреден приоритет на британските консултанти беше малку познатиот 32годишен извршен раководител Ранил Бурганов, директор на една компанија за истражување на Јукос. И навистина, руската власт веќе го беше обвинила Бурганов за измама во врска со Истерн оил компани, компанија-подружница на Јукос, која имаше удели во шест нафтени компании. Руската полиција веќе имаше извршено претрес во неговата куќа, ја испраша неговата сопруга и му заплени дел од активата. За само неколку дена беше преместен на Малта. Од тој момент менаџерскиот тим на Јукос почна брзо да заминува. Дванаесетина други извршни директори исто така ја напуштија Русија. Некои заминаа на Малта, други на Кипар. Тоа беше само привремен потег. Постоеше загриженост дека овие земји би можеле да се согласат со барањето на Русија за нивна екстрадиција. Лондон, за разлика од нив, се сметаше за безбедна зона и беше скован нов план за вработените на Јукос кришум да бидат илегално пренесени од нивните медитерански скривалишта во безбедни куќи во Велика Британија. Бидејќи првите што требаше да бидат преместени се криеја на Малта, првата фаза од оваа конспиративна операција се водеше под кодираното име „Малтешка операција 1”. Тоа б еше з а д ача со предизвици. Проблемот беше како бегалците на Јукос да се префрлат во Обединетото кралство и како да се спречи да бидат запрени на аеродромот Хитроу. За да се реши овој проблем им беа обезбедени туристички визи и тие патуваа со ферибот или со јахти поради тоа што царинските и имиграционите

службеници вообичаено го проверуваат само пловниот објект, а не и поединците што патувале со него. Бурганов б еше пр ефрлен пр ек у Медитеранот со јахта и по пат отседнуваше во неколку сиг урни куќи во Ју жна Франција. Потоа, со автомобил беше префрлен од Бордо до северниот брег на Франција, каде што се качи на ферибот во Ле Хавре, а слезе во Фолкстоун во Кент. Штом пристигна, црна качулка му беше ставена врз главата и со автомобил беше однесен во еден стан во близина на Оксфорд Сиркус. Тоа беше оскудно наместен стан, изнајмен од услужна компанија, така што станарот не можеше да биде идентификуван. Беше ставен под силно обезбедување со 24-часовна заштита. Двајца телохранители беа со него постојано. Под вакво обезбедување речиси цела година, на поранешниот дире извршен директор на Јукос не му беше дозволено да го напушта станот освен ако тоа не бе беше од витално значење. чов со едноставен вкус, го Иако беше човек мразеше стано станот, а неговиот нов живот го излудуваше. За да му го олеснат мачното секојдневие, му беше дозволено да компју користи компјутер и разни видеоигри. дал Тоа беше далеку од луксузен живот каков што му имаа ветено неговите претпоставени Иако се чувствуваше како претпоставени. сор затвореник, соработуваше бидејќи имаше т мал избор. И тогаш кога излегуваше од станот, секогаш беше во придружба на неговите двајца телохранители, кои се повлекуваа кога одеше во продавница. Еднаш му дадоа билети да гледа натпревар на неговиот омилен фудбалски тим, Тотенхем хотспар. Дури и кога неговата сопруга и ќерка доаѓаа со авион во Лондон да го посетат, се преземаше детално разработена контраразузнавачка операција за да се спречи да биде откриен од руски разузнавачи. Иако сопругата и ќерката добиваа визи од британската власт за да го посетат, с$ уште постоеше страв дека ако бидат следени, Бурганов би бил лоциран, киднапиран и вратен во Русија. Кога ќе пристигнеа на аеродромот Хитроу, неговата сопруга и ќерка ги возеа со такси-возило до некое место каде што слегуваа, па со друго такси-возило беа носени до друго место, а потоа во една од подземните станици. По кратко возење со метрото се качуваа во друго возило до некој ресторан каде што, конечно, семејството Бурганови повторно ќе се соединеше. Таквата заштита заврши во јануари 2005 година. Бурганов поднесе барање за политички азил, што му беше предадено на адвокат-специјалист за имиграција, кој му обезбеди престој во Велика Британија. Руската власт побара тој да биде екстрадиран поради кривично дело измама, но беше предоцна. Странските граѓани на кои им е даден азил во Велика Британија вообичаено автоматски се заштитени од барања за екстрадиција. На сослушувањето за неговата екстрадиција барањето беше одбиено од судијата, бидејќи веќе му беше даден азил. Веднаш штом му беше осигурен статусот, Бурганов се пресели во многу покомфорен стан во Сент Џејмс Сквер и се привикна на новиот живот. Имотот беше купен од компанија со седиште на Британските Девствени Острови, под име Венграда истејтс, која имаше претставништва во Женева и во Мејфер. Финансиските средства на Бурганов беа безбедни и чувани во една офшор-компанија под име Лутон инвест енд фајненс, исто така регистрирана на Британските Девствени Острови, а формирана од компанијата за менаџирање со инвестиции и финансиско планирање под име Тридент траст. Наредната година се преселија во нов апартман во Бејсвотер, купен за 520.000 фунти и регистриран на негово име.

Офшор-сметка за итни случаи?!

Голем број други извршни директори на Јукос исто така влегоа во Велика Британија од нивните тајни бази во Јужен Кипар. Позната како операција „Плантажа со маслинки”, побезбедна и полесна беше маршрутата по која одеше и еден од соработниците на Ходорковски, кој се пресели во безбедна куќа во Лондон,

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од разни области: проза, поезија, литература за млади, публицистика, популарна психологија, езотерија... Продажниот салон Египетска сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата литература – од современите македонски писатели, преку англиските к ласици, с$ до детската литература, сето тоа по достапни цени.

