451-25.01.2011

среда. 25 јануари. 2012 сре. max. 20 C min. -40 C

чет. max. -30 C min. -90 C

пет. max. 10 C min.-140 C

МБИ 10

1.943,09

-0,15%

Извор: Македонска Берза

РАМКОВСКИ ОСТАНУВА ВО ПРИТВОР Тутунска банка денеска одлучува дали А1 ќе се ликвидира! 4-5

МБИД 2.036,24

-1,27%

ОМБ

120,74

+0,10%

ЕМУ

€

61,51

САД

$

47,25

Курсна листа на Народна банка на Македонија

Метрудхем ќе предложи две нови локации за Топилницата 8

ДОАЃА ЛИ ХРВАТСКОТО „НЕ У ЕУ“ ВО МАКЕДОНИЈА?! 6

Владата одлучила кој ќе биде инвеститор на ХЕЦ Чебрен и Галиште.

ЗОШТО СЕ УШТЕ НЕ СЕ СООПШТУВА ОДЛУКАТА? 2-3

ПОСЛЕДЕН ОБИД НА ГРУЕВСКИ ДА ГО ПРЕМИСЛИ РАСМУСЕН ПРЕД САМИТОТ ВО ЧИКАГО! 7 www.kapital.mk

број 451 | година 2 | цена 20 ден. | тел. 3 298 110 | факс. 3 298 111

...само идејата е капитал, с$ друго е пари...

член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP

Во Давос ќе се одлучува иднината на капитализмот! МАКЕДОНСКАТА ВЛАДА НЕ ГЛЕДА ПОЕНТА ДА ОДИ СТР.

14 НА САМИТОТ!

ДАЛИ ГРАДЕЖ

НИЦИТЕ ЌЕ ЗЕМАТ ДЕЛ ОД 250 МИЛИЈАРДИ ЕВРА ВРЕДНИ ПРОЕКТИ ВО СТРАНСТВО? 10

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

2 НАВИГАТОР ИЗЈАВА НА ДЕНОТ

> коментар > анализа > победник и губитник > бројка > лидери > не им беше денот

39% О “ известувач за Македонија во Европскиот парламент

среда 25/01/2012

КОМЕНТАР

Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

Кога сложните попови ќе се распопат

Е

дна Влада сепак ќе мора да работи. 20 години цицање на Буџетот, грабеж и деструкција на државните претпријатија, полнење на администрацијата, расипништво и криминал. Не треба да си многу умен за да сфатиш дека вака вечно нема да може - владите да креираат политики кои освен популистичка, немаат реална основа, а граѓаните да живеат среќно со еден вработен административец дома. Затоа што токму таа некоја влада ќе мора да ги намали платите во јавниот сектор (тие што до 2014 година Никола Груевски ќе ги зголеми за 20%), па да ги отпушти административците кои се вишок (едно 100.000), па законски да ги гони сите директорчиња кои се наредија по јавните претпријатија, а ништо не сработија. И сите министри за кои испливаа милионски афери, Зошто? Затоа што веќе ќе нема пари! За ништо, па ни за лажење! Секоја утопија има рок на траење. Еве еден пластичен пример за нашава: минатата година само во првите три квартали Владата вработила, верувале или не, 35.000 лица (последен расположлив податок од Заводот за статистика). Каде ли ги сместија овие 35.000? Ало!!!

35.000! Тоа е еден цел град! Каде се овие луѓе и што работат? Паралелно со ова, бројот на невработени се намалил за 40.000. Значи, ете како! Ако 5.000 се избришале од списоците, тоа значи дека сите вработувања лани биле во јавната администрација! И ете што е мизерија (ако некому „Економист“ не му беше јасен)! И да не беше трагично, веројатно и ќе се смеевме кога ги гледаме политичките „елити“ од двата табори како мазно се согласуваат да им се покачат платите, одложено да се враќаат долговите на јавните претпријатија, да се креира државна управа со наши и ваши, да се молчи за вистинските проблеми и решенија. Ниту власта, ниту опозицијата немаат прогресивен нагон! Ниедна власт и опозиција досега! Закржлавени во евтините ниски „страсти“ за паричка или за фотелја плус, ни ја закржлавија државата. Сложни само во едно – како да „мрсат и во петок“ и да искористат колку што можат повеќе додека се на функциите. Додека таа некоја влада не ги распопи!

Важно е ние при гласањето на резолуцијата за Македонија да кажеме дека статус кво не може повеќе да трае.

“

РИЧАРД ХАУВИТ

www.kapital.mk

Хеленик петролеум ќе & испорачува поскапа нафта на Окта од јули?!

> БРОЈКА

учество во БДП имаат услужните дејности во земјава, покажува анализата на Сојузот на стопански комори. Според нив, производните дејности учествуваат со 34% додека 27% учество во БДП имаат активностите на јавниот сектор и државните органи.

ткако Европската унија го забрани увозот на иранската нафта и нафтени деривати, најголемите европски увознички се кренаа на нозе. Италија и Шпанија веќе преговараат со Саудиска Арабија за испорака на нафта. Грција, од каде што скопската рафинерија Окта купува нафта, е меѓу најразочараните од ембаргото, јавуваат медиумите. С$ уште не е јасно дали од 1 јули оваа година, до кога ќе важат веќе склучените договори меѓу Иран и земјите од ЕУ, Грција може да ја зголеми цената на нафтата која ја испорачува во Македонија и Србија. Од каде и по која цена Грција ќе купува нафта летово во голема мера ќе влијае и на цената на нафтата која Окта ќе ја купува од Хеленик петролеум.

Владата одлучила кој ќе ги гради Чебрен и Галиштеинвеститорот не го кажува?! Претседателот на Тендерската комисија, Јасна Иванова-Давидовиќ, не сака да објави кој е најповолниот понудувач за изградба на хидроцентралите Чебрен и Галиште. Извори од Владата за „Капитал” неофицијално информираат дека најверојатно CWE предничи пред PPC?! Катерина Попоска poposka@kapital.com.mk

Т

ендерската комисија, која веќе еден месец ги „скенира” понудите на кинеската CWE (China International Water&Electric Corp.) и на грчката PPC (Public Power Corporation C.A.), го изготви извештајот и препорачува на Владата кој е најповолниот понудувач за изградба на ХЕЦ Чебрен и Галиште. Но, јавно не сака да обелодени што констатирале членовите. Претседателот на Тендерската комисија, Јасна Иванова-Давидовиќ, која е и директор за инвестиции и развој во Електрани на Македонија, јавно не сака да обелодени врз основа на кои детали го рангирале најповолниот понудувач. Извори на „Капитал” од Владата неофицијално информираат дека според последната

евалуација, најверојатно кинеската CWE е во предност пред грчката PPC. Неофицијалните информации се и дека потенцијалните инвеститори не отстапуваат од досегашните барања. Во Министерството за економија вчера с$ уште ги „очекуваа“ препораките од Комисијата, кои од Министерството ќе патуваат до Владата, најверојатно кај вицепремиерот за економски прашања, Владимир Пешевски. Најдоцна за три месеци Владата треба да одлучи по препораката на Тендерската комисија и да потпише договор со најповолниот понудувач за Владата, кој прво треба да почне да ја гради хидроцентралата Чебрен на Црна Река, кај Мариово, проект вреден околу 500 милиони евра. Министерот за економија, Ваљон Сараќини, изјавува само дека најверојатно в сабота Владата ќе одлучува за понудите.

„На наредната владина седница би требало да го презентирам извештајот, по што Владата конечно треба да одлучи што понатаму со овој проект“, кусо изјави Сараќини.

Владата ќе преговара со најповолниот понудувач?!

И покрај двете добиени понуди од PPC и од CWE, извори од Министерството за економија пред еден месец информираа дека тендерот за изградба на деценискиот проект најверојатно ќе пропадне. Оттаму објаснуваа дека и двете понуди имаат недостатоци. Кинеската CWE барала веќе изградената хидроцентрала Тиквеш веднаш да влезе во проектот, наместо како што бара Владата, откако ќе се изгради ХЕЦ Чебрен. CWE најверојатно барала од Владата и поголеми државни гаранции за откупот на струјата, како и ослободување од ДДВ. Иако CWE понуди 40,5% учество на државата во проектот, сепак, неофицијалните информации се дека кинескиот конзорциум има значително големи барања до Владата надвор од тендерската документација. За грчката PPC пак, од Министерството за економија брифираа дека имаат дилема дали оваа компанија има доволно пари за да го изгради ХЕЦ Чебрен. „Понудата на грчката компанија е комплетна во однос на задоволувањето на техничките параметри. Но, оваа

Првиот број на дневниот весник Капитал се појави на 17 март 2010 телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 e-mail: kontakt@kapital.com.mk Издава: KAPITAL MEDIA GROUP доо Скопје, компанијата е формирана во 1999 година, кога е издаден првиот број на магазинот Капитал ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, 1000 Скопје, п.фах: 503, Република Македонија

ИЗВРШЕН ДИРЕКТОР (МАРКЕТИНГ И ФИНАНСИИ) Гордана Михајловска

РЕКЛАМА Александра Стојменова: ++389 2 3298 110/ лок:103; marketing@kapital.com.mk; aleksandra@kapital.com.mk

ГРАФИЧКИ И ИТ ДИРЕКТОР Николај Томашевски

ОГЛАСИ: Дијана Гулакова: ++389 2 3298 110/ лок:105; gulakova@kapital.com.mk

OFFICE MANAGER И ФИНАНСИИ Александра Николова: ++389 2 3298 110/ лок:101 nikolova@kapital.com.mk

СПЕЦИЈАЛНИ ПРИЛОЗИ: Јасмина Савовска Трошановски ++389 2 3298 110/ лок:102; prilozi@kapital.com.mk

ДИРЕКТОР И ГЛАВЕН УРЕДНИК: Љупчо Зиков

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Вељко Влаховиќ бр 11, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ПРЕТПЛАТА НА ДНЕВНИОТ ВЕСНИК КАПИТАЛ И НА МАГАЗИНОТ КАПИТАЛ Сања Савовска: ++ 389 2 3298 110/ лок:104 pretplati@kapital.com.mk

ОДГОВОРЕН УРЕДНИК Спасијка Јованова ПОМОШНИЦИ НА ОДГОВОРНИОТ УРЕДНИК Катерина Синадиновска (политика) Катерина Попоска (економија) УРЕДНИЦИ Маја Бајалска, Александар Јанев, Александра Спасевска ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА СПЕЦИЈАЛНИ ДОДАТОЦИ Верица Јорданова ОДГОВОРЕН УРЕДНИК НА WWW.KAPITAL.MK Александар Јанчески

Печати: Графички Центар Скопје Според мислењето на Министерството за култура за дневниот весник “Капитал” се плаќа повластена даночна стапка. Текстовите и фотографиите не се враќаат. Сите објавени текстови, фотографии и друга графичка опрема се авторски заштитетни и можат да бидат преобјавени, или на друг начин користени само со дозвола на издавачот. Даночен број: МК 4030999366644; Жиро сметки: Еуростандард банка: 370011100019555

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

3

Македонски студенти учат туризам во ОН

ЕБОР: Македонската економија во 2012 ќе порасне само 1,8%.

В

В

о најновите прооекции за економскиот раст ЕБОР ја намали проекцијата за економскиот раст на земјава за 2012 година од 2,4% на 1,8%. „Македонија доживеа изненадувачки силен раст во првата половина од 2011 година, поттикнат од висок извоз и директни странски инвестиции, но се смета дека растот е забавен во остатокот од годината. Растот би требало да продолжи во 2012 година ако има силна побарувачка за извозот на метали од земјата. Земјата е високоранлива во однос на рецесијата во еврозоната и турбуленциите во соседна Грција“, велат од ЕБОР.

о рамки на научно-истражувачкиот практикум, студентите и дел од академскиот кадар од Универзитетот за туризам и менаџмент - Скопје беа во официјална посета на Светската туристичка организација на Обединетите нации (UNWTO) во Мадрид. На семинарот на којшто се обартија генералниот секретар на Светската туристичка организација Талеб Рифаи и други претставници на ОН на студентите им беа претставени глобалните трендови во туризмот, како и резултатите од најсовремените истражувања од оваа област. Како што информираат од универзитетот, претставниците на UNWTO се интересираа за развојот на туризмот во Македонија и регионот и говореа за начините и програмите со кои оваа организација може да помогне да се унапреди оваа стопанска гранка во земјата.

лидери

> БРОЈКА

10.000

претпријатија во просек годишно се отвораат, додека приближно 5.000 компании годишно згаснуваат, покажуваат податоците на Државниот завод за статистика. Според податоците од Централен регистар, пак, во 2010 година биле регистрирани 44.824 микро, 16.248 мали, 557 средни и 122 големи претпријатија.

победник и губитник ПОБЕДНИК

+

ТЕУТА АРИФИ

В

ицепремиерот за евроинтеграции конечно ќе се сретне со својот грчки колега, што е прва официјална посета на Атина на функционер од оваа македонска влада

Владата бара ХЕЦ Тиквеш да влезе во проектот дури откако ќе се изгради ХЕЦ Чебрен. Кинеската CWE, пак, според неофицијалните информации, бара веднаш да ја добие на управувње ХЕЦ Тиквеш. Токму учеството на државата во проектот, преку ХЕЦ Тиквеш, е пресудно дали и кој ќе биде инвеститор на хидроцентралите Чебрен и Галиште.

Би можеле да потврдиме дека PPC не се повлекуваат од проектот Чебрен и Галиште.

Претствниците на грчкото електростопанство PPC летово детално се запознаа со проектот Чебрен и Галиште. Во понудата до Владата нудат: • 28% учество на ЕЛЕМ во проектот

“

“

KLC Law Firm од Атина

Изградбата на двете најголеми хидроцентрали на Црна Река, кај Мариово, е проект стар 45 години.

Претставниците на кинеската CWE (China International Water & Electric Corp.) нудат: • 40,5% учество на ЕЛЕМ во проектот • бараат ХЕЦ Тиквеш веднаш да стопанисуваат со ХЕЦ Тиквеш, наместо како што стои во тендерот, откако ќе се изгради ХЕЦ Чебрен

ЈАСНА ИВАНОВА ДАВИДОВИЌ

претседател на Тендерската комисија за изградба на Чебрен и Галиште (15.12.2011)

“

ЖАН КЛОД ЈУНКЕР

Н

ема веќе пречки за формирање Европски стабилизациски механизам, за што падна и договор во Брисел, со надеж дека ќе наметне строга буџетска дисциплина во ЕУ

не им беше денот

“

Токму учеството на ЕЛЕМ во проектот ќе биде единствен критериум при селекцијата кој би го градел објектот, но мора прво да се провери целата документација од компаниите.

100 400

илјади евра чинат консултантските услуги на Меѓународната финансиска корпорација која ја советува Владата како да спроведе тран-спарентна тендерска постапка и да избере инвеститор за Чебрен и Галиште

милиони евра би чинела изградбата само на ХЕЦ Чебрен откако Владата реши за изградбата на ХЕЦ Галиште дополнително да одлучува

компанија понуди 28% учество на државата во Чебрен и Галиште, помало за разлика од тоа на CWE, 40,5%. Но, Комисијата с$ уште ги рзгледува понудите на компаниите”, велат за „Капитал” анонимни извори. Но, зачудуваат контрадикторните неофицијални информации кои се пласираат во јавноста за само еден месец. Нема јавна потврда дали навистина CWE е препорачан за поповолен инвеститор од грчки PPC, иако кинеската компанија во својата понуда доставена на 15 декември најверојатно имала барања надвор од тендерските услови. Исходот од рангирањето на Тендерската комисија треба да покаже што содржеле понудите на двата ривали за изградба на ХЕЦ Чебрен, ако се земе предвид дека пред еден месец едни велеа дека тендерот е на раб на пропаст, други пак, дека с$ уште ништо не се знае, бидејќи Комисијата не одлучила за квалитетот на понудите.

30

милиони евра годишно губи Македонија поради неуспехот да ги изгради двете хидроцентрали на Црна река и плаќа скапа струја од увоз

Од Министерството за економија тврдеа дека дополнително ќе се консултираат со Меѓународната финансиска корпорација, консултант на Владата за проектот, за да одлучат за изборот на стратешкиот инвеститор. Ако Владата не се договори ниту со CWE ниту со PPC за изградбата на ХЕЦ Чебрен, а со тоа пропадне и шестиот обид на Владата да најде инвеститор за, како што велат, клучните хидроцентрали за Македонија, се отвора прашањето може ли државата сама да го финансира и да го изгради овој проект? Ако веќе 45 години очајно се бара инвеститор, а сите влади досега не се договорија со потенцираните инвеститори, експертската јавност неодамна ја отвори дилемата дали можеби Владата треба да ги „засука ракавите“ и да почне сама да ја гради ХЕЦ Чебрен, ако веќе овие хидроелектрани се од круцијално значење за македонскиот енергетски крвоток.

ЕВАНГЕЛОС ВЕНИЗЕЛОС

У

ште една нова тешка задача за грчкиот министер за финансии - треба да изготви нова програма за буџетски ограничувања ако сака да & се прости уште од долгот на Грција

Даниел Димовски е најдобар дизајнер на Мерцедес на иднината, кој победи на конкурсот организиран од МакАутоСтар. Овој млад креативец е студент на Машинскиот факултет, отсек индустриски дизајн. Автомобилите се негова голема пасија, ги црта уште од мал. Својата професионална определба ДАНИЕЛ ја гледа во дизајнерски ДИМОВСКИ тим на автомобилска компанија. Инспирацијата за „мерцедес“ во иднината ја нашол во природата, поточно од формите на пустината направени од аеродинамичноста на ветерот. Со нетрпение очекувал некој ваков конкурс за да ги изрази квалитетите, но и за да ја покаже својата амбициозност во однос на професионалната определба. Оваа победа е важна за неговото професионално CV, кое со оглед на креативноста и амбициозноста на овој млад човек, ќе му помогне полесно да го оствари својот сон. Прв чекор во оваа насока е посетата на фабриката на Мерцедес во Германија.

_

ГУБИТНИК Со погрдни зборови, во добро познат стил, солунскиот митрополит Антимос никако да престане со навредите упатени на адреса на Скопје. Во последната негова литургија очигледно не му беа доволни само етикетирањата дека Македонците се Скопјани и дека Македонија е АНТИМОС новоформирана земја без РУСАС национален идентитет - Антимо Антимос отиде чекор понапре понапред. Овој пат, возбуден од сатирата на Вевча Вевчанскиот карневал во земјава, тој потсети на разговор меѓу Милошевиќ и Мицот Мицотакис дека Македонија може да биде освоена осв со пет авиони и 10 тенкови за 20 час часа. Иако потоа објаснува дека Грција не н поддржува војна и дека на мирен начин ќе ги решава проблемите со Скопје, сепак, неговата изјава е провокација која во најширока смисла може да се сфати како политика на географска претензија кон земјава. Атина ниту еднаш досега не се огради од ставовите на Антимос.

мисла на денот

ЛАЗАР ПОПОВСКИ

О

бидот на Агенцијата за млади и спорт бесплатно да однесе навивачи на натпреварот Македонија-Полска повторно заврши со проблеми и со разочарани навивачи

ПАТРИОТОТ СЕКОГАШ МОРА ДА Д БИДЕ ПОДГОТВЕН ПОДГО БРАНИ ДА ЈА Б СВОЈАТА ЗЕМЈА СВОЈАТ НЕГОВАТА ОД НЕГ ВЛАДА. ВЛАДА

Едвард Аби американски есеист

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

4

WWW.KAPITAL.MK

НАВИГАТОР ГРАФИК НА ДЕНОТ...

ФОТО НА Д ДЕНОТ...

Со 18% помалку крави сме произвеле 48% повеќе млеко!? Извор: Државен завод за статистика

2007

2008

2009

135.004

128.628

342.622

368.217

147.519

143.217

234.708

164.013

М

2006

347.103

Производство на кравјо млеко (000) литри

373.706

Број на крави и јуници

2010

инатата 2010 година во Македонија се произвеле 347 милиони литри млеко што е дури за 48% повеќе во споредба со 2006 година. Но, додека производството на млеко растело, бројот на крави во истиот петгодишен период се намалил за речиси 18%, односно од 2006 година кога бројот на крави изнесувал 164.013 во 2010 година се намалиле на 135.004.

светот низ медиумите... Вечерње Новости Ве

Усл Условите за членство на Србија во ЕУ и германското Срб олабавување на ставот во ола однос на тоа се на насловната одн страница на српскиот весник. стра Во Србија С се зголемува евроскептицизмот по евр последниот самит на ЕУ кога не пос беа признаени реформите на & бе проевропската српска влада. про

М

акедонските граѓани од јануари годинава добиваат можност да ја подобрат информатичката, комуникациската и технолошката писменост преку учество во бесплатни обуки во 22 бесплатни интернет-клубови кои моментално работат во 22 градови во Македонија.

Тутунска банка ќе дали А1 ќе се лик

Les Echos Le

Кон Конкуренцијата и ривалството меѓу холандските и француските ме банки и борбата за доминација бан во секторот е тема на анализа на францускиот економски весник кој ги опфаќа политичковес економските корени на судирот. еко

Wall Street Journal W

Првиот трговски дефицит на Јапонија објавен од 1980 година наваму е една од приказните во фокусот на њујоршкиот весник. Јапонија која беше пример за успешен извозник со голем трговски суфицит е донесена во оваа состојба поради зголемената конкуренција од страна на Кина и САД.

Jornal do Comercio

Аргентина ќе го заштитува домашното производство преку селективен увоз. Аргентинскиот економски весник ја пренесува одлуката на владата во Буенос Аирес кој се предвидува покрај придобивки за бизнисот во земјата да придонесе и за заладување на односите со соседите и останатите трговски партнери.

www.kapital.mk НАЈЧИТАНО НА WEB...

1

Собранието ќе одлучува дали ДДВ ќе се плаќа по наплатена фактура

2

Некоја Влада ќе мора да одговара а за расипништвото на сите досега!!

3

Зошто државата не побара стечај во о Џумајлија, иако има побарувања?

4

Владата ги кочи инвестициите во обновливи извори на енергија?!

Неизвесно е колку од побарувањата кои ги имаат доверителите кон А1 телевизија ќе можат да бидат наплатени. Поголем дел од имотот е под хипотека на НЛБ Тутунска банка и тој не влегува во стечајната маса. Денеска банката, како најголем доверител, ќе одлучи дали ќе побара ликвидација на телевизијата Марија Севриева

Д

sevrieva@kapital.com.mk

оверителите во постапката А1 во стечај денес ќе одлучваат дали ќе побараат ликвидација на телевизија за да си ги остварат ненаплатените побарувања. Табелата на доверители кон кои А1 телевизија должи пари е подготвена, направна е целосна проценка на имотот на медиумот, стечаjниот управник Ацо Петров ја има конечната вредност на стечајната маса. Сепак, Петров не открива како ќе се обештетат 353 субјекти према кои А1 има долгови. „Доверителите ќе треба да одлучат како понатаму ќе се од одвива постапката, дали ќе сл следува ликвидација, односно в впаричување на имотот“, вели Пе Петров. Н о колку од имотот ќе може да се Но, пр п претвори во пари во услови кога по поголем дел од него, движен и не недвижен, е под хипотека во НЛБ Ту Т Тутунска банка која има развлачно пр право, односно при ликвидација им предност при наплатата, има не се знае. Печатницата Крсте

Петков Мисирков, машините за печатење, дел од опремата на А1, телевизиската техника и возилата, се работите кои се под хипотека. Овој имот не влегува во стечајната маса. Вкупните признаени побарувања од сите доверители изнесуваат 14,3 милиони евра, од кои 11 милиони побарува Управата за јавни приходи. Иако УЈП го иницираше стечајот, државното правобранителство кое ја застапува Управата во постапката не очекува дека ќе си ги оствари своите побарувања. „Според изјавите на стечајниот управник не очекуваме дека ќе биде подмирен долгот кој субјектот го има кон УЈП. Државата иако е најголем доверител, сепак има еднакво право со останатите доверители при распределбата на стечајната маса“, појаснува правобранителот Саша Станчевски. Правниот застапник на фирмата од Словенија која се јавува како доверител во случајот вели дека докрај ќе инсистираат за наплата на долгот. „Имотот на А1 е голем и верувам

23 14,3 8,8 353

милиони евра се вкупните побарувања од А1 телевизија

милиони евра се признаени побарувања

милиони евра е вредноста на одбиените побарувања

вкупно доверители чекаат на исходот дека може да достигне повисока цена на продажба од таа на која

WWW.KAPITAL.MK

ПРОЦЕНКИ...

3 ФАКТИ ЗА...

130 Е 150 1.757 Е

Е

вра е минималната плата во Македонија, која беше утврдена минатата година

вра е минималната плата во Албанија од јули 2011 година и е зголемена за 5,2% со одлука на владата

вра е минималната плата во Луксембург и таа е највисока во Европа

КИРЕ ЛАЗАРОВ

капитен на македонската ракометна репрезентација

Натпреварот со Србија ќе биде спектакуларен

О

чекувам сјајна атмосфера против Србија. Ќе бидат 10.000 наши против 10.000 српски навивачи, па на светот да му покажеме како се игра ракомет во поранешна Југославија, како се навива за тимот и како се сака државата, изјави капитенот на ракометната репрезентација на Македонија, Кире Лазаров. Според него, репрезентацијата нема доволно фонд на квалитетни играчи и се случува да паднат во продолжение. „Но убеден сум дека можеме да продолжиме да дадеме игра на високо ниво“, истакна Лазаров.

е пресече квидира!?

Правобранителството кое ја застапува УЈП како најголем доверител не очекува поврат на 11 милиони евра, колку што побарува Управата „Пајажина“ споро се расплеткува

К

ривичниот предмет кој во Основниот суд се води против Велија Рамковски, сопственикот на А1 и 22 лица, роднини и управители на фирми од Перо Наков, заглави меѓу доказите и барањето на одбраната за преиспитување на работата на судијата Павлина Христовска. Досега се одржани 60 судски рочишта. Преостанува да се разгледа наодот на вештите лица според кој обвинителството тврди дека ќе се докажат тврдењата за затајување на милиони евра. Дел од обвинетите и понатаму се во притвор кој истекува на средината на март кога беше покренат обвинителниот акт.

1.903

заедници на сопственици во станбени згради се регистрирани до декември минатата година, објави Регулаторната комисија за домување. Според податоците, најмногу регистрирани заедници има во скопската општина Аеродром (338), а најмалку само една заедница во Македонски Брод.

4.000 денари за метар квадратен е почетната цена на електронското наддавање за четири државни градежни парцели во скопската општина Аеродром. Станува збор за парцели кои ги продава Министерството за транспорт, а се наменети за изградба на семејно домување во станбени згради.

С

е ставен под хипотека. На тој начин ќе можат да се обештетат и останатите доверители“, вели правниот застапник на Словенците. Приоритет во обештетувањето ќе имаат поранешните вработени во телевизијата кои треба да добијат плата за три месеци. Големи компании од земјава и странство, но и поранешни новинари и актери се јавуваат како доверители. Т-Мобиле, ЕВН, Македонска радиодифузија, Фондот за пензиско и инвалидско осигурување се само дел од фирмите на кои А1 им должи пари. Покрај нив, телевизијата е должна и кон актерите од земјава кои ги позајмува гласовите за синхронизација на турските серии Марин

Бабиќ, Марија Кондовска, Диме Илиев, Лазе Манасков, Трајанка Илиева и Атанас Таневски, но и кон холивудската продуцентска куќа Ворнер Брос. Правниот застапник на А1 телевизија нема добиено табела на побарувањата и наодите на стечајниот управник од проценката на имотот. Тој и понатаму останува на тврдењето дека целата постапка е незаконска. Веќе беше вложена жалба за отворањето на стечајната постапка и дуплирањето на постапката – барање на наплата на долг кон УЈП во услови во кои сметката на телевизијата е замрзната на 2 милиони евра во кривичната постапка исто така на барање на Управата.

Ни власта, ни опозицијата не знаат дали ќе гласаат „за“ измени на Законот за ДДВ

П

ратениците од власта и од опозицијата засега немаат став дали ќе ги поддржат измените на Законот за ДДВ што ги предлага пратеникот на НДП, Изет Зеќири, со кои се предвидува данокот да се плаќа на наплатена фактура, а не на испратена. Пратениците на ВМРО-ДПМНЕ, кои го имаат мнозинството во Собранието, сметаат дека идејата заслужува квалитетна дебата. „Измените на Законот за ДДВ би предизвикале голема системска промена и затоа, треба добро да се размисли дали ова е вистинско решение. Ова е важна тема, но сепак, ние прво ќе го чуеме мислењето на министерот за финансии, па ќе одлучиме како ќе гласаме“, изјави пратеникот на ВМРО-ДПМНЕ, Илија Димовски. Во ДУИ предлогот допрва ќе го разгледуваат. „Принципиелно, ова е добар предлог. Зошто фирмите да плаќаат данок пред воопшто да ги наплатат побарувањата? Но, треба да се види дали е усогласен со другите закони“, оцени пратеникот Талат Џафери. Од СДСМ велат дека постојат неколку позитивни аргументи. „Со овој предлог се овозможува објективно и рамномерно растоварување на фирмите, бидејќи ќе плаќаат ДДВ само на тоа што навистина го наплатиле. Дополнителен проблем е што и државата доцни со повратот на ДДВ. Од тие причини, ние сериозно ќе го разгледаме предлогот“, изјави пратеникот Игор Ивановски.

Субвенции за фирми и помало ДДВ за аграрот бара ССК

П

оголеми субвенции за малите и средни претпријатија и намалено ДДВ за земјоделските суровини бараат бизнисмените од Сојузот на стопански комори (ССК). Во Стратегијата за економски раст, која & ја доставија на Владата, проектираат дека ако во следните пет години Владата одвојува еден милион евра за субвенции, наместо досегашните 140.000, бројот на новоотворени мали и средни претпријатија ќе биде 9.000 во просек годишно. ССК пресметува дека ако секое новоотворено претпријатие вработи по 4 лица, за пет години би имало 180.000 нови вработувања. Стратегијата предлага уште девет други мерки, кои за пет години ќе придонесат за значителен раст на економијата. Фоксуот е ставен на земјоделството и се потенцира дека е неопходно намалување на ДДВ на 5% за суровините. Бизнисмените бараат и конечно да профункционира агроберзата и да се отворат откупно-дистрибутивни центри за професионално планирање на производството за да се избегне хиперпродукција на одредени производи и хаотичен откуп од нивите.

Паника на Загрепската берза: Ингра пред банкрот

А2 заглавена во доставата

остојбата на А2 телевизија, пак, е заглавена во Основниот суд 2. Спорот за утврдување на тоа дали подмирувањето на долгот кој медиумот го имаше кон УЈП е законско, с$ уште не е почнат. Стечајниот управник Петров вели дека кај судот постои проблем со составата на тужбите и поради тоа нема закажано старт на судењето. Претстечајната постапка, која УЈП ја покрена за А2 телевизија, беше стопирана поради барањето на правобранителството, кое ја застапува Управата, во одвоена постапка да утврди дали плаќањето на долгот без знаење на стечајниот управник било законски. Долгот од 100 илајди евра беше платен со позајмица од страна на братот на пратеникот Фијат Цаноски, Томор, инаку близок пријател на Рамковски, еден ден по објавата за отворање на предвремена стечајна постапка.

ТОП ВЕСТИ...

З ЉУПЧО ДИМОВСКИ

министер за земјоделство

Со расцепкано земјиште нема зголемување на производстото

агрепската берза вчера го суспендираше тргувањето со обични акции на хрватската градежна компанија Ингра затоа што таа на Централниот депозитар за хартии од вредност не му доставила пари за исплата на главнината на хартиите од вредност кои достасале истиот ден, пренесуваат хрватските медиуми. Ингра е сопственик на градежното претпријатие Маврово. Компанијата не можела да ја исплати 13–та транша на хартии од вредност со номинален износ од 4,04 милиони евра. Се наведува и дека долговите на Хрватска, градот Загреб и на државните претријатија кон Ингра надминуваат шест милиони евра. Бидејќи се очекува оваа информација да влијае на цената на акциите на друштвото тргувањето со акциите на Ингра е запрено до 12 часот, с$ додека целокупната јавност не била целосно информирана за случајот, соопштија од Загрепската берза.

БЕРЗА

МБИ 10 3.000 2.800 2.600 2.400 2.200 2.000 1.800

07/10

09/10

12/10

03/11

06/11

09/11

12/11

1.943,09 2010/2012 2010/2012

Max. Min.

2 2.827,62 827 62 1.943,09

На Македонската берза вчера се оствари промет од 10.064.631 денари од редовното тргување, што е зголемување од 369,82% во споредба со претходниот трговски ден. Најтргувани беа акциите на Алкалоид Берово, со промет од 3.810.000 денари. Главниот берзански индекс МБИ-10 падна за 0,15% и трговскиот ден го заврши со 1.943,09 индексни поени. МБИД забележа пад од 1,27%, додека ОМБ порасна за 0,10%.

НАЈГОЛЕМ ДОБИТНИК Алкалоид Берово

15.000,00 +2.305,00

+18,16% 18 16%

НАЈГОЛЕМ ГУБИТНИК ЕМО Охрид

35,00 -15,00

-30,00% 30 00%

DOW JONES 13.000 12.500 12.000 11.500 11.000 10.500 10.000

07/07 06/08 05/09 05/10 04/11 04/12 03/01

12.627,70 0 64% -0,64%

Индексите на американските акции останаа главно непроменети, бидејќи инвеститорите станаа попретпазливи веднаш по силниот раст на цената на акциите од почетокот на годината. Позитивни вибрации дваат единствено кварталните резултати за економијата на САД кои сепак не се воодушевувачки.

ДРУГИ ПАЗАРИ FTSE 100 Nikkei225 S&P 500 Nasdaq DAX TOPIX

5.723,81 8.785,33 1.306,45 2.769,65 6.359,07 757,40

VALUTI

£ €

СТАПКА

-1,02% +0,22% -0,73% -0,52% -1,20% +0,08%

€ $

1,1982 ПРОМЕНА

+0,2%

СТАПКА

1,3003 ПРОМЕНА

-0,1%

ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.10

FJU^ERSI ZLATO

1.664,70 -0,81% 0 81% ПОВЕЌЕ ИНФОРМАЦИИ НА СТР.11

NAFTA BRENT

110,06

Р

асцепканоста на земјоделските имоти оневозможува зголемување на производството и на конкурентност на земјоделство, посочи министерот за земјоделство на состанокот со Агробизнис комората при Сојузот на стопански комори. „Поради тоа, окрупнувањето на земјоделското земјиште е една од стратешките определби на Министерството со која во иднина треба да се надмине овој проблем, се подготвуваат измени на постоечкиот Закон со кои треба да се надмине понатамошното раситнување на земјоделското земјиште,“, истакна Димовски .

60 СЕКУНДИ БРИФИНГ

-0,47% 0 47% ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч

Kapital Akademija... член на групацијата KAPITAL MEDIA GROUP ул. Димитрие Туцовиќ бр 20, телефон: ++ 389 3 298 110 факс: 3 298 111 mail: akademija@kapital.commk

ВОЛФГАНГ ШОЈБЛЕ

Нема да потклекнеме пред уцените на приватните кредитори на Грција.

“

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

6 ПОЛИТИКА Kapital Akademija...

Брисел потсетува:

member of KAPITAL MEDIA GROUP

Избирачкиот список мора да се прочисти!

КАЛЕНДАР НА НАСТАНИ

ЗА ПЕРИОД ЈАНУАРИ ЈУНИ 2012

ЈАНУАРИ

27

Дефинирање на стратегија за интернет настап, изработка на веб страница

ФЕВРУАРИ

02

Подготовка на продажна стратегија и план на продажба

09

Парични текови

17

Подгответе се за инвеститори!

22

Обликувајте го Вашето знаење. Најновите трендови и технологии за е-Учење

29

Конференција за извоз

Максим Ристески

risteski@kapital.com.mk

П

роблематичноста на избирачкиот список, која не ја отстрани неговото прочистување пред ланските предвремени парламентарни избори, што во контекст на неуспешниот попис ја реактуелизираше опозицијата, повторно е тема на која инсистира и меѓународната заедница. Во Брисел, на Советот за стабилизација и асоцијација меѓу Македонија и ЕУ еврокомесарот Штефан Филе, покрај другото, побара од министерот за надворешни работи, Никола Поповски, да & пренесе на Владата да ги следи заклучоците и препораките од конечниот Извештај на ОБСЕ/ОДИХР во однос на изборниот процес. Во овој извештај, изготвен по ланските избори од Владата, се бара да издејствува темелна ревизија на избирачкиот список врз база на новиот попис - кој не успеа, а тешко и дека ќе се случи во блиска иднина. Потребата од ново чистење на списокот со гласачи и воопшто, од подобрување на изборното законодавство ја согледуваат и во Државната изборна комисија, каде што одамна чекаат сигнал од Министерството за правда за почнување на овој процес. „Треба да има измени и да се допрочисти списокот. Тоа треба да се направи сега, а никако во периодот шест месеци пред избори. Министерството за правда треба да предложи измени на Изборниот законик, при што треба да побара мислење од нас и да вклучи член од ДИК во работната група. Но, тоа засега не се случило“, вели потпретседателот на ДИК, Субхи Јакупи. Легитимитетот на изборите со кои е избрана актуелната влада периодов опозицијата го проблематизираше уште поконкретно, обвинувајќи дека власта овозможила во избирачкиот список да фигурираат многу непостоечки гласачи. СДСМ обвини дека пописот бил прекинат за да се отстрани опасноста неговите резултати да докажат дека на изборите гласале многу фантомски гласачи и малолетни лица. Последен со

МАРТ

02

Оптимизација на пребарувачи и контекстуално огласување

08

Финансиски извештаи

15

Организација на продажбата и продажбен менаџмент

23

Меѓународно двојно оданочување

30

Е-mail маркетинг и корпоративно огласување

05

Финансии во продажбата и управување со клучните клиенти

20

Интернет огласување

26

Customer RelaIonship & Customer Experience management

АПРИЛ

МАJ

10

Водење на продажен разговор и продажна презентација

18

Подгответе се за инвеститори!

23

Маркетинг на социјални медиуми

30

Преговарање и развој на долгорочни односи со клиентите

15

Мониторинг аналитика и статистика на интернет активности

21

Известување и следење на продажбата

ЈУНИ

-

30%

од граѓаните гласаа за ВМРО - ДПМНЕ и за ДУИ. Реактуализираните иницијативи за промена на Донтовиот модел на гласање се во насока на создавање на поголем легитимитет на власта слична теза се огласи лидерот на ВМРОНП, Љубчо Георгиевски, кој смета дека бројката од 1,8 милиони регистрирани гласачи е нереално висока во однос на вкупното население. „Ние има ме милио н и о с умс тотини илјади гласачи на два милиони и стотина илјади граѓани. Самото тоа е нелогично и несразмерно. Новиот попис без сомнение ќе покажеше дека избирачките списоци се неточни. Тоа значи дека на изборите масовно се полнеле ку тиите”, вели Георгиевски.

ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ владеат со поддршка од само третина од населението

Иако премиерот, Никола Груевски, во по б едничкиот говор на по с ледните избори им се заблагодари на граѓаните на Македонија, велејќи дека гласајќи за коалицијата на ВМРО-ДПМНЕ донеле зрела, мудра и смела одлука, математиката покажува дека тој во таа пригода му се обраќал на помалку од четвртина на населението во државата, кое има право на глас. Изразено во бројки, 438.128

гласови, колку што освои коалицијата на ВМРО-ДПМНЕ лани, на јунските вонредни парламентарни избори, се само 24,06% од бројката на регистрираните гласачи, која изнесува 1.821.122. Дури и заедно со албанскиот партнер, ДУИ, кој освои 115.092 гласови, коалицијата на власт има поддршка од едвај една третина од граѓаните со право на глас или од 30,38% од нив. Математичкиот заклучок, кој е и единствениот релевантен, е дека македонската Влада и ако ја собере заедничката доверба што ја уживаат ВМРОДПМНЕ и ДУИ, изразена преку гласови на избори, својот легитимитет го црпи од помалку од една третина од полнолетното население во државата. Маскирањето на овој неубедлив процент на поддршка го овозможува Донтовиот изборен модел, кој ги фаворизира големите партии, и благодарение на него, ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ добија повеќе пратенички мандати, кои реално ги освоија ВМРО-Народна партија со над 28 илјади гласови, Нова демократија со 20 илјади, Обединети за Македонија со 17 илјади, ЛДП со 16,5 илјади – партии кои останаа без ниту еден пратеник.

Доаѓа ли хрватското „НЕ у Е Додека во Хрватска поединците и партиите кои се против влез на земјата во ЕУ отворено ги презентираа своите аргументи, кај нас, наместо да има јавна расправа, евроскептицизмот се турка низ мала врата Габриела Делова

60%

изнесуваше поддршката на Македонците за влез во ЕУ во 2010 година според Евробарометарот

delova@kapital.com.mk

М

оже ли ма лцинството во Хрватска кое беше против влез во ЕУ да стане мнозинство во Македонија? Дури една третина од хрватската јавност не даде поддршка на референдумот за влез на Хрватска во ЕУ.

66% од граѓаните рекоа „да“, додека 33% беа „против“. Во Македонија, пак, според последниот извештај на Евробарометарот во 2010 година, поддршка за интеграција во ЕУ би дале 60% од граѓаните. И додека процентуалната вредност во моментот не се разликува, се разликува нивото на статус кое Хрватска и Македонија го имаат во ЕУ. Хрватска со 66% гласа одлучи да стане членка на Унијата, додека во Македонија поддршката за влез во Унијата е исто толкава во време кога с$ уште сме заглавени во кандидатскиот статус и со три препораки за преговори. Таквата поставеност остава ризик, евроскептицизмот во Македонија с$ повеќе да расте, велат познавачите. Ако се земат предвид последните изјави на официјалните претставници на власта, вклучувајќи го и премиерот Никола Груевски преку последните две интервјуа,

јасно е дека ниту државниот врв веќе не ги охрабрува евроинтегративните процеси. За разлика од кај нас, велат аналитичарите, во Хрватска од добивањето на кандидатски статус па с$ до одлуката за прием на земјата во ЕУ, ниту еден владин претставник со таква реторика не зборуваше за интеграцијата на Хрватска во ЕУ. Интересно е што и покрај таквата слика која с$ повеќе создава конфузија кај граѓаните и го разгорува евроскептицизмот, Владата и понатаму тврди дека ЕУ останува топ приоритет на земјава. Преку таквата политика, велат познавачите, мног у веројатно е реалност да стане скечот на „Еднооки“ за „НЕ у ЕУ“, според кои прашањето за приоритети на земјата веќе не е прашање за премиерот, туку за граѓаните, кои според нив на референдум ќе треба да одлучат дали с$ уште ја гледаат ЕУ за приоритет.

Нормално е да има евроскептици, но тие јавно треба да се изјаснат

Во секоја држава нормано и легитимно е да постојат поединци и партии кои се

потив членството во ЕУ. Претставувајќи ги јавно своите причини, тие им даваат право на граѓаните да ги слушнат двете страни и да одлучат за што ќе гласаат, вели поранешната вицепремиерка за евроинтеграции, Радмила Шеќеринска. „Но, проблемот во Македонија е што еден дел од политичарите и моќниците кои се противат на ЕУ, се плашат да го кажат тоа јавно, поради големата поддршка што мнозинството ја дава за влез во Унијата. Така, практично под маса, со цел да ги остварат своите финансиски и политички интереси, тие шират евроскептицизам. Секако круна на ваквото влијание е Владата, која нема храброст да излезе и да каже зошто не сака во ЕУ, туку со буџетски пари, со создавање илузија преку медиумите, го прави тоа“, вели Шеќеринска. Аналитичарот, Ким Мехмети, пак, смета дека во Македонија не расте евроскептицизмот, туку расте конфузијата кај граѓаните. „Сметам дека во Македонија повеќе расте конфузијата, а не евроскептицизмот. Со сите случувања на домашна сцена, граѓаните с$ повеќе стануваат инфериорни

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

7

СДСМ: Законските измени ќе ги уништат приватните радиодифузери

Дијалогот со ЕУ на виско ниво почнува напролет

П

редложените измени на Законот за радиодифузија го фаворизираат јавниот сервис, а ги уништуваат приватните радиодифузери, смета опозицијата. „Се прави директен удар на приватните радиодифузери, зашто се врши незаконско финансирање на МРТ. Таа е единствен орган што се финансира од три извори - реклами, радиодифузна такса и Буџетот - а тоа е надвор од европската практика“, рече Јани Макрадули на денешната расправа во Собранието. Според пратениците на ВМРО-ДПМНЕ пак, со стабилни приходи МРТ финансиски ќе се осамостои и ќе има независност и поголема гледаност. „Рекламите од осум минути во еден час се во насока МРТ да застане на свои нозе. Нејзината финансиска состојба се подобрува, зашто за трипати се намалени долговите од 20 милиони евра“, смета пратеникот Илија Китановски.

С

ШТЕФАН ФИЛЕ

копје и Брисел пристапниот дијалог на високо ниво ќе го почнат напролет, најави еврокомесарот за проширување, Штефан Филе, по заедничката средбата со министерот за надворешни работи, Никола Попоски, и вицепремиерот, Теута Арифи. На заедничката средба Филе рече дека дијалогот нема да се пролонгира затоа што Европската комисија повеќе пати го препорача тоа. Според него, ваквиот дијалог со ЕУ е припрема за официјалните преговори со Унијата.

Скандал - пратеник во Тирана тврди дека Албанија немала дефинирани граници

И

лир Гјони, претседател на Собраниската комисија за безбедност во Албанија, изрази загриженост за формално отсуство на граници во Албанија. Тој тврди дека законот од 2008 година ги оставил границите на Албанија без координати. „Законот од 2008 година го поништи оној што беше усвоен во 2001 година, па денес немаме официјални државни граници. Изразивме загриженост до Комисијата за безбедност за време на петминутната дискусија во Собранието, но за жал, нема реакција од владата околу извршувањето на потребните поправки”, изјави Гјони. Тој е добар познавач на состојбите во Албанија бидејќи во минатото бил министер за одбрана и внатрешни работи.

Последен обид на Груевски да го премисли Расмусен!

Катерина Синадиновска sinadinovska@kapital.com.mk

С

о своето обраќање пред Североатлантскиот совет, највисокото политичко тело на НАТО и средбата со генералниот секретар Андрес Фог Расмусен, премиерот Никола Груевски денеска во Брисел ќе се обиде да го омекне ставот на Алијансата за приемот на Македонија. Детали од настапот на шефот на македонската Влада не се откриваат, но јасно е дека Македонија ќе игра на Времената спогодба и обидите да се издејствува почитување на одлуката на Судот од Хаг кој ја прогласи Грција виновна за нејзиното прекршување. Од кабинетот на премиерот за „Капитал“ велат дека присуството на Груевски на Северноатлантскиот совет е уште една потврда на залагањата и напорите за

надминување на предизвикот. Самиот Груевски, пак, изјави дека Македонија е максимално активна на сите полиња за да придонесе да се смени ситуацијата: „Да успееме во напорите за влегување во НАТО и почеток за преговорите со ЕУ не е едноставно прашање, бидејќи се работи за ситуација во која Грција е во ЕУ и во НАТО и ги има сите права како членка, вклучувајќи го и правото на вето“, изјави Груевски. Д и п л о м атс к и и з в о р и в о м е ѓ у в р ем е брифираат дека сепак поверојатно е Грција воопшто да не мора да става вето, оти тешко е да се верува дека Македонија ќе биде ставена на дневен ред во Чикаго. Тактиката на македонската дипломатија е да се издејствува прашањето за приемот на нашата држава да го отвори некоја

Арифи гостинка на Пангалос во Атина

Во Атина денеска вицепремиерот Теута Арифи се среќава со колегата Теодорос Пангалос. Средбата која неколкупати беше одлагана, конечно ќе се оствари, и ова е практично прва официјална посета на владин функционер на Атина. Според официјалните најави, на средбата ќе се разговара за процесот на европската интеграција, соработката во искористувањето на фондовите од Инструментот за претпристапна помош – ИПА, како и за други прашања од заемен интерес.

ЕУ“ во Македонија?!

Скечот на „Еднооки“ за „НЕ у ЕУ“, (истата парола која ја користеа евроскептиците во Хвратска) според некои аналитичари може да стане и реалност, па на референдум покрај она прашање за евентуално решение на спорот за името, да се најде и - дали Брисел останува приоритет на земјата? кон ова прашање. Тие веќе не мислат како во ЕУ, туку како оваа држава да опстане“, вели Мехмети. Дијаметрално спротивен став има ексамбасадорот Ристо Никовски. Според него, порастот на евроскептицизмот е резултат на политиките на Брисел кон Македонија, а не на актуелната влада. „Во секој случај евроскептицизмот во Македонија, иако можеби малку е пораснат

во последниве години, сепак е далеку од тој што би требало да биде. Третманот кој го уживаме во Брисел де факто стимулира повеќекратно повисок евроскептицизам. Повторно доаѓа до израз македонската трпеливо с т која не со одветс твува на реалноста. Ако така продолжи Брисел, што е многу веројатно, објективно треба да се очекува евроскпетицизмот да расте со геометриска прогресија“, вели Никовски.

Премиерот Никола Груевски денеска во Брисел се среќава со генералниот секретар на НАТО, Андрес Фог Расмусен, во обид да ја убеди Алијансата дека Македонија на Самитот во Чикаго пролетва треба да биде ставена на дневен ред и да добие покана за членство. од пријателските земји-членки. Според последните сигнали кои доаѓаа од Брисел и од Вашингтон, без решен спор за името,

практично е невозможно да се очекува да не се повтори Букурешт. Ќе промени ли нешто денешниот разговор?

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

8 КОМПАНИИ ПАЗАРИ Метрудхем ќе предложи две нови локации за Топилницата Петре Димитров

консумира сулфурната киселина што се произведува во велешката Топилница. Во мај 2003 година фабриката престана со работа. Како и велешани, кои бурно регираа на најновите случувања поврзани со рестартирањето на Топилница, и жителите на Градско се против Топилницата да се пресели во нивната општина. „Воопшто не сакам ни да размислувам за тоа. Над 90% од населението во нашата општина се занимава со земјоделство, со кое е поврзано и целокупното стопанство“, вели градоначалникот на Градско, Глигур Коцев. Претходно на одобрувањето на писмото со намери на Метрудхем реагираше и Зелената коалиција од Велес, која тој чин го смета за провокација.

dimitrov@kapital.com.mk

О

свен постоечката локација на Топилницата во центарот на Велес, како алтернативни локации за нејзина преселба инвеститорот Метрудхем планира да ги понуди фабриката за производство на вештачки ѓубрива Хемиска индустрија-Велес (ХИВ) во Градско и некоја од трите индустриски зони во Велес, постоечката кај Башино Село или новопланираните Бабуна, на излезот кон Кавадарци и Караклари, кај хотелот Македонија. Сите локации се максимално оддалечени од градот Велес најмногу 20 километри. „Дел од овие локации се логична алтернатива“, велат од Метрудхем, кој има законска обврска да понуди

алтернативни решенија во студијата за оцена на влијанието врз животната средина, на која деновие треба да почне да работи заедно со Министерството за животна средина, откако компанијата од Министерството доби позитивен одговор на писмото за намери. Која ќе биде локацијата за рестатартирање на велешката Топилница најмногу ќе зависи од јавната расправа, во која ќе треба да се вклучат и експертите по објавувањето на студијата и секако, од Министерството. Фабриката ХИВ се наоѓа во близина на селото Згрополци, Градско и е оддалечена 12 километри од Велес. Првенствено била изградена да ја к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

Регулаторот за домување за шест месеци решил само осум случаи

Р

егулаторната комисија за домување за шест месеци решила само осум случаи од граѓани кои имале проблем со заедниците за домување, покажува извештајот на оваа институција. Таа располага со буџет од 100.000 евра и има четворица вработени, а директор е поранешниот министер за урбанизам Душко Кадиевски. За останатите барања на граѓаните регулаторот одлучил дека нема надлежност и ги препраќал кај општинските инспектори за домување, иако голем број од општините немаат назначено инспектори од таа област. Комисијата констатирала и дека главен проблем на управителите во зградите е слабата информираност на граѓаните за обврските кои ги имаат со Законот за домување, како и заблудата дека целиот Закон, а не поединечни одредби, е укинат од Уставниот суд. Комисијата има својство на правно лице кое се грижи за станбените потреби на населението, издава и одзема лиценци за управител на станбените згради и посредува во разрешување на спорови што настануваат меѓу сопственици на заедници.

> БРОЈКА

30

денари е новата цена на билетите за градски превоз во Скопје, по која ќе возат приватните превозници. Едната од двете приватни компании коишто се занимаваат со градски превоз, Мак Експрес, со почетокот на второто полугодие ги поскапи билетите за пет денари.

Универзитетите од Битола и од Благоевград ќе соработуваат

У

ниверзитетот Свети Климент Охридски од Битола и Југозападниот универзитет Неофит Рилски од Благоевград, Бугарија, ќе ја интензивираат академската соработка. Договорот што го потпи-шаа ректорите Златко Жоглев и Иван Мирчев има за цел да ја обнови соработката на двата универзитети врз основа на претходно потпишан меморандум од 1990 година. Во наредниот период ќе се промовираат заеднички истражувачки проекти, научни конференции, симпозиуми и предавања, студентски и докторски форуми, размена на академски и административни кадри, издавање заеднички дипломи и реализација на заеднички обуки со трети академски партнери. Од ректоратот на универзитетот Свети Климент Охридски информираат дека се создадени и услови за подготовка и за превод на учебници и прирачници, размена на публикации и за издавање на заедничко научно списание.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

9

Владата ќе субвенционира авиокомпании, но не знае како! Иако Владата планира со 5,1 милиони евра во наредните три години да субвенционира авиокомпании за да дојдат во Македонија, с$ уште не одлучила како ќе ги распределува парите, кои дестинации ќе ги субвенционира, како и тоа по кои критериуми и кои авиокомпании ќе добиваат државна помош

За 16,9% зголемен бројот на патници на македонските аеродроми во декември

Александра Спасевска

И

spasevska@kapital.com.mk

ако Владата веќе реши од Буџетот да одвои 1,4 милиони евра за оваа година да субвенционира евтини авиолетови, с$ уште не разработила начин како ќе ги распределува парите. Премиерот Никола Груевски објави дека во Владата веќе формирале комисија за оваа намена, но кои се критериумите за субвенционирање ќе обелоденат за еден месец. Дури потоа преку јавен оглас ќе ги повикаат заинтересираните авиокомпании да летаат до Македонија, за што ќе даваат државна помош. Но, и без програма и критериуми, во Собранието веќе се во процедура измените на Законот за воздухопловство, според кои Владата ќе може да субвенционира авиокомпании, што опозицијата силно го критикуваше. Според предлог-законот, авиокомпаниите ќе треба да ги зголемат фреквенциите за одредена дестинација, да воведат нови дестинации, како и да го зголемат бројот на патници.

Н

а двата аеродроми, Александар Велики во Скопје и Свети Апостол Павле во Охрид, во декември лани се опслужени 63.925 патници или 16,9% повеќе во однос на истиот период во 2010 година. Порастот

Според тригодишната програма, Владата планира годинава да потроши 1,4 милиони евра, во 2013 година 1,5 милиони евра, а во 2014 година најмногу 2,2 милиони евра за да привлече евтини авионски билети. Токму отсуството на стратегија како Владата ќе ги помага авиокомпаниите со државни пари е една од забелешките на опозициските пратеници. Пратникот Јани Макрадули од СДСМ критикува дека никаде транспарентно не се објавени и не се прецизирани условите на субвенционирање. „Бараме прво да биде донесена програма која ќе содржи конкретни информации за што ќе бидат наменети овие средства. Програмата конкретно треба да каже како ќе се делат парите, кој може да аплицира и како ќе се исплаќаат субвенциите“, истакна вчера Макрадули на собраниската Комисија за транспорт и врски. Тој потенцираше дека наместо концесионерот на аеродромите, ТАВ, да ги носи странските авиокомпании, сега државата ќе ги субк

о

м

е

р

ц

и

ј

венционира летовите, со што, како што вели Макрадули, ќе профитира само ТАВ. Дел од туристичките агенции ја поддржуваат идејата на Владата, а дел од нив сметаат дека целиот принцип на субвенционирање е погрешно поставен. Аркан Керим, сопственик на туристичката агенција Генерал турист, објаснува дека Владата треба да субвенционира авиолинии и директни летови до дестинации кои ги нема, за кои има интерес. „Немаме директен лет Скопје-Париз, СкопјеМосква, Скопје-Копенхаген или пак, можеби лет до Њујорк. Има интерес за овие линии, но не се исплатливи за авиокомпаниите. На овој начин Владата би покрила дел од нивниот трошок преку субвенционирање“, вели Керим. а

л

е

н

о

г л

а

с

најмногу се должи на зголемениот број на патници на скопскиот аеродром за 21,5%. Од Министерството за транспорт и врски велат дека во истиот период се зголеми и бројот на авиолетови и тоа за 20,7%.

Тој смета дека ТАВ не може да субвенционира авиокомпании и затоа е потребна поддршка од Владата. Сопственикот на туристичката агенција Компас, Горан Јаневски пак, кој носи туристи од странство, се сомнева во реализацијата на владината идеја. „Немам доверба во идеите на Владата за субвенционирање, ниту во туризмот, ниту со авиокомпаниите. Погрешно е поставен целиот принцип и нема конкретна програма што ќе се субвенционира и кој ќе се субвенционира“, вели Јаневски за „Капитал“. Јаневски се сомнева и дали субвенциите за странски туристи кои ги дава Владата одат во рацете на странските туроператори или пак, во џебот на домашните туристички агенции.

КАПИТАЛ средА 25.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

10 компании пазари > БроЈка

заврши стечајот на македонија Табак-Цигари

Д

руштвото за производство и промет на цигари Македонија Табак-Цигари е избришано од податоците на Централниот регистар, со што завршува стечајот на оваа компанија. Се работи за фирма-ќерка од некогашниот гигант за производство на цигари Македонија Табак, чија стечајна постапка заврши во октомври лани. Стечајот на акционерското друштво Македонија Табак пак, заврши, иако с$ уште има проблем со имотот на тутунската куќа, кој влече корени од 2001 година, кога Комерцијална банка не можела да си ја реализира хипотеката за неплатени обврски. Имотот на компанијата неколкукратно се делеше и се префрлуваше на фирми-ќерки, за што се водеа неколку повеќегодишни судски процеси. Оваа компанија до неодамна важеше за една од најпрофитабилните во земјава.

од денеска се аплицира за субвенционирани станбени кредити

6

О

д денеска почнува реализацијата на проектот „Купи куќа, купи стан“, а апликациите за субвенциониран станбен кредит граѓаните ќе можат да ги поднесуваат до 1 март, по што веќе од почетокот на април ќе бидат одобрени и првите кредити. Услов за учество е барателите на кредитот да немаат примања поголеми од 900 евра месечно, цената на метар кавдартен да не биде повисока од 900 евра, а кредитот да не надминува 50.000 евра. Станува збор за два проекти, од кои првиот предвидува Владата неповратно да обезбеди средства за половина од месечната рата од станбениот кредит во првите пет години. Со вториот модел државата ќе плати 50% од учеството за кредитот. Очекувањата се дека ќе има 2.500 барања, но доколку има поголем интерес, Министерството за финансии преку електронски софтвер ќе даде предност на тие што имаат помали плати и помали кредити.

pпотенцијални инвеститори во индустриската зона во Тетово добија одложен рок до почетокот на февруари за да ги достават понудите до Дирекцијата за технолошко-индустриски развојни зони. Директорот на Дирекцијата, Виктор Мизо, објаснува дека одложувањето е за да заврши владиното Roadshow во Турција, од каде имало заинтересирани инвеститори. Досега инвеститори од Сингапур, Норвешка и од Турција пројавиле интерес да ја управуваат со зоната во Тетово.

Дали градежниците ќе земат дел од 250 милијарди � проекти во странство? КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Иако македонските градежни компании повеќе од половина век се меѓу најзастапените на пазарите во Русија, Украина ,18% и на Блискиот Исток, во клучниов момент, кога овие земји најмногу се градат, нашите градежници ги нема

ИзВРшеНИ

во милиони денари

,18%

,09%

а NASDAQ

,79%

рзата во Сао

,94%

мпании

,60% компании од

,84%

Т

606,053 464,115

,46%

ирани на

24.01.2012

Алкалоид Берово РМДЕН04 Македонијатурист Стопанска банка Битола Телеком 24.01.2012

ЕМО Охрид Арцелормитал(ХРМ) РЖ Услуги Арцелормитал (ЦРМ) Макстил

раст

нова цена

+18,16% 15.000,00 +1,95% 93,79 +1,46% 2.688,75 +0,72% 2.066,74 +0,05% 510,93 пад

-

2004

2005

во милиони денари

-30,00% -9,64% -2,99% -1,81% -1,31%

нова цена

35,00 75,00 162,00 81,50 108,17

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 0,577 2,70% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70% 0 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10% 0 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

4,60%

5,10%

2006

2007

2008

2009

2004

2010

1м 0,75% 0,70% 0,28% 934,122 0,04%

569,544

923,179 МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

2005

2006 СКИБОР

Рочност

3м 1462,946 1,16%

1,11% 0,56% 0,06%

преку ноќ 1 недела 2008 2009 2,20% 3,18% 2,20%

2007

6м 1,45% 1,42% 0,79% 0,11%

742,786

1м 2010 4,18%

3м 2011 4,98%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ

кам. може стапка да Стапка на инфлација каква било банкарска гаранција доколку Основна политика, одлучи да ги помага подносителот на барањето настапи градежниците. Народна банка на Македонија 4,00% Банките работат 5,20% по со позитивни биланси. Единствено п р и н ц и п и н а п а13,40% з а р н ат а Народна банка на Србија с т р о г и те 12,00% државата, како носител на економската вели Бишев.

2,50% Народна банка на Хрватскаекономија“, 6,00%

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,80% 9,00% 8,50%

3,60% 2,20%

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00%

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

камата 4,00% 5,50%

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

Домашна валута Домашна валута со валутна клаузула Странска валута

10% 20% 13%

КУРСНА ЛИСТА

Држава ЕМУ САД В.Британија Швајцарија Канада Австралија

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 2,20% 2,60%

6м 2,70% 2,90% 3,00% 2,90% 2,90% 2,70% 3,00%

24м 3,80% 4,00% 4,50% 3,65% 4,10% 3,70% 4,00%

36м 4,10% 4,30% 5,00% 3,90% 4,50% 4,10% 4,30%

Уни банка

2,40%

2,70%

4,35%

5,25%

6%

Еуростандард банка

2,50%

3,00%

4,60%

5,10%

5%

Валута евро долар фунта франк долар долар

Среден курс во 61,5063 47,2507 73,5501 50,9960 46,8477 49,8754

Извор: НБРМ

ДВИЖЕЊЕ НА ИНФЛАЦИЈАТА ВО МАКЕДОНИЈА ПЕРИОДОТ 2010/2011

4%

ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

1м 0,75% 0,70% 0,28% 0,04%

12м 1,18% 1208,327 1,78% 1,11% 0,33%

МКДОНИА од рускиот пазар македонските градежници се „набркани“ во последните години, а растот со Украина е поради доцнење со градежните работи

вторник - 24.01.2012 6м 5,00% 5,30% 5,60% 4,80% 5,00% 4,90% 5,50% 6,00% 5,50%

2011

2434,864 ЕВРОПСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Централна банка на Црна Гора Централна банка на Словенија

3м 4,00% 4,30% 4,80% 4,60% 4,00% 4,10% 4,60% 5,00% 4,50%

36м 7,90% 8,30% 7,90% 5,00% 8,30% 8,00% 8,10% 9,50% 9,00%

3м 2,20% 2,40% 2,50% 2,40% 2,40% 205,692 2,20% 2,60%

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

1475,685

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

Euribor (EUR) Libor (EUR) Libor (USD) Libor (CHF)

24м 7,50% 8,10% 8,10% 5,00% 8,20% 7,50% 7,80% 9,00% 8,50%

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска 480,496 банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка

ИзВРшеНИ гРаДежНИ РаБоТИ Во УкРаИНа Еуростандард банка 2,50% 3,00%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

+

ни на берзата

подобри времиња. Банкарските гаранции пак, кои се услов за добивање работа на секој голем тендер, многу често се недостижни за македонските градежници. Само за лицитацијата се бара банкарска гаранција од минимум 3% од вкупната вредност на проектот. Минималната гаранција за навремено и добро извршување е 10% од вкупната вредност, а кај големите проекти вообичаено се додава и по 20% аванс. Како можно решение се споменува турскиот пример, каде што државата порано обезбедувала 20% од вредноста на проектот, што е еден вид директна субвенција на градежништвото за настап на странските пазари. Глигор Бишев, претседател на Управниот одбор на Стопанска банка, смета дека гаранциите се условени од финансиските биланси на компаниите и дека тука треба да се лоцираат проблемите. „Ниедна банка нема да направи проблем за

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка Еуростандард банка

783,049

3м 6м 4,00% 5,00% 4,30% 5,30% 4,80% 5,60% 4,60% 4,80% 4,00% 5,00% 4,10% 4,90% 4,60% 5,50% 5,00% 6,00% Во РУСИја 4,50% 5,50%

КАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕПОЗИТИ ВО ЕВРА КАЈ ДЕЛОВНИТЕ БАНКИ

,84% Дејан азески радиционалните пазари на македонските градежни компании - Либија, Украина, Русија, Полска - моментално се наоѓаат во најголема градежна експанзија во последните 30 години. Повеќе од 250 милијарди евра се планира да се вложат во изградбата на овие четири земји за само неколку години. Европското фудбалско првенство Украина-Полска 2012 година, Зимските олимписки игри во Сочи 2014 година и обновата на Либија по падот на Гадафи се најголемите градежни зафати кои се изведуваат во поширокиот регион, а сите тие земји се поранешна Мека за македонските градежници. Стадиони, патна инфраструктура, сместувачки капацитети, аеродроми, железнички пруги, телекомуникациски врски се дел од проектите кои треба да ги реализираат Русија, Украина и Полска. Според грубите проценки на организаторите, 37 милијарди евра ќе чини ЕП во Фудбал во Полска и Украина. ОИ во Сочи пак, ќе бидат едни од најскапите, чија цена веќе надмина неколку десетици милијарди евра. По воените судири штетите во Либија се проценуваат на неколку стотици милијарди евра. Македонските градежници, кои во последните неколку години с$ повеќе се повлекуваат од странските пазари, се внимателни во изборот на тендерите поради неможноста да ги исполнат бараните услови и поради големиот ризик. Трајко Трповски, извршен директор на Бетон, вели дека македонските компании играат претпазливо поради лошото искуство. „Либискиот пазар с$ уште е премногу ризичен, на рускиот пазар е неисплатливо поради напливот на работници од земјите од ЗНД, а во Украина и во Полска градежните работи се при крај бидејќи првенството е оваа година“, вели тој. Еден од последните големи проекти на македонските градежни компании кои беа одложени поради кризата е железарницата, која во Русија во 2008 година заедно со украински партнер требаше да почне да ја гради Бетон. Како што велат оттаму, кризата го натерала украинскиот партнер да ја одложи инвестицијата во 2009 година за

Банка НЛБ Тутунска банка Стопанска банка Шпаркасе банка Охридска банка Прокредит банка ТТК банка Алфа банка Уни банка гРаДежНИ ДЕуростандард РаБоТИ банка

3м 1,16% 1,11% 0,56% 0,06%

6м 1,45% 1,42% 0,79% 0,11%

12м 1,18% 1,78% 1,11% 0,33%

Илирика Глобал-Растечки пазари 43.093.900,07 ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ ВО ОДДЕЛНИ ЗЕМЈИ Иново Статус Акции 15.476.018,71

0% 01/10 03/10 05/10 06/10 08/10 10/10 12/10 02/11 04/11 06/11 08/11 10/11

3M

6M

1Y

YTD

ДАТУМ

1,48%

-3,90%

-20,57%

-28,07%

1,20%

23.01.2012

3,08%

3,95%

-9,56%

-15,69%

3,23%

23.01.2012

-1,89%

-5,79%

-13,31%

-16,03%

-2,16%

23.01.2012

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБМ

СТАПКИ НА ЗАДОЛЖИТЕЛНА РЕЗЕРВА НА БАНКИ

1%

3м 4,98%1M

Основна кам. стапка Стапка на инфлација КД БРИК 45.226.920,39 7,67% Народна банка на Македонија 4,00% 5,20% КД Нова ЕУбанка на Србија 20.753.293,17 -1,11% 13,40% Народна 12,00% КБ Публикум - Балансиран 23.305.921,88 1,81% 2,50% Народна банка на Хрватска 6,00% КБ Публикумбанка - Обврзници 35.314.702,13 0,46% 3,60% Централна на Црна Гора КБ Публикумбанка Паричен 59.987.466,79 0,28% 2,20% Централна на Словенија

Инструмент Благајнички записи Ломбарден кредит

2%

Извор: Државен завод за статистика

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ Рочност преку ноќ ФОНД 1 недела 1м Отворен инвестициски фонд 2,20% СКИБОР 3,18% 4,18% Нето вредност МКДОНИА Илирика Југоисточна Европа 2,20% 25.595.453,51

3%

камата 4,00% 5,50%

10,84%

-2,46%

-6,63%

8,08%

23.01.2012

-7,82%

-25,47%

-34,17%

-1,35%

23.01.2012

-1,62%

-13,41%

-16,28%

1,66%

23.01.2012

1,13%

0,87%

0,00%

0,25%

23.01.2012

0,82%

1,61%

0,00%

0,19%

23.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ средА 25.01.2012

11 > БРОЈКА

> БРОЈКА

Забрзани царински постапки за увоз и извоз

0,041%

Д

еновиве ќе почне да функционира 24-часовен извоз на граничниот премин Табановце и тоа секој ден. Од Царинската управа на Македонија најавуваат дека тоа ќе го олесни работењето на извозниците и ќе ги намали нивните трошоци, бидејќи не ќе мора да чекаат и да користат терминални услуги. Со цел олеснет увоз и извоз преку железницата, товарната зона од Трубарево се сели во индустриската зона во Гази Баба, во складишта на МЖ Инфраструктура. Тоа значи дека на едно место ќе се врши и царинење и растовар, односно возовите ќе застануваат една станица помалку. И ова е во функција на забрзување на постапките за царинење при увоз.Со иста цел е и мерката за предјава на увоз или извоз, што значи фирмата да најави увоз или извоз и да ги внесе документите во електронскиот систем на Царината за обработка уште пред да стигне камионот на граница. Со тоа се овозможува камионот кога ќе стигне веднаш да ги добие обработените документи и да помине или да се упати на контрола ако треба.

од вкупниот годишен приход остварен во 2010 година ќе плаќаат носителите на лиценци за вршење енергетски дејности за финансирање на работењето на Регулаторната комисија за енергетика оваа година. Од Регулаторната комисија велат дека минатата година лиценцираните енергетски компании плаќале по 0,046% од вкупниот годишен приход.

61.454 претпријатија биле регистрирани во 2010 година, покажуваат податоците на Државниот завод за статистика. Од нив, 99,7% се микро, мали и средни претпријатија, кои генерално вработуваат 78% од вработените во земјава, а генерираат 60% од БДП.

Македонија има голем потенцијал, ама мал извоз во САД На американскиот пазар може и многу да се продаде, но и многу да се научи за маркетинг, комерција, дизајн и безбедност на храната

М

101,56

изВОз ВО саД

во милиони долари

83,43

Андријана Коровешовска

дел од нив, како што се Босанците, Србите 58,71 49,53 54,74 56,55 или Хрватите, сакаат да купат свој производ, 51,61 за разлика од останатите. Моментално, 47,95 55,4 45,21 македонските производи се најинтересни за 40,34 имигрантите од ексјугословенските држави, Полјаците, Русите, Арапите и Унгарците“, вели Велески. Тој додаде дека искуствата од регионот покажуваат позитивни примери за успех на овој пазар со големи добивки. Многу македонски компании веќе извезуваат свои производи на американскиот пазар, но дел од проблемите со кои се соочуваат се процедурите и методите за почитување на законската регулатива на Федералната агенција Главен приоритет на Тиквеш сега е освојувањето на американскиот пазар на САД за храна (ФДА). Од винарницата Тиквеш велат дека виното „бела вода“ с$ уште не е директно со голем увозник од источниот брег за извоз и засега се насочени кон регионот и застапено на американскиот пазар поради на Америка, со досега невидени и најразлични кон земјите во ЕУ. долгите процедури и административни работи концепции и маркетинг-промоции“, вели „Одиме чекор по чекор. Нашите производи кои траат од пет до шест месеци. Во моментов Костовска. никогаш не биле извезувани на американскиот главни приоритети кон кои се стремат, како што ФЈУЧЕРСИ Таа не сака да шпекулира со датумот и пазар, бидејќи пред с$, немаме доволно посочи Катерина Костовска, менаџер за извоз, динамиката на продажбата, но тврди дека количини за да го снабдиме тој голем пазар, кој се освојување на американскиот пазар. НАФТА тоа ќе се случи многу брзо, а очекувањата за разлика од нашиот, има различни вкусови, „Сите компании кои извезуваат на странските ЛЕСНА СУРОВА ПРИРОДЕН ГАС се големи. навики и традиција. Секако дека главна улога пазари вообичаено извезуваат за дијаспората 99,34$/барел 2,59/ММБТу За Јован Дабевски од млекарницата Здравје играат трошоците за транспорт и регулативата“, која живее таму, меѓутоа нашата стратегија е да BRENT ЗА ЗАТОПЛ. американскиот пазар не е интересен Радово смета Дабевски. го освоиме целиот американски пазар и одиме

-1,25% -0,22%

110,34$/барел

302

+2,65% +0,33%

Извор: Македонска Берза

Вредностите кои ги гледате денеска, се од последниот ден на тргување, вторник - 24.01.2012

МАКЕДОНСКА БЕРЗА МБИ10 МБИ10 ИНДЕКСИ РЕГИОН 3.000 3.000 3.000 МБИ10

-0,15% -0,72%

SASX 10 813,49

МБИД CROBEX 2.036,24 1.714,95 ОМБ Главен индекс на Загребската берза 120,74

-1,27% SOFIX 313,47 +0,10% ATHEX

Главен индекс на Белградската берза

+0,15%

705,74

Главен индекс на Љубљанската берза

NASDAQ -0,72% -0,09% 2.784,17

Заеднички индексиндекс 30 големи Главен наамерикански Белградската компании котирани на Њујоршка берза

20.292,50

32,18$/унца

2.112,50

8.282,25

515.00$/унца

Извор: Македонска Берза официјалниот пазар на Македонска берза

Главен на Загребската Заеднички индексиндекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

BELEX15 -0,09% -0,18% 471,93

SASX 10 813,49

берзата, без финансиски компании

620,50$/бушел

3.000 3.000 3.000

2.600 2.600 2.600 берза Главен индекс на Софиската берза Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил

+0,15%

2.400 2.400 2.400

ATHEX 2.200 2.200 2.200 705,74 ЕВРОПА ИНДЕКСИ

Главен индекс на Љубљанската берза

-1,16%

FTSE 100 5.728,15

-0,09% -1,21% SWISS

DAX12.708,80 Заеднички индекс 30 6.358,80

6.090,98

Главен индекс на Сараевската берза 27,25

CROBEX КАФЕ 1.714,95 2,19 $/бушел

SOFIX СОЈА 313,47 1214.00$/бушел

Главен индекс Загребската берза метали и суровини Главен индекс на Софиската берза на Податоците зана фјучерсите на нафта, се земаат од веб страната американската финансиска агеција Блумберг

SBITOP 578,65

+0,15%

2.000 2.000 2.000 Главен индекс на Атинската берза

-0,94%

1.800 1.800 1.800

07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 09/11 09/11 09/11 12/11 12/11 12/11

DOW JONES Прогрес 55,00 12.708,80

+10,00% -0,09%

Заеднички индекс 30 големи американски компании котирани на Њујоршка берза

-0,09% S&P 500 -0,60% 1.316,00

NASDAQ 2.784,17

Агробанка

1.279,00

-4,77%

BRAZIL BOVESPA +0,05% -0,79% 61.892,60 АЗИЈА ИНДЕКСИ

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Поуње

+0,22%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао 0,56 CAC 40 SENGПаоло, Бразил

NIKKEI 225 HANG 8.785,33 ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ 20.110,40 ДЕН ДО 15Ч.

+0,84%

Индекс на најголемите јапонски компании котирани на Токиска берза

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

+0,08%

+1,46%

TOPIX CAC 40 757,40

3.299,64

ЕВРОПА ИНДЕКСИ BSE 30

16.995,80 -1,16%

Индекс на компании котирани на примарен пазар на Токиска берза

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

Извор: Блумберг

DAX 6.358,80

FTSE 100 5.728,15

Индекс на 30 најголеми компании котирани на берзата во Бомбај

-1,21%

Индекс на 30 најголеми герм. компании котирани на Франкфуртска берза ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

3.299,64

+9,39%

0,60 .

DAX Пивоварна 6.358,80 9,51

-0,94%

+6,95% -0,09%

1.905,00

-4,51%

99,34$/барел

BRENT 110,34$/барел

97,80

-1,16% 5.728,15 ЉУБЉАНСКА БЕРЗА -0,94% -1,21% -4,90%

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска Лука Копер берза

8,20

SWISS Истрабенз 6.090,98 2,51

+6,36%

-0,60% -3,46%

Индекс на 30 најголеми герм. компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Податоците за акции со најголема промена во регионот, се земаат од веб страниците на котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал Белградска, Загрепска и Љубљанска берза компании ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

24.01.2012

раст нова цена АЗИЈА ИНДЕКСИ +18,16% 15.000,00

Алкалоид Берово РМДЕН04 NIKKEI 225 +1,95% 8.785,33 Македонијатурист +1,46% Индекс на најголемите јапонски компании Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании одТокиска Стопанска банка Битола +0,72% котирани на берза швајцарскиот пазар на капитал Телеком +0,05%

-0,60% TOPIX

+0,22%

116116 116 112112 112 108108 108 104104 104 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11

ОМБ е составен од најликвидните обврзници котирани на Македонска берза

-1,25% -0,22%

ПРИРОДЕН ГАС 2,59/ММБТу

ЗА ЗАТОПЛ.

302

+2,65% +0,33%

1664.40$/унца

СРЕБРО 32,18$/унца

БАКАР 8.282,25

МЕТАЛИ

-0,83% -0,29% -0,8%

НИКЕЛ

20.292,50

АЛУМИНИУМ 2.112,50

ЧЕЛИК 515.00$/унца

-1,8% +0,0% /

+7,38%

5,27

+7,35%

+0,10%

Индекс на најликвидните акции на Берзата во Сао Паоло, Бразил Слатинска бан.

Ингра ЕВРОПА ИНДЕКСИ -20,00% -17,53% FTSE 100

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза КС Наложба

Индекс на 100 најголеми британски котирани на Лондонска берза

SWISS 6.090,98

ЛЕСНА СУРОВА

ЗЛАТО

Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ берзата, без финансиски компании

Универзал бан.

120120 120

-5,18%

BRAZIL BOVESPA +0,05% -0,79% 61.892,60 ЗАГРЕБСКА БЕРЗА

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

29,46

NASDAQ Филип Морис 1.000,00 2.784,17

ОМБ ОМБ ОМБ

ФЈУЧЕРСИ НАФТА

Главен индекс на Атинската берза

АМЕРИКА ИНДЕКСИ БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

големи американски Индекс на 100 светски компании котирани на NASDAQ компании котирани на Њујоршка берзата, без финансиски компании Индекс на 30 најголеми герм. компании берза Индекс на 20 најголеми и најликвидни компании од Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи котирани на Франкфуртска берза швајцарскиот пазар на капитал ТЕП

Заеднички индекс на 500 котирани компании на двете најголеми американски берзи

ATHEX 705,74

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

Главен индекс на Љубљанската берза

Индекс на 100 најголеми британски компании котирани на Лондонска берза

DOW JONES

+2,60% -0,18% +3,45% -0,84% +2,27%

-5,18% АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА

АМЕРИКА ИНДЕКСИ

Индекс на 40 најголеми компании котирани на париската Еуронекст берза

-0,72% +1,56% -0,57% -0,09%

ПЧЕНИЦА

2328.000$/бушел

SASX 10 ШЕЌЕР 813,49

Главен индекс на Белградската берза 620,00$/бушел

-0,79% -0,84%

SOFIX BRAZIL BOVESPA 2.800 2.800 2.800 61.892,60 313,47

ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

S&P 500 1.316,00

124124 124

котирани на пазарот на јавно поседувани друштва

СУРОВИНИ ИНДЕКСИ КАКАО РЕГИОН +1,47%

ПЧЕНКА

Индекс на 100 светски компаниииндекс котирани на на NASDAQ берза Главен Сараевската берза

-0,57% +0,05%

CROBEX S&P 500 1.714,95 1.316,00

CAC 40 3.299,64

НИКЕЛ 3.000 3.000 3.000

1664.40$/унца

Главен индекс на Атинската берза

ИНДЕКСИ АМЕРИКА ИНДЕКСИРЕГИОН

SBITOP 578,65

-1,27%

-0,83% 2.800 -1,8% 2.600 2.600 2.600 2.800 МАКЕДОНСКА БЕРЗА 2.800 АЛУМИНИУМ 2.400 2.400 2.400 2.600 2.600 СРЕБРО МБИ 10 -0,29%2.600 +0,0% 2.200 2.200 2.200 2.400 2.400 2.400 -0,15% 1.943,09 -0,84% 2.000 2.000 2.000 2.200 2.200 БАКАР ЧЕЛИК МБИД -0,8%2.200 / -1,27% 1.800 1.800 1.800 2.000 2.000 2.000 2.036,24 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 07/10 07/10 07/10 09/10 09/10 09/10 12/10 12/10 12/10 03/11 03/11 03/11 06/11 06/11 06/11 08/11 08/11 08/11 11/11 11/11 11/11 ОМБ -5,18% +0,10% МБИ 10 е составен од 10 најликвидни120,74 акции на компании котирани на МБИД е составен од 15 најликвидни акции на компании

-0,18%

Главен индекс на Софиската берза

SBITOP Извор: Македонска Берза 578,65

471,93 12.708,80

МБИД МБИД 3.200 3.200 3.200 МБИД МЕТАЛИ

-0,15%

ЗЛАТО

2.800 2.800 2.800

Главен индекс на Сараевската берза

-0,57%

BELEX15 DOW JONES

78,47

67,84

-0,15% -1,27% +0,10%

МБИ 10 BELEX15 1.943,09 471,93

102,38

83,08

57,8

акедонските прехранбени компании имаат огромен потенцијал за извоз на американскиот пазар, но малку продаваат. На американскиот пазар може и многу да се продаде, но и многу да се научи за маркетинг, комерција, дизајн и за безбедност на храната. Ова се заклучоците од вчерашната обука „Како македонските компании да го зголемат извозот во САД“ организирана од Американската стопанска комора во Македонија. За да го зголемат извозот во САД, македонските компании треба да го научат овој пазар и тамошната конкуренција, но и да ги познаваат сопствената компанија и производот што го нудат. Исто така, треба да се насочат кон американските трговски системи и да водат сметка за етничкиот сегмент на тој пазар. Директорот на Секторот за извоз во Витаминка, БЕРЗА ЉупчоМАКЕДОНСКА Велески, порача дека на пазарот во МБИ 10 САД владее тиранија на понуда и многу е 1.943,09 тешко некоја македонска компанија да успее да сеМБИД пробие. „Производите 2.036,24 кои се продаваат на овие етнички групиОМБ не се ценовно осетливи, бидејќи голем 120,74

110,84

101,64

HANG SENG 93,79 20.110,40 2.688,75 BSE 30

620,50$/бушел

ПЧЕНИЦА 620,00$/бушел

КАФЕ 2,19 $/бушел

СУРОВИНИ

+1,47% +1,56% -0,09%

КАКАО

2328.000$/бушел

ШЕЌЕР 27,25

СОЈА 1214.00$/бушел

+2,60% +3,45% +2,27%

Податоците за фјучерсите на нафта, метали и суровини се земаат од веб страната на американската финансиска агеција Блумберг ПОДАТОЦИТЕ СЕ ОД ПРЕТХОДНИОТ ДЕН ДО 15Ч.

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМА ПРОМЕНА БЕЛГРАДСКА БЕРЗА

+0,84%

Индекс на најголеми компании котирани на берзата во Хонг Конг

2.066,74 510,93

ПЧЕНКА

Прогрес

55,00

+10,00%

Филип Морис

1.000,00

+6,95%

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

12 КОМПАНИИ ПАЗАРИ

Влегувањето на Хрватска во ЕУ следната година за Македонија носи неколку економски предности, пред с$ тоа што хрватскиот пазар останува помалку заштитен Ивана Колева

В

кoleva@kapital.com.mk

лезот на Хрватска во Европската унија во јуни 2013 година ќе ги промени трговските односи со Македонија, бидејќи ќе престане да важи договорот ЦЕФТА, а ќе почне да важи Спогодбата за стабилизација и асоцијација на земјава со ЕУ. Тоа значи поголеми погодности за македонскиот извоз во Хрватска. Тоа го потврдува и Антони Пешев, претседател на Собранието на Стопанската коморa на Македонија, кој вели дека договорот ЦЕФТА предвидуваше поголема заштита за хрватскиот пазар. „Од 2011 година, со либерализација на трговијата меѓу Македонија и ЕУ, за нас се либек

о

м

е

р

ц

и

ј

рализира речиси комплетно хрватскиот пазар“, вели тој. Но, Крум Ефремов, директор во Директоратот за економска дипломатија, вели дека не треба да очекуваме големи промени во условите за трговска соработка со Хрватска. Тој смета дека ќе има дополнителна либерализација кај поголем дел од тарифните квоти меѓу Македонија и Хрватска, што позитивно ќе се одразело за зголемување на меѓусебната трговија. „Со престанување на договорот ЦЕФТА за Хрватска, ќе се имплементира Спогодбата за стабилизација и асоцијација (ССА) меѓу Македонија и ЕУ. Нашите извозници од 2001 година ја имплементираат ССА и немаат а

л

е

н

о

г л

а

с

250

230.49

Вредност на македонскиот извоз во Хрватска Вредност на македонски увоз од Хрватска

200

165.13 150

152.74

137.77

123.62

124.71

46.39

55.23

63.55

65.78

75.25

79.03

2006

47.69

66.17

59.08

2004

50

58.49

2003

57.86

118.4

110.85

81.08

80.16

2005

100

113.29

КРУМ ЕФРЕМОВ

Дополнителната либерализација особено поволно ќе влијае на македонскиот извоз кон Хрватска. Тоа ќе биде резултат на укинувањето на најголем дел од квотите и овозможувањето преференцијален извоз на стратешки македонски земјоделски производи, како млечни и месни производи, овошје, зеленчук и нивни преработки. И македонското вино ќе се извезува согласно со квотата по ССА, која е многу поголема од постојната билатерална квота.

“

проблеми околу исполнување на стандардите за квалитет, кои се обврска за извоз на европскиот пазар“, вели Ефремов. Додава дека дополнителната либерализација особено поволно ќе влијае на македонскиот извоз во Хрватска поради укинување на о

м

е

р

ц

и

ј

2010

2009

2008

Извор: НБРМ

најголем дел на квотите и овозможување на преференцијален извоз на стратешките македонски земјоделски производи, како млечни и месни производи, овошје, зеленчук и нивни преработки. И македонското вино ќе може да се извезува согласно со квотата по ССА, која е многу поголема од постојната билатерална квота“, истакнува тој. Според Пешев, единствено проблеми можат да се јават кај сивата или сезонска миграција на македонски работници во ЕУ, посебно во делот на градежништвото. Според него, бидејќи денарот е врзан за еврото, во однос на Хрватска ќе бидеме поконкурентни поради поевтината работна сила. Хрватските компании, пак, се плашат од намалување на конкурентноста на нивните производи на македонскиот пазар поради зголемување на дел од царините. Во фабриката за цигари од Ровињ, ТДР, велат дека најголем проблем за нив во иднина ќе биде влезот на Хрватска во ЕУ поради поголеми царини за извоз во земјите-членки на ЦЕФТА. „Тоа ќе ја чини компанијата 10 милиони евра годишно и затоа бараме владата преку билатерални договори со земјите од ЦЕФТА да обезбеди одредени поволности“, истакна Давор Томашковиќ, претседател на Управниот одбор на ТДР, на ланската годишна средба во Ровињ со новинари од земјите од поранешна СФРЈ. Од хрватската влада веќе најавуваат дека ќе бараат од ЕУ да ги прилагоди договорите со земјите од ЦЕФТА за Хрватска да го надомести неповолниот статус на своите извозници на овие пазари.

директор во Директорат за економска дипломатија

к

2007

2002

2001

0 2000

Влезот на Хрватска во ЕУ значи поотворен хрватски пазар за Македонија

ТРГОВСКА РАЗМЕНА НА МАКЕДОНИЈА И ХРВАТСКА 2во мил. $4

а

л

е

н

о

г л

а

с

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

БАЛКАН 13

Јанша ќе биде старо-нов премиер на Словенија?!

Зоран Јанковиќ, но тој не успеа да состави коалиција што би поминала во Парламентот. Социјалдемократската партија (СДС) на Јанша договори коалиција со умерените десничари Народна партија и Нова Словенија, со центристичката Граѓанска листа и со партијата на пензионерите Десус. Овие партии заедно имаат 50 од вкупно 90 места во парламентот. Новиот премиер мора да биде избран до сабота, а владиниот кабинет ќе треба да биде одобрен од Парламентот најдоцна до 20 февруари. Словенечките медиуми прогнозираат дека составот на новата влада ќе се знае на 12 февруари. Словенечкиот Парламент има 90 членови. Во него влегуваат и четири мали партии и по еден претставник од унгарското и од италијанското малцинство.

Јанша ќе формира „лоша банка“

Како една од мерките кои Јанез Јанша ги најави за време на предизборната кампања е дека ќе го намали бројот на министерствата од 18 на 12. Јанша, кој беше премиер од 2004 до 2008 година, планира да го намали дефицитот на Словенија преку намалување на бројот на вработени во јавниот сектор и да се справи со кредитната криза преку формирање „лоша банка“, што ќе ги преземе токсичните долгови од банките под капа на државата. „Убедена сум дека владата на Јанша ќе биде стабилна, бидејќи опозициските социјалдемократи, кои до изборите беа на власт, најавија дека ќе ги поддржат сите важни реформи“, изјави за Ројтерс Тања Стариќ, аналитичарка во весникот „Дело“. Партијата на Јанез Јанша освои само 26% од гласовите на изборите одржани во декември, додека партијата Позитивна Словенија на бизнисменот и довчерашен градоначалник на Љубљана, Зоран Јанковиќ, победи со над 28% од гласовите. Зоран Јанковиќ е поранешен менаџер на најголемиот словенечки синџир за продажба на храна, Меркатор, но сепак, со неговата популарност и менаџерски способности не успеа да формира влада.

Станува с$ поверојатно дека Зоран Јанковиќ нема да седне во премиерската фотелја на Словенија, посебно сега кога поранешниот словенечки премиер, конзервативецот Јанез Јанша, договори широка коалиција со уште четири партии

Р

ечиси два месеци Словенија не може да состави нова влада, а доколку до крајот на овој месец не се случи тоа, Словенците повторно ќе одат на избори. Станува с$ поверојатно дека Зоран Јанковиќ нема да седне во премиерската фотелја на Словенија, посебно сега кога поранешниот словенечки премиер, конзервативецот Јанез Јанша, договори широка коалиција со уште четири партии, со што обезбеди поддршка од

мнозинството во Парламентот. Договорот за коалиција е усогласен, а партиите треба да го потпишат денес, пренесува словенечкиот дневен весник „Дело“. Со потврдувањето на кабинетот на Јанша би требало да заврши периодот на политички дискусии во земјата по изборите на 4 декември, на кои немаше убедлив победник. Најмногу гласови освои умерената левичарска партија Позитивна Словенија на сега веќе поранешниот градоначалник на Љубљана, к

о

м

е

р

ц

и

ј

а

л

е

н

о

г л

а

с

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

WWW.KAPITAL.MK

14 СВЕТ

ИДЦ: До 2015 ќе бидат испорачани една милијарда паметни телефони

Д

> БРОЈКА

о 2015 година на светските пазари ќе бидат доставени околу една милијарда паметни телефони, што е речиси двојно повеќе од предвидениот број испорачани уреди во 2012 година, соопшти истражувачката компанија ИДЦ. Според ИДЦ, причина за тоа е фактот дека милиони корисници с$ повеќе сакаат моќни мобилни телефони, бидејќи тие станаа подостапни со падот на цената. Експертите од ИДЦ предвидуваат дека смартфоните со Андроид, оперативен систем на Гугл, ќе останат на прво место на ранг-листата за периодот од 2011 до 2015 година и да опфаќаат околу 44% од глобалниот пазар на паметни телефони.

Стандард и Пурс го намали рејтингот на најголемите француски банки

1,1

Агенцијата за кредитен рејтинг Стандард и Пурс го намали рејтингот на најголемите француски банки, Сосиете женерал и Кредит агрикол, врз основа на неодамна намалениот врвен ААА рејтинг на Франција. На овие банки рејтингот им е намален од А+ на А, со стабилна прогноза за следниот квартал, се наведува во соопштението на агенцијата. Одлуката на агенцијата воопшто не е изненадувачка по масовното намалување на кредитните рејтинзи од земјите од еврозоната, пишуваат француските медиуми. Од најголемите француски банки од намалување на рејтингот беше поштедена само БНП Парибас.

милијарда евра ќе потроши Европската унија до 2014 година за изградба на нови згради за своите службеници или за проширување на веќе постоечките згради, тврди виенскиот весник „Кронен цајтунг“, и покрај огромната економска криза во која се наоѓа.

Во Давос ќе се одлучува иднината на капитализмот!

Повторно богатите и моќните се собираат во Давос, на швајцарските планини, по повод годишниот состанок на Светскиот економски форум. Големата тема годинава е дали капитализмот каков што го познаваме има иднина и како тој може да ја промени глобалната економска сосотојба

Ставрески смета дека нема поента да се оди на Давос

Ј

ас немам добиено покана и нема да одам на Светскиот економски форум во Давос. За другите министри не можам да кажам, но сметам дека самитот во Давос е како секој генерален самит и мислам дека има поента да се оди на некои

Васе Целеска

У

celeska@kapital.com.mk

ште еднаш светските лидери и високи владини претставници, извршни директори на најголемите компании од речиси секој агол во светот ќе се соберат во селото Давос на Швајцарските Алпи, на Светскиот економски форум. И оваа година агендата е широка и интересна, концентрирана на иднината на капитализмот. И овојпат сите ние кои оддалеку сведочиме за овој собир на импресивна мешавина од интелигентни личности кои го водат светот се надеваме дека можат да придонесат за подобрување на глобалната економска благосостојба. Дали капитализмот каков што го познаваме има иднина и како тој може да ја промени глобалната економска сосотојба? Организаторите на Светскиот економски форум поставија прилично „крцкави“ прашања на дневен ред оваа година. Големата тема на разговор и оваа година ќе биде Кина, а уште поважно место ќе заземе

и прашањето за кризата во еврозоната, земајќи го предвид фактот дека токму канцеларот на Германија, Ангела Меркел, ќе го отвори форумот. Оваа година за прв пат оперативниот директор на Фејсбук, Шерил Сандбер, ќе биде копретседавач на главниот форум. Идејата која почна како релаксиран разговор покрај камин во планинска куќа сега прерасна во огромен настан: повеќе од 2.600 учесници од речиси 100 земји, стотици новинари, речиси 40 претседатели или премиери, над 80 владини министри и бројни политичари. Сепак, клучната состојка се 1.600 шефови на голем број врвни светски компании – не само од Запад, туку и од брзорастечките економии. Од денес па до крајот на оваа недела ќе има сесии на кои ќе се дискутира дали капитализмот, таков каков што го знаеме, е соодветен за 21 век. Основачот на Давос, професорот Клаус Шваб, кој очигледно многу сака моќни фрази, го нарекува ова поглед кон „големата к

о

м

е

р

ц

и

ј

преобразба“ и „обликување нови модели“. Со текот на годините овој форум еволуираше, примајќи уметници, политичари од секој вид, активисти од синдикати и разни кампањи, социјални претприемачи, пронаоѓачи, паметни луѓе од универзитети и „тинк-тенкови“, а последното дополнување на овој микс од идеи се околу 70 многу млади претприемачи.

Како ќе функционира Давос овие пет дена?

Очигледно, ова е голем настан, кој на некаков чуден начин истовремено е слободен и крајно строго управуван. Прилично крутата рамка ја сочинуваат повеќе од 280 официјални сесии, панели, говори и работилници, движејќи се од клучниот говор на германскиот канцелар Ангела Меркел до дискусии на врвните лидери за економската состојба во еврозоната, од најновите научни откритија до уметнички размислувања за тајната на креативноста. Слободата е некаде меѓу сево ова. Постојат а

л

е

н

о

г л

а

с

поспецијализирани самити. Бев на форумот пред 2-3 години и мислам дека е генерален и преопшт,- објасни министерот за финансии, Зоран Ставрески, на прашањето дали ќе има претставник од Македонија во Давос оваа година.

голем број приватни сесии и билатерални средби. Ходниците на центарот за конференции, изграден од дрво и од бетон, се постојано место за „нетворкинг“ и разговори. Овде ќе слушнете финансиски регулатори кои им држат лекции на врвни банкари, членови на синдикати кои ги предизвикуваат шефовите на најголемите мултинационални компании во светот и најголемите економски умови кои дискутираат за „подобностите на квантитативното олеснување“. Ексклузивноста на настанот секако дава плодна почва за голем број теории на заговор. Сепак, со толкав број моќници на едно место се очекува Давос да стане голема цел за движењето „Окупирај го Волстрит“. Еден начин на гледање на форумот во Давос е дека таму се забавува група големи капиталисти, но не треба да се заборави фактот дека форумот честопати претставувал повод за средби меѓу политички непријатели, кои доаѓале до заемно разбирање, па дури и потпишувале мировни договори.

WWW.KAPITAL.MK

КАПИТАЛ СРЕДА 25.01.2012

15

ФЕЉТОН ЛОНДОНГРАД ! ОД РУСИЈА СО КЕШ: инсајдерска приказна за олигарсите Почитувани читатели, “Капитал“ во соработка со издавачите АЕА, ви го претставува возбудливиот бестселер на Марк Холингсворт и Стјуарт Ленсли, "Лондонград - од Русија со кеш". Не пропуштајте ја неверојатната приказна за тоа како Лондон стана дом на руските супербогаташи, раскажана за прв пат и базирана врз вистински ликови и настани. Ултравозбудливо четиво за животот проткаен со невиден луксуз, убави жени, приватни авиони, мегајахти, најдобрите светски фудбалери и телохранители во црни ренџ-ровери со непробојни стакла.

О НА ЈУКОС ГЛАВА 8: ПРОКЛЕТСТВОТ

Животот знае да си поигра и со олигарсите

Во конечниот,, иронично р неочекуван у развој р ј на настаните,, Ходорковски д р беше логор испратен р во ЅаГ-124/10,, затовренички р р од д советската ера р во Источен извор на неговото огромно богатство С б регион којј некогаш беше Сибир, б б

В

о меѓувреме, Ходорковски остана во затворот во Кр асн о ка ме н ск, С и б и р, загрижено чекајќи го судењето. До некој степен неговата поранешна офанзива на шармирање му се исплат у в аше. При него в ото приведување, реакцијата на Западот главно беше гневна. Тој потег многумина го в и д о а ка ко у ш те ед е н з н а к н а авторитарните тенденции на Путин, додека Ходорковски беше портретиран како уште една жртва на руската неправда. Весниците предупредуваа на враќање на деспотизмот од рускиот стил. Додека го чекаше судењето, адвокатите на Ходорковски се обидоа со нова тактика - да го претворат човекот на кого се гледаше како на барон-крадец во политички маченик. Од затворот тој почна да испраќа писма за да го обелодени начинот на кој ги заработуваше парите и да го нападне она што тој го нарече „тиранија на богатството“. „Многу одамна престанав да се грижам за материјалните стоки“, напиша. Тврдеше дека никогаш не си исплатил себеси повеќе отколку што е доволно за водење едноставен живот и дека, едноставно, најголемиот дел од своето големо богатство го

М

арк Холингсворт е истражувачки новинар и автор на повеќе книги, вклучително и студијата за МИ5, британската Служба за безбедност. Неговите новинарски текстови се објавуваат во Сандеј Тајмс, Гардијан и Фајненшел Тајмс. Од малиот број интервјуа направени со него, се знае дека тој не сака многу да зборува јавно, нити пак е љубител на шопинг. ругиот автор, Стјуарт Ленсли е новинар и економски консултант кој живее јужен Лондон. Меѓудругото тој е добитник на неколку награди како телевизиски и радио продуцент, меѓу кои е и наградата на Њујоршкиот телевизиски и филмски фестивал. Во неговата книга од 1985 година, Poor Britain, тој ја дефинираше моќта употребувајќи методологија која подоцна почнаа да ја применуваат истражувачите и владите на Велика Британија, Европската унија и голем број земји, од Јапонија до Јужна Африка.

Д

! А В А Д СЕ ИЗ

реинвестирал во неговата компанија. Вистина е дека тој, во споредба со неговите колеги-олигарси, водеше релативно неекстравагантен живот, одејќи на одмор со своето семејство во Финска, живеејќи во релативно скромна куќа и излегувајќи на крај без скапи јахти или фудбалски клуб. Уште на почетокот на 2003 година, на еден руски водител во интервју му изјави дека човек мора да се роди богат за да добие поголемо задоволство од разни хобија, како што е, на пример, препуштањето на пиење убави вина. Во март 2004 година, само една година пред да биде осуден, напиша: „Направивме многу грешки поради нашата глупавост, амбиции и погрешното сфаќање. Простете ни ако можете и дозволете ни да се откупиме“. Рускиот водечки опозициски весник „Новаја газета“ го поддржа Ходорковски со масовна кампања со постери и беше поплавен со писма на поддршка. Како резултат на тоа, уништувањето на Јукос се претвори во речиси исто такво судење на Путин, како тоа на олигархот. На судењето, адвокатот на Ходорковски, Роберт Амстердам, ја осуди судската постапката: „Ова не е судење. Ова е шоупретстава. Шоу за да се лигитимизира една од најголемите кражби во поновата историја. Мојот клиент ќе биде прогласен за виновен. Ова е шоу-судење“. Во мај 20 05 година, 18 ме сеци по приведувањето, судскиот совет, засед ав ајќи б ез п о р ота, ко н ечн о ја објави пресудата дека тој е виновен. Судската одлука беше испишана на 1.000 страници. Ходорковски и неговиот партнер Платон Лебедев беа осудени на деветгодишна затворска казна. Во конечниот, иронично неочекуван развој на настаните, Ходорковски беше испратен во ЅаГ-124/10, затовренички логор од советската ера во Источен Сибир, регион кој некогаш беше извор на неговото огромно богатство. Набрзо стекна нова вештина: шиење полициски униформи за неколку рубљи на ден.

Клопчето се одмота

Наспроти жестоките протести на неговиот адвокат, Ходорковски секогаш знаеше дека ризикува да ја загуби својата империја во корист на државата. Само две години откако ја купи Јукос во

наместената лицитиција, тој изјави: „Јас не поседувам ништо. Ја земам под наем“. Некои западни инвеститори, исто така, не беа убедени во ремоделирањето на корпорацијата и во тактиката за односи со јавноста на Ходорковски. „Ходорковски правеше огромен грабеж на активата“, изјави Бил Броудер во 2006 година. „Тој се преправаше дека реформира, но, всушност, се обидуваше да ги направи истите видови валкани трикови на политички план како тие што ги правеше во бизнисот“. Огорчената реакција на Западот имаше пома лк у вр ска со нена дејната загриженост за меѓународните човекови права, а повеќе со перцепираната нова закана за западните економски интереси. Западот ги затвори очите пред масовните распродажби од 90-тите години, бидејќи на нив се гледаше како на пат до евтина нафта и гас и тие ја отворија вратата за странските инвестиции. Британски и американски банки, компании за односи со јавноста, сметководствени фирми и менаџери на инвестициски фондови навалија во Русија како окупирачка војска решена да грабне дел од профитите за себе. Во Лондон, менаџерите на фондови и на инвестициски банки во Сити тешко можеа да веруваат на својата среќа додека огромното руско богатство се слеваше во Британија. Реакцијата на приведувањето на Ходорковски го рефлектираше, барем делумно, стравот дека забавата заврши. Професорот Мајк Хадсон, независен финансиски економист на Волстрит, изјави: „Хипокризијата на американското преправање да & помогне на Русија да создаде чесна и слободна пазарна еко н омија б еше о б ел оденета при крајот на 2003 година, кога Путиновата влада, конечно, почна да ги одмотува најнечесните приватизации, тргнувајќи против најголемите затајувачи на данок и проневерувачите. Реакцијата на САД беше серија рачно напишани жалби дека приватната претприемливост и иницијатива се загрозени од обновениот етатизам, односно од централната владина контрола. Како Михаил Ходорковски да беше херој-претприемач, а не еден добро упатен дилер и крадец“. Ходорковски заврши зад решетки од една единствена причина: го предизвика Путин политички. Пораката што беше

Се издава неодамна реновиран, атрактивен деловен простор со површина од 443 м2, де во строгиот центар на Скопје, деловна зг зграда на АД Технометал-Вардар, на ул.Вељко Влаховиќ бр.11, со можност за изнајмување на паркинг простор во подземната гаража. Те Телефон за контакт: 02/3112-024 и 070/358-653

66

ЛИТЕРАТУРА ЗА РАЗЛИЧНИ ВКУСОВИ Од 2000 година наваму АЕА издавачи објавува книги од ра зни зн облас ти: проз а, по езија, литература за млади, м публицистика, популарна психологија, езотерија... е Продажниот салон Египетска сону сонувалка во центарот на Скопје изобилува со богата бог литература – од современите македонски писатели, писа преку англиските класици, с$ до детската литература, л сето тоа по достапни цени. ашните авто р и А Е А из д ав ачи ги • Од дом ашни објавила Божин Павловски, Матеја Матевски, Митко Маџунков, Ефтим Клетников, Радован Павловски, Томе Арсовски...

• Од странските Џ.Р.Р. Толкин, К.С. Луис, Малколм Гладвел, Калед Хосеини, Јасмина Кадра, Кормак Меккарти, Џеред Дајмонд, Карла дел Понте... Преводот на трилогијата “Господарот на прстените” од Толкин беше вистински хит пред неколку години и е проект каков што ретко бележат издавачите во земјава.

• Пред две години во Скопје го пречека и добитникот на Букеровата награда, Томас Кенили, авторот на “Шиндлеровата арка (листа)”, издание исто така на АЕА.

испратена беше дека заработувањето огромни пари во Русија ќе биде одобрено ако е придружено со политичка согласност. Ете каде згреши Ходорковски. Путин беше бесен поради тоа што непослушниот олигарх мобилизираше поддршка во Думата да не биде изгласан еден предлогзакон за зголемување на даноците во нафтената индустрија. Ходорковски сметаше дека ваквото лобирање, толку вообичаено во Соединетите Американски Држави и во Обединетото Кралство, е составен дел на една модерна демократија. „Јас навистина не гледам разлика, на политички план, меѓу Јукос и Џенерал моторс“, изјави набрзо откако Путин беше избран за претседател. „Двете компании имаат околу 2% од БДП на нивните земји. Двете лобираат во Парламентот за своите интереси. И двете се рекламираат во печатот“. Ходорковски исто така ги поддржуваше групите за човекови права и го купи неделникот „Московски новости“, наименувајќи еден искрен критичар на Кремљ за уредник. Плати 100 милиони американски долари на опозициските партии, Унијата на вистинските сили и нејзината сестринска партија, Јаблоко. Тој, дури, навестуваше дека ќе се кандидира за претседател на изборите во 2008 година. Да успееше во тоа, ќе беше многу ризично за тие што тогаш беа на власт. Знаеше многу за тоа каде отиде националното богатство и кој меѓу лојалните функционери на државата и на КГБ имаше извлечено корист. „Ако таков човек реши да влезе во политиката, тогаш тој претставува опасност“, изјави еден доброупатен во Менатеп. Тој не беше само непријатност; тој беше потенцијално опасна непријатност. Неговото приведување беше ефикасен начин да се замолчи.

(Продолжува) Во утрешниот број: Каква политика се криеше во чинот на затворањето? Какви с$ планови имал Ходорковски за Јукос? Дали Путин туку-така ќе дозволеше големите западни нафтени гиганти да влезат на негова територија?

Kapital Akademija...

member of KAPITAL MEDIA GROUP m

објавува ј у

ОБУКА ДЕФИНИРАЊЕ НА СТРАТЕГИЈА ЗА ИНТЕРНЕТ НАСТАП И ИЗРАБОТКА НА ВЕБ СТРАНИЦА 27 јануари 2012 Стопанска Комора на Македонија

ШТО ДОБИВАТЕ?

Дали имате развиено стратегија за ефективно присуство на интернет? Сакате да генерирате нови корисници и преку намалени трошоци да досегнете до нови пазари? За тоа не е доволно само да имате веб страница. Потребно е да ја искористите како моќна алатка за зголемување на продажбата.

Оваа обука ќе ви овозможи да се стекнете со знаење и вештини како успешно да го остварите вашето присуство на Интернет и да ја претворите вашата интернет страница во моќно оружје за продажба. Обуката ќе ве запозне со основите на планирање, нарачка, изработка и употреба на Вашата интернет страница за остварување на вашите цели.

ОД ОБУКАТА ЌЕ НАУЧИТЕ:

Сите заинтересирани за учество на оваа обука можат да се пријават најдоцна до 23 Јануари 2012 година.

Почнувајќи од стратешко дефинирање на целта на страницата и таргетираната публика, преку потребни ресурси за правилна изработка, па се до следење на основните принципи за употребливост на страницата и имплементирање на истите при изработката, ќе имате можност да го видите процесот од остварување основно интернет присутво до поседување на ефективна и профитабилна интернет страница.

ПРЕДАВАЧИ:

НАТАЛИЈА ТРАЈЧЕВСКА Вrabotena vo New Media MK, internet marketing agencija specijalizirana za razvoj i implementacija na strategii za efektivno prisustvo na internet. Do dekemvri 2011 be{e sostaven del od marketig timot na Sivus.

МАРЈАН СТОЈНЕВ

ЗА КОГО Е НАМЕНЕТА:

Vo svojata desetgodi{na kariera rabotel kako konsultant za IKT vo OSI NY/OSI Europe, konsultant za IKT i podizveduva~ pri SEI na Vlada na RM, konsultant za informati~ki selektivni procesi i podizveduva~ pri Holland & Hart i Persuasion Strategies, The People Speak pod UN, IDEA i NFL.

Сопственици и менаџери на мали и средни претпријатија Менаџери за продажба и маркетинг Менаџери за развој и иновации Специјалисти за електронска трговија

Проектот Kapital Akademija... е формиран на 25.09.2011 лица за контакт: Гордана Михајловска mihajlovska@kapital.com.mk, Дијана Гулакова akademija@kapital.com.mk 02 3298 110

NA 27-mi JANUARI Во најновиот број на месечникот “БАНКИТЕ И БИЗНИСОТ“ кој излегува во петок 27 јануари заедно со дневниот весник Капитал ќе читате:

k o t e p vo

Прогнози и очекувањата на банкарите во 2012 година? ИНТЕРВЈУ: Јитка Пантучкова

претседател на Управен одбор на Охридска банка

Како да обезбедите проектно финансирање? Арапската пролет се повторува во Европа. Кои влади ќе паѓаат во 2012 година. ИСТРАЖУВАЊЕ: Кои се најголемите банкарски групации во Југоисточна Европа ПРОФИЛ: Бен Бернанке и Марио Драги луѓето кои ги водат најмоќните финансиски институции во САД и Европа

ИНТЕРВЈУ: Кристин Лагард

извршен директор на ММФ

Најплатени банкари во светот