• Од домашните автори АЕА издавачи ги објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава.

• Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.

сосема блиску до Пикадили. Трошоците за операциите за бегство беа исплатени со банкарски трансфер од една офшор-сметка на Јукос на островот Ман. Стотици илјади долари во готово од трансферот беа скриени во индивидуални безбедносни сефови во Најтсбриџ и во Мејфер. Тие потоа беа искористени за да се исплатат хонорари и трошоци. Како и за нивните претходници во 90тите години, плаќањето во готово беше рутина за новодојденците исто толку вообичаена како да се има телохранител, но практика што ќе стане потешко да се спроведува по 2 јуни 2008 година. На тој ден специјалната криминална полиција на Метрополитен упадна во центарот за индивидуални безбедносни сефови во Мејфер, на Парк Стрит, што претставуваше кулминација на двегодишната тајна операција против перење пари. Полицијата најде големи количества пари во готово и осетливи документи што им припаѓаа на најмалку еден поранешен извршен директор на Јукос и на еден истакнат грузиски бизнисмен, како и мали пиштоли, фалсификувани пасоши и кокаин.

(Продолжува) Во утрешниот број: Како Ходорковски почна да плете „Пајажина“? К О

М

Е

Р

Ц

И

Ј

А

Л

Е

Н

О

Г Л

А С

22 FEVRUARI, SPECIJALEN PRILOG

ZDRAVI I AKTIVNI MITOVI I ZABLUDI ZA ZDRAVATA HRANA SPA, VELNES, JOGA...KADE SÈ SE RELAKSIRAAT MAKEDONSKITE DELOVNI LU\E KAKVI ANTI - STRES TEHNIKI PREPORA^UVAAT EKSPERTITE? SO KAPITAL NA SKOPSKIOT MARATON: 5,10, 20 ILI 40 KM, ISTR^AJTE I VIE, NIKOGA[ NE E DOCNA! ZA OVIE I ZA DRUGI AKTUELNI TEMI ^ITAJTE VO SPECIJALNIOT PRILOG ZDRAVI I AKTIVNI KOJ KE IZLEZE NA 22 FEVRUARI 2012 VO NEDELNIKOT KAPITAL.

ZA SITE INFORMACII I PRA[AWA OKOLU OGLASUVAWETO OBRATETE SE DO MARKETING SEKTOROT NA E-MAIL: prilozi@kapital.com.mk; TEL: 02 3298 110LICE ZA KONTAKT: JASMINA SAVOVSKA TRO[ANOVSKI KAPITAL MEDIA GROUP DOO; P-FAH 503 1000 SKOPJE TEL. 02 3298 110; FAKS. 02 3298 111

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP m

објавува ј у

ОБУКИ ЗА

ИНТЕРНЕТ И СОЦИЈАЛНИ МЕДИУМИ Јануари – Јуни 2012

Успехот на бизнисот денеска во голема мера зависи од присуството на интернет. Развојот на стратегија за ефективно присуство на интернет ќе Ви овозможи да ги осознаете големите можности за развој на бизнисот, ширење на пазарите, реализирање на успешна маркетинг стратегија како и зголемување на продажбата со помош на интернетот. Обуките од програмата “Интернет и Социјални медиуми” ќе Ви помогнат да ја увидите важноста за избор на темелна и правилна интернет стратегија, интернет страница како и оптимизација на интернет пребарувачи и користењето на е-маил маркетингот и блоговите во функција на бизнисот. Исто така ќе Ви помогнат да ги унапредите техниките за таргетирање на интернет публика, користењето на различни модели на закуп и следење и мерење на кампањите, техники и совети за огласување на социјалните медиуми и на контекстуалните мрежи. Бидејќи интернетот е медиум со најдобра и најпрецизна мерливост, ќе бидат претставени и основните алатки за следење на посетите, интеракцијата и посветеноста на корисниците на вашата интернет содржина.

ПРОГРАМАТА ГИ ОПФАЌА СЛЕДНИТЕ ТЕМИ:

1. Дефинирање на стратегија за интернет настап, изработка на веб страница 2. SEM - Search Engine Marke>ng: Оптимизација за пребарувачи и контекстуално огласување (PPC) 3. E-mail маркетинг и корпоративно блогирање 4. Интернет огласување 5. Маркетинг на социјални медиуми 6. Мониторинг, аналитика и статистика на интернет активности

ОБУКИТЕ СЕ НАМЕНЕТИ ЗА:

Сопственици и менаџери на мали и средни претпријатија Менаџери за продажба и маркетинг Менаџери за развој и иновации Специјалисти за електронска трговија

ПРЕДАВАЧИ НА ОБУКИТЕ СЕ: ДАРКО БУЛДИОСКИ e ko-osnova~

na NewMediaMK - Internet marketing agencija.

Aktivno raboti vo poleto na novite mediumi ve}e 6 godini kako predava~, konsultant i trener. Prviot oficijalen bloger od Makedonija na LeWeb i World Blogging Forum i po~esen konzul na Webit. Ima raboteno za brendovi kako KitKat, IDEA, Domitalia, Global Media Publishing, Seavus, Pegasus, Ramstor, Infoproekt i drugi.

МИТЕ КУЗЕВСКИ e ko-osnova~ na NewMediaMK. Vo svoeto pove}egodi{no iskustvo raboti kako internet strateg za OSF Budapest, South Initiative i e redoven trener na Digital Activism Worldwide. Bil trener za novi mediumi i gra|ansko novinarstvo na nekolku me|unarodni seminari. Ima raboteno za brendovi kako Nestle, Domitalia, Coolchark, Pegasus, Ramstor, NewMoment i drugi.

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